93
Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty odpowiedzialności prawnej pielęgniarek i położnych Paweł Strzelec radca prawny

Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

  • Upload
    lyxuyen

  • View
    226

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Noweuprawnienia,noweroszczenia–aspektyodpowiedzialnościprawnejpielęgniarekipołożnych

PawełStrzelecradcaprawny

Page 2: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Oczymporozmawiamy?1. Ogólne założenia zmian ustawy o zawodachpielęgniarkiipołożnej.2. Nowe uprawnienia w praktyce zawodowejpielęgniarkiipołożnej.3.Noweuprawnieniaz„stare”zlecenia.4.Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki/położnej.5.Ewentualneskutkiprawno-finansowezwiązanezbłędamiwzakresierealizacjinowychuprawnień.6. Formy zatrudnienia pielęgniarki / położnej aodpowiedzialnośćcywilna.

Page 3: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Ogólnezałożeniazmianustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

Page 4: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Istotązmianjestpowierzeniepielęgniarkomipołożnymubezpieczeniazdrowotnegoszerszychuprawnień związanych z możliwością zlecaniaokreślonego pakietu badań diagnostycznych,leków w kontynuacji schorzeń przewlekłych, jakteżsamodzielnegozlecaniawybranejgrupyleków.

Zmiany uzasadnia liczba pielęgniarek ipołożnych. Łącznie pielęgniarki i położneposiadające tytuł licencjata pielęgniarstwa ipołożnictwaoraztytułmagistrapielęgniarstwa im a g i s t r a p o ł o ż n i c t w a t o p o ł o w azarejestrowanych aktywnych zawodowopielęgniarekipołożnych.

Page 5: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Projektowana ustawa ma przedewszystkimnacelupoprawędostępnościdoświadczeńopiekizdrowotnej.

Ponadto, projektowane zmiany wpłyną naefektywne wykorzystanie czasu pracy członkówzespołuterapeutycznego,wykorzystanieumiejętności,wiedzy, doświadczenia i poziomu wykształceniazawodowego pielęgniarek i położnych, zmniejszenieobciążeniapracączęścipersonelumedycznego.

Jednocześnieprojektowanezmianyprzyczyniąsiędo poprawy statusu zawodowego pielęgniarek ipołożnych potwierdzonego uzyskaniem szerszychuprawnień i kompetencji zawodowych, jakopotwierdzenie poziomu wykształcenia, zdobytejwiedzyidoświadczeniazawodowego.

Page 6: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

W ramach samodzielnego wykonywaniaświadczeń pielęgniarka/położna posiadającadyplomukończeniastudiówdrugiegostopnianakierunkupielęgniarstwo/położnictwoorazpielęgniarka/położna posiadające tytułspecjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lubpołożnictwa ma prawo samodzielnie (jeżeliukończyła kurs specjalistyczny w tymzakresie):

6

Page 7: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

§ ordynować leki zawierające określonesubstancje czynne, z wyłączeniem lekówzawierających substancje bardzo silniedziałające, środki odurzające i substancjepsychotropowe oraz środki spożywczespecjalnegoprzeznaczeniażywieniowego,wtymwystawiaćnanierecepty,

§ ordynowaćokreślonewyrobymedyczne,wtymwystawiaćnaniezleceniaalborecepty.

Pielęgniarka/położna wykonuje wskazaneczynności zawodowe po uprzednimosobistymbadaniufizykalnympacjenta.

7

Page 8: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

§ W ramach realizacji zleceń lekarskich pielęgniarka/położna posiadająca dyplom ukończenia studiów conajmnie j p ierwszego stopnia na k ierunkupielęgniarstwo/położnictwo ma prawo wystawiaćrecepty na leki, z wyłączeniem leków zawierającychsubstancjebardzosilniedziałające,środkiodurzająceisubstancje psychotropowe, oraz środki spożywczespecjalnego przeznaczenia żywieniowego niezbędnedo kontynuacji leczenia, jeżeli ukończyły kursspecjalistycznywtymzakresie.

8

Page 9: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

Pielęgniarka/położnaposiadającatytułspecjalistywdziedzinie pielęgniarstwa lub dyplom ukończeniastudiówconajmniejpierwszegostopnianakierunkupielęgniarstwo lub położnictwo ma prawowystawiać skierowania na wykonanie określonychbadań diagnostycznych, w tym medycznejdiagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badańwymagającychmetoddiagnostycznych i leczniczychstwarzającychpodwyższoneryzykodlapacjenta.

9

Page 10: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

O b ow i ą z e k u k o ń c z e n i a k u r s uspecjalistycznego (uprawniającego don o w e g o z a k r e s u om aw i a n y c hkompetencji), nie dotyczy pielęgniarek/położnych,którewramachkształceniawszkołach lub w ramach szkoleniaspecjalizacyjnego nabyły wiedzę objętątakimkursem.

10

Page 11: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Lp. Grupaleków Substancjeczynne Postać,mocidrogapodania

1 2 3 4

5. lekiprzeciwzakaźnedziałająceogólnie

amoxicillinum dostosowaniadoustnegodoxycyclinum dostosowaniadoustnego

aciclovirum dostosowaniadoustnego

fluconazolum dostosowaniadoustnego

6.środkiznieczulające

działającemiejscowo

lidocainum dopodawanianaskóręibłonyśluzowe

lidocainum** roztwórdowstrzykiwań

Lidocainum+prilocainum dopodawanianaskóręibłonyśluzowe

7. lekiprzeciwbólowe tramadolum,tramadolum+paracetamolum

postaciedopodawaniadoustnegoidoodbytniczego

8. anksjolityki hydroxyzinum dostosowaniadoustnego11

Page 12: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

hXp://bil.aptek.pl/servlet/interakcje/int_start

Sprawdź,czyprzepisanelekiwchodząmiędzysobąwinterakcjeijakiegorodzajutosąinterakcje

Wartoznaćtęstronę

Page 13: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

WYKAZBADAŃDIAGNOSTYCZNYCH,naktórepielęgniarkaipołożna,októrychmowawart.15aust.6ustawyzdnia15lipca2011r.ozawodachpielęgniarkiipołożnejbędziemiałaprawowystawiaćskierowania

L.P. RODZAJBADANIA NAZWABADANIADIAGNOSTYCZNEGO

1. Badaniahematologiczne

1)  morfologiakrwiobwodowej,wtymzilościowymoznaczeniemtrombocytówileukogramem;

2)  odczynopadaniakrwinekczerwonych(OB);3)  oznaczeniegrupykrwiiantygenuRh;4)  oznaczenieobecnościprzeciwciał;5)  VDRL;6)  badanieprzeciwciałanty–HIV,HCV,HBV,

