Embed Size (px)
Citation preview
ÖNDER AKADEMİ EĞİTİM İÇERİKLERİ1. EĞİTİM : PATLAMADAN KORUNMA DOKUMANI HAZIRLAMA
EĞİTİCİ: Özlem ÖZKILIÇ- A Sınıfı İSG Uzmanı
İÇERİK: 94/9/EC ve 99/92/EC Yönergeleri- ATEX Direktifleri
o ATEX ne demek? IECEx neler getirecek? ATEX Direktifleri ve IECEx arasındaki farklar
o Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik
o Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik
Patlamaya Karşı Korumanın (Explosion Protection)Temel Fiziksel İlkeleri
o Patlama riskinin değerlendirilmesi
Patlayıcı ortam sınıflandırılması nasıl yapılır?(Batı Avrupa ve Kuzey Amerika Görüşü)
o “INTRINSIC SAFETY” nedir? Hangi Zone’da kullanılır?
o “INCREASED SAFETY” nedir? Hangi Zone’da kullanılır?
Tutuşma Hassasiyeti ve Patlama Şiddetine Etki Eden Faktörler
o MIE (Minimum Ignition Energy) -Minimum Tutuşma Enerjisi,
o MESG (Maximum Experimental Safe Gap) –Maksimum Deneysel Emniyet Aralığı
o MIC (Minimum Ignition Current) /Ratio– Minimum Tutuşma Akımı/Oranı
o “Explosion Proof” ile “Explosion Protected” arasındaki farklar
o NEC 500 (National Electrical ode) Class ZONE ve DIVISIONKarşılaştırma
o Standards Bodies – NFPA ve IEC farklar, NFPA 70 kodu
Patlamadan Korunma Dokümanı İçeriği,
o Patlamaya Karşı Korumalı Sınıflandırması (94/9/EC ye göre)
o Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlık ve gereklilikler.
Patlayıcı Ortam Hesabı Nasıl Yapılır? - EN 60079 -10-1: 2015 ve İtalyan Standartı CEI 31-35, CEI 31-35/A
o Patlayıcı Ortam nedir? Normal çalışma şartları nedir?
o En Düşük Ateşleme Enerjisi Nedir? Ateşleme, Değişik Kaynaklarla Sağlanabilir mi?
o Parlama Noktası nedir? Kendiliğinden Tutuşma Sıcaklığı nedir?
o Patlayıcı Gaz Ortamının Mevcut Olma İhtimali
o Boşalma hızı nedir? Boşalma Kaynakları, Sürekli, Ana ve Tali Boşalma Derecesi Veren Kaynaklar
o Yanıcı sıvı ve gazlar ZONE hesaplanması
o EN 60079 -10 -1: 2015 ve İtalyan Standartı CEI 31-35, CEI 31-35/A standartlarına Göre Örnek Uygulamalar
EN 60079-10-2 , NFPA 499: 1997 , NFPA 654: 2006 Tozlar ZONEBelirlenmesi
o Toz nedir? Toz Patlaması İçin Gerekli Şartlar
o Toz Yangın/Patlama İlişkisi (Tipik Toz Patlama Aşamaları)
o Tutuşabilir Toz Nedir? Hibrid Karışım Nedir?
o Toz Sınıflandırılması, Toz Tanelerinin Hareketi
o Toz Dağılımında Etkin Parçacık Dağılımının Rolü
o Toz Bulutu Patlamasının Oluşması için Gerekli Olan Şartlar
o Hartmann Bombası Nedir? Kst Nasıl Belirlenir?
o Patlamaya Hazır Minimum Konsantrasyon (ASTME 1515)
o Tutuşturma Kaynakları (Smouldering Nedir?)
o Deşark Kaynakları Nedir?
Saçaklı deşarj
Korona deşarjı
Yayılan saçaklı deşarj
Hacim/Huni deşarjı
o Esnek Ara Yığın Taşıyıcıları (FIBC) Nedir? Sınıfları Nelerdir?
o Malzemelerin Hacim Dirençlerine Göre Tasnifi ve
o Tozun Kimyası ve Patlama Şiddetine Etkisi
o Nem Etkisi, Oksijen Etkisi, Tozların Tehlike Derecesini Belirleyen Önemli Veriler
o Tutuşma Hassasiyeti ve Patlama Şiddetine Etki Eden Faktörler
o MIE (Minimum Ignition Energy) Minimum Tutuşma Enerjisi , Toz Tabakası, (ASTME 2019-2021) , MIE ve Toz Bulutu Konsantrasyonu İlişkisi
Patlayıcı Ortam Hesabı Nasıl Belirlenir? EN 60079-10-2: 2015’e Göre Tozlar;
o Tozun Hacimsel Sınırı Nasıl Belirlenir? Temizlik Şartlarının Değerlendirilmesi
o Toz grubunun belirlenmesi, Zone Genişliği
o Kst (Dust deflagration index) ve değeri ve patlayıcı toz sınıfı ve olasılık ilişkisi
o Patlayıcı Ortam Nasıl Belirlenir? NFPA 499:1997 ve NFPA 654:2006’ya Göre;
o Toz katman kalınlığı, Toz katman kalınlığı ile Alan Sınıflandırması
Uluslar arası standartlar, IEC , “IEC-Ex Projesi, EC Yönergesi 94/9/EC (ATEX 100a),
o 79/196/EEC Yönergesi ile 94/9/EC (ATEX 100a) Yönergesi arasındaki farklar,
o Üreticinin EC Uygunluk Bildirimi,
o IEC veya EN'ye göre Koruma Tipleri,
o Kategori 1,2,3 ne demek?
