magazinejuni 2009

www.okra.be www.okrasport.beAfgiftekantoor 3200 Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - 3200 Aarschot 1 - BC 1145

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 42 nr. 5

128 prijzen op blz. 50!

blz. 30

Welkom in de Kringwinkel

Beeld je in dat je morgen met pensioen gaat.

Al dat fraais en veel meer ligt in de OKRA-winkel voor je klaar.

Jij geniet er al van.

Vertel er ook over aan je buurvrouw, je ex-collega, je broer.

Zeker als ze OKRA nog niet kennen.

Zou je dan…naar Cyprus gaan?

salsa dansen?

naar een breicafé trekken?

als vrijwilliger aan de slag willen?

een cursus Photoshop volgen?

open k

riste

lijk

resp

ectvol actief

Kring

Eindelijk mag ik nog eens genieten van een dag rust. Een wandeling onder een bijna

zomerse zon zint me wel. Op de speelplaats staan kleuters na de middagpauze klaar

richting klasje. “We maken een kringetje van jongens en van meisjes…” Een liedje zo

oud als er kinderen zijn. Ik zong het zelf, onze dochters ook en wie weet binnenkort

onze kleindochters. Ik stap verder en frunnik onbewust aan de trouwring van mijn

moeder. Hij kreeg na haar dood een tweede leven. Net achter mijn trouwring zit hij.

Ook mijn moeder en ik vormen een kring. We geven haar ouders en onze kinderen een

hand. En overbruggen op die manier haar wereld en de mijne.

Een paar nostalgisch ogende tuinstoelen lokken me ‘De tweede weg’ binnen. De kring-

loopwinkel. De geur van ontelbaar veel geleefde levens beneemt me even de adem.

Maar al die spullen die op een tweede, derde of vierde kans wachten, overhalen me om

te kijken, op te pakken, weer neer te zetten, te betasten, te keuren, de prijs te bestu-

deren, een van de medewerkers aan te spreken… Een jongeman koos net een matras

uit. Tweepersoons. In mijn ogen het kopen niet waard. En weer begrijp ik dat wat je

ziet ongelooflijk nauw samenhangt met de ogen waarmee je iets bekijkt. Wellicht denkt

die man aan de heerlijke uren die hij binnenkort op de matras kan beleven. Of is het

bed waar hij nu op slaapt er nog veel erger aan toe. Of - en dat is uiteraard het meest

waarschijnlijke - kan hij zich geen nieuw exemplaar permitteren. En die tuinstoelen?

Waarom heb ik er zin in? Natuurlijk… ze lijken als twee druppels water op de stoelen

waar ik als kind in zat te lezen en te dollen. Thuis, op de koer.

Ik laat de stoelen toch maar staan en zal er nog eens over nadenken. Zijn ze volgende

week weg, tja dan moest dat zo zijn. De jonge vrouw aan de kassa wil er wel een

briefje opplakken. ‘Verkocht’. “Voor een paar dagen kan dat wel.” En zo raken we aan

de praat. Ze werkt hier deeltijds. Altijd beter dan niets. Tot voor kort verkocht ze merk-

kledij in een luxueuze boetiek. Maar dat kan niet meer. Ze heeft een serieuze depressie

achter de rug. De eigenaar vond dat ze te lang wegbleef en dankte haar doodleuk af.

Blij met de zinvolle baan in de kringloopwinkel laat ze terloops vallen dat ze niet veel

meer verdient dan een uitkeringstrekker…

Sofie kreeg hier dus ook een tweede kans, een tweede leven. Zoals de vazen die ze

verkoopt, de kasten en het vaatwerk. Wie hier iets koopt, doet een koopje. Soms tik je

een zeldzaam mooi stuk op de kop voor een prikje. Of vind je het schoteltje waar je al

jaren naar op zoek bent. Jammer dat ook Sofie voor een prikje het beste van zich-

zelf moet geven. Zoals duizenden van haar collega’s. Zowel in de sector van de

sociale tewerkstelling als in de ‘zachte’ sectoren. Luc in de strijkwinkel,

Margot in het woonzorgcentrum, Karel in de instelling voor autistische

kinderen. Wat zou ik hen graag een stem geven.

Lieve Demeester

VOORWOORD

33

ITEM

OKRA-magazine

Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open,

Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te

missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt

aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

inhoud

juni 2009

OKRA juni 2009

25

Ook jouw pensioen gaat omhoog!In 2009 gaan alle pensioenen omhoog. Niet

allemaal tegelijk en niet allemaal even veel.

Wanneer jij kan rekenen op een verhoging van

je pensioen en hoeveel die zal bedragen, leg-

gen we je piekfijn uit.

Verhalen over herinneringenGaston Durnez was kind in de jaren ’30 en ’40.

Hoe hij deze moeilijke jaren beleefde, schreef

hij neer in zijn boek Vroeger waren wij veel

jonger. Maar ook in OKRA-magazine haalt hij

herinneringen op aan zijn bewogen kindertijd.

Van geel naar zwart goudJe denkt waarschijnlijk niet spontaan aan

Charleroi als je een leuke daguitstap uitstip-

pelt. Nochtans heeft deze streek heel wat

moois te bieden. We tronen je mee naar een

verrassend authentiek kasteel en het indruk-

wekkende mijnmuseum in Marcinelle.

14

16

46

46

6 STANDPUNT Werk aan de winkel voor politici!

7 GEZONDHEID Drink dag en nacht

10 PRIKKERTJES

12 OKRA-ZINGEVING Wat als Jezus een vreemdelinge

ontmoet?

14 INFO Ook jouw pensioen gaat omhoog!

16 ACTUEEL Verhalen over herinneringen

18 VRAAG EN AANBOD

20 ANDERS OUD Louis leert schrijven op zijn 79ste

22 SAMEN HET LEVEN KLEUREN OKRA maakt werk van kleur

24 KLEUR HET LEVEN De grote finale

25 OVER WAT TELT ‘Ik mis Bert nog elke dag’

30 IN JE PORTEMONNEE Sociale economie in de Kringwinkel

33 MENU Meer dan kant-en-klaar

36 GROEN Het zachte groen van schaduwplanten

38 OKRA-SPORT Sportelen op de Senior Games

40 BOEKEN Rusland versus Amerika

42 TENTOONSTELLING Cardijn blijft actueel

44 GEDICHT Waarheen daarheen

45 UITJES

46 UIT Van geel naar zwart goud

49 42 WINNAARS!

50 SPEEL EN WIN

52 HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN Mijn fotogalerij

53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

Een blik op jouw mobiliteit

36

In je volgende OKRA-magazine

30 33

Een blik op jouw mobiliteit

OKRA juni 2009

6

STANDPUNT

De crisis wijst duidelijk op een doldraaiende eco-

nomie. Aandeelhouders, bedrijfsleiders en beheer-

ders willen steeds meer hebben. Ik weet wel, we

mogen ze niet allemaal over dezelfde kam sche-

ren. Wie investeert in eerlijke en duurzame eco-

nomie, wie in elke werknemer een volwaardige

partner ziet en wie opbrengst en winst eerlijk ver-

deelt, moet zich niet geviseerd voelen. En we

begrijpen dat er ook ondernemingen het slachtof-

fer zijn van de crisis zonder dat zij ervoor verant-

woordelijk zijn.

Als je enkele weken de media volgt, weet je niet

meer wat je leest, ziet en hoort. In 2008 verdien-

den de toplui van de achttien grootste beursgeno-

teerde Belgische bedrijven samen 33,3 miljoen

euro, weliswaar 14,6 procent minder dan het jaar

voordien. Een topman van een bankholding die in

hetzelfde jaar mocht vertrekken, streek 4,4 mil-

joen euro op inclusief opzegvergoeding en een

speciale bonus van 1,8 miljoen voor de meerwaar-

de die hij creëerde. De grote baas van de grootste

Belgische brouwerij ontvangt als alles goed gaat

met zijn bedrijf in 2013 een extraatje van 3,2 mil-

joen euro in de vorm van aandelenopties. In 2007

werden in ons land voor om en bij de honderd mil-

joen boetes niet geïnd. De ministeries van Financiën

en Justitie ruziën over wie de boetes voortaan kan

innen. Het is dus nog niet zeker waar het geld van

topgangsters die hun gevangenisstraf kunnen

afkopen terecht zal komen.

Alles kan en alles mag. Er is geen lijn meer in

de controle, de sanctionering en de regelge-

ving. Deze normvervaging werd voor het eerst

heel duidelijk toen de fiscale amnestie werd goed-

gekeurd.

Zou er nog werk aan de winkel zijn? Zeker, we

mogen de moed niet verliezen. Samen met de

andere spelers uit het middenveld moeten we

aan de beleidsverantwoordelijken duidelijk

Werk aan de winkel voor politici!

Je kan er niet om heen. Op elke hoek van de straat, aan blinde muren, op

gemeente- en kerkpleinen staan verkiezingsborden. Mannen en vrouwen,

broederlijk naast elkaar. Alleen hun nummer en hun kleur verraden dat ze

grondig van mening verschillen. En dat bleek de voorbije maanden maar al

te duidelijk in de aanpak van de crisis.

maken waarover het echt gaat. We moeten hen

met aandrang vragen de vele memoranda die naar

aanleiding van de verkiezingen zijn gemaakt gron-

dig te lezen en vooral naast elkaar te leggen.

Zo hebben onder andere ACW, ACV, CM,

Welzijnszorg, de Gezinsbond, Zorgnet Vlaanderen

en uiteraard ook OKRA in klare taal aan alle par-

tijen laten weten wat hun bekommernissen, vra-

gen en eisen zijn voor de komende regering. Als de

politici daaruit de grote en gemeenschappelijke

verzuchtingen distilleren, is een nieuw beleidspro-

gramma al voor een groot deel geschreven. De

realisatie ervan zal dan niet enkel gedragen wor-

den door de meerderheid van de bevolking, het zal

hen ook ten goede komen. En dan zullen petities

voor betaalbare woonzorgcentra, betaalbare

thuiszorg, voldoende sociale woningen, recht

op vakantie voor langdurig zieken en gehan-

dicapten, welvaartsaanpassingen voor socia-

le uitkeringen overbodig worden.

Politici die dit helpen realiseren, mogen hun por-

tret het hele jaar op het kerkplein plaatsen.

Jan Vandecasteele

Algemeen secretaris

Zo hebben onder andere ACW, ACV, CM,

Welzijnszorg, de Gezinsbond, Zorgnet Vlaanderen

en uiteraard ook OKRA in klare taal aan alle par-

tijen laten weten wat hun bekommernissen,

vragen en eisen zijn voor de komende regering.

Als de politici daaruit de grote en gemeenschap-

pelijke verzuchtingen distilleren, is een nieuw

beleidsprogramma al voor een groot deel

geschreven.

7

GEZONDHEID

Hevige uitstralende pijn in de

rug ter hoogte van de nieren,

pijn bij het plassen, bloed in de

urine, misselijkheid en braken

zijn ernstige aanwijzingen voor

nierstenen. Vijf tot tien procent

van de bevolking heeft er wel

eens last van. Nierstenen

komen twee tot drie keer meer

Drink dag en nacht!Twee liter water, twee glazen melk en twee sneetjes kaas per dag. Dat is

het makkelijke en goedkope recept om nooit geconfronteerd te worden met

nierstenen. En je bespaart jezelf een hoop problemen en pijn.

stenen. Hoe minder we drinken,

hoe geconcentreerder onze urine

is en hoe makkelijker nierstenen

zich vormen. De opstapeling van

urine en de verwijding van de

urinewegen boven de steen ver-

oorzaken hevige pijn in de rug

langs de zijde waar de niersteen

zit. Deze pijn straalt meestal uit

naar de flank en de geslachtsor-

ganen.

Omdat de meeste nierstenen

calcium bevatten, dacht men

vroeger dat een teveel aan deze

stof de nierstenen veroorzaakte.

Daarom schreven artsen de

patiënt een calciumarm dieet

voor. Ondertussen is deze hypo-

these achterhaald. Heel wat

andere factoren die niets met

calciumrijke voedingsproducten

te maken hebben, kunnen de

uitscheiding van calcium via de

urine beïnvloeden. Vooral een

hoge aanbreng van zout, eiwit-

ten en koolhydraten en overdre-

ven reserves van calcitriol heb-

ben een invloed. Calcitriol is een

nierhormoon dat de opname van

calcium door de nieren regelt.

… oxaalzuur

Zelfs wanneer er veel calcium in

de urine zit, leidt dat niet nood-

zakelijk tot het ontstaan van

een niersteen. Urine bevat

immers ook een stof die de aan-

maak van nierstenen tegengaat,

namelijk citroenzuur. Die stof is

onder andere aanwezig in citrus-

vruchten.

voor bij mannen dan bij vrou-

wen. Vooral jonge en iets oude-

re mannen lijden aan de kwaal.

Toch zijn nierstenen niet leef-

tijdsgebonden.

Calcium en…

Onvoldoende vochtopname is de

voornaamste oorzaak van nier-

Recente onderzoeken wijzen uit

dat calciumrijke voeding de vor-

ming van nierstenen zelfs kan

afremmen. Hoe kan dat? Calcium

vormt in de nieren een verbin-

ding met oxaalzuur, ook een stof

die het ontstaan van nierstenen

in de hand werkt. Als we pro-

ducten eten die veel oxaalzuur

bevatten maar te weinig calci-

umrijke voedingsmiddelen, kan

dit nierstenen veroorzaken.

Voedingsmiddelen als thee,

cola, witte wijn, rabarber, aard-

beien, frambozen, tomaten,

chocolade, noten, bieten en spi-

nazie bevatten veel oxaalzuur.

Het is dus aan te raden zowel

oxaalzuurrijke als calciumrijke

voeding te consumeren. Calcium

voert het teveel aan oxaalzuur

af via de urine en vermindert zo

de kans op nierstenen. Artsen

raden de meeste niersteenpa-

tiënten echter aan zo weinig

mogelijk oxaalzuurrijke voeding

te consumeren.

Ook een overdreven hoeveelheid

urinezuur kan leiden tot de vor-

ming van nierstenen. Dit urine-

zuur is afkomstig van de purines

aanwezig in een aantal eiwitrijke

voedingsmiddelen zoals vlees,

zeevruchten, linzen en gevogel-

te. Anderzijds zijn er ook men-

sen die van nature te veel urine-

zuur aanmaken.

Pijnlijk

De meeste nierstenen zijn klei-

ner dan 4 mm en worden spon-

taan afgevoerd. Daarom vol-

staan pijnstillers en veel drinken

meestal. Grotere nierstenen

moeten verbrijzeld worden met

een niersteenverbrijzelaar of

verwijderd worden met een kijk-

operatie. De grootte van de

steen heeft echter weinig of

niets te maken met de pijn die

hij kan veroorzaken. Kleine

steentjes kunnen heel pijnlijk

zijn en in sommige gevallen heb

je van grote stenen weinig last.

Bij nierkolieken zijn de urinewe-

gen geblokkeerd. Dit wil zeggen

dat de urineafvoer afgeremd

wordt. Het nierbekken is volledig

gevuld met urine die het weefsel

wegdrukt. Als dit te lang duurt,

kan de nier onherstelbaar

beschadigd raken. Heb je koorts,

verwittig dan onmiddellijk een

dokter want dan kan je een

etternier krijgen. Nierkolieken

zijn vrij pijnlijk. De pijn straalt

meestal uit naar de geslachtsor-

ganen. Bij nierkolieken kan je

niet stilzitten en rol je vaak over

de grond van de pijn.

Weg met die steen

Via een echografie, radiografie

OKRA juni 2009

8

GEZONDHEID

Tips om nierstenen te voorkomen

■ Drink minstens twee liter per dag.

■ Beperk het gebruik van zout.

■ Beperk eiwitrijke voeding als vlees, vis, eieren, granen en noten.

■ Vermijd oxaalzuurrijke voeding: spinazie, rabarber, bieten, asperges, noten, choco-

lade, thee, aardbeien en tarwezemelen.

■ Verbruik 900 tot 1 200 mg calcium per dag of twee tot vier glazen melk (of yoghurt,

karnemelk, chocolademelk, enz.) en een tot twee sneetjes kaas.

Met een zout- en eiwitarm dieet voorkom je meteen allerlei hart- en vaatziekten. Een

hoge calciuminname behoedt je tegelijk voor botontkalking of osteoporose. Je hebt dus

meer dan een reden om je voeding aan te passen.

De meeste nierstenen zijn kleiner dan 4 mm en worden spontaan afgevoerd.

9

Rug in de prak, stekende schouders, knieën in puin…Maken uw gewrichten u het leven zuur?

Doe wat!

Kalmerende, beschermende eigenschappenHebt u alles al geprobeerd om de pijn te verlichten en zon-der veel resultaat? Wist u dat dit soort aandoeningen bij de bewoners van Noord-Europa niet voorkomt? Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat de consumptie van vette vis een zeer weldadig eff ect heeft op de gewrich-ten. Dit is te danken aan de hoge concentratie natuurlijke bestanddelen met kalmerende en beschermende eigen-schappen voor het kraakbeen.

Met Phytalgic voelt u zich in 3 weken beter!Op basis van deze onderzoeken heeft het researchcentrum van Phythea Phytalgic samengesteld, een product met na-tuurlijke bestanddelen ter versoepeling van verouderende gewrichten. Dit supplement bevat dus een groot percen-tage wilde visolie dat samen met zink en brandnetel zowel een kalmerend als een beschermende werking heeft. De verbetering is over het algemeen merkbaar na 3 weken gebruik van 3 capsules per dag. Vanwege de perfecte ver-draagbaarheid kunt u Phytalgic bij ernstige gewrichtspro-blemen gedurende een lange periode gebruiken.Wanneer u 3 capsules per dag inneemt, zult u na een gebruik van ca. 3 weken de eerste ef-fecten bemerken.

Onze mening: een uitstekend product dat de beloften waar maakt: gewrichten die geleide-lijk aan soepeler worden, blij-vende verlichting, een levens-comfort hervonden in slechts enkele weken tijd!

Phytalgic van Phythea - Te koop bij uw apotheek

CNK: 2399-202 en NUT/PL-code: 968/1

Ongeveer 16,80€ per doos

Wist u dat bijna één op de twee mensen na hun 45e last krijgen van gewrichtsproblemen die in de loop der jaren kunnen verergeren? De heupen, de rug, de schouders, de han-den… iedere dage-lijkse beweging, zelfs de meest simpele, kan pijnlijk worden.

PUBLIREPORTAGE

Okra_04_02_09.indd 1 05/01/2009 11:47:47

of CT-scan wordt een diagnose gesteld. Vervolgens

kan de steen weggehaald worden op verschillende

manieren.

■ Endoscopische verwijdering van een steen in de

urineleider: de arts brengt een buisje met een

cameraoog in de urineleiders en neemt met een

minuscuul grijptangetje de steen weg.

■ Endoscopische laserbehandeling van een steen

in de urineleider: de arts verpulvert de steen via

een endoscopie tot kleine stukjes die via de urine

langs de normale weg uitgescheiden worden.

■ Endoscopische laserbehandeling van een steen

in de nieren: grotere stenen kunnen niet via de

urineleider afgevoerd worden. Hier maakt de

arts een insnijding van ongeveer 4 mm in de rug

langs waar hij de niersteen verwijdert.

■ Niersteenverbrijzelaar: dit is een apparaat met

een zender dat tegen de rug wordt geplaatst en

gerichte schokgolven geeft. Die verbrokkelen de

steen. Meestal volstaat één behandeling maar bij

grotere stenen van 2 cm en meer zijn soms

meerdere behandelingen nodig.

Wat zullen we drinken?

Het meest probate middel om nierstenen te voor-

komen, is veel drinken. Water is daarbij het meest

aanbevolen. Het maakt niet uit of het kraantjeswa-

ter, mineraal water, plat of bruisend water is. Je

drinkt voldoende wanneer je uitgescheiden urine

helder gekleurd is. De urine mag vooral niet don-

ker zijn. Wacht niet tot je dorst hebt om te drinken.

Dorst is immers een signaal waarmee je lichaam

aangeeft dat het vocht te kort komt. Wanneer je

slechts drie- à viermaal per dag moet plassen,

drink je te weinig. Belangrijk is ook de vochtopna-

me te spreiden over dag en nacht. Wanneer je

’s nachts moet opstaan om te plassen, kan je met-

een ook een glaasje water drinken. Zo blijft de

doorstroming van de nieren verzekerd.

Tekst Chris Van Riet

✂

Kook met seizoensgroenten

Gezonde voeding, voldoende lichaamsbewe-

ging en een goed gewicht kunnen heel wat kanker-

gevallen voorkomen. Met het nieuwe boekje

Belgische seizoensgroenten met tips en trucs wil

de Stichting tegen Kanker ons alvast helpen een

gezondere leefstijl te hanteren. In dit boekje vind

je talrijke heerlijke en gezonde streekgerechten.

De nadruk ligt steeds op seizoensgroenten en -fruit.

Op basis van weekplannen komt elk seizoen aan

bod met de typische producten, af en toe een

feestmaaltijd en gezonde varianten van Belgische

streekgerechten. Ieder recept bevat tips voor

snelle, budgetvriendelijke variaties en ideeën om

restjes tot een heerlijk menu om te toveren.

OKRA juni 2009

10

PRIKKERTJES

PrikkertjesZingen zit in jou

Zingen zit in onze genen. Kinderen bloeien

open bij ritmes en klanken, voor oudere mensen is

zingen ontspannend en sociaal. Voor velen bete-

kent zingen: onthaasten, plezier maken, cultuur

beleven.

Om het zingen meer klank te geven, stelde OKRA

een tijdloos liedboek samen. Ik zing wanneer … 68

liederen voor 55+ is een verzameling van bekende

en minder bekende liederen, uniek om in huis te

hebben of om cadeau te geven. De laatste exem-

plaren bieden we aan tegen de promoprijs van

12 euro in de plaats van 15 euro (incl. verzending).

