numer 2/10 (257), luty 2010

publ

ikac

ja b

ezp∏

atna

Nadje˝d˝a nowe pokolenie – czy jesteÊmy gotowi na zmiany?

Co zmieniaç, a czego nie ruszaç– dyskusji o szkolnictwie wy˝szym cd.

Nowe wcielenie antyplagiatuNasz ZWiAD

TOP 10

Nadje˝d˝a nowe pokolenie – czy jesteÊmy gotowi na zmiany?

Co zmieniaç, a czego nie ruszaç– dyskusji o szkolnictwie wy˝szym cd.

Nowe wcielenie antyplagiatuNasz ZWiAD

TOP 10

3luty 2010

AKTUALNOÂCI

SPIS TREÂCI

Miesi´cznik Szko∏y G∏ównej Handlowej w Warszawie al. Niepodleg∏oÊci 162, 02-554 Warszawa, budynek G,pokój 146, tel. 22 564 95 34WydawcaSzko∏a G∏ówna Handlowa w Warszawie al. Niepodleg∏oÊci 162, 02-554 WarszawaRedaktor naczelnaBarbara Minkiewicz, e-mail: bminki@sgh.waw.plZ-ca redaktora naczelnegoJacek Wójcik, e-mail: jacek.wojcik@sgh.waw.pl Sekretarz redakcji: tel. 22 564 95 34Anna Domalewska, e-mail: adomal@sgh.waw.plZdj´ciaMaciej Górski, Kamil Miros∏aw RadomskiSerwis internetowyhttp://www.sgh.waw.pl/gazeta/Sk∏adStudio GEMMApl. Konstytucji 2, 00-552 WarszawaNak∏ad 2000 egz.ISSN: 1644-2237

GAZETA SGH

AKTUALNOÂCI

Do strategii ju˝ tylko krok? 3

Powo∏ania 4

Pierwsza edycja konkursu... 4

Rozwiƒ swojà przedsi´biorczoÊç! 4

Przyszli studenci wybrali 4

B´dzie si´ dzia∏o 4

List prof. B. Kudryckiej, minister MNiSW 6

Serwis kariera 7

DYDAKTYKA I NAUKA

Dzie∏o Êrodowiska i ekspertów 8

Odpowiedzialna wolnoÊç... 12

Precz z komunà, czyli dlaczegowszystkie studia powinny byç p∏atne 14

Kszta∏cenie po Bolonii – perspektywaabsolwenta 16

Dlaczego wybierajà SGH? 19

DoÊwiadczenia SGH we wprowadzaniuprocedury identyfikowania znamionniesamodzielnej pracy dyplomowej 20

Ocena zaj´ç dydaktycznych przezstudentów – TOP 10 22

CRPM informuje 26

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Przedsi´biorstwo w warunkach kryzysuglobalnego – wyzwania i szanse 28

KNoP podpisa∏o List Intencyjnyz Bankiem Âwiatowym… 30

Delegacja Chiƒskiego Instytutu Reform i Rozwoju /CIRD/ w KNoP 31

Zrób karier´ w biznesiemi´dzynarodowym! 32

Konkurs Innowacje w bankowoÊci 33

Przygod´ czas zaczàç! 34

Inspiring SoluTions 34

Drogowskazy Kariery – ju˝ w marcu! 35

Tydzieƒ Kobiet Sukcesu... 35

POZNAJMY SI¢

ZWiAD 36

OBOK

Walentynkowe reminiscencje 38

ABSOLWENT

Pi´kna zima w tym roku. I mrozyi Ênieg, tak jak to kiedyÊ bywa∏o. Nawetna parkingu SGH pi´kne zaspy mo˝naby∏o spotkaç. Mówià, ˝e prognozy d∏u-goterminowe si´ nie sprawdzajà, a JMzafundowa∏ nam przerw´ mi´dzyseme-stralnà, jakiej dawno nie mieliÊmy.Skàd wiedzia∏, ˝e zima b´dzie taka…zimowa, taka… niezwyk∏a? Sanki, nar-ty, deski i deseczki posz∏y w ruch. By∏osuper. Niestety, to ju˝ za nami. Przerw´musieliÊmy co prawda odpracowaç, bodruga sesja i poczàtek semestru pokry-∏y si .́ Ale nam si´ taka organizacja ro-ku podoba, byle jeszcze inne „organy”szko∏y zechcia∏y jà uszanowaç.

Wracajàc do obowiàzków i sprawwa˝nych. Pod koniec 2008 roku SenatSGH przyjà∏ misj´ i za∏o˝enia strategiirozwoju SGH na lata 2008–2012(uchwa∏a nr 61 z dnia 26. XI.2008 r.).Wiemy, jak ten dokument powstawa∏i jaki ma kszta∏t (opublikowaliÊmy gow grudniu 2008). Wydawa∏o nam si´,˝e b´dzie jakiÊ ciàg dalszy… w koƒcuto tylko za∏o˝enia. DziÊ Êrodowiskoakademickie dyskutuje nad strategiàrozwoju szkolnictwa wy˝szego (po-wsta∏y dwie), sejm i komisje sejmo-we – nad pakietem rzàdowych projek-tów ustaw (o PAN, o Narodowym Cen-trum Nauki, o Instytutach Badaw-czych, o Narodowym Centrum Badaƒi Rozwoju, o zasadach finansowanianauki). Mo˝e pora „odkurzyç” naszeza∏o˝enia, spojrzeç czy – i jeÊli tak, tow jakich kwestiach i w jaki sposób –wpisujà si´ one w rzàdowe, Êrodowi-skowe i eksperckie propozycje, mo˝epora dopisaç do nich list´ i harmono-gram dzia∏aƒ? O to b´dziemy pytaçPaƒstwa wiosnà, a wczeÊniej, w tym(i w nast´pnym) numerze, postanowili-Êmy przybli˝yç zg∏aszane przez auto-rów i wspó∏autorów strategii rozwojuszkolnictwa wy˝szego postulaty – nastronie 8 Dzie∏o Êrodowiska i eksper-tów – rozmowa z profesorem JerzymWoênickim, prezesem Fundacji Rekto-rów Polskich, na stronie 13 – konstata-cje z nimi zwiàzane (autorstwa profe-sor Janiny Jóêwiak).

W nurt tej dyskusji znakomicie wpi-suje si´ artyku∏ pt. Precz z komunà,czyli dlaczego wszystkie studia powin-ny byç p∏atne. Argumenty w zasadzie

znane, ale jak˝e ch´tnie omijanew dyskusjach. Rzecz nie tylko w tym,by studia by∏y p∏atne, ale przedewszystkim w tym, by uczelnie kszta∏ci-∏y w zawodach, których potrzebujàpracodawcy. Odp∏atnoÊç za studia mia-∏aby pomóc – zdaniem Autora – wew∏aÊciwej alokacji Êrodków na studia.Trudno si´ z tym nie zgodziç, choçz pewnoÊcià sama odp∏atnoÊç proble-mu nie rozwià˝e.

Uwa˝amy, ˝e warto pochyliç si´ tak-˝e nad propozycjà naszego absolwen-ta – alternatywnego – wobec przyj´tegow SGH – modelu organizacji dydakty-ki (Kszta∏cenie po Bolonii – perspekty-wa absolwenta). Zdaniem Autora po-zwoli on pogodziç interesy studentów,rynku pracy i kadry naukowo-dydak-tycznej i stanowi remedium na dylema-ty kszta∏cenia na studiach dwustopnio-wych.

Problem niedopasowania ofertyuczelni do potrzeb pracodawców jestpochodnà zarówno decyzji podejmo-wanych przez studentów, jak i – a mo-˝e przede wszystkim – przez szko∏yi ich pracowników. W ofercie SGH jestkilkanaÊcie kierunków, choç kandydacichcà przede wszystkim studiowaç Fi-nanse i rachunkowoÊç oraz Zarzàdza-nie. Nie chcà – pytanie dlaczego? – ta-kich kierunków, jak na przyk∏ad Polity-ka spo∏eczna czy Europeistyka. Kierun-ków, które wydajà si´ byç wa˝ne, przy-datne i na czasie. Uruchomienie kierun-ków wià˝e si´ z okreÊlonymi kosztami,utrzymywanie kierunków, które majàniedostatecznà liczb´ studentów pod-wy˝sza koszty kszta∏cenia, wi´c… Totrudne kwestie, ale nie da si´ ich omi-nàç, szczególnie w kryzysie, chocia˝nie tylko. Poprosimy o opinie przewod-niczàcych rad programowo-dydaktycz-nych, opiekunów kierunków, studen-tów i wyk∏adowców, którzy te ciekawe,a nieliczne kierunki realizujà, albo tyl-ko przygotowujà ich ofert .́ Poprosimyo opinie studentów – dlaczego dokonu-jà takich, a nie innych kierunkowychwyborów.

Nietypowy wyszed∏ nam ten wst´p-niak. Dlatego nie pozostaje nam nic in-nego, jak zakoƒczyç w sposób typowy:zapraszamy do lektury.

Barbara Minkiewicz, Jacek Wójcik

Do strategii ju˝ tylko krok?

Gazeta zastrzega sobie prawo do dokonywania skrótów, redakcji stylistycznej i adjustacji.Autorem zdj´cia na ok∏adce jest Kuba Sztandar-Sztanderski

4 GAZETA SGH 2/10 (257)

AKTUALNOÂCI

Powo∏ania1 lutego 2009 r. profesor Barbara Kudrycka, minister nauki i szkolnictwa wy˝szego, powo∏a∏a dr. Krzysztofa Piecha na cz∏on-

ka Rady M∏odych Naukowców.

Pierwsza edycja konkursu na najlepsze opracowaniadylematów etycznych z rachunkowoÊci rozstrzygni´ta

Cz∏onkowie Kapitu∏y Konkursu jednog∏oÊnie przyznali nagrody w konkursie na najlepsze opracowania dylematów etycznychz rachunkowoÊci. Otrzymali je:

● Ilona Grzejszczak i Rados∏aw Jurak – nagroda I stopnia za opracowanie dylematu etycznego w kategorii filmowo-opiso-wej,

● Patrycja Zajàc – nagroda II stopnia za opracowanie dylematu etycznego w kategorii opisowej,● Anita Polewska i Ewa Maruszewska – dyplomy za du˝y wk∏ad pracy w opracowania,● prof. dr hab. Anna Karmaƒska, dr Joanna Wielgórska-Leszczyƒska, dr Jerzy ¸opacki, dr Jan Piàtek, dr Pawe∏ ˚uraw, Sta-

nis∏aw Koz∏owski, Jerzy Majdziak, Rafa∏ Wawrowski – dyplomy uznania za opracowania dylematów etycznych, przes∏a-ne przez cz∏onków Komisji Etyki, dzia∏ajàcej przy Zarzàdzie G∏ównym SKwP i Komisji Profesjonalizmu Zawodu Ksi´-gowego,

● Kazimierz Zadro˝ny z Oddzia∏u Okr´gowego SKwP w Kielcach (poÊmiertnie) – dyplom uznania za opracowanie dylema-tu etycznego.

Wszyscy autorzy opracowaƒ zostali ponadto uhonorowani traktatem o rachunkowoÊci autorstwa Luca Pacioli TRACTATUSXI de Computis et Scripturis. Uroczyste wr´czenie nagród i dyplomów odby∏o si´ 18 stycznia 2010 r. w siedzibie ZarzàduG∏ównego Stowarzyszenia Ksi´gowych w Polsce. Obecni na nim byli prof. Zbigniew Messner – prezes ZG SKwP, FranciszekWala – wiceprezes ZG SKwP, prof. Zbigniew Luty – przewodniczàcy prezydium Rady Naukowej SKwP, prof. Anna Karmaƒ-ska – przewodniczàca Komisji Etyki i Komisji Profesjonalizmu Zawodu Ksi´gowego oraz laureaci. Wszystkim zdobywcom na-gród i wyró˝nieƒ gratulujemy!

(Informacja z www.skwp.pl)

Rozwiƒ swojà przedsi´biorczoÊç!Je˝eli jesteÊ m∏ody, kreatywny i ambitny koniecznie przyjdê na warsztaty rozwijajàce umiej´tnoÊci potrzebne do prowadze-

nia firmy organizowane przez mi´dzynarodowà organizacj´ studenckà AIESEC!Dowiedz si´ jak zdobyç dofinansowanie, stworzyç kampani´ marketingowà, poznaj prawne aspekty dzia∏alnoÊci! Szkolenia

It’s Your Business odb´dà si´ mi´dzy 8 a 12 marca 2010 w Metropolitan College, al. Niepodleg∏oÊci 177 (Metro Pole Moko-towskie).

Wi´cej informacji na stronie: www.itsyourbusiness.plPami´taj – od Ciebie zale˝y, czy b´dziesz pracowaç dla szefa, czy te˝ sam b´dziesz szefem!

Przyszli studenci wybraliWarszawska Gazeta, we wspó∏pracy z Centrum Badaƒ Spo∏eczno-Finansowych, przeprowadzi∏a ankiet´ wÊród m∏odych osób,

tegorocznych maturzystów. Celem badania by∏o poznanie uczelnianych preferencji abiturientów liceów, a wi´c stworzenie listyuczelni, w których m∏odzi warszawianie chcieliby zdobywaç wiedz .́

Na pierwszym miejscu w rankingu g∏ównym znalaz∏a si´ Szko∏a G∏ówna Handlowa, uczelnia, która od lat cieszy si´ uzna-niem, której absolwenci nie majà trudnoÊci ze znalezieniem pracy. Zdobyta przez nich podczas nauki praktyka jest bardzo wy-soko ceniona wÊród przysz∏ych pracodawców. Drugà pozycj´ zajà∏ Uniwersytet Warszawski – najwi´ksze tradycje, znakomiciwyk∏adowcy, renoma i presti˝ idàce w parze z poziomem nauczania. Trzecia, najcz´Êciej wskazywana uczelnia to PolitechnikaWarszawska.

èród∏o: Warszawska Gazeta – Przyszli studenci wybrali, autor: Katarzyna Mazur, 12 luty 2009 r.

B´dzie si´ dzia∏o1–31 marca

STUDENCKI NOBEL 2010 – TWOJA SZANSANA SUKCES

Ogólnopolski konkurs majàcy na celu wybór najlepszegostudenta, najpierw w ka˝dej polskiej uczelni, póêniej – w ka˝-dym województwie i – wreszcie – w kraju.

Równolegle odb´dzie si´ konkurs na najlepszego studentaw kategorii… ekonomia, j´zyki obce, medycyna, nauki huma-nistyczne, nauki spo∏eczne, nauki Êcis∏e, nauki przyrodnicze,prawo, sport, sztuka.

Organizator: NZS SGHSzczegó∏owe informacje: www.studenckinobel.com

●

5luty 2010

5–6 marcaVII DZIE¡ TRANSPORTU

Dni Transportu to cykliczne wydarzenie w formie konferen-cji o tematyce zwiàzanej z bran˝à TSL. Cele spotkania tom.in.: analiza szans rozwoju zawodowego absolwentów uczel-ni wy˝szych w bran˝y TSL (panel I); ocena wp∏ywu globalne-go kryzysu gospodarczego na rynek transportowy (panel II);zbadanie stanu zaawansowania przygotowaƒ logistycznych doMistrzostw Europy 2012 r. (panel III).

W panelach uczestniczyç b´dà przedstawiciele nauki, biz-nesu i instytucji publicznych. W ka˝dym z paneli przewidzia-ny jest czas na dyskusje „z salà”, m.in. ze studentami SGHoraz studentami transportu i logistyki z ró˝nych polskichuczelni ekonomicznych i politechnicznych.

Miejsce: Sala 152, budynek G, godz. 9.30Organizator: SKN Transportu Spedycji i Logistyki SGHPatroni: EUROLOGISTICS, TRACK AND BUSINESS

8–12 marcaTYDZIE¡ KOBIET SUKCESU

Inspirujàcy projekt skierowany do m∏odych kobiet, którechcà odkrywaç swoje pasje i rozwijaç potencja∏ do sukcesu.Warsztaty biznesowe, twórcze i sportowe oraz spotkania z ko-bietami, które odnios∏y sukces (m.in. prof. dr hab. Danuta Hu-ebner) majà zach´ciç do Êwiadomego rozwoju umiej´tnoÊciinterpersonalnych i realizacji siebie poprzez zaj´cia artystycz-ne czy taniec.

Organizator: Zrzeszenie Studentów Polskich SGHPatroni honorowi projektu: Jego Magnificencja Rektor

SGH prof. dr hab. Adam Budnikowski, prof. dr hab. DanutaHuebner, Gra˝yna Kulczyk.

Szczegó∏owe informacje: www.tydzienkobietsukcesu.pl

11 marcaXIII MARATON FIRM KONSULTINGOWYCH

11 marca 2010 r. Aula Spadochronowa po raz trzynasty za-mieni si´ w Wiosk´ Konsultingowà! Konsultanci najbardziejliczàcych si´ firm tej bran˝y w Polsce i na Êwiecie odpowie-dzà na pytania studentów dotyczàce konsultingu, Êcie˝ki ka-riery i mo˝liwoÊci rozwoju. Wydarzeniu temu towarzyszyç b´-dà równie˝ case studies i dyskusje panelowe, a tak˝e konkur-sy – 1 z 10, Szybki Numerek i Treasure Hunting.

Zapisy na Case Studies i etap internetowy „1 z 10 –Sprawdê si´” ruszy∏y 22 lutego!

Miejsce: Aula Spadochronowa, 9.40–15.20Organizator: SKN KonsultinguSzczegó∏owe informacje: www.konsulting.edu.pl

15–18 marcaDROGOWSKAZY KARIERY

Ogólnopolski program edukacyjny majàcy wspieraç studen-tów w kreowaniu w∏asnej kariery oraz poznaniu rynku praktyki pracy w Polsce. Drogowskazy Kariery w SGH sk∏adajà si´z wyk∏adów, targów praktyk i pracy, warsztatów, case studiesi prezentacji bran˝ z zakresu: zarzàdzania i marketingu, IT,bankowoÊci i gie∏dy. Na cz´Êç warsztatów obowiàzujà zapisy.

Organizator: NZS SGHSzczegó∏owe informacje: www.drogowskazykariery.pl

1 kwietniaIV DZIE¡ SEKCJI ˚EGLARSKIEJ

Ca∏odniowa impreza umo˝liwiajàca zapoznanie si´ z dzia-∏alnoÊcià i osiàgni´ciami Sekcji ˚eglarskiej AZS SGH, a tak-

˝e okazja do wzi´cia udzia∏u w licznych konkursach o tematy-ce ˝eglarskiej i wygrania cennych nagród. Dla wszystkich mi-∏oÊników ˝eglarstwa oraz tych, którzy jeszcze nie wiedzà, ˝e˝eglarstwo stanie si´ ich pasjà!

Miejsce: Aula Spadochronowa, godz. 9.40–17.00Szczegó∏owe informacje: www.zaglesgh.pl

19–23 kwietniaEXCHANGE FOR EXPERIENCE:

BUSINESS CULTUREKonferencja to kilkudniowe spotkanie studentów ze Szko∏y

G∏ównej Handlowej w Warszawie i z zagranicy, majàce na ce-lu poszerzenie ich wiedzy z danego tematu (w tym roku jest tokultura biznesu) oraz integracj´ mi´dzykulturowà. W progra-mie wyk∏ady, warsztaty i case study prowadzone w j´zyku an-gielskim przez ekspertów w konkretnej dziedzinie, a dla za-proszonych obcokrajowców – zwiedzanie Warszawy oraz sze-roko poj´ta integracja.

Organizator: NZS SGHSzczegó∏owe informacje: www.conference.waw.pl

20 kwietniaNIEZALE˚NA IMPREZA CYKLICZNA

Impreza integracyjna dla wszystkich studentów Szko∏yG∏ównej Handlowej w Warszawie.

Organizator: Niezale˝ne Zrzeszenie Studentów SGH, Nie-zale˝ny Miesi´cznik Studentów SGH Magiel

Szczegó∏owe informacje: nic10.pl

21 kwietnia – 5 majaWARSZAWSKA AKADEMICKA LIGA PAINTBALLU

Seria trzech spotkaƒ, w czasie których 30 pi´cioosobowychdru˝yn b´dzie rywalizowaç na profesjonalnie przystosowanejhali na terenie Warszawy.

Miejsce: Hala Labsektor w Warszawie, godz. 16.00Organizator: NZS SGHSzczegó∏owe informacje: www.walp.nzssgh.pl

22–23 kwietniaKONFERENCJA NAUKOWA NT. TURYSTYKA

WOBEC NOWYCH ZJAWISK W GOSPODARCEÂWIATOWEJ

Na konferencji omawiane b´dà m.in. nast´pujàce zagadnie-nia:

– Wp∏yw procesów integracyjnych na popyt i poda˝ tury-stycznà

– Globalizacja jako czynnik kszta∏tujàcy rynek turystyczny– Gospodarka innowacyjna a turystyka– Bariery spo∏eczne i cywilizacyjne rozwoju turystykiOrganizator: Katedra Turystyki Kolegium Gospodarki

ÂwiatowejSzczegó∏owe informacje: www.sgh.waw.pl/turystyka2010

22 kwietniaINNOWATORIA

Projekt ma na celu pokazanie m∏odym ludziom firm, któreosiàgn´∏y sukces dzi´ki zastosowaniu innowacji. Projekt jestskierowany do osób, które interesujà si´ innowacjami i chcia-∏yby je zastosowaç w swojej przysz∏ej pracy. Ka˝dy uczestnikb´dzie móg∏ dowiedzieç si´ tak˝e o finansowaniu innowacjiprzez prywatne firmy.

Miejsce: SGH, 9.00–17.00Organizator: NZS

AKTUALNOÂCI

6 GAZETA SGH 2/10 (257)

AKTUALNOÂCI

MINISTERNAUKI I SZKOLNICTWA WY˚SZEGO

prof. Barbara Kudrycka

MNiSW-BM-WIN-16l-l429-2/AC/10 Warszawa, 5 lutego 2010 r.

Szanowni Profesorowie, Doktorzy, DoktoranciDrodzy Studenci –

Post´p w nauce mo˝liwy jest dzi´ki stawianiu sobie coraz trudniejszych wyzwaƒ badawczychi podejmowaniu tematów wyznaczanych przez pytania, na które dzisiaj jeszcze nie znamy odpowiedzi.Nieodzowna jest ku temu wiedza o najnowszych odkryciach i ostatnich wynikach badaƒ – gdziekolwiekw Êwiecie ich dokonano. Zacieranie granic paƒstwowych i kontynentalnych w nauce, nieskr´powanyprzep∏yw informacji o najnowszych zdobyczach wiedzy – a nade wszystko w∏àczenie polskich badaczy w tenÊwiatowy obieg informacji to warunek coraz wy˝szej jakoÊci polskich badaƒ. I coraz bardziej imponujàcychosiàgni´ç.

Âwiadomi tego, oddajemy dziÊ w r´ce wszystkich ludzi nauki – wszystkich, którzy podzielajà naukowei badawcze pasje – Wirtualnà Bibliotek´ Nauki (www.wbn.edu.pl). Daje ona wszystkim polskimnaukowcom mo˝liwoÊç korzystania z najbardziej presti˝owych i wartoÊciowych naukowych publikacji.

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy˝szego po raz pierwszy podj´∏o si´ pe∏nego sfinansowania dost´pu donajbardziej znaczàcych naukowych zasobów, tylko w tym roku na zakup licencji wydamy oko∏o 150milionów z∏otych. Do tej pory mo˝liwoÊci korzystania z takich danych zastrze˝one by∏y niemal wy∏àczniedla cz∏onków naukowych konsorcjów, zobowiàzanych do wspó∏finansowania kosztów zakupu licencjiz w∏asnych Êrodków.

Teraz ka˝dy polski badacz – zarówno z du˝ego oÊrodka akademickiego, jak i odleg∏ej od stolicy placówkibadawczej, z presti˝owej uczelni i z ma∏ej niepublicznej szko∏y wy˝szej zyska równy dost´p do Êwiatowychzasobów wiedzy, a tym samym równe szanse na naukowy sukces. Skorzystajà te˝ studenci i doktoranci,pracujàcy nad swoimi pracami dyplomowymi. Warunkiem dost´pu b´dzie rejestracja za poÊrednictwemuczelni bàdê jednostki badawczej, z którà jesteÊcie Paƒstwo zwiàzani.

Co szczególnie dla mnie istotne – poprzez wolny dost´p do Êwiatowych publikacji, wyrównujemy szansepolskich jednostek naukowych w europejskiej i Êwiatowej konkurencji. Wierz ,́ ze zwi´kszamy te˝ szansepolskiej nauki na wyczekiwany przez wszystkich Polaków sukces naukowy na miar´ Nobla.

˚ycz ,́ by nowe narz´dzie badawcze, jakim jest Wirtualna Biblioteka Nauki, sta∏o si´ znaczàcà pomocàPaƒstwa pracy naukowej, ale te˝ êród∏em wielu badawczych inspiracji.

Z wyrazami szacunku

7luty 2010

AKTUALNOÂCI

Serwis karieraZ poczàtkiem stycznia br. w sieci pojawi∏ si´ nowy serwis internetowy Kariera, dost´pny pod adresem

http://kariera.sgh.waw.pl. Serwis ten to nie tylko strona internetowa z ofertami pracy. To przede wszystkim nowoczesnaplatforma komunikacji pomi´dzy pracodawcami a studentami i absolwentami SGH. Dzi´ki po∏àczeniu wielu ró˝nychfunkcjonalnoÊci, pomaga ona studentom i absolwentom w efektywnym wejÊciu na rynek pracy, dajàc równie˝ pracodawcommo˝liwoÊç aktywnego udzia∏u w ca∏ym procesie.

Dzi´ki szybkiemu i sprawnemu procesowi rejestracji, stajàc si´ u˝ytkownikiem serwisu Kariera mo˝na w pe∏ni poznaç jegozalety.

Co studentom i absolwentom oferuje serwis Kariera?Jego najwi´kszà zaletà jest znacznie szybszy i ∏atwiejszy ni˝ dotychczas dost´p do aktualnych ofert praktyk, sta˝y i pracy

o tematyce ÊciÊle zwiàzanej z kierunkami studiów oferowanymi przez SGH, jak równie˝ o charakterze zbie˝nymz preferencjami studentów naszej Uczelni. Codziennie w serwisie pojawia si´ do kilkunastu nowych ofert, z których 4 ostatniododane sà wyÊwietlane na stronie g∏ównej serwisu w odpowiedniej sekcji.

Ponadto ka˝dy student/absolwent ma mo˝liwoÊçzapisania i ponownego wyÊwietlania oferty, któraszczególnie go zainteresowa∏a, korzystajàc z funkcjischowka. Przy wczeÊniejszym skorzystaniu z kreatora CV,dost´pnego w profilu u˝ytkownika, mo˝na w wygodnysposób na zapami´tanà ofert´ odpowiedzieç, przesy∏ajàcswojà aplikacj´ do wybranego pracodawcy.

Serwis stanowi tak˝e êród∏o wielu cennych informacji,m.in. na temat rekrutacji, poszukiwania pracy orazdoskonalenia zawodowego, znajdujàcych si´ w sekcji„Artyku∏y”. W dziale tym znaleêç mo˝na artyku∏ypodzielone na sekcje, takie jak: „Poszukiwanie pracy”,„Technologie”, „Rynek pracy” itp.

Dodatkowo serwis dostarcza aktualnych informacjio wydarzeniach, tak˝e tych organizowanych przez CentrumKarier i Fundraisingu, takich jak: warsztaty i szkolenia,umo˝liwiajàc zapisy online. Tematyka warsztatów to:rekrutacja, komunikacja interpersonalna, autoprezentacjaoraz automotywacja. Serwis usprawnia równie˝ proces zapisów na testy psychologiczne oraz konsultacje z doradcàzawodowym, oferujàc wglàd w dost´pne terminy i mo˝liwoÊç rezerwacji miejsca w konkretnym dniu i o konkretnej godzinie.

Nale˝y te˝ wspomnieç o dziale „WiadomoÊci”, w którym regularnie zamieszczane sà najÊwie˝sze informacje o bie˝àcychwydarzeniach, projektach, konkursach, programach bàdê targach, majàcych miejsce nie tylko w naszej Uczelni, ale równie˝w innych instytucjach, tak˝e zagranicznych.

Z kolei w rozsy∏anym raz w miesiàcu newsletterze ka˝dy zarejestrowany student oraz absolwent mo˝e znaleêç krótkiewzmianki o wszystkich bie˝àcych informacjach. Ponadto co tydzieƒ u˝ytkownicy serwisu otrzymujà newsletter z aktualnymiofertami pracy, praktyk i sta˝y.

Co pracodawcom oferuje serwis Kariera?Pracodawcy, rejestrujàcy si´ w naszym serwisie, majà mo˝liwoÊç samodzielnej publikacji ofert praktyk, sta˝y i pracy, które

trafiajà do studentów i absolwentów SGH za poÊrednictwem strony serwisu, a tak˝e newslettera. Dzi´ki zaawansowanemunarz´dziu, wprowadzony zosta∏ podzia∏ ofert na podkategorie, dzi´ki którym studenci oraz absolwenci majà mo˝liwoÊçprzeglàdaç oferty przyporzàdkowane do poszczególnych sekcji: praca w Polsce, praca za granicà, sta˝e w Polsce, praktykiw Polsce, praktyki i sta˝e za granicà.

Ponadto pracodawcy majà mo˝liwoÊç zamieszczenia w serwisie banera na stronie g∏ównej serwisu lub newsa w wy˝ejwspomnianej zak∏adce „WiadomoÊci”, promujàcych akcje rekrutacyjne oraz wszelkie organizowane przez nich wydarzenia.

Aby staç si´ u˝ytkownikiem portalu, wystarczy:● zarejestrowaç si ,́● wybraç typ u˝ytkownika,● wpisaç w odpowiednie pola:– login i has∏o do poczty na aksonie (studenci, absolwenci, pracownicy),– NIP i kod pocztowy (pracodawcy),● wype∏niç formularz rejestracyjny.Wierzymy, ˝e nowy serwis Kariera pozwoli studentom i absolwentom znaleêç wymarzonà prac ,́ a pracodawcy za jego

poÊrednictwem znajdà idealnych pracowników!Magdalena Morzanowska

8 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

Chodzi o powstanie uniwersytetu badawczego o du˝ym potencjale. Zwi´kszy to zasadniczojego stopieƒ internacjonalizacji, a co za tym idzie – jego szanse rozwojowe i zdolnoÊciinwestycyjne. WzroÊnie te˝ suma jego osiàgni´ç w badaniach naukowych, która jestpodstawowym kryterium w najbardziej presti˝owym rankingu szanghajskim.

Dzie∏o Êrodowiska i ekspertówRozmowa z prof. Jerzym Woênickim, prezesem Fundacji Rektorów Polskich, przewodniczàcym zespo∏u opracowujàcego

„Strategi´ rozwoju szkolnictwa wy˝szego: 2010–2020”

JesteÊmy w okresie szerokiej dyskusji, a w konsekwencjitak˝e sporów, co do przysz∏ych rozwiàzaƒ dla szkolnictwawy˝szego i nauki. Konferencja podsumowujàca dwa lata rzà-du koalicji PO-PSL mia∏a tytu∏ „Od transformacji do moder-nizacji”. To chyba trafne uj´cie tego momentu. Co nale˝yzmodernizowaç w szkolnictwie wy˝szym w najbli˝szych la-tach i jakà rol´ majà tu do odegrania same uczelnie, a jakàinne instytucje?

– Uniwersytet osiàgnie w XXI wieku tysiàclecie swego ist-nienia. Jest instytucjà o ogromnym potencjale kulturowym.Zachowujàc wartoÊci i uniwersalnà misj ,́ przywraca swojàpowszechnoÊç ponadnarodowà, a wi´c nie zapomina o swychÊredniowiecznych korzeniach. W ostatnich wiekach uniwersy-tety przesz∏y pewnà ewolucj´ w kierunku uczelni narodowych.Prze∏om wieków przyniós∏ trend odwrotny. To otworzy∏o dro-g´ do kreowania wspólnych europejskich rozwiàzaƒ. Pojawi∏ysi´ te˝ nowe tendencje rozwojowe zwiàzane z tzw. trzecià mi-sjà uniwersytetu – obok edukacyjnej i naukowej – obejmujàcàrelacje z bli˝szym i dalszym otoczeniem – krajowym i zagra-nicznym. Dotyczy to zadaƒ uczelni adresowanych do lokalnejspo∏ecznoÊci i interesariuszy zewn´trznych, a w tym prowa-dzonych wspólnie z firmami prac badawczo-rozwojowychi transferu technologii. Mo˝emy wi´c powiedzieç, ˝e tematemdebaty, która toczy si´ obecnie w europejskim Êrodowiskuakademickim, jest poszukiwanie nowej s∏u˝ebnoÊci uczelni.Tak˝e w Polsce musimy okreÊliç nowà misj´ spo∏ecznà szkol-nictwa wy˝szego i przybli˝yç uczelnie do ich otoczenia.W pracach nad projektem Êrodowiskowym strategii dla szkol-nictwa wy˝szego wskazaliÊmy takie zadanie. WczeÊniej,5 czerwca 2009 r., Zgromadzenie Plenarne KRASP przyj´∏ouchwa∏´ „w sprawie zmian w szkolnictwie wy˝szym stano-wiàcych element modernizacji kraju”. To jest dowód, ˝e chce-my dzia∏aç na rzecz interesu publicznego.

Zespó∏, któremu Pan przewodniczy, zaprezentowa∏ 2 grud-nia „Strategi´ rozwoju szkolnictwa wy˝szego 2010–2020”.Przygotowywa∏a jà Fundacja Rektorów Polskich w imieniukonsorcjum powo∏anego przez konferencje rektorów. W pod-tytule projekt nazwany jest Êrodowiskowym. Skàd to podkre-Êlenie?

