1

Dariusz Borowiecki

Sekcja Prewencji i Promocji OIP w Łodzitel. (42) 635 12 34, 635 12 28

21 września 2010 r.

SZKOLENIE DLA NAUCZYCIELIPROGRAM EDUKACYJNY

„KULTURA BEZPIECZEŃSTWA” DLA SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH

PROGRAM

• Dlaczego program „Kultura Bezpieczeństwa”

• Założenia programu, cele i realizacja

• Prezentacja materiału dydaktycznego

2

PIERWSZA PRACA - ZAGROŻENIA

Jedna trzecia spośród osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, to pracownicy

zatrudnieni krócej niż rok

Jedna czwarta nie ukończyła 30 roku życia

Młodzi pracownicy ofiarami wypadków!!!

PRACOWNIK, KTÓRY ROZPOCZYNA PRACĘ

3

…narazić na niebezpieczeństwo wypadku

siebie

współpracowników

osoby postronne

CZĘŚCIEJ NIŻ INNI MOŻE…

brak dostatecznej wiedzy o pracy i zagrożeniach

nieznajomość własnych cech charakteru

reakcji w sytuacjach stresowych

odmienne niż u ludzi starszych i bardziej doświadczonych

pojmowanie śmierci

ZAGROŻENIA „MŁODEGO WIEKU”

4

EDUKACJA:Czy w szkole (lub na studiach) uczono Cię:

43

35

34

33

10 20 30 40 50 60

Procent odpowiedzi NIE lub RACZEJ NIE

Opracowanie pn. „Rok 2006 europejskim rokiem młodych –problemy adaptacji w miejscu pracy” przygotowane przez CIOP-PIB

jak chronić swoje zdrowie podczas pracywymagającej dużego wysiłku fizycznego

jak chronić swoje zdrowie (np. oczy,

kręgosłup) podczas pracy z komputerem

jak chronić się przed wypadkiem w pracy

jakie zagrożenia dla zdrowia występują w środowisku pracy

56

55

52

37

33

10 20 30 40 50 60

Procent odpowiedzi NIE lub RACZEJ NIE

Opracowanie pn. „Rok 2006 europejskim rokiem młodych –problemy adaptacji w miejscu pracy” przygotowane przez CIOP-PIB

jak sobie radzić z przemocą w miejscu pracy

jak chronić swój układ mięśniowo-szkieletowy w pracy (jak unikać bólów kręgosłupa, nóg.)

jak sobie radzić ze stresem w pracy

jak chronić swój słuch w pracy

jak chronić swój wzrok w pracy

EDUKACJA:Czy w szkole (lub na studiach) uczono Cię:

5

UZYSKANA W SZKOLE WIEDZA na temat praw i obowiązków w zakresie bhp

Procent odpowiedzi NIE lub RACZEJ NIE

Opracowanie pn. „Rok 2006 europejskim rokiem młodych –problemy adaptacji w miejscu pracy” przygotowane przez CIOP-PIB

47

43

40

35

35

27

21

28

10 20 30 40 50

jakie sąobowiązki

pracodawcy wzakresie

bezpieczeństwai higieny pracy

jakie są prawapracownika w

zakresiebezpieczeństwai higieny pracy

ogółem

młodociani

18-26 fizycz.

18-26 umysł.

UZYSKANA W SZKOLE WIEDZA dotycząca bezpieczeństwa i dbania o zdrowie

Procent odpowiedzi NIE lub RACZEJ NIE

Opracowanie pn. „Rok 2006 europejskim rokiem młodych –problemy adaptacji w miejscu pracy” przygotowane przez CIOP-PIB

36

47

51

28

43

49

30

43

22

33

37

39

10 20 30 40 50 60

jak dbać o swoje zdrowie wcodziennym życiu (odżywianie się,

wypoczynek, unikanie używek.)

jak bezpiecznie uprawiać sport

jak bezpiecznie wypoczywać (wgórach, nad morzem.)

ogółem

młodociani

18-26 fizycz.

18-26 umysł.