Interesse? Stuur deze bon naar OKRA-magazine,

Joke Callens, Liedboek, PB 40,

1031 Brussel of mail naam en

adres naar joke.callens@okra.be

met de mededeling Liedboek.

Het boek wordt bezorgd samen

met een overschrijvingsformulier.

1

1 2Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

2

Je kan Belgische seizoensgroenten met tips

en trucs gratis bestellen bij de Stichting

tegen Kanker via www.kanker.be (Publicaties,

levenswijze en kanker), info@kanker.be of

02 733 68 68.

Epitact® Adviseur

1 paar kussentjes Indicatieve prijs S 2373-025 - M 2373-678 - L 2373-686 32.35

PIJNLIJKE VOETZOOL, EELTKNOBBELTJES...VOETZOOLKUSSENTJES MET EPITHELIUM 26®

Het vetkussentje aan de voorkant van de voetzool draagt normaal ges-proken zorg voor het verdelen van de druk maar het slijt langzamerhand wat af waardoor pijn, verhitting en eeltknobbeltjes kunnen ontstaan. Om deze pijnen te verlichten, heeft Epitact® voetzoolkussentjes ontwor-pen met een gepatenteerde silicone gel : Epithelium 26® onder de middelvoet die als ware het vetkussentje van de voetzool vervangt. De kussentjes kunnen in de wasmachine gereinigd worden, gaan lang mee en zijn beschikbaar in alle maten, u kunt ze onzichtbaar in uw normale schoenen dragen.Verklaringen van tevreden klanten:“Ik ben echt bijzonder blij met de kussentjes die ik nu een jaar draag, ik doe ze iedere dag in mijn schoenen, sla geen dag over want ik kon gewoon niet meer uit de benen”. Mevrouw B.G.“Sinds ik de Epithelium 26® kussentjes gebruik, is mijn leven volledig veranderd, ik loop beter, ik strompel niet meer vanwege de likdoorns voraan onder mijn voeten”. Mevrouw O.L. “Ik profiteer van deze brief om u te feliciteren met de kwaliteit van uw producten” enzovoort…

1 Digitube® (1 x 10 cm) Indicatieve prijs Kleine tenen Code pharma : 2373-082 7.60 Middelgrote tenen Code pharma : 2373-710 7.60Grote tenen Code pharma: 2373-728 7.60

LIKDOORNS, EKSTEROGENDIGITUBES® met EPITHELIUM 26®

Om likdoorns te verlichten, heeft Epitact® de Digitube® ontworpen met 1 mm Epithelium 26®. In tegenstelling tot wegwerppleisters, voorkomt deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescher-ming druk en wrijving.

1 enkelvoudig HV bescherming Indicatieve prijs S 2373-033 - M 2373-694 - L 2373-702 20.20

HALLUX VALGUS “EELTKNOBBEL”HV BESCHERMING met EPITHELIUM 26®

U hebt een pijnlijke eeltknobbel op de voet. Epitact® heeft een bescherming ontwikkeld met een Epithelium 26®

plaatje om wrijving te voorkomen. Deze gepatenteerde bescherming kan in de wasmachine gereinigd worden, is heel dun en onzichtbaar en past in iedere schoen.

®

BESCHIKBAAR IN DE APOTHEEK Vraag advies aan uw voetkundige

MILLET INNOVATION - ZA Champgrand - BP 64 - 26270 LORIOL - RCS Romans 418 397 055 00025 www.epitact.com

Dankzij Epithelium 26® zijn de pijnlijke rode zones verdwenen.Epithelium 26® is een gepatenteerdesilicone gel en vormt een ware ver-vanging van het vetkussentje onder de voetzool. Dit materiaal is ideaal om druk en wrijving te verlichten. Met E26®Zonder E26®

1 teenbeschermer Indicatieve prijs Kleine tenen Code pharma : 2373-090 7,60Middelgrote tenen Code pharma : 2373-736 7,60Grote tenen Code pharma : 2373-744 7,60

PULPAIRE LIKDOORNS, INGEGROEIDE NAGELSTEENBESCHERMERS met EPITHELIUM 26®

U hebt een pijnlijke ingegroeide nagel of een likdoorn op het uiteinde van uw teen. Epitact® heeft een teenbe-schermer ontwikkeld met 1 mm Epithelium 26® tussen 2 stofl aagjes om zijn stevigheid veilig te stellen. Deze bijzonder dunne, wasbare en herbruikbare bescher-ming voorkomt aldus druk en wrijving.

INNOVERING& FABRICATIE

EIS DE EPITACT® KWALITEIT ! EPITACT® ontwikkelt nu al tien jaar lang met Franse voetkundigen medische toepassingen om pijnlijke voetzolen te verlichten. Het assortiment van EPITACT® is samengesteld uit meer dan 30 gespecialiseerde producten, vervaardigd in Frankrijk, wat ons in staat stelt de traceerbaarheid, een optimale kwaliteit en een onberispelijke doeltref-fendheid te garanderen.

RECLAME

1, Rue du Progrès - 1400 Nivelles - T: 067843591 - F: 067841092 - info@patchpharma.com

- 00

1

OP TELEVISIEGEZIEN

OKRA juni 2009

12

OKRA-ZINGEVING

Wat als Jezus een vreemdelinge ontmoet?Ook in de Bijbel is het jaarthema van OKRA ‘Kleur het

leven’ niet ver weg. We zoomen in op een

verrassende passage over solidariteit en anders-zijn.

Jezus wijkt uit naar Tyrus en Sidon. Dat is heidens

gebied. Een Kanaänitische vrouw vraagt hem om

haar dochter te genezen. Aanvankelijk antwoordt

Jezus niet. “Stuur die vrouw toch weg”, zeggen zijn

leerlingen. Jezus beaamt dit en zegt dat hij alleen

gezonden is tot de verloren schapen van het volk

Israël. De Kanaänitische vrouw en haar dochter

horen daar niet bij. Maar de vrouw blijft aandrin-

gen, werpt zich voor Jezus neer en vraagt: “Help

mij toch!” Jezus antwoordt dat het niet goed is om

de kinderen hun brood af te nemen en het aan de

honden te geven. Zijn reactie is dus opnieuw afwij-

zend tegenover deze vrouw van over de grens.

Niveau

De Kanaänitische antwoordt met een ander beeld.

“De honden eten toch de kruimels op die van de

tafel van hun baas vallen.” Handig verandert ze zo

een aantal aspecten van Jezus’ redenering. Dat

hij de Joden prioriteit geeft, accepteert ze. De

vrouw situeert de hondjes immers uitdrukkelijk

onder de tafel van hun baas. Maar dat neemt niet

weg dat ze daar toch de kruimels mogen opeten

die van de tafel vallen. Met andere woorden: de

vrouw zegt dat er hoogstens een niveauverschil is

tussen Jezus en haar, een kwestie van ‘op’ of

‘onder’ de tafel.

‘En weer vertrok Jezus. Hij week uit naar het gebied van Tyrus en Sidon. Plotseling klonk de roep van een

Kanaänitische vrouw die uit die streek afkomstig was: ‘Heb medelijden met mij, Heer, Zoon van David!

Mijn dochter wordt vreselijk gekweld door een demon.’ Maar hij keurde haar geen woord waardig. Zijn

leerlingen kwamen naar hem toe en vroegen hem dringend: ‘Stuur haar toch weg, anders blijft ze maar

achter ons aan schreeuwen.’ Hij antwoordde: ‘Ik ben alleen gezonden naar de verloren schapen van het

volk Israël.’ Maar zij kwam dichterbij, wierp zich voor hem neer en zei: ‘Heer, help mij.’ Hij antwoordde:

‘Het is niet goed om de kinderen hun brood af te nemen en het aan de honden te voeren.’ Ze zei: ‘Zeker,

Heer, maar de honden eten toch de kruimels op die van de tafel van hun baas vallen.’ Toen antwoordde

Jezus haar: ‘U hebt een groot geloof! Wat u verlangt, zal ook gebeuren.’ En vanaf dat moment was haar

dochter genezen.’ (Matteüs 15, 21-28).

13

Iedereen gelijk

Jezus erkent haar gelijk. Hij bekeert zich. Hij keert

zich helemaal om, weg van zijn eigen volk naar

deze vreemde vrouw die hulp nodig heeft. Dankzij

het aandringen van deze vrouw kijkt hij over de

grenzen heen. Hij verlegt een grens in zichzelf in

het besef van zijn roeping. Nu spreekt hij haar voor

het eerst ook rechtstreeks aan. “Vrouw, u hebt een

groot geloof! Wat u verlangt, zal ook gebeuren.” Zo

overschrijdt hij definitief de grens tussen Israël en

de andere volkeren. Voortaan bestaan er voor hem

geen eersten en laatsten meer, geen witten of

zwarten, geen autochtonen of allochtonen, geen

mensen met of zonder papieren maar enkel men-

sen, allemaal en op hun manier kinderen van

God.

Geloof

Matteüs wil met dit verhaal vooral het leer- en

bekeringsproces van Jezus in de verf zetten. De

genezing van de dochter van de vreemde vrouw

wordt immers niet geaccentueerd. Zo wil hij zijn

joods-christelijke gemeente de ogen openen. Meer

dan de genezingskracht van Jezus staat het grote

geloof van deze vreemde vrouw centraal. Daardoor

geeft Jezus zich gewonnen. Het raakt hem zo diep

dat hij over zijn aanvankelijke theoretische bezwa-

ren heenstapt en zijn grenzen verlegt.

Vreemdelingen in de gemeenschap

We moeten dit verhaal ook plaatsen in de kerkge-

meenschap van Matteüs. Blijkbaar bestond daar

veel tegenstand toen ze met een toeloop van hei-

denen geconfronteerd werd. De dubbele afwijzing

van Jezus in dit verhaal vertolkt waarschijnlijk de

mening van velen in die joods-christelijke gemeen-

te. De lezers van Matteüs moesten in het reine

komen met het feit dat de christelijke gemeen-

schap rond de jaren 70-80 meer en meer een

gemengde gemeenschap werd waartoe ook niet-

joden gingen behoren: vreemdelingen, ex-heide-

nen, Grieken en Samaritanen. Met dit verhaal

probeert Matteüs hen tot andere inzichten te bren-

gen. Het voorbeeld van Jezus moet hun ogen ope-

nen. Jezus had met die ‘vreemde eend in de bijt’

aanvankelijk ook moeite. Ook hij heeft geaarzeld

maar uiteindelijk zag hij in dat allochtonen even en

zelfs nog meer gelovig kunnen zijn dan autochto-

nen. Matteüs hoopt dat ook zijn lezers de stap naar

de anderen zullen aandurven. Hij wil dat zij niet bij

hun theoretische bezwaren blijven stilstaan maar

de durf en de moed hebben de ontmoeting met de

vreemdelingen aan te gaan en hen als medemens

te ontmoeten en met hen in dialoog te treden. Dan

zullen ook zij overtuigd worden en gaan inzien dat

deze vreemden geen gevaar maar juist een ver-

rijking kunnen betekenen.

In het Matteüsevangelie zorgt dit verhaal voor een

keerpunt, een radicale ommekeer. De horizon

wordt plots ruimer. Dankzij de Kanaänitische

vrouw die Jezus zonder schroom terechtwijst is het

evangelie niet alleen goed nieuws voor Israël maar

voor alle volkeren. De vrouw doet Jezus grenzen

overschrijden. Het christendom kan zich vanaf dan

verspreiden in een multiculturele en multireligieu-

ze maatschappij. Niet voor niets eindigt het

Matteüsevangelie met de oproep: ‘Ga dus op weg

en maak alle volken tot mijn leerlingen’ (28,19).

Tekst Sylvester Lamberigts

OKRA juni 2009

14

INFO

De Rijksdienst voor Pensioenen

zond onlangs een brief naar alle

gepensioneerden met meer uit-

leg over de pensioensverhoging

waarop ze recht hebben.

Geniet je een werknemerspensioen?

Wanneer je recht hebt op een

werknemerspensioen, kan je een

van deze verhogingen genieten:

■ Als je pensioen inging tussen

1994 en 2008 zal het maande-

lijks bruto bedrag van je

pensioen in juni 2009 met

1,5 procent worden verhoogd.

■ Als je pensioen inging voor

1994, zal het maandelijks

bruto bedrag van je pensioen

in juni 2009 met 2 procent

worden verhoogd. Het gaat

om de oudste pensioenen.

■ Als je een gewaarborgd mini-

mumpensioen geniet, zal dit

bedrag in juni 2009 met 3 pro-

cent worden verhoogd. Deze

toename is niet cumuleerbaar

met de maatregelen hierboven

vermeld voor werknemerspen-

sioenen. De nieuwe bruto

maandbedragen op 1 juni 2009

(volledige loopbaan):

In 2009 gaan alle pensioenen omhoog. Dat is het resultaat van sociaal

overleg en bijkomende overheidstussenkomsten. Zo deden de sociale

partners in het kader van het Generatiepact een voorstel van

welvaartsaanpassing. Om de koopkracht van gepensioneerden te

verbeteren, voorzag de regering dan extra budget in haar relanceplan.

We overlopen de belangrijkste maatregelen.

■ 1 255,69 euro

(gezinspensioen)

■ 1 004,87 euro (alleenstaande)

■ 989,07 euro (overlevingspensioen).

Werknemersregeling Juni 2009

■ Pensioen ingegaan tussen 1994-2008 + 1,5 procent

■ Pensioen ingegaan voor 1994 + 2 procent

■ Minimumpensioen + 3 procent

Wanneer je recht hebt op een

zelfstandigenpensioen, kan je

een van de deze verhogingen

genieten:

■ Als je pensioen inging voor

1 januari 2009 zal het maan-

delijks bruto bedrag van je

pensioen in augustus 2009

met 1,5 procent stijgen.

■ Als je een gewaarborgd mini-

mumpensioen geniet, werd je

pensioen met 20 euro opge-

trokken in mei 2009 (bij vol-

ledige loopbaan). Je pensioen

zal ook met 3 procent worden

verhoogd in augustus 2009.

Deze maatregelen zijn niet

cumuleerbaar met de verho-

ging van 1,5 procent van het

zelfstandigenpensioen. De

nieuwe bruto maandbedragen

op 1 augustus 2009 (volledige

loopbaan):

■ 1 213,43 euro

(gezinspensioen)

■ 920,62 (alleenstaande)

■ 920,62

(overlevingspensioen)

Zelfstandigenregeling Mei 2009 Augustus 2009

Minimumpensioen + 20 euro (volledige loopbaan)

+ 3 procent

Pensioen ingegaan voor 1 januari 2009

+ 1,5 procent

Geniet je een pensioen voor zelfstandigen?

Ook jouw pensioengaat omhoog!

15

Ging je pensioen in 2004 in?

Als je pensioen als zelfstandige of

werknemer inging in 2004 zal het

bruto bedrag in september 2009

worden verhoogd met 2 procent.

Je ontvangt dit bedrag bovenop de

verhogingen die hierboven beschre-

ven zijn. Deze maatregel kadert in

het Generatiepact. Volgend jaar

zijn de pensioenen die ingingen in

2005 aan de beurt.

Heb je recht op de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO)?

In juni 2009 wordt het bruto

bedrag van de IGO met 0,8 pro-

cent verhoogd. Op 1 januari 2010

komt er nog eens 0,6 procent bij.

Geniet je de Tegemoetkoming Hulp Aan Bejaarden (THAB)?

De THAB is een tegemoetkoming

voor mensen met een vermin-

derde zelfredzaamheid. Je ont-

vangt de tegemoetkoming als je

ouder bent dan 65 en een onder-

zoek naar je inkomsten achter de

rug hebt. Op 1 juni 2009 verhoog-

den de inkomstengrenzen van de

THAB met 4,5 procent.

Geniet je een ambtenarenpensioen?

De ambtenarenpensioenen kennen

een systeem van automatische

welvaartsaanpassing, perequatie

genoemd. Dit systeem werd aange-

past op 1 januari 2009. Elk rust- of

overlevingspensioen wordt sinds-

dien verbonden aan een bepaalde

korf. Die stemt overeen met de

laatste sector waarin de gepensio-

neerde of de overleden echtgenoot

was tewerkgesteld. Zo zijn er vijf-

tien korven. Alle pensioenen van

dezelfde korf worden sinds 1 janu-

ari 2009 automatisch verhoogd met

een bepaald percentage, het zoge-

naamde perequatiepercentage. Dit

gebeurt telkens na een referentie-

periode van twee jaar. Het percen-

tage wordt per korf vastgesteld. De

precieze verhoging voor dit jaar

werd per brief meegedeeld.

Wat met het vakantiegeld voor werknemers?

In mei werd samen met het pen-

sioen ook het vakantiegeld uit-

betaald. We geven hier de maxi-

ma. Het zijn bruto bedragen, er

wordt nog bedrijfsvoorheffing

afgehouden.

■ Voor een gerechtigde op gezins-

pensioen: 711,01 euro

■ Voor een alleenstaande:

568,80 euro

Sinds 2009 wordt de inhouding

van de belasting op het vakantie-

geld op een nieuwe manier bere-

kend. De wet bepaalt het percen-

tage dat moet worden afgehou-

den van het pensioen (zie tabel).

Dit percentage hangt af van de

grootte van het belastbaar pensi-

oen dat je in mei ontvangt. Het

belastbaar pensioen is je bruto

pensioenbedrag min de inhou-

ding voor de ziekteverzekering

en de solidariteitsbijdrage. Deze

nieuwe berekening leidt in de

praktijk meestal tot een hoger

netto bedrag van je vakantiegeld

in vergelijking met voorgaande

jaren. Het vakantiegeld kan ech-

ter nooit hoger zijn dan het pen-

sioenbedrag van de maand mei.

Meer info krijg je bij de OKRA-Pensioendienst,

Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel, 02 246 44 45,

kristel.wijshof@okra.be of bernadette.schalenbourg@okra.be.

Belastbaar maandbedrag van het pensioen in euro Percentage bedrijfsvoorhef-

fing verschuldigd op het

bedrag van het vakantiegeld

■ tot 1 049,99 0■ van 1 050 tot 1 149,99 2■ van 1 150 tot 1 349,99 5■ van 1 350 tot 1 599,99 10■ van 1 600 tot 1 849,99 15■ van 1 850 tot 2 149,99 20■ van 2 150 tot 2 599,99 25■ van 2 600 tot 3 149,99 30■ van 3 150 tot 3 499,99 35■ van 3 450 tot 3 649,99 37■ van 3 650 tot 3 899,99 38■ boven 3 900 39

Voorbeeld

Karel heeft een rustpensioen als alleenstaande van 1 700 euro bruto per

maand. Zijn belastbaar pensioen is 1 639,65 euro (1 700 - 3,55 procent

(60,35), de inhouding voor de ziekteverzekering). Er is geen solidari-

teitsbijdrage verschuldigd. Op zijn vakantiegeld wordt dus 15 procent

ingehouden. Als alleenstaande heeft hij recht op een bruto vakantiegeld

van 568,80 euro. Min 15 procent, maakt dat 483,48 euro netto.

Tekst Bernadette Schalenbourg en Kristel Wijshof

OKRA juni 2009

16

ACTUEEL

Wat betekent de titel van je boek?

Gaston Durnez: “Veel mensen verwachten een

vrolijke titel maar die kon ik er niet aan geven. Tegen

het idee dat vroeger alles beter was, heb ik me

steeds verzet. Vroeger waren we jonger, dat was het

enige voordeel. Ik ben geboren in een groot arbei-

dersgezin in 1928, het jaar van de grote beurscrash.

In de jaren ’20 droeg mijn vader vier van zijn kinde-

ren zelf naar het kerkhof. In de jaren ’30 sloeg de

crisis hard toe. Steeds waren mijn ouders op zoek

naar werk en middelen om hun grote gezin te onder-

houden. De armoede was algemeen, sociale opvang

was er niet. Dat kan je je nu niet voorstellen, zelfs

niet met de huidige crisis. Toen ik twaalf was, diende

de Tweede Wereldoorlog zich aan. Die verhinderde

mij te doen wat ik het liefst had willen doen: stude-

ren. Er was geen sprake van ‘de goede oude tijd’.

Het was armoede troef. Vooral het besef dat je er

niet uit zou raken, deed pijn. Ik zag mijn kameraden

op hun veertiende naar de fabriek vertrekken en

wist dat mij hetzelfde lot te wachten stond.”

En toch liep het anders voor jou.

Gaston Durnez: “Van alle ongelukkige mensen was

ik de gelukkigste. Ik slaagde er wel in mijn kinder-

droom te verwezenlijken. Op mijn zestiende kon ik

als journalist aan de slag. Dat is toevallig gegaan. Al

heel jong schreef en tekende ik. Met een verhaal

won ik de prijskamp van een gewestelijk blad. De

medewerker van dat blad trok zich mijn lot aan en

verwees me naar een school in Koekelberg verbon-

den aan een textielfabriek. Ik leerde er op mijn

veertiende boekhouden maar ook stenografie en

dactylografie. Lang kon ik er niet blijven, ik moest

mee de kost verdienen. Een tijdje later vond ik werk

als typist. Men keek wel verbaasd op toen ik me

aanbod als typist, het was een echt vrouwenberoep.

Maar na een geslaagde proef kon ik toch aan de slag.

Net na de bevrijding werkte ik bij De Nieuwe

Standaard als loopjongen en later als documentalist.

Intussen werd een van mijn verhalen uitgegeven. Ik

wist dat niet, ik had het verhaal ingestuurd voor een

wedstrijd. De publicatie kwam de hoofdredacteur ter

ore en uiteindelijk mocht ik beginnen op de redactie.