– Przedsi´wzi´cie nasze od poczàtku by∏o pomyÊlane jakoÊrodowiskowe. Ârodowisko akademickie jest bardzo zró˝nico-wane. Znajduje to swój wyraz m.in. w strukturach organiza-cyjnych. W zwiàzku z tym podpisaliÊmy umow´ o utworzeniukonsorcjum z udzia∏em dzia∏ajàcych w naszym kraju repre-zentatywnych konferencji rektorów – Konferencji RektorówAkademickich Szkó∏ Polskich (dzia∏ajàcej wspólnie ze stowa-rzyszonà z nià Konferencjà Rektorów Paƒstwowych Szkó∏ Za-wodowych) oraz Konferencji Rektorów Zawodowych Szkó∏Polskich, a tak˝e Fundacji Rektorów Polskich. Fundacji po-wierzono przygotowanie projektu strategii we wspó∏dzia∏aniuz jej instytucjami partnerskimi. Powo∏ano 13-osobowy Komi-tet Sterujàcy, w którym reprezentowani sà konsorcjanci, a tak-˝e partnerzy fundacji, a wi´c: Krajowa Izba Gospodarcza,Zwiàzek Banków Polskich oraz Europejskie Centrum Szkol-nictwa Wy˝szego UNESCO Cepes. Zespó∏ wykonawców pro-jektu stworzy∏o 15-osobowe grono ekspertów, obejmujàceosoby zaproszone ze wzgl´du na ich konkretny dorobek w ba-daniach nad szkolnictwem wy˝szym, a tak˝e ich zaanga˝owa-nie w aktualnie prowadzone dzia∏ania krajowe i mi´dzynaro-dowe w tym zakresie. Najwi´kszy wk∏ad w ostatecznà redak-cj´ projektu wnios∏a 8-osobowa grupa redakcyjna. Prace roz-pocz´liÊmy od przeprowadzenia przez firm´ Pentor ankietyelektronicznej adresowanej do 200 przedstawicieli (m.in.cz∏onków prezydiów) reprezentatywnych instytucji w szkol-nictwie wy˝szym – w tym m.in. konferencji rektorów orazRGSW, PKA, PAN, CK oraz grona prezesów du˝ych firm –którà wype∏ni∏o 113 osób. Opracowanie dzie∏ dotyczàcychszczegó∏owych zagadnieƒ zleciliÊmy indywidualnie 55 eks-pertom, g∏ównie, choç nie jedynie, ze Êrodowisk akademic-kich. Nades∏ane przez nich ekspertyzy sta∏y si´ podstawàprzygotowania szeÊciu raportów szczegó∏owych, które pos∏u-˝y∏y do zredagowania pierwszej ramowej wersji dzie∏a koƒco-wego w formie dwóch osobnych publikacji ksià˝kowych. Ko-rzystaliÊmy tak˝e z indywidualnych konsultacji i recenzji.¸àcznie, w pracach wszystkich zespo∏ów w roli ekspertówi konsultantów wzi´∏o udzia∏ ponad 200 osób, w tym wieleo najwy˝szych kompetencjach w sprawach szkolnictwa wy˝-szego, majàcych szczególny tytu∏ do zabierania g∏osu w tychsprawach. Stàd nasze stwierdzenie, ˝e jest to projekt Êrodowi-skowy. Jest to jednak tak˝e projekt ekspercki. To, ˝e spe∏niaon zwiàzane z tym kryteria metodologiczne, merytorycznei profesjonalne, potwierdzili w swej uchwale cz∏onkowie Ko-mitetu Sterujàcego, jednomyÊlnie przyjmujàc projekt koƒco-wy strategii i kierujàc go pod debat´ publicznà.

9luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

Jako êród∏a inspiracji powstania strategii wymieniajà Paƒ-stwo uchwa∏y KRASP z 2003 i 2008 roku, postulujàce opraco-wania strategii rozwoju szkolnictwa wy˝szego. Ale od roku2003 min´∏o przecie˝ sporo czasu. Dlaczego strategia nie po-wsta∏a wczeÊniej?

– Na poczàtku obecnej dekady, potrzeba powstania nowejustawy regulujàcej sprawy szkolnictwa wy˝szego jawi∏a si´ ja-ko bardzo pilna. Widaç by∏o wyraênie, ˝e funkcjonujàca od1990 roku stara ustawa, przyj´ta w zupe∏nie innych czasach, nieprzystawa∏a do wyzwaƒ i szybko zmieniajàcej si´ rzeczywisto-Êci prze∏omu wieków i zostawia∏a zbyt wiele furtek do patolo-gizacji dzia∏ania systemu. W 2003 r. KRASP, dzia∏ajàca podprzewodnictwem rektora Franciszka Ziejki, zwróci∏a si´ do ów-czesnego rzàdu, aby wykaza∏ inicjatyw´ – jak apelowaliÊmywtedy: ponad podzia∏ami politycznymi – i zainicjowa∏ praceprowadzàce do powstania dokumentu dotyczàcego przysz∏oÊciszkolnictwa wy˝szego. Ta inicjatywa nie zosta∏a podj´ta. Na-szym pierwszym i jedynym celem sta∏o si´ w tych warunkachopracowanie projektu nowej ustawy. W konsekwencji dosz∏odo zrealizowania tej inicjatywy KRASP, tj. opracowaniaw okresie 2003 r. projektu ustawy przez zespó∏ powo∏anyw Kancelarii Prezydenta RP. Po trudnych i d∏ugich pracach par-lamentarnych, prowadzonych w latach 2004–2005, uchwalonaw lipcu 2005 r. ustawa wesz∏a w ˝ycie jako Prawo o szkolnic-twie wy˝szym. W 2008 roku, po trzyletnim okresie koncentra-cji naszej uwagi na wdra˝aniu nowej ustawy w okresie prze-wodniczenia KRASP przez prof. Tadeusza Lutego, z inicjatywynowej przewodniczàcej KRASP, prof. Katarzyny Cha∏asiƒskiej--Macukow, wróciliÊmy do wczeÊniejszego postulatu opracowa-nia strategii na kolejnà dekad .́

Dlaczego zaproponowany dokument zakreÊla horyzont naj-bli˝szych 10 lat? Komitet PAN „Polska 2000 plus” mówi∏np. o okresie kilkudziesi´cioletnim, a minister Micha∏ Boniwyznaczy∏ rok 2030, czyli horyzont dwudziestoletni. Je˝eli je-steÊmy w okresie modernizacji, a zmiany majà byç znaczàce, tomo˝e lepszy jest d∏u˝szy okres wyznaczania celów?

– Szkolnictwo wy˝sze w Europie rozwija si´ w rytmie kolej-nych dekad: 2000–2010 – Proces Boloƒski, tj. stworzenie euro-pejskiej przestrzeni szkolnictwa wy˝szego i badaƒ naukowych,2000–2010 – Strategia Lizboƒska, 2010–2020 – kontynuacjaProcesu Boloƒskiego. Taki jest rytm planowania strategicznegow odniesieniu do nauki i szkolnictwa wy˝szego w Europie, od-powiadajàcy te˝ przysz∏ej agendzie bud˝etowej UE. Taki te˝okres przyj´∏o ministerstwo, og∏aszajàc post´powanie o udzie-lenie zamówienia publicznego dotyczàcego strategii.

Przyjrzyjmy si´ najwa˝niejszym propozycjom strategii. Jed-nà z nich jest utworzenie Narodowego Funduszu SzkolnictwaWy˝szego, agencji rzàdowej majàcej w przysz∏oÊci kontrakto-waç z uczelniami zadania i finansowaç je w okresach 3–5 lat.

– To jedna z fundamentalnych, nowych propozycji…

Jest tu analogia do Narodowego Funduszu Zdrowia i pod-pisywanych przez niego kontraktów?

– Raczej do angielskiego rozwiàzania: agencji Higher Edu-cation Funding Council for England. Brytyjczycy od dawna sto-sujà zasad ,́ ˝e to nie minister dzieli Êrodki bud˝etowe, lecz pro-fesjonalna agencja, wolna od bezpoÊrednich wp∏ywów politycz-nych. Prostej analogii z NFZ nie ma, bo w naszym przypadkunie b´dzie potrzeby tworzenia oddzia∏ów regionalnych, b´dzieza to koniecznoÊç dywersyfikacji strumieni finansowania, alebez wyceny szczegó∏owych procedur, bo w szkolnictwie wy˝-

szym nie wycenia si´ drobiazgowo poszczególnych czynnoÊci.Innymi s∏owy – zupe∏nie inny, du˝o wi´kszy jest i pozostaniestopieƒ agregacji zadaƒ uczelni dla potrzeb kalkulacji kontrak-tu. Powstanie NFSW wià˝emy z zasadniczà zmianà sposobubud˝etowania w paƒstwie, które nie powinno byç roczne, alekilkuletnie, oraz z finansowaniem konkursowym i bud˝etem za-daniowym, który wymaga redefinicji.

Jaka w takim razie powinna byç docelowa rola minister-stwa?

– JeÊli strategia rozwoju szkolnictwa wy˝szego ma byç efek-tywnie wdra˝ana, musi si´ zmieniç charakter ministerstwai uk∏ad instytucji centralnych na bardziej prorozwojowy i pro-strategiczny. DziÊ tak nie jest. Nasze ministerstwo, b´dàc prze-cià˝one bie˝àcymi sprawami, cz´sto jest nieobecne w ró˝nychprzedsi´wzi´ciach europejskich. Nie anga˝ujemy si´ dostatecz-nie aktywnie w programowanie zmian w ramach procesów mi´-dzynarodowych – nie ma przedstawicieli ministerstwa na wieluwa˝nych eksperckich konferencjach. To jak mamy potem efek-tywnie wdra˝aç przyjmowane rozwiàzania?

Je˝eli mówimy o finansowaniu, to strategia idzie doÊç dale-ko w ramach tzw. konwergencji sektorów, czyli zrównywaniaw prawach i obowiàzkach uczelni publicznych i niepublicz-nych. To postulat g∏oszony przez Pana ju˝ od dawna.

– Tak, s∏u˝y on bowiem szkolnictwu wy˝szemu pod warun-kiem, ˝e premiuje najlepsze uczelnie bez wzgl´du na ich przy-nale˝noÊç sektorowà. Postulujemy, aby obowiàzywa∏a pewnazasada symetrii w odniesieniu do obu sektorów w finansowaniustudiów. Je˝eli chodzi o studia niestacjonarne, chcemy pozosta-wiç aktualnie obowiàzujàce rozwiàzania oparte na zasadziewolnej i równej konkurencji. Natomiast, jeÊli chodzi o studiastacjonarne, to od roku 2015 – kiedy mia∏oby zostaç wprowa-dzone powszechne niewysokie czesne w wysokoÊci jednejczwartej Êrednich kosztów kszta∏cenia w sektorze publicznym –uczelnie publiczne by∏yby finansowane przez agencj´ rzàdowài dofinansowywane z czesnego, a uczelnie niepubliczne – by∏y-by finansowane z czesnego i dofinansowywane przez t´ agen-cj .́ Ârodki finansowe w ramach poszczególnych strumieni za-daniowych powinny byç przyznawane w trybie konkursowym.Oznaczaç to b´dzie powszechnà zasad´ wspó∏finansowania stu-diów stacjonarnych ze Êrodków publicznych i niepublicznychoraz wprowadzi to analogiczne rozwiàzania dla finansowaniastudiów i badaƒ naukowych. Uczelnie publiczne dostawa∏ybyjednak granty na podtrzymanie istnienia i rozwój zasobów pu-blicznych szkolnictwa wy˝szego, poniewa˝ za utrzymanie pu-blicznej infrastruktury edukacji odpowiada paƒstwo. Aby unik-nàç konfrontowania sektorów publicznego i niepublicznegow walce o te same Êrodki, powinien zostaç wydzielony osobnystrumieƒ finansowania adresowany do sektora niepublicznego.OczywiÊcie, obliczenie kwot w zale˝noÊci od kontraktowanychzadaƒ b´dzie nale˝a∏o do wspomnianej agencji. W etapie wcze-Êniejszym postulujemy wdro˝enie rozwiàzaƒ przewidzianychw ustawie Prawo o szkolnictwie wy˝szym.

To jest troch´ inna koncepcja ni˝ zaproponowane przez mi-nister Barbar´ Kudryckà wy∏onienie lepiej finansowanychkrajowych naukowych oÊrodków wiodàcych.

– To jest zupe∏nie inna koncepcja, poniewa˝ nam chodziprzede wszystkim o kontraktowanie zadaƒ z egzekwowaniemkonkretnych wymagaƒ umownych oraz promowanie dywersy-fikacji, a w tym o stworzenie, w wyniku procesów konsolidacyj-nych, nowych podmiotów uczelnianych b´dàcych w stanie

10 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

sprostaç konkurencji mi´dzynarodowej – wi´kszych i silniej-szych uczelni nastawionych na badania naukowe, a nie tylkoo statutowe dofinansowanie kilku czy kilkunastu najlepszychwydzia∏ów.

Oznacza to postulat stworzenia uczelni badawczych, którychmisjà by∏by zdecydowanie wi´kszy nacisk na prowadzone ba-dania, a nie na kszta∏cenie studentów, ∏àcznie z postulatemzmniejszenia ich liczby w tego typu instytucjach. DziÊ nie matakich uczelni – stwierdza strategia – a powinno ich byç 15–20.

– Stwierdzenie, ˝e Polska potrzebuje du˝ych uniwersyte-tów – swoistych okr´tów flagowych szkolnictwa wy˝szego,znalaz∏o si´ w programie wyborczym Platformy Obywatel-skiej z roku 2007, co by∏o motywowane intencjà poprawy po-zycji naukowej, a w Êlad za tym – wizerunku polskiego szkol-nictwa wy˝szego w Êwiecie. To jest pomys∏ koncentracji zaso-bów badawczych w nowych podmiotach, które powinny po-wstawaç w wyniku instytucjonalnej, twardej (ustawowej) kon-solidacji szkó∏ wy˝szych. Ju˝ w okresie tworzenia ustawyz 2005 roku wpisaliÊmy do niej mo˝liwoÊç tworzenia zwiàz-ków uczelni w procesie ich konsolidacji prowadzàcej dostruktury o charakterze federacyjnym. To by∏o otwarcie drogido powstawania wi´kszych, silniejszych organizmów uniwer-syteckich, tzw. superuniwersytetów, tak jak to si´ dzieje w nie-których innych krajach.

Czy powstanie du˝ego uniwersytetu zwi´ksza jakoÊç jegopracy naukowej lub dydaktycznej?

– Chodzi o powstanie uniwersytetu badawczego(!) o du˝ympotencjale, a nie tylko du˝ej uczelni. Zwi´kszy to zasadniczo je-go stopieƒ internacjonalizacji, a co za tym idzie – jego szanserozwojowe i zdolnoÊci inwestycyjne. WzroÊnie te˝ suma jegoosiàgni´ç w badaniach naukowych, która jest podstawowymkryterium w najbardziej presti˝owym rankingu szanghajskim.Wymogiem stosowanym wobec uczelni badawczych b´dzieawans w tym rankingu. JeÊli chodzi o jakoÊç kszta∏cenia, êró-d∏em pozytywnych zmian w takim uniwersytecie stanà si´przede wszystkim silne naukowo podstawowe jednostki organi-zacyjne, w∏àczajàce studentów i doktorantów do realizacji pro-jektów badawczych, tak˝e mi´dzynarodowych. To b´dzie za-tem instytucja zupe∏nie inna ni˝ dzisiejsze szko∏y wy˝sze.W agendzie bud˝etowej UE na lata 2013–2020 w dedykowa-nym programie operacyjnym powinny zostaç zaplanowanekonkursy i znaczne Êrodki na taki cel. Dla osiàgni´cia statusuuczelni badawczej trzeba b´dzie wygraç specjalny konkursi w okresie 2–3 lat zrealizowaç zakontraktowane dzia∏ania osià-gajàc konkretne wskaêniki i mierniki rozwojowe. A startowaçb´dà mog∏y przede wszystkim – jak to nazwaliÊmy – grupy ka-pita∏owe kapita∏u intelektualnego, czyli w∏aÊnie zwiàzki zainte-resowanych uczelni – du˝ych i ma∏ych. Po kilku latach zmienito zasadniczo ich pozycj´ – jako nowych, du˝ych uczelni ba-dawczych – w porównaniach i rankingach mi´dzynarodowych.Nie ma dziÊ w Polsce uczelni flagowych ani badawczych. Je˝e-li nie wprowadzimy nowego specjalnego rozwiàzania, ˝adna zeszkó∏ wy˝szych w najbli˝szej przysz∏oÊci nie osiàgnie tego sta-tusu – to jedno z naszych zasadniczych stwierdzeƒ. Dzi´ki ta-kiemu programowi osiàgniemy skutek przyspieszonyo ok. 20–25 lat w porównaniu z naturalnymi procesami awansupolskich czo∏owych uczelni dzia∏ajàcych w dotychczasowymsystemie.

W sprawie finansowania pada propozycja 4 razy 1 proc. Coto oznacza?

– Has∏owo mówimy realistycznie o finansowaniu zgodniez zasadà 4 razy 1 proc. Oznacza to po jednym procencie z bu-d˝etu na szkolnictwo wy˝sze i nauk ,́ jak to wynika z deklara-cji zwi´kszenia nak∏adów do 2 proc. ∏àcznie na szkolnictwowy˝sze i nauk ,́ która pad∏a z ust premiera Donalda Tuska naspotkaniu ze Êrodowiskiem akademickim i naukowymw kwietniu 2008 roku – i po 1 proc. spoza bud˝etu na ka˝dyz tych dzia∏ów.

Porozmawiajmy o powiàzaniach uczelni z jej otoczeniem.Pojawia si´ daleko idàca, jak na polskà rzeczywistoÊç akade-mickà, propozycja powo∏ania rad powierniczych z uprawnie-niami zbli˝onymi do rad nadzorczych, których cz∏onkowie –wszyscy spoza uczelni i spe∏niajàcy wysokie wymagania kwali-fikacyjne – b´dà cz´Êciowo wskazywani przez ministra, cz´-Êciowo przez senaty. To zasadnicza zmiana systemowa. Jakwyglàda∏by w tej koncepcji wybór rektora?

– Rektor jest organem jednoosobowym harmonizujàcymdwa obszary sprawowania w∏adztwa w uczelni: realizacj´ mi-sji – co czyni we wspó∏dzia∏aniu z dziekanami – i zarzàdzaniezasobami, gdzie wspó∏dzia∏a z kanclerzem. Sprawowanie nad-zoru w tych dwóch obszarach w ogólnoÊci wymaga ró˝nychkompetencji. Z tych wzgl´dów proponujemy wprowadzeniemo˝liwoÊci nadzorowania uczelni przez senat (misja) i rad´ po-wierniczà (zarzàdzanie zasobami). Nowa wizja organów uczel-ni obejmuje tak˝e m.in. zwi´kszenie kompetencji rektora, wy-bieranego opcjonalnie z udzia∏em senatu albo kolegium elekto-rów oraz search committee i rady powierniczej. Postulujemy te˝ograniczenie nadkolegialnoÊci m.in. w sprawach pracowni-czych. W uczelniach publicznych rady powiernicze by∏ybyopcjonalne, ale w zwiàzkach uczelni i w niepublicznych uczel-niach Skarbu Paƒstwa by∏yby one obligatoryjne…

To zupe∏nie nowa kategoria.– Tak, to by∏aby nowa kategoria uczelni, o nowym statusie.

Niektórzy niezbyt trafnie porównujà to rozwiàzanie ze statusemspó∏ki Skarbu Paƒstwa. Uczelnia taka powstawa∏aby na swójwniosek, z przekszta∏cenia istniejàcej uczelni publicznej poszu-kujàcej swojej nowej szansy w funkcjonowaniu w wi´kszymstopniu na rynku us∏ug edukacyjnych i badawczych. By∏aby towi´c szansa np. dla uczelni o lokalnym charakterze misji. Obli-gatoryjne rady powiernicze istnia∏yby tak˝e w uczelniach flago-wych i badawczych, poniewa˝ to b´dà uczelnie, które powstanàw wyniku znacznych nak∏adów inwestycyjnych oraz agregacjiznaczàcych zasobów publicznych.

Jak w tej wizji wyglàda∏by model docelowy?– Pozytywna realizacja tego programu oznacza∏aby, ˝e

w perspektywie najbli˝szej dekady b´dziemy mieli kilka uczel-ni flagowych oraz kilkanaÊcie uczelni badawczych i wszystkieone b´dà mia∏y rady powiernicze o tej konstrukcji. Byç mo˝e,b´dzie równie˝ dzia∏aç kilka, kilkanaÊcie uczelni niepublicz-nych Skarbu Paƒstwa – wszystkie one b´dà mia∏y rady powier-nicze. Sàdz´ te ,̋ ˝e cz´Êç uczelni publicznych zdecyduje si´ natakà rad ,́ bo rektorzy zobaczà, ˝e to jest ich prorozwojowa tar-cza przeciwko populizmowi i myÊleniu krótkookresowemuw uczelniach.

W przypadku Êcie˝ki kariery pada propozycja, aby doktorzyz du˝ym dorobkiem, zatrudnieni na stanowisku profesora nad-zwyczajnego, za zgodà CK mogli byç promotorami prac dok-torskich. To nie sà du˝e zmiany w stosunku do tego, co istnie-je. Nie nale˝y pójÊç dalej?

11luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

– Uwa˝amy, ˝e wydyskutowane i przyj´te kilkanaÊcie mie-si´cy temu przez Prezydium KRASP i Prezydium PAN zmia-ny dotyczàce modelu kariery naukowej wymagajà poszano-wania co do zasady. Trzeba utrzymaç istniejàcà Êcie˝k´ karie-ry, ale równoczeÊnie nale˝y zdecydowanie poszerzyç i udro˝-niç Êcie˝ki alternatywne, w ramach których osoby z wybitnymdorobkiem zawodowym i/lub badawczym legitymujàce si´stopniem doktora b´dà mog∏y uzyskiwaç awans na stanowiskoprofesora nadzwyczajnego oraz prowadziç i recenzowaç pracedoktorskie.

W dyskusji medialnej, jaka si´ przetoczy∏a po zaprezentowa-niu przez Paƒstwa strategii, dziennikarze – co skàdinàd chybanie Êwiadczy dobrze o naszych mediach i poziomie publiczne-go dyskursu – zwrócili uwag´ niemal wy∏àcznie na dwie rze-czy: odp∏atnoÊç za studia, przewidzianà od roku 2015, i mo˝li-woÊç przekszta∏cania uczelni publicznych w niepubliczneuczelnie Skarbu Paƒstwa. Inne propozycje pozosta∏y niezau-wa˝one.

– OczywiÊcie êle si´ sta∏o, ˝e sprawy przybra∏y taki obrót,ale to media decydujà o szczegó∏owych tematach dyskusji.Propozycja czesnego jest tylko jednym z elementów domyka-jàcych pakiet propozycji zmian systemowych i instytucjonal-nych. OczywiÊcie, mo˝na sobie wyobraziç, ˝e wprowadzenietego rozwiàzania zostanie od∏o˝one, ale pod warunkiem, ˝eznajdziemy inne êród∏a finansowania kompensujàce oczeki-wane wp∏ywy z czesnego oraz zmodyfikujemy zasady kon-wergencji sektorów. Aby móc wdro˝yç ambitny program na-szej strategii, musimy osiàgnàç przed 2020 rokiem poziom fi-nansowania szkolnictwa wy˝szego i nauki zgodny z zasadà4x1 proc. Wspó∏p∏atnoÊç to jest cel wa˝ny, ale nie najwa˝niej-szy i oczywiÊcie nie jedyny. Podobnie jest z propozycjà zmiandotyczàcych statusu uczelni niepublicznej Skarbu Paƒstwa lubprzekszta∏cenia uczelni niepublicznej w publicznà. Rozwiàza-nia te b´dà s∏u˝yç zachowaniu zasobów w szkolnictwie wy˝-szym. Stanowi to element niezb´dny, bo domykajàcy system.Nale˝y to odczytywaç w kontekÊcie jego funkcjonowaniaw warunkach nowego ∏adu instytucjonalnego.

Og∏oszono strategi´ i co dalej?– Projekt Êrodowiskowy strategii zawiera propozycj´ ponad

80 dzia∏aƒ. W naszej rozmowie skomentowaliÊmy kilkanaÊciez nich. Zapraszam wi´c do lektury opracowania w ca∏oÊci. Gru-dzieƒ by∏ miesiàcem informowania o naszym projekcie strate-gii, a w tym rozsy∏ania dwóch opracowanych tomów naszegodzie∏a do uczelni cz∏onkowskich reprezentowanych przez kon-sorcjantów oraz do innych zainteresowanych osób i instytucji.

W poczytnych gazetach codziennych og∏osiliÊmy tak˝e rozpo-cz´cie debaty publicznej nad naszà strategià, publikujàc w for-mie og∏oszenia p∏atnego g∏ówne jej punkty w pytaniach i odpo-wiedziach. Organizujemy dyskusje w oÊrodkach akademickich,wspólnie z lokalnymi konferencjami rektorów z udzia∏emprzedsi´biorców i pracodawców. Przewidujemy, ˝e dyskusjepotrwajà do marca br. Prezydium KRASP oczekuje, ˝e Funda-cja Rektorów Polskich przedstawi nast´pnie suplement do stra-tegii relacjonujàcy t´ debat .́

W styczniu majà byç przedstawione za∏o˝enia drugiego ze-spo∏u opracowujàcego strategi´ – konsorcjum Ernst&Youngi IBnGR. Czy sàdzi Pan, ˝e postulaty czy wnioski wynikajàcez szerszej dyskusji nad obiema strategiami powinny byç wyko-rzystane w parlamentarnych pracach nad planowanymi przezministerstwo zmianami w ustawach o szkolnictwie wy˝szymoraz stopniach i tytule naukowym?

– Czekamy na opracowanie konsorcjum Ernst&Youngi IBnGR. Rok 2010 powinien byç przeznaczony na debat´ nadobydwoma przedstawionymi projektami strategii oraz na przy-gotowanie i przyj´cie jednej spójnej strategii rzàdowej na na-st´pnà dekad ,́ majàcej szanse na uzyskanie poparcia Êrodowi-skowego. Dodajmy, ˝e je˝eli to ma byç strategia na d∏u˝ej, topowinna byç akceptowana na tyle szeroko, by kolejne rzàdychcia∏y traktowaç jà jako obowiàzujàcà, a nie zaczyna∏y od two-rzenia od nowa swojej w∏asnej strategii. Ma∏a nowelizacja, nie-sprzeczna z przysz∏à strategià rzàdowà, mog∏aby zostaç prze-prowadzona. Tak rozumiem inicjatyw´ MNiSW. Z wieluuchwa∏ KRASP wynika, ˝e przyj´cie znaczàcych zmian usta-wowych powinno byç poprzedzone przyj´ciem przez rzàd d∏u-gofalowej strategii rozwoju szkolnictwa wy˝szego.

Rozmawia∏ Andrzej Âwiç

Prof. dr hab. Jerzy Woênicki (ur. 1947), elektronik. Autori wspó∏autor ok. 80 prac naukowych w obszarze optoelektro-niki oraz ponad 120 publikacji na temat szkolnictwa wy˝sze-go, w tym wielu ksià˝ek. W latach 1990–1996 dziekan Wy-dzia∏u Elektroniki i Technik Informacyjnych PW. Od 1996 do2002 rektor PW. W latach 1996–1999 przewodniczàcyKRPUT oraz wiceprzewodniczàcy KRASP, a w latach1999–2002 przewodniczàcy KRASP. Obecnie przewodniczà-cy Komisji ds. Organizacyjnych i Legislacyjnych KRASP.W latach 2003–2005 przewodniczàcy zespo∏u Prezydenta RPds. ustawy o szkolnictwie wy˝szym. Od 2002 prezes FundacjiRektorów Polskich.

(Od redakcji: wywiad ukaza∏ si´ w styczniowym numerzeForum Akademickiego)

W 2010 roku Katedra Administracji Publicznej Kolegium Ekonomiczno-Spo∏ecznegoSGH obchodzi jubileusz 10-lecie swego istnienia. Swoistym uwieƒczeniem tegookresu jest wydana w Oficynie Wydawniczej SGH publikacja jubileuszowa.

Prezentowane opracowanie nie pretenduje do przedstawienia choçby najwa˝niejszych kierunków zainteresowaƒ ba-dawczych pracowników Katedry ani badaczy zaprzyjaênionych i wspó∏pracujàcych z naszà jednostkà. Wynika onoraczej z ch´ci zaakcentowania skromnego jubileuszu i stworzenia mo˝liwoÊci pracownikom i goÊciom przedstawie-nia problematyki, którà zajmujà si´ przede wszystkim w chwili obecnej. Ca∏oÊç problematyki mo˝na jednak z po-wodzeniem widzieç w obr´bie nauk, z których nauka o administracji, ale tak˝e w sensie praktycznym – administra-cja publiczna jako wa˝na systemowa instytucja we wspó∏czesnym paƒstwie, czerpià czy powinny czerpaç wiedz´

i inspiracj .́ Mamy na myÊli politologi ,́ prawo i ekonomi .́ Te bowiem dziedziny naukowe traktuje si´ doÊç powszechnie jako najbli˝szei w najwi´kszym stopniu powiàzane z interesujàcymi nas problemami administracji publicznej.

12 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

Odpowiedzialna wolnoÊçi Êmia∏oÊç wyobraêni

Mojà g∏ównà konstatacjà zwiàzanà z og∏oszonymi w∏a-Ênie dwiema koncepcjami strategii zmian systemu szkol-nictwa wy˝szego w Polsce jest to, ˝e nastàpi∏o wyraêneprzesuni´cie akcentów w dyskusji o tym systemie. Do nie-dawna g∏ównym przedmiotem dyskusji by∏y kwestie zwià-zane z usprawnianiem zarzàdzania z zewnàtrz i wewnàtrzuczelni. Samo zaÊ „polerowanie” zarzàdzania by∏o trakto-wane jak remedium na wszystkie systemowe bolàczki. Te-raz zwraca si´ uwag´ na „rozszerzonà” misj´ edukacjiwy˝szej, w której obok kszta∏cenia i badaƒ uwzgl´dnia si´równie˝ spo∏ecznà odpowiedzialnoÊç uczelni. Chc´ za-uwa˝yç, ˝e ten trzeci element misji nie ca∏kiem jest nowy,bowiem w anglosaskim, g∏ównie amerykaƒskim, modeluuniwersytetu obowiàzek s∏u˝by spo∏eczeƒstwu zawsze by∏obecny.

Wydaje si´ oczywiste, ˝e w zmieniajàcym si´ Êwiecieuczelnie powinny zachowaç swojà szczególnà rol´ instytu-cji z jednej strony generujàcej zmian´ (w pozytywnym sen-sie) poprzez kszta∏cenie (czy raczej kszta∏towanie) kolej-nych pokoleƒ i badania naukowe (upowszechnianie ich wy-ników), z drugiej zaÊ – reagujàcej na nowe oczekiwania oto-czenia przez zmian´ wywo∏ane. A wÊród tych oczekiwaƒznajdujà si´ nie tylko upowszechnianie wiedzy i transfertechnologii do gospodarki, ale te˝ dostarczenie narz´dzi dolepszego rozumienia z∏o˝onego Êwiata i radzenia sobiez niestabilnà rzeczywistoÊcià.

Mo˝na zatem przyjàç, ˝e klasyczny humboldtowski mo-del uczelni, którego istot´ stanowi∏y swoboda akademicka,skupienie si´ na badaniach i w∏asnym rozwoju przy znaczà-cej oboj´tnoÊci wobec spo∏eczeƒstwa, gospodarki, przydat-noÊci i stosowalnoÊci wiedzy, odchodzi do historii.

Pozostaje, oczywiÊcie, pytanie, jak ten trzeci element mi-sji, odpowiedzialnoÊç spo∏ecznà, w systemie edukacji wy˝-szej uwzgl´dniç.

Nale˝y pami´taç o tym, ˝e przestrzeƒ, w której dzia∏ajàuczelnie jest wyznaczona przez trzy czynniki: akademic-koÊç i autonomi´ uczelni, paƒstwo i jego regulacje oraz ry-nek (pracy i edukacyjny). Od tego, w jakich proporcjachi z jakà si∏à te czynniki wp∏ywajà na strategie zachowaƒuczelni, zale˝y zarówno funkcjonowanie poszczególnychinstytucji szkolnictwa wy˝szego, jak i ca∏ego systemu.

Wydaje si´, ˝e w ostatnich kilkunastu latach rola rynkuw definiowaniu misji i wyznaczaniu kierunków rozwojuuczelni wyraênie wzros∏a. Jest kilka powodów tego stanurzeczy. Po pierwsze, w procesie obejmowania edukacjàwy˝szà coraz szerszych zbiorowoÊci nie mo˝na ignorowaçfaktu, ˝e taka edukacja s∏u˝y nie tylko rozwojowi intelektu-alnemu i rozwojowi osobowoÊci, ale powinna dawaç te˝ do-bre podstawy dla udanej kariery zawodowej absolwentów.Rynek pracy zatem i „zatrudnialnoÊç” absolwentów stajà si´wa˝nymi determinantami oferty edukacyjnej i, ogólniej,modelu edukacji wy˝szej.

Po drugie, nie tylko w Polsce, ale i w ca∏ej Europie, nasta-wionej na wzmacnianie konkurencyjnoÊci gospodarki, corazsilniejsza staje si´ presja na utylitarny charakter studiów,a tradycyjne formy edukacji wy˝szej sà kwestionowane.Prawdà jest równie˝ jednak to, ˝e wczeÊniej uczelnie wzbra-

nia∏y si´ przed ÊciÊlejszymi kontaktami z gospodarkà, oba-wiajàc si´, ˝e ich misja realizacji badaƒ podstawowychi pe∏nienia roli stra˝nika dziedzictwa kulturowego zostanieprzez te kontakty zak∏ócona.

Wreszcie, po trzecie, rozwój i masowoÊç edukacji wy˝-szej wià˝e si´ ze wzmo˝onà konkurencjà na rynku eduka-cyjnym. KoniecznoÊç budowania przewag konkurencyjnychw staraniach o pozyskanie studentów, a tak˝e Êrodków fi-nansowych (z ograniczonych zasobów) wymusza te˝ rynko-we zachowania uczelni, co z kolei prowadzi do „mened˝e-ryzacji” szkolnictwa wy˝szego.

Cz´sto to w∏aÊnie rynek jest oskar˝any o wniesienie doedukacji wy˝szej ró˝nego rodzaju patologii. Jednak to nietylko on mo˝e uruchamiaç niepo˝àdane procesy i zjawiska.Tak˝e nieodpowiedzialnie wykorzystywana autonomiauczelni lub „nadregulacja” ze strony paƒstwa mogà naru-szaç równowag´ systemu. Idealne relacje pomi´dzy autono-mià uniwersytetu a paƒstwem zdefiniowane zosta∏yw tzw. Deklaracji Erfurckiej z 1996 r., gdzie wskazane zo-sta∏y wzajemne zobowiàzania tych dwóch aktorów w syste-mie edukacji wy˝szej, a tak˝e ich odniesienia do pozosta-∏ych interesariuszy, g∏ównie spo∏eczeƒstwa.

Zauwa˝my dodatkowo, ˝e proces redefiniowania misjiedukacji wy˝szej odbywa si´ w warunkach rosnàcej po-wszechnoÊci studiów wy˝szych, z jednej strony i rosnàcejkonkurencji w tym segmencie rynku edukacyjnego, z dru-giej. Utrata elitarnoÊci kszta∏cenia uniwersyteckiego i zna-czàce urynkowienie badaƒ i edukacji mo˝e, choç nie musi,stanowiç dla systemu szkolnictwa wy˝szego zagro˝enie,a na pewno jest wyzwaniem. Jednak, uÊwiadamiajàc sobie,˝e te procesy sà nieodwracalne i (jeÊli nie podlegajà niepo-˝àdanym deformacjom), w gruncie rzeczy, pozytywnez punktu widzenia rozwoju spo∏ecznego, nale˝y i mo˝nastworzyç mechanizmy blokujàce mo˝liwoÊç pojawiania si´patologii.

Dwa systemowe mechanizmy wydajà si´ tu najwa˝niej-sze: gwarancja utrzymania standardów jakoÊci oraz do-puszczenie wewnàtrz systemu ró˝norodnoÊci instytucjiedukacji wy˝szej.

