New People's ArmyFrancisco sa maong lungsod. Usa pa ka sundalo ang samaron. Duha ka sundalo usab ang patay sa gipahiga-yon nga ispesyal nga operasyon niad-tong Abril 17 sa Barangay

ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Bolyum L Ihap 9

Mayo 7, 2019

www.phi l ippinerevolution. info

Kinahanglang hugot nga magkahiusa ug mangandam ang lapadnga masa sa katawhang Pilipino, tanan nilang patriyotiko ug de-mokratikong pwersa, oposisyong pulitikal ug uban pang sektoraron batukan ang iskema sa pasistang rehimeng Duterte nga limbunganang umaabot nga eleksyon.

Kinahanglang manikas ni Duter-te sa moabotay nga eleksyon tu-ngod kay walay purohan nga moda-og ang mayorya sa iyang mga kan-didato sa Hugpong ng Pagbabago ugPDP-Laban sa pagkasenador sa usaka patas nga eleksyon. Nabutyag naang papel nila tungod sa pagka-ahente ug pagkaitoy ni Duterte, ugtungod kay naila sila sa korapsyon,maduguong rekord sa dinaghangpagpamatay ug balaod militar, pag-kalambigit sa iligal nga pagbaligyaog droga ug pagtraydor sa patri-

monya ug soberanya sa nasud.Ginaisip sa lain-laing sektor ang

umaabot nga eleksyon isip kahiga-yonan nga ipagawas ang mulo sakatawhan batok sa rehimeng Du-terte ug dugang nga nataran aronbatukan ug palagputon ang tirani-kong rehimen.

Ginasiguro ni Duterte nga paborkaniya ang resulta sa umaabot ngaeleksyon aron makontrol ang senadoug, sa ingon, makontrol na ang ta-nang sanga sa reaksyunaryong gob-

Batukan ang pakanangpagpanglimbong niDuterte sa Eleksyon

EDITORYAL PDT sa AFP,

giatake sa

BHB-Samar

"PDT...," sundi sa panid 3"Batukan..," sundi sa panid 2

GIATAKE SA MGA yunit sa Ba-gong Hukbong Bayan (BHB) saSamar ang abusadong mga yunitsa Armed Forces of the Philippi-nes nga nagatakuban sa kunuhay“community organizing for peaceand development” o COPD sa lainlaing baryo sa isla. Tubag kini saBHB sa daghang reklamo sa mgamag-uuma batok sa maong yunit-militar. Lakip sa ilang mga krimenang arbitraryong pagrekisa samga balay sa mga lumulupyo,pagpanghulga ug malisyosongpaglambigit sa mga sibilyan saBHB ug pagkampo sa tunga-tu-nga sa mga kabalayan.

Giambus sa BHB-WesternSamar ang usa ka “peace anddevelopment team” (PDT) sa46th IB sa tunga-tunga sa mgabarangay sa Beri ug Buluan sa

Edisyong Bisaya

Mayo 7 , 2019 ANG BAYAN2

Ang Ang Bayan ginamantala duha ka hugna matag bulan

sa Komite Sentral sa Partido Komunista ng Pi l ipinas

Bolyum L Ihap 9 | Mayo 7, 2019

Unod

Ang Ang Bayan ginapagawas sa

pinulongang Pi l ipino, Bisaya, I loco,

Hi l igaynon, Waray ug Ingles.

Nagadawat ang Ang Bayan og mga

kontribusyon sa porma sa mga

artikulo ug bal ita. Ginaawhag usab

ang mga tigbasa nga magpadangat

og mga puna ug rekomendasyon sa

pagpalambo sa atong mantalaan.

ANG

instagram.com/progressiveviews

@prwc_info

fb.com/groups/prwcnewsroomv2

[email protected]

Editoryal: Batukan angpagpanglimbong ni Duterte sa eleksyon 1

PDT, giatake sa BHB sa Samar 1

Mini nga hulagway sa kontra-insurhensya 4

PEZA ug TESDA, gagamit sa AFP 5

Mga berdugo sa Compostela Valley 6

Bata, patay sa mibusikad nga granada 7

Panalipdan ang Pantaron 9

Writ of amparo, habeas data, gipagula 9

Lumba sa pagpadaghan og armas 10

Gaza, subling gibomba sa Israel 10

Kudeta batok kang Maduro, pakyas 10

yerno. Sa nangagi, nahimong katim-bang ang senado sa iyang ginadusonga pakana nga bag-uhon ang konsti-tusyon alang sa mini nga pederalis-mong takuban sa iyang plano nga dik-tadurya nga magpalanat sa iyang bu-rukrata kapitalistang paghari.

Aron ipagawas nga nag-una angiyang mga kandidato sa eleksyon, gi-gamit sa mga kampanyador ni Du-terte ang mga peke nga sarbey ugginabaha ang radyo, telebisyon, mga

mantalaan ug internet sa mga ad-bertays ug binayran nga impluwen-syador. Sa pagsulay nga pahuyangonang ilang mga kaatbang, Red-taggingug mini nga narcolist usab ang iyanggigamit batok sa mga oposisyon. Gi-deploy sa rehimen ang mga pwer-sang militar ug pulis sa tibuok nasudug dayagan nga nagakampanya ba-tok sa mga pwersang kontra-Dutertesa Mindanao ug giilang mga“hotspot.” Gunit ni Duterte angCommission On Elections ug ang sik-

reto ug dili luwas nga elektronikongsistema sa pag-ihap sa boto. Giku-haan niini og gahum ang mga tig-bantay sa eleksyon. Tungod niini, si-gurado nga mahimong usa sa pina-kahugaw sa kasaysayan sa nasudang moabotay nga eleksyon.

Ang kaylap nga pagpanglimbongnga pabor sa mga kandidato ni Du-terte ang siguradong magpadilaabsa kaylap nga kasilag ug protestangmasa. Labaw nga nagapabor angkahimtang aron molapad, mokusogug labaw nga moisog ang nagkahiu-sang prente sa lain-laing pwersanganti-tiranya alang sa pagsukol ugpagpalagpot kang Duterte.

Samtang nagapangandam siDuterte sa pagpanglimbong, kina-hanglan usab nga andam angmaong mga pwersa nga agnihonang pinakadaghan nga posiblenggrupo ug indibidwal aron moabagnga ibutyag ug batukan ang pag-panglimbong, dugang sa mga nag-unang isyu batok kang Duterte sa-ma sa dili ma-esplikar nga bahandi,ambisyong mahimong diktador,pagpasiugda ug pagkalambigit sadroga, dinaghan nga pagpatay,paglapas sa katungod-tawo ug bru-talidad sa todo-gyera, pagsurendersa China ug pagluhod sa militar saUS, ug uban pa.

Walay pugong ang paggamit niDuterte sa paglambigit sa rebolu-syonaryong kalihukan, pagpanghul-ga ug pagpanghadlok, pagsaad ogreporma, akomodasyong pulitikal ugpagpangilad aron pahuyangon anghukom sa katawhan ug siakon anglain-laing pwersang nakahan-ay ba-tok sa iyang tiranya ug iskema alangsa pagtukod og diktadurya. Kina-hanglan silang mas hugot nga mag-kahiusa aron patigbabawan ang mgataktika ni Duterte nga siak-siakonang mga pwersang oposisyon.

Kinahanglang magpakita sila oghiniusang baruganan aron hataga’ginspirasyon ug padasigon ang kataw-hang Pilipino aron dinaghan nga mo-lihok ug mobarug. Sa pagpakita oglapad nga panaghiusa, mamahimonilang agnihon ang mas disenteng

"Batukan..," gikan sa panid 1

"Batukan..," sundi sa panid 3

ANG BAYAN Mayo 7 , 2019 3

mga elemento sa burukrasya,militar ug pulis aron suportahanang pakigbisog batok sa rehi-meng Duterte ug danihon angiyang imperyalistang amo ngabuhian siya aron dili malakip angilang estratehikong interes saumaabot niya nga pagkalumpag.