o Bölge kodlarına göre elektrik ekipmanı kodları ve çeşitleri (i, e,d vb.)
o IEC ve EN ye göre ısı grupları,
o En düşük ateşleme enerjisi,
o Isı ve Gaz Grupları,
o Koruma Tipleri ‘’d’’ ve ‘’e’’ nin Uygulanması ve Birleşimi,’Kendinden Emniyetli’’ Koruma Tipinin Uygulanması,
o Patlayıcı Alanlarda Kullanılabilecek Enstrüman Seçimi
o IEC veya EN'ye göre Koruma Tipi, IECEx ne gibi değişiklikler İçeriyor?
o ATEX 100a ve Avrupa normlarına (EN) göre cihazların etiketleri, örnekleri ile, IEC ve EN ye göre ısı grupları,
o Isı ve Gaz Grupları, Koruma Tipleri Uygulanması ve Birleşimi, ’Kendinden Emniyetli’’ Koruma Tipinin Uygulanması, IP Koruma Tipi ve Ex Koruma Tipi arasındaki farklar
o Örnek Ekipman Etiketlemesi ve Zone’a göre Ekipman Seçimi
2. EĞİTİM : SEVESO II DİREKTİFİ - BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK ve KANTİTATİF RİSK DEĞERLENDİRME GENEL BİLGİLENDİRME EĞİTİMİ
EĞİTİCİ: Özlem ÖZKILIÇ- A Sınıfı İSG Uzmanı
İÇERİK: SEVESO II ve III Direktifinin Gelişimi (COMAH -Control of Major
Accident Hazards)
o Endüstriyel Felaket ve Kazalar
o Seveso Direktifinin Odak Noktası (Temel Amacı)
o Seveso III Direktifi ve getireceği yenilikler
o Seveso III direktifi ve CLP ilişkisi
Büyük Endüstriyel Kaza Tehlikelerinin Kontrolü Hakkında Yönetmelik
o Kapsam ve Amaç ve Kpsam Dışı Faaliyetler
o Yönetmelik Temel Maddeler
o Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkiler ve Yerel Yönetimler (AFAD, İl Özel İdareleri, Belediyeler) sorumluluklar
o Sanayi Kuruluşları yükümlülükler
o Kapsama Giren İşletmelerin Belirlenmesi ve Bildirim yükümlülüğü
o Büyük Kazaları Önleme Politikası(BKÖP) ve Güvenlik Raporu hazırlama yükümlülüğü
o Güvenlik Raporunun Amacı
o İdari Para Cezaları ve İşyeri Durdurma vb. işlemler ne zaman ve nasıl uygulanılacak
o Harici ve Dahili Acil Durum Planları
o Kamunun Bilgilendirilmesi yükümlülüğü
o Domino Etkisi ve Belirleme Yükümlülüğü
Güvenlik Yönetim Sistemi (GYS) Büyük Kazaların Belirlenmesi ve Değerlendirilmesi
Kantitatif Risk Değerlendirmesi yükümlülüğü (Bow – Tie ve LOPA Analizi vb.)
o Büyük Kaza Senaryosu Nedir? İşletmeler bu senaryoları hangi süreçte hazırlamak zorundalar? İzleyecekleri yol nedir?
o HAZID yaklaşımı
o İsviçre Peyniri - Kaza Nedenleri Modelleme nedir?
o Bow-Tie Metodolojisi nedir? Neden kullanılması gerekli?
o LOPA -Koruma Katmanı Analizi (Layer of Protection Analysis)neden gerekli?
ARAMIS Metodolojisi nedir?(Accidental Methodology for IndustrieS in of SEVESO II directive)
o Tolere Edilebilir Risk nedir?
o CPR 18E: QRA guideline - Kantitatif Risk
RiskAssessment the
frameworkAnalizi El Kitabı -Guidelines for Quantitative Risk Assessment (QRA)
Büyük Çaplı Kaza Tehlikelerinin Tanımlanması Metodolojisi (MIMAH - The Methodology for the Identification of Major Accident Hazards)
o Tehlikeli Ekipman Gruplandırma
o Ekipman tipleri
o Fabrika/tesisteki tehlike potansiyeli yüksek ekipmanı belirleme
o İlgili/uygun tehlikeli ekipmanı seçme
o Eşik kütle hesaplanması ve ekipman seçimi
o Domino Etkisi Tehlikesi Durumunda Referans Kütle Ayarlama
o Eşik kütle hesaplanması ve ekipman seçimi
o Seçilen her tehlikeli ekipman için ana olay (kritik olay-ce) belirleme
Kaza Senaryolarının Tanımlanması Metodolojisi(MIRAS- Methodology for the Identification of Reference Accident Scenarios)
o Bow-Tie Modelleme’de Bariyer Ne demek?
