Norsk Plus Nynorsk Tekstbok S2N1

Personalia 1

Familie 5

Samtalar 8

Påskulen 11

Kvaerklokka 13

Daglegerutinar 16

Måltid 18

Butikkogklede 20

Inærmiljøet 25

Bustadogmøblar 28

Transportogreiser 32

Vêrogårstider 38

Kroppoghelse 42

Arbeidogyrke 47

Familieogfritid 50

Alfabetiskordliste 55

Kortgrammatikk 60

Bokaerutgjevenmedstøttefrå

Utdanningsdirektoratet.

Forfatterogredaktør:Marie Aalen

Layout:Remi Jakobsen

BearbeiddeteksteravtidlegareAnne Grethe Aune

forfattarar: Eva Hodneland

Torill Kristin Sjo Engen

Bjørg Sandal

1

Kapittel1.Personalia

Namn:MariaHansen

Adresse:Bryggevegen4,Øvrevoll

Nasjonalitet:Cubansk

Namn:DinoRadic

Adresse:Storgata12b,Øvrevoll

Nasjonalitet:Bosnisk

Maria: Hei,egheiterMaria.Kvaheiterdu?

Dino: EgheiterDino,ogegerfråBosnia.

Kvarkjemdufrå?

Maria: EgkjemfråCuba,menegburpåØvrevollno.

Kvarburdu?

Dino: EgburògpåØvrevoll,iStorgata.

K A P I T T E L 1 - P E R S O N A L I A

2

EgheiterAhmedReza.

EgerfråTeheraniIran.

Egsnakkarfarsi.

EgheiterGloria.

EgerfråManilapåFilippinane.

Egsnakkartagalog.

EgheiterDino.

EgerfråSarajevoiBosnia.

Egsnakkarbosnisk.

EgheiterMaria.

EgerfråHavannapåCuba.

Egsnakkarspansk.


3

Spørjeord:

kvakvenkvar

Robert

Dino: Kvenerdet?

Ahmed: DeterRobert.

Dino: Kvarkjemhanfrå?

Ahmed: HankjemfråEngland.

Dino: Kvasnakkarhan,då?

Ahmed: Hansnakkarengelsk.

Svetlana

Grammatikk

Dino: ErdetGloria?

Ahmed: Nei,deterSvetlana.

Dino: KjemhofråBosnia?

Ahmed: Nei,hokjemfråRussland.

Dino: Snakkarhorussisk?

Ahmed: Ja.


4

Ja/nei-spørsmålstartarmedverbet.

Gloria Juan

Grammatikk

Snakkar du norsk? – Språk

Gloria: HeiterduDino?

Juan: Nei,egheiterJuan.

Gloria: Snakkardunorsk?

Juan: Litt.

Gloria: KjemdufråSpania?

Juan: Nei,egkjemikkjefråSpania.EgkjemfråChile.

Gloria: BurduiBergen?

Juan: Nei,egburpåØvrevoll.


5

Kapittel2.Familie

Familien til Marit

MariterfråStavanger.

Hoerlærarinorsk.

HoburiStorgata2påØvrevoll.

HoergiftmedEinar.

Deihar2barn,eijenteogeingut.

DeiheiterSiljeogSondre.

Marithareinbror.HanheiterSverre.

Hohareisyster.HoheiterBjørg.

K A P I T T E L 2 - F A M I L I E

Pronomen:

egduhanhovidedei

Grammatikk

6


EgheiterSvetlana.

EgergiftmedArild.

Eghareinson.

HanburiMoskva.

EgheiterAhmed.

Egerikkjegift.

Eghareinbror.

HanburiCanada.

EgheiterDino.

Egerskilt.

Eghareidotter.

HoheiterUna.

EgheiterRobert.

EgergiftmedSissel.

Egharikkjebarn.

Kor mange?

Gloria: Kormangebarnharde,Marit?

Marit: Vihartobarn.

7

Kva språk snakkar du?

Turid: Kvaspråksnakkardu?

Gunnar: Egsnakkarnorsk,engelskoglitttysk.

Kvaspråksnakkardu?

Turid: Egsnakkarnorsk,engelsk,spanskoglittfinsk.

Gunnar: Dukanmangespråk!Erikkjefinskvanskeleg?

Turid: Detervanskeleg,meneglærer.Eggårpåkurs.


Anne Knutsdotter

Eg heiter Anne Knutsdotter,

Kari er mi mor, og Truls han er min bror.

Vi bur oppå ein plass, der som ingen

skulle tru at nokon kunne bu.

Og plassen heiter Uren, Luren,

Himmelturen,

Steinrøys, Steinrøys, Svelt-i-hel!

AnneKnutsdotteravClausPavelsRiis(1826-1886)

8

Kapittel3.Samtalar

Korleis har du det?

Gloria: Hei,Maria.Korleishardudet?

Maria: Takk,berrebra.

Gloria: TrivstduiNoreg?

Maria: Ja,egtrivstgodt.

K A P I T T E L 3 - S A M T A L A R

Korleis har du det? Takk, berre bra. Og du?

Korleis går det? Takk, berre bra. Og med deg?

Korleis står det til? Takk, berre bra. Og med deg?

Grammatikk

I pausen

Deteronsdag,ogMariaerpånorskkurs.

IpausensithoogsnakkarmedGloria.

GloriakjemfråFilippinane.

GloriatrivstiNoreg.

Gloria

Maria

�


Læraren snakkar med Robert

Marit: Kvaeretternamnetditt,Robert?

Robert: Jones.

Marit: Kandustavedet?

Robert: JONES.

Marit: Burduåleine?

Robert: Åleine...egforstårikkje.Kvabetyråleine?

Marit: Burdusamanmedfamilien?

Robert: Ja,egbursamanmedkonami.

Marit: Hardebarn?

Robert: Unnskyld,egforstårikkje.Kandugjenta?

Marit: Hardebarn?Hardeeinbaby?

Robert: Nei,viharikkjebarn.

MannenminMannendinKonamiKonadi

Grammatikk

10


Ahmed Rosalita

Ahmed snakkar med Rosalita

Ahmed: Erdetmannendin?

Rosalita: Ja,hanheiterJose.

Ahmed: Kvarerdefrå?

Rosalita: VierfråMexico.

Ahmed: Hardebarn?

Rosalita: Ja,vihareinson.

Ahmed: Kvaheiterhan?