Ang nagkagrabeng krisisilalum sa rehimeng Duterte angnagpahinay sa tibuok nagharingsistema. Nahukasan ang pag-kadunot sa tibuok sistemangsemikolonyal ug semipyudal,lakip ang reaksyunaryong elek-syon isip hugaw nga kumpeti-syon sa nagharing hut-ong. Ki-nahanglang padayon nga puka-won, organisahon ug palihukonsa mga pwersang nasudnon-demokratiko ang katawhangPilipino, ilabina ang mga ma-mumuo ug mag-uuma, ug ubanpang demokratikong sektor.

Kinahanglang tibuok-kusognga iasdang sa mga maki-ma-sang organisasyon, alyansa uggrupong partylist ang mga ma-sang pakigbisog nga anti-im-peryalista, antipyudal ug anti-pasista ug moabag sa dugangnga pagpakusog sa nagkahiu-sang prente sa nasud batok sapasistang rehimeng Duterte.

Kinahanglang maglunsadang Bagong Hukbong Bayan ogmga taktikal nga opensiba ba-tok sa pasistang mga yunit mi-litar, ilabina kadtong nagpalu-yo sa grabeng pagpangabuso,mga yunit nga nagasakop samga komunidad nga nagtaku-ban sa mga operasyong “peaceand development,” lakip angmga gideploy ni Duterte sa ti-buok nasud aron limbunganang moabotay nga eleksyon.Kinahanglang padayon nilangiasdang ang rebolusyonaryongarmadong pakigbisog ug sak-miton ang kahimtang aronilunsad ang kaylap ug nagdila-ab nga gerilyang pakiggubat ugpadayon nga iasdang ang gu-bat sa katawhan.

Calbiga niadtong Abril 23, alas 3:40sa buntag. Unom ka sundalo ang pa-tay samtang siyam ang samaron. Usaka K3 light machine gun, usa ka rip-leng R4 ug usa ka pistola ang nasak-mit sa BHB sa ambus.

Sa Northern Samar, duha ka ak-syong militar ang gilunsad sa BHB ba-tok sa PDT sa 20th IB nga nagakamposulod sa mga komunidad sa Las Navas.

Niadtong Abril 16, usa ka sundaloang patay ug usa ang samaron sa di-hang gipabuthan sila sa BHB sa Bara-ngay Quirino, Las Navas. Kadunganniini, gipabuthan usab ang mga sun-dalong nagkampo sa Barangay SanFrancisco sa maong lungsod. Usa paka sundalo ang samaron. Duha kasundalo usab ang patay sa gipahiga-yon nga ispesyal nga operasyon niad-tong Abril 17 sa Barangay Catoto-o-gan kung asa duha ka .45 kalibrengpistola ang nasakmit sa BHB. Lambigitang maong mga PDT sa iligal nga mgaaktibidad sa baryo sama sa sugal.

Panay. Usa ka M16 ug usa ka pis-tola ang nasakmit sa BHB-SouthernPanay sa dihang giatake niini ang out-post sa pulis sa utlanan sa Alimodian-Leon-San Miguel sa Iloilo niadtongAbril 27, alas-4:45 sa hapon.

North Cotabato. Duha ka sundaloang patay sa duha ka nagsunod ngaaksyong militar nga gilunsad sa usa kayunit sa BHB-Mt. Apo SubregionalCommand batok sa mga elemento sa19th IB nga naga-operasyon sa Bara-ngay Badiangon, Arakan niadtongAbril 23. Sa pagkataranta sa mgasundalo, nagpataka sila og pabuto sailang mga pusil ug naigo angilang kaubang elemento ngaCAFGU. Aron tabunan angilang pagkapalpak, gipagawassa militar nga “sibilyan nga na-damay” ang maong CAFGU. Usa kaoras human niini, 14 ka hugna ngananganyon ug namomba gikan sa ka-hanginan ang 19th IB duol sa mgaumahan ug komunidad sa mag-uuma.Tungod niini, napugos nga magbakwitang pila ka gatus nga residente sa Ba-diangon ug kasikbit niini nga mga ba-rangay.

Compostela Valley. Tulo ka tropa

sa 71st IB ang patay ug daghan angsamaron sa operasyong demolisyon saBHB-ComVal-Davao Gulf SubregionalCommand sa Barangay Cabuyan, Ma-bini niadtong Abril 24, alas-9:45 sabuntag. Notoryus ang 71st IB sa pag-patay sa mga bata, brutalidad ug pag-panamastamas sa mga Pulang mang-gugubat. (Tan-awon ang kalambigitnga balita sa panid 6.) Human angoperasyon, nagpaulan gilayon ogbomba ug nanganyon ang 71st IB salugar.

Quezon. Duha ka sundalo sa80th IB ang patay sa duha ka mag-kabulag nga aksyong militar sa BHB-Quezon niadtong Abril 18 ug Abril19 sa Barangay Umiray, Gen. Nakar.Kini mao ang katapusan sa serye samga opensiba sa BHB sa lugar nganagresulta og mga kaswalti sa AFPsa matag pakigsangka sa mga yunitniini sa mga Pulang manggugubatsukad Pebrero. Gipakaylap usab saAFP nga adunay engkwentro tali samga yunit niini ug sa BHB sa Cana-way, Gen. Nakar niadtong Mayo 1.Walay ingon niining engkwentro ugdili usab tinuod ang pamahayag saAFP nga nakontrol nila ang usa kakampo sa BHB sa lugar.

Mindoro. Giisnayp sa BHB-Min-doro ang naga-operasyong tropa sa203rd IBde nga nanggubot sa SanJose, Occidental Mindoro niadtongAbril 29. Ingonman, gipagawas saAFP nga aduna silay nakontrol ngakampo sa BHB sa lugar. Hugot kininggipanghimakak sa mga Pulangmanggugubat.

"Batukan..," gikan sa panid 2 "PDT..," gikan sa panid 1


Mini. Matag karon ug unya angpagputak-putak sa midya sa mgaginsakpan sa AFP nga ang maongresolusyon kuno ang ebidensya sa“nagkahiusang kalihukan sa supor-ta” batok sa PKP ug BHB. SukadOktubre niadtong nangaging tuig,nagpagawas ang AFP og mga pama-hayag sa midya nga gipagula saahensyang pangbalita sa Ma-lacañang. Matud sa maong mga pa-mahayag, aduna kuno’y dili molapassa 50 ka barangay, 15 ka lungsod ug15 ka probinsya ang nagpagawas samaong deklarasyon.

Wala pa sa 0.12% ang maong mgalugar sa kinatibuk-ang ihap sa bara-ngay sa tibuok nasud. Mokabat la-mang kini og 0.35% sa tibuok bara-ngay nga nalangkob sa operasyon samga yunit sa BHB. Sa mga barangaynga gilista sa AFP, halos katunga angnakakonsentra sa probinsya sa Bukid-non, nga adunay 464 ka barangay.

Kumpara sa ang-ang barangay,labaw nga walay pulos ang maong gi-pagawas sa ang-ang lungsod ug pro-binsya, kung asa kakunsabo lamangang mga burukratang opisyal sa mgalokal nga opisyal militar ug pulis.Apan bisan sa maong mga ang-ang,nahimo lang sa AFP nga makapa-ngumbinse og 3.5% sa kinatibuk-angihap sa lungsod og mga syudad ug18% lang sa tanang probinsya nganaghimo sa maong resolusyon.

Sa kinatibuk-an, gamay kaayokini nga ihap aron himuong baseha-nan sa AFP sa mga dinagkung dek-larasyon sama sa “pagsumpo sa in-suhensya sa mga gamot niini."