13

Page 14: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

L.P. RODZAJBADANIA NAZWABADANIADIAGNOSTYCZNEGO2. Badaniabiochemicznei

immunochemicznewsurowicykrwi

1)  sód2)  potas3)  kreatynina4)  glukoza5)  hemoglobinaglikowana(HbA1c)6)  białkoC-reaktywne(CRP)–oznaczaniepoziomu7)  badaniewkierunkutoksoplazmozy(IgG,IgM)i

różyczki8)  OGTT

3. Badaniaukładukrzepnięcia wskaźnikprotrombinowy(INR)

4. Badaniamoczu 1) ogólnebadaniemoczuzoznaczeniemobecnościbiałkaiglukozy;

2) posiewmoczuzantybiogramem;14

Page 15: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

*dotyczypołożnych**niedotyczypołożnej

L.P. RODZAJBADANIA NAZWABADANIADIAGNOSTYCZNEGO5. Badaniakału 1)  badaniewkierunkuobecnościpasożytów;

2)  badaniewkierunkustwierdzeniakrwiutajonej;3)  posiewkałuwkierunkupałeczekSalmonellai

Shigella,6. Badaniacytologiczne*

1) cytologiaszyjkimacicy;

7. Badaniamikrobiologicznewydzielinyzdrógrodnych*

1)  badaniewkierunkudwoinkirzeżączki(GC);2)  badaniestopniaczystościpochwy;3)  badaniewkierunkuinfekcjiChlamydiatrachomars;4)  badaniewkierunkuinfekcjiHPV;

8. Badaniaradiologiczne** 1)  zdjęcieklatkipiersiowejwprojekcjiAPibocznej;

9. Badaniaelektrokardiograficzne

1) EKGwspoczynku;

10. Badaniainne 1)  badaniestomatologiczne,uwzględniająceocenęstanuzdrowiajamyustnej,określeniepotrzebprofilaktyczno–leczniczychiustalenieplanuleczenia,

2)  próbaRT23;

15

Page 16: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

WYKAZWYROBÓWMEDYCZNYCH,naktórepielęgniarkiipołożne,októrychmowawart.15aust.1ustawyzdnia15lipca2011r.ozawodachpielęgniarkiipołożnej,będąmiały

prawowystawiaćreceptyizlecenia.

L.P. NAZWAWYROBUMEDYCZNEGO

1. Zestawyinfuzyjnedoosobistejpompyinsulinowej10sztuk(obejmującewkłucie,łącznikidren)

2. Cewnikijednorazowedoodsysaniagórnychdrógoddechowych3. Cewnikizewnętrzne4. Cewnikiurologiczne

5. Cewnikijednorazoweurologicznelubwrównowartościichkosztujednorazowehydrofilowecewnikiurologiczne

6. Workidozbiórkimoczuzodpływem

7.Workidozbiórkimoczuwprzypadkunefrostomiilubwrównowartościichnabyciainnysprzęturologiczny(np.cewnikiurologiczne,paskimocująceitp.) 16

Page 17: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

L.P. NAZWAWYROBUMEDYCZNEGO

8.

Workistomijnesamoprzylepnejednorazowegoużyciawsystemiejednoczęściowymlubwrównowartościichkosztuworkiipłytkiwsystemiedwuczęściowymlubinnysprzętstomijny:zestawyirygacyjne,nocnezbiornikinamocz,pasty,pudryorazpaski,półpierścienie,pierścienieowłaściwościachuszczelniającychlubgojących,produktydousuwaniasprzętustomijnegolubdoochronyskórywokółstomii

9. Środkiabsorpcyjne(pieluchomajtki,pieluchyanatomiczne,majtkichłonne,podkłady,wkładyanatomiczne)

10. Pończochakikutowa-popełnejamputacjilubwprzypadkuwrodzonegobrakuwobrębiestopy

11. Pończochakikutowa-poamputacjilubwprzypadkuwrodzonegobrakuwobrębiepodudzia

12. Pończochakikutowa-poamputacjilubwprzypadkuwrodzonegobrakuwobrębieuda

13. Majteczkipowyłuszczeniulubwprzypadkuwrodzonegobrakuwstawiebiodrowym

17

Page 18: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

L.P. NAZWAWYROBUMEDYCZNEGO14. Peruka

15. Pończochakikutowapoamputacjilubwprzypadkuwrodzonegobrakuwobrębieprzedramienia

16. Pończochakikutowapoamputacjilubwprzypadkuwrodzonegobrakuwobrębieramienia

17. Pończochakikutowapopełnejamputacjilubwprzypadkuwrodzonegobrakukończynygórnej

18. Poduszkaprzeciwodleżynowapneumatyczna

19. Materacprzeciwodleżynowy(zwyłączeniemmateracypiankowych)

20. Kulałokciowazestopniowąregulacją21. Kulałokciowazpodparciemnaprzedramieniu22. Kulapachowa23. Trójnógalboczwórnóg24. Laskadlaniewidomych(biała)25. Balkonikalbopodpórkaułatwiającachodzenie26. Opatrunki(emplastrii)27. Paskidiagnostycznedooznaczaniaglukozywekrwi

18

Page 19: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Wzórrecepty

19

Page 20: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Kodyuprawnieńdodatkowych

Page 21: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Załączniknr1doRozporządzeniaministrazdrowiazdnia28października2015r.wsprawiereceptwystawianychprzezpielęgniarkii

położne

Page 22: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Art.96aust.4(Ustawaprawofarmaceutyczne)Pielęgniarka i położna może przepisać dla jednegopacjenta jednorazowo maksymalnie, podającdawkowanie:• 1) ilość produktu leczniczego, środka spożywczegospecjalnego przeznaczenia żywieniowego, lub wyrobumedycznego niezbędną pacjentowi do 120-dniowegookresustosowaniawyliczonegonapodstawieokreślonegonarecepciesposobudawkowania;• 2) ilość produktu leczniczego antykoncepcyjnegoprzeznaczoną do 60-dniowego stosowania -wyłączniewramachkontynuacjizlecenialekarskiego.• 5. Pielęgniarka i położnamożewystawićdo 4 recept nanastępująceposobieokresystosowanianieprzekraczającełącznie120dni.