Rosalita: HanheiterJuanito.

11

Kapittel4.Påskulen

På skulen

Roberterpånorskkurs.

Hangårtilskulen.

Hanhelserpålæraren.

Robertfåreibok,eiskrivebok,ein

blyant,einpenn,eitviskelêrogein

permavlæraren.

K A P I T T E L 4 - P Å S K U L E N

Substantiv Substantivhartrekjønnogubestemtogbestemtform.

Hankjønn: einskule–skulen

Hokjønn:eibok–boka

Inkjekjønn:eitkart–kartet

Grammatikk

Eibok Eiskrivebok Einblyant

Einpenn Eitviskelêr Einperm

12

Ikkje Marit har barn.

Robert har ikkje barn.

Marit

Velkommen til skulen

Marit: Velkommentilskulen.Kvaheiterdu?

Robert: EgheiterRobert.

Marit: VihareinelevfråUSAher.ErduògfråUSA?

Robert: Nei,egerikkjefråUSA.EgerfråEngland.

Marit: Hardukoneogbarnheròg?

Robert: Egharkone,menikkjebarn.

Marit: Herhardueibok,eiskrivebok,einblyantog

eitviskelêr.

Robert: Takk!

Robert

Grammatikk

K A P I T T E L 4 - P Å S K U L E N

13

Kapittel5.Kvaerklokka?

K A P I T T E L 5 - K V A E R K L O K K A ?

Klokkaeitt=01.00Klokkaeitt=13.00

Klokkato=02.00Klokkato=14.00

Klokkatre=03.00Klokkatre=15.00

Klokkafire=04.00Klokkafire=16.00

Klokkani=09.00Klokkani=21.00

Klokkati=10.00Klokkati=22.00

Klokkaelleve=11.00Klokkaelleve=23.00

Klokkatolv=12.00Klokkatolv=24.00

Klokkafem=05.00Klokkafem=17.00

Klokkaseks=06.00Klokkaseks=18.00

Klokkasju=07.00Klokkasju=19.00

Klokkaåtte=08.00Klokkaåtte=20.00

14


Dino: Unnskyld,kvaerklokka?

Marit: Hoerhalvtre.

Dino: Takk.


Marit: Hoerkvartoverfem.

Dino: Takk.

Dino: Unnskyld,veitdukvaklokkaer?

Marit: Hoerkvartpåfire.

Dino: Takkskalha!

Marit: Berrehyggeleg!


Marit: Hoerfempåseks.

Dino: Takk.

Unnskyld, kva er klokka?

Dino: Unnskyld,veitdukvaklokkaer?

Ahmed: Dessverre,egharikkjeklokke.

Dino: OK,detergreitt.

15


Ei veke

Eivekeharsjudagar:

Måndag,tysdag,onsdag,torsdag,fredag,laurdagogsøndag.

Kvafordagerdetidag?Deter…

Ogimorgon?

Ogigår?

16

Kapittel6.Daglegerutinar

Marias dag

Mariaståroppklokkasju.

Hoetfrukostklokkahalvåtte.

Klokkaåttegårhotilskulen.

Hoerpånorskkursfråklokkahalvnitilklokkatolv.

Hodrikkeinkoppkaffiklokkahalveitt.

Klokkatobegynnerhoåarbeide.

Hoarbeiderpåeithotell.

Hosluttarpåjobbenklokkaåtte.

Klokkahalvniethomiddag.

Holesavisaklokkani.

Klokkaellevegårhoiseng.

K A P I T T E L 6 - D A G L E G E R U T I N A R

Verb i infinitiv og presens:

åslutte–sluttaråsnakke-snakkar

Grammatikk

17

K A P I T T E L 6 - D A G L E G E R U T I N A R

Verbet kjem på plass nummer 2:

Klokka sju står ho opp. Ho står opp klokka sju.

I spørsmål med spørjeord kjem også verbet på plass nummer 2:

Når et du middag? Kvar jobbar du?

Mariaetmiddag

Når står du opp?

Nårstårduopp?

Nårgårdutilskulen?

Nårerdupånorskkurs?

Nårbegynnerduåarbeide?

Nårsluttardupåjobben?

Nåretdumiddag?

Nårgårduiseng?

Mariagårtilsengs

Grammatikk

Tretten,fjorten,femten,seksten,sytten,atten,nitten,tjue,tjueein,tjueto,tjuetre,

tjuefire,tjuefem,tjueseks,tjuesju,tjueåtte,tjueni,tretti,førti,femti,seksti,sytti,åtti,

nitti,hundre,hundreogein,tohundre,tusen,totusen...

18

Kapittel7.Måltid

Frukost

Robert: Vilduhanokoåete?

Svetlana: Egvilgjernehaeitglasjus,takk.

Robert: Vilduhaostpåbrødskiva?

Svetlana: Ja,takk.Gjerneostmedpaprika.Hardudet?

Robert: Jadå.Likarduskinke?

Svetlana: Neitakk.Menegvilgjernehasyltetøy.

Robert: Versågod!

Svetlana: Takk!

K A P I T T E L 7 - M Å L T I D

1�

K A P I T T E L 7 - M Å L T I D

Robert Svetlana

Kaffi

Robert: Vilduhanokoådrikke?

Svetlana: Jatakk.Egvilgjernehaein

koppkaffi.

Robert: Vilduhamjølkikaffien?

Svetlana: Ja,takk.Eglikarmjølki

kaffien.

Robert: Vilduhasukkerogså?

Svetlana: Neitakk.Eglikarikkjesukkeri

kaffien.

20

Kapittel8.Butikkogklede

K A P I T T E L 8 - B U T I K K O G K L E D E

Gul Raud Blå

BrunKvitSvart

Oransje Lilla Grøn

21

Eingenser Einshorts Eijakke

Eibukse Eilue Eitslips


22


Adjektiv ubestemt form:

Eintal: -einfin,nygenser-eifin,nybukse-eitfint,nyttbelte

Fleirtal: -fine,nyeklede

Grammatikk

Kva har du på deg i dag?

Mariaharpåsegeibrunjakke,

eiblåbukseogbrunesko.

Jakkaerbrun,buksaerblåogskoa

erbrune.

Kva har du på deg i dag?

Gloriaharpåsegeigrønjakke,raud

genser,gråbukserogsvartesko.

Jakkaergrøn,genserenerraud,

bukseneergråogskoaersvarte.