Kumpas sa AFP. Ginapagawasnga ang mga resolusyong kontra-BHBsa mga “peace and order council”(POC) nagasalamin sa sentimyento sakatawhan. Ang tinuod, gikumpasankini sa AFP ug Department of Interiorand Local Government (DILG). Giob-liga nila ang lain-laing ahensya sagubyerno nga “makigtinabangay” ila-lum sa National Task Force ni Duterteug sa ginaduso niining pamaagi nga“tibuok nasud” o whole-of-nationapproach. Aron suportahan ang AFP,nagpagawas ang DILG og memo sir-kular nga “nagabawal mosuporta samga grupong komunista ug maki-Walhon.”

Gipagawas ang mga resolusyonpinaagi sa mga “peace and ordercouncil” nga dugay na nga nagsil-bing gaway sa AFP aron iduso angadyendang kontra-insurhensya samga ahensya sa lokal nga gubyerno.Kunuhay nagatambong lang, apanang tinuod, gipanguluhan sa mgaopisyal sa militar ang mga tigom saPOC sa ang-ang lungsod, probinsyao rehiyon. Ginahadlok sa AFP angmga opisyal sa lokal nga gubyernoug ginaobligang mosunod sa kumpas

Mini nga hulagway sa suporta sakampanyang kontra-insurhensya sa AFP

Sa milabay’ng pipila ka bulan, gipagawas sa Armed Forces of the Philippi-nes (AFP) ang usa ka pahibalo sa midya aron momugna og mini nga hu-lagway sa “suporta” alang sa brutal nga National Internal Security Plan oOplan Kapayapaan sa gyerang pagpanumpo sa rehimeng Duterte. Gamit anggahum nga de facto martial law, giobliga sa AFP ang pipila ka opisyal sa mgalokal nga yunit sa gubyerno nga magpagawas og mga resolusyon nga naga-deklarang “persona non grata” (o mga tawong dili pagadawaton) ang Partido,ang BHB ug ang giilang “walhong grupo."

niini sa kahadlok nga mapasangin-lan nga komunista.

Gisubay ang mga deklarasyon sagiandam nga padron sa AFP nga ti-nuyong buta sa madaug-daugon ugmapahimuslanong sosyo-ekonomikonga kahimtang nga gamot sa arma-dong pakigbisog sa nasud, ug inay,naghulagway sa armadong pagsukolisip “terorismo ug pagpanggubot” ug“babag sa kalamboan.”

Sa pamahayag sa 48th IB ug84th IB, giangkon nila nga “gidu-so” nila ang mga lokal nga opisyalsa Bulacan nga ipagawas angmaong deklarasyon. Sa NegrosOriental, gimandoan sa mga na-ngulong opisyal sa 3rd ID ang POCsa probinsya nga ipagawas ang re-solusyon subay sa borador nga silamismo ang naghatag. Ang tigom saLa Union sa mga prubinsyal ngaPOC niadtong Marso 29 direktanggipanguluhan sa mismong kuman-der sa 7th ID nga si Maj. Gen. Le-nard Agustin.

Sa Bukidnon, giandam ang gi-pagawas nga resolusyon sa mgabarangay, sa kinatibuk-an, sa 1stSpecial Forces Batallion (SFB) nganaga-operasyon sa probinsya. Gi-bantog ang 1st SFB nga pasistangyunit sa AFP nga nagmasaker sa li-ma ka mag-uumang Lumad niadtongAgosto 18, 2015 sa Pangantucan,Bukidnon ug upat ka mag-uumaniadtong Marso 28, 2018 sa Tago-loan, Misamis Oriental.

"Mini..," sundi sa panid 5


Saywar ug korapsyon. Kabahinang mga deklarasyon batok sa BHBnga gikumpasan sa AFP sa kampan-yang saywar niini. Usa lamang kini sawala’g tuo nga gimik ni Duterte ug saAFP. Anaa usab ang pakaylap nga mga“surender” kung asa liboan na ka mgamag-uuma ug minorya ang gitapok samga rali nga giorganisa sa AFP ug gi-napagawas sa midya nga mga rebeldenga “nanumpa sa kamatinud-anon” saAFP. Sigurado nga sa mga mosunodnga mga bulan, ipatuman sa rehimengDuterte ang gibantog nga “lokal ngapanaghisgot pangkalinaw” kung asaistoryahon sa mga opisyal militar ugopisyal sa gobyerno ang kaugalingonnilang anino aron makakuha og da-kong pondo sa gobyerno.

Walay pulos nga pagsulay angkampanyang saywar sa AFP ngamagpakita og kusog ug pahuyangonang kadasig sa katawhan nga mag-padayon sa dalan sa armadong pa-kigbisog. Ginatabunan niini ang nag-kagrabeng suliran sa kawalay yuta,pagpangawkaw sa yuta ug bahandi,nga maoy gamot sa pag-antos sa ka-tawhan. Aron iduso ang presensya sagubyerno, ilabina sa hilit nga komu-nidad, adunay mga pakanang mga“proyektong pangkalambuan” angrehimeng Duterte sama sa pagpanu-kod og mga eskwelahan, paghatag ogmga pagbansay ug uban pa. Ginapa-tuman kini sa mga yunit sa AFP aronmapabilin ang makalisang nga pre-sensya niini sa mga komunidad ngakabahin sa brutal nga taktika sapagkontrol sa populasyon.

Nag-unang kinaiya ang korap-syon sa kontra-insurhensya. Sa pag-lunsad sa mga pakana nga kontra-BHB, ginahimo sa mga opisyal saAFP, ilabina sa ang-ang dibisyonpaubos, nga mabahinan sa gatusanka milyong piso nga “pondong pang-kalambuan” o alang sa “communityintegration” nga gigahin sa kontra-insurhensya. Kakunsabo nila ang mgalokal nga opisyal ug ahensya, lakip naang mga lokal nga negosyo, sa mgaproyektong gipatungan ang presyonga wala nagaagi sa pagsubasta.

Pagpitol sa mga katungod. Tu-

mong sa kampanyang “persona nongrata” sa AFP nga supilon ang mgakagawasan sa katawhan ug babaganang paggamit sa ilang mga demok-ratikong katungod nga mag-organi-sa ug magpadayag og mulo. Targetsa mga deklarasyon ang mga “orga-nisasyong maki-Walhon” ug gigamitalang sa kaylap nga pagngalan ngakomunista aron himuong iligal angunsamang dagway sa mga organisa-syong mag-uuma. Kung ginapatu-man aron pugngan nga makasulodsa mga baryo ang mga aktibista, or-ganisador o bisan ang mga nagaha-tag og serbisyo o hinabang, ginala-pas sa AFP bisan ang batakang ka-tungod sa bisan kinsa nga moadto saasa mang bahin sa nasud.

Ginagamit sa AFP ang maong

mga deklarasyon aron ipugos ngaipabilin ang armadong presensyaniini sa mga komunidad nga pabug-at sa mga tawo, nagabulabog sakalinaw sa komunidad ug kinabuhisa mga pamilya, ug paglapas samga internasyunal nga protokol nganagahatag-proteksyon sa mga ko-munidad sa panahon sa gubat. Sakamot sa AFP, ang maong mgadeklarasyon ang gigamit aron ipa-hamtang ang abosolutong kontrolpinaagi sa pagtakda kung kinsa angmamahimo o dili kinahanglan da-waton sa mga komunidad nga ilangginalangkuban.

Isalikway ang kampanya saAFP. Sa pagkatinuod, ang pasista,korap ug kriminal nga AFP ang tinuod

PEZA ug TESDA, ginagamit sa AFPGINASULOD NA USAB sa Armed Forces of the Philippines (AFP) angmga engklabo sa pamuo o mga export processing zone isip kabahinsa estratehiyang whole-of-nation approach sa National Task Forceto End Communist Insurgency (NTF). Niadtong Marso 5, gipirmahansa mga opisyal sa AFP, Department of National Defense ug Philippi-ne Economic Zone Authority (PEZA) ang usa ka kasabutan alang sapaglunsad og mga pagbansay militar sa mga mamumuo sa mgaengklabo.