Page 23: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

*Osobawystawiającareceptęmożeprzepisaćdlajednegopacjentajednorazowomaksymalnie:1) bezpodawanianarecepciesposobudawkowania:a) ilośćleku,środkaspożywczegospecjalnegoprzeznaczeniażywieniowegolubwyrobumedycznegoodpowiadającądwómnajmniejszymopakowaniom:•  wprzypadkureceptnarefundowaneleki,środkispożywczespecjalnegoprzeznaczeniażywieniowegolubwyrobymedyczne,wymienionewtymwykazie,

•  wprzypadkureceptnalekiniepodlegającerefundacjiwystawionychdlapacjentówposiadającychuprawnieniam.in.inwalidówwojennych

b) 100sztukstrzykawekdoinsulinywrazzigłami,c)100sztukpaskówdiagnostycznych;*§9.1.Rozporządzenieministrazdrowiazdnia28października2015r.wsprawiereceptwystawianychprzezpielęgniarkiipołożne

Page 24: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Poprawkinarecepcie*

Poprawkinarecepciemogąbyćdokonywanewyłącznieprzezosobęwystawiającąreceptę.§ Wyjątki-sytuacje,októrychmowaw§16ust.1pkt1lit.(dopisujefarmaceuta):§ a- koduprawnieńdodatkowychpacjenta§ e-poświadczenieouprawnieniachwramachkoordynacji§ g- wiek,wprzypadkupacjentado18rokużycia,§ pkt2- numerprawawykonywaniazawoduosobywystawiającejreceptę,ewentualnie danedotycząceosobyuprawnionejalboświadczeniodawcyKażda poprawka wymaga dodatkowego z łożen iawłasnoręcznego podpisu i odciśnięcia pieczęci osobywystawiającejreceptęprzypoprawianejinformacji.*§ 31. 1. Rozporządzenieministra zdrowia z dnia 28 października 2015 r.wsprawiereceptwystawianychprzezpielęgniarkiipołożne

Page 25: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

W przypadku wystawiania recept naleki, środki spożywcze specjalnegoprzeznaczenia żywieniowego, wyrobymedyczne okreś lone w wykazach,pielęgniarka/położna jest obowiązana doodnotowania na recepcie, odpłatności,jeżeli lek, środek spożywczy specjalnegoprzeznaczenia żywieniowego, wyróbmedycznywystępujewtychwykazachwconajmniejdwóchodpłatnościach.

25

Page 26: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Art.6ust2. (Ustawyo refundacji) Lek, środekspożywczy specjalnego przeznaczeniażywieniowego, wyrób medyczny, dla któregowydana została decyzja administracyjna oobjęciurefundacjąwzakresienadanejkategoriidostępności refundacyjnej, jest wydawanyświadczeniobiorcy:• 1)bezpłatnie,• 2)zaodpłatnościąryczałtową,• 3)zaodpłatnościąwwysokości30%albo50%ichlimitufinansowania

Page 27: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Art. 44 ust. 2(ustawy o refundacji)Osobawydająca leki,ś rodk i spożywcze spec ja lnego przeznaczen iażywieniowego oraz wyrobymedyczne objęte refundacjąmaobowiązek,nażądanieświadczeniobiorcy,wydaćlek,o którym mowa w ust. 1, którego cena detaliczna jestniższa niż cena leku przepisanego na recepcie. Niedotyczy to sytuacji, w której osoba uprawnionaumieściła odpowiedni wpis w recepcie - wprzypadku recepty w postaci elektronicznej, lubadnotację na druku recepty - w przypadkurecepty w postaci papierowej, wskazując naniemożność dokonania zamiany przepisanegoleku.

Page 28: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

28

UWAGA!Pielęgniarka/położnawystawiając

receptęjestobowiązanadoszczegółowegouzasadnieniaw

dokumentacjimedycznejprzyczyndokonaniaadnotacjizakazującejzamianylekunainny(tańszy).

Page 29: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Przyordynacjilekówpielęgniarkiipołożnepowinnykorzystaćz:

1. WYKAZU PRODUKTÓW LECZNICZYCHDOPUSZCZONYCH DOOBROTUNA TERYTORIUMRZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ, stanowiącego załącznikdo obwieszczenia Prezesa Urzędu Rejestracji ProduktówLeczniczych,WyrobówMedycznychiProduktówBiobójczychwsprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu ProduktówLeczniczychDopuszczonychdoObrotu 2. W przypadku wystawienia recepty na lekrefundowany z aktualn ie obowiązującego tekstuOBWIESZCZENIA MINISTRA ZDROWIA WSPRAWIE WYKAZU REFUNDOWANYCH LEKÓW,ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH SPECJALNEGOPRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO ORAZWYROBÓW.

29

Page 30: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

§ Pielęgniarka/ położna może, bezdokonania osobistego badania pacjenta,wystawić receptę n iezbędną dokontynuacji leczenia oraz receptę albozlecenie na zaopatrzenie w wyrobymedyczne jako kontynuację zaopatrzeniaw wyroby medyczne, jeżeli jest touzasadnione stanem zdrowia pacjentaodzwierciedlonym w dokumentacjimedycznej.

30

Page 31: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

Receptylubzleceniamogąbyćwtymprzypadkuprzekazane:

§ osobieupoważnionejprzezpacjentadoodbiorurecepty lub zlecenia albo przedstawicielowiustawowemupacjenta;§ osobie trzeciej, jeżeli pacjent oświadczypodm io tow i ud z i e l a j ą c emu św i ad c z eńzdrowotnych, że recepty lub zlecenia mogą byćodebrane przez osoby trzecie bez szczegółowegookreślaniatychosób.

31

Page 32: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Nowelizacjaustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej

§ Upoważnienie lub oświadczenie, odnotowujesię w dokumentacji medycznej pacjenta albodołączadotejdokumentacji.

§ Informacjęowystawieniurecepty lubzlecenia,zamieszcza się w dokumentacji medycznejpacjenta.

§ Informację o osobie, której przekazano takąreceptę lub zlecenie, odnotowuje się wdokumentacjimedycznejpacjentaalbodołączadotejdokumentacji.

32

Page 33: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Kontrolarecept-zakres

Kontrola wystawiania recept na leki, środki spożywczespecjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczneobejmujebadanie i ocenędziałańosobywystawiającej receptęwzakresie:

1) zgodności danych zamieszczonych narecepcie z prowadzoną dokumentacjąmedyczną;2) prawidłowości wystawienia recepty orazzgodnościjejwystawieniazprzepisamiprawa.**§31.1.ROZPORZĄDZENIEMINISTRAZDROWIAzdnia28października2015r.wsprawiereceptwystawianychprzezpielęgniarkiipołożne

Page 34: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Możliwebłędy

§ brak adnotacj i o wystawieniu recepty wdokumentacjimedycznej

§ brak danych w dokumentacji na temat ilości lekuorazschematustosowania

§ przepisanie leku w ilości przekraczającej 4miesięcznąterapię

§ brakmedycznychwskazańdowystawienialeku(np.wystawienie leku na prośbę pacjenta dla członkajegorodziny)

Page 35: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

• pomyłka przy wpisaniu danych pacjenta lubnazwylekunareceptę,błądwnumerzepesel•  zamienne korzystanie z recept szpitalnych iindywidualnejpraktyki•  n i eu za sadn i one wp i s an i e u p r awn i eńszczególnych lub brak weryfikacji dokumentupotwierdzającegouprawnienia•  brak weryfikacji aktualnego ubezpieczeniazdrowotnego

Page 36: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Kary-zwrotrefundacjiPodmiot w którymwypisano receptę jest obowiązany dozwrotu Funduszowi kwoty stanowiącej równowartośćkwoty refundacji wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dniadokonaniarefundacji,wprzypadku:1) wypisaniareceptywokresiepozbawieniaprawawystawianiarecept,