23


Pronomen: Hankjønn:Der er ein raud genser. Han er fin.Hokjønn: Der er ei blå bukse. Ho er dyr.Inkjekjønn: Der er eit svart skjørt. Det er svart.Fleirtal: Der er nokre fine sko. Dei er svarte.

GrammatikkSilje står og ser på ein raud genser. Ho likar han,

men ho har ikkje pengar.

Silje: Mamma,kanegfåeinnygenser?

Marit: Kvakostarhan?

Silje: Hanerikkjedyr.Hankostarberre98kroner.

Marit: Ja,hanerbillig.Dukanfåhan.

Dame: Kaneghjelpedykk?

Marit: Vivilgjernehaeingenser.

Dame: Kvastorleik?

Marit: 8-10år.Kanhofåprøvehan?

Dame: Ja,sjølvsagt..

Dame: Passarhan?

Marit: Ja,hanpassargodt.

Dame: Vildehagenseren?

Marit: Ja,takk.

Marit

I klesbutikken

Marit: Unnskyld,kvarfinnegbarneavdelinga?

Dame: Derbortetilhøgre.

Marit: Unnskyld,kanduhjelpemeg?

Dame: Ja.Versågod.

Marit: Egvilgjernesjåpåjakker.

Dame: Ja,herserdunokre.

24


Marit spør ekspeditrisa

Marit: Unnskyld,kvarfinnegjakker?

Dame: Derbortetilhøgre.

Marit: Takkforhjelpa.

Dame: Berrehyggeleg.

25

Kapittel�.Inærmiljøet

EtterskulenskalMariagåpåarbeid.Gloriaskalgå

heim.Påvegengårhoinnombutikken.Hovilkjøpe

kyllingtilmiddag.Hospøreidame:

Gloria: Hardekylling?

Dame: Vihardessverreikkjemeirkyllingidag.

Vifårimorgon.

Gloria: Egkanfåeithalvtkilokjøttdeig,då.

Dame: Versågod.

Gloria: Takk.

Gloriafinnmjølk,brød,tomatarogspagetti,oggårtil

kassaforåbetale.

Dame: Detblir94kroner.

Gloria: Versågod.

Dame: Takk.

K A P I T T E L 9 - I N Æ R M I L J Ø E T

Bestemt – ubestemt form av substantivet. Hankjønn: Einbutikk-butikkenHokjønn: Eikasse-kassaInkjekjønn: Eitbarn-barnet

Grammatikk

26


Løk Reddik Purre

Agurk Blomkål Gulrot

Potet Tomat Salat

27


Maria arbeider på eit hotell. Ho kjem heim klokka

halv ni. Då er ho svolten og tørst. Svein spør ho:

Svein: Vilduhamiddag?Viharkjøttkaker,poteterog

salat.

Maria: Jatakk,egvilgjernehakjøttkaker.

Svein: Kvavilduhaådrikke?

Maria: Kvaharvi?

Svein: Viharsaft,vatnellermjølk.

Maria: Egvilgjernehaeitglassaft.

Substantiv, eintal og fleirtal:

Hankjønn: Einsalat-salaten-salatar-salatane

Hokjønn: Eikjøttkake-kjøttkaka-kjøttkaker-kjøttkakene

Inkjekjønn: Eitglas-glaset-glas-glasa

Grammatikk

28

Kapittel10.Bustadogmøblar

K A P I T T E L 1 0 - B U S T A D O G M Ø B L A R

Eiblokk Eileilegheit Eistove

Eitbad Eitkjøken Eingang

eineinebustad Eintomannsbustad Eitrekkjehus

2�


Eigedomsorda min, din og vår bøyer vi i kjønn og tal.

Bilenmin Bilendin BilenvårBlokkami Blokkadi BlokkavårHusetmitt Husetditt HusetvårtMøblanemine Møblanedine Møblanevåre

Eigedomsorda hans, hennar og deira bøyer vi ikkje.

Stolenhans Stolenhennar StolendeiraSengahans Sengahennar SengadeiraRommethans Rommethennar RommetdeiraMøblanehans Møblanehennar Møblanedeira

Grammatikk

Bustaden min

EgheiterAnneGrethe.

Egergiftogeghartodøtrer.

EgburieineinebustadpåJessheim.

Egburikkjeisentrum.

Husetmittergrønt.

Dethartoetasjar.

Iførsteetasjeerdettosoverom,stove,dusjogtoalett.

Iandreetasjeerdetsoverom,stove,kjøkenogbad.

Vihareinkjellarogtogarasjar.

30


Einstol Eitbord Eitskåp

EinkrakkEinkommodeEinsofa

Eiseng

Eikøyseng

Møblar

31

Preposisjonar:

Under,over,på,i,mellom,bak,framfor,vedsidaav


På soverommet

Dethengertobilderpåveggenoversenga.

Detliggernoenputerpåsenga.

Detståretnattbordvedsidenavsenga.

Detstårenlampepånattbordet.

Detliggeretteppepågulvetforansenga.

Deterikkenoeundersenga.

Grammatikk

Kva for etasje bur du i?

Første

Andre

Tredje

Fjerde

Femte

Sjette

Sjuande

Åttande

Niande

Tiande

Ellevte

Tolvte

32

Kapittel11.Transportogreiser

Maria tar bussen

Maria: EgskaltilTønsberg.Kanegtadenne

bussendå?

Sjåfør: Ja.

Maria: Kvakostardet?

Sjåfør: 140kronerforeinvaksen.

Maria: Egvilgjernehaeinvaksenogeittbarn.

Sjåfør: Versågod.

K A P I T T E L 1 1 - T R A N S P O R T O G R E I S E R

Peikeord: Vi bruker den, det og dei for å vise til ting som er langt borte.

Kva for ein buss kan eg ta? Den der borte. Kva for ei ferje kan eg ta? Den der borte. Kva for eit tog kan eg ta? Det der borte. Kva for syklar kan vi ta? Dei der borte.Vi bruker denne, dette og desse for å vise til ting som er nær.

Kva for ein buss kan eg ta? Denne her. Kva for ei ferje kan eg ta? Denne her. Kva for eit tog kan eg ta? Dette her. Kva for syklar kan vi ta? Desse her.