o Bhopal Örneği ile Bariyer Tiplerinin açıklaması
o Olay ağacını (event tree) oluşturma
o Her ce (kritik olay) için hata ağacı yapma
o Seçilen Her Ekipman İçin Toplam Papyon (Bow-Tie) Modelini Çıkarma
o Güvenilirlik nedir? Güvenlik Raporu ne istiyor? o
Fonksiyonel Güvenliğe Neden İhtiyaç Duyarız? o
Fonksiyonel Güvenlik Standartları
o IEC 61508 Güvenlik Şemsiyesi
o IEC 61508 ve IEC 61511 Standart Gelişimi
o Temel Proses Kontrol Sistemi + Güvenlik Enstrümanlı Sistem nedir?Farkları nelerdir?
o Neden SIL Seviyesi Gerekli?
o PFD Nedir? Generik Hata Dataları Nelerdir?
o ALARP Seviyesi Nedir? Nasıl Hesaplanır?
Safety Barrier Manager Yazılımı Tanıtımı
o ARAMIS Metodolojisi kapsamında Bow-Tie, LOPA ve ETA oluşturup kantitatif olarak ALARP seviyesini hesaplamak için özel olarak Danimarka Teknik Üniversitesi tarafından geliştirilmiştir.
Resim : Safety Barrier Programı
o Bariyer diyagramlarında,
Sonuçların veya diğer olayların olasılıkları,
Ara olayların frekanslarının hesaplanması,
Başlangıç olaylarının olasılıkları ya da beklenen frekansları verildiği takdirde bariyerlerin arıza olasılıklarının hesaplanması yapılabilmektedir.
Sonuç Analizi modellemesi nedir? Risk Modelleme simülasyonları
ALOHA ve CAMEO Programları ile (Software Önder Akademi tarafından verilecektir, Katılımcılarım Bilgisayarları ile gelmeleri gerekmektedir.)
Ayrıca TNO Effetcs ve Riskcurve ile de sonuç analiziörneği gösterilecektir.
o Kaçak/Salınım Modelleri (Release)
o Gaz kaçağı/salınımı modelleri
Tank kaçak modelleri
Boru hattı kaçak modelleri
o Pool/Havuz Evaporasyon modeli
Isı Radyasyonu/yanma modelleri
Fire Ball Modeli
Jet Fire Modeli
BLEVE dinamik ve statik modeller
Pool Yanma Modeli
Yanma ve toksik yanma modelleri
o Patlama Modelleri
TNT eşdeğer Modeli
3. EĞİTİM : HAZOP: TEHLİKE VE İŞLETİLEBİLİRLİK ANALİZİ (HAZARD AND OPERABİLİTY) VE LOPA -GÜVENLİK KORUMA KATMANLARI (LAYER OF PROTECTİON ANALYSİS)
EĞİTİCİ: Özlem ÖZKILIÇ- A Sınıfı İSG Uzmanı
İÇERİK: Endüstriyel Kaza Kavramı
o Tehlike Kavramı Geçmişi
o Kimya ve Tehlike Kavramı
o Kimya Tarihi ve Tehlike Anlayışı
o Büyük Endüstriyel Kazalar
Proses Tehlike Analizi: Hasar Önleme Mantığı
o Risk, Hasar ve Ağırlıklı Tehlike Potansiyeli
o Risk ve Güvenilirlik Bağlantısı
Borulama ve Enstrümantasyon Diyagramı (P&I: Piping and Instrumentation Diagram) Nedir?
o ANSI/ISA 5.1 (2009) ve BS 1646 Standartları
o Proses Akış Diyagramları (PFD- Process Flow Diagrams)
o P&ID Neleri İçermelidir?
o Tanımlayıcı Harfler
o Kontrol Devreleri (En Basit Hali İle) İşaretler
o Tag Numarası Nedir?
o Kontrol Devreleri Sembol ve Tag Numarası
o Enstrüman Tipi
o Semboller (Ekipmanlar, Kolon ve Reaktörler vb.)
o P&ID’de Paylaşılan Görüntüler / Paylaşılan Kontrol
o P&ID’de Enstrüman Kontrolü ve Erişim
o Ekipman ve Sembolleri
o Ölçüm Sembolleri: Ölçüm Cihazları ve Transmiter Gösterimleri
o Ölçüm Sembolleri: Birincil Ekipmanlar
o Borulama İşaretleri
o Basit Semboller (BS 1646)
o Kontrol Devreleri
P&ID ÖRNEKLERÖRNEK P&ID ÜZERİNDE SEMBOL VE EKİPMAN OKUMA ÇALIŞMASI Node Kavramı
o Node Kavramı Nedir? HAZOP ve Node İlişkisi
o Bir Prosete Node’lar Nasıl Belirlenir?
