NBN April 2016

NÜKLEER FAALİYET HABERLERİTürkiye Nükleer Sanayi Derneği’nin dergisi

Nükleer Tedarik Zincirinde Türk Endüstrisi: Zorluklar ve Fırsatlar

T Ü R K İ Y E ' D E Nükleer Güvenlik

Hakkında :

Koray Tuncer : Nükleer teknoloji Türkiye’nin ihracatını artıracak

Salih Çetin’le röportaj: Türkiye’de bir Teknik Destek Organizasyonu Oluşturulması

Türk sanayisi için nükleer güç marketine genel bakış

April 2016

NUCLEAR BUSINESS NEWS, YOUR WINDOW TO THE TURKISHMENA NUCLEAR POWER MARKET

- Hundreds of decision makers in the global nuclear market- All procurement departments from major nuclear utilities- Government bodies- Safety authorities and technical safety units

- Research institutes- Component manufacturers- Newly graduated engineers- More than 25,000 subscribers from 77 countries around the world who are focused on the Turkish and MENA region nuclear market

Our Readers:

Company name: .........…………………………………………………………….……………………………………...…...........Address: …………………………………………………………….……………………………………...……...……………………….………………………………………….…………………………….……………...…………..............................................

Tel: …………………..…………………………….………………Contact name: …………………………………..………………Function: ………………………………………………………….……………………….………………………...........................Email: ..……………….………………………………………….….……...........................................................................

Aline TelleBusiness Development Director [email protected]

Full page Full page One-third page

US $500 month*

US $250 month*

US $167 month*

Take Action Now!

*Payment is on a yearly basis, 6 Issues a year

Date: Signature & Company Stamp:

CONTACT US TODAYArnaud Lefevre-BarilDynatom International [email protected]




Our Readers:





US $500 month*

US $250 month*

US $167 month*

Take Action Now!




Contents

CONTENTSEditör Kadrosu

Editörler:Aline TelleArnaud Lefevre

Haberler:Mevlut YukselAhmet Kağan MercanSefer BalciSerhat DeveciMeltem Salman

Tasarım FP (www.mediakaz.com) Captain Repost Çizgi Roman (L3 Mapps)

Resimler :Koray Tuncer

NIATRSağlık Sokak No:21 YenişehirAnkara / TURKEY

Telefon: +90 (312) 219 75 46

İnternet Adresi : http://www.niatr.org/

EDITORIAL STAFF

NIATR'ın kurucusu Koray Tuncer'in konuşması: Nükleer enerji piyasasındaki fırsatlarOpportunities in the nuclear power market : speech from Koray Tuncer, founder of the NIATR

İÇİNDEKİLER / CONTENTS

Salih Çetin ile röportaj: Türkiye’de bir Teknik Destek Organizasyonu oluşturulması. Interview with Salih Çetin: Creation of a Technical Safety Organization in Turkey.

Türk sanayisi için nükleer güç marketine genel bakışOverview of the nuclear power market for the Turkish industry

NÜKLEER SÖZLÜĞÜ / NUCLEAR GLOSSARY

YÖNETMELİK / REGULATION

Nükleer Tesisler İçin Ekipman Tedarik Sürecine ve İmalatçıların Onaylanmasına İlişkin Yönetmelik

HABERLER / NEWS

Şirket - Sanayi haberler Company-Industry News Ayın vurgulanan haberleriHighlighted News of the Month

Uluslarası İşbirliği International Cooperation

4

6

16

30

40

4651

Değerli Üyelerimiz,

08 Mart 2016 tarihinde; 248 şirketten 850 kişinin katılımıyla 3. Uluslararası Nükleer Santraller Zirvesi düzenlenmiştir. Zirvemiz, ilgili Türk kurumlarının ve uluslararası ortaklarımızın da desteğiyle Orta Doğu ve Afrika’nın en büyük nükleer güç etkinliği olmuştur.

2015 yılında düzenlenen Zirve’den sonra yapılan iş ortaklıkları Türkiye Nükleer Sanayi Derneğinin kurulmasının ne kadar isabetli olduğunu göstermiştir.

Derneğimiz, son 6 ay içerisinde nükleer güvenlik, eğitim, araştırma ve bilgi paylaşımı alanlarında ilgili uluslararası derneklerle işbirliği anlaşmaları imzalamıştır: Fransa (GIIN), İngil-tere (NIAUK), Kanada (OCI), Çek Cumhuriyeti (CNS) ve Bulgaristan (Bulatom).

3. Zirveden sonra yeni işbirliği anlaşmaları imzalayarak ağımızı daha da genişlettik: Romanya (AREN), Belçika (Agoria) ve ABD (USNIC). Derneğimiz yakın bir zamanda Ukrayna, Finlandiya ve İspanya ile de iyi niyet anlaşmaları imzalayacaktır.

Derneğimiz; ABD, İsviçre ve Çin derneklerinden de aldığı destekle 2016 yılı içerisinde her ay iki yeni işbirliği anlaşması imzalamayı planlamaktadır. Böylece, önümüzdeki 3 yıl içerisinde Orta Doğu ve Afrika’daki tüm yeni nükleer enerji projelerinde Türk şirketlerine yol gösterir konumda olmayı amaçlıyoruz.

Orta Doğu ve Afrika’daki 14 ülkede 58 nükleer enerji santrali kurulması planlandığı için önü-müzdeki 30 yıl boyunca Türk şirketleri için bu alanda büyük fırsatlar vardır ve derneğimiz, Türk şirketlerinin bu iş fırsatlarından yararlanması için onlara öncülük etmeyi amaçlamaktadır.

Bizim dışımızda başka hiçbir derneğin bu kadar büyük hedefleri olmadığı için tüm yerli ve ya-bancı şirketleri bu girişimde yer almaya davet ediyoruz.

Hem yerli hem de yabancı şirketlerin bu yılki zirvemize gösterdiği ilgi, Orta Doğu ve Afrika bölgesiyle iş yapmaya başlama zamanının geldiğini de göstermektedir. Mevlana’nın da dediği gibi: “Evrendeki her şey senin içinde, her şeyi kendinden dile”

Son olarak, Türkiye Nükleer Sanayi Derneği’nin potansiyeline inanan ve kurulmasına destek veren tüm Yönetim Kurulu Üyelerine teşekkürlerimi sunarım.

KorayTuncerGenelSekreter

NÜKLEER SANAYİ DERNEĞİ

NIATR'ın kurucusu Koray Tuncer'in konuşması: Nükleer Güç piyasasındaki fırsatlar

4

INTERVIEWMAVİNCİ ile Röportaj

2016 NBN Nisan

MAVİNCİ ile Röportaj - 2016 NBN Nisan

NBN: Salih, bana kendinden biraz daha bahseder misin? Nereden me-zun oldun ve işin sana ne kazandırdı? SÇ: Kendimi bir girişimci olarak tanımlıyo-rum. İşimi ve ilişkilerimi zenginleştirmek adına her zaman sorumluluk almaya ça-lışırım. Türkiye’de birçok önemli firma ile çeşitli güvenlik ve savunma projelerinde çalıştım. Aslen bir endüstri mühendisioldu-ğumhalde, mezunolduktan sonra büyükoran-dayazılım mühendisliği süreçlerindeyeraldım. NBN: Hangi üniversiteden mezun oldun? SC: İlk olarak Uludağ Üniversitesi’nden (Bursa) mezun oldum. Daha sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (Ankara) Yazılım Mühendisliği Programı’nı tamamladım. Birçok Ar-Ge projele-rinde çalışmak, bana çeşitli üniversiteler ile güçlü bir işbirliği ortamı hazırladı. Halen üniversiteler ile farklı çalışmalar içindeyim. Bir proje yapar-ken temel olarak iş odaklı konulara ve iş haya-tının zorluklarına odaklanırım. Bu nedenle işim-de ve ilişkilerimde çevik yaklaşımlar kullanırım. Her zaman en kısa sürede işimi tamamlamak ve sözlerimi gerçekleştirmek için, müşterilerime ve ortaklarıma daha yakın olmaya çalışırım. Bu misyonu gerçekleştirirken şirketimi ve çalışan-larımı, etkin hareket etmek ve hedef odaklı iş yapmak için, bu ruh haline getirmeye çalışırım. NBN: Üniversiteden ne zaman mezun ol-dun? Bu arada AFAD ile çalıştığın doğru mu?

SC: Evet. Fakat ilk olarak 2001 den 2007 ka-dar HAVELSAN’da çalıştım. 2007’den 2011’e kadar da OYAK Teknoloji’de Ar-Ge Müdü-rü pozisyonunda çalıştım. Bu 11 yıl boyunca özellikle KBRN (Kimyasal Biyolojik Radyolojik Nük-leer) projeleri olmak üzere güvenlik ve savunma projeleri üzerinde yoğun çalışma-lar yaptım. Bu şirketler ile çalışmalarımı

tamamladıktan sonra MAVİNCİ’yi kurarak öncelikle AFAD ile çalışmalara başladım. NBN: Yani çoğunlukla askeri yazı-lımlara dâhil edildin diyebilir miyiz?

SC: Evet. MAVİNCİ’den önceki 11 yıl boyun-ca askeri yazılımlar ve bunun yanında NATO projeleri üzerine odaklandım. Bu projeler için uzun süreliğine Belçika, İtalya, Almanya ve Norveç’e gittim. Bazıları kısmen NATO ile ba-zıları da sadece Türk Ordusu ile ilgili olduğun-dan bu askeri projeler üzerinde yoğun olarak çalıştım. Bu bana, güvenlik ve savunma sektö-ründe neler olup bittiğini anlamam için olanak sağladı. Bu nedenle AFAD projelerini model-lemeye başlamak benim için çok kolay oldu. NBN: MAVİNCİ’yi ne zaman kur-dun ve MAVİNCİ ne anlama geliyor?

SC:MAVİNCİ’yieşimin doğum gününde, 23 Mart 2012’de kurdum. İlham kaynağım her zaman eşim be çocuklarım oldu. Hepsi mavi gözlü ol-dukları için şirkete MAVİİNCİ adını vermek iste-dim. Bir akşam eşimle çay içerken bana dönüp “istersen bir harfi silelim, MAVİNCİ olsun; DaVin-ci gibi...” Böylece MAVİNCİ doğmuş oldu. MAVİN-Cİkurulduğunda sadece ben, eşim ve en küçüğü 1 yaşında olan üç erkek çocuğumun olduğu bir aile şirketiydi. Başlangıçta bir ev ofisi olarak ku-ruldu. Dört ay sonra MAVİNCİ’yi bir yıllığına An-kara Üniversitesi Teknokent’e, 15m2’lik bir ofise taşıdık. Kurulduktan yaklaşık bir yıl sonra, Hacet-tepe Üniversitesi Teknokent’deki 450m2’lik yeni merkezimize taşındık ve bu bize birçok fırsat ka-zandırdı.MAVİNCİ bize sadece iş hayatında ba-şarı getirmedi, ailemizin daha sıkı kenetlenerek duygusal bir güç haline gelmesini de sağladı. Sü-rekli büyüyen ve kurumsallaşan MAVİNCİ için ai-lem her zaman bu şirketin ruhu olarak kalacaktır.

6

MAVİNCİ ile Röportaj 2016 NBN Nisan

NBN: Güzel bir şirkette çalışıyordun, birçok askeri yetkililere ve uluslararası bir hayata erişimin vardı. Neden MAVİNCİ’yi kurdun?

SC: MAVİNCİ’yi kurma düşünceme başlangıç-ta kimse destek vermedi. Etrafımdaki herkes bunun büyük bir hata olduğunu söyledi. Çok güzel bir maaşım vardı ve şirketimde çok ba-şarılıydım. Çalıştığım şirketler bana uzun süre bütün kapıları açmalarına rağmen, anladım ki kariyerim için çok önemli olan KBRN’ye ya-tırım yapmayacaklardı. 2002’de HAVELSAN’da çalışmaya başladığım zaman uzun bir süre benim adım NBC (Nükleer Biyolojik Kimyasal) Salih idi, Salih Çetin değildi. NBC ile benim ka-dar ilgili kimse yoktu Türkiye’de. Türk Silahlı Kuvvetleri’ne, yurt içinde ve NATO’da NBC uz-manlığı desteği verdim. Türkiye adına birçok tatbikata katıldım. Katkı sağladığım çalışmalar bazen yazılı olarak NATO’ya Türkiye’nin KBRN hakkındaki düşünceleri olarak yansırdı. Bu süre zarfında birçok başarı belgesi kazandım ve KBRN artık benim hayatım olmuştu. Eşimle şirketi kurarken çıkış noktamız bu alana daha fazla yatırım yapmak ve MAVİNCİ’yi KBRN konu-sunda uluslararası bir marka haline getirmekti.

NBN: Bu şirketi kurmaya ve taşımaya karar verdin. Küçük bir yerden baş-layıp nasıl Hacettepe Teknokent’e ta-şıdığını açıkladın, şimdi pozisyonun nedir? Sadece bir hissedar mısın yok-sa CEO mu? BU şirketteki yerin nedir?

SC: Kurduktan bir yıl sonra şirketin gelişmesi için bir ortak aldık, iki yıl daha böyle devam et-tikten sonra diğer ortağın tüm hisselerini satın aldım. Şimdi, MAVİNCİ hisselerinin %100’üne sahibim ve MAVİNCİ’nin genel müdürüyüm.

NBN: Bana son 3 yılda şirketinin 15m2’lik bir ofisten şimdi sahip olduğun 450m2’lik bir binaya gelişmesinde yardımcı olan ana kilometre taşını söyleyebilir misin?

SC: Önceleri sadece KBRN’ye odaklandık, son-ra AFAD için birkaç başarılı proje geliştirmemiz önümüze yeni fırsatlar çıkardı. Şimdi AFAD için Türkiye’de birçok kampta konuşlandırılmış Su-riyeli mültecilerin yönetilmesine yönelik AFKEN (AFAD Geçici Kent Yönetim Sistemi) yazılımını geliştiriyoruz. Devamında AFAD’ın kullanımı-na sunulmak üzere TÜBITAK ile bir KBRN Ya-yılım Analiz Yazılımı geliştirdik. Bu proje bize TÜBİTAK ile daha yakın çalışma imkanı sağla-dı. Emniyet Genel Müdürlüğü için geliştirdiği-miz proje MAVİNCİ’nin güvenlik ve savunma sektörüne daha iyi hazırlanmasına ve kurum-sal altyapısını güçlendirmesine imkan verdi.

NBN: KBRN işine girdiğiniz-de ne tür zorluklarla karşılaştınız?

SC: İnsanlar benim hakkımda konuştukların-da “Eğer Salih biriyle konuşursa, onları kesin-likle ikna edecektir” derler. Bu zamana kadar başarısız olmadım. Temel problemim kaynak bulmaktı. Fikir geliştirebilirim, vizyon gelişti-rebilirim ve kapıları açabilirim. Devlet, özel sektör ve diğer insanlarla iyi ilişkilere sahip olmanın değerine inanırım. Her zaman kar-şımdakinin sıkıntısını analiz edip çözüm bul-maya odaklanırım. Hızlı hareket edebilirim, ancak finansal kaynak çoğu zaman önemli bir problem olduğundan enerjimin önem-li bir kısmını bu alanda çözüme ayırdım.

7


NBN: Aile şirketi olmanız durumu bu mad-di probleme sebep oluyor olabilir mi? Bu durumda, finansal kurumların banka-ları sizin pazarınızı desteklemiyor mu?

SC: Evet, bankalardan ya da diğer kaynaklar-dan destek almak kolay değil. Onlar 20000 Euro verebilirler. Ama benim fikirlerimi ger-çekleştirmem için daha fazla yatırıma ihtiya-cım var. Bu destek bunun için yeterli değil. Benim KBRN alanında araştırma-geliştirme ve BT sektörü için akredite olmamı sağlayacak uz-manlara ihtiyacım var. Vizyonuma göre, eğer her şeyi tamamlarsam, sektöre güzel sonuç-lar getirebilirim, Türkiye’ye insan kaynakları ve Ar-Ge alanlarında uzmanlıkları sağlamak için fırsatlar verebilirim. Bu sebeple çok çalışarak parayı elde etmeye çalıştım. Çok çalıştım ve projelerimden para kazandım ve yatırım yap-tım. Bugünkü konumumuza bu şekilde ulaştık.

NBN: MAVİNCİ’yi ilk olarak KBRN çalışmala-rı için kurdunuz. Siz çalışmalarınızı güvenlik yazılımlarına ve felaket ya da dış olaylarla ilgili alanlara genişleteceğinizi söylediniz. O zamandaki vizyonunuz neydi? Türkiye’de belirli marketlerde lider olmak istiyor mu-sunuz? Eğer öyleyse, hangi marketlerde ve alt marketlerde lider olmak istiyorsunuz?

SC: Öncelikle, KBRN alanında Türkiye’de bir numara olmak istiyoruz. Böylelikle kimyasal, biyolojik, nükleer ve radyolojik alanlarda çö-züm sağlayıcı olabiliriz. Bu durum ise sadece yazılım geliştirmekle değil ayrıca baştan sona proje yönetimi için çözüm üretmek anlamına gelir. BT perspektifinden bakılırsa, Türkiye’de bir takım Coca Cola uygulamaları için çözüm üreten bir merkez konumundayız. Onlara bir-çok sistem ve yetenek kazandırdık. Güven-lik ve IT alanındaki sıkı çalışmamızdan dolayı, potansiyelimizi gören Coca Cola tarafı bizim-le çalışmayı tercih etti. KBRN için Türkiye’de

bir numara ve dünyada da en iyi 10 firma içinde olmak istiyoruz. BT sektöründe ise, Türkiye’deki en başarılı 100 firma içerisinde olmayı hedeflemekteyiz. Müşterilerimizin say-gısını kazanmak istiyoruz ve bu şekilde daha fazla iş olanağı sağlayacağımızı düşünüyoruz.

NBN: 2015’e bakarsak, bu yıla kadar neler başardınız?

SC: Son 2 yılda, İstanbul’daki Nükleer Güç Santralleri Zirvesi’ne katıldık. Bu yıllarda nük-leer alanda çok iyi fırsatların olduğunun far-kına vardık. Öncelikle KBRN alanının yanında kendimizi nükleer alana taşırken kazanmamız gereken birçok niteliğin olduğunun farkına vardık. Türkiye’de bu alanda mevcut büyük boşluğun KBRN’deki gibi sıkı çalışarak doldu-rulabileceğine inanıyoruz. Bu MAVİNCİ’nin kariyeri için yeni bir alanda önemli bir fırsat olacaktır. 2015’de birkaç anlaşma imzaladık. Bizim Almanya’dan GRS ile görüşmelerimiz oldu. GRS ve MAVİNCİ arasında Türkiye’nin TSO’sunun kurulması için teknoloji transferi ve işbirliği anlaşması imzalandı. Nükleer Eği-tim Simülatörleri kapsamında L3-MAPPS ile iş birliği anlaşması imzalanarak Türkiye’de nükleer alandaki yatırımlara hız verilmiş oldu.

8

NBN: Nükleer dışında bize diğer başarı-larınızdan bahsedebilir misiniz? Müşte-rileriniz kimler? Sadece Türkler mi yok-sa yurtdışından da müşteriniz var mı?