Ik ben gebleven.”

Je herinneringen lezen niet enkel als een bio-

grafie maar ook als een sociale geschiedenis

van Vlaanderen.

Gaston Durnez: “Oorspronkelijk was mijn vader

Tachtig is hij intussen maar aan

inspiratie ontbreekt het hem niet.

Voor zijn nieuwste boek greep

Gaston Durnez terug naar zijn jeugd

in de jaren ’30 en ’40. In Vroeger

waren wij veel jonger maakt hij

komaf met het idee dat vroeger

alles beter was, al was natuurlijk

niet alles kommer en kwel.

Verhalen over

herinneringen

17

‘zwingelaar’ in de vlasindustrie in Wervik. Dat was

altijd al een proletarische stad, het was niet mak-

kelijk om er steeds aan werk te raken. Daarom trok-

ken mijn ouders met hun jonge gezin naar het

Brabantse Asse. Mijn vader heeft vele beroepen uit-

geoefend, van metser tot metaalarbeider, hij leerde

met zijn ogen. Maar breed hebben we het nooit

gehad. Van stempelgeld was nog geen sprake, dat

werd pas mondjesmaat ingevoerd in de jaren ’30.

Toen werd trouwens ook de congé payé een feit. Kan

je je dat voorstellen? Elke dag werken, zonder ooit

een dag vrij te kunnen nemen? Bovendien was je

ook niet zeker van je werk. Die eerste zomer met

congé payé was vreemd. Tot hun eigen verbazing

waren de arbeiders thuis. Mensen gingen niet op

vakantie, ook niet naar zee. Ze klusten wat in huis,

zaten op café of werkten in hun hofje. Ik hoorde het

verhaal van een postbode die niet geloofde dat

iemand anders zijn ronde zou verzorgen. De eerste

dag ging hij mee met zijn vervanger om hem de weg

te tonen, de tweede dag ging hij voor alle zekerheid

nog eens mee. De derde en de vierde dag gebeurde

hetzelfde. Heel zijn vakantie liep de postbode met

zijn vervanger mee.”

De sociale vooruitgang was echter minimaal.

Gaston Durnez: “De armoede bleef groot. Zelf

heb ik nooit honger gehad maar toch neep het dik-

wijls. We aten geen vlees en het was zeker geen

vette keuken. We woonden ook ‘op den buiten’ en

dat was een groot voordeel. Er waren boeren in de

buurt die kinderen wel eens lieten komen voor een

goede maaltijd. En mijn vader kweekte een beetje

groenten. We wisten trouwens waar we bessen en

fruit konden vinden. In de buurt was groen genoeg!

Maar organisaties als het Werk van Koningin Astrid

waren broodnodig. Die deelden kleren uit aan

mensen in armoede. Zelf droeg ik altijd de kleren

van mijn oudere broers af. Enkel bij mijn plechtige

communie kreeg ik een nieuw pak. Gemaakt op de

groei, uiteraard.”

Net na je communie brak de oorlog uit. Hoe

was dat?

Gaston Durnez: “De sterkste herinneringen heb ik

aan de vlucht. Mijn vader dacht dat het net zo zou

zijn als tijdens ’14-’18 en was van oordeel dat we

veiliger zouden zijn in Wervik. De vlucht was hels

maar de tocht naar huis nog veel erger. We beland-

den in beschietingen. Ik hield er een blijvende schrik

aan over, nog steeds kan ik geen sirenes verdragen.

Ook het einde van de oorlog heeft een grote indruk

op mij gemaakt. Tijdens de ijskoude Hongerwinter

was het moeilijk om iets brandbaars te vinden. We

trokken kilometers door de kou naar de spoorweg-

berm in Ternat. Daar zeefden we de grond in de

hoop kooltjes te vinden die van de treinen waren

gevallen. We waren er niet alleen. Met ons karretje

trokken we door de sneeuw terug naar huis. Nu lij-

ken de bergen er amper hellingen te hebben, toen

leek er geen einde te komen aan de beklimmin-

gen.”

Ik zag mijn kameraden op hun veertiende naar de fabriek

vertrekken en wist dat mij hetzelfde lot te wachten stond.

Hoe gaaf zijn de herinneringen aan je jeugd?

Gaston Durnez: “De jeugd is voor vele schrijvers

een bron van inspiratie. Ik heb er trouwens al vaker

over geschreven in cursiefjes en stukjes allerhande.

Toch stond ik aanvankelijk niet te springen om er

een boek over te schrijven. Daarvoor was het emo-

tioneel te moeilijk. Een vervolg komt er zeker niet,

om dezelfde reden. Maar het is waar, ik heb veel

herinneringen aan mijn jeugd. Het geheugen is trou-

wens iets eigenaardigs. Als je je iets herinnert, kun-

nen er plots andere dingen uit het verleden meeko-

men waarvan je dacht dat je die al vergeten was. En

natuurlijk zijn je herinneringen gekleurd door de

verhalen van anderen, dingen die je later las. Je

weet nooit in hoeverre je eigen herinneringen

geconstrueerd of echt zijn. Daarom noem ik dit boek

trouwens ook verhalen over mijn herinneringen. Dat

lijkt me correcter.”

Tekst Nele Joostens

Foto François De Heel

Gaston Durnez, Vroeger waren wij veel jonger.

Een jeugd in Vlaanderen, Lannoo, Tielt, 2008,

411 blz., 17,95 euro.

Maak kans op een gratis exemplaar. Kijk op

blz. 51!

OKRA juni 2009

18

■ TentoonstellingDe scholen van Beringen Mijn houden op 12 en 13 september een tentoonstelling over Uw schooltijd op de tuinwijk.Klasfoto’s, films, een verhaal of andere info zijn welkom. Alles wordt terugbezorgd.

Stasia Rodasik, Beverlosesteenweg 482, Beverlo, stasia@belgacom.net

■ MoedergroepWij zijn een organisatie die opvoe-dingsondersteuning geeft aan gezinnen met jonge kinderen in kansarmoede. We startten in mei een nieuwe moedergroep waar moeders creatief bezig kunnen zijn en contacten kunnen leggen. Hiervoor zoeken we nog materi-aal zoals naalden, garen, brei-naalden, wol, stoffen... Kan je helpen, neem contact op via denieuweweg@skynet.be.

■ Ik wou‘Ik wou dat de wereld verlaten was en alle mensen er af, dan was de wereld voor mij alleen en kon ik er doen wat ik wou.’ Kan iemand de ontbrekende regels van dit gedicht bezorgen?

Jeanne Martens, Wolvenstraat 13, 9280 Wieze

■ PaternostersKan iemand mij helpen mijn ver-zameling uit te breiden? Graag paternosters met achtergrondin-formatie.

Thérèse Herpers, Elzenstraat 10, 8800 Roeselare, 051 22 59 19, jacques.therese@skynet.be

■ ModeltreinenIk zoek treinen en toebehoren om mijn baan en verzameling uit

VRAAG EN AANBOD

Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen

we niet op. Je zoekertje komt ook op www.okra.be. Stuur je vraag naar

OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar

joke.callens@okra.be. Dank in naam van de lezers aan wie reageert.

Vraag en aanbod

te bouwen. Liefst model HO maar andere zijn ook welkom.

Philemon Criel, Everparkstraat 35, 9940 Evergem, 09 253 57 44, philemon.criel@telenet.be

■ PaternosterIk ben op zoek naar een pater-noster uit de abdij van Sint-Sixtus in Westvleteren.

Urbain Vanwildemeersch, Beekstraat 105, 9800 Deinze, 09 380 31 33

■ RouwbrievenIk verzamel rouwbrieven en bid-prentjes van Vlamertingenaars of gewezen Vlamertingenaren.Kosten worden vergoed.

Wilfried Valcke, Kasteelweg 43, 8908 Vlamertinge, 057 20 16 03

■ SmyrnaIk zoek zwarte Smyrna-wol om oud tapijt te repareren. Een over-schotje volstaat!

Frida Poetou, E. Poetoustraat 23, 9030 Mariakerke-Gent, 09 226 42 74 (tussen 20.00 en 21.00 uur)

■ ZomerliedekenWie kan mij de rest van dit gedicht bezorgen? Het begint met: ‘Wat is vandaag de zomer mooi. Ik ruik het lekker geurig hooi, bijeen gezet aan scho-ven!’

André Kockx, Antoon van Dijckstraat 78/5, 2018 Antwerpen

■ KnutselaarIk ben 55+ en knutsel graag met kinderen. Ik kan alles gebruiken wat jij misschien weggooit. Zoals alle soorten schrijf- en tekenma-teriaal, penselen, lapjes, lintjes,

doorzichtige dozen… Alles is wel-kom.

Annie Vanzieleghem, Klein Katrol 16, 8530 Harelbeke, 056 25 90 54, omer.delporte@skynet.be

■ FilmprojectorWie kan mij helpen aan een film-projector super 8 (Dual)?

Marcel Cornelis, Molenwalstraat 67, 9032 Wondelgem

■ Jean VasseurIk zou graag iets vernemen over Jean Vasseur. Hij was pastoor in Frankrijk, van Laversines, Rochy-Conde en Theronne, in Oise tegen Beauvais.

Veerle Bieseman, P O Box 14125, Bredell, 1623, Zuid-Afrika, aquaplan@aquaplansa.co.za

■ PostzegelsIk verzamel postzegels, telecards en bierviltjes. Ik heb veel ruilma-teriaal.

Marleen Van Aken, Vrijheidshoek 6, 2850 Boom, vanakenmarleen@hotmail.com

■ Klas ’59Ik zoek oudgediende grenadiers klas ’59, mannen van o.a. de steuncompagnie en anderen.

Arthur Van Lembergen, Blokveldstraat 5, 9310 Baardegem, 052 35 89 38, vlemas@skynet.be

■ BoekIk zoek het boek De Bourgondische uitdaging van Jean-Philippe Lecat, tegen vergoeding.

Marleen, 055 60 32 44, jean-pierre.hertveldt@pandora.be

19

■ VlaggetjesWie is geïnteresseerd in driehoe-kige fietsvlaggetjes? Ik bezit een verzameling van o.a. Brugge, Scherpenheuvel, Brussel, Antwer-pen enz.

Et. Haverhals, Gerard Stijnenlaan 35, 2180 Ekeren

■ Le gamin et le chienIk zoek de tekst van dit gedicht over een blinde en zijn hond.

Diane Van Vlierberghe, Prins Boudewijnlaan 44, 9100 Sint-Niklaas

■ SchuifpuzzelIk zoek een schuifpuzzel uitgege-ven door de krant De Morgen met als tekst ‘De Morgen blijft.’

Christiane Trioen, Ommegangstraat 98, 9420 Mere, 050 41 79 46, johnny.vandenstorme@telenet.be

■ Polo FoxDoor waterschade is de handlei-ding van mijn Polo Fox van 1990 onbruikbaar geworden. Wie heeft een exemplaar of eentje dat ik kan kopiëren?

Hilda Kiekemans, Wilgengaarde 9, 1702 Groot-Bijgaarden, 02 466 78 98

■ KantklossenIk doe aan kantklossen en zoek een patroon van een vrouwtje dat zit te klossen.

Jeannine Vandendriessche, Stasegemsesteenweg 58,8500 Kortrijk, jeanninevdd@hotmail.com

■ WijnflessenGratis af te halen: vijf flessen van ongeveer 15 à 20 en 25 liter om wijn of porto te maken en een fruitpersmolen.

Etienne Seys, Gemeenteplein 20 bus 19, 8790 Waregem, 056 61 41 48 (na 16.00 uur)

■ KleinkunstWie kan mij helpen aan de dub-bel-cd’s van dertig jaar klein-

kunstklassiekers (deel 3 en 4). Aldi verkocht ze een tijdje gele-den.

Erna Favoreel, Wilgenstraat 18, 8560 Wevelgem, 0497 28 24 75 of 056 41 20 06

■ LarousseIk bezit de reeks Geschiedenis van de wereld van Larousse in 140 delen. De volgende delen ontbreken echter: 107, 122, 123, 129, 130, 135, 137.

Etienne Altruy, Tulpenstraat 46, 8020 Oostkamp, 050 84 07 07

■ Vierde LansiersIk ben op zoek naar volgende personen uit mijn legerdienst bij de Vierde Lansiers, Werl, 1957: De Wilde, Huysentruyt, Somers en De Sadeleer.

Marcel Baguet, Kruisstraat 46, 9660 Brakel, 055 42 35 67, psdn0825@skynet.be

■ SantjesIk zoek bidprentjes, santjes, oude religieuze prentjes waar een Onze-Lieve-Vrouw op staat.

Josiane Degroote, Edewallestraat 6, 8610 Handzame, 0472 30 39 00, josiane.degroote@belgacom.net

■ LourdessteenIk erfde een steen afkomstig uit de echte Massabiëlle grot van Lourdes en geef hem graag cadeau aan iemand die hem wil inbouwen in een Lourdesgrot of een kapelletje.

Lieve Van Oyen-Maes, 015 61 07 56, donaat.van.oyen@telenet.be

■ BidprentjesIk verzamel bidprentjes van per-sonen die geboren of overleden zijn in Moorsele. Ik kan heel wat dubbels in ruil geven.

André Witdouck, De Linde 24, 8560 Moorsele, 056 40 03 60

■ GezochtIk ben op zoek naar volgende per-sonen in Turnhout: Jeannine Aerts, Rik Van Mechelen, Mia Van

Mechelen (woonde in de Lindekesstraat), Jan Segers, Frans Nuyts, Rosa en Ivonne (ik ken geen familienaam). Deze perso-nen zijn tussen de 70 en 75 jaar.

Theresa Nooyens, Nijverheidstraat 12, 2390 Halle, 03 366 62 64 (’s avonds)

■ LitanieIk zoek de lange Litanie van alle heiligen die vroeger gedurende drie dagen werd gebeden bij de overledene.

Rosa Verschueren, Langstraat 43, 2223 Schriek

■ BoerinnekensdansKan iemand mij de muziek en tekst bezorgen van het succes-lied van de Expo 58, De Boerinnekensdans?

Michel Folens, Oude Ieperstraat 5, 8560 Gullegem, 056 41 21 22

■ PostzegelsIk verzamel gestempelde postze-gels, liefst Belgische. Indien gewenst kan ik ruilen.

Willy Sander, Koningin Astridstraat 17, 9800 Deinze

■ PostzegelsIk zoek Belgische gestempelde postzegels en wil ook ruilen met manco-lijst.

Lea Bolsens, Dijkstraat 34,9120 Melsele

■ Gounthier De moestuin wordt mijn nieuwe passie. Om de bruikbare sugges-ties zoek ik een leesbaar exem-plaar van de tuingids van de al lang vergane firma Zaden Gounthier.

Willy De Troyer, Kraaineststraat 8, 9420 Erpe-Mere, 053 80 38 47, detroyerwilly@skynet.be

■ Maurits Daels Ik zoek een bidprentje van mijn oom, Marcel Maurits Daels, echt-genoot van Martha Maria Olieux. Ze woonden in Wevelgem.

Z. Odette Lefevre, Mariakerkelaan 35, 8400 Oostende

“Tot mijn dertiende ging ik naar school. Toen, in

1943, werd mijn vader door de Duitsers wegge-

haald. Hij is niet teruggekomen. Mijn moeder bleef

met vijf kinderen alleen, de jongste was drie

maanden. Ik was de enige zoon, we hadden een

kleine boerderij. Eten hadden we dus wel. En ik

ging werken om de rest van de kosten te betalen.

Ik kwam bij een elektricien terecht, daar leerde ik

de stiel. Kort na de oorlog stierf mijn moeder. Mijn

oudere zus en ik zorgden voor de kleintjes, ik was

toen zestien en werd politiek wees. Daardoor

mocht ik op pensionaat op kosten van de staat.

Maar ik zag het niet zitten om tussen gastjes van

dertien jaar te gaan zitten. Daarvoor was ik te

beschaamd. Ik had het misschien beter wel gedaan.

Dat ik niet kon schrijven, heeft me de rest van mijn

leven achtervolgd.”

Heb je dan niet leren lezen en schrijven op

school?

Louis: “Het waren de haantjes de voorste die wer-

den geholpen op school, de slechtsten bleven ach-

ter. We hielpen elkaar maar de meester trok zich

van de achterblijvers niets aan. Ik ben ontzettend

verlegen. Als ze op school bruut deden tegen mij,

klapte ik dicht.

Lezen had ik op school geleerd. Maar schrijven

niet, of toch niet schrijven zonder fouten. Ik lees

de Humo zonder probleem. En versta ik een woord

niet, dan neem ik het woordenboek.”

Had je dat niet nodig voor je werk bijvoor-

beeld?

Louis: “Op mijn achttiende ging ik in de koolput

werken. Net na de oorlog konden ze in de mijnen

Louis leert schrijven op zijn 79ste

Gisteren werd Louis 79 jaar. Vandaag trakteert hij zijn klasgenoten op

taart. Louis leert schrijven, beter schrijven, bij Basiseducatie. “Maar ik was

wel zenuwachtig toen ik de eerste keer naar de les kwam.” Toen hij 75

was, kreeg Louis een hoorapparaat. “Sindsdien hoor ik de klanken beter.

Daarom begon ik zo laat aan de schrijfles.”

OKRA juni 2009

20

ANDERS OUD

Louis: “Te weten dat ik kan schrijven, doet zoveel deugd.”

21

werkvolk gebruiken. Iedereen uit de gevangenis-

sen hadden ze in de koolmijn gestoken om er te

werken. Zo belandde ik als jonge snaak tussen

zware jongens. Maar ook tussen Duitse krijgsge-

vangenen. Ik leerde Duits, Frans en Italiaans. Ik

werkte samen met een Duitser. We werkten de

hele nacht beneden in de put, tegen ’s morgens

kwamen we boven de grond. Nee, ik was niet lastig

op hem om wat er met mijn vader was gebeurd. Hij

is toch gewoon een mens zoals jij en ik. Die was

ook verplicht om mee te doen in de oorlog.

Haatdragend ben ik niet geweest. Twaalf jaar heb

ik in de mijn gewerkt, toen was mijn huis afbe-

taald.

Na de koolmijn en een tussenjob kon ik bij de

Stella in Leuven beginnen in het onderhoud. De job

van elektricien heb ik al doende geleerd. Ze zeg-

den ons wat we moesten doen: we moesten niet

lezen, niet schrijven, niet denken. En toch is niet

kunnen schrijven een gemis dat me al die jaren

achtervolgd heeft. Ik heb in mijn leven hard

gewerkt en een zware verantwoordelijkheid gedra-

gen voor mijn zusters. Nu nog ben ik voor hen in

de weer.”

Vond je vrouw het een probleem dat je moei-

lijk kon schrijven?

Louis: “Ik leerde mijn vrouw kennen op mijn twin-

tigste, op mijn 21ste waren we getrouwd. Na de

zorg voor mijn zusters wilde ik mijn eigen leven

beginnen leiden. Mijn vrouw heeft nooit geweten

dat ik niet kon schrijven. Zij had geleerd, ik draaide

het altijd zo dat zij schreef. ‘Jij hebt een mooier

geschrift dan ik’, zei ik dan. Ze was gevleid, en ik

was er van af. Ik heb haar ook nooit verteld dat ik

naar de schrijfles ging. Ik zei dat ik computerles

volgde. Dat was niet helemaal gelogen. Voor die

computerles zette ik de stap naar Basiseducatie.

Maar ik voelde snel dat die lessen te hoog gegre-

pen waren.”

Mijn vrouw heeft nooit geweten dat ik niet kon schrijven. Zij had geleerd, ik draaide het altijd zo

dat zij schreef.

Is je leven heel erg veranderd nu je beter kan

schrijven?

Louis: “Ik durf veel meer dan vroeger. Ik ben nog

altijd traag in het schrijven want ik herlees mijn

tekst en verbeter mijn fouten. Als je weet dat je

fouten schrijft, ben je daar beschaamd over. Maar

van die gêne ben ik verlost. Schrijven, doe ik niet

zo vaak. Te weten dat ik het kan, doet zoveel

deugd. Het is niet gemakkelijk om op latere leeftijd

opnieuw te leren. Maar ik heb er zoveel plezier aan

om naar de les te komen.

Pas nu heb ik ontdekt dat door het statuut van

politiek wees alle dokters- en apothekerkosten

worden terugbetaald. Ik heb meteen naar mijn

zusters gebeld en ook voor hen alles geregeld.

Twee jaar geleden is mijn vrouw gestorven.

Aangezien we geen kinderen hebben, moest ik alle

papieren zelf afhandelen. En dat is me gelukt.

Binnenkort rijd ik naar Italië voor een vakantie. Dat

is geen enkel probleem. Ik vind mijn weg en ik

spreek Italiaans. (Louis demonstreert het meteen,

met alle gebaren en zonnigheid erbij.) Vroeger

vroegen ze me of mijn moeder misschien Italiaanse

was. Nu moet ik veel vaker naar mijn woorden

zoeken. Zo jammer dat ik het begin te verleren.”

Tekst Katrien Vandeveegaete

Foto Cois Van Roosendael

Bij Basiseducatie kan je terecht voor computerlessen, leren lezen en

schrijven, lessen rijbewijs, …

Voor een centrum in jouw buurt: www.basiseducatie.be of 015 44 65 00.

OKRA juni 2009

22

SAMEN HET LEVEN KLEUREN

‘Bezinnen met iconen’

“Elk jaar organiseren we een bezinningsdag voor

bestuursleden”, vertelt Moniek Decru van de

Oostendse werkgroep zingeving. “We wilden het

dit jaar over een andere boeg gooien en zochten

een invalshoek die nauw aansluit bij het jaarthe-

ma. Daarom organiseerden we een uitstap naar

het orthodoxe kerkje van Pervijze en een bezinning

vanuit iconen. Die formule bleek erg succesvol. Er

namen meer dan honderd bestuursleden uit de

regio Oostende deel. Normaal bereiken we heel

wat minder mensen. En bovendien waren de aan-

wezigen enthousiast!

