© Copyright InfoAlbania 2015. All rights reserved.

>> Revista e parë Online, nga Infoalbania.al

PUBLIKUAR: SHKURT 2015

#SUKSES#ICT

#START UP#PERFORMANCE#CEO YOUTUBE

#TOP RATED INFO

TRENDING:

n/2#SHQIPËRIA

2

PERMBAJTJA

PËRMBAJTJA

Ja ku erdhëm përsëri…është numri 2i Business Magazine!HYRJE

Këndi i Komenteve!KËNDI I KOMENTEVE!

10 Gjëra të cilat nuk blihen me paraKËSHILLA NGA NJERËZ TË SUKSESSHËM

Nëse kërkon para, merr këshilla...nëse kërkon këshilla, merr paraKËSHILLA NGA NJERËZ TË SUKSESSHËM

Drejtoresha e ICE Itali, Shqipëri një lidhjeqë vjen natyrshëm sot më shumë se kurrëSPECIALE SHQIPËRIA

Ku duhet të pozicionohet Shqipëria në vitet e ardhshme?SPECIALE SHQIPËRIA

Masè zbarkon në ShqipëriZgjodhëm Shqipërinë se na përputhetSPECIALE SHQIPËRIA

Shqipëria dhe KosovaSingle vs in a relationshipSPECIALE SHQIPËRIA

Evente BiznesiTEKNOLOGJI & BIZNES

Si të verifikojmë faqen e Facebook?TEKNOLOGJI

Si të ndryshojmë �alëkalimin e wireless_it?Si të karikojmë iphone / ipad më shpejt?TEKNOLOGJI

Historia e lekut, çfarë nuk dimë rreth tij?TEKNOLOGJI

Takoni shefin e kuzhinës më ‘hot’të New York-ut (por ai nuk është njeri)!ARTIKUJ “TOP RATED”

11 pozicione të trupit që ndihmojnëperformancën tuajARTIKUJ “TOP RATED”

“Garazhi” që vulosi fatin e Susan WojcickiPERSONAZH

Kalendar i eventeveKALENDAR

26

27

29

31

33

36

38

3

4

6

8

11

13

15

18

20

Përpara se të parathemi se çfarë do të gjeni në faqet në vazhdim doja të ndalesha pak për t’ju falenderuar të gjithë ju që lexuat numrin e pare dhe ofruat ndihmesën tuaj nëpërmjet komenteve tepër të vlefshme duke na motivuar për të dhënë më të mirën për këtë numër që po e lexoni sot.

Për të treguar se opinionet tuaja ja kanë vlejtur, ne do ta hapim revistën me një faqe te dedikuar komenteve të lexuesve tanë të parë. Një përmbledhje interesante se çfarë kanë qenë problemet që ranë në sy në numrin e kaluar dhe ne jemi përpjekur ti korrigjojmë në këtë numër.

Përvec rubrikave të numrit të kaluar, në këtë publikim të Marsit do të gjeni një Rubrikë Speciale ku prezantohen Poten-ciale të Shqipërisë si destinacion Biznesi dhe Investimesh. Në këtë Speciale kemi

marrë një Opinion Eksperti ekonomie se ‘Ku duhet të pozicionohet Shqipëria në vitet e ardhshme’; Intervistë me Drej-toreshën e ICE – Agjencia për nxitjen e ndërkombëtarizimit të Ndërmarrjeve të Vogla e të Mesme Italiane – e cila drejtoi në Shkurt një aktivitet që shërbeu për promovimin në Shqipëri të produkteve më të mira të Jugut të Italisë; Intervistë me CEO e Mase’ - kompanisë italiane që hapi Franchise-n e parë në Tiranë – i cili shpjegon arsyet përse zgjodhi Shqipërinë për këtë investim; Opinion eksperti nga Kosova, ku shpjegohet si duhet të funk-sionojnë Shqipëria dhe Kosova si tregje,’ Single apo in a Relationship’.

Këtë numër teknologjia dhe biznesi shihen si sektorë të pa ndarë që zhvillohen së bashku duke nxitur dhe motivuar inova-cion dhe progres. Ishte kënaqësi të merrje

pjesë dhe të intervistoje organizatorët e dy eventeve kryesorë të muajit të shkuar dhe të ndieje pasionin që çonte përpara aktiv-itete të kësaj natyre.

Nuk do të mungojnë këshillat e vlefshme te personazheve të suksesshëm, artikuj utilitarë nga teknologjia, kuriozitete që nuk i dinim dhe ilustrime interesante të përzgjedhura si më të vlerësuarat nga portali infoalbania.al.

Nëse po pyesni veten cili do të jetë person-azhi kryesor i këtij numri, do ju them vetëm se është një CEO me një histori mjaft frymëzuese.

Lexim të këndshëm!Gerti BoshnjakuBashkë Themelues & CEO

HYRJE

BUSINESS MAGAZINE!Ja ku erdhëm përsëri…është numri 2 i

Të dashur miq lexues!

Hi!

3

KËNDI I KOMENTEVE!

këndi ikomenteve!

“Do ishte interesante perzgjedhja e

personazheve vendas, njerez ndoshta jo

te degjuar por qe kane marre persiper

riskun dhe kane ecur ne bizneset e

tyre qe mund te jene shume specifike

dhe qe jane risi per vendin tone...”

“vertet jam i frymezuar. Jane te pakta informacio-net ne gj.shqipe per kete kategori. Te them te

drejten me duket sikur me keni vjedhur mendimet, sepse edhe une jam duke planifikuar

te krijoj nje medium informativ per kete kategori”“Urime per iniciativen, mendoj qe eshte nje nevoje e pa plotesuar per tregun shqipetar dhe shpresoj qe te

vazhdoni.”

“Ju uroj suksese dhe pergezoj pernismem me ke reviste se pari qe po elexoj nga EBA.

Nga nje kalim telegrafik qe i bere revistes mu duk shume mire dhe infoqe jepnim dinamizem.

Mendoj se aty duhet te kete dhealbanian businesses case qofte edhete vogla si mundesi ne kete reviste” .

“Emailin qe me ke derguar e cilesoj

spam dhe jam shume i indinjuar,

keshtu

qe te lutem mos me kontakto me

kurre...Pak shaka nuk i ben keq askujt :)

I hodha nje veshtrim te shpejt faqes

dhe revistes dixhitale ne vecanti dhe

te pergezoj, paskeni bere nje pune

goxha te mire, duke pare dhe tregun

shqiptar me behet qejfi qe ka njerez qe

investojne ide dhe kohe ne te tilla

projekte.”

“Shume suksese dhe me

gezojne shume publikimet

e biznesit.”

“Mund te perfshini dhe rubrika mbi OnlineAdvertising per te

edukuar sa me shume tregun me ate cka mundte bejne ne portalet shqiptare

dhe format e ndryshme qe mund te promovojnebizneset e tyre.”

“Eshte e lehte per t'u perdorur, ka design shume te

kendshem dhe te krijon

idene se ketu mund te gjesh cdo gje qe te duhet :)”

“E dyta, tek pjesa e permbajtjes, une qka kisha shtuar tek kjo magazine donte ishte segmenti i veqant "Profil Biznesi" nje dhe e dyta "ProfilMenaxheri ose Lideri" si rubrika te veqanta.”

“Permbajtja/struktura e revistes dhe faqosja/formati jane mjaft terheqese. Shkrimet e shkurtra, mjaft "in" mbi cka diskutohet ne

bote.Ne drejtim te kategorive, ndoshta mund te ishin me interes artikuj mbi: "strategji biznesi", "analiza sektori" ku ne

muaj te ndryshem te trajtohen sektore te vecante, gjithashtu dicka mbi "biznesi shqiptar".”

“Kupohet nje faqe ti mund tia kushtoshjetes se Marc Z., por pjesa tjeter duhet te

dedikohet me te vertet materialeveinteresant ne lidhje me fuhen e biznesit.

Psh, si te pergatitesh per nje interviste, si tefillosh nje biznes te vogel, Si deshtimi

kthehet ne sukses, nje artikull mbi ndikimine zgjedhjeve ne Greqine mbi ekonomine

europiane dhe euro. Etj”

“Për nga ana vizuale, qoftë nga cilësia efotove, apo edhe ndarjet shkurt, që ikeni bëri shkrimit, brenda së njëjtës

faqe, e bën më te lehtë leximin, edhelexuesi nuk lodhet.

Ajo që mund të më vras syrin në këtë rast, është shkrimi i materialeve pa ë,edhe pa ç.”

“Mendimi im do ishte që të

publikoje artikuj qe kane te

bëjnë me realitetin

e biznesit, sukseset e

bizneseve, ose figura që

kanë një histori frymëzuese

dhe qe kanë kontribuar në

ekonominë shqiptare.”

“do te kishte kuptim qe intervistat te ishin me sipermarresnga biznesi shqiptar, dhe mundesisht jo VIP-a te tipitdrejtora biznesesh te medha pak jorealiste por sipermarresme biznese qe jam e sigurt i gjen ne rrjetin tend teLinkedIn qe e kane nisur gjithcka me sfidat me te cilatperballet realisht sipermarresi qe e nis me nje enderr dheshume sfida”

BUSINESS MAGAZINE!Çfarë thanë lexuesit e numrit të parë të

KËSHILLA NGA NJERËZ TË SUKSESSHËM

KËSHILLA NGA NJERËZ TË SUKSESSHËM

NUK BLIHEN10 gjëra të cilat

me para

Paraja ka ekzistuar prej më shumë se mijëra viteve. Është kthyer në një element thelbësor i jetëve tona, deri në atë pikë sa nëse nuk ke para’ të lënë edhe të vdesësh.Po të ktheheshim pas në kohë do të shikonim se paraja u shpik si një njësi llogaritëse apo si një mjet matjeje që përdorej për të vlerësuar të mirat dhe mallrat që dikush kishte në zotërim. Përpara se të shpikej paraja, njerëzit realizonin shkëmbimin mall me mall. Pra ata shkëmbe-nin të mirat që prodhonin me ato të cilat nuk mund ti kishin nga natyra. Kjo tregti apo shkëmbim ishte e vetmja

mënyrë nëpërmjet të cilës njerëzit mund të përfitonin nga burimet e jetës të cilat ishin kritike për mbijetjesë; të tilla mund të përmendim ushqimet, kafshët, veglat e punës dhe veshjet. Ndërsa shoqëritë u zgjeruan dhe transaksionet u bënë më pak homogjene dhe më shumë komplekse, ky sistem tregtie dështoi. Kjo situatë solli nevojën për krijimin e një njësie stan-darde e cila të mund të reali-zonte më lehtësisht këtë ndërveprim mes individëve apo komuniteteve. Aktualisht sistemi yne arsimor, i kombinuar me doktrinat social

# 1. ShëndetiNjeriu përbën një qenie të çuditshme. Fillimisht sakrifikon shëndetin për të bërë para, më pas sakrifikon paratë për të rekuperuar shëndetin. Më pas shqetësohet kaq shumë për të ardhmen sa nuk arrin të shijojë të tashmen; rezultati është që njeriu nuk jeton as në të ardh-men dhe as në të tashmen; ai jeton sikur nuk do të vdesë ndonjë ditë dhe pastaj vdes pa mundur të jetojë.- Dalai Lama.

# 2. DashuriaNëse dëshiron të kuptosh se cilët janë ata që të dashurojnë pa rezerva, nga ata që dashu-

Jordi AlemanyManaging Principal Consultant | Humanistic Leadership Evangelizer | Bi-Lingual English-Spanish Author & Speaker

ekonomike të kohës, udhëheq pjesën më të madhe të njerëzve në këtë planet që ata ta shohin paranë si një objekt kulti, duke krijuar atë që disa autorë e quajnë “Kultura e re e Parasë”.Meqenëse aktualisht jemi në fillim të një viti, duket se është koha e duhur për pak reflektim; një mundësi e shkëlqyer për të organizuar prioritetet dhe për të vendosur disa qëllime. Një opor-tunitet unik për një analizë të besimeve, vlerave dhe parimeve të vërteta.Lista e mëposhtme përbën një rradhitje të disa thënieve të mençura për 10 gjërat që nuk blihen me para’.

6

7

rojnë paratë e tua, provo të humbasësh të gjithë paratë e tua.- Jordi Alemany.

# 3. LumturiaParaja’ nuk ka bërë kurrë dikë të lumtur, as nuk ka për ta bërë, pasi nuk e ka aftësinë të prodhojë lumturi. Sa më shumë të kesh, aq më shumë do të kërkosh. – Benjamin Franklin.