SC: Mümkün olduğunca müşterilerimizin güve-nini kazanarak onların bir iş ortağı olmayı he-defliyoruz. AFAD bizim için önemli bir müşteri. Onlar için neredeyse 10 proje tamamladık. Her projede yeni yaklaşımlar geliştirerek değer kat-maya çalışıyoruz. TÜBİTAK, Ar-Ge destekleri ile bizim için önemli bir kaynak. Atmosferik dağılım modelleriyle ilgili bir Ar-Ge projesini TÜBİTAK’ın kontrolünde bitirdik. Ayrıca bizim Türkiye’deki üniversitelerle güzel ilişkilerimiz bulunmakta-dır. Birlikte birçok anlaşma gerçekleştirdiğimiz Hacettepe Üniversitesi ile çok yakın çalışmakta-yız ve yeni projeler hazırlamaktayız. Bu durum gelecekte de beraber çalışmamızı sağlayacak-tır. Bunun yanı sıra Ankara’daki diğer üniversi-teler ve İstanbul Teknik Üniversitesi ile de yakın temas içindeyiz. KBRN çözümleri kapsamında Türk Silahlı Kuvvetleri’ne çözüm üreten FNSS, Havelsan vb. Savunma Sanayii şirketleri ile ya-kın temas halindeyiz. KBRN ve nükleer alanda farklı stratejileri gerçekleştirmek üzere TAEK’le görüşmelerimiz sürüyor. Bunların yanında Ericsson ve Indra gibi Savunma Sanayii şirketle-ri ile güvenlik ve savunma kapsamında iş ortak-lıklarımız bulunuyor. BT alanında geliştirdiğimiz framework sayesinde Coca Cola Türkiye’nin müşteri yatırım analizlerine dönük iş süreçleri-ni modelledik. Tüm bu çalışmalarımız ve müş-teri ilişkilerimiz büyüyerek devam etmektedir.

NBN: İşinizin büyük bir kısmı Türkiye’de mi?

SC: Şu an için evet. Ama GRS örneğin-de, Biz Münih’e gittik ve onlar MAVİN-Cİ ile işbirliği için birçok öneride bulun-dular. Genel olarak nükleer güvenlik araştırmaları konularında önemli çözümlere sahipler. Gerçekleştirdiğimiz anlaşma ile fir-mamıza teknoloji transferi sağlamış olacağız.

Böylece birlikte Türkiye’de bir-çok projeyi yapma fırsatı bulacağız.

NBN: Siz daha öncede Türkiye ile diğer ge-lişmiş ülkeler arasında nükleer alanda büyük bir boşluk olduğundan bahsetmiş-tiniz, bu yüzden bu pazara girmeye karar verdiniz. Neden nükleer alanda çalışmak istiyorsunuz? Diğer birçok pazarda da boş-luklar var. Sizi nükleer pazara çeken nedir?

SC: Beni bu pazara çeken sebep benzersiz bir pazar olmasıdır. Eğer bu bilgi birikimine sahip olursanız dünya çapında benzersiz bir konu-ma ulaşabilirsiniz. Örneğin BT pazarında da çalışabileceğim büyük boşluklar var, ancak bu alanda bir numara olmak ve marka oluştur-mak daha zor. Sadece iyi işler yapabilen çok iyi bir şirket olabiliriz. Biz, geleceğe bakış açı-sına şekil veren kalitede olmak istiyoruz. Eğer geleceği değiştirme fikriniz varsa KBRN veya nükleer alanlar size çok iyi fırsatlar sunar. Bu olay sadece finansal başarı ile ilgili değil, bu olay geleceği değiştirmek ve önemli insanları bir araya getirip bir şeyleri yönetmekle ilgilidir.


9

NBN: Nükleer Alana girmeye ne zaman karar verdiniz, Şirketinizde ne değişti?

SC: Daha önce belirttiğim gibi nükleer zirve-ler karar vermemizde önemli rol oynadılar. Her şeyden önce çalışma şeklimizi değiştirdik. Çünkü bu konu BT projeleri ya da yazılım ge-liştirmek gibi değil, her şeyden önce vizyon ge-liştirmek ile ilgili bir konu. Bu yüzden ben ve iş arkadaşlarım kalite ve sayı anlamında daha etkin çıktı almaya karar verdik. Uluslararası bir şirket olmak ve bu seviyede iş ortaklarına sahip olmak yoğun ve etkin çalışmayı zorunlu kılıyor. NBN: İnsan kaynaklarınızda hiç zor-luk çektiniz mi? Eğer evet diyorsanız bunları düzeltmek için neler yaptınız?

SC: Evet, kolay olmadı çünkü çok spesifik bir alan. Nükleer ya da KBRN için sektör dışın-dan birilerini getirip onlara bir şeyler geliştir-melerini söylemeniz istediğiniz sonuçları do-ğurmayabilir. Bu sebeple yatırım yapmanız, çalışanlarınıza zaman ve para harcamanız ve onlarla uzun bir süre beraber çalışmanız ge-rekir, ayrıca onlara gizli bilgiler veriyorsunuz. Bu gibi nedenlerden dolayı Hacettepe Üni-versitesi ile çalışmaya başladık çünkü doğru kişileri bulmak kolay değil. Hacettepe Üni-versitesi bize çok başarılı bazı öğrencileri-ni önerdi ve kendileri ile çalışmaya başladık.

NBN: Türkiye’de TSO yapısını oluşturmak için Hacettepe ile iş birliğinizden ve GRS ile ortak olduğunuzdan bahsettiniz. Ne-den Türkiye TSO’su olmayı istediniz, bu-nun sebeplerinden bahsedebilir misiniz?

SC: Nükleer sektör Türkiye için birçok fırsat va-dediyor. Bir yazılım şirketi olarak, bu sektörde güvenlik araştırmaları, radyasyondan korun-ma, atık yönetimi vb. alanlarda uygulama geliş-tirmek sektöre daha kolay giriş yapabilmemizi

sağladı. Sonuçta bildiğimiz teknolojileri farklı bir sektörde yeni uzmanlıklarla geliştirme im-kanı kazanmış olduk. TSO (Teknik Destek Or-ganizasyonu) bu alanlarda faaliyet gösteren bir yapıdır. Türkiye’de böyle bir yapılanmanın bulunmaması bizim için heyecan verici bir fır-sat oldu. Kurduğumuz TTSO Nükleer A.Ş. (Tur-kish Technical SupportOrganization) ülkemiz-de bu açığı kapatacak nitelikte organize edildi. NBN: GRS ve MAVİNCİ arasında-ki ilk diyalog nasıldı? GRS sizinle bir-likte çalışmaya nasıl karar verdi?

SC: Bizi GRS’e tanıtan çok iyi bir ortağımız var. Her iki taraf da diğerinin amacını iyi an-ladı. GRS marketini Türkiye ile genişletme-ye ihtiyaç duyuyor ve biz, bizi uzun bir süre destekleyecek uzmanlara ihtiyaç duyuyo-ruz. Nükleer bilgiyi kısa bir sürede elde et-mek kolay değildir. GRS’tenMAVİNCİ’ye olan teknoloji transferi bize güç sağlıyor. Türkiye için bilgi birikiminde onlarca yıl kazanacağız. Eğer zamandan tasarruf etmek, iyi bir uluslararası destek edinmek istiyorsa-nız ve Türkiye’de hiç TSO yok ise, bu çok iyi bir fırsattır. Ve eğer KBRN alanından ge-liyorsanız, hızlı ilerlemek daha kolaydır.


10

NBN: Bir teknoloji transferinden bahset-tiniz. Sadece insan kaynağı olarak değil aynı zamanda finansal açıdan çok önem-li bir yatırım yapmak zorundasınız. Bunu nasıl yapacaksınız? İşinizin diğer kıs-mından bütçe alıp bunu nükleer alanda-ki gelişmelerinize mi harcayacaksınız?

SC: Genç bir insanım ve zamanım var. Ge-lecekte başarılı olmak için bekleyebilirim. Diğer projelerden kaynak elde ettiğimiz-de, nükleere yatırım yapabiliriz. Zamanla nükleer çalışmalarımız kendi kendini finan-se edecektir. Şimdi bizim için doğru zaman.

NBN: GRS dünyanın en üst TSO’larından biri ve onlar nükleer uzmanlığını sizinle payla-şacak. Aynı zamanda simülasyonda dünya lideri olan L3 Mapps ile başka bir anlaşma imzaladınız. Neden L3 Mapps’a yaklaştınız?

SC: İstanbul’daki son Nükleer Enerji Santral-leri Zirvesi süresince, görüşme başlatmak için bize yakınlaşan L3 Mapps ile anlaşma imzala-dık. Onların nükleer simülasyon konusunda dünyada bir numara olduğunu anladık. Nükle-er eğitim simülatörleri ve altyapıları hakkında inanılmaz yetenekleri var. Bizimle paylaşmaya açıklar. Türkiye’de yatırım yapmak veya çalış-mak için bir şirket aradıklarına inanıyorum.

Bu ortaklığın iki şirket için de fay-dalı olabileceğini ve marketlerimi-zi beraber genişletebileceğimizi anladık.

NBN: Bu zirveye katılımınız si-zin için büyük bir başarı sağladı.

SC: Evet. Çok başarılıydık. Nükleer-de en değerli yatırımım INPPS’ye katılı-mımdır. Bu bizim dönüm noktamızdır.

NBN: Avrupa’daki bazı eğitimleri takip ettiğinizden beri, insanların yeterlilikle-rinin ne kadar önemli olduğunu biliyor-sunuz. Türkiye’de size katılabilecek böy-le nitelikli uzmanlar bulabilecek misiniz?

SC: Şu an Türkiye’de nükleer bir kümemiz var ve MAVİNCİ bunun bir parçasıdır. Aynı zamanda Türkiye Nükleer Sanayi Derneğinin (NIATR) bir üyesiyiz. Bu bize bazı yeni kapılar açmaktadır. Türkiye Nükleer Sanayi Derneğinde, birlikte bil-gilerimizi paylaştığımız, Amerika’dan, sanayiden ve Hacettepe Üniversitesindeki profesörlerden birkaç üyemiz vardır. TSO hakkında konuştu-ğumuzda, birçoğu bu çalışmaları destekleyebi-leceklerini söylediler. Kümede laboratuvarlar, üniversiteler, şirketler vb. kadar 40 tan fazla or-ganizasyon var. TSO çalışmaları için bir danışma kurulu kurduk ve buraya dünya çapında çoğu Türk olan önemli bilim adamlarını davet ettik. Kendileri son derece sıcak bir yaklaşım sergi-lediler ve şu an birlikte çalışmalara başladık.


11

NBN: İnsan kaynaklarının bulunmasının ko-lay olduğunu anladım, ancak bünyenize kat-tığınız mühendislerin eğitilmeleri gerekir.

SC: GRS ile olan ilişkiler halinde, teknoloji trans-feri gerçekleşecek. ATHLET ve ATHLET-CD ve ATLAS kod teknolojilerini MAVİNCİ’ye transfer edecekler ama şu an bunu Türkiye’de kimse bilmiyor. Yani, 2016’da Türkiye’de bir eğitim kursu düzenleyeceğiz. Uzmanlar gelecekler ve bünyemizdeki mühendisleri eğitecekler. NBN: Avrupa’da eğitim gördünüz. Ne tür eğitim gördüğünüz hakkın-da daha fazla bilgi verebilir misiniz?

SC: Ben ENSTI ( Avrupa Nükleer Güvenlik ve Emniyet Eğitim Enstitüsü) organizatörlüğün-de Nükleer Güvenlik alanında eğitim gördüm. GRS ve IRSN ikisi de ENSTI ile birlikte çalışı-yor. Birçok farklı türden programa sahipler. Aldığım eğitim nükleer süreçleri doğru analiz edip, değer üretebilmem için çok önemliydi.

NBN: Anladığım kadarıyla, Hacette-pe Üniversitesi’nde bazı nükleer mü-hendislik derslerini takip ederek eği-timinize hala devam ediyorsunuz.

SC: Farklı disiplinlerden (Endüstri Mühendisliği ve Yazılım Mühendisliği) gelen biri olarak, işim ile çok ilgili olduğu için Hacettepe Üniversitesi’nde-ki yüksek lisans programına başlamayı planlı-yorum. Şu an dışarıdan bazı dersleri alıyorum. NBN: Yurtdışında ve Türkiye’de bazı eğitimlerde bulunduğunuzdan di-ğer şirketlerle, laboratuvarlarla gö-rüşme imkanına sahipsiniz; sizin doldurabileceğiniz bazı boşlukla-rı görüyor musunuz? İnsanlar nükle-erde güvenlik gereksinimleri hakkın-

da ipucuna sahip değiller. Türkiye’de yaşanan sorunları değerlendirdiniz mi?

SC: Bence asıl problem eğitimdir. Herkes nükleer alanda çalışmaya başlamak istiyor fakat nasıl? Biz bu sektör hakkında herhan-gi bir bilgiye, uzmanlığa sahip değiliz. İnsan-lara eğitim vermek için bir olanağa sahibiz. Nükleer ekipmanın yanı sıra nükleer güven-lik çalışmalarımızı tamamlarsak, daha sonra endüstriyi eğitebiliriz ve gelecekteki projeler için onları hazırlayabiliriz. Düzenlemeler üze-rine de bazı çalışmalar yapabiliriz. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nu (TAEK) da destek-leyebiliriz, TAEK ve yabancı organizasyonlar (şirket, enstitü vb.) arasında köprü olabiliriz.


12

NBN: Bu konuda benim gibi siz de bi-liyorsunuz ki 3 konum var: Akku-yu, Sinop ve İğneada. Bu yerlerin sa-hipleri ile bağlantılarınız var mı?

SC: Rosatom ile tanıştığımızda Akkuyu için bazı toplantılar yaptık. Onlara profilimizi ver-dik ve halen onlarla iletişim içindeyiz. Gele-cekte, onlara daha yakın olmayı deneyeceğiz. İğneada ve Sinop için çalışmalarımıza yeni başladık. Sinop Üniversitesi, İTÜ, Marmara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi gibi üni-versiteler ile bilgi alışverişi sağladığımızdan buralara yakın olmaya odaklanıyoruz. Yakın çalıştığımız üniversiteler de görüşmelerinde bizi tanıtıyorlar. Üniversite-sanayi işbirliği yak-laşımımız bizim bu santrallere yönelik süreç-lere daha hızlı dahil olmamızı sağlayacaktır. NBN: Son zamanlarda Türkiye Nük-leer Sanayi Derneği oluşumu söz ko-nusudur. Bu derneğe katıldınız mı?

SC: Evet, ben bu derneğin başkanıyım. Ka-sımda 2015’te ilk toplantıyı yaptık, Genel Kurulumuz Aralık 2015’te idi. Bu yıl önemli anlaşmalara imza attık. NIATR olarak Kana-da, İngiltere, Fransa ve Bulgaristan Nükleer Sanayi Dernekleri ile anlaşmalar imzaladık. Böylece Türkiye’deki nükleer sanayinin ge-lişimine ve uluslararası ilişkilerin güçlendi-rilmesine katkı sağlayacağımıza inanıyoruz. NBN: Bu derneğe ne getirebileceğinizi dü-şünüyorsunuz?

SC: Biz Türkiye’nin TSO’su oluyoruz. Bu kap-samda KBRN ve nükleer alanda gerçekleşti-receğimiz Ar-Ge faaliyetleri ile sanayinin ih-tiyaçlarını karşılamayı, dolayısı ile NIATR’ın faaliyetlerine katkı sağlamayı hedefliyoruz. NIATR’da bir uzmana veya firmaya ihtiyacı-

mız olduğunda kendileri ile kolaylıkla iletişi-me geçebilir ve projelerimizde danışmanlık desteği alabiliriz. Ayrıca NIATR bünyesindeki firmalar ile ortak projeler geliştirerek derne-ğin daha etkin çalışmasına katkı sağlayabiliriz.

NBN: İnşa halinde olan veya Orta Doğu ve Afrika’da inşa edilecek olan birçok nükleer santral var. 2040’a kadar dün-yadaki nükleer tesis inşaatı daha büyük bir sayıya ulaşacak. İşinizi diğer ülkele-re de genişletmeyi planlıyor musunuz?

SC: ‘tsoturkey.com’ adıyla bir web sitesini haya-ta geçirdik. Bir web sitemizin olması herkesin bizi tanıması açısından çok önemlidir. Birçok uluslararası şirket ve işletmeci bizi 2016 yılında tanıyabilecekler. MAVİNCİ’ye aldığımız öğrenci-ler GRS ve L3 MAPPS gibi iş ortaklarımızla dün-yanın herhangi bir yerinde çalışarak uzmanlık-larını arttıracaklar. Yurt dışına MAVİNCİ adına çalışmak için giden tüm personelimiz aynı za-manda bizim temsilcilerimiz olacaklardır.


13

NBN: Avrupa’da Eurosafe adında büyük bir organizasyon 22 Ekim’de bitti. Bu, Avrupalı ve yabancı birçok TSO’yu top-ladı. Siz de Orta Doğu ve Afrika’yı kap-sayan böyle bir TSO organizasyonu or-ganize etmeyi düşünüyor musunuz?

SC: Biz ‘tsoturkey.com’ web sitesini kurarak ilk adımı attık. Ardından TTSO Nükleer A.Ş’yi kurduk. 3. Nükleer Santraller Zirvesi’nde diğer TSO’larla çalışabilmek için toplantılar düzen-leyebiliriz. Evet, zirvede ya da ileriki günlerin-de diğer TSO’ları toplamak için planlarım var. TSO’lar Türkiye’de işbirliği yapabilecekleri bir TSO olduğunu bilmeliler. Bu çok önemlidir. Akkuyu Rusların elinde. Sinop Japon/Fransız konsorsiyumundadır. İğneada farklı bir şey olacak. Bunun anlamı Türkiye’deki nükleer projelere ilgi duyabilecek farklı TSO’ların ola-cağıdır. Biz onlar için iyi bir ortak olabiliriz. NBN: Son bir sorum olacak. Türk nük-leer güç marketine ürün satmak veya iş yapmak isteyen birçok yabancı fir-ma olacaktır. Yabancı bir şirkete tav-siye verecek olursanız bu ne olurdu?

SC: Öncelikle, Türkiye’de iyi bir ortak bulma-ları gerekir. Bu çok önemlidir. Türk hüküme-tinin yasaları çok farklıdır. Çin örneğine ba-kacak olursak, bazı firmalar için zor olabilir, bazıları içinse kolay ama Avrupa için çok farklı. Türkiye de farklıdır. Hepimiz çok farklı kültür-lerden, şirketlerden, hükümetlerden ve ya-şam şartlarından geliyoruz. Ama biz ülkemi-zi, hükümetimizi biliyoruz ve bağlantılarımız var. Yabancılar için yerli bir ortak bulmak çok önemli çünkü bu hızlı gitmenizi sağlar. Bu sa-yede pazara girebilir ve otoritelerce daha ko-lay onaylanabilir ve sertifikalandırılabilirsiniz.





Our Readers:





US $500 month*

US $250 month*

US $167 month*

Take Action Now!




14




Our Readers:





US $500 month*

US $250 month*

US $167 month*

Take Action Now!




15


2003 yılında, Türkiye Bilimsel ve Teknolo-jik Araştırma Kurumu Bilim ve Teknoloji Üst Kurulu (TÜBİTAK), ülkenin üçüncü en yük-sek önceliği olarak nükleer güç santralleri-nin aracılığıyla elektrik üretimini listeledi.

Türk Hükümeti yabancı şirketler ile ortak olma potansiyeli olan Türk İşletmelerinin Afrika, Orta Doğu ve Asya gibi üçüncü ülkelerde özel-liklede enerji, madencilik ve taşıma pazarla-rında rekabet gücünü en üst düzeye çıkara-bilmesine odaklanmıştır. İSO olumlu ve artan ticari atmosferden faydalanarak nükleer küme oluşturuyor ve böylece tedarik zincirini ulus-lararası standartlara ulaştırmayı hedefliyor.

2015 yılının sonunda kurulan Türkiye Nükle-er Sanayi Derneği’nden (NÜKDER) önce Tür-kiye teknolojisini destekleyecek aktif bir lobi oluşumu bulunmamaktaydı. Avrupa’nın, Ku-zey Amerika’nın ve Asya pazarlarının nük-leer güç tedarik zincirindeki büyük ağırlığı, reaktör mühendisliğini kontrol etmektedir.