Grammatikk

Maria

33


Kva for ein, kva for ei, kva for eit, kva for (nokre)

Vi bruker kva for ein, kva for ei og kva for eit saman med hankjønn, hokjønn og inkjekjønn:

Kva for ein buss skal du ta? Kva for ei ferje skal du ta? Kva for eit tog skal du ta?Vi bruker kva for (nokre) med fleirtal:

Kva for nokre land har du besøkt?

Grammatikk

Robert

Robert tek toget

Robert: NårgårførstetogtilLillehammer?

Dame: Detgår09.45

Robert: Egkanfåeintur-retur-billett.

Dame: Versågod.

Robert: Kvasporgårtogetfrå?

Dame: Fråspor14.

Robert: Takkskalduha.

34


Ahmed tek taxi

Ahmed: Hallo.DetteerAhmedReza.

KanegfåeintaxitilStorgata34?

Dame: Ja,vilduhataxienmedeingong?

Ahmed: Nei,omeinhalvtime.

Dame: Greitt.Dåkjemeintaxiklokka14.30.

Ahmed: Fint.Takkskalduha.

Omar tek fly

Omar: KvakostareinflybilletttilTrondheimtur-retur?

Dame: Determangeulikeprisar.Nårskaldureise?

Omar: Egskalreiseomeiveke.Detvilseieneste

torsdagden13.04ogtilbakesøndagden16.04.

Dame: Dåkanegskaffelittbilligebillettar,til

kroner1200tur-retur.

Omar: Nårgårflyet?

Dame: Detgårklokka10.15påtorsdagogretur

klokka14.10påsøndag.

Omar: Fint,dåtekegdet.

Framtid:

OmeinhalvtimeOmeiveke

Grammatikk

35


Noreg – landsdelar, byar og fylke.

Detbur4612700menneskeiNoreg(april2005).Arealeterca.324000km2.

25%avlandeterskog,mens3%avlandeterdyrkamark.20%avlandetligg

meirenn900meteroverhavet,sådetermykjefjell.

Noregharfemlandsdelar:Nord-Noreg,Midt-Noreg,Vestlandet,Sørlandetog

Austlandet.OsloliggpåAustlandet.StavangerogBergenliggpåVestlandet.

TrondheimliggiMidt-Noreg,ogTromsøliggiNord-Noreg.PåSørlandetfinnvi

Kristiansand.Landsdelaneerdelteifylke.Fylkaerdelteikommunar.Deter19

fylkeogomlag400kommunariNoreg.

36

Trondheim 23.02.07

Kjære Marit!

No er eg i Trondheim på besøk hos vennen min.

Han bur i sentrum. Det er praktisk. Eg reiste

med buss og fly til Trondheim for to dagar sidan.

Det regna då eg kom fram. Vennen min henta meg

på flyplassen. Vi køyrde inn til byen. På søndag

gjekk vi på ein konsert i Nidarosdomen. Det er ei

fin, gammal kyrkje. Vi høyrde på Nidarosdomens

gutekor. Det var nydeleg musikk. På måndag

handla eg gåver til alle heime. Eg kjem heim om

to dagar.

Beste helsing frå Juan

Preteritum bruker vi ved bestemte tidspunkt i fortid: laurdag kveld, i går, klokka sju osv.

Samanmedtiduttrykketfor–sidanbrukervialltidpreteritumVerbgrupper:

1. Svake verb har ending i preteritum (fortid): -a, -te, -de, -dde. Eksempel: henta, reiste, køyrde, budde

2. Sterke verb får inga ending i preteritum og har gjerne vokalskifte: Eksempel: vere - var, gå - gjekk

Grammatikk

Juan skriv postkort frå Trondheim


37

Mellom bakkar og berg

Mellom bakkar og berg utmed havet

heve* nordmannen fenge* sin heim,

der han sjølv heve tuftene grave

og sett sjølv sine hus oppå dei.

Han såg ut på dei steinete strender;

det var ingen, som der hadde bygt.

«Lat oss rydja og byggja oss grender,

og så eiga me rudningen trygt.»

Fram på vinteren stundom han tenkte:

Gjev eg var i eit varmare land!

Men når vårsol i bakkane blenkte,

fekk han hug til si heimlege strand.


*heve = har*fenge = fått MellombakkarogbergavIvarAndreasAasen(1813-1896)

38

Kapittel12.Vêrogårstider

K A P I T T E L 1 2 - V Ê R O G Å R S T I D E R

Detsnør Detblæs Deterkaldt

Detregnar Deteroverskya Solaskin

3�


Vêret skiftar

Måndag: Deterfintvêridag.Solaskin.Detervarmt.

Tysdag: Idagerdetlittoverskya.Deterkaldt.

Onsdag: Idagregnardetikkje,mendeterskodde.

Torsdag: Detersurtvêridag.Detregnar.

Fredag: Idagregnardetmykje.

Laurdag: Idagsnørdetlitt.Deterkaldt.

Søndag: Idagerdetdårlegvêr.Detsluddar.

Allesetningarmåhasubjektogverb.Nårviikkjeharnokoannasubjekt,kanvibrukedetsomsubjekt.

Verbetkjempåplassnr.2ogsånårvistartarmedeittidsledd.Dåflyttarsubjektetetterverbet.

Det er fint vêr i dag. I dag er det fint vêr.

Grammatikk

40


Verbgrupper:Svakeverbharendingipreteritum(fortid):-a,-te,-de,-dde.Eksempel:regna, likte, prøvde, snødde

Sterkeverbfåringaendingipreteritumoghargjernevokalskifte:Eksempel:vere – var.

Grammatikk

Ei veke med mykje vêr - preteritum

Påmåndagvardetfintvêr.Solaskeinogdetvarvarmt.Detlikteeg.

Tysdagvardetlittoverskya.Detvarkaldt.

Onsdagregnadetikkje,mendetvarskodde.

Torsdagvardetsurtvêr.Detregna.

Fredagregnadetmykje.Eghaddeparaply.

Laurdagsnøddedetlitt.Detvarkaldt,mendetvarfintåsjå.

Søndagvardetdårlegvêr.Detsludda.Egprøvdeågåuteintur,menegbleisåvåt.

41


Hu hei!

Hu hei! Kor er det vel friskt og lett

oppå fjellet, oppå fjellet!

Her leikar vinden i kåte sprett

oppå fjellet, oppå fjellet!

Og foten dansar, og auga ler,

og hjarta kveikjande hugnad fær

oppå fjellet, oppå fjellet

Vi bruker om når vi snakkar generelt:

Om dagen er det lyst. Om natta er det mørkt. Om sommaren er det varmt. Om hausten er det kaldt.