# 4. IntegritetPër të dhënë një shërbim të vërtetë, duhet të shtoni diçka e cila nuk mund të blihet dhe as të matet me para’, dhe kjo është sinqeriteti dhe integriteti. – Douglas Adams.

# 5. Respekt“Paraja përbën një mjet mbijetese. Mënyra se si i bëni paratë do të tregojë shumë në mënyrën se si jetoni. Nëse burim i parave tuaja është korrupsioni, atëherë ju keni mallkuar ekzistencën tuaj. I morët paratë nëpërmjet një rryshfeti? Duke shfrytëzuar veset apo mosdijen e dikujt? Duke ulur standardet tuaja? Duke bërë punë të cilat nuk i çmoni për klientë që nuk i vlerësoni? Nëse po, dijeni se paratë tuaja nuk do ju dhurojnë kurrë asnjë moment kënaqësie. Dhe gjërat që do të blini nuk doi vlerësoni pasi do shërbejnësi një kujtesë turpi. Më pas do shpreheni se paraja është e keqe, pasi nuk do ju bëjë të ndieni respekt për veten. E keqe sepsenuk ju bën të ndieni

kënaqësi për shkak të mënyrave me të cilat i keni bërë ato para. A janë këto rrënjët e urrejtjes tuaj ndaj parave?” – Ayn Rand.

ndryshe do të ishte bota nëse njerëzit do të mësonin si të mirëkuptonin dhe të simpati-zonin të tjerët.- Neil deGrasse Tyson.

# 9. InteligjencaAjo që duhet të theksoj është se nuk u ktheva tek Apple për tu bërë i pasur. Kam qenë shumë me fat në jetën time dhe e kisha një pasuri. Kur isha 25 vjeç vlera e pasurisë time ishte rreth 100 milion dollar. Pikërisht në atë moment vendosa që nuk do të lejoja që ky fakt të më shkatërronte jetën. Nuk e shikoj pasurinë si diçka me të cilën matet inteligjenca. – Steve Jobs.

# 6. Qetësia e mendjesParaja nuk mund të blejë qetësinë e mendjes. Nuk mundet të shërojë marrëd-hëniet e shkëputura, apo ti japë jetës një kuptim që ajo nuke ka.

# 7. EtikaËshtë mirë të kesh para’ dhe gjëra të cilat mund ti blejë paraja, por në të njëjtën kohë është mirë të kthesh kokën pas për të kontrolluar që nuk i ke humbur gjërat të cilat nuk blihen me para’. – George Lorimer.

# 8. EdukimiNjerëzit nuk janë aq të mirë sa duhet në aftësinë e tyre për të simpatizuar ndjenjat apo mendimet e të tjerëve. Ndaj do ishte mirë që pjesë e edukimit formal të ishte mësimdhënia për mirëkuptim. Imagjinoni sa

# 10. Shpirt të ndriçuarParatë mund të të blejnë një apartament, por jo një strehë. Mund të të blejnë një krevat, por jo gjumin. Mund të të blejnë orën por jo kohën. Mund të të blejnë libra por jo dijen. Mund të të blejnë gjakun por jo shëndetin, ndaj kini parasysh se PARATË NUK JANË GJITHÇKA NË JETË. – I panjohur.

KËSHILLA NGA NJERËZ TË SUKSESSHËM

merr paraNËSE KËRKON KËSHILLA,

Nëse kërkon para, merr këshilla...

Këto �alë më ndryshuan të gjithë kursin e jetës sime. Ato më ndihmuan të lancoj kom-paninë time Kiip, të marr shumë fonde dhe të mësoj nga më të shkëlqyerit në industri.

Përse? Sepse në zemër të rrënjëve njerëzore, ne jemi të lidhur me njëri tjetrin për të ndihmuar. Nëse ndiqni psikologjinë “Gestalt”, ne punojmë individualisht për të përfituar komuniteti si një i tërë. Ne duam të përhapim njohu-ritë tona. Ne luftojmë për të

bërë diçka më tepër se kontributi i të gjithëve ne bashkë.

Kur dëgjova këto �alë për herë të parë, kisha avantazhin se isha i ri. Lançova Kiip në moshën 18 vjeçare dhe u bëra CEO më i ri. Isha i zgjuar, kurioz dhe gati për të mësuar gjithshka. Dhe ja pjesa më e bukur: Kur pyeta ata që admiroja për këshillë, ata më ofruan para.

Ky ishte rasti i Ken Chenault, CEO i American Express.

8

Jordi AlemanyManaging Principal Consultant | Humanistic Leadership Evangelizer | Bi-Lingual English-Spanish Author & Speaker

Gjithshka filloi me një email të ftohtë. Unë gjithmonë i dërgoj emaile drejtuesve të lartë të cilët nuk i njoh. Njerëzit zakonisht ndihen shumë të frikësuar për tu lidhur me njerëz me poste të larta, kështu ekzekutivët nuk e presin një gjë të tillë të ndodhë. Ju keni mundësinë unike për të tërhequr vëmendjen e tyre. Kështu i dërgova një email Z. Chenault. I kërkova këshillën e tij lidhur me pagesat në sistemin ‘mobile.’ Shumë biseda më vonë, pasi nxorri në pah Z.Harshul Sanghi, drejtuesi i Amex, kjo kom-pani investoi tek Kiip. Asgjë nga këto nuk do të ngjasnin nëse nuk do të kisha dërguar atë email të ftohtë.

Mos e merrni për bazë �alën time. Kjo filozofi ka funksionuar edhe për shumë kompani të tjera. Marrim rastin e Facebook, për shem-bull. Ajo ka ‘këshilla klientësh”, grupe të marketerve më të mirë të botës të cilat e këshillojnë Facebook për marketingun. Anëtarët, përveç se janë përfaqësues të njohur të marketingut, i përkasin

KËSHILLA NGA NJERËZ TË SUKSESSHËM

9

firmave të fuqishme që shpenzojnë miliona. Ndërsa Facebook i kërkon këshilla oficerëve kryesorë të marketingut se si ta çojnë lojën e marketingut në një stad më lart, ata janë kaq të entuziazmuar që janë pjesë e kësaj iniciative saqë shpenzojnë edhe më shumë në fushatat e Facebook.

Edhe pse nuk je një CEO që po kërkon të krijosh fonde, ju mund ta përdorni këtë taktikë për të marrë një rritjë rroge apo për të fituar një punë. Në vend që të shkosh në një mbledhje dhe të kërkosh një rrogë më të lartë, kërko se si mund të kontribuosh më tepër ndaj kompanisë. Shefi juaj do ta shikojë punën që bëni dhe do ta rivlerësojë vlerën tuaj. Duke kërkuar një këshillë lidhur me rolin tuaj,

ju mund të fitoni një rritje rroge edhe pa e kërkuar atë!

Si mund ta bëni këtë:1. Luani me avantazhet e moshës suaj.

Nëse jeni i ri, ju kini një perspektivë të freskët që është e vlefshme për drejtuesit ekzekutivë më të vjetër. Ju mund të ofroni mendime e opinione kyçe, teknologji më të reja apo marketing të medias sociale. Sido-mos në industri si marketingu, ku firmat janë të fiksuara me pikasjen e të rinjve të talentuar, ti po realizon një kërkim tregu për një brez të etur për të pasur.E di se çfarë po mendon. Por nëse nuk jeni i ri në moshë? Hiqe atë ngrysje vetullash nga fytyra.

Të qënurit i ri është një gjendje shpirtërore. është një çështje energjish, kurioziteti dhe të pyesësh veten gjatë gjithë kohës. Ne të gjithë jemi në proces mësimi. Ne të gjithë po zhvillohemi. Nëse dikush e vë re këtë gjë, ti dukesh i ri në sytë e tyre .

2. Krijoni një obligim për të marrëmbrapshtKur e bëni dikë të ndihet i rëndësishëm duke i marrë një këshillë, ai ka ndjesinë e përgjegjësisë për të dhënë. Çelësi është të bësh një përqasje ndaj këtij personi me anë të mendimeve dhe kërkimit. Për shembull, nëse jeni duke intervistuar Elon Musk, mos bëni pyetje indirekte, si për shembull “Ku e shikoni të ardhmen e industrisë së auto-mobilave?” Në vend të saj, bëni pyetje si “Cili është plani strategjik i marketingut të kompanisë suaj për të adresuar ngjash-mëritë midis Tesla 3 dhe BMW i3?”

3. Emocionoji ata

Bëjeni një bisedë të lehtë duke përdorur një ton relaksues dhe miqësor ndërsa jeni të hapur lidhur me qëllimet tuaja. Personi tjetër do të paraqesë idetë e tij se si duan ata të punojnë me ju dhe të emocionohen lidhur me perspektivën.Në fund të ditës, skenari më i keq është se do të mësoni diçka të re. Kështu, që ec përpara -pyesni një të panjohur për një këshillë.

KËSHILLA NGA NJERËZ TË SUKSESSHËM

SPECIALE SHQIPËRIA

POTENCIALET E SAJPËR BIZNES DHE INVESTIME

#SHQIPËRIA

ITALI, SHQIPËRIDrejtoresha e ICE

një lidhje që vjen natyrshëm sot më shumë se kurrë

Drejtoresha e Zyra ICE e Tiranës (Agjencia për nxitjen e ndërkombë-tarizimit të Ndërmarrjeve të Vogla e të Mesme Italiane), Zj. Gabriella Lombardi, u kujdes personalisht në realizimin e një aktiviteti të veçantë në Shqipëri: “Expo Sud Italia” në fillim të muajit shkurt.

Ky aktivitet shërbeu për promovi-min në Shqipëri të produkteve më të mira të Jugut të Italisë, konkre-tisht, rajoneve të Campania, Puglia dhe Sicilia, për dy javë (6-21 shkurt, 2015).

Gruaja plot energji e pasion për ta

parë Shqipërinë pjesë të iniciativës italiane pranon në një intervistë ekskluzive për Infoalbania se lidhjet me Shqipërinë fqinje vijnë natyr-shëm. Sa i takon qëllimit të ICE, Zj. Lombardi thotë: “Qëllimi ynë është të zgjerojmë edhe më tepër shkëm-bimet dhe ti japim mundësi firmave italiane të njohin Shqipërinë dhe të krijojnë mundësi bashkëpunimi me firmat shqipëtare. Është si të zgjerosh një rrjetë.”

Mendimet e saj për klimën e bizne-sit në Shqipëri janë interesante sa edhe pritshmëritë e saj lidhur me iniciativën italiane.

- Përse vendosët të vinit në Shqipëri?

– A, përse në Shqipëri? SepseShqipëria është një vend me të cilin jemi shumë të lidhur në një mënyrë natyrale. Sepse jemi afër. Domethënë nuk na bie të lodhemi shumë (qesh)…

Gjithashtu na pëlqen kur Shqi-pëtarët flasin gjuhën tonë.

Por ka edhe shumë shkëmbime tregtare të rëndësishme midis dy

Rudina HOXHA

SPECIALE SHQIPËRIA

11

12

vendeve tona. Ne përfaqësojmë partnerin e parë tregtar.

- Si e shikoni klimën e biznesit nëShqipëri?

– Po, mendoj se në Shqipëri ka shumëpunë për të bërë. Bisedova me një shqipëtar para disa ditësh. Më tha se ne jemi sikur jemi 20 vjeçarë. Jemi të rinj, ende shumë të rinj. Me ne duhet shumë durim sepse ne jemi të rinj, taman si një adoleshent.

- A duhet të ndryshojë diçka në këtë klimë?

– Jo, kur vjen puna tek të bërit biznes, erëndësishme është të njohësh, të kesh kontakte. Të kesh besim të ndërsjellë dhe të bësh gjëra që janë të mira për të dyja palët.

- Produktet më të mira të Jugut të Italisë do ti ofrohen publikun shqiptar në qendrat tregtare COIN dhe TEG nga datat 6-21 shkurt. Kush është qëllimi i një përqasje të tillë nga ana e ICE?

– Qëllimi është të zgjerojmë edhe mëtepër shkëmbimet dhe ti japim mundësi firmave italiane të njohin Shqipërinë dhe të krijojnë mundësi bashkëpunimi me firmat shqipëtare. Është si të zgjerosh një rrjetë.

- Expo Sud Italia u bë e mundur në sajë të përfshirjes së Shqipërisë në pro-gramin Piano Expo Sud. Çfarë mund të na thoni mbi këtë projekt Italian tepër ambicioz?