TTSO’nun hazırlamış olduğu bu rapor Türk teda-rik zinciri için Orta Doğu, Orta Asya ve Afrika’daki nükleer projelerde uzun vadede karlı iş fırsatları

olduğunu gösterir. Bu karlı iş Türk tedarik zin-ciri için %15 ile %20 bir aralıkta görülmektedir. Türk alıcılar bu pazardaki rekabetin ve fiyatlan-dırmanın henüz farkında olmamalarıyla bera-ber yabancı rakiplerin pazardaki genişlemesini yavaşlatmak için hazırlanan bu raporu kulla-nabilirler. Uzun vade iki dönemden oluşmak-tadır: 2016-2023 safhası ve 2023-2030 safhası

2023 yılına kadar Türkiye ağırlıklı olarak VVER ve ATMEA teknolojilerini kullanarak nükleer güç ünitelerini inşa edecektir. 2020 ile 2030 yılları ara-sında ülke birçok VVER ve ATMEA teknolojilerinin yanında Westinghouse- SPIC konsorsiyumun-dan gelen teklifle AP1000 ve CAP1400’ü de içe-ren başka santralleri Türkiye sanayisinin gelişen gücü ile inşa ederek bölgesel bir lider olacaktır.

TTSO’nun bu uygulama raporu, Türkiye paza-rının Küresel görüşünü ve rapor için kullanılan araştırmanın parçalarını, Türk sanayisinin fır-satları hakkında ve doğrudan yabancı sanayi-de var olan Avrupalı, Japon, Kuzey Amerikalı ve Rus Tedarik zincirleri ile rekabetin üstesinden gelebilecek önemli oyunculardan seçilen or-taklarını ve sonra da doğrudan EÜAŞ’a kamu hizmeti satabilme yöntemini gösterecektir.

Biz, Türk nükleer pazarının Rusya, Japonya, ABD, Çin ve Fransa gibi farklı iş kültürlerinden etkilendiğini görmekteyiz. Türk iş dünyası bi-zim uzmanlığımızla küresel nükleer sanayinin önemli bir parçası olarak nükleer sürece katılma fırsatına sahiptir. Nihai hedef Ortadoğu, Orta Asya ve Afrika’da küresel bir nükleer tedarik zinciri boyunca Türk ürünlerini pazarlamaktır.

2014 yılından beri Dynatom nükleer güç pazarında gelişmeleri için 150 Türk şir-ketini (94’ü İstanbul’da olmak üzere) ve ISO nükleer kümesini inceledi. Firma, beş önemli alan içinden 131 özelliği belirledi. Bu alanlar: Standartlar, Yurtdışı varlıkla-rı, Marka tanınırlıkları, Yabancı Fuarlar-da Sanal Tanınırlıkları ve Görünümleridir.

I. Yönetici Özeti

16

Şekil 1: Türkiye Pazarındaki Sekiz Kuvvet

Türk pazarındaki bu sekiz kuvvet, nükleer kümenin pazarın ve rekabe-tin ihtiyaçlarına (yerli ve yabancı) bağlı olarak engelleri ve fırsatları temsil eder.

Her kuvvet, küme içindeki bir organizasyonla veya Akkuyu projesindeki GOST standartlarını dik-kate alarak pazardaki herhangi bir bölüme odaklanıp, uluslararası bir iş ortağı ile bölgesel haki-miyet sağlayabilir veya INPPS gibi bölgesel zirvelerin ve yeni oluşturulmuş Türkiye Nükleer Sana-yi Derneği (NÜKDER)’nin katkısı ile hükümet içinde bir lobi çalışması şeklinde faaliyet yürütebilir.

Bu kuvvetler, Türkiye’nin Avrupa’dan (Rusya dâhil), Çin’den, Japonya’dan, ABD’den ve Kanada’dan iş ortakları ile doldurması gereken yeni ihtiyaçlarını tem-sil eder. Bu kuvvetleri hiç kimse tarafından bir araya getirilmediği için pazar açıktır.


17


A. Akkuyu Projesi ve İhalelerdeki EtkisiAtomstroyexport Akkuyu projesinden so-rumludur. Şirket Ankara’da Akkuyu Nük-leer JSC’yi kurmuştur. Akkuyu Nükleer JSC’nin % 79,2’si RosatomOverseas’e, %1,9’u AtomstroyexportNIAEP’e, %18,9’u Rosenergoa-tomConcern OJSC ve Rusya Hükümeti’ne aittir. Proje Yap İşlet modeline göre gerçekleştirilmek-tedir. Bu durum Rusya tarafına ihalelere kimin gireceğine karar verme özerkliğini sağlıyor.

2015’den beri pazara girmekte olan yerli ve yabancılar, güvenlikle ilgili ekipman için TAEK imzalı ticari anlaşma sertifikasını almak zo-rundadırlar. Aynı zamanda, pazara yeni gi-renler Rosatom’dan sipariş formunu temin etmeden Akkuyu projesine dâhil olamazlar.

Güvenlik kapsamına girmeyen ekipman için, pazar henüz yabancı kuruluşlara kapalı değil-dir çünkü Rosenergoatom güvenlik kapsamına girmeyen VVER ekipmanı için Türk sanayisi-ne herhangi bir tanımlama sağlamamaktadır.

Bu güne kadar sadece Cengiz Holding hid-ro-teknik yapısı için bir ihale kazanmıştır. Akkuyu Nükleer JSC Türk şirketlerini sade-ce inşaat için kullanmayı planlamaktadır.

Türkiye ile Rusya arasındaki proje işbirliği, Nük-leer Güç Santralleri ile ilgili inşaat, işletme ve altyapı konularını kapsar ancak üretimi kapsa-mamaktadır. 2015 in ortalarına kadar, sadece

Rus kuruluşlar Akkuyu’ya satış yapabilmekte-dirler. İki ülke arasında Suriye krizi sırasında yaşanan sıkıntılara kadar, saha denetimlerinin 2016’nın başında başlatılması planlanıyordu.

B. Akkuyu Projesi ve Türk Sanayisinde EtkisiTürkiye’de bu proje 4 adet AES-2006 Teknolojisi için 58-64 Milyar TL ara-sında bir yatırımı kapsamaktadır.Türkiye Büyük Millet Meclisi nükleer santral-lerin yapımına ve herhangi bir yatırımcının % 60 yerelleştirme önceliğine göre faaliyet yü-rütmesine imkan sağlayacak şekilde onay ver-di. 24 Kasım 2015 olayından önce Rus tarafı en fazla % 30 yerelleştirme planlamaktaydı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Anka-ra Sanayi Odası 2014 yılında Ankara’da 36 şirketi içeren listeye dayalı olarak rekabet-çi bir nükleer küme oluşturdu. İlk hedef Ak-kuyu santrali için güvenlikle ilgili olmayan ve güvenlikle ilgili 3.seviye ekipman üretmektir.

Yerel sanayi güvenlik otoritesi olan TAEK’ten destek almaz. Ekipman Temini Süreci ve Nükleer Tesisler için Üreticileri Onaylanması Hususunda Yönetmelik, yerli sanayiyi korumayı amaçlama-mak ile beraber projenin güvenliğini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Bu süreç Rus tarafının ye-rel sanayiye olan engellemeleri ile karşılaşmıştır.

II. Yerli ve Yabancı Girişimcilerin Karşılaştıkları Yeni Zorluklar

18

C. 2016’da İlk Halka ArzRosatom, kısmen nükleer ve savunma bütçesini azaltmak için hükü-met politikası yüzünden, kısmen de diğer pazarlarda Rosatom’un büyük yatırı-mı yüzünden, Türkiye’deki projeyi t am olarak finanse edemez. Ancak şirket 2014 yı-lında, sermayesinin % 49’unun 2016 yılı itibari ile halka açık olacağını duyurmuştur.

Hükümet, Türk yatırımının Enerji Bakanlığı öncülüğünde çeşitli kurumlar tarafından or-ganize edilen yerli sanayi için gelir, tecrübe ve yenilik kaybına yol açan Rus teknoloji-sinin tedarikini finanse edeceğinden çekinmektedir. Suriye’deki bölgesel kriz ve Rus-ya ile Türkiye arasındaki kriz nedeniyle, halka arzın bu yıl gerçekleşmesi olası değildir.

D. Tedarik zincirinin yapısı ve hiyerarşisiEnerji Bakanlığı, Sanayi odalarının desteği ile (İstanbul Sanayi Odası ve Anka-ra Sanayi Odası gibi) Türkiye’deki tüm nükleer projeler için bir tedarik zinci-ri oluşturmaktadır. Sanayi odası, hükümetten ihtiyaçlarını öğrenmek için profesyo-nel dernekler kullanır (örn. POMSAD). Güvenlik otoritesi (TAEK), Enerji Bakanlığının bir oluşumudur ve üniversitelerin nükleer bölümlerinden aldığı tavsiyelere göre hareket eder.

Şekil 2: Türkiye Pazarındaki Paydaşlar


19


Nükleer enerji pazarında, Enerji ve Tabi Kay-naklar Bakanlığı Türk stratejisinin merkezinde yer almaktadır.

Ana hedefler aşağıdaki gibidir:

• Sanayi odaları desteği ile tedarik zinciri oluş-turmak.

• Deneyimli yabancı fabrikalar ile ortak girişim-ler teşvik etmek.

• Hükümetin düşünce merkezi olarak bir nük-leer sanayi derneği oluşturmak.

• Mühendislik üniversitelerinde nükleer bölü-münün gelişmesini teşvik etmek.

• Araştırma merkezi TAEK’ de güvenlik otoritesi oluşturmak. • Yerli sanayiyi destekleyebilecek tek teftiş or-ganizasyonu düzenlemek.

• Akreditasyon otoritesinde nükleer bö-lümün oluşturulmasını desteklemek. Bununla beraber, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı her bir paydaşın ayrı bir pazarla bağlantılı olduğu nükleer projenin ana koor-dinatörüdür. Yeni bir girişimci için, kamu ilişki-sindeki önemli bir yatırım çeşitli lobi grupları-nı birleştirmek ve anlamak için gereklidir. Yani TURKAK TAEK’e hizmet veren TSE’yi onaylar. Hacettepe Üniversitesi Nükleer Mühendisliği Bölümü TAEK’e doğrudan fikir verir. İş ağının anlaşılması yeni girişimcilere iş fırsatları açar.

A. Türk Kuruluşların Karşılaşa-cakları Çeşitli Sorunlar• Türkiye’de nükleer enerji pazarı kendi kendine yetecek şekilde teknoloji odaklı olarak oluşturulmamıştır. Bunun yapılandırması ço-ğunlukla Mitsubishi Ağır Sanayi, Areva, EÜAŞ’ dan sipariş bekleyen, koruyucu teknolojik pa-zardan faydalanamayan özel işletmelere da-yanmaktadır, bu durum PWR pazarında ya-bancı şirketlere karşı rekabet edemeyecek bir durumun yönetilmesini zorunlu kılmaktadır.

• Yurtdışında büyüyen Türk şirketleri ço-ğunlukla özel şirketlerdir. Bu şirketler ne ya-zık ki birçok önemli nükleer etkilnliklere katıl-mamaktadırlar (Power Gen Europe’a katılan Çimtaş Boru ve Siterm ve AtomexpoRussia’ya katılan ÇiltuğIsısan hariç). Ayrıca bu firmalar PWR için nükleerle ilgili ekipmana yatırım yap-mak konusunda belirsizliklerini sürdürüyorlar.

• Son olarak, 2015 IEA “Nükleer enerji için bölgesel perspektifler” raporuna göre, Orta Doğu’da nükleer güç gelişiminde temel zorluk yüksek vasıflı nükleer işgücü eğitiminin yanı sıra ihtiyaç duyulan nükleer altyapının kurulması ve eğitimlerin gerçekleştirilmesinde olacaktır.

III. Türk Şirketleri İçin Önemli Tehditler

20


B. Orta Ölçekli Kuruluşlar Kalıcı DeğilHenüz denizaşırı tesislerde tedarik sahibi olma-yan KOBİ’ler, Türkiye ve Orta Doğu’da özellikle yönetmelik ve standartlardaki yerel gereksi-nimlerin bilgi eksikliği ve yoğun uluslararası re-kabetin olduğu bir pazarla yüzleşmektedirler.

Başarısızlığın asıl nedeni sektöre katılan yeni adaylardaki dinamizm ve motivasyon eksikliği-dir. Türk nükleer enerji pazarının uluslararası pazarlarda yeterince ön plana çıkarılmaması (WNE 2014’de kurulan küçük bir hükümet standı hariç) ve WNE 2016 için ASO’nun çekilmesi yurt-dışına genişleme ve işbirliklerini sağlama konu-larında endişe oluşturmaktadır. Daha önceden belirtilmiş sınırlı sayıdaki katılımcı haricinde, 150’den fazla Türk şirketinin web sitelerindeki gözlemlerimiz küresel nükleer güç pazarında herhangi bir ilgi olduğunu göstermemektedir.

Türk hükümeti ve ticaret kurumlarının çe-şitli raporlarına ve Başkanı Recep Tay-yip Erdoğan’ın Batı Afrika’daki Şubat 28 ziyaretine rağmen, Orta Doğu ve Afrika nük-leer güç pazarlarında genişlemeye yönelik Türkiye’nin küreselleşme stratejisi yoktur.

C. Kültürler Arası SorunlarTürk sanayisi uluslararası entegrasyon ve iş-birliği kapsamında kültürler arası etkinliklerin oluşturulmasında tecrübe eksikliğine sahip ol-duğundan, yabancı rakipler bu konuda reka-bet avantajına sahiptirler. Bir nükleer küme oluşturmada özellikle özel şirketlerin mali gücünü, mezunların kalitesini, teknisyen uz-manlığını, eğitim sistemini ve son olarak Av-

rupa pazarındaki Türk fabrikalarının, Orta Doğu ve Afrika pazarlarındaki inşaat şirket-lerin göz alıcı başarılarını dikkate aldığımızda hükümetin stratejik planı göz ardı edilemez.

D. Türkiye Nükleer Sanayi Derneği Şimdi Büyümeye Başlıyor

Birkaç aktif üyesi bulunan Türkiye Nükle-er Sanayi Derneği’nin 2015-2016 iş planında, derneğin görevi Türk nükleer sanayisini yurt-dışına yükseltmek olduğu açıkça belirtilmiştir. “NÜKDER özellikle Orta Doğu olmak üzere dün-yada yapılması planlanan NGS projelerinde yer alacak Türk şirketleri için bir çatı kuruluştur”.Ancak pazar araştırmaları incelendiğinde Ürdün’de bir proje hariç bütün Orta Doğu, Orta Asya ve Afrika programlarında potansiyel pazarları araştırma amacı yer almamaktadır.Aksine,260 üyeli Birleşik Krallık Nükleer Sana-yi Derneği’nin (NIAUK) ya da 350 üyeli Fransız Uluslararası Nükleer Sanayi Grubu (GIIN) gibi yabancı lobiler, 8-9 Mart tarihindeki INPPS zirve-si de dâhil olmak üzere, her iki ayda uluslararası etkinliklere ziyaretler ve katılımlar düzenliyorlar.

21


E. Uluslararası Sanayi Türk Yetenekleri Hakkında Sınırlı Bir Bilgiye Sahip

Bu grafik EPC ‘nin Türk teknolojisini ve ola-sı desteği nasıl algıladıklarını gösteriyor. Türk sanayisi büyük enerji projelerinde neredey-se hiç bilinmiyor fakat nükleer alandaki an-ketimiz aşağıdaki eğilimleri göstermektedir:

EPC, Türkiye’nin Afrika ve Orta Doğu’daki ye-rel ve bölgesel genişlemeye katılmak amacıyla kısa vadede güvenlikle ilgili ekipman üretimin-de yerelleştirebileceğini düşünmemektedir.

Örnek olarak, Akkuyu santralinde temel sorun Rus kodlarının ve standartların anlaşılamama-sı ve yabancı endüstrinin, Türk firmalarının pa-zara nasıl destek olabileceğini bilmemesidir.

Endüstriyel organizasyon ve denizaşırı ge-nişlemeyle ilgili olumlu düşünce, röportaj ya-pılan kişilerin Türkiye’nin, Ortadoğu, Rusya ve Afrika inşaat ekipman imalatında başarı-lı sonuçlar elde ettiğine katılıyor olmasıdır.

IV. 2016-2017’da Küme Adaylar İçin Önemli FırsatlarTürkiye’de nükleer enerji pazarı karışık durum-dadır, çünkü gerçekte kimse sorumluluğun kim-de olduğunu bilmemektedir. Bu nedenle önde gelen uluslararası nükleer firmalar, Akkuyu ve Sinop’ta devam eden projelerden yararlanacak yerel bir şirketlere ortak olmak, onları bünyele-rine katmak veya iş ortağı olarak onlarla birlikte çalışmak istemektedirler. Akkuyu projesi Sinop santrali ve hükümet tarafından planlanmış diğer projeler için bir sıçrama tahtası oldu. Suriye’deki bombalama hakkında Rusya ve Türkiye arasın-da son dönemde yaşanan siyasi gerginlik Akku-yu projesinin hızını etkileyebilir. Sanayi Sinop santralinin hızlanacağına inanıyor bu nedenle yerel sanayinin ATMEA (Japon ASME ve Fransız RCC-M) standardı yatırımını artırması gerekiyor.

Enerji pazarına girmek için ideal ortakların türüyle ilgili Dynatom’ un belirlediği 150 fir-manın tamamlanmış çalışması aşağıdadır.

Şekil 3: Türk Nükleer Sanayisinin Pazardaki Algısı

Şekil 4: Türk Sanayisinin Nükleerde Küresel Liderlere Bakışı

22


Bu değerlendirme, Türkiye’deki yabancı şir-ketlerin varlığına dayanmaktadır. Değerlen-dirme ülkedeki gerçek teknik bilgi ve yete-neklere göre değildir. Değerlendirme Türk pazarının ihtiyaçlarını ve her büyük ülkenin ge-rekliliklere nasıl cevap vereceğini yansıtmaktadır.

A. Türk Sanayisinin Küreselleş-mesiHer ikisi de son derece korumacı olan Çin ve Hindistan haricinde nükleer emelleri olan hiç-bir büyük (yükselen) ülke yoktur. Ancak bölge-sel düzeyde, Afrika ve Orta Doğu nükleer sanayi için çok büyük yatırım ile temsil edilmektedir. IAEA, World Nuclear, IEA ve OCDE ‘ ya göre, 2016-2030 arasında Orta Doğu ve Afrika’da inşa edilecek 55’den fazla yeni reaktör ve 2030-2040 döneminde daha fazla girişimci (örneğin Burkina Faso gibi) olacağı ön görülmektedir.

Bu yeni pazar, Türk hükümeti için stratejik bir hedeftir ve hükümet 8 büyük sanayi şehrine da-ğıtılmış 200 şirket ile nükleer küme oluşturarak ve böylece komşu ülkelerin pazarını ele geçire-rek ekonomik üstünlük sağlamak istemektedir.

Türkiye’de geliştirilen başlıca programlar: VVER, ATMEA, AP1000 / CAP1400, Orta Doğu ve Afrika’da kullanılacak aynı teknolojiler-le son derece yakındır. Örneğin, Rosatom, Türkiye’de kullandığı teknolojinin benzerini Mı-sır, Ürdün, Ermenistan, Nijerya, Güney Afrika ve Gana’da kullanmak üzere yer almaktadır.

