NAFARROA

EUSKARA ITOTZEKO PLANA

1-Irakaskuntza

2-Administrazioa

3-Komunikabideak

4-Prestigioa

Nafarroan, euskara itotzeko planak 4 zutabe ditu:

1-IRAKASKUNTZA

Legearen aldetik, Nafarroa hirutan dago zatiturik:

- Eremu euskalduna:Euskarazko irakaskuntza publikoa ematen da

- Eremu “mistoa”:Euskarazko irakaskuntza publikoa ematen da, baina zenbait baldintzarekin (eskaera kopurua)

- Eremu “ez-euskalduna”:Ez dago euskarazko irakaskuntza publikorik

(Txinako Harresi Handia Nafarroan)

Beraz, eremu “ez-euskaldunean” euskarazko irakaskuntza nahi dutenek haurrak beren kabuz eraman behar dituzte, egunero...

Eremu “mistora”(Lizarra, Gares, Iruñea).

Edo herri ekimeneko ikastoletara: Lodosa, Tafalla, Viana, Irunberri, Zangoza, Tutera.

Gobernuak ez du laguntzarik ematen, ez garraiorako, ez jantokirako.

Hala, Gobernuak nahi du euskara ikastea izan dadila:

- Garestia

- Nekagarria

Eta, ahal bada, gurasoek bertan behera utz dezatela.

*Oharra: Nafarroa guztian ikas daiteke INGELESEZ, publikoan, hainbat modalitatetan.

2-Administrazioa

Nafarroako Administrazioan, lanpostu baterako euskara jakitea nahitaezkoa bada, lanpostu hori lortzen baduzu...

...betiko debekaturik izanen duzu euskara nahitaezkoa ez duen beste postu batera aldatzea: 29/2003 Foru Dekretua.

Hori bertan behera utzi zen 215/2008 epaian (Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusia), baina 2012ko uztailaren 25ean oraindik aplikatzen da.

Lanpostu gehien-gehienetan euskara ez da nahitaezkoa.

Hala ere, OPOSIZIOETAN ingelesa jakitea baloratzen da, puntuazioaren %10 arte (2489/2009 Ebazpena, Ebazpen “sekretua”: ez zen Aldizkari Ofizialean argitaratu).

Nafarroako Gobernuak gehienbat OPOSIZIOAK egiten ditu, EZ lehiaketa-oposizioak, euskararen jakitea baloratu behar EZ izateko.

3-Komunikabideak

Nafarroako haurrek ezin dute marrazki bizidunik euskaraz ikusi.

ETB 3, haurrentzako programazioa duena, ezin da telebista analogikoan ikusi. Beraz, ezin da Nafarroan ikusi.

Nafarroako Gobernuak esan du ETB 3 ez dela Nafarroan ikusiko (Berria, 2010-6-26), eta, praktikan, ez du uzten ETB 1 eta ETB 2 modu digitalean ikustea.

(Bidenabar: zergatik ez emititu ETB 3 analogikoki ere, Nafarroan ere ikus dadin?)

Nafarroako leku askotan ez da Gaztea irratia aditzen (Iruñerrian ez, edo gaizki).

Euskalerria Irratiari ez zaio lizentziarik ematen, nahiz eta epaiketak irabazi (Nafarroako Justizia Auzitegi Nagusia, 1999an eta 2010ean). Beraz, Iruñean ez dago legezko euskarazko irratirik.

Tokiko euskarazko komunikabideei diru-laguntza GUZTIAK kendu zaizkie 2012an. Canal 6 eta Popular TV erdarazko telebistei, aldiz, kasik 2 MILIOI EURO eman zaizkie urte berean (Diario de Noticias, 2012-2-29).

4- Hizkuntzaren prestigioa

Nafarroako Gobernuak euskara ikusezin bihurtu nahi du:

Eremu ez-euskaldunean errotulazio guztia gaztelania hutsean jartzen du.

Eremu mistoan, 2000. urtetik aurrera, ele bitan zeuden errotulazioak gaztelania hutsean jarri zituen (372/2000 eta 29/2003 Foru Dekretuak).

“Lehenbailehen behar diren pausoak emanen dira (...) errotuluak gaztelania hutsekoak izan daitezen. (...) Esandakoa betetzen ez dutenak berehala kenduko dira.”

(ERABAKIA, 2001eko urtarrilaren 8koa, Nafarroako Gobernuak hartua)

2002. urtean, Nafarroako euskaltegi publiko bakarra Iruñetik 5 kilometrora bidali zuten.

Hezkuntzan eta Administrazioan ingelesari euskarari baino balio handiagoa ematen zaio: Nafarroako Gobernuak euskara baliogabea eta arrotza dela adierazten digu.

MARKETINA:

Ez du esaten:

Ez dugu nahi ETB Nafarroan ikustea; PAGATUKO genuke ikusez dadin.

Esaten du:

Nahi dugu ETB Nafarroan ikustea, baina dirua EAEk jarri behar du.

Betiere, 1-Irakaskuntzan, 2-Administrazioan, 3-Komunikabideetan eta 4-Prestigioan egiten dituen erasoak MARKETIN handiz estaltzen ditu.

EMAITZAK:

-2012an, lehenbiziko aldiz, D ereduko MATRIKULAZIO DATUEK BEHERA egin dute.

-Inkesta soziolinguistikoek erakusten digutenez, 1991tik 2012ra EUSKARAREN ERABILERAK BEHERA egin du (Berria, 2012-7-28).

-Nafarroan, euskara eskolaren barnean gelditzen ari da, eta hori Nafarroako zati batean bakarrik.