– Piano Expo Sud është një projekt përllogari të Ministrisë Italiane të Zhvillimit Ekonomik për rajone që konvergojnë që janë konkretisht Campania, Calabria, Sicilia, Puglia.

Firmat italiane nuk kanë shpenzuar asgjë për të pasur hapësirën e duhur të promov-imit në COIN dhe TEG në Shqipëri. Gjithshka është mbështetur nga Ministria Italiane e Zhvillimit Ekonomik. Edhe pjesa e transportit po ashtu.

- Kush janë pritshmëritë tuaja lidhur me këtë projekt në Shqipëri?

– Është hera e parë sepse Shqipëria nukishte e përfshirë në projektin Piano Expo Sud sa i takon programit Italian të zhvil-limit ekonomik. Kur mu propozua një gjë e tillë, pra kjo iniciativë në Shqipëri, u kapa në befasi, isha e mbytur në punë, nuk kisha kohë. Megjithatë unë thashë ‘po’ sepse më interesonte që Shqipëria të përfshihej në këtë program. Dhe e nuhata.

– Pritshmëritë janë gjithnjë që ne ti zhvil-lojmë këto raporte 360 gradë. Besimi reciprok është gjithnjë shumë i rëndë-sishëm.

- Cili është vlerësimi juaj për marrë-dhëniet Shqipëri-Itali?

– Më duken të mira. Unë nuk kam shumëkohë që jam në Shqipëri. Këë shkurt bëj një vit që jam këtu. Sa i takon qeverisë aktuale sepse nuk kam pasur eksperienca me qeverinë e mëparshme, më duket se kemi shumë konsideratë të mira ndaj njëri tjetrit.

- Në mbyllje, dy �alë për ICE?

– ICE është një agjenci për promovimin etregtisë. Jemi seksion i Ambasadës Italiane në Shqipëri por ama jemi pjesë e Ministrisë Italiane të Zhvillimit Ekonomike. Siç është Instituti Italian i Kulturës që promovon artin Italian në Shqipëri, ne promovojmë tregtinë. Shqipëria është e rëndësishme për ne.

SPECIALE SHQIPËRIA

16

Scott Goodson i Strawberry-Frog: "Me Shqipërinë po ndryshojmë ‘status-quo’ e reklamimit"

Në një intervistë ekskluzive për Infoalbania, Goodson nënvi-zon faktin se turistët e huaj janë ‘ngopur’ me reklamimet tradicionale të destinacioneve të udhëtimit

ARTIKUJ TËNGJASHËM

Ku duhet të pozicionohet Shqipëria në vitet e ardhshme?

Shqipëria ka rreth 5 vjet që ka ndry-shuar pozitivisht imazhin e saj përsa i përket mundësive për të bërë biznes. Këtu nuk i referohem afrimit të kompanive multinacionale të cilat bëjnë ujdi direkte me qeverinë shqiptare ose me ministrat direkt, por për ato qindra e mijera kompani të mesme e të vogla të cilat prej më shumë se 20 viteve shohin nëpër

Europë se ku mund te zhvillojnë aktivitetin e tyre në mënyrë të sigurt dhe të suksesshme.

Rritja e imazhit të Shqipërisë nuk është falë vetëm punës së qeverive shqiptare por edhe për faktin që situata në shumë vende europiane është përkeqësuar së shumti dhe ka detyruar shumë biznesmen-ë të vegjël dhe të mesëm të lëvizin nëpër Europë për të gjetur mundësi të reja.

Qeveria shqiptare duhet me doemos të përfitojë nga kjo mundësi duke provuar të tërheqë sa më shumë këtë fluks biznesesh duke pasur parasysh që të gjitha shtetet europiane janë në kërkim të joshjes dhe tërheqjes së kësaj kategorie.

Suksesi qëndron në mënyrën se si do të veprohet për të arritur këtë kategori. Pikë së pari vendimet ekonomike e fiskale të qeverisë

SHQIPËRIAKu duhet të pozicionohet

në vitet e ardhshme?Edvin ZeqjaKonsulent FinanciarJZF Group, Partner

SPECIALE SHQIPËRIA

14

shqiptare duhet me doemos të kenë para-sysh edhe situaten ekonomike dhe fiskale të vendeve fqinje sepse ato përbëjnë konkurentët tanë në këtë garë. Duhet të kemi parasysh që Serbia, Maqedonia e Bosnja kanë shumë Zona të Lira (Free Zone) tek të cilat i vihet në dispozicion investi-torëve që sjellin biznese strategjike për ekonominë e vendit të tyre shumë lehtësira si për shembull, Kapanone dhe logjistike konkurruese me çmime simbolike, ulje të taksave deri në zero në rastet kur fitimi ri-investohet në kompani për rinovimin e teknologjisë dhe hapjen e vendeve të tjera të punës.

Një rast konkret është Zona e Lirë në Kragu-jevac të Serbisë ku shteti serb e vuri në dispozicion total të kompanisë FIAT. Eshtë fakt konkret se vetëm ardhja e Fiat në Kragujevac solli dhe tërheqjen e shumë firmave të tjera italiane në Klagujevac duke krijuar një sektor strategjik si ai i automo-bilëve dhe si pasojë krijimin e të ardhurave për ekonominë lokale dhe vende pune të këtij specialiteti.

Qeveria shqiptare duhet të ketë parasysh edhe cilat janë pikat e forta dhe ato të dobëta të ekonomisë tonë dhe cilat biznese janë më të përshtatshme për tu kryer në Shqipëri.

Mënyrat e vjetra të komunikimit për tërheqjen e kësaj kategorie kanë dhënë rezultate të dobëta, kam parasysh vizitat e ministrave shqiptare nëpër Itali dhe Europë për të inkurajuar ardhjen në Shqipëri të investitorëve ose raportet midis dhomave të tregtisë apo të shoqatave të bizneseve me vende të ndryshme.

Një vend i vogël si Shqipëria duhet të diversi-fikojë ekonominë e saj në mënyrë që të vetëmbrohet nga krizat botërore siç është tani ajo e rënies së çmimeve të lëndëve të para që për Shqipërinë do të thotë ulje e të ardhurave në mbi 30% të eksporteve apo industria e fasonëve e cila është e rëndë-sishme për një fazë tranzicioni për të rritur numrin e të punësuarve por gjithashtu nuk ka një vlerë afat gjatë për ekonominë shqiptare sepse ky sektor punon vetëm në vendet me të ardhura të ulëta për frymë përndryshe

spostohet në vende më të varfëra.

Shqipëria duhet të tërheqë bizneset jo vetëm përpunuese të lëndëve të para por edhe të ofrohet si hub ose platformë komerciale (trading) apo financiare. Është e vërtetë që nuk është e lehtë që Shqipëria të futet në garë me shtete të tjera në këtë sektor siç është Austria, Zvicra, Malta apo Hungaria, megjithatë Shqipëria mund të tregohet interesante duke ofruar pozitën strategjike të saj dhe përmirësimin e infrastrukturës siç janë portet detare dhe rrugët që depërtojnë në Ballkan. Çelësi i suksesit mbetet Liberalizimi i sistemit ekonomik e financiar domethënë përdorimi i rregullave bazë në sistemin ekonomik e financiar dhe liri biznesi. Shembulli më konkret i kësaj teorie është Hungaria, e cila rreth viteve 2008 ishte drejt kolapsit ndërsa sot është një katalizator që tërheq gjithë investimet e huaja falë thjeshtimit të sistemit dhe të proçedurave madje duke vënë në krizë ekonomitë e vendeve të saja fqinje si Austria, Çekia dhe Slovakia.

Shumë vende të rajonit kanë taksa të ulëta, për shembull, Bullgaria edhe pse në BE ka tatim mbi fitimin 10%, të njëjtën gjë dhe Hungaria, ndërkohë që Mal i Zi ka vetëm 9% tatim mbi fitimin. Qeveria shqiptare duhet të ketë parasysh dhe trendet e vendeve të rajonit para se të marrë vendime fiskale të kësaj natyre. Pasi dihet se zakonisht rritja e taksave sjell vjelje më të ulët të tyre, mjafton të marrim si shembull vendet si Greqia dhe Italia ku sa herë që qeveria vendos për rritje të taksave hyrjet janë më të ulëta sesa parashikimet duke sjellë një përkeqësim të situatës ekonomike dhe largimin masiv të investitorëve vendas dhe të huaj.

SPECIALE SHQIPËRIA

MASÈzbarkon në Shqipëri

• Mase', origjina e markës, pozicionimi i saj aktual në treg në Itali dhe fakte interesante lidhur me këtë markë!

Mase është një emër historik i Triestes i lidhur me të kaluarën habsburgiane të qytetit të Triestes. Origjina e saj daton që në 1870, kur dy vëllezër nga Trento transfero-hen këtu dhe trashëgojnë traditën e të ashtuquajturave sallameri vjeneze që përfshin salcice (Wurstel), proshutë të tymosur dhe specialitete të tjera shumë të pëlqyera nga banorët e Triestes. Lind kështu një prodhim arzanal i sallamit i cili brenda pak viteve afirmohet në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar si një markë origji-nale e cilësisë së lartë. Sot Mase prodhon në një fabrikë me

një sipërfaqe më të madhe se 2000 metra katrorë në San Dorligo della Valle, në zemrën karstike të Triestes dhe ka një rrjet prej 16 pika shitjeje në Friuli, Venezia, Giulia dhe dy franchise - një në Romë dhe një i ri fare që është drejt hapjes në Tiranë – si dhe një platform e-commerce për shitjen e produkteve në të gjithë Italinë dhe jashtë saj. Në 2014 kompania është përfshirë në dosjen e Gambero Rosso "Grande Salumi", e cila mbledh më të mirat e produk-teve të mishit vendas dhe "Foodies 2014", e cila përzgjedh produktet italiane më të mirat, të përzgjedhura nga dashamirësit e ushqimit të mirë. Gjithashtu ne jemi pjesë e guidës "Street Food", që përzgjedh realitetet kombëtare që interpreto-jnë në mënyrën më të mirë traditën italiane të "ushqimit të rrugës.”

• Cila është gama e produkteve që ofron Mase? Çfarë garantojnë këto produkte në aspektin e cilësisë, freskisë, sigurisë së ushqimit?

Produkt tipik "COTTOTRIESTE" mbi koren e bukës, në versionet me ose pa kocka. Ajo karakterizohet nga zgjedhja e lëndëve të para italiane dhe për punën rigoroze artizanale që parashikon masazhim manual të kofshës, për ti dhënë asaj butësi dhe uniformitet shijeje, një gatim në avull shumë të lehtë dhe një djegje e lehtë e copave të drurit të ahut.

Pastaj proshuta gatuhet përsëri në një fetë të bukës me mustardë dhe erëza detare që i japin asaj një aromë unike dhe një shije të lehtë dhe delikate. Dhe ky është special-

iteti që e ka bërë Triesten një nga kryeqytetet e proshutës në botë, duke kontribuar në zhvillimin e një tradite që edhe sot nuk ka një të dytë në botë. Pastaj ka edhe produkte të tjera unike si "NEROTRI-ESTE" ose "SPALL8", i lindur nga ri-interpretimi i recetave të vjetra lokale. Ose produkte si "PAN-CIOTTA", një proshutë të veçantë e përfituar nga një përzgjedhje prerjesh vendase, të rrotulluara me dorë, të pasuruara me erëza dhe e pjekur në furrë.

Si dhe mjalti “ TRIESTE”, një nga eksperimentet më të fundit të laboratorëve të “Mase”. Ai është përfituar nga një proshutë e gatuar pa kocka e mbuluar dhe e mbushur me mjaltë organik akaciesh nga zona e Carso Trieste.

SPECIALE SHQIPËRIA

16

Dy �alë për Stefano Fulchir:Sipërmarrës i ri nga Friuli; pas disa përvojave në drejtimin e projekteve inovatore të biznesit - është themel-ues i shoqërisë së komunikimit dixhital dhe teknologjive të reja “iVision” me qendër në Udine si dhe i disa degëve që veprojnë në pjesën veriore të Italisë.

Stefano Fulchir “vjen” në rolin e CEO në kompaninë “ Mase” Srl të Triestes ku është duke punuar për zhvillimin e kompanisë komerciale dhe produktit, e cila tani ka rreth 80 të punësuar dhe një qarkullim prej 10 milionë eurosh, dhe është duke përjetuar një periudhë të fortë të zgjerimit në të gjithë Italinë dhe jashtë saj.