Bu ülkelere ekipman ihracatı yabancı üreti-ciler için pahalı olacaktır ve biz halihazırda özellikle basınçlı kaplar ve tank gibi ağır ekip-manda bölgesel pazar için güvenlikle ilgi-li olmayan ekipmanı yerelleştirecek Türk fir-maları ile bazı Avrupa şirketlerini eşleştirdik (2015 yılında Kurtul Makina ile İtalya’dan SFT).

Türkiye’de yatırım yapan Avrupalı rakiplerin ya-tırımlarındaki temel neden; sadece eğitim ve fi-yatlandırma dayalı strateji değil, çoğunlukla baş-ka hiçbir ülkenin entelektüel mülkiyet haklarını koruyamadığının ve başka hiçbir devlet sektörü-nün sanayi kalitesinin artışını garanti edemediği-nin ispatı olan hukuk sistemiyle ilgilidir (Medeni hukuk İsviçre hukukuna dayanmaktadır, ticaret hukuku İsviçre ve Alman yasalarına dayalıdır).

Şekil 5: Orta Doğu ve Afrika’daki Yeni İnşaat Tahminleri

23


B. Türkiye’nin Güvenilir Genişle-mesi

Türkiye’nin bölgesel kalkınmasını ölçmenin bir yolu Türk Hava Yolları’nın faaliyetlerinin büyüme-sini değerlendirmektir. Varış noktasının sayısı işin odaklandığı yerleri tanımlar. Örneğin, Cumhur-başkanı Erdoğan’ın son Fildişi Sahili ziyareti sıra-sında Ankara Abidjan arasındaki haftalık uçuşla-rı 4’den 7’ye artırmak için bir anlaşma imzalandı.

Bu bölgedeki dört büyük rakipleri dikka-te alarak, Türkiye, Orta Doğu ve Afrika pa-zar payının üçte birini oluşturuyor. Bu ül-kelerin santralleri Avrupalıların Afrika’daki önemli merkezi haline gelecektir ve son za-manlarda reklam kampanyaları Afrika’ya özel olacak şekilde havayoluna yerleştirilmiştir.

Bu proaktif genişleme Afrika ve Orta Doğu ül-

kelerinde var olan duyarlılık seviyesini anla-makta sorun yaşayan yabancı ortakların iş yapabilme olanaklarına katkı sağlayacaktır.

C. Yabancı Şirketlerin Mevcut YatırımlarıYabancı şirketlerin ana yatırımları madencilik ve savunma alanında görülmektedir. Örneğin, Türkiye’deki Kanada yatırımları 2012 yılında 909 milyon dolar civarındadır ve Kanada İhra-cat Geliştirme (EDC) ülkeyi stratejik pazar olarak tanımlamıştır. EDC’nin internet sitesine göre, “Türk yatırımcılar için özellikle enerji, bilgi ve ile-tişim teknolojileri, madencilik, eğitim ve altyapı sektörlerinde uygun fırsatlar bulunmaktadır.”

CABC’nin internet sayfasına göre Türkiye, yak-laşık değeri 400 milyar dolarlık 10 yıllık altyapı geliştirme planlarını desteklemek için “finan-sal çözümlerin” yanı sıra “yaratıcı mühendis-liğe” ihtiyaç duymaktadır. InmetMiningCorp., QuantecGeoscience ve SherwoodInnovati-ons Kanada-Türk İş Konseyi’nin üyeleridir.

D. Türkiye Nükleer Sanayi Derneği’nin OluşturulmasıNÜKDER fikri ilk olarak İstanbul Nükleer Güç Sant-ralleri Zirvesi’nin organizatörleri ve B2B Ticari Eş-leştirme topluluğunun destekleri ile İsviçre şirketi Dynatom International tarafından ortaya atıldı.

Şekil 6: Orta Doğu ve Afrika’da Bölgesel Önemli Havayollarının Durumu

Şekil 7: Orta Doğu ve Afrika’da 4 Önemli Havayolları Arasında Pazar Durumu24


Sorumluklarının yanı sıra, derneğin ana hedef-leri aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:

- Yerel endüstrinin eğitilmesi,- Yerel ve yabancı şirketler arasında B2B Ticari Eşleştirme programının oluşturulması,- Türk ve yabancı şirketlerin tedarik zinciri-nin oluşturulması,- Orta Doğu ve Afrika’nın incelenmesi,- Bu bölgedeki denizaşırı nükleer güç sant-rallerine ekipman ve servis tedariğinde liderliğe geçilmesi.

NÜKDER yönetim kadrosunu entegre eden ve bölgesel hakimiyette ortak bir vizyonu paylaş-mak için yeri ne olursa olsun herhangi bir şirkete kendi yapısını açmaya karar vermiş Enerji ve Ta-bii Kaynaklar Bakanlığı’nın tam desteğini almıştır.

E. Türk Sanayisi İçin Kısa Vadede AçılımNükleer Enerji Enstitüsü’ne göre, “Nükleer santralin inşaatı geniş çapta ihracat imkânı yaratır. Tasarıma bağlı olarak, tek bir nükle-er reaktör yaklaşık olarak 500 ila 3.000 arası nükleer seviye valf, 125 ila 205 pompa, 70 kilo-metre boru sistemi, 438 kilometre elektrik kab-losu ve 90,000 elektriksel bileşen içermektedir.”

Küme öncelikle reaktör tasarımı (Areva, CNPE, SNERDI, AECL, Westinghouse ...), mühendis-lik (Fluor, Amec, TecnicasReunidas...), inşaat ve tedarik alanlarında nasıl bu büyüyen dina-mik pazarın bir parçası olabileceğini öğrenmek için bu endüstri liderlerini kümeye katmalıdır.

Kamu kuruluşları, tasarımcılar, üreticiler ve diğer

nükleer endüstrinin anahtar şirketleri ile bir ilişki kurmak için en uygun zaman yeni tedarik zinci-rinin oluşturulduğu zamandır. Öncelikle ilişkiler sağlamlaştırıldığında, bu zinciri kırmak daha da zorlaşacaktır. Şu anda bu ilişkiyi kurmak için za-man, çaba ve kaynak harcamak üretimi arttırma-dan önce nükleer pazara girmek ya da rolleri art-tırmak için stratejik ve uygun fiyatlı bir yöntemdir.

Şekil 8. 2011 ve 2030’da Küresel Nükleer Enerji Pazarının Tahmini Boyutları

(Milyar TL)

Şekil 9. Önemli Rakiplere Sosyal Bakış

Kalite

İl işki

Kültürel Yaklaşım

MarkalaşmaYaratıcılık

Proaktiflik

Fiyat

0

5

Japonya Fransa A.B.D. Kanada Almanya

25


Global pazara risksiz giriş acil ihtiyaçlara, yerel nükleer endüstri derneklerine entegre olmaya ve komşu marketlerin tedarik zincirlerine katılım sağlanarak gerçekleştirilebilir.

F. Gerçek İhtiyaçlar ve Nasıl Cevap VerileceğiAtomstroyexport ve Akkuyu JSC şirketi yerel şirketleri pazar payını arttırmak için yeterli desteği ve belirlemeleri sağlamamaktadır.

Yabancı uzmanlarla ortak olan Türk tedarikçiler rekabetçi avantaja sahip olabilirler ve aşağıdaki faaliyetleri gerçekleştirebilirler:

• Uluslararası yönetmelik ve standartları kavramak

• Kendi tedarik zincirlerini ve dağıtım ağlarını oluşturmak

• Kendi uzmanlılarını pozisyonlandırma ve gereken servisi satmak

• Kendi ürünlerini sonraki nükleer güç santrallerine adapte etmek

• İkinci (MHI-Areva) ve üçüncü proje (SPIC-VEC) için kendi varlığını gerçekleştirme ve kendi satış ağını geliştirmek

• Ekonomik ağı sayesinde Orta Doğu ve Afrika bölgesinde etkisini arttırmak

26

27

28

YÖNETMELİK

28 Mayıs 2015 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29369

YÖNETMELİK

Türkiye Atom Enerjisi Kurumundan:

NÜKLEER TESİSLER İÇİN EKİPMAN TEDARİK SÜRECİNE VE İMALATÇILARIN ONAYLANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Hususlar

Amaç ve kapsam

MADDE 1 ‒‒‒‒ (1) Bu Yönetmeliğin amacı; nükleer tesislerde kullanılan tüm ekipmanın tedarik sürecini, tedarike

başlanabilmesi için Kurucu tarafından alınması gereken izni, izin başvurusu için gerekli belgeleri, imalat bildirimini,

imalat onayını ve bu onay için sunulması gereken belgeleri, nükleer güvenlik açısından önemli ekipmanın tedarik

sürecinde yer alacak imalatçıların onaylanmasına yönelik hususları ile tedarik sürecinde gerçekleştirilecek olan

düzenleyici denetimleri ve yaptırımları düzenlemektir.

(2) Bu Yönetmelik, nükleer tesislerde kullanılan ekipmanın tedarik sürecini ve ekipman imalatçılarını kapsar.

Dayanak

MADDE 2 ‒‒‒‒ (1) Bu Yönetmelik; 9/7/1982 tarihli ve 2690 sayılı Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanununun 4 üncü

maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ve 18/11/1983 tarihli ve 83/7405 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe

konulan Nükleer Tesislere Lisans Verilmesine İlişkin Tüzük hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 ‒‒‒‒ (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Durma noktası: Belirli bir işin gerçekleştirilmesi öncesinde veya sırasında, gözden geçirme, muayene, kontrol,

doğrulama gibi kalite faaliyetlerini gerektirmesi nedeniyle Kurucu tarafından planlanan ve/veya Kurum tarafından

belirlenen, işin ilerlemesinin durdurulduğu iş akış sırasını,

b) Ekipman: Nükleer tesisi oluşturan tüm sistem ve bileşenleri,

c) İmalatçı: Bir nükleer tesiste kullanılan nükleer güvenlik açısından önemli ekipman üretimini gerçekleştiren tüzel

kişiyi,

ç) Kalite yönetim sistemi: Bir kuruluşu kalite bakımından idare ve kontrol etmek için gerekli yönetim sistemini,

d) Kurucu: Nükleer tesis kurmak üzere Kurum tarafından tanınmış olan tüzel kişiliği,

e) Kurum: Türkiye Atom Enerjisi Kurumunu,

f) Nükleer güvenlik denetçisi: Belirli faaliyetleri gerçekleştirmek üzere Kurum tarafından yetkilendirilen kişilerin ilgili

mevzuat gereklerini ve yetkilendirme koşullarını karşılayıp karşılamadıklarının tespitine ilişkin nükleer güvenlik

denetimlerini Kurum adına yapmakla yetkili ve görevli kişiyi,

g) Nükleer güvenlik denetimleri: Nükleer tesislere ilişkin olarak, yer etütlerinin başlamasından tesisin işletmeden

çıkarılması tamamlanıncaya kadar tüm faaliyetlerin güvenli bir şekilde yerine getirildiğine ve bunların nükleer

güvenlik hedefleri ve ilgili yetkilendirme koşullarını karşıladığına dair yüksek seviyede güvence sağlamak amacıyla

30

yapılan denetim faaliyetlerini,

ğ) Nükleer güvenlik açısından önemli ekipman: Arızalanmaları durumunda tesis çalışanlarının ve halkın normalin

üzerinde radyasyona maruz kalmalarına sebep olabilecek veya beklenen işletme olaylarının kazalara dönüşmesini

engelleyen veya kazaların sonuçlarını hafifleten ekipmanı,

h) Nükleer tesis: Nükleer güvenliğin göz önüne alınması gerektiği Kurum tarafından belirlenen miktarın üzerinde

nükleer maddenin üretildiği, işlendiği, kullanıldığı, bulundurulduğu, yeniden işlendiği veya depolandığı her türlü

tesisi,

ı) Şahitlik noktası: Belirli bir işin gerçekleştirilmesi sırasında, nükleer güvenlik denetçilerinin bilgi edinmek amacıyla

fiziki olarak faaliyet yerinde bulunarak faaliyetin yapılmasının gözlemlendiği iş akış sırasını,

i) Tedarik: Bir ürünün bedelli veya bedelsiz alma, imalat, kaynakta doğrulama, kabul muayenesi ve fabrika montaj

testlerini içeren faaliyetlerin bütününü,

j) Tedarik yönetim sistemi: Hammadde, mamül veya yarı mamül mal, hizmet ve benzerlerinin tedarik edildiği süreçte

ürün veya hizmetin kalitesi ve yeterliliğini garanti altına alan yönetim ve denetim mekanizmasını, organizasyonunu,

koordinasyonunu ve prosedürlerini içeren sistemi,

k) Tüzük: Nükleer Tesislere Lisans Verilmesine İlişkin Tüzüğü,

ifade eder.

Genel hususlar

MADDE 4 ‒‒‒‒ (1) Bir nükleer tesiste kullanılacak olan ekipmanın tedarik sürecine başlanabilmesi için bu Yönetmelik

hükümleri uyarınca tedarike başlama izni alınır.

(2) Bu Yönetmelik kapsamına giren ekipmanın imalatına Tüzüğün 17 nci maddesi uyarınca sınırlı çalışma izni

alındıktan sonra başlanır. Bununla birlikte bu Yönetmeliğin ilgili hükümleri yerine getirilmek şartı ile tedariki uzun

süren nükleer güvenlik açısından önemli ekipmanın imalatına daha önce başlanabilir.

(3) Nükleer güvenlik açısından önemli ekipmanın imalatına başlanabilmesi için Kuruma imalat bildirimi yapılır.

Tedarik sürecinin uzun olması nedeniyle sınırlı çalışma izni alınmadan önce imalatına başlanması gereken nükleer

güvenlik açısından önemli ekipman için ise Kurumdan imalat onayı alınır.

(4) Kurum, gerek gördüğü takdirde nükleer güvenlik açısından önemli olmayan ekipmana yönelik nükleer güvenlik

denetimlerini gerçekleştirmek için gerekli bilgi ve belgeleri ister ve imalat denetimlerine katılır.

(5) Ekipmanın sahada nükleer tesisin inşası esnasında kullanılabilmesi ve montajının yapılabilmesi için Kurucunun

inşaat lisansı almış olması şarttır.

(6) Nükleer güvenlik açısından önemli ekipmanın tedarik sürecinde Kurum tarafından bu Yönetmelik hükümlerine

göre onaylanmış imalatçılar yer alır. Kurucu, onaylanmamış imalatçılarla sözleşme imzalayamaz.

(7) Kurum, gerek gördüğünde Kurucu da dâhil olmak üzere tedarik sürecinde yer alacak imalatçıları ve bunların alt

yüklenicilerini denetler.

(8) Yönetmelik kapsamında Kuruma yapılacak olan onay, izin ve bildirim başvurularında sunulacak belgelerin aslı

veya onaylı kopyası sunulur. Sunulan belgelerin aslı Türkçe veya İngilizce değilse, belge ile birlikte yeminli tercüman

tarafından yapılan Türkçe veya İngilizce tercümesi Kuruma sunulur.

(9) Kurum, onay veya izin vermek veya denetlemekle Kurucunun veya onaylı imalatçının sorumluluklarına ortak

31

olmuş sayılmaz ve eylemlerinden sorumlu tutulamaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Ekipman Tedarik Süreci

Tedarike başlama izni

MADDE 5 ‒‒‒‒ (1) Kurucu, tedarike başlama izni almak için kalite yönetim sisteminde tanımlı tedarik yönetim sistemi

dokümanları ve tedarike başlama izni için gereken hizmet bedelinin ödendiğine dair banka dekontu ile Kuruma

başvuru yapar.

(2) Kurum başvuruyu Kurucunun tedarik sürecinin yeterli ve net bir şekilde tanımlı olup olmadığı açısından otuz

işgünü içerisinde değerlendirir. Gerektiğinde bu süre, Kurum tarafından uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru sahibi

Kurucuya yazılı olarak bildirilir.

(3) Kurum tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, sunulan dokümanlarda eksiklik, uygunsuzluk veya yetersizlik

olduğunun tespit edilmesi halinde Kurucudan ilave bilgi ve belge sağlanması istenir. Kurucunun istenen bilgi ve

belgeleri sağlaması için geçen süre ikinci fıkrada belirtilen Kurumun değerlendirme süresine eklenir.

(4) Başvurunun uygun bulunması durumunda tedarike başlama izni Kurum tarafından verilir. Tedarike başlama

izninin ekinde Kurum tarafından belirlenen izin koşulları yer alır.

(5) Tedarike başlama izni alan Kurucu her bir ünite için tedarike başlamadan önce üniteyi oluşturan ekipmanın

güvenlik, kalite ve sismik sınıflandırmasını da içeren listesi ile ekipman bazında hazırlanmış bir tedarik planını

Kuruma sunarak bildirim yapar.

İmalat bildirimi

MADDE 6 – (1) Kurucu, imalatına başlanacak nükleer güvenlik açısından önemli ekipmanın her biri için imalatın

başlamasından en az iki ay önce Kuruma bildirim yapar. Birden fazla ekipman için tek bir bildirim yapılabilir.

(2) Bildirimle birlikte Kuruma sunulacak belgeler şunlardır:

a) İmzalanmış sözleşme ve teknik şartnamelerin mali hususları karartılmış kopyaları,

b) İmalat sürecinde uygulanacak olan mevzuat, kılavuz ve standartların listesi ile bu listede belirtilen mevzuat ve

kılavuzlar,

c) İmalatçının bu Yönetmelik hükümleri uyarınca almış olduğu imalatçı onay belgesinin bir kopyası,

ç) İmalatçı tarafından hazırlanan, Kurucunun bu ekipman için uygulayacağı denetimleri de içeren ve Kurucu

tarafından onaylı kalite planı ve planda atıfta bulunulmuş prosedürler ile muayene ve test planları gibi ilgili tüm

dokümanları,

d) Ekipmanın imalat sürecinde yer alacak olan test, muayene ve gözetim kuruluşlarının, Türk Akreditasyon Kurumu

tarafından veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Anlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon

kurumları tarafından ilgili faaliyet alanında akredite edildiğini gösterir belge.

(3) Kurum, ekipmanın imalatına ilişkin durma ve şahitlik noktalarını da içeren nükleer güvenlik denetimlerini planlar

ve on işgünü içerisinde Kurucuya bildirir. Gerektiğinde bu süre, Kurum tarafından uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru

sahibi Kurucuya yazılı olarak bildirilir.

İmalat onayı

32

MADDE 7 ‒‒‒‒ (1) Kurucu, tedarik süreci uzun sürdüğü için sınırlı çalışma izni alınmadan önce imalatına başlanması

gereken nükleer güvenlik açısından önemli ekipmanın her birinin imalatı için imalat bildirimi yerine imalat onayı

almak üzere Kuruma başvurur. Birden fazla ekipman için tek bir başvuru yapılabilir.

(2) Başvuru ile birlikte her bir ekipman için Kuruma sunulacak olan belgeler şunlardır:

a) İmalat bildirimi için 6 ncı maddenin ikinci fıkrasında tanımlanan belgeler,

b) Ekipmanın tasarımını belirleyen sınırlayıcı unsurları ve bunların sayısal değerlerinden oluşan tasarım çerçevesi,

c) Ekipmanın bu çerçeve içerisinde olduğunu gösteren tasarım bilgileri,

ç) Ekipmanın güvenlik fonksiyonlarını yerine getirebildiğini gösteren bir rapor.

(3) Kurum, başvuru ile sunulan belgeleri ekipmana ilişkin tasarım çerçevesi ve güvenlik fonksiyonlarının yeterliliği açısından üç ay içerisinde değerlendirir. Gerektiğinde bu süre, Kurum tarafından uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru

sahibi Kurucuya yazılı olarak bildirilir.