In de kerk legde vader Thomas uit wat de muur-

schilderingen betekenen en hoe een orthodoxe

eucharistieviering in elkaar zit. Wist je dat die twee

uur duurt?

In de namiddag gaf Simonne D’Heye ons uitleg

over de iconen. We kwamen bijvoorbeeld te weten

dat twee vingers opwaarts gericht naar de hemel

wijzen en de drie vingers die samen worden

gehouden duiden op de Drievuldigheid van God.

We leerden ook dat de roodpaarse kleur staat voor

het goddelijke, blauw voor het menselijke. Als

Maria een blauw kleed en een rode mantel draagt,

betekent dit dat zij een mens is maar een goddelijk

kind heeft gedragen. Simonne legde ons alles rus-

tig uit en er speelde zachte muziek. Het was een

mooi bezinnend samenzijn.

De reacties achteraf waren heel positief. Deelnemers

noemden het boeiend en rustig. Ideaal dus voor

OKRA maakt werk van kleur

Wellicht is het je al eerder opgevallen. Dit jaar kiest OKRA voor kleur,

veel kleur. Een heel jaar lang werkt OKRA immers rond het thema

‘Samen het leven kleuren’. Dat dit niet blijft bij loze woorden, blijkt als

we de bedrijvigheid in de trefpunten onder de loep nemen. Vier

willekeurige activiteiten uit vier uiteenlopende regio’s.

een activiteit van OKRA-ZINGEVING in het kader

van het jaarthema.”

‘Filippijns koken voor Poverello’

Denise Sellekaerts is een actief OKRA-lid uit het

Leuvense. Een tijdje geleden sloegen enkele men-

sen uit de regio de handen in elkaar en organiseer-

den een bijzondere activiteit. “Samen met enkele

Filippijnse dames hebben we gekookt voor de

Leuvense afdeling van Poverello. Drijvende kracht

achter dit bijzondere initiatief was de Leuvense

ACW-pastor Lydia Van Hirtum.

Toevallig las ik de uitnodiging voor deze activiteit

en ik voelde me onmiddellijk aangesproken.

Koken voor een grote groep samen met vrouwen

uit verschillende culturen, leek me erg boeiend.

Vooraf kwamen we twee keer samen met de

Filippijnse dames. Zij maken deel uit van

Filipiniana, een organisatie waarmee OKRA wel

vaker samenwerkt. Filipiniana verenigt Filippijnse

en Belgische mensen en wil de verstandhouding

tussen beide groepen verbeteren. Met allerlei

acties trachten ze ook geld in te zamelen voor de

Filippijnen. Maar dat was niet de bedoeling van

deze activiteit.

Samen stelden we het menu op. We serveerden

zelfgemaakte vegetarische loempia’s, een soep

met kip en rijstnoedels, gemarineerde kip met

okra’s, saus en rijst en als toetje bananencake.

Zulke uitgebreide maaltijd bereiden voor zestig

mensen, is niet van de poes. Maar eigenlijk ging de

23

samenwerking heel vlot. Wij van OKRA en de

Filippijnse dames leerden van elkaar. We hebben

trouwens niet alleen gekookt maar zorgden ook

voor mooie tafelversiering.

Al tijdens de maaltijd bleek dat ook de mensen van

Poverello enthousiast waren. Ze vonden het heel

lekker en vroegen wanneer we terug zouden

komen. Het was in ieder geval een boeiende erva-

ring die ik iedereen aanraad. Ik werd er innerlijk

rijker van.”

Russische liedjes

Ook in Erondegem bleef ‘Samen het leven kleuren’

geen loos motto. Als voorzitter van haar trefpunt

organiseerde Ria Van Heeswijk een Russische

namiddag. “We nodigden het echtpaar Serguey en

Natalia Kozlov uit. Zij vluchtten uit Rusland en

wonen al een tijdje in België. Ik leerde Serguey

kennen toen ik een tijdje geleden in het ziekenhuis

verbleef. Hij werkt er als verpleegkundige. In

Rusland was hij chirurg maar als hij zijn beroep

ook hier wilde uitoefenen, moest hij opnieuw vier

jaar studeren. Dat was onmogelijk, hij kende de

taal immers nog niet. Na enkele jaren slaagde hij

er toch in als verpleger te werken.

Samen met zijn vrouw gaf hij voor ons een optre-

den met Russische liedjes. Ze droegen traditionele

klederdracht en begeleidden zichzelf op gitaar. Wij

serveerden tussen de liedjes wodka en toastjes

met lompviseieren. Voor echte kaviaar was ons

budget net niet groot genoeg. (lacht) Maar onze

hapjes werden ook gesmaakt. Serguey en Natalia

hadden bovendien rode biet op Russische wijze

gemaakt. Lekker!

Er was heel veel belangstelling voor deze namid-

dag. Maar liefst 53 van onze 85 leden hadden zich

ingeschreven. Zeker toen ze konden meezingen,

was het enthousiasme groot. ’t Was echt een

mooie dag!”

Antwerpen opent de wereld

OKRA-Antwerpen ziet het jaarthema groots.

Honderden leden ontdekten er cultuur en verschei-

denheid in Antwerpen, Vlaanderen, België en de

verre wereld. Op 26 mei leerden de vele geïnteres-

seerden hoe ze in Roemenië eieren schilderen en

smoutebollen bakken, genoten ze van een mode-

show uit verschillende culturen en proefden ze van

de Turkse keuken. Enkele reizigers brachten een

verslag van hun inleefreis naar de Dominicaanse

Republiek en Marokkaanse vrouwen leerden hoe je

handen en voeten decoratief met henna beschil-

dert. Veel aandacht ging bovendien naar de reisbe-

stemmingen van OKRA-Antwerpen. Een dansgroep

uit Rhodos, een film uit Schotland. “Muziek, woord-

kunst, dans, film en gastronomie, het was er alle-

maal op onze werelddag”, zegt Bart De Wachter

van OKRA-regio Antwerpen. “En het enthousiasme

was groot. We hopen dat nu nog meer trefpunten

zin hebben om met dit boeiende jaarthema aan de

slag te gaan.”

Tekst Nele Joostens

Heel wat ploegen hadden ook supporters meegebracht. Zij zorgden voor een geani-meerde sfeer.

KLEUR HET LEVEN

OKRA juni 2009

24

ITEM

Stuur mij, discreet in een blanco enveloppe,vrijblijvend de gratis brochure nr. 1127 over

IncoSan-slips en andere producten.

Zekerheid ZONDER verband, luier-broekjes of inlegkruisjes! IncoSanpasvorm slips van 100% katoengeven u absolute zekerheid. Nagebruik gewoon in de wasma-chine: dat bespaart honder-den euro’s.

Stuur de compleetingevulde bon naar

IncoSan BVBA,Postbus 32, B-3960 Bree

OF bezoekonze website

www.incosan.be

Naam: m / v

Adres:

Postcode: Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

IncoSan BVBAPostbus 32B-3960 Bree

info@incosan.beGezondheids- producten www.incosan.be

vernieuwdewebsite!

Urineverlies?IncoSan-slips

100% zekerheiden urenlang droog!

OKRA

Discreter, hygiënischer en comfortabeler kanniet! Naast slips verkopen wij ook producten

voor zwaarder urineverlies, incontinentiever-zorgingsproducten en een vochtabsorberende

matrasbeschermer.Vul de bon in voor een gratis brochure nr. 1127.

Op 14 mei was de spanning in de Brugse Hallen te snij-

den. Ruim 160 quizzers gaven het beste van zichzelf

tijdens de grote finale van de OKRA-Cultuurquiz. Hier

alvast een paar sfeerbeelden. Meer foto’s, de winnende

ploegen… op www.okra.be.

De grote finale

Tijdens de quiz werd er diep nagedacht, druk gediscussieerd en af en toe eens flink gelachen.

Uiteindelijk ging de ploeg Wilrijk Valkenveld met de overwinning naar huis. Ploeg Altena uit Kruibeke werd verdienstelijk tweede, Onze-Lieve-Vrouw ter Schelde uit Antwerpen sleepte de derde plaats in de wacht. Burgemeester van Brugge Patrick Moenaert reikte de prijzen uit.

Foto’s Cois Van Roosendael

OVER WAT TELT

25

Nieuwmoer, het rustige achterpoortje van

Kalmthout vlakbij de Nederlandse grens, was tot

vier jaar geleden de heerlijke woonplek van Dora

Baets en haar man Bert De Winter. De kinderen

waren het huis uit en Dora en Bert hadden nog

veel plannen. Maar de onverbiddelijke ziekte sneed

genadeloos door hun geluk heen. In korte tijd

bezweek Bert aan botkanker. Hij was 64, Dora 66.

Achter elke deur in het mooie, oude huis werd de

stilte voorgoed hoorbaar.

‘Ik mis Bert nog elke dag’

Dora Baets: “Bert was politie-

agent in de gemeente. Hij had

het naar zijn zin maar na een

hartinfarct mocht hij van de

dokter niet meer op nachtdienst.

Hij kwam op het politiebureau

terecht. Dat lag hem niet, hij

was liever onder de mensen. Op

medisch voorschrift kreeg hij

een andere taak. Zo belandde

hij op de vreemdelingendienst in

Daar kreeg Bert plots veel pijn

in de benen. Te veel gestapt?

Zichzelf overtroffen? De oefe-

ningen van de kinesist thuis

hielpen niet. De huisdokter dacht

aan een geknelde zenuw. De

specialist zette cortisonespui-

ten, zonder resultaat. Van de

orthopedist hoorden we het ver-

dict: botkanker. ‘Een secundaire

kanker, die elders begon. Om de

juiste behandeling te geven,

moeten we die andere kanker

vinden.’ De longen bleken de

oorzaak. En die waren het vorige

jaar nog grondig onderzocht en

goed bevonden…

Bert heeft verschrikkelijk afge-

zien. Als ik aan dat half jaar

chemobehandeling denk, het

was een hel. Op een zondag in

september pakte hij me vast en

zei: ‘Dora, ik kan die pijn niet

een fijne ploeg, waar hij tot zijn

zestigste heeft gewerkt.

Enkele jaren liep alles goed en

gingen we samen op reis. Maar

dan werd Bert ziek. In 2003

kreeg hij overbruggingen maar

geen enkel onderzoek van hart

en longen toonde aan dat er

meer aan de hand was. Na de

revalidatie trokken we naar

Kreta voor een stapvakantie.

OKRA juni 2009

26

OVER WAT TELT

meer verdragen. Ik moet in de

psychiatrie of ik word gek.’ Bij

de huisdokter hoorden we dat

Berts ziekte op dat moment

‘pijn’ was en dat we die moesten

bestrijden. De dosis pijnstillers

ging snel de hoogte in want de

pijn kwam steeds sterker en in

ijltempo terug. Op 10 oktober is

Bert gestorven.”

Dora vertelt het verhaal met

het slechte einde op rustige

toon maar steeds stiller, net

als de tranen die geluidloos tus-

sen de kopjes koffie en de cho-

colade paaseitjes op tafel val-

len. Verdriet heeft geen eigen

toonaard.

Ik mis hem nog verschrikkelijk

“De laatste maanden van zijn

leven waren het zwaarst. Je kan

niets doen, alleen toekijken hoe

die mens afziet. Ik mis hem nog

steeds verschrikkelijk, vooral

’s avonds. Het was zo’n koude

winter toen. Ik rilde in bed zonder

zijn warmte naast mij. Mijn kinde-

ren zegden, om goed te doen:

‘Moeke, koop toch een elektrische

deken!’ Maar ja, een deken…

Het gevoel van gemis gaat niet

over, dat is nog even sterk als

tijdens de eerste weken.

Ondertussen heb ik wel mijn

plan leren trekken en doe ik veel

alleen. In de paasvakantie had ik

hier vijf dagen na elkaar volk in

huis. Ik heb vijf kinderen en

veertien kleinkinderen jonger

dan acht. De kinderen kwamen

een schommel plaatsen en de

kindjes waren mee. Iedereen

bleef eten aan de grote tafel.

Daarna waren we allemaal

samen op het paasfeest en paas-

maandag. Op dinsdag viel alles

ineens stil. Dat was moeilijk. Als

je bezig bent, is alleen zijn min-

der erg.

Ik spreek zelf weinig over mijn

verdriet. Er zijn niet veel men-

sen die weten dat ik Bert zo mis.

Ik vermoed dat sommigen mij

een lustige weduwe vinden

omdat ik veel op reis ga, met

van alles bezig ben en graag

plezier maak.

Weinigen vragen zomaar hoe het

met me gaat. Sommigen doen

dat wel: een van mijn zussen en

een nicht die haar man ook ver-

loor aan kanker, nog vroeger

dan ik.

Mijn kinderen spreken wel regel-

matig over Bert. Ook de klein-

kinderen hebben het over hem.

Ze horen hun ouders vertellen,

ze waren nog heel klein toen

hun grootvader stierf. Mijn oud-

ste kleinkind Sara is acht en

heeft een tekening gemaakt van

mij en mijn man. Twee ‘gelij-

kende’ figuren met een hartje

tussen hen in. Die tekening is

het zonnetje op mijn prikbord in

de keuken.”

In de woonkamer staat een spre-

kende foto van Bert. De laatste

die van hem werd gemaakt op

witte donderdag van zijn sterf-

Dora Baets: “Het gevoel van gemis is nog even sterk als tijdens de eerste weken.”

27

jaar. Hij weet hoe het met hem

zal aflopen maar er zit nog geen

wanhoop in zijn ogen. Er hangt

ook een mooi getekend portret

van Bert, gemaakt door Dora’s

broer. En op de schouw prijkt de

gekruisigde Christus van Albert

Servaes. Vindt Dora troost in het

geloof?

Ik geloof niet zomaar in een voortbestaan

“Of godsdienst een troost is voor

mij? Ik ben in mijn geloofsbele-

ving sterk geëvolueerd. Ik heb

destijds les gevolgd in het voor-

uitstrevend catechetisch cen-

trum in Antwerpen. De vrouwe-

lijke directeur zei me ooit: ‘Als

ze in Rome zouden weten wat

sommige proffen hier aan de

studenten vertellen, slaan ze

ons allemaal in de ban.’

Ik herinner me dat ik in de nor-

maalschool meer dan eens in de

clinch lag met de directeur die

godsdienst gaf. Ik kon niet over-

weg met die autoritaire, dogma-

tische en enggeestige manier van

denken. Dat catechetisch cen-

trum opende voor mij een andere

wereld. Zo ben ik niet blijven ste-

ken in de godsdienst van mijn

jeugd. Ik ging me bezighouden

met ontwikkelingssamenwerking

op allerlei gebied. Ik heb ervaren

dat heel veel mensen over de

hele wereld sterke religieuze

gevoelens hebben. Zij zitten niet

in het schuitje van het katholieke

geloof, ze zijn hindoe of boed-

dhist of god weet wat.

Nu, met het sterven van Bert,

heb ik bij mezelf ontdekt dat ik

eigenlijk niet geloof in een voort-

bestaan. Ik geloof wel dat we

allemaal een stukje zijn van het

grote geheel. Dat we elk onze

waarde hebben en dat anderen

ons ‘voortleven’ uitmaken. Het

programma Hallelujah Händel op

Klara in de paasdagen was zo

iets. Händel leeft voort in zijn

muziek die men vandaag nog

speelt. Hij blijft iets betekenen

voor muzikanten en luisteraars.

Maar zoveel miljoenen mensen

verdwijnen volkomen omdat nie-

mand nog over hen spreekt of

nog iets over hen weet. Dat vind

ik treurig. Ik denk dat ik het

‘voortbestaan’ van mijn man

moet uitmaken. Ik moet over

hem spreken en naar de foto’s

kijken met de kinderen

en de kleinkinderen.

Dat hebben we met

Pasen nog gedaan. Zo

zie ik een voortbe-

staan.

Ik geloof in voortbestaan in het

leven dat je doorgeeft, op gelijk

welke manier. Alle mensen, ook

zij die geen kinderen hebben,

geven leven door. Ze schrijven,

maken muziek, bouwen, ontwer-

pen, brengen mensen bij elkaar.

Neen, in hemel, hel of vagevuur

geloof ik niet. Wel in een ander

soort voortbestaan waarin elke

mens zijn waarde heeft.

En soms, als ik met een pro-

bleem zit, zeg ik: ‘Kom jongen,

hoe zou jij dat oplossen? Ik weet

het niet, je moet mij helpen!’

Dan praat ik met Bert, of is dat

bidden? Als ik denk aan al die

gezinnen die ik van nabij ken en

waar het soms moeilijk gaat,

vraag ik vaak aan Bert: ‘Wil jij

ervoor zorgen dat het daar een

beetje beter gaat?’

Ik ben religieus en ik heb riten

nodig. Ik kan enorm genieten

van schoonheid. Klassieke

muziek bijvoorbeeld die over de

eeuwen heen ontroert, dat noem

ik religieus. Daarover praten met

Bert en hem om raad vragen als

ik het even niet zie zitten of niet

weet wat ik het best zou doen,

dat is een troost.”

De nocturnes van Chopin dwar-

relen door het stille huis in deze

landelijke straat. Slechts af en

toe passeert een tractor of een

vrachtwagen. Toch is de rest van

de wereld dichtbij in alles wat

Dora onderneemt en bezighoudt.

Wou Dora de wereld zien of

vooral meemaken hoe het er in

de achtergestelde landen aan

toe gaat en of wij daar iets kun-

nen aan doen?

Alleen op reis

“Toen de kinderen klein waren,

trokken we samen naar

Hengelhoef in Houthalen. Daar

ontmoetten we andere ouders

en speelkameraden voor onze

kinderen. Een beetje reizen werd

het toen we met de grotere kin-

deren naar boerderijen in het

Zwarte Woud trokken. Eens de

kinderen uit huis waren, gingen

we met twee op reis. We hadden

nog vele plannen.

Sinds de dood van Bert ben ik

al vaak alleen op reis geweest.

Ik denk dat ik het ‘voortbestaan’ van mijn man moet uitmaken.

Ik moet over hem praten.

OKRA juni 2009

28

OVER WAT TELT

Hij had er moeten bij zijn,

waarom kan ik dit nog en hij

niet? Dat is een weerkerend

schuldgevoel.

In 1984, de tijd van de

Sandinisten, was Bert met

Getuigen voor Vrede naar

Nicaragua geweest. Hij ging

alleen want ik bleef bij de kin-

deren. Onze jongste was pas

negen. In 2002 trok hij met

Wereldsolidariteit naar Bolivië.

Al had ik toen de handen vrij, ik

kon niet mee want Wereldsoli-

dariteit aanvaardde geen kop-

pels in het reisgezelschap. Bert

kwam zeer onder de indruk

terug van deze ervaringsreis.

We zouden beslist eens samen

naar Bolivië gaan. Dat is er niet

van gekomen.

Een half jaar na Berts dood

kreeg ik de kans om met elf

anderen onder leiding van Jan

De Cock naar Bolivië te gaan

om er gevangenissen te bezoe-

ken en te spreken met de men-

sen. Jan De Cock reisde een

jaar lang de wereld rond en

leefde bij de gewone mensen.

Hij verbleef zelfs in gevange-

nissen. Hij is een ervaren, boei-

ende gids. Toch heb ik lang

geaarzeld om mee te gaan.

Bert was een goeie fotograaf.

Ik had zijn foto’s van de zilver-

mijnen in Potosi gezien en

zoveel andere beelden die wij

op deze reis zouden tegenko-

men. Ik was bang voor de con-

frontatie maar besliste toch om

mee te gaan. Het was vaak een

harde reis maar ook dat was

een ontmoeting met Bert.

Jan De Cock zou mij nog naar

een ander land loodsen. Over

zijn ervaringen in gevangenis-

sen in Noord-Kivu had hij een

boek geschreven, De kelders

van Congo. Onvoorstelbaar. ‘Ik

zou in Congo een nieuwe gevan-

genis willen bouwen’, vertelde

hij ons. ‘De commissie Recht-

vaardigheid en Vrede van Congo

staat er achter maar ik moet

aan geld raken.’ Dat lukte hem

en met vijftien mensen zijn we

mee op Bouwkamp getrokken

naar Congo. Drie weken samen-

leven tussen de zwarten.

Stenen doorgeven, cement

maken. Bouwen zoals in de

middeleeuwen.

Met het ACW ben ik ook naar

de donkere zijde van de

Dominicaanse Republiek ge-

reisd en dit jaar in oktober ga ik

met Broederlijk Delen terug

naar Bolivïë. Overal reist Bert

een beetje mee.

En dan Zuid-Afrika. Bert en ik

droomden ervan om daar ooit

samen naartoe te trekken. Ik

ben er onlangs met een nicht

geweest, met Anders Reizen.

We sliepen in tentjes, heerlijk

in zo’n fantastisch land. Maar

weer was er dat schuldgevoel.

Bert was er zo graag naartoe

gereisd en ik was daar zonder

hem. Ik heb ontzettend geno-

ten van die reis maar ik stel me

vragen over de toekomst van

dit land. Veel blanken trekken

weg. De nieuwe wetten die

blanken en zwarten - terecht -

gelijke kansen moeten geven,

falen in hun toepassing. De

eeuwenlange achterstelling

van een deel van de bevolking

wordt niet in een handomdraai

weggeveegd. Men is bang dat

het ANC vooral in handen komt

van de Zoeloes, een krijgsvolk

met een weinig vreedzaam

verleden. Terwijl de Xosa’s van

het volk van Mandela en de

Basutu’s uit Lesotho uit heel

wat zachtaardiger hout zijn

gesneden. Zo’n paradijselijk

klimaat en natuur, zo’n ver-

scheidenheid van mensen, het

zou zo boeiend, zo heerlijk

kunnen zijn.”