Sa takuban sa pagpakusog sa reserbang pwersa sa reaksyunar-yong estado, gamiton sa militar ang maong gambalay aron makalun-sad og mga operasyong sikolohikal (psyops) sulod sa mga buhatan ugdauton ang rebolusyonaryong kalihukan sa han-ay sa mga mamumuo.Gamiton usab niini ang maong kasabutan alang sa malukpanon ngapaniktik sa mga mamumuo ug pagpitol sa ilang mga demokratikongpakigbisog.

Ginakuntsabo usab sa AFP ug Philippine National Police ang Natio-nal Commission on Indigenous Peoples ug lokal nga mga buhatan saTechnical Education and Skills Development Authority (TESDA) sa pag-lunsad og psyops sa mga komunidad sa mag-uuma ug katutubo sa ka-banikanhan sa takuban sa paglunsad og bokasyunal nga mga pagbansayug mga proyekto sa panginabuhian. Niadtong Marso, nahuman ang usaka grupo sa mga sundalo sa kursong konstruksyon sa TESDA. Ipadalaang maong mga sundalo sa hilit nga mga lugar, sama sa Talaingod, aronkunuhay magtudlo og kahanas sa pagkakarpentero sa mga Lumad. Angmga Lumad ug mag-uuma ang kasagarang ginasugo sa mga yunit-mili-tar sa AFP nga magtukod sa ilang mga detatsment sa sulod o duol samga baryo.

Samtang, gilunsad sa AFP ang Kagitingan Run 2019 niadtong Abril7 sa sulod sa kampus sa University of the Philippines sa Diliman,Quezon City. Ginabawal ang presensya sa mga sundalo sulod sa kam-pus, subay sa Sotto-Enrile Accord, usa ka kasabutang napadaog sa mgaestudyante niadtong panahon sa diktaduryang Marcos.

"Mini..," gikan sa panid 4

"Mini..," sundi sa panid 6


Mga berdugo sa Compostela Valley

GIPATAY SA MGA sundalo sa 71st IB niadtong Abril 15 si Cindy Tirado, 28, usakuno ka lider sa Bagong Hukbong Bayan (BHB). Nahitabo ang insidente sa Ba-rangay Canocotan, Tagum City, Davao del Norte. Matud sa inahan sa biktima,buhi si Tirado dihang gidakop sa mga sundalo. Human ang grabeng tortyur, gi-pusil si Tirado sa kinatawo ug sa uban pang bahin sa lawas. Giplantiran sa mgasundalo og riple ang patay’ng lawas sa biktima isip ebidensya.

Ang walay-kaluoy nga pagpa-tay kang Tirado ang dugang sataas nga listahan sa mga krimen sa71st IB nga gipanguluhan ni Lt.Col. Esteyven Ducusin. Nigrabeang mga kahiwian niini ilabina di-hang gipahamtang ni Rodrigo Du-terte ang balaod militar sa Minda-nao. Sa nangaging halos usa kadekada, nahimong notoryus kininga batalyon sa mga kaso sa pag-patay, pagkidnap ug iligal nga pag-aresto sa mga sibilyan sa Compos-tela Valley ug mga kasikbit-lugar.Siyam nga kaso sa pagpatay, unomka kaso sa pagkidnap ug iligal ngapag-aresto ang direktang gikalam-bigitan sa maong yunit. Binuhatanusab sa nasangpit nga yunit angpagshulga sa kinabuhi sa mga resi-dente ilabina sa mga lungsod kungasa grabe ang pagpanggun-ob sadagkong mina.

Lakip sa nag-unang mga kasosa Compostela Valley ang pagpataykang Sunshine Jabinez, 7, niadtongSetyembre 2011 sa Pantukan. Usapa sa kaso niini ang pagpamusil satulo ka bata niadtong Abril 2013 saMabini. Namatay si Roque Antivo,

8, samtang grabe nga nasamdamang iyang igsuon nga si Earl uguyuan nga si Jefrey Hernan, pare-hong 13 anyos ang panuigon. Gi-nganlan isip “batalyong tigpama-tay-og-bata” ang 71st IB.

Lakip usab sa mga walay-kuka-luoy nga krimen sa 71st IB ang pag-aresto ug pagtortyur nilang JanryMensis ug “Jerry,” mga ginag-may’ng minero, niadtong Nob-yembre 2017 sa Mawab. Humangipaantus sulod sa siyam ka adlaw,gidala sila sa suok nga lugar ug gi-dauban. Niadtong Marso, nabalitausab ang pagpamusil sa tulo ka ba-tan-on nga namakay sa Mabini,Compostela Valley.

Human nga gitudlo sa Compos-tela Valley niadtong 2010, nagsil-bing pwersang pangseguridad ang71st IB sa dagkong mga kumpanyasa mina nga nagaguba sa kinaiya-han ug panginabuhian sa mga resi-dente. Gisumpo niini ang pagsukolsa mga mag-uuma ug ginagmay’ngminero.

Sa kadugayan, nahimong mgatawo na usab ang 71st IB sa dag-kong plantasyon, lakip ang Musa-

nga mga persona non grata samga komunidad sa mag-uuma ugminorya. Ginapabilin nila angilang presensya, dili tungod kayaduna silay suporta sa kataw-han, kundili tungod kay ginapun-ting nila ang pusil sa mga tawo.Ginatago nila ang ilang mga pa-sistang bangkil, apan sa pinaka-gamay nga lihok sa pagsukol,paspas nga ginahukasan angpagpakaaron-ingnon ug gina-sagpa sa pasistang kabangis angkinsamang moatbang sa ilangabsolutong paghari.

Ang gamay nga porsyentosa mga lokal nga yunit sa gub-yerno nga nag-uyon sa pagdusosa AFP nga ideklara nila nga“persona non grata” ang BHBang pamatuod nga dili tanan,bisan sa sulod sa burukrasya sareaksyunaryong estado, angdaling madala sa AFP.

Sayod sila nga ang ingonniining deklarasyon ang naga-silbi lamang nga iskema ni Du-terte ug sa AFP nga ipaham-tang ang paghari militar sa ti-buok nasud. Atubangan sa mgapagpanghadlok ug mga hulga,dili tanang opisyal sa gubyernoang andam nga makigsayaw sanagkadugo nga AFP.

"Mini..," gikan sa panid 5

hamat Farms. Niadtong Marso 8,pinugos nga gipapirma sa 71st IBang 153 ka myembro sa Musaha-mat Farm Workers Union aronipagawas nga nihawa sila. Lakip sagipapirma ang mga lider sa union,nga gikidnap ug gitortyur sa mgasundalo sa 71st IB usa ka semanaadeser niini. Mga elemento usabsa batalyon ang namusil sa kam-puhang gitukod sa mga mamumuoniadtong Abril 2016.

Naggikan ang 71st IB saCentral Luzon, ilalom sa 7th ID. Sapanahon sa Oplan Bantay Laya 2,napailalom ang maong yunit sakumand sa berdugong si JovitoPalparan.


Bata, patay sa mibusikad nga granada sa AFP

Usa ka siyam ka tuig nga bata ang namatay human mibusikad ang grana-dang gilabay sa usa ka hubog nga sundalo sa 20th IB sa Barangay SanMiguel, Las Navas niadtong Abril 17. Nagpalit niadto ang biktima nga siArmando Jay Raymunde sa tindahan atubangan sa balay nga gihimong kamposa mga sundalo.