(4) Kurumun değerlendirmeleri sonucunda sunulan bilgi ve belgelerin eksik, uygunsuz veya yetersiz olduğunun tespit

edilmesi durumunda, Kurucudan eksikliğin giderilmesi veya ilave bilgi ve belge sağlanması istenir. Eksiklik,

uygunsuzluk veya yetersizliğin giderilmesi için Kurucu tarafından kullanılan süre Kurumun değerlendirme süresine

eklenir.

(5) Kurumun değerlendirmeleri sonucunda sunulan bilgi ve belgelerde herhangi bir eksiklik, uygunsuzluk veya

yetersizlik tespit edilmediği veya tespit edilen eksik, uygunsuz veya yetersiz bilgi ve belgelerin giderildiği takdirde

imalat onayı verilir. Kurum bu ekipmana ilişkin durma ve şahitlik noktalarını da içeren nükleer güvenlik denetim

planlarını imalat onayı ekinde Kurucuya yazılı olarak bildirir.

(6) Üçüncü fıkrada belirtilen değerlendirme, hiçbir şekilde inşaat lisansı kapsamında yapılacak olan değerlendirmenin

yerine geçmez ve ekipmanın tasarımının onayı anlamını taşımaz.

Kurucunun tedarik sürecine ilişkin sorumlulukları

MADDE 8 ‒‒‒‒ (1) Kurucu, ekipman tedarik sürecini başlatabilmek için tedarike başlama iznini alarak gerekli imalat

bildirimlerini yapar veya imalat onaylarını alır.

(2) Kurucu, Kurum tarafından imalat denetimlerinin planlandığı şekilde gerçekleştirilebilmesi için imalatın yapılacağı tesislerde gerekli her türlü tedbirleri aldırır ve imalatçının Kurumun nükleer güvenlik denetim planlarına ilişkin

bilgileri imalat planına işlemesini sağlar.

(3) Kurucu, her bir ekipmanın üretime temel olacak tüm tasarım çizimlerini onaylar ve bir kopyasını nükleer tesis

sahasında bulundurur. Ayrıca, Kurucu tedarik sürecine ilişkin olarak gerekli tüm belge ve kayıtların üretilmesini sağlar

ve bu kayıtları ana merkezinde ve/veya nükleer tesis sahasında nükleer tesis düzenleyici kontrolden çıkarılana kadar

korur. Bu belge ve kayıtlar Kurumun erişimine ve denetimine açık tutulur ve Kurum tarafından gerek görülmesi

durumunda Kuruma sunulur.

(4) Kurucu, ekipmanın güvenlik fonksiyonunu belirlenen tasarım çerçevesi içerisinde yerine getirebileceğinin analiz,

değerlendirme veya test yoluyla kontrol edilmesini ve garanti altına alınmasını sağlar.

(5) Kurucu, ekipmanın imalat sürecinde gerekli tüm kontrol ve denetimleri yaparak ekipmanın tasarıma uygun olarak

imal edildiğini garanti altına alır.

(6) Kurucu, tedarik sürecinde yapacağı sözleşmelerde, imalatçıların ve bunların alt yüklenicilerinin Kurumun denetim

haklarını kabul ettiğine dair hüküm bulundurur.

33

(7) Kurucu, imalat sürecini denetler ve ekipmanın kabulünü yapar. Kurum, bu kabul sürecine dahil olmaz, gerek

görmesi durumunda gözlemci olarak katılır.

(8) Kurucu, ekipman tedarik edeceği imalatçıların ve bunların alt yüklenicilerinin belgelendirilmiş bir kalite yönetim

sistemine sahip olması şartını arar.

(9) Kurucu, tedarik sürecinde yer alan test, muayene ve gözetim kuruluşlarının seçiminde hizmet alınacak kuruluşun,

ekipman imalatçıları ve tasarımcılar ile herhangi bir kurumsal bağı olmaması, belgelendirilmiş kalite yönetim

sistemine ve benzer iş tecrübesine sahip olması ve yeterli sayıda nitelikli uzman çalışan bulundurması hususlarını

dikkate alır.

(10) Tedarik sürecine ilişkin olarak Kurucunun her bir ekipman için bulundurması gereken kayıt ve belgeler asgari

olarak şunlardır:

a) Uygulanmış imalat çizimlerini de içeren nihai tasarım raporları,

b) Uygunluk sertifikaları,

c) Denetim ve test sonuçları,

ç) Uygunsuzluk ve düzeltici faaliyet raporları,

d) Tedarik kayıtları,

e) Saklama, taşıma, montaj ve test talimatları,

f) İşletme ve bakım el kitapları,

g) İşletme sınır ve koşulları.

(11) Onuncu fıkrada belirtilen belge ve kayıtlardan bir ekipman için uygulanabilir olmayanlar gerekçelendirilmek ve

bu gerekçenin Kurum tarafından uygun bulunması kaydıyla bulundurulmayabilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İmalatçıların Onaylanması

İmalatçıların onaylanmasına ilişkin başvuruda istenen belgeler

MADDE 9 ‒‒‒‒ (1) Ekipman tedarik sürecinde yer almak isteyen imalatçılar Kurumdan onay alır. İmalatçılar onay almak

için başvuru dilekçesine aşağıda belirtilen belgeleri ekleyerek Kuruma başvurur. Kurum gerekli gördüğü takdirde

imalatçılardan ilave belgeler talep edebilir.

a) İmalatçının aktif ve kayıtlı ticari faaliyet yürüttüğünü gösterir resmi belgeler,

b) İmalatçının, şirketi temsile yetkili kişileri gösteren belgeleri ile bu kişilerin imza beyannamesi veya sirküleri,

c) İmalatçının ISO 9001 veya uluslararası düzeyde geçerli bir kalite yönetim sistem belgesi,

ç) Türk Akreditasyon Kurumundan alınan, kalite yönetim sistem belgesinin Türk Akreditasyon Kurumu tarafından

akredite edilen belgelendirme kuruluşları veya Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında

yer alan akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenmiş olduğunu

gösterir yazı,

34

d) İmalatçının; organizasyon yapısı, birimlerinin görev, yetki ve sorumlulukları, teknik personelinin yeterlilikleri ve

vasıflandırma gerekleri ile tedarik yönetim ve kontrol sistemine ilişkin düzenlemeleri içeren kalite el kitabı ve ilgili

prosedürleri,

e) Başvurulan onay kapsamında yer alması talep edilen ekipman listesi,

f) Listede yer alan ekipmanın tipi, özellikleri ve güvenlik sınıfını, bu ekipmanın imalat sürecinde kullanılan

yürürlükteki mevzuat, kod ve standartların listesini, varsa sertifika ve işaretlerini, imalat yapılacak tesise ilişkin

bilgileri, yapılacak iş kapsamında imalatçının altyapısının yeterliliğini, yazılım da dâhil olmak üzere üretim

sistemlerini, teçhizatını ve geçmiş tecrübesini içeren bir rapor,

g) Hizmet bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu,

ğ) Varsa imalatçının ilgili faaliyete ilişkin diğer ülkelerin düzenleyici kurumlarından almış olduğu yetki belgeleri.

Başvurunun değerlendirilmesi

MADDE 10 ‒‒‒‒ (1) Başvuru, istenilen belgelerdeki bilgiler dikkate alınarak imalatçıların onay almak için başvurdukları

faaliyeti gerçekleştirebilme yeterliliği açısından otuz işgünü içerisinde değerlendirilir. Gerektiğinde bu süre, Kurum

tarafından uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru sahibi imalatçıya yazılı olarak bildirilir. Kurum, başvurunun

değerlendirilmesi aşamasında gerekli görmesi halinde yerinde inceleme veya denetim yapabilir. Değerlendirme veya

denetim sonucunda eksiklik, uygunsuzluk veya yetersizliğin tespit edilmesi durumunda başvuruyu yapan imalatçıdan

Kurum tarafından belirlenen bir süre içerisinde ilgili sorunun giderilmesi istenir. Bu sürede ilgili sorunun

giderilememesi durumunda, imalatçının isteği ve Kurumun uygun bulması halinde bu süre bir kez uzatılabilir. Bu

süreç sonunda eksikliklerin giderilememesi halinde başvuru reddedilir ve hizmet bedeli iade edilmez.

İmalatçı onay belgesi

MADDE 11 ‒‒‒‒ (1) Kurum tarafından yapılan değerlendirme ve inceleme sonucunda başvurusu uygun bulunan

imalatçıya imalatçı onay belgesi verilir.

(2) İmalatçı onayı beş yıllık bir dönem için verilir.

(3) Onay kapsamında yer alan ekipman listesini de içeren onay koşulları, imalatçı onay belgesinin bütünleyici eki

olarak imalatçıya verilir.

Onay geçerlilik süresinin yenilenmesi

MADDE 12 ‒‒‒‒ (1) Geçerlilik süresi sonunda imalatçı onay belgesini yenilemek isteyen onaylı imalatçılar, ekinde

hizmet bedelinin ödendiğine ilişkin banka dekontu olan bir dilekçe ile mevcut imalatçı onay belgesi geçerlilik

süresinin bitiminden en az iki ay önce Kuruma başvurur. İmalatçı, onay başvurusu ile verdiği belgelerde değişiklik

olması halinde bu belgelerin güncel hallerini de yenileme dilekçesine ekler.

(2) Başvurusu uygun bulunanların imalatçı onay belgesi beş yıl süre ile yenilenir. Uygun bulunmayan başvurular

reddedilir ve hizmet bedeli iade edilmez.

(3) Belge yenilemeye başvurmayan imalatçılar belge yenileme haklarını kaybederler ve bu Yönetmelik hükümleri

çerçevesinde yeniden onay için başvurabilirler.

Onay kapsamının genişletilmesi

MADDE 13 ‒‒‒‒ (1) Onay kapsamında yer alan ekipman listesinde değişiklik yapmak isteyen onaylı imalatçılar, başvuru

dilekçesine aşağıda belirtilen belgeleri ekleyerek Kuruma başvurur:

a) Onay kapsamına alınmak istenen ekipman için 9 uncu maddede belirtilen belgelerden yenilenmesi gereken ve/veya

35

eklenenler,

b) Hizmet bedelinin ödendiğine dair banka dekontu.

(2) Geçerlilik süresinin bitimine altı aydan kısa süre kalmış onay belgeleri için kapsam genişletme başvurusu

yapılamaz.

(3) Kapsam genişletme başvurusu, Kurum tarafından otuz işgünü içerisinde değerlendirilir. Gerektiğinde bu süre,

Kurum tarafından uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru sahibi imalatçıya yazılı olarak bildirilir.

(4) Yapılan değerlendirme ve inceleme sonucunda başvurunun uygun bulunmaması veya kapsam genişletme

başvurusu değerlendirilirken imalatçı onay belgesinin başka bir nedenle geçerliliğini yitirmesi durumunda başvuru

reddedilir ve hizmet bedeli iade edilmez.

(5) Yapılan değerlendirme ve inceleme sonucunda uygun bulunan başvurular için Kurum tarafından onay verilir.

Onaylı imalatçının sorumlulukları

MADDE 14 ‒‒‒‒ (1) Onaylı imalatçı, kendi işinin ve ürününün kalitesinden ve/veya imalat faaliyetleri ile ilgili kalite

yönetim sisteminin etkinliğinin sağlanmasından sorumludur. Ancak bu sorumluluk, ürünü kullanacak olan Kurucunun

sorumluluğunu azaltmaz veya ortadan kaldırmaz.

(2) Onaylı imalatçı, imalatçı onay belgesinin geçerlilik süresi boyunca, Kurum tarafından onay ile birlikte verilen onay

koşullarına uyar.

(3) Onaylı imalatçı, Kurum tarafından ilgili tesislerde gerçekleştirilecek denetimlerin planlandığı şekilde ve

aksatılmadan tamamlanabilmesi için gerekli her türlü tedbiri alır.

(4) Onaylı imalatçı, onay koşullarının değiştirilmesini gerektirecek her türlü organizasyon ve alt yapı değişikliklerini

Kuruma bildirir.

(5) Onaylı imalatçı, bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerine ilişkin tüm kayıt ve raporları onaylı olduğu sürece

saklar.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Denetimler ve Yaptırımlar

Denetimler

MADDE 15 ‒‒‒‒ (1) Kurum, 13/9/2007 tarihli ve 26642 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Nükleer Güvenlik

Denetimleri ve Yaptırımları Yönetmeliği hükümlerinde belirtilen düzenlemeler çerçevesinde ekipman imalatına

yönelik nükleer güvenlik denetimleri gerçekleştirir.

(2) Kurum, denetimleri gerçekleştirmek adına Kurucuya ve imalatçılara, gerek görmesi halinde ise test, muayene ve

gözetim kuruluşlarına nükleer güvenlik denetçileri gönderir. Denetimlere Kuruma danışmanlık yapan kişi veya

kuruluşların personeli de katılabilir.

(3) Kurumun denetim planında ve sunulmuş olan ilgili kalite planında belirlemiş olduğu durma ve şahitlik

noktalarındaki denetimleri gerçekleştirebilmesi için, Kurucu ilgili faaliyet başlamadan en az on beş iş günü öncesinden

Kuruma resmi yazı ile bildirim yapar.

(4) Nükleer güvenlik denetimlerinin gerçekleştirilebilmesi için, Kurucu veya imalatçı gerekli olan tüm dokümanların

İngilizce ve varsa Türkçe bir kopyasını ilgili denetim yerinde hazır bulundurur.

36

(5) Denetimlerin aksatılmadan gerçekleştirilebilmesi ve gerekli iletişimin sağlanabilmesi için Kurucu veya imalatçı,

Türkçe veya İngilizce çeviri yapabilen tercüman veya personelin denetim esnasında hazır bulundurulmasını sağlar.

(6) Onaylı imalatçılar onaylarının geçerliliği süresince Kurumun nükleer güvenlik denetimlerine tabidir. Nükleer

güvenlik denetçileri görevlerini icra ederken onay kapsamındaki faaliyetlerin yürütüldüğü tesislere, ilgili belgelere,

kayıtlara ve kişilere erişim yetkisine sahiptir.

Yaptırımlar

MADDE 16 ‒‒‒‒ (1) Kurum, bu Yönetmelik hükümlerinin ihlali çerçevesinde karar vereceği idari yaptırımlarda, ihlalin

nükleer güvenlik açısından önemini, aciliyetini ve ciddiyetini dikkate alır.

(2) Nükleer tesisle ilgili faaliyetlerin Kurucu veya onaylı imalatçı tarafından yürütülmesi sırasında;

a) Kurucunun veya onaylı imalatçının bu Yönetmelik kapsamında taşıması gereken şartlardan birini veya birkaçını

artık taşımadığının anlaşılması,

b) Yapılan değerlendirme veya denetim faaliyetlerinde uygunsuzluk veya sapmaların belirlenmesi,

durumlarında, Kurucu veya onaylı imalatçıya belirli bir süre tanınarak ilgili sorunun giderilmesi istenir. Kurum

tarafından belirlenen bu süre içinde düzeltici ve önleyici faaliyetlerle sorunun giderilememesi halinde imalatçıya veya

Kurucuya ilgili faaliyet kapsamında verilen onaylar ya da izinler iptal edilir.

(3) Kurumun denetimleri sırasında onaylı imalatçı veya Kurucunun işbirliği yapmaması, istenen bilgi ve dokümanları

sunmaması ya da belgelerde tahrifat yapıldığının veya yanlış bilgilendirme yapıldığının saptanması halinde; Kurum,

verilen izni veya onayı iptal edebilir.

(4) Kurum tarafından ikinci ve üçüncü fıkrada belirtilen sebeplerden dolayı onay veya iznin iptal edilmesi durumunda

onay veya iznin iptal edildiği tarihten itibaren iki ay içerisinde Kurucu veya onaylı imalatçı tarafından tekrar aynı

konuda Kuruma başvuruda bulunulamaz.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Geçiş hükümleri

GEÇİCİ MADDE 1 ‒‒‒‒ (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte Kurucu tarafından tedarik sürecine başlanmış olması durumunda, tedarike başlama izninin verilmesi için gerekli doküman bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden

itibaren üç ay içerisinde Kuruma sunulur ve 8 inci maddede belirtilen sorumluluklar yerine getirilir.

(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte tedarik süreci Kurucu tarafından başlatılmış olan ekipmanın imalatçıları

iki yıl içerisinde Kurumdan imalatçı onay belgesi alır.

(3) Kurum, bu Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra iki yıl içerisinde imalatçı onay belgesi almayan imalatçılar

tarafından imal edilen ekipmanı yapacağı değerlendirme sonucu yeterli bulmama hakkını saklı tutar.

Yürürlük

MADDE 17 ‒‒‒‒ (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 18 ‒‒‒‒ (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Başkanı yürütür.

37




Our Readers:





US $500 month*

US $250 month*

US $167 month*

Take Action Now!




38




Our Readers:





US $500 month*

US $250 month*

US $167 month*

Take Action Now!




HABERLERŞirket - Sanayi Haberleri

Company-Industry News

Ayın Vurgulanan Haberleri

Highlights of the month

Uluslarası İşbirliğiInternational Cooperation

Nükleer Sanayi Derneği Kurucu Genel Sekreteri Koray Tuncer, Türkiye’de nükleer enerji ve sana-yinin öneminin artmasının uluslararası alanda ülkeye olumlu etkisi olacağını belirterek, “Tür-kiye nükleer teknolojiye sahip olduğunda nük-leer tedarik zincirini kuracak ve G-20 ülkeleri içerisinde daha fazla ihracat yapabilecek” dedi.

Tuncer, İstanbul’da 8-9 Mart tarihlerin-de düzenlenecek 3. Uluslararası Nük-leer Santraller Zirvesi’ne ilişkin AA mu-habirine değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye’de nükleer santral bulunmamasına rağ-men zirvenin Orta Doğu ve Afrika’nın en bü-yük nükleer enerji etkinliği olduğunu anlatan Tuncer, zirveye, Vietnam Atom Enerjisi Kuru-mu, Kanada Nükleer Tedarikçiler Organizasyo-nu, Ukrayna Nükleer Sanayi Derneği gibi ku-rumların yanı sıra Kenya ve Güney Afrika’dan konuşmacıların da katılacağını söyledi.

Zirvede 15 farklı ülkeden yaklaşık 70 katılım-cının yer alacağına işaret eden Tuncer, “İki gün sürecek zirvede 10 oturum ve iki çalıştayımız var. Çalıştaylarda Türk şirketlerinin de bu sek-töre girebilmeleri için nasıl ortak hareket edile-ceği tartışılacak. Uzun vadedeki planımız Türk iş adamlarını arkamıza takıp bu zirveyi Afrika ve Orta Doğu’ya götürmektir” diye konuştu.

Nükleer dernekleri zirvede anlaşmalar yapacak

Tuncer, Ukrayna, İsveç, Finlandiya ve Çek Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren nükleer sanayi dernekleriyle karşılıklı iyi ni-yet anlaşmaları imzalayacaklarını bildirdi.

Zirveye katılım koşullarının Türk firmaların bütçe-lerine göre revize edildiğini anlatan Tuncer, yerli firmalarla yabancı yatırımcıları bir araya getire-

rek iş yapmalarını teşvik edeceklerini ifade etti.

Nükleer santrallerin mal ve hizmet tedariği-ni sağlayan ülkelerin sanayide ve uluslararası alanda söz sahibi olduğunu vurgulayan Tuncer, nükleer sanayi ve savunma sanayi gibi ben-zer sektörlerde iş yapmanın zorluğuna değindi

Nükleer zirve’de Türk üreticiler için dev anlaşma imzalandı

Tedarikçilerine dört kat daha fazla kazanma fır-satı sunan nükleer enerji sektöründe Türk fir-malarının söz sahibi olabilmesi için Ankara Sa-nayi Odası, Uluslararası Nükleer Enerji Enstitüsü ile önemli bir anlaşmaya imza attı. 3. Nükleer Santraller Zirvesi’nde gerçekleşen anlaşma ile nükleer endüstrisinin gerektirdiği eğitim ve ser-tifikasyon konusunda Türk firmaları uluslarara-sı deneyim ve birikime ASO sayesinde ulaşacak.