Al die goede herinneringen

brengen Bert niet terug. Ze hel-

pen Dora wel om de stilte en de

eenzaamheid als een traagwer-

kend medicijn te ervaren.

Tekst Hilde Masui

Foto’s François De Heel

Waarom kan ik dit nog en hij niet? Dat is een weerkerend schuldgevoel.

vakantie

PAKKET

€ 9,95i.p.v. € 29,65*

*Normale winkelwaarde

Is uw vakantie ook niet compleet zonder een puzzelboek van Denksport of een leuk ontspannend boek? Dan mag het vakantiepakket van Denksport zeker niet in uw koffer ontbreken. Want naast 3 van de leukste Denksport-puzzelboeken krijgt u de meeslepende thriller “De Indiase Bruid” van Karin Fossum cadeau! En dit alles voor de stuntprijs van maar € 9,95 ipv € 29,65!

Superstunt3 puzzelboeken

+ bestseller!Verkrijgbaar vanaf 12 juni!

KEE036_adv_zomer_Okra A.indd 2 04-05-2009 10:58:37

Dankzij het duo-legaat kunt u een deel van uw bezit aan het Rode Kruis nalaten én uw erfgenamen bevoordelen.

Bij een duo-legaat neemt het Rode Kruis de successierechten van uw erfgenamen ten laste. Dit levert hen een aanzienlijke besparing op en helpt het Rode Kruis helpen!

GRATISinfonamiddag voor

uw vriendenkring

of vereniging

Bespaar op successierechten dankzij het duo-legaat.Vraag vrijblijvend informatie op: tel. 015 44 34 11 of michel.dumont@rodekruis.be

Ik wil graag schriftelijk meer informatie over een duo-legaat aan het Rode Kruis ontvangen. Stuur mij een folder en bijkomende informatie a.u.b.

Ik wil de mogelijkheden van een duo-legaat graag persoonlijk en discreet bespreken met Michel Dumont van het Rode Kruis.

Ik wil graag een infonamiddag over legaten organiseren voor mijn vriendenkring of vereniging.

Stuur deze bon naar: Rode Kruis-Vlaanderen, Legaten, Motstraat 40,2800 Mechelen. Fax 015 44 36 01 of mail naar michel.dumont@rodekruis.be

Voornaam:

Naam:

Straat:

Nummer: Bus:

Postcode: Gemeente:

E-mail:

Uw vraag wordt strikt vertrouwelijk behandeld. code O

Het Rode Kruis respecteert uw privacy. De informatie die we van u ontvangen wordt uitsluitend voor wervings- en communicatiedoeleinden door het Rode Kruis in een bestand opgenomen. De wet van 11 december 1998 i.v.m. bescherming van de persoonlijke levenssfeer t.o.v. ge-gevensverwerkingen, verleent u toegangsrecht tot deze gegevens en de mogelijkheid ze te verbeteren. Identifi catienummer register geautomatiseerde verwerkingen: 000392255. Indien u liever niet meer gecontacteerd wordt door het Rode Kruis, kruis dan dit vakje aan: .

Paraat. Altijd, overal.

RKV-00257_Legaten-AdOkra.indd 1 02-04-2009 10:22:43

OKRA juni 2009

30

IN JE PORTEMONNEE

Je brengt er je oude zetels naartoe,

snuistert er tussen honderden

spulletjes en misschien tik je er wel een

mooi, uniek servies op de kop. De

Kringwinkel. Maar wist je dat de

Kringwinkels ook honderden mensen

tewerkstellen die moeilijker op de

gewone arbeidsmarkt terechtkunnen?

Joris De Brone, directeur van de Brugse

Kringwinkels, weet er alles over.

Sociale economie

Joris De Brone: “Eigenlijk zijn onze

winkels slechts een middel om onze

echte doelstelling te verwezenlijken.

We willen tewerkstelling creëren voor

iedereen die nood heeft aan arbeid en

niet op de gewone arbeidsmarkt

terecht kan. We mikken voornamelijk

op laaggeschoolden die al vijf jaar

inactief zijn. Zo hebben we een sociale

werkplaats maar komen er ook men-

sen bij ons terecht via het OCMW of

via arbeidszorg. Zij hebben het vaak

te zwaar in een sociale werkplaats

maar kunnen wel een aantal halve

dagen per week aan de slag. Hier zijn

ook jongeren die deeltijds werken en

deeltijds studeren maar die moeilijk-

heden hadden bij hun tewerkstelling.

Bij ons lukt het vaak wel, we zwaaien

niet voortdurend met het vingertje en

toch pikken de jongeren een aantal

arbeidsattitudes op. Te laat komen,

accepteren ook wij niet.”

Pech kan iedereen hebben

“Hier werken heel uiteenlopende men-

sen, het zou hen geen recht doen ze

onder één noemer te stoppen. Velen

hadden ooit pech, op welke manier

dan ook. En dat kan ieder van ons

overkomen. Sommigen kregen geen

kans op de reguliere arbeidsmarkt,

anderen willen daar niet werken. Zo

31

in de Kringwinkelzijn er bij ons chauffeurs aan de

slag die hier van negen tot vijf

werken. Ze ontvangen evenveel

loon per uur als in de privésector

maar maken hier veel minder

lange dagen. Zij stellen die vrij-

heid op prijs en kiezen bewust

voor dit bedrijf. Mensen zijn echt

graag bij ons, we organiseren tal

van opleidingen, de sfeer is goed

en iedereen kan werken op zijn

ritme. Maar uiteraard moet ook

hier de productie worden

gehaald.

We begeleiden onze werknemers

heel nauwgezet. Per vijf mede-

werkers is er een begeleider. Die

omkadering gebeurt heel natuur-

lijk onder het motto: ‘Doe wat je

als moeder doet als je je kind leert

afwassen: doe zelf de afwas.’ Doe

hetzelfde werk en luister intussen

wat er scheelt of wat er minder

goed loopt. Zo houden we de vin-

ger aan de pols en kunnen we op

tijd ingrijpen.

Eigenlijk zijn we een bedrijf zoals

een ander. Je kan dan wel sociaal

zijn, ook wij moeten ons perso-

neel aan het einde van de maand

kunnen betalen. De helft van onze

middelen komt uit subsidies die

we ontvangen voor onze sociale

tewerkstelling, de andere helft

komt uit de opbrengst van de ver-

koop in onze winkels.”

Zes ton per dag

Joris neemt me mee naar de los-

kade van het centrale magazijn.

Kasten en zetels worden uitgela-

den, metaal en hout krijgen onmid-

dellijk een plaatsje in een van de

containers. “Elke dag komt hier

zes ton materiaal binnen”, impo-

neert Joris me meteen. Ofwel

brengen de mensen het binnen via

onze winkels, ofwel contacteren ze

ons telefonisch. Dan gaan we na of

het materiaal nog herbruikbaar is.

Dat is onze grootste vereiste. Als

dat zo is, maken we een afspraak

en gaat een van onze chauffeurs

de goederen ophalen. Ter plaatse

gaat hij nog even na of de stukken

inderdaad in aanmerking komen.

Hier aangekomen, wordt het mate-

riaal onmiddellijk gesorteerd. We

hebben verschillende afdelingen

die ervoor zorgen dat het materi-

aal opnieuw verkocht kan worden.”

Joris leidt me naar het textielate-

lier. Kleren worden er gekeurd,

gesorteerd en van een prijs voor-

zien. Om verkocht te kunnen wor-

den, moeten de kleren vlekkeloos

zijn. De elektrische toestellen

komen in het elektro-atelier

terecht. De medewerkers voeren

er herstellingen uit, controleren de

toestellen en maken ze schoon.

Dirk toont me de koelkasten. Hij

plaatst er een toestelletje in dat de

temperatuur nauwgezet meet. Aan

de hand van een uitdraai van de

gegevens weet hij of de diepvries

goed functioneert. “We hoeven de

diepvries niet telkens te openen

om de temperatuur te kennen, dit

is veel betrouwbaarder.” Was-

machines worden eveneens uit-

voerig getest. Joris: “Zo kunnen

we een garantie van zes maanden

geven op onze grote, elektrische

toestellen.” In het houtatelier wor-

den meubels hersteld en soms

helemaal blank geschuurd. “Een

nieuwe verf of vernis zetten we er

niet op, dat laten we over aan de

smaak van de klant.”

Creatieve projecten

Joris: “De helft van het materiaal

dat hier binnenkomt kan - al dan

niet na herstelling - opnieuw wor-

den verkocht. De andere helft

wordt ontmanteld. Hout, metaal,

textiel en glas worden zorgvuldig

verwijderd. Sommige materialen

gaan naar andere sorteercentra

voor verdere verwerking. Met

andere stukken gaan we zelf aan

de slag. Daarin zijn we zeer crea-

tief. Zo ontwierp een van onze

medewerkers de ‘Spoetnik’. Dat is

een vuurkorf gemaakt van de

trommel van een wasmachine. Hij

monteerde er pootjes op en zorg-

de ervoor dat er zelfs op gewokt

kan worden. Hopelijk wordt zijn

‘Spoetnik’ deze zomer een hype!”

“De Kringwinkels hebben hun

oubollige en armoedige imago al

een tijdje achter zich gelaten.

Vroeger dachten sommigen zelfs

dat de winkels enkel toegankelijk

waren voor mensen die het OCMW

stuurde. Dat is uiteraard nooit zo

geweest. Vandaag is de Kringwinkel

net zoals de beenhouwer of de

Vandaag is de Kringwinkel net zoals de beenhouwer of

de kruidenier: iedereen vindt zijn weg naar onze winkels.

Joris De Brone: “Je kan dan wel sociaal zijn, ook wij moeten ons personeel kunnen betalen.”

OKRA juni 2009

32

IN JE PORTEMONNEE

kruidenier: iedereen vindt zijn weg naar onze win-

kels. Jonge mensen kopen geen meubels meer die

de rest van hun leven moeten meegaan. Ze kopen

wat ze vandaag mooi vinden en schaffen iets nieuws

aan als ze het beu zijn. Ook de vintagehype speelt

in ons voordeel: stukken uit de jaren ’60 en ’70 zijn

zeer gegeerd. Sommige klanten zijn echte schat-

tenjagers: ze komen regelmatig langs en gaan op

zoek naar dat ene waardevolle servies of die bijzon-

dere zetel die zo mooi bij de rest van hun interieur

zou passen. We wijzigen ons aanbod regelmatig,

daardoor is een bezoekje aan een Kringwinkel

steeds een beetje een avontuur.”

“Vroeger hadden we wel eens problemen met opko-

pers. Zij haalden de beste stukken eruit en discus-

sieerden over de prijs. Dat zorgde voor heel wat

wrevel, zowel bij onze medewerkers, de andere

klanten als de mensen die ons goederen leverden.

Nu laten de opkopers ons links liggen, gelukkig. We

proberen de prijs van onze goederen zo te bepalen

dat die niet te hoog is maar ook niet meer interes-

sant voor opkopers. Dat is telkens een moeilijke

oefening. Bovendien is het voor onze medewerkers

niet altijd makkelijk om echt waardevolle stukken te

herkennen. Daarvoor gaan we regelmatig naar

beurzen en bijscholingen. Wat maakt een stoel tot

een echte designstoel? We proberen te weten wat

we aanbieden zodat we het tegen een juiste prijs en

met een correcte uitleg kunnen verkopen.”

Crisis

“Of we iets merken van de crisis? Dat kunnen we

niet ontkennen. De verkoop daalde gevoelig. Die

evolutie is nu gekeerd. In februari haalden we ver-

schillende keren de media waardoor de verkoop

vanaf maart opnieuw steeg. Hoe dit verder zal evo-

lueren, valt natuurlijk af te wachten. Maar sinds

oktober vorig jaar daalde ook het aanbod gevoelig

en ging de kwaliteit van de aangeboden goederen

erop achteruit. Dat heeft ook te maken met de con-

tainerparken. Mensen moeten daar nu betalen om

hun materiaal achter te laten en zoeken andere en

gratis manieren om van hun overbodige stukken af

te raken. Dat is niet zo’n gunstige evolutie voor ons.

Wij hechten veel belang aan de kwaliteit van de

goederen die we verkopen. Daarop gebeurt trou-

wens een strenge controle door de overkoepelende

werking van de Vlaamse Kringwinkels. Onze goede

naam is ons veel waard.”

Tekst Nele Joostens

Foto’s Frank Bahnmuller

ZOMER IN DE THUISZORGWINKEL

AutoGlideEen ideaal hulpmiddel dat het in- en uitstappen in de wagen vergemakkelijkt.In het bijzonder indien de persoon slechts tot aan de zijkant van de auto-zetel kan komen, biedt de AutoGlide hulp bij de juiste positionering in het midden van de autozetel.(normale prijs € 99)

Car comforterBiedt je de nodige rug- en zitvlak-steun die meestal ontbreekt in een auto. Prijs : € 198

Actie GRATIS fi etszadel TEMPUR t.w.v. €39

www.thuiszorgwinkel.be

€74,25

Fietshelmactieprijs€19,50

Plan je een daguitstap of neem je enkele dagen vakantie? Kom dan eerst nog eens langs bij de Thuiszorgwinkel voor het verhogen van je comfort. Van 12 juni tot en met 31 juli plaatstde Thuiszorgwinkel allerlei artikelen in het zonnetje.

Actieprijs

NIEUW

€26

BetterbackLage rugsteun met zit, zorgt voor een correcte zithouding en voorkomt achteruit kantelen van het bekken.(normale prijs € 102,15)

Actieprijs €86,83

Lees meer over onze aanbiedingen op de website

Het lijkt wel een sprookje. Zij was stewardess bij Sabena en vloog de

wereld rond, hij woonde in New York en hopte van de ene job naar de

andere. Ze werden verliefd, trouwden en kwamen na enkele omzwer-

vingen in België wonen.

“Dat is de eenvoudige versie van

het verhaal maar het was wel iets

ingewikkelder”, begint Owen.

“We ontmoetten elkaar in het

appartement van een gezamen-

lijke vriend in New York. Al snel

raakten we aan de praat en wer-

den we verliefd. Het was niet zo

eenvoudig om elkaar in die peri-

ode vaak te zien. Zo vaak vloog

Fernande niet naar New York en

dan moest er natuurlijk nog tijd

zijn om af te spreken. Maar we

verloofden ons en planden een

huwelijk in België. Intussen ont-

ving ik kaartjes uit de hele

wereld: Moskou, Acapulco… Soms

was ik een beetje ongerust.

In 1964 trouwden we in België.

Het was een groots huwelijk. Dat

we niet in de States trouwden,

was logisch. Fernande had een

grote familie, terwijl ik niet zo’n

goede band had met mijn familie.

Dat is niet onlogisch, eens je het

huis uit gaat in Amerika, verhuis

je soms heel ver. Maar na onze

honeymoon in Europa gingen we

toch in Amerika wonen. Eigenlijk

reisden we voortdurend heen en

weer. Na acht jaar in de States,

kwamen we terug naar België. Ik

was niet een van die Amerikaanse

businessmen die zich niet wilde

integreren en snel geld wilde ver-

dienen. Eerst werkte ik in een

bakkerij, daarna in een margari-

nefabriek. Later kwam ik wel

terecht bij een Amerikaans bedrijf

in België. Toen dat zijn activitei-

ten stopte, trokken we terug naar

Amerika. Uiteindelijk zijn we daar

een drietal jaar gebleven. Intussen

hadden we drie zonen en waren

we van oordeel dat ze beter naar

een Vlaamse dan naar een

Amerikaanse school konden gaan.

Sinds het begin van de jaren ’80

wonen we permanent in België.

We kochten een oude, vervallen

33

MENU

Meer dan kant-en-klaar

boerderij, knapten ze helemaal op

en genieten elke dag van onze

grote tuin en leuk huis.”

“Ik merkte heel erg hoe de hou-

ding van Europeanen tegenover

Amerikanen de voorbije decen-

nia veranderde. Toen ik hier in

de jaren ’60 voor het eerst kwam,

werd ik heel warm onthaald.

Amerikanen werden nog steeds

geassocieerd met de bevrijders

uit de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens de Vietnam-oorlog

bekoelden de relaties al en tij-

dens het Bush-regime had ik het

gevoel dat ik echt moest verber-

gen dat ik Amerikaan was. Op

een radiozender voor Amerikanen

in het buitenland werden zelfs

tips gegeven om je Amerikaanse

identiteit zo goed mogelijk te

camoufleren. Hopelijk verandert

die houding opnieuw onder

Obama.”

Polynesische kipsalade

4 stukken gekookte kip ■ 4-5 stengels bleekselder ■

100 gr druiven zonder pit ■ 1 klein blikje ananasblokjes ■

2 grote wortelen ■ 50-100 gr gepelde amandelen.

Voor de saus: 150 gr mayonaise ■ 1 dl zure room ■

1,5 theelepel citroensap ■ 1-2 theelepels currypoeder ■

zout.

Snijd de kip in blokjes (1), rasp de wortelen (2) en

snijd de selder in stukjes (3). Meng de kip, de sel-

der, de druiven, de ananas, de geraspte wortelen

en de amandelen in een grote kom.

Meng de mayonaise, de zure room, het citroensap,

het currypoeder en het zout (4). Proef en kruid bij

indien nodig. Meng de saus onder de groenten, het

fruit en de kip. Serveer met maïsbrood.

Chicken burger

Voor 2 personen: 2 kipfilets ■

2 hamburgerbroodjes ■ 1 teentje look

■ 1 tomaat ■ ijsbergsla ■ 1 ei ■ 2 eet-

lepels karnemelk ■ paneermeel ■ boter

■ peper ■ zout.

Voor de saus: 4 eetlepels mayonaise

■ 2 eetlepels mosterd ■ 3 eetlepels

honing ■ peper ■ zout.

Maak de sla en de look schoon.

Pel de tomaat en snijd in stuk-

jes. Breek het ei in een komme-

tje, meng met de geperste look

en de karnemelk. Doe het

paneermeel in een diep bord en

vermeng met peper en zout.

Haal de kipfilets door het eimeng-

sel en daarna door het paneer-

meel. Verhit wat boter in een

pan, bak de kipfilets langs

weerszijden goudbruin en laat

nog 10 min. zachtjes garen.

Bereid de saus: meng alle ingre-

diënten en breng op smaak met

peper en zout. Snijd de broodjes

middendoor en rooster ze met

het snijvlak naar beneden. Leg

de onderkanten op een plank.

Bedek ze eerst met saus, daarna

met blaadjes sla en daarboven

de kipfilets, de stukjes tomaat

en ten slotte de rest van de

saus. Dek de broodjes met hun

bovenhelften dicht en serveer

onmiddellijk.

Bij het paneermeel kan je extra

kruiden voegen: koriander,

peterselie, paprika…

OKRA juni 2009

34

MENU

1

2

3

4

■ Hoppen Joka (oogbo-nen met rijst): wordt met Nieuwjaar opge-diend met ham en groenten. De kok ver-stopt een muntstuk tussen de rijst en de bonen. Wie het muntje treft, staat een geluk-kig jaar te wachten.

■ Gevulde kalkoen met maïsbrood en zoete aardappel: traditio-

Muffins met blauwe bessen

(blueberry muffins)

100 gr boter ■ 175 gr suiker ■ 2 eieren

■ vanille-essence ■ 250 gr bloem ■

2 theelepels bakpoeder ■ 1,5 dl karne-

melk ■ 250 gr blauwe bessen

(± 12 stuks).

Doe de zachte boter in een

mengkom, voeg suiker toe en

klop tot een romig mengsel.

Klop de eieren en de vanille-

essence eronder. Zeef de bloem

en het bakpoeder en giet beide

bij het eimengsel. Voeg lang-

zaam de karnemelk toe tot een

homogeen mengsel ontstaat.

Was de bessen en dep ze droog.

Schep ze voorzichtig door het

beslag.

Vet de muffinvormen in met wat

boter en giet het beslag erin.

Verwarm de oven op 180°C en

laat de muffins 35 min. bakken.

Blauwe bessen kan je in

Amerika in het wild plukken. Ze

zijn verwant met onze bosbes-

sen maar zijn groter en zoeter.

Peanut soup

(romige pindasoep)

1 takje witte selder ■ 1 ui ■ 50 gr boter

■ 2 eetlepels bloem ■ 8 dl kippenbouil-

lon ■ 125 gr pindakaas ■ 1 citroen ■

geroosterde pinda’s ■ peper ■ zout.

Maak de selder en de ui schoon

en snijd ze fijn. Verhit wat boter

in een pan en bak de fijngesne-

den groenten. Strooi eerst de

bloem erover en giet dan al roe-

rend de kippenbouillon erbij.

Schep de pindakaas bij de soep

en laat 10 min. sudderen onder

voortdurend roeren. Breng op

smaak met peper, zout en 1 of

2 lepels citroensap. Hak de pin-

danoten grof. Strooi ze over de

soep net voor het opdienen.

Pinda is geen noot maar een

peulvrucht. De vrucht van de

pinda groeit ondergronds, van-

daar de naam aardnoot.

Chili con carne

(rundvlees met chilipepers)

1 kg runderstaartstuk ■ 1 ui ■ 6 verse

rode chilipepers ■ olie ■ 4 teentjes

look ■ 250 ml runderbouillon ■ 1 eet-

lepel Worchestershiresaus ■ 1 theele-

pel bruine suiker ■ 1 laurierblad ■

2 theelepels gedroogde tijm ■ ½ thee-

lepel gemalen komijn ■ cayennepeper ■

zout ■ 2 eetlepels fijn maïsgriesmeel.