Systemowa gwarancja jakoÊci studiów oznacza nie tyl-ko wymóg spe∏niania przez instytucje szkolnictwa wy˝-szego podstawowych kryteriów jakoÊciowych, ale te˝wspieranie najlepszych tak, aby wÊród masowych stu-diów by∏o równie˝ nale˝ne miejsce dla studiów elitar-nych. Z drugiej strony, kszta∏cenie elit intelektualnychnie musi byç wymaganiem stawianym wszystkim bez wy-jàtku uczelniom, które przecie˝ z powodzeniem za swojàmisj´ mogà przyjàç kszta∏cenie dobrych profesjonalistówi dobrych obywateli, spe∏niajàc dobrze spo∏eczne zobo-wiàzania.

Wziàwszy pod uwag´ fakt, ˝e zakres spo∏ecznej odpowie-dzialnoÊci wspó∏czesnej uczelni ciàgle si´ poszerza i jestzdecydowanie wi´kszy ni˝ klasycznego uniwersytetu, no-woczesny system edukacji wy˝szej powinien gwarantowaç:

● Odpowiedzialnà autonomi´ uczelni, przejrzystoÊç dzia-∏aƒ, uzasadniony i racjonalny sposób gospodarowania ogra-niczonymi zasobami.

13luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

● Powszechnà dost´pnoÊç do studiów, kszta∏càcych eli-ty spo∏eczne, zawodowe i dobrych obywateli, rozumiejà-cych i konstruktywnie przekszta∏cajàcych otoczenie spo-∏eczne.

● Wspó∏prac´ z instytucjami ˝ycia publicznego i gospo-darczego, tworzenie i upowszechnianie wiedzy, transfertechnologii do gospodarki, wspó∏tworzenie spo∏eczeƒstwai gospodarki opartej na wiedzy.

● Pozytywnà odpowiedê na spo∏eczne oczekiwania po-mocy w zrozumieniu z∏o˝onych procesów spo∏ecznychi w adaptacji do zmieniajàcych si´ wymagaƒ rynku pracy,technologii itp. (w szczególnoÊci, wobec post´pujàcegoi nieodwracalnego procesu starzenia si´ ludnoÊci) na ró˝-nych etapach ludzkiego ˝ycia.

● Piel´gnowanie etosu akademickiego, sprawowanie pie-czy nad wspólnymi wartoÊciami i dziedzictwem kulturo-wym.

Takie rozumienie spo∏ecznej odpowiedzialnoÊci szkolnic-twa wy˝szego stwarza du˝e wyzwanie zarówno dla ca∏egosystemu, jak i pojedynczych uczelni i wymaga g∏´bokiej re-fleksji nad zmianà prowadzàcà do modelu spe∏niajàcegooczekiwania i wymagania wspó∏czesnoÊci.

W tym kontekÊcie, dla wspó∏czesnego systemu szkolnic-twa wy˝szego trzy wyró˝niki sà kluczowe: powszechnoÊç,ró˝norodnoÊç, jakoÊç.

Powszechny dost´p do edukacji wy˝szej, który pozwalana pe∏ne wykorzystanie indywidualnych aspiracji intelektu-alnych i zawodowych, jest warunkiem rozwoju spo∏ecznego.JakoÊç i ró˝norodnoÊç warunkujà zaÊ jak najlepsze tychaspiracji zaspokojenie.

Sàdz´, ˝e co do podstawowych cech wspó∏czesnej eduka-cji wy˝szej panuje zgoda. Pozostaje, oczywiÊcie, pytanie,jak taki model budowaç i przy pomocy jakich Êrodków, czyte˝ mechanizmów.

Nale˝y podkreÊliç, ˝e oba przedstawione w∏aÊnie projek-ty strategii szkolnictwa wy˝szego w Polsce w bezpoÊrednilub poÊredni sposób odnoszà si´ do wymienionych wyró˝ni-ków modelu i ról do wype∏nienia wspó∏czeÊnie przez uczel-nie, przy czym, z oczywistych powodów, zajmujà si´ tym napoziomie systemu jako ca∏oÊci.

JeÊli spojrzymy na tak zdefiniowane zobowiàzania pu-bliczne uczelni z punktu widzenia pojedynczych instytucjito widaç, ˝e dla realizacji tych zobowiàzaƒ konieczna jestzmiana sposobu kszta∏cenia (wi´kszy nacisk na rozwój oso-bowoÊci, interdyscyplinarnoÊç, nowoczesne formy kszta∏ce-nia ustawicznego), sposobu zarzàdzania uczelnià (budowa-nie kultury organizacyjnej, odpowiedzialnoÊç i efektywnoÊçbez zwulgaryzowanego mened˝eryzmu, strategiczne widze-nie rozwoju z poszanowaniem kultury i tradycji uniwersyte-tu), a tak˝e zmiana sposobu postrzegania zawodu nauczycie-

la akademickiego i badacza (re-kultywowanie etosu akade-mickiego).

Tak˝e na samym Êrodowisku akademickim, bez aktywne-go udzia∏u którego modernizacja uczelni i systemu edukacjiwy˝szej nie jest mo˝liwa, spoczywajà w tym wzgl´dziewa˝ne zobowiàzania i wyzwania. Dla wskazania tych wy-zwaƒ odwo∏am si´ tu do (mniej znanej, jak sàdz´, ni˝ erfurc-ka) deklaracji przyj´tej w Glion (Szwajcaria) w maju 1998roku, na europejsko-amerykaƒskim colloquium, poÊwi´co-nym wyzwaniom dla uniwersytetów w XXI wieku.

Deklaracja, zatytu∏owana The Glion Declaration. TheUniversity at the Millenium, zawiera, mi´dzy innymi, apeldo uniwersytetów: To the University: a Call to ImaginativeBoldness and Responsible Freedom1 (Do uniwersytetu: we-zwanie do twórczej Êmia∏oÊci i odpowiedzialnej wolnoÊci),w którym autorzy zwracajà si´ do kolegów–uczonycho przyj´cie na siebie wyjàtkowej odpowiedzialnoÊci wobecswoich spo∏ecznoÊci i spo∏eczeƒstwa w ogóle i potwierdze-nie tego poprzez nast´pujàce dzia∏ania:

● Affirmation that teaching is a moral vocation, invo-lving not just the transfer of technical information, howe-ver sophisticated, but also the balanced development of thewhole person.

● Affirmation that scholarship is a public trust.● Creating new intellectual alliances within the univer-

sity and new partnership outside it.● Employing new information technology, which now

allows the organization of these partnerships on a grandscale, whether locally-focused, or globally-based.

● Recognizing public service as a major institutional obli-gation and providing the means and the incentives to pursue it.

● Providing new structures, flexible career paths andselective support for new patterns of creative inquiry, ef-fective learning, and responsible public service.

● Developing new patterns of governance, leadershipand management that promote effective learning, creativescholarship and responsible service.

● Accepting the obligation of accountability.● Affirming the ancient values upon which the academy

is established.Autorzy stwierdzajà te˝ na koniec, ˝e rola uniwersytetu

b´dzie zale˝eç od wyników twórczej konfrontacji tradycyj-nych wartoÊci akademickich z wyzwaniami wspó∏czesnegoÊwiata i wynikajàcej stàd ugody spo∏ecznej pomi´dzy uni-wersytetem i jego interesariuszami. Ja dodam, ˝e zale˝eç te˝b´dzie od „Êmia∏oÊci wyobraêni i odpowiedzialnej wolno-Êci” Êrodowiska akademickiego.

Janina Jóêwiak1 Hirsch W. Z., L. E. Weber, Challenges Facing Higher Education At

the Millenium, 1999.

DOMINIQUE STRAUSS-KAHNDyrektor zarzàdzajàcy Mi´dzynarodowego Funduszu Walutowego

„After the Global Financial Crisis:the Road Ahead for Central and Eastern Europe”

29 marca 2010 r., godz. 10:30, Aula G∏ównaSzczegó∏y i rejestracja: www.sgh.waw.pl

14 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

Precz z komunà,czyli dlaczego wszystkie studia powinny

byç p∏atneJak donosi portal wyborcza.pl, z prze-

prowadzonych przez Lisbon Councilmi´dzynarodowych badaƒ wynika, ˝estudia wy˝sze w Polsce sà najmniej przy-datne z punktu widzenia rynku pracyspoÊród 17 krajów obj´tych badaniem.Struktura poda˝y absolwentów i popytuzg∏aszanego przez pracodawców kom-pletnie si´ rozmijajà. Gospodarce natych-miast potrzeba kilkadziesiàt tysi´cy in˝y-nierów, jednak brakuje ch´tnych do pod-j´cia studiów technicznych. JednoczeÊnieco roku polskie uniwersytety „produku-jà” tysiàce magistrów kulturoznawstwa,socjologii, stosunków mi´dzynarodo-wych i innych kierunków, po skoƒczeniuktórych absolwenci wyk∏adajà jogurty napó∏ki w hipermarketach. èród∏em tegoproblemu jest sposób finansowaniaszkolnictwa wy˝szego, który jest w isto-cie skopiowanym z PRL modelem go-spodarki centralnie planowanej, po∏àczo-nym dodatkowo z feudalnym systememstosunków wewnàtrz uczelni.

Majàc do dyspozycji wolne Êrodkipieni´˝ne, czyli kapita∏ finansowy, pra-gniemy go zainwestowaç, aby nie le˝a∏bezczynnie. Rozwa˝ajàc inwestycj´w okreÊlony papier wartoÊciowy, bierze-my pod uwag´ przede wszystkim prze-widywanà stop´ zwrotu i ryzyko zwià-zane z tà inwestycjà. Podobnà zasad´stosuje si´ przy inwestycji w kapita∏ rze-czowy. Gdy przedsi´biorstwo rozwa˝awybudowanie hali produkcyjnej lub za-kup nowej maszyny, kalkuluje, jaki zyskprzyniesie mu dana inwestycja. Logikanakazuje, aby inwestycje w kapita∏ ludz-ki równie˝ podlega∏y takiej ocenie zewzgl´du na ich op∏acalnoÊç. Weryfikacjitakiej najlepiej dokonuje wolny rynek,na którym gracze sami podejmujà decy-zj ,́ czy inwestycja jest z ich punktu wi-dzenia op∏acalna, czy nie. Niestety spo-sób finansowania szkolnictwa wy˝szegow Polsce nie ma nic wspólnego z wol-nym rynkiem…

W Polsce Ludowej centralny plani-sta, do którego nale˝a∏ ca∏y kapita∏ pro-dukcyjny, podejmowa∏ decyzj´ ilei czego wyprodukowaç. Polska Zjedno-czona Partia Robotnicza lepiej ni˝ oby-watele wiedzia∏a ile par butów, telewi-zorów i czajników nale˝y wyproduko-waç, ˝eby ludziom ˝y∏o si´ dostatniej.

Póêniej ∏askawie rozdawa∏a ludziomkartki i pozwala∏a korzystaç z szerokiejgamy produktów, jakà oferowa∏a imgospodarka socjalistyczna. Dok∏adnietaki sam system funkcjonuje w polskimszkolnictwie wy˝szym. Centralny pla-nista na b´dàcym w∏asnoÊcià paƒstwauniwersytecie sam wie najlepiej, jakiekierunki studiów otworzyç, ile osóbprzyjàç na ka˝dy z nich i jakie treÊcimajà byç na nich wyk∏adane, tak, abywszystkim ˝y∏o si´ jak w raju. Je˝eli ry-nek pracy brutalnie zrewiduje za∏o˝e-nia naszego centralnego planisty, totym gorzej dla rynku. Paƒstwo (przy-najmniej teoretycznie) gwarantuje do-st´p do bezp∏atnej nauki, podatnik p∏a-ci, a system marnotrawi jego pieniàdzena ka˝dym mo˝liwym kroku.

Wróçmy na chwil´ do wolnego ryn-ku. W gospodarce rynkowej podmiotgospodarczy, który ma zamiar zainwe-stowaç swój kapita∏ próbuje znaleêçnajlepszà, z jego punktu widzenia, alo-kacj .́ Studia wy˝sze sà niczym innym,jak inwestycjà w kapita∏ ludzki. Uzy-skujàc wy˝sze wykszta∏cenie JaÊ Ko-walski zdobywa kwalifikacje, dzi´kiktórym spodziewa si´ odpowiedniowy˝szych zarobków w przysz∏oÊci. Do-konuje on zatem kalkulacji: jakie nak∏a-dy musz´ ponieÊç, aby skoƒczyç studiawy˝sze i jakie wià˝à si´ z tym korzyÊci?Koszty to przede wszystkim czesne,koszty utrzymania (szczególnie wyso-kie, gdy studiuje si´ poza miejscem za-mieszkania) i koszt alternatywny (za-miast uczyç si´ przez 5 lat móg∏byw tym czasie pracowaç i zarabiaç pie-niàdze). KorzyÊcià sà wy˝sze przycho-dy w przysz∏oÊci (wy˝sze zarobki). Je-˝eli zdyskontowana suma korzyÊci fi-nansowych wynikajàcych z faktu uzy-skania wy˝szego wykszta∏cenia jestwi´ksza ni˝ zdyskontowana suma kosz-tów, jakie si´ z tym wià˝à, to inwestycjajest op∏acalna i nale˝y jà podjàç.W przeciwnym wypadku nale˝y jej za-niechaç i zaczàç szukaç od razu pracy.Opisany wy˝ej mechanizm rynkowygwarantuje odpowiednie dopasowaniepopytu i poda˝y na rynku pracy. Praco-dawcy zg∏aszajà zwi´kszone zapotrze-bowanie na pracowników posiadajà-cych okreÊlone kwalifikacje, czego

efektem jest wzrost p∏ac w okreÊlonymsektorze gospodarki. Wy˝sze zarobkisk∏aniajà wi´kszà liczb´ osób do podj´-cia studiów, które umo˝liwià im zdoby-cie potrzebnych kwalifikacji. Zwi´kszo-ne zapotrzebowanie na studia na pew-nych kierunkach sk∏ania uczelnie dozwi´kszenia ich poda˝y. W przypadku,gdy rynek nie zg∏asza zapotrzebowaniana okreÊlone kwalifikacje, jego uczest-nicy nie czujà potrzeby podejmowaniastudiów na pewnych kierunkach, coz kolei prowadzi do ograniczenia poda-˝y ze strony uczelni. Prosty i skutecznymechanizm niewidzialnej r´ki rynku,który najlepiej gwarantuje zaspokojenieludzkich potrzeb.

Warunkiem koniecznym, aby opisanywy˝ej mechanizm móg∏ sprawnie funk-cjonowaç, jest prawid∏owe okreÊleniekosztów zwiàzanych z poniesieniem in-westycji w kapita∏ ludzki. Podmiot go-spodarczy decydujàcy si´ na przeprowa-dzenie inwestycji musi ponieÊç osobi-Êcie ca∏oÊç kosztów z nià zwiàzanych.W przeciwnym wypadku koszty zostanànieprawid∏owo oszacowane, a decyzjapodj´ta w oparciu o to oszacowanie –b∏´dna. W obecnym systemie kosztówczesnego nie ponosi osoba podejmujàcastudia, ale paƒstwo, czyli podatnicy.Przyj´ty system wsparcia socjalnego po-zwala dodatkowo osobom o wystarcza-jàco niskich dochodach otrzymaç sty-pendium socjalne. JaÊ Kowalski prze-prowadza kalkulacj´ – za czesne niemusz´ p∏aciç, dadzà mi jeszcze stypen-dium i b´d´ mia∏ przed sobà 5 lat impre-zowania! Musz´ tylko wybraç taki kie-runek studiów, na którym si´ nie napra-cuj ,́ bo w przeciwnym wypadku nie b´-d´ mia∏ czasu na zabaw´…

Mechanizm rynkowy nie jest oczywi-Êcie doskona∏y. W przypadku, gdybystudenci sami p∏acili za swoje studia,mo˝liwa by∏aby taka sytuacja, ˝e cz´Êçbardzo uzdolnionych osób nie podj´∏abynauki, poniewa˝ nie by∏oby ich staç naop∏acenie czesnego. Jest to swego rodza-ju defekt rynkowy i rolà paƒstwa jest,aby go zlikwidowaç. Uwa˝am jednak, ˝ep∏acenie za studia nie jest dobrym roz-wiàzaniem problemu. Na studia dziennew uczelniach paƒstwowych idà cz´stoosoby dostatecznie zamo˝ne, które mo-

15luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

g∏yby op∏acaç swoje czesne, podczasgdy na studia p∏atne idà osoby biedniej-sze, które muszà pracowaç, aby si´ nastudiach utrzymaç. Dzieje si´ tak dlate-go, ˝e rodziców zamo˝niejszych studen-tów staç by∏o w przesz∏oÊci, aby zafun-dowaç swoim dzieciom prywatne kursyj´zykowe, korepetycje, odpowiednie po-moce naukowe itd., dlatego mia∏y lepszewarunki do nauki i mog∏y uzyskaç lep-sze noty na maturze. Czy zasadne jestzatem, aby podatnik op∏aca∏ studia bo-gatym studentom, podczas gdy ci bied-niejsi p∏acà za nie sami? Mnie, jako po-datnikowi, taka sytuacja si´ nie podoba.

To, ˝e studia sà bezp∏atne nie oznacza,˝e student nie ponosi wydatków na swo-je kszta∏cenie. System nie rozwiàzujedobrze problemu wsparcia socjalnegostudentów. Albert Einstein powiedzia∏kiedyÊ: Tylko dwie rzeczy sà nieskoƒ-czone: wszechÊwiat oraz ludzka g∏upo-ta, choç nie jestem pewien co do tejpierwszej. Kiedy patrz´ na system sty-pendialny, dochodz´ do wniosku, ˝eprzytoczony cytat to najbardziej od-krywcze „prawo” Einsteina. Autora re-gulacji prawnych odnoszàcych si´ dosystemu stypendialnego cechowa∏ ca∏-kowity brak wyobraêni. Stypendia so-cjalne sà wyp∏acane wed∏ug choregosystemu, w którym student, którego do-chód na osob´ w rodzinie przekroczyo 1 grosz mityczny próg 602 z∏ netto, niedostanie od paƒstwa ani z∏otówki (dlatych, którym ta informacja umkn´∏a –Trybuna∏ Konstytucyjny wymusi∏ pod-niesienie tego progu z 572 z∏ do 602 z∏.Zmiana wesz∏a w ˝ycie 1 listopada2009). Najlepiej na obecnym systemiewychodzà najbogatsi – dzieci w∏aÊcicie-li przedsi´biorstw, wykazujàcy zerowedochody i otrzymujàcy najwy˝sze sty-pendia. System stypendialny jest kosz-towny, studia sà bezp∏atne, a mimo tonadal wielu studentów ma problemz utrzymaniem si´ na studiach. Ten sys-tem po prostu marnotrawi pieniàdze po-datnika.

Istniejàcy system daje niezliczonàliczb´ mo˝liwoÊci marnowania paƒstwo-wych pieni´dzy. Ja na przyk∏ad zmarno-wa∏em kilkanaÊcie tysi´cy z∏otych z Wa-szych, drodzy czytelnicy, podatków.Przyznaj´ si´ do tego teraz, aby pokazaç,jak beznadziejnie nieefektywne sà obec-ne rozwiàzania. W 2006 roku podjà∏emstudia na Uniwersytecie Warszawskim.Poszed∏em na studia na UW z postano-wieniem, ˝e b´d´ poprawia∏ matur ,́ abydostaç si´ do SGH. Po roku zosta∏emszcz´Êliwym studentem Wielkiej Ró˝o-wej i zrezygnowa∏em ze studiów na UW.

Dotacja (kilka tysi´cy z∏otych), którà bu-d˝et paƒstwa wyp∏aci∏ UW na mojekszta∏cenie, posz∏a na marne. Pobiera∏emdodatkowo stypendium socjalne (kolejnekilka tysi´cy) i mieszka∏em w dofinanso-wanym przez paƒstwo akademiku (na-st´pne kilka tysi´cy). W dodatku zajà∏emmiejsce osobie, która prawdopodobniech´tnie studiowa∏aby na UW zamiastmnie. Zrobi∏em to, poniewa˝ system mina to pozwala∏. Gdybym musia∏ za sp´-dzony na UW rok studiów zap∏aciçz w∏asnej kieszeni, na pewno bym tak niepostàpi∏. OsobiÊcie znam kilkanaÊcieosób z SGH, które podj´∏y studia w innejuczelni i ich nie skoƒczy∏y – ∏àczniezmarnowaliÊmy kilkaset tysi´cy z∏otychpochodzàcych z kieszeni podatników,a to tylko kropla w morzu. Proponowanaregulacja, wprowadzajàca op∏aty za dru-gi kierunek studiów, jest z∏a z kilku po-wodów. Po pierwsze, nie stwarza mo˝li-woÊci zaciàgni´cia kredytu, który móg∏-by pomóc w sfinansowaniu kolejnychstudiów. Po drugie, kto sprawdzi, ˝e stu-dent podjà∏ drugie studia? Aby wyegze-kwowaç to prawo, trzeba stworzyç cen-tralnà baz´ studentów i zatrudniç armi´urz´dników, którzy b´dà to kontrolowaç.Kolejne setki milionów z∏otych pójdà namarne.

W obecnym systemie finansowaniaszkolnictwa wy˝szego nie istniejà ˝adnezach´ty dla uczelni wy˝szych mobilizu-jàce do rozwoju. Odp∏atnoÊç za studiadeterminowa∏aby wzrost konkurencyj-noÊci na poziomie szkolnictwa wy˝sze-go podnoszàc poziom kszta∏cenia; wi´k-szy presti˝ oznacza mo˝liwoÊç podnie-sienia czesnego i wi´ksze wp∏ywy finan-sowe. Obecnie urz´dnik w ministerstwiearbitralnie ustala wysokoÊç paƒstwowejdotacji, przez co nie istnieje dostatecz-nie silny mechanizm, który sk∏ania∏byuczelnie do polepszania jakoÊci kszta∏-cenia. Dodatkowo machina biurokra-tyczna obs∏ugujàca ca∏y ten beznadziej-ny system po˝era po drodze znacznàcz´Êç pieni´dzy. Jak na to wszystko pa-trz ,́ to modl´ si ,́ ˝eby chocia˝ 20% pie-ni´dzy pochodzàcych z moich podatkówzosta∏o wydane w sposób efektywny.

Wszystkie opisane patologie mo˝nazlikwidowaç wprowadzajàc pe∏nà od-p∏atnoÊç za studia. Otwarta zostaje kwe-stia zlikwidowania opisanego defekturynkowego – biednych studentów mo˝enie byç staç na podj´cie studiów. Sposo-bem na rozwiàzanie tego problemu niesà stypendia socjalne. Po pierwsze,z uwagi na fakt, ˝e nie student, ale nadalpodatnicy ponoszà ci´˝ar finansowania,czego w∏aÊnie chcemy uniknàç. Po dru-

gie – stypendia socjalne nie sk∏aniajà lu-dzi do niczego poza lenistwem (nie pój-d´ do pracy, bo strac´ stypendium)i kombinatorstwem. Istnieje wiele spo-sobów wy∏udzenia od paƒstwa pomocysocjalnej. Mo˝na dzia∏aç w szarej strefiei ukrywaç swoje dochody. Niektórzystudenci pozywajà swoich rodziców dosàdu o alimenty, godzàc si´ jednocze-Ênie na najmniejsze z mo˝liwych. Dziw-nym trafem rodzice nie majà im tego zaz∏e… Uzyskanie rozdzielnoÊci majàtko-wej z rodzicami to tylko jeden ze sposo-bów wy∏udzania paƒstwowych pieni´-dzy (w dodatku w majestacie prawa!).W tym roku odebrano mi stypendium,bo moja mama dosta∏a podwy˝k´ i przezto mam problemy z utrzymaniem si´ nastudiach. Nie chc´ pozywaç mojej ma-my do sàdu, ani nie chc ,́ ˝eby prosi∏aszefa o obni˝enie pensji. Paƒstwo ukara-∏o mnie za uczciwoÊç i teraz zastana-wiam si ,́ za co zrobi´ kolejne zakupy.Dlatego podnosi mi si´ ciÊnienie, kiedys∏ysz´ o studentach mieszkajàcych wew∏asnych mieszkaniach i zaje˝d˝ajà-cych pod Uczelni´ nowymi BMW za-tankowanymi za pieniàdze ze stypen-dium socjalnego. Nie mówi ,́ ˝e wszy-scy pobierajàcy stypendia je wy∏udzili,broƒ Bo˝e! Mówi´ tylko, ˝e nie wszy-scy, którzy je otrzymujà, powinni je po-bieraç, a z drugiej strony wiele osób po-trzebujàcych wsparcia paƒstwa, z powo-du idiotycznych przepisów, nie ma szansna jego otrzymanie. Je˝eli ktoÊ zna oso-b ,́ która wymyÊli∏a obecny system, pro-sz ,́ niech mnie z nià skontaktuje, ˝ebymmóg∏ jej powiedzieç prosto w twarz, coo niej (osobie) i o nim (systemie) myÊl´!

Mam swojà godnoÊç. Nie chc ,́ ˝ebyktoÊ dawa∏ mi coÊ za darmo, tak samojak nie chc´ dop∏acaç z moich podatkówdo emerytur górniczych i finansowaçidiotycznych akcji Unii Europejskiejw stylu „rolniku zap∏acimy ci, ˝ebyÊprzesta∏ uprawiaç ziemi´”. Ze wzgl´duna to, ˝e studiuj´ ekonomi´ znam nato-miast teori´ dochodu permanentnegoModiglianiego. Na wyk∏adzie z mikro-ekonomii dowiedzia∏em si ,́ ˝e wyg∏a-dzajàc swojà Êcie˝k´ konsumpcji w cià-gu ˝ycia, maksymalizuj´ swojà funkcj´u˝ytecznoÊci. ˚eby to zrobiç, musz´ jed-nak mieç mo˝liwoÊç zad∏u˝enia si´.Tymczasem ˝aden bank nie udzieli mikredytu na ∏adne oczy (asymetria infor-macji!). Uwa˝am, ˝e najlepszym rozwià-zaniem opisanego defektu rynkowegojest gwarantowanie przez paƒstwo kre-dytów dla studentów. Paƒstwo, zamiastp∏aciç studentom za studia, powinnogwarantowaç im kredyty, za które mogli-

16 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

by je sfinansowaç. Prawo do kredytu po-winien mieç ka˝dy student, bez wzgl´duna tryb studiów i rodzaj uczelni. Kredytby∏by udzielany bez ˝adnych dodatko-wych por´czeƒ na podstawie decyzjio przyj´ciu na studia. Miesi´czna transzakredytu powinna byç na tyle du˝a, ˝ebywystarczy∏a na zap∏at´ czesnego i utrzy-manie si .́ Delikwent podejmujàcy stu-dia wiedzia∏by, ˝e sà one inwestycjài przeprowadza∏by kalkulacj ,́ czy jestona op∏acalna. Dodatkowo mo˝na w torozwiàzanie wbudowaç czynnik moty-wujàcy studentów do ci´˝kiej pracy –paƒstwo mog∏oby obiecaç, ˝e sp∏aciw ca∏oÊci lub cz´Êciowo zaciàgni´te kre-dyty. Mog∏oby na przyk∏ad 25% najlep-szych absolwentów sp∏aciç w 100% kre-dyty, nast´pnym 25% – w 50%, a kolej-nym 25% – w 30%. Jest to rozwiàzanietaƒsze i o wiele skuteczniejsze od obec-nego. Studenci rywalizowaliby mi´dzysobà o to, aby mieç jak najlepsze wynikiw nauce, bo mieliby przed sobà perspek-tyw´ nagrody wartej kilkadziesiàt tysi´-cy z∏otych. Uczelnie podnosi∏yby po-ziom kszta∏cenia, bo od presti˝u zale˝a-∏aby wysokoÊç czesnego. W mojej opiniidotowanie szkolnictwa wy˝szego przezpaƒstwo jest uzasadnione tylko w przy-padku studiów kluczowych z punktu wi-dzenia gospodarki i potrzeb spo∏ecznych,w przypadku których koszty kszta∏ceniasà bardzo wysokie (mam tu na myÊli stu-dia techniczne i medyczne). Wszystkiepozosta∏e kierunki powinny byç p∏atnew 100%, poniewa˝ jedynie taka regula-cja pozwoli na zlikwidowanie wy˝ej opi-sanych patologii, które wprost wynikajàz faktu nieodp∏atnoÊci studiów.

Trzeba zadaç fundamentalne pytanie:czy chcemy wspieraç nieudaczników,czy osoby wybitne? Czy chcemy pro-mowaç biernoÊç, bylejakoÊç i kombina-torstwo, czy ci´˝kà prac´? Przy takskonstruowanym systemie osiàgn´liby-Êmy to, o co tak naprawd´ chodzi – le-piej wykszta∏cone spo∏eczeƒstwo i toprzy efektywniejszym wykorzystaniupublicznych pieni´dzy.

¸ukasz Janikowskicz∏onek Zarzàdu Samorzàdu Studentów SGH

ds. Programu Nauczania i Dydaktyki,cz∏onek Senackiej Komisji Programowej

Tekst przedstawia osobiste poglàdyautora i nie ma nic wspólnego ze sta-nowiskiem Rady ani Zarzàdu Samo-rzàdu Studentów SGH.

B´d´ bardzo wdzi´czny za wszelkieuwagi i komentarze pod adresem tego tek-stu, które prosz´ wysy∏aç na adres mailo-wy: lukasz.janikowski.sgh@gmail.com

Kszta∏cenie po Bolonii– perspektywa absolwenta

Reforma kszta∏cenia zapoczàtkowa-na w SGH na poczàtku lat dziewi´ç-dziesiàtych ubieg∏ego wieku wprowa-dzi∏a na Uczelni´ niespotykanà nigdziena Êwiecie wolnoÊç doboru przedmio-tów i wyk∏adowców. W za∏o˝eniu jejautorów mia∏a ona prowadziç do polep-szenia standardów nauczania orazzwi´kszenia zaanga˝owania studentóww kszta∏towanie w∏asnej Êcie˝ki eduka-cyjnej. Nie mnie oceniaç, czy te i inneza∏o˝enia reformatorów zosta∏y osià-gni´te. Jednak˝e oprócz wprowadzenianiewàtpliwej swobody decydowaniao przebiegu toku studiów, konkurencjana rynku dydaktycznym doprowadzi∏ado silnego dublowania si´ treÊci pro-gramowych przedmiotów oraz do nad-miernego rozdrobnienia przedmiotówna bloki 30, a nawet 15-godzinowe, cooprócz frustracji s∏uchaczy skutkowa∏ooczywistym nadmiernym obcià˝eniemfinansowym dla Uczelni.

Wprowadzony w 2005 roku podzia∏toku studiów na studia dwustopniowe,niestety, nie tylko nie zrewidowa∏ ofer-ty dydaktycznej SGH, ale wr´cz pog∏´-bi∏ pewne niepokojàce, wyst´pujàce ju˝od dawna problemy, np. rozbijajàcprzedmioty kierunkowe, takie jak Ana-liza ekonomiczno-finansowa na Anali-z´ ekonomiczno-finansowà i Analiz´finansowà (zapewne nie „ekonomicz-nà”, za to w wymiarze wi´kszym o 15godzin dydaktycznych), a BankowoÊçna BankowoÊç na studiach I stopniaoraz Zarzàdzanie bankiem na studiachII stopnia. Ponadto, w zwiàzku z otwar-ciem si´ Uczelni na kandydatów ze-wn´trznych na studia II stopnia, studen-ci tych˝e dzielà si´ obecnie na „ekono-micznych”, oczekujàcych wiedzy napoziomie zaawansowanym, oraz „nie-ekonomicznych”, oczekujàcych wiedzyna poziomie Êrednim i podstawowym.Sytuacja ta, zapewne tyle˝ k∏opotliwadla prowadzàcych zaj´cia, jak i studen-tów uczestniczàcych w nich, do dniadzisiejszego wydaje si´ byç nierozwià-zana. Celem tego artyku∏u jest wi´c za-proponowanie nieco odmiennej odprzyj´tej koncepcji organizacji tokustudiów, pozwalajàcej, w zamyÊle auto-ra, na rozwiàzanie dylematów kszta∏ce-nia ekonomistów na studiach dwustop-niowych1.

Dylematy kszta∏ceniana studiach dwustopniowych

Dla celów niniejszego artyku∏uprzyjmijmy, byç mo˝e nieco arbitral-nie, ˝e obecnie w SGH mo˝na wyró˝-niç cztery podstawowe dylematykszta∏cenia w ramach studiów dwu-stopniowych:

1. Przekaz treÊci programowychzgodnych z minimami programowymii oczekiwaniami rynku pracy a swo-bodny wybór przedmiotów i wyk∏a-dowców;

2. Zakres kszta∏cenia ogólnego i spe-cjalizacyjnego, a podzia∏ na dwa etapystudiów;

3. Wymiana studencka, a podzia∏ nadwa etapy studiów;

4. Zró˝nicowanie wiedzy ekono-micznej wÊród s∏uchaczy studiów dru-giego stopnia, a akademicki charakterstudiów magisterskich.

Alternatywna organizacjastudiów

Zidentyfikowane dylematy kszta∏ce-nia mogà, w opinii autora, byç rozwià-zane w sposób doÊç prosty i zadowala-jàcy zarówno studentów, jak i kadr´ dy-daktycznà Uczelni. Na ∏amach GazetySGH profesor Urszula Grzeloƒskaw 2002 roku postulowa∏a, za profeso-rem Jerzym Dietlem z Uniwersytetu¸ódzkiego, by kszta∏cenie ekonomi-stów w Polsce odbywa∏o si´ na dwóchzasadniczych kierunkach studiów: naekonomii oraz zarzàdzaniu2. Podzia∏ nate dwa podstawowe kierunki studiówzwiàzany by∏ zarówno z wyst´pujàcymodmiennym aparatem badawczym tychdwóch dyscyplin nauk ekonomicznych,a tak˝e z ich tradycyjnym podzia∏emw Polsce3. Ze wzgl´du na fakt, i˝ domi-nujàcà tendencjà organizacji dydaktykina kierunkach ekonomicznych w Pol-sce by∏o i jest raczej tworzenie nowychkierunków studiów (a wi´c rozbudowy-wanie ich listy), proponowana przezU. Grzeloƒskà koncepcja zmian w na-uczaniu ekonomistów nie znalaz∏aszerszego zastosowania. DziÊ, z uwagina rewolucyjne zmiany zachodzàce za-równo w otoczeniu zewn´trznym, jaki wewn´trznym Uczelni, koncepcja tazdaje si´ jednak˝e byç s∏usznà i wartàodÊwie˝enia.

17luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

Proponowany w niniejszym artykule,alternatywny wobec przyj´tego, modelorganizacji dydaktyki zak∏ada, i˝kszta∏cenie w ramach trzyletnich stu-diów I stopnia powinno obywaç si´w trzech etapach, z grubsza odpowiada-jàcych kolejnym latom studiów:1. Kszta∏cenie w Uczelni (wspólne dlawszystkich kierunków studiów).2. Kszta∏cenie w ramach nauk ekono-micznych lub nauk o zarzàdzaniu.3. Kszta∏cenie na wybranym kierunku,zaÊ kszta∏cenie na studiach II stopnia,podobnie jak w dniu dzisiejszym, po-winno odbywaç si´ na kierunkach.