ÖRNEK P&ID ÜZERİNDE NODE ÇALIŞMASI
Kimyasal Tesislerin Tasarımında İş Güvenliği
o Proses İşletilebilirliği Nedir?
o Tasarımda İşletilebilirlik, Güvenlik ve Güvenilirlik Bağlantısı
Proses Tehlike Analizi Nedir?
o Esneklik ve Kontrol Edilebilirlik
o Güvenlik ve Güvenilirlik
o Güvenlik Koruma Katmanları (LOPA-Layer of Protection Analysis) Nedir?
o Kritik Sorgu Tekniği
o IEC 61882- “Tehlike ve işletilebilme çalışmaları (HAZOP çalışmaları) –Uygulama rehberi
o HAZOP Prosedürü Nasıl Olmalı?
HAZOP Uygulama Tekniği (IEC 61882)
o Hangi Soruları Cevaplar
o Proseslerde Hangi Çeşit Tehlikeler Mevcut? Risk Ne Kadar Büyük?
o Risk Algılama ve Zamanla Değişimi
o HAZOP çalışmasında;
o Anahtar kelimeler,
o Dizayn parametreleri,
o HAZOP sapma matrisi
o Örnek HAZOP Risk Önceliklendirme Matrisi
o LOPA(Layer of Protection Analysis) Koruma Katmanı Analizi İle HAZOP Bağlantısı
HAZOP Manager V7.0 Yazılımı Tanıtımı
Resim : HAZOP Manager V2.0 Programı
o Proses Tehlike Analizi HAZOP çalışmasını LOPA analizi ile bilikte yapabilmek maksadı ile özel olarak Lihoutech Firması tarafından geliştirilmiştir.
o HAZOP çalışması ile birlikte,
Olasılık ve şiddet azaltmada LOPA (Layer of Protectin Analysis) katmanlarına uygun olarak seçilebilmektedir.
Ekipman/Enstrüman hata datalarının veri bankası oluşturulabilmektedir.
Program istenilen her türlü şekilde raporlama yapabilmektedir.
o HAZOP Manager Version 7.0 Tehlike ve İşletilebilme Çalışmaları (HAZOP) ve Fonksiyonel Güvenlikle ilgili SIL değerlendirme yönetimi için kapsamlı bir kişisel bilgisayar programıdır.
Resim: HAZOP Manger Programı Çıktısı
o Daha verimli ve etkili çalışmalar yapmak üzere dünya çapında birçok şirket tarafından tercih edilmekte ve kullanılmaktadır.
Fonksiyonel Güvenlik Standartları (IEC 61508 ve IEC 61511)
o IEC 61508 Güvenlik Şemsiyesi
o IEC 61508 ve IEC 61511 Standart Gelişimi
o Entegre İş Güvenliği Teknolojisi ile Tesis ve Proses Güvenliği Bağlantısı
o Temel Proses Kontrol Sistemi (BPCS)
o Acil Durum Kapatma Sistemi (ESD- Emergency Shutdown Systems)
o BPCS ile ESD bağlantısı. ESD Nerede Gerekli?
o Güvenlik Bütünlük Seviyesi (SIL- Safety Integrity Level)
o Güvenlik Enstrümanlı Sistem (SIS- Safety Instrumented System)
o Güvenlik Enstrümanlı Fonksiyon (SIF- Safety Instrumented Function)
o Tipik Güvenlik Enstrümanlı Sistemler (SIS)
o Tipik Güvenlik Enstrümanlı Sistemler (SIS)
o Güvenlik:Yüksek Güvenilirliğe Nasıl Ulaşırız? (IEC 61508 ve IEC 61511)
o EN/IEC 61511: Güvenlik Enstrümanlı Sistemlerin (SIS) Yaşam Döngüsü
HAZOP Tekniği Nasıl Uygulanmalı?
o Sistem veya Aktivitenin Tanımlanması
o Analizin İlgilendiği Problemin Tanımlanması
o Sistem veya Aktivitenin Bölünmesi ve Sapmanın Geliştirilmesi
o Sonuçları Karar Mekanizmasında Kullanılması
o HAZOP Tablosunda Uygulanması
ÖRNEK HAZOP UYGULAMASIÖRNEK HAZOP ÇALIŞMASI (BİR NODE VE BİR HAT ÜZERİNDE ÇALIŞMA YAPILACAKTIR.) Fonksiyonel Güvenlik Standartları (IEC 61508 ve IEC 61511)
o LOPA Katmanları ve SIS İlişkisi
o Talep Şekli (Demand Mode)
o Çalışması İstendiğinde Arıza Yapma İhtimali(PFD- Probability of Failure on Demand)
o Risk Grafiği ile SIL; (IEC 61508)
4. EĞİTİM : MAKİNE RİSK DEĞERLENDİRMESİ
EĞİTİCİ: Özlem ÖZKILIÇ- A Sınıfı İSG Uzmanı
İÇERİK:
Eğitim İçeriğinde anlatılacak en önemli emniyet standartları:o Makine emniyet döngüsü
o FMEA - Hata Türü ve Etkileri Analizi (Failure Mode and Analysis) Risk değerlendirmesi aşamaları ve detayları
o EN ISO 13849-1 ve getirdiği yeni bakış açısı nedir?