Human ang insidente, nagpaga-was gilayon og pekeng balita ang20th IB ug gipasangil ang ilang kri-men sa Bagong Hukbong Bayan(BHB). Kini taliwala sa pagpanghi-makak sa mga nakasaksi nga sili-ngan.

Gawas kang Raymunde, lima paka sibilyan ang napatay sa mga sun-dalo. Niadtong Abril 25, alas-4 sahapon, gipangpusil hangtud mapa-tay sa mga sundalo si Apolinario“Kap Pining” Lebico, kapitan sa na-sangpit nga barangay. Sakay sa ha-bal-habal si Lebico dihang gipamusilsila sa mga lalaki nga nakamotor-siklo duol lang sa opisina sa 20th IBsa Barangay San Jorge sa maonglungsod. Grabe nga nasamdan angiyang ugangan nga si Dudong Ca-poquian, ang drayber sa habal-ha-bal. Nakita pa ni Capoquian nga ni-lahos ang mga suspek sa sulod sakampo militar.

Pauli niadto si Lebico gikan sasentro sa Las Navas kung asa siyanangalap og suporta aron mahata-gan og hustisya ang pagkapatay saiyang batang paryente nga si Ray-munde. Dugay na nga nahimong ak-tibo si Lebico sa pagbatok sa milita-risasyon sa ilang baryo ug mga ka-sikbit-nga-lugar. Pila ka higayon nasiya nga gipasanginlan sa militar ngatigsuporta sa BHB.

Nagkampo ang mga grupo sa“peace and development” sa 20th IBsa sibilyang mga istruktura sulod samga barangay sa Las Navas. Gipa-nguluhan sila ni 1st Lt. Daniel Salva-dor Sumawang.

Niining Mayo 6, gipamusil hang-tud sa mapatay sa mga sundalo sa20th IB si Melvin Obiado Cabe, resi-dente sa Sityo Inoman sa BarangayTagabiran, kung asa adunay naka-montar nga detatsment sa militar.

Grabe usab nga nasamdan ang anakni Cabe.

Niadtong Abril 24, alas-9 sa ga-bii, gipatay usab si Wilmar Calutan,kapitan sa Beri, Calbiga. Samtanggisaulog ang pista sa barangay, nia-bot ang mga lalaking nakamotorsikloug niadto sa balay ni Calutan. Naab-tan siya sa sulod sa banyo ug didtosiya gipusil. Nailhan sa mga residen-te nga mga sundalo sa 46th IB angmga suspek.

Matud sa taga-baryo, humanang ambus sa BHB niadtong Abril 23,gipatawag sa mga sundalo si Calu-tan. Gipalayas usab sa mga sundaloang mga residente ug mga bisita gi-kan sa laing baryo tungod kay adunakuno silay tawo nga “ihawon.” Tu-ngod sa kahadlok, napugos ang kapin370 ka residente nga magbakwit.

Sa Negros Occidental niadtongAbril 22, alas-4:30 sa hapon, gipataysa mga ahente sa estado si Bernadi-no “Tatay Toto” Patigas, 72, tigpa-nalipod sa katungod-tawo ug ka-samtangang konsehal sa EscalanteCity.

Sakay sa iyang motorsiklo angbiktima padulong sa sentro sa syu-dad sa dihang gipara siya sa duha kalalaki ug gipusil.

Usa si Patigas sa mga nakaluwassa Escalante Massacre niadtong pa-nahon sa diktaduryang Marcos. Lakipusab siya sa nagtukod ug nahimongpangulong nagtukod sa North NegrosAlliance of Human Rights Advocates.Kapin tulo ka dekada siya nga nahi-mong aktibo sa pagduso sa katu-ngod-tawo.

Niadtong Abril 30, ala-1:40 sahapon, gipatay sa pagpamusil siDennis Espano, 28, residente sa Ba-rangay Tinampo, Bulusan, Sorsogon.Namasahero ang biktima sa hayweysa Barangay Poctol sa nasangpit nga

lungsod dihang giharang sila sa upatka lalaki nga sakay sa duha ka mo-torsiklo. Duol nga gipamusil sa mgaahente sa estado si Espano nga hi-nanali niyang gikamatay. Grabe usabnga nasamdan ang duha niya ka pa-sahero nga silang Lilian Monteo UgZoren Furio. Aktibong myembro siEspano sa Anakpawis.

Pagpamig-ot. Tulo ka istap saKarapatan-Sorsogon ang gisundansa mga ahente sa paniktik samtangpauli gikan sa ilang opisina niadtongAbril 21, sa may alas-10 sa gabii.

Gitaho nilang Ryan Hubilla, ElzieAringgo ug Rachelle Duave nga gi-sundan sila sa usa ka motorsiklo ugsakyanang pick-up dihang pauli silagikan sa ilang opisina.

Sa Barangay San Isidro, SanJose Del Monte, Bulacan, gisulod samga lalaking nakabonet ang balay niMario Aki niadtong Abril 23 sa gabii.Pila ka adlaw syha niini, gi-kumpronta sa mga sundalo sa 48thIB si Aki tungod kay myembro siyasa organisasyon sa mag-uuma ngaPinabuklod. Pila ka semana nga gi-nasamuk-samok sa mga sundalo sa48th IB ang mga barangay sa SanJose Del Monte.

NAMATAY SA ALTAPRESYON niad-tong Abril 19 ang bilanggong puliti-kal nga si Franco Romeroso samtangnaa sa usa ka ospital sa BatangasCity. Nagpatambal siya sa sakit ngatuberculosis ug diabetes.

Usa si Romeroso sa giilangMorong 43—mga mamumuo sapanglawas nga iligal nga giarestoniadtong 2010 ug gipreso sulod sa10 ka bulan. Subli nga giaresto siRomeroso niadtong Marso 2015 satinumu-tumong mga kaso. Siya angikaupat nga bilanggong pulitikalnga namatay ilalum sa rehimengDuterte.

Adunay 548 ka bilanggong puli-tikal karon sa nasud, kung asa dilimoubos sa 225 ang giaresto ilalumsa kasamtangang rehimen.


Kagrabehon sa kapobrehon, ginatabunan

Pila ka semana ayha ang Pangkalibutang Adlaw sa Pamuo, gipanghinambogsa rehimeng US-Duterte ang estadistika niini sa kapobrehon alang saunang semestre sa 2018 nga nagapakita nga 21% lang kuno sa populasyon sanasud (o 23.1 milyong Pilipino) ang kabus.

Timaan kuno kini sa nagalambonga panginabuhian sa katawhan ugkahimtang sa empleyo sa nasud. Sapagkatinuod, resulta ang maongkonserbatibong tantiya sa pagmani-pula sa estadistika aron maingon ngamas gamay ang ihap sa mga kabus.Ginagamit kini nga pasangil karonaron ihikaw sa mga mamumuo angdugay na nilang panawagan alang sapaigo ug disenteng trabaho ug maka-buhi nga suhol.

Sukad-sukad, nagatakda ug na-gagamit ang reaksyunaryong estadoog ubos kaayo nga basehan sa ka-pobrehon. Resulta niini, liboan kamilyong katawhan ang sayop nga gii-lang wala naglisod.

Sa katapusan niining taho, anggiila lang nga kabus mao kadtongmga indibidwal nga nagapaningka-mot nga mabuhi sa P69.87 matagadlaw, o sa P349.7 (o P10, 481 ma-tag bulan) alang sa usa ka pamilyangadunay lima ka myembro. Kulang angmaong kantidad sa 65% sa gibana-banang P1,004 matag adlaw ngakantidad nga kinahanglan sa pamilyaaron disenteng mabuhi.