2 ) wyp i s an i a r e c ep t y n i eu za sadn i one judokumentowanymiwzględamimedycznymi;3) wypisania recepty niezgodnej z uprawnieniamiświadczeniobiorcy;4) wypisania recepty niezgodnej ze wskazaniami zawartymi wobwieszczeniach**art. 48 ust. 7aUstawyo refundacji leków, środków spożywczych specjalnegoprzeznaczeniażywieniowegoorazwyrobówmedycznych(

Page 37: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Lekarzekrytyczni„Samodzielne ordynowanie leków jest końcowym etapeml e c z e n i a , p o p r z e d z o n ym wyw i ad em , b adan i emprzedmiotowym, analizą zleconych badan dodatkowych iinnych uzyskanych informacji. Lekarz, lekarz dentysta musidokonać interpretacji badań dodatkowych, mieć wiedzę ochorobach towarzyszących, przeprowadzić diagnostykęróżnicową oraz posiadać wiedzę o działaniu leków i ointerakcjach w czasie równoczesnego stosowania różnychleków. W okresie trwania choroby, nawet w chorobachprzewlekłych, często istnieje konieczność weryfikacjiordynowanego leku, ewentualnie zmiany jego dawki,postaci.”**StanowiskoNR2/14/VIINaczelnejRadyLekarskiejzdnia9maja2014r.wsprawieprojektuustawyozmianieustawyozawodachpielęgniarkiipołożnejorazniektórychinnychustaw

Page 38: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

PolazagrożeńRozszerzenie dotychczasowych uprawnień pielęgniarek ipołożnychniesiezasobąokreśloneryzykam.in:1.Błędynaetapiebadaniafizykalnego(UWAŻAJNA!):a)szczegółowywywiadzpacjentemb)zasadyinformowaniapacjenta2.Prowadzeniedokumentacjimedycznej3.Rozliczenia i sprawozdawczość, w tym kwesba określeniastopniarefundacjilekulubwyrobumedycznego.4. Dotyczące uszczerbku na zdrowiu pacjenta oraznaruszeniu jegopraw(związanenp.zdoboremrodzajuorazdawkowanialeku).

Page 39: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Noweuprawnienia-„stare”zlecenia–bezpieczeństwoprawnepielęgniarkiipołożnej

Page 40: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Podstawyprawne–przyjmowaniaoraz

dokumentowaniazleceń

§ Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodachpielęgniarkiipołożnej.§ Ustawazdnia5grudnia1996ozawodachlekarzailekarzadentysty.§ Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawachpacjentaiRzecznikuPrawPacjenta.§ Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9listopada 2015 r. w sprawie rodzajów i zakresudokumentacji medycznej i sposobu jejprzetwarzania.

Page 41: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Zasadywykonywaniazawodupielęgniarki/położnej

Zgodnie ustawą o zawodach pielęgniarki ipołożnej:§ -wykonywanie zawodu pielęgniarki/położnejpolega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, wszczególności na: realizacji zleceń lekarskich wprocesiediagnostyki,leczeniairehabilitacji§ pielęgniarka i położna wykonują zawód, znależytą starannością, zgodnie z zasadami etykizawodowej, poszanowaniem praw pacjenta,dbałością o jego bezpieczeństwo, wykorzystującwskazaniaaktualnejwiedzymedycznej

Page 42: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Zlecania-formapisemna!

§ Pielęgniarka i położna wykonują zlecenialekarskie zapisane w dokumentacji medycznej(art.15 ust.1)- to obowiązek pielęgniarki ale ilekarza!

§ Zleceniepowinnobyć:-zapisaneczytelnie-zawieraćwszystkiedaneiwskazania(datę sporządzenia zlecenia, nazwę leku, postaćleku, dawkę, drogę podania, czas podania,podpis osoby zlecającej itp.) niezbędne do jegowykonania/

Page 43: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Zlecania-wyjątkowoustne! Zapis w dokumentacji medycznej, o którymmowa w u s t . 1 , n i e do t y c z y z l e c eńwykonywanych w stanach nagłego zagrożeniazdrowotnego.Większość pacjentów w szpitalu jest w stanienagłegozagrożeniazdrowotnego-NIE! Domagając się restrykcyjnie zleceń pisemnychidę„nawojnę”zlekarzami-BYĆMOŻE.ALEWPRZYPADKUSZKODYPOSTRONIE

PACJENTAUNIKASZSPOTKANIAZPROKURATOREM

Page 44: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Kodeksetyki-jeszczewyższapoprzeczka

Pielęgniarce/położnej nie wolnowykonywać z leceń lekarsk ich bezwy ra źnego po l e c en i a na p i śm i eumożliwiającego identyfikację lekarza ipacjenta z wyjątkiem sytuacji nagłych,stanowiącychzagrożenieżyciapacjenta.

Page 45: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Wątpliwości-pytaj!§ W przypadku uzasadnionych wątpliwościpielęgniarka i położnamają prawo domagać sięod lekarza, który wydał zlecenie, by uzasadniłpotrzebęjegowykonania(art.15ust.3).

§  Jeżeli pisemne zlecenie wydane przez lekarza, jestniezrozumiałe, budzi wątpliwości lub nie zawiera wszystkichdanychkoniecznychdojegowykonania:

-pielęgniarka/położna jest zobowiązana porozumieć się w tejsprawie z lekarzem wydającym powyższe zlecenie i ustalićsposóbpostępowania,którypowinienbyćokreślonypisemniewkarciezleceń.

§  Taka procedura przekazywania przez lekarza zleceńpielęgniarce/położnej minimalizuje możliwość pomyłkiwynikającej z niezrozumienia zlecenia lub niewłaściwej jegointerpretacji.

Page 46: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Formapisemna

§ Pielęgniarka (położna) nie ma obowiązku pisemnegoodnotowywania, że domagała się od lekarzauzasadnienia wykonania zlecenia, a lekarz odmówiłtakiego uzasadnienia. Natomiast pisemnośćodnotowania takiego faktu może mieć istotneznaczenie dla udowodnienia dochowania należytejstaranności, przed podjęciem ostatecznej decyzjipielęgniarki (położnej) – tzn. odmowy wykonaniazlecenialekarskiego.

§ Należy zatem uznać za celowe aby każde zgłoszenie,n iezależnie od formy, było odnotowane wdokumentacjimedycznejpacjenta.

Page 47: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Dokumentacjamedycznaokiemmedykaiprawnika

Medycy• Źródłoinformacjio p a c j e n c i e o r a zu d z i e l a n y c h m uświadczeniach

Prawnicy• Dowódwsprawieodpowiedzialnościosobywykonującejzawódmedyczny.• Co?Kto?Kiedy?Wjakisposób?Naczyjezlecenie?robił(nierobił). 47

Page 48: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Natelefon-„niemogęwykonać”

§ Właściwe wypełnianie dokumentacji torównież nierealizowanie zleceń lekarskichniewpisanych do dokumentacji – tzw.zlecenianatelefon,ustne.