o EN ISO 13849-1 ile EN 954-1 arasındaki fark
o Emniyet devresinin EN ISO 13849-1 ‘e göre analiz edilmesi
o
Effects
EN 349: İnsan vücut azalarını ezilmeye karşı korumak için asgari açıklıklar
o EN ISO 13857: Kol ve bacakların ulaşılabileceği bölgelerde güvenlik mesafesi
o ENISO 13850: Acil durumlarda durdurma teçhizatı -Tasarım prensipleri
o EN ISO 13851: İki el kumanda tertibatları - Fonksiyonel özellikler -Tasarım Prensipleri
o EN ISO 13855: Vücut kısımlarının yaklaşım hızına göre koruyucu teçhizatın yerleştirilmesi
o EN 60204-1: Makinelerin elektrik teçhizatı
o EN ISO 13849-1: Kumanda sistemlerinin güvenlikle ilgili kısımları
o EN ISO 12100: Risk değerlendirilmesi ve risk azaltılması
o EN 692 : Makine araçları - Mekanik Presler – Emniyet o
EN 693 : Makine araçları - Emniyet - Hidrolik presler o
Elektriksel Emniyet (EN 60204)
o IEC 60204 kapsamı
EĞİTİM İÇERİK: Kalite ve Ürün Güvenilirliğinde AB Yaklaşımları
o Klasik Yaklaşım (Old Approach)
o Yeni Yaklaşım (New Approach)
o Global Yaklaşım (Global Approach)
o Modüler Yaklaşım (Modular Approach)
CE süreci ve temel kavramlar
o AB teknik mevzuat uyum çalışmaları
Makine Emniyet Yönetmeliği - 2006/42/AT
o Makine Emniyeti Direktifleri (98/37/EC, 2006/42/EC) farklar
o 2006/42 EC Tanımlardaki değişiklikler
o Uygulanma Alanı ve Uygulama Dışı Olan Alanlar
o İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirme
o CE Uygunluk Değerlendirme Modülleri
o Teknik dosya içeriği nasıl olmalı
o Makine kabulü nasıl yapılmalı ve teknik dosya incelemesi
o Makine kabülünde “AB Uygunluk Beyanı” incelemesi (Uygun beyan nasıl olmalı?)
o Makine ve Güvenlik Ekipmanları için AB Uygunluk Değerlendirme İşlemi
o Makine Kabul Kriterleri -2006/42 EC Soru Listesi
Makine Kaynaklı İş Kazası Nedenleri
o İnsan kaynaklı tehlikeler
o Tasarım kaynaklı tehlikeler
o Elektriksel tehlikeler
o Fiziksel ve kimyasal tehlikeler
o Örnek kaza incelemeleri
ANTROPOMETRİ Nedir?
o Antropometri tanımı
o İnsan Makina Sistemlerinin Özellikleri
o El ve kol uzanma mesafeleri
o Ayak ve bacak uzanma mesafeleri
o Algı organlarının yanıt süreleri
o Aydınlatma ve sıcaklık etkisi
o Üst gövde ve alt gövde hareketleri
o Örnek kaza incelemeleri
Makine Koruyucu Sistemleri
o Makine Kabul Kriterleri
o Makine Emniyeti Standartları
AB Standardizasyon Kuruluşları
AB Standartları – EN –PrEN-HD-TS ve TR AB Standartları arasındaki farklar
AB standartlarının Trafik Işığı Yapılanması Nedir?
Makine Emniyeti Risk Değerlendirme Nedir? Aşamaları
o I. AŞAMA: Makine ortamı ve uygulama hakkında bilgi kazanılması
o II. AŞAMA: Toplam riskin değerlendirmesi
o III. AŞAMA: Riskin azaltılması
Failure Mode and Effects Analysis (FMEA), Olası Hata Türleri ve Etkileri Analizi
o MIL-STD-1629’a göre FMEA Yapısı
o FMEA Temel Amacı Nedir?
o Hataların Önlenmesine Dönük Yaklaşımlar (Eski ve Yeni Anlayış Farkı)
o Kazaların Temel Nedenleri (4M)
o FMEA Nedir? Nasıl Uygulanır?
o FMEA Analizi (Şiddet, Olasılık, Farkedilebilirlik ve Risk Öncelik Sayısı Atanması)
o FMEA Tekniği Nedir?
o FMEA‘nın uygulanmasına yönelik MIL-STD-1629 standardı ve gereklilikleri
o FMEA’nın temel amacı
o Hataların Önlenmesine Yönelik Yeni Anlayış
o Kazaların Önlenmesinde 4M Kuralı
o FMEA Tekniği Nasıl Uygulanır?
