8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

1/194

Tm kitap severleri Sakl Ktphane'ye bekliyoruz.

Not.Bu e-kitap tantm amaldr. Sevdiiniz bir yazarnzarar grmesini istemiyorsanz n izleme yaptktansonra beendiyseniz ltfen satn alnz.Hi bireybaskl bir kitab elinize alp okumann verecei keyfiveremez

Orodruin & Kahin

www.e-kitap.us

Hazrlayan ve Redakte eden: Altun

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

2/194

ROMANIN HKAYES

Gkte ay bu donanma gecesinin parlakln bile geride brakacak kadar olgun ldyor, ortal gnortasnda olduu gibi apaydn seilecek bir hale getiriyordu. Ana caddeye alan dar sokaklardan birisizerinde bulunan bu renci pansiyonu tatil yznden ok tenha idi. Sokaa bakan seddin zerindekitahta sralarda alt yedi gen ciddi yzlerle oturuyor, herkesin glp elendii, hi deilse aile ocandabulunduu bu mutlu anda uzak yurt kelerindeki evlerinde bulunmamann verdii keder, dalgnbaklardan okunuyordu. Yemekten yeni dnmler, gelii gzel sralara ilimilerdi. lerinden bir tanesigzel yzl, kumral, ince bir kzd. Yumuak ve sessiz duruunda bir iir ahengi sezilmesine ramen fentalebesiydi. Belki de bu sebeple ok az konuuyor, zaten tkenmi gibi duran konumay canlandrmayateebbs etmiyordu. Hepsinden biraz ayr oturan uzunca boylu, olduka iri bir gen arkadalarndan birey, biraz canllk, biraz konuma bekler gibi bir mddet sessiz oturup da onlarn konumadklarn grnceceketinin cebinde ikiye katlanm ve elde tanmaktan ypranm bir kitap kararak t gzlerinin iine

kadar sokup okumaa balad. Bu hareketi, o andaki durumla o kadar yakksz dmt ki genleristemeksizin gltler. lerinden en ufak tefek grnen ve sesi de bir tuhaf kan bard.

- te tam bir edebiyatya yaraan poz! Yahu! u gzel tabiat seyretmek, hi deilseseyreder grnmek dururken insan gzlerini ziyan etmek pahasna kitap m okur?

Edebiyat olduu sylenen gen nce cevap vermee niyetli grnmedi. Fakat sonra umumi bir neenindomak zere olduunu grnce bunu krklemek isteine kaplm olacak ki

-Ya sen, dedi, u gzel tabiat seyreder grnrken acaba kafanda neler kuruyorsun? Kimbilir kanc defadr ki ihtiyar dnyay seyretmek iin gn en yksek noktasna kurulanaydedenin en airane manzaralarla beraber nice biftek gibi kanl meydan savalargrdn, nice snglerin kendi sayesinde nice elik yreklileri acmadan deliini

seyrettiini ve buna ramen hl o canl glmseyiini nasl koruyabildiinin hikmetini mi,arziyat beimiz?

Tabiyeci gen hemen cevabn bastrd:

- Bu benim deil, romanclarn konusudur azizim. Ben bu en muhteem gecede bile gebakarken ayn yalnz kendisini dnrm. Yoksa onun kocam, buruuk yzndekiglmseyiini deil. Hatt, bir edebiyat muhayyelesiyle konuaym, bu glmseme gnnbirinde bir kahkahaya dnse bile beni yine ilgilendirmez.

Ayn pansiyonda yayan btn rencilerin, en eski Trk tarihisini kastederek hep birden Tonyukukdiye adlandrdklar bir dieri, bir tarih talebesi heyecanla atld:

-Ya gnn birinde ayn gk yznde yerde birden gzktn grrsen yineilgilenmezmisin?

Ufak yapl gen yavaa bu konuana dnerek:

-Sen akamki pilav fazlaca karm deilsen muhakkak ki tarihilii brakp da romankonular kurmaa baladn. Yoksa bu sama suali sormazdn dedi.

Tonyukuk glmsedi:

- Tarihilii brakmadm. Ama sen de maddeciliine ramen kehanetler savurmaa baladn.nk hakikaten bir roman yazmak zereyim. Hem de yle bir roman ki hayatn bizzatkendisini aksettirecek. inde hem romantizme, hem de realizme yer olmakla beraber bizzathayatn akndan ayrlmyacam ve buna olduu kadar tarihe de sadk kalacam. Bir romanki size 1300 yl ncesini yaatacak ve birbiri ardnca sahneye kan kahramanlar gnmze

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

3/194

kadar gelecek. Bir roman ki iinde yalnz bir tek kahraman bulunmyacak. indeki her ahs,tpk hayatta olduu gibi balbana bir kahraman olacak. Romantiklerin de, realistlerin deeserlerinde daima bir tek iskelet var: Romann kadn ve erkek iki kahraman arasndaki akmaceras, halbuki benim kitabmda yzyllarn ak bulunaca iin bir tek maceraya, hele onbinlerce romanda tekrar edile edile artk pek bayalaan, mptezel olan ak hikyelerinesaplanp kalmama imkn yok. Bu, yepyeni bir tip roman olacak. Baarabilirsem sana, eyaydede mtehasss, koca bir teleskop hediye edeceim.

O zaman kadar sessizce konumay takip etmi olan gen kz kart:

- yi ya. Bu anlattklarna gre senin romann tamamiyle realist bir eser olacak.

Mstakbel muharrir bu sefer ona dnd:

- Hayr! Benim kitabm, realitedir diye insanlarn fizyolojik btn hareketlerini en ince

teferruatna kadar mdan, hatt tehirden ekinmiyen eserlerden olmyacak. Madd hayattanayrlmayacam. Ama son gnlerin baz telif eserlerinde moda olduu zere en basit ve tabi,fakat nezih olmyan konular kitabma yklemiyeceim. Bir psikolog nasl her meseleninhangi ruh mille ilendiini dnr, bir hekim nasl bir hastaln hangi sebeple baladnbulmaa alrsa, ben de tarihle ok uratm iin olacak milletlerin hareket hatlarnnneye dayandn aramakla ok vakit geirdim. u muhakkak ki bir milletin mnevverleri de,halk tabakas da ilenmee ok elverili. Bunun iin de en iyi ey, yani en iyi ara eserlerolabiliyor. Bir aralk Almanyada intihar edenlerin birounun cebinde Verterin bulunduunubilmiyor musunuz? Bizdeki hamsetin yzyllarca srp gitmesine de Krolu, DanimendGazi, Battal Gazi gibi ilk mellifleri mehul kahramanlk destanlar sebep olmad m? Benslpu ve yazc olmadm iin bu iin ne dereceye kadar stesinden geleceimi bilemem.Nasl basit bir ky hekimin sessiz almalar, kimse farkna varmadan, salk istatistiklerinde

bir yekn tutarsa, nasl bir piyade blnn sava kesin sonucu hazrlyan sebeplerarasnda yer alrsa, ben de eserimle milli terbiyemiz iin kendimce faydal saydm bir hamleyapacam. te o kadar

O zaman, az nce ayn ndan faydalanarak okumaa alan gen atld:

- Ka gndr u dhiyane klsikleri okumaktan ve anlamaa almaktan yle bir

dma yorgunluuna tutuldum ki, eer eserine baladnsa ve hele hareketli bir

balangc varsa, kuzum biraz anlat da kendime geleyim.

Bu teklif oradakilerin hepsine birden ho geldi. Halkay biraz daha daraltarak bu dnceye itirak

ettiklerini gsterdiler. Aydede bile iyi iitebilmek iin biraz daha alalmt. O srada sanki birdenbire herey deiti: renciler pansiyonu olan evin yerinde imdi 1300 yllk bir Trk adr vard. nce yapl kzgrbz, salam, ekik gzl bir bozkr kz olmutu. Erkeklerin salar uzyarak omuzlarna dklm,balarnda birer brk peyda olmutu. Ceketleri kaftan, iskarpinleri izme haline gelmiti. Edebiyatnnelindeki klsik eser imdi bir kopuz, fencinin dolma kalemi bel kemerine asl bir bakt. Hepsi imenlerebada kurmular, kl yaralaryla entilmi sert yzlerine baka bir anlam veren ala ve yeil gzleriyleTonyukuka bakyorlard. Mstakbel romanc da belindeki klla heybetli bir er olmutu. Hi nazlanmad vear bir sesle ylece anlatmaa balad:

Birinci Blm

- I -

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

4/194

621 YILINDA BR YAZ GECES

Atllar geni ayrla dalmlar, dinleniyorlard. Atndan inmemi olan Yzba Ibara Alp buyruklar

veriyor, atn teye beriye sryordu. Gece basp ortalk iyice kararnca o da atndan indi. erilerininyaktklar atee doru yrd. At ua alk onun atn alm gezdiriyordu.

Bu gece yzbann gnlnde bir sknt vard. Bilmeden i gryordu. Atee doru snmak iin yrmt.Atee yaklanca yaz olduunu, snmak gerekmediini hatrlad. eriler et kzartyorlard. Atee varncaerlerden birisi diz yere vurarak yzbaya bir amak kmz sundu. Ibara Alp kmz dikti. steksizce iti.kinci bir erin sunduu et kzartmasn almyarak yanlarndan ayrld. Biraz ilerideki byk aacn dibinegeldi. Bir oyua oturdu. Bakt, dalakald

Onba Yamtar atein biraz uzanda oturmu, hem pusatlarn gzden geiriyor, hem de kzarm bir etparasn yiyordu. Sava gnlerinde onba kendisini iyi kullanr, rk tahtaya basmazd. gnlkyemei bir gnde yer, sonra da gn azna bir lokma koymadan dayanr, gcn de kaybetmezdi.

Savatan nce de klcn biler, oklarnn ucunu keskinletirirdi.Onba, klcn iyice biledikten sonra bir de denemek istedi.yerden bir ot kopararak klcn keskin kysnadedirdi. Ot bu dokunula kesiliverdi. Ayn zmanda arkadan bir ses duyuldu: Klcn keskin ama usun dakeskin mi? Yamtar ban evirmeden cevap verdi: Srasnda o da keskindir

- yleyse bil bakalm, bu gece yzba neden bunlu (Kederli)

Bu szleri syliyen kii Onba Yamtarn yanna kt. Bu; Onba Parst.

- ki gn nce uluk Kaann nnde yaplan kl oyunlarnda Yzba Ibara Alp yenildi. Onun iinskntl duruyor.

- Yzba kime yenildi?- Tunga Tigine

- Yzba bunun iin neden zlsn? Tunga Tigini klta kimse yenemez ki yzba yensin. Hem yzbayenilse de gene bahadrlkta Tunga Tigine denk saylr. Kl oyununda Tunga Tigin, Ibara Alp yendiyseat yarnda, ok atmada da Ibara Alp, Tunga Tigine stn geldi.

- Peki yle ise neden sklyor?

Onba Pars birak yudum kmz itikten sonra cevap verdi:

- Binba olacakt, olamad.

Yamtar biraz dnd. Bu sebep onu kandramamt.

- Ibara Alp, binba olmadm diye bunalacak kiilerden deildir dedi

- Ben de binba olmad iin sklyor demiyorum.

- Ya ne diyorsun?

- Ibara Alp Binba olamad. Buna da -ing Katun sebep oldu. Yzba buna kzyor diyorum.

- Yzba buna nasl kzar? -ing Katun, ulluk Kaann karsdr.

- Karsdr ama inlidir.ki onba uzun zaman sustular. Dalm gibi idiler. Onba Pars sze balad:

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

5/194

- Gzmle grdm: Kaann ota yannda yzba Katunu selamlamad. Grmemi gibi yapt.

- Dorusunu istersen yzba hakldr. Katun neyse ama bizim elimizde tutsak olan inliler de artk ilere

karmaa baladlar.

- Ibara Alp da bunun iin inlilerden tiksinir. Katunu selamlamad iin binba olamad. fkeden uykusukamtr.

- Bizim ulluk Kaan, bahadr, iyi Kaandr ama u inli kary almasayd daha iyi olurdu.

- Bu inli kar bizim bamza kt iler aacak diye korkuyorum

- inde eskiden Sui kaan ailesi vard. imdi Tang kaan ailesi kt. Bu kadn eski ailedendir. inde genekendi ailesinin hkim olmas iin uluk Kaan kkrtyor diyorlar.

- Kkrtsa ne kar? Bizce hepsi bir deil mi?

- Orann yzbas bilir. Bana kalrsa susup uyumak iyi. Skntl nesneler konuup boboazlk etmektenterlemi, srlsklam olmuum.

***

Ibara Alp, kar yatan kara daa bakarken, yarn o dan ardnda toplanp ine akn edecek orduyudnyor, akn olduu halde neden iinin skldn anlyamyordu. Koca ayrlkta t kalmamt. Rzgarflemiyordu bile Ibara Alp bsbtn skld. Brkn bandan, sadan srtndan kard. Genilemek,skntsn gidermek istedi. Bouna Dnp ardndan bakt. Btn atlar balar yukarda, kulaklar dikilmiduruyordu. Yzba: Sklan yalnz ben deilmiim diye mrldand. Uyuyan erilerin arasn gezmek iinbrkn giyip, sadan taknd. alacak ey! Uyumu, dalm gibi gzken, t karmayan erilerin hepsi

uyankt. Yattklar yerde yldzlar seyrediyorlar, evreleriyle, terlerini siliyorlard. Geceleyin byle birscaklk imdiye dek grlmemiti.

Yzba yeniden eski yerine geldi. Gkyzne bakt. Gzleri gkte dikili kald. Bat yanndan kara buluthzla geliyordu.

Bu bulut bir in atlsna benziyordu. Yeryznde bir ot bile kprdamazken gkyznde bulutun bu kadarhzl dolamasn yzba iyi bulmad. Kendi kendine, bir uursuzluk olacak diye dnd. Tam o sradayanndan yldrm gibi bir eyin frladn grd. Bir hayvan, belki bir tilki idi. Nereden kp nereye gittiibelli deildi. Can sklan yzba tilkiye benziyen hayvan grnce birdenbire sadana el att. Yldrm hzile yayna bir ok yerletirdi. Dz ayrlkta kaan hayvan gezleyip(nianlamak) oku frlatt. Yzbann okuboa gitmiti. Ibara Alp otuz be yllk mrnde ilk defa attn vuramamt. Birdenbire yznde birsoukluk duydu. Sonra hzl geriye dnerek bard:

- alk!