Studia I stopniaStudia I stopnia, w zamyÊle autora,

powinny dzieliç si´ na wy˝ej wymie-nione etapy, przy czym droga do ukoƒ-czenia studiów na kierunkach takichjak Metody iloÊciowe w ekonomiii systemy informacyjne czy te˝ Finan-se i rachunkowoÊç mo˝e prowadziç za-równo poprzez blok „nauki ekono-miczne”, jak i „nauki o zarzàdzaniu”.JednoczeÊnie wybór bloku kszta∏ceniapodstawowego determinowa∏by do-st´pne specjalnoÊci dla studentów tegotypu kierunków. I tak, student Finan-sów i rachunkowoÊci móg∏by specjali-zowaç si´ w zakresie teorii finansówczy te˝ rynków finansowych w ramach„nauk ekonomicznych”, bàdê te˝ w za-gadnieniach rachunkowoÊci czy te˝ fi-nansów przedsi´biorstwa w ramach„nauk o zarzàdzaniu”. Poprzez odpo-wiednie u∏o˝enie programu studiów napierwszym roku s∏uchacze studiów li-cencjackich powinni byç w stanie do-konaç ju˝ po pierwszym roku Êwiado-mego „zaw´˝enia” kszta∏cenia na dru-gim roku studiów do „nauk ekono-micznych” lub „nauk o zarzàdzaniu”.Nast´pnie, w ramach wybranych blo-ków, dokonywany by∏by wybór kie-runku i specjalnoÊci realizowanychw drugiej po∏owie studiów I stopnia.Program studiów I stopnia umo˝liwia-jàcy dokonanie powy˝szych wyborówprzedstawia tab. 1.Z kolei kierunki dyplomowania i ichspecjalnoÊci tab. 2.

Proponowana struktura organizacjiprzebiegu studiów pomaga w elimina-cji wyst´pujàcego rozdrobnienia ofertydydaktycznej poprzez konsolidacj´przedmiotów kierunkowych i specjali-zacyjnych w bloki 60-godzinowe, cojest zgodne z formami kszta∏cenia wy-st´pujàcymi w zachodnich oÊrodkachnaukowych oferujàcych zazwyczajprzedmioty o co najmniej czterech go-

Tabela 1. Studia I stopniaKszta∏cenie w Uczelni Liczba godzin Kszta∏cenie w Uczelni Liczba godzinMatematyka 90 Statystyka 90Mikroekonomia 60 Makroekonomia 60Zarzàdzanie 60 RachunkowoÊç 30Prawo gospodarcze 30 Finanse 30Historia/Geografia 30 Ekonomia mi´dzynarod. 60J´zyk A 60 J´zyk A 60J´zyk B 60 J´zyk B 60WF 30 WF 30Semestr 1 420 Semestr 2 420

Nauki ekonomiczne Liczba godzin Nauki o zarzàdzaniu Liczba godzinMikroekonomia II 60 Marketing 60Ekonometria 90 Badania operacyjne 90Informatyka gospodarcza 30 Informacyjne syst. zarz. 30Algebra 30 Zarz. operacyjne i logist. 30Analiza matematyczna I 30 Techniki i zarz. projektami 30Polityka gosp. i spo∏eczna 30 Polityka gosp. i spo∏eczna 30Socjologia/Filozofia 30 Socjologia/Filozofia 30J´zyk A 60 J´zyk A 60J´zyk B 60 J´zyk B 60Semestr 3 420 Semestr 3 420

Nauki ekonomiczne Liczba godzin Nauki o zarzàdzaniu Liczba godzinMakroekonomia II 60 Analiza finansowa 45Analiza matematyczna II 30 Zarz. strategiczne 45Rachunek prawd. 30 Zarz. zasobami ludzkimi 30Przedmiot kierunkowy I 60 Przedmiot kierunkowy I 60Przedmiot kierunkowy II 60 Przedmiot kierunkowy II 60Integracja europ./NOP 30 Integracja Europ./NOP 30J´zyk A 60 J´zyk A 60J´zyk B 60 J´zyk B 60Semestr 4 390 Semestr 4 390

Kierunek dyplomowy Liczba godzin Kierunek dyplomowy Liczba godzinPrzedmiot kierunkowy III 60 Przedmiot specj. III 60Przedmiot kierunkowy IV 60 Przedmiot specj. IV 60Przedmiot kierunkowy V 60 Przedmiot do wyboru 30Przedmiot specj. I 60 Seminarium 30Przedmiot specj. II 60Seminarium 30Semestr 5 330 Semestr 6 180

èród∏o: opracowanie w∏asne

Tabela 2. Kierunki dyplomowe i specjalnoÊci kszta∏ceniaSpecjalnoÊci w ramach nauk

Kierunki dyplomowe ekonomicznych o zarzàdzaniuEkonomia teoretyczne –MIESI ekonometryczno-statystyczne informatyczno-decyzyjneFinanse i rachunkowoÊç teoretyczne, rynki finansowe rachunkowe, fin. przedsi´b.MSG teoretyczne zarzàdzanie mi´dzynarodowePolityka spo∏eczna teoretyczne stosowaneZarzàdzanie – wszystkieStosunki mi´dzynarodowe – wszystkieEuropeistyka – wszystkieGospodarka przestrzenna – wszystkie

èród∏o: opracowanie w∏asne

dzinach kontaktowych w tygodniu za-j´ç. OdnoÊnie zarysowanych dylema-tów kszta∏cenia na studiach dwustop-niowych, to proponowana organizacja

studiów I stopnia pozwala na zaadreso-wanie problemów 1. oraz 2. Ze wzgl´-du na koniecznoÊç przekazania wiedzyzarówno ogólnoekonomicznej, jak

18 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

i kierunkowej i specjalizacyjnej wyda-je si´, i˝ na etapie studiów I stopniawymiany studenckie powinny odby-waç si´ jedynie w ramach „siódmego”semestru bàdê te˝ powinny one zostaçdomenà studiów uzupe∏niajàcych ma-gisterskich.

Studia II stopniaStudia II stopnia, podobnie jak obec-

nie, powinny byç prowadzone na kie-runkach. Jest to tendencja wyst´pujàcana Êwiecie, ale tak˝e wymuszona czte-rema semestrami trwania studiów uzu-pe∏niajàcych. W zwiàzku z konieczno-Êcià umo˝liwienia s∏uchaczom studiówII stopnia, którzy ukoƒczyli studiaI stopnia na kierunkach nieekonomicz-nych, nadrobienia dystansu dzielàcegoich od absolwentów studiów ekono-micznych proponuj´, by studia II stop-nia sk∏ada∏y si´ z dwóch etapów. Etappierwszy obejmowa∏by obowiàzkowàwymian´ semestralnà, bàdê to zagra-nicznà w ramach programów SocratesErasmus/CEMS/PIM/umów bilateral-nych lub DAAD, bàdê te˝ krajowà,w ramach programu MOST, dla absol-wentów kierunków ekonomicznychlub semestr wyrównawczy dla absol-wentów kierunków innych ni˝ ekono-miczne. Etap drugi z kolei obejmowa∏-by przedmioty obowiàzkowe, kierun-kowe i specjalizacyjne, i by∏by ju˝identyczny dla obu grup s∏uchaczy stu-diów II stopnia. Semestr wyrównaw-czy mia∏by na celu przekazanie wiedzyz kluczowych przedmiotów ekono-micznych na poziomie podstawowymi Êrednim, i móg∏by obejmowaç przed-mioty pokazane w tab. 3.

Proponowana struktura studiów IIstopnia pozwala nam na uporanie si´z dylematami 3. oraz 4. Obowiàzkowawymiana studencka dla studentów stu-diów II stopnia z jednej strony wzmac-nia pozycj´ konkurencyjnà Uczelni narynku studiów uzupe∏niajàcych magi-sterskich, z drugiej zaÊ pozwala na wy-gospodarowanie czasu na nadrobieniedystansu dzielàcego absolwentówuczelni i kierunków ekonomicznych odosób dopiero dokonujàcych przejÊciaz kierunków nieekonomicznych naekonomiczne. Osoby takie, z kolei, po-przez fakt, i˝ ich Êcie˝ka edukacyjnask∏adaç si´ b´dzie z dwóch odmien-nych kierunków studiów niejako auto-matycznie tak˝e uzyskujà przewag´konkurencyjnà, aczkolwiek innego ro-dzaju, nad s∏uchaczami obracajàcymisi´ wy∏àcznie w Êwiecie nauk ekono-micznych i o zarzàdzaniu.

PodsumowanieProponowana w niniejszym artykule

koncepcja organizacji toku studiówdwustopniowych w SGH jest wyrazemtroski absolwenta o losy swojej AlmaMater. Wydaje si ,́ ˝e to, w pewnymsensie kompromisowe, rozwiàzanie po-zwala na pogodzenie interesów studen-tów, rynku pracy oczekujàcego od ab-solwentów przede wszystkim zdolnoÊcianalitycznych, a tak˝e kadry naukowo--dydaktycznej skupionej wokó∏ ekono-mii i nauk o zarzàdzaniu oczekujàcejmo˝liwoÊci prowadzenia dydaktykiw ramach uprawianej dyscypliny naukekonomicznych. Koncepcja ta, jak ka˝-da inna, nie jest oczywiÊcie wolna odwad, a najwi´kszà z nich wydaje si´byç usztywnienie, niejako wymuszonepodzia∏em pi´cioletniego toku studiówna dwa etapy, wyboru wyk∏adowców,

przedmiotów oraz ich kolejnoÊci. Stro-nà pozytywnà proponowanej koncepcjijest, z kolei, mo˝liwoÊç zaprojektowa-nia spójnych, ale tak˝e w miar´ ela-stycznych, kierunków dyplomowaniaoraz u∏atwienie planowania dydaktyki,a co za tym idzie obni˝enie kosztówprowadzenia tej˝e. Proponowanew tekÊcie siatki godzinowe bazujà naza∏o˝eniu, ˝e Uczelnia jest w pe∏ni au-tonomiczna w zakresie ustalania pro-gramu studiów oraz oczywiÊcie s∏u˝àbardziej pobudzeniu dyskusji ani˝elinarzuceniu Uczelni arbitralnie opraco-wanych standardów kszta∏cenia.

Autor ukoƒczy∏ z wyró˝nieniem kie-runki Finanse i bankowoÊç oraz Za-rzàdzanie i marketing w Szkole G∏ów-nej Handlowej, obecnie pracuje jakomened˝er do spraw strategii grupyubezpieczeniowej Aviva w Londynieoraz jest doktorantem w KatedrzeEkonomii I. Autor dzi´kuje Pani Pro-fesor Urszuli Grzeloƒskiej za cenneuwagi odnoÊnie niniejszego tekstu.

Dariusz LeÊko

1 Proponowana organizacja studiów dotyczystudiów stacjonarnych, jednak˝e ze wzgl´duna fakt, i˝ program studiów niestacjonar-nych bazuje na nich mo˝liwe jest ∏atwe jegodostosowanie do potrzeb studentów zaocz-nych i popo∏udniowych.

2 Urszula Grzeloƒska (2002), „Co to jest kie-runek studiów ekonomicznych”, GazetaSGH nr 164.

3 Do nauk ekonomicznych w Polsce zaliczasi´ ekonomi´, nauki o zarzàdzaniu oraz nie-wyst´pujàce jako oddzielny kierunek stu-diów w SGH towaroznawstwo.

Tabela 3. Semestr wyrównawczy dla ab-solwentów kierunków nieekonomicz-nych

Kszta∏cenie w Uczelni Liczba godzinMikroekonomia II 60Makroekonomia II 60Zarzàdzanie 60RachunkowoÊç 30Finanse 30Statystyka 90Prawo gospodarcze 30J´zyk A 60Semestr 1 420

èród∏o: opracowanie w∏asne

19luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

WÊród potencjalnych kandydatów na studia (w grupie osób, które wzi´∏y udzia∏ w dniuotwartym) byli g∏ównie uczniowie liceów ogólnokszta∏càcych (ponad 93%). Tylko niespe∏na 3%uczy∏o si´ w Êrednich szko∏ach technicznych, mniej ni˝ 1% – w liceach profilowanych, prawie2% – w wy˝szych. Ok. 30% z nich mia∏o Êrednià wy˝szà ni˝ 4,5, tylko ok. 5% – ni˝szà ni˝ 3,5.Na dzieƒ otwarty przysz∏o ponad 57% kobiet. Po∏ow´ obecnych stanowili mieszkaƒcy miastliczàcych powy˝ej 100 tys. mieszkaƒców, 11% – mieszkaƒcy wsi, ok. 63% ci, których ojcowie,70% – których matki, mia∏y wy˝sze wykszta∏cenie (odpowiednio 19,2% i 12,5% Êredniezawodowe; niespe∏na 5% i ponad 7% – policealne).

Dlaczego wybierajà SGH?We wrzeÊniu ubieg∏ego roku na dzieƒ

otwarty do SGH przysz∏o 208 uczniówszkó∏ Êrednich, zainteresowanych podj´-ciem tu studiów. 2/3 z nich takà decy-zj´ – o wyborze SGH – ju˝ podj´∏o, na-tomiast 1/3 by∏a jeszcze przed wyboremuczelni, ale wÊród tych, które bra∏a poduwag´ (i o których zbiera∏a informacje)by∏a tak˝e Szko∏a G∏ówna Handlowa. Ci,którzy si´ ciàgle jeszcze wahali, odwie-dzali uczelnie, które majà na rynku okre-Êlonà mark´ (bo dla 70% z nich wa˝naby∏a pozycja uczelni na rynku us∏ug edu-kacyjnych), interesowali si´ ich ofertàkierunkowà i programowà (a wi´c zesta-wem kierunków i dyscyplin) (ponad 76%wskazaƒ), warunkami studiowania (na to,˝e powinny byç co najmniej dobre wska-za∏o ponad 49% tych, którzy byli jeszczeprzed podj´ciem decyzji o uczelni), ska-là umi´dzynarodowienia uczelni (ponad39% wskazaƒ), systemem studiów(ok. 37% wskazaƒ), stawianymi przezprowadzàcych zaj´cia wymaganiamii kryteriami zaliczania przedmiotów(ok. 30% wskazaƒ). Na wybór uczelniwp∏ywa tak˝e (co potwierdzi∏y zebraneopinie) w jakiejÊ mierze, jej oferta poza-edukacyjna (ok. 18% takich odpowiedzi)i zatrudniona w niej kadra dydaktyczna(12% wskazaƒ).

Dni otwarte cieszà si´ du˝ym zainte-resowaniem, ale nie sà jedynym sposo-bem zdobywania informacji o dost´pnejedukacyjnej ofercie na tym poziomie.Powszechnym prawie zainteresowa-niem cieszà si´ strony internetowe (po-nad 91% wskazaƒ na to êród∏o pozyski-wania informacji), informatory uczelnia-ne (prawie 36% wskazaƒ), targi eduka-cyjne (ok. 32% takich odpowiedzi), por-tale edukacyjne i internetowe serwisyspo∏ecznoÊciowe (odpowiednio: ponad21% i ponad 18% wskazaƒ). Tylko dlaok. 10% respondentów istotnym êró-d∏em informacji o uczelni by∏y reklamy.Prawie 67% uczestników spotkaniaw dniu otwartym jest zdania, ˝e dobrympomys∏em przekonywania m∏odzie˝yo walorach uczelni sà bezpoÊrednie ak-

cje informacyjne w szko∏ach Êrednich.Przy czym wa˝ne by∏oby, aby w takimspotkaniu – na wzór targów pracy – bra-∏o udzia∏ wiele uczelni. I aby takie spo-tkania odbywa∏y si´ w odpowiednimczasie – z du˝ym wyprzedzeniem mo-mentu podejmowania decyzji. Wartomo˝e w tym miejscu powiedzieç, ˝e tyl-ko ok. 5% badanych by∏o zdania, ˝e do-tarcie do informacji to zadanie kandyda-ta na studenta. To przede wszystkim onpowinien wykazaç si´ inicjatywà, a za-daniem uczelni jest jedynie zadbanieo to, aby by∏y one dost´pne.

Te informacje sà niezwykle istotnedla polityki uczelni w tym zakresie.Szczególnie teraz, gdy baza rekrutacyj-na jest coraz mniejsza, a dzia∏ania nie-których uczelni na tym polu coraz bar-

dziej agresywne/spektakularne/urozma-icone.

Tym osobom, które w tamtym mo-mencie (we wrzeÊniu 2009 r.) wiedzia∏y,˝e chcà studiowaç w SGH zadano pyta-nie o motywy podj´cia takiej decyzji.W ich przypadku o wyborze uczelni(SGH) przesàdzi∏y, w kolejnoÊci:

1. Wysoka pozycja uczelni na rynkuus∏ug edukacyjnych (97% wskazaƒ)

2. ZgodnoÊç oferty kierunkowej i pro-gramowej uczelni z zainteresowaniami(81% wskazaƒ)

3. Presti˝ zawodu, do którego Uczelniaprzygotowuje (74% takich odpowiedzi)

4. Umi´dzynarodowienie Uczelni(ok. 59% wskazaƒ), i

5. Przyjazny system studiowania(a przede wszystkim fakt, ˝e wyboru

Wykres 1. Motywy wyboru SGH (odpowiedzi wielokrotne)

Wykres 2. Motywy wyboru kierunku (odpowiedzi wielokrotne)

20 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

kierunku mo˝na dokonaç dopiero poI roku studiów) (52% wskazaƒ).

Pozosta∏e motywy (na wykresie 1)mia∏y – jak widaç – znacznie mniejszeznaczenie.

Nieco ponad 1/3 osób z tej populacjiwiedzia∏a ju˝ we wrzeÊniu, jakie stu-dia – na jakim kierunku – wybiorà. Po-nad 1/3 z nich – Finanse i rachunko-woÊç, prawie 30% – Ekonomi´, nie-spe∏na 1/4 – Zarzàdzanie, ok. 11% –Stosunki mi´dzynarodowe, 8% – Me-tody iloÊciowe w ekonomii i systemyinformacyjne, 7% – Mi´dzynarodowestosunki gospodarcze. Tylko 4% re-spondentów wskaza∏o na Europeistyk´,niespe∏na 3% – na Gospodark´ prze-strzennà, ˝aden nie wybra∏ Politykispo∏ecznej1.

Co przesàdzi∏o o takich wskazaniach?W pierwszej kolejnoÊci zainteresowaniezawodem, do którego studia na tym w∏a-

Ênie kierunku przygotowujà (prawie80% takich wskazaƒ), oczekiwane ko-rzyÊci materialne po ukoƒczeniu kierun-ku – ponad 37% wskazaƒ, oferta progra-mowa kierunku – ponad 22% takich od-powiedzi i zapotrzebowanie rynku pracyna specjalistów z tego zakresu (prawie17% wskazaƒ).

O tym, jakie czynniki wezmà poduwag´ ci, którzy takiej decyzji – „kie-runkowej” – jeszcze nie podj´li infor-muje wykres 2.

Najcz´Êciej wskazywany motyw, któ-ry zdecyduje o wyborze kierunku, tospodziewane korzyÊci zawodowe –atrakcyjna praca i wysokie zarobki – pojego ukoƒczeniu (ponad 86% wskazaƒ)i zainteresowanie zawodem, do któregostudia na tym kierunku przygotowujà(ponad 85% wskazaƒ) oraz zapotrzebo-wanie rynku pracy na absolwentów kie-runku (63% wskazaƒ).

Porównanie opinii kandydatów nastudia zainteresowanych SGH, którzywzi´li udzia∏ w dwóch ostatnich „otwar-tych” spotkaniach (w maju i wrzeÊniu2009 r.) wskazuje na pewne sta∏e ich za-chowania, motywy i przekonania. G∏ów-nym êród∏em informacji o uczelniachjest dla nich internet i uczelniane infor-matory, g∏ównym motywem podejmo-wania studiów w SGH – pozycja Uczel-ni na rynku, jej kierunkowa i programo-wa oferta (zgodna z zainteresowaniamikandydatów) i presti˝ zawodu, do które-go studia w SGH przygotowujà, kierun-kami, na które przede wszystkim wska-zujà – Finanse i rachunkowoÊç, Ekono-mia i Zarzàdzanie.

Kolejny Dzieƒ otwarty ju˝ 13 marca.bm

1 Niektórzy wskazali wi´cej ni˝ jeden kieru-nek.

13 stycznia br w Centrum Zielna odby∏a si´ konferencja prasowa zorganizowana przezPlagiat.pl. Dotyczy∏a ona nawiàzania wspó∏pracy pomi´dzy Plagiat.pl a setnà uczelniàkorzystajàcà z Systemu Antyplagiatowego Plagiat.pl oraz wspólnych dzia∏aƒ antyplagiatowychpodejmowanych przez Plagiat.pl i INFOR Biznes. Na konferencji wystàpi∏a prorektor SGH,prof. dr hab. Anna Karmaƒska. Poni˝ej tekst wystàpienia.

DoÊwiadczenia SGH we wprowadzaniuprocedury identyfikowania znamionniesamodzielnej pracy dyplomowej

Problem ten wa˝ny jest z kilku powodów: po pierwsze,z uwagi na potrzeb´ prewencji, po drugie – ze wzgl´du na je-go walory edukacyjne, po trzecie – ze wzgl´du na koszty i ko-rzyÊci wynikajàce ze stosowania tej procedury i – wreszcie –ze wzgl´du na potrzeb´ akceptacji stosowanej procedury (an-typlagiatowej) przez Êrodowisko oraz potrzeb´ popularyzowa-nia dobrej praktyki w zakresie pisania pracy dyplomowej.

1. Potrzeba prewencjiPraca dyplomowa, którà piszà studenci jest dokumentem

ich postawy naukowej, wiedzy oraz umiej´tnoÊci badawczo--analitycznych. Podsumowujàc ca∏y tok studiów dowodzi nietylko samodzielnoÊci w zakresie poszukiwaƒ naukowych. Jesttak˝e wyrazem odpowiedzialnoÊci i etyki badawczej. Z∏o˝eniepracy dyplomowej i jej obrona wieƒczy spory trud, zarównostudenta, jak i promotora. Niedobrze sta∏oby si´ wi´c, gdybyz czasem (mo˝e nawet za kilka lat!) wiàza∏y si´ z nim jakieÊpodejrzenia co do niskiej jej jakoÊci.

Konsekwencje stwierdzenia niesamodzielnoÊci pracy dy-plomowej mogà byç bardzo przykre zarówno dla studenta,promotora, jak i Uczelni. Prewencja ta podejmowana powin-na byç wi´c w interesie tych trzech stron i wyra˝aç si´ w ch´-ci pomocy:

● studentowi – w zweryfikowaniu prawid∏owoÊci udoku-mentowania jego trudu badawczego,

● promotorowi – w upewnieniu si´ co do stopnia opano-wania przez jego seminarzyst´ umiej´tnoÊci badawczo-doku-mentacyjnych,

● Uczelni – w zapobieganiu utraty dobrego imienia w sytu-acji, gdyby kiedyÊ stwierdzono i nag∏oÊniono fakt dopuszcze-nia do obrony w SGH prac b´dàcych plagiatem.

Majàc powy˝sze na uwadze, Uczelnia doskonali stosowanàju˝ od lat procedur ,́ którà nazywam precyzyjnie nie „plagia-tem” (taka nazwa funkcjonuje w Êrodowisku), a PROCEDU-RÑ IDENTYFIKOWANIA ZNAMION NIESAMODZIEL-NEJ PRACY DYPLOMOWEJ.

U˝ycie takiego okreÊlenia proponuj´ z rozmys∏em. Uwa˝ambowiem, ˝e na „plagiat” w SGH nie ma miejsca, skoro tak na-prawd´ zadaniem tej procedury nie jest „szukanie z∏odzieja”,a jedynie prewencja.

2. Walory edukacyjneWarto w tym miejscu podkreÊliç, ˝e „niesamodzielnoÊç

pracy” mo˝e wynikaç nie tylko ze Êwiadomego zapo˝yczeniacudzych tekstów, badaƒ i innych opracowaƒ. Mo˝e byç onaspowodowana chocia˝by najzwyklejszym brakiem umiej´t-

●

21luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

noÊci w zakresie nale˝ytego dokumentowania w∏asnego opra-cowania.

Czas przeznaczony na seminarium licencjackie i magister-skie jest takim okresem studiów, w którym student – opróczrozwijania umiej´tnoÊci badawczych – powinien tak˝e kszta∏-ciç umiej´tnoÊci dokumentowania w∏asnej pracy naukowej.Nie dopuszczam takiej myÊli, ˝e nasi studenci „kupujà prace”lub Êwiadomie „plagiatujà”. To z czym nale˝y si´ jednak li-czyç to mo˝liwoÊç niew∏aÊciwego dokumentowania w pracydyplomowej faktu korzystania z ró˝nych êróde∏ wiedzy. Mno-goÊç i dost´pnoÊç tych êróde∏ sprawia, ˝e ze strony promotorabardzo cz´sto praktycznie niemo˝liwa jest 100% kontrola nietylko ich wiarygodnoÊci, ale tak˝e sposobu wykorzystaniaprzez studenta. ¸atwo wi´c dopuÊciç si´ b∏´dów, które mogà(kiedyÊ) zaowocowaç stwierdzeniem (przez kogoÊ) niesamo-dzielnoÊci pracy.

Procedura, o której mówimy, realizowana jest z wykorzysta-niem coraz bardziej rozbudowanych baz publikacji w wersjielektronicznej (zarówno internetowych, aktów prawnych, jaki innych publikacji, w tym tak˝e prac dyplomowych i nauko-wych) w∏àczanych do bazy porównawczej.

Raport z przeprowadzonej procedury ma co najmniej trzywalory edukacyjne. Po pierwsze, pokazuje jakie b∏´dy pope∏-ni∏ student w zakresie rzetelnego udokumentowania swojejpracy. Po drugie, wskazujàc êród∏a wykorzystane a nieprzy-wo∏ane pomaga promotorowi zidentyfikowaç faktycznie wy-korzystane pozycje, poza tymi przywo∏anymi. Po trzecie,ujawniajàc teksty przytaczane dos∏ownie (i uj´te lub nie w cu-dzys∏ów), pozwala poÊrednio oceniç nie tylko prawid∏owoÊçudokumentowania zaprezentowanego tekstu, ale tak˝e skal´w∏asnego wk∏adu autora pracy.

3. Koszty i korzyÊci wynikajàce ze stosowaniatej procedury

Tradycyjne przyjmowanie prac wszyscy znamy: studentprzedstawia prac´ do zatwierdzenia promotorowi, promotorwystawia ocen ,́ praca przekazywana jest do dziekanatu, wy-znaczany jest termin obrony, po obronie – praca przekazywa-na jest do archiwum i do biblioteki. W przypadku zastosowa-nia procedury dochodzà jeszcze inne dzia∏ania, które powodu-jà ró˝ne w charakterze koszty, ale jednoczeÊnie – jeÊli sà prze-myÊlane – umo˝liwiajà powa˝ne oszcz´dnoÊci.

Dodatkowy – w stosunku do tradycyjnej procedury przyj-mowania prac – koszt stosowania PROCEDURY IDENTY-FIKOWANIA ZNAMION NIESAMODZIELNEJ PRACYDYPLOMOWEJ jest ró˝ny w charakterze.

Po stronie studenta jest to czas, który musi on poÊwi´ciç,aby dope∏niç wymagaƒ zwiàzanych z wczytaniem pracy dosystemu informatycznego obs∏ugujàcego procedur .́

Po stronie promotora, jest to tak˝e czas. Czas, który pro-motor poÊwi´ci na stwierdzenie poprawnoÊci tego˝ wczytaniai na ustosunkowanie si´ do raportu specyfikujàcego syntetycz-nie przes∏anki ustalenia wspó∏czynników identyfikujàcych po-dobieƒstwo z innymi pracami.

Po stronie Uczelni, jest to op∏ata za stosowny program fir-mie Plagiat.pl, a tak˝e koszt: administrowania procedury odstrony informatycznej i koszt utrzymania odpowiednich elek-tronicznych baz archiwizujàcych prace, zarówno dla potrzebtej procedury, jak i dla zbiorów bibliotecznych. Nie bez zna-czenia jest tu tak˝e praca dziekanatów, która – chocia˝ maksy-malnie uproszczona – jest konieczna, chocia˝by w aspekciesprawdzenia kompletnoÊci udokumentowania faktu przepro-wadzenia tej˝e procedury.

KorzyÊci natomiast sà zarówno po stronie Uczelni, jak i stu-denta. Poza walorami prewencyjnymi, majàcymi znaczeniedla utrzymania dobrego imienia Uczelni, korzyÊci wymierneprzejawiajà si´ w mo˝liwoÊci zwolnienia powierzchni wyko-rzystywanych dotychczas na archiwizowanie prac w bibliote-ce i Katedrach. Dla studenta – w obni˝ce kosztów zwiàzanychz zaprezentowaniem pracy (praca w jednym egzemplarzu).

4. Przygotowanie procedury, która uzyska∏abyakceptacj´ Êrodowiska

To nie jest prosta sprawa. Nasza Uczelnia stosowa∏a okre-Êlonà procedur´ ju˝ od kilku lat. W kolejnych latach zaowoco-wa∏o to wyró˝nieniami Uczelni walczàcej z plagiatami, wr´-czanymi nam przez firm´ Plagiat.pl. Za docenienie naszychdzia∏aƒ w tym obszarze firmie Plagiat.pl, w tym miejscu, dzi´-kuj .́

Stosowana dotychczas procedura wzbudza∏a sporo emocjiw Êrodowisku akademickim. Podejmujàc dzia∏ania majàce nacelu jej zmian´ wykona∏am – wÊród bezpoÊrednio zaintereso-wanych (studentów i promotorów) – swoisty rekonesans w za-kresie najcz´Êciej zg∏aszanych uwag. ProÊb´ o wytkni´cie„s∏abych punktów” w tej procedurze rozes∏a∏am do wszystkichkatedr, kolegiów i do Samorzàdu Studentów. Otrzyma∏am za-ledwie cztery komentarze, zbie˝ne do moich ocen i zawierajà-ce cenne sugestie. Oznacza to, ˝e pomimo zastrze˝eƒ procedu-ra by∏a do przyj´cia.

Opinie i sugestie dotyczy∏y m.in.:1) progów wspó∏czynników podobieƒstwa,2) wprowadzenia kontroli zgodnoÊci pracy w postaci wy-

druku z wersjà elektronicznà,3) wyjaÊnieƒ przygotowywanych przez promotora pracy

w przypadku raportowania podwy˝szonych wspó∏czynnikówpodobieƒstwa,

4) pozostawienia (zawsze!) przy promotorze decyzji w spra-wie oceny samodzielnoÊci pisania pracy dyplomowej,

5) techniki identyfikowania przez system zaczerpni´tychtekstów.

Powiem szczerze, nie bez znaczenia dla kszta∏tu nowej pro-cedury (wdra˝anej w∏aÊnie w naszej Uczelni) jest tak˝e mojeosobiste doÊwiadczenie jako promotora wielu prac magister-skich i licencjackich i doÊwiadczenie dziekanów Studium Li-cencjackiego i Studium Magisterskiego. Poniewa˝ jestem oso-bà doÊç praktycznà (tak myÊl´!) za∏o˝y∏am, ˝e nowa procedu-ra musi byç niekosztowna i prosta „w obs∏udze” z wielu punk-tów widzenia. Wyra˝am przekonanie, ˝e uda∏o nam si´ (razemz dr. Sebastianem Kawczyƒskim) takà procedur´ stworzyçi przy wspó∏pracy Centrum Informatycznego zweryfikowaçod strony technicznej. Czy Êrodowisko podzieli mojà opini´ –wkrótce si´ oka˝e.

Nowa procedura w zarysie obejmuje:Etap 1 – Przes∏anie pracy do Systemu Obs∏ugi Lokalnego

Archiwum Dokumentów (SOLAD) (wykonuje wy∏àczniestudent; student uzyskuje systemowe potwierdzenie wczyta-nia pracy i drukuje automatycznie generowany zestaw doku-mentów, obejmujàcych stosowne oÊwiadczenia, raport z pro-gramu identyfikujàcego znamiona pracy niesamodzielnej,a nawet zestandaryzowanà kart´ obiegowà).

Etap 2 – Przyj´cie i ocen´ pracy przez promotora (wykonu-je wy∏àcznie promotor; przede wszystkim analizuje on infor-macje zawarte na Karcie identyfikowania znamion pracy nie-samodzielnej i w zale˝noÊci od komunikowanych mu w tejkarcie „odsystemowych komentarzy” analizuje (lub nie) pe∏nàwersji Raportu z programu wychwytujàcego znamiona pracy

22 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

niesamodzielnej; promotor przeprowadza takà analiz´ na ba-zie raportu w wersji elektronicznej przes∏anej mu systemowona adres mailowy; promotor decyduje o dopuszczeniu bàdêodrzuceniu pracy).

Etap 3 – Przyj´cie pracy przez dziekanat (wykonuje wy∏àcz-nie dziekanat), gdzie dokonywana jest kontrola poprawnoÊci z∏o-˝onych dokumentów; w przypadku stwierdzenia braków – zale-cane jest uzupe∏nienie lub inne dzia∏anie, a w przeciwnym razie –uruchamiana jest dalsza procedura, prowadzàca do obrony.

5. Potrzeba popularyzowania dobrej praktykiw zakresie pisania pracy dyplomowej

Od roku, w naszej Uczelni dobre praktyki w tym zakresiepopularyzowane sà – takà mam nadziej´ – tak˝e dzi´ki do-st´pnemu dla studentów i promotorów Standardowi pracy dy-plomowej w Szkole G∏ównej Handlowej.

Standard nie jest typowym opracowaniem. Powsta∏ onz myÊlà o stworzeniu ogólnych ram, w których powinna byç

tworzona praca dyplomowa w Szkole G∏ównej Handlowej,dlatego nie mo˝e byç traktowany jako wyczerpujàce êród∏oszczegó∏owych zasad le˝àcych u podstaw jej przygotowaniai przedstawienia. Standard jest jedynie narz´dziem wspoma-gajàcym studentów SGH w trudzie z tym zwiàzanym. Przed-stawia bowiem takie treÊci i sugestie, które sà lub mogà byçwa˝ne dla jakoÊci tworzonej pracy (ró˝nej w charakterze: teo-retycznej, empirycznej, monograficznej, projektowej, czy te˝eksperymentalnej).

Standard ten, oprócz rozwiàzaƒ czysto technicznych (edy-torskich) ma równie˝ walory edukacyjne. Syntetycznie (w tymmiejscu) niech przedstawi je jego struktura treÊci:

Po pierwsze, bàdê uczciwy (a) i rzetelny (a)Po drugie, wspó∏pracuj z promotoremPo trzecie, pracuj samodzielnie i wykazuj si´ inicjatywàPo czwarte, przestrzegaj zasad dokumentowania wykorzy-

stanych êróde∏ informacji i wiedzyPo piàte, pami´taj o starannoÊci edytorskiej.