Sa maong ubos kaayo nga base-hanan, P244.57 lang ang gigahinalang sa panginahanglan sa pagka-on sa usa ka pamilya matag adlaw oP48.91 alang sa usa ka indibidwal.Sa aktwal, ang mapalit lang samaong kantidad mao ang walay sus-tansyang pagkaon sama sa bulad uginstant noodles. Sa usa ka pagtuonsa Center for Women’s Resourcesbase sa panginahanglangng sustan-sya nga gitakda mismo sa gobyerno,mokabat sa P596.50 ang gikina-hanglang badyet sa usa ka pamilyaalang sa paigo ug sustansyadongpagkaon.

Ang hilabihan ka ubos nga base-hanan ang timaan sa walay kompre-

hensibong plano sa rehimen nga ta-puson ang nagkagrabeng kapobrehonsa nasud. Gigamit ni Duterte ang gi-doktoran nga mga estadistika aronitago ang nagkagrabeng krisis saekonomiya.

Sa kasamtangan, mokabat sa4.5 milyon ang walay trabaho sam-tang 6.8 milyon usab ang giilang“underemployed” o kulang ang tra-baho. Samtang, moabot usab sa27.8 milyon ang adunay bulnerab-leng trabaho o kadtong mgakontraktwal ug naa sa impormal ngasector sa pamuo. Dili usab moubossa pito matag napulo ka Pilipino angnaningkamot nga mabuhi sa P125matag adlaw.

Atubangan sa grabe pang pag-hugno sa panginabuhian sa katawhantukmod sa pagduso sa mga neoliberalug kontra-katawhan nga mga palisiyasama sa balaod nga TRAIN,kontraktwalisasyon ug paglansang sasuhol sa pinakaubos nga ang-ang,nagadamgo nga mata si Duterte ngamailad ug mapatuo pa niya ang ka-tawhan sa “paglambo” nga pugosnga ginabandera sa iyang mga opi-syal sa ekonomiya.

Protestang Mayo UnoGipangunahan sa Kilusang Mayo

Uno (KMU) ang kaylap nga protestasa mga mamumuo isip pagsaulog saPangkalibutanong Adlaw sa Pamuoniadtong Mayo 1. Gilunsad ang mgapanagtipok sa lain-laing bahin sanasud. Ginapanawagan nila angpagpataas sa suhol, pagtapos sakontraktwalisasyon ug gihagit angang mga kandidato karong elek-syong midterm.

Kapin napulo ka libong mamu-muo ang nagmartsa sa Manila aronmanawagan nga ipataas ang nasud-nong minimum nga suhol ngadto sa

P750. Gipaningil sa mga mamumuoang rehimeng Duterte sa pagpada-yon sa kontraktwalisasyon ug la-baw’ng paggrabe sa ilang kahim-tang.

Gihatagag-duot sa protestaang pagbasura sa paantos nga ba-laod nga TRAIN ug pagbatikos sapagsutoy sa presyo sa mga palali-ton. Isip pagtapos, gisunog sa mganagprotesta ang effigy ni Dutertesa Mendiola, Manila.

Nidiretso ang grupo sa Liwa-sang Bonifacio aron makighiusa saLabor Win, usa ka koalisyon sa mgaunyon, pederasyon ug organisasyonsa mga mamumuo karong eleksyon.

Sa Timog Katagalugan, gipa-ngunahan sa Pagkakaisa ng mgaManggagawa sa Timog Katagalu-gan ang protesta sa pila ka libongmamumuo. Pinakadaghan ang nag-tipok sa Calamba, Laguna ngasentro sa mga engklabo sa rehiyon.Nagmartsa usab ang mga mamu-muo sa Quezon, Rizal, Cavite ugBatangas.

Sa Bicol, liboan ka mga mamu-muo ug ilang mga tigsuporta angnakighiusa sa mga protesta ngagipasiugdahan sa KMU-Bicol ugBayan-Bicol. Gilunsad kini sa mgalungsod sa Naga, Masbate ug Sor-sogon ug sa Albay, CamarinesNorte, Catanduanes. Gipanawagannila nga bungkagon ang RegionalTripartite Wage and ProductivityBoard nga gigamit aron pihigonang mga mamumuo sa mga rehi-yon.

Anaa sa 2,000 ka mamumuoilalum sa KMU ug Nagkaisa angnagmartsa sa Davao City. Sa Koro-nadal City, adunay 500 ka mamu-muo usab ang nagtigom. Ayha niini,nagprotesta sila atubangan sa opi-sina sa Department of Labor andEmployment XII sa General SantosCity niadtong Abril 29.

Nagprotesta usab ang mgamamumuo sa mga lungsod sa Iloilo,Bacolod ug Cebu.


Writ of amparo ug habeas

data pabor sa NUPL,

gipagawas sa Korte

Suprema

NAGPAGAWAS og kamanduangwrit of amparo ug habeas data angKorte Suprema pabor sa petisyonsa National Union of People’sLawyer (NUPL) niadtong Mayo 3.Nagpasaka og petisyon ang NUPLniadtong Abril 15 aron ipahunongang Red-tagging ug pagpamig-otsa rehimeng Duterte ug military sailang mga myembro. Subay sa ka-manduang writ of amparo, giha-tagan sa korte si Duterte ug AFPog hangtud Mayo 8 aron ipatin-awang ilang hinungdan sa pagpang-ipit sa mga abugadong nagapana-lipod sa katungod-tawo. Subayusab sa kamanduang habeas data,obligado si Duterte ug ang AFPnga isumite sa korte ang tanannilang impormasyon kabahin samaong mga abogado.

Ang writ of amparo usa ka pe-tisyon nga ginapasaka sa mga gi-naipit aron pangayuon ang protek-syon sa korte batok sa mga pwer-sang pangseguridad sa estado. Anghabeas data usab nagtumong ngaobligahon ang estado nga ihatag sakorte o dauton ang impormasyonbatok sa mga ginaipit niini.

Kadungan niini, nagpagawasusab og writ of kalikasan ang kortepabor sa mga mangisdaay sa Pala-wan ug Zambales aron obligahonang rehimeng Duterte nga pana-lipdan ang Panatag Shoal, AyunginShoal ug Panganiban Reef batok sakonstruksyon og mga pasilidad uguban pang agresibong aktibidad saChina sa lugar.

Samtang, nagpasaka og laingpetisyon alang sa writ of amparo ughabeas data ang Karapatan, RuralMissionaries of the Philippines ugGabriela niadtong Mayo 6. Gina-pahunong nila sa korte ang pag-pangdaut ug malisyosong paglam-bigit sa ilang mga organisasyon saPartido Komunista ng Pilipinas ugBagong Hukbong Bayan.

Duterte, hulga sa gawasnong midya

KAUBAN ANG MGA tigpamahayag sa tibuok kalibutan, gidumdum sa mgagrupo sa midya ug Pilipinong tigpamahayag ang Internasyunal nga Adlawsa Kagawasan sa Pagpahayag (World Press Freedom Day) niadtong Mayo3. Sumala sa mga tigpamahayag, sukad nga makalingkod si Rodrigo Dutertesa poder, prayoridad na niya ang pagpangdaot ug pagpang-intriga sa mid-ya aron itago ang kamatuoran sa iyang gyera kontra-droga ug uban pangpaglapas sa katungod-tawo.

Sa milabay’ng duha ka tuig,migrabe ang naagiang pagpamig-otsa mga tigpamahayag nga nagbut-yag og mga balitang nagabatikos saiyang pasistang paghari. Gipasaka-an og tinumu-tumong kaso ang mgatigpamahayag sa Rappler, samtangginaatake ang mga website sa mgagrupo sa alternatibong midya aronsila pahilumon. Pinaagi sa mga bi-nayrang “troll”, ginapagawas niDuterte nga mga terorista ang kin-samang nagabatikos sa iyang admi-nistrasyon. Trabaho usab sa mgatroll ang pagpakaylap og mga bakakug pekeng balita.