Sert bir sesle cevap verdi:

- Buyur!

- Toplan borusunu al!

Fakat alk daha boruyu dudaklarna gtrmeden kl gece birdenbire karard. Ay

grnmez oldu. Bir boradr koptu. Yldrmlar ortal inletmee, yamur bardaktan boanrcasna yamaabalad. alkn, keskin borusu terken eriler yldrm hz ile frlyarak atlarna koutsular. Yzba bir

srayla atna atlad. Ardmdan gelin. Tez davrann! diye haykrd. Korkun yldrmlar sada soldaatlarken, dolu yzlerini actrken yz atl karki daa doru dolu dizgin at srdler. Yzba, kar yatan

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

6/194

dan eteklerindeki snaklara erimek istiyor, atllar ard sra yaryordu. Fakat bu yarma uzun srmedi.Rzgar kendilerine doru yaman bir uultu ile esiyor, atlarn ve erlerin soluunu tkyordu. Yzbadurmadan, olduu yerde atn ahlandrarak yz geri etti: Geri dn! Drt nala! diye bard. Atlarkamland. Atllar imdi ncekinin tam aksine kouyorlard. Fakat rzgar karmakark esiyor, gidilecekyolu artyordu. Atlar kesiliyordu. liklerine kadar slanmlard. O gzel ayrlk batak olmu, atlarnyolunu kesiyordu.

imdi, yarm gnde geldikleri yere doru kayorlard. Dayanakl atlar ile oraya pek abuk varabilirlerdi.Fakat rzgar onlar yoruyor, karanlk ve yamur, yollarn artyordu. Bylece bir iki saat kotular.

Yamur kuduruyor, rzgar deliriyordu. Artk atlar da, erlere kulak asmaz olmutu. Bir aralk yollar bir iniegeldi.. karanlkta bu inie saldrdlar. Buras aalk bir yerdi. Buraya gelmek onlar iin ok kt oldu.Yamurlar bu inite sert akan bir dere yapmlard. Yldrmlar ise aal kasp kavuruyordu. Korkuntakrtlarla den iki yldrm btn atlar ileden kard. Kiniyerek dereye atldlar. al zerinden atanat deli gibi bolua doru koarken zerine den bir yldrmla yanverdi. alk talihli kmt. Birka atl

dereye kaplmlar, baryorlard. Kimse kimseye yardm edecek halde deildi. Atndan dmemi birIbara Alp kalmt. Atsz kalan erler ne yapacaklarn bilmiyorlard. Kimi atn tutmaya savayor, kimisnacak bir yer bulmaya abalyordu. Bir onba klcn ekmi kendi buyruundaki erleri dzenekoymaya alyordu. Yldrmlar sklamt. Yzba bir an durdu: Trk Tanrs bizden yz m evirdi?diye dnd sonra sert, gr sesiyle yle haykrd:

- Hepiniz buraya gelin,yanmda toplann! Erler bu buyrua ba eerek toplandlar. Ibara Alp bard:Tanr ya bizden yz evirdi, yahut kllarmz keskinletirmek istiyor. Tez olun. Kllarnz karp urayayon!

Ortal bir an, kl akrts brd. eriler kllarn st ste yere frlattlar.Yzba

da en ste kendi klcn attktan sonra Ardmdan gelin! diye bard. erileri biraz ilerde, aalktanuzaktaki kayalarn yanna getirdi. Artk geri dnmenin de imkan kalmamt. Sular yukardan inip aadakidereye karyor, dere de boyuna kabaryordu. Ibara Alp bard:

- Kayalara sk yapn. Dayanan kurtulur. Gc kalmyan sular alp gtrr!

eriler dizlerine yaklaan suyun iinde kayalarn kntl, sivri yerlerine tutundular. Sular ykseliyor,yldrmlar biraz ilerdeki kl ynn stne dyordu. Onba Yamtar, tutunduu kayann yukarya dorusivri ve ince olduunu grnce tek eliyle hemen kemerini kard. Yanndaki iki eriye buyurdu.

- Daha btn gcmz tkenmemitir. Beni sk tutup u kaym kayann sivriliine balamama yardmederseniz mzde kurtuluruz. Daha birka kii de kurtulur. Sk tutamazsanz mz birden suyakaplr, gideriz. Haydi bakalm sen suya srtn verip yaslan bizi koru, sen de beni tut, sulara kaplmadan u

kay dmleyim!Onba Yamtar, kemerini ortasndan iyice dmledi. Sarkan iki ucunu aaya uzatt. Bu ulardan birinikendisi tuttu. Birine de dier erilerden biri yapt. teki eri onbaya aslmt. Su bellerine yaklayordu.Artk yldrmlara aldran yoktu. Gleri kesiliyordu. Soluyorlar, ellerini kayalara skca kenetliyerek sularakaplmamaya urayorlard.

Ibara Alp hala atnn stnde idi. Yaynn kiriini kayann sivriliine takm, demirini de eliyle tutuyor,bylece sulara kar kendini de , atn da koruyordu. Onba Yamtar imdi kayaya ilmikledii kemerinedaha sk sarlmaya mecburdu. nk artk onbaya aslan eri tek deildi. Bunlar birbirine sarlarakuzayan belki yirmi kii olmulard. Fakat Yamtar itiraz etmiyor, irkilmiyor, yalnz kemere daha sk sarlmayaurayordu. Bu ara yldrmdan daha keskin, gk grltsnden daha gl bir ses ykseldi.

- Kurt Kaya, elini z!..

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

7/194

Ve ondan sonra ortal gene yldrmlarn sesi brd. Ibara Alp tam zamannda

grlemiti. Herkesten daha yukar tutunan yzba aknlarn(imek) zaman zaan malar arasnda

Yamtar2n btn yaptklarn grm, sonra da birbirine tutunarak uzyan bu insan zincirini hiseslenmeden gzleriyle kovalamt. Gnl daima Tanrnn kendilerinden niin yz evirdiini aramaklaurayordu. te durmadan ine akyorlar, yadan bir an uzak kalmyorlar, kllarnn knda uyuduu,yaylarn gerilmedii, oklarn sadaklardan kmad bir tek gn geirmiyorlard. Fakat Tanr gene niinkzmt? Yzba bir yandan bunu dnyor, bir yandan da Yamtar gzlyordu. Birden parlyan biraknn ksa nda sivri kayann bu bir alay eriye g dayanan eski kay her an artan bir abukluklakemirip eelediini grd. Ne yapacan bir akn hzyla kararlatrd ve haykrd: Kurt Kaya elini z!..Kurt Kaya Yamtarn ardna yapan erlerin arkadan onuncusuydu. Yzbann buyruunu alnca bir antereddt etmedi ve kara, azgn sular bu on eri bir anda yuttu. Yzbann ikinci defa grliyen sesi Yamtaratehlikeyi bildirdi:

- II -

BAATUR AD

Drt yana salnan uluklarla btn eriler Baatur adn ordusunda toplanmlard. Artk geriyednlyordu. uluk Kaann z ordusuna, oradan da yurda g olacakt. Yirmi bin atl kuzeye doru ar

ar gidiyorlard. Yzba Iabara Alp 85 erisiyle birlikte bu kmenin ortalarnda bulunuyordu. Btnordunun azn bak amyordu. nk uluk Kaann -ing Katun tarafndan aulanarak ldn

renmilerdi.

Onba Yamtarla Onba Pasr dizinin arkasnda idiler. Yava sesle konuuyorlard. Pars diyordu ki:

- inli Katunun yaptn grdn m? in2in altn stne getireceimizi anlaynca Kaan aulad.

Yamtar yle cevap veriyordu:

- Anlyamyorum. Bu Katun kendi ailesinin gene inde Kaan olmasn istemiyor mu? uluk Kaan inlileritepeliyerek onun istediini yapacakt. yleyse neden Kaan aulad? Bana kalrsa baka sebepler olsagerek

- Baka sebep ne olabilir ki?

- Ne olacan bilmem. Elbette bu kadn sorguya ekilecek. O zaman sebebin ne olduunu biz dereneceiz.

- Bu kadnn lmesi gerek. Elbette yay kirile onun soluunu tkyacaklardr.

- Kaan aulayan kim olursa olsun yay kirile ldrlemez. Onun klla ban uurmal, yahut oklagsn delmeli.

- Baatur adn otana bakan inli uaklar grdn m? Belli etmek istemiyorlar ama ileri ilerinesmyor.

- Baatur ad, aas uluk Kaan aulyan bu kary sa brakmaz.

- Zaten bu inli karlar hep ksr oluyorlar. En soylusu be tane dourabiliyor. nekler buzalar. Ksraklartay dourur Kanck itten yavru kar. inlinin diisi ise hi ie yaramaz. stelik Kaanmz aular.

- e yaramyan yalnz diisi mi? Erkei ne ie yarar?

- Erkei hi olmazsa tarla srp kuma dokuyor. Biz akn edince yama iin bize mal hazrlyor.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

8/194

Sular kararrken ordu konaklad. Yaz olduu iin adrlar yoktu. Bir gece nceki frtna pahalya oturmutuama artk onun bir daha gelmiyeceini biliyorlard. Tanr uluk Kaan alarak kzgnln gidermiti. Bugece ortalk gzeldi. Serin rzgar esiyor, gkte ince bulutlar geziyor, yandaki ormandan sesler geliyordu.Bu gece atlar tmar edilmiyor, pusatlar bilenmiyordu. Bu gece kmzlar iilmiyor, kzarm etler, kurutlaryenilmiyordu. Bu gece her ey iinden pazarlkl idi. Bu gece buyruklar sert verilmiyor, szler keskinkonuulmuyordu.

Gece buuundan sonra ay batt. Karangu (ok karanlk) ortala kt. Gnllere de karanlk indi.erilerin az uyuyor, ou dnyordu. Bir Trkn ne dnd yznden bilinmez ki. Birden bire birses uyuklyan, dnen erileri dalgnlktan uyandrd. Bu bir kopuzun sesiydi. Otlara uzanm olanlardoruldular, oturmakta olanlar ayaa kalkt. Ses byyordu. eriler birer ikier sese doru yrr oldular.Onba Pars, Onba Yamtara bakarak:

- Kara Ozan olacak, gene cotu, dedi. Yamtar karlk verdi:

- Cotu. Bizi de coturacak!ki onba ar admlarla yrdler. Karanlkta birbirlerini tanmyan birok eriler sese doru gidiyorlard.Bunlarn arasnda onbalar, yzbalar da vard. Hatt bunlarn arasnda binbalar, tmenbalar da vard.Bunlarn arasnda Tarkanlar, buyruklar, tiginler de vard. Hatt Baatur ad da bunlarn arasnda idi. Sesiduyan kalkyor, yryordu.

Kara Ozan yere bada kurmu, kopuzunu syletiyordu. evresinde bir ynn toplanmakta olduunusezmiyecek kadar dalmt. Karsnda ok gen bir eri oturmu, Kara Ozana bakyordu. Kara Ozan nceald, sonra da cotu, sylemee balad. Sylyor ve alyordu. evresinde t kmyordu. Bu yzlerceerinin, belerin yrei sanki Kara Ozann kopuzundaki tellerde titriyordu. Kara Ozann parlak sesi bir gibi bozkra ve gnllere iniyordu. Kara Ozan deyi sylyordu:

uluk Kaan ld m?

Trkler basz kald m?

Korkak inli gld m?

Paralanr yrekler!

Kim bize kurdu tuzak?

Tanr Trklerden uzak!

Kaandr yurda bezek,

Paralanr yrekler!

uluk Kaan yiitti,

imdi umaa gitti.

Bunu bize kim etti?

Paralanr yrekler!

Yldzmz snmtr,

Yalar sevinmitir,Kaan aulanmtr,

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

9/194

Paralanr yrekler!

Ordu, Kara Ozann deyiindeki ezgiyi kavramt. Drtlklerin sonunu hep birden gr sesle sylyorlar,

alyorlard. Bu her biri kanl sava gnleri grm, lmden birka yol yakay syrm sava erleri, 15yandaki ocuklardan 60 yandaki kocalara kadar bu binlerce kii, titrek seslerle:

- Paralanr yrekler!...

Diye inledike binlerce Bozkurt uluyormu gibi bozkr inliyor, karki ormann iindeki Bozkurtlar busoydalara kendi sesleriyle cevap veriyorlard. Kara Ozan sylyordu:

imdi bunludur budun,

Kaan bizi tek kodun,

Bunu sen ettin Katun!

Paralanr yrekler.

Katun, seni asmal,

z yurdunu basmal,

Yz bin inli kesmeli,

Paralanr yrekler.

imdi gnl sayrdr,

Kaanndan ayrdr,

inli Katun eridir,

Paralanr yrekler.

Sayrya em var deme,

Yaramz gelmez eme,

Kara Ozan inleme,

Paralanr yrekler

Kara Ozan kopuz alp ezgisini okurken birdenbire karanlkta bir ses haykrd:

- Ozan kes! Gnlleri dalyorsun!...

Herkes saa sola dnerek haykrann kim olduunu anlamak istedi. Karanlkta bir ey grnmyordu ki Ozaman Kara Ozan, drt yannda evrelenen ynn farkna vard. Ar ar kalkt. Ynn arasna kararakkayboldu.

Tan atyordu. Bozkr aarrken gnllerdeki karanl da alyor gibi idi. Baatur ad, btn geceuyumamt. inli uaklar da uyumamak mecburiyetinde kalmlard. Bu uaklardan ikisi bir kyyaekilmiler, ince konuuyorlard. Birisi:

- uluk Kaannn auland iyi oldu. Yoksa ini altst edecekti diyor teki:

- u -ing Katunun heykelini yapp tapncaklara koymal diye karlk veriyordu.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

10/194

Sonra yeni Kaann kim olacan mnakaaya baladlar. Biri dedi ki:

- uluk Kaann oullar iki tanedir: Yaar adla u Tigin. u Tigin, daha on sekiz yanda, ocuk saylr.