●

Informacja ogólna o badaniu ankietowymOcena zaj´ç dydaktycznych

przez studentóww semestrze letnim 2008/2009

Prezentujemy Paƒstwu ogólne dane dotyczàce badania ocen zaj´ç dydaktycznych przez studentów w semestrze letnim2008/2009 oraz listy rankingowe najwy˝ej ocenionych wyk∏adowców i zaj´ç, tzw. „TOP 10”. Podobnie jak w poprzednimsemestrze, ocena zaj´ç prowadzona by∏a metodà ankiety audytoryjnej, a kwestionariusz ankiety sk∏ada∏ si´ z tych samych 14elementów ocenianych w skali od 1 do 5. Ca∏oÊç badaƒ koordynowa∏ OÊrodek Rozwoju Studiów Ekonomicznych SGH wewspó∏pracy z Centrum Informatycznym SGH.

Tabela 1. Charakterystyka badania: Ocena zaj´ç dydaktycznych przez studentów w semestrze letnim 2008/2009

Wyszczególnienie

Semestr zimowym 2008/2009Liczba Liczba

ocenionych ocenionychLiczba Ârednia

przedmiotów1) wyk∏adowcówankiet ocena2)

Studia stacjonarne I st. ogó∏em 158 257 8970 4,27Studia stacjonarne II st. ogó∏em 107 122 2679 4,29Studia stacjonarne jednolite ogó∏em 136 151 3121 4,36w tym:poziom II 1 1 9 4,41poziom III 24 32 677 4,23poziom IV 68 75 1642 4,32poziom V 43 43 793 4,49Studia niestacjonarne sobotnio-niedzielne I st. ogó∏em 51 59 1386 4,39Studia niestacjonarne sobotnio-niedzielne II st. ogó∏em 87 106 2931 4,33Studia popo∏udniowe I st. ogó∏em 35 44 728 4,4J´zyki obce:Studia stacjonarne jednolite ogó∏em 5 5 60 4,47Studia stacjonarne I st. ogó∏em 80 61 1043 4,65Studia stacjonarne II st. ogó∏em 30 30 366 4,59Studia niestacjonarne sobotnio-niedzielne I st. ogó∏em 17 17 103 4,41Studia niestacjonarne sobotnio-niedzielne II st. ogó∏em 24 24 239 4,52

23luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

Najwy˝ej ocenione przez studentów zaj´cia wyk∏adowew SGH w semestrze letnim 2008/2009

Klasyfikacja uwzgl´dnia zaj´cia ocenione przez co najmniej 15 studentów na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych oraz10 studentów na lektoratach. To kryterium sprawia, ˝e niektórzy wysoko oceniani wyk∏adowcy mogli nie znaleêç si´ na tejliÊcie. Nazwiska wyk∏adowców podano w kolejnoÊci alfabetycznej.

TOP 10 studia stacjonarne – semestr letni 2008/2009

Tytu∏/st. Wyk∏adowca PrzedmiotStudia stacjonarne – I stopieƒ

Dr Falkowski Krzysztof 130210 Europa Ârodkowa i Wschodnia a UEDr Górak-Sosnowska Katarzyna 140490 Problemy spo∏eczne i gospodarcze Êwiata arabskiegoDr Jakubczyk Micha∏ 131810 Metody analizy decyzjiMgr in .̋ Kubik Gra˝yna 130500 Obrót nieruchomoÊciamiDr Laszuk Marek 131050 Trening przedsi´biorczoÊciDr Pindelski Miko∏aj 130940 Strategie produktu i markiDr Witek-Hajduk Marzenna 130940 Strategie produktu i markiDr Zawistowski Andrzej 140680 Historia PRLProf. ZawiÊliƒska Izabela 120260 Instytucje i procesy decyzyjne w UEProf. ZawiÊliƒska Izabela 110060 Makroekonomia I

Studia stacjonarne – II stopieƒDr Cygler Joanna 232000 Mi´dzynarodowe strategie kooperacji przedsi´biorstwProf. Dworeczki Zbigniew 231210 Restrukturyzacja przedsi´biorstwaDr Jagie∏∏o Robert 231060 Portfel kredytowy bankuDr Jezierska Edyta 220740 Zaawansowana rachunkowoÊç finansowaDr Mrówka Rafa∏ 242160 Warsztaty mened˝ersko-przywódczeDr Pielaszek Marcin 221380 Rachunek kosztów w zaawansowanym otoczeniu gospodarczymProf. Rapacki Ryszard 210071 EconomicsDr Tomczyk Emilia 221420 Ekonometria stosowanaDr Wójcik Jacek 240960 Psychologia reklamyDr Zió∏kowski Marek 220310 Mi´dzynarodowa ochrona Êrodowiska

Studia stacjonarne jednolite – III poziomDr G∏ówka Gabriel 3137-02 Rynek nieruchomoÊciDr Gregorczyk Sylwester 3076-06 Zarzàdzanie operacyjneDr Jezierska Edyta 3052-01 RachunkowoÊç finansowaDr ¸obejko Stanis∏aw 3076-05 Zarzàdzanie operacyjneProf. Ostaszewski Piotr 3085-04 Historia stosunków mi´dzynarodowych (j.ang.)Prof. Ostaszewski Piotr 3086-06 Teoria stosunków mi´dzynarodowych (j.ang.)Dr Pindelski Miko∏aj 3104-13 Analiza konkurencjiDr Szablewski Andrzej 3140-02 Kszta∏towanie wartoÊci przedsi´biorstwaProf. Trocki Micha∏ 3096-03 Zarzàdzanie projektamiDr Wachowiak Piotr 3122-05 Techniki zarzàdzania

Studia stacjonarne jednolite – IV poziomDr Ga∏àzka Andrzej 4439-05 Strategie rozwoju lokalnego i regionalnegoDr Gàsiorowski Pawe∏ 4439-01 Symulacja w arkuszu kalkulacyjnymDr G∏ówka Gabriel 4411-02 BankowoÊç hipotecznaProf. Kierczyƒski Andrzej 4344-02 Finanse grup kapita∏owychDr Mrówka Rafa∏ 4317-07 Public RelationsProf. Osiƒski Joachim 4325-12 Stosunki Polski z wybranymi krajami/regionami: kraje

skandynawskieDr Rogowski Waldemar 4117-17 Ocena projektów inwestycyjnychProf. Szapiro Tomasz 4372-01 Optymalizacja wielokryterialnaDr Tomczyk Emilia 4028-07 Ekonometria stosowanaDr Wójcik Jacek 4404-03 Strategie promocji

Studia stacjonarne jednolite – V poziomDr Berent Tomasz 7148-01 Modern Investment Theory – Portfolio Theory and Capital Asset

Pricing

24 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

Prof. Fierla Andrzej 6589-01 Opcje gie∏dowe na akcje i indeksy akcjiDr Górak-Sosnowska Katarzyna 6271-05 Âwiat islamuDr Mazurek-Kucharska Beata 5415-02 Psychologia ogólna IIDr Mrówka Rafa∏ 7482-01 Warsztaty mened˝ersko-przywódczeMgr Piwko Aneta 7355-03 Dilbert – Corporate World and Working Place Relationships in

the Eye of a CartoonistDr Podedworna-Tarnowska Dorota 5615-09 Arkusz kalkulacyjny Excel w zarzàdzaniu finansami

przedsi´biorstwaDr Rogowski Waldemar 7489-01 Zarzàdzanie ryzykiem w projektach inwestycyjnychDr Staniszewski Mariusz 7790-01 Fundusze inwestycyjne na rynku kapita∏owymDr Zawistowski Andrzej 7791-01 Historia PRL

TOP 10 studia niestacjonarne – semestr letni 2008/2009

Tytu∏/st. Wyk∏adowca PrzedmiotStudia niestacjonarne – I stopieƒ

Dr Felis Pawe∏ 131530 Podatkowe i nie podatkowe obcià˝enia przedsi´biorstwProf. Grzywacz Jacek 120200 Finanse przedsi´biorstwDr Jagie∏∏o Robert 120570 Rynki finansoweDr Jagie∏∏o Robert 130070 Bankowe êród∏a finansowania przedsi´biorstwDr Podedworna-Tarnowska Dorota 130260 Finansowanie ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstwDr Przybyciƒski Tomasz 120590 Strategie konkurencjiDr Âlàzak Emil 130080 BankowoÊç elektronicznaDr Âlàzak Emil 130510 Ochrona konsumenta-klienta bankowegoDr Wójcik Jacek 130330 Komunikacja marketingowaProf. ZawiÊliƒska Izabela 110060 Makroekonomia I

Studia niestacjonarne – II stopieƒDr Cygler Joanna 232000 Mi´dzynarodowe strategie kooperacji przedsi´biorstwProf. Grzywacz Jacek 240550 Wspó∏praca przedsi´biorstwa z bankiemProf. Grzywacz Jacek 230560 Marketing us∏ug bankowychDr Jezierska Edyta 220740 Zaawansowana rachunkowoÊç finansowaProf. Latoszek Ewa 230680 Mi´dzynarodowe organizacje finansoweProf. Nowakowski Jerzy 220430 Portfel inwestycyjnyProf. PierÊcionek Zdzis∏aw 220800 Zarzàdzanie strategiczneProf. Polaƒski Zbigniew 220380 Polityka pieni´˝naDr Rostkowski Tomasz 240350 Indywidualne metody rozwoju kompetencjiDr Rostkowski Tomasz 220840 Zarzàdzanie zmianami

Studia niestacjonarne (popo∏udniowe) – I stopieƒDr Adamska Agata 120570 Rynki finansoweProf. Fierla Andrzej 120570 Rynki finansoweDr G∏ówka Gabriel 131660 Rynek nieruchomoÊciDr Górak-Sosnowska Katarzyna 110210 SocjologiaProf. Grzywacz Jacek 120200 Finanse przedsi´biorstwaProf. Marecki Krzysztof 131670 BiznesplanProf. Marecki Krzysztof 110140 Podstawy finansówDr Siewierski Jacenty 110210 SocjologiaProf. Wiatr Maciej S. 110140 Podstawy finansówProf. ZawiÊliƒska Izabela 110060 Makroekonomia I

TOP 10 lektoraty – semestr letni 2008/2009

Tytu∏/st. Wyk∏adowcaStudia stacjonarne jednolite

Mgr Górecka Gra˝yna – G063 – j. angielski

Mgr Makowska Magdalena – M104 – j. niemiecki

25luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

Mgr Mazurek Magdalena – M151 – j. angielskiMgr Palczak Hanna – P055 – j. angielski

Studia stacjonarne – I stopieƒMgr Czerska Barbara – 0872 – j. niemieckiMgr Kordas Bronis∏awa – 0822 – j. francuskiMgr Kornaszewska-Sarnacka Dorota – 0823 – j. francuskiMgr Miko∏ajewska Agnieszka – 0815 – j. angielskiMgr Olszewska El˝bieta – 0836 – j. niemieckiMgr Rajkowska S∏awomira – 0840 – j. niemieckiMgr Stawiƒska Beata – 0779 – j. francuskiMgr Wasilewska Urszula – 0885 – j. niemieckiMgr Zawitaj Sylwia – 0887 – j. niemieckiMgr Zegarska-Golska El˝bieta – 0785 – j. niemiecki

Studia stacjonarne – II stopieƒMgr Annovi Anna – 0789 – j. angielskiMgr Dàbrowska-Janu Beata – 0751 – j. angielskiMgr Durko Anna – 0685 – j. angielskiMgr Evenou Katarzyna – 0703 – j. francuski.Mgr G∏ogowska-Miko∏ajczyk – 0959 – j. angielskiMgr Polakowska-Kapica – 0772 – j. angielskiMgr Popielicka Ma∏gorzata – 0773 – j. angielskiMgr Rogulska El˝bieta – 0841 – j. niemieckiMgr Âwi´cicki Kajetan – 0780 – j. angielskiMgr Wnuk Anna – 0784 – j. angielski

Studia niestacjonarne – I stopieƒMgr Brzeziƒska Krystyna – 0794 – j. angielski

Studia niestacjonarne – II stopieƒMgr Brzeziƒska Krystyna – 0794 – j. angielskiMgr Go∏´biowska-Paroƒ Renata – 0906 – j. angielskiMgr Jagie∏∏o Barbara – 0760 – j. angielskiMgr Majchrzak Barbara – 0827 – j. niemieckiMgr Olczyk Halina – 0684 – j. angielski.Mgr Palczak Hanna – 0770 – j. angielskiMgr Popielicka Ma∏gorzata – 0773 – j. angielskiMgr Tanajewska Justyna – 0795 – j. angielskiMgr Wróblewska Joanna – 0868 – j. angielski

Anna Karmaƒska

Znaczenie podatków i ce∏ w handlu mi´dzynarodowym

Problematyka ksià˝ki dotyczy g∏ównie opodatkowania towarów, którym nadanoprzeznaczenie celne w postaci obj´cia towaru procedurà celnà; przedstawia tak˝e frag-ment mi´dzynarodowego obrotu towarowego podlegajàcego opodatkowaniu w specy-ficznych warunkach. Analiza skutków ekonomicznych opodatkowania towarów w pro-cedurach celnych, oparta g∏ównie na komparatystyce danych statystycznych, wskazujewyraênie na s∏abà dynamik´ dochodów bud˝etowych wynikajàcych z opodatkowaniatowarów w procedurach celnych. Ta niekorzystna tendencja utrzymujàca si´ w ciàguostatnich czterech (pe∏nych) lat cz∏onkostwa Polski w Unii Europejskiej wskazuje, ˝ebud˝et paƒstwa nominalnie niewiele zarabia na obs∏udze mi´dzynarodowego obrotu.

Adresatami ksià˝ki sà g∏ównie studenci wydzia∏ów ekonomicznych, zarzàdzaniaoraz wydzia∏ów prawa i administracji, ale tak˝e specjaliÊci takich kierunków jak biznesmi´dzynarodowy czy logistyka w dzia∏alnoÊci gospodarczej. Jest to tak˝e kompendiumwiedzy dla pracowników administracji skarbowej, doradców podatkowych, adwoka-tów, radców prawnych, a tak˝e przedsi´biorców korzystajàcych z ich us∏ug.

26 GAZETA SGH 2/10 (257)

DYDAKTYKA I NAUKA

Nowe konkursy na projekty badawcze i edukacyjneProgram wymiany naukowej mi´dzy Szwajcarià a nowymi paƒstwami cz∏onkowskimi Unii Europejskiej Sciex-NMSch –FUNDUSZ STYPENDIALNY

Fundusz Stypendialny uruchomiony zosta∏ w 2009 roku w ramach Programu wymiany naukowej mi´dzy Szwajcarià a nowy-mi paƒstwami cz∏onkowskimi Unii Europejskiej Sciex-NMSch na lata 2009–2016. Daje on mo˝liwoÊç ubiegania si´ o dofinan-sowanie na nast´pujàce typy projektów:

● wizyty stypendialne doktorantów i m∏odszych pracowników naukowych (z tytu∏em doktora), w celu prowadzenia badaƒ na-ukowych w instytucjach badawczych Szwajcarii; stypendia sà przyznawane na okres od 6 do 24 miesi´cy

● wizyty samodzielnych pracowników naukowych z Polski lub Szwajcarii w celu przygotowania projektów badawczych lubw zwiàzku z ich realizacjà, tj. 5-dniowe pobyty w Szwajcarii lub w Polsce (wi´cej informacji: http://www. sciex.ch/).European Collaborative Research Projects (ECRP) scheme in the Social Sciences – European Science Foundation

Konkurs na projekty badawcze z dowolnej tematyki w ramach nauk spo∏eczno-ekonomicznych i humanistycznych. Konkur-sy ESF publikowane sà corocznie, w styczniu. Ostateczny termin aplikowana: 10 marca 2010 r. (wi´cej informacji:http://www.esf.org/activities/eurocores/running-programmes/ecrp/ecrp-vi-2010-call-for-proposals.html).European Cooperation in Science and Technology (COST) open call

Celem konkursu jest wy∏onienie projektów, których przedmiotem jest tworzenie mi´dzynarodowych sieci wspó∏pracy nauko-wej w ramach danej dziedziny (tzw. „Akcje COST”). Ostateczny termin aplikowania: 26 marca 2010 r. (wi´cej informacji:http://www.cost.esf.org/participate/open_cal).Nowy konkurs Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej – program TEAM

Wsparcie projektów z udzia∏em studentów, doktorantów i uczestników sta˝y podoktorskich realizowanych w najlepszych ze-spo∏ach badawczych w Polsce. Celem programu jest zwi´kszenie zaanga˝owania m∏odych uczonych w prace badawcze realizo-wane w najlepszych zespo∏ach i laboratoriach naukowych w Polsce. (wi´cej informacji: http://www.fnp. org.pl/ programy/aktu-alne_programy_fnp/stypendia_i_subsydia/program_team).Komisja Europejska og∏osi∏a konkurs wniosków w ramach Akcji 1, 2 i 3 programu Erasmus Mundus II na lata 2009–2013

Termin sk∏adania wniosków w ramach wszystkich trzech Akcji up∏ywa 30 kwietnia 2010. Program Erasmus Mundus, stano-wiàcy cz´Êç Programu Uczenie si´ przez Ca∏e ˚ycie, stawia sobie za cel podniesienie jakoÊci europejskiego szkolnictwa wy˝sze-go poprzez szerszà wspó∏prac´ z krajami trzecimi i wspieranie w ten sposób rozwoju zasobów ludzkich oraz promowanie dialo-gu i zrozumienia mi´dzy narodami i kulturami (wi´cej informacji: http://eacea.ec.europa.eu/erasmus_mundus/index_en.php).Konkursy wniosków 2010 w Lifelong Learning Programme

Lifelong Learning Programme: terminy 2010● 12 marca 2010 r. – Erasmus: Programy intensywne (IP), MobilnoÊç studentów w ramach studiów i praktyk (w tym zaÊwiad-

czenie dla konsorcjów dotyczàce organizowania sta˝y w ramach programu Erasmus – Erasmus consortium placement certifica-te) oraz mobilnoÊç pracowników uczelni (dzia∏alnoÊç dydaktyczna i szkolenie pracowników)

● 31 marca 2010 r. – Grundtvig: Praktyki, projekty w ramach wolontariatu seniorów.Erasmus: terminy 2010● 12 marca 2010 r. – wniosek o dofinansowanie realizacji projektów typu „kurs intensywny” w roku 2010/11, sk∏adany przez

polskie uczelnie koordynujàce dzia∏anie do Narodowej Agencji w Warszawie● 12 marca 2010 r. – wniosek o dofinansowanie dzia∏aƒ typu „MobilnoÊç – szko∏y wy˝sze” (wyjazdy studentów na studia

i praktyk ,́ wyjazdy pracowników w celu prowadzenia zaj´ç dydaktycznych i w celach szkoleniowych) w roku 2010/11 sk∏ada-ny przez uczelnie do Narodowej Agencji w Warszawie

● 12 marca 2010 r. – wniosek o dofinansowanie dzia∏aƒ typu „MobilnoÊç – konsorcja” (wyjazdy studentów na praktyk )́ w ro-ku 2010/11 sk∏adany przez konsorcja do Narodowej Agencji w Warszawie (wi´cej informacji: http://www.sgh.waw.pl/crpm_/erasmus/nowosci/konkursy2010).

TEMPUS – III Zaproszenie do sk∏adania wnioskówTEMPUS jest programem pomocowym Unii Europejskiej wspierajàcym reform´ sektorów szkolnictwa wy˝szego w krajach-

-beneficjentach. 7.12.2009 zosta∏o opublikowane III zaproszenie do sk∏adania wniosków. Zgodnie z dokumentem termin sk∏a-dania wniosków na Joint Projects (projekty wspólne) oraz Structural measures (dzia∏ania strukturalne) up∏ynie 9 marca 2010.(wi´cej informacji: http://www.sgh.waw.pl/ crpm_/sghi/a/tempus).EU-CANADA

Program wspó∏pracy EU-Canada ma na celu wspieranie mobilnoÊci studentów i pracowników naukowych oraz administra-cyjnych. Ostateczny termin sk∏adania wniosków: 24 marca 2010 (wi´cej informacji: http://eacea.ec.europa.eu/extcoop/cana-da/2010/index_en.htm).EU-US ATLANTIS

G∏ównym celem programu EU-ATLANTIS jest wspieranie innowacyjnych projektów z zakresu edukacji, w tym szkoleniazawodowego, opartych na wspó∏pracy pomi´dzy Unià Europejskà a Stanami Zjednoczonymi. Aktualny konkurs ma na celu wy-selekcjonowanie projektów w nast´pujàcych kategoriach: ACTION 1 – Transatlantic Degree Consortia Projects; ACTION 2 –Excellence in Mobility Projects and ACTION 3 – Policy-oriented Measures. (wi´cej informacji: http://eacea. ec.europa.eu/ext-coop/usa/2010/call_us_ eu_2010.htm).

CRPM informuje

27luty 2010

DYDAKTYKA I NAUKA

BI Norwegian School of Management: stypendia doktoranckie – specjalizacja w obszarze finansów i ekonomiiBI Norwegian School of Management oferuje czteroletni program studiów doktoranckich dotyczàcy tematyki business admi-

nistration. Wymogiem wobec osób aplikujàcych jest ukoƒczenie studiów magisterskich, z dorobkiem co najmniej 120 punktówECTS do wrzeÊnia 2010 r. (wi´cej informacji: http://bi.easycruit.com/vacancy/356971/45453?iso=no).

Oferty wspó∏pracySylwetka European Academy of Business in Society

EABIS – the European Academy of Business in Society jest mi´dzynarodowà organizacjà, zrzeszajàcà firmy, szko∏y biznesuoraz Êrodowiska akademickie. Organizacja ta jest finansowana przez Komisj´ Europejskà. Zrzeszenie powsta∏o w 2002 r. i obec-nie skupia ponad 100 cz∏onków instytucjonalnych, wÊród których znajdujà si´ zarówno korporacje transnarodowe (tj. IBM, HP,Microsoft, ING, Shell, Unilever, PriceWaterhouseCoopers, Heineken i in.), jak i oÊrodki akademickie (m.in. HEC Paris, Univer-sity of Cambridge, London Business School, Copenhagen Business School, Bocconi School of Management, Warwick BusinessSchool, University of Manchester).

Misjà EABIS jest w∏àczanie spo∏ecznej odpowiedzialnoÊci biznesu (corporate social responsibility – CSR) do teorii i prakty-ki biznesowej, a ponadto promowanie partnerstwa i dialogu pomi´dzy oÊrodkami akademickimi oraz firmami. Swoje celeEABIS osiàga poprzez badania naukowe w zakresie CSR, a tak˝e poprzez realizowanie programów edukacyjnych i szkolenio-wych z tego zakresu. Stowarzyszenie organizuje liczne konferencje mi´dzynarodowe (Annual Colloquia), specjalne inicjatywydla doktorantów („PhD Day”, „PhD Conferences”) oraz wydaje w∏asne publikacje ksià˝kowe i periodyk dotyczàcy CSRpt. „Corporate Governance: the International Journal of Business in Society”. Ponadto EABIS, w ramach programu „Research,Education and Training Programme on Corporate Responsibility” oferuje finansowanie projektów badawczych do wysokoÊci350000 EUR rocznie. Ârodki uzyskiwane sà od partnerów korporacyjnych. Stowarzyszenie realizuje równie˝ projekty finanso-wane ze Êrodków Programów Ramowych UE (projekty RESPONSE oraz CSR Platform, przy czym w drugim z wymienionychprojektów EABIS jest koordynatorem konsorcjum badawczego).

Serdecznie zapraszamy pracowników naukowych SGH, jako Uczelni cz∏onkowskiej EABIS, do w∏àczenia si´ w cenne ini-cjatywy tej organizacji.

Konferencje mi´dzynarodowePROGRAM MANAGEMENT SEMINAR, 10–12 MARCA 2010 R., BLED, SLOVENIA

Seminarium adresowane szczególnie do osób odpowiedzialnych za projektowanie, wdra˝anie i zarzàdzanie programami edu-kacyjnymi (wi´cej informacji: http://www.ceeman.org/?nSel=events&nSub=semworks&eID=31).

IMTA – INTERNATIONAL MANAGEMENT TEACHERS ACADEMY, 6–18 CZERWCA, BLED, SLOVENIASeminarium adresowane do pracowników naukowo-dydaktycznych i ma na celu podniesienie ich umiej´tnoÊci przekazywa-

nia wiedzy studentom, w tym popraw´ jakoÊci programów materia∏ów dydaktycznych (wi´cej informacji: http://www. ce-eman.org/?nSel=events&nSub=semworks&eID=29).

IMTA EDUCATIONAL MATERIAL DEVELOPMENT PROGRAM, BLED, SLOVENIASeminarium z∏o˝one jest z dwóch bloków tematycznych. Pierwszy z nich b´dzie dotyczy∏ pisania studiów przypadku i zosta-

nie przeprowadzony w dniach 30.05–01.06.2010 r., natomiast drugi zostanie poÊwi´cony prowadzeniu badaƒ naukowych i spo-rzàdzaniu publikacji w prasie naukowej – blok ten b´dzie mia∏ miejsce w dniach 2–4.06.2010 r. (wi´cej informacji:http://www.ceeman.org/?nSel=events&nSub=semworks& eID=33).

The 8th International Conference on Politics and Information Systems, Technologies and Applications; PISTA 2010,29 czerwca – 2 lipca 2010, Orlando, Floryda

Tematem przewodnim konferencji b´dà wzajemne relacje pomi´dzy technologià informacyjnà a politykà (wi´cej informacji:http://www.iiis2010.org/imsci/Website/AboutConfer.asp?vc=4).

The 8th International Conference on Education and Information Systems, Technologies and Applications: EISTA 2010,29 czerwca – 2 lipca 2010, Orlando, Floryda

Tematem przewodnim konferencji b´dà wzajemne relacje pomi´dzy technologià informacyjnà a edukacjà (wi´cej informa-cji: http://www.iiis2010.org/imsci/Website/AboutConfer.asp?vc=5).

The 6th International Conference on Social and Organizational Informatics, SOIC 2010, 29 czerwca–2 lipca 2010, Or-lando, Floryda

Tematem przewodnim konferencji b´dà wzajemne relacje pomi´dzy technologià informacyjnà a socjologià i zarzàdzaniem(wi´cej informacji: http://www.iiis2010.org/imsci/Website/AboutConfer.asp?vc=11).

The 17 th Annual Vincentian Business Ethics Conference, Chicago, 14–16 paêdziernika 2010Konferencja b´dzie dotyczyç zagadnieƒ etycznych w ekonomii i biznesie (wi´cej informacji: https://www.ethicshare.org/fi-

les/CallforPapers_Conference2010.pdf).Artur Mika

28 GAZETA SGH 2/10 (257)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Konferencja naukowa zorganizowana przez Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie

Przedsi´biorstwo w warunkach kryzysuglobalnego – wyzwania i szanse

Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie wpisa∏o si´ w nurt dys-kusji na temat wp∏ywu kryzysu globalnego na funkcjonowanieprzedsi´biorstw oraz szans jakie dla nich wynikajà z tego kry-zysu organizujàc z Katedrà Analizy Rynków i KonkurencjiKNoP konferencj´ naukowà nt. „Przedsi´biorstwo w warun-kach kryzysu globalnego – wyzwania i szanse”. Odby∏a si´ona w SGH 10 grudnia 2009 r. Jej uczestnikami, obok Êrodo-wisk akademickich z wielu polskich uczelni, by∏o liczne gro-no gospodarczych mened˝erów, kierujàcych zarówno wielki-mi strukturami holdingowymi, jak i ma∏ymi oraz Êrednimiprzedsi´biorstwami, bankami, instytucjami regulujàcymi, sto-warzyszeniami reprezentujàcymi wspólnoty interesów. Po-zwoli∏o to na bardzo szerokà wymian´ poglàdów, jak te˝ ichweryfikacj´ „na goràco”, tak przez pryzmat teorii ekonomii,przedsi´biorstwa, zarzàdzania, jak i z punktu widzenia prakty-ki gospodarczej.

Konferencj´ otworzyli: dziekan Kolegium, prof. dr hab. An-drzej Herman i kierownik Katedry Analizy Rynków i Konku-rencji, prof. zw. dr hab. W∏adys∏aw Szymaƒski. Konferencjaprzebiega∏a w nieco odmienny sposób od najcz´Êciej stosowa-nych zasad. OdmiennoÊç ta – o czym poinformowa∏ uczestni-ków przewodniczàcy konferencji, prof. dr hab. Roman Sobiec-ki – polega∏a na wczeÊniejszym udost´pnieniu uczestnikomtreÊci referatów, z równoczesnym odstàpieniem od ich wyg∏a-szania i przeprowadzeniu dyskusji panelowej i otwartej, którazosta∏a skoncentrowana na kluczowych problemach z zakresutematu konferencji.

Dyskusja w panelu I dotyczy∏a problemów „Kryzysu glo-balnego jako uwarunkowania rozwoju przedsi´biorstw i insty-tucji finansowych”. Prowadzi∏ jà prof. dr hab. Roman Sobiec-ki, a wypowiedzieli si´: prof. dr hab. Leszek Paw∏owicz (Uni-wersytet Gdaƒski, prezes Rady Gie∏dy Papierów WartoÊcio-wych w Warszawie), Krzysztof Pietraszkiewicz (prezesZwiàzku Banków Polskich), Kazimierz Pazgan (prezes Kon-spol Holding S.A.), Jacek Bartkiewicz (prezes Banku Gospo-darki ˚ywnoÊciowej S.A.), prof. zw. dr hab. W∏adys∏aw Szy-maƒski i dr Andrzej Szablewski (SGH).

Dyskutanci podejmowali prób´ odpowiedzi na nast´pujàcepytania: Dlaczego wystàpi∏ kryzys globalny? Jakie by∏y jegoprzyczyny pierwotne, a jakie pochodne? Jaki wp∏yw na prze-bieg kryzysu ma polski sektor bankowy? Jakie zrodzi∏ skutki

dla przedsi´biorstw, gospodarki i spo∏eczeƒstwa? Kto p∏aciza te skutki? W jakim zakresie spo∏eczeƒstwo, a w jakimprzedsi´biorstwa i instytucje finansowe? Jak pokonaç kryzysglobalny? Jakie mogà byç scenariusze sytuacji gospodarczejpo obecnym kryzysie? Czy gro˝à ponowne za∏amania kryzy-sowe? Czy mo˝na przeciwdzia∏aç powstawaniu kryzysówglobalnych?

Dyskusja w panelu II toczy∏a si´ wokó∏ problemów „Przed-si´biorstw i instytucji finansowych wobec skutków kryzysu”.Prowadzi∏ jà dr Jerzy W. Pietrewicz, udzia∏ wzi´li: prof. drhab. El˝bieta Màczyƒska (SGH, prezes Polskiego Towarzy-stwa Ekonomicznego), Konrad Jaskó∏a (prezes Polimex Mo-stostal S.A.), prof. zw. dr hab. Stanis∏aw Kasiewicz (SGH),Wojciech KwaÊniak (doradca prezesa NBP), dr Alfred Bieç(SGH), Robert Gajor (prezes Wikana Invest S.A.).

W tym panelu poszukiwano odpowiedzi na nast´pujàce py-tania: Jakie sà kluczowe elementy strategii kryzysowychprzedsi´biorstw i banków i jaki jest ich wp∏yw na przebiegkryzysu? Jak okreÊliç granice ryzyka i odpowiedzialnoÊç me-ned˝erów oraz nadzoru korporacyjnego? Jakie sà g∏ówne ry-zyka i zagro˝enia polskich przedsi´biorstw w Êrednim i d∏u-gim okresie? Jaki powinien byç zakres dopuszczalnej pomo-cy paƒstwa dla przedsi´biorstw w warunkach kryzysu? Jakiemo˝liwe dzia∏ania dostosowawcze winny byç podj´te, byszybciej przezwyci´˝yç kryzys? Jakie nowe szanse dla przed-si´biorstw wynikajà z kryzysu? Czy prywatne banki komer-cyjne mogà byç efektywnie wykorzystywane do stabilizowa-nia koniunktury gospodarczej? Jaka jest odpowiedzialnoÊçinstytucji nadzorujàcych (KNF, NBP)?

Polska gospodarka okaza∏a si´ doÊç nieoczekiwanie i w eu-ropejskim wymiarze wyjàtkowo odporna na zjawiska kryzy-sowe, co pozwoli jej zamknàç 2009 r. dodatnim przyrostemPKB na poziomie ok. 1,5–1,8%. Wyhamowanie tendencjispadkowych nastàpi∏o tak˝e pod koniec 2009 r. w szeregu in-nych paƒstwach Europy i Êwiata. I jakkolwiek Êrodowiskaekonomiczne nie wykluczajà mo˝liwoÊci nawrotu i pojawie-nia si´ tzw. drugiej fali zjawisk kryzysowych, to g∏ówny nurtdyskusji koncentruje si´ obecnie wokó∏ wniosków, jakie po-winny byç wyciàgni´te z bolesnych lekcji kryzysu, aby nietrzeba by∏o ich przerabiaç ponownie.

Uczestnicy konferencji mieli mo˝liwoÊç weryfikacji opiniidotyczàcych wielu problemów, w tym m.in. nt. spo∏ecznej od-powiedzialnoÊci biznesu, który ujawni∏ si´ w wypowiedziachw∏aÊcicieli i mened˝erów zainteresowanych nie tylko maksy-malizacjà wyników finansowych, ale równie˝ funkcjonowa-niem stabilnego otoczenia gospodarczego i regulacyjnego,w którym wzrost wartoÊci przedsi´biorstw idzie w parze z ro-snàcymi zarobkami pracowników. Wypracowane zaÊ rozwià-zania systemowe sprzyjajà oszcz´dnoÊciom i inwestowaniu.Mo˝na oczekiwaç, ˝e ten kierunek poszukiwaƒ oka˝e si´ jed-nym z kluczowych obszarów dalszego reformowania polskiejgospodarki.

Jakkolwiek konferencja skoncentrowana by∏a wokó∏ zagad-nieƒ zwiàzanych z funkcjonowaniem przedsi´biorstw w wa-runkach kryzysu, to znaczàcà uwag´ poÊwi´cono problemom

29luty 2010

Z ˚YCIA SZKO Y̧

gospodarki Êwiatowej. U podstaw obecnych problemów le˝ynarastajàca nierównowaga p∏atnicza i handlowa, przedewszystkim pomi´dzy Stanami Zjednoczonymi i Chinami, przyczym obie te wiodàce w skali Êwiatowej gospodarki z ró˝nychwzgl´dów zainteresowane sà utrzymaniem status quo. Tym-czasem zdaniem prof. W. Szymaƒskiego, trwa∏oÊç wyjÊciaz kryzysu wymaga odejÊcia USA od polityki wysokiego defi-cytu handlowego, p∏atniczego, bud˝etowego i konsumpcji nakredyt z uwagi na osiàgni´tà skal´ zad∏u˝enia w wysokoÊci 10bln USD, zaÊ w przypadku gospodarki chiƒskiej niezb´dnejest przeorientowanie realizowanej od lat agresywnej strategiieksportowej podtrzymywanej sztucznym zani˝aniem kursu ju-ana na rzecz wzrostu wydatków na inwestycje infrastruktural-ne i konsumpcj´ wewn´trznà. Ogromnym zagro˝eniem jest ni-czym nieskr´powana swoboda przep∏ywów kapita∏owychsprzyjajàca narastaniu bàbli spekulacyjnych na rynku gie∏do-wym i nieruchomoÊci.