Niining milabay’ng bulan, nag-pagawas ang PCIJ og mga tahonga nagabutyag sa dili mapatin-awnga pagdaku sa bahandi sa pamil-yang Duterte. Imbes nga tubagonang isyu, giatake ni Duterte angPCIJ ug giakusahang mga binayranang iyang mga kalaban. Gamit angiyang kampon nga si Dante Ang samantalaang Manila Times, gipa-kaylap niini ang kataw-anang“Oust Duterte Matrix” nga naggi-kan kunuhay sa Office of the Pre-sident. Subay sa maong matrix,lambigit matud pa sa pagpalagpotkang Duterte ang Vera Files, Na-tional Union of People’s Lawyer(NUPL), Rappler ug PhilippineCenter for Investigative Journa-lism (PCIJ).

Tungod niini, nikalas ang usa samga editor sa Manila Times nga siFelipe Salvosa II. Gisupak niya anghukom sa mantalaan nga ipagawasang matrix sa basehanang gikan ki-ni sa buhatan ni Duterte.

Matud niya, makiusa-ka-bahinang pagpagula sa matrix nga walaypagkuha sa pahayag sa mga giaku-

sahang personahe.Ang “Oust Matrix’ maoy tubag

ni Duterte ug sa iyang mga payasosa bidyo sa usa ka gihinganlag “Bi-koy” nga nagbutyag sa relasyon sapamilyang Duterte ug sa suod ngaalalay nila nga si Christopher Go samga sindikato sa droga. Sa giingongbidyo, gilambigit ni Bikoy si PauloDuterte, Bong Go ug Manases Car-pio, bana ni Sara Duterte, sa gi-bantugang Davao Group ug saQuadrangel Group, usa ka sindikatosa droga nga nakabase sab sa Bicol.Kadugayan, nagpaila si Bikoy isipkanhing suluguon sa usa ka sindi-kato sa droga sa Bicol nga personalnga nagahatud og pondo gikan sapagbaligya og droga kang PaoloDuterte ug Go.

Alang sa Altermidya, si Duterteang pinakadakung hulga sa katu-ngod sa gawasnong pamahayag ugpagpadayag. Walay puas niyangginagamit ang tibuok makinarya saestado aron atakehon ang mgamyembro sa midya nga dili basta-bastang nagasunod sa iyang kum-pas.

Dugang usab sa National Unionof Journalists of the Philippines(NUJP), ang ingon ining pakanamaoy nagalatag og kondisyonalang sa hingpit pang mga pagpa-ngatake. Matud niini, ang paglam-bigit kang Inday Espina Varona,kanhing lider sa NUJP ug editor saManila Times, nga gilistangmyembro daw sa NUPL maoy usapa ka pamatuod sa kabuang sagiingong matrix. Panawagan pa sagrupo sa mga kaubang tigpama-hayag nga maghisa ug batukan angunsamang pagsulay’ng pitolon angilang han-ay.


Maghiusa aron panalipdan ang Pantaron!

“MAGHIUSA ARON PANALIPDAN ang Pantaron Range!” ang panawagan sakatawhang Lumad ug mga tigpanalipod sa kinaiyahan sa adlaw sa pagdum-dum sa Earth Day niadtong Abril 22. Kusganon nilang gikundena ang nag-ung-ong nga pagpangawkaw sa bahandi sa Pantaron Range sa Mindanao ugpagdaut sa dagkung langyawng korporasyon sa pagmina ug pagtroso sa ki-naiyahan.

Ang Pantaron Range adunay gi-lapdon nga 12, 6000 kwadrado kilo-metro. Sakop niini ang 1.8 milyongektarya nga kalasangan nga muta-bok sa mga probinsya sa Davao delNorte, Davao del Sur, Bukidnon, Mi-samis Oriental, Agusan del Norte ugAgusan del Sur. Bahandianon kini samga mineral ug rekurso. Nag-unausab kining tinubdan sa tubig samga sapa sa Davao, Talamo ug Li-boganon.

Sa pamahayag sa PASAKAConfederation of Lumad Organizati-ons, tulo ka kumpanya sa pagminaang gitugutan sa rehimen nga mag-opereyt sa lugar—ang Pension Mi-ning Corporation, Lianju MiningCorporation ug Philippine Meng DiMining and Development Corporati-on. Nakatakda nilang kawkawon angmineral sa may 17, 000 ektarya sakalasangan sa Pantaron.

Dugang pa nila, aron hataga’gdalan ang mga kumpanya sa mina,

pugos nga ginapalayas ang mga Lu-mad sa ilang mga yutang kabilin pi-naagi sa militarisasyon. Ginadaot ugginatawag nga terorista ang mgaeskwelahang Lumad aron hataga’gkatarungan ang ginahimo nilangmga pagpamatay ug pagpangabuso.

Usa sa nataho sa di pa lang du-gay ang pagpanaw ni Datu KayloBontolan tungod sa pagpamomba sakabukiran sa Kitaotao, Bukidnon.

Binatalyong mga tropa sa mili-tar ang midumog sa mga lungsodnga sakop sa Pantaron. Sukad sakatapusang bahin sa 2018 hangtudsa kasamtangan, dili moubos sa1,400 sundalo ang gideploy sa Ca-banglasan ug San Fernando, Bukid-non. Giatake ug gipailalum sa mgaelemento sa 60th IB ang 12 ka ko-munidad sa utlanan sa Bukidnon,Agusan del Sur ug Davao del Norte.Usa niini nga mga komunidad, angSityo Tapayanon nga hingpit nanggipailalum sa AFP sa ilang kontrol.

Ika-35 nga Adlaw sa Cordillera, gisaulog

SA PAGPANGULO SA Cordillera People’s Alliance (CPA), liboan ang mitam-bong sa pagsaulog sa ika-35 nga Adlaw sa Cordillera sukad Abril 23-29. Gi-dumdum kini pinaagi sa mga protesta, porum, konsyerto ug mga kulturanhongpasundayag. Nagkahiusa ang mga nasudnong minorya ug mga tigsuporta satemang “Batukan ang tiraniya! Iasdang ang pulitika sa kausaban ug kaugali-ngong paghukom!"

Hulgang demolisyon sa NBPCompound, gibatokan. Nagpiketatubangan sa Department of Justiceniadtong Abril 29 ang mga lumu-lupyo sa New Bilibid Prison Compo-und sa Muntinlupa. Gihangyo nilakang Sec. Menardo Guevarra ngapugngan ang demolisyon sa ilangmga panimalay, nga gimando ni Di-rector General Nicanor Faeldon saBureau of Corrections.

Gipangunahan sa Kalipunanng mga Mamamayan na Pinagkai-sa sa New Bilibid Prison, Inc. angmaong kalihukan. Maapektuhan sademolisyon ang anaa sa 30,000 kamga lumulupyo. Kadaghanan ka-nila nanimuyo na sa lugar sulod sa30-40 ka tuig.

Sa Panay, nagpiket ang mgamyembro sa Bayan atubangan saIloilo City Hall niadtong Abril 26aron itukmod ang lokal nga gob-yerno nga aksyunan ang kakula-ngon sa tubig sa ilang lugar.

Ika-12 ka tuig nga pagkawa-la ni Jonas Burgos, gidumdum.Nagtapok sa atubangan sa upisinasa Commission on Human Rights saCommomwealth Avenue, QuezonCity ang mga kapamilya ni JonasBurgos ug mga tigpanalipod sa ka-tungod-tawo niadtong Abril 26.Pagdumdum kini sa ika-12 ka tuigsukad nga gidagit si Burgos sa mgatawo sa rehimeng US-Arroyo. Gi-kundena nila ang nagapadayon ngakawalay-tulubagon sa nasud ugang teroristang mga atake sa re-himeng Duterte sa katawhan.