Yaar adi yirmi iki yandadr ama benzi sar, ark, donuk bir kiidir. Tabii byk oul olduu iin o Kaanolacak. O Kaan olunca da ine gn doacak. nk o, savaacak erlerden deildir.

inli uaklar byle gevezelik ederken biraz beride kendilerini dinliyen birisi olduu sezmemilerdi. Dinlemekiin oraya uzanm olduu anlalan bu erinin alaca karanlkta kim olduu belli olmuyordu. inlileridinlerken bir aralk dorulup klcna davranacak oldu. Sonra bundan vazgemi olmal ki yavaa oradanekildi. inliler hl konuuyorlard.

Bu srada uzaktan iki atl yavaa yaklatlar. ki yz adm ilerde durdular. Biri eliyle tekine inlilerigsterdi. Karanlkta iki yz adm uzaktan bu iki inli ancak birer yuvarlak gibi grnyordu. kinci atlsadandan iki ok ekti. nanlmaz bir abuklukla ikisini de atarak iki inliyi devirdi. Sonra iki atluzaklatlar. Bu iler o denl abul olmutu ki, kimse grmemiti.

Ortalk ynca l inlileri buldular. Baatur ad, at uaklarndan ikisinin ldrldn grnce kalarnatt. Toplan borusu alm, Baatur adn tuu kalkm, ad ata binmiti. kartt ulaklar iki at uanldreni gren olup olmadn haykrarak soruyorlard. Birka dakikada 20,000 kii Baatur adn iki atuann ldrldn renmiti. Ulaklar barp yerlerine dnnce Ibara Alp atn drt nala srerekBAatur adn nne geldi. Atndan atlayp diz yere vurarak selamlad. Baatur ad sordu:

- Yzba Ibara Alp! ki at uan kim ldrd biliyor musun?

- III -

KARA KAAN

On gn sonra tkende Baatur adn kaanl kutlanyordu. Baatur ad artk Kara Kaan adn almt.Yce ota bezenmi, ssl bir taht kurulmutu. Davullar alnyor, borular tyor, kmzlar sunuluyordu.Kara Kaann derme ota o kadar bykt ki, iine yzlerce kii alabilirdi. Kaan tahtn stnde kutlu ynolan solda oturmutu. Sanda bir katun oturuyordu. Tahtn biraz aasnda solda, sada adlar, tiginler,buyruklar, tarkanlar duruyordu. Daha uzakta alplar, binbalar, yzbalar, onbalar sralanyor, uaklardurmadan kmz tayordu.

uluk Kaann byk olu olan Yaar ada Kara Kaan tarafndan Tulu Han ad verilmiti. u Tigine deKr ad denilmiti. Bununla beraber Tulu Hann solgun yznde sonsuz bir i skntsnn izleri vard.nk eisi (amcas) Kara Kaann yannda oturan Katun, babas uluk Kaan aulyan, kendi vey anas-ing Katundu. Kara Kaan, kardeini aulyan bu kadn sorguya ekeceine, kimsenin anlyamad birsebeple onunla evlenmiti.

Otan olduka uzanda, Onba Yamtar kimbilir kanc kmz ierken yanna Onba Pars yaklat:

- Yamtar, bu ilere ne dersin? Dedi.

Yamtar cevap verdi:

- Bende sana onu soracaktm. Sen ne dersin?

- Kurultay, Yaar Tigini arktr (Sska) diye Kaan sememi. Beler Yaar Tiginin usunu dabeenmiyorlarm.

- Bunu anladk ama Kara Kaan ne diye aasn aulyan katunla evlendi.

- Benim iittiime gre Trk tresince aa lnce karsn ini alr diye.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

11/194

- Trk tresince Kaan aulyan cezasz braklr m?

Onbalarn sz burada kesildi. inli bir uak kmz sunuyordu. Yamtar, inliye yukardan aa bir

baktktan sonra:

- Ulan inli! Sakn u sunduun kmzda da au olmasn? dedi. Sonra kendisine ylk ylk bakan inliyeboaltt ama geri verirken ilave etti. Yirmi amak itim. Yirmi defa lmem gerek. Bir yol lmeebenzemez!..

inli uak ekilip gitti. Pars, Yamtar drterek yavaa dedi:

- Bak bak! yi bak!. uluk Kaann oullar Katuna nasl sert bakyorlar! Yamtar ban otaa evirdi.

- Kara Kaan usluluk etti. uluk Kaann byk olu Yaar Tigini Tulu Han yapt. Onu da doudaTunguzlarla Tatarlarn stne Han gnderecek.

- Bylelikle onu bandan m savmak istiyor?

- Kim bilir.

- Ya kk olu?

- O daha kktr. Hem Kaan onun da gnln ald. Onu Kr ad yapt.

- Peki bizim Yzba neden bunlu?

- yi bilmiyorum ama dn yeni bir kz dodu. Yzbann imdiye dek drt ocuu oldu, hepsi kz. Belkibundan bunludur.

Yamtarn bu szleri zerine Onba Pars birden bire durgunlat, sustu.

Yeni Kaann ota nnde toplanan bu binlerce kii bol bol kmz iip esridikleri (arho olmak) haldebyk bir sessizlik iinde idiler. Kaandan en uzakta olanlar bile yava sesle konuuyorlard. Yalnzdavullarn, borularn, zillerin sesleri tkeni dolduruyordu. Gn kararncaya dein elenti yaplacakt.Bugn greiler greecek, bahadrlar dvecek, nianclar ok atacak, biniciler yaracakt.

Kaann iareti zerine davullar, borular durdu. Kaan solundaki belere dnerek, Tunga Tigine ylededi:

- Tunga Tigin! Bugn sen kl oyunu yapacaksn! Bakalm senden zge bahadrlar var m? Bu alplarniinde sana denk bir er karsa onu yceltirim. Hepsini yenersen sana kendi elimle seeceim en iyi

atlarmdan dokuzunu vereceim.Tunga Tigin, yere diz vurup Buyruk Kaanndr dedi. Kara Kaan, bu sefer karya bakt. Glmsedi.Haykrd:

- tkenin yenilmez yiidi, Bozkurt ailesinin kolu bklmez bahadr, Gk Trklerin yce bei TungaTiginle boy lmek istiyen varsa beri gelsin!

Bir an ortalkta t kmad. Tunga Tigine kyamadklar belli idi. Sonra drt kii karak Kaana doruyrdler. Otaa yaklanca diz yere vurup kendilerini tanttlar.

- Ben uluk Kaann savata yolda, bilgide ei Apa Tarkanm!

- Ben klc akndan keskin, svata yaya baskn aa sken Kl urum!- Ben, krk defa ine akn etmi, kardei savata, drt eisi urata, atalar dvte, dedeleri krta

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

12/194

lm Binba Makara Alpm!

- Ben yzba Ibara Alpm!

-ing Katun, Ibara alpn kendisini pek ksa tanttn grnce Kara Kaana eildi: Bu Alp niin kendinidaha uzun tantmyor? diye sordu. Kaan Ibara alpa dnd:

- Yce Katun, senin de teki erler gibi kendini uzun tantman istiyor dedi.

Ibara Alp yere diz vurup kalkt. Sonra Katuna dnerek kendini yle tantt:

- Ben, att ok amyan, attan yere dmiyen, ine akn ettikte on tmen mal tayan, uluk Kaan lddiye sevinen iki inliyi iki okte deviren Yzba Ibara Alpm!

Bu szler yldrm gibi indi. Kr ad ve Tulu Han Katuna baktlar. Katun kzarm, dudaklarn sryor,kendisini tutmaa alyordu. Kara Kaann yznde hibir deiiklik yoktu. Tunga Tigine dnd: Buerlerin hangisi ile boy lmek istersin? diye sordu. Tunga Tigin ba eip diz vurdu. Buyruk senindirdedi. Kara Kaan keskin baklarn drt erin zerinde gezdirdi. Ortalk soluk almyordu. Ar ar ylesyledi:

- Tunga Tigin Iabara Alpla vuruacaksn!..

Ayn zamanda uzakta Onba Pars, Onba Yamtarn omzuna el atp:

- Korkarm bizim yzbaya bir i olmasn, dedi.

Tunga Tigin, ilerleyip Ibara Alpn karsna durdu. stnde yeni gzel bir zrh gslk vard. Tulgasndagmten bir ay parlyordu. Ibara Alptan daha uzun, daha iri idi. ekik yeil gzleri tatl sert bakyordu.

Kaan Hazr msnz? diye sordu. Sonra defa el rpt. Birbirinden on adm uzakta bulunan iki yiityldrm gibi kl ekerek birbirine saldrdlar. Btn gzler onlara evrilmiti. Arkalarda kalanlar atlara binipbaknyorlard. ki bahadr byk bir ustalkla kl kullanyorlard. ndirilen kllar ya kendi kllar ileeliyorlar ya kalkanla durduruyorlard.

Ortalkta kl akrtsndan baka bir ey iitilmiyordu. Katun bukulanmt (heyecanlanmak). Ibara Alpnyenilmesini hatta lmesini istiyordu. Tulu Hanla Kr ad akrabalar olan Tunga Tiginin kazanmasnistemekle beraber Ibara Alpn yenilmesine de bir trl raz olamyorlard. Ibara Alpn buyruundakionbalar gz krpmadan bu arpmaya bakyorlar, Kaan ise donukluunu muhafaza ediyordu. Ortadasava hzlanyor, sertleiyor, evik admlarla srayan iki bahadr Kaann nndeki alanda geri giderekdvyorlard.

Bir aralk ikisi de birbirine salarn dnerek sol elleriyle tuttuklar kalkanlar geri aldlar ve korkun fakat o

kadar da gzel ve tatl bir kl oyununa koyuldular ki ikisi de bir adm ilerleyip gerilemeden havada klarptryordu. Onlar bu yaman inileri birbirlerinin tulgalarna doru yapyorlar, fakat teki bunu hemeneldii iin iki yiit havada kl dndryormu gibi oluyordu. Kr ad, gz kesilmi, bu oyuna bakyordu.Bu de dorusu doyum olmazd. Kara Kaan dvecek iki yiiti iyi semiti. Birden ikisi de birer admatarak birbirlerine yaklatlar. Kllar birbirine takl kalmt. Gz gze geldiler. Tunga Tigin:

- Ibara Alp! Seninle dvtm iin vnrm dedi. Sa ol Tigin diye karlk verdi. Sonra ikisi debirer adm geriye frlayarak kalkanlarn ne aldlar. Dv yine eski hz ile srd. Daha hi birisindeyorgunluk gzkmyordu, -ing Katun sinirlenmee balamt. Kaana eilere:

- Artk yetimez mi? diye sordu, Kaan ban evirmeden cevap verdi:

- Byle gzel vuruan erleri bu kadar abuk ayrmak yazk deil mi? yi bak! Byle yah dv mrndebir daha gremezsin. inde byle eyler yoktur! Katun sustu.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

13/194

Ban yine evirdi. Tam bu srada Tunga Tiginin dayanlmaz bir saldr yapt, Ibara Alpa ardu ardnca kl savurduu, Ibara Alpn bu kllar kalkanyla karlad fakat kalkann bu yaman vurularadayanamyarak ikiye ayrlp yere dt grld. Bir anda Katunun gzleri parlad. Ibara Alpnonbalar dudaklarn srdlar. Kr adn gzleri merakla ald. Kaan glmsedi. Ibara Alp hemenkarsndakine san dnerek klc siper ald. Herkes Tunga tiginin yeni ve son bir saldrn beklerkenonunda kalkann yere frlattn ve Davran Ibara Alp! diye bardn grdler. O demin ki, herkesibayltan kl oyunu yine balamt. ki yiit yaman drtler de yapmaa balamlard. Bu sefer artkkllar ara sra hedefi buluyor fakat tulgalar ve zrhlar buna dayanyordu. imdi Ibara Alp gerilemeebalamt. Tunga Tigin durmadan saldryor, Ibara Alp boyuna korunuyordu. Biri ilerliyor, brgeriliyordu. Ibara Alp biraz yorulmu gibiydi. ekilen ekile sonunda seyircilerin nne kadar geldi. Biradm daha gerilerse yenileceini anlad. Tunga Tiginin son saldrn eldikten sonra yaman bir saldryapt. Tunga Tigin bundan ancak bir adm geri frlamakla korunabilmiti. Yzbann ikinci saldr dahayaman oldu. Klc dayanlmaz bir inile Tunga Tiginin tulgasn bulmu, tulga balar koparak yeredmt. Tunga Tiginin burnundan kan geliyordu. Bunu grnce Katunun gzleri buland. te IbaraAlp oyunu kazanyordu. Bir kl vuruu daha ba ak kalm olan Tunga Tigini ldrebilirdi. Fakat Katunyanld. Ibara Alp bir adm geri ekildi. Bir hamlede tulgasn bandan karp yere att ve Davran TungaTigin! diye saldrd. Sava sanki yeni balamt. Uzun salar uuuyor, yzlerinde, alnlarnda ince izgilerbeliriyor, bu izgilerden kan szyordu.

- IV -

TKENN KESKN NANCISI

Ertesi gn leden sonra ok atcl yaplyordu. leden nce greler bitmi, nal Tarkan ile Dokuz Ouzbei Bilge Tudun teki greilerin hepsini yenerek birbiriyle tutumular, yeniemeyip denk kalmlard.Onba Yamtar ise ilk grete Krgz pehlivan Alp Bamsy yenmi, ikinci grete Bilge Tuduna yenilmiti.

Bilge Tudun pek yavuz pehlivand amma Onba Yamtarn ona abucak yenilivermesi Onba Parsn

cannu skmt. Greten sonra Yamtara sordu:- Sen onu yenemesen bile bu kadar tez yenilmezdin. Sana ne oldu? Bir yerin mi aryor? Sayr msn?

- Sayr deilim. Aryan yerim de yok. Senin anlyacan doymuyorum. Kii savaa, gree, kmadan nce gnlk azn birden yemezse onun kolunda g m kalr? Gn doarken yalnz bir amak kmz itim.Bo kursakla yaplan gre bu kadar olur. Sonra Dokuz Ouz bei, bizim tken buras (Erkek deve) nalTarkan' da yenmesin diye korkmutum.