6

WARTOŚĆ BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA w hierarchii wartości związanych z pracąGŁÓWNE PROBLEMY ZWIĄZANE Z ADAPTACJĄ

Jakie czynniki są dla Ciebie najważniejsze przy poszukiwaniu pracy?

Opracowanie pn. „Rok 2006 europejskim rokiem młodych –problemy adaptacji w miejscu pracy” przygotowane przez CIOP-PIB

4,77

4,81

4,93

5,29

5,57

5,85

6,1

6,25

5,86

5,9

5,91

6,03

4 4,5 5 5,5 6 6,5

praca zgodna z wykształceniem

blisko zamieszkania

szybki awans

wiarygodność i prestiż firmy

możliwość podnoszenia swoich kwalifikacji

bezpieczne warunki pracy

ciekawa praca

praca, która nie zagraża zdrowiu

fizyczne warunki pracy

atmosfera w pracy

warunki zatrudniania

dobre zarobki

Średnia ocena

� Jak dotąd w Ministerstwie Edukacji Narodowej nie podjętodecyzji o wprowadzeniu odrębnego przedmiotu z zakresukultury bezpieczeństwa (od 2009 r. – Edukacja dla

bezpieczeństwa)

AKTUALNA SYTUACJA W SZKOŁACH (???)

� Według interpretacji MEN problematyka ta powinna byćrealizowana poprzez program poszczególnych przedmiotów(zwłaszcza zawodowych). Aktualne programy zawierająelementy wiedzy z tego zakresu.

� W 2004 roku minister edukacji oświadczył, że w 2005 rokupierwsi absolwenci uzyskają w systemie edukacji szkolnejpodstawowe przygotowanie z zakresu bhp, zlikwidowano

szkolenia podstawowe w dziedzinie bhp.

7

Zwiększenie w śród młodych pracownikówświadomo ści zagro żeń związanych z prac ą,promocja tematyki bezpiecze ństwa pracyw edukacji oraz przygotowania młodych ludziw zakresie bhp do pracy zawodowej.

GŁÓWNY CEL KAMPANII

podniesienie wśród młodzieży wiedzy z zakresu prawa pracy oraz informowanie o rozwiązaniach prawnych zapewniających młodym ludziom wchodzącym na rynek pracy ochronę i bezpieczne warunki pracy – w dążeniu do zmniejszenia wysokich wskaźników wypadkowości w tej grupie

promowanie i udział we wdrażaniu programów edukacyjnych z zakresu bezpieczeństwa pracy skierowanych do uczniów szkół ponadgimnazjalnych

informowanie otoczenia społecznego o programie edukacyjnym dla uczniów, a także problematyce związanej z podejmowaniem pierwszej pracy

CELE SZCZEGÓŁOWE

8

� młodzie ż ucząca si ę i aktywna zawodowo (16-19 lat)

ADRESACI KAMPANII

� pracodawcy, zatrudniaj ący młodych pracowników

� nauczyciele

Opracowanie i druk materiałów dla nauczycieli i informatora dla uczniów

OIP rekrutuj ą

nauczycieli

Szkolenie dla nauczycieli

w OIP, przekazanie materiałów

Podczas lekcji nauczyciele przekazuj ą wiedz ę z zakresu prawa

pracy i bhp

lekcja z udziałem inspektora pracy

PROGRAM EDUKACYJNY

9

� Materiały pomocnicze dla nauczycieli dla szkół ponadgimnazjalnych pn. „Kultura bezpieczeństwa”(z materiałami dla ucznia i foliogramami)

� Poradnik z zakresu prawa pracy dla młodych ludzi podejmujących pierwszą pracę i inne wydawnictwa PIP

� Ekspercką wiedzę z zakresu prawa pracy i bhp inspektorów pracy, którzy są do Państwa dyspozycji podczas realizacji programu