Snijd het vlees in blokjes. Pel de

ui en snijd fijn. Snijd de chilipe-

pers in de lengte open, verwij-

der de zaadjes en snijd in ringe-

tjes.

Verhit olie in een kom en bak het

vlees en de ui. Voeg de geperste

look en de chilipepers toe. Voeg

de runderbouillon, Worcester-

shiresaus, suiker, laurierblad,

tijm, komijn, cayennepeper en

zout toe. Laat 1,5 uur sudderen.

Af en toe roeren en indien nodig

water toevoegen.

Net voor het opdienen binden

met wat maïsmeel en opdienen

met maïsbrood.

35

Tekst Nele Joostens en Kristien De Scheemaeker

Foto’s Emy Elleboog

neel het bekendste feestgerecht op Thanksgiving Day.

■ Maple syrup (esdoorn-siroop): wordt bereid uit het sap van de sui-keresdoorn.

■ Sweet potato (zoete aardappel): voedzaam wortelgewas, met geel-achtig of oranje vruchtvlees. Wordt gekookt of in de oven

gebakken. Gekonfijte zoete aardappel is

een lekkernij op Thanksgiving.

■ Pecannoten: ver-want aan walnoten maar zoeter en met een sterker aroma, een zeer geliefde smaak. Wordt gebruikt in hartige en zoete bereidingen.

De Amerikaanse keuken

Amerika is bij uitstek een smeltkroes van culturen en zo vormde zich ook de hedendaagse keuken. Het ontbijt is zeer uitgebreid met cornflakes, toast, pannenkoeken, wafels, eieren, bacon, gekookte ham en worst. De Amerikaanse keuken telt veel kant-en-klare gerechten als hamburgers, barbecue en picknicks. Er is een overvloed aan rundvlees, gevolgd door varkensvlees, kip en kalkoen. Ook vis wordt geregeld geserveerd. De Verenigde Staten zijn ook een paradijs voor zoetbekken met taartjes, koekjes, desserten, een overvloed aan fruit, roomijs in alle smaken en kleuren, sorbets en soft-ice. Vaak worden er grote porties opgediend. De grote koelkast in de keuken is een heus meeting point voor het gezin. Koffiebars serveren koffie in alle maten en soorten.

Enkele specialiteitenMaple syrup.

OKRA juni 2009

36

GROEN

Nergens valt het zonlicht mooier

op de bladeren van de bodem-

bedekkende vaste planten en

lage struiken dan in de onderbe-

groeiing van een bos. De blade-

ren van de bomen filteren het

licht en de stammen werpen

schaduwstrepen over de varen-

veren, de bosanemonen, de

salomonszegels, en de klimop

die her en der tegen de stam-

men omhoog klimt. Bovendien

wisselt de lichtinval van uur tot

uur. De zachte, groene schoon-

heid van de schaduwplanten is

een balsem voor het oog.

Tuinliefhebbers laten zich door

de strepen zonlicht en het spel

van licht en schaduw op de bla-

Ze hebben grote bladeren om het schaarse licht te vangen.

Sommige zijn diep ingesneden als varenveren. Andere lijken

reuzengrote schotels op een stevige steel. En alle leven ze op

in de schaduw en de drup. Vele schaduwplanten behoren tot

het mooiste groen dat een tuin te bieden heeft. Als ze

bovendien bloeien, is dat een toemaatje, niets meer.

deren inspireren en proberen

een even mooi effect te creëren

in hun tuin. Onder allerlei bomen

en struiken doen ze aan ‘scha-

duwtuinieren.’ Bovendien groei-

en diezelfde schaduwplanten al

even graag in de slagschaduw

van het huis.

De ene schaduw is de andere niet

Vooral onder lindebomen, plata-

nen, sparren en de meeste

esdoorns is het erg donker.

Daaronder groeien slechts plan-

ten die diepe schaduw kunnen

verdragen. Dit is een beperkt

groepje. Misschien is Aster diva-

ricatus wel de topper onder de

echte schaduwplanten. Ook

varens kunnen donkere schaduw

aan. Een aantal bomen zoals

notenbomen, Robinia’s en

Gleditsia’s laten nog heel wat

zonnestralen door. Ook fruitbo-

men zijn mild voor de planten

die onder hun kruin groeien.

Onder deze bomen is schaduw-

tuinieren redelijk gemakkelijk en

heb je de keuze uit een groot

aantal planten. Varens combine-

ren er met Hosta’s en azalea’s.

Elfenbloemen stoeien met zeld-

zame Uvalaria’s, inheemse salo-

monszegels en christoffelkruid.

Een plantengeslacht dat einde-

loos veel variatie vertoont en

waarvan de soorten en cultivars

schaduwpartijen vullen is

Geranium of ooievaarsbek. Ook

longkruid, akelei, monnikskap

en schoenmakersplant behoren

tot een lange reeks schaduw-

planten die het onder bomen

naar hun zin hebben.

schaduwplantenHet zachte groen van

37

In stadstuinen

Op een plek die in de schaduw

van een muur ligt, krijgen plan-

ten beduidend meer licht dan

onder de meeste bomen. Die

situatie doet zich vaak in stads-

tuinen voor. Hoge muren scher-

men de zon af, die slechts gedu-

rende enkele uren per dag een

gedeelte van de tuin kan berei-

ken. In een ommuurde stadstuin

zijn schaduwplanten op hun

plaats. Maar het is er vaak licht

genoeg om enkele planten te

proberen die volgens de boeken

zon nodig hebben. De keuze is er

groot. Ligularia’s in soorten,

Hemerocallis of daglelie, groot-

bloemtellima, Tricirtis, Trollius,

Veratrum, Thalictrum en Trillium

mogen er een plekje opeisen.

Weldoende schaduw

Niet alleen de schaduwplanten

met hun grote bladeren waar-

mee ze in het schaarse licht toch

nog aan fotosynthese kunnen

doen, houden van een lommer-

rijk plekje. Tuinliefhebbers zijn

maar al te blij met een rust-

plekje in de schaduw,

een zithoek waarin je

op de heetste zomer-

dagen verkoeling

vindt. Bovendien evo-

lueren de meeste tui-

nen van een zonovergoten open

tuin naar een schaduwtuin. Al

was het maar omdat kleine

bomen groot worden. Om die

reden zijn schaduwplanten in de

mode gekomen. Trilliums, elfen-

bloemen, daglelies, Geraniums

“Een volkorenbrood, gesne-den graag.”“Wat een stralende dag. Het zal weer gauw te warm wor-den.”“Voor mij mag het regenen. Het wordt droog in de tuin”, antwoord ik.Drie dames die zo jong moge-lijk proberen te lijken, kijken me verstoord aan. Ik was het vergeten. Mooi weer betekent heet weer, badpakkenweer, vakantie, opgeblazen rubber-

bootjes, kinderen in hun blootje en zonnecrème sme-ren, rimpelen als een oude appel en weer andere crème smeren.Omdat ze morgen op het strand liggen, staan ze er ook niet bij stil dat schroeiend heet kustweer allesbehalve ideaal weer is. Niet voor hoog-bejaarden, niet voor wie hooi-koorts heeft en, zij het met minder vervelende gevolgen, niet voor tuiniers.

Geef mij maar groeizaam weer, lekker van temperatuur, af en toe een buitje, of op zijn minst een briesje dat de heet-ste ogenblikken afkoelt. Niet dat ik niet tegen de zon kan. Ik heb lang geleden geleerd me met voldoende kledij tegen de zon te beschermen zoals mensen uit het zuiden doen. En ik heb in datzelfde zuiden geleerd bomen te prij-zen om hun verkoelende en deugddoende schaduw.

Dertig jaar geleden plantte ik mijn notenboom. Geen enkele airco kan er tegenop. Investering? Niets, geen euro, zelfs geen oude frank, want het boompje heb ik gekregen van een vriend. Mijn vriend is overleden. Zijn boom staat nog overeind. Net als de her-innering. Wie zei ook weer dat God schaduwen schiep en herinneringen omdat hij een doorslag, of moderner een uitdraai, wil van alle dingen?

en Hosta’s zijn echte liefheb-

bersplanten. Bovendien kiemt er

in een schaduwhoekje minder

vervelend onkruid en hoef je

niet voortdurend te schoffelen

en te wieden. Daardoor is tuinie-

ren in de schaduw vaak ook

minder arbeidsintensief. Het is

veeleer componeren met bladvor-

men, -kleuren en -tinten. En

omdat planten veel langer in blad

staan dan in bloei, is het elke

zomer volop genieten van de

groene schaduwtuin met malse

bladeren.

Tekst en foto’s Ivo Pauwels

Schaduw of herinnering?

Salomonszegel, een schaduwplant die we af en toe nog in onze bossen vinden

Varens groeien ook in pot zelfs in diepe schaduw.

Trillium sessile, een van de mooiste schaduwplanten.

Tuinieren in de schaduw is componeren met bladvor men,

-kleuren en -tinten.

OKRA juni 2009

38

OKRA-SPORT

“Sportelen! Je hebt de spotjes

op radio en tv misschien al

gehoord of gezien”, begint Ann,

terwijl we over de pier in

Blankenberge slenteren, de

voorjaarszon op de snoet.

“Sportelen betekent dat je niet

noodzakelijk wil winnen of de

beste zijn. Het gaat erom samen

plezier te maken, te lachen of

gewoon wat bij te praten. Kortom

samen van het leven en de sport

genieten.”

Verbeterde versie

“Vorig jaar werden de Senior

Games een overdonderend suc-

ces. Meer dan vierduizend vijf-

tigplussers zakten af naar

Blankenberge. We moesten zelfs

kandidaten weigeren. Dit jaar

willen we iedereen de kans geven

deel te nemen. Daarom spreiden

we de Senior Games over twee

dagen”, gaat Ann enthousiast

verder. “Maar we willen ook het

comfort voor de deelnemers ver-

beteren. Zo blijft het evenement

niet meer beperkt tot het Bloso-

sportcentrum. Ook het vakantie-

domein De Floreal wordt omge-

toverd tot één groot sportter-

rein. Je kan nu proeven van golf,

korfbal, curling of kin-ball. Het

worden, bij wijze van spreken,

de verbeterde Senior Games.”

Goed weer

“De troeven van deze Senior

Games?” Ann grijnst. “Ten eer-

ste is er het aanbod. Ieder kan

sporten op eigen maat en tempo.

Je kan samen genieten en kie-

zen uit ruim 25 recreatieve

sportactiviteiten en diverse

competities. Ten tweede vinden

de Games plaats in het unieke

September lijkt meer dan ooit de sportmaand te worden. Naast de start

van ‘Elke stap telt!’ en het negende petanquetornooi zijn er ook de Senior

Games. Dit grootse evenement, ingericht door Bloso en de Vlaamse

seniorensportfederaties, wordt het uithangbord van de sportelcampagne.

Ann De Bruycker van Bloso vertelt er meer over.

kader van onze Belgische kust.

Tot slot kunnen alle deelnemers

genieten van een feestelijk

optreden van Gunther Neefs.

Trouwens in tegenstelling tot

vorig jaar hebben we zelfs het

goede weer besteld!” (lacht)

Tekst Wim Bogaert

Foto Bloso archief

Sportelen op de Senior Games

Info

De Senior Games vinden plaats op 29 en 30 september 2009 te

Blankenberge.

Op 29 september zijn er recreatieve competities in bowling, petanque, badminton,

curvebowls, zwemmen en tennis.

Op 30 september zijn er recreatieve competities in bowling, petanque, dans, tennis

en lopen.

Volgende activiteiten vinden op beide dagen plaats: aquarobics, Afrikaanse dans,

baseball, boogschieten, bowling, curling, fietsen, fitbal, fitheidstest, golf, golffris-

bee, kin-ball, klimmen, koersbal, korfbal, latino en salsa, minigolf, nordic walking,

oosterse vechtsporten, petanque, sauna (met badkledij), squash, start to run,

stoelgymnastiek, tai-chi, tennis, volksdans, volksspelen en wandelen.

Deelnameprijs: 7 euro (deelname, verzekering, gadget, lunchpakket, koffie,

soep, water en een optreden van Gunther Neefs); busvervoer 5 euro.

Meer info: Bloso West-Vlaanderen 050 50 23 20, inspectie-west-vlaanderen@bloso.be;

OKRA-SPORT 02 246 44 35, info@okrasport.be; www.seniorgames.be.

39

PUBLIREPORTAGE

In het Euro Space Center kom je alles te weten over de exploratie en de gevolgen voor ons dagelijks leven van de ontdekking van de ruimtevaart. Het bezoekerscircuit bevat veel meer dan een gewone expositie.

WORD RUIMTEREIZIGER VOOR EEN DAG

WO

RD

EE

N R

UIM

TE

RE

IZIG

ER

VO

OR

ÉÉ

N D

AG VOOR EEN BLIK IN DE RUIMTE

■in

fo@

tapa

ge.b

e

Heb je zin om een droomreis door tij d en ruimte tegemoet te gaan ? Beleef samen met je OKRA groep, je kleinkin-deren, je vrienden of je buren een uniek en origineel daguitstapje !Geef jezelf een adembenemend spektakel. Stap in voor een fantastische odyssee vanaf de oorsprong van het universum met de Big Bang tot aan de meest futuristische projecten van ruimtelij ke verkenningen.Ontdek het Europese laboratorium van het Internationale ruim-testation en kom aan boord van het op ware grootte gebouwde Amerikaanse ruimteveer. Aan het einde van de reis beleef een waanzinnige rit op een asteroïde in onze dynamische cinema.Test ook de maanwandelingsimulator en zet enkele stappen op de maan.Buiten geniet van een activiteitenparcours met o.a. een ruim-tewandeling van 6 km, een reuze zonnestelsel, een galactisch labyrint, maquettes, enz...

Tussen 1 juni en 31 december 2009 biedt het Euro Space Center aantrekkelijke en uitzonderlijke tarieven voor OKRA groepen (vanaf 20 mensen) en voor individuele OKRA leden aan.

Vraag vrijblijvend onze OKRA voorkeurstarieven en programma’s aan voor Groepen Gezinnen

Naam

Okra afdeling

Adres

Straat

Postcode Gemeente

Stuur deze bon terug naar het EURO SPACE CENTER, tav Catherine Vuidar, Rue devant les hêtres 1, 6890 Transinne Per email : btob@eurospacecenter.be – Per fax : +32.61/ 65 64 61

Op een oppervlakte van ongeveer 1 700 m² biedt het Center een groots spektakelparcours, een reis in de ruimte van de oorsprong van het heelal tot de meest futu-ristische projecten in de explora-tie van de ruimte. Alles wordt in het werk gesteld om de bezoeker mee te nemen in een werkelijke space odyssey, een droomreis in de geschiedenis van de verovering van de ruimte, een tijdreis in de geschiedenis van de ruimtevaart.

SpaceshuttleDoe jezelf een droomreis cadeau en beleef een adembenemend spektakel. Stap in voor een opeen-volging van shows, een fantasti-sche odyssee vanaf de oorsprong van het universum met de Big Bang tot aan de meest futuristi-sche projecten van ruimtelijke verkenningen. Ontdek het Europese laboratorium van het internationale ruimtestation en de op ware grootte gebouwde Amerikaanse spaceshuttle. Beleef een gekke ruimterace in de dyna-mische en beweegbare cinema.

Buiten geniet je van een groene ruimte om in een baan rond het Euro Space Center tot rust te komen. Het activiteitenparcours stelt je attracties en spellen gekoppeld aan wedstrijden voor: een reuze zonnestelsel, een galac-tisch labyrint en een ruimtewan-deling van 6 km.

Euro Space Center biedt ook pro-gramma’s op maat van groepen. Wat dacht je van een bezoek aan het Space Center gevolgd door een geleid bezoek aan het kasteel van Lavaux Sainte Anne? Ook een bezoek aan een schapenkwekerij, een toer door het boekendorp Redu of een kijkje in het Klokken- en beiaardmuseum in Tellin zijn mogelijk. Informeer bij het Euro Space Center!

Info

Tickets: volwassenen: 11 euro; kinderen -6 jaar: gratis; kinderen 6-12 jaar: 8 euro; senioren: 10 euro.Alle dagen open van 10.00 tot 16.00 uur behalve op maandag tijdens de school-periode.Euro Space Center, rue devant Hêtres 1, 6890 Transinne, 061 65 01 33 of 34, fax 061 65 64 61, info@eurospacecenter.be, www.eurospacecenter.be.

Laagland

Joseph O’Neill, de auteur van Laagland, is op zijn

zachts gezegd een kosmopoliet. Hij werd geboren

in Ierland uit een Turkse moeder en Ierse vader,

groeide op in Den Haag, was advocaat in Londen en

woont nu in New York. En daar speelt deze roman

zich af.

Vier jaar woonde en werkte Hans van den Broek als

financieel analist bij een bank. Zijn vrouw Rachel

werkte er als advocate. Ze hadden een zoontje

Jake. Maar de aanslagen van 11 september slaan

het gezin uiteen. Nadat Rachel met hun zoontje

terug naar Londen trok, voelt Hans zich verloren in

een stad die niet langer de zijne is. Hij probeert het

contact met vrouw en kind in stand te houden en

vliegt eenmaal per maand over en weer. De een-

zaamheid in New York probeert hij op te vangen

met cricket, de sport uit zijn jeugd. Hij zoekt de

stadsparken op om samen met immigranten cricket

te spelen en zo een stukje geborgenheid terug te

krijgen. Op een van die wedstrijden ontmoet hij

Chuck Ramkissoon, een dromer en fantast uit

Trinidad. Deze intrigerende figuur hoopt zijn droom

waar te maken: hij wil een groot cricketstadion

bouwen.

Deze totaal verschillende figuren schijnen het toch

goed met elkaar te kunnen vinden. Maar algauw

ontdekt Hans dat Chuck niet zo onschuldig is. Dat

belet hen echter niet samen te dromen…

Het grootste deel van het verhaal speelt zich af

op Brooklyn. Joseph O’Neill geeft schitterende

evocaties van de smeltkroes, rake beschrijvingen

van de vreemde vogels in de omgeving van Hans.

Hij heeft een sterk inzicht in de gevoelswereld

van de hoofdpersoon en ook een flinke dosis rela-

Rusland versus Amerika

Romanliteratuur is onbegrensd,

zowel in tijd en ruimte als in thema

en plot. Dit nummer brengen we

een klassieke Russische roman,

gekneld tussen twee moderne

Amerikaanse romans. En toch…

raken ze elkaar in hun snijpunt: alle

drie tasten ze de menselijke ziel af. Joseph O’Neill. Wally Lamb.

tiverende humor. Of het hoofdthema nu de men-

selijke eenzaamheid in de grootstad is, de ont-

reddering van de hoofdfiguur na een relatiebreuk

of het nog steeds actuele thema van de American

dream. O’Neill leverde een sprankelend en origi-

neel boek af.

Vleugelslag

Wie Wally Lamb (1950) niet kent, doet er goed aan

een boek van hem te lezen. Na zijn boeiende

Vergeef me en Walvismuziek is er nu Vleugelslag. Ik

zal niet beweren dat het laatste boek grootste

Nobelprijsliteratuur is. Maar dat hoeft niet altijd.

Ook onderhoudende, menselijke verhalen kunnen

boeien en verrijken. Vooral als ze herkenbaar zijn.

En dat is het geval met Vleugelslag, zeker in het

licht van de gebeurtenissen in Dendermonde en

Winnende.

De auteur is niet alleen hoogleraar Engelse taal- en

letterkunde aan de universiteit van Connecticut, hij

geeft ook les in de vrouwengevangenis. Daar speelt

zich een groot gedeelte van zijn laatste roman af.

Caelum Quirk ziet op de televisie de beelden van de

schietpartij op de Columbine High School van

20 april 1999. Zelf is hij er docent maar op het

bewuste ogenblik is hij de begrafenis van zijn tante

aan het regelen. Zijn vrouw Maureen, verpleegster

op de school, is er wel. Ze overleeft het drama

maar moet er een zeer zware tol voor betalen.

We volgen de hoofdpersonen gedurende de daarop-

volgende jaren en maken zo een stukje Amerikaanse

geschiedenis mee: 11 september 2001, de oorlog in

Irak en de orkaan Katrina in New Orleans.

De auteur confronteert zijn personages en de lezer

met geweld. Hij laat ons zien hoe mensen kunnen

OKRA juni 2009

40

BOEKEN

© R

yan P

fluger

© E

lena

Seib

ert

ontsporen maar toch ook hun leven weer op de rails

krijgen.

Zoals in zijn vorige boeken toont Lamb zich een

geboren verteller met veel psychologisch inzicht.

Hoewel het altijd om gevoelige thema’s gaat, wordt

hij nooit melig of zeemzoeterig. Hij hanteert zelfs

regelmatig een sterke dosis bijtende humor.

Wereldliteratuur

Leven & lot is een kanjer in de Russische literatuur

uit de tweede helft van de 20ste eeuw. De manier

waarop het boek tot bij ons is gekomen, is op zich

al bijzonder. In 1960 nam de KGB alle manuscripten

in beslag. Pas in 1980 dook er in het Westen een

originele kopie op.

Grossman (1905-1964) was oorlogsjournalist in het

Rode Leger. Hij rapporteerde over de slag bij

Stalingrad en trok mee tot Berlijn. Hij was een van

de eersten in de concentratiekampen Majdanek en

Treblinka. Zijn verslag uit 1943 over de uitroeiing

van de Joden in Oekraïne kan beschouwd worden

als een van de eerste verslagen over de

Holocaust.

Leven & lot wordt terecht vergeleken met Oorlog en

vrede van Tolstoj, waarin de gebeurtenissen van de

Napoleontische oorlogen worden weergegeven.

Hier staat de Tweede Wereldoorlog centraal met

vooral aandacht voor de slag bij Stalingrad. De

auteur voert een hele ris aan personages op in

Vasili Grossman.