Bu srada davullar alnp borular tmee balad. Nianclk balyordu. Herkes yerini almak iin yrrkengr sesli bir ulak yle baryordu:

- tkenin erleri ok atacaklar. Gk Trk Kaanna bakan bunca budunlarn sayl erleri ok atacaklar. Gk

Trk erleri Tlis, Tardu erileri, Dokuz Ouz yiitleri, Karluk bahadrlar, Krgzlar, Bayrkular, Kurkanlar,Basmllar, Ktaylar, Tabatlar, Otuz Tatarlar, btn Tiginler, adlar, Yabgular, lteberler, beler, buyruklar,tarkanlar, eriler ok atacaklar! Kara Kaann yce konuu in bei en-king de ok atacak! Herkes yerinegelsin!...

Aradan ok ksa bir zaman geti. Koca alan binlerce eriler ve bahadrlarla dolmutu. Ortalkta bir uultuvard. Kaann ota gene her zamanki gibi bu uultudan uzak duruyor, evresinde hibir ey iitilmiyordu.erilerin toplanmas bitince Kara Kaan, sanda Katun ve solunda konuk in bei en-king olduu haldegrnd. O anda da her yer sustu, herkes diz yere vurdu. Biraz sonra da beler, Kaann soluna vesana dizildiler. Yerler alndktan sonra ulan gr sesi ortal kaplad:

- Ulu Kaan, tkenin erlerini denemee aryor! Kolunun gcne, gznn keskinliine gvenen, er

meydanna!Bu gn ortadaki genilik her gnknden daha bykt. eriler halkay biraz daha geni tutmulard.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

14/194

Kaann oturduu yerin sol anda gez tahtas ykseliyor, stnde karaya boyanm yuvarlaklar ok iyiseiliyordu. Bu yuvarlaklarn says drtt. lk atclk bu drt yuvarla da yukardan aa sra ile vurmaklabalyacak, beceremiyenler alandan ekileceklerdi. Kaann sa anda atclar buyruun hemen ardncatoplanmlard. Yalnz Kaann sol anda, uzakta olan seyirciler oklarn gez tahtasna nasl dtngremiyeceklerdi. Ulak onlara baracakt ama bu, gzle grmek kadar tatl olmyacakt.

Trk tresince konuk kutlu olduu iin Kaan bu denelere girmei dilemi olan en-king'in ilk okuatmasn buyur etti. inli be yerinden kalkt. Kendisine yol aan bahadrlarn arasndan yryerekmeydana kt. Salnnda bir yelteni, koluna ve nianclna gvenen bir hal vard. Yerine varnca durdu.Bir erinin uzatt yayla oku ald. Okunu yerletirip yay gererek gezledi. Ortalkta t yoktu. Vzlyarakkayan okun sesini ez uzaklarda kalm olanlar bile iitiyordu. Birinci ok tahtaya vard. Fakat sttekiyuvarla bulmad. Onun biraz ana sapland, kald. Ulak, okun yuvarlaktan drt parmak aasaplandn haykrrken sanki ortalk biraz daha sessizleti. Gzler ikinci okun yola kmasn kollad. en-king aldr etmiyordu. Bu hal ona pek tabii grnmt. kinci olarak erinin uzatt oku ald. Yaynayerletirip frlatt. Ok gene tahtaya fakat ikinci yuvarlaa deil, ncye sapland. Ortalkta gene t yoktu.

Yalnz in bei biraz sararmt. nc ok birinci yuvarlan bir kar yukarsna dedi. O ana dein,kprdamyan, soluk almyan erlerin arasnda gene ses karmadan onlar gzliyen Kr ad yerinden frlad.Kaann nne dinelerek sordu:

- inli konuk bizimle niin eleniyor?

Katunun nnde sorulan bu soruya Kaann yerinde bir cevap vermesi gerekiyordu. Fakat o, daha aznamadan eriler arasnda bir kahkahadr koptu. Hele arka taraflarda erler dalgalanyor ve uultu artyordu.Kr ad hzla dnd. Fakat hali grnce onun da dudaklarnda belli belirsiz bir glmseme yayld. Kaanabakt. O da galiba yavaa glmsyordu.

erilerin byle tamasna sebep Onba Sanar olmutu. Gen onbann gld hemen hemen ylda bir

kere o da hi umulmadk haller karsnda grlrd. Onbann heybetli yz daima ask, dnceli duru,erlerinden ve pusatlarndan baka eyler onu ilgilendirmezdi. Bugn de gene ask yzle alana yaklat.Geride kalm olduu iin atndan inmiyerek bekledi. en-kingin kn ve yayn germesini yreititriyerek seyretti. Acaba bu yabanc kii ne denl usta nianc idi? Onba Sanar bunu renmei pekistiyordu. Birinci okun amacn bulamamas Onbann durumunu hi deitirmedi. Yalnz gsnn iindekikukunun azaldn gsteren geni bir soluk ald. kinci, nc oklarn uuunu gzledi. Fakat Kr ad buacemilii alay sanp da Kaana sorarken atndan drdnc ok, gidip de gez tahtasnn dndan geerek birTrk erisinin brkn havaya uurunca Onba artk kendini salverdi. Kahkahalarla baylacak, katlacakgibi glyor, atnn zerinden sola doru eiliyordu. evresindekiler ve uzaktakiler bir an arm gzlerlebaktlar. Fakat az sonra Onba Sanarn kahkahasn alt eden birok kahkahalar daha ykseldi. Koca alanderin bir uultu kaplad. en-king geri dnd. Bu sefer sayg ile deil, fakat glmeden katlmamak iinellerini brlerine basarak son derece eilen erlerin arasndan geerek yerine vard. Oturdu. Katun, uzun

zamandr Trkler arasnda yaad iin onlarn nasl ok atclar olduunu biliyordu. Fakat gene kardeininbu ii baaramamasna ierlemi, dudaklarn sryordu. Kargaalk uzun srmedi. Davulun bir ikigmleyiinden sonra ykselen ulan sesi atlara devam edileceini bildirdi. Ortadaki erlerin says krkkadar vard. Ve krk erin att 160 ok en-kingin aknlktan alan gzleri nnde hi amadan gitti,amac buldu. Bu dene elli admdan yaplmt. AlandaN ekilen sadece in bei olmutu. Erler bu seferyzer admdam gerileyerek ayn denemeyi yapmaa arldlar. Atlar sessizlikle yapld. sabetler genefazlayd. Fakat bir kere bile amac tutturamyan darda kalmaa mecbur olduundan bu denemeden artakalanlarn says ancak 22 idi. Bundan sonra snama daha sk yaplmak gerekti: iki er karlkl geerekuzunca bir sopay birer ucundan tuttular. Bu sopann ortasndan bir ip sarktlm. pin ucuna bir yumurtabalanmt. Sopay tutan iki er onu biraz kprdatyorlard, bylece de yumurta sallanyordu. Denemeyegirenler elli admdan bu yumurtay vurmak zorunda idiler. Yumurta vurulduka yenisi balanyordu. imdien-king adeta yerinde duramaz olmutu. Yannda getirdii, bu oyunlar seyretmeleri iin kendilerine nsralarda yer verilmi olan in subaylarnn yzne hakl olarak bakamyor, ok sinirli grnyordu. Katunda ayn durumda idi. Hem onun, kardeinin yenilmesinden baka bir kederi daha vard. te Ibara Alp,her frsatta kendisine saygszlk gsteren Tunga Tiginle ba baa arparak erliinin herkese bir daha

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

15/194

tantan ve bu yzden binba olan gen kahraman imdi atlarda da byk bir ftursuzluk gstererekyayn geriyor, okunu frlatyordu. Fakat bu ok hi amadan istenilen yere gidiyor, sapland tahtaylabirlikte her defasnda Katunun yreini de deliyordu. en-king bir ocuk acemilii gsterdii zaman IbaraAlp herkes gibi glmemi, hatta Kaan ve Kr ad gibi dudaklarnda bir glmseme bile belirmemiti.Yalnz gzlerinin ucuyla Katuna bir bakm sonra ululukla ban evirmiti. Bu Katunu kzdrm,kprtmt. Ama bir yolunu beklemek gerekti. imdi gzleriyle atclar kovalyor, Ibara Alp sadandanne zaman bir ok ekse onun amas iin Tanrya yalvaryordu. Faka ite meydanda yalnz iki kii kalmt:sallanmakta ve uzaklamakta olan yumurtalar ayn soukkanllk ve nmemezlikle vuran Kr ad veIbara Alp...

Erlerin ikisi de ayn ustalkta olduu iin baka bir deneme yapld. Bu defa havaya atlan yumurtalarinmee balamadan nce vuracaklard. Oklar vnlad. Yumurtalar beraberce delindi. ki yiit de sankibundan kvan duyuyorlard. Birbirlerinin kazanmasn ayn yrekten istek ve ho gryorlard. En sonundakenarlar birer arn kadar grnen iki byk tahta getirildi. Kr ad ve Ibara Alp ellier okla bu tahtalaraTRK szn yazacaklard. Yazy kim daha nce bitirirse birinci olarak o kutlanacakt. Kimsede ses

yoktu. eriler artk soluklarn bile tutmu gibiydiler. Davulun gmliyen sesiyle birlikte yar balad. kiyiidin sadaklarndan oklar ekmeleri yaya yerletirmeleri ve amac gezleyip oku brakmalar o kadarabuklukla oluyordu ki, onlarn bu hareketlerini birer birer takip etmek adeta mmkn deildi. Saniyelergeiyor, her iki tahtada kelime ekillenmee balyor, fakat kimin kazanaca bir trl anlalmyordu. en-king artk oturmuyordu. Ayaa kalkm, yumruklar skl, soluu kesik, ylece bakyordu. alk bulunduuyerden zeki gzlerinin keskin baklarn bir Ibara Alpa, bir Kr ada bir de en-kinge gtryor, enheyecanl anlarda bile onun bu halini grnce glmekten kendisini alamyordu. Birden ortal keskinhaykrlar kaplad. ki gndr sren enliklerde her kazanan ayn sessizlikle karlyan ve yalnzilerinde kutlyan eriler, ok ksa bir farkla stn gelen Kr ad lgnca alklyor, Yaa! diyehaykryorlard. Onun Ibara Alpa kar da olsa stn gelmesi, uluk Kaann cn alacak bir yiidinaralarnda yaadn gsteriyor ve yreklerinden gelen bu takn sevinci saklyamamalarna sebepoluyordu. Kr ada elini uzatan Ibara Alpn gzlerinde de bir zafer parlts vard. O da sanki kendi

kazanm gibi sevinli idi. tkenin bu kendisinden st gelen keskin niancsn yank yznde ldyansert baklarn yumuatan bir sevin iinde kutluyor, Kaann buyruuyla bir erinin koup getirdii kmzaman ona kendi eliyle sunuyordu

***

Gn kararyordu. Btn yarlar, koular, oyunlar bitmiti. imdi sz ozanlarnd. Kara Ozanla uukarlkl kopuz alp deyi syliyeceklerdi. Kaann otan evreliyen halka daralmt. nce Kara Ozangeldi. Kaan selamlayp bada kurdu. Arkasndan uu geldi O da Kaan selamlayp Kara Ozannkarsna oturdu. Sonra ar ar, yava yava kopuzlar inlemee balad. Btn Trk budunu saygl birsessizlik iinde dinliyorlard. lk deyii Kara Ozan sylyordu:

tkenin erleriBilir benim gcm.

Kopuzumun mzrab

Aratmaz klcm.

Kara Ozan! Seninle

Ak atan uu mu?

uu bu meydan okuyua hi irkilmeden hemen cevap verdi:

Seni byle syleten

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

16/194

Kmz mdr, sc m?

Byle yaman sylersen

Sende komam cm.

Deyiin klcmdan

Daha ldrc m?

Seni basan aknlk

Au gibi ac m?

Kara Ozan fkelenir gibi oldu:

tken erlerininAcunda kmaz ei.

tkenin kzlar

Gkte ayn on bei.

Yrekleri kan eder

Gzlerinin atei.

O aknlk dediin

inli konuun ii...

-ing Katundan Kara Ozann szlerini ince olarak dinliyen en-king inelenmi hibi yerinden srad.Fakat Kaann ve btn Trklerin ta gibi sessizliini grnce durdu. Katun da fkelenmiti. te bir ozanyce bir be olan kardei ile aka alay ediyordu. Kaana eilerek:

- Bu baya kiinin yce konuu knamasna gz yumacak msn? Dedi

Kaan ayn ta hareketsizlii iinde cevap verdi:

- Ozanlarn sz kutludur, kesilmez!...

Kara Kaan o kadar souk sylyordu ki Katun ileriye gitmekten ekindi. Zaten imdi uu alm, bakalmneler sylyordu:

inli bein att

Boa gittiyse nola?

inli bu... Saa atsa

Ok gider, der sola.

Neylesin Ulu Tanr

G vermeyince kola.Kavusun Kara Kaan

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

17/194

Kr ad gibi oula.

Kr adn ad geince budun arasnda bir alkalanma oldu. inli be ise zerine yadrlan bu knamalarn

altnda kendinden gemi gibi idi. -ing Katun bu deyileri inceye evirerek kendisine anlattkakuduruyordu. O denl kprmt ki istemiyerek klcna el att. Kara Ozan onun elini klcna attngrmt. imdi kopuzla cevap veriyordu:

Klcna el atma,

imdi deyi adr.

Ortalkta dolaan

Ak kmz amadr.

Yad elde oturanlar

Bil ki yurt kaadr.

Senin kl dediin

Trkn oyuncadr.

inli bee ylgnlk gelmiti. Katun l gzlerle bakyordu. Fakat onlara aldran yoktu. imdi sz geneuuya gelmiti:

tken kzlarnn

Gzleri gnl yarar.

Onlar gndz gne,

Gece ay sarar.

inli meydan okusa

Bunda alacak ne var?

Kei esrik olunca

Dvmaa kurt arar.

inli be, iine baygnlk geldiini anlyor, fakat yerinden kprdyamyordu. Gece olmutu. Artk -ingKatun da kendisine dilmalk etmedii iin sylenenleri anlamyordu. Fakat her szde knandn sanyor,ii duygularyla dolup tayordu. Halbuki imdi Kara Ozanla uu karlkl Kr ad vyorlard. Biri bir

drt sylyor, teki baka bir drtlkle buna cevap veriyordu:

tkende arslanlar var.

Kr ad onlardan biridir.

ok yiitler vardr ama

Kr ad erlerin eridir.

Kr ad douran ana,

Ne emzirmi acap ona?

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

18/194

Erlik, ululuktan yana

Tanr Kr addan geridir.