Doradca Okręgowego Inspektora Pracy

Paweł Szymański – 42 635 12 25

� Zaświadczenie o udziale w programie edukacyjnym

CO DAJEMY…

� Przekazania innym nauczycielom w Państwa szkole (np. wykorzystując radę pedagogiczną, szkolenia okresowe bhp) idei podejmowania z młodzieżą tematyki z zakresu bhp

� Zebrania doświadczeń, propozycji:- jak w szkole prowadzić zajęcia dla uczniów z zakresu bezpieczeństwa

i higieny pracy- jak tę edukację zorganizować na poziomie szkoły (nie poprzez indywidualne

zaangażowanie nauczycieli, lecz systemowo, z zaangażowaniem całego zespołu pedagogicznego)

� Przeprowadzenia co najmniej 2 lekcji dla uczniów na bazie przekazanego Państwu materiału edukacyjnego i przy eksperckiej pomocy inspektorów pracy (do marca 2011)

� Przesłania informacji i ankiety

� Optymizmu i zaangażowania

CZEGO OCZEKUJEMY…

Na początku 2011 roku otrzymają Państwo od nas ankietę, w której będziemy chcieli zapytać o ocenę sytuacji związanej z realizacją treści dotyczących bhp w Państwa szkole oraz zebrać propozycje możliwych rozwiązań, działań dla władz oświatowych, inspekcji pracy oraz innych instytucji wspierających edukację szkolną w tej dziedzinie

10

REALIZACJA PROGRAMU W SZKOŁACH

Dwa podejścia do realizacji programu„Kultura bezpieczeństwa”

Odrębny przedmiot „Kultura bezpieczeństwa”

Poprzez treści zawartew programach

nauczania poszczególnychprzedmiotów i w ramach

zajęć pozalekcyjnych

?

� W ramach prowadzenia przedmiotówzawodowych

� W czasie godzin dyrektorskich i wychowawczych

� W ramach przygotowania młodzieży do uczestnictwa w zajęciach praktycznych (pracownie, warsztaty, praktyki, itp.)

� Podczas zajęć fakultatywnych dla uczniów

DOŚWIADCZENIA NAUCZYCIELI, KTÓRZY JUŻ REALIZUJĄ PROGRAM

11

„KULTURA BEZPIECZEŃSTWA”Materiały edukacyjne dla szkół

Materiały edukacyjne przygotowane są w czterech grupach:

• szkoła podstawowa (klasy 1-3)• szkoła podstawowa (klasy 4-6)• szkoły gimnazjalne• szkoły ponadgimnazjalne

ZASADY TWORZENIA MATERIAŁÓW

� Kluczowa zasada przy tworzeniu pomocy edukacyjnych – podejścieholistyczne, uwzględniające zasady kultury bezpieczeństwa we wszystkichśrodowiskach życia – dom, szkoła (praca), wypoczynek

� Obci ążenia programowe dla każdego poziomu kształcenia

� Treści programowe mieszczą się w ramach obciążeń programowych

� Dostosowanie treści programowych i form ich realizacji do możliwościpercepcyjnych poszczególnych grup uczniowskich oraz najistotniejszychczynników zagrożeń wypadkowych

� Racjonalne obciążenia programowe – uwzględnić optymalne minimum,bez zbędnych przeciążeń

� Zachowanie ci ągłości w narastaniu treści programowychdla poszczególnych grup percepcyjnych

� Maksymalizacja aktywnych form nauczania , angażujących intelekt ucznia,a nie tylko jego podstawowe zmysły słuchu i wzroku

12

STRUKTURA „MODUŁOWA” MATERIAŁÓW

Modułowa struktura pomocy edukacyjnych – autonomiczny zbiór jednostek lekcyjnych, składających się na całość danego zagadnienia, które mogą być zrealizowane w ramach ścieżki międzyprzedmiotowej, bloku przedmiotowego, itp.