§ Pozasytuacjąnagłąniepowinnybyćrealizowane.

§  Ryzyko pomyłki pacjenta, dawki, drogi,postaci czy sposobu podania jest wówczasbardzo duże i konsekwencje poniesie osobawykonującaświadczenie.

Page 49: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Skomplikowanaproceduramedyczna,trudnypacjent-stosuj

zasadę6R’s§ rightpabent-właściwypacjent§ rightmedicabon-właściwelekarstwo§ rightdose-właściwadawka§ rightroute-właściwadrogapodania§ rightbme-właściwyczas§ rightdocumentabon-właściwadokumentacjaSYTUACJA WZORCOWA! Pielęgniarka powinna za każdymrazemprzedpodaniemleku„odhaczyć”nacheckliścieto,żesprawdziła każdą z tych pozycji. A potem powinna tęczynnośćpowtórzyćjejkoleżanka.

Page 50: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Pielęgniarka-prawodoinformacji

§  Przed wykonaniem zlecenia lekarskiego pielęgniarka mazawszeprawowglądudodokumentacjimedycznejpacjentaorazuzyskaniaodlekarzapełnejinformacjio stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanychmetodach diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych idających się przewidzieć następstwach podejmowanychdziałań,w zakresie niezbędnymdoudzielanychprzez siebieświadczeń zdrowotnych (art. 13 ustawy o zawodachpielęgniarkiipołożnej).

§  Zakresprzekazywanychprzezlekarzainformacjipielęgniarcenie wymaga zgody pacjenta. Jest to wyjątek od obowiązkuzachowaniatajemnicyzawodowej(art.14ust.2pkt4ustawyoprawachpacjentaiRzecznikuPrawPacjenta).

Page 51: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Odmowawykonaniaświadczenia

§ Pielęgniarka (położna) może odmówićwykonania świadczenia udzielanego bezzlecenia lekarskiego, jak i wykonaniaświadczenia zdrowotnego na zlecenielekarskie(art.12ust.2u.z.p.p.).

Page 52: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Art. 12. 1. Pielęgniarka i położna są obowiązane, zgodnie zposiadanymi kwalifikacjami zawodowymi, do udzielenia pomocy wkażdymprzypadku,gdyzwłokawjejudzieleniumogłabyspowodowaćstannagłegozagrożeniazdrowotnego.2. Pielęgniarka i położna mogą odmówić wykonania zlecenialekarskiego oraz wykonania innego świadczenia zdrowotnegoniezgodnego z ich sumieniem lub z zakresem posiadanychkwalifikacji, podając niezwłocznie przyczynę odmowy na piśmieprzełożonemulubosobiezlecającej,chybażezachodząokoliczności,októrychmowawust.1.3.Wprzypadku,októrymmowawust.2,pielęgniarkaipołożnamająobowiązek niezwłocznego uprzedzenia pacjenta lub jegoprzedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego o takiejodmowie i wskazania realnych możliwości uzyskania tegoświadczeniauinnejpielęgniarki,położnejlubwpodmiocieleczniczym.4.W przypadku odstąpienia od realizacji świadczeń zdrowotnych zprzyczyn, o których mowa w ust. 2, pielęgniarka i położna mająobowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacjimedycznej.

Page 53: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

PrzykładyczynnościpozazakresemkwaliZikacji

§ interpretacjaisporządzanieopisówbadańUSG,RTG,Holter,testywysiłkoweetc.,§ przepisywaniedokartgorączkowych,wynikówbadań,§ wypisywaniereceptznazwąidawkąlekówdlapacjentów(wyjątektzw.noweuprawnienia),§ wypisywanieskierowańnabadaniadiagnostyczne(wyjątektzw.noweuprawnienia),§ komputerowaobsługaprogramówmedycznychwczęścinienależącejdopielęgniarki§ tj.wpisywaniezleceńlekarskich,przepisywaniezleceńlekarskichdosystemu§ operowaniekodeminnychosóbwceluzatwierdzenialekówibadań,§ wypisywaniedrukówzwolnieńlekarskich.

Page 54: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

§ narażenie życia i zdrowia pacjenta na skutek realizacjin ieprawidłowo wydanego z lecenia lekarskiego np.nieprawidłowo oznaczone dane pacjenta uniemożliwiająceprawidłową identyfikację chorego, nieczytelna nazwa leku,nieprawidłowa dawka leku lub określona w złych jednostkach,niezgodna z zaleceniami producenta droga podania leku, nieokreślonedawkowaniewciągudoby,§ narażenie życia i zdrowiapacjentapoprzez realizację zlecenianiezgodnego ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej lubnarażającego pacjenta na niebezpieczeństwo np. w sytuacji, gdybezpośrednioprzedwykonanieminiekcjipacjentzgłaszauczulenienadanylek.

Innesytuacjeuniemożliwiającewykonaniezlecenialekarskiego

Page 55: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

-naruszenie praw pacjenta w związku z realizacją zlecenialekarskiego np., podanie leku, pobranie materiałubiologicznegodobadaniaprzywyraźnymsprzeciwiepacjenta.-wsytuacji gdy,wykonanie zlecenia lekarskiegonaruszałobyprzepisy dotyczące wykonywania zawodu i łączyłoby się zpopełnieniem przestępstwa np. udział w aborcjachwykonywanych niezgodnie z obowiązującymi przepisamiprawa, czy też nielegalnych eksperymentach medycznych,fałszowaniedokumentacjimedycznej.-brakpodpisulekarzazlecającego.-zlecenie wydane w formie ustnej, w sytuacji gdy, nie mastanuzagrożeniażyciapacjenta.-zlecenie sporządzone w formie nieczytelnej, pozbawiającepewnościcodoprawidłowościodczytania

Page 56: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Lekarzuszanujwspółpracowników

§ Art.58KELstanowi:„Lekarzpowinienodnosićsięznależnymszacunkiemiwsposóbkulturalnydopersonelumedycznegoipomocniczego.

§ Art. 53 ust. 2 KEL . Lekarze pełniący funkcjekierownicze powinni traktować swoichpracownikówzgodniezzasadamietyki.

§ ust. 3. Lekarze pełniący funkcje kierownicze sązobowiązani do szczególnej dbałości o dobrochorego oraz o warunki pracy i rozwojuzawodowegopodległychimosób.

Page 57: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Praktyka

Doszpitalazostałprzyjęty16-letnichłopieczranąręki.Dozaopatrzeniu rany pielęgniarka zapytała lekarzawypełniającego dokumentację „Czy coś podajemypacjentowi?”.Lekarzwydałustnezleceniezaaplikowaniapopularnego środka przeciwzapalnego. Po kilkunastuminutach pacjenta przewieziono w stanie ciężkim naintensywną terapię, ponieważ był uczulony na ten lek.Informacja o tym znajdowała się w dokumentacjimedycznej pacjenta. Pielęgniarka poprosiła lekarza opisemne potwierdzenie wydanego zlecenia. Lekarzodmówił.