41

tientallen locaties: van het front tot de steppe, van

de vernietigingskampen tot Moskou, van Hitler tot

Stalin… Dat maakt het de lezer zeker niet makke-

lijk. Maar als je de moed hebt om door te bijten,

krijg je er veel voor terug. De auteur vertelt over

mensen die terecht zijn gekomen in een onwezen-

lijke tijd, over twijfels tussen goed en kwaad, trouw

en ontrouw, kracht en breekbaarheid en over vra-

gen naar het grote gelijk van politieke doctrines.

Elke mens staat in voor

zijn eigen bestaan dat

hij min of meer in de

hand kan houden of

kan controleren, het

leven. Daarnaast echter moet hij ook afrekenen

met de dingen waarop hij geen vat heeft, het lot.

De auteur maakt niemand verwijten. Hij probeert

te begrijpen wat zijn personages overkomt en hoe

ze reageren op die situaties.

Leven & lot is geen makkelijk boek maar bezit een

grote rijkdom. De eerste tweehonderd bladzijden

zijn zwaar omdat je door het bos de bomen niet

meer ziet. Langzaam valt alles op zijn plaats en

vind je je weg in de vele personages en locaties. De

roman is een echte aanrader als je je wilt werpen

in het historische en het literaire. Leven & lot is een

groot monument van de wereldliteratuur.

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Leven & lot is een groot monument uit de

wereldliteratuur.

Joseph O’Neill, Laagland, De Bezige Bij, Amsterdam 2009, 298 blz., 18,90 euro.

Wally Lamb, Vleugelslag, Mouria, Amsterdam, 2009, 678 blz., 25 euro.

Vasili Grossman, Leven & lot, Balans, Amsterdam, 2008, 887 blz., 45 euro.

Info

De tentoonstelling ‘Kardinaal Cardijn en de geschiedenis van de KAJ’

loopt tot eind november in de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Laken.

Open van dinsdag tot zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur, zondag van 12.30

tot 17.00 uur.

Te bereiken: Trein tot Brussel Zuid, metro 2 of 6 richting Koning

Boudewijn, halte Bockstael. Te voet via de Koning Leopold I-laan.

OKRA juni 2009

42

TENTOONSTELLING

Jozef Senave woonde samen met zijn ouders bij ‘de

kardinaal van de arbeiders’. Vader Senave was

chauffeur, moeder zorgde voor het huishouden.

“Cardijn was een speciale man die heel bekommerd

was om het lot van jonge arbeiders en arbeidsters.

Hij hield van een regelmatig en sober leven.

’s Morgens stond hij op om 6 uur, om 7 uur ging hij

naar de mis, om 8 uur ontbeet hij. Dat was elke dag

hetzelfde: een snee gebakken spek met eieren.

Daarna nam hij de kranten door en vertrok. In de

namiddag ontving hij mensen thuis. Om 18.30 uur at

hij zijn avondmaal waarna hij zich terugtrok met een

boek en een pijp of sigaar.”

Naar Zweden

Henri Vanlerberghe, gewezen schatbewaarder van de

KAJ, was nauw betrokken bij de realisatie van de ten-

toonstelling. “Ze is opgebouwd uit vijf blokken: de

jonge Cardijn, de kajottersbeweging in opmars, de

internationale dimensie, heroriëntering en hoogbloei

en de internationale erkenning met balans.” Bij het

laatste blok gewijd aan de lekenmissionarissen, ont-

moeten we een groepje oud-vrijgestelden dat in 1966

naar Zweden trok onder leiding van Marc Deseyn:

“Het was niet vanzelfsprekend naar een land te gaan

dat geen ontwikkelingsland was. De directe aanleiding

was het Vaticaans Concilie. Cardijn hield er indrin-

gende betogen over de jeugd, de arbeiderswereld, de

derde wereld en de godsdienstvrijheid. De aanwezige

Zweden waren zo onder de indruk dat ze de KAJ uit-

nodigden om ook bij hen zulke lekenwerking op poten

Cardijn blijft actueelEind april werd de Expo Cardijn in de kerk van Onze-Lieve-Vrouw van Laken officieel

geopend. Ook vandaag blijft de stichter van de kajottersbeweging inspireren.

te zetten. We vertrokken. We waren er gastarbeiders,

de mannen werkten op scheepswerven, de vrouwen in

de verpleging.”

Arbeid en betaalbaar wonen

Ook de leiding van de huidige KAJ is van de partij.

Nostalgie is een zaak, de ontwikkeling van de bewe-

ging in de huidige samenleving een andere. Of de KAJ

nog zin heeft, vragen we aan nationaal voorzitter

Bart Holvoet en nationaal secretaris Bram Vermeire.

“De KAJ heeft nog steeds dezelfde doelstellingen. Wij

willen jongeren via vorming leren geloven dat zij hun

milieu zelf kunnen bepalen en veranderen. We van-

gen vele verhalen op van jonge arbeiders. Zij vormen

het vertrekpunt van onze acties. Vandaag werken we

vooral rond arbeid. Men gaat er dikwijls vanuit dat

jongeren makkelijker ontslagen kunnen worden

omdat ze elders aan de slag kunnen. Dat is echter

niet zo. Een ander thema dat ons ook bezighoudt, is

betaalbaar wonen. Ga maar eens op zoek naar een

betaalbare huurwoning als jongere, niet makkelijk.

De KAJ en de Cardijngedachte zijn vandaag meer dan

nodig!” We lopen langs het grafmonument van

Cardijn en lezen een van zijn uitspraken: ‘Elke jonge

arbeidster, elke jonge arbeider, is méér waard dan al

het goud van de wereld’. Een bezoek aan deze ten-

toonstelling is méér dan de moeite!

Tekst Erik Lauwers

Foto’s Cois Van Roosendael

43

Vrij blijven bewegen

Meer weten? Bel de A.Vogel infolijn op 011 31 51 72, stuur een e-mail naar avogel@biohorma.be of surf naar www.avogel.be. Schrijf u in voor de gratis maandelijkse nieuwsbrief, boordevol tips en interessante weetjes om goed voor uzelf te zorgen. §

2090181

A.Vogel Alchemilla + Glucosamine• Voor behoud van soepele gewrichten en veerkracht• Opbouw van kraakbeen• Dagdosering van 1500 mg plantaardige glucosamine

Verkrijgbaar bij uw apotheker.

2090181_okra.indd 1 03-04-2009 10:58:37

OKRA juni 2009

44

GEDICHT

Waarheen daarheenGa liever die brief niet schrijven,

met de scherpe pen van gelijk

op geschept papier van zo is het,

want morgen zul je hem langzaam

in repen scheuren want het brandmerk

in de rug, van gelijk, is ondragelijk.

Ga nu liever slapen maar morgen,

snel morgenvroeg op de vleugels

van het ongelijk naar haar toe:

zij zal je niet zonder glimlach verstoten.

En leid dan het wolkje wit aan de lijn,

als een verre ballon boven ’t hoofd;

ik raad je een platte strohoed te dragen,

een streepbroek de pijpen hoog omgeslagen;

om met blote tenen het gras door te gaan.

Waarheen daarheen. Ga nu maar slapen.

Relativeren

Zelden een gedicht gelezen waarin ‘ons grote gelijk’ zo wordt gerelativeerd.‘Er eens over slapen’ zou de volksfilosoof zeggen. De dichter doet het met klaterende beeldspraak. Verend en dansend op woorden. Waarheen brengt het ons als we afstand doen van ons eigen grote ik? Vredig… daarheen.

Hugo Verhenne

J.B. CharlesUit Geliefde gedichten die iedereen kent, maar niet kan vinden.Gekozen door Wim Zaal,Arbeiderspers, Amsterdam, 1972.

45

UITJES

In Her Shoes

Vrouwen en schoenen… Voor de

meeste vrouwen is schoenen kopen

een niet te onderdrukken versla-

ving. Niet alleen Imelda Marcos had

deze microbe. Belgische vrouwen

kopen gemiddeld 3,7 paar schoe-

nen per jaar. Toon me de schoenen

die je draagt en ik zeg je wie je

bent. Schoenen weerspiegelen de

persoonlijkheid van de vrouw. Ze

zijn een statussymbool.

De tentoonstelling In Her Shoes

biedt een overzicht van dames-

schoenen ontworpen door bekende

en minder bekende designers en

fabrikanten van 1900 tot nu.

Van 30 mei tot 8 november

2009 in het Modemuseum

Hasselt,

Witte Nonnenstraat 19,

3500 Hasselt, 011 23 96 21,

www.modemuseumhasselt.be.

Van dinsdag tot zondag van

10.00 tot 17.00 uur.

Tickets 5 euro per persoon.

Het museum ligt op 10 min.

wandelen van het station.

Een gratis duoticket voor dit

schoenenepos? Zie blz. 53!

Er groeit iets in Meise!

‘Graines de mémoire’

De Chinees-Cambodjaanse kunste-

nares Phet Cheng Suor woont en

werkt in Parijs. Met bloemen, blade-

ren, papier, zaden en plantaardige

kleurstoffen creëert ze kimono’s uit

magnoliabladeren, ‘overgangshabij-

ten’ uit moerbeibast, kleurrijke

plantaardige glasramen, rituele boe-

ken,… Daarbij maakt ze gebruik van

de rijkdom van de plantenverzame-

lingen in de Nationale Plantentuin in

Meise. Aangetrokken door de

geneeskrachtige planten maakte ze

de link met de Chinese geneeskun-

de. Een leuke ontmoeting tussen de

westerse en de Chinese cultuur.

Tot 18 oktober 2009 in de

toren van het Kasteel van

Bouchout in de Nationale

Plantentuin in Meise,

02 260 09 70,

www.plantentuinmeise.be.

De Plantentuin is elke dag open

van 9.30 tot 18.30 uur

(kassa open tot 17.30 uur).

Toegangsprijs 5 euro; 60+, per-

sonen met beperkingen en stu-

denten 4 euro; <12 jaar en bege-

leiders van personen met beper-

kingen gratis. Het ticket geeft

toegang tot de tentoonstelling en

alle collecties van de Plantentuin.

De Plantentuin ligt op 3 km van

het Atomium; autosnelweg A 12

afrit 3 ‘Meise’.

Bus ‘De Lijn’ 250 en 251 vanaf

het Brusselse Noordstation of

vanaf metrostation Koning

Boudewijn (lijn 6).

Maak kans op een gratis

duoticket! Zie blz. 53!

Kroningsfeesten Tongeren

Tongeren, de oudste stad van

België, organiseert sinds de mid-

deleeuwen heiligdomsvaarten.

Toen in 1890 het genadebeeld van

Onze-Lieve-Vrouw ‘Oorzaak Onzer

Blijdschap’ door monseigneur

Doutreloux werd gekroond, besloot

de Tongerse bevolking de heilig-

domsvaarten uit te bouwen tot

zevenjaarlijkse Kroningsfeesten.

Dit jaar trekt de Kroningsprocessie

van 5 tot 12 juli viermaal door de

Tongerse straten. Het avondspel

wordt even vaak opgevoerd op de

Grote Markt. Meer dan drieduizend

inwoners van Tongeren nemen

eraan deel. OKRA-trefpunt

Tongeren werkt actief mee. De

Kroningsprocessie en het

Kroningsavondspel kan je gratis

bijwonen. Maar je kan ook tribune-

plaatsen voor de processie en zit-

plaatsen voor het avondspel reser-

veren.

Van 5 tot 12 juli in Tongeren,

www.kroningsfeesten.be.

Op 7 juli is er een OKRA-seni-

orendag.

Prijs tribuneplaats tijdens de

processie (niet voor het avond-

spel): 8 euro (speciaal tarief),

avondspel: 12,50 euro,

te reserveren bij Esther

Vandebroek, 011 26 59 45,

esther.vandebroek@okralimburg.be

met vermelding van aantal tic-

kets en facturatie-adres.

Reserveren voor 15 juni.

OKRA juni 2009

UIT

Van geel naar zwart goud

Geef toe, Charleroi komt niet spontaan bij je op

wanneer je aan een uitstap denkt. Toch ligt deze

industriestad in een overwegend groene

provincie die bovendien op een verrassend

speelse manier je culturele bagage spekt. Ben je

klaar voor twee verborgen Henegouwse parels?

Niet alle kasteelheren moeten het bijltje erbij neer-

leggen en uit wanhoop have en goed verkopen.

Sommige adellijke families slagen erin hun erfgoed

toegankelijk te maken voor de gewone sterveling.

Geen vanzelfsprekende klus! Want het verleden

levendig houden tussen verweerde muren is één

ding. Met moderne middelen hiervoor de nodige

fondsen werven, is iets anders. Voor de erfgena-

men van het kasteel van Louvignies werd het een

levensvervulling.

Zingen in de kersenboom

In Louvignies, een weggedoken dorpje in

Henegouwen, word ik hartelijk ontvangen door de

dochter des huizes, Florence de Moreau de Villegas

de Saint-Pierre, een mondvol namen zoals dat

hoort bij edellieden. De opdringerige ganzen wor-

den verjaagd, de hin-

nikende paarden in de

nabije stallen liefdevol

toegeroepen.

Het kasteel wordt nog

steeds bewoond door

haar ouders, zij het

vooral ’s zomers. Zelf

woont ze in de oranje-

rie. “Tijdens de koud-

ste maanden is het te

duur om alle kamers te

verwarmen. En in je

bontjas aan het ontbijt

zitten, is nu eenmaal

niet zo romantisch”,

lacht Florence.

Nochtans blijkt de keu-

ken de warmste plek

van het huis. Althans het plaatsje dat momenteel

als keuken wordt gebruikt. Geen luxe maar primi-

tieve gezelligheid. Vroeger was het wel anders. De

jonge barones loodst ons naar de 19de-eeuwse kel-

derkeuken. Fornuis, potten en pannen, zelfs de

gevulde weckpotten staan erbij alsof je zo aan de

slag kan. Tuinverse groenten wachten om inge-

maakt te worden. Want alle groenten en fruit wer-

den ‘geweckt’. “De 19de-eeuwse kokkin heerste

over haar keukenpersoneel als een echte vorstin.

Ze verdiende zoveel als een chef in een driester-

renrestaurant vandaag. Een anekdote? Wanneer ze

de keukenmeiden opdroeg om kersen te gaan pluk-

ken, eiste ze dat ze de hele tijd zongen. Zo wist ze

dat ze zelf niet van het fruit snoepten!”

Zeventig onderbroeken

Ik krijg eindelijk een logische verklaring voor de

brede kasteeltrappen. Je moest immers converse-

rend naar boven kunnen schrijden. De slaapkamers

liggen er ook verbazend intact bij. Jurken, onder-

goed, sjaals en kousen… alles straalt verfijnde

vrouwelijkheid uit. De barones steekt niet onder

stoelen of banken dat ze wat graag in deze tijd had

geleefd. De kanten parasols en ellebooglange gei-

tenleren handschoenen behoedden de dameshuid-

jes voor een zongebruinde huid. Want wit moest je

zijn, een bewijs dat je van voorname afkomst was.

Ook de strijkkamer onthult haar geheimen. Daar er

slechts tweemaal per jaar gewassen werd, waren

zeventig onderbroeken geen overbodige luxe. We

tellen 65 open en vijf gesloten ‘slipjes’. Vragen

wanneer je wat moest dragen, vinden we wat indis-

creet. Het zal ongetwijfeld te maken hebben met de

lange, wijde rokken. Lakens werden vochtig gestre-

ken via een systeem met zware keien en grote

houten deegrollen. Ingenieus! “Lakens en ander

linnen gingen vervolgens op de bleek op het gras-

veld waar een boer ’s nachts de wacht hield.”

De verschoten kleuren en afbladderende verf mag

dan al wat verval verraden, in de eetkamer staat de

tafel gedekt alsof de gasten zo kunnen binnenval-

len. Florence nodigt ons op de koffie in het salon.

We nippen van onze porseleinen kopjes en hante-

ren de zilveren melkkan met adellijke schwung.

Kasteelvrouw voor een halfuurtje.

Verpleegster

Onze gastvrouw bezit niet alleen een wespentaille,

ze is bovendien een bezig bijtje. Ze organiseert ten-

toonstellingen en schreef een boek over haar

memorabele tante, gravin Maria van den Steen de

46

De tafel staat gedekt in het

kasteel van Louvignies.

Jehay, die tijdens de Eerste Wereldoorlog haar kas-

teel verliet en naar het front trok om de gewonde

soldaten te verzorgen. Haar tweede boek verschijnt

binnenkort, onthult ze fier.

“Dit kasteel bevat immers een schat aan informa-

tie. Alle kook-, kas- en dagboeken werden bewaard

want plaats is er zat. Verschillende initiatieven

staan op stapel. Ik ben o.a. bezig aan een project

rond gezonde voeding voor zwaarlijvige kinderen.

Daarbij wil ik uitgaan van oude fruit- en groente-

soorten om de kinderen opnieuw de smaak van

authentieke vruchten te leren ontdekken.”

Ongetwijfeld erfde ze het vurige temperament van

haar tante Maria. Deze gedreven barones slaagde

er in de kloof tussen het gewone volk en de moder-

ne adel iets te verkleinen.

Bloedstollend

De afstand van Louvignies naar Marcinelle overbrug

je in minder dan een halfuur. De mijnsite van

Marcinelle heet Le Bois du Cazier, genoemd naar de

familie du Cazier, de laatste eigenaars van de mijn.

Op 8 augustus 1956 gebeurde zich in deze mijn een

ramp. Door een menselijke fout ontstond kortslui-

ting in een van de liften waardoor brand uitbrak.

275 mijnwerkers zaten in de val. Er volgden vijftien

bange dagen. Uiteindelijk overleefden 262 van hen

het drama niet. Een afgezonderde groep zette

iedere dag een kruisje op de muur. Wanneer een

reddingsploeg hen bereikte op de veertiende dag

na de ramp, vonden ze dertien kruisjes...

Aan de voet van de twee schachtbokken realiseerde

men enkele informatieve ruimten. Die geven niet

alleen de gebeurtenissen weer van de verschrikke-

lijke dagen na de ramp maar bevatten ook indruk-

wekkend cultureel erfgoed.

In de ‘Ruimte 8 augustus 1956’ kom je alles te weten

over deze desastreuze dag. De jongste mijnwerker

die stierf, was nauwelijks veertien jaar oud. Zijn

vader en broer overleefden evenmin. Foto’s van de

slachtoffers en hun

‘medailles’, een soort

identificatiepenning die

de kompels droegen en

dat slechts hun perso-

neelsnummer vermeldde,

hangen er als stille getui-

gen. Sprekende terracot-

ta beelden evoceren ver-

driet en wanhoop van

wachtende familieleden.

Maar liefst twaalf natio-

naliteiten telde men onder

de slachtoffers. Italianen,

Turken, Grieken maar ook

Hongaren en Russische

jongens dolven hier het

zwarte goud.

47

Het kasteel van Louvignies.

De indrukwek-kende mijn-schacht van Le Bois du Cazier.

OKRA juni 2009

48

UIT

Meer dan Val Saint-Lambert

Het aanpalende Industriemuseum dompelt je onder in

het industriële verleden van Charleroi. Je staat er oog

in oog met de authentieke douchezaal en het atelier

van de mijnlampen. De machinekamer is indrukwek-

kend. In ‘De zaal der Gehangenen’ zie je hoe de kledij

van de kompels omwille van de stank via een katrol-

systeem omhoog werd getrokken. Hun kleren werden

slechts enkele keren per week gewassen.

In het Glasmuseum ten slotte wacht je een memo-

rabele collectie hedendaagse glaskunstwerken.

Gaandeweg ontdek je vijf millennia geschiedenis van

glastechnieken en -kunst. Glas is een merkwaardig

product. Ook al is je tafel niet gedekt met het fijnste

kristal, glas vind je overal in huis. Het raam waar-

door je kijkt, de bokaal erwtjes, het wijnglas, je

flacon met favoriete parfum… Sinds mensenheuge-

nis wordt dit onmisbare materiaal in Charleroi

geproduceerd.

Kasteel van Louvignies, 1 rue de Villegas,

Chaussée Notre-Dame-Louvignies,

7063 Soignies, 02 771 08 95 of 067 41 04 19,

www.chateau-louvignies.be.

Van juli tot september open voor het

publiek op zondag van 14.00 tot 18.00 uur.

Voor groepen van Pasen tot Allerheiligen

en op afspraak.

Le Bois du Cazier, 80 rue du Cazier, 6001

Marcinelle, 071 88 08 56, www.leboisduca-

zier.be. Open van dinsdag tot vrijdag van

9.00 tot 17.00 uur. Tijdens weekend en

feestdagen van 10.00 tot 18.00 uur.

Tickets: 6 euro; groepen 5 euro per

persoon, de site is toegankelijk voor

personen met een handicap.

Bereikbaar

Met de trein tot Charleroi Zuid - TEC Bus 1

en 52.

Met de auto via de A54 of de R3, neem de

A503 afslag 34 Marcinelle Haies.

Glas wordt vloeibaar wanneer je het smelt op

1 400°C. Door zijn opmerkelijke plasticiteit kan het

met de hand worden vervormd, gegoten, geperst,

uitgerekt, gelamineerd, geblazen, gekleefd… Rond

500°C wordt het weer hard en breekbaar. Tot het

einde van de 19de eeuw was het glasblazen louter

een ambachtelijke aangelegenheid.

Hoewel de traditionele vormgevingsprocessen bijna

ongewijzigd bewaard blijven in de zeldzame

ambachtelijke glasfabrieken en de ateliers van

kunstenaars, is 95 procent van de massaproductie

vandaag volledig geautomatiseerd.