• A do të ketë disa pika në Shqipëri, në formën e franchising? Përse zgjodhët Shqipërinë? Përse tani? Çfarë tërhoqi vëmendjen tuaj si një investitor në Shqipëri?

Hapja e një dyqani në Tiranë është i motivuar pikësëpari nga afërsia e vendit tuaj, nga shijet tona dhe traditat tona të kuzhinës:

SE NA PËRPUTHET”“ZGJODHËM SHQIPËRINË

Stefano Fulchir, CEO i Mase Srl

Patjetër qëllimi ynë është të zgjerohemi përsëri, në kërkim të mundësive të reja të investimit. Dyqani, që do të hapet në Tiranë, do të jetë një format tipik i markës tonë, restorant-sallamerie, të cilat ne na pëlqen ti quajmë "Eat& Buy", hani dhe bleni ku është e mundur të bëni pazar dhe të qëndroni për për një drekë të shpejtë apo për një snack të shpejtë me produktet lokale. Por ne mund të marrin parasysh edhe hapjen e formateve të ndryshme, të tilla si dyqan-sallameri e cila ripropozon atmosferën famil-jare dhe atë të njëdyqani komod të vogël në qytet.

• Do të ndiqni të njëjtën strategji marketingu dhe filozofi të të bërit biznes si në Itali? A është Mase’ e pranishme në tregje të tjera?

Ne po shohim jashtë vendit për disa kohë tashmë, gjatë vitit të kaluar kemi marrë pjesë në ngjarje të ndryshme promovuese, kryesisht në Austri dhe Gjermani, tregje gjeografikisht më afër nesh. Kohët e fundit ne kemi “zbarkuar” edhe në Londër, në sajë të iniciativës së dy të rinjve të cilët kanë hapur një pikë shitje që ofron produkte tipike nga Trieste.

Disa muaj më parë, ne gjithashtu hapëm një kanal të ri e-commerce, më të pasur dhe më interaktiv, me qëllim forcimin e shitjeve jashtë rajonit dhe territorit italian. Eksperimenti shkoi mirë: Gjatë Krishtlindjeve, ne kapëm majat: Mbi 10 kërkesa në ditë, për të intensifikuar prodhimin normal të proshutës të

“Edhe Shqipëria, në fund të fundit, ka qënë një udhëkryq historik i kulturave të ndry-shme gastronomike ku gjenden shumë ngjashmëri me zakonet tona të të ushqyerit. Por ju keni një treg veçanërisht në rritje të shpejtë ku rregjistrohet një rritje e vazhdueshme të shkëmbimeve tregtare me vendin tonë si edhe të investimeve nga kompanitë italiane. Një përputhje e mirë me sistemin tonë të produktivitetit, pozi-cioni strategjik kundrejt shteteve të tjera të Ballkanit si dhe një përhapje e madhe e gjuhës italiane janë të gjitha elementet që e kanë favorizuar vendimin për të lëvizur nga këtu dhe hedhur hapin tonë të parë drejt zgjerimit tonë jashtë Italisë.”

• Fillimisht, do të veproni si një njësi tregtare në Tiranë? Në një periudhë afat shkurtër dhe afat- mesëm? Çfarë do të ndodhë më pas?

LA TRADIZIONEDEL PROSCIUTTO

IN CROSTA DAL 1870

SPECIALE SHQIPËRIA

parashikuar në atë kohë. Është një treg i ri, në lulëzim e sipër, tek i cili ne besojmë dhe kemi për qëllim që të zhvillohet.

• Në aspektin personal, a mund të ndani me ne arsyet që ju shtynë për të hyrë në tregun shqiptar? Çfarë dini lidhur me të?

Siç e përmenda dhe më lart, ne e gjejmë tregun shqiptar shumë premtues dhe të pasur me perspektiva. Studimet e përcakto-jnë atë një vend të ri, në të vërtetë shumë të ri dhe për këtë dinamik dhe në zhvillim e sipër.

Një vend me rritje të pandërprerë dhe që konsumon, ku, pavarësisht nga kriza, PBB-ja vazhdon të rritet dhe standardi i

jetesës është më shumë se trefishuar në 10 vitet e fundit. Përtej kësaj, ne marrim në considerate mbështetjen e partnerëve të shkëlqyer lokalë të cilët na kanë ndihmuar dhe orientuar në tregun tuaj për të gjetur hapësirën e duhur.

• Cilat janë pritshmëritë tuaja për këtë investim? Objektivat strategjike?

Ne presim që së pari të njihni dhe të vlerë-soni shijet tona tipike, duke u mbështetur në ngjashmëritë gastronomike mes traditës sonë të ushqimit dhe të juajës. Dhe pastaj kemi për qëllim që të shikojmë mundësitë për bashkëpunim dhe shkëm-bim, ndoshta me propozimin e tregtimit tëprodukteve tipike shqiptare në pikat tona të shitjes në Itali.

Përfundimisht një këshillë nga Stefano Fulchir: Çfarë mund të bëjë Shqipëria që investitorë të huaj si ju ta shohin atë si një mundësi biznesi?

Vendi juaj ka një sistem "mikpritjeje" tashmë shumë konkurrues për firmat italiane: kostoja e punës, taksat e ulëta, afërsia gjeografike me Italinë, gjuha dhe kostot e transportit kundrejt vendit tonë janë tashmë elemente të mjaftueshme për të tërhequr investimet nga firmat italiane. Pa harruar të përmen-dim burokracinë shumë më të zbehtë që lejon hapjen e një biznesi të ri brenda një kohë të shkurtër.

Unë besoj se përfitimet shtesë mund të lindin nga kërkesa juaj për tu bërë vend anëtar i BE-së: një kusht që me siguri do të favorizojë zgjerimin e bash-këpunimit dhe të marrëdhënieve midis vendit tuaj dhe Italisë.

SPECIALE SHQIPËRIA

16

“Kosova vitin e kaluar ka importuar nga Serbia, 285 milionë euro, të cilat janë produkte të zëvendësueshme, të cilat nuk janë zëvendë-suar, shkak i ndikimit të tregjeve ish-Jugosllave në shoqërinë kosovare. Por, aplikimi i Common Market, do të ndryshonte shifrat, ku, Kosova ka rreth 229 milionë euro të cilat i importon, do të bënte që ato të vinin nga Shqipëria, me një kosto shumë më të ulët, ku përfitimet e bizneseve do të ishin më të mëdha, por edhe fitimi i shtetit shqiptar do të rritej, pasi eksporti i produkteve Shqiptare në tregun Kosovar është vetëm 77 milionë euro.“

“SINGLE VS IN ARELATIONSHIP”

Shqipëria dhe Kosova

“Bashkëpunimi i ri ekonomik do të quhej, një term ordiner apo i zakonshëm në biznes dhe në tregtinë ndërkombëtare, Common Market, e pastaj edhe Single Market, ku tregu më pas do te lirohej, ku do të krijoheshin favore të reja për investitorët e mundshëm, të cilët do të krijonin një treg alternativ, duke pasur parasysh që do të shtoheshin shitje potenciale dhe ofertë të re, dhe konsumatorët do të kishin zgjidhje të mëdha”.

Kjo do të krijonte një treg të lirë brenda Shqipërisë dhe Kosovës.

Në këtë rast, do të duheshin të krijoheshin politika diskriminuese pozitive, ku prodhimet e shteteve në marrëveshje bilaterale, do të liroheshin në disa taksa.

Shembulli më konkret është, që në rast të krijimit të tregëtisë së lirë brenda Shqipërisë dhe Kosovës, Kosova do të përfitonte shumë nga tregtia me produkte verore të cilat nuk mund të rriten në Prishtinë, por edhe kompanitë nga Shqipëria do të kishin një treg të ri, në të cilin nuk do të paguheshin taksa burokratike, sikurse ato taksa të majme të spedicionit, taksa të korporatave, të të ardhurave, të cilat tani njihen si taksa për punëtorë të huaj, në këtë rast ato do të cilësoheshin si punëtorë vendorë.

Pra, do të mundësohej lëvizja e lirë e njerëzve brenda për brenda tregut.

Cilat janë përparësitë dhe mangësitë e këtij lloj sistemi?

Në sistemin e “Common market”, përparësia do të ishte që punëtorët nga të dy apo më shumë shtete, sikurse në rastin e Bashkimit Europian, do të kishin mundësi të punonin në tregje të ndryshme, në tregje ku specializimet dallojnë nga vendi se nga vjen punëtori. Gjithashtu në aspektin e bizneseve, ato do të kishin mundësi ti dërgonin produktet e tyre nëpër tregje të shkal-lës masive, ku numri i shitjeve do të rritej.

Disa mangësi të tregut të përbashkët janë se punëtorët përsëri nuk do të ndihen të kualifikuar që të punojnë në një industri më të specializuar sesa industria ku kanë punuar më herët. Ndërsa problemi kryesor, që ekziston nëpër këto tregje, është se ai krijohet nga “paragjykuesit” të cilët vetëm krijojnë monopol, duke mos rrezikuar për investime të tjera në një vend tjetër.

Si reagim, shteti nga ana e tij, për të reduktuar fuqinë e monopolizimit të tregut, mund të krijojë taksa të përbashkëta, të cilat do të apliko-heshin për prodhuesit e njëjtë, kështu që rreziku do të ulej. Ajo do të bënte që taksapaguesit

shqiptarë, nga të dy vendet, të jenë më të kënaqur nga shërbimet dhe diversiteti, si në atë të punësimit, ashtu edhe nga zgjidhjet që i kanë në treg.

Pikat kyçe për të realizuar një sistem të tillë janë: lirimi nga taksat të prodhuesve të të dyja shteteve, krijimi i politikave të reja të transportit, investimet në infrastrukturën dominante për distribuim të mallrave si dhe mbështetje bizne-seve të vogla të cilat do të specializoheshin për punë për dy tregje.

Këto kërkojnë kohë, por edhe vullnet politik.

SPECIALE SHQIPËRIA

Lum GjikolliSocial EntrepreneurKosovë

TEKNOLOGJI & BIZNES

EVENTE

BIZNESIEvente

20

• Si lindi dhe kujt i drejtohet si nismë?Startup Grind është themeluar në Shkurt 2010 në një zyrë të vogël në Palo Alto, Kaliforni nga Derek Anderson dhe Spencer Nielsen, dhe qëllimi i parë ishte mbledhja e një grupi miqsh të cilët mund të ndihmonin njëri-tjetrin në fushën e sipërmarrjes.Ne kemi si qëllim të ndërtojmë një rrjet të ndërlid-hur sipërmarrjesh të reja (Start Up) për të ndihmuar nxitjen e inovacionit, rritjen ekonomike dhe prosperitetin në nivel lokal.

• Cfarë 'boshllëku' plotëson në aktualitetin e sotëm?Rruga për ngritjen e një kompanie është e gjatë dhe mundimshme. Themeluesit kanë nevojë për një edukim të vazhdueshëm, frymëzim për idetë e tyre dhe lidhje të reja biznesi në mënyrë që të rrisin mundesitë e suksesit të sipërmarrjeve të tyre. Startup Grind Tirana kërkon të përmbushë pikër-isht këtë boshllëk duke krijuar një komunitet lokal sipërmarrësish. Për këtë qëllim, Startup Grind

TEKNOLOGJI & BIZNES

• Cfarë është Startup Grind?

Startup Grind është një komu-nitet global sipërmarrësish që ka për qëllim edukimin, frymëzi-min dhe lidhjen e sipërmar-rësve.

Sot Startup Grind organizohet në 163 qytete, 63 shtete dhe ka arritur në një rrjet prej 173 mijë sipërmarrësish në të gjithë botën, ku çdo muaj ftohen të flasin sipërmarrës të suksesshëm vendas, inovatorë dhe investitorë për të ndarë histori personale dhe mësimet e marra gjatë rrugës së ngritjes së një kom-panie të suksesshme. Startup Grind mbështetet në nivel global nga Google for Entrepreneurs.

Tirana organizon aktivitete mujore, ku ftohen sipërmarrës të suksesshëm vendas dhe të huaj për të ndarë me komunitetin e Start Up-ve ato çfarë duhen dhe nuk duhen bërë gjatë ngritjes së një sipërmarrje. Aktiviteti zgjat 3 orë, nga të cilat 2 orë shërbejnë vetëm për lidhje (networking) mes pjesëmarrësve, ku secili sipërmarrës ose profe-sionist i ri mund të krijojë një lidhje të re, të takohet me folësin dhe të shkëmbejnë kontakte biznesi. Aktualisht, Startup Grind Tirana është aktiviteti i vetëm mujor në mbështetje të sipër-marrjes që organizohet në Tiranë.