Page 58: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Czytelnośćichronologiawpisów§ 4*. 1. Wpisu w dokumentacji dokonuje się niezwłocznie poudzieleniu świadczenia zdrowotnego, w sposób czytelny i wporządkuchronologicznym.2.Każdywpiswdokumentacjiopatrujesięoznaczeniemosobydokonującejwpisu,zgodniez§10ust.1pkt3.3.Wpisdokonanywdokumentacjiniemożebyćzniejusunięty,a jeżeli został dokonany błędnie, skreśla się go i zamieszczaadnotację o przyczynie błędu oraz datę i oznaczenie osobydokonującejadnotacji.*Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawierodzajówizakresudokumentacjimedycznejisposobujejprzetwarzania.

Page 59: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Prawidłowezlecenia-wszyscykorzystają

Lekarz-gwarancjaprawidłowejrealizacjizleceniaPielęgniarka-pewność:Kto?Komu?Co?Wjakisposóbzlecił?

Pacjent-znaczniewiększaszansanaprawidłoweświadczenie

Pacjentzadowolony(wyleczony)-brakroszczeniaGratulacje-bezrobotnyprawnik!

Page 60: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Podstawaodpowiedzialnościzawodowejpielęgniarkiipołożnej

§ Pods tawą odpowiedz ia lnośc izawodowej jest „naruszenie zasadetyki zawodowej lub przepisówdotyczących wykonywania zawodu”.( a r t . 36 u s tawy o samorządz iepielęgniarekipołożnych)

Page 61: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

§ Czynnościzawodowepielęgniarki/położnejniemogąsłużyćaktombezprawnymaniteżpowodowaćszkóddlazdrowialudzkiego.

§ Pielęgniarka/położnaposiadającapełneuprawnieniazawodowe ponosi osobistą odpowiedzialność zaswojedziałania.

§ Pielęgniarka/położna działa zawsze w interesieswych pacjentów szczególnie tam, gdzie ich życie izdrowiemogąbyćzagrożone.

Kodeksetykizawodowejpielęgniarkiipołożnej-ważneźródłoobowiązków

Page 62: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

•  Pielęgniarce/położnej nie wolno wykonywać zleceńlekarskich bez wyraźnego polecenia na piśmieumożliwiającego identyfikację lekarza i pacjenta zwyjątkiem sytuacji nagłych, stanowiących zagrożenieżyciapacjenta.

•  Pielęgniarka/położnamaprawodostępudo informacjiistotnych dla realizacji czynności zawodowych orazzwiązanych zarówno z bezpieczeństwem osobistympielęgniarki,jakibezpieczeństwempacjenta.

•  Pielęgniarka/położna ma obowiązek dokładnegodokumentowania swojej działalności zawodowej izabezpieczeniadokumentów.

Page 63: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

-Pielęgniarka/położna ma prawo odmówićuczestnictwa w zabiegach i eksperymentachbiomedycznych, które są sprzeczne z uznawanymiprzezniąnormamietycznymi.-Pielęgniarka/położna zorientowawszy się, że wpostępowaniu medycznym został popełniony błąd(zwłaszczaw przypadku błędu zagrażającego życiulub zdrowiu pacjenta), niezwłocznie powinnapowiadomić o tym odpowiednie osoby z zespołuterapeutycznego.

Page 64: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Podstawawszczęciapostępowaniawsprawieodpowiedzialnościzawodowej

Rzecznik odpowiedzialności zawodowej wszczyna postępowanie,jeżeli uzyskał wiarygodną informację o przewinieniu zzakresuodpowiedzialnościzawodowej.

Źródłainformacji:1.  Skargipacjentów(ichrodzin,bliskich)!!!2. Skargipracodawców.3. Informacjeuzyskanezorganówsamorząduzawodowego.4. Informacjeorganówpaństwowychisamorządowych.5. Informacjeprasowe.

Page 65: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Przebiegpostepowania

1.CzynnościsprawdzająceCel- zbadanie okoliczności koniecznych doustalenia, czy istnieją podstawy do wszczęciapostępowaniawyjaśniającego(nie przeprowadza się dowodu z opinii biegłegoaniczynnościwymagającychspisaniaprotokołu,zwyjątkiem przesłuchania w charakterze świadkaosoby składającej skargę na pielęgniarkę lubpołożną).

Page 66: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

2.PostępowaniewyjaśniająceCel- ustalenie, czy został popełniony czyn mogącystanowić przewinienie zawodowe, wyjaśnienieokoliczności sprawy, a w przypadku stwierdzeniaznamion przewinienia zawodowego - ustalenie osobyobwinionej oraz zebranie, zabezpieczenie i wniezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sądupielęgniarekipołożnych.3.Postępowanieprzedsądempielęgniarekipołożnych4.Postępowaniewykonawcze

Page 67: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Przedawnienie

1. Nie można wszcząć postępowania w przedmiocieodpowiedzialności zawodowej, jeżeli od chwilipopełnieniaczynuupłynęły3lata.2. Bieg przedawnienia przerywa każda czynnośćrzecznikaodpowiedzialnościzawodowej.3. Karalnośćprzewinieniazawodowegoustaje,jeżeliodczasujegopopełnieniaupłynęło5lat.4. Jeżeli czyn, stanowi jednocześnie przestępstwo,ustanie karalności przewinienia zawodowego następujeniewcześniejniżustaniekaralnościprzestępstwa.

Page 68: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Prawodoskładniawnioskówdowodowych

Obwiniony (jego obrońca) możne wnosić(pisemnie lub ustnie do protokołu) wnioski oprzesłuchanie konkretnych osób, konfrontacjiświadków, odczytanie dokumentów, okazanierzeczyitp.

Wnioskidowodowepowinnybyćskładanejużwpostępowaniuprzedrzecznikiem.

POWINIENEM ZNAĆ WYNIK DOWODU OKTÓREGOPRZEPROWADZENIEWNOSZĘ

(wdowodzieobciążającym„wyręczy”mnieoskarżyciel)

Page 69: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Prawodozapoznaniasięzmateriałamipostępowaniawyjaśniającego.

Kończącpostępowaniawyjaśniającerzecznikodpowiedzialności zawodowej zawiadamiaobwinionego o możliwości zaznajomienia zzebranymmateriałemorazprzejrzeniaakt.

Do tej pory obwiniony znał tylko treśćzarzututerazmamożliwośćpoznaniawszystkichpodstawjegosformułowania.

Należykoniecznieskorzystać!!!

Page 70: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Tajemnicazawodowawpostępowaniukarnymizawodowym

§ Wpostępowaniukarnympielęgniarkiipołożnewezwane do złożenia zeznań, z obowiązkuprzestrzegania tajemnicy zawodowej możezwolnić w postępowaniu przygotowawczymprokurator,zaśwpostępowaniusądowym–sąd(art.180§1k.p.k.).

