Od Zera Do Ecedeela Cz 7

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1.Niniejszy darmowy ebook zawiera fragment penej wersji pod tytuem:ECDL 7 usugi w sieciach informatycznychAby przeczyta informacje o penej wersji, kliknij tutajDarmowa publikacja dostarczona przez ZloteMysli.pl Niniejszapublikacjamoe by kopiowana,orazdowolnie rozprowadzana tylko i wycznie w formie dostarczonej przez Wydawc. Zabroniones jakiekolwiek zmianyw zawartoci publikacji bez pisemnej zgody wydawcy. Zabraniasi jej odsprzeday, zgodnie z regulaminem Wydawnictwa Zote Myli. Copyright for Polish edition by ZloteMysli.pl Data: 30.08.2008 Tytu: Usugi w sieciach informatycznych (fragment utworu) Autorzy: Marek Smyczek i Marcin KaimProjekt okadki: Marzena Osuchowicz Korekta: ITstart Skad: ITstartInternetowe Wydawnictwo Zote Myli Sp. z o. o. ul. Daszyskiego 5 44-100 Gliwice WWW: www.ZloteMysli.pl EMAIL: [email protected] Wszelkie prawa zastrzeone. All rights reserved.

2. SPIS TRECIWPROWADZENIE DO ECDL .............................................................6 Czym jest? ...........................................................................................................6 Adresaci ..............................................................................................................8 7.1. PODSTAWOWE POJCIA............................................................9 Ewolucja sieci komputerowych...........................................................................9 Struktura Internetu............................................................................................12 Sposoby dostpu do Internetu......................................................................14 Poczenie modemowe..............................................................................14 Poczenia ISDN........................................................................................15 HIS/SDI.....................................................................................................16 DSL/ADSL.................................................................................................17 cza dzierawione...................................................................................18 Sieci telewizji kablowej.............................................................................18 Sie PLC.....................................................................................................19 cza satelitarne........................................................................................19 Zabezpiecz enie poczenia internetowego...................................................20 7.2. WORLD WIDE WEB (WWW)....................................................26 Strony, serwery i portale WWW.......................................................................26 Przegldarki internetowe..................................................................................28 Pierwsze kroki z przegldark internetow.................................................30 Paski narzdziowe.........................................................................................35 Pomoc............................................................................................................38 Nawigacja stron WWW.................................................................................39 Linki, czyli hipercza...............................................................................39 Zakadki ulubione.....................................................................................41 Wypenianie formularzy...........................................................................45 Kopiowanie zawartoci strony..................................................................47 Kopiowanie grafiki....................................................................................51 Pobieranie programw i plikw...............................................................52 Wydruk zawartoci strony............................................................................56 Bezporedni za pomoc przegldarki......................................................56 Ustawienia programu....................................................................................61 Domylna strona WWW...........................................................................61 Przypisanie domylnych programw dla danych usug..........................64 Plik cookie.................................................................................................65 Filtrowanie treci zawartych na stronach internetowych.......................67 3. Ustawienia zaawansowane.......................................................................70 Praca w trybie offline.....................................................................................71 Historia przegldanych stron WWW.......................................................72 Zarzdzanie histori stron........................................................................76 Ulubione strony........................................................................................78 Zapisywanie stron.....................................................................................81 Serwery nazw DNS.........................................................................................83 7.3. POCZTA ELEKTRONICZNA......................................................86 Podstawowe zwroty i