Türk firmalarının nükleer enerji sektöründen pay alabilmeleri için Ankara Sanayi Odası (ASO) ile Uluslararası Nükleer Enerji Enstitüsü (Internatio-nal Institute of Nuclear Energy) 3. Nükleer Santral-ler Zirvesi sırasında iş birliği anlaşması imzaladı.

ASO Genel Sekreteri Doç. Dr. Yavuz Cabbar anlaş-manın önemine ilişkin şunları söyledi: “Uluslarara-sı Nükleer Enerji Enstitüsü ile yaptığımız anlaşma aracılığıyla nükleer endüstrisinin ihtiyaç duyduğu eğitim ve sertifikasyonların sağlanması için çok önemli bir girişimi başlatmış olacağız. Ülke olarak sahip olduğumuz alt yapı ve eğitim hizmetlerinin

Referans : http://www.oncevatan.com.tr/ekonomi/nukleer-teknoloji-turkiyenin-ihracatini-artiracak-h88919.html

Nükleer teknoloji Türkiye'nin ihracatını artıracak

Şirket -Sanayi Haberleri

40

nükleer için en ideal şekilde değerlendirme-miz adına bu anlaşma büyük bir önem taşıyor.”

Uluslararası Nükleer Enerji Enstitüsü Başkanı Yves Fanjas ise anlaşma hakkında şu açıklama-larda bulundu: “Türkiye, nükleer programının faydalarını yerel üreticileri için yukarıya taşımak istiyor. Buradaki en temel hedef ise; Türkiye’de kurulması planlanan nükleer santral projeleri-nin ve bu projelerin altyapılarının mümkün ol-duğunca yerelleştirilmesi. ASO ile yaptığımız bu anlaşma kapsamında Türk üreticilerinin nükleer endüstrisine adım atması için gerekli eğitim ve öğretim altyapısını sağlamayı ve kurslar düzen-lemeyi hedefliyoruz. Anlaşma kapsamında; in-şaat işleri, makine, elektrik, elektronik, kaynak ve kaplama gibi materyaller başta olmak üzere farklı alanlardan kendi alanında uzman tedarik-çiler, nükleer sektörünün ihtiyaç duyduğu en te-mel bilgi birikimleri hakkında eğitimler alacak.”

Türkler şirket evliliğiyle nükle-erden pay alabilirNükleer Sanayi Derneği Genel Sekreteri Koray Tuncer, Türk firmalarının kümelenme mode-liyle güçlerini birleştirerek nükleer santral pro-jelerinde pay sahibi olabileceklerini söyledi.

Nükleer Sanayi Derneği Genel Sekreteri Koray Tuncer, 8 Mart 2016’da başlayan 3. Uluslara-rası Nükleer Santraller Zirvesi açış konuşma-sında Türk firmalarının Türkiye’deki 16 milyar dolarlık nükleer santral projelerinden pay ala-bilmeleri için yabancı firmaların tedarik zinciri-nin bir parçası olmaları gerektiğinin altını çizdi.

Tuncer, “Nükleer Santraller Zirvesi’nde 200’ün üzerinde hayata geçireceğimiz ticari eşleşme gö-rüşmesiyle Türk firmalarının nükleer enerji paza-rından pay almasına yardımcı oluyoruz. Nükleer enerji sektörüne giriş pahalı ve zaman alıyor. Türk firmaları ise çok aceleci ve sabırsız. Firmala-rımızın biraz daha sabırlı olup, kümelenme mo-deliyle birbirleriyle iş birlikleri kurarak güçlerini birleştirmeleri ve uluslararası firmaların tedarik zincirine girmesi gerekiyor. Zirve süresince dü-zenlediğimiz ikili görüşmeler ile Türk firmalarıyla yabacı firmaların evliliklerine şahitlik ediyoruz. Hem Türkiye’de hem de Ortadoğu ve Afrika’da kurulması planlanan 26 nükleer santral proje-sinde Türk firmaları pay sahibi olabilir.” dedi.

“Nükleerde çalışacağımız ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor”3. Nükleer Santraller Zirvesi kapsamında düzen-lenen “Bölgesel Nükleer Forumu” adlı oturum gerçekleşti. Oturumda iş geliştirme, nükleer sant-ral tedarikleri, finansman ve işbirlikleri konuşuldu.

Rolls Royce Tedarik Yönetimi Yöneticisi Nükleer Projeler Uzmanı Richard Everett nükleer geliş-tirmede Türkiye ile beraber çalıştıklarını belirt-ti. Everett, “Dünyanın birçok yerinde merkezle-rimiz var. Bunlardan en önemli gördüklerimiz arasında Türkiye de var. Türkiye’de gemi mer-kezimiz var. Bununla birlikte dizel jeneratörler de üretiyoruz. Nükleer ile ilgili iş geliştirmede Türkiye ile çalışıyoruz. Türkiye nükleer ener-ji konusunda giderek kendini geliştiriyor” dedi.

Referans : http://www.eskisehirliyiz.biz/haber/?sec=1&newscatid=7&newsid=103383

Referans : http://www.enerjigunlugu.net/tuncer-turk-firma-lari-nukleer-evlilikle-pay-sahibi_17573.html#.VvP4QGQrK-p

41

“NÜKLEERDE GÜVENLİK ÖNEMLİ KONU”Geoquip Worldwide İş Geliştirme Direktörü Dave Harmon nükleer konuda tehlikeleri değerlendi-rirken dahili tehditlerin büyük tehlike yarattığını kaydetti. Harmon konuşmasını şöyle sürdürdü:“Nükleer tesislerin çevresinde çitlerin bulunma-sının birçok sebebi var. Bunlar dışarıdan gelecek tehlikeleri önlemek açısından aldığımız tedbir-ler. Basit gibi görünse de yakın mesafeden 40 km hızla gelen bir aracı kolayca durdurabilecek seviyedeler. Ayrıca bir tespit sistemimiz var. Ter-mal kameralarla her şeyi gözlemleyebiliyoruz. Drone tehlikesine karşı da sistemlerimiz var.”

“KAZAKİSTAN NÜKLEER-DE SİVİL AMACI GÖZETİYOR”Kazakistan Nükleer Topluluğu Direktörü Natalya Zhdanova ise Kazakistan’daki gerekli ön şartların nükleer için mevcut olduğunu ifade etti. Zhdano-va, “Elektrik üretiminin yüzde 25’ini yapılan nükleer çalışmalarla karşılayabiliriz. Bütün bu çalışmalar nükleer enerji mühendisliği ile daha çok gelişti-rilecektir. Kazakistan’ın önceliği nükleerin sivil amaç ve güvenlik konuları için kullanımıdır” dedi.Ürdün Atom Enerjisi Komisyonu Direk-törü Ahmad Malkawi ise şöyle konuştu:“Ürdün Nükleer Projesi, Ürdün Bilim ve Tek-noloji Üniversitesi tarafından gerçekleştiri-liyor. Yapımında kullanılan çeliğin bir kısmı Türkiye’den alındı. Biz nükleerde farklı ülkeler-den şirketlerle çalışmak için istekliyiz. Türkiye ve Türk şirketleri de bunların arasında yer alıyor.”

“TEKNOLOJİ GÜVENLİK İÇİN ÖNEMLİ BİR ARAÇ”Zirve’de “Güvenlik ve Emniyet” oturumu da gerçek-leşti. Oturumda güvenlik ve emniyet konuları üze-rinde neler yapılması gerektiği üzerinde duruldu.Oturumda nükleerde teknolojinin gelişme-sine destek olduklarını ifade eden GRS Pro-je ve Uluslararası İlişkiler Koordinatörü Sebastian Stransky teknolojinin güvenlik ko-nusunda oldukça önemli bir yerinin olduğunu belirtti. Stransky, “Nükleerde güvenlik konusu oldukça önemli. Biz emniyet analizlerinin perfor-mansının değerlendirilmesi ve uzman görüşleri-nin hazırlanması konusunda da çalışıyoruz” dedi.

“NÜKLEER GÜVENLİK KÜLTÜRÜ-NÜ GELİŞTİRMEYE ÇALIŞIYORUZ”

ENGIE Başkan Yardımcısı Pierre Dumont ise işlet-meciler için nükleer güvenlik kültürünün geliştiril-mesinin zorunlu bir konu olduğunu ve ENGIE ola-rak bunu yapmaya çalıştıklarını ifade etti. Dumont,

“Nükleer emniyet ve güvenlik arasında doğal bir bağ vardır. Terör, sabotaj ve hırsızlık gibi konular nükleer emniyet ve güvenliği açısından çok zor-layıcı ve tehlikeli konulardır. Güvenlik ve emniyet konusunda hedefler ortak çünkü ikisi de insan-ları korumaya yönelik çalışmalar yapıyor” dedi.

“ATIK YÖNETİMİ GİDEREK ÖNEM KAZANACAK”VTT Finlandiya Teknik Araştırma Merkezi Araş-tırma Takım Lideri Kari Rasilainen Finlandiya’nın nükleer atık için lisans verecek ilk ülke olaca-ğını belirtti. Rasilainen, “Nükleer atık yöneti-minde lider ülke olduk. Nükleer atık yöneti-mi çevre için üzerinde durulması gereken bir konudur. Finlandiya’da batı sahilinde bir atık dönüştürme tesisimiz var. Bu tesis lisanslı ça-lışmalarına devam ediyor. Nükleer atık depo-lama ve dönüştürme giderek gelişecek bir alan ve bu alanda şu an çok boşluk var” diye belirtti.

Enerji Kalkınmanın Can Suyudur Hem gelişmiş hem gelişmekte olan ülkelerde stra-tejik enerji politikaları ve enerji arz güvenliği halen kritik derecede önemlidir. Türkiye’de ekonomik dinamizmin de enerji siyasetine bağlılığı büyük-tür.Bu sebepten dolayı, var olan problemlere çö-züm getirebilmek için bir kaç farklı koldan ilerleye-cek bir enerji stratejisi gerekmektedir. Enerjisinin çoğunu ithal ettiği kaynaklardan sağlayan Türki-ye, dışa bağımlılığı azaltacak adımlar atacaktır.Sanayileşmiş ülkelerin çoğunda elektrik üre-timinde kullanılan nükleer enerji konusunda gecikmişliğimiz vardır.Bu yüzden doğru or-taklık seçimleri ile mümkün olduğunca hız-lı ilerlemeliyiz. Akkuyu Santrali yapım ihalesi için de teklif veren Güney Koreli KEPCO, ener-ji zengini Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) bir nükleer santral inşa etmeye başladı ve 2017 yılında elektrik üretimi gerçekleşecektir. Nük-leer enerjinin kullanılmaması enerji maliyetle-rini ve erişilebilrliğini kısıtlayan bir eksikliktir.

Referans : http://www.petroturk.com/HaberGoster.aspx?id=14739&haber=-Nukleerde-calisacagimiz-ulkeler-arasinda-Turkiye-de-yer-aliyor

Referans: http://www.bugun.com.tr/kalkinmanin-can-suyu-enerji-yazisi-2056137

42

Sanayide Rekabet Gücü ArtacakBilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fik-ri Işık, Ulusal Nükleer Teknoloji Geliş-tirme Programı kapsamında açıklama yaptı.Türkiye’deki nükleer projelerinde tekno-lojinin yerlileştirilmesinin sağlanması ve yerli sanayinin katkısının arttırılması amaçlanmakta-dır. Bu bağlamda, Ulusal Nükleer Teknoloji Ge-liştirme Programı kapsamında proje şirketinin Sinop’ta nükleer santral kurmak için çalışacaktır (“Türkiye Cumhuriyeti ile Japonya Hükümeti Ara-sında Türkiye Cumhuriyeti’nde Nükleer Güç Sant-rallerinin ve Nükleer Güç Sanayisinin Geliştirilme-si Alanında İşbirliğine İlişkin Anlaşma” gereğince ). Nükleer Teknoloji ve Eğitim Merkezi kurula-cak, işletim ve bakım konularında eğitimler veri-lecektir.Böylece, nitelikli işgücü geliştirilecektir.Işık, “Nükleer enerji teknolojileri altyapısının güçlendirilmesi ve sektörde istihdam edilecek insan kaynağının yetiştirilmesi amacıyla dün yada iyi uygulama örnekleri de dikkate alına-rak Ar-Ge ve eğitim merkezlerinin kurulması, destek programlarının oluşturulmasına karar verildi. Nükleer enerji ve yakıt çevrimi teknolo-jilerine yönelik yetkinlik kazanılmasına hizmet eden Ar-Ge çalışmalarının teşvik edilmesi ka-rarlaştırıldı. Yerli firmalarımızın nükleer santral-lere malzeme ve donanım tedariki kabiliyetinin arttırılması amacıyla gerekli teşvik mekanizma-larının geliştirilmesi ve standardizasyon/belge-lendirme faaliyetlerinin yürütülmesine yönelik çalışmaların yapılmasına karar verildi.” dedi.

Milli Nükleer Radyas-yon Dedektörü üretildi Kalkınma Bakanlığı desteği ile Abant İzzet Bay-sal Üniversitesi (AİBÜ) bünyesinde kurulmuş olan Nükleer Radyasyon Dedektörleri Uygu-lama ve Araştırma Merkezi (NÜRDAM) aske-ri ve sivil amaçlı nükleer radyasyon dedektör ihtiyacını karşılama adına başlattığı teknoloji projesi kapsamında tamamen yerli imkânlarla milli nükleer radyasyon dedektörü imal etti.AlanındaTürkiye’nin en büyük tesisi olan NÜRDAM’ın müdürü Prof. Dr. Ercan Yıl-maz projede ürün oluşturmanın hedeflen-diği ve bir veya bir buçuk yıl içerisinde seri üretime hazır hale geleceklerini dile getirdi.

Nükleer enerji yeni fır-sat kapıları açacakTürkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı (TYDA) Arda Ermut, enerji sektörünün Türkiye’nin 2023 hedefleri açısından kilit öneme sahip ol-duğunu belirterek, “Nükleer enerji yeni fırsat kapıları açacak. Nükleer sanayi firmaları, yerli sanayimizle ortaklığa çok açıklar. Ajans olarak nükleer enerjinin ülkemize sağlayacağı faydaları azami seviyeye yükseltmeye çalışıyoruz.” dedi.

Ermut, AA muhabirine yaptığı değerlendir-mede, jeopolitik risklerden doğrudan etki-lenen ithal enerji kaynaklarının kurulu güç-teki payını azaltmak için Türkiye’nin 2023 vizyonu kapsamında iki nükleer güç santraline sahip olma hedefini desteklediklerini belirtti.

Referans: http://www.dunya.com/ekonomi/ekonomi-diger/sanayinin-rekabet-gucu-artirilacak-291460h.htm

Referanslar: http://www.hurriyet.com.tr/milli-nukleer-radyasyon-dedektoru-uretildi-40044498

44

İstanbul’da 8-9 Mart’ta gerçekleşen 3. Ulus-lararası Nükleer Santraller Zirvesi’nin ken-dileri açısından önemli bir organizasyon ol-duğunu ifade eden Ermut, zirvede Japonya, Fransa, Rusya, ABD, Çin, Kanada, Çek Cumhu-riyeti ve İspanya gibi birçok ülkeden firma ve kurumlarla görüşmeler yürüttüklerini anlattı.Ermut, “Nükleer sanayi firmalarının, ülke-mizdeki nükleer santral projeleriyle çok ya-kından ilgilendiğini ve Enerji ve Tabii Kay-naklar Bakanlığımızın koyduğu yerlileşme hedefi yönünde çalışmalarını şekillendirdiklerini gördük. Bu anlamda, yerli sanayimiz ile ortak-lığa da çok açıklar. Ajans olarak nükleer ener-jinin ülkemize sağlayacağı faydaları azami se-viyeye yükseltmeye çalışıyoruz.” diye konuştu.

Nükleer enerji sektöründeki gelişmeleri yakın-dan takip ettiklerini dile getiren Ermut, “Gerek yatırımcılar gerekse resmi makamlar nezdinde çeşitli istişarelerde bulunuyoruz. Bu enerji üre-tim metodunun gerektirdiği muazzam yatırım tutarları, ekipman kurulumları, teknoloji trans-ferleri ve bütün bunları etkin biçimde kullana-cak uzmanlığın oluşturulması ülkemize ucuz, sürekli ve güvenli elektrik sağlarken bir yandan da özel sektörümüze yeni fırsat kapıları açacağı düşüncesindeyiz.” değerlendirmesinde bulundu.Ermut, Türkiye’nin köklü endüstriyel altyapısı ve teknik birikime sahip yetişmiş iş gücü potansi-yeli bulunduğuna dikkati çekerek, “Türkiye’nin nükleer enerjide bölgesel bir tedarik merke-zi olma potansiyeli var. Bu bağlamda, biz de ekipman üreticilerinin yerli üretimi için çeşit-li maliyet ve teşvik analizleri, tedarikçi araştır-maları yapıyoruz. Saha çalışmalarında, uygun yatırım sahalarının bulunması noktasında bü-yük destek sağlıyoruz.” ifadelerini kullandı.

AFAD’dan en kötü senaryo: Kim-yasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Saldırı TatbikatıBaşbakanlık Afet ve Acil Durum Yöneti-mi Başkanlığı (AFAD), 28 Şubat Sivil Savun-ma Günü çerçevesinde ikisi İstanbul’da biri Erzurum’da eşzamanlı üç tatbikat düzenleyecek.Milliyet’in haberine göre üç tatbikat da, Ankara’dan yönetilecek. Senaryo gereği; İstanbul’da KBRN olarak ifade edilen kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer bir terör saldı-rısı olacak. AFAD KBRN timleri, bu tip bir sal-dırıya karşı önlem yeteneklerini test edecek.

Nükleer Şirketi AREVA’nın Zara-rıSinop’ta nükleer santral projesinde kullanı-lacak basınçlı su reaktörünün (PWR) üretici-si AREVA Şirketi geçen yıl 2 milyar 38 milyon avro zarar etmiştir. Bu zararın sebepleri Fin-landiya’daki reaktör projesinin ilave maliyet-leri, kurumsal yeniden yapılanma giderleri ve düşük uranyum talebidir. Ayrıca, 2017 yılı so-nuna kadar AREVA’nın reaktör ünitesinin Fran-sız EDF Şirketine satılması öngörülmektedir.

Referans:http://ekonomiservisi.com/nukleer-enerji-yeni-firsat-kapilari-acacak-22499/

Referans: http://www.karar.com/gundem-haberleri/afaddan-en-kotu-senaryo-kimyasal-biyolojik-radyolojik-ve-nukleer-saldiri-tatbikati-76672

Referans:http://www.bugun.com.tr/son-dakika/nukleer-sirketi-arevada-buyuk-zarar-2082233.html

45

Ayın vurgulanan haberleriHighlights of the month

Bakan Sarı: “Nükleer santralları yapmak zorundayız”Çevre ve Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı, Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarını kulla-narak dışa bağımlılığını en aza indirmek zorun-da olduğunu belirtti. Çevre ve Şehircilik Bakanı, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ile ilgili konferans sonrasında nükleer santrallerle ilgi-li açıklamalarda bulundu. Sarı, “Santralları yap-mak zorundayız. Gelişmiş ülkeler, nükleer enerji kotasını doldurdukları için şu anda yapmıyorlar.Enerjide dışa bağımlılığımızı azaltmak için nükle-erin bir an önce hayata geçmesi gerekiyor.” dedi

Bakan Albayrak’tan nükleer santral açıklaması

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Albayrak, Japon Konsorsiyumunca yürütülen çalışmanın, nükle-er santral projeleri kapsamında Türkiye’den te-min edilmesi mümkün olan mal ve hizmetlerin tespitine yönelik olduğunu belirterek, “İlerleyen süreçte, ekipmanın hangi firmalardan teda-

rik edileceği, kurulacak proje şirketinin açaca-ğı ihalelerle belirlenecektir” ifadesini kullandı.