Samtang niadtong Abril 27,kadungan sa pagdungog sa kasonilang Vicente Ladlad ug magtia-yong Alberto ug Virginia Villamorsa Quezon City Hall of Justice,nagpiket ang ilang mga kapamilyaug mga tigpanalipod sa katungod-tawo aron ipanawagan ang hina-naling pagbuhi sa tulo.

Nagprotesta usab ang mgamyembro sa National Federationof Sugar Workers, Kilusang Mag-bubukid ng Pilipinas ug mga tig-panalipod sa katungod-tawoniadtong Abril 30 sa NorthernNegros.

Gidumdum sa mga nitambong angkamabayanihon ni Macliing Dulag, li-der sa tribung Kalinga nga nibatok saproyektong Chico River Dam sa dikta-durang Marcos. Gipatay si Dulag samga sundalo niadtong Abril 24, 1980.

Kapin 3,000 ang nagmartsa saBenguet niadtong Abril 29. Gisalmu-tan kini sa mga nasudnong minoryagikan sa Mindanao, Panay, CentralLuzon, ug Southern Tagalog. Nitam-bong usab ang mga tagasuporta gikansa laing nasud. Nagtapok usab niad-tong Abril 27 ang mga myembro sa

CPA sa Mt.Province, Apayao, Ifugao.Gipangunahan usab sa CPA ang

usa ka protesta sa lokasyon sa ChicoRiver Pump Irrigation Project sa Pi-nucoc, Pinuknuk, Kalinga niadtongAbril 23. Pagka ugma, 1,000 ang ni-salmot sa usa ka protesta sa TabukCity aron batokan ang tiraniya.Niadtong Abril 24 usab, nagmartsaang mga progresibong organisasyonsa Baguio City ug Bangued, Abra.Samtang, nagsaulog niadtong Abril21 ang mga katutubo sa Igorot nganakabase sa Hongkong.


Ikatulong kudeta batok kang Maduro, pakyas gihapon

Karera sa pagpadaghan og armas nukleyar,

subling miinit

Gaza, subling

giatake sa Israel

MOKABAT NA SA 19 ka Pales-tino ang namatay sa mga pag-pamomba sa Israel sa kabala-yan nga bahin sa Gaza sulod saduha ka adlaw niining Mayo.Lakip dinhi ang usa ka mabdosug usa ka upat ka bulang puya.Ang pagpamomba mao ang tu-bag sa Israel sa pipila ka atakenga gilunsad sa Hamas sa mgapwersang pangseguridad saIsrael. Nahitabo kini taliwalasa negosasyong pangkalinawtali sa duha ka nasud.

Ayha niini, nagpahigayonog demonstrasyon ang liboanka mga Palestino duol sa koralpalibot sa bahin sa Gaza ngagiukopa sa Israel. Ang de-monstrasyon mao ang pag-dumdum sa anibersaryo samga paglihok niadtong miagingtuig kung asa 62 ang gipataysa mga sundalo sa Israel sausa lang ka adlaw. Panawagannila nga ibalik ang mga teri-toryong giilog kanila sa Israelniadto pang 1948, kung asanahitabo ang malukpanongpagpamakwit sa mga Palestinogikan sa ilang mga lugar ngagitawag nilang “Al Nakba” oAng Disgrasya.

SIGURADO NGA SUBLING miinit ang karera sa US ug Rusya sa produksyon ugpaggamit og armas nukleyar human gianunsyo ni Donald Trump, presidente saUS, ang posibleng pag-atras sa nasud sa Intermediate-Range Nuclear ForceTreaty (INF) niadtong Pebrero 2.

Kung idayon ni Trump ang pag-atras, diha-dihang mawad-an og bi-sa sa US ang maong tratado saumaabot nga Hulyo. Gibawal sa INFang paggamit og mga misayl nganukleyar ug kumbensyunal nga adu-nay katakus nga molupad og distan-syang 500 hangtud 5,500 kilometro.Una kining gipirmahan niadtong1987 sa kanhing lider sa Soviet Uni-on nga si Mikhail Gorbachev ug pre-sident sa US nga si Ronald Reagan.

Una nang giatrasan sa US angtratadong nagabawal sa paggamitog mga misayl nga ballistic niadtong2002. Sa pagkakaron, usa nalang katratado, ang New Start nga nagali-mita sa paggamit og misayl nga du-nay gilay-on ang lupad, ang ginailasa duha ka nasud. Nakatakda nausab kining repasuhon ug ibasura niTrump sa 2021.

Karon pa lang, kamulo na ang USsa produksyon og mga bag-ong ar-mas nukleyar aron idugang sa kanhina niining lapad nga arsenal. Kaba-hin dinhi ang mga armas nukleyar samga submarino niini. Nahitakdang

motubo og bilyun-bilyong kita angpinakadagkung kumpanyang naga-mugna og armas sama sa Boeing,Honeywell International, LockheedMartin ug Northrop Grumman salumbaanay’ng nukleyar. Sa kasamta-ngan, gunit sa Rusya (kanhing SovietUnion) ug US ang 90% sa armas nuk-leyar sa tibuok kalibutan.

Sa kalambigit nga balita, naka-takda na usab atrasan sa US angArm Trade Treaty, usa ka tratadongnagabawal sa pagbaligya og armassa mga nasud nga dunay embargoug kadtong nagagamit niini alang sahenosidyo, mga krimen batok sa ka-tawhan o terorismo. Ang maongtratado gipirmahan sa 101 ka nasudniadtong 2013, lakip ang US, Ger-many, France ug UK. Sa pag-atrassa tratado, mahimo nang walay li-mitasyong magbaligya ang US samga pasistang nasud sama sa SaudiArabia, nga ilado sa pagpamombaug pagpamatay og mga sibilyan saYemen, ug sa Pilipinas, bisan daya-gan niining ginabatikos ang “gyerasa droga” sa rehimeng Duterte.

SUBLING NAPAKYAS ANG pagsulay’ng kudeta aron palagputon si NicolasMaduro, presidente sa Venezuela, sa mga pwersang maki-oligarkiya ug maki-US niadtong Abril 29.

Ikatulong pagsulay na kini samilabay’ng lima ka bulan lamang.Usa ka adlaw ayha niini, nanawagansi Juan Guiado, ang nagdeklara sakaugalingon isip presidente sa na-sud, sa armadong pwersa sa Ve-nezuela nga talikdan si Maduro ugilunsad ang usa ka kudeta ngamagpwesto kaniya isip presidente.Kadungan niini, nanawagan si Guia-do og kaylap nga demonstrasyon sa

nasudnong kabisera. Gawas sa pi-pila ka sundalo, nagpabilin ang su-porta sa armadong hukbo sa Ve-nezuela kang Maduro.

Giatbangan usab ang mga de-monstrasyong gipatawag ni Guiadosa dinagkung paglihok sa mga Ve-nezuelan nga nagasuporta sa lehi-timong gubyerno. Gipangbasol niGuiado ang pagkapakyas sa mga“napakyas nga saad” sa pipila ka

upisyal militar. Human mapakyas,nanawagan pa si Guiado og daya-gang interbensyong militar gikan saUS. Sa maong panahon, positibo ki-ning gitubag sa Department ofDefense sa nasud.

Kabahin ang serye sa mga pag-sulay nga pagpalagpot sa pakana saUS nga giilang “Operation Liberty.”Niadtong Mayo 1, sa okasyon saInternasyunal nga Adlaw sa Pamuo,gipasalamatan ni Maduro ang ar-madong hukbo ug katawhan sa Ve-nezuela sa ilang baruganan batoksa pagpanginlabot sa US.

Documents

New People's ArmyFrancisco sa maong lungsod. Usa pa ka sundalo ang samaron. Duha ka sundalo usab ang patay sa gipahiga-yon nga ispesyal nga operasyon niad-tong Abril 17 sa Barangay