Acunda var nice eri

Kimi stn, kimi geri

Kr ad adl Gk Trk eri

Anadan doma eridir.

Klc yldrm eler,

Att ok demir deler,

lm gelse Kr ad glerOn sekiz yldan beridir.

Yiitlik en ileri,

Kalacak on bin yl diri

Gk Trklerin gnlleri

imdi Kr adn yeridir.

***

Davullar elencenin bittiini bildiriyordu. Herkes yerli yerine, adrna gidiyordu. en-king ve Katun fkeylednyor gibiydiler. in bei ablasnn yanna sokularak ince:

- Onlara gstereceim. Bir in bei ile elenmenin ne demek olduunu anlyacaklak, dedi. Katun albz(eytan) gibi glmsedi:

- Tez canl olma! Her iin bir a vardr, diye karlk verdi.

Sonra in bei subay ile birlikte kendisine ayrlan adrlara yneldi.

***

Geceleyin Kr adn adrnn kaps alarak Tulu Han girdi- Kr ad, dedi. Yarn ok erkenden yola kacam. Kaan Tatarlarla Tunduzlar idare etmenin golduunu syledi. ok abuk varmam gerek. Bana bir diyecein var m?

Kr ad ayaa kalkt. Yava yava Tulu Hana doru yrd:

- Benim sana bir diyeceim yok. Senin bana diyecein var m?

Tulu Han solgun yzne baka bir anlam veren gzleriyle Kr ada derin derin bakyordu. Yreinde birszs olduu belliydi. Yava yava unlar syledi:

- inli Katun Kaan kendisine uydurmasn diye korkuyorum. inli be de geldikten sonra Kaan kandrp

aldamaa (ifal etmek) uraacaklardr. Eim Kaan umduum kadar uslu kmad. Sana unu dmeekisterim ki yurdumuzdaki btn inlilere gz kulak ol.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

19/194

Kr ad irkildi:

- Ben btn inlilerin at (ajan) olduunu bilirim. Bana gven! in olursa tezden ulak gndermei

unutma.

ki karde birbirlerine baktlar. Daha sylenmemi szler var gibiydi. Sonra Tulu Han birdenbire:

- Hoa kal, ben gidiyorum diyerek dnd. Kr ad:

- Yolun, uurun ak olsun! Diye karlk verdi.

- V -

TNG YABGU KAANIN ELLER

Gz gelmiti. Trk Ellerinin yaman yz in bei en-kingi baya sayr etmiti. Bu Trk lkesini hembeeniyor, hem de yadrgyordu. Burada ak ve temiz bir hava, insan salamlatran kmz ve grbz,

salam kzlar olduu iin Trk Ellerini seviyordu. Fakat gneinin keskin, souunun sert, kiilerin etin vekzlarn sarp olmasn hi beenmiyordu. imdi inde olsayd, houna giden bir kz oktan elde etmiolurdu. Halnuki kendisi nl bir be olduu halde burada her hangi bir kz elde etmek yle dursun,

onunla arkadalk bile edememiti.

en-kingin yaman bir i sknts vard. Bunu gidermek iin her gn, yoldalar olan in subaynaryor, onlarla konuuyor, kumar oynuyor, kmz yahut sc iiyordu. Bugn ise artk hibir ey kendisinielendirmez olmutu. in subaylarndan birisi en-kinge bir teklifte bulundu:

- Acaba beimiz atla bir gezinti yapsalar, tkenin gzelliini grseler ilerinin sknts gemez mi?- Yaban gzelliklerini ne yapaym? Bana tkende gzel saray, gzel kuma, gzel kadn gsterebilirmisin?

in subay kt kt gld:

- Beimiz aldatm olmamak iin kesin bir sz etmeyim amma belki gzel kadnlar, hatta gen kzlargrmemiz kabil olur.

- Gzel kzlar ben de her gn senin kadar gryorum ama grmekten bir ey kmyor ki...

en-kingin fkeli konumas zerine karsndaki sustu. en-king bir ara dnd. Sonra birdenbire sordu:

- Yoksa senin bildiin bir nesne mi var?

- Ben ok nesne bilmiyorum. Yalnz buradan epey ilerde, Orkun rmana varnca orada gzel bir koru var.Trkler orada ksrak besliyorlar. Her gn oraya bir ok gen Trk kzlar gidip kmz yapyorlar.

- Kzlarn yannda erkek bulunmuyor mu?

- Hayr.

- Tuhaf ey! inde olsa gen kz evinin kapsndan dar adm atmaz. Bu Trk kzlar korkmuyorlar m?

en-king durmadan sc iiyordu. Bu Trk scs de hi indekine benzemiyordu. imdi acunu gzel ve

sevimi bulmaa balamt. Yoldann teklifi de hi yabana atlr gibi deildi. Bir sarak (bardak) sc dahaitikten sonra arkadalarna:

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

20/194

- Haydi, yle bir at gezintisi yapalm, dedi.

Biraz sonra drt inli yola kmlar, Orkun rma kysnda kzlarn kmz yaptklar yere doru gidiyorlard.

en-kingin esriklii ar derecedeydi. in subaylarna gevezelik etmee balamt:

- inde gene Suiler baa gese ben bilirim yapacam!... -ing Katun boyuna Kara Kaan kkrtyor,nmzdeki yazda ine akn edilecek. Tanglar drrlecek. O zaman belki ben in Kaan olacam.Hepinizi birer babu yaparm. Sonra gelir, burasn da alrz!...

Bu son sz zerine in subay srayarak arkalarna, yanlarna baktlar. Ak bozkrda gidiyorlard amabirisi duyacak diye dleri patlamt. Bununla beraber inanmadklar szleri dinlemek bile pek holarnagidiyordu.

Bylece epey gittiler. Souk, en-kingin esrikliini geirmiti. Artk istedikleri yere varmlard. Buaradgzel bir koru yannda kk maaralar vard. Bu maaralar kara, ka, yamura kar snaklk ediyordu.

Buralarda bir ok Trk kzlar alp duruyordu. Buralarda bir ok Trk kzlar alp duruyordu. Ksraklarnara sra kinemelerinden baka bir ses duyulmuyordu. Buraya yaklarken en-king arkadalarna dnp:

- Hele bakn, dedi. u kzlarn hepsinde de yayla sadak var. Bir de kllar olsa eri olup kacaklar. Nedersin Van-zin-an, sen bu kzlarn byle sava olduklarn da biliyor mu idin?

Van-zin-an, in beine burasn salk veren in subay idi. Bu soruya yle cevap verdi:

- Biliyordum beimiz. Hem de buyurduunuz gibi kllar yoksa da yarm kl demek olan baklar var.

en-kingin gzleri aknlkla ald:

- Doru be! Byle eriye babu olmak isterdim.

inliler byle konua konua kzlarn yanna yaklatlar,Van-zin-an, in beine yaklaarak yle dedi:

- Beimiz u ilerde, doru ksran yanndaki kz gryorlar m? Buradaki kzlarn en gzeli odur. imdiyedek bir defa bile gldn grmedim.

- Zaten bu Trk kzlar glmek nedir bilmiyorlar ki...

- Hatta erkekleri de...

Fakat Van-zin-an szn bitiremedi. nk tkene geldiklerinin ertesi gnnde ok atlrken Trklerinen-kinge nasl gldkleri aklna gelmiti. en-king atn yava yava o gzel kzn yanna srd. Kendineeki dzen vererek kza:

- Bana biraz kmz verir misin? Dedi

Kz ban kaldrp en-kingin yzne bakt. in bei az kalsn atndan decekti. Btn dirliinde bylegzel bir kz grmemiti. ekik yeil gzleri k gibi parlyor, yznden esenlik ve kan fkryordu. Boyluposlu kzd. Uzun kumral salar iki rg halinde brknn altndan beline doru uzanyordu. Ayaklarndaizmeler vard. Kemerinde uzun bir bak sallanyor, kzl elbisesi ona korkun bir gzellik veriyordu. en-king kendisini toparlyarak gene sordu:

- Bana biraz kmz verir misin?

Kz hi sz etmeden en-kinge bakyordu. teki kzlar ise balarn bile kaldrmamlar, ileriyleurayorlard. Van-zin-an in beine yaklaarak:

- Beimiz ince sylediiniz iin kz anlamyor, dedi. en-king bu kzn alml gzellii karsnda o kadarkendinden gemiti ki, Trkeyi, inceyi ayrdedecek durumda deildi. Van-zin-ann kendisini aymas

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

21/194

zerine iki ayda rendii yarm yamalak Trke ile kza gene sordu:

- Bana biraz kmz verir misin?

Kz gene cevap vermedi. Yalnz dolu bir ama in beine sundu. en-king nedense bu kmzn tadn pekgzel bulmutu. tikten sonra ama geri verirken arkadan gstererek:

- Bunlara da verir misin? Dedi.

Kz gene hi sz etmeden inliye birer amak kmz uzatt. en-king baarsndan kvan duyuyordu.Kesesini kararak kza bir in altn uzatt:

- Al bakalm, bu kadar yeter mi? Diye sordu. Kz paray almad:

- Ben kmz satmadm, dedi.

- Ya ne diye verdin?

- stediin iin verdim.

- Benim kim olduumu biliyor musun?

- -ing Katunun kardei olacaksn.

- Nereden anladn?

- tkendeki inliler Trke bilir. Sen daha renememisin.

- Peki! Siz burada korkmuyor musunuz?

- Kimden korkacakmz?

in bei gzel kzn her sorulana sklmadan cevap verdiini grnce umutlanmt. Artk ylmann ageldiine hkmetti ve kzn gzlerinin iine bakarak:

- Kimden mi korkacaksnz? Mesela benden.

- inliden korkulur mu?

in bei kzn sklp krtmasn beklerken onun ta gibi karlk verdiini grnce hoplad. Fakatbozulduunu belli etmek istemiyerek gene sordu:

- yleyse neden byle pusatl geziyorsun?

- Yolda bir hayvan saldrrsa korunmak iin

en-king sustu. Kzmt. ok kt eyler dnyordu. Fakat tam bu srada ta kardan, tmseinardndan bir atl kt, arkasndan bir daha kt derken atllar oald. Biraz sonra 200 kadar atl kzlarn veinlilerin olduu yere doru at srdler. inliler armlard. Kzlardan bir takm bunlara dald, bir takmise balarn bile kaldrmamlar, ileri gleriyle urayorlard. Bunlar giyimli, pusatl Trk atllar idi.ndeki atl dolu dizgin srerek kzlarn olduu yere yaklap bard:

- Kzlar! Bat Kaan Tng Yabgu Kaann elisi Kl Er Tigine yol gsterecek kimse yok mu?

Bu szn zerine btn kzlar balarn kaldrdlar, hepsi birden in beinin karsndaki gzel kza baktlar.

Gzel kz atlya doru gitti:

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

22/194

- Sizi Kara Kaann otana gtreceim, dedi. Sonra bir kza seslendi.

- Gn Yaruk! Ksraklara sen bakver!

Bunu syliyerek atna bindi. Bu srada atllar da yetimilerdi. nlerinde Kl Er Tigin olduu anlalan birbe duruyordu. Zrhl giyimler giymiti. Yanndaki erilerin ou da yle idi. Bu yiitlerin arasnda hiTrke benzemiyen uzun sakalllar da vard. Gzel kz Haydi gidelim diyerek atn drt nala srd. Eliheyeti de onun yolundan gitti. en-king bakakalmt.

- Van-zin-an! Bu kz krk yllk binici gibi ata biniyor, dedi

- Evet beimiz.

- Trkler at zerinde doup, at zerinde lyorlar. Onun iin ata binmek onlara yrmekten kolay geliyor.

en-kingin can sklmt. Kendisine en yakn olan bir kza yaklaarak sordu:

- Bu giden kz kimdir?

- Ibara Alpn byk kzdr.

- Ad ne?

- Almla!

- Neden elileri o gtrd?

- imizde en ar soylu odur.

en-king daha beklemedi. Atn srerek geldii yere doru gitmee balad. in subaylar ses karmadanizinden geliyorlard.

Geceye doru, Bat Kaanndan eli geldiini duymyan kalmamt. Kara Kaann buyruu ile eliler veonlarla gelenler konuk otalarna yerletirilmilerdi. O gece btn tkenliler hep Kl Er Tiginikonuuyorlard. Sebebini anlamamakla beraber, herkes bu elilerin geldiine seviniyordu. Yamtar, pekkavryamad bu iler zerinde bilgi edinmek iin gene arkada Parsa komutu. Acun ilerini daha iyibilen Onba Pars, her zaman Yamtarn glklerini zer, anlyamad eyleri anlatrd. Onba Yamtarnilk sorgusu u oldu:

- Bat kaan m daha ulu, yoksa Kara Kaan m?

- kisi de denktir.

- kisi de denk nice olur? Bir Trk Elinde iki denk Kaan olur mu? ki Kaan olunca biri tekininbuyruunda demektir.

- On iki yl ncesine dein Trk Elinde bir tek byk kaan vard. O zaman kk kaanlar byklerinitanrlard. On iki yldan beri tkende de ayr bir kaan var. Artk iki kaan birbirini tanmyor.

- Ne dedin? On iki yldr, tkende de ayr kaan m var? Eskiden tken Kaanlar Bat Kaanlarnnbuyruunda m idi?

- Evet!

Onba Yamtar sustu. Dnmee balad. O imdiye kadar byle eyleri dnmemiti. imdi hatrlyordu.12 yl nce babas bir gece konuklar ile uzun uzun konumu, iki kaandan, bunun yanllndan,ktlnden bahsetmiti. Yamtar o zaman 10 yalarnda bir ocuktu. Bu ii imdi anlamaa balyordu.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

23/194

Peki, yleyse bat kaanndan niin eli gelmiti? Yamtar bunu da anlamak iin arkadana sordu:

- yleyse Bat Kaan niin eli gnderdi dersin?

- Bat Kaan Tng Yabgu Kaann ok uslu, bilgili, dnceli kii olduunu sylyorlar. Trk Elinin ikiyeblnmesinin dourduu ktlkleri anlam olacaktr. Belki birlemek iin eli gndermitir.

- ki kaan nasl birleir? Biri tekinin buyruuna girmek gerek. Bunu hangisi ister?