We kennen vooral Val Saint-Lambert als belangrijke

glasleverancier. Maar belangrijke zusterbedrijven en

glasfabrikanten in Manage en de streek van Bergen

zijn eveneens waardevolle leveranciers. Een bezoek

aan het Glasmuseum op de site van Le Bois du

Cazier zal je dan ook niet onberoerd laten.

Tekst en foto’s Chris Van Riet en Le Bois du Cazier

Maak kans op een gratis duoticket voor Le Bois du Cazier of voor het kasteel van Louvignies! Zie blz. 53.

Info

De ‘Ruimte 8 augustus

1956’ in Le Bois du

Cazier.

De mijn-schachten van

Le Bois du Cazier in de

verte.

Op 8 augustus 1956 voltrok zich in Le Bois du Cazier een ramp: 262 kompels lieten het leven.

42 winnaars! ■ Wie wint het arrangement

voor twee Hemelse Klanken te Mechelen?

Ludo Nelen uit Essen.

■ Wie krijgt een waardebon van 125 euro?

René Julliams uit Merksem.

■ Wie kan beginnen in De vergeefse wake?

Ann J. Spierings uit Kasterlee, Lievina Van Den Berghe uit Deftinge, Gerrit Smet uit Eksaarde, Dierickx-Pauwels uit Waarschoot, Michaël Gonnissen uit Zutendaal.

■ Wie krijgt Het pigment?

Walter Vermeersch uit Landegem, Joris Derave uit Nerename, Lucienne Coeman uit Wakken, Marie-Jeanne Delacourt uit Dendermonde, André Hermie uit Eeklo, Christiane De Brucker uit Herdersem, Clarys uit Maarkedal, Resi Paquay uit Bottelare, Maurits Castelein uit Waregem, Lieve Tavernier uit Brugge.

Winnaars kruiswoord april 2009. Meer dan 4 000 deelnemers!

■ Wie wint Als een vis op het land?

Marie-Jeanne Herpoel uit Ingooigem, Michel Goris uit Vilvoorde, Lodewijk Van Rillaer uit Muizen, Magda Storms uit Erps-Kwerps, Robert Lenaerts uit Stabroek.

■ Wie kan aan de slag met De avonturen van de thuiskok. Heerlijk gemakkelijke recep-ten voor de liefhebber?

Simonne Vanhoutte uit Roeselare, Sylvie Keppens uit Lede-Wanzele, Paula Vandoorne uit Moorslede, Maria Cautaert uit Dendermonde, Louis Geeroms uit Sint-Amands.

■ Wie kan beginnen in Milleke Melleke Mol?

Nijs uit Haasrode, Roger Pollentier uit Koekelare, Gode-lieve De Blieck uit Belsele, Jacqueline De Vos uit Bornem, Jan Verschueren uit Meerle.

■ Wie krijgt Kinderen van Stalin?

R. Raspoet uit Wambeek, Jozef Oplossing kruiswoordraadselapril 2009.

Oplossing sudokumei 2009.

Coudron uit Kuurne, Jos Volders uit Scherpenheuvel, Nelly Cloet uit Geluwe, Gabriël Roggemans uit Mechelen, Louis Cos uit Turnhout, Lydie Den Haese uit Zwijnaarde, Jan Rijcken uit Hamont-Achel, Godelieve Land-schoot uit Mol-Millegem, Willy Andries uit Mechelen.

Oplossing: zomerbollen. Antwoord op de schiftingsvraag: Zorgnet Vlaanderen.

49

SPEEL EN WIN

OKRA juni 2009

50

HORIZONTAAL1 landbouwwerktuig 7 bediende 12 stand der edelen 13 Duits gebergte 16 drietal 17 tuinafscheiding 18 dier van zuiver ras 20 eenkleurig 21 voormid-dag 22 loog 23 slaapplaats 25 ten laat-ste 26 gevoelvol 27 zeer keurig 29 zeeschade 31 Europeaan 33 gelaats-kleur 35 rommel 37 snaarinstrument 38 door middel van 39 plaats in Nebraska 40 genoeg 41 Europese rivier 44 gezichtsas 47 plaats in Zuid-Korea 48 arbeidsduurverkorting 50 Engels dichter 52 flauw, grappig 54 kunstenaar 56 hoofdcommissaris 58 plaats in de Verenigde Staten 59 strook 60 vanaf 61 mannelijk schaap 63 tent-lat op een schip 65 departement 66 vrouwelijk dier 68 klepper 69 luizenei 70 land in Midden-Amerika 71 uitroep van verwondering.

VERTICAAL 1 woestijn in Afrika 2 hetzelfde 3 wig 4 klasse 5 huur op lange termijn 6 afde-ling (afk.) 7 gering 8 etage 9 onver-bloemd 10 aanwijzing 11 wc 14 rivier in Frankrijk 15 voedingsstof 18 eetbaar knolletje 19 interest 22 strook grond langs de weg 24 kleur 26 theesalon 28 getild kunnende worden 30 toestand van rust 32 gesteldheid 34 kwast in hout 36 pers. voornaamwoord 37 col-lectieve arbeidsovereenkomst 42 naar beneden 43 niets uitgezonderd 45 holte onder de arm 46 snoekachtige zeevis 47 lichte verwonding 48 Grieks marktplein 49 geestdrift 51 slapheid 53 inleidend gedeelte 55 verbouw 57 kledingstuk 60 haal met een borstel 62 mengsel 64 et cetera 65 naald-boom 67 nikkel 69 noordoost.

SPEEL EN WIN

Winnaars april 2009 op blz. 49!

Stuur je oplossing naar

OKRA-magazine, Kruiswoord juni 2009, PB 40, 1031 Brussel, vóór

30 juni 2009. De winnaars verschijnen in het septembernummer 2009.

Voeg één postzegel van 0,59 euro toe (niet vastkleven).

Oplossing kruiswoord juni 2009

1 2 3 4 5 6

Naam:

Straat: Nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Tel.: E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

Schiftingsvraag: Hoe oud was Gaston Durnez toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak?

Vergeet niet een postzegel van 0,59 euro toe te voegen!

Kruiswoordraadsel

7

1

Kruiswoordraadsel

8 9 10

5 4

6

102

9

7 11

83

11

51

SPEEL EN WIN

SudokuAlle cijfers van 1 tot en met 9

moeten één keer voorkomen in

alle kolommen, in alle rijen en in

elk van de 9 vierkantjes van 3

keer 3 vakjes.

128 prijzen!

■ 72 boottochten met de Seastar Geniet op een originele manier van de skyline tus-sen Oostende en Nieuwpoort via een tocht met de Seastar. Observeer de bedrijvigheid van de vissers en het havenverkeer van dichtbij. Een ideale zee-uitstap met de kleinkinderen. Kinderen tot drie jaar gratis. Kinderen tot twaalf jaar genieten een fikse korting. (waarde 18,50 euro)

■ Drie mobiele telefoonsDe MEDION SP1200 mobiele telefoon combineert technologie met eenvoud: handige grote toetsen, een gebruiksvriendelijk keuzemenu, een contrastrijk dis-play met een duidelijk en lees-baar lettertype, een luidspreker-functie, een geïntegreerde antenne en drie snelkeuze-toet-sen. (waarde 99 euro)

■ Waardebon van 125 euro… Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.

Info

De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende,

059 70 16 97, fax 059 80 90 88,

receptie@dekinkhoorn.be,

www.dekinkhoorn.be.

Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende,

059 55 27 55, fax 059 55 27 59,

info@ravelingen.be, www.ravelingen.be.

Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1,

6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04,

olfosse@olfossedouth.com,

www.olfossedouth.com.

■ 52 boekenTien exemplaren van Laagland van Joseph O’Neill (waarde 18,90 euro).Tien exemplaren van Vleugelslag van Wally Lamb (waarde 25 euro).Vijf exemplaren van Leven & lot van Vasili Grossman (waarde 45 euro).Tien exemplaren van Vroeger waren wij veel jonger van Gaston Durnez (waarde 17,95 euro).Twaalf exemplaren van BodyBoek (waarde 24,95 euro).Vijf exemplaren van Fietsen in de grensstreek ten zuiden van Vlaanderen (waarde 12,95 euro).

OKRA juni 2009

52

HOREN, ZIEN EN… SCHRIJVEN

“Moeder je moet bijblijven.” Onder dat motto kreeg ik een gsm, een computer en een printer. Nu volgde een digitaal fototoestel. Het kan ondankbaar lijken maar ik sta er niet om te juichen.Een gsm kan nochtans nuttig zijn. Een computer heeft ook heel wat voordelen maar verslaafd ben ik nog niet aan surfen op het internet. En een printer is wel handig. Maar een digitaal fototoestel? Ik heb een fototoestel dat goed werkt en waarmee ik heel wat mooie foto’s heb gemaakt. Het voldoet nog altijd. Voordelen van zo’n digitaal ding worden opgesomd. Het is handig, je hebt geen film nodig, er zijn geen beperkingen en je kan veel foto’s maken zonder zorgen. En de foto’s zijn zo weer gewist indien nodig. Het kan me allemaal niet overtuigen. Dat je veel foto’s kan nemen, weet ik. Na de vakantie kreeg ik van een kleindochter een massa beelden op de computer. Ze stuurde me 481 foto’s. Zoek het maar uit! Delete wat je niet nodig hebt, raadde ze me aan. Wegwerpfoto’s van een wegwerpmaatschappij noem ik dat bij mezelf. Je hoeft niet meer uit te zoeken wat je wil fotograferen, doe maar raak!

Ik houd nochtans van foto’s. De beelden uit mijn jeugd zijn een kostbaar bezit. Ik koester ze, die kleine zwart-wit fotootjes met een gekartelde witte rand. Veel heb ik er niet. Een foto maken, was des-tijds een hele gebeurtenis. Zo nu en dan werden we op een zomerse dag op een rijtje gezet en maakten onze ouders enkele foto’s. Op winterse zondagavon-den bekeken we de kiekjes gezellig samen.Ter gelegenheid van onze plechtige communie trok-ken we in vol ornaat naar een beroepsfotograaf. Daar moesten we dan echt poseren. Na een week konden we de proefafdrukken ophalen, daaruit kozen we de mooiste foto. Die werd bijzonder mooi afgewerkt. Vakmanschap was meesterschap.Bij ons thuis hing enkel de grote foto van het te jong gestorven broertje in een kader tegen de muur. Op de kast in de ‘beste kamer’ stond een foto van mijn vader als jonge soldaat. Toen wij allemaal onze communie hadden gedaan, verrasten we mijn moe-der met een grote kader. Wij met ons elven achter glas. Ook die kader werd opgehangen in de ‘beste kamer’.

Zorgvuldig kleefde ik al mijn foto’s in mijn eerste fotoalbum. Al snel bevatte het boek kinder-, school-, jeugd- en familiefoto’s. Toen we trouwden, lieten we de gebruikelijke trouwfoto maken. Die kwam niet aan de muur maar werd bewaard in een speci-aal album. Een tijdje later kwamen er kinderen en had ik geluk want ik kreeg mijn eerste fototoestel. Maar een amateurfotograaf uit de buurt nam de mooiste foto’s.En toen kwamen de kleinkinderen. We kregen een eerste, ingekaderde foto. Die zetten we natuurlijk op een mooi plaatsje in de woonkamer. Het bleef niet bij één kleinkind. Het tafeltje in de woonkamer werd te klein. In de inkomhal kwam een grotere siertafel.Ik kreeg een nieuwe hobby: op allerlei rommel-markten ging ik op zoek naar kadertjes. Grote, kleine, prachtige, eenvoudige. Elke foto kreeg een aangepaste kader. Kleinkinderen, kinderen, ouders, grootouders, overgrootouders. Een hele familiege-schiedenis bij elkaar. Langzaam raakte de tafel vol. “Zou je niet stoppen met verzamelen”, vroeg Marcel me. “Ja”, zei ik. “Er is geen plaats meer.”Toch kon ik het niet laten om nog een kadertje te kopen als ik met een van mijn zussen op stroop-tocht ging. “Heb je weer een kader gekocht?” hoorde ik. “Wie ga je daar nu nog insteken?” Dat was een goede vraag. Ik wist het zelf nog niet. Maar het was een mooie kader, helemaal intact met bol-glas. Ik kon hem niet laten liggen. Voorlopig zette ik hem leeg op de kast in de woonkamer. Tot ik een mooie foto ontdekte in een verzamelmap. Eentje van Marcel van voor we trouwden.Zorgvuldig maakte ik het mooie glas proper en stak er de foto achter. “Wie heb je daar nu weer ingesto-ken?” vroeg Marcel. “Een vroegere vrijer”, ant-woordde ik. “Wie was dat dan wel?” “Gij natuurlijk!” Met ongeloof bekijkt hij de foto in de kader. “Ben ik dat? Zag ik er vroeger echt zo goed uit?” “Natuurlijk”, stel ik hem gerust. “Waarom denk je dat ik op je verliefd werd?”Aan iedereen die binnenkomt vraagt hij: “Weet je wie dat is?” Blijkbaar is hij niet gespeend van enige ijdelheid.Foto’s en herinneringen. Een zalig bezit om van te genieten als je ouder wordt.

Wivina

Mijn fotogalerij

Elke foto kreeg een aangepaste kader. Kleinkinderen, kinderen, ouders, grootouders, overgrootouders. Een hele familiegeschiedenis bij elkaar.

Dit is de laatste keer dat Wivina hoort, ziet en schrijft voor OKRA-magazine. Na zowat tien jaar geeft ze graag de pen door. Bedankt Wivina, we zullen je missen!

Win gratis duoticket

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Win gratis duoticketUitjes gelezen blz. 45? Ben jij ook zo’n schoenenfreak? Dan moet je beslist je hartje ophalen in Hasselt. Maak kans op een van de twintig gratis duo-tickets voor de tentoonstelling In her Shoes (waarde 10 euro). Stuur deze bon vóór 30 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, In her shoes, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling In her shoes.

Info zie blz. 45.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD✂Win gratis duoticket

Uit gelezen blz. 46? In de ban van het kasteelleven van de 19de eeuw? Maak kans op een van de twintig gratis duo-tickets (waarde 16 euro) voor het kas-teel van Louvignies. Stuur deze bon vóór 30 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Louvignies, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling Louvignies.

Info zie blz. 48.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Win gratis duoticketUit gelezen blz. 46? Wil je graag kennis-maken met deze belangrijke erfgoedsite in Wallonië? Maak kans op een van de vijftig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor Le Bois du Cazier, het mijnmuseum te Marcinelle. Stuur deze bon vóór 30 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Mijnmuseum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling Mijnmuseum.

Info zie blz. 48.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Derde nacht gratis in OostendeBoek tot 30 juni drie nachten in Oostende op zondag, maandag of dinsdag en geniet gratis van de derde nacht.

Hotels uit alle categorieën nemen deel. Toerisme Oostende vzw voorziet bovendien een gratis begeleide wandeling en diverse kortingen en voordelen voor Beaufort Inside in het Mu.ZEE.

Win gratis duoticketUitjes gelezen blz. 45? Gefascineerd door de plantaardige technieken van de Chinees-Cambodjaanse Phet Cheng Suor in de Nationale Plantentuin van Meise? Maak kans op een van de twintig gra-tis duotickets (waarde 10 euro) en stuur deze bon vóór 30 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Meise, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar joke.callens@okra.be met de mededeling Meise.

Info zie blz. 45.

Naam en voornaam:

Straat en nr.:

Postnr.: Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Reserveer via www.1nachtgratis.be of 059 70 11 99.

Op 4 en 5 juli 2009 vinden de gezelligste zomerfeesten van de Kempen plaats in het kasteeldomein de Merode te Westerlo. Maak kans op een van de 114 gratis duotickets (waarde 14 euro) en stuur deze bon vóór 15 juni 2009 naar OKRA-magazine, Joke Callens, Westerlo, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar

joke.callens@okra.be met de mededeling Westerlo.

Info

Kasteelfeesten Westerlo, Kasteel de Merode, Polderstraat 51, 2260 Westerlo. Zaterdag 4 en zondag 5 juli, open van 10.00 tot 19.00 uur, www.kasteelfeesten-westerlo.be. Tickets 7 euro.

Op vertoon van je OKRA-lidkaart krijg je 10 procentkorting op de toegangsprijs van Euro Space Center.

Meer info? Zie blz. 39.

10 procent korting Euro Space CenterWord een ruimtereiziger

OKRA juni 2009

54

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzwPB 40, 1031 Brussel02 246 44 37, fax 02 246 44 42,www.okra.be, magazine@okra.be

RedactieLieve Demeester, Nele Joostens, Chris Van Riet

RedactieraadAureel Chanterie, Magriet Daenen, Herman De Leeuw, Erik Lauwers, Hilde Masui, Wivina Somers, Griet Trioen, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Cois Van Roosendael, Hugo Verhenne

Verantw. uitgeverJan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge

Vormgevinggevaert graphics nv

Coverbeeld Frank Bahnmuller

DrukCorelio Printing, Erpe-Mere

ReclameregiePublicartoSylvain Van Der Guchtlaan 24,9300 Aalst053 82 60 80fax 053 82 60 90com@publicarto.be

Oplage: 178 170 exemplaren

Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereprodu-ceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Het juli- en augustusnummer 2009 verschijnt uiterlijk op 27 juni 2009.

colofon OKRA-regio’sAntwerpenNationalestraat 111, 2000 Antwerpen03 220 12 80 fax 03 220 17 68antwerpen@okra.bewww.okra.be/antwerpen

BruggeOude Burg 23, 8000 Brugge050 44 03 81 fax 050 44 03 90brugge@okra.bewww.okra.be/brugge

BrusselBergensesteenweg 436, 1070 Brussel02 555 08 30 fax 02 555 08 39brussel@okra.bewww.okra.be/brussel

IeperSint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper056 26 63 40 fax 056 26 63 06ieper@okra.bewww.okra.be/ieper

KempenKorte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout014 40 33 50 fax 014 40 33 52kempen@okra.bewww.okra.be/kempen

KortrijkWijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk056 26 63 53 fax 056 26 63 10kortrijk@okra.bewww.okra.be/kortrijk

OKRA-Limburg vzwKoningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt011 26 59 30 fax 011 22 59 50limburg@okra.bewww.okra.be/limburg

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen015 40 57 45mechelen@okra.bewww.okra.be/mechelen

Midden-Vlaanderenwww.okra.be/middenvlaanderenPoel 8, 9000 Gent09 269 32 15 • 09 269 32 16middenvlaanderen@okra.be■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be■ Gent Poel 8, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be

Oost-BrabantPlatte Lostraat 541, 3010 Leuven016 35 96 94 fax 016 35 95 55oostbrabant@okra.bewww.okra.be/oostbrabant

OostendeIeperstraat 12, 8400 Oostende059 55 26 90 fax 059 55 26 12oostende@okra.bewww.okra.be/oostende

RoeselareBeversesteenweg 35, 8800 Roeselare051 26 53 07 fax 051 22 59 80roeselare@okra.bewww.okra.be/roeselare

TieltOude Stationsstraat 12, 8700 Tielt051 42 38 08 fax 051 40 89 79tielt@okra.bewww.okra.be/tielt

Waas en Dender■ Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender

open k

riste

lijk

resp

ectvol actief

02 246 57 72

02 246 44 47

02 246 57 72

02 246 39 44

02 246 44 36 02 246 44 35 02 246 42 0902 246 42 07

02 246 44 34

02 246 44 47

OKRA-CM-Pensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45Communicatie 02 246 44 3702 246 44 3302 246 57 71Websites 02 246 44 44

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.bewww.okrasport.be | 02 246 44 41

55

Doe net zoals Boogie Boy

de GRATIS HOORTEST en vind een oplossing voor uw

hoorprobleem.Gelieve deze coupon af te geven in het Hoorcentrum of op te sturen

naar Dialogue - Technologiestraat 65 - 1082 Brussel.

JA contacteer mij voor een GRATIS HOORTEST stuur mij een infopakket toe

NAAM:

ADRES:

TEL.

HOORCENTRUM

HOORCENTRA

Iemand om mee te praten

Elke mens is anders. Elke mens leeft anders. Daarom hebben onze audiologen de Audio Lifestyle Test ontwikkeld, een eenvoudige vragenlijst die u

de weg wijst naar het hoorapparaatje dat perfect bij uw lifestyle past. De test is slechts één van de manieren waarop wij ons inzetten om de ideale oplossing te vinden voor uw hoorprobleem: praktisch, comfortabel, effi ciënt en persoonlijk. Wij hebben de knowhow, de technologie en vooral de mensen om u te helpen: gediplomeerde, door het Riziv erkende audiologen die hun werk met enthousiasme doen en die de tijd nemen om echt naar u te luisteren. Want alles begint met de dialoog.

Vroeger had ik eenhoorprobleem, maar

nu heb ik een oplossing gevonden bij Dialogue

VOOR MEER INFO: BEL GRATIS 0800 94 229 OF WWW.DIALOGUE.BE

Wist u dat...1 miljoen Belgen slechthorend zijn?

OKRA

‘In vertrouwen met Dialogue’Boogie Boy [Paul Ambach]

Geniet volop van uw vitaliteit

Er zijn dingen waar je je geen zorgen meer om hoeft te maken en daar ben je best blij om. Maar toch wil je vitaal blijven om die dingen te kunnen blijven doen die je graag doet. Om aan je energiebehoeften te beantwoorden geeft het multivitamine complex Supradyn Vital 50+ je alle essentiële elementen :- antioxidanten, vitamines, mineralen en oligo-elementen, in aangepaste dosis, om de natuurlijke energie in je lichaamscellen te activeren - ginseng dat de bloedcirculatie en het zuurstoftransport door het lichaam en naar de hersenen verbetert.

Verkrijgbaar in de apotheek.

BAY-

09-S

UV-

04-N

L+FR

Supradyn Vital 50+Stimuleert uw natuurlijk energie