Oprzyrz ądowanie każdego modułu pakietem edukacyjnym� materiał źródłowy - podstawowa wiedza z zakresu modułu� materiały pomocnicze dla nauczyciela i dla ucznia� foliogramy (prezentacje komputerowe)

Dwie wersje pakietów edukacyjnych:� klasyczna, drukowana� na płytach CD

PAKIET EDUKACYJNY

� materiał źródłowy – podstawowa wiedza z zakresu modułu� materiał pomocniczy stanowiący poradnik metodyczny dla

nauczyciela zawiera:- kartę modułu zawierającą następujące informacje:� nazwę modułu, dla kogo przeznaczony, czas realizacji� poziom wiedzy początkowej, pomoce dydaktyczne, cele edukacyjne� treści (tematy lekcji składających się na moduł), literatura

uzupełniająca

� foliogramy

13

KARTY JEDNOSTEK LEKCYJNYCH ZAWIERAJĄ:

� temat lekcji� formę realizacji (przedmiot, ścieżka?)

� cele lekcji- edukacyjne- wychowawcze

� metody nauczania z wyraźnymi odniesieniami do używanychnarzędzi edukacyjnych

� narzędzia edukacyjne

� formy aktywizacji uczniów

� plan zajęć i materiały lekcyjne (w tym teksty pomocnicze

dla nauczyciela)

� zbiór innych wykorzystywanych narzędzi

� pytania kontrolne, testy, quizy wraz z rozwiązaniami

� literaturę uzupełniająca

CZTERY ETAPY EDUKACJI

I etap edukacyjny (klasy I – III szkoły podstawowej)

Moduły:

1. Bezpieczna droga do szkoły i domu – 10 godzin lekcyjnych

2. Zasady bezpiecznego zachowania si ę w szkole - 10 godzin lekcyjnych

3. Higiena pracy w domu i szkole – 10 godzin lekcyjnych

4. Bezpiecze ństwo po żarowe – 5 godzin lekcyjnych

5. Ergonomia w szkole i domu – 5 godzin lekcyjnych

II etap edukacyjny (klasy IV – VI szkoły podstawowej)

Moduły:

1. W świecie zagro żeń – 10 godzin lekcyjnych

2. Bezpieczne zachowania w domu – 6 godzin lekcyjnych

3. Człowiek i jego zdrowie – 6 godzin lekcyjnych

4. Bezpieczne zachowania w czasie wypoczynku – 10 godzin lekcyjnych

5. Bezpieczne zachowanie w szkole – 6 godzin lekcyjnych

6. Bezpieczne zachowania na drodze – 6 godzin lekcyjnych

III etap edukacyjny: Szkoły gimnazjalne

Moduły:

1. Zasady higienicznego trybu życia – 5 godzin lekcyjnych

2. Zagro żenia jednostki ze strony przyrody, minimalizacja ty chzagro żeń oraz zasady post ępowania w sytuacjach zagro żenia– 5 godzin lekcyjnych

3. Zagro żenia cywilizacyjne, sposoby ich minimalizacji, zasa dy post ępowania w sytuacji zagro żenia – 8 godzin lekcyjnych

4. Zagro żenia zbiorowe, zasady post ępowania w sytuacjachzagro żenia – 5 godzin lekcyjnych

5. Zasady udzielania pierwszej pomocy – 6 godzin lekcyjnych

IV etap edukacyjny: Szkoły ponadgimnazjalne

Moduły:

1. Prawna ochrona pracy – 6 godzin lekcyjnych

2. Elementy ergonomii, fizjologii i higieny pracy –5 godzin lekcyjnych

3. Zagro żenia i profilaktyka w środowisku pracy – 10 godzin lekcyjnych

4. Bezpiecze ństwo poza prac ą – 4 godziny lekcyjnych

5. Postępowanie w sytuacjach zagro żeń, awarii i wypadków –3 godziny lekcyjne

14

Dziękujemy za uwagę

Jak pracować bezpiecznie i jak egzekwować swoje prawa w pracy?

W prezentacji wykorzystano materiały uzyskane z CIOP-PIB oraz slajdy przygotowane przez nadinspektora Stanisława Janeckiego z OIP Krakowie

Sekcja Prewencji i PromocjiOIP w Łodzitel. (42) 635 12 34

www.lodz.oip.pl