Hata Nedenleri
Hata Modu
Risk Öncelik Sayısı Hesaplanması
Fark Edilebilirlik
o FMEA Çeşitleri
Sistem FMEA
Tasarım FMEA
Proses FMEA
Servis FMEA
o FMEA Adımları
o Arıza Modları
o FMEA Şiddet Belirlenmesi
o FMEA Olasılık Hesaplanması
o FMEA Farkedilebilirlik Belirlenmesi
o Risk Öncelendirme Sayısı (RÖS) Hesaplanması
o FMEA Türleri
o FMRA (Arıza Modu Güvenilirlik Analizi) Tanımı
o FMRA İle Güvenilirlik Hesaplanması
o FMEA ile Kullanılılabilirlik Hesaplaması (Availability)
o ReliaSoft FMEA Programının Tanıtımı
o Sistem ve Birim Kavramları
o Alt sistemler ve hata kavramı
o Kritik sistem kavramı- Kritik sistem nedir?
o FMEA Tekniği ile Kaza Olay Araştırma Nasıl Yapılır?
Failure Mode and Effects Analysis (FMEA), Olası Hata Türleri veEtkileri Analizi Uygulaması
Resim : ReliaSoft Programının içeriği
o ReliaSoft programında Proses ve Dizayn FMEA olarak yapılmış olan H Tipi Ekzantrik Pres Örneği anlatılacaktır.
Resim : ReliaSoft Programı FMEA Modülü
Arıza Olasılığı
o OREDA Kitabının Tanıtılması
o OREDA’nın Kullanıldığı Durumlar
Weibull Analizi
o Weibull Analizinin Tanıtımı
o Weibull Analizi Veri Kaynakları
o Küvet Eğrisi (Bathtub Curve)
o Rastgele Değişkenler (Random Variables)
o Arızaya Kadar Giden Ortalama Süre (MTTF)
o İki Arıza Arası Ortalama Süre (MTBF)
o Ortlama Tamir Süresi (MTTR)
o İstatiksel Dağılımlar
o Güvenillirlik Fonksiyonları
o Arıza Oranı
o Arıza Olasılığı
o Güvenilirlik ve Kullanılabilirlik
o Hata ve Kusur Tanımı
o Arıza Gelişimi
İşlevsel Güvenlik Nedir?
o EN 954: Makine emniyeti – Kontrol sisteminin emniyet ile ilgili kısımları
o EN ISO 13849: Makine emniyeti – Kontrol sisteminin emniyetle ilgili kısımları
o IEC 61508, EN 954, DIN V 19250 ve DIN V VDE 0801 Standartlarıarasındaki farklar
o EN/IEC 61508: Emniyet ile ilgili kısımların elektrik/ elektronik/ programlanabilir elektronik sistem fonksiyonel emniyeti
o EN/IEC 61511: Fonksiyonel emniyet – Proses endüstrisi sektörü için emniyetli enstrüman sistemleri
o EN/IEC 62061: Makine emniyeti – Emniyetli kısımların elektrik, elektronik ve elektronik kontrol sistemlerinin fonksiyonel emniyeti
o EN 60204-1: Makinelerin elektrik teçhizatı
o EN ISO 13849-1: Kumanda sistemlerinin güvenlikle ilgili kısımları
o EN ISO 12100: Risk değerlendirilmesi ve risk azaltılması
o EN 692 : Makine araçları - Mekanik Presler – Emniyet o
EN 693 : Makine araçları - Emniyet - Hidrolik presler o
EN 60204: Elektriksel Emniyet
o IEC 60204 kapsamı
Makine güvenliği: EN 13849 - EN 12100’e göre risk değerlendirmesi
o Tehlikeli bölgeler: tanımlar, örnekler
o EN 12100’e (Eski EN954-1) göre kontrol sistemi kategorileri
o Risk değerlendirmesi, kontrol sistemi kategorisinin seçilmesi
o EN 13849 (Eski EN292) standardına göre koruma tipinin seçilmesi
o Güvenlik devreleri özellikleri B 1,2,3,4
EN 13849 'a örnek RİSK DEĞERLENDİRME uygulama anlatımı,
Makinesi risk değerlendirme örneği,
o Tehlike Arz Eden Hataya Kadar Ortalama Süre (MTTFd)
o Teşhis Edebilme Derecesi (DC)
o Alt Sistemin PL Değerinin Belirlenmesi
EN/IEC 62061: Makine emniyeti – Emniyetli kısımların elektrik, elektronik ve elektronik kontrol sistemlerinin fonksiyonel emniyeti risk değerlendirme nasıl yapılır?
o SIL ( Safety Integrity Level) Nedir?
o SIL nasıl bulunur?
o Riskin azaltılması
o PLC, sensörler ve yol vericiler vb. “Güvenlik Fonksiyonu” seçimi
o Risk değerlendirme örnekleri (dolum makinesi vb.)