Zagro˝enie to w przysz∏oÊci b´dzie jeszcze wi´ksze z uwa-gi na skal´ zaanga˝owania poszczególnych paƒstw, obcià˝ajà-ce ich bud˝ety i pot´gujàce deficyt, w dzia∏ania antykryzyso-we. Mo˝e to prowadziç do problemów z finansowaniem d∏u-gu publicznego, a w konsekwencji tak˝e z utrzymaniem stabil-noÊci poszczególnych walut. Uczestnicy konferencji zwracaliuwag´ na fakt, ˝e wspó∏czesny kryzys, choç wygenerowanyi rozprzestrzeniony poprzez rynki finansowe, ma znacznieszerszy zasi´g. Mamy do czynienia z naruszeniem równowagispo∏ecznej – spo∏ecznà polaryzacjà na biednych i bogatych,nasilonà przest´pczoÊcià, terroryzmem, zachwianiem równo-wagi ekologicznej, bardzo mocno oddzia∏ywujàcych na naru-szenie równowagi ˝yciowej rozumianej jako pozytywny bi-lans w takich podstawowych sferach ˝ycia jak zdrowie, rodzi-na, praca. Zdaniem prof. E. Màczyƒskiej, równowaga mi´dzymieç i byç stanowi obecnie coraz trudniejsze wyzwanie, takw wymiarze ludzkim, jak i ekonomii.

Kryzys dotyczy tak˝e jednolitego kr´gu przywództwaw Êwiecie. Ujawni∏y si´ daleko idàce s∏aboÊci i dysfunkcjesystemu regulacyjnego, nadzoru w∏aÊcicielskiego, wierzytel-noÊciowego jak te˝ nadzoru ostro˝noÊciowego. Instytucje nad-zorujàce straci∏y zdolnoÊç efektywnego monitorowania rynku,w rezultacie czego nastàpi∏a utrata wzajemnego zaufaniawÊród banków. Ujawni∏y si´ zdarzenia wskazujàce na niskistopieƒ profesjonalizmu i wiarygodnoÊci ocen nawet najbar-dziej renomowanych instytucji ratingowych. Niektóre firmyi instytucje sta∏y si´ za du˝e, by mog∏y sprawnie funkcjono-waç. Pojawi∏o si´ szereg wynaturzeƒ w rachunku kosztówi zarzàdzaniu korporacjami. Agresywne systemy premiowedoprowadzi∏y do pojawienia si´ ca∏kowicie chorych relacjiz klientami w postaci nak∏aniania do niekorzystnych transak-cji finansowych. W rezultacie mamy do czynienia z kumulacjàryzyka na niespotykanà wczeÊniej skal .́

Wobec diagnozowanej niezwykle szerokiej skali zjawiskkryzysowych cz´sto powtarzajàcym si´ by∏o pytanie o dosta-

tecznoÊç podejmowanych dzia∏aƒ antykryzysowych pod kà-tem mo˝liwoÊci wyeliminowania zagro˝eƒ kolejnymi kryzy-sami w przysz∏oÊci. Formu∏owane by∏y obawy, ˝e podejmowa-ne dzia∏ania interwencyjne, bazujàce na instrumentach mone-tarnych i fiskalnych, skupiajàcych si´ na podtrzymywaniup∏ynnoÊci i popytu oraz niedopuszczeniu do za∏amania syste-mów bankowych sà jedynie dzia∏aniami doraênymi, od któ-rych trudno oczekiwaç stymulacji w kierunku przywracanianaruszonej szeroko rozumianej równowagi. Stàd te ,̋ obok na-wiàzaƒ do ekonomii keynesowskiej uczestnicy konferencjinajcz´Êciej odwo∏ywali si´ do teorii J. Schumpetera. W myÊljej wskazaƒ wszelkie dopasowania rozwiàzaƒ poprzedniegosystemu do nowej sytuacji kryzysowej majà charakter doraê-ny i nie sà w stanie doprowadziç do d∏ugotrwa∏ej poprawy sy-tuacji gospodarczej. Do tego potrzebne sà gruntowne innowa-cyjne zmiany strukturalne w gospodarce budowane na popio-∏ach starych struktur. Jest to zadanie niezwykle trudne, jako ˝eprzedmiotem tak gruntownej przebudowy powinna staç si´globalna gospodarka, globalne rynki finansowe, globalne sto-sunki spo∏eczne.

Globalnych problemów gospodarczych nie da si´ rozwiàzaçodseparowanymi dzia∏aniami w skali narodowej. Stàd te˝ wy-suwane by∏y postulaty o koniecznoÊci budowy globalnychstruktur zapewniajàcych ÊciÊlejszà mi´dzynarodowà wspó∏-prac´ i koordynacj´ podejmowanych dzia∏aƒ. Ich efektemwinna byç budowa stabilnego otoczenia do rozwoju biznesu,stymulowanie w pierwszej kolejnoÊci innowacji produkto-wych, a nie finansowych, ograniczanie skali ryzyka i niepew-noÊci, lepsze zarzàdzanie ryzykiem w dzia∏alnoÊci przedsi´-biorstw umo˝liwiajàce wyd∏u˝enie ich ekonomicznego hory-zontu. Niezb´dne sà dzia∏ania przywracajàce odpowiedzial-noÊç za powierzone aktywa, nowe rozwiàzania regulacyjnei poznawcze, umo˝liwiajàce wczeÊniejsze wykrywanie zagro-˝eƒ i wi´kszà elastycznoÊç dostosowawczà przedsi´biorstw dozmieniajàcego si´ gospodarczego otoczenia.

Sytuacje kryzysowe zmuszajà do przeglàdu i weryfikacjipodejmowanych dzia∏aƒ i funkcjonujàcych do tej pory rozwià-zaƒ. Zmuszajà do poszukiwania mo˝liwych wewn´trznychêróde∏ wzrostu efektywnoÊci gospodarowania. Si∏à rzeczy wy-muszajà innowacyjne myÊlenie i pytania o racjonalnoÊç pono-szonych nak∏adów. Stàd te˝ kryzys, jeÊli skutecznie wymusitego rodzaju aktywnoÊç w ludzkich zachowaniach, staje si´zawsze szansà wydêwigni´cia przedsi´biorstw na tory wy˝-szej efektywnoÊci gospodarowania, bardziej racjonalnego wy-korzystania zasobów, z korzyÊcià dla gospodarki i otaczajàce-go naturalnego Êrodowiska. Trzeba zatem mieç nadziej ,́ ˝epodobnie b´dzie i tym razem, pomimo szeregu widocznychograniczeƒ i zaniedbaƒ.

Zmaterializowanym efektem konferencji b´dzie ksià˝ka.

Jerzy PietrewiczKatedra Analizy Rynków i Konkurencji

30 GAZETA SGH 2/10 (257)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie podpisa∏o List Intencyjnyz Bankiem Âwiatowym, Ministerstwem SprawiedliwoÊci oraz

Krajowà Szko∏à Sàdownictwa i Prokuratury w sprawiewspó∏pracy w zakresie wzmocnienia efektywnoÊci instytucji

i infrastruktury systemu upad∏oÊciowego w Polsce

21 stycznia 2010 roku w Ministerstwie SprawiedliwoÊciprzedstawiciele Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie SGH,Ministerstwa SprawiedliwoÊci, Krajowej Szko∏y Sàdownictwai Prokuratury i Banku Âwiatowego podpisali List Intencyjnydotyczàcy wspólnych dzia∏aƒ majàcych na celu wzmocnieniepolskich instytucji prawnych. List Intencyjny przewiduje sze-reg form wspó∏pracy, ale koncentruje si´ w szczególnoÊci nazwi´kszeniu efektywnoÊci systemu upad∏oÊciowego w Polscei stanowi kontynuacj´ konsultacji pomi´dzy Polskà i BankiemÂwiatowym w tej sprawie.

List Intencyjny wskazuje, ˝e wspó∏praca pomi´dzy Strona-mi przybierze poni˝sze formy:

● Przeprowadzenie wszechstronnego badania polskiegoprawa upad∏oÊciowego i praktyk w zakresie jego stosowa-nia. W ramach badania przeanalizowane zostanà strukturalne,instytucjonalne, spo∏eczne i ludzkie podstawy zastosowaniarozwiàzaƒ alternatywnych w przypadku upad∏oÊci i ich ewentu-alne skutki.

● Opracowanie Êrednio- i d∏ugoterminowej (5–10 lat)strategii szkolenia dla s´dziów, prokuratorów i personelupomocniczego, a tak˝e strategii bran˝owej i badawczej.Dokument ten powinien obejmowaç projekt programów szko-leniowych oraz map´ drogowà przekszta∏cenia obecnej Krajo-wej Szko∏y Sàdownictwa i Prokuratury w nowoczesnà insty-tucj´ pe∏niàcà dwie funkcje: (i) zarzàdzanie kszta∏ceniemi szkoleniem w zakresie prawa oraz (ii) zarzàdzanie badaniamizwiàzanymi z funkcjonowaniem sàdów i prokuratury.

● Opracowanie biznesplanu dla modernizacji obiektówKrajowej Szko∏y Sàdownictwa i Prokuratury. Plan powi-nien obejmowaç standardy projektowania dla obiektów szkole-niowych.

● Przeprowadzenie dzia∏aƒ promocyjnych majàcych nacelu rozszerzenie – w skali krajowej i mi´dzynarodowej –wspó∏pracy pomi´dzy przedstawicielami ró˝nych zawo-dów (np. ekonomiÊci, praktycy prawa, naukowcy i badacze,przedsi´biorcy i przedstawiciele organizacji pozarzàdowych)w celu omówienia i opracowania odpowiednich przepisów, re-gulacji i wytycznych dotyczàcych upad∏oÊci.

Powy˝sze dzia∏ania powinny doprowadziç do wzmocnieniaefektywnoÊci polskiego prawa, infrastruktury i kompetencjiinstytucjonalnych w obszarze niewyp∏acalnoÊci z perspekty-wy regulacyjnej i gospodarczej.

Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie SGH b´dzie uczestni-czyç w organizacji, doborze metodologii i przeprowadzeniubadaƒ, tak w zakresie ekonomicznej analizy prawa upad∏o-Êciowego, jak i w zakresie oceny z punktu widzenia ekonomiiinstytucjonalnej sprawnoÊci instytucji Wymiaru Sprawiedli-woÊci i wp∏ywu instytucji upad∏oÊci w krajowym modelu nakonkurencyjnoÊç gospodarki. – Coraz silniej jest widocznywp∏yw polityki na prawo i prawa na ekonomi´, co w rezulta-cie uwidacznia si´ w jakoÊci naszego ˝ycia. W Polsce dawnonadszed∏ ju˝ czas, aby zaczàç szeroko wykorzystywaç instru-menty ekonomiczne do badania tworzonych i funkcjonujà-cych systemów prawnych. Dlatego te˝ zamierzamy utworzyçw Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie Instytut badaƒ nadbankructwami przedsi´biorstw – powiedzia∏ prof. dr hab. An-drzej Herman, dziekan Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie.

– Podpisanie Listu Intencyjnego stanowi bardzo wa˝nykrok w naszej wspó∏pracy z Bankiem Âwiatowym i eksperta-mi z Krajowej Szko∏y Sàdownictwa i Prokuratury oraz Szko-∏y G∏ównej Handlowej w Warszawie – powiedzia∏ Jacek Cza-ja, podsekretarz stanu w Ministerstwie SprawiedliwoÊci. –W ramach tej wspó∏pracy chcielibyÊmy dokonaç oceny insty-tucji systemu upad∏oÊciowego, ich infrastruktury i mechani-zmów oraz okreÊliç sposoby zwi´kszenia efektywnoÊci ca∏egosystemu. Dzi´ki fachowej wiedzy naszych trzech partnerówb´dziemy mogli osiàgnàç ten cel.

– Cieszymy si´ bardzo, ˝e mo˝emy uczestniczyç w tym pro-jekcie i oferowaç naszà ekspertyz´ i doÊwiadczenie – powie-dzia∏ Thomas Laursen, menad˝er Banku Âwiatowego dla Polskii Krajów Ba∏tyckich. – W ramach projektu Bank Âwiatowyprzeprowadzi prace analityczne i b´dzie Êwiadczy∏ us∏ugi do-radcze, ∏àcznie z pomocà technicznà, rozwojem instytucjonal-nym i szkoleniami zewn´trznymi w celu podniesienia efektow-noÊci polskich instytucji systemu upad∏oÊciowego. Jestemprzekonany, ̋ e mo˝liwoÊç wspó∏pracy z ekspertami z Minister-stwa SprawiedliwoÊci, Szko∏y G∏ównej oraz Krajowej Szko∏ySàdownictwa i Prokuratury stanowi równie˝ doskona∏à okazj´do wspólnego korzystania z wiedzy i wymiany doÊwiadczeƒ.

Krajowa Szko∏a Sàdownictwa i Prokuratury przeprowadzibadania majàce na celu identyfikacj´ luki kompetencyjnejw odniesieniu do s´dziów, prokuratorów i personelu pomocni-czego, ∏àcznie z ekspertami i syndykami, aby opracowaçszczegó∏owà analiz´ potrzeb szkoleniowych personelu syste-mu sprawiedliwoÊci, ekspertów i zarzàdców komisarycznych,funkcjonujàcych w ramach instytucjonalnych procedur niewy-p∏acalnoÊci w Polsce.

Okres wspó∏pracy pomi´dzy stronami niniejszego Listu In-tencyjnego przewiduje si´ na 24 miesiàce od 21 stycznia2010 r. Mo˝e on zostaç nast´pnie przed∏u˝ony w drodze poro-zumienia pomi´dzy stronami.

Katarzyna Majchrzak

Andrzej Herman, dziekan KNoP i Jacek Czaja, podsekretarz stanuw Ministerstwie SprawiedliwoÊci

31luty 2010

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Delegacja Chiƒskiego InstytutuReform i Rozwoju (CIRD)

w Kolegium Nauk o Przedsi´biorstwie

18 stycznia 2010 r. przedstawicieleChiƒskiego Instytutu Reform i Rozwoju(China Institute for Reform and Develop-ment – CIRD) z∏o˝yli wizyt´ w KolegiumNauk o Przedsi´biorstwie. Czteroosobo-wej delegacji z Chin przewodniczy∏ panXia Feng, dyrektor Center of Hainan’sReform and Development. Centrum tofunkcjonuje w ramach struktur CIRD.Delegacja spotka∏a si´ z dziekanem Kole-gium prof. dr hab. Andrzejem Hermanem,prof. dr hab. El˝bietà Màczyƒskà – kie-rownikiem Katedry Zarzàdzania Finansa-mi Przedsi´biorstw, prof. dr hab. Andrze-jem Kowalskim – kierownikiem KatedryRozwoju Obszarów Wiejskich (KROW),prof. dr hab. Katarzynà Duczkowskà-Ma-∏ysz z Katedry Rozwoju Obszarów Wiej-skich oraz innymi przedstawicielamiKROW. Profesor Andrzej Herman wr´-czy∏ delegacji chiƒskiej – ku mi∏emu za-skoczeniu jej cz∏onków – ksià˝k ,́ pt. Va-lue Creation in the Era of Service Econo-my. Ksià˝ka ta zosta∏a wydana w grudniu2009 roku w j´zyku chiƒskim i aktualnieznajduje si´ w sprzeda˝y na terenie Chin.

Celem przyjazdu przedstawicieli chiƒ-skiego Instytutu by∏o zapoznanie si´z polskimi doÊwiadczeniami dotyczàcymizarzàdzania rozwojem obszarów wiej-skich i realizowanymi w Polsce progra-mami rozwoju wsi i obszarów wiejskich.Chiƒski Instytut Reform i Rozwoju po-wsta∏ w 1991 roku. Jest on jednym z naj-wa˝niejszych „think tanków” w Chinach.Powsta∏ jako wspólne przedsi´wzi´ciew∏adz prowincji Hainan i PaƒstwowejKomisji Restrukturyzacji Systemu Go-spodarczego. Jego udzia∏owcami jestrównie˝ 12 du˝ych przedsi´biorstw paƒ-stwowych – takich, jak na przyk∏ad Shan-ghai Petrochemical Co. Instytut prowadzibadania naukowe, które koncentrujà si´

na problematyce reform gospodarczychi doÊwiadczeniach zwiàzanych z transfor-macjà gospodarczà w ró˝nych krajach.JednoczeÊnie oferuje ró˝nego rodzajuszkolenia i us∏ugi konsultingowe, a tak˝eprowadzi studia doktoranckie i studiaMBA (to przedsi´wzi´cie jest realizowa-ne we wspó∏pracy z Maastricht School ofManagement). W dzia∏alnoÊci CIRD du˝àrol´ odgrywa wspó∏praca mi´dzynarodo-wa. Instytut realizuje liczne projektywspó∏finansowane ze Êrodków organiza-cji mi´dzynarodowych i podmiotów za-granicznych – jak, np. WTO, Bank Âwia-towy, EU-China Program czy UNDP, któ-ry wspó∏finansowa∏ pobyt chiƒskiej dele-gacji w Polsce.

Od pi´ciu lat w CIRD we wspó∏pracyz UNDP przygotowywany jest corocznyraport na temat rozwoju Chin – HumanDevelopment Report. We wst´pie do jed-nego z tych raportów profesor Gao Shan-gquan stwierdzi∏, ˝e obecnie istotnym ce-lem rozwoju spo∏ecznego w Chinach jestsprawiedliwy i równy rozwój obejmujàcywszystkie grupy spo∏eczne.

Podczas spotkania w KNoP chiƒskadelegacja przedstawi∏a g∏ówne obszaryaktywnoÊci swojego Instytutu, a stronapolska kluczowe problemy badawczeznajdujàce si´ w centrum zainteresowaniaKNoP. Omówiono mo˝liwoÊci wspó∏pra-cy pomi´dzy CIRD i KNoP, a tak˝e wyra-˝ono du˝e zainteresowanie realizacjàwspólnych projektów badawczych.

Przedstawiciele CIRD byli zaintereso-wani doÊwiadczeniami polskich przedsi´-biorstw, które zosta∏y nabyte w tokutransformacji systemowej oraz podczasobecnego Êwiatowego kryzysu gospodar-czego. PodkreÊlali, ˝e Chiny stojà terazprzed wyzwaniem podj´cia u siebie dru-giego etapu reform, który musi si´ wiàzaç

m.in. z budowà efektywnego systemuopieki spo∏ecznej oraz z demonopolizacjàchiƒskiej gospodarki. Chiƒskie podmiotygospodarcze, zw∏aszcza du˝e przedsi´-biorstwa paƒstwowe, muszà przygotowaçsi´ na intensyfikacj´ konkurencji, co wy-maga stosowania ró˝nego rodzaju no-wych strategii i modeli biznesu. Chiƒskadelegacja zwróci∏a równie˝ uwag´ nafakt, i˝ i w chwili obecnej istotnym pro-blemem Chin jest kwestia dostarczaniaprzez paƒstwo us∏ug publicznych dla lud-noÊci zamieszkujàcej zarówno miasta, jaki obszary wiejskie.

W trakcie dyskusji okaza∏o si ,́ ˝e wie-le tematów badawczych, które sà realizo-wane w KNoP, jest tak˝e przedmiotemdu˝ego zainteresowania pracowników na-ukowych CIRD. Sà one m.in. zwiàzanez g∏ównymi wyzwaniami stojàcymi przedprzedsi´biorstwami i administracjà pu-blicznà w Chinach. W zwiàzku z tym ist-nieje mo˝liwoÊç skorzystania z dorobkunaukowego KNoP w tworzeniu rekomen-dacji dla chiƒskich podmiotów gospodar-czych. Mog∏yby one byç pomocne w trak-cie poszukiwaƒ nowych kierunków dzia-∏aƒ, które powinny byç podejmowanew procesie dostosowywania si´ do wy-zwaƒ globalnej gospodarki. Chiƒskieprzedsi´biorstwa b´dà bez wàtpienia mu-sia∏y dokonaç znaczàcych zmian w takichdziedzinach, jak chocia˝by zarzàdzaniewartoÊcià przedsi´biorstwa, zarzàdzaniefinansami, a tak˝e posiadanymi zasobamipracy i kapita∏em intelektualnym. Innymistotnym problemem chiƒskiej gospodar-ki jest tak˝e rozwój obszarów wiejskichi zapewnienie coraz wi´kszej liczbie lud-noÊci zatrudnienia poza rolnictwem.W zwiàzku z tym Chiny muszà przygoto-waç skutecznà strategi´ wspierania roz-woju small businessu na wsi. Równie˝i w tym zakresie wyniki prac badawczychi doÊwiadczenie pracowników KNoP mo-gà byç cennym wk∏adem w procesie opra-cowywania przez CIRD rekomendacji dlachiƒskich przedsi´biorstw i w∏adz ró˝ne-go szczebla.

W najbli˝szym czasie przedstawicieleChiƒskiego Instytutu Reform i Rozwoju/CIRD/ i Kolegium Nauk o Przedsi´bior-stwie SGH rozpocznà dalsze rozmowy natemat obszarów i form wspó∏pracy.

Barbara Wieliczko

32 GAZETA SGH 2/10 (257)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Zrób karier´ w biznesie mi´dzynarodowym!

W Êrod´ 18 listopada 2009 z inicjaty-wy Studenckiego Ko∏a Naukowego Biz-nesu Mi´dzynarodowego, dzia∏ajàcegoprzy Katedrze Biznesu Mi´dzynarodo-wego SGH, odby∏ si´ w naszej Uczelnipanel dyskusyjny w j´zyku angielskimpt. „Career in International Business”,który mia∏ na celu pomoc studentomw planowaniu Êcie˝ki kariery w Êrodo-wisku mi´dzynarodowym. Tematykapanelu spotka∏a si´ z du˝ym zaintereso-waniem ze strony studentów.

WÊród goÊci bioràcych udzia∏ w dru-giej ju˝ ods∏onie panelu (pierwsza odby-∏a si´ w maju 2009 roku) znalaz∏y si´osoby pracujàce w korporacjach trans-narodowych, od poczàtku swojej karieryaktywne na arenie mi´dzynarodowej:Michael Czech (Henkel Polska), Jan Ko-ziara (Total Polska) oraz Andrzej Jaca-szek (Harvard Business Review Polska).W swoich wystàpieniach skoncentrowa-li si´ na trendach panujàcych na rynkachÊwiatowych oraz na korzyÊciach, którep∏ynà ze wspó∏pracy wielonarodowo-Êciowej. Mówili tak˝e o trudnoÊciach,jakie mogà czekaç u progu mi´dzynaro-dowej kariery i udzielili wskazówek, jaksi´ do tych przeciwnoÊci przygotowaç.Dokonali tak˝e porównania potencja∏urynków wschodnich z rynkami zachod-nimi.

Jak zaczàç karier´ w biznesiemi´dzynarodowym?

Pierwszym koniecznym warunkiemjest bieg∏a znajomoÊç j´zyka angielskie-go, który jak twierdzili zaproszeni, jestpodstawowym j´zykiem w biznesiei bez niego ani rusz. Co wi´cej, znajo-moÊç j´zyka samego w sobie nie gwa-rantuje sukcesu – wygrywa ten, kto mo-˝e pochwaliç si´ znajomoÊcià j´zykabiznesowego. Ten warunek nie przestra-szy∏ zbytnio studentów Szko∏y G∏ównejHandlowej, wi´kszoÊç z nich jest zdania,˝e w tym przypadku Uczelnia naprawd´daje solidne fundamenty.

Kolejnym elementem jest entuzjazmi ch´ç zdobywania doÊwiadczeƒ ju˝w trakcie studiów, a okazji ku temu jestwiele. Ko∏a naukowe, organizacje stu-denckie, samorzàd studentów – wszyst-kie te grupy przyciàgajà aktywnych stu-dentów mnogoÊcià projektów i inicja-tyw, w których mo˝na si´ wykazaç. Coszcz´Êliwsi, majà równie˝ okazj´ odbyç

w ciàgu studiów praktyk´ bàdê sta ,̋i w tym przypadku nie jest wa˝ne, ˝e nieby∏a to praca w wymarzonej bran˝y.Najwa˝niejsze jest to, by nie siedzieçbezczynnie a skoƒczywszy studia mócpochwaliç si ,́ choç kilkoma wpisamiw CV.

Studia na Uczelni, która s∏ynie z naj-bardziej przedsi´biorczych studentóww kraju dajà równie˝ okazj´ zawarciawielu znajomoÊci, które w przysz∏oÊcimogà zaprocentowaç. Kontakty nawià-zane na Uczelni mogà kiedyÊ zbli˝yç dosiebie potencjalnych przedsi´biorcówi zaowocowaç wspólnym przedsi´wzi´-ciem.

Wspó∏praca z ludêmi innychnarodowoÊci

Choç cz´sto wydaje si ,́ ˝e ka˝da na-rodowoÊç ma swoje przywary i szcze-gólne znaki rozpoznawcze, okazuje si ,́˝e biznes mi´dzynarodowy od pewnegoczasu jest bardzo zunifikowany. Zewzgl´du na to, nie powinno byç ró˝nicymi´dzy prowadzeniem interesów w kra-jach azjatyckich a biznesem na rynkueuropejskim. G∏ównym determinantemsukcesu sà cechy osobowoÊci a nie ste-reotypy, jakie na temat innych narodo-woÊci ciàgle sà obecne w naszej Êwiado-moÊci. Najwa˝niejszà cechà, która jestobserwowana w mi´dzynarodowym Êro-dowisku jest zorientowanie na cel i ela-stycznoÊç, która pozwala zaakceptowaçnaszych partnerów takimi, jakimi sà. Coprawda istniejà pewne zasady negocja-cyjne u∏atwiajàce wspó∏prac´ z przed-stawicielami ró˝nych narodowoÊci, jed-nak prawdziwe negocjacje sà zdetermi-nowane przez cechy charakteru jedno-stek oraz stopieƒ wykszta∏cenia partne-rów. Dzi´ki pytaniu dotyczàcemuwspó∏pracy z Polakami, studenci dowie-dzieli si ,́ ˝e przebiega ona bezkonflik-towo, jednak pan Michael Czech wyrazi∏ubolewanie, ˝e ze wzgl´du na po-wszechnie obowiàzujàcy w biznesie j´-zyk angielski, praca nie daje mu szansyna popraw´ jego znajomoÊci j´zyka pol-skiego.

Rozmówcy podzielili si´ tak˝e cieka-wymi spostrze˝eniami na temat pracyw grupach koedukacyjnych i ich efek-tywnoÊci dzia∏ania. Praca w zespo∏achmieszanych umo˝liwia wydajniejszàprac´ ze wzgl´du na równowag´ p∏ci

i temperamentów. Zdaniem goÊci „ko-biety ∏agodzà obyczaje” i pozytywniewp∏ywajà na dzia∏anie grupy. Mimo to,mo˝na mówiç o dyskryminacji kobiet,które niezbyt cz´sto robià karier´w mi´dzynarodowym biznesie.

Wp∏yw korporacjitransnarodowych na rynkikrajów goszczàcych

Wszyscy goÊcie byli zgodni co do te-go, ˝e korporacje transnarodowe majàpozytywny wp∏yw na rynki, na którewchodzà. Na szczególnà uwag´ zas∏u-guje wp∏yw, jaki na codzienne ˝yciekonsumentów w krajach postsocjali-stycznych wywar∏a dzia∏alnoÊç firm ta-kich jak Henkel, o której mówi∏ Micha-el Czech. Po upadku komunizmu, na po-czàtku rozwoju gospodarki rynkowej tozwykle mi´dzynarodowe korporacje do-starcza∏y dobra pierwszej potrzeby, któ-rych niedobór by∏ wczeÊniej dotkliwieodczuwany.

Andrzej Jacaszek skupi∏ si´ na wp∏y-wie multinarodowych korporacji nasystem gospodarczy, gdy˝ w przypadkugospodarek postsocjalistycznych przy-spieszajà one rozwój rynku, a etap „do-ganiania” gospodarek paƒstw rozwini´-tych trwa∏by bez ich udzia∏u zdecydo-wanie d∏u˝ej. Jego zdaniem kraje, którepozwoli∏y mi´dzynarodowym koncer-nom wejÊç na swój rynek rozwija∏y si´szybciej ni˝ te, które w poczàtkowymokresie do tego nie dopuÊci∏y. Co doniezale˝noÊci krajowych oddzia∏ów odspó∏ki matki, to w zale˝noÊci od firmyjest ona zró˝nicowana, jednak zazwy-czaj skupia si´ ona na realizacji celówspó∏ek matek dotyczàcych ogólnychstrategii. Nie jest to jednak regu∏a, gdy˝w pewnym zakresie filie mogà realizo-waç dzia∏ania niezale˝ne oraz zajmo-waç si´ dzia∏aniami na poziomie opera-cyjnym, które zwykle dotyczà bie˝àce-go funkcjonowania firmy.

Ró˝ne modele karieryZaproszonych goÊci charakteryzowa-

∏a równie˝ ró˝norodnoÊç pod wzgl´demdoÊwiadczenia zawodowego. MichaelCzech, od poczàtku kariery zawodowejjest zatrudniony przez t´ samà firm´i nie widzi w tym problemu, bo praco-dawca zapewnia mu cz´ste zmiany de-partamentów, a co za tym idzie, Êrodo-

33luty 2010

Z ˚YCIA SZKO Y̧

wiska pracy i mo˝liwoÊci awansu (za-równo poziomego, jak i pionowego).Michael Czech rozpoczà∏ swojà prac´w firmie Henkel ju˝ jako student i dzi´-ki mo˝liwoÊciom jakie daje pracaw multinarodowej korporacji, zdobywa∏doÊwiadczenia w oddzia∏ach firmyw Austrii, Niemczech oraz Polsce.

Natomiast obydwaj pozostali goÊciesà przekonani o zaletach pracy w ró˝-nych bran˝ach i na ró˝nych stanowi-skach, jako ˝e jest to jedyna w swoimrodzaju mo˝liwoÊç zdobywania do-Êwiadczeƒ, a ró˝norodnoÊç obowiàzkówsprawia, ˝e ka˝dy dzieƒ w pracy mo˝ebyç inny. Andrzej Jacaszek opowiedzia∏krótko o swojej imponujàcej karierze,która rozpocz´∏a si´ w czasach Solidar-noÊci, nabra∏a rozp´du dzi´ki stworze-niu marki soków Fortuna, a nast´pnie –wprowadzaniu na polski rynek zagra-nicznych funduszy emerytalnych. An-drzej Jacaszek dzieli∏ si´ równie˝ spo-strze˝eniami dotyczàcymi pracy w sek-torze publicznym na stanowisku wice-ministra finansów oraz ostatnimi do-Êwiadczeniami zwiàzanymi z dzia∏alno-Êcià wydawniczà w Harvard BusinessReview Polska. Jan Koziara z kolei mó-wi∏ przede wszystkim o swoich poczàt-kach kariery w bran˝y paliwowej, a kon-

kretnie wprowadzaniu sieci BP do Euro-py. W jego przypadku praca wiàza∏a si´z cz´stà zmianà departamentów, od logi-styki, przez sprzeda˝ detalicznà, a koƒ-czàc na obszarze asfaltowym. Dlategokwestia, który model kariery wybraç,jest indywidualnà sprawà i zale˝y od te-go, w jakim otoczeniu i w jakich warun-kach pracuje si´ najwydajniej.

Negatywne aspekty pracyw Êrodowiskumi´dzynarodowym

Niezale˝nie od tego, jak pozytywnieodbierana jest mi´dzynarodowa kariera,wszyscy goÊcie byli tego samego zdania,˝e jeÊli chodzi o ˝ycie prywatne to cià-g∏a mobilnoÊç zwiàzana z piastowanymstanowiskiem w du˝ym stopniu deter-minuje ˝ycie prywatne. Zdaniem goÊcipodró˝e do stolic europejskich sà szcze-gólnie ciekawe dla ludzi m∏odych w po-czàtkach mi´dzynarodowej kariery.W póêniejszym czasie, wyjazdy s∏u˝bo-we stajà si´ jedynie ucià˝liwym obo-wiàzkiem, przede wszystkim gdy pracu-je si´ w mi´dzynarodowych korpora-cjach, gdzie wyjazdy do central i siedzibmacierzystych sà na porzàdku dzien-nym. Nawet jeÊli nie jest si´ ca∏kowiciepoch∏oni´tym pracà (co, jak przyznajà

zaproszone przez nas osoby, nie jest ∏a-twym zadaniem), trudno jest pogodziç˝ycie rodzinne z wyjazdami biznesowy-mi. Ale cz´ste wyjazdy, czas sp´dzanypoza domem i zaniedbanie rodziny tocena, jakà trzeba ponieÊç w tej bran˝y,by w zamian za to móc osiàgaç wymier-ne korzyÊci na polu zawodowym.

W dzisiejszych czasach, kiedy karieraw biznesie mi´dzynarodowym stanowi∏akomy kàsek dla tak wielu zorientowa-nych na sukces osób, czas zadaç sobie py-tanie – czy rzeczywiÊcie warto? StudenciSzko∏y G∏ównej Handlowej, której ukoƒ-czenie jeszcze w latach 90. gwarantowa∏osukces na arenie mi´dzynarodowej, a kie-runek Handel Zagraniczny cieszy∏ si´ wy-jàtkowà popularnoÊcià zarówno wÊródstudentów, jak i zagranicznych pracodaw-ców, wydajà si´ byç szczególnie zaintere-sowani fenomenem pracy w mi´dzynaro-dowym Êrodowisku. Seria wywiadówi paneli dyskusyjnych pt. „Zrób karier´w biznesie mi´dzynarodowym”, przy któ-rych do wspó∏pracy zapraszano zarównoPolaków, jak i obcokrajowców robiàcychkarier´ na arenie mi´dzynarodowej, po-zwala rozwiaç wiele mitów oraz poznaçtajniki pracy za granicà.

Magdalena RomanSKN Biznesu Mi´dzynarodowego

●

Weê udzia∏ w konkursie „Innowacje w bankowoÊci”, opisz swój innowacyjny pomys∏ i wygraj sta˝ oraz 10 000 z∏!Fundacja Kronenberga przy Citi Handlowy oraz Akademickie Inkubatory Przedsi´biorczoÊci zapraszajà do udzia∏u w II

edycji konkursu na najbardziej nowatorskie i przysz∏oÊciowe pomys∏y dotyczàce produktów i us∏ug bankowych. Laureatkonkursu zdob´dzie trzymiesi´czny sta˝ w banku City Handlowy oraz nagrod´ w wysokoÊci 10 000 z∏. Pi´ciu wyró˝nionychautorów prac wygra ponadto nagrody w wysokoÊci 2000 z∏ ka˝da oraz miejsce w Programie Praktyk Letnich.

Kto mo˝e wziàç udzia∏?Konkurs „Innowacje w bankowoÊci”, jako jedyne tego rodzaju przedsi´wzi´cie, skierowany jest do studentów z ca∏ej Polski.

Jego celem jest pobudzenie m∏odych ludzi do kreatywnego myÊlenia oraz poznanie ich potrzeb i oczekiwaƒ wzgl´dembankowoÊci. Konkurs jest adresowany do studentów wszystkich uczelni, kierunków i specjalizacji.