Grammatikk

Årstidene

INoregharvifireårstider:vinter,vår,sommarog

haust.Omvinterenerdetoftekaldt.Omsommaren

kandetverevarmt.Omhaustenregnardetmykje.

Vinter: desember,januar,februar

Vår: mars,april,mai

Sommar: juni,juli,august

Haust: september,oktober,november

Huhei,korerdetvelfrisktoglettuppåfjelletavKristoferNagelJanson(1841-1917)

42

Kapittel13.Kroppoghelse

K A P I T T E L 1 3 - K R O P P O G H E L S E

Eithovud Einhals Eiskulder Einarm

Eitlår Eitbein Einlegg Eitkne

Eihand Einfot Eitbryst Einmage

43


Einrygg

2

Hovudet

1 Eithår

2 Eipanne

3 Eitaugnebryn

4 Eitauge

5 Einnase

6 Eitkinn

7 Einmunn

8 Eihake

1

3

4

56

8

7

44

Nårerdufødd?01.02.1971

Førsteiandre,nittensyttiein

Grammatikk

Dino skal bestille time hos legen

Dame: Øvrevolllegesenter.

Dino: Hallo,detteerDinoRadic.

Dame: Goddag.

Dino: Erdetmulegåfåtimehoslegenidag,ellerså

snartsommuleg?

Dame: Kvagjelddet?

Dino: Egharhøgfeber,ogeghostarslikatdetgjer

vondtibrystet.

Dame: Nårerdufødd?

Dino: Unnskyld,kvasadu?

Dame: Nårerfødselsdagendin?

Dino: Tjueandremai.

Dame: Ikvaår?

Dino: Nittensytti

Dame: Tjueandreifemte,nittensytti.

Dino: Ja,detstemmer.

Dame: Detereigentlegfulltidag,menegskalhøyre

medlegenomdukankommelikevel.Ein

augneblink...Hereregigjen.Dukankomme

klokkafireiettermiddag.Gårdetgreitt?

Dino: Ja,takkskalduha.Detvarfint.Dåkjemeg

klokkafire.


45

Hos legen

Legen: Kvarharduvondt?

Dino: Egharvondtihalsen.

Legen: Gapopp,såskalegsjå.

Dino: Egharvondtibrystetòg.

Legen: Korlengeharduhattdet?

Dino: Ieiveke.

Legen: Kleavdeglitt,såskaleglytte..…Pustinn.

Nokandupusteut.Ja,deterikkjesåbra.

Hardufeber?

Dino: Ja,litt.

Legen: Nokanduklepådeg,såskaldufåeinresept.

Imperativ

Imperativforma er lik infinitivsforma minus -e:

Du skal skrive no. - Skriv no! Du må ikkje ete så mykje. - Ikkje et så mykje!

Viss verbet ikkje endar på -e i infinitiv, blir imperativsforma lik infinitiv:

Kan du ta av deg? - Ta av deg!

Grammatikk


46

Ordenstal

Trettande,fjortande,femtande,sekstande,syttande,

attande,nittande,tjuande,tjueførste,tjueandre,

tjuetredje,tjuefjerde,tjuefemte,tjuesjette,tjuesjuande,

tjueåttande,tjueniande,trettiande,trettiførste

Frukt og grønsaker

Kviforerdetviktigåetemykjefruktoggrønsaker?

Fruktoggrønsakerinnheldmangevitaminar,mineralog

fiber.Deternokovioftefårforliteav.Fruktoggrønsaker

innheldlitefeittogenergi.Deternokovioftefårfor

mykjeav.

Sunn mat

Sunnmaterviktigforhelsa.PåBekkestuaUngdomsskulei

Bærumharelevanebegyntålagesunnematpakkartilalle.

Førgjekkdeiikioskenogkjøptebrusogbollar.Mennofår

deitoskivergrovtbrødmedost,skinkeellerkalkun,frukt

ogmjølkfor15kronerikantina.

Deterskuleklassanesomsjølvlagarmatenpåomgang.

Katinaharogblitteinsosialmøteplassforelevane,ogdei

flestesynestdetereitgodttilbod.Grovtbrød,mjølkog

fruktinneheldvitamin,mineral,fibrarogandrenæringsstoff

kroppentrengforåhaldesegfriskogaktiv.


47

Kapittel14.Arbeidogyrke

K A P I T T E L 1 4 - A R B E I D O G Y R K E

Hoerlege. Hoersjukepleiar. Hanerbonde. Hanermålar.

Haneringeniør. Hanerlagerarbeidar. HoerITkonsulent. Hanerlærar.

Hanerelektrikar. Hanervaktmeister. Hanerrørleggjar. Hanerkokk.

48


Kva gjer dei?

Enbondejobberpåbondegård.

Ensykepleierhjelperpasienter.

Enbilmekanikerreparererbiler.

Enbakerlagerbrødogkaker..

Enfysioterapeuthjelperfolkmedvondtimusklene.

Enlærerunderviserpåskolen.

Ensekretærgjørkontorarbeid.

Enservitørserverermat

Enrenholdervaskergulv.

Enkokklagermat.

Enekspeditørjobbeributikk.

Ensjåførkjørerbilellertaxi.

Marit er lærar

Påskulenarbeiderdetsekslærarar,rektor,

vaktmeisterogkontorhjelp.

4�


Perfektum og preteritum: Vi bruker perfektum om fortid når tidspunktet er ubestemt:

Eg har vore i England.

Kåre har slutta å røyke. Vi bruker preteritum når tidspunktet er bestemt:

Eg var i England i 1990.

Kåre slutta å røyke for to veker sidan.

Grammatikk

Har du jobb?

Simon: Hardujobb?

Fahria: Nei,egerarbeidsledig.Jobbardu?

Simon: Ja,egerbakar.Egarbeiderieitbakeri.

Fahria: KvagjordeduførdukomtilNoreg?

Simon: Egjobbapåeinbilverkstad.

Robert er bilmekanikar

Anne: Kvarkjemdufrå?

Robert: EgkjemfråEngland.

Anne: KorlengehardubuddiNoreg?

Robert: EgharbuddiNoregitoår.Førstbuddeegi

Drammen,mensåtrefteegeijentefråØvrevoll.

Vigiftaoss,ogsåflyttaeghit.

Anne: Hardujobb?

Robert: Ja,egarbeiderpåbilverkstadenpåØvrevollnår

egikkjeerpånorskkurs.

Anne: Vardetvanskelegåfåjobbder?

Robert: Nei,eghararbeiddsombilmekanikarimange

åriEngland.

50

Kapittel15.Familieogfritid

Alletrengågjerenokoifritida.Nokredrivmed

musikk.Deisyng,dansarellerspelareitinstrument.

Andrelikaridrett.Deispelarfotballellerbasketball,

ellerdeilikaråsymje.Andresynestdetermorosamtå

måleellerfotografere.

Nokrelikarågåturihelga,ellerkvarkveld,mens

andrelikarbetreåsjåpåTV,speledata,ellerberre

liggjepåsofaenogkvileetterjobben.

K A P I T T E L 1 5 - F A M I L I E O G F R I T I D

51

Dino fortel om då han var barn

Dåegvarbarn,varegveldigaktiv.

Eglikteågjeremangeting.

Egspeltefotball.Egsumde,badaogsykla.

Egleiktemedvennenemine.Vidansa.

Nogjeregikkjesåmykje.

Eghøyrerberrepåradio,lesavisaogserpåTV.

Egbegynneråblilitttjukk.

Egmåbegynneågåpåtur.

Nårvifortelomfortida,måvibrukepreteritum.

Grammatikk


52

Når vi fortel om noko vi skal gjere i framtida, bruker vi futurum. Futurumlagarviavhjelpeverbetskalogeithovudverbiinfinitiv.

Dei skal ha med seg to kaker. Svigermor, Anna, skal lage hovudretten.

Om nær framtid brukar vi ofte presens.Eg kjem snart. Eg reiser i morgon.

Grammatikk

Familiefest

Deterfredagkveld.Barnaeriseng,ognettoppnostårTuridpåkjøkkenet

ogbakarsjokoladekake.Imorgonskaldeihaeinstorfest.

Svigerfaren,Martin,fyller60år,ogdeiharinvitertslektogvenner.Sonenog

svigerdotteratilMartin,NilsogTurid,skalhamedsegtokakertilkaffien,og

dessutanhardeilovaåkjøpeinndrikke-varer.Svigermor,Anna,skallage

hovudretten,ogLindaogMagneskaltamedforrettogdessert.

Nilsglersegtilfødselsdagen.Detkangåmangeårmellomkvargongheile

slektaersamla,menimorgonkjemdeiallesaman,bådetanter,onklar,

syskenbarnognevøarognieser.TanteVeraogonkelSvennkjemheiltfrå

England.DeiharikkjevoreiNoregpåfireår.


53

Når har du fødselsdag?

Ahmed: Nårhardufødselsdag?

Svetlana: Tiandeitolvte.

Ahmed: Itolvte?

Svetlana: Ja,tiandedesember.

Ahmed: Nårhardubursdag?

Svetlana: Attandeifemte.

Ahmed: Attandemai?Dåharvibursdagsamedag!

Stranda, 31.august

Invitasjon

Laurdag14.septemberfyllerMartin60år.

Vivilgjerneinviteredykktilfesten.Festen

startarkl.19.00ogskalvereisamfunnshuset.

Giossbeskjedomdekankommeellerikkje.

Velkommentil60-årslag!

HelsingAnnaogMartin


54

Per Spelmann

Per Spelmann han hadde ei einaste ku.


Han bytte bort kua, fekk fela igjen.


Du gamle gode fiolin, du fiolin, du fela mi.

Per Spelmann han spela, og fela ho let.


Så gutane dansa, og jentene gret.



Og om eg vert gamal som stein under bru.

Og om eg vert gamal som stein under bru,

Så aldri eg byter bort fela for ku.




55

Alfabetiskordliste

A L F A B E T I S K O R D L I S T E

adresse,eiaktivandreandlet,eitarbeidsledigarbeidstakar,einareal,eitarm,einauge,eitaugeblink,einaugebryn,eitavis,eibad,eitbakbakar,einbakeri,eitbarn,eitbein,eitberrebesøk,eitbiff,einbilete,eitbillett,einbilligbilmekanikar,einbilverkstad,einblokk,eiblomstervase,einblåbok,eibokhandel,einbokhylle,eibolle,einbonde,einbord,eitbosniskbrabror,einbrunbrus,einbryst,eitbrød,eit

bukse,eibuss,einbustad,einbutikk,einby,eincubanskdag,eindaglegdame,eidedeideiradersomdessert,eindessutandessverredetdindotter,dottera,døtrer,døtrenedrikke,eidudusj,eindykkardyrdådårlegegeigeneigentlegeinebustad,einekspeditrise,eiekstraelektrikar,einengelskerfaring,eietasje,einetteretterpåfamilie,einfarge,einfarlegfeber,ein

Per Spelmann











Og om eg vert gamal som stein under bru.

Og om eg vert gamal som stein under bru,




56


feil,einferie,einferje,eifest,einfiber,einfinfjell,eitfjernflatpakkafly,eitflyplass,einforforrett,einfot,einfotball,einframframforfriskfritid, eifrukost,einfråfullfylke,eitfyr,eitfødselsdag,einførstgalegammalgarasje,eingard,eingenser,eingiftgjerneglas,eitgod,betre,bestgong,eingrad,eingrovgrøngulgut,eingutekor,eitgåve,eihake,eihals,einhalsinfeksjon,einhalvhanhand,eihandledd,eit

hanshaust,einhav,eitheilheimhelg,eihelse,eihelsing,eihennarherhjelp,eihohoshotell,eithovud,eithovudrett,einhyggeleghytte,eihøghøgrehår,eitiidrett,einigjenikkjeingeniør,eininnominstrument,eitinvitasjon,einjakke,eijente,eijobb,einjus,einkake,eikaldkalkun,einkantine,eikart,eitkilo,eitkinn,eitkiosk,einkjellar,einkjærkjærast,einkjøken,eitkjøleskåp,eitkjøttkake,eiklede,eitklokke,eikne,eit

57


kokk,einkommode,einkommune,einkone,eikonsert,einkopp,einkorkorleiskrakk,einkrit,eitkrone,eikropp,einkursdeltakar,einkvakvarkvenkvitkylling,einkyrkje,eikøyseng,eilager,eitlampe,eiland,eitlandsdel,einlege,einlegesenter,eitleilegheit,eilengelikevellillalittliv,eitlue,eilærar,einlærling,einlår,eitmage,einmajones,einmangemark,eimat,einmatpakke,eimedmellommenmenneske,eitmeter,einmin,mi,mitt,minemineral,eitmjølk,ei

morgon,einmorosammunn,einmusikk,einmykje,meir,mestmøbel,møbelet,møblar,møblanemøteplass,einmålar,einnamn,eitnase,einnettoppnevø,einniese,einokonokonnorsknummer,eitnynærnæringsstoff,eitofteogogsåokle,eiokse,einolboge,einomonkel,einoransjeorkan,einost,einoveroverkropp,einoverskyapanne,eipapir,eitpaprika,einpengarperrong,einpersonlegplass,einpledd,eitpopulærpostkort,eitpotet,eipraktiskpris,einpårarratt,eit

58


raudrekkjehus,eitrektor,einresept,einrett,einrom,eitrosarussiskrørleggjar,einsaft,eisalat,einsamanseng,eisentrum,eitshorts,einside,eisjukeheim,einsjukehus,eitsjukepleiar,einsjø,einsjølvsagtskinke,eiskive,eiskjorte,eiskodde,eiskog,einskulder,eiskule,einskåp,eitslekt,eislektning,einslips,eitsmør,eitsnillsofa,einsol,eisommar,einsosialspagetti,einspanskspesieltspråk,eitstart,einsterkstol,einstorstove,eistorleik,einsunnsur

svartsvoltensykkel,einsyltetøy,eitsyskenbarn,eitsyster,eitante,eitavle,eiteppe,eittidlegtiltilhøgrefortilvenstrefortilbaketilbod,eittime,eintoalett,eittog,eittomannsbustad,eintomat,eintungtur,einturist,eintur-returtørstutanomutland,eitvaksenvaktmeister,einvanlegvarmvatn,eitvedvedsidaavveg,einveke,eivekkjarklokke,eivenn,einvêr,eitverdsdel,einviviktigvind,einvindauge,eitvinter,einvitamin,eitvondvår,vårt,vårevår,einvåt

5�


yrke,eitøyre,eitåarbeide,-er,-dde,-ddåbake,-ar,-a,-aåbegynne,-er-te,-tåbestille,-er,-te,-tåbesøkje,-er,-te,-tåbetale,-er,-te,-tåbli,blir,blei,blittåblåse,blæs,bles,blåseådanse,-ar,-a,-aådra,dreg,drog,dregeådrikke,drikk,drakk,drukkeådyrke,-ar,-a,-aåete,et,åt,eteåfeire,-ar,-a,-aåfinne,finn,fann,funneåflytte,-ar,-a,-aåforeslå,foreslår,foreslo,foreslåttåfortelje,fortel,fortalde,fortaltåfotografere,-er,-te,-tåfylle,-er,-te,-tåføde,-er,-dde,-ddåføretrekkje,føretrekk,føretrakk,føretrukkeåfå,får,fekk,fåttågifteseg,-ar,-a,-aågjere,gjer,gjorde,gjortågå,går,gjekk,gåttåhandle,-ar,-a,-aåheite,heiter,heitte,heittåhenge,heng,hang,hangeåhengje,hengjer,hengde,hengtåhente,-ar,-a,-aåhjelpe,er,-te,-tåhøyre,-er,-de,-tåhåpe,-ar,-a,-aåinnehalde,inneheld,inneheldt,innehaldeåintervjue,-ar,-a,-aåinvitere,-er,-te,-tåkjøpe,-er,-te,-tåkomme,kjem,kom,kommeåkoste,-ar,-a,-aåkunne,kan,kunne,kunnaåkvile,-er,-te,-tåleige,-er,-de,-dåleve,-er,-de,-dåleggje,legg,la,lagtåliggje,ligg,låg,legeålika,-ar,-a,-aålike,-er,-te,-t

ålove,-ar,-a,-aålytte,-ar,-a,-aålåne,-er,-te,-tåmontere,-er,-te,-tåmåle,-ar,-a,-aåmåtte,må,måtte,måttaåopne,-ar,-a,-aåoppleve,-er,-de,-dåpasse,-ar,-a,-aåpeike,-ar,-a,-aåprøve,-er,-de,-dåregne,-ar,-a,-aåringje,-er,-de,-tåriste,-ar,-a,-aåsakne,-ar,-a,-aåsamle,-ar,-a,-aåseie,seier,sa,harsagtåsende,-er,-de,-tåskaffe,-ar,-a,-aåskine,skin,skein,skineåskjere,skjer,skar,skoreåskjøne,-ar,-a,-aåskrive,skriv,skreiv,skriveåskyte,skyt,skaut,skoteåsludde,-ar,-a,-aåsnakke,-ar,-a,-aåsnø,-r,-dde,-ddåsove,søv,sov,soveåspele,-ar,-a,-aåspørje,spør,spurde,spurtåstave,-ar,-a,-aåstå(opp),står,stod,ståttåsymje,sym,sumde,sumtåsynast,synest,syntest,synteståsyngje,syng,song,sungeåta,tek,tok,tekeåtelje,tel,talde,taltåtreffe,treffer,trefte,treftåtrenge,treng,trong,trungeåtrengje,-er,-de,-tåtrivast,trivst,treivst,triveståunnskylde,-er-te,-tåvakne,-ar,-a,-aåvere,er,var,voreåville,vil,ville,harviljaåvite,veit,visste,harvisståynskje,-er,-te,-tåleineår,eitårstid,ei

60

Kortgrammatikk

K O R T G R A M M A T I K K

Personlege pronomenEintal Kjønn Subjektsform Objektsform1.person2.person3.person

HankjønnHokjønnInkjekjønn

egduhanhodet

megdeghanhenne/hodet

Fleirtal1.person2.person3.person

videdei

ossdykkdei

SubstantivEintal Fleirtal

Ubestemt Bestemt Ubestemt BestemtHankjønnHokjønnInkjekjønn

einguteijenteethus

gutenjentahuset

gutarjenterhus

gutanejentenehusa

Hankjønnsord – hovudmønster og unntakOrdpå-nadogordsomendarpå-a

Eintal FleirtalUbestemt Bestemt Ubestemt Bestemteinguteinsøknadeinsofa

gutensøknadensofaen

gutarsøknadersofaer

gutanesøknadenesofaene

61


Nokrehankjønnssubstantivbøyervisominkjekjønnifleirtal:

Eintal FleirtalUbestemt Bestemt Ubestemt Bestemteinskoeinting

skoentingen

skoting

skoatinga

Hokjønnsord – hovudmønster og unntakOrdpå–ingognokrevanlegeordbøyervisomhankjønnifleirtal:

Eintal FleirtalUbestemt Bestemt Ubestemt Bestemteijenteløysingeielv

jentaløysingaelva

jenterløysingarelvar

jenteneløysinganeelvane

Inkjekjønnsordharfåunnatak:

Eintal FleirtalUbestemt Bestemt Ubestemt Bestemteitbarn barnet barn barna

VokalforandringEindelsubstantivfåreinannanvokalifleirtal:

Eintal FleirtalUbestemt Bestemt Ubestemt Bestemteinbondeeinfoteitanneibok

bøndenfotentannaboka

bønderføtertennerbøker

bøndeneføttenetennenebøkene

62


Eindelsubstantivforandrarvokalogfåritillegguregelrettbøyingiubestemtformfleirtal:

Eintal FleirtalUbestemt Bestemt Ubestemt Bestemteinmanneinbroreinfareimoreidattereitå

mannenbrorenfarenmoradatteratåa

mennbrødrefedremødredøtretær

mennenebrødrenefedrenemødrenedøtrenetærne

AdjektivAdjektivblirbøygdeikjønnogtalisamsvarmedsubstantivetdeistårtil,ogdeiharubestemtogbestemtform:

Ubestemt form Hankjønn Hokjønn InkjekjønnEintalFleirtal

einraudhattfleireraudehattar

eiraudjakkefleireraudehattar

eitraudteplefleireraudeeple

Bestemt form Hankjønn Hokjønn InkjekjønnEintalFleirtal

denraudehattendeiraudehattane

denraudejakkadeiraudejakkene

detraudeepletdeiraudeepla

Adjektivblirgradbøygde:

Positiv Komparativ Superlativfin finare finast

Nokreadjektivfåreinannanvokalikomparativogsuperlativ:

Positiv Komparativ Superlativfålangstortungung

færrelengrestørretyngreyngre

færrastlengststørsttyngstyngst

63


Nokreadjektivhareinheiltannaformikomparativogsuperlativ:

Positiv Komparativ Superlativgodgammallitenmangemykjeillevond

betreeldremindrefleiremeirverreverre

besteldstminstflestmestverstverst

VerbSterke og svake verbVidelerverbainnisvakeogsterkeverb.Deisomharendingipreteritum,kallarvisvakeverb.

Svake verbVidelerdeisvakeverbaifireklasseretterkvaendingdeiharipreteritum:

Infinitiv Presens Preteritum PerfektumKlasse1(a-verb) åvente ventar venta harventa

Klasse2(e-verb)-te,-de

åkjøpeåarbeide

kjøperarbeider

kjøptearbeidde

harkjøpthararbeidd

Klasse3(utanendingipresens,medvokalendringipreteritum)

åfortelje fortel fortalde harfortalt

Klasse4-dde

åbu bur budde harbudd

64


Sterkeverbharikkjeendingipreteritum.Herernokreavdei:

Infinitiv Presens Preteritum Perfektumådrikkeåeteåfinneågååkommeåleseåsitjeåsjååtaåvere

drikketfinngårkjemlessitserteker

drakkåtfanngjekkkomlassatsågtokvar

hardrukkehareteharfunnehargått(gådd)harkommeharleseharseteharsetthartekeharvore

Modaleverb:

Infinitiv Presens Preteritum Perfektumåskulleåvilleåkunneåmåtte

skalvilkanmå

skullevillekunnemåtte

harskullaharvillaharkunnaharmåtta

Eiendomsord Mestvanlegpånorskerateigedomsordetkjemettersubstantivet:

Etterstilt (mest brukt) Foranstilt Deterbokhyllami.Deterhusetmitt.Deterstolanemine.Deterbilendin.Detersekkenhans.Deterkattenhennar.Deterhusetvårt.Deterbilendykkar.Deterkattendeira.

Determibokhylle.Determitthus.Determinestolar.Deterdinebilar.Deterhanssekk.Deterhennarkatt.Detervårthus.Deterdykkarbil.Deterdeirakatt.

65


Nokreeigedomsordharbøying:

Hankjønn Hokjønn Inkjekjønn Fleirtalmindinsinvår

midisivår

mittdittsittvårt

minedinesinevåre

SpørreordKvaogkvenblirikkjebøygd,menartikkelenikvaforein,blirbøygdetterkvasubstantivhanstårtil.Ifleirtalbrukervinokreistadenforartikkel.

Hankjønn Hokjønn Inkjekjønn Fleirtalkva(forein)gut kva(forei)jente kva(foreit)barn kva(fornokre)bøker

Vibrukerkvaforei/ein/eitnårvispøretternokospesielt,ogvilspesifiserenoko:

Kva for ei bok vil du ha? Kva for ein bil liker du best?

Vikanbrukeberrekvadersomvisnakkaromnokosomermeirgenerelt:

Kva bok vil du ha? Kva tid kjem flyet?

NorskPluss serien omfattar:

Nettressurs Spor 2 og Spor 3:

Nettressursenerlagtoppiforholdtilsporognivåogdekkjerfølgjandemål:

• Spor2: nivå1ognivå2

• Spor3: nivå1ognivå2

• Spor2ogSpor3: nivå3

Nettressurs Spor 1:

• Lyd-ogbokstavinnlæringskurs

• Ordbankmedlese-oglyttetreningnivå1-2

Arbeidsbøker:

• Arbeidsbok1: Spor2–nivå1




• Arbeidsbok5: EifellesarbeidsbokforSpor2ogSpor3nivå3

• Arbeidsbok6: Spor1

Tekstbøker Spor 2 og Spor 3:

• Tekstbok1: Spor2–nivå1




• Tekstbok5: EifellesTekstbokforSpor2ogSpor3nivå3

ÅTVARINGDetmåikkjekopierastfrådennebokaistridmed

åndsverkslova.Kopieringistridmedlovkanføretilerstatningsansvaroginndragingogkan

straffastmedbøterellerfengsel.

©CyberBookAS-2007

Documents

Norsk Plus Nynorsk Tekstbok S2N1