o Tehlike arz eden tesadüfi donanım hata olasılığı (PFHd)
o Donanım Hatası Toleransı (HFT)
o Güvenli Kesintiler Payı (DC/SFF)
o Ortak Sebeplerden Dolayı Kesinti (CCF)
o Sonuç – Alt Sistem için SIL Değerinin Belirlenmesi
o Örnek Uygulama
Koruyucu Sistemlerin Seçimi EN 999, EN ISO 13857 ve ANSI B11.19- 2003 Standartları
o Tehlikeli Bölge,
o Maruz Kalan Kişi Nedir?
o Güvenlik Mesafeleri Nedir?
o EN 349: İnsan vücut azalarını ezilmeye karşı korumak için asgari açıklıklar
o EN ISO 13857: Kol ve bacakların ulaşılabileceği bölgelerde güvenlik mesafesi
o EN ISO 13850: Acil durumlarda durdurma teçhizatı -Tasarım prensipleri
o EN ISO 13851: İki el kumanda tertibatları - Fonksiyonel özellikler -Tasarım Prensipleri
o EN ISO 13855: Vücut kısımlarının yaklaşım hızına göre koruyucu teçhizatın yerleştirilmesi BS EN ISO 13857- Koruma Alanı Yüksekliği ve Bariyer Aralığı
Güvenlik mesafesi hesaplanması
o Güvenlik Mesafeleri Standartı - EN 999 anlatımı
Emniyet cihazlarının tipi ve lokasyonuna göre algılama mesafe hesaplaması
Çift el butonu ve lokasyonuna göre algılama mesafe hesaplaması
Işın bariyerlerinin tipi ve lokasyonuna göre algılama mesafe hesaplaması
Emniyet halıları ve lokasyonuna göre algılama mesafe hesaplaması
Minimum algılama alanı
Örnek anlatımları
o Güvenlik Mesafeleri Standartı ANSI B11.19-2003 anlatımı
Işın bariyerlerinin tipi ve lokasyonuna göre algılama mesafe hesaplaması
Çift el butonu ve lokasyonuna göre algılama mesafe hesaplaması
Örnek anlatımı
5. EĞİTİM : FONKSİYONEL GÜVENLİK- (Safety Instrumented System (SIS), SIL, SIF, ESD)
EĞİTİCİ: Özlem ÖZKILIÇ- A Sınıfı İSG Uzmanı
İÇERİK: Güvenirlik Nedir? Güvenilirlik Kavramında Yeni Anlayış
o Makineler,
o Elektronik sistemler,
o Bilgisayar sistemleri,
o Kontrol sistemleri,
o Prosesler,
o Güvenlik sistemleri,vb.
Neden güvenilirliği yüksek sistem isteriz?
Güvenlikle ilgili tüm parçalar için bağlantılar
o IEC 61508
o IEC 61511
o EN 954 (up to Category 4)
o EN 13849 (PL)
V-Model Döngüsü (VDI 2206, 2004)
Maliyet-Güvenilirlik Eğrisi
güvenlik standartları arasındaki
IEC 61508 HAZOP Analizi (HAZard & Operability)
E/E/PE (Elektrik/Elektronik/ProgramlanabilirElektronik) ilgili sistemlerin fonksiyonel güvenliği nasıl sağlanır?
SIS - Güvenlik yaşam döngüsü
o Devreye Alındıktan Sonra Yapılan Değişiklikler
o İşlevsel Güvenlik Standartları
o IEC 61508 Güvenlik Şemsiyesi
güvenlikle
İşlevsel Güvenlik Standartları (IEC 61508 ve IEC 61511;ISA- TR84.00.02-2002 - Part 2)
o IEC61511 Güvenlik Yaşam Döngüsü
o Risk Değerlendirmesi- LOPA Koruma Katmanı Analizi -Layer of Protection Analysis
o Safety Instrumented System (SIS)’in Temel ProsesKontrol Sistemi’nden Farkı Nedir?
o ESD- Emergency ShutDown System : Acil Durum Kapama Sistemi Nedir?
o Safety Instrumented System (SIS) Güvenlik Enstrümanlı Sistem Nedir?
o Bir SIS’e Nerede İhtiyaç Duyulur?
o IEC 61508’e göre Risk Grafiği Kullanımı ve SIL hesaplanması
o SIF: Güvenlik Enstrümanlı Fonksiyon Nedir?
o Talep Şekli (Demand Mode) Nedir?
o Oylama (Voting) Nedir?
o Güvenlik Bütünlük Seviyesi - SIL Nedir?
o Çalışması İstendiğinde Arıza Yapma İhtimali PFD (Probability of Failure on Demand)
o Bir saat içerisinde tehlikeli arızanın ortalama frekansı (PFH)
o SIL’in PDF Cinsinden İfade Edilmesi
o ISA-TR84.00.02-2002 - Part 2 Sistematik hatalar sırasında birden fazla başarısızlık terimi olmadan basitleştirilmiş denklemler
o ISA-TR84.00.02-2002 - Part 2 Sistematik hatalar sırasında birden fazla başarısızlık terimini içeren basitleştirilmemiş denklemler
o SIL’in Muhtelif Seviyeleri
o Tipik SIL 1 Tasarımı
o Tipik SIL 1 Tasarımı – Daha Yüksek MTTF
o Tipik SIL 2 Tasarımı
o Güvenlik PLC’leri ve Standart PLC’ler – Farklar Nelerdir?
o Emniyetli Çökme Oranı (Safe Failure Fraction-SFF)
o Bakım ve Operasyonda diğer değerleri ezen değerler tasarlandığı gibi kullanılıyorlar mı?