Prosta aplikacjaZadanie konkursowe nie jest skomplikowane i nie wymaga szczegó∏owej wiedzy na tematy finansów i bankowoÊci. Warunek

to wybór jednego z trzech tematów konkursowych i przelanie na papier swoich pomys∏ów na nowoczesnà bankowoÊç. Pracaw j´zyku polskim powinna liczyç od 1 do 5 stron maszynopisu. Wystarczy wejÊç na stron´ www.innowacjewbankowosci.pl i do5 kwietnia 2010 przes∏aç swojà prac´ oraz ˝yciorys poprzez prosty, elektroniczny formularz zg∏oszenia.

Zadanie konkursoweZadaniem konkursowym jest napisanie pracy na jeden z poni˝szych tematów:1. Jakie funkcjonalnoÊci powinna posiadaç innowacyjna karta kredytowa, aby przekonaç klientów indywidualnych do jej

za∏o˝enia i u˝ywania?2. „M∏odzie˝owy Bank” – jaki powinien byç, by by∏ atrakcyjny dla m∏odych ludzi? Czym powinna charakteryzowaç si´

oferta, sposób dost´pu, program lojalnoÊciowy, wizerunek czy pakiet dodatkowych us∏ug?3. Nowoczesna placówka banku – jak powinna wyglàdaç, jakie funkcje powinna spe∏niaç?Szczegó∏y i regulamin konkursowy znajduje si´ na www.innowacjewbankowosci.pl.Serdecznie zapraszamy do udzia∏u!

Agnieszka Piekut, Akademickie Inkubatory Przedsi´biorczoÊci

34 GAZETA SGH 2/10 (257)

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Inspiring SoluTionsJu˝ w dniach 24–26 marca 2010 odb´dzie si´ trzecia edycja konferencji „Inspiring SoluTions – IT makes business easier”.

Jak ka˝dy wie technologie informatyczne rozwijajà si´ w dzisiejszych czasach w zawrotnym tempie i towarzyszà nam naka˝dym kroku. Tak˝e w biznesie przesta∏y byç ju˝ jedynie pomocne, a zacz´∏y byç niezb´dnym narz´dziem w r´kachmenad˝erów. Podczas naszej konferencji pragniemy poznawaç wraz z Wami najbardziej innowacyjne rozwiàzaniafunkcjonujàce w przedsi´biorstwach. Naszymi partnerami sà specjaliÊci w tej dziedzinie – Microsoft Dynamics, Oracle, e-point,K2 Internet, ARBOinteractive, BPSC.

Organizatorzy stawiajàc na innowacyjnoÊç zmienili w tym roku nieco form´ wydarzenia. Oprócz czysto teoretycznychwarsztatów, b´dzie wi´cej okazji do wykazania si´ podczas case studies zwiàzanych z poznanà wczeÊniej wiedzà oraz dozadawania pytaƒ podczas paneli dyskusyjnych. Âcie˝ki, które pojawià si´ w tym roku to Business Intelligence, e-commerceoraz – zupe∏nie nowa – innowacje. Ju˝ wkrótce ruszy tak˝e konkurs dotyczàcy rozwiàzania realnego problemu przedsi´biorstwa.Dlatego ju˝ dziÊ zapraszamy Was na naszà stron´ www.inspiringsolutions.eu. Oczekujcie zapisów na warsztaty i zapisujcie si´licznie, byÊmy mogli spotkaç si´ z koƒcem marca i wspólnie odkrywaç tajniki bran˝y IT, których nie wypada nie znaç. Âwiatidzie do przodu, nie dajmy mu uciec!

Ma∏gorzata BartuÊ

Przygod´ czas zaczàç! Czyli ostatnieprzygotowania do wymiany zagranicznej

Zdajemy sobie spraw´, ˝e wszyst-kiego nikt nie jest w stanie zaplanowaç(i ca∏e szcz´Êcie:)), ale mo˝na i nale˝ysi´ przygotowaç do wymiany zagra-nicznej tak, aby by∏a ona owocnymokresem studiów i niezapomnianàprzygodà. W tym celu 20 stycznia br.zorganizowaliÊmy po raz pierwszywarsztat przygotowawczy dla polskichstudentów wyje˝d˝ajàcych na progra-my wymiany zagranicznej w semestrzeletnim roku akademickiego 2009/2010.

PoprosiliÊmy Ministerstwo SprawZagranicznych RP o podzielenie si´ zestudentami SGH uwagami na tematbezpieczeƒstwa, zagro˝eƒ przest´p-czoÊcià, odmiennych od naszych oby-czajów oraz dost´pnej pomocy konsu-larnej w trakcie pobytu zagranicznego.O swoich doÊwiadczeniach opowie-dzia∏ Jerzy Adamczyk, naczelnik De-partamentu Europy w MSZ. Zach´ca∏tak˝e do odwiedzania serwisu interne-towego MSZ: Polak za granicài Ostrze˝enia dla podró˝ujàcych, gdziemo˝na zapoznaç si´ z bie˝àcà infor-macjà dot. bezpieczeƒstwa w danymkraju:

● http://www. msz. gov. pl/Porad-nik,Polak, za, granica,20735.html

● http://www.msz.gov.pl/Ostrzeze-nia, dla, podrozujacych,14800.html

Póêniej rozpocz´∏y si´ zaj´ciawarsztatowe z adaptacji kulturowej.

Studenci podczas warsztatów wymie-nili jako jeden z problemów trudnoÊçw zaprzyjaênieniu si´ ze studentamimiejscowymi, a nie tylko ze studenta-mi z wymiany. Wspólnie wypracowalikonkretne rozwiàzania tego problemu,jak na przyk∏ad: praca zespo∏owaw trakcie studiów, uczestnictwo w im-prezach z tubylcami, nawiàzanie kon-taktów przez spo∏ecznoÊci internetowenp. Couch Surfing, zwiedzanie, pozna-wanie kraju, zaanga˝owanie w ˝yciestudenckie, wspólne gotowanie potrawnarodowych, degustacja polskich alko-holi i bigosu, poznanie j´zyka i histo-rii, znalezienie pomys∏u na wspólnybiznes.

Znacznie ∏atwiej adaptowaç si´ donowego miejsca, jeÊli znamy kultur´i realia ˝ycia w obcym kraju jeszczeprzed wyjazdem. Dlatego jako cz´Êçwarsztatu przewidzieliÊmy spotkaniaze studentami zagranicznymi studiu-jàcymi w SGH i z przedstawicielamizagranicznych placówek dyploma-tycznych. Dla cz´Êci polskich studen-tów zorganizowaliÊmy spotkania bez-poÊrednio w siedzibach ambasad,m.in. w Brazylii, Estonii, Portugaliii Danii. Spotkania wzbudzi∏y entuzja-zm zarówno ze strony studentów, jaki ambasad. Co wi´cej, uczestnicywarsztatu zdobyli kontakty do zagra-nicznych studentów i instytucji, które

mogà okazaç si´ pomocne w trakciestudiów. Studenci jako „ambasadoro-wie” naszej Uczelni za granicà otrzy-mali równie˝ materia∏y promujàceSGH i Polsk´ pozyskane z InstytutuAdama Mickiewicza.

Swoimi prze˝yciami i praktycznymiradami podzielili si´ równie˝ studenci,którzy udzia∏ w wymianie majà ju˝ zasobà. W tym celu przygotowali wie-czorny pokaz slajdów i prezentacji.

Mamy nadziej´, ˝e po warsztaciestudenci wyjadà lepiej przygotowanido studiów i ˝ycia za granicà, i w re-zultacie jeszcze lepiej b´dà wspominaçten okres studiów w SGH!

Dzisiejsze szkolenie by∏o pomocne,dowiedzia∏am si´ paru ciekawychrzeczy o Portugalii od Erasmusów,zobaczy∏am przygotowany przez nichfilmik o skarbach Portugalii i pozna-∏am inne osoby jadàce do Lizbonyi Porto. Musz´ powiedzieç, ˝e mocnozmotywowa∏o mnie to do ci´˝kiej pra-cy przed ostatnimi egzaminami. Niemog´ ju˝ doczekaç si´ podró˝y doCoimbry:) Monika Kampa, studentkaErasmus od semestru letniego2009/2010.

Zapraszamy na kolejnà, wiosennàedycj´ warsztatów. Wi´cej informacjiju˝ wkrótce na stronie CRPM:www.sgh.waw.pl/crpm

O. Âciga∏a, J. Obiega∏ka

●

35luty 2010

Z ˚YCIA SZKO Y̧

Drogowskazy Kariery– ju˝ w marcu!

3 marca zapraszamy Was do Auli Spadochronowej, gdzieodb´dzie si´ pierwszy w tym roku dzieƒ promocyjny Drogo-wskazów Kariery. Nasi organizatorzy b´dà udzielali odpowie-dzi na Wasze pytania i zach´cali do wzi´cia udzia∏u w warsz-tatach, nie tylko tych w naszej Alma Mater, ale tak˝e organi-zowanych w innych warszawskich uczelniach.

W tym roku zarówno SGH, jak i pozosta∏e uczelnie bioràceudzia∏ w projekcie proponujà Wam szeroki wachlarz warszta-tów, case studies i debat, w których udzia∏ mo˝e wziàç ka˝dystudent. By u∏atwiç Wam poruszanie si´ po uczelniach w po-szukiwaniu Waszych zainteresowaƒ, poni˝ej przedstawiamyogólny harmonogram bran˝owy w ka˝dej z nich.

16–18 marcaSzko∏a G∏ówna Handlowa– zarzàdzanie, marketing – 16 marca– IT w biznesie – 17 marca– bankowoÊç, gie∏da, fundusze inwestycyjne – 18 marca21–25 marcaWojskowa Akademia Techniczna– systemy informatyczne– sieci telekomunikacyjne– bezpieczeƒstwo systemów informatycznych– in˝ynieria systemów bezpieczeƒstwa (alarmy, zabezpie-

czenia budynków)– nowe technologie (lasery, optyka, Êwiat∏owody)– zarzàdzanie zasobami ludzkimi– pojazdy mechaniczne– mechatronika i diagnostyka samochodowa– logistyka przedsi´biorstw– automatyka i sterowanie

– in˝ynieria bezpieczeƒstwa– ekologia i monitoring Êrodowiska– budownictwo ogólne, budowa dróg i mostów– pomiary geodezyjne i systemy informacji terenowej15–18 marcaUniwersytet Warszawski– IT – 15 marca– ogólnie szkolenia (CV, rozmowy kwalifikacyjne, auto-

prezentacja) – 15 marca– marketing – 16 marca– gie∏da, fundusze inwestycyjne – 17 marca– HR – 18 marca15–18 marcaPolitechnika Warszawska– budownictwo– IT– elektronika i telekomunikacja– energetyka– automatyka17–19 marcaAkademia Leona Koêmiƒskiego– bankowoÊç– gie∏da, fundusze inwestycyjne– HR

Szczegó∏owych informacji szukajcie ju˝ na poczàtku marcana naszej stronie internetowej www.drogowskazykariery.pl,a tak˝e u organizatorów w auli spadochronowej (3 marcai 15 marca), i w pokoju 61a w budynku G.

Karolina ¸ysik

Tydzieƒ Kobiet Sukcesu 8–12 marca 2010Sukces jest kobietà!

W myÊl tego has∏a Zrzeszenie Studentów Polskich organizuje czwartà ju˝ edycj´ najbardziej kobie-cego projektu w SGH. My – organizatorki Tygodnia Kobiet Sukcesu 2010 – zdajemy sobie spraw´ z te-go, jak wiele wysi∏ku trzeba w∏o˝yç w realizacj´ swoich celów i marzeƒ. Poprzez seri´ warsztatówtwórczych, sportowych i biznesowych chcemy pokazaç Wam jak znaczàcy wp∏yw my, kobiety, mamyna swoje ˝ycie i nauczyç Was, jak maksymalnie wykorzystaç w∏asne mo˝liwoÊci i potencja∏.

Jako grupa aktywnych studentek chcemy promowaç wizerunek m∏odej, przedsi´biorczej, twórczejkobiety – kobiety szcz´Êliwej. Za cel stawiamy sobie inspirowanie naszych uczestniczek do aktywno-Êci w ró˝nych dziedzinach ˝ycia. Podczas czwartej edycji tygodnia kobiet sukcesu skupimy si´ bardziejni˝ dotychczas na zarzàdzaniu w∏asnà karierà.

W programie tegorocznej edycji projektu znajdujà si´ m.in. bezp∏atne badania IQ, warsztat „Czy grzeczne dziewczynki mo-gà odnosiç sukcesy i awansowaç”, dyskusja panelowa pt. „Kobiety si∏à nap´dowà w globalnej gospodarce”, w której udzia∏ we-zmà m.in. Henryka Bochniarz i Bo˝ena Batycka oraz spotkania m.in. z Danutà Huebner, Gra˝ynà Szapo∏owskà czy Dorotà Ra-kowieckà – prezes stowarzyszenia Mensa Polska.

Bioràc udzia∏ w naszym konkursie fotograficzno-literackim pt. „Oblicza kobiet sukcesu” b´dziecie mia∏y okazj´ odkryç nanowo swoje pasje i pokazaç, co dla was znaczy byç kobietà sukcesu.

Projekt odbywa si´ pod patronatem honorowym prof. dr hab. Danuty Huebner, Jego Magnificencji Rektora SGH prof. dr hab.Adama Budnikowskiego oraz Gra˝yny Kulczyk.

Pe∏ny program Tygodnia Kobiet Sukcesu 2010 oraz informacje o zapisach i regulamin konkursu znajdujà si´ na stroniewww.tydzienkobietsukcesu.pl.

Ma∏gorzata Jab∏oƒska, Katarzyna Szychowska

36 GAZETA SGH 2/10 (257)

POZNAJMY SI¢

ZWiAD– Zak∏ad Wspomagania i Analizy Decyzji

Gazeta SGH zada∏a mi takà oto prac´ domowà: pokrótce przedstaw kolegom na Uczelni zespó∏, którym kierujesz i jego wyniki. Oto efekt. T. Szapiro

Zespó∏ZWiAD to Zak∏ad w Instytucie Ekono-

metrii – ma ok. 15 lat. Kierownikiem jestni˝ej i wy˝ej podpisany. Zespó∏ liczy oko-∏o 10. osób, jego sk∏ad zmienia∏ si .́ Oso-by, które przesz∏y na emerytur´ lub ode-sz∏y z innych powodów, zastàpili nasi wy-chowankowie, którzy bàdê doktoryzowalisi´ za granicà bàdê zrealizowali tam po-kaêny fragment swoich studiów. Do ze-spo∏u trzeba te˝ doliczyç przynajmniejkilkunastu doktorantów i seminarzystów,którzy wspó∏pracujà ze ZWiADem w pro-jektach naukowych i pomagajà nam w dy-daktyce – dawniej jako sta˝yÊci, dziÊ – ja-ko wolontariusze. Wspó∏pracownikamiZWiADu sà wreszcie nasi wychowanko-wie przebywajàcy na studiach doktoranc-kich za granicà (Uniwersytety Stanforda,George Mason), prezentujàcy na semina-riach efekty swoich dokonaƒ i tworzàcyz nami wspólne teksty. Sta∏y kontakt na-ukowy utrzymujà z pracownikamiZWiAD tak˝e naukowcy z zagranicznychuczelni. Sà to z racji dorobku osoby roz-poznawalne w Êrodowisku mi´dzynarodo-wym – m.in. profesorowie Amir i Axtellz USA, Matwin i Kersten z Kanady.

Wizja, cele, strategiaZWiAD ma jasno okreÊlonà wizj´ roz-

woju naukowego, wyznaczonà przez tra-dycj´ w sferze funkcjonowania i nowo-czesnoÊç w nadà˝aniu za rozwojem nauki.Tradycja to rozumienie nauki – praca se-minaryjna, troska o osadzenie prowadzo-nych badaƒ w historii uprawianej dyscy-pliny, poddanie si´ krytyce naukowejw ponadlokalnym Êrodowisku poprzezpublikowanie w periodykach o uznanejrandze, zdobywanie Êrodowiskowej – tak-˝e mi´dzynarodowej – identyfikacjicz∏onków zespo∏u, g∏ównie dzi´ki pozycjiw dziedzinie prowadzonych badaƒ. No-woczesne jest podejmowanie problemównie tylko osadzonych w naukowej tradycjiteorii decyzji, ale zarazem silnie zwiàza-nych z rozwojem technologii przetwarza-nia informacji i z∏o˝onoÊcià procesów de-cyzyjnych w globalnej gospodarce.

ZWiAD ma wyraênie okreÊlony cel:stworzyç takà ofert´ dla studentów, któraodpowiada wyzwaniom wspó∏czesnej go-spodarki – propozycj´ dydaktycznà opartào studia przypadków i wsparcie kompute-rowe wykorzystujàce autorskie rozwiàza-

nia. WiarygodnoÊç tej propozycji wynikaz trzech przes∏anek. Przes∏anka pierwsza,to zdolnoÊç do w∏àczenia do dydaktykiw∏asnych badaƒ naukowych zweryfiko-wanych na arenie mi´dzynarodowej. Dru-ga przes∏anka, to zdolnoÊç do silnego osa-dzenia prezentowanego materia∏u w prak-tyce gospodarczej znanej z osobistego do-Êwiadczenia i komentowanej tak˝e przezzapraszanych na zaj´cia goÊci z renomo-wanych firm (A.T. Kearney, BCG, Oracle,Ernst & Young). Przes∏anka trzecia, tozdolnoÊç do prezentowania tej propozycjijako serii powiàzanych merytoryczniei metodycznie przedmiotów.

Wizja ZWiADu jest realna dzi´ki zdol-noÊci do budowy stabilnego zespo∏u. Jestto efekt potraktowania Studenckiego Ko∏aNaukowego KNAE, jako immanentnejcz´Êci Zak∏adu. Ko∏o funkcjonuje od po-czàtku istnienia Zak∏adu, bywa∏o, ˝e li-czy∏o ponad 100 cz∏onków. Osiàgni´ciaKNAE to zdobycie pierwszych na Uczel-ni projektów TEMPUSA (98 studentówwys∏anych na roczne studia do uczelni za-chodnich; ∏àczne bud˝ety si´ga∏y milionadolarów), ogólnopolska konferencja na-ukowa, wydany zeszyt naukowy i projek-ty z firmami uwieƒczone praktykami za-granicznymi. KNAE by∏o zarazem przed-sionkiem do sta∏ej pracy w ZWiADzie –dwie trzecie zespo∏u ZWiAD, dzisiaj pra-cowników o mi´dzynarodowych do-Êwiadczeniach, debiutowa∏o w Kole. Sta-˝yÊci i wolontariusze trafiali i trafiajà doZWiAD przez Ko∏o.

Problematyka badaƒProwadzone w Zak∏adzie Wspomaga-

nia i Analiz Decyzji badania naukowe do-tyczà mechanizmów podejmowania decy-zji z wykorzystaniem danych. Do niedaw-na barierà rozwoju w tej dziedzinie by∏ywysokie wymagania dotyczàce danych –ich zakresu i jakoÊci. W badaniach wyko-rzystujemy wspó∏czesne narz´dzia opty-malizacyjne i algorytmy sztucznej inteli-gencji, a zw∏aszcza – eksploracji danych,które pozwalajà pokonaç te trudnoÊci.

Prowadzone w ZWiAD badania miesz-czà si´ w jednym z dwóch obszarów. Je-den to mikro- i makroekonomiczne me-chanizmy determinujàce podejmowaniei skutki decyzji. Obszar drugi to konstruk-cje procedur wspomagajàcych podejmo-wanie decyzji w praktyce budowane z wy-

korzystaniem metod nieklasycznej opty-malizacji, algorytmów generowania regu∏decyzyjnych i symulacji wykorzystujà-cych systemy wieloagentowe.

W perspektywie makroekonomicznejpodejmowana jest problematyka wzrostugospodarczego i wp∏ywu naƒ czynnikówdemograficznych, ekonomicznych, tech-nologicznych oraz kapita∏u ludzkiegoi spo∏ecznego, ró˝nic pomi´dzy gospodar-kami w rozk∏adach dochodów i w pozio-mach produktywnoÊci, oraz ekonomiizdrowia i optymalizacji wydatkowaniaÊrodków publicznych. W perspektywiemikroekonomicznej prowadzone badaniadotyczà analizy preferencji agentów i go-spodarstw domowych, niespójnoÊci cza-sowej decyzji, farmakoekonomiki – eko-nomicznej oceny technologii medycz-nych, wspó∏zale˝noÊci dzia∏aƒ podmiotóww z∏o˝onych uk∏adach gospodarczych,oceny instytucji edukacyjnych oraz wyni-ków naukowych, ekonomii niedoskona∏ejkonkurencji na rynkach szkolnictwa wy˝-szego, ochrony zdrowia, telekomunikacyj-nym, finansowym i energetycznym.

W obszarze zwiàzanym z proceduramidecyzyjnymi, ZWiAD prowadzi badaniapoÊwi´cone konstrukcji i implementacjiprocedur wielokryterialnych we wspoma-ganiu indywidualnych i grupowych proce-sów podejmowania decyzji oraz zastoso-waniom metod decyzyjnych w analizachdanych i w symulacyjnym badaniu pro-blemów gospodarczych

Wyniki– dadaktyczne i naukowe

Osiàgni´cia dydaktyczne ZWiADu topozyskanie co semestr od kilkudziesi´ciudo dwustu studentów na wyk∏adach pro-wadzonych przez pracowników ZWiADi zwiàzanych z naszà ofertà. Zaj´cia pro-wadzone na studiach stacjonarnych, nie-stacjonarnych i MBA. To tak˝e bardzowysokie opinie studentów, wyró˝nieniaw postaci miejsc w grupie wyró˝nionychwyk∏adowców, nagrody rozmaitych gre-miów. To mierzona dziesiàtkami roczniegrupa magistrantów i licencjatów. Toopracowane autorskie wyk∏ady i wspó∏-autorstwo wznawianych podr´cznikówwydanych w powa˝nych oficynach,a tak˝e rozwiàzania komputerowe funk-cjonujàce i rozwijane od wielu lat w dy-daktyce.

37luty 2010

POZNAJMY SI¢

Osiàgni´cia naukowe ZWiADu ilustrujà po cz´Êci skrócone biogramy naszych doktorówDr Pawe∏ Gàsiorowski. W SGH od 1996. Obecnie pracuje w MFW w Waszyngtonie (urlop w SGH). Roczne studiaw Aarhus School of Business, Dania. Sta˝e w Kanadzie, USA, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. Badania skoncentrowane nazastosowaniach sieci neuronowych i badaƒ operacyjnych w bankowoÊci. Autor licznych artyku∏ów naukowych.

Dr Jakub Growiec. W SGH od 2004 r. Stypendysta Marie Curie w Center for Operations Research and Econometrics(CORE, Belgia). Doktorat obroniony w Belgii w 2007 r. Badania w dziedzinie wzrostu gospodarczego, rozk∏adu docho-dów w gospodarce, funkcji produkcji oraz ekonomii kapita∏u ludzkiego i spo∏ecznego. Publikacje indywidualne lub z za-granicznymi naukowcami, w tym dziewi´ç prac w renomowanych periodykach o zasi´gu ogólnoÊwiatowym: EconomicTheory, Journal of the European Economic Association, Macroeconomic Dynamics, Economics Letters, International Jo-urnal of Economic Theory, Topics in Macroeconomics, Resources Policy, European Societies. Udzia∏ w konferencjach

o Êwiatowej renomie: m.in. European Economic Association oraz Econometric Society (EEA/ESEM) 2008–2009. Stypendysta programu„Start” FNP, laureat konkursu „Najlepszy m∏ody ekonomista” (2004). Wspó∏organizuje Seminarium Ekonomiczne SGH wraz z drM. Knauff i dr .̧ Woênym (by∏ym przewodniczàcym KNAE a obecnie pracownikiem Zak∏adu Ekonomii Stosowanej).

Prof. dr hab. Tomasz Kuszewski. W SGH od 1978 r. Badania skoncentrowane na ekonometrycznych analizach rynkówi zachowaƒ podmiotów mikroekonomicznych wykorzystujàcych metody symulacyjne. Autor licznych ekspertyz, artyku-∏ów naukowych i podr´czników akademickich. Ponad 30 wypromowanych magistrów. Ekspertyzy dla KPpRM, CI CUP,Departamentu Powszechnej Prywatyzacji Ministerstwa Przekszta∏ceƒ W∏asnoÊciowych, Rzàdowego Centrum StudiówStrategicznych, Ministerstwa Gospodarki.

Dr Micha∏ Jakubczyk. Doktor ekonomii (2007 r., SGH), magister ekonomii (2001 r., SGH), licencjat z matematyki(2003 r., UW). Stypendia naukowe w CORE (Belgia) i Universidade Lusofona (Portugalia). Nagrody rektora SGH i dy-plom TOP-TEN. DoÊwiadczenia w pracy w biznesie (Matrix.pl i Bank BPH). Prace (procesy decyzyjne, ekonomia rynkuochrony zdrowia/farmakoekonomika, komplementarnoÊç i substytucyjnoÊç decyzji, metody iloÊciowe i data mining) pu-blikuje m.in. w Central European Journal of Economic Modelling and Econometrics, oraz na liÊcie filadelfijskiej w He-alth Economics, International Journal of Game Theory, Value in Health.Dr Bogumi∏ Kamiƒski. W SGH od 1998. Doktor ekonomii (SGH, 2007). Magisterium z wyró˝nieniem w SGH, kieru-nek MISI. Nagrody w czasie studiów, m.in. rektora SGH, dyplom TOP-TEN, dziekana Studium Dyplomowego SGH. Stu-dia uzupe∏niajàce na kierunku matematyka, Uniwersytet Warszawski, Wydzia∏ Matematyki, Informatyki i Mechaniki(1998–2000). Wyjazdy stypendialne w Tilburg University (Holandia) i Wilfried Laurier University (Kanada). Badaniaw dziedzinie systemów wieloagentowych, projektowania mechanizmów ekonomicznych oraz nieklasycznych metod sta-tystycznych. Sta∏a wspó∏praca naukowa z Center for Social Complexity, George Mason University (USA). Autor lub

wspó∏autor ok. 20. publikacji naukowych (m.in. European Journal of Operational Research, Health Economics). Prezentacje na renomowa-nych konferencjach (m.in. Autonomous Agents and Multiagent Systems, Artificial Economics). Aktywny ekspert (opinie m.in. dla HarvardBusiness Review Polska, Cutter IT Journal, Bank, CIO).

Dr Ma∏gorzata Knauff. Doktor ekonomii (Katolicki Uniwersytet w Louvain la Neuve, Belgia), magister ekonomii (SGH,MISI), licencjat z matematyki (MiNI PW). Roczne studia w Tilburgu (Holandia). Udzia∏ w szkoleniu na UniwersytecieWilfrida Laurier (Kanada). Semestr na Uniwersytecie Arizoƒskim w Tucson. Badania w dziedzinie ekonomii edukacjioraz mikroekonomii. Stypendium Funduszu im. prof. Mieczys∏awa Kucharskiego. Publikuje m.in. w Review of Econo-mics and Statistics i International Journal of Game Theory. Badania we wspó∏pracy z wybitnym uczonym amerykaƒskimR. Amirem (University of Arizona, USA). W rankingu IDEAS znalaz∏a si´ wielokrotnie w pierwszej dziesiàtce polskich

ekonomistów. NBP sklasyfikowa∏ dr M. Knauff na piàtym miejscu. W IDEAS teksty dr M. Knauff lokujà jà wÊród 5% ekonomistów naj-cz´Êciej „Êciàganych” w internecie (wspólny artyku∏ R. Amirem jest drugi pod wzgl´dem ÊciàgalnoÊci na Êwiecie). Wspó∏organizatorkawspomnianego Seminarium Ekonomicznego SGH. Ekspert w projektach Fundacji CASE i FNP. Udzia∏ w konferencjach mi´dzynarodo-wych w Europie i Stanach Zjednoczonych. Recenzje dla periodyków naukowych, m.in. dla Review of Economics and Statistics.

Prof. dr hab. Tomasz Szapiro. W SGH od 1973 roku. Profesor w Instytucie Problemów Wspó∏czesnej Cywilizacji. Ad-junct Professor of International Business Studies (Uniwersytet Minnesoty, Minneapolis, USA). Rady Naukowe: KAESGH, Instytutu Studiów Spo∏ecznych na UW, Instytutu Badaƒ Systemowych w PAN. By∏y dziekan i wspó∏twórca Stu-dium Dyplomowego w SGH. Magister fizyki (UW), doktor matematyki (PAN), habilitacja i profesura z ekonomii (SGH).Badania w dziedzinie analizy decyzji, a tak˝e – ekonomii edukacji i ekonomii prywatnoÊci. Publikacje – artyku∏y (ponad100) m.in. w Operations Research, IEEE Transactions on System Man and Cybernetics, European Journal of Operations

Research, wspó∏redaktor rocznika Annals of Operations Research. Konferencje w kraju i za granicà (prezentacje, moderacja i przewodni-czenie sesjom, organizacja). Recenzent dla KBN, NCBiR, FNP i dla periodyków mi´dzynarodowych. Wspó∏praca naukowa – Belgia, Ka-nada, USA, Ukraina, Wielka Brytania. Profesor wizytujàcy na Carleton University i University of Ottawa w Kanadzie. Jedenastu wypro-mowanych doktorów. Przewodniczàcy Stypendialnej Kapitu∏y „Polityki”. Nagrody za osiàgni´cia organizacyjne, naukowe i w dydaktyce.Laureat stypendium „Mistrz” FNP. Dwukrotnie presti˝owa nagroda Canadian Executive MBA Program for excellency in teaching.

Mgr Ma∏gorzata Wrzosek, mgr Przemys∏aw Szufel i mgr Piotr Wojewnik z prezentacjà swoich osiàgni´ç krajowych i mi´dzynaro-dowych oraz podobizn muszà poczekaç do zbli˝ajàcych si´ obron doktoratów.

Mamy te˝ kilkoro wnuków i kilkanaÊcioro dzieci w bardzo ró˝nym wieku, ale to ju˝ historia na innà okazj´…T. Szapiro

38 GAZETA SGH 2/10 (257)

OBOK

Walentynkowe reminiscencje– ekonomia „zwiàzku” w teorii gier

Czy istniejà uczucia? Czy istnieje czysta bezinteresowna mi∏oÊç?

W dzisiejszym Êwiecie gdzie nie ma ju˝ tematów tabu,gdzie krytykowana sfera sacrum przenika si´ z profanum,wiele zjawisk spo∏ecznych rozpatrywanych jest przez pry-zmat rynku. KorzyÊci ˝ycia spo∏eczno-ekonomicznego roz-patruje si´ w kategoriach zysku ∏àczàc poszczególne elemen-ty ze wskaênikami rynkowymi. Ludzie zawsze dzia∏ajà dlajakiegoÊ zysku, nawet je˝eli jest on niewymierny, czy te˝ niemo˝na go przedstawiç w wartoÊciach pieni´˝nych. Jedynymwarunkiem jest umiej´tnoÊç ∏àczenia zjawisk w tak zwanezwiàzki przyczynowo skutkowe, „dzia∏ania racjonalne”i prognozowanie na podstawie swych fizycznych i umys∏o-wych zdolnoÊci. Naturalnym jest, i˝ ka˝dy ma innà hierar-chi´ wartoÊci i to, co dla jednego jest zyskiem, dla drugiegojest stratà.

Profesor ekonomii Marina Adshade twierdzi, i˝ nasze de-cyzje dotyczàce sfery seksualnej i zwiàzków z partneramimajà odniesienie do ekonomii. Zazwyczaj myÊlimy, ˝e po-dejmujemy niczym nieskr´powane decyzje, jednak nic bar-dziej b∏´dnego, nasze decyzje to tylko ekonomia i biologia.Odpowiedzi na postawione pytania próbujà udzieliç WernerGuth, Radosveta Ivanowa-Stenzel i Elmar Wolfster z Uni-wersytetu Humboldta w Berlinie. Uwa˝ajà oni, ˝e problemten mo˝e byç przedstawiony w teorii gier. W celu ∏atwiejszejanalizy przyj´li uproszczony model rynku matrymonialnego,na którym wyst´pujà tylko dwa rodzaje potencjalnych kan-dydatek na ˝ony, te wysokiej jakoÊci (z za∏o˝enia partnerkawysokiej jakoÊci jest mi∏a, lepiej wykszta∏cona i bardziejatrakcyjna fizycznie) oraz niskiej jakoÊci (partnerka niskiejjakoÊci z za∏o˝enia „wyposa˝ona” jest w cechy przeciwne dopartnerki wysokiej jakoÊci). Dok∏adnie to samo wyst´puje postronie „m´skiej cz´Êci rynku”. M´˝czyêni, którzy w sposóbregularny wysy∏ajà werbalne i niewerbalne sygna∏y (propo-zycje zwiàzku) kobietom, które mogà byç przyj´te lub odrzu-cone. Paradoks polega na tym, i˝ te bardziej atrakcyjne nakoƒcu gry mogà pozostaç bez partnera. Jak dzia∏a ten mecha-nizm? Ludzie majà ró˝ne standardy moralne i ró˝ne u˝ytecz-noÊci, które sami oceniajà. Nale˝y zatem przyjàç kolejne za-∏o˝enia:

1. Uroda i standardy moralne sà policzalne.2. Ludzie dà˝à do maksymalizacji u˝ytecznoÊci.Przyk∏adowo, osoba, której standardy moralne skwantyfi-

kowane sà na 6 utyli nie zareaguje na propozycje partnera,którego oferta nie przekroczy przynamniej 6 utyli. Bardziejurodziwy partner oferuje wy˝sze u˝ytecznoÊci ni˝ ten, które-go mo˝emy okreÊliç brzydkim. Kolejny przyk∏ad: jedenz partnerów z wykszta∏ceniem zawodowym, bogaty w do-Êwiadczenia seksualne, b´dzie mia∏ o wiele mniejszà u˝y-tecznoÊç od dobrze wykszta∏conej osoby, wierzàcej, bez ta-kiego doÊwiadczenia. Podsumowujàc uroda, wyglàd ze-

w´trzny i standardy moralne generujà u˝ytecznoÊci, któreprzesàdzajà o doborze partnerów.

Kobiety, które sà bardziej atrakcyjne stawiajà wysoko po-przeczk´ wiedzàc, ˝e sà atrakcyjne. Przeciàgajàc jednak gr´zbyt d∏ugo zostajà „na lodzie”, dlatego ˝e te mniej atrakcyj-ne nie wybrzydzajà, kuszà i przechwytujà bardziej atrakcyj-nych kandydatów na m´˝ów. Tragicznie sytuacja wyglàdaw przypadku ma∏o atrakcyjnych i niewykszta∏conych m´˝-czyzn, którzy majà problemy ze znalezieniem ˝ony.