Kobi’lere Bin Lira DestekKOSGEB Ar-Ge İnovasyon ve Endüstriyel Uygu-lama Destek Programı’ndan yararlanmakta olan işletmeler etkinlik öncesinde desteğe başvurmuş ve onay almış olması şartıyla, Yurtiçi ve Yurtdı-şı Kongre/Konferans/Fuar Ziyareti/Teknolojik İşbirliği Ziyareti Desteği’nden yararlanabilirler. Bu destek kobilerin nükleer santral projelerin-de etkin bir rol alması amacıyla kobilere proje ile ilgili kayıt, ulaşım, konaklama ve eşleştirme programlarına katılım konusunda %75 oranın-da ve en fazla bin lira yardım sağlamaktadır.

3. İstanbul Nükleer Santraller ZirvesiEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yar-dımcısı Yamaç: “(Nükleer Enerji Kanun Tasarısı) Bu kanun tasarısı inanıyorum ki bu yıl içerisin-de yasalaşmış olacak” “(Akkuyu Projesi) Bu yı-liçinde sınırlı çalışma izni alınması durumunda nükleer güvenlikle ilgili olmayan binaların inşa-atına başlanacak” “Akkuyu’nun ilk reaktörünün de 2022’de devreye alınacağına inanıyorum”

Referans: http://enerjienstitusu.com/2016/01/01/cevre-ve-sehircilik-bakani-sari-nukleer-santrallari-yapmak-zorun-dayiz/

Referans: http://www.yenisafak.com/gundem/bakan-albay-raktan-nukleer-santral-aciklamasi-2427979

Referans:http://www.sanayigazetesi.com.tr/enerji/nukleer-in-aktorleri-istanbulda-bulusacak-h10687.html

46

Referans: http://www.yenisafak.com/gundem/bakan-albay-raktan-nukleer-santral-aciklamasi-2427979

Referans:http://www.sanayigazetesi.com.tr/enerji/nukleer-in-aktorleri-istanbulda-bulusacak-h10687.html

Westinghouse Elektrik Şirketi Kıdemli Baş-kan Yardımcısı Benjamin: “Hepimiz güve-nilir nükleer enerjiyi Türkiye’ye nasıl getirir necati-yamac Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan-lığı Müsteşar Yardımcısı Necati Yamaç, Nükleer Enerji Kanun Tasarısı’nın bu yıl içinde yasala-şacağına, AkkuyuProjesi’nde ise ilk reaktörün 2022’de devreye alınacağına inandığını bildirdi.Yamaç, Nükleer Sanayi Derneği ile Nükleer Mühendisler Derneğinin ortaklaşa düzenledi-ği 3. İstanbul Nükleer Santraller Zirvesi’nde, Türkiye’nin nükleer projelerini değerlendirdi.

Türkiye’nin nükleer projelere başlarken Ulusla-rarası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile sıkıişbirliği yaptığını vurgulayan Yamaç, “UAEA yeni başla-yan ülkelerin nükleer altyapılarını değerlendir-mek üzere bir misyon çalışmasını tamamladı ve bir rapor hazırladı. Bu raporun bize vermek istediği önemli mesaj, Nükleer Enerji Tanun Tasarısı’nın yasalaşmasıdır. Biz bu kanun tasarı-sını hazırladık ve inanıyorum ki bu yıl içerisinde yasalaşmış olacaktır. Nükleer güvenlik kültürü bizim için olmazsa olmaz” ifadelerini kullandı.

Akkuyu’da yola devam

Akkuyu Projesi anlaşmasının 2010’da imza-landığını anımsatan Yamaç, “Bu yıl içinde sı-nırlı çalışma izni alınması durumunda, nükle-er güvenlikle ilgili olmayan binaların inşaatına başlanacak. Akkuyu’da ilk ünitenin de 2022’de devreye alınacağına inanıyorum. Sinop ile il-gili olarak da zemin etüd ve fizibilite çalış-maları devam ediyor. ÇED ile ilgili data top-lama çalışmaları da sürüyor. Sinop Nükleer Santral Projesi kapsamında, hükümetlerarası anlaşmaya baktığınızda ise ilk ünitenin 2023’te devreye alınacağını söyleyebilirim” diye konuştu.Türkiye’nin doğalgazın yüzde 98’ini, petrolün ise yüzde 92’sini ithal etti-ğini belirten Yamaç, şöyle konuştu:“Türkiye’de nükleer santraller yapılmasın da nerede yapılsın? Dünyada 31 ülkede nükleer santral var. Bu ülkelerden 7’si net enerji ihra-catçısı. ABD’de 99 santral var, 5 santralin in-şaatına da devame diliyor. Fransa elektriğinin yüzde 77’sini nükleer santrallerden karşılıyor. Tabii bizim karşımıza çıkartılan iki tane örnek var. Almanya ve Japonya. Almanya bugün ha-len elektriğinin yüzde 15’ini nükleerden kar-şılamaktadır, kapattıkları ömrü dolan santral-lerdir. Japonya ise Fukuşima’dan sonra doğal

olarak nükleer santrallerini kapatıp sıkı güven-lik değerlendirmesinden geçirdi. Son dönem de Japonya bile 4 nükleer reaktörü işletmeye aldı.”

“Aynı amaç için burdayız”

Westinghouse Elektrik Şirketi Kıdem-li Başkan Yardımcısı Jeff Benjamin de Westinghouse’un Türkiye’de yapılması plan-lan 3. Nükleer Projesi yarışında Çinli SNPTC ile yer aldıklarını ifade ederek, son derece güçlü finansal ortakları bulunduğunu ve ABD hükü-metinin desteğine sahip olduklarını söyledi.

Türk firmalarıyla çalışma geleneğine sahip ol-duklarını vurgulayan Benjamin, “Türk tedarik zincirine katılımda avantajlar görüyoruz. Dola-yısıyla Türk şirketleri bu projeleri olabildiğince lokal olarak gerçekleştirmeye devam edecekler. Hepimiz aynı amaç için buradayız. Güvenilebilir nükleer enerjiyi Türkiye’ye nasıl getiririz konu-sunda çalışıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Engie, Sinop Nükleer Santral Projesi Ekip Li-deri Heiiki Pudasise Türkiye’nin enerji stra-tejisini veekonomisini geliştirmek istediğinin farkında olduklarını belirterek, “Türkiye’nin daha fazla söz sahibi olmak istediğini biliyo-ruz. Sinop’ta kurmayı planladığımız tesis, eko-nomik olarak ülkeye faydalı olmasının yanısıra tedarik zinciri ve istihdam konusunda da tüm Türkiye’ye katkı sağlayacaktır” ifadesini kullandı.

Türk firmaları nükleer enerji sektörüne girecekNükleer enerji sektörünün devleri İstanbul’da düzenlenen 3. Uluslararası Nük-leer Santraller Zirvesi’nde bir araya geldi.

Referans : http://www.pusulahaber.com.tr/3-istanbul-nuk-leer-santraller-zirvesi-424738h.htm

47

Akkuyu, Sinop ve üçüncü nükleer santral proje-lerinin yanı sıra Afrika ve Ortadoğu’da kurulma-sı planlanan 26 nükleer santral projesinde aktif rol almayı planlayan Türk firmaları ile uluslara-rası firmalar, 3. Uluslararası Nükleer Santraller Zirvesi’nde buluştu. WOW Convention Center’da 8 Mart 2016’da başlayan Zirve’de Türkiye’nin nükleer sanayi sektörüne nasıl hazırlanabileceği ele alındı.

Afrika ve Ortadoğu’nun en büyük etkinliği

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Nükleer Sa-nayi Derneği’nin desteğiyle Nükleer Mühendisler Derneği ve Ticari Eşleştirme Derneği tarafından düzenlenen zirve, Afrika ile Ortadoğu’nun en kalabalık nükleer etkinliği olma özelliği taşıyor.

Sinop ve Akkuyu nükleer santral projelerinde son durum

3. Uluslararası Nükleer Santraller Zirvesi’nde Sinop ve Akkuyu nükleer santral projeleri ile il-gili merak edilenler de yanıt buldu. Zirve’de açış konuşması yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Necati Yamaç, enerji ihtiyacı düşünüldüğünde Türkiye’nin nük-leere olan ihtiyacının daha iyi anlaşılabileceğini belirtti. Türkiye’nin nükleerle ilk kez tanışan bir ülke olmaktan ziyade daha farklı bir konumda olduğunu, 400 nükleer mühendis yetiştirdiği-ni ifade eden Yamaç, Türk nükleer sanayinin en önemli adımlarının Sinop ve Akkuyu ile atılaca-ğının altını çizdi. Yamaç, Akkuyu’da kurulacak olan nükleer santralin ilk ünitesinin 2022 yılın-da, Sinop’ta kurulacak santralin ilk ünitesinin ise 2023’te devreye girmesinin planlandığını açıkladı.

Nükleer projelerine girişin adı: “Nükleer Evlilik”

Nükleer Sanayi Derneği Genel Sekreteri Koray Tuncer ise açış konuşmasında Türk firmalarının Türkiye’deki 16 milyar dolarlık nükleer santral projelerinden pay alabilmeleri için yabancı fir-maların tedarik zincirinin bir parçası olmaları ge-rektiğinin altını çizdi. Tuncer sözlerine şöyle de-vam etti: “Nükleer Santraller Zirvesi’nde 200’ün üzerinde hayata geçireceğimiz ticari eşleşme görüşmesiyle Türk firmalarının nükleer ener-ji pazarından pay almasına yardımcı oluyoruz. Nükleer enerji sektörüne giriş pahalı ve zaman alıyor. Türk firmaları ise çok aceleci ve sabırsız. Firmalarımızın biraz daha sabırlı olup, kümelen-me modeliyle birbirleriyle iş birlikleri kurarak

güçlerini birleştirmeleri ve uluslararası firmala-rın tedarik zincirine girmesi gerekiyor. Zirve sü-resince düzenlediğimiz ikili görüşmeler ile Türk firmalarıyla yabacı firmaların evliliklerine şahitlik ediyoruz. Hem Türkiye’de hem de Ortadoğu ve Afrika’da kurulması planlanan 26 nükleer sant-ral projesinde Türk firmaları pay sahibi olabilir.”

Türkiye’ye nükleer enerjinin en etkin nasıl getiri-leceği tartışılmalı

Westinghouse Elektrik Şirketi Kıdemli Başkan Yardımcısı Jeff Benjamin ise konuşmasında Tür-kiye’deki enerji ihtiyacına vurgu yaparak şunları söyledi: “Türkiye, dünya genelinde enerji ihtiya-cının en hızlı arttığı ikinci ülke konumunda. Tür-kiye’deki enerji ihtiyacı her yıl yüzde 4,5 oranında artıyor. Ekonomik büyüme devam ettiği sürece enerji ihtiyacı da artacak. Bu noktada nükleer enerji son derece önemli olacak. Türkiye’ye nük-leer enerjiyi en etkin nasıl getirilebileceği tartı-şılmalı. Yerel üreticilere büyük görev düşüyor.”

Sinop nükleer santralinde kullanılacak teknoloji Zirve’de tanıtıldı

Sinop’ta yapılması planlanan nükleer sant-ral projesinde kullanılacak ATMEA 1 teknolo-jisinin maketi de ilk kez bu zirvede tanıtıldı. ATMEA CEO’su Andreas Goebel, ATMEA 1’in güvenli ve yüksek performanslı bir reaktör ol-duğunu söyleyerek, Sinop’taki nükleer sant-ral projesinde bu teknolojinin kullanılacak ol-masından dolayı mutlu olduklarını ifade etti.

‘Nükleer İllüzyon Gösterisi’ renk kattı

Ortadoğu ve Afrika’nın en önemli nükleer et-kinliği olan Nükleer Santraller Zirvesi’ne bu yıl Vietnam’dan Bangladeş’e, Kanada’dan Ukrayna’ya birçok ülkeden nükleer alanında söz sahibi isim-ler katıldı. Zirve’de gerçekleşen ‘Nükleer İllüzyon’ gösterisi de katılımcılara farklı bir deneyim yaşattı.3. Uluslararası Nükleer Santraller Zirve-si hakkında detaylı bilgiye zirvenin web si-tesi olan www.nuclearpowerplantssum-mit.com üzerinden ulaşmak mümkün.

Referans :http://imarpanosu.com/turk-firmalari-nukleer-enerji-sektorune-girecek/

48

Berat Albayrak: Üçüncü nükleer santral yoldaEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albay-rak, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda ba-kanlığın bütçe görüşmelerinde yaptığı ko-nuşmada, Türkiye’nin enerji arz güvenliğini sağlamaya yönelik hedeflerine ilişkin bilgi verdi.

2023’e kadar nükleer santrallerden elekt-rik üretimine geçileceğini açıklayan Al-bayrak, üçüncü nükleer santral için de çalışmaların başlatılacağını belirtti.

Nükleer İnşaata Az Kaldı TBMM’nin Plan ve Bütçe Komisyonu’nda konu-şan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Al-bayrak, Akkuyu Nükleer Güç Santrali inşaatının; ÇED olumlu kararı, EPDK’dan 3 yıl süreli önlisans alındığında ve imarplanı çalışmaları tamamlandı-ğında başlayacağını söyledi. Ayrıca Sinop Nükleer Santral projesi için fizibilite ile ilgili sismolojik ka-talog oluşturma çalışmalarının başladığını belitti.Albayrak, Akkuyu ve Sinop Nükleer Santral Pro-jelerinin uygun ekipman üretip malzeme tedarik edebilecek yerli firmalarımıza 16 milyar dolarlık iş imkanı ve istihdam kaynağı olduğunu söyledi.

Nükleer Santraller Zirvesi’nde 5 Ülkeyle Anlaşma İmzalandı, Türkiye’nin Büyümesi Nükleer-den Olacak

Türk şirketlerini uluslararası nükleer sektörü-nün temsilcileriyle buluşturan 3. Nükleer Sant-raller Zirvesi; İngiltere, Kanada, Fransa, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan ile imzalanan nük-leer anlaşmalara ev sahipliği yaptı. Türk şir-ketleri nükleer endüstrisine girerse ekonomi-de büyüme beklentilerin çok üstüne çıkacak. Türkiye’de giderek artan nükleer enerji yatırımla-rına yön veren 3. Nükleer Santraller Zirvesi, 8 Mart 2016’da WOW Convention Center’da kapılarını açtı. Türkiye’deki 15 milyar dolarlık nükleer en-düstrisi başta olmak üzere Ortadoğu ve Afrika’da-ki projelerde de yerli üreticilerin pay alabilmeleri için Nükleer Sanayi Derneği, İngiltere, Kanada, Fransa, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan’daki nük-leer sanayi dernekleri ile teknoloji, bilgi ve öğren-ci değişimini de kapsayan anlaşmalar imzaladı.

G20’de bir adım öne çıkacağız

Zirve sırasında gerçekleşen imza törenlerinde konuşan Nükleer Sanayi Derneği Genel Sekrete-ri Koray Tuncer şunları söyledi: “Nükleer santral projeleri için mal ve hizmet tedariği sağlayan ül-keler hem sanayide hem de uluslararası alanda söz sahibi oluyor. Türk şirketleri için yeni olan bu sektöre girebilmenin ilk adımının bilgi ve tekno-loji transferi olduğundan yola çıkarak beş ayrı ül-keyle son derece önemli anlaşmalara imza attık.

Referans: http://www.fortuneturkey.com/berat-albayrak-ucuncu-nukleer-santral-yolda-28096

Referans:http://tr.sputniknews.com/ana-liz/20160209/1020749056/albayrak-nukleer-akkuyu.html

49

Nükleer enerji santrallerine ülke sanayimizin ürün ve hizmet sağlaması Türk sanayisini her şeyden önce teknolojik anlamda güçlendirecek ve ihracatın uzun dönemli artmasına katkı sağ-layarak ekonomiyi büyütecek. Bu da Türkiye’nin G20 ülkeleri arasındaki yerini hızla yukarıya ta-şıması demek. İngiltere, Kanada, Fransa, Çek Cumhuriyeti ve Bulgaristan ile yaptığımız an-laşmaların benzerlerini çok yakında Ameri-ka ve Romanya ile de yapmayı planlıyoruz.”

ICCI 2015 Enerji ÖdülleriBu yıl beşincisi düzenlenen ICCI 2015 Enerji Ödülleri, Ankara’da düzenlenen törenle sahip-lerine verildi. Düzenlenen uluslararsı etkinlik ile 100’ü aşkın ülkede sahip olunan temsilci ağıyla katılımcılar doğru alıcılarla buluşturulmuştur.İTÜ Enerji Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. A. Beril Tuğrul da şunları söyledi: “Başvuru-da bulunan projeleri, dört ana kriter olarak ener-ji verimliliği ile çevre ve sürdürülebilirlik, sosyal sorumluluk, yatırımlarda yerli katkı, alanlarında-ki puanlama sistemi ile değerlendirdik. 2015 Yılı Enerji Ödülleri için yapılan değerlendirmelerle belirtilen kategorilerde 9 enerji ödülü ile birlikte iki kategoride adayların yakın puana sahip olması üzerine iki jüri özel ödülü verilmesine karar ver-dik. Ayrıca Toplumsal Farkındalık Vizyonu ile Ener-ji Aksiyon Planı Uygulaması’nda başarılı olan bir adaya mansiyon ödülü verilmesine karar verdik.”ICCI 2016 -22. Uluslararası Enerji ve Çev-re Fuarı ve Konferansı ise ICCI 2015 ödül-lerini takiben 27-28-29 Nisan 2016’da İs-tanbul Fuar Merkezi’nde gerçekleştirilecek.

248 Şirket nükleer için İstanbul’da biraraya geldiSinop’taki nükleer santralin maketi tanıtıldı. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için Türkiye’nin Sinop ve Akkuyu ile başlattığı nükleer atılımı, 3. Nükleer Santraller Zirvesi’ne olan ilgiyi artırdı. Türk firmalarına Türkiye, Ortadoğu ve Afrika’da-ki nükleer projelerinde yeni fırsat kapıları arala-yan zirve, 24 farklı ülkeden 248 firmayı ve yak-laşık bin katılımcıyı ağırladı. Sinop’ta yapılması planlanan nükleer santral projesinde kullanıla-cak ATMEA 1 teknolojisinin 200 kiloluk maketi-nin sergilendiği zirvede Sinop Nükleer Santrali konsorsiyumu yerli partnerleriyle de görüştü.

Sinop ve Akkuyu nükleer santral projeleriyle nükleer enerji sektöründe dikkat çeken Türkiye, üçüncü santral için de görüşmelerini sürdürü-yor. Bu sektöre girmeye çalışan yerli firmalar ise İstanbul’da gerçekleştirilen III. Nükleer Santraller Zirvesi’nde uluslararası nükleer enerji şirketleriy-le bir araya gelme fırsatını yakaladı. Başta Fran-sa, Amerika, Rusya, İngiltere, Çek Cumhuriyeti gibi farklı ülkelerden gelen 113 firma temsilcisi, Türkiye, Ortadoğu ve Afrika’da yapılacak yatı-rımlar için 135 yerli firmanın temsilcileri ile gö-rüştü. Toplamda 248 firmanın katıldığı Zirve’de 250’ye yakın ticari eşleştirme görüşmesi yapıldı.