- Birbirinin buyruuna girmeden de birleebilirler. Birbirine yalk etmezler, aknlar birlikte yaparlarsa hemonlar kazanr hem de biz kazanrz. Bu inliler it srs gibi okluk budun? ldrmekle bitmiyorlar. Dokuzordularn yensek onuncusunu karyorlar. Onlardan on ldrp bir lsek bile gene biz daha abuktkeniriz. Tng Yabgu erisi de bizimle birlik gelse iler bakalar.

Ertesi gn Kl Er Tigin teki elilerle birlikte Kara Kaan tarafndan kabul olundu. Kara Kaan, sandaKatun olduu halde tahtna oturmutu. Solunda Kr ad, Tunga Tigin ve baka beler vard. Sanda dahakk beler bulunuyordu. en-king de bunlarn arasnda idi. Davullarla borular selam havas aldktansonra Kl Er Tigin ardnda drt be daha olduu halde Kara Kaann karsna geldi. Eliler hep birdenKaan selamladktan sonra Kl Er Tigin sze balad.

- On Ok Kaan Tng Yabgu Kaann elisi Kl Er Tiginim! Yce Kara Kaana kaann selamlarn, bitiini(mektup) ve hediyelerini getirdim. Tng Yabgu Kaan, Kara Kaann sa esen olmasn diliyor, erilerininkeskin kll, kat yayl, demir yrekli olmalar iin Gk Tanrya yalvaryor.

Sonra eilerek Kara Kaana, Tng Yabgu Kaann bitiini uzatt. Bu bitik, ipekten ilemeli bir torbayasarlm, byk ve kaln bir katt. Bitii verince arkasnda duran drt kiiye dnd, iaret verdi. Bu drtbeden nce biri ilerledi. Yere diz vurarak Kaan selamladktan sonra elinde tad deriden yaplmbycek bir kutuyu Kaann nne koydu

- Ben Trgi Bei Oulak Bura Beim! Tng Yabgu Kaann ikinci elisiyim. Bunlar Kaanmz yceKara Kaana yollad dedi. Deriden yapma kutunun ii altn dolu idi. Oulak Bura yerine dnnce ikincibe ilerleyip Kaan selamlad:

- Ben Ouz bei Kl Erkinim! Tng Yabgu Kaann nc elisiyim. Bunu Tng Yabgu Kaan sanayollad. Savata uurun ak olmasn diledi dedi. Kl Erkin elinde ok gzel ve deerli bir kl tutuyordu.

nc bein sol kolunda kzl gzl bir ak doan vard. Kaana doru ilerleyip selamlad:

- Ben Binba Alp Kutluum! Tng Yabgu Kaann drdnc elisiyim. Bu ak doan Tng Yabgu Kaansana yollad. Bu yeryznde az bulunur pek soylu bir doandr. Kartallarla dvr. Penesinden kukurtulmaz. Ok gibi uar. Tng Yabgu Kaan bu doan kular nasl tutuyorsa senin de yalarn ylecetutman diledi dedi

drdnc bein elinde altn kakmal bir eyer takm vard. Kara Kaana unlar syledi:

- Ben Yzba Alp avlm! Tng Yabgu Kaann beinci elisiyim. Kaanmz sana gnderdii dokuzbidevi (soylu, hzl) at , uaklarmzdadr. Bu eyeri Tng Yabgu Kaan sana yollad. Bu eyerin koulduu atile yapacan sonsuz ulcalar (ganimet), mallar alman diledi dedi

Kara Kaann erleri, buyruk zerine hediyeleri ve ak doan aldlar. Sonra Kara Kaan, ba eli Kl ErTigine unlar syledi:

- Yce kardeim Tng Yabgu Kaann beni unutmamasndan ok kvandm. Hele gnderdii esiz

hediyelerle beni yarglamasna pek sevindim. Onun keskin uslu, yksek bilgili, kat kollu, sert kll Kaanolduunu iitiyoum. Ben de onun gibi olmak isterim. Bozkurt ailesinin oullar olduumuzdan aramzdaayrlk, aykrlk yoktur. Seni de Kl Er Tigin, kendi erlerimden Tiginlerimden ayr tutmuyorum. Siz hepiniz

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

24/194

burada benim z belerim, erilerim ne ise osunuz. Tng Yabgu Kaann bitiini okuduktan sonra sizinlegene greceim. imdilik adrlarnzda dinlenin. stediiniz bir ey olursa Tunga Tiginle Ibara Alpasyleyin. Onlar her dileinizi yerine getireceklerdir.

Kara Kaan ayaa kalknca budun tarafndan selamland. Eliler ekildiler.

Kara Kaan, z adrna ekilip yalnz kalnca: Tng Yabgu Kaann bitiini at. Bitik yle idi:

Ben Tng Yabgu Kaan, bunu Kara Kaana yazdm. Senin sa, esen olman Tanrdan dilerim. Birgvdede bir can, bir bata bir beyin olduu gibi bir Elde de bir kaan olur. Biz, Trk Elinde iki kaanolduumuz iin Trklerimiz yoksul kalyor, azalyor. Bir Elde ba oalrsa budun azalr. Eskiden TrkElinde bir kaan varken iler yolunda idi. Yrtlen eri ile lkeye mal, davar getiriliyordu. imdi Trk,ikiye ayrld. Birbirinden kukulanyor. Seninle ikimiz d yalarmza kar birleirsek budun da kazanr, bizde gleniriz. Ba elim Kl Er Tigin ile sana be bin altn, yce dedemiz stemi Kaan tarafndanAcemlerden alnm deerli bir kl, bir ak doan, bir eyer takm, dokuz da bidevi at gnderiyorum

Kara Kaan, bitii okuyunca adrda gezinmee balad. ok dnceli olduu yznden belli idi. Kaanolaldan beri Trklerin gnln kazanamamt. Budunu biraz bay (zengin) klmak, karnn doyurmakgerekti. Acaba imdi bu frsat ele giriyor mu idi? Kaan bunu dnyor, bir trl karar veremiyordu.Kinemekten (Mzakere etmek) baka yol yoktu. Kapy at, nbeti erlerden birine buyruklar vererekKatunun otana doru yrd.

Katun zaten Kara Kaan bekliyordu. Bat Kaannn neler yazdn merakla renmek istiyordu. Azkonuan sert Kaana dorudan doruya soru sormakla bir ey renilmeyeceini bildii iin kurnazlklasze balamak gerektiini anlyordu. Kaann ask yzn grnce sordu:

- Kara Kaan! Cann skacak bir ey mi oldu?

- Hayr!

- Dnceli duruyorsun. Bat Kaan kt eyler mi yazm?

- Hayr!

- Cevap verecek misin?

- Evet!

- Seninle birlemek mi istiyor?

- Evet!

- Birleecek misin?

- Bunu kurultayda konuacaz.

-ing Katun, Kaann gzkt kadar fkeli olmadn anlamt. Kendisine daha bir ok eyler sormanna idi:

- Kaan senin bana bir adan vard.

- Nedir?

- ine akn edip Tanglar drecek, benim ailemi ine kaan yapacaktn

- Bendan caym deilim.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

25/194

- Ne zaman yapacaksn?

- a gelince...

- a ne zaman gelecek?

- Geldi gibi. Bat Kaan ile uzlap o yandan kukusuz olursak ine saldracaz.

- Tanglar devirecek misin?

- Bu ie o kadar kolay deil.

- Neden?

- ok kan dkmek ister.

- Kan dkmekten ekiniyor musun?- inli kan dkmekten ekinmiyorum. Ancak bu dklecek kan yalnz inli kan olmad iin ekiniyorum.

-ing Katun iin sarpa sardn gryordu. Kaan kkrtmak iin yle dedi:

- Bir Trk Kaan Trklerin savata akacak kann dnr m?

- Yurt korumak iin olursa dnmez. Assz (faydasz) iler iin olursa dnr.

- Benim ailemin inde kaan olmas assz m buluyorsun? Yanlyorsun yce Kaan! Benim ailem indekaan olursa bir kere inden toprak alacaksnz. Sonra in ehirlerinde Trkler ticaret yapacaklar. Sonrada in her yl sana buday, dar, kuma yollyacaktr.

- Sizin vereceiniz kadar topra biz z klcmz ile de alrz. Ticaret ise bize bir ey kazandrmyor. Nezaman al veri olsa inliler Trkleri kandrp aldatyorlar. Onun iin bu iin olmamas olmasndan yektir.Azkla kumaa gelince; bunu biz zaten her aknda inden kendi gcmzle alyoruz. Savatan dilek,buduna kazan getirmektir. Kazan olmyan yerde Trk budunun kan akmamaldr.

- yle ise btn ini alp bu servetin hepsine birden konmak daha iyi deil mi?

- Biz btn ini alamayz.

- Neden alamazsnz? erileriniz bu denl korkmaz, ylaz kiilerken, attklar ok amazken, atlar yldrmgibi koarken siz niin ini alamyasnz?

Kara Kaan sert bir kprdanla Katuna bakt. Sesini biraz daha ylselterek sordu:

- inde ka kii vardr?

- 4.000 tmen!

- Ya bizde ka kii var?

- Bilmiyorum.

- Ben sana diyivereyim: 200 tmen. Bat Kaannda da bir o kadar kii olduunu saysak btn Trk Elinde400 tmen kii var demektir. Demek ki ben Bat Kaan ile birlesem on inliye kar ancak bir erikarabileceim. Halbuki Bat Kaan bana erisini veremez. Onun yapaca i bana yalk etmemektir. O

yalk etmeyince ben de bat snrndaki btn erimi gnl rahatl ile oradan ekebilirim. Demek ki 20inliye kar ben tek eri karabileceim. Bu kadar eriyle in alnr m? Alnr, alnr ama meydan

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

26/194

savanda alnr. inde kaleler, duvarlar olmasa inin bir ucundan girip te ucundan kmak kolaydr.Fakat inliler yalnz meydan sava yapmyorlar ki. Kalelere girip saklanyorlar. Sonra tutalm ini aldksonu ne olacak? inin her kyne ehrine birka Trk erisi koysam iki gbek sonra yeryznde Trkkalmaz.

- Peki ama sen bana sz vermitin.

- Ben sana ine akn yapmak iin sz vermitim. Bu szm tutacam!

- VI -

ONBAI SANAR

Onba Sanar tarlasn ekiyordu. Toprak slak olduu iin kolayca kazmt. Yz, her zaman olduu gibiaskt. Bununla beraber Binba Ibara Alpn onbalar arasnda en iyi hallisi o idi. Hi kimsesi yoktu.Kimsesi olmad iin birka koyunla ksra kendisini bol bol geindiriyordu. adrnda tek bana sessiz birhayat srer, ok konumasn sevmedii iin de bundan sklmazd. Onba Kara Budak, onun daysn oluidi. Koyunlarnn ynlerini Kara Budan anasna verir, o da bunu eirdikten sonra Sanara yetecek kadarkuma yapar, kalann kendi alrd. Sanar az konutuu gibi az da yerdi. Yamtar onun bu haline aar,Sanarn nasl yaadna akl erdiremezdi. Onba Sanar olduka zengindi de adrnda bir ko kllar,yaylar, baklar, sadaklar dururdu. Bunlarn bir ksm babasndan kalm, bir ksmn da kendisi savalardaele geirmiti. imdiye kadar ba dara gelmedii iin evinin eyasndan hi birini satmamt. Hele krklero kadar oktu ki, belki Kara Kaanda bile bu kadar krk yoktu. Ama gen onbann kaygszl bundan mileri geliyordu? Hayr! Onun adrnda 20 kadar deerli krk, altn kakmal bir kl, gmten bir amak,bir ok deerli pusatlar olmasa da o gene byle olacakt. Onca on klla tek kl birdi. Sanar arada birkendi erlerini toplar, onlara sava idmanlar yaptrrd. Bu idmanlarda da, savata olduu gibi, yalnzkumanda ederdi. Beendiini p beenmediine svmezdi. Onbann beendii nedir, hangi eyiyadrgar, sevinir mi, yerinir mi, yksnr m, bunlar belli olmazd. Bu gn akama kadar tarlas ileuramt. ini bitirip tarlaya yle bir gz att. Yarna pek az i kalmt. Dnecekti. Bu srada Fu-lingrnd. Fu-lin inli bir kadnd. in belerinden birinin kz olduunu herkese sylerdi. Onun be kzolduunu, tkende Sanardan baka duymayan kalmamt. Kocas zengin bir in tccar idi. ini okadar biliyordu ki bir aknda plak denilecek bir halde tutsak olup tkene geldii halde bile birka yldaburada zengin olmutu. tken Trkleri onun adn bilmezlerdi.ona yalnzca Bay inli derlerdi. Bay inliyalnz ticaretle Trkleri deil, kumarda da inlileri soyuyordu. Trkler al verite yutulduklarn pekanlamyorlard ama kumarda yutulan inliler ona di biliyorlard. te Onba Sanar iini gcn bitirip detarlasna bakt srada oraya yanaan Fu-lin bu Bay inlinin karsyd. Onba Sanarn ask yz inlileripek korktuu halde Fu-lin hi ekinmeden yaklat. Glerek:

- Kolay gelsin Onba Sanar, ne yapyorsun?, dedi.

Toparlama bir sayla gnde on szden ok konumyan Sanar yirmi yllk hayatnda imdiye kadar birinliye bir tek sz etmi deildi. Pek az olmakla beraber, ara sra kendisine sz syliyen yahut selam vereninlilere de karlk vermezdi. Onun iin Fu-line aldr etmedi. Fakat kadn kolay kolay gideceebenzemiyordu: szn tekrarlad:

- Kolay gelsin Onba Sanar, ne yapyorsun?

Sanar buna da cevap vermedi. Kadn, Sanarn olduka yakn komularndan olduu iin onun huyunusuyunu iyice biliyordu. Onba Kolay gelsin demesine kzm olmalyd. nk ona gre kolay olmyan iyoktu. Bundan dolay Fu-lin szn ylece bir daha tekrarlad:

- Onba Sanar, ne yapyorsun?

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

27/194

- Grmyor musun? Tarlaya bakyorum.

Bu sert cevap kadn sevindirdi. nk tlsm bozulmutu. Sert de olsa cevap almt. Nihayet, Sanardan

da daha yumuak bir karlk bekliyemezdi ya Kadn bu srada tarlaya girmiti. Krtarak yeni bir sorudaha sordu:

- Tarlada ne var?