§ Nie stanowi naruszenia tajemnicy zawodowejskładanie przez pielęgniarkę i położną zeznańlub wyjaśnień w trakcie postępowania wprzedmiocieodpowiedzialnościzawodowej(art.42 ust. 4 ustawy o samorządzie pielęgniarek ipołożnych).

Page 71: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Art. 60. 1.* Sądpielęgniarekipołożnychmożeorzecnastępującekary:1)upomnienie;2)naganę;3)karępieniężną(od1tyś.do10tyś.zł);4)zakazpełnieniafunkcjikierowniczychwpodmiotachleczniczychnaokresod1rokudo5lat;5)zakazpełnieniafunkcjizwyboruworganachsamorządunaokresod1rokudo5lat;6)ograniczeniezakresuczynnościwwykonywaniuzawodunaokresod6miesięcydo2lat;7)zawieszenieprawawykonywaniazawodunaokresod1rokudo5lat;8)pozbawienieprawawykonywaniazawodu.*Ustawaz1lipca2011rosamorządziepielęgniarekipołożnych

Page 72: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Skutkipostępowaniawsprawieodpowiedzialnościzawodowej

Wystąpieniezzawiadomieniemo

popełnienieprzewinieniazawodowegodosamorządu

Pacjentwytaczaprocescywilny

(najczęściejwygrywa)

Jestemobwinionym(możliwe

zawieszeniewwykonywaniu

zawodu)

Jestemskazanym

Możliwyzakazwykonywaniazawodu

(całkowity)

Zwolnieniezpracy

Page 73: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Skutkiprawno-Einansowezwiązaneznowymiuprawnieniami

Page 74: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Pielęgniarka/położna-samodzielnyzawódmedyczny

Zawodypielęgniarkiipołożnejsąsamodzielnymizawodamimedycznymi.

(art.2ustawyozawodachpielęgniarkiipołożnej).

Konsekwencją tego jest m.in.p o n o s z e n i e o d p ow i e d z i a l n o ś c ipracowniczej, zawodowej, cywilnej anawetkarnejzapodejmowanedziałania.

Page 75: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Skutkiprawnebłędówpopełnionychprzezpielęgniarkę/położną

§ Odpowiedzialnośćkarna§ Odpowiedzialnośćcywilna§ Odpowiedzialnośćzawodowa§ Odpowiedzialnośćpracownicza

Page 76: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Odpowiedzialnośćpielęgniarkiipołożnej-dzisiajSąd skazał lekarza na rokwięzieniaw zawieszeniu na trzylata, a pielęgniarkę, która mu asystowała, na osiemmiesięcywięzieniaw zawieszeniuna trzy lata.Obojgu sądzakazał wykonywanie zawodu przez dwa lata. Nakazał imteż zapłacenie grzywny. Lekarz i pielęgniarka zostalioskarżeni o błąd, przez który zmarł 16-letni Adam. Podczasjednejzlekcjichłopakpotknąłsięiuderzyłgłowąwławkę.Wszpitalu zszyto mu jedynie ranę i odesłano do domu. Niewykonano badań głowy. Po kilku godzinach chłopak poczułsięgorzejizmarł.Okazałosię,żemiałkrwiaka.Lekarzchirurgodpowiadałzato,żewczasiediagnozowaniaAdama nie wykonał wszystkich badań, zwłaszczaprześwietleniaczaszki.Pielęgniarceprokuraturazarzuciła,żenie powiadomiła lekarza, że po zszyciu rany pacjentwymiotował. Mogło to świadczyć o tym, że chłopka miałwewnętrzneobrażeniagłowy.

Page 77: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Odpowiedzialnośćpielęgniarkipołożnej-jutro

Pielęgniarka (położna) popełnia błąddiagnostyczny polegający na niewłaściwymrozpoznaniu jednostki chorobowej. Jest tonastępstwo błędnegowywiaduzpacjentemoraz zaniechaniu badania fizykalnego.Sku tk iem tego j e s t zao rdynowan ieniewłaściwego leku w następstwie czegodochodzidouszczerbkunazdrowiupacjenta.

Page 78: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Możliweskutkiprawne

- odpowiedzialność pracownicza (upomnienie,nagana,karapieniężna)- odpowiedzialność karna (np. za nieumyślnen a r a ż e n i e p a c j e n t a n a b e z p o ś r e d n i eniebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiegouszczerbkunazdrowiu)- odpowiedzialność przed Rzecznikiem i Sądem wIzbiePielęgniarekiPołożnych-w przypadku roszczeń finansowych możliwaograniczona (etat) lub całkowita (kontrakt)odpowiedzialnośćcywilna

Page 79: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej
Page 80: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Przedawnieroszczeń-prawocywilne

Art. 442 § 1.roszczenie o naprawienie szkody ulegaprzedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którymposzkodowanydowiedział sięo szkodzie i oosobieobowiązanejdojejnaprawienia.Jednakżetermintenniemożebyćdłuższyniżdziesięćlatoddniawystąpieniaszkody.

§ 3. W razie wyrządzenia szkody na osobie,przedawnienieniemożeskończyćsięwcześniejniż zupływemlattrzechoddnia,wktórymposzkodowanydowiedział sięo szkodzie ioosobieobowiązanejdojejnaprawienia§ 4. Przedawnienie roszczeń osoby małoletniej onaprawienieszkodynaosobieniemożeskończyćsięwcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskaniaprzezniąpełnoletności.

Page 81: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Formyzatrudnieniapielęgniarkiipołożneja

odpowiedzialnośćwobec

pracodawcy

Page 82: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Pielęgniarka/położnanaetacie§ Zasady odpowiedzialności pracowniczejokreślonesąwKodeksiepracy.

§ Pracownikiemjestwyłącznieosobazatrudnionana podstawie umowy o pracę, powołania,wyboru,mianowanialubspółdzielczejumowyopracę.

§ W ramach odpowiedzialności pracowniczejwystępujądwajejgeneralnerodzaje,tj.:

-odpowiedzialnośćporządkowa-odpowiedzialnośćmaterialna.

Page 83: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Odpowiedzialnośćporządkowa

§ Pracodawca może stosować: karę upomnienialub karę nagany (za nieprzestrzeganie przezpracownika ustalonej organizacji i porządku wprocesie pracy, przepisów bezpieczeństwa ihigieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, atakże przyjętego sposobu potwierdzaniap r z ybyc i a i obecnoś c i w p racy o ra zusprawiedliwianianieobecnościwpracy).

§ Pracodawca może również stosować karępieniężną.

§ Pracownik może w ciągu 7 dni od dniazawiadomieniagooukaraniuwnieśćsprzeciw.

Page 84: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Odpowiedzialnośćmaterialnapielęgniarki/położnejnaetacie

§ Pracownik, który ze swej winy wyrządziłpracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialnośćmaterialną.