pojcia............................................................................86 Konta pocztowe.................................................................................................89 Darmowe konta pocztowe............................................................................89 Komercyjne konta pocztowe........................................................................90 Zakadanie konta pocztowego......................................................................90 Parametry skrzynki pocztowej......................................................................95 Korzystanie z poczty internetowej....................................................................96 Za pomoc strony internetowej....................................................................97 Odbieranie poczty.....................................................................................99 Odpowiadanie na wiadomo.................................................................102 Sporzdzanie i wysyanie listw elektronicznych..................................104 Organizowanie wiadomoci....................................................................107 Parametry i ustawienia skrzynki pocztowej...........................................109 Obsuga poczty przez programy pocztowe..................................................113 Przygotowanie programu do pracy.........................................................114 Zarzdzanie paskami narzdziowymi.....................................................117 Praca z programem..................................................................................119 Sporzdzanie i wysyanie prostych wiadomoci....................................120 Wstawianie tekstu do listu z rnych rde..........................................124 Zarzdzanie wiadomociami..................................................................138 Kolumny wiadomoci.............................................................................140 Korzystanie z ksiki adresowej.............................................................152 Listy dystrybucyjne.................................................................................157 Wydruk wiadomoci...............................................................................160 Korzystanie z funkcji POMOC.................................................................161 7.4. KOMUNIKACJA W CZASIE RZECZYWISTYM.........................163 Czat...................................................................................................................163 Komunikatory..................................................................................................166 Rodzaje komunikatorw.............................................................................167 Praca z komunikatorami.............................................................................168 7.5. FTP PRZESY PLIKW W SIECI...........................................172 4. Podstawowe pojcia.........................................................................................172 Konta FTP.........................................................................................................173 Sposoby dostpu do serwerw FTP.................................................................174 Przez przegldark internetow..................................................................174 Za pomoc odrbnych programw.............................................................176 Transfer danych...............................................................................................179 Netykieta podczas pracy z FTP.......................................................................180 7.6. WYMIANA PLIKW PEER TO PEER.......................................182 Jak wczy si do sieci?..................................................................................183 Komputer osobisty serwerem?........................................................................183 7.7. INTERNETOWE DYSKI...........................................................186 Do czego su?................................................................................................186 Zastosowanie....................................................................................................187 Praca z wirtualnym dyskiem...........................................................................188 Rejestracja...................................................................................................189 ADOWANIE I POBIERANIE DANYCH..........................................191 5. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 6 Wprowadzenie do ECDL Czym jest?ECDL European Computer Driving Licence jest certy- fikatem powiadczajcym umiejtnoci osoby legitymujcej si takim certyfikatem, odnonie uytkowania komputera w yciu codzi- ennym. W dosownym tumaczeniu na jzyk polski ECDL oznacza Europejskie Komputerowe Prawo Jazdy i przez dugi okres nazwa ta bya stosowana na terenie naszego kraju. Ze wzgldu na t mylc nazw, ktra czsto w pierwszym momencie kojarzya si z li- cencj na prowadzenie samochodw na terenie Europy, postanowiono zmieni dotychczasow nazw i wprowadzi now, niekojarzc si z poprzedni. Dzi certyfikat ECDL u nas w kraju nazywany jest Europejskim Certyfikatem Umiejtnoci Kom- puterowych.Obecnie certyfikat ten jest uwaany za standard posiadanych kompe- tencji w dziedzinie obsugi i uytkowania komputerw nie tylko w Europie ECDL ale nawet wiata ICDL International Com- puter Driving Licence.Wdroeniem ECDLa na terenie Polski zajmuje si PTI Polskie Towarzystwo Informatyczne. Przygotowane zostay odpowied- nie dokumenty i procedury. Powstao polskie biuro ECDL, ktrego zadaniem jest koordynacja prac, obsuga informacyjna oraz nadzr nad rzetelnoci przeprowadzania egzaminw. Chcc ubiega siCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 6. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 7 o zdobycie ECDL, naley zda siedem egzaminw z nastpujcych zagadnie: Podstawy technik informatycznych (egzamin teore- tyczny) - wymaga od kandydata wiedzy na temat budowy komputera PC oraz rozumienia podstawowych poj i za- stosowa IT, takich jak przechowywanie i przetwarzanie danych, codzienne zastosowania oprogramowania uytko- wego, wykorzystanie sieci informatycznych itp. Uytkowanie komputerw (egzamin praktyczny) wymaga od kandydata wiedzy i umiejtnoci pozwalajcych na wykorzystanie funkcji porzdkujcych rodowisko pracy kadego uytkownika komputera np. zarzdzanie oknami aplikacji, plikami, folderami itp. Przetwarzanie tekstw (egzamin praktyczny) wyma- ga od kandydata wiedzy pozwalajcej na poprawne uycie komputerado tworzenia, edycji, formatowania, przechowy- wania i drukowania dokumentw. Arkusze kalkulacyjne (egzamin praktyczny) wymaga od kandydata wiedzy i umiejtnoci pozwalajcych na wy- korzystanie oprogramowania do przeprowadzania powta- rzalnych oblicze: przygotowania budetw, opracowywa- nia prognoz, sporzdzania wykresw i raportw finanso- wych. Bazy danych (egzamin praktyczny) wymaga od kandy- data wiedzy i umiejtnoci pozwalajcych na tworzenie i wykorzystanie baz danych. Kandydat powinien umie za- projektowa i zbudowa baz danych, definiowa formula- rze, uporzdkowa baz wedug podanych kryteriw, a tak- e definiowa raporty. Grafika menederska i prezentacyjna (egzamin pra- ktyczny) wymaga od kandydata wiedzy i umiejtnoci pozwalajcych na uycie technik graficznych oferowanych przez komputery jako efektywnego rodka komunikacji.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 7. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 8 Usugi w sieciach informatycznych (egzamin teore- tyczno-praktyczny) wymaga od kandydata wiedzy i umie- jtnoci pozwalajcych na uycie oglnowiatowej sieci komputerowej.Adresaci Adresaci ECDL to najczciej osoby chcce dopasowa swoje umie- jtnoci do wspczesnych wymaga rynku pracy, a take osoby, kt- re pragn zdoby certyfikat honorowany na terenie caej Europy, a nawet w wiecie. Do tych osb w pierwszej kolejnoci nale uczniowie szk ponadgimnazjalnych oraz studenci, poniewa obec- nie czsto potrzebne s wysokie kwalifikacje do zdobycia pierwszej pracy. Dlatego te chtnie podnosz swoje umiejtnoci i podchodz do poszczeglnych egzaminw. Pracodawca za nie musi osobicie sprawdza kompetencji kandydata poszukujcego pracy z zakresu obsugi komputera.Czsto te zainteresowanie ECDL zauwaalne jest u osb, ktre po duszej przerwie wracaj do pracy i dostrzegaj po powrocie na ryn- ku pracy istotne zmiany w wymaganiach stawianych kandydatom poszukujcym pracy. Tyczy si to przede wszystkim kobiet po urlopie macierzyskim lub wychowawczym, osb dugo przebywajcych na rekonwalescencji oraz koczcych urlop zdrowotny.Rwnie w dobie integracji europejskiej zwiksza si zaintere- sowanie zdobyciem midzynarodowych certyfikatw i uprawnie przez osoby wyraajce ch podjcia pracy na terenie innego kraju.Podstawowa zaleta certyfikatu ECDL to fakt, e jest uznawany w wikszoci krajw europejskich, a to z kolei uatwia podjcie pracy za granic z wykorzystaniem wczeniej zdobytych umiejtnoci. Powsta z myl o tych, ktrzy musz lub chc wiedzie, w jakiCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 8. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 9 sposb korzysta z komputera. Jest odpowiedni dla ludzi dowolnych zawodw i w dowolnym przedziale wiekowym. We wspczesnym wiecie umiejtnoci komputerowe maj coraz wiksze znaczenie we wszystkich dziedzinach ycia, a Europejski Certyfikat Umiejt- noci Komputerowych jest rzetelnym wiadectwem rzeczywicie zdobytych umiejtnoci. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 9. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 10 7.1. Podstawowe pojcia Ewolucja sieci komputerowychWprowadzenie do powszechnego uytku pierwszych komputerw spowodowao wiele uatwie w pracy wykonywanej przez ludzi. Komputery dokonyway skomplikowanych oblicze matematy- cznych, gromadziy oraz przetwarzay dane. Czsto dochodzio do sytuacji, w ktrych dane te trzeba byo wymienia pomidzy wsppracujcymi osobami. Nastrczao to trudnoci, poniewa in- formacje trzeba byo zapisywa i przenosi na inny komputer za po- moc na przykad dyskietki. Zaczto opracowywa technologie, ktre mogyby zapewni wymian informacji bez koniecznoci przenoszenia ich na nonikach (rys. 7.1.1). Rysunek 7.1.1. Tradycyjny sposb wymiany informacji Pomys, ktrego korzenie sigaj 1969 roku, mia na celu poczy komputery w sie, aby mogy z sob wymienia informacje orazCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 10. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 11 dane. Eksperymentalnie po raz pierwszy udao si to w firmie ARPANet, czcej komputery znajdujce si na terenie korporacji.Od tego czasu mino ju ponad 30 lat, a pomys rozprzestrzeni si na cay wiat. Zaczto czy nowe komputery w mae sieci dziaajce na niewielkich obszarach (pomieszczenia, budynku, osiedla). Pow- stao, wic wiele maych sieci lokalnych nazywanych po prostu LAN (Local Area Network). Skupiaj si one wok urzdze (koncentra- tory ang. hub lub przeczniki ang. switch), do ktrych mona podczy od kilku do nawet kilkudziesiciu komputerw (rys. 7.1.2).Przykadowyschemat sieci lokalnej LAN Rysunek 7.1.2. Lokalna sie komputerowa Nastpnie zaczto czy z sob kolejne sieci lokalne. Poczenia te odbyway si na wikszych obszarach (miasta, kraju, kontynentu), dziki czemu powstay sieci rozlege WAN (Width Area Network). Ukad takiej sieci przedstawia rys. 7.1.3. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 11. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 12 Przykadowy schematsieci rozlegej WAN Rysunek 7.1.3. Sieci rozlege WAN Ostatecznie za postanowiono poczy z sob istniejce sieci WAN, aby za ich porednictwem mona byo wymienia dane na caym wiecie bez ogranicze zwizanych z lokalizacj. Doprowadzio to do powstania globalnej pajczyny czcej wszystkie komputery na caym wiecie. Sie ta nazwana Internetem wci ewoluuje i rozrasta si czc kolejnych uytkownikw (rys. 7.1.4). Skupisko sieciglobalnych - Internet Rysunek 7.1.4. Internet Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 12. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 13 Pamitaj! Za porednictwem Internetu moemy miedostp zarwno do typowych usug sieciowych,takich jak strony WWW, poczta elektroniczna,przesyanie plikw FTP, jak i do telefonii inter-netowej,przekazw multimedialnych bankowociinternetowej, a nawet do zakupw przez sie. Struktura InternetuInternet jest przykadem sieci rozlegej. Mona go rwnie nazwa sieci globaln, gdy zasigiem obejmuje cay wiat. W kadej sieci wchodzcej w skad Internetu moe pracowa od kilkunastu do kilkuset czy nawet tysicy komputerw. Poczenie tych sieci z sob odbywa si z wykorzystaniem linii telefonicznych, czy kablowych, wiatowodowych, radiowych oraz satelitarnych. Jak wida, rnorodno pocze jest olbrzymia (rys. 7.1.5). Dobra rada! W sieci Internet oprcz standardowych komput-erw PC s wykorzystywane komputery innychplatform sprztowych, takich jak Macintoshlub MainFrame. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 13. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 14Internet wedug struktury poczeniowejRysunek 7.1.5.Struktura Internetu Czsto te sie Internet utosamiana jest z jedn wielk chmur, w ktrej znajduj si rnego rodzaju komputery i urzdzenia sieciowe poczone z sob w odpowiedni sposb. Poczenia wewntrz struktury Internetu wyznaczaj routery, tworzce rnego rodzaju cieki i trasy przepywu danych.Pamitaj!Dziki wykorzystaniu protokou TCP/IP moli- wa jest komunikacja komputerw pracujcych pod kontrol rnych systemw operacyjnych oraz bazujcych na innej platformie sprztowej. Poszczeglne czci sieci internetowej mog dziaa niezalenie od siebie. Jednak podstawow ide Internetu jest nieograniczone przekazywanie informacji i dostarczanie usug uytkownikom sieci.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 14. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 15 Im wiksza jest odlego dzielca komunikujce si z sob komput- ery, tym wiksza liczba routerw poredniczcych w przekazywaniu informacji. Droga, ktr przemierza informacja od komputera w- ysyajcego do komputera odbierajcego, moe przebiega wieloma rnymi trasami, co czsto te utosamiane jest z przemieszczaniem si samochodem po duym miecie. Trasy mog si rni midzy sob dugoci, przepustowoci i czasem, po ktrym informacja os- iga swj cel. Zadaniem routera jest skierowanie pakietu optymaln tras do komputera docelowego lub przesanie go do kolejnego rou- tera, ktry zajmie si jego dalszym przesaniem. Sposoby dostpu do InternetuIstnieje wiele sposobw podczenia komputera do sieci Internet. Poczwszy od modemu i linii telefonicznej przez cze stae do sieci telewizji kablowej. Sposoby dostpu rni si przede wszystkim prdkoci poczenia i jego kosztem. Aby uzyska dostp do sieci globalnych naley skontaktowa si z dostawc usug internetowych (ang. Internet Provider). Dostawca usug internetowych to firma ma- jca wasn sie szkieletow poczon szybkim czem interne- towym. Oferuje klientom za opat dostp do swojej sieci, a tym samym do Internetu. Poczenie modemoweJest to najpopularniejszy sposb uzyskiwania pocze z Internetem przez uytkownikw indywidualnych. Charakteryzuje si nisk prd- koci transmisji (do 56,6 kb/s) oraz wysokim kosztem zwizanym z opatami za poczenia telefoniczne. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 15. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 16 Poczenia z sieci Internet realizowane s z wykorzystaniem linii telefonicznej i modemu. Modem moe by zainstalowany wewntrz komputera jako klasyczna karta rozszerze lub jako zewntrzne urzdzenie podczone do komputera przez port szeregowy. Warunkiem niezbdnym jest rwnie zainstalowanie programu ko- munikacyjnego i protokou TCP/IP. Poczenie nie wymaga specjal- nych zabiegw konfiguracyjnych z wyjtkiem wpisania numeru dostpowego usugodawcy oraz identyfikatora uytkownika wraz z hasem dostpowym.Do najwikszych dostawcw internetowych udostpniajcych Inter- net z wykorzystaniem pocze modemowych naley Telekomu- nikacja Polska z numerami dostpowymi 0202122 i 0202130 (dla autoryzowanych uytkownikw). Istniej jeszcze alternatywni dostawcy, tacy jak Netia, Energis, Onet-Konekt, InteriaNet, Dialog i wielu innych. Poczenie z sieci usugodawcy odbywa si tylko w czasie rzeczywistego korzystania z sieci. Uytkownicy korzystajcy z usugi loguj si do sieci usugodawcy i na czas korzystania z sieci otrzymuj adres IP dostpny w puli providera. Pamitaj! Opata za korzystanie z Internetu przez modemuzaleniona jest od czasu uytkowania.Poczenia ISDNISDN (Integrated Services Digital Network), czyli telefoniczna sie cyfrowa z integracj usug, to kolejny sposb poczenia si z sieci. Tak samo jak w przypadku zwykych analogowych pocze mode- Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 16. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 17 mowych, poczenie uzyskuje si z wykorzystaniem modemu zainstalowanego w komputerze i cyfrowej linii telefonicznej.Jako takiego poczenia jest zdecydowanie lepsza ni w przypadku linii analogowych, dlatego te mona uzyska znacznie wiksze prd- koci transmisji, nawet do 128 kb/s.Pamitaj! Tak samo jak w przypadku modemw analo-gowych, poczenie z sieci usugodawcy odbywasi tylko w czasie rzeczywistego korzystaniaz sieci. Konfiguracja nie nastrcza problemw i ogranicza si do wpisania oglnopolskich numerw dostpowych (TPSA 0202422, Onet-Kon- tekt 0209580 lub innych providerw). HIS/SDIHIS (Home Internet Solution) jest technologi dostpu do sieci In- ternet opracowan przez firm Ericsson. W Polsce usuga znana jest pod nazw SDI czyli Stay Dostp do Internetu, i zostaa wdroona przez Telekomunikacj Polsk. Za porednictwem SDI otrzymuje si stay i nieograniczony czasowo dostp do Internetu za pored- nictwem zwykej analogowej linii telefonicznej z moliwoci rwnoczesnego prowadzenia rozmw telefonicznych. Maksymalna prdko transmisji wynosi 115 kb/s. Przy rwnoczesnym korzysta- niu z Internetu i prowadzeniu rozmowy telefonicznej prdko spada do 70 kb/s. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 17. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 18 Pamitaj! Opata za korzystanie z usugi SDI jest staa i po-bierana w formie abonamentu. Nie zaley odczasu pocze oraz iloci pobieranych danych.DSL/ADSLKolejnym sposobem uzyskania staego dostpu do sieci Internet jest Cyfrowa Linia Abonencka (Digital Subscryber Line). DSL jest staym poczeniem szerokopasmowym korzystajcym ze zwykych linii telefonicznych, umoliwiajcym rwnoczesne korzystanie z sieci i prowadzenie rozmw telefonicznych.Dobra rada! Wicej informacji na temat usug ADSL zna-jdziesz na stronach internetowych www.neostra-da.pl i www.internetdsl.pl. Pamitaj! Poczenia mog by realizowane w sposb sy-metryczny transmisja w obu kierunkach odby-wa si z t sam prdkoci, lub niesymetryczny(ADSL) gdy prdko wysyania informacjijest mniejsza od prdkoci odbioru. W Polsce dostpne s usugi korzystajce z technologii ADSL ofer- owane przez Telekomunikacj Polsk SA i firmy konkurencyjne. Telekomunikacja Polska wiadczy usugi Neostrada TP i Internet DSL TP. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 18. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 19 Usugi te zapewniaj transmisj z szybkoci uzalenion od abona- mentu. Do dyspozycji s pakiety o szybkociach 2048 kb/s (tylko In- ternet DSL TP), 1024 kb/s, 512 kb/s lub 128 kb/s do uytkownika i z zawsze o poow mniejsz szybkoci od uytkownika.Usuga Internet DSL TP jest ofert skierowan do maych firm, nato- miast Neostrada TP na potrzeby uytkownikw domowych. Ofer- owane szybkoci transmisji wystarczaj z powodzeniem maym fir- mom, zapewniajc ich pracownikom komfort korzystania z Internetu i jego podstawowych usug (WWW, poczta, FTP itp). Wad usugi Neostrada TP jest limit pobieranych informacji, po ktrego przekroczeniu maksymalna szybko poczenia jest drastycznie ograniczana a do koca okresu rozliczeniowego. cza dzierawionecza dzierawione oferuj stay dostp do Internetu o bardzo duej przepustowoci danych (do 2 Mb/s). Oferowane s gwnie klientom korporacyjnym wymagajcym staego i bardzo szybkiego poczenia z sieci. W ostatnim okresie cza dzierawione s czsto stosowane w sieciach osiedlowych, ktre powstay z myl wspuytkowania dostpu do Internetu. Wwczas wysokie koszty cza staego dzielone s miedzy wszystkich uytkownikw. Sieci telewizji kablowejDostp do sieci Internet moe by rwnie realizowany z wykorzys- taniem operatorw telewizyjnych sieci kablowych. W komputerze abonenta zostaje zainstalowany specjalny modem kablowy, ktrego zadaniem jest wyodrbnienie z dostarczanego sygnau danych kom- puterowych. Z drugiej strony przewodu montowane s urzdzenia Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 19. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 20 umoliwiajce komunikacj z wykorzystaniem sieci telewizji kablowej. Przepustowo takich czy waha si od 128 kb/s do 10 Mb/s. Sie PLCSie PLC jest technologi wykorzystujc do transmisji danych ist- niejce linie energetyczne oraz podstacje energetyczne, w ktrych montuje si kontrolery czce wiatowodow sie informatyczn z sieci energetyczn niskiego napicia. W budynku, gdzie maj by odbierane przesyane dane, montuje si kolejny kontroler, dziki czemu sygna pojawia si we wszystkich gniazdkach mieszkania. Taki sygna jest doprowadzany do komputera przez specjalny mo- dem PLC. Pamitaj! Podczenie do Internetu przez sie PLC nie wy-maga dodatkowego przewodu lub gniazda. Kom-puter jest zarwno zasilany za porednictwemgniazdka elektrycznego, jak i za jego pomoc po-biera i wysya dane.cza satelitarneObecnie istnieje kilka rozwiza tego typu. Naley tu jednak wyrni cza jednokierunkowe i dwukierunkowe. cze jednok- ierunkowe zapewnia tylko odbir sygnaw z satelity. Transmisja od uytkownika musi si odbywa z wykorzystaniem drugiego cza, np. modemowego, ktre pozwala na wysyanie informacji. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 20. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 21 W rozwizaniach dwukierunkowych stosuje si anteny nadawczo- odbiorcze, ktre umoliwiaj wysyanie i odbieranie informacji przez satelit. Rozwizanie to jest w Polsce rzadko stosowane ze wzgldu na bardzo wysokie koszty instalacji i uytkowania. Zabezpieczenie poczenia internetowegoPodczajc nasz prywatny komputer do sieci komputerowej staje si on elementem skadowym sieci. Niestety poczenie z Internetem nie przynosi jedynie korzyci z wymiany informacji. Protok komunika- cyjny TCP/IP umoliwia nam poczenie i wymian informacji ze zdalnymi komputerami, ale daje te innym osobom moliwo podczenia do naszego komputera.Jednak nie jestemy bezradni w tej kwestii i moemy zabezpieczy tak nasz komputer, aby wymienia jedynie te informacje, jakie chce- my. A zagroenie nieautoryzowanego dostpu do naszych plikw ma przede wszystkim dwa rda. Pierwsze to niewiadome lub nieprze- mylane udostpnianie folderw i dyskw.Wane jest, aby kady decydujcy si na udostpnienie folderw by wiadomy, e umoliwia dostp do nich z sieci. Dlatego kluczow czynnoci jest odpowiednie wybranie folderw do udostpnienia. Nie powinno si udostpnia folderw gwnych, tj. zawierajcych wiele podfolderw, oraz udostpnianie caych dyskw. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 21. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 22 Pamitaj! Udostpnianie folderw dostpne jest nie tylkow samym systemie Windows. Moliwe jest rw-nie poprzez zainstalowanie dodatkowych pro-gramw i udostpnienie wybranych zasobww opcjach oprogramowania. Midzy innymifunkcje takie maj programy p2p (iMesh, Di-rectConnect, itp.), oraz serwery FTP i WWW. Najbezpieczniejsze jest utworzenie specjalnego folderu i skopiowanie do niego wybranych plikw, ktre chcemy udostpni.Drugie rdo zagroe to prby podczenia do naszego komputera na inne, czasami przebiege sposoby. S to czynnoci szpiegowskie i prby wama przez hackerw. Jednak i tu mamy moliwo obrony.Przede wszystkim zawsze powinnimy posiada zainstalowany i uak- tualniony program antywirusowy z moduem monitora, czyli programu na bieco testujcego wykonywan przez nas prac, oraz skanera poczty elektronicznej. Dodatkowo powinnimy wyposay nasz komputer w program do wyszukiwania oprogramowania szpiegujcego nasz prac z komputerem i w Internecie, wirusw typu Ko trojaski i dialerw. Przykadem takiego programu jest przedstawiony na rysunku 7.1.6. darmowy program Ad-aware 6.0. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 22. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim23Gwne okno programu Ad-aware6.0. Rysunek 7.1.6. Program Ad-aware 6.0 Po zainstalowaniu, program ten powinnimy na bieco aktuali- zowa przed kadorazowym uyciem, poprzez funkcj WebUpdate. Nastpnie moemy ju klikajc na Scan Now przeszuka zasoby komputera. Znalezione obiekty o podejrzanym charakterze program ten wywietla w postaci listy, tak jak przedstawia to rysunek 7.1.7.Wyszukanezagroenia Rysunek 7.1.7. Lista podejrzanych obiektw Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 23. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 24 List musimy ju samodzielnie zweryfikowa i okreli czy s to niebezpieczne obiekty. Jeeli nie jestemy pewni, to wybierajc przyciskQuarantineprzeniesiemy zaznaczone pozycje do kwaran- tanny, czyli miejsca gdzie nam nie zaszkodz, a my bdziemy mieli moliwo ich przywrcenia. Wybranie przycisku Next spowoduje wywietlenie okna, w ktrym bdziemy mogli klawiszem Delete usun zaznaczone obiekty i zakoczy prac z programem.Zapory ogniowe to programy komputerowe, ktrych zadaniem jest filtrowanie i monitorowanie przepyw informacji pomidzy naszym komputerem a sieci. Programy te maj stanowi szczeln zapor ochronn przed nieautoryzowanym podczeniem si do naszego komputera, oraz przed niekontrolowanym wypywem in- formacji.W rodzinie systemw operacyjnych Windows, systemowa zapora ogniowa zostaa wprowadzona poczwszy od wersji Windows XP. Jednak jej pierwsza wersja nie cieszya si wrd uytkownikw duym zaufaniem. Obecnie po wprowadzeniu zestawu poprawek Service Pack 2 zapora ta zyskaa wiksz funkcjonalno. Pamitaj! Podczas instalacji zalecanego przez Microsoftzestawu poprawek do systemu Windows XPService Pack 2, instalator sugeruje, aby za-czy zapor sieciow. Aby zaczy lub wyczy zapor ogniow naley poprzez Panel sterowania wywietli Poczenia sieciowe, a nastpnieCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 24. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim25 wybra Waciwoci poczenie, dla ktrego chcemy wczy za- por, tak jak przedstawia to rysunek 7.1.8. Rysunek 7.1.8.Waciwocipoczenia sieciowego Opcja Waciwoci w otoczeniu sieciowym W oknie waciwoci przechodzimy na zakadk Zaawansowane i w dziale Zapora systemu Windows klikamy na przycisk Ustawienia. Dziki zawartym tak opcj moemy zaczy lub wyczy zapor, oraz ustanowi list wyjtkw, czyli zdarze, ktre maj zosta przez zapor zignorowane. Najbezpieczniejsze ustaw- ienia nie zezwalaj na wyjtki, czyli opcja ta jest odznaczona. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 25. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 26Rysunek 7.1.9. Ustawienia zapory systemu Wczenie zapory systemowej Okno Zaporasystemu Windows Opcja wyczenia Wyczenie zapory obsugi wyjtkwsystemowejCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 26. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 27 7.2. World Wide Web (WWW)WWW jest jedn z dostpnych usug sieciowych pozwalajc na swo- bodny dostp i wymian informacji pomidzy wszystkimi uytkown- ikami Internetu. Dziki tej usudze kada osoba podczona do Inter- netu moe w swobodny sposb przeglda strony o interesujcej j tematyce. Czsto take oprcz samego przegldania stron np. jak to ma miejsce w przypadku telegazety (teletekstu) w naszych telewizo- rach, moemy pozyskane informacje dalej przetwarza wedug potrzeb.Strony, serwery i portale WWWStrony internetowe to dokumenty, ktre s tworzone za pomoc specjalnego kodu nazywanego HTML-em, mwimy o nich potocznie strony WWW. Utworzone w ten sposb dokumenty przeznaczone s dootwieraniaprzezspecjalne programynazywane przegldarkami internetowymi, ktre po odczytaniu instrukcji zapisanych w HTML-u wywietl nasz stron na ekranie monitora. Rzadko si dzisiaj zdarza, aby strony WWW znajdujce si w In- ternecie wystpoway w postaci pojedynczych stron. Wikszo stron zawiera specjalne odnoniki, dziki ktrym moemy przez wskazanie i klikniecie mysz automatycznie przej do innej strony. Strony WWW w dobie dzisiejszej techniki umoliwiaj nie tylko wywiet- lanie tekstu, lecz take prezentacj grafiki (zdj, animacji graficznych), odsuchiwanie muzyki lub nawet odtwarzanie filmw. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 27. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 28 Prezentacja informacji za pomoc stron internetowych staa si na- jpopularniejsz metod na wiecie. Ze wzgldu na du liczb stron pojawiajcych si w sieci trudno dzisiaj okreli ich tematyk lub wymieni ich autorw. Dotycz chyba kadej dziedziny ycia bd dziaalnoci gospodarczej.Pamitaj! W Internecie kady moe umieci wasn stronWWW. Tematyka stron powinna by zgodnaz normami etycznymi oraz jej tre nie powinnaobraa adnej osoby cywilnej lub instytucji.Pamitaj! Kilka stron internetowych powizanych z sob zapomoc odnonikw, a tworzcych jedn caonazywamy witryn internetow. Strony internetowe umieszczane s na specjalnych komputerach nazywanych serwerami, przeznaczonych do tego celu. Kady z serw- erw WWW zaprojektowany jest w taki sposb, aby mg prze- chowywa du liczb niezalenych od siebie stron (witryn interne- towych). Kada z nich umieszczana jest na specjalnym koncie o cile okrelonej pojemnoci zalenej od operatora. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 28. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 29 Pamitaj! Wyrniamy darmowe oraz patne konta WWW.Za umieszczenie strony WWW na patnym kon-cie pobierana jest opata roczna. Operatorzy kontdarmowych utrzymuj swoj dziaalno z pat-nych reklam pojawiajcych si podczas oglda-nia danej strony. Portalinternetowy Interia Rysunek 7.2.1. Portal internetowy Strony internetowe (witryny) oferujce odbiorcom ogromne iloci materiaw o rnej tematyce, ponadto, co najmniej raz dziennie ak- tualizowane nazywamy portalami internetowymi. Do najpopu- larniejszych portali internetowych nale Onet, Wirtualna Polska (WP) oraz Interia. Charakteryzuj si bardzo du ogldalnoci, nawet kilka tysicy odson w cigu jednego dnia (rys. 7.2.1). Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 29. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 30Przegldarki internetowePrzegldarki s programami sucymi do poruszania si po za- sobach Internetu (rys. 7.2.2). Ich gwnym zadaniem jest uatwienie przegldania stron wystpujcych w sieci World Wide Web. Pon- adto potrafi sobie poradzi z innymi usugami oferowanymi w sieci, takimi jak FTP lub e-mail. Internet ExplorerNetscape Opera Rysunek 7.2.2. Przegldarki internetowe Istnieje bardzo wiele przegldarek do podobnych do siebie. Do na- jbardziej popularnych nale midzy innymi: Internet Explorer, Netscape, Opera oraz Mozilla (rys. 7.2.3). Moliwoci przegl- darek s porwnywalne, jednak wystpuj midzy nimi pewne rnice polegajce na sposobie wywietlania stron WWW, kodowa- nia tekstu lub nawigacji stron. Oglnie jednak we wszystkich rodza- jach przegldarek mona wyrni kilka podstawowych obszarw, midzy innymi nale do nich:Pasek adresu suy do wpisywania adresw stron WWW, ktre chcemy wywietli,Przyciski nawigacyjne suce do poruszania si pomidzy poszczeglnymi stronami WWW, Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 30. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 31 Okno podgldu suce do wywietlania danej strony na ekranie monitora.Pamitaj! Pierwsze przegldarki WWW suyy jedynie dowywietlania tekstw, obecnie jednak ich moli-woci i zakres oferowanych usug znacznie sizwikszyy.Portal internetowy wraz z oknem przegldarki Rysunek 7.2.3. Witryna internetowa w oknie przegldarkiZadanie!wiczenie 7.2.1 Odszukaj przegldark internetow w Twoimkomputerze, postaraj si okreli, jak przegl-dark dysponujesz.Pierwsze kroki z przegldark internetowSkoro znasz ju podstawowe elementy skadowe przegldarki inter- netowej, nadszed czas, aby j samodzielnie uruchomi i surfowa poCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 31. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 32 Internecie, o ile tylko masz dostp do niego. W rozpoczciu przygody z Internetem pomoe nam przykad 7.2.1. Przykad 7.2.1Najczciej podczas instalacji tego typu oprogramowania na pulpicie tworzony jest skrt, ktry pozwala na szybki dostp do czsto uruchamianych aplikacji. Wystarczy tylko odszuka ikon reprezen- tujc zainstalowan przegldark. Jeeli dysponujemy przegldark Internet Explorer, to na pulpicie szukamy ikony ksztatem przy- pominajcej liter e. W przypadku przegldarki Netscape Navi- gator ikona powinna mie ksztat litery N. Wskazujemy j mysz i klikamy dwukrotnie lewym (rys. 7.2.4). Rysunek 7.2.4. Ikony przegldarki Ikona przegldarkiInternet Explorer Dobra rada! Moe si te zdarzy, e skrt do przegldarkiznajduje si na pasku narzdziowym paska za-da. Skrty umieszczone na pasku zada uru-chamia si przez jednokrotne kliknicie mysz. Po klikniciu skrtu nastpi uruchomienie przegldarki interne- towej. Zawarto okna podgldu moe by rna w zalenoci od Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 32. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim33 ustawie programu oraz od tego, czy w danym momencie jestemy podczeni do Internetu czy nie (rys. 7.2.5). Rysunek 7.2.5.UruchomionaprzegldarkaOkno przegldarkiinternetowej bez zawartoci Kolejnym krokiem bdzie otwarcie interesujcej nas strony interne- towej.Przykad 7.2.2Chcc przejrze dowoln stron internetow, naley po uruchomie- niu przegldarki internetowej w polu adresu wpisa znany nam adres internetowy, a nastpnie nacisn klawisz Enter (rys. 7.2.6). Wpisany adres Rysunek 7.2.6. internetowyPasek adresu Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 33. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim34 Po chwili, zalenej od przepustowoci naszego cza internetowego, w oknie podgldu przegldarki internetowej zostanie wywietlona dana strona internetowa (rys. 7.2.7). Rysunek 7.2.7.Otwarta witrynainternetowaStronainternetowa pozaadowaniu Czasem moe si zdarzy, e dana strona z pewnych przyczyn nie chce si do koca wczyta. Moemy sprbowa odwiey zawarto okna przegldarki internetowej, uywajc do tego celu przycisku Odwie, co spowoduje ponowne wczytywanie poszczeglnych komponentw strony WWW. Gdy jednak czynno ta nie przyniesie oczekiwanych rezultatw, a nie chcemy traci czasu na oczekiwanie na wczytanie si strony, moemy zatrzyma ten proces, uywajc do tego celu przycisku Zatrzymaj (rys. 7.2.8). Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 34. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 35 Pamitaj! Powodem wywietlenia komunikatu o bdziemoe by: bdnie wpisany adres strony WWW, brak poczenia naszego komputera z Interne-tem, bdnie skonfigurowana przegldarka interne-towa do wywietlania stron WWW, interesujca nas strona WWW zostaa usunitaz serwera, awaria serwera, na ktrym znajduje si stronaWWW, inne. Zadanie!wiczenie 7.2.2 Uruchom zainstalowan na Twoim komputerzeprzegldark internetow, nastpnie w poluadresu wpisz adres znanej Ci strony WWW. Za-obserwuj, czy strona wczytuje si poprawnie,jeeli tak, ponw czynno, wpisujc inne adresyinternetowe.Zadanie!wiczenie 7.2.3 Podczas wczytywania stron internetowychsprawd dziaanie przyciskw Zatrzymaj orazOdwie, zastanw si, w jakich sytuacjachwskazane by byo uycie tych przyciskw.Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 35. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 36Paski narzdzioweWspominane w poprzednim paragrafie przyciski nawigacyjne umieszczone s w oknie przegldarki na paskach narzdziowych, bardzo podobnych do tych znanych z innych programw komput- erowych. Paski te moemy swobodnie konfigurowa i dostosowywa do swoich potrzeb. Standardowo przegldarka posiada trzy paski narzdziowe: przyciski standardowe, pasek adresu i cza. Jednak moliwe jest zainstalowanie kolejnych paskw, wzbogacaj- cych przegldark o nowe funkcje. Przykadem moe by pasek wyszukiwarki Google, ktry znajduje si pod adresem http://tool- bar.google.com/intl/pl/Pamitaj! W internecie znajdziemy wiele paskw narzdzi,jednak niektre mog by pewnego rodzajuwirusem. Podczas instalacji dodatkowychpaskw naley zachowa szczegln ostrono. Wszystkie ustawienia dotyczce paskw narzdzi moliwe s poprzez menu Widok. Tam, rozwijajc menu Paski narzdzi moemy zacza lub wycza poszczeglne paski klikajc na ich nazwy, tak jak przedstawia to rysunek 7.2.10. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 36. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej Marek Smyczek, Macin Kaim str. 37Opcja Paski narzdzi Rysunek 7.2.10. Ustawienia paskw narzdziowych Wybranie funkcji Zablokuj paski narzdzi uniemoliwi prze- suwanie paskw w oknie przegldarki. Gdy funkcja ta jest odblokowana, moliwe jest przesuwanie paskw w oknie przegldar- ki i zmiana ich rozmiaru za pomoc uchwytu na pasku zada. Dzi- ki funkcji Dostosuj, moliwe jest ustalenie, jakie funkcje dostpne s na pasku narzdzi, okrelenie, jaki rozmiar maj mie ikony, oraz czy pod ikonami maj znajdowa si opisy funkcji. Ustawienia te wykonujemy w oknie, ktre przedstawia rysunek 7.2.11. Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 37. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim38OknoPrzyciskiDostosowywaniepaskaOpcjapaska narzdzi narzdzizamknicia oknaOpcja Zresetuj do wartoci domylnych Wybr dostpnychprzyciskwOpcja przeniesienia w gr OpcjaWybr opcji Wybrprzeniesienia wtekstu rozmiaru ikon d Rysunek 7.2.11. Dostosowanie paskw narzdziowych Kolejny rysunek 7.2.12 przedstawia dwie rne wersje ustawie. Jed- na przedstawia mae ikony bez podpisw, druga wersja to paski narzdzi z duymi i podpisanymi ikonami. Dodatkowo moemy za- uway, e na grnym rysunku pasek standardowy jest w jednej lini z paskiem adresu. Takie ustawienie zwiksza obszar widocznoci strony pod paskami narzdzi. Rysunek 7.2.12.Rne ukady paskwnarzdziCopyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim 38. ECDL 7 - darmowy fragment - kliknij po wicej str. Marek Smyczek, Macin Kaim 39 Jak skorzysta z wiedzy zawartej w penej wersji ebooka?Wicej praktycznych porad dotyczcych usug w sieciach informa- tycznych znajdziesz w penej wersji ebooka. Zapoznaj si z opisem na stronie: http://ecdl-sieci-informatyczne.zlotemysli.pl/Poznaj tajniki usugw sieciach informatycznych! Copyright by Wydawnictwo Zote Myli & Marek Smyczek i Marcin Kaim