- Toprak, ta, otlar, solucanlar, bir de sen!

Fu-lin hi oral olmad. Onbaya biraz daha yaklat:

- Sana bir ey syliyeceim.

- Sylemesen iyi olur.

- Neden?

- inli sznden tiksinirim.

Kadn ok pikin davranyordu. Bu szlerden alnmyor, Onba Sanara yaklayor, sokuluyor, krtpkann(cilve) yapyordu. Bu kadn bir in gzeli idi. nce ve solgun bir yz vard. Gzel kokularsrnmt.

- Onba Sanar! Sana olan szm nemlidir.

Onba aldrmad. Kadn glmsiyerek ta yanna kadar sokuldu.

- Onba Sanar! Sana ok nemli bir ey syliyeceim. Hi ummadn bir ey

Birdenbire Sanarn gzleri ald.

- Ne! Yoksa benim erlerden biri attan m dt?

- Yok canm! Bunda ne var ki? Daha nemli bir ey

- Kara Kaan m ld?

- Hayr daha nemli!

- Ne ise tez syle! Bana bir aylk sz bir gnde konuturdun!

Fu-lin oynak bir hal ald. aknlktan ta gibi duran Onbann boynuna kollarn dolyarak:

- Ben sana vuruldum! Dedi.

Onba bsbtn ard:

- Bundan bana ne be!.. Sen u diyecein nemli nesneyi syle!...

Kadn sarslarak glyor, ban Onbann gsne yaslyordu:

- Syledim ya, seni seviyorum!

- Syliyecein bu muydu?

- Buydu, sevinmedin mi?..

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

28/194

Sanar, kendisinden sevin bekliyen kadn bir iti itti ki.. Fu-lin, birka adm geri frlyarak yumuak tarlayadt. Dten sersemlemiti.

Sanar bard:

- Sen usunu mu kardn be? Bir Trk erisinin attan dmesi, Kara Kaann lmesi nemli deil de seninbana gnl vermen nemli yle mi? ldrmsn! ine akn edip atan, anan, soyunu, sopunu kestiim,maln, yurdunu yama ettiim iin mi bana vuruldun?

Sanar geri dnd. adrna yneldi. Artk gn batmt. Fu-lin olduu yerde doruldu. Kzgn yz yavayava deiti. Glmser oldu. Sona dudaklarnn arasndan unlar mrldand:

- Sen de yola gelirsin Onba Sanar. tekiler de nce senin gibiydiler, grrz

- VII -

KNE

Kurultay kurulmutu. Kaan, Bat Kaanndan gelen bitii, okumas iin Kr ada uzatt. Kr ad bitiiokuduktan sonra Kaan sze balad:

- Trk beleri! Ustan stn us vardr. Ne dnyorsanz, gereken ne ise ortaya atn. Kinielim. Ola ki endoru yolu bulur ona gre i ederiz.

Belerden biri sz istedi:

- Kara Kaan! Buyruk ver, sz edeyim. Diyeceklerim var, dedi.Bu yal bir bedi. Sana, sakalna kr dmt. Alnnda, yznde kl yaralarnn izleri vard.Dnmeden sz ediyor gibi idi. Fakat yakkl sz sylyor, szn dinletiyordu:

- Ben Bat Trk Elini iyi bilirim. Karm da oraldr. Batllar bizden gldr. En iyi atlar orada kar. BatElinde alk olmaz. Trl gzel yemiler vardr. Onlarn tarlalar verimli, ormanlar oktur. Tng YabguKaann szlerini olduu gibi kabul etmeliyiz. Eskiden Trk Elinde tek Kaan varken budunun boaz tok,srt pek, yas azd. El ikiye blnnce ilk i olarak birbirine yan bakmaa baladlar. ine giden Trklerdaha Trklklerini unutmadan nasl kl ekmee baladlarsa Dou Trk Eli ve Bat Trk Eli de, bylegiderse, birbirlerini inli gibi greceklerdir. Bana kalrsa hemen Tng Yabgu Kaana eli gnderelim. Birandlama yapalm. ki kaan birbirine yalk etmiyeceklerine and isinler. Onlar bize at ve iyi pusatyollasnlar. Biz de onlara inden aldmz kumalardan yollyalm. Olabilecek gibi ise, iki kaan savalarda

eri vermee de sz versinler.

Kara Kaan teki belere bakt. Tunga Tigin sz ald. Dedi ki:

- Tng Yabgu Kaan bizden gl imi. Gller gllerle badamak ister. Biz de ona gcmzgsterelim. Elilerini bu k nasl olsa burada alkoyacaz. Yaz gelince ine akn edelim. Eliler erimizi,gcmz grsnler. Ondan sonra biz de oraya kendi elilerimizi gnderelim. Tng Yabgu Kaan bizim degl olduumuzu grrse andlamay daha ok ister. Bize gvenir. Bize aslar gsterir.

Bu szlerden sonra kurultaydaki belerin en genci olan Kr ad sz ald:

- Yah sz ediyorsunuz. Elilere gcmz gsterelim. Sonra andlama yapalm. ki Kaanyardmlasnlar. Yalnz bir nesneyi unutuyorsunuz!

Herkes birbirine bakt. Anlamamlard. Kr ad devam etti:

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

29/194

- tkende Trklerin yars kadar inli olduunu eliler grmiyecek midir?

Kr ad bu sorguyu sorunca ortala sessizlik kt. Ne demek istediini gene anlamamlard. Kaan

cevap verdi:

- Grrlerse ne kar? ok tutsamz olduunu anlarlar.

- Hayr bunu anlamazlar. Bunlara tutsak demezler.

Bir be sordu:

- Ne diyorsun Kr ad? Bu inliler bizim tutsaklarmz, klelerimiz deil mi?

- Tutsaklarmzdr ama tkende aa yukar Trklerle denk gibidirler. Tutsaa benzer halleri yoktur.

Kaan gene sordu:

- Kr ad! Demek istediini ak de. yi anlamyoruz.

- Demek istediim u: Burada inlilerin borusu da bizim ki kadar tyor. Kara Kaan tahta oturduu gnotann ardnda d oluyordu. inli at uaklar bir Trk erisi ile dvyorlard. Eskiden inliler bunakyabilirler miydi? inliler bu gc nereden, kimden alyorlar? u in bei en-king nedir? kide birKatunun hatta Kaann otana girer, Trk belerine denkmi gibi konuur?

- en-king tutsak deil, konuktur.

- Konuktur ama inlidir. inli tutsakken de konukken de hep o inlidir. Konuk olsa bize biz armadk ya.Kendi budununa yaramyan bizim iimize yarar m? Sonra onun yolda Van-zin-an tkenin her yerinidolayor. Her yere girip kyor. Ondan sonra da en-kingke ba baa verip konuuyor.

- O da konuktur. Gezerse ne kar?

- Konuksa ne diye tutsak inlilerle dp kalkyor? Onlarla ne konutuklarn biliyor musunuz?

- Bilip de ne olacak? inliler ne konuur ki? Ya alg, ya kadn, ya para

- Yalnz bu kadar deil. Bir de dalavere Bu inlilerin atlk edip etmediklerini dndnz m?

Belerle Kaan doruldular. Hepsinin kalar atld. Kaan sordu:

- in bei at m? Nasl olur? inde kendi ailesi kaan deil ki?

- Bundan ne kar? tkende Bozkurtlar bitip de yerine Dokuz Ouzlar, Karluklar kaan olsa ben geneine ya kalrdm. Benim yapacak olduumu in bei neden yapmasn?

Birden lm sessizlii yayld. Kaan Kr adla belere birer birer bakyor, beler gzlerini Kr addanayrmyorlard. Kr ad ban yere emiti. Sessizlii Tunga Tigin bozdu:

- inli be atlk ederse ne kar? Kllarmz keskinliini mi yitirir? Yaylarmz m gever.

- Hayr bunlardan biri olmaz. Bizim saymz renirler. Akn edeceimiz zaman haberleri olur. Ona gredavranr, pusu kurarlar. imizde in iin en korkulu kimse onu bir kolayna getirip ldrrler.

- Kr ad! Sen bizi ocuk yerine koyuyorsun. Bu tutsaklar bizden birini nasl ldrr? inli tutsan elindekikl bir Trk beini ldrebilir mi? tkende bir Trk baini ldrmek iin btn in pusata sarlmaldr.

- Ben size inliler bahadrlkla ldrrler demiyorum. Sava alannda bir Trk bei ldrmek inlilere g

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

30/194

gelir. Ama barta bir Trk Kaann bile nasl ldrdklerini hepiniz grdnz. Ben size klc anlatmyorum.Audan bahsediyorum.

Kr ad yldrm gibi konuuyordu. Kaan bu szlerden alnmt. Kr ada soukkanllkla sordu:

- Peki Kr ad! Tng Yabgu Kaana eli gndermeden nce ne yapalm diyorsun?

- Ne mi yapalm? Bu inlilerin tutsak olduunu onlara gsterelim. inlilerin z balarna tarlas olmasn.Onlarn koyunlarnn yarsn alp Trklere verelim. Biz gidip aknda, savata kan dkyor, lyoruz. Onlartutsak diye tkende oturup tarla sryor, koyun retiyorlar. Sonra bizim Trklerle al ve i edip, birkoyuna on tane tilki derisi alyorlar. Sonra da bu tilki derilerini ine satp zengin oluyorlar.

- Bunlarn nn almak kolaydr.

- Kolaydr ama i bu kadarla bitmiyor. Bu inliler Trklerin ahlakn da bozuyor. Tutsak in karlar bin trlkann yapp Trk erlerini kandryorlar. Bizim kzlarmz byle kann bilmez. in erkekleri nasl kt mallarbize iyi mal diye srp bizi aldatyorlarsa, in kadnlar da kendilerini boya ile, kann ile srp trk erlerinesatyorlar. Erkekler abuk kanar, in kzlarn bir ey sanyorlar. Elma gibi al yanakl, kumral sal, k gibiyeil ala gzl, suna boylu Trk kzlar dururken sar benizli, karanlk bakl, sska in avratlarna gnlkaptryorlar. Evli kadna kt gzle baklr m? Trk tresinde evli kadna ilimek lmle biter. Biter amaartk tre de suya dt. nk evli kadnlar artk buna raz oluyorlar.

Kurultay yaman bir heyecana dt. Kaan ve beler ayaa frladlar. Kaan bard:

- Ne diyorsun? Evli kadnlara saldran var da duymuyor muyuz?

- Duymuyoruz. Duyurmuyorlar. Dmze girse usumuzu karrdk deil mi? Evet ya!... inli tutsaklarnkarlar Trk erlerini avlyorlar. inliler karlarnn yaptn bilmiyor mu? Biliyor Biliyor ama sesini

karmyor. Bilakis karsn kkrtyor. nk bylelikle aknlarda aldmz ne kadar altn, gm, mal varsahepsi Trk adrlarndan inli tutsaklarn adrlarna tanyor. inli bu Yabanc. Yapmaz m? Deyinbakalm; buna ne yapacaz? Bizim tremizde bir kii evli kadna iliirse kadn ikayet eder, saldran, ilienyok edilirdi. Ya bu kadn ikayet etmezse Trk tresi bunun iin bir ey sylemiyor.

Kurultay heyecanlanmt. Bir be bard:

- Kadn ikayet etmez olur mu? Byle kadn grlm mdr? Ya o kadnn kocas durur mu?

Kr ad yldrm gibi grlyor, fakat heyecanlanmyordu:

- Trk kadn olursa bylesi bulunmaz. Ama inli karlardan kyor ite!... nk inli erkelere para, malgerek. Onun kesesi aka ile dolmaldr. Akay almak iin de maln verir, her eyini verir, daha ileri gider

karsn da verir. in karlar Trkleri byle soyup kocalarn zengin ediyorlar. inlilerin nasl baydnanladnz m? Bakn tkende doan inli ocuklar o kadar inliye benzemiyorlar. Bunu tkeninhavasndan, suyundan m sanyorsunuz? indeki kpek tkene gelmekle kurt olmuyor da inli tkenegelmekle nasl Trke benziyor? nk ona Trk kan alanyor. Yalnz inliye alansa iyi. Belki ilerdeinde daha iyi eri kar da daha tatl savarz. Halbuki imdi Trkler de in kars almaa baladlar.Bizim bildiimiz inli kar almak kaanlar iindir. Bunun da sebepleri vardr. Ya bu Trk erlerinin hepsiimdi kaan m oldular? inliler Trk kanyla alanarak canlanr, bahadrlarken biz de kanmza in kankatarak soysuzlaacak myz? Bu gnden tezi yok. Trk erlerini batan karan inli avratlara sopaekilmeli. inli avradn kocas bu ii biliyorsa gebertilmeli. inlilerin mal davar nesi varsa yars alnpTrklere verilmeli. inlilerin z balarna tarla eyesi (sahibi) olmamal. Trk erleri inli karlarlaevlenmemeli. Btn inlilere de gz kulak olmal. Yoksa yayda (ilkbahar) ine yapacamz akn in sarayimdiden duyar.

Kaan belere bakt. O zamana kadar sze karmam olan bir be sz ald.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

31/194

- Kr ad doru sylyor. Trk tresi yabana atlmaz. Bizim budunun da suu yok deil. Bir kii pusuyaderse su yalnz kurann deil, biraz da pusuya denindir. Trk erleri inli avratlara aldanp batankyorlarsa yalnz in karlarna sopa atp in erkeklerini ldrmekle i bitmez. Trk tresinin tam yerinegelemsi iin evli kadna ilien bir erlerinin de ba uurulmal. Bizim tremiz evli kadna evli kadna ilien birerin ban kesmek iin o kadnn Trk, inli yahut tutsak olup olmadna bakmyor.

Tunga Tigin sze karp Dorudur dedi. Kr ad itiraz etti.

- Olmaz. O zaman Trkle inli bir olur. Trk tresi Trkler iin yaplmtr. Hem de bizim tremizde kadnazorla saldrann ba kesilir. Trk erleri inli kadnlara zorla saldrmyorlar ki

Kine uzyacakt. Gn batyordu. Kaan belere birer birer dncelerini sordu. On iki beden yars Krad tutmutu. Kaan hangi yana geerse sz onlar kazanacaklard. Kaan son sz syledi:

- Yay gelince ine akn edip gcmz elilere gstereceiz. inlilerin z balarna tarlas olmyacak,

mallarnn yars Trklere datlacak, Trkler in karlaryla evlenmeyecekler. Trk erlerini ayartan inkadnlarna sopa atlacak, kocalarnn bu iten bilgisi varsa onlar da yok edilecek Trk tresi evli kadnnbudununa bakmad iin bu kadnlara ilien Trk erlerin de ba kesilecek.