• Çfarë vlerash promovon Startup Grind Tirana?Vlerat e Startup Grind janë të bëjmë miq dhe jo thjesht kontakte, ne besojmë të japim më shumë se sa të marrim, dhe të ndihmojmë të tjerët përpara se të ndihmojmë veten tonë. Ne jemi vërtet të apasionuar për të ndihmuar themeluesit e sipërmarrjeve të reja, sipërrmarrësit dhe startup-et që të jenë të sukseshëm. Ne dëshirojmë që t'ua bëjmë rrugën e ndërtimit të sipërmarrjes më pak të vetmuar, më shumë të ndërlidhur dhe sa më të paharrueshme. Startup Grind ofron mbështetje ndaj sipërmarrjeve të reja shqiptare, për tu lidhur me kompani që janë pjesë e rrjetit tonë global dhe në programe të tjera për startup-e që mbështeten nga partnerët tanë, kryesisht nga kompania Google.

Endri Mataj,Themelues & Drejtor Ekzekutiv / Sipermarrje / ARPAD Partners

21

• Si zgjidhen personazhet e suksesit?Ekipi i Startup Grind Tirana ka për qëllim të ftojë personazhet më të suksesshme të biznesit ose

• Çfarë të presim në të ardhmen?Startup Grind sapo ka rinovuar marrëveshjen në nivel global me Google for Entrepreneurs edhe për tre vjet të tjera. Kjo na jep ne mundësi t'i ofrojmë komunitetit të Tiranës një mundësi për tu njohur me të gjitha mundësitë që vijnë nga Google dhe partnerët tanë të tjerë në mbështetje të sipërmarrjes. Startup Grind Tirana gjithashtu është në bisedime me partnerë lokalë për të nxitur më tepër ekosistemin e startup-eve në Shqipëri, detajet e së cilës do të bëhen shumë shpejt të njohura. Përsa i përket folësve, presim që gjatë vitit 2015 të kemi personazhet më të suksesshëm të biznesit, një mundesi unike takimi me ta, vetem në aktiv-itetet tona.

përpiqet të ndërtojë një kompani. Duhet të dini, se Startup Grind Tirana është një mundësi më shumë edukimi, frymëzimi dhe lidhje me persona

ata që kanë një ndikim të konsiderueshëm në ndërtimin e një ekosistemi për startup-et. Folësit përfaqësojnë një spektër të gjerë fushash biznesi. Aktualisht ne kemi identifikuar sipërmarrësit më të sukseshëm vendas dhe të huaj në Tiranë për të marrë pjesë në aktivitetet tona.

• Çfarë do veçoje nga aktivitetet e mëparshme (nga Shtator-Janar)Startup Grind Tirana ka organizuar katër aktivitete prej muajit Shtator 2014. Ajo çfare është vënë re është numri gjithmone e në rritje i pjesëmarrësve dhe çka është më e rëndësishme, ka filluar të krijohet një komunitet lokal për Start Up-et në Tiranë. Formati dhe risia është pelqyer nga komu-niteti, dhe një pjesë e mirë e pjesëmarrësve vijnë rregullisht. Video e të gjitha bashkëbisedimeve me folësit publikohen në Youtube në mënyrë që tu shërbejnë sa më shumë personave të intere-suar. Aktiviteti i radhës do të zhvillohet më 26 Shkurt, dhe do të jetë i ftuar sipeëmarrësi francez Ludovic Laventure, themelues dhe CEO i M-PAY (http://startupgrind.com/event/startup-grind-tirana-presents-ludovic-laventure-m-pay/).

që përpiqen të bëjnë çdo ditë të njëjtën gjë jo vetëm në Tiranë, por edhe jashtë Shqipërisë.

Në fund një këshillë motivuese nga ty, drejtuar sipërmarrësve të rinj apo atyre që dëshirojnë të kenë Startup-in e tyre?Krijimi i një sipërmarrje kërkon shumë pasion, punë dhe mundim. Unë do të inkurajoja çdo person që përpiqet të zgjidhë një problem real për shoqërinë të shtyjë përpara idenë dhe të

Ndaj, Ju ftoj t'i bashkoheni komuntetit tonë më të ri të sipërmarrësve në Tiranë.

TEKNOLOGJI & BIZNES

Media Partner i eventit

• Çfarë është “Albanian ICT Awards” si nismë? Kush është prapa saj?

AA: “Albanian ICT Awards”, është konkurs ku objektivi kryesor i këtij evenimenti është identifikimi dhe shpërblimi i profesionistëve të shquar, udhëheqësve të suksesshëm, inova-torëve, profesionistëve dhe yjeve në ngritje të cilët me kontributin e tyre kanë lënë gjurmë në fushën e Teknologjisë së Informacionit dhe Komunikimit. Prapa këtij organizimi qëndrojnë pa dyshim njerëz dhe stafi i palod-hur i ICTSmedia-s, kompani lider në mediat online dhe të shkruar në sektorin e ICT-së, njëherësh edhe organizatore e garës mbarëkombëtare “Albanian ICT Awards” tani për të tretin vit me radhë, dhe një rrjet i paparë i partnerëve dhe mbështetësve, siç janë partnerët strategjik Fondacioni Mediatik “Dritan Hoxha”, ai i sponsorëve si Rai�eisen Bank, Digitalb, institucione dhe Universitete si publike ashtu dhe private anë e mbanë territorit shqipfolës.

• Cila ishte shtysa për një nismë të tillë 2 apo 3 vite më parë? Kujt i shërben?

AA: Planifikimet datojnë nga viti 2009 ku edhe është planifikuar “Albanian ICT Awards”, edhe pse në atë kohë shumë më simbolike, por që për herë të parë është rishqyrtuar dhe rikonceptuar kjo nismë, duke vendosur për të organizuar për

herë të parë në vitin 2013, që tashmë njihet si “Albanian ICT Awards I”. Gjatë këtij viti janë vlerësuar projektet e përfunduara deri në fund të vitit 2012, pra projektet e “një dekade”. Iniciativa e ndërmarrë nga ICTSmedia për organizimin e këtij konkursi mbarëkombëtar apo motivi i organizimit të këtij eventi ndërlidhet me nevojën e identifikimit dhe vlerësimit të talenteve në fushën e ICT-së e cila ka qenë e mangët deri në organizimin e “ICT Awards” e po ashtu ndërlidhja e tyre me rrjetin e gjerë të komunitetit të ICT-së.

BIZNESIEvente

Ardian ALAJAlbanian ICT Awards Koordinator / ICTSmedia

• Cilat ishin arritjet më speciale në edicionet e kaluara?

Shqiptarët edhe pse popull i vogël, kemi mjaft burime njerëzore potenciale dhe premtuese në fushën e informatikës dhe shkencës.

> Në edicionin e parë “ICT Awards” identifikoi Denis Avdiun i cili kishte arritur të gjente gabime shumë sensitive në fushën e sigurisë në websi-tin facebook.com. Denisi jo vetëm qe mori çmimin “Ethical Hacker” nga “ICT Awards”, por ai u promovua nga gjiganti i internetit duke u shpërblyer dhe falenderuar edhe publikisht https://www.facebook.com/whitehat/thanks/.

> Leotrim Berisha i cili u intervistua nga PCWorld Albanian për faktin se zbuloi gabime të sigurisë në Google dhe sigurisht u shpërblye nga Google për arritjet e tij: https://www.google.al/about/appsecurity/hall-of-fame/reward/.

> Hysen Ndregjoni është një tjetër identikit i ICT Rising Star i cili që në moshën 10 vjeçare ndërtonte aplikacione dhe software të një niveli software,

> Evis Hoxha ishte Rising Star i vitit të kaluar: Vajza e talentuar nga Durrësi befasoi një juri super të kualifikuar të “ICT Awards” me prezantimin e saj të denjë prej një profesioniste, ndërkohë që ishte akoma 17 vjeç”.

Përveçse i shërben vetë realizuesve të aplika-cioneve të ndryshme apo risive të aplikuara në procese të ndryshme biznesi, kjo nismë tenton të funksionojë si katalizator inkurajues për talentet e rinj, duke i motivuar të gjithë për punën profesionale që nga talentet e moshës 10 vjeçare e deri tek ata me tituj dhe grada shken-core Prof. Dr, me kontributet e tyre në fushën akademike brenda sektorit të TIK.

TEKNOLOGJI & BIZNES

22

23

• Cilat janë kategoritë e çmimeve të këtij viti?

ICT Inovacioni i vitit - ICT Akademiku i vitit - ICT Mobiliteti i vitit - ICT Diploma e vitit - ICT Ylli në ngritje i vitit.

Ndërsa risi e këtij edicioni janë edhe dy kategori të cilat nuk kanë qenë më parë, ICT Femra Inovatore e vitit i cili ka për qellim të inkurajojë numrin e femrave të kualifikuara në hapësirën digjitale si dhe të ndihmojë në mbylljen e hendekut gjinor të deritanishëm dhe

ICT Shërbimi Publik më i mirë i vitit, çmim ky i cili ka për qellim të vë në pah për komunitetin e ICT-se dhe opinionin e gjerë risitë më të mira të aplikuara nga institucionet publike si dhe mirënjohje për innovatoret e administratës publike.

• Çfarë promovon ky aktivitet? Më shumë se thjesht një konkurs, çfarë vlerash bart për zhvillimin e vendit?

AA: Drejtpërdrejt do ta kemi vështirë të themi se ka pasur ndikim në zhvillimin e vendit, por mund të themi se ka pasur një ndikim të jashtëzakonshëm tek individët dhe profesionistët, të cilët tashmë edhe kanë deklaruar se “mendojnë ndryshe para se të fillojnë një projekt”. Qëllimi i këtij eventi është përveçse ngritja e vetëdijes dhe motivit, janë identi-fikimi dhe gjurmimi i talenteve dhe njëkohësisht promovimi i këtyre individëve dhe i vlerave tona si shoqëri. Sigurisht se promovimi nuk ngelet në nivel kombëtar, por ne si organizator të këtij eventi kemi një rrjetë të gjerë të partnerëve ndërkombëtare të cilët ndikojnë në rritjen e vlerave dhe promovimin e vlerave tona në përgjithësi si shoqëri.

“Albanian ICT Awards” gjithashtu gjatë këtyre tre

viteve të fundit ka marrë shumë aplikime nga studentë nga Universitete publike e private, ku në një farë mënyre është bërë një lloj skanimi në formën e hulumtimit të temave më të mira të Diplomave. Kjo ka nxjerrë në pah edhe defektet, por edhe avantazhet e nivelit të universiteteve nëse i krahasojmë me njëri- tjetrin. Prandaj nga viti në vit niveli përfaqësues ka ardhur duke u ngritur përsa i takon këtij aspekti, pasi studentët dhe pedagogët përmes “ICT Awards” shohin mundësinë e vlerësimit të punës së tyre, pra për të mos ngelur

mesatare prej me shume se 70 % mbulim 3G të këtyre zonave. Këto janë shifra që lënë pas disa vende të rajonit si Serbia, Kroacia dhe Bosnja e Hercegovina për nga penetrimi i shërbimeve ICT në zonat rurale.

Një nga treguesit kyç të zhvillimit të shoqërisë së informacionit është edhe ofrimi i aksesit në internet të shkollave publike dhe private. Shqipëria mbulon 98 % të shkollave me internet fiks duke qëndruar pas Bosnje Hercegovinës dhe Kroacisë të cilat janë në nivelin 100%.

• A ofron Shqipëria infrastrukturë mbështetëse për zhvillimin e aplikacioneve apo inova-cioneve të ndryshme në sektorin e ICT? Çfarë duhet bërë më shumë në këtë drejtim?

AA: Përsa i përket indeksit të zhvillimit të sektorit ICT, Shqipëria renditet e fundit në Europë madje

edhe nën mesataren globale. Shtete fqinje si Bosnja e Hercegovina, Serbia, Kroacia, Maqedonia që të gjitha qëndrojnë mbi mesataren globale të indeksit të zhvillimit së sektorit ICT.Për pyetjen tuaj se çfarë duhet bërë më shumë, mendoj se burimet njerëzore potenciale nuk mungojnë për të arritur një gjë të tillë, prandaj është e nevojshme një investim strategjik nga institucio-net shtetërore për mirë menaxhimin e këtyre resur-

një diplome vetëm në letër, por të gjejë zbatim teknik e pse jo të marrë çmimin kombëtar qoftë individi e po ashtu edhe Universiteti që përfaqëso-het nga studenti.