Mimari Sınırlamalar ve Sistem Validasyonu Nasıl Yapılır? (IEC 61511; ISA-TR84.00.02-2002 - Part 2)
Donanım Arıza Toleransı -HFT (Hardware Fault Tolerance)
Tehlikeli Arıza Toleransı –DFT (Dangerous Fault Tolerance)
Güvenli Arıza Toleransı –SFT (Safe Fault Tolerance)
HFT (Hardware Fault Tolerance)’ye göre; Sensörler, aktüatörler, programlanmayan mantık sistemleri (çözümleyiciler) için SIL değerlerinin belirlenmesi
Tanı ve Teşhis de Dahil Arıza Oranı ve Güvenli Arıza Fraksiyonu – SFF (Safe Failure Fraction) hesaplanması
Donanım Hata Tipleri (A ve B Tipi Ekipman Nedir?)
ß - Beta Faktörü: Ortak nedenli bir hata nedir?
Güvenlik PLC’leri ve Standart PLC’ler – Farklar Nelerdir?
6. EĞİTİM : RCM- GÜVENİLİRLİK MERKEZLİ BAKIM (RELIABILITY-CENTERED MAINTENANCE) ve RBI - RİSK TEMELLİ KONTROL (RISK-BASED INSPECTIONS)
EĞİTİCİ: Özlem ÖZKILIÇ- A Sınıfı İSG Uzmanı ve Yeter BIÇAK – Malzeme ve Metalurji Mühendisi
İÇERİK: Bakım Tanımı
o Bakımın Tarihsel Gelişimi
o Bakım Stratejisine Göre Bakım Türleri
o Bakım Hedefleri
RCM GÜVENİLİRLİK MERKEZLİ BAKIM (RELIABILITY-CENTERED MAINTENANCE) Tanımı
o Güvenilirlik Merkezli Bakımın Tarihsel Gelişimi
o RCM İçin Önemli Bazı Standartlar Hakkında Genel Bilgi
o SAE JA 1011 Standardına Göre RCM
o RCM Analizinde Temel Adımlar
o RCM İle İlgili Genel Bilgi
o RCM’in Bakıma Etkisi
o RCM Metodolojisi
Failure Mode and Effects Analysis (FMEA), Olası Hata Etkileri Analizi
o FMEA Adımları
o Arıza Modları
o FMEA Şiddet Belirlenmesi
o FMEA Olasılık Hesaplanması
o FMEA Farkedilebilirlik Belirlenmesi
o Risk Öncelendirme Sayısı (RÖS) Hesaplanması
o FMEA Türleri
o FMRA (Arıza Modu Güvenilirlik Analizi) Tanımı
Türleri ve
o FMRA İle Güvenilirlik Hesaplanması
o FMEA ile Kullanılılabilirlik Hesaplaması (Availability)
o ReliaSoft RCM Programının Tanıtımı
Resim : ReliaSoft Programının içeriği
o ReliaSoft programının, Güvenilirlik Merkezli Bakım çalışması için RCM Modülü kullanılmaktadır.
Resim : ReliaSoft Programı RCM Modülü
Arıza Olasılığı
o OREDA Kitabının Tanıtılması
o OREDA’nın Kullanıldığı Durumlar
Weibull Analizi
o Weibull Analizinin Tanıtımı
o Weibull Analizi Veri Kaynakları
o Küvet Eğrisi (Bathtub Curve)
o Rastgele Değişkenler (Random Variables)
o Arızaya Kadar Giden Ortalama Süre (MTTF)
o İki Arıza Arası Ortalama Süre (MTBF)
o Ortlama Tamir Süresi (MTTR)
o İstatiksel Dağılımlar
o Güvenillirlik Fonksiyonları
o Arıza Oranı
o Arıza Olasılığı
o Güvenilirlik ve Kullanılabilirlik
o Hata ve Kusur Tanımı
o Arıza Gelişimi
RBI (Risk Based Inspection-Risk Esaslı Denetim) Tanımı
o RBI Neden Gereklidir?
o RBI Analizi İçin Kullanılan API Standartları
o İncelme Tipleri
o Korozyon Hasar Mekanizmaları
o Korozyon Döngü Haritası
o Hata Nedenleri
o Hata Sonuçları
o RBI Analizi İçin NDT Ölçümleri
o RBI Analizi İçin Gerekli API Ölçüm Standartları
o RBI Analizinde Risk-Zaman İlişkisi
o Olasılık-Sonuç Matrisi (5x5)
o Örnek Anlatım İle RBI Analizi