Ka˝demu zdarza si´ robiç rzeczy „niemàdre”, jednak ka˝-dy z nas dà˝y do uzyskania jak najwi´kszych korzyÊci. Za-chowujemy si´ jednak racjonalnie, kiedy wybierajàc partne-rów ˝yciowych wybieramy „osobników” bardziej atrakcyj-nych. Do dalszej analizy powy˝szych zjawisk nale˝y pos∏u-˝yç si´ poj´ciem zysku i ceny podczas „urynkawiania” zja-wisk nierynkowych. Do zysku mo˝emy zaliczyç podziw lubzazdroÊç naszych znajomych, kiedy towarzyszy nam superatrakcyjna dziewczyna. Cenà z kolei, wed∏ug Janiny Karpiƒ-skiej z UW, mo˝e byç to, ˝e podczas rozmowy wyda si´ onanieprzeci´tnie g∏upia. Analiza intymnych relacji mo˝e przy-bieraç charakter wymiany tak˝e wtedy, kiedy uwa˝a si ,́ i˝tak nie jest. Wybór partnerki, dla której wa˝ne jest, aby part-ner by∏ zamo˝ny i dobrze wykszta∏cony mo˝e zostaç potrak-towany jako transakcja; dochodzi do wymiany po˝àdanychprzez m´˝czyzn´ cech (urody, wieku i stanu zdrowia) orazpo˝àdanych przez kobiety (majàtku i pozycji spo∏ecznej).Przedstawione cechy sà swego rodzaju uproszczeniem rze-czywistoÊci, jednak wed∏ug Tim’a Harforda z Princeton jestto jednak konieczne w celu zrozumienia mechanizmów,z których nie zdajemy sobie sprawy.

Wed∏ug Harforda mi∏oÊç romantyczna i handel wcale si´nie wykluczajà. Najwi´ksze mi∏oÊci sà faktem, jednak tak si´sk∏ada, ˝e ludzie zakochujà si´ w partnerach, którzy sà naj-bardziej atrakcyjni oraz cieszàcy si´ spo∏ecznà akceptacjài uznaniem. W sytuacji, kiedy bogaty biznesmen zakochujesi´ w pi´knej gwieêdzie show biznesu, mamy do czynieniaz transakcjà. Harford nie widzi jednak w tym nic z∏ego twier-dzàc, ˝e to dwie strony tej samej monety. Nasuwa si´ jednakpytanie: czy mi∏oÊç w dzisiejszych czasach mo˝e byç jeszczenacechowana „cierpieniami m∏odego Wertera” i bohaterów„Romea i Julii”, czy raczej powinniÊmy jà kwantyfikowaç zapomocà wielkoÊci ekonomicznych.

Jacek Pilas

èród∏a:www.myweb.dal.caRadosveta Ivanova-Stenzel, Werner Güth, Sigve Tjotta, Please, mar-ry me! An experimental study of risking a joint venture, 2004, Metro-economica, Vol. 55 (1), 1-21Tim Harford, The Logic of Life: The Rational Economics of an Irra-tional World, 2008

♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥

W przededniu rozpocz´cia nowegosemestru przypominamy wszystkimczytelnikom „Absolwenta”, i˝ na mocyPorozumienia z 18 listopada 2006 r. za-wartego pomi´dzy dwoma stowarzysze-niami cz∏onkowie Stowarzyszenia Ab-solwentów SGH mogà bezp∏atnie i bezzapisów uczestniczyç w wyk∏adach or-ganizowanych przez Uniwersytet Trze-ciego Wieku SGH.

Zwyczajowo ju˝ pe∏ny program wy-k∏adów przesy∏any jest pocztà do cz∏on-ków Stowarzyszenia Absolwentów wrazz bie˝àcym numerem „Gazety SGH”;publikowany jest tak˝e na stronie g∏ów-nej SGH (www.sgh.waw.pl) w zak∏adceuniwersytet trzeciego wieku. W wersjidrukowanej mo˝na go otrzymaç tak˝ew sekretariacie UTW w p. 103 w budyn-ku F.

W gronie s∏uchaczy Uniwersytetu jestok. 40% absolwentów SGPiS/SGH.Uczestnictwo w wyk∏adach i ˝yciu Uni-wersytetu jest dla nich jednà z formutrzymywania wi´zi ze Szko∏à, kultywo-wania jej tradycji, pozwala jednoczeÊnieaktualizowaç wiedz ,́ spotykaç dawnychkolegów ze studiów.

Pozostali s∏uchacze UTW SGH,w dwóch trzecich z wy˝szym wykszta∏-ceniem, reprezentujà bardzo ró˝nicowa-ny przekrój zawodowy: od nauczycieliró˝nych szczebli, poetów i artystów, po-przez dziennikarzy, in˝ynierów, pracow-ników medycznych, a˝ po pianistk ,́ or-ganist´ i profesora neurochirurgii. Wieluz nich posiada bogaty dorobek naukowy,wielu ma za sobà bardzo atrakcyjne ka-riery zawodowe, sà wÊród nich byli pra-cownicy ministerstw i urz´dów central-nych, placówek dyplomatycznych, han-dlu zagranicznego, posiadajàcy bardzobarwne biografie.

Poczytujemy sobie za zaszczyt, ˝echcà ucz´szczaç do Uniwersytetu Trze-ciego Wieku, a tym bardziej podkreÊlajàw wypowiedziach, jak cenià sobie t´„uczelni´” i jak wielkà satysfakcj´ spra-wia im uczestniczenie w jej zaj´ciach.

To ogromne wyzwanie dla organizato-rów, bo wyk∏ady muszà byç najwy˝szejklasy.

Program edukacyjny Uniwersytetujest wi´c skonstruowany tak, aby ka˝dymóg∏ znaleêç w nim coÊ interesujàcegodla siebie. Tematyka wyk∏adów obejmu-je zarówno nauki ekonomiczne, polskiei Êwiatowe finanse oraz nauki prawnei spo∏eczne – nawiàzujàce do linii pro-gramowej Szko∏y, jak i tematyk´ kultu-ry, sztuki, zdrowia, starych cywilizacji,polityki i ciekawostek ze Êwiata itp.

Szczególnie cenione przez s∏uchaczyzarówno ze wzgl´du na tematyk ,́ jaki charyzmatycznych wyk∏adowców sàcykle:

1. Filozofia – zapraszamy na dwugo-dzinne wyk∏ady prof. Tadeusza St´pnia:

1 marca br., godz. 17.10-18.50,26 kwietnia br., godz. 17.10-18.50,10 maja br., godz. 17.10-18.50.

2. Tematyka amerykaƒska i stosunkipolsko-amerykaƒskie majàce ju˝ ponad400-letnià histori .́ W tym semestrzeo pierwszych damach Ameryki i roli, ja-kà odgrywajà w Bia∏ym Domu, nie tylkoprzy boku swoich m´˝ów – prezydentówStanów Zjednoczonych, opowiada∏ b´-dzie nasz sta∏y wyk∏adowca prof. LonginPastusiak. Oto tematy wyk∏adów:

Kim jest ˝ona prezydenta UTW? –3 marca br., godz. 16.20,

Stylowa Jacquelin Kennedy –10 marca br., godz. 16.20,

Partnerka prezydenta – Hillary Clin-ton – 21 kwietnia br., godz. 16.20,

Kim jest Michelle Obama? – 12 majabr., godz. 16.20.

3. Ogromnà publicznoÊç przyciàgajàwyk∏ady z psychologii prowadzoneprzez znanà psychoterapeutk´ Panià Zu-zann´ Celmer, obejmujàce problematy-k´ bliskà ka˝demu cz∏owiekowi:

Siedem filarów zdrowia, czyli doda-waç ˝ycia do lat, a nie lat do ˝ycia –22 lutego br., godz. 17.10-18.50,

Przemoc w rodzinie – 22 marca br.,godz. 17.10-18.50,

Wywieranie wp∏ywu na ludzi –17 maja br., godz. 17.10-18.50.

W ramach tzw. Klubu W∏oskiegoUTW SGH znajdziecie Paƒstwo tak˝ewiele bardzo ciekawych wyk∏adów z kul-tury i sztuki, historii Polski, problematykiUnii Europejskiej, historii polskiej dyplo-macji, folkloru, muzyki i innych.

W Internetowym Klubie SenioraUTW SGH (sala 208, budynek A) znaj-duje si´ salonik internetowy, prowadzo-na jest dzia∏alnoÊç klubowa, m.in. ko∏abryd˝owego, klubu piechurów, ko∏a po-etów i warsztaty rysunkowe.

Hitem tego semestru b´dà legendy es-trady: Edith Piaf (28 kwietnia br., godz.16.20), Agnieszka Osiecka (2 czerwcabr., godz. 16.20) i Maria Callas (9 czerw-ca br., godz. 16.20) – ich kariery, wspo-mnienia, anegdoty ilustrowane archiwal-nym materia∏em filmowym.

Wcià˝ poszukujemy nowych inspira-cji i pomys∏ów, ws∏uchujemy si´ w g∏o-sy i uwagi s∏uchaczy, z pokorà przyjmu-jemy krytyk ,́ wykorzystujemy zdobytedoÊwiadczenia dla doskonalenia swojejpracy. Mi´dzy innymi doÊwiadczeniai wspomnienia z ostatniej Wigilii 2009pozostanà na d∏ugo w pami´ci seniorów,bo spotkanie wigilijne musia∏o odbyçsi´ na korytarzu. Zmusi∏o nas to dozmiany formu∏y spotkaƒ ÊwiàtecznychUTW SGH.

Tegoroczna Wielkanoc w UTW SGHodb´dzie si´ wi´c bez tradycyjnego jaj-ka, mazurka i zaproszonych goÊci, któ-rzy nie przychodzà, ale za to w towarzy-stwie znanej aktorki Pani Gra˝ynyBarszczewskiej, która ma bardzo wielufanów wÊród s∏uchaczy UTW SGH,i która z wielkà przyjemnoÊcià przyj´∏anasze zaproszenie. Zapraszamy wi´ccz∏onków Stowarzyszenia Absolwen-tów (z Kartà Absolwenta) na wielkanoc-ne spotkanie ze s∏uchaczami UTW SGHi Panià Gra˝ynà Barszczewskà 31 marcabr. na godz. 16.30.

Krystyna LewkowiczPrezes UTW SGH

Miesi´cznik Stowarzyszenia Absolwentów SGH

ABSOLWENTwww.sgh.waw.pl/absolwent/ numer 2/10, luty 2010

UTW SGH zaprasza na wyk∏ady

2 ABSOLWENT 2/10 (19)

Ka˝de przedsi´biorstwo, niezale˝nieod swojej wielkoÊci i bran˝y, w którejprowadzi dzia∏alnoÊç, musi liczyç si´z mo˝liwoÊcià znalezienia si´ w kryzy-sie. Kryzysem mo˝e byç obj´ta ca∏a go-spodarka, sektor, w którym funkcjonujeprzedsi´biorstwo, ca∏e przedsi´biorstwolub te˝ jego pojedyncze funkcje.

W badaniach nad istotà kryzysuprzedsi´biorstwa najcz´Êciej wyodr´b-niç mo˝na dwa podstawowe nurty: nurtekonomiczny oraz nurt przedstawicieliNauk zarzàdzania. W przypadku bada-nia kryzysu przez ekonomistów najcz´-Êciej przewa˝a tendencja do wypraco-wania narz´dzia pozwalajàcego przewi-dywaç i mierzyç kryzys w oparciuo analiz´ wskaêników finansowych,a tak˝e wnioskowanie w oparciu o mo-dele ekonometryczne tak, aby z jak naj-wi´kszym prawdopodobieƒstwem mócoszacowaç ryzyko niewyp∏acalnoÊciprzedsi´biorstwa.

W przypadku przedstawicieli nauko zarzàdzaniu w∏aÊciwie ka˝dy z nurtówzarzàdzania strategicznego stara si´ od-powiedzieç na pytanie, w jaki sposóbmo˝e powstaç kryzys przedsi´biorstwai w jaki sposób powinna organizacja po-st´powaç, aby ustrzec si´ kryzysu.

Do najpopularniejszych koncepcji za-rzàdzania wyjaÊniajàcych mechanizmkryzysu przedsi´biorstwa mo˝na zali-czyç: koncepcj´ rozwoju organizacjiprzez kryzys L.E. Greinera, koncepcj´teorii konkurencji M.E. Portera, koncep-cj´ zasobowà G. Hamela i C.K. Prahala-da oraz koncepcj´ migracji wartoÊciA. Slywotzky’ego.

W koncepcji L.E. Greinera kryzysprzedsi´biorstwa jest nierozerwalniezwiàzany z rozwojem organizacji. Z jed-nej strony jego kolejne stadia sà efektemrozwoju organizacji (a co za tym idzierozrostu jej struktur), a z drugiej zaÊ ko-lejne stadia kryzysu sà czynnikamisprzyjajàcymi dalszemu rozwojowi (or-ganizacja podejmujàc dzia∏ania prze-zwyci´˝ajàce kolejne stadia kryzysu,umacnia si´ – co umo˝liwia jej dalszyrozwój).

Wed∏ug koncepcji Greinera nowoutworzone przedsi´biorstwo, je˝eli tylkojego w∏aÊciciele i za∏o˝yciele wyka˝à si´wystarczajàcà innowacyjnoÊcià, po pew-nym czasie zacznie si´ rozwijaç. Rozwo-jowi przedsi´biorstwa najcz´Êciej towa-rzyszy jego rozrost, który po przekrocze-niu pewnego poziomu wielkoÊci utrud-nia sprawne zarzàdzanie grupie w∏aÊci-cieli–za∏o˝ycieli. Je˝eli osoby dotych-

czas zarzàdzajàce przedsi´biorstwemuÊwiadomià sobie brak mo˝liwoÊci dal-szego sprawnego zarzàdzania i zdecydu-jà si´ na przekazanie cz´Êci swoichuprawnieƒ decyzyjnych zewn´trznymmened˝erom, organizacja uzyska impulsdo dalszego rozwoju. W przeciwnym ra-zie kryzys nie tylko uniemo˝liwi dalszyrozwój, ale równie˝ mo˝e doprowadziçdo znacznego pogorszenia si´ potencja∏ukonkurencyjnego przedsi´biorstwa.

Innà popularnà koncepcjà wyjaÊnia-jàcà zjawisko kryzysu w organizacji jestkoncepcja wywodzàca si´ z teorii kon-kurencji M. Portera. Zgodnie z nià kry-zys dla przedsi´biorstwa oznaczaprzede wszystkim niemo˝noÊç budowytrwa∏ych przewag konkurencyjnych.Wed∏ug M. Portera brak konkurencyj-noÊci przedsi´biorstwa wynika z niedo-stosowania jego wewn´trznego poten-cja∏u strategicznego do zmian otocze-nia. Nieumiej´tne wykorzystywanieszans lub ignorowanie zagro˝eƒ dopro-wadza w konsekwencji do zmniejszaniazysków, co przyczynia si´ do dalszegopogorszenia pozycji konkurencyjneji tym samym jeszcze bardziej os∏abiazdolnoÊç przedsi´biorstwa do konkuro-wania w przysz∏oÊci, pot´gujàc skal´kryzysu.

Kluczem do wyjÊcia z sytuacji kryzy-sowej wed∏ug powy˝szej koncepcji jestpodejmowanie dzia∏aƒ na rzecz poprawykonkurencyjnoÊci przedsi´biorstwa –dzia∏ania innego rodzaju umo˝liwià je-dynie odsuni´cie skutków kryzysuw czasie. Warunkiem wzmocnienia kon-kurencyjnoÊci przedsi´biorstwa jest cià-g∏e monitorowanie zmian otoczenia(przynajmniej w wymiarze pi´ciu si∏konkurencji). WÊród zwolenników kon-cepcji Portera najbardziej zalecanymdzia∏aniem zapobiegajàcym wystàpieniusytuacji kryzysowej jest systematyczneprzeprowadzanie przez przedsi´biorstwoanalizy strategicznej i ciàg∏e doskonale-nie jej narz´dzi.

Kolejnà koncepcjà wyjaÊniajàcà me-chanizm kryzysu przedsi´biorstwa jest koncepcja zasobowa G. Hamelai C.K. Prahalada. Zgodnie z nià przed-si´biorstwu grozi kryzys, je˝eli nie jestw stanie wypracowaç kluczowych kom-petencji, czyli takiej kombinacji umie-j´tnoÊci produkcyjnych i zdolnoÊci ka-dry mened˝erskiej, które przyczynià si´do taƒszego lub szybszego wprowadze-nia przewag konkurencyjnych. Je˝eliprzedsi´biorstwo nie posiada umiej´tno-Êci, które:

– przyczyniajà si´ do wzrostu postrze-ganej przez klienta wartoÊci produktu,

– rzadko wyst´pujà u konkurentów(i nie istnieje niebezpieczeƒstwo, ˝e kon-kurencja umiej´tnoÊci nab´dzie) oraz

– mogà byç wykorzystywane w ró˝-nych sferach dzia∏alnoÊci przedsi´bior-stwa, to prawdopodobieƒstwo znalezie-nia si´ w sytuacji kryzysowej znaczniewzrasta. Sposobem przeciwdzia∏ania jestodpowiednie zarzàdzanie zasobami, ichw∏aÊciwe rozwijanie, ochrona (tworzeniebarier utrudniajàcych konkurentom ko-piowanie przyj´tego modelu zasobów)oraz dopasowanie struktury zasobów dozmian otoczenia.

Nieco inaczej przyczyny kryzysuprzedsi´biorstw wyjaÊnia A. Slywotzkyw koncepcji migracji wartoÊci. Wed∏ugniego kryzys w przedsi´biorstwie jestnast´pstwem przep∏ywu wartoÊci z jed-nych firm do drugich. Najcz´Êciej jestto zwiàzane z odp∏ywem wartoÊciz bran˝ schy∏kowych do nowo tworzo-nych sektorów lub zjawiskiem przep∏y-wu wartoÊci w stron´ koƒcowych fazÊcie˝ki ekonomicznej w ramach jedne-go sektora. Przedsi´biorstwo, które niemonitoruje przep∏ywu wartoÊci i nie po-dejmuje dzia∏aƒ zmierzajàcych do po-dà˝ania za wartoÊcià, pr´dzej czy póê-niej znajdzie si´ w sytuacji kryzysowej.Sposobem przeciwdzia∏ania kryzysomzwiàzanym z odp∏ywem wartoÊci jestpodporzàdkowanie wszystkich obsza-rów funkcjonowania organizacji w takisposób, aby jak najlepiej dostosowaç si´do zmieniajàcych si´ preferencji koƒco-wych odbiorców. Wa˝ne jest, abywszelkie modyfikacje strategii przed-si´biorstwa by∏y powiàzane ze zmiana-mi ∏aƒcucha wartoÊci przedsi´bior-stwa – w przeciwnym razie brak zmian∏aƒcucha wartoÊci uniemo˝liwi przed-si´biorstwu podà˝anie za odp∏ywajàcàwartoÊcià i doprowadzi do odtworzeniawczeÊniejszych nawyków i sposobówdzia∏ania organizacji, co jeszcze bar-dziej utrudni dostosowanie organizacjido nowych zmian w otoczeniu.

W zasadzie ka˝da szko∏a zarzàdzaniastworzy∏a w∏asny model wyjaÊniajàcymechanizm sytuacji kryzysowej przed-si´biorstwa. Ka˝da z koncepcji proponu-je równie˝ metodologi´ przeciwdzia∏a-nia sytuacji kryzysowej, a mimo to kry-zys jest zjawiskiem permanentnie towa-rzyszàcym funkcjonowaniu przedsi´-biorstw, z czego dla cz´Êci z nich poja-wienie si´ sytuacji kryzysowej koƒczysi´ w konsekwencji upad∏oÊcià. Dzieje

Wybrane koncepcje badania kryzysu przedsi´biorstwa

3luty 2010

Co najbardziej utkwi∏o Pani w pa-mi´ci z czasów studiów w SGH?

Studiowa∏am w latach 1961–1966 naWydziale Handlu Zagranicznego, wtedySGPiS. Pami´tam Êwietnà atmosfer´ nazaj´ciach, grupy studenckie by∏y ma∏ei bardzo zintegrowane. Wyk∏adowcymieli wi´cej czasu dla studentów i rela-cje student–profesor by∏y bardziej bez-poÊrednie ni˝ dzisiaj.

Czy nadal utrzymuje Pani relacjeze znajomymi ze studiów?

Tak, oczywiÊcie. Wi´kszoÊç moichprzyjació∏ pozna∏am w∏aÊnie na stu-diach.

Czy któryÊ z przedmiotów na stu-diach szczególnie Panià zainteresowa∏(lub czy spotka∏a Pani profesora, któ-ry Panià szczególnie zainspirowa∏)?

Lubi∏am bardzo wyk∏ady profesoraWitolda Sierpiƒskiego i profesora Zbi-gniewa Kameckiego, ciekawy by∏ tak˝ewyk∏ad prowadzony przez profesoraMicha∏a Kaleckiego. S∏uchali go i stu-denci, i profesorowie, by∏o coÊ ekscytu-jàcego w poznawaniu nowego „kawa∏-ka” ekonomii. Podobna atmosfera pano-wa∏a na wyk∏adach profesora Paw∏a Sul-mickiego.

Dlaczego zdecydowa∏a si´ Pani narozpocz´cie kariery naukowej naUczelni?

Praca na uczelni by∏a swego rodzajukontynuacjà studiów, a studia na Wy-dziale HZ by∏y bardzo inspirujàce.Chcia∏am sprawdziç, czy potrafi´ do-brze prowadziç zaj´cia ze studentami,czy potrafi´ rozwijaç wiedz´ uzyskanàna studiach. Wydawa∏o mi si ,́ ˝e pracanaukowa i dydaktyczna jest du˝o bar-dziej ciekawa ni˝ praca przy biurkuw Centrali Handlu Zagranicznego i dzi-siaj wiem, ˝e ten mój wybór by∏ dobry.

Co ceni Pani sobie najbardziejw pracy ze studentami?

ZmiennoÊç, ró˝norodnoÊç. Co rokuspotykam nowych m∏odych ludzi, ka˝dynast´pny rocznik jest w jakiÊ sposóblepszy od poprzedniego. Ten fakt by∏szczególnie wa˝ny w okresach, gdy sy-tuacja w kraju nie nastraja∏a optymi-stycznie.

Jak w kilku s∏owach opisa∏abyPani studentów, którzy obecnie stu-diujà w SGH?

Dzisiejsi studenci? Zaskakujàcamieszanka talentów, przedsi´biorczo-Êci, niepewnoÊci i zagubienia.

Oprócz pracy naukowej pe∏ni∏aPani wiele ró˝nych funkcji. Którez tych doÊwiadczeƒ zawodowychwspomina Pani najlepiej?

Mia∏am niebywa∏à okazj´ poznaç „odÊrodka” zarówno prac´ Sejmu, jak i pra-c´ rzàdu. I w∏aÊnie to po∏àczenie uwa-˝am za najbardziej cenne doÊwiadczeniezawodowe. Praktycznà wiedz´ na temattworzenia prawa w Polsce wykorzystuj´teraz w mojej pracy naukowej.

A co do tej pory postrzega Pani ja-ko najwi´ksze wyzwanie?

Nie bardzo wiem, jak odpowiedzieçna to pytanie. Zawsze chyba jest tak, ˝eproblem, z którym si´ aktualnie zmaga-my, wydaje si´ najwa˝niejszy. Wa˝nychwyzwaƒ by∏o wiele, wszystkie ciekawei dajàce du˝o satysfakcji. Chyba najbar-dziej trudne, ale i ekscytujàce by∏y nego-cjacje z firmà Toyota dotyczàce realiza-cji 2 inwestycji na terenie Wa∏brzyskiejSpecjalnej Strefy Ekonomicznej.

Pe∏nienie tak wiele ró˝nych funkcjiwià˝e si´ niewàtpliwie z ci´˝kà pracài poÊwi´ceniem. Czy mimo to udaje si´Pani znaleêç troch´ wolnego czasu dlasiebie?

Z du˝à iloÊcià pracy tak, ale nie na-zwa∏abym tego poÊwi´ceniem, a wieleobowiàzków i szybkie tempo ˝yciazmusza do dobrej organizacji. Mo˝nawi´c znaleêç czas dla siebie. Bardzolubi´ odpoczywaç…w kuchni, gotowa-nie to moja pasja. Równie mi∏y jestczas z dobrà ksià˝kà, ciekawy koncertw filharmonii, a tak˝e d∏ugi spacerz psem.

Jak z perspektywy czasu ocenia Pa-ni znaczenie ukoƒczonych studióww rozwoju Pani kariery zawodowej?

Studia bardzo dobrze przygotowa∏ymnie i moich kolegów do pracy. Uczy∏ysamodzielnego myÊlenia, otwartoÊci na in-ne kraje i innych ludzi. Program stanowi∏w∏aÊciwà mieszank´ wiedzy teoretycznej

i praktycznej, nie zamyka∏ nas w zbyt wà-skich Êcie˝kach specjalizacyjnych.

Czy wed∏ug Pani utrzymywanie re-lacji Uczelni z absolwentami jest wa˝-ne?

Tak, na pewno tak. Inicjowaç i piel´-gnowaç takie kontakty powinny obiestrony: i uczelnia, i absolwenci. Wydajemi si ,́ ˝e SGH nie docenia jeszczew pe∏ni wartoÊci, jakie mogà wnieÊç ab-solwenci w rozwój uczelni. Absolwencisà traktowani uroczyÊcie i sporadycznie.Zbyt rzadko wykorzystuje si´ ich do-Êwiadczenie i wiedz´ przy reformie pro-gramów nauczania, wyborze tematówbadaƒ naukowych, a tak˝e w rozwiàzy-waniu trudnoÊci finansowych uczelni.Niektórzy z zagranicznych absolwentówSGPiS/SGH pe∏nià wa˝ne funkcjew rzàdach swoich krajów czy organiza-cjach mi´dzynarodowych. Obawiam si ,́˝e nic lub bardzo ma∏o zrobiono, by na-wiàzaç z nimi kontakt.

Co chcia∏aby Pani przekazaç absol-wentom, którzy w∏aÊnie niedawnoopuÊcili mury naszej szko∏y?

Najmodniejsze ostatnio terminyw dyskusji o szkolnictwie wy˝szym tokonkurencja i rankingi. Sukcesy zawo-dowe absolwentów to te˝ jeden z mierni-ków jakoÊci uczelni. Pami´tajcie o tym!

Dzi´kuj´ za rozmow´.

dr hab. Ewa Freyberg, profesor SGH,Katedra Ekonomii II, Kolegium Go-spodarki Âwiatowej. Absolwentka Wy-dzia∏u Handlu Zagranicznego SGPiS,w latach 1994–1997 by∏a podsekreta-rzem stanu w Ministerstwie SkarbuPaƒstwa, w latach 1997–2001 – pos∏emna Sejm, natomiast w latach 2001–2003pe∏ni∏a funkcj´ podsekretarza stanuMinisterstwie Gospodarki, a w latach2003–2004 w Ministerstwie EdukacjiNarodowej i Sportu.

O studiach w SGH z prof. Ewà Freybergrozmawia∏a Olga Biaduƒ

si´ tak mimo i˝ w podejÊciu zarzàdzaniastrategicznego do zjawiska kryzysuw przedsi´biorstwie przewa˝a poglàd, ˝ekryzysy mogà byç przewidywane z od-

powiednim wyprzedzeniem umo˝liwia-jàcym przygotowanie si´ organizacji, dokryzysów mo˝na si´ przygotowaç oraz˝e skutki kryzysów mo˝na ograniczaç,

tym samym unikajàc konsekwencji wy-stàpienia negatywnych zjawisk kryzyso-wych.

Bartosz Majewski

W ostatnich miesiàcach w mediachdoÊç cz´sto mo˝na us∏yszeç informacjedotyczàce zawartego jesienià 2009 rokuPorozumienia pomi´dzy TP SA a Urz´-dem Komunikacji Elektronicznej(UKE). Czym jest owo Porozumieniei co si´ za nim kryje? Obserwatorzy sy-tuacji na polskim rynku telekomunika-cyjnym z pewnoÊcià wiedzà, ˝e sposóbfunkcjonowania rynku Internetu i telefo-nii stacjonarnej ró˝ni si´ od rynków, naktórych dostarczane sà klientom us∏ugiinne ni˝ telekomunikacyjne.

TP SA, jako tzw. operator zasiedzia∏yprzez kilkadziesiàt lat swojej dzia∏alno-Êci, budowa∏a w∏asnà infrastruktur´ tele-komunikacyjnà, którà teraz na mocyobowiàzujàcych regulacji musi odsprze-dawaç innym operatorom chcàcym na„kablach” Telekomunikacji Polskiej SAÊwiadczyç konkurencyjne us∏ugi swoimklientom. Powoduje to, ˝e istniejà istotnewyzwania wp∏ywajàce na sposób zarzà-dzania firmà w stosunku do firm dzia∏a-jàcych na rynkach nieregulowanych.

Zgodnie z aktualnie obowiàzujàcymiw Unii Europejskiej ramami regulacyj-nymi w zakresie komunikacji elektro-nicznej, ka˝dy krajowy regulator jestobowiàzany do oceny stanu konkurencjina tzw. rynkach w∏aÊciwych (zdefinio-wane rynki produktowe, na którychÊwiadczone sà us∏ugi, np. rynek Interne-tu) oraz do na∏o˝enia proporcjonalnychÊrodków zaradczych w przypadku wy-znaczenia operatora o znaczàcej pozycjina tych rynkach. W Polsce krajowym or-ganem regulacyjnym, którego celem jestwspieranie uczciwej konkurencji w za-kresie Êwiadczenia us∏ug telekomunika-cyjnych m.in. przez zapewnienie opera-torom alternatywnym odpowiednich,niedyskryminacyjnych warunków dzia-∏alnoÊci, jest prezes Urz´du Komunika-cji Elektronicznej.

W oparciu o ustaw´ Prawo telekomu-nikacyjne prezes UKE wydaje decyzjeadministracyjne majàce wp∏yw na dzia-∏alnoÊç TP SA i ca∏ego rynku. Obejmujàone m.in. nakaz Êwiadczenia przez Tele-komunikacj´ Polskà SA us∏ug operato-rom alternatywnym, wynikajàcy z na∏o-˝onych na TP SA obowiàzków regula-cyjnych. W praktyce oznacza to ko-niecznoÊç hurtowej odsprzeda˝y mo˝li-woÊci korzystania z sieci dost´powej TPSA firmom konkurujàcym z nià na ryn-

ku detalicznym. TP SA zobowiàzanajest wi´c umo˝liwiç operatorom, takimjak Netia, Dialog itd., wykorzystanie po-siadanych linii dost´powych (czyli ∏àczydoprowadzonych do domu potencjalne-go klienta) do Êwiadczenia us∏ug Inter-netu szerokopasmowego czy telefoniig∏osowej. Op∏ata, jakà nowy operatorp∏aci TP SA za dzier˝aw´ takiej linii,jest ustalana przez prezesa UKE.

Jak mo˝na si´ ∏atwo domyÊliç, tegotypu model biznesowy mo˝e powodo-waç pewne napi´cia pomi´dzy operato-rem udost´pniajàcym swojà sieç (w któ-rà latami inwestowa∏ cz´Êç w∏asnychprzychodów) a operatorami z niej korzy-stajàcymi. W celu uporzàdkowania ta-kiej sytuacji i wyeliminowania dyskry-minacji, prezes UKE wystàpi∏ w drugiejpo∏owie 2007 roku z pomys∏em podzia-∏u TP SA na dwie firmy (dyrektywyunijne w uzasadnionych przypadkachpozwalajà na zastosowanie takiego na-rz´dzia). Jedna mia∏aby si´ zajmowaçhurtowym Êwiadczeniem us∏ug dzier˝a-wy infrastruktury wszystkim przedsi´-biorcom telekomunikacyjnym (TP SAoraz innym operatorom na tych samychzasadach), a druga prowadziç dotych-czasowà dzia∏alnoÊç TP SA na rynkudetalicznym, czyli sprzedawaç swojeus∏ugi na sieci kupionej od spó∏ki zaj-mujàcej si´ sprzeda˝à infrastruktury.Zlikwidowana mia∏a wi´c zostaçtzw. pionowa integracja przedsi´bior-stwa (zintegrowany ca∏oÊciowy procesod technicznego dostarczania us∏ugi dojej sprzeda˝y na rynku detalicznym).

Rozwiàzanie to, okreÊlone jako „sepa-racja funkcjonalna”, zastosowane zosta-∏o w 2005 roku na rynku brytyjskim,gdzie dosz∏o do podzia∏u operatora Bri-tish Telecom i wydzielenie cz´Êci hurto-wej (wydzielona cz´Êç zyska∏a nazw´Openreach). Mia∏o ono zagwarantowaçoddzielenie dostarczania zgodnie z obo-wiàzkiem niedyskryminacji us∏ug hurto-wych i dost´powych od sprzeda˝y us∏ugdo klienta koƒcowego.

Po dwuletniej dyskusji i przygotowaniuszeregu analiz oraz opinii prawnych orazpo finalnych negocjacjach 22 paêdziernika2009 r. TP SA i UKE podpisa∏y tzw. Poro-zumienie. Porozumienie jest dobrowol-nym zobowiàzaniem stron (UKE i TPSA), majàcym na celu procesowe oraz sys-temowe uporzàdkowanie zagadnieƒ zwià-

zanych z regulacjà rynku mi´dzyoperator-skiego, tak aby do minimum ograniczyçingerencj´ regulatora w funkcjonowanierynku i wprowadziç na nim pewnego ro-dzaju mechanizm samoregulujàcy. W ra-mach Porozumienia TelekomunikacjaPolska SA zobowiàza∏a si´ do realizacjidzia∏aƒ u∏atwiajàcych wspó∏prac´ opera-torom alternatywnym z TP SA oraz do no-wych inwestycji w infrastruktur´ teleko-munikacyjnà (wybudowanie i moderniza-cja 1,2 mln linii abonenckich). Urzàd Ko-munikacji Elektronicznej zawiesi∏ nato-miast post´powanie majàce na celu wpro-wadzenie podzia∏u TP SA. Z punktu wi-dzenia Telekomunikacji Polskiej SAoznacza to uzyskanie wi´kszej stabilnoÊciotoczenia biznesowego, co przek∏ada si´na korzyÊci zwiàzane przede wszystkimze spadkiem ryzyka inwestycyjnego orazpoprawà wiarygodnoÊci firmy na rynkachfinansowych. Z punktu widzenia operato-rów alternatywnych to ∏atwiejsze dotarciedo klienta i efektywniejsza sprzeda˝ swo-ich us∏ug. Dla nas to szybszy Internet zamniej i taƒsze rozmowy.

Jacek BrzozowskiAutor jest ekspertem ds. analiz strate-

gicznych w Telekomunikacji PolskiejSA. Absolwent SGH na kierunku mi´-dzynarodowe stosunki gospodarczei polityczne.

1 TreÊç artyku∏u odzwierciedla prywatne po-glàdy autora i nie mo˝e byç w ˝aden sposóbuto˝samiana ze stanowiskiem TP SA w da-nym temacie.

4 ABSOLWENT 2/10 (19)

ABSOLWENTMiesi´cznik Stowarzyszenia

Absolwentów SGH

redaktor naczelnyPiotr Wachowiak

redaktor prowadzàcyAnna Matysiaktel. 22 564 98 36e-mail: swsgh@sgh.waw.pl

zespó∏ redakcyjnyKrystyna LewkowiczBartosz MajewskiOlga Biaduƒ

Adres redakcjiStowarzyszenie Absolwentów SGH„Absolwent” al. Niepodleg∏oÊci 162, pok. 13302-554 Warszawa

Zarzàdzanie strategiczne przedsi´biorstwemtelekomunikacyjnym w warunkach rynku regulowanego

na przyk∏adzie Telekomunikacji Polskiej SA1