• Si renditet Shqipëria në sektorin e ICT në krahasim me vendet e rajonit apo edhe më gjerë?

AA: Në raportin e indeksit të zhvillimit të sektorit ICT vihet re se Shqipëria renditet ndër vendet e fundit në kontinent me një rezultat nën mesataren globale. Megjithatë sektori i ICT edhe pse matet me një numër të caktuar treguesish kjo nuk do të thotë se realisht gjendja është pesimiste në të gjitha aspektet. Për shembull nëse marrim statistikat rreth mbulimit 3G të popullsisë rurale nga shumë vende të tjera të botës radhitet edhe Shqipëria me një

TEKNOLOGJI & BIZNES

24

seve, në bashkëpunim me shoqërinë civile dhe nevojat e sektorit të biznesit mund të arrihet një lëvizje në këtë drejtim.

• Çfarë promovon ky aktivitet? Inovacionet që do të paraqiten në “Albanian ICT Awards” do të mund të vihen në funksion të zhvillimit të biznesit apo të vendit në tërësi?

AA: “ICT Awards” ka një slogan që nga viti i parë “The Highest Individual Recognition”, ku në këtë sens qëllimi primar është të nderojë dhe vlerësojë vlerat individuale në fushën e ICT si dhe identifikimi i risive të një viti paraprak siç është rasti tani në nderim të vlerave të vitit 2014. Por në mënyrë indirekte ky aktivitet ashtu siç edhe e theksoi kryeministri Edi Rama në edicionin e kaluar, është si një revolucion në vetvete i cili i flet të ardhmes edhe kur të tjerët janë në gjumë. Është një nismë që ngjall

themi se nuk kemi pasur përkrahje, edhe pse ka lënë shumë për të dëshiruar. Megjithëse përkrahjam-bështetja e institucioneve publike na ka dhënë një shpresë më të madhe, duke pasur synime shumë afatgjata dhe ambicioze ne synojmë dhe urojmë që të kemi mirëkuptimin e tyre për të na konsideruar partnerë jo vetëm të një eventi apo mbrëmje gala, dhe mundësie për të dhënë një �alim përpara 300

drejtpërdrejt me komunitetin e ICT-së dhe duke parë që viti 2014 ka qenë një vit i inovacioneve dhe zhvillimeve në tregun tonë presim që numri i apliki-meve të jetë i konsiderueshëm. “Albanian ICT Awards” është garë mbarëkombëtare dhe aplikimet arrijnë nga gjitha trevat shqipfolëse dhe vlen të përmenden edicionet e kaluara ku kemi pranuar aplikime nga Shkupi, Tetova, Tirana, Vlora, Korça, Durrësi, Shkodra, Prishtina, Gjakova, Prizreni, Gjilani, Ulqini apo Shqiptarët të cilët jetojnë në shtete të ndryshme të Perëndimit. Sa i përket grupmoshave, gjithashtu konkursi është i hapur nga adoleshentet të cilët mund të jenë të moshës prej 10 vjeç e deri tek akademikët të cilët i takojnë një moshë që mund të jenë mbi 60 vjeç, ne varësi të kategorisë ku ata aplikojnë.

Në fund një Ftesë direkte nga ju, drejtuar perso-nave të pasionuar pas ICT, me një motiv të fortë, Përse duhet të marrin pjesë në “Albanian ICT Awards”?

AA: Shfrytëzojmë rastin që përmes kësaj interviste t’ju bëjmë thirrje të gjithë personave të cilët kanë realizuar një projekt në fushën e ICT-së dhe përmes projektit të tyre kanë pasur një impakt konkret të aplikojnë në “Albanian ICT Awards III”. Tashmë ky aktivitet i mirënjohur për të gjithë shqiptaret do të promovojë inovatorët nga viti në vit duke e kthyer në një traditë të vërtetë vlerash, por edhe në një institucion vlerësimi në mesin e profesionistëve më të mirë të komunitetit të ICT-së.

Aplikimet janë online dhe mund të bëhen duke vizituar www.ictawards.org

shpirtin e konkurrencës, të bën të shikosh të ardhmen me sy më ndryshe, më shpresëdhënës dhe të bën të ndjehesh më shumë Evropian.

• Keni gjetur përkrahje nga institucionet shtetërore apo nga biznesi për këtë. Çfarë ofron të veçantë ky edicion i 3-të?

AA: Edicioni i tretë, që tani është afër, duket se do të ketë një përkrahje më të theksuar. Por, nuk mund të

profesionistëve të përzgjedhur, por ta konsiderojnë këtë eveniment si një partner të një procesi afatg-jatë të zhvillimit të vlerave profesionale.

Biznesi e po ashtu Media, duket se e ka kuptuar shumë mirë këtë nisëm duke i dhënë vëmendje shumë të posaçme kësaj nisme e duke e kthyer bashkëpunimin në konkretizim të vërtetë. Mund të them se kjo e fundit është jetike përsa i takon shkëlqimit të “ICT Awards” që ka arritur deri më tani, e gjë për të cilën jemi shumë krenarë.

• Nisur nga përvoja e viteve kaluara si janë pritshmëritë në numra të pjesëmarrësve? Nga vijnë pjesëmarrësit? Shkollimi i tyre, grupmo-sha apo trevat nga vijnë ata…?

AA: Nisur nga përvoja e viteve të kaluara edhe këtë vit presim një numër të konsiderueshëm të apliki-meve. Ne si organizatorë jemi gjatë gjithë vitit në gjurmë të inovatorëve dhe jemi në kontakt të

TEKNOLOGJI & BIZNES

Media Partner i eventit

TEKNOLOGJI

HOW TO - SI TË - QYSH ME

HOW TO - SI TË - QYSH ME

26

Figurat e njohura publike dhe faqet e ndryshme në Face-book të cilat kanë numër të madh të ndjekësve, kanë mundësinë të verifikohen nga Facebook si faqe autentike zyrtare.

Profilet dhe faqet e verifikuara përmbajnë simbolin “tick” pranë emrit.

Procesin e verifikimit të profileve për figurat publike e ka lehtësuar aplikacioni Facebook Mentions. Ky aplikacion momentalisht është i disponueshëm vetëm në platformën iOS dhe për ta shkarkuar duhet ta keni të konfiguruar në formatin amerikan në iOS paisjen tuaj.

Aplikacionin mund ta shkarkoni edhe direkt nga ky link:https://itunes.apple.com/us/app/facebook-mentions/id894913642?mt=8

TEKNOLOGJI

*Nëpërmjet kësaj forme mund të aplikoni për verifikim të profileve për figura publike (aktor, muzikant, gazetar, politikan, etj). Kërkesat për verifikim të faqeve të bizneseve

apo të kategorive tjera nuk do të merren parasysh.

Ky opsion do t’ju dërgojë tek formulari ku duhet t’i vendosni të dhënat e sakta për të parashtruar kërkesën për verifikim të profilit.

Pasi ta hapni aplikacionin Facebook Mentions, klikoni Get Started:

Zgjidhni opsionin “My page isn’t verified…”

Klikoni këtu për ta plotësuar formularin!

FACEBOOK?Si të verifikojmë faqen e

27

WIRELESS-IT?Si të ndryshojmë fjalëkalimin e

TEKNOLOGJI

Shpesh herë ndodh që dikush përdor wirelessin tuaj dhe madje e keqpërdor atë duke shkarkuar dhe duke ju dëmtuar. Ndaj shfaqet si nevojë të dish se si ta ndryshosh �alëkalimin në çdo moment kur ju krijohet përshtypja se dikush po abuzon me të.

Në hapat e mëposhtme është mënyra e thjeshtë për ta ndry-shuar atë:

Hapi 1:Hapni një shfletues interneti (p.sh Google Chrome) dhe në shiritin për kërkim shkruani tplinklogin.net

Hapi 2:Hapet një kornizë e cila kërkon një emër përdorues-username, dhe një �alëkalim-password, që të dyja janë admin

Hapi 3:Pasi të kyçeni në anën e majtë zgjidhni opsionin Wireless, pastaj nën opsionin Wireless security.

Hapi 4:Tek korniza ku shkruan “Password”, shkruajeni �alëkalimin e ri, po aty gjendet �alëkalimi i vjetër natyrisht.

Hapi 5:Pastaj klikoni “Save”, dhe më pas një bëni restart kompjuterit në mënyrë që të aktivizohet �alëkalimi i ri.

Nëse ju duhet të karikoni iPhone-in ose iPad-in tuaj me urgjencë, këshilla e dhënë në këtë artikull do t’ju ndihmojë të përshpejtoni proçesin.

IPHONE / IPADmë shpejt?

Si të karikojmë

Vendosni iPhone-in ose iPad-in në Airplane Mode

Lidheni me prizën e furnizimit me energji.

Pajisja juaj do të realizojë proçesin e karikimit shumë më shpejt se normalisht.

1

32

ARTIKUJ “TOP RATED”

ARTIKUJ “TOP RATED”

FRANGA Midis viteve 1926 dhe 1939, emri u përdor për monedhën shqiptare të arit me vlerë 5 Lekë Shqiptare në transaksionet ndërkombëtare.

MONEDHATLeku i parëNë vitin 1926, monedhat e bronzit u paraq-

itën në vlerat e 5 dhe 10 qindarka leku, së bashku me nikelin 1/4 (5 centë), 1/2 dhe 1 lek si dhe monedhën e argjendë 1, 2 dhe 5 franga ari. Pjesa e përparme e frangave (monedhe) përshkruan Mbretin Ahmet Zogu. Në vitin 1935, qindarkat 1 dhe 2 prej ari dolën në qarkullim të barazvlerëshme me 5 dhe 10 qindarka leku. Ky serial monedhash

përshkruante motivet e veçanta neoklasike të cilat thuhen se janë ndikuar nga mbreti italian, Victor Emmanuel III i cili përflitet se ka qënë një koleksionues monedhash.

Këto monedha përmbajnë gërmën “R” dhe “V” të cilat përfaqësojnë Romën dhe Venecian.

Nën drejtimin e Benito Musolinit, Italia

29

HISTORIA E LEKUTçfarë nuk dimë rreth tij?

Monedha shqiptare, Lek, doli në qarkullim për herë të parë në shkurt të 1926. Ajo e mori emrin nga Aleksandri i Madh, emri i të cilit shpesh shkurtohet në “Leka” në gjuhën shqipe. Portreti i Aleksandrit

shfaqet në pjesën e përparme të monedhës 1 lek ndërsa pjesa e prapme e tij e tregon atë mbi kalë.Emri “qindarkë’ rrjedh nga �ala shqipe “qind’ që do të thotë një qind.

ARTIKUJ “TOP RATED”

30

pushtoi Shqipërinë dhe emëtoi një seri të re monedhash në vitin 1939 në vlerat 0.20, 0.50 dhe 1 Lek prej materiali të çeliktë të pandryshkur. Si dhe monedha argjendi 2, 5 dhe 10 lek. Monedhat dolën në qarkullim deri në 1941 dhe kanë portretin e Mbretit Italian, Victor Emmanuel III në pamjen e përparme si dhe shqiponjën italiane dhe sqeparin në pjesën e mbrapshme.

Në 1947, pak pasi partia komuniste erdhi në fuqi, monedhat më të vjetra u tërhoqën nga qarkullimi dhe u paraqitën zinku ½, 1, 2 dhe 5 lekë.

Të gjitha këto përshkruanin simbolin kom-bëtar socialist. Kjo seri u prodhua përsëri në 1957 dhe u përdor deri në vitin 1965 kur ndodhi edhe reforma e monedhës.

Leku i dytëNë 1965, monedhat prej alumini (të vitit 1964) u prezantuan në vlerat 5, 10, 20 dhe 50 qindarka dhe 1 lek. Të gjitha monedhat përshkruanin emblemën shtetërore të Socializmit. Në 1969, një seri e dytë e monedhave prej alumini, me vlerë 5, 10, 20,

50 qindar dhe 1 lek u lëshuan në kuadrin e festimeve të çlirimit nga fashizmi në 1944.Në 1988, ndodh një ridizenjim i tretë i monedhave prej alumini 5, 10, 20, 50 qindarka dhe 1 lek. Monedha 50 qindarka dhe 1 Lek kishin të njëjta në madhësi, peshë dhe paraqitje. Monedha 1 Lek kishte si mbishkrim “Republika Popullore Socialiste e Shqipërisë“.