- VIII -

YARGU

Btn yasavullar(polis) Kaandan buyruk almlard. Geceleri inlilerin adrlarna iyice gz kulakolacaklar, bu geceden ie balyacaklard. Evli bir inlinin adrna giren Trk yakalanacak, adrdaki inlikadn da onunla birlikte delie tklacakt. Kadnn kocas varsa delie tklmadan nce yasavullardan elli

sopa yiyecekti. Yasavulba Baa Tarkan da bu gece vazife banda bulunacakt.

Baa Tarkan, yannda biri ince bilen iki yasavul olduu halde dolayor, ara sra inli adrlarnn nndeduruyordu. En ufak sese kulak veriyordu. Kaann buyruu kesin ve sertti. Zaten Baa Tarkan daoktandr byle bir buyruk bekliyordu. tkende ilerin tatsz gitmesinden en ok zlenlerin bandakendisi vard. Onun iin, her gece gn ncaya kadar ortal gezmei, beklemei gze almt.

Gece yarsna doru ortalk soudu. Baa Tarkan durmakszn gezmekten ackmt. Yasavullardan birinikmz getirmee gnderdi. Kendisi de teki yasavulla bir aacn dibinde bekledi.

Uzaktan ar admlarla birisi geliyordu. Baa Tarkan yasavula yavaa:

- yi bak bakalm. Tanyacak msn? Dedi.

Gelen, onlarn olduka yaknlarndan geti. Saa sola bakt yoktu. Yryp kayboldu. Baa Tarkan sordu:

- Tandn m?

- Evet! Binba Ibara Alpn onbalarndan Sanardr.

- Bu zaman burada ne aryor?

- Sanarn ilerine akl ermez.

Kmz gelmiti. Dikip canlandlar. Gene gezmee koyuldular. Bu bylece srp gidiyordu. Bir aralkyasavullardan biri durdu.

- itiyor musun Tarkan? Dedi.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

32/194

Baa Tarkan da iitmiti. Yaknlarndan bir mrlt geliyordu. Ses etmeden, grlt karmadan sesin geldiiyana doru yrdler. Bu ses bir inlinin adrndan geliyordu. Bir kadnla bir erkek sertliklekonuuyorlard. Baa Tarkan ince bilen yasavula dinlemesi iin iaret etti. Yasavul diz kp kulanadra dayad. Dinledi. erde bir kadnla bir erkek az kavgasna tutumulard.

inli erkek soluk almadan syleniyor, kadn ara sra kesik szlerle cevap veriyordu. Baa Tarkan, yasavuludrterek yavaa sordu:

- Ne diyor?

- Kadna sen beceriksizsin diyor. u onbay kandramadn, diyor.

Baa Tarkan hoplad:

- Bu onba da kim? Sakn Sanar olmasn?

erde az kavgas byyordu. imdi erkek susmu, boyuna kadn sylyordu. Yasavul kadnn szleriniTarkana anlatt:

- Ben onbay adra kadar getirdim; daha artn yapamadmsa su bende mi? Diyor. Bu kadar akay,mal biriktirip ne yapacaksn? Diyor.

Yasavul birdenbire sustu. Kulan adra daha iyi dayad. imdi erkek haykrrcasna sylyordu. BaaTarkan gene drterek sordu:

- Neler sylyor?

- Bu akalarla mallar alp ine kaarak be gibi yayacam. Sen istersen burada Onba Sanarnla kal,

diyor.Baa Tarkan daha beklemedi. adrn kapsn aarak ieriye dald. ki yasavul da ardnca girdiler. inlininbenzi sapsar oldu. Bu, tkende herkesi kumarla, ticaretle soyan bay inli idi. Kars gzel Fu-lin iseaknlkla Tarkana ve yasavullara bakyordu. Baa Tarkann sesi grledi:

- Ulan it inli! Karn ne srp Trkleri soyuyorsun deil mi?

inli: Beimiz diye sze balayacak oldu. Fakat Baa Tarkan onun szn kesti:

- Sus!... Sonra da ine kaacaktn, yle mi?

inli titremee balad. Yasavulba bir daha grledi:

- Ben senin kt cann tamuya (cehennem) yollataym da ondan sonra sen istersen gene ine ka!

Sonra yasavullara dnerek bard:

- Ykn unu yere

inli zaten yklmak zere idi. Yasavulun biri dokunur dokunmaz yuvarland. Baa Tarkan buyurdu:

- Elli denek vurun!

ki yasavulun kamlar kalkp inmee, inli bangr bangr barmaa balad. Fakat bu bart uzunsrmedi. Belki yirminci, belki otuzuncu sopadan sonra, yar da korku yznden, bay inli beline inen sert

bir vurua dayanamyarak ld gitti. Fu-lin pek abuk olup biten bu ilerden o kadar armt ki dilitutulmutu. Baa Tarkan fke ile sordu:

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

33/194

- Sen de Onba Sanar m batan kardn?

-

- Neden susuyorsun? Ama Sanar bir yol daha batan karamazsn. Ona pek gnl verdinse sen de tekidnyaya gidinceye kadar bekliyeceksin.

Sonra l inliye bakarak yle syledi:

- Sanki kocan acunu soydu da ne oldu? Bu akalar tede geer mi, hi ummam. Ama kocan kurnazm.Tez geberdi de hem sopa yemekten, hem de idam olunmaktan kurtuldu.

Sonra yasavula buyurdu:

- u aka, altn, gm dolu sandklar srtlayn, sen de d nme bakalm.

Tan aaryordu. Bay inlinin biriktirdii btn paray, iki yasavul omuzlayp srtlamlar, gtryorlard. Fu-lin de Baa Tarkann ardna dm, yrmekte idi. Zangr zangr titriyordu. nk nereye ve ne iingittiini bilmiyordu.

Yasavulba, sandklar bir emin yere yerletirip Fu-lini delie tktktan sonra iki yasavulu ald. OnbaSanarn adrna yneldi. Sanar ok erkenden kalkard. O gn, erlerine sava idaman yaptracakt.Kmz dikmi klcn kuanmt. Birdenbire darda ayak sesleri duyuldu. Sonra kap alarak bir yasavulgzkt:

- Onba Sanar, dar gel! Dedi

Sanar zaten kyordu. kp da Baa Tarkann ask yzn grnce hi irkilmedi. Diz yere vurarak

Tarkan selmlad.Baa Tarkan sordu:

- Onba Sanar! Bu gece nerede idin?

Sanar her zamanki ask yz ile Tarkana bakt. Cevap vermedi. Baa Tarkan, Onba Sanarn huyunuhi bilmiyordu, kzarak bard:

- Sana soruyorum! Bu gece nerede idin?

- Sana ne be! Ne diye soruyorsun?

- Ben yasavulbaym. Yasak olan yerlere gidip gitmediini anlamak iin sorarm.

- tkende yasak yer olur mu be?

- Olur.

- Ben bilmiyorum.

- Sylemiyecek misin?

- Hayr!

- Ykn unu yere. Elli denek vurun!

ki yasavul Sanar yere yktlar. Kamlarn hzla kaldrp indirmee baladlar. Sanar hi oral deildi.Neden dayak yediini anlamyor, zahmet edip sormaa da lzum grmyor, yalnz karsnda Yasavulbay

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

34/194

grd iin sesini karmyordu. Elli denek bitince Sanar ayaa kalkt:

- Bu gnk idman iin iyi tmar oldu dedi.

Baa Tarkann fkesi artyordu. Sanar artmak iin bard:

- Sen istediin kadar sakla. Ben senin bu gece nerede olduunu biliyorum.

- Biliyorsan ne diye soruyorsun?

- Sen bu gece Bay inlinin adrnda deil miydin?

Sanarn gzleri ald:

- Ne? Ne? Ulan sen ldrdn m? D m gryorsun?

Baa Tarkan yasavullara bard:- Sylemek istemiyor. Tutun unu. Fu-linin yanna tkn!

Yasavullar davrandlar. Fakar Fu-lin szn iitince lgna dnen onba, klcn ekerek bard:

- Davranmayn! Deerim ha!

- Kar m geliyorsun?

Artk i iten gemiti. ki yasavul ve Baa Tarkan kl ekerek Sanara yryorlard. Dv pek kanlolacakt. Fakat olmad. nk yldrm gibi bir ses:

- Onba Sanar! diye barm, Sanar da kl indirerek ve dikleerek:- Buyur! diye cevap vermiti. Bu Binba Ivara Alpt.

Ibara Alp bard:

- Onba Sanar! Klcn knna sok!

Bir akrt iitildi. Kl knna girmiti. Sonra Ibara Alp, Baa Tarkana dnerek sordu:

- Baa Tarkan! Onbay alp gtrmek mi dilersin?

- Evet.

Binba, yeniden Sanara buyurdu:

- Onba Sanar! Klcn adrna koy. Baa Tarkanla git!

Sanar diz yere vurarak cevap verdi:

- Buyruk senindir!

***

Gn doduktan biraz sonra yargu kuruldu. Dokuz yargucu, kaln keelerle sslenen yerlerine oturdular.Yasavulba Baa Tarkan iki yasavulu ile birlikte yargucularn karsna geti. Budun, bu gn yargu

olacan duyduundan alan epeevre kuatmlard. Ba yargucu, Baa Tarkana yz evirerek szebalad:

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

35/194

- Baa Tarkan! Grdklerini, yaptklarn anlat!

Yasavulba, gece olup biteni ksaca anlatt. Ba yargucu buyurdu:

- inli kadn getirin!

ki yasavuldan biri koarak gitti. Fu-lini yargucularn karsna getirdi. Fu-lin bu birikmi insanlar, atkyzl yargucular grnce korktu, titremee balad. Ba yargucu hemen sorguyu at:

- Adn ne?

- Fu-lin.

- Evli olduun halde bir Trk onbasn ne diye ayarttn?

Yzlerce tkenlinin yakc baklar Fu-linin stnde toplanmt. Kendisini hemen orada ldrecekler

sanyor, ayakta glkle durabiliyordu. Yargucularn cevap bekliyen korkun baklar karsnda titriyerek:

- Kocam yle sylemiti diyebildi.

- Senin kocan bu denl namussuz kii mi idi?

- Hayr! Namuslu idi amma

- Ne? Namuslu idi de seni ne diye kt yola kkrtyordu?

- Kocam ok para biriktirmek istiyordu. Akas olanlara beni saldryordu. Onlar da kanp akalarnveriyorlard.

- Kocann ne kadar akas vard?

- Bilmiyorum.

- Baa Tarkan! Bu kadnn kocasnda ne kadar aka buldunuz?

- ki yasavulla yalnz altnlar sayabildik. Alt bin aka kt. Gmler dahi bir o kadar var.

- Bu kadar aka kaanda bile yoktur. Kocan bu akalar niin topluyordu?

- ine kap be gibi yaamak iin.

- ine nasl kaacaktnz?

- Bilmiyorum.

- Onbadan nce ka kii ayarttn?

- Be

- Kimdir bunlar? Adlar nedir?

- Bilmiyorum.

- Adn bilmeden nice ayartyordun?

- Kocam bana onlar gsteriyordu. Ben de artlarna dyordum.- Bak bakalm u yna, iinde onlardan kimse var m?

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

36/194

Fu-lin alan evreliyen yna bakt. Kendisine sert sert bakan bir ok kimselerin hepsi birbirine benziyorgibi idi. Zaten bu kargaalkta, bu kt anda bildiklerini tanmayacak bir durumda idi. Ba yargucu sordu:

- Bunlarn arasnda ayarttn kiilerden kimse var m?

- Yok.

Ba yargucu drd sanda, drd solunda oturan teki yarguculara bakarak sordu:

- Bunun cezasn verelim. Baa Tarkan buna elli denek vursub.

Yarguculardan biri itiraz etti:

- Elli denek bu ark karya oktur. Elli denee bunun kocas dayanamam. Kocasnn dayanamadnakars nice dayansn? Buna on denek yetiir.

- Doru!

- Doru!

- Doru!

- On denek buna azdr. On denek imdi vurulsun. Deneklerin acs geince birka gn sonra yeniden ondenek vurulsun.

- Bu daha doru.

- Evet!

Bu dnce kabul olundu. Ba yargucu, Fu-line bakarak son szlerini syledi:

- Sana on denek vurulacak. Bununla usun bana gelir. On gnde deneklerin beresi geer, o zaman ondenek daha yiyeceksin. Bu da kulana kpe olur. Bundan sonra kimseyi ayartmaa kalkmazsn. Bir dahakarmza gelirsen grecein ceza lmdr.

Baa Tarkann iki iareti zerine iki yasavul Fu-lini gtrp Onba Sanar getirdiler. Ba yargucu sordu:

- Onba Sanar! Trk tresince evli kadna iliilemiyeceini bilir misin?

- Bilirim.

- Bilirsin de ne diye iliirsin?

- Ben kimseye ilimedim.

- Saklyor musun?

- Hayr!

- yleyse doruyu syle.

- Dorusu bu: inli karya ilimedim.

- Baa Tarkan geceleyin seni darda grm.

- Bundan Baa Tarkana ne? Ben geceleyin istediim yerde gezerim.- Ama inlinin adr yaknndan geliyormusun.

www.e-kitap.us

8/14/2019 Nihal Atsz - Bozkurtlarn lm

37/194

- inlinin adr nerede bilmiyorum ki, uzak m, yakn m getiimi bileyim.

- Gece yars darda ne aryordun?

- Tarlada bam drmtm. Onu almaa gittim.

- Gece yars ban ne diye almaa gittin? Gn dounca gidemez miydin?

- Geceleyin uykum kamt.

- Uykun neden kat?

- fkeden

- Kime fkelendin?

- inli karya- Neden fkelendin?

- Akam bana srnat, fkelendirdi.

- Anlat, nasl oldu?

- Gn batarken tarlaya geldi. Sana ok nemli szm var dedi. Ben de merakl