§ W razie wyrządzenia szkody przez kilkup r a c own i k ów k a ż d y z n i c h p o n o s iodpowiedzialnośćzaczęśćszkody,stosowniedoprzyczynieniasiędoniejistopniawiny.

§ Jeżeli nie jestmożliweustalenie stopniawiny iprzyczynienia się poszczególnych pracownikówdo powstania szkody, odpowiadają oni wczęściachrównych.

Page 85: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Wraziewyrządzeniaprzezpracownikaprzywykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczychszkody osobie trzeciej (np. pacjentowi), zobowiązany donaprawieniaszkodyjestpracodawca-art.120k.p..Odszkodowanie obciążające pracownika ustalasięwwysokościwyrządzonejszkody, jednakniemoże ono przewyższać kwoty trzymiesięcznegowynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniuwyrządzeniaszkody.

Pracownik,któryumyślniewyrządziłszkodę,jest

obowiązanydojejnaprawieniawpełnejwysokości!

Page 86: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Pielęgniarkanakontrakcie-odpowiedzialnośćsolidarna

§ Odpowiedzialność podmiotu leczniczego i pielęgniarkiza szkody wyrządzone pacjentowi podczas udzielaniaświadczeńmacharaktersolidarny.

§ Każdazestronkontraktu odpowiadazacałąszkodę(wpełnejwysokości).Pacjentjakoposzkodowanydecydujeo tym, czy pociągnie do odpowiedzialności cywilnejobydwapodmioty,czytylkojednegoznich.

§ Pacjent, może żądać całości lub części świadczenia odwszystkichdłużnikówłącznie(np.podmiotuleczniczegoipielęgniarki),odkilkuznichlubodkażdegozosobna.

Page 87: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Regres§  Ten kto szkodę naprawił, może żądać od pozostałychzwrotu odpowiedniej części zależnie od okoliczności, azwłaszczaodwinydanejosobyorazodstopnia,wjakimprzyczyniłasiędopowstaniaszkody.

§  Zasady dochodzenia regresu powinny być dokładnieokreślonewkontrakcie.

§ Każdazestronkontraktu odpowiadazacałąszkodę (wpełnejwysokości). Pacjentjakoposzkodowanydecydujeo tym, czy pociągnie do odpowiedzialności cywilnejobydwapodmioty,czytylkojednegoznich.

§ Pacjent, może żądać całości lub części świadczenia odwszystkich dłużników łącznie (np. podmiotu leczniczego ilekarza),odkilkuznichlubodkażdegozosobna.

Page 88: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Regres-praktycznerady§ W praktyce z roszczeniem regresowym wobec pielęgniarkimoże (choć nie musi) wystąpić ubezpieczyciel podmiotuleczniczego.

§ Kontraktmoże ograniczaćwysokość regresu zarówno co dorodzaju dochodzonych roszczeń jak i ich wysokości. Należyenumeratywnie wyliczyć okoliczności za które pielęgniarkaodpowiada.

§ W przypadku nie zawarcia w kontrakcie powyższychpostanowień i przyjęciu ogólnej formuły: „W sprawachnieuregulowanych niniejszą umową mają zastosowanie przepisy orazpostanowienia:

1)Kodeksucywilnego,2)Ustawyodziałalnościleczniczej3)Ustawyozawodzielekarzailekarzadentysty”

Pielęgniarka/położnaodpowiadawpełnejwysokościnapowyższychzasadach.

Page 89: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Praktycznerady

§ Polisa ubezpieczenia OC wykupiona przezp ie lęgniarkę/położną zatrudnioną nakontrakcie powinna być maksymalnie„kompatybilna”zpostanowieniamikontraktu.

§ Wykupującpolisęnależyzwrócićuwagęna:-jejwysokość,-zakres ryzyk objętych odpowiedzialnościąubezpieczeniową,

-wyłączeniazochronyubezpieczeniowej.

Page 90: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Konkluzje

Osoba zatrudniona na „na etacie”- pozwanym jestplacówka medyczna (np. przychodnia). Placówce przysługujejednak roszczenie regresowe wobec pracownika- w przypadkuwiny nieumyślnej 3-krotności miesięcznego wynagrodzenia,obliczanego na podstawie zarobków pobieranych w danymzakładzieleczniczymwdniuwyrządzeniaszkody(art.120k.p.).Wprzypadkugdypostroniepracownikastwierdzonowinęumyślną,pracodawca może dochodzić od niego naprawienia szkody wcałości.

Osobazatrudniona natzw.kontrakcieodpowiedzialnośćsolidarną z placówką medyczną. Skutek ! Pacjent pozywaplacówkę lubpracownika kontraktowego.Możepozwać równieżjednocześniezarównoplacówkęjakipracownikakontraktowego.Wprzypadkugdyplacówkanaprawiłaszkodęwcałości,może jejdochodzićodpracownikakontraktowegowpełnejwysokości.

Page 91: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Skargapacjenta

PIERWSZEKROKI:§ Wnikliwa analiza treści skargi (empatycznewysłuchaniewprzypadkuskargiustnej).§ Dokładne studium procesu udzielonegoświadczeniaorazdokumentacjimedycznej.§  Ocena zachowania pielęgniarki (położnej)przezżyczliwą(alekrytyczną)koleżankę.§ Wskazana konsultacja z prawnikiem przedudzieleniempisemnychwyjaśnień§ Kontaktzubezpieczycielem

Page 92: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Skarga-podzielkartkęnadwieczęści

Fakty Opinie,odczucia

ktosięskarżyiczegożąda

„zbytpóźno”

kiedymiałomiejsceświadczenie

„niedokładnie”,„niemiła”

jakieszkody(uszczerbkinazdrowiu) „nieprzygotowana”,„niemiaławiedzy”

ktojeszczebrałudziałwprocesieleczenia,ktozlecał

„bezdusznie”

Page 93: Nowe uprawnienia, nowe roszczenia – aspekty ... · pielęgniarstwo lub położnictwo ma prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej

Uprawnieniaczyobowiązki?§ Nowe kompetencje w praktyce wykonywania zawodunie będą uprawnieniami z których wybiórczo położne/pielęgniarkibędąmogłykorzystać.

§ Po spełnieniu wymogów formalnych, staną się częściąobowiązków środowiska podnoszących presbż isamodzielnośćzawodowąobydwugrupzawodowych.

§ POSTULAT! TAKA SAMA PRACA = TAKA SAMA PŁACA(LEKARZ/PIELĘGNIARKA)

§  Jakwprzypadkukażdegoobowiązkujegoniewypełnieniemożestaćsiępodstawąodpowiedzialnościprawnej.

§ Niewątpliwie nowe uprawnienia znacząco rozszerzązakrestejodpowiedzialności.

§  5. Skutki prawno- finasowe ewentualnych błędów są(będą)możliwe,alerzadkie.