Leku i tretëNë vitet 1995 dhe 1996, monedha të reja dolën në qarkullim në vlerat 1, 5, 10, 20 dhe 50 lekë për të vazhduar me 100 lekë në vitin 2000.

Monedhat përkujtimoreNë vitin 2001, 100 dhe 200 lekë dolën në qarkullim nën temën integrimi i Shqipërisë në BE dhe 50, 100, dhe 200 Lekë në kujtim të 500 vjetorit të Statujës së David. Në vitin 2002, 50 Leke dhe 100 Leke dolën në qarkullim në 90 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë Në 2003, doli në qarkullim, 50 lekëshi në kujtim të 100 vjetorit të vdekjes së Jeronin De Radës. Në 2004, e njëjta monedhë doli në qarkullim e frymëzuar

nga antikiteti shqiptar. Ato përshkruanin kostumet tradicionale të Shqipërisë dhe Dean e lashtë. Në 2005, 50 lekë u lëshua në 85 vjetorin e shpalljes së Tiranës si kryeqytet.

KartmonedhatNë vitin 1926, Banka Kombëtare e Shqipërisë prezantoi kartmonedhat në vlerat 1, 5, 20 dhe 100 franga ari. Në vitin 1939, kartmonedhat u emetuan në vlerat 5 dhe 20 franga. Ato u ndoqën në vitin 1944 nga kartmonedhat 2, 5, 10 lek dhe 100 franga. Në 1945, Banka a Shqipërisë emëtoi më shumë kartmonedha të Bankës në vlerat 10 lek, 20 dhe 100 franga. Kartmonedha të rregullta u emetuan edhe gjatë vitit 1945 në vlerat 1, 5, 20, 100 dhe 500 franga. Në vitin 1947, doli Dekretligji nr. 445, datë 07.07.1947 “Mbi heqjen nga qarkullimi të banknotave të quajtura franga dhe emëtimin e një emis-ioni të ri”, si njësia bazë e monedhës në vend të Frangut u caktua Leku.

Sipas Wikipedia, në 1947, leku u adoptua si vlera kryesore me kartmonedhat 10, 50, 100, 500 dhe 1000 lekë.

Se çfarë të gatuash për darkë mund të jetë një dhimbje koke. Por mund të ketë një zgjidhje: Chef Watson.

Ky shef guzhine nuk ka një restorant, nuk orga-nizon as edhe një emision gatimi. Chef Watson nuk është as njeri.Ai është një software që krijon receta origjinale duke përdorur algoritme për të kombinuar përbërësit – shpesh në mënyra që ju nuk do ti prisnit fare. IBM na prezantoi me disa nga pjatat e frymëzuara nga Chef Watson gjatë një turi në zyrat qendrore të Watson në zemër të Silicon Alley në New York City, SHBA.

Si lindi Chef Watson

Chef Watson është një vazhdim i Watson, teknologjia konjitive e IBM që përpunon infor-macionin si një qënie njerëzore, kupton gjuhët dhe bëhet gjithnjë e më i zgjuar. Ju mund ta kujtoni Watson si një super kompjuter i cili fitoi çmimin “Jeopardy” në fillim të vitit 2011. Fitorja nxorri në pah potencialin e fuqishëm të Watson kudo nëpër botë dhe IBM filloi të mendonte për përdorime të tjera të tij.

Në fund të 2011, kompania vendosi të aplikonte aftësitë e Watson ndaj një detyre të përditshme – gatimit – për të ekploruar nëse kompjuterat

(POR AI NUK ËSHTË NJERI)!Takoni shefin e kuzhinës më ‘hot’ të New York-ut

ARTIKUJ “TOP RATED”

31

Ky është një kokteil i shpikur nga Chef Watson: shampanjë franceze e realizuar me lëng molle, mjaltë, nektar bananeje dhe xhinxher të bluar.

ARTIKUJ “TOP RATED”

mund ta rrisin kreativitetin njerëzor si dhe për të zbuluar kombinime të reja.

“Një koleg më sugjeroi realizimin e një sistemi krijues kompjuterik në realizimin e recetave të reja të gatimit që nuk ishin hasur më parë,” thotë Florian Pinel, inxhinieri kryesor i software për Chef Watson. “Kur dëgjova për këtë projekt, mendova se ishte perfekt për mua,” – shton ai.

Duke punuar me shefat e kuzhinës të Institutit të Edukimit Kulinar (ICE), Pinel dhe ekipi i tij përpi-luan së bashku një databazë prej 30,000 recetash për të kuptuar se cilët përbërës mund të shkonin së bashku dhe në cilat kuzhina. Ata gjithashtu kaluan faqet e Wikipedia për të marrë më shumë informacion rreth kuzhinave të ndryshme të botës.

Si rezultat, ata dizenjuan Chef Watson. Ai ndihmon për të kombinuar kuzhinat e ndryshme duke identifikuar kështu përbërësit e përbashkët në to.

Marsin e kaluar, ekipi zbuloi Chef Watson në një kamion gatimesh gjatë nje festivali – South by Southwest Festival ne Austin, Teksas. Aplikacioni analizoi disa receta gatimi duke i dhënë shefave të kuzhinës së Instititutit të Edukimit Kulinar, Michael Laiskonis dhe James Briscione diçka të rëndë-sishme për tu marrë. Proçesi prodhoi një ‘hit’ të papritur: kebab molle vietnamez të gatuar me mish derri, kërpudha, mollë dhe luleshtrydhe.

Si punon aplikacioni

Pas suksesit të kamionit me gatime, IBM prezantoi një version beta të aplikacionit qershorin e kaluar në bashkëpunim me Bon Appetit. Chef Watson mësoi më shumë rreth kombinimeve të përbërësve dhe stileve të gatimeve duke marrë

informacion prej më shumë se 9,000 recetave të Bon Appetit.

Aplikacioni i përdor recetat ekzistuese për të gjeneruar të vetat. Pasi të keni hapur aplikacionin, filloni me futjen e përbërësve. Le të themi se po përgatisni një darkë. Kështu që shkruani përbërësit bazë “karkalecë” dhe ‘domate.’ Chef Watson do t’ju propozojë përbërës të tjerë që mund të shkojnë me to. Ndoshta limonë, ullinj apo polentë. Pasi shtojmë përbërësit e sugjeruar dhe përjashtojmë ato që nuk duam, zgjedhim një gjellë (psh, pasta (makarona) oriz apo paella (pjatë karakteristike spanjolle e gatuar me oriz dhe fruta deti). Më pas plotesojmë menune “subjekt”. Në rastin tonë, “darkë’. Chef Watson gjeneron miliona kombinime përbërësish por kufizohet tek 100 variacionet më të mira.

Biles i radhit ato sipas dëshirave apo preferencave tuaja. Që do të thotë se për ju kemi 100 recetat më karakteristike nga të cilat mund të zgjidhni.

E ardhmja e Chef Watson

Meqë aplikacioni është ende në fazën ‘beta’, ka ende disa ‘trille’ mbi të cilat duhet të punohet

përpara se të dalë zyrtarisht. Chef Watson mund të bëjë edhe kombinime jo gjithmonë të mira,” thote Pinel. “Ju mund të zgjidhni “midhje” dhe ‘çokollatë’, për shembull. Por prej këtu, ju mund të realizoni kombinime të hatashme. Chef Watson është aty për t’ju frymëzuar por se jo gjithnjë do të shkojë siç duhet.”

Në zemër të tij, Chef Watson është një mjet zbulimi që mund të ndryshojë potencialisht mënyrën se si njerëzit e shohin gatimin. Ai mund të na bëjë më të guximshëm për të provuar receta të reja.

Për ta eksploruar vetë këtë aplikacion, klikoni në linkun e mëposhtëm:

http://www.ibm.com/smarterplanet/us/en/cognitivecooking/

https://watson.ihost.com/watson/chefwatson/page/login.html

32

Burimi: Businessinsider. Artikull i sponsorizuar nga IBM.

ARTIKUJ “TOP RATED”

33

Nuk ka diskutim, ju e kontrolloni trupin tuaj! Por trupi juaj mund tju kontrollojë juve gjithashtu! Gjeste e qëndrime të thjeshta të trupit – secila prej tyre ka një efekt dramatik mbi mënyrën e të menduarit, të ndjerit dhe të vepruarit.

Ajo që është më e mira e të mirave ështe se nuk ju duhet të jeni një atlet apo një njeri që merret me joga. Thjesht të duhet të jesh vetvetja. Vetem tani mund të bëhesh më i mirë!

Ja 11 pozicionet kryesore të trupit që do t’ju vijnë në ndihmë të karrierës suaj!

PERFORMANCËN TUAJ11 pozicione të trupit që ndihmojnë

Ji më i vendosur duke kryqëzuar krahët: E çuditshme por të kryqëzosh krahët mund tju ndihmojë të performoni më mirë në zgjidhjen e problemeve. Dhe kjo është e

mrekullueshme sepse këmbëngulja është një tipar i sipërmarrësve të suksesshëm. Sa herë që ndiheni se keni ngecur, përpiquni të kryqëzoni krahët. Kushedi se çfarë zgjidhje mund tju vijë!

Merrni fuqi duke tensionuar muskujt: E dini se sa e tensiononi trupin para bërjes së një inxheksioni? Kështu reagon trupi për të zvogëluar sa më shumë dhimbjen. Tensionimi i muskujve ju ndihmon të jeni edhe më i përqëndruar kur dëgjoni lajme jo të mira. Tensionimi i muskujve ndihmon në heqjen e dëshirës për të ngrënë. Tingëllon sikur duhet të qëndrojmë kështu gjatë gjithë ditës:)

Bëhuni më krijues duke u shtrirë: Sipas profesorit të Australia National University, Dr. Darren Lipnicki, pozicioni "shtrirë"mund tju bëjë më krijues. "Duket sikur në këtë pozicion mendimet tona krijuese i kemi në kurrizin tonë. Një nga arsyet është se kur qëndrojmë në këmbë, më tepër substanca kimike (që nuk stimulojnë adrenalinën) lëshohen. Dhe pikërisht substanca të tilla jo të lidhura me adrenalinën na heqin aftësinë për të menduar në mënyrë krijuese. Tani keni edhe një arsye tjetër për tu shtrirë," përfundon profesori.

Fito besim duke marrë pozicionin e një supermeni! Sipas profesorit të Universitetit të Harvardit, Amy Cuddy, 2 minuta në një qëndrim që tregon fuqinë tuaj, duke i mbajtur duart në bel ose lart në drejtim nga qielli, ose qëndrimi si një Superman, do të rrisë besimin në vetvete. Provoni këtë truk para se të merreni me një situatë që e dini se do tju bëjë të ndiheni nervoz, të pasigurtë ose të frikësuar. "Më besoni, funksionon," thotë Cuddy.

Buzëqesh për të ulur sa më shumë stresin: Ngrysja e vetullave, ngërdheshja dhe shprehja të tjera negative të fytyrës e sinjalizojnë trurin tuaj se çfarëdo që po bëni është e vështirë. Trupi juaj reagon duke lëshuar kortisol, e cila ngre nivelin e stresit. Dhe dihet se si shkon më tej. Ja kura: Buzëqesh! Do të ndiheni më pak të stresuar edhe nëse situata nuk ndryshon. Kjo ka edhe një bonus tjetër: kur ju shikojnë duke qeshur, të tjerët ndjejnë më pak stres!

ARTIKUJ “TOP RATED”

34

Përulu lehtë për të qënë rehat: Përulja e kokës përpara lehtë kur takoni dikë tregon respekt dhe përulësi dhe ndihmon në heqjen e ndonjë diferencimi të perceptuar në status. Herën tjetër që ju do të takoni dikë, anojeni pak kokën përpara, buzëqeshni, shikojeni në sy dhe tregoni se jeni i nderuar nga ky prezantim. Ne të gjithë i duam njerëzit që na pëlqejnë. Kur tregoni se jeni të kënaqur nga ky takim, tjetri është i qetë dhe është vetvetja.

