MUZYKA, TANIEC I RUCHzabawy rytmiczno – ruchowe

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 czerwca 2016 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli oraz innych form wychowania (Dz. U. z dn. 23 czerwca 2016 r. poz. 895)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009r. w sprawie dopuszczenia do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników (Dz. U. Nr 89 poz. 730)

Autorki: nauczycielki PM Nr 140

A. Bedyńska – KowalczykB. Łabęcka

K. NowakK. Piaskowska

J. RosiakR. Skonieczna

M. StachowskaM. Twardowska

M. Woźniak

WPROWADZENIE

Muzyka jest językiem uniwersalnym, pełnym, często intuicyjnym

i może stanowić najbardziej odpowiedni sposób dla wyrażania spontaniczności

R. Gloton, C.Clero

Muzyka, to ta dziedzina sztuki, która odgrywa ogromną rolę w życiu każdego człowieka. Dostarcza ona wiele radości i piękna, rozwija wyobraźnię, budzi różnorodne emocje i daje odprężenie psychiczne, wzbogaca doświadczenia i wpływa na wszechstronny rozwój osobowości współczesnego człowieka.

Pracując z dziećmi w wieku przedszkolnym, obserwujemy jakie wielkie znaczenie w ich edukacji ma muzyka. Każde dziecko ma potrzebę śpiewu, tańca, gry, muzycznej zabawy, tworzenia własnych piosenek i wyliczanek, komponowania melodii do wierszyków czy wymyślania rytmów i odtwarzania ich na instrumentach perkusyjnych. Częsty kontakt dzieci z muzyką pozwala zrozumieć otaczający ich świat, wyrazić pragnienia, uczucia i wyobrażenia, rozwija wrażliwość zmysłową i pobudza proces spostrzegania, koncentrację uwagi, wpływa na rozwój mowy i wzbogacenie słownictwa oraz rozwija inwencję twórczą. Małe dzieci lubią być twórcami, są kreatywne z natury. Tworzenie sprawia im wielką radość i satysfakcję, dlatego, tę wspaniałą zdolność należy w nich pielęgnować i rozwijać. Największe możliwości twórczego działania daje właśnie muzyka. Dlatego też, ona pojawia się każdego dnia w naszej pracy i wykorzystywana jest we wszystkich obszarach aktywności edukacyjnej dzieci. Zabawy i zajęcia muzyczne są źródłem radości, dają odprężenie oraz inspirują dzieci do twórczych zachowań. Do najczęściej stosowanych form wychowania muzycznego w przedszkolu należą: śpiew, zabawy rytmiczne, agogiczne i zabawy ruchowe przy muzyce, taniec, gra na instrumentach perkusyjnych. Jedną z podstawowych form ekspresji dziecka jest śpiew, natomiast piosenka to najprostszy utwór muzyczny, który dziecko potrafi przeżyć, zrozumieć,

2

zapamiętać i odtworzyć. Zbiorowy śpiew w grupie przedszkolnej stanowi jedno z pierwszych doświadczeń dziecka we wspólnym działaniu. Naturalną potrzebą dziecka w wieku przedszkolnym jest ruch. Dziecko: biega, podskakuje, skacze, klaszcze w dłonie, porusza każdą częścią ciała. Gdy usłyszy muzykę, zaczyna tańczyć wykorzystując te codzienne ruchy. Zabawy ruchowe przy muzyce pozwalają zaspokoić tę naturalną potrzebę małego dziecka, wyrazić jego osobowość, uczucia, myśli i emocje, są one okazją do nawiązywania kontaktów i komunikowania się z otoczeniem. Dziecko pozbawione ruchu staje się niespokojne i pełne zahamowań. Zabawy i ćwiczenia taneczno – ruchowe mają olbrzymi wpływ na rozwój spostrzegawczości, pamięci, koncentracji, koordynacji wