Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    1/12

    OPENER Vrouw en werk

    24 MAART 2011

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    2/12

    OPENERVrouw en werk

    Je durft af te stappen van het kostwinnersmodel als je

    voelt dat ook jij graag verantwoordelijkheid zou ne-

    men voor de kinderzorg. Je durft in je bedrijf je ideen

    te toetsen aan andere profi elen dan look-alikes. Je durft toe

    te geven dat zichtbaar zijn in de onderneming niet altijd sy-

    noniem staat voor hard werken of spectaculaire resultaten.

    En je durft je partner ervan te overtuigen dat ook zij die ba-

    lans mag vinden tussen gezin en carrire die het best

    bij haar persoonlijkheid past.

    Een wereld met vrije keuzes, voor hem n

    voor haar. Al wordt daar al jaren heel hard

    aan gewerkt, in het bedrijfsleven blijft het

    nog voor velen een droom. Bij het Insti-

    tuut voor de Gelijkheid van Vrouwen enMannen lopen jaarlijks nog tientallen

    klachten binnen over discriminaties bij

    zwangerschap. Het topje van de ijsberg,

    als je onderzoeken mag geloven waar

    80% van de vrouwen beweert zich op

    n of andere manier professioneel ach-

    tergesteld te voelen door een zwangerschap.

    Hoewel het moment van kinderen krijgen vaak

    een breekpunt is in de carrire van vrouwen, is

    het zeker niet het enige probleem. Het verschil in behan-

    deling zien we op diverse vlakken, in vele gevallen gebeurt

    dat onbewust. Zo duiken ouderwetse functieclassifi caties

    op waar de gendergelijkheid ver te zoeken is, is het bonus-

    beleid vaak gestoeld op het principe wie-vraagt-die-krijgt,

    worden er doorgaans meer opleidingskansen geboden aan

    mannen dan aan vrouwen (van wie men toch vermoedt dat

    ze eens mama hun carrire niet meer als prioritair zullen

    zien), en blijven stereotiepe percepties in bedrijven welig

    tieren (zoals: wie deeltijds werkt, voelt zich niet betrokken).

    Vooral om die barrires de wereld uit te krijgen, hebben

    vrouwen de hulp nodig van mannen.

    Vrouwen zelf dragen uiteraard zelf ook verantwoordelijkheid

    in de scheeftrekkingen op de arbeidsmarkt. Al op het mo-

    ment van hun studiekeuze verkleinen ze niet zelden hunkansen, of orinteren ze zich naar sectoren die minder goed

    betaald worden. Zo zijn de zorgsector en het onderwijs

    enorm vervrouwelijkt, maar vrouwelijke IT-ers of burgerlijk

    ingenieurs blijven in de minderheid. Voorts kiezen ook veel

    vrouwen bewust voor minder werken en meer tijd besteden

    aan zorg voor kinderen, anderen pakken graag uit met de

    carrire van hun partner en zitten zelf ook vast in typeden-

    ken. Vrouwen die doorstoten tot aan de top blijven door het

    samenspel van factoren uitzonderingen.

    Bij het schrijven van dit dossier, stootten we op de funda-

    mentele vraag of huishoudelijke taken, kinderzorg en de

    neiging te kiezen voor meer zachte sectoren, door de na-

    tuur dan wel door onze cultuur aan vrouwen worden opge-

    drongen. Veel werkgevers beweren immers open te staan,

    maar geen vrouwelijke kandidaten te vinden voor hun top-

    functies. De wetenschap kan wat dat betreft geen defi nitief

    uitsluitsel geven. Je kunt heel eenvoudig argumenteren datvrouwen lichamelijk meer moeten investeren dan mannen in

    hun nageslacht. Ze hebben er dan ook meer baat bij om dat

    nageslacht goed te verzorgen omdat het hun mr energie

    zou kosten er een nieuw te krijgen, vat doctor in de biologe

    Heleen Verlinden (K.U.Leuven) de biologische kant van de

    zaak samen. Darwinisten verwijzen naar de evolutietheorie:

    voor onze oerouders was de man-vrouw taakverdeling een

    kwestie van overleven, en dus bevoordeelde de natuurlijke

    selectie de goede leerlingen destijds. Vrouwen die borst-

    voeding geven, zouden voorts het hormoon oxytocine aan-

    8 maart: Internationale Vrouwendag

    Je durft het, man!

    IN DIT DOSSIER27 Gelijkheid vandaag: een illusieHet man/vrouw-verschil in vier domeinen: arbeidsmarkt, verloning, pensioenen raden van bestuur

    33 De weg naar de topVrouwen zijn gn minderheidsgroep: waarom is gendergelijkheid noggeen evidentie in bedrijven?

    25MAART 2011

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    3/12

    OPENER

    maken, dat in verband wordt gebracht met zorggevoelens. Maar

    stel nu dat het zorggevoel van vrouwen wat hoger ligt dan dat

    van mannen wat zou kunnen dan zegt dat nog niets over het

    individuele zorggevoel van een concrete manen een concrete vrouw, vult Batja Mesquita,

    professor aan het Centrum voor Sociale en

    Culturele Psychologie aan de Leuvense univer-

    siteit aan. Hoe kan je bovendien onderzoeken

    dat vrouwen meer natuurlijke aanleg hebben

    om voor kinderen te zorgen? Het lijkt me een

    ideologisch getinte vraag, die niet correspon-

    deert met een onderzoekbare stelling. Er be-

    staat bovendien veel bewijs dat de verdeling

    van zorgtaken tussen mannen en vrouwen ook

    wordt bepaald door zaken als economische conjunctuur, culturele

    normen of regelingen van kinderopvang. De biologen treden eve-

    neens de stelling bij dat onze maatschappij maakbaar is, en dat we

    zelf verantwoordelijk zijn voor de manier waarop we die vormge-

    ven. Gezien de hedendaagse ontwikkelingen, kunnen mannen

    veel mr bijdragen aan de opvoeding, aldus Verlinden, en de

    evolutiebiologen menen zelfs dat we dankzij een door-gedreven diversiteitsbeleid op (heel) lange termijn de

    natuurlijke selectiecriteria kunnen benvloeden. Kortom,

    het is onze eigen verantwoordelijkheid om de maat-

    schappij zo te vormen dat individuen wat hun gevoel

    tegenover moederschap/vaderschap en carrire ook

    moge zijn de vrije keuze hebben hun leven in te vullen

    zoals zij dat wensen, zonder discriminaties of sociale

    druk. Maar er is mr: meer vrouwen aan de top leidt

    bovendien tot beter bestuurde bedrijven. Met zeven

    maatpakken aan de top met dezelfde studie en sociale

    klasse als achtergrond, worden ideen niet getoetst,

    noch uitgedaagd, zegt Michle Mees van Femco,

    dat staat voor Female Empowerment Consulting & Coaching. Zij

    maakt zich sterk dat de fi nancile crisis niet zou zijn geweest met

    meer leidinggevende vrouwen in de sector, en dat wellicht ook

    de BP-ramp had kunnen worden vermeden. In dit dossier leest u

    op welke domeinen in de werksfeer we nog verschillen ontdekken

    tussen vrouwen en mannen. Nadien laten we enkele feministen op

    u los en hun oplossingen voor een beter bedrijfsleven. l

    Sofi e Brutsaert

    Hoe kan je onderzoeken dat vrouwen

    meer natuurlijke aanleg hebben om voor

    kinderen te zorgen? Batja Mesquita (KULeuven)

    Vrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    4/12

    Kwantitatieve en kwalitatieve verschillenAls we spreken over arbeidsmarkt gelinkte klachten, dan is

    zwangerschapsdiscriminatie helaas nog onze topper, zegt Carla

    Rijmenams van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en

    Mannen. Jonge vrouwen worden niet aangeworven nadat ze

    aangaven kinderen te willen. Of zwangere vrouwen mislopen een

    contract. Vrouwen klagen er ook over dat ze een clausule moeten

    ondertekenen waarin ze beloven de eerste twee jaar niet zwan-

    ger te worden. Wellicht het topje van de ijsberg, dacht men bij

    OPENER

    Het man/vrouw-verschil in vier domeinen

    Gelijkheid vandaag: een illusieWordt het optillen van een immobiele rusthuisbewoner van 70 kilogram evenveel gewaardeerd als hetdragen van een last van 30 kilogram in de bouwsector? Neen. Het eerste wordt echter veel meer doorvrouwen gedaan, het tweede door mannen. We vonden wel meer verschillen tussen mannen en vrouwenop de arbeidsmarkt, in hun salaris, in hun pensioen en in hun kansen om het tot bestuurder te brengen.Een overzicht niet exhaustief van hoe de wereld vandaag de dag werkt.

    het Instituut, en een diepgaande studie gaf hen gelijk. De cijfers

    zijn ronduit schokkend, vult onderzoekscordinator Geraldine

    Reymenants aan. Drie kwart van de vrouwen heeft te maken ge-

    had met zwangerschapsgerelateerde discriminatie in welke vorm

    dan ook. Dat gaat van discriminatie die bij wet verboden is zoals

    ontslag tijdens of vlak na de zwangerschap tot het mislopen van

    promoties en opleidingen, pesterijen door chefs en collegas,

    het niet kunnen opnemen van borstvoedingspauzes of het niet

    naar de gynaecoloog mogen tijdens de werkuren. Andere stu-

    dies tonen gelijkaardige resultaten in Itali, Spanje, maar ook in

    Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Australi. Een rare toestand,

    want het is evenzeer bewezen dat mamas een pak effi cinter wer-

    1. Arbeidsmarkt

    Vrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    5/12

    ken: ze zijn fl exibeler, ze werken geconcentreerder en zijn beter in

    multitasken. Er wordt altijd alleen in negatieve termen gekeken

    naar zwangerschap, nooit naar de positieve. Het zit Geraldine

    Reymenants des te hoger omdat een jonge mannelijke kandidaatbij zijn toekomstige werkgever doorgaans hoge punten

    scoort met sportieve hobbys. Terwijl zon man vaker

    afwezig is in zijn carrire wegens allerhande sportbles-

    sures dan een vrouw wegens zwangerschapsverlof.

    Die werkgever denkt toch ook niet onmiddellijk aan

    al die maandagochtenden dat die jonge man niet

    erg fris op kantoor zal verschijnen wegens iets te

    lang doorgezakt met de ploeg? Het is maar een

    voorbeeld van oneerlijk en diepgeworteld stereo-

    tiep denken op de arbeidsmarkt.

    Mieke Denuwelaere, sociologe-docente aan het KATHO

    Kortrijk: Pas dan is de evolutie naar een tweeverdienersstel-

    sel ingezet, niet toevallig samen met de

    opkomst van de diensteneconomie. We

    zien heel de hedendaagse geschiedenis door

    trouwens dat vrouwenarbeid de golven van

    de conjunctuur volgt. In 1983 kwam er eencao met verbod op discriminatie bij aanwer-

    ving, en twee jaar later werd emancipatie

    genstitutionaliseerd door van gelijke

    kansen een regeringsbevoegdheid

    te maken. Vanaf dan worden er reek-

    sen wetten gestemd met betrekking

    tot nachtarbeid, moederschap, enz.

    Ten slotte onderschreef de Vlaamse

    Overheid in 2001 de EU-richtlijn die

    tegen 2010 60% tewerkstellingsgraad van

    vrouwen nastreefde. Een doel dat ook effec-

    tief werd gehaald. Daarmee is de kwantita-

    tieve participatie al een stuk verbeterd, met

    de kwalitatieve participatie loopt er ook nog

    n en ander fout. Denuwelaere: Er is nog

    een verticale segregatie op de arbeidsmarkt.

    Ondanks het feit dat de scholingsgraad van

    vrouwen gestegen is, zien we toch nog wei-

    nig vrouwen in hogere functies zitten. Er is

    een bijna onzichtbare barrire die het door-

    stoten van vrouwen naar de top bemoeilijkt,

    het zogenoemde glazen plafond. En het

    probleem doet zich voor in alle sectoren.

    Belangrijk zijn ook de verschillen in loopbaan

    tussen man en vrouw. Vooral vrouwen wer-ken deeltijds met het oog op de zorgverant-

    woordelijkheden binnen het gezin. Ze maken

    doorgaans minder overuren en onderbreken

    vaker hun loopbaan met langere periodes. Zolang een vrouw die

    zorgverantwoordelijkheden op zich neemt, zal ze ook een ander

    loopbaanprofi el hebben en zal ze minder snel die top bereiken

    dan haar mannelijke collega met hetzelfde diploma,vreest Denuwelaere. Een laatste belangrijkste hin-

    dernis is wellicht de mannelijke organisatiesfeer

    met legio avondvergaderingen daar hebben

    we het verder in dit dossier nog over.

    Als je in de traditionele structuren moeilijk

    aan de top geraakt, kan het een uitweg zijn

    voor ambitieuze vrouwen om een eigen

    zaak te starten. Ook daar blijven vrouwen

    echter ondervertegenwoordigd. Vrouwen zit-

    ten veel mr dan mannen in het statuut van

    meewerkende echtgenoot. Samengevat doen wij

    het qua diversiteit in ons arbeidsleven slechter dan de

    Scandinavische landen en de VS. Ook daar is de top veel diverser

    dan bij ons. Maar in vergelijking met Nederland doen we het

    dan weer beter, weet Geraldine Reymenants. Daar is sowieso

    een veel lagere arbeidsparticipatie van vrouwen met nog meer

    deeltijds werk, maar wel meer openheid om topfuncties met twee

    in te vullen.

    28 MAART 2011

    Buiten alles wat verband houdt

    met werk, blijven er verschillende

    behandelingen mogelijk voor

    mannen en vrouwen. Denken

    we bijvoorbeeld aan verzeke-

    ringspolissen. Een Europese

    richtlijn staat de lidstaten toe om

    verschillende tarieven toe te passen

    voor mannen en vrouwen, op voorwaarde

    dat deze verschillen objectief verantwoord

    kunnen worden, verklaart Birgit Hannes,

    directrice bij Assuralia, de Beroepsvereni-

    ging voor Verzekeringsondernemingen.

    De meeste lidstaten van de Europese Unie

    hebben bijgevolg voor diverse verzeke-

    ringstakken voor een verschillende tarife-

    ring gekozen. Hoe zit dat in Belgi?

    Sinds 2007 hanteert ons land enkel ver-

    schillende tarieven voor levensverzeke-

    ringscontracten. Deze beslissing is geba-

    seerd op het objectieve criterium van

    levensverwachting. Het is een vaststaand

    gegeven dat vrouwen langer leven en het

    is dus normaal dat ze voor spaarformules in

    de vorm van een levensverzekering eenhogere premie betalen dan mannen.

    Voor auto- en hospitalisatieverzekeringen

    heeft Belgi beslist om voor mannen en

    vrouwen een zelfde tarief toe te pas-

    sen. Maar aangezien mannen vaker een

    auto-ongeval hebben en de veroorzaakte

    schade door mannen ook groter is, worden

    vrouwen in feite gestraft doordat ze dezelf-

    de verzekeringspremie betalen. De premie

    is immers een gemiddelde van de tarieven

    voor mannen en vrouwen. En dit gemid-

    delde kan zelfs nog iets hoger liggen dan

    het werkelijke gemiddelde, vernemen we

    van Birgit Hannes, omdat de verzekeraars

    zich veilig willen stellen voor een situatie

    met meer mannelijke dan vrouwelijke

    verzekerden in hun portefeuille.

    Voor de hospitalisatieverzekeringen ligt de

    situatie volledig anders. Hier worden de

    mannen benadeeld door het gelijktrekken

    van de tarieven voor mannen en vrouwen.

    Zelfs wanneer we geen rekening houden

    met de kosten die gelinkt zijn met zwan-

    gerschappen, kosten vrouwen globaal

    meer aan de verzekeraar. Aangezien de

    premies genivelleerd zijn, buigt de balans

    dus door ten nadele van mannen. Precies

    voor de hospitalisatieverzekeringen voor-

    zag de Europese richtlijn een uitzondering

    waarvoor de lidstaten geen onderscheid

    kunnen maken tussen mannen en vrouwen,

    met name de kosten gelinkt aan zwanger-

    schappen en bevallingen. Deze laatste zijnoveral in Europa in gelijke mate opgeno-

    men in alle hospitalisatieverzekeringen van

    de beide geslachten. Europa oordeelde

    dat mannen evengoed betrokken partij zijn

    bij zwangerschappen en geboortes, en

    bepaalde dat ze een deel van de kosten

    moeten dragen, besluit Birgit Hannes.

    Verzekeringen

    En tarief voor mannen en vrouwen, bronvan ongelijkheid?

    B

    r

    ric

    OPENER

    nten

    er

    HO

    vreest

    dern

    m

    e

    ten

    meew

    Ondanks het feit dat de scholingsgraad vanvrouwen gestegen is, zien we toch nog weinigvrouwen in hogere functies

    Mieke Denuwelaere (KATHO Kortrijk)

    Vrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    6/12

    Gelijk loon voor gelijk werk is geen achter-haalde sloganHoewel Belgi algemeen gesproken een relatief lage loonkloof heeft

    ten opzichte van andere landen, valt er toch nog n en ander recht

    te trekken. Carla Rijmenams van het Instituut voor de Gelijkheid van

    Vrouwen en Mannen: In Belgi bestaat er veel reglementering om

    de gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bevorderen. Er is dus

    een zekere alertheid. En vrouwen vinden het zelf vaak in orde op

    het vlak van salaris. Een loonbriefje is immers een complexe materie

    en valt moeilijk te vergelijken met collegas, als daar al sowieso over

    gesproken zou worden. De loondiscriminatie bestaat echter wel, al

    is ze vaak heel indirect. Rijmenams: Doorheen het hele functieclas-

    sifi catiesysteem een systeem opgezet in de jaren 60-70 en dat

    rechtstreeks bepaalt welk loon iemand krijgt vinden we honder-

    den voorbeelden van indirecte discriminaties. Vaak is het zo dat de

    typisch vrouwelijke inbreng op de arbeidsmarkt systematisch min-

    der punten, en dus minder centen, krijgt toegekend.

    Een voorbeeld maakt veel duidelijk. De bouwvakker die 30 kg last

    draagt, wordt zwaarder gewogen op dat aspect dan de verzorgende

    die immobiele patinten van een bed naar een stoel heft. Omdat

    werkgevers zich vaak niet bewust zijn van dergelijke toestanden,

    stelde het Instituut een checklist op voor wie het functieclassifi ca-

    tiesysteem wil herzien. Functietitels kunnen heel misleidend zijn:

    vrouwen worden heel vaak benoemd als cordinator, terwijl mannen

    projectleiders zijn. En een leider weegt fi nancieel meer , vervolgtRijmenams. Over de loonkloof publiceert men intussen de meest

    uiteenlopende cijfers, afhankelijk van de manier van berekenen. Eu-

    rostat drukt de kloof uit in brutomaandlonen voor voltijds en deeltijds

    werkenden samen en komt tot een kloof van 23%. Dat betekent

    dat de vrouwen in Belgi gemiddeld nog 23% minder verdienen

    dan mannen. Het grootste deel daarvan valt te verklaren doordat

    vrouwen in minder goed betaalde sectoren werken, deeltijds werken,

    geen contract van onbepaalde duur hebben, of bv. met andere stu-

    diekeuzes aan de start komen. Het is echter niet omdat iets verklaar-

    baar is, dat het daarom ook gerechtvaardigd is, vindt Mieke De-

    nuwelaere, sociologe-docente aan het KATHO Kortrijk. En er blijft 5

    7% onverklaard. Dat zou kunnen te maken hebbenmet discriminatie, of met lacunes in de bevraging.

    Zo toont een recente studie van de Vlaamse rege-

    ring op een deeldoelgroep zelfs een omgekeerd

    signaal aan: vrouwen in de leeftijdsgroep 25-40

    jaar zouden voor het eerst mr per uur verdienen dan mannen.

    Michle Claus, VBO-experte: De verklaring hiervoor ligt in een be-

    tere opleiding van vrouwen, een tendens tot minder onderbreken van

    de loopbaan, de keuze voor meer stabiele of werkzekere sectoren,

    hogere functies, Vanaf 40 jaar daarentegen komen de traditionele

    rolpatronen weer meer voor. In het parlement bespreekt men mo-

    menteel een aantal wetsvoorstellen die de blijvende loonkloof tussen

    vrouwen en mannen moeten bestrijden. Vaak denkt men aan nieuwe

    verplichtingen voor werkgevers zoals een verzwaarde sociale balans

    of het doorvoeren van een analytische functieclassifi catie. Wij vinden

    dat alle betrokkenen overheid, media, scholen, loopbaanadviescen-

    tra, werkgevers en werknemers, vakbonden en ouders inspannin-

    gen moeten leveren om de stereotypen tegen te gaan. De scholen en

    loopbaanadviescentra moeten ouders en kinderen attent maken opgenderclichs, genderrollen en het belang aantonen van een door-

    dachte studiekeuze. Men dient ook betere collectieve oplossingen

    uit te werken voor de opvang van de kinderen na schooltijd of tijdens

    vakanties, in plaats van individuele oplossingen per gezin, waarvoor

    meestal de moeders instaan. Ten slotte moeten vaders en moeders

    worden aangespoord om de gezinslasten beter te verdelen, zodat

    de nefaste impact van onderbrekingen op de loopbaan van vrouwen

    doorbroken kan worden, besluit Michle Claus. l SBR

    OPENER

    2. Compensation & benefits

    D.Rys

    Vaders en moeders moetenworden aangespoord om de

    gezinslasten beter te verdelenMichle Claus (VBO)

    Vrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    7/1230 MAART 2011

    Wel verschillen maar geen discriminatieAan het einde van de rit zijn het wettelijke en extralegale pensioen niet alleeneen getrouwe weergave van de keuzes die de loontrekkende gedurende zijnloopbaan maakte, maar ook van de organisatie van de arbeidsmarkt in onzesamenleving.

    meteen daarna te nuan-

    ceren: Niettemin blijven

    vrouwen vaker dan man-

    nen deeltijds werken. Een

    terechte opmerking, want

    in 2009 lag het aantal partti-

    mers bij vrouwen (41%) vijf keer

    zo hoog als bij mannen (8%).

    Geen discriminatie dus. Toch zien we dat,

    rekening houdende met de situatie van vrouwen op de ar-

    beidsmarkt, bepaalde aanpassingen in het pensioensysteem vooral

    vrouwen ten goede komen. Dat is in het bijzonder het geval voor

    het vervroegd pensioen waarbij de werknemer man of vrouw op

    60 jaar met pensioen kan gaan als aan bepaalde voorwaarden wordt

    voldaan, waaronder een loopbaan van 35 jaar. Om aanspraak te

    maken op dit pensioen mag men maximum drie jaar in rekeningbrengen gedurende welke men geen enkele professionele activiteit

    heeft uitgeoefend om kinderen op te voeden, licht Anne-Cathe-

    rine Bouchez toe. Omdat vrouwen doorgaans minder verdienen of

    minder hoog opgeleid zijn, zullen zij veeleer geneigd zijn om hun

    activiteit te verminderen of te onderbreken om zich met de kinderen

    bezig te kunnen houden. In die zin speelt deze bepaling dus vaak in

    het voordeel van vrouwen, vervolgt Dominique Schmitz.

    En de aanvullende pensioenen?Assuralia, de beroepsvereniging voor verzekeringsondernemin-

    gen, stelt een duidelijk verschil vast tussen het aantal mannen en

    vrouwen dat via hun werkgever pensioenreserves opbouwt, zowel

    bij de groepsverzekeringen als de pensioenfondsen. We ramen

    dat deze verhouding twee derde, een derde is!, verklaart Birgit

    Hannes, directrice bij Assuralia. En dat in het besef dat in 2010,

    70% van de loontrekkenden een extralegaal pensioen opbouwde .

    Waarom een dergelijk verschil? Ook hier is er geen sprake van discri-

    minatie ten aanzien van vrouwen. De bijdragen die gestort worden

    voor het pensioenplan kunnen verschillen in functie van het statuut

    van de werknemers, maar niet het geslacht. Bij de berekening van

    de premies zijn de actuarile verschillen door de hogere levens-

    verwachting van vrouwen zelfs ten laste van de werkgever. We

    moeten de verklaring echter zoeken in de uiteenlopende sectoren.

    Binnen sectoren zoals de distributie of de gezondheidszorg waar

    heel wat vrouwen aan de slag zijn zijn er nog weinig extralegalepensioenplannen, beklemtoont Birgit Hannes. En dan blijft nog de

    vraag in welke mate vrouwen bij hun aanwerving vragen om te kun-

    nen genieten van dit extralegale voordeel lFlorence Delhove

    Sinds 1 januari 2009 maakt het Belgische pensioensysteem

    geen onderscheid meer tussen mannen en vrouwen. Voor

    beiden ligt de wettelijke pensioenleeftijd op 65 jaar, en

    moet men 45 jaar gewerkt hebben om van een volledige loopbaan

    te kunnen spreken. Hiermee kwam er een einde aan de over-

    gangsperiode die startte in 1997, nadat een gepensioneerde naar

    de rechtbank stapte om zijn pensioenstelsel te laten gelijkstellen

    met het stelsel dat op dat moment van kracht was voor vrouwen

    (pensioen op 60 jaar en loopbaan van 40 jaar). Uiteindelijk werd

    de situatie gelijk getrokken op de situatie voor mannen, lacht

    Anne-Catherine Bouchez, algemeen adviseur bij de Rijksdienst

    voor Pensioenen. Dit sloot meer aan bij de Europese trend om

    de pensioenleeftijd op te trekken. Een ander verschil tussen de

    behandeling van mannen en vrouwen verdween al in 1984. Vanaf

    dat jaar konden weduwnaars een overlevingspensioen ontvangen

    bij het overlijden van hun echtgenote. Voorheen gold die regel en-

    kel voor weduwen.

    Terugblikkend op de geschiedenis zien we uiteraard een aantal re-

    denen die de wetgever hebben aangezet om een onderscheid te

    maken tussen mannen en vrouwen. Maar aangezien de situatie van

    vrouwen op de arbeidsmarkt evolueerde, waren deze verschillen

    niet langer gerechtvaardigd en werd het systeem in de loop der

    jaren geharmoniseerd. De reglementering voor de pensioenen

    heeft nooit de intentie gehad om discriminerend te werken, nu

    niet, maar ook niet bij de grondlegging ervan, in 1911, verklaart

    Dominique Schmitz, algemeen adviseur bij de Rijksdienst voor

    Pensioenen. De berekening van het pensioen houdt echter reke-

    ning met parameters die wel discriminerend kunnen werken. Zo is

    het systeem onder meer gebaseerd op de verloning gedurende

    de loopbaan, wat globaal mathematisch negatieve gevolgen heeft

    voor vrouwen. De cijfers spreken voor zich. Volgens de Pensioen-

    atlas 2010, uitgegeven door de FOD Sociale Zekerheid, bedraagt

    het gemiddelde pensioen van vrouwen, alle stelsels samen, 65%

    van dat van mannen. We stelden vast dat mannen in het verleden

    meer volledige loopbanen opbouwden dan vrouwen. Dit kan een

    negatieve invloed hebben op de pensioenhoogtes van vrouwenten opzichte van mannen, lezen we in de Atlas. Omwille van

    de toegenomen arbeidsmarktparticipatie van vrouwen verwach-

    ten we dat deze verschillen geleidelijk zullen verminderen. Om

    De berekening van het pensioen houdtrekening met parameters die discriminerendkunnen werkenDominique Schmitz (ONP)

    OPENER

    3. Pensioenen

    Vrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    8/12

    Bij de Belgische beursgenoteerde bedrijven is maar 7%

    van de bestuurders vrouw. Wanneer we naar de raden

    van bestuur van de grootste op Europese beurzen no-

    terende bedrijven kijken, komen we ook al niet verder dan n

    vrouw voor tien mannen. En dat terwijl vrouwen ongeveer de

    helft van de arbeidsbevolking uitmaken en 60% van de jongge-

    diplomeerden binnen de Europese Unie.

    Verschillende landen hebben dan ook maatregelen aangeno-

    men. Enerzijds wetgeving zoals in Noorwegen, met wettelijke

    quota en sinds 2003 verplicht 40% vrouwelijke bestuurders. An-

    derzijds een vrijwillige aanpak die wordt overgenomen in cor-

    porate governance codes, zoals in Spanje, IJsland of Frankrijk.

    En ten slotte handvesten zoals in Nederland en Denemarken.In Belgi debatteert momenteel het parlement over het al dan

    niet invoeren van quota voor de samenstelling van de raden van

    bestuur van beursgenoteerde bedrijven. (*)

    Marie Christine Marghem, kamerlid voor de MR, kaatst

    de bal terug in het kamp van de bedrijven, en in het bij-

    zonder de aandeelhouders: Eigenlijk moeten binnen

    de privsector de belangrijkste stakeholders, met name

    de aandeelhouders, optreden indien binnen de raad

    van bestuur de beide geslachten onvoldoende verte-

    genwoordigd zijn. De overheid heeft de taak om ervoor te

    zorgen dat mannen en vrouwen met vergelijkbare competenties

    ook gelijke kansen krijgen, niet om als een pletwals beslissingen

    op te leggen zonder rekening te houden met de bijzonderhe-

    den van onze Belgische bedrijven. Het parlementslid haalt het

    Nederlandse voorbeeld aan waar het initiatief Talent naar de

    top bedrijven uitnodigt om vrijwillig een handvest te onderte-

    kenen om zich gepersonaliseerde en precieze doelstellingen op

    te leggen voor de genderdiversiteit in de hoogste organen. Dit

    initiatief kent er veel succes. Het succes schuilt in het vrijwillige

    karakter en de soepelheid van het instrument. Men heeft het er

    zelfs nog niet moeten hebben over mogelijke sancties.

    Vertrouwen in de bedrijven!Deze aanpak sluit aan bij die van de Belgische Commissie Cor-porate Governance. Op 11 januari van dit jaar publiceerde deze

    een aanbeveling die de Code 2009 verduidelijkt. De aanbeve-

    ling stelt dat beursgenoteerde bedrijven tussen nu en 7 jaar

    Is er nood aan een Europese regelgeving?

    We kunnen niet anders dan vaststellen dat er maar

    heel langzaam vooruitgang wordt geboekt. Het niet

    optimaal benutten van vrouwelijk talent betekent

    een enorme verspilling voor onze economie en onze

    samenleving. We hebben dit talent nodig voor het

    realiseren van de doelstellingen van de EU 2020-strate-

    gie om uit te crisis te raken en de Europese economie voor devolgende jaren voor te bereiden. Vicevoorzitter van de Europese

    Commissie Viviane Reding, belast met Justitie en mensenrech-

    ten, onderzoekt de verschillende mogelijke politieke opties om

    meer vrouwen op leidinggevende posities te brengen, en in het

    bijzonder binnen de raden van bestuur

    van beursgenoteerde bedrijven die actief

    zijn binnen de eengemaakte markt. Sa-

    men met vertegenwoordigers van grote

    bedrijven zal ze nadenken over de beste

    methode om vooruitgang te boeken: via

    initiatieven van ondernemers en zelfregu-

    lering, of via bindende regelgeving.

    Bindende regelgeving, dat zijn quota?

    Quota zijn geen doel op zich. Het betreft een effi cint instru-

    ment om binnen een redelijke termijn te komen tot een betere

    vertegenwoordiging van vrouwen binnen beslissingsorganen,

    zoals het Noorse voorbeeld aantoont. Om effi cint te zijn, zou-

    den de quota nog moeten worden aangevuld met een aantal

    begeleidende maatregelen (opleidingen, mentoring, coaching,

    netwerking, het aanleggen van pools, enz.) en adequate sancties

    bij niet-naleving.

    Zijn bedrijven klaar voor een reglementering?

    Doorgaans verkiezen bedrijven vrijwillige maatregelen die hun

    meer fl exibiliteit bieden. Het probleem is echter dat het bedrijfs-

    leven zonder enige druk niet geneigd lijkt tot veranderingen, of

    toch maar bijzonder traag. Indien de bedrijfscultuur niet evolueert

    en bedrijven zich niet werkelijk engageren om voor alle leidingge-

    vende functies, op alle niveaus, genderdiversiteit te bevorderen,

    kunnen overheden niet anders dan hen bindende regelgeving

    opleggen. Indien we geen effi cintere initiatieven nemen om

    de participatie van vrouwen te verhogen, zal het nog 50 jaar du-

    ren voor we meer evenwichtige raden van bestuur hebben, met

    minstens 40% leden van elk geslacht.

    3 vragen aan Franoise Le Bail,directeur-generaal bij het DG Justitie

    Commissaris Reding onderzoektde mogelijke politieke opties

    Consensus over het principe maar niet overde manier waarop

    De vertegenwoordiging van vrouwen binnen de bestuursorganen van bedrijven a fortiori binnen de raden vanbestuur van beursgenoteerde bedrijven blijft bijzonder zwak. Moeten we dan maar quota invoeren? Terwijlhierover wordt gedebatteerd, in het bijzonder in het parlement, zien we in de marge initiatieven om bedrijven tebegeleiden bij het zoeken naar vrouwelijke bestuurders.

    e-

    Zonder effi cintemaatregelen zal het nog50 jaar duren voor wemeer evenwichtige radenvan bestuur hebben

    OPENER

    4. Genderdiversiteit binnen de raden van bestuur

    Vrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    9/12

    een vertegenwoordiging van minimum 30% bestuurders van

    elk geslacht moeten bereiken. Een van de veelgehoorde kri-

    tieken is dat er op die manier bedrijven nog veel vrijheid wordtgegund. Niets is minder waar, verklaart Christine Darville,

    hoofd van het Juridische departement van het VBO. De Code

    berust op het comply or explain-principe

    (pas toe of leg uit), waarbij bedrijven ver-

    plicht zijn de Code 2009 te volgen en als ze

    die niet volgen, moeten uitleggen waarom

    ze dat niet doen. Sinds 2010 is deze manier van werken wettelijk

    erkend. Indien bestuurders deze regeling niet toepassen, staat

    hun aansprakelijkheid op het spel. Aandeelhouders en investee-

    rders hebben ook het recht om het door het bedrijf toegepaste

    genderbeleid te controleren en eventueel hun ontevredenheid

    kenbaar te maken bij de raad van bestuur of het bedrijf te ver-

    laten. Christine Darville relativeert ook het Noorse voorbeeld

    dat door de voorstanders van quota regelmatig wordt aan-

    gehaald. Men vergeet vaak te vermelden dat in Noorwegen

    50% van de beursgenoteerde bedrijven in overheidshanden is.Daarnaast zijn er in dat land heel wat bedrijven die de beurs de

    rug toekeren. Bij een studie naar de redenen voor hun beursexit

    haalde 40% van de ondervraagde bestuurders de invoering van

    de quotaregeling aan als een van de redenen, in een aantal ge-

    vallen zelfs als enige reden!

    Herverdelen van de machtVoor Eva Brems, Groen!-parlementslid en hoogleraar aan de

    Universiteit Gent (specialiteit mensenrechten), verloopt de

    natuurlijke evolutie naar gendergelijkheid te traag. Er is hier

    sprake van het delen van de macht, en dat gebeurt niet vrij-

    willig. Ze is dan ook voorstander van quota, maar dan wel in

    het kader van een beleid dat ook een zekere fl exibiliteit toelaat

    en rekening houdt met de specifi eke kenmerken van bepaalde

    bedrijven. Ze argumenteert dat dit geen experimenteel domein

    meer is omdat er met succes ook vergelijkbare maatregelen wer-

    den doorgevoerd binnen de Belgische politiek, en in andere Eu-

    ropese landen ook voor raden

    van bestuur. Uiteraard moet er

    een overgangsperiode wor-

    den voorzien en voldoende

    begeleidende maatregelen.

    De politica beklemtoont het

    belang van een dergelijke po-

    litieke beslissing, niet alleenvoor de vrouwen die vandaag

    op het glazen plafond stoten,

    maar ook voor alle andere

    vrouwen, onder meer de meisjes die momenteel nog op de

    schoolbanken zitten. Ons huidig maatschappelijke model is

    bij hen nog te sterk verankerd en tal van vrouwen zullen danineens ruimere carrirevooruitzichten hebben. Een studie van

    McKinsey heeft trouwens aangetoond dat diversiteit binnen de

    raden van bestuur een van de factoren is die leidt tot betere

    prestaties voor bedrijven, besluit ze.

    Een pool van talentOngeacht of er al dan niet quota komen,

    bedrijven zullen de volgende jaren op

    zoek moeten gaan naar meer vrouwelijke

    bestuurders. De vzw Women on Board wil

    komaf maken met het idee dat er niet vol-

    doende vrouwelijke kandidaten zijn voor

    deze functie en heeft als belangrijkste

    doelstelling om een pool van talent aan te

    leggen. Wij zijn overtuigd van de meerwaarde van de aanwe-

    zigheid van vrouwen in de raden van bestuur en leggen daarom

    een pool aan van gemotiveerde en competente vrouwen die

    in aanmerking komen voor een zitje in raden van zowel pri-

    vate als overheidsbedrijven, verklaart Marie Evrard, partner

    bij Field Fisher Waterhouse en een van de vijf vrouwen achter

    het initiatief. Wanneer een bedrijf een nieuwe bestuurder

    zoekt man of vrouw dan hebben ze vaak de neiging om

    bekende namen aan te spreken. Wij willen meer zichtbaarheid

    geven aan vrouwen die tot nog

    toe in de schaduw werkten,maar daarom niet minder talent

    hebben. 75% van de vrouwen in

    onze pool heeft trouwens al er-

    varing als bestuurder, vervolgt

    Emmanule Attout, partner bij

    PricewaterhouseCoopers en te-

    vens medeoprichter van de vzw.

    Een Admission Committee, waar-

    in evenveel mannen als vrouwen

    zetelen, helpt de vzw bij haar be-

    slissingen. De vrouwen in onze pool engageren zich tevens

    om zich te vervolmaken in de specifi eke aspecten van bestuur-

    dersfuncties. De vzw biedt hiervoor een opleidingsprogram-

    ma aan, naast een pilot voor mentoring, in samenwerking met

    GUBERNA, het Instituut voor bestuurders. l

    (*) Bij het ter perse gaan van dit nummer had er nog geen stemming

    plaatsgevonden.FD

    32 MAART 2011

    Het is aan de aandeelhouders om op tetreden indien binnen de raad van bestuur

    de beide geslachten onvoldoende verte-

    genwoordigd zijnMarie Christine Marghem (MR)

    Diversiteit binnen de raden van bestuur

    is een van de factoren die leidt tot betereprestaties voor bedrijven Eva Brems (Groen!)

    B.Libe

    rt

    OPENER Vrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    10/12

    De weg naar de top

    Vrouwen zijn gn minderheidsgroepAls men in bedrijven het debat over gendergelijkheid wil aangaan, verwatert het gesprek al gauw in eenalgemene diversiteitsproblematiek. We moeten wel meer balansen in het oog houden, wordt er gezegd,en gemakshalve worden vrouwen, allochtonen, oudere werknemers en gehandicapten op n hoopgegooid. Maar vrouwen zijn geen minderheid. De instroom van hooggeschoolde vrouwen is zelfs groterdan die van mannen. Aan de top is het plaatje wel anders. Het gaat dus fout onderweg. Enkele nieuwefeministen laten het niet langer bij praten. Actie is nodig. Ze vertellen u waarom en hoe.

    Ze starten nochtans goed. Geen studie is vandaag on-

    bereikbaar voor een vrouw. De hele schoolloopbaan

    mogen hij en zij ongehinderd dromen over later, en wat

    ze willen worden. Geen prof aan de universiteit haalt het nog

    in zijn hoofd meisjes minder te quoteren omdat ze meisjes zijn.

    Het geeft de jonge generatie het gevoel dat er geen discrimi-

    natie meer bestaat. Ze willen niet meer geassocieerd worden

    met het feminisme, want zij denken

    te behoren tot een samenleving waar

    ze helemaal gelijk zijn, zucht dr.

    Geraldine Reymenants, onderzoeks-

    cordinator van het Instituut voor deGelijkheid van Vrouwen en Mannen.

    Het haalt de solidariteit tussen

    vrouwen onderuit. Vrouwen die het

    ondanks de moeilijkheden gemaakt

    hebben, zeggen aan andere vrouwelijke kandidaten: kijk, het

    kan, red je maar alleen. Terwijl een man die het maakt zonder

    nadenken een andere beloftevolle man naar de top coacht.

    En zelfs in die onderwijswereld hoef je geen statistieken om

    te zien dat het uitvoerend personeel overwegend vrouwelijk is,

    maar de directeur een man.

    Hela, dit is niet nze wereld!En dus starten ze vol goede moed aan de loopbaan. Op enkeleuitzonderingen na, die de regels van het spel sneller doorheb-

    ben, blijven de meeste vrouwen naef geloven dat hun goede

    prestaties wel zullen worden opgemerkt, en beloond. Helaas.

    Ze zetten zich in, doen met passie

    overuren, doen hun uiterste best om

    erbij te horen en verliezen zichzelf

    onderweg. Voor Danielle Moens begon het na 10 jaar bij het

    zeer competitieve Nashuatec te dagen dat er iets fout zat. Ik

    voelde dat ik uit balans zat. Onbewust was ik me masculien

    gaan gedragen: ik deed

    mee aan het competi-

    tieve spel, de sky was the

    limit, was heel materialis-

    tisch ingesteld. Tot ik me afvroeg wat ik precies bijdroeg aan

    de samenleving. Moens vermoedde dat niet alleen zij kampte

    met dergelijke gevoelens en richtte FEMCO op, een organisa-

    tie die in eerste instantie vrouwen moest empoweren. Ze zelf

    laten kiezen wat ze willen, en niet langer die afwachtende hou-

    ding aannemen. En beseffen dat de feminiene kant die je aan-

    brengt een pluspunt is voor je onderneming, niet iets om weg

    te moffelen. Moens en haar zakenpartner Michle Mees spre-

    ken vrank over feminiene en masculiene trekken die vrouwen

    en mannen in verschillende mate in zich dragen. Er zijn wel

    degelijk verschillen tussen mannen en vrouwen in professio-

    nele omgevingen: mannen nemen, vrouwen delen, mannen

    kijken naar cijfers, vrouwen gebruiken intutie, mannen kijken

    naar winst, vrouwen naar het welzijn en de langetermijnstrate-

    gie. Het is vandaag totaal taboe om dat te benoemen. Man

    33MAART 2011

    ThierryGeenen

    De feminiene kant die jeaanbrengt is een pluspunt voor je

    onderneming, niet iets om wegte moffelen

    Danielle Moens en Michle Mees (FEMCO)

    Het boek De gebalanceerde leider van de hand van Michle Mees (FEMCO) rolde vers van de pers en biedt concrete

    sleutels tot het ontwikkelen van de masculiene en feminiene kracht in jezelf en in een team. Op 5 april organiserenFEMCO en het Centre for Balanced Leadership een event over het thema met o.a. Didier Bellens, CEO van Belga-

    com. Michle Mees, De gebalanceerde leider, uitgegeven door Yin Books, 2011. ISBN 9789081038775, 29,95 euro.

    OPENERVrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    11/12

    of vrouwis niet de kwestie, we kijken

    naar de beste competenties, hoor jesteevast. Die competenties moeten

    er uiteraard zijn, maar mannen en

    vrouwen brengen elk hun eigen bril

    mee om naar de zaken te kijken. Dt

    is de rijkdom van genderdiversiteit,

    zegt Moens.

    Ook bij Isabella Lenarduzzi was

    een persoonlijke ervaring de ka-

    talysator voor Jump, een ander

    recent Belgisch vrouwennetwerk.

    Toen ik mijn man midden jaren

    90 volgde naar Itali, werd ik van be-

    kende zakenvrouw plots gereduceerd

    tot echtgenote en moeder van de kin-

    deren. De sociale druk om ook niet

    mr te ambiren

    dan dat, was bijzonder groot. Ik heb een

    tijdje geloofd dat je niet alles kan hebben in

    het leven, maar vandaag voelt het aan alsof

    ik gemanipuleerd werd. Lenarduzzi keer-

    de terug naar Belgi en creerde een platform dat vrouwen

    moest helpen zich te ontplooien en fi nancieel onafhankelijk

    te worden de sleutel tot echte onafhankelijkheid. Maar al-

    gauw kwam het initiatief in een ruimer kader te staan. Na

    een tijdje besefte ik hoe deze problematiek werkelijk aan alle

    aspecten van onze samenleving raakt. Het gaat niet alleen

    over autonomie, maar ook over de functionaliteit van de on-

    derneming, de manier waarop we kinderopvang organiseren,

    zelfs de geboortecijfers en de taakverdeling

    in koppels worden erdoor benvloed. Ook

    bij FEMCO kreeg het project al gauw een

    tweede luik. Danielle Moens: We stuur-

    den onze empowerde vrouwen terug naar

    de bedrijven waar er totaal geen bewustzijnwas over het functioneren van vrouwen, hun

    cultuur, de verschillen, de valkuilen in de the-

    matiek. Het werd gauw duidelijk dat naast de bottom up ook

    een topdownaanpak noodzakelijk was. En dus ontwikkelden we

    een manier om de organisatiecultuur aan te pakken. Zowel

    FEMCO als Jump zetten voorts fel in op het aspect netwerken

    iets wat vrouwen blijkbaar minder en anders doen dan mannen.

    Moens: Als ze al netwerken, dan praten ze over de kinderen.

    34 MAART 2011

    Het was niet makkelijk om Mart Cuypers te bewegen tot een interview.

    Ze staat niet graag in de schijnwerpers. Typisch vrouwelijk? Cuypers

    heeft het nochtans tot HR-manager gebracht van een sociaal secreta-

    riaat met 900 werknemers. Haar carrireparcours vertoont echter wel

    meer feminiene trekjes. Mart Cuypers: Ik ben hier 20 jaar geleden

    als n van de eerste vrouwen begonnen op het juridische departe-

    ment, op dat moment een echt mannenbastion. Ik werkte er 10 jaar als

    adviesverlener aan onze klanten en maakte een aantal herstructureringen

    door. Toen kwam er een verschuiving op het managementniveau en waagde

    Persoonlijk vind ik het

    evenwicht in heel sterk

    bezig zijn met het werk

    dat ik doe binnen Ac-

    centure, zo steekt Ann

    Bayart, Senior Executive

    Talent en Organisation

    Performance bij Accenture,

    van wal. Het is zeker geen nine-

    to-fi ve-job, maar ik voel mij daar goed

    bij. En dat betekent inderdaad dat ik er

    minder sta in de week, maar het weekend

    ben ik er wel 100% voor het gezin en de

    kinderen. Ann Bayart heeft wel geluk: ze

    vond een partner die zich beter voelde

    bij een onderwijsjob dan met een steile

    carrire in de privsector en die daardoor

    meer tijd voor kinderen en huishouden

    kan vrijmaken. De buitenwereld kijkt

    daar wel wat meewarig naar en soms vindt

    men mijn man een watje. Maar voor ons is

    het prima geregeld: als gezin ervaren wij

    dat als heel natuurlijk. In de 17 jaar die

    Ann Bayart voor Accenture werkt, vindt

    ze dat het bedrijf een serieuze evolutie

    heeft doorgemaakt. Sinds een vijftal jaren

    hebben we iemand die verantwoordelijk

    is voor diversiteit. We hebben sinds 2003

    een speciaal opleidingsprogramma voor

    vrouwen met potentieel. We brengen die

    bewust samen zodat ze gaan netwerken en

    elkaars klankbord worden. Ook vrouwen-

    dag gaat bij Accenture niet ongemerkt

    Mart Cuypers,

    HR-verantwoordelijke op groepsniveau van Groep S

    Ik heb de sprong gewaagd

    Ann Bayart, Senior Executive Talent en Organisation Performance Management, Accenture Belux

    Mijn persoonlijke balans ligt in hard werken

    Het

    Z

    a

    Vrouwen moeten mannen nietvan hun plaats duwen, daar gaat het

    helemaal niet om

    Isabella Lenarduzzi

    Pe

    Photonews

    OPENER Vrouw en werk

  • 8/7/2019 Nog geen evenwicht, 100ste Internationale Vrouwendag, FORWARD, Opener, het VBO-magazine, maart 2011

    12/12

    Ze keren niet terug naar hun bureau met de laatste, nog niet

    offi cile info, over die interessante post die vrijkomt op het de-

    partement. De vrouwennetwerken moeten dienen om kennis

    te delen en om elkaars klankbord te zijn. En zo de traditionele

    vrouwelijke solidariteit opnieuw aan te wakkeren. Mannen zijn

    daar niet altijd gerust in, zo lazen we nog recent in Trends. Te-

    veel initiatieven voor vrouwen, was het verdict. Nochtans wij-

    zen de cijfers uit dat 15 jaar palaveren en studies in de praktijk

    bitter weinig hebben veranderd. Het is dus tijd voor actie.

    Het mag ook roze zijnMannen hoeven echter niet bang te zijn. Geen van de femi-

    nistes heeft de ambitie een coup voor de macht te organise-

    ren. Vrouwen moeten mannen niet van hun plaats duwen,

    daar gaat het helemaal niet om, zegt Lenarduzzi. Wij wil-

    len wel dat bedrijven de vrije keuze geven aan mannen en

    vrouwen hun carrire uit te bouwen en dat ze meer respect

    tonen voor de feminiene inbreng. Waarom mag roze geen

    businesskleur zijn? Of mag je niet vragen of de medewer-

    kers gelukkig zijn? vult Michle Mees aan. Als die vrouwelijke

    touch echt doordringt in het bedrijfsleven, blijft dat echter niet

    zonder gevolg voor de samenleving. Het doel is niet minder

    dan een betere wereld creren, en betere bedrijven.

    Moens: We willen ondernemingen die iets bijdragen aan de

    maatschappij, geen ondernemingen die alleen maar nemen,

    of zelfs een negatieve impact hebben op de samenleving.Zo zouden enkele vrouwelijke subtoppers bij BP ontslag ge-

    nomen hebben vlak voor de ramp uit onvrede met het vei-

    ligheidsbeleid. Mocht men naar hen hebben geluisterd, was

    er misschien minder winst geweest, maar geen ramp. Boven-

    dien kunnen bedrijven maar beter beginnen met hun gen-

    derbalans in orde te brengen, als ze willen klaar zijn voor de

    volgende uitdaging, namelijk de culturele diversiteit. Een

    bedrijf dat niet bereid is zich serieus te engageren in gender-

    diversiteit, zal niet in staat zijn om

    culturele diversiteit te realiseren,

    voorspelt Mees. Een echt diversi-

    teitsbeleid, zo heeft u inmiddels

    begrepen, gaat veel verder dan het

    opportunistisch inzetten van een

    allochtoon die contact kan leggen

    met een bepaald marktsegment.

    De leider van de toekomst man

    of vrouw zal dus een manager

    van visies en blikvelden moeten

    worden met gebalanceerd ontwik-

    kelde feminiene en masculiene

    kantjes, en veel minder een primus

    inter pares. Welcome to the new

    world. l

    SBR

    ik mijn kans. Ik maakte mijn kandidatuur als

    HR-verantwoordelijke kenbaar. Cuyperskreeg de taak toegewezen omdat ze

    met haar juridische achtergrond en als

    vertrouwenspersoon binnen de onder-

    neming, de meest bekwame kandidaat

    bleek. Zelf kwam ze aanvankelijk met een

    meer bescheiden plan: Ik ambieerde een

    andere orintatie van mijn carrire en wilde

    graag iets operationelers, maar toch had ik

    het veel beperkter gezien. Ik heb ook altijd

    veel meer naar de functie-inhoud gevraagd,

    veel minder naar de functietitel. Vandaag

    heeft zij als human resources directeur zelf

    de touwtjes van het diversiteitsbeleid in

    handen: Ik hou niet van quotas, want dat

    is regelneverij. Je moet als HR-verantwoor-delijke ook veel meer balansen in het oog

    houden: die van man-vrouw, maar ook die

    van oud-jong, de culturele achtergronden

    of op het vlak van taalevenwicht. Bovendien

    mag je nog zon mooie ambities koesteren,

    de marktinstroom bepaalt voor een deel wie

    je aan boord kan nemen. Inmiddels

    is het juridische departement bijna vol-

    ledig vervrouwelijkt, maar heeft Cuypers

    het nog steeds moeilijk om haar IT-depar-

    tement gender-balanced te krijgen. Voor

    de functie van dossierbeheerder waar

    precisie en accuraatheid erg belangrijk

    zijn slagen duidelijk veel meer vrouwen

    voor de testen dan mannen. We hebbengeen specifi eke programmas voor vrouwe-

    lijke high potentials, maar we trachten wel

    te luisteren naar de wensen van de vrouwen

    zelf. Als ze kiezen voor een platte loopbaan

    naast de zorg voor de kinderen, is dat hun

    goed recht, maar als vrouwen aangeven

    mr te verlangen van hun carrire, dan

    krijgen ze die kans. Zo is het aantal vrouwe-

    lijke districtsmanagers de laatste jaren fors

    gestegen en kunnen we een gebalanceerd

    beeld voorleggen.

    SBR

    voorbij: er komen gastsprekers, er is

    vorming en debat. Dit jaar draait alles

    rond het thema negotiating skills.

    Ten slotte denk ik aan de specifi eke

    omkadering die we bieden aan jonge

    moeders die net terug komen uit

    bevallingsverlof. Dat is nodig als we dat

    talent op dat moment niet willen laten

    verloren gaan. Want ondanks alle

    inspanningen onder meer ook de

    mogelijkheden tot fl exibel werk-

    ken , blijft het evenwicht aan de top

    zoek: We hebben 6 vrouwelijke senior

    executives op een groep van ongeveer

    45. Ann Bayart vond het bestaan van

    rolmodellen voor haar eigen carrire

    nochtans erg belangrijk. Ik wilde

    weten of zij dingen anders gedaan

    hadden dan de vrouwen die het niet

    zover hadden gebracht. Ik trok er me

    aan op, en geloofde ook gemakkelij-

    ker in mijn eigen kansen. Het was een

    soort mentoring. Bayart ervaart dat

    veel bedrijven geen doelgroepgericht

    HR-beleid hebben. In de sales is het

    nochtans een evidentie dat je je klanten

    opdeelt naargelang van het profi el.

    Hoog tijd dat het in de HR-wereld door-

    dringt dat d werknemer niet bestaat.

    SBR

    OPENERVrouw en werk