Imito të tjerët për të kuptuar emocionet: Mund të tingëllojë e çuditshme por kërkimet tregojnë se të imitosh shprehjet joverbale të njerëzve të tjerë mund tju ndihmojë të kuptoni emocionet që ato po kalojne. Më shkurt, "nëse imiton shprehjet e dikujt tjetër, do të kuptosh se si ndihet ai."

Anohu për të ulur konfliktin: Kur tensioni është i lartë, qëndrimi ballë për ballë mund të jetë shumë konfrontues. Kur ajo që do të thoni mund ta bëjë personin tjetër të ndihet i sfiduar, ndryshoni qëndrim dhe anohuni paksa. Nëse jeni në argument e sipër, mos u largoni, thjesht merrni këtë anim të lehtë në qëndrim. Një gjë e tillë do të ulë imazhin e një konfrontimi të perceptuar dhe mund ta bëjë një bisedë jo të rehatshme të tingëllojë më pak armiqësore.

Fol me duar për të jenë sa më i qartë: Le të themi se po tregoni një histori në një party. Xhestet e duhura i japin vlerë �alëve pa masë. Sillu në të njëjtën mënyrë në një situatë profesionale. Të përdorni duart kur jeni duke folur do tju ndihmojë të ndiheni plot besim, të mendoni më qartë dhe të vini theksin në �alë dhe shprehje të caktuara.

Me duar përmirësoni njohuritë e fituara: Kërkimet tregojnë se tu kërkosh fëmijëve të thonë atë që kanë mësuar nuk ka ndonjë efekt në përforcimin e mësimit - por tu kërkosh atyre të bëjnë xheste ndërsa mësojnë i ndihmon ata të mbajnë mend ato që kanë mësuar. Nëse kjo funksionon për fëmijët, duhet të fuksionojë edhe për ne.

Përdor çamçakiz për tu ndjerë më syçelë dhe në një gjendje shpirtërore më të mirë: Të përtypësh në gojë një copë gomë nuk mund të duket veçanarisht profesionale. Akoma një numër studimesh tregojnë se çamçakizi ju bën të ndiheni më i gjallë. Dhe ju përmirëson kohën e reagimit tuaj si dhe ju përmirëson vëmendjen. Ja një mendim: Herën tjetër që ju duhet të zgjidhni një problem, shtrihuni, kryqëzoni krahët dhe përtypni një çamçakiz. Ndoshta ky është kombinimi i saktë që ju nevojitet për të arritur suksesin e radhës.

PERSONAZH

36

Emri: Susan WojcickiPozicioni: CEO, YouTubeKombësia: AmerikaneMosha: 46 vjeçeStatusi: E martuarFëmijë: 5Arsimi: Master Shkencor, Universiteti i Kalifornisë, Santa Cruz; Master për Administrim Biznesi, Anderson School of Management; Bachelor of Arts/Science, Universiteti i Harvardit

“GARAZHI”që vulosi fatin e Susan Wojcicki

Susan Wojcicki dhe garazhi ku u ngrit zyra e parë e Google nga themeluesit e kësaj të fundit, Larry Page dhe Sergey Brin, në Menlo Park.

Susan Diane Wojcicki (5 korrik, 1968) është një grua biznesmene e cila mban postin e CEO në YouTube.

Jeta e hershme dhe arsimiWojcicki është vajza e Esther Wojcicki, një edukatore me origjinë ruso-çifute, dhe e Stanley Wojcicki, profesor fizike polako-amerikan në Universitetin e Standfordit. Ajo ka 2 motra: Janet Wojcicki(PhD, antro-polog dhe epidemiologe) dhe Anne Wojcicki, themeluese e 23andMe.

Ajo u rrit në kampusin e Stanfordit me George Dantzig si fqinj të saj.

Ajo ndoqi Gunn High School ne Palo Alto, Kaliforni dhe shkruajti per gazeten e shkol-lës. Wojcicki studjoi histori dhe letersi ne Universitetin e Harvardit dhe u diplomua me medalje ne 1990. Fillimisht ajo planifikoi të merrte një PhD në degen e ekonomiksit dhe të hidhej në fushën akademike por i ndryshoi planet kur ajo zbuloi teknologjinë.

Ajo gjithashtu mbaroi masterat e shkencës në ekonomiks nga Universiteti i Kalifornisë, Santa Cruz në vitin 1993 dhe një Master në Biznes Administrimi nga UCLA Anderson School of Management në vitin 1998.

KarrieraNë shtator të 1998, i njëjti muaj që Google u krijua, themeluesit e saj, Larry Page dhe Sergey Brin ndërtuan një zyrë në garazhin e Wojcicki në Menlo Park. Para se të bëhej menaxherja e parë e marketingut të Google në 1999, Wojcicki punoi në depar-tamentin e marketingut në Intel në Santa Clara, Kaliforni. Ajo ishte edhe konsulente menaxhimi në Bain & Company dhe R.B. Webber & Company. Në Google, ajo punoi në programet fillestare të marketingut si dhe në doodle të Google.

Wojcicki u rrit brenda Google për tu bërë

PERSONAZH

37

më vonë zëvendës-presidente e lartë e Advertising & Commerce dhe drejtuese e reklamimit dhe produk-teve analitike përfshirë Adwords, AdSense, Double-Click, and Google Analytics. Ajo zhvilloi AdSense e cila u u bë burimi i dytë më i madh i të ardhurave të Google. Me zhvillimin e të dy produkteve, statistikat e AdWords dhe AdSense tregojne se Wojcicki është përgjegjëse për 96 % të të ardhurave të Google. Ajo drejtoi Google Video dhe i propozoi bordit të Google që kompania duhet të blejë YouTube, e cila në atë kohë ishte një kompani e vogël që po konkurronte me Google. Ajo realizoi dy nga blerjet më të mëdha të Google, blerja me vlerë $1.65 miliardë e YouTube në 2006 dhe blerja $3.1 miliardë e DoubleClick në 2007.

Amerika duhet të ketë dëshirën e mirë të bashkojë pothuajse çdo vend që ta japë këtë shembull.” – Marre nga shkrimi i saj për Wall Street Journal për lejen e paguar të lindjes, Dhjetor 2014.

Shkurt sipas Wojcicki:

Tipari kritik i suksesit:KëmbënguljaPuna e parë e paguar:Hostes në një restorant në moshën 14 vjeçare.

Zgjidhja e projekteve të Google:“Ne jemi përpjekur të zgjidhim probleme që mendo-jme se vërtet kanë bërë një ndryshim në jetët e njerëzve.”

“Diplomate apo direkte?”“Jam diplomatikisht direkte.”

para se të merrte lejen e lindjes, Wojcicki shkruajti një opinion të sajin në Wall Street Journal lidhur me rëndësinë e lejes së paguar të lindjes. Ajo citohet shpesh lidhur me rëndësinë e gjetjes së një ekuilibri midis familjes dhe karrierës.

PERSONAZH

Më vonë, ajo u emërua Zëvendës-Presidente e Lartë e YouTube. Në shkurt të 2014, ajo mori drejtimin e YouTube. Wojcicki, e quajtur si “personi më i rëndë-sishëm në reklamim, si dhe “Googler-i” më i rëndë-sishëm që keni dëgjuar ndonjëherë, u radhit e 16-ta në Listën e Revistës Forbes – 100 Femrat më të Fuqishme në Botë në 2011. Në 2012, ajo u radhit e 25-ta në këtë listë. Dhe në 2013, në vendin e 30të. Për të vazhduar në 2014, kur u radhit e 12-ta.

Jeta personaleWojcicki u martua me Dennis Troper në 23 gusht, 1998 në Belmont, Kaliforni. Ato kanë 5 fëmijë. Më i fundit lindi në dhjetor të 2014. Më 16 dhjetor 2014,

Familja dhe fëmijët nga ‘goja’ e saj

“Fëmijët e mi e dinë që jam në shtëpi çdo natë për darkë.”

“Eshtë e rëndësishme për mua tju tregoj fëmijëve të mi pasurinë e jetës dhe të jem një model për ta. Kam kuptuar se vetitë e mia organizative dhe drejtuese testohen më shumë në shtëpi se sa në punë!”

“Edhe pse një kompani e vogël me më pak se 20 veta, edhe pse shtatëzënë me fëminë e parë, vendimi më i mirë që mora ishte ti bashkohesha Google në 1999. Vendimi më i keq? Që vendosa të blej një kukull dhe një lepurush menjëherë mbasi linda fëminë.”

“Kam qënë me fat që kam pasur mbështetjen e kompanisë që e vlerëson mëmësinë aq shumë sa Google. Kam qënë me fat që jetoj në një shtet si Kalifornia që i mbështet nënat punëtore. Por mbështetja ndaj nënave nuk duhet të jetë një çështje fati por një çështje. Leja e paguar e lindjes është e mirë për nënat, familjet dhe biznesin.

Dy �alë për platformën – YouTube

YouTube është një faqe ku mund të gjesh dhe të ndash video. Ajo e ka qendrën në San Bruno, Kaliforni. Ky shërbim u krijua nga tre ish-punonjës të PayPal në Shkurt të 2005, konkretisht Chad Hurley, Steve Chen dhe Jawed Karim.

Në nëntor të 2006, YouTube u ble nga Google për US$1.65 miliardë.

Susan Wojcicki me bashkeshortin e saj, Dennis Troper me te cilin ka 5 femije

38

KALENDAR

EVENTEVEkalendar i

Kalendari i eventeve të biznesit do të jetë një faqe e përhershme e BM, në të cilën do të pasqyrohen eventet e muajit pasardhës. Nëse keni një event, ju ftojmë ta prezan-toni atë në numrin tjetër të BM.

Thursday, February 26

M-PAY

Ludovic Laventure

2015

LEXO MË TEPËR LEXO MË TEPËR LEXO MË TEPËR

Ludovic Laventure was born in France in 1967. After spending 4 years in sales, he realized that he had greater interest in private entrepreneurship. In 2008, he started considering turning the mobile phone into a more e�ec-tive tool. There were no existing elements or services linking the mobile phone to the bank account. The need for more e�cient payment solutions was imminent. MPAY was born. - See more at: http://startupgrind.com/tirana/#sthash.cWreKDy3.dpuf

9-11 MarsProduktiviteti Personal dhe Puna në Grup16-18 MarsShitje dhe negocim: Teknikat e suksesit23-26 MarsLegjislacioni tatimor në praktikë

28 FebApplication deadlineOnline application formwww.hello-tomorrow.org/apply

24 MarchAnnouncement of the semi-finalists

1 AprilMatching with mentors

1 MaySemi-finalist video relase4-5 min video

10 JunePitch deck & BP

25-26 JunePitch of all semi-finalistsSelection of FinalistsSelection of Grand Winner

Masterclasses 1-to-1 mentoring sessions O�ce-hours by experts

CHALLENGE HELLO TOMORROWCHALLANGE

GRAND FINALE

TRAINING,CONSULTINGCERTIFICATION.

CILI DO TË JETË AVANTAZHI JUAJ KONKURUES?

39

BUSINESS MAGAZINE ËSHTË REVISTA E PARË DIXHITALE NË SHQIPËRI E CILA DO TË PUBLIKOHET ONLINE PERIODIKISHT DHE DO TË OFROHET PËR LEXUESIT NËFORMAT E MËPOSHTME:

Për shkarkim tek linkuhttp://infoalbania.al/businessMag/shkurt-2015/

Në rrjetet sociale të lidhura me Infoalbania:

https://www.facebook.com/infoalbanianews

https://www.linkedin.com/company/infoalbania-org?trk=biz-companies-cym

Në Emailin tuaj pasitë kryeni regjistrimin

Një falenderim i përzemërt shkon për stafin realizues të New Media Communications:

Gerti BoshnjakuRudina HoxhaLeart ZajmiPëllumb MetajEnton Mehmeti

Falenderojmë për mbështetjen në këtë numër, partnerët:

Portalin Qysh.meStartup Grind TiranaAlbanian ICT Awards

Kontakt: Adresa: Kompleksi Usluga, Tirana • Email: info@infoalbania.al / marketing@newmedia.al • Mobile: 067 20 11 531 • Web: www.infoalbania.al / www.newmedia.al

Infoalbania.al është produkt i New Media Communications, kompani marketingu që operon në Shqipëri prej vitit 2009. Infoalbania.al, ndër të parët portalë të pavarur në Shqipëri, solli një risi në format dhe në mënyra përdorimi të teknologjisë së

informacionit dhe mediave sociale në funksion të përcjelljes së informacionit tek audiencat e gjera online.

FALENDERIME

REGJISTROHU