Sinop Nükleer Santrali yerli partnerleriyle buluştu

İlk ünitesinin 2023’te devreye girmesinin plan-landığı Sinop nükleer santralinde kullanılacak ATMEA 1 teknolojisinin maketi, ilk kez zirvede tanıtıldı. Büyük ilgi gören 200 kg’lık dev maket ile katılımcılar, Sinop’ta kurulacak santralde kul-lanılacak teknolojinin özelliklerini, performansı-nı ve güvenirliliğini yakından görebilme fırsatını yakaladı. Sinop Nükleer Santral projesi için çalı-şan konsorsiyum yetkilileri Zirve boyunca yerli firmalarla yoğun partnerlik görüşmeleri yaptı.

Referans : http://www.haberlermersin.com/gundem/nukleer-santraller-zirvesinde-5-ulkeyle-anlasma-imzalandi-turkiyenin-buyumesi-nukleerden-olacak-h50543.html

Referans: http://www.milliyet.com.tr/icci-2015-enerji-odul-leri-toreni-ankara-yerelhaber-1227638/

50

500 Türk firması nükleer enerji sektörüne girme-yi planlıyor

Nükleer enerji sektöründe tedarikçilerin di-ğer projelere kıyasla dört kat daha fazla kazan-ma şansı olduğunu açıklayan Nükleer Sanayi Derneği Genel Sekreteri Koray Tuncer, her ge-çen yıl nükleer enerji sektöründe potansiyelolabilecek firma sayımız artıyor diye konuş-tu. Tuncer, “500’ün üzerinde olan yerli firma sayısının, artık sadece Türkiye’de değil yurt dışında da inşaatı gerçekleştirilecek nükle-er santral projelerinde yer almaları önem-li bir yatırım kaynağı olarak görülmeli” dedi.

Nükleer Sanayi Derneği, Romanya ile anlaşma sağladı

Nükleer Santraller Zirvesi’nin yerli firmaları ya-bancı firmalarla buluşturan son derece önemli bir organizasyon olduğuna dikkat çeken Koray Tun-cer, Zirve’nin hemen sonrasında Romanya Nük-leer Enerji Derneği ile Nükleer Sanayi Derneği’nin ortak çalışmalar yapmak üzere anlaşma imza-ladığını bildirdi. Anlaşmayla ilgili Tuncer şunları söyledi: “Derneğimiz ile Romanya Nükleer Enerji Derneği arasında nükleer enerji hakkında eğitim, işbirliği ve know-how transferi gibi konularda bir-likte çalışmak üzere ilk imzaları attık. Önümüz-deki günlerde Bükreş ve İstanbul’da Türk ve Ro-men firmaları arasında nükleer enerji konusunda işbirliği için B2B görüşmeleri düzenleyeceğiz.”

Nükleerde işbirliği artıyorNükleer Sanayi Derneği’nden yapılan yazılı açıkla-mada, Türkiye’deki nükleer ekonomiyi büyütmeyi hedefleyen bu girişimlerin şirket birleşmelerine dönüştüğünde, ülkenin dünya ekonomisindeki yükselişini daha hızlı tamamlayacağı belirtildi.Akkuyu, Sinop ve planlanan 3. nükleer sant-ral projesiyle birlikte Türkiye’de nükleer eko-nominin de büyüdüğü vurgulanan açıkla-mada, “40 milyar dolarlık Türkiye nükleer pazarı yurt dışındaki yatırımcıların ilgisini çe-kerken, Türk firmaları da uluslararası tedarikçi firmaların zincirine girebilirse projelerden pay alma şansı yakalayacak” ifadesine yer verildi.

Nükleer Sanayi Derneği Kurucu Genel Sekreteri Koray Tuncer, Türkiye ekonomisini büyütecek bu girişim için nükleer alanındaki firma evliliklerini ar-tırmaya çalıştıklarını ve bunun için yabancı dernek-lerle işbirliği anlaşmaları imzaladıklarını belirtti.

Referans : http://www.enerjiajansi.net/icerik/1167/248-sirket-nukleer-icin-istanbulda-biraraya-geldi.html

Uluslararası İşbirliğiInternational Cooperation

51

“NÜKLEER İLE BÜYÜYECEĞİZ”

İngiltere, Fransa, Kanada ve Bulgaristan nük-leer sanayi dernekleriyle yaptıkları anlaşma-ların Türkiye’nin nükleer ekonomisini büyü-teceğini ifade eden Tuncer, şunları kaydetti:

“Türk firmalarının nükleer projelerinin tedarikçi-leri haline getirmek için yurt dışından teknoloji ve deneyim transferi yapmak için uğraşıyoruz. Bu amaçla İngiltere, Fransa, Kanada ve Bulgaristan nükleer sanayi dernekleri ile iş birlikleri yaptık. Mevcut durumda Türk şirketlerinin çoğu nükle-er santrale doğrudan malzeme sağlayabilecek durumda değil. Ancak şu anda mevcut nükleer santral projelerine malzeme sağlayabilecek fir-malarla yapılacak şirket evlilikleriyle tedarik zin-cirine dahil olabilir. İleride bu projelerin sayısını artırıp, kendi nükleer tedarik zincirimizi de oluş-turabilirsek, Türkiye’nin dünyanın en büyük eko-nomileri arasındaki yükselişini hızlandırabiliriz.”

Tuncer, bu yıl İstanbul’da 8-9 Mart’ta üçüncüsü düzenlenecek Uluslararası Nükleer Santraller Zirvesi’nin öncelikli gündem maddesinin yerli üreticilerle yabancı firmalar arasındaki şirket iş-birliklerini geliştirmek olduğunu sözlerine ekledi.

Nükleer Santraller zirvesinin 3.sü yapıldıTürk firmalarının nükleer enerji sektörün-den daha fazla pay alabilmeleri için Anka-ra Sanayi Odası (ASO) ile Uluslararası Nükle-er Enerji Enstitüsü arasında iş birliğine gidildi.

İstanbul’da gerçekleştirilen 3.Uluslara-rası Nükleer Santraller Zirvesi’nde imza-

lanan anlaşmaya göre, sektörde faaliyet gösterecek Türk firmalarının eğitim ve sertifi-kasyon çalışmaları, ASO tarafından yürütülecek.

Zirvede konuşan ASO Başkanı Doç. Dr. Yavuz Cabbar, anlaşmanın Türkiye’de-ki nükleer enerji sektörünün gelişimi-ne dair önemli bir adım olduğunu belirtti.

Cabbar, “Uluslararası Nükleer Enerji Enstitü-sü ile yaptığımız anlaşma aracılığıyla nükleer endüstrisinin ihtiyaç duyduğu eğitim ve ser-tifikasyonların sağlanması için çok önemli bir girişimi başlatmış olacağız. Ülke olarak sahip olduğumuz altyapı ve eğitim hizmetlerinin nük-leer için en ideal şekilde değerlendirmemiz adı-na bu anlaşma büyük bir önem taşıyor” dedi.

Uluslararası Nükleer Enerji Enstitüsü Başkanı Yves Fanjas da Türkiye’nin yerel üreticileri için nükleer program faydalarını artırmak istediğini belirterek, “Buradaki en temel hedef, Türkiye’de kurulması planlanan nükleer santral projeleri-nin ve bu projelerin altyapılarının mümkün ol-duğunca yerelleştirilmesi. ASO ile yaptığımız bu anlaşma kapsamında, Türk üreticilerinin nük-leer endüstrisine adım atması için gerekli eği-tim ve öğretim altyapısını sağlamayı ve kurs-lar düzenlemeyi hedefliyoruz” diye konuştu.

Fanjas, anlaşma kapsamında nükleer sektörü-nün ihtiyaç duyduğu temel bilgi birikimleri hak-kında uzmanlara eğitimler verileceğini ifade etti.

Referans: http://www.sabah.com.tr/ekonomi/2016/02/10/nukleerde-isbirligi-artiyor

Referans : http://www.yenicaggazetesi.com.tr/nukleer-san-traller-zirvesinin-3-su-yapildi-132854h.htm

52

A/D ConverterA-Weighted Sound PowerAbility Abnormal Abnormal ConditionAbnormal Operating Transient Abnormal Operation Abnormal Temperature RiseAbovegroundAboveground Cable Abrading Particles Abrasive Abrasive Blasting Abrasive Flap Wheel Abrasive ParticlesAbrasive WearAbrasive Wheel Absolute Density Absolute Encoder Absolute Error Absolute Filter Absolute Filter Bank Absolute Filter Package Absolute FluxAbsolute PressureAbsolute Specific GravityAbsolute TemperatureAbsorbed Dose Equivalent Rate Absorbed Dose Rate Absorbent Capacity AbsorberAbsorber Rod Absorption Absorption Analysis Absorption Build-Up FactorAbsorption Coefficient Absorption Control Absorption Cross Section Absorption EfficiencyAbsorption Factor Absorption Length Absorption LineAbsorption Peak Absorption Ratio Absorption Spectrum Abundance Abundance Ratio (Isotopes) AC Generator AC Motor

Analog/DijitalÇevirici Ağırlıklı Ses Gücü Seviyesir

Yetenek Anormal

Anormal DurumGeçici Anormal Kullanım

Anormal Kullanım Anormal Sıcaklık Artışı

YerüstüYerüstü Kablo

Partikül Aşındırma Aşındırıcı

RapsaAşındırı Flep Tekerlek Aşındırıcı Parçacıklar

Abrazyon AşınmasıZımpara Taşı

Mutlak Yoğunluk Mutlak Enkoder

Mutlak Hata HEPA Filtre

Banka HEPA Filtre Salt Filtre Paketi

Mutlak Akı Mutlak Basınç

Mutlak Özgül Yoğunluk Mutlak Sıcaklık

Absorbe Doz Eşdeğer Oranı Emilim Doz Hızı

Emme Kapasitesi Soğurucu

Emici Çubuk Emilim

Emilim Analizi Emilim Yığılma Faktörü

Absorbsiyon Katsayısı Emilim Kontrolü

Emilim Tesir Kesiti Emilim Verimliliği

Emilim Faktörü Emilim Uzunluğu

Emilim Hattı Emilim Zirvesi Emilim Oranı

Emilim SpektrumuBolluk

BollukOranı (Izotop)AC Jenaratör

AC Motor


English Turkish

54

English TurkishAcceleration Acceleration Period (Motor) Accelerometer Acceptable Quality Level Acceptance Acceptance Criteria Acceptance Report Acceptance Test Access Area Access Authorization For Access HatchAccess PanelAccess Plug Access Port Access RampAccessibilityAccessible Accessible-NeutralAccessories (Filters, Scoops, Etc.) Accident Condition Accident Operating Conditions Accidental Exposure Accidental ReleaseAcoustic Emission Detector AccreditationAccredited (Organization)Accumulated Dose Accumulated PressureAccumulation Accumulator Accumulator Injection Accumulator Tank Accuracy Achievement Of Quality Acid CoveringAcid EtchingAcid-ProofAcid-Proof Coating Acknowledgement (Signal, Alarm, Etc.) Acoustic Pressure Acoustic Strain Gauge Acoustic Velocity Acoustic WaveAcoustical Adj.Acquisition Rate ActionAction Plan Activated CarbonActivated Charcoal

Ivme Hızlanma Süresi (Motor)

IvmeölçerUygun Kalite Seviye

OnayOnay Kriterleri

Onay RaporuOnay Testi

Erişim Alanı –E IçinErişimYetkisi

Giriş KapısıErişim Paneli

Erişim FişiErişim Noktası

Erişim RampasıUlaşılabilirlik

UlaşılabilirUlaşılabilir Nötrlük

Aksesuarlar (Filtreler, Keçpeler, Vb.)Kaza Durumu

Kaza Işletme KoşullarıKazara Maruz Kalma

Kazara SalınımAkustik Emisyon Dedektörü

AkreditasyonAkredite (Organizasyon)

Birikmiş DozBirikmiş Basınç

BirikimAkümülatör

Akümülatör EnjeksiyonuAkümülatör Tankı

DoğrulukKaliteBaşarısıAsit KaplamaAsit Dağlama

Aside DayanıklıAside Dayanıklı Kaplama

Bilgilendirme (Sinyal, Alarm, vb.)Akustik Basınç

Akustik Gerilim ÖlçerAkustik Hızı

AkusustikAkustik(sıfat)

Satın Alma OranıEylem

Eylem PlanıAktif Karbon

Aktifleştirilmiş Odun Kömürü


55

Observer (Euros 500/USD 550/TRY 1,600)

MEMBERSHIP FORM

Observer membership is international membership of the Association, and is only for individuals. Observer membership is a sign of quality in the international nuclear industry community, and demonstrates to your customers that you’re supporting the safe development of the nuclear power industry in Turkey.

What you’ll get

Becoming an Observer Member will give you access to a number NIATR membership benefits including:

• Access to NIATR tenders• Discounts on training courses, seminars and site visits• NIATR digital magazine

o Possibility to publish technical articles• Access to NIATR business directory, Business Associations and Chambers of Industry

Gender:

First Name:

Last Name:

Address:

City:

State / Province / Region:

ZIP:

Country:

Phone:

Extension:

*Other Phone:

Fax:

Cell:

Professional E-mail:

*Other E-mail:

Website:

NIATR Bank Account: Yapi Kredi Bank, Çukurambar Branch, Ankara, TurkeyAccount 450 74 761 IBAN: TR31 0006 7010 0000 0045 0747 61 (Euros)Account 450 74 738 IBAN: TR70 0006 7010 0000 0045 0747 38 (Turkish Lira)Account 450 74 750 IBAN: TR37 0006 7010 0000 0045 0747 50 (USD)Swift Code: Euro YAPITRISFEXSwift Code: USD YAPITRISXXX

(*Optional)

56

Observer (Euros 500/USD 550/TRY 1,600)

MEMBERSHIP FORM

Observer membership is international membership of the Association, and is only for individuals. Observer membership is a sign of quality in the international nuclear industry community, and demonstrates to your customers that you’re supporting the safe development of the nuclear power industry in Turkey.

What you’ll get

Becoming an Observer Member will give you access to a number NIATR membership benefits including:

• Access to NIATR tenders• Discounts on training courses, seminars and site visits• NIATR digital magazine

o Possibility to publish technical articles• Access to NIATR business directory, Business Associations and Chambers of Industry

Gender:

First Name:

Last Name:

Address:

City:


ZIP:

Country:

Phone:

Extension:

*Other Phone:

Fax:

Cell:


*Other E-mail:

Website:


(*Optional)

Industry Partner (Euros 1,500/USD 1,650/TRY 4,850)

Industry partner membership is international membership of the Association. Industry Partner membership is a sign of commitment in the international nuclear industry community, and demonstrates to your customers that you’re working to the safe development of the nuclear power industry in Turkey.

What you’ll get

Becoming an Industry Partner will give you access to a number NIATR membership benefits including:

• Access to NIATR tenders

• Discounts on training courses, seminars and site visits

• NIATR digital magazine (6 issues per year):o Interview and promotion of your

expertiseo Discount of 7,5% on any advertising

• Access to NIATR business directory, Business Associations and Chambers of Industry

• Personalized Matchmaking booklet• Discount to INPPS summit

o Booth (25% of space automatically offered)

o B2B Matchmaking (5% rebate)o Sponsorship program (7,5% rebate)

MEMBERSHIP FORM

Gender:

First Name:

Last Name:

Address:

City:


ZIP:

Country:

Phone:

Extension:

*Other Phone:

Fax:

Cell:


*Other E-mail:

Website:


(*Optional)

57

Strategic Partner (Euros 3,500/USD 3,850/TRY 11,300)

Strategic partner membership is international membership of the Association. Strategic Partner membership is a sign of responsibility in the international nuclear industry community, and demonstrates to your customers that you’re counseling the Turkish government to the safe development of the nuclear power industry.

What you’ll get

Becoming a Strategic Partner will give you access to a number NIATR membership benefits including:

• Access to NIATR tenders• Meetings twice a year with key Government

representatives in Ankara• Discounts on training courses, seminars and

site visits• NIATR digital magazine (6 issues per year):

o Interview and promotion of your expertise

o Discount of 12,5% on any advertising• Access to NIATR business directory, Business

Associations and Chambers of Industry• Personalized Matchmaking booklet• Discount to INPPS summit



MEMBERSHIP FORM

Gender:

First Name:

Last Name:

Address:

City:


ZIP:

Country:

Phone:

Extension:

*Other Phone:

Fax:

Cell:


*Other E-mail:

Website:


(*Optional)

Institution and Academy (Euros 500/USD 550/TRY 1,600)

Institution and Academy membership is international membership of the Association, and is for Industry associations, forums, technical schools, universities and public research centers. Institution and Academy membership demonstrates that you’re supporting the research and development of the nuclear power industry in Turkey.

What you’ll get

Becoming an Institution and Academy Member will give you access to a number NIATR membership benefits including:

• Access to NIATR tenders• Discounts on training courses, seminars and

site visits• NIATR digital magazine

o Possibility to publish technical articleso Possibility to publish resume of future

graduateso Possibility to publish projects and fund

raising


MEMBERSHIP FORM

Gender:

First Name:

Last Name:

Address:

City:


ZIP:

Country:

Phone:

Extension:

*Other Phone:

Fax:

Cell:


*Other E-mail:

Website:


(*Optional)

58

Strategic Partner (Euros 3,500/USD 3,850/TRY 11,300)

Strategic partner membership is international membership of the Association. Strategic Partner membership is a sign of responsibility in the international nuclear industry community, and demonstrates to your customers that you’re counseling the Turkish government to the safe development of the nuclear power industry.

What you’ll get

Becoming a Strategic Partner will give you access to a number NIATR membership benefits including:

• Access to NIATR tenders• Meetings twice a year with key Government

representatives in Ankara• Discounts on training courses, seminars and

site visits• NIATR digital magazine (6 issues per year):

o Interview and promotion of your expertise

o Discount of 12,5% on any advertising• Access to NIATR business directory, Business

Associations and Chambers of Industry• Personalized Matchmaking booklet• Discount to INPPS summit



MEMBERSHIP FORM

Gender:

First Name:

Last Name:

Address:

City:


ZIP:

Country:

Phone:

Extension:

*Other Phone:

Fax:

Cell:


*Other E-mail:

Website:


(*Optional)

Institution and Academy (Euros 500/USD 550/TRY 1,600)

Institution and Academy membership is international membership of the Association, and is for Industry associations, forums, technical schools, universities and public research centers. Institution and Academy membership demonstrates that you’re supporting the research and development of the nuclear power industry in Turkey.

What you’ll get

Becoming an Institution and Academy Member will give you access to a number NIATR membership benefits including:

• Access to NIATR tenders• Discounts on training courses, seminars and

site visits• NIATR digital magazine

o Possibility to publish technical articleso Possibility to publish resume of future

graduateso Possibility to publish projects and fund

raising


MEMBERSHIP FORM

Gender:

First Name:

Last Name:

Address:

City:


ZIP:

Country:

Phone:

Extension:

*Other Phone:

Fax:

Cell:


*Other E-mail:

Website:


(*Optional)

59

Learning Modules: Getting the Fundamentals RightSeeing is understanding. Interacting helps remember. These are the principles for the highest student retention rates—

experiential learning. But typical classroom training is still characterized by text books, lectures and presentations.

Until now, that is. L-3 MAPPS introduces Learning Modules to augment the generic fundamentals training currently

used in today’s curriculums. With Learning Modules, colleges and operators can empower students to gain maximum

learning value with hands-on experience. Remove the uncertainty of mentally picturing equipment construction and

operation—touch it, assemble it, watch it work—in the classroom and on portable student tablets.

For more information on L-3 MAPPS’ Learning Modules, visit L-3com.com/MAPPS or send us a request for a

white paper at [email protected].

MAPPS L-3com.com

ENHANCED LEARNINGFOR A NEW GENERATION

Dynatom_Enhanced Learning for a new Generation_210 x 285.indd 1 3/21/2016 9:42:17 AM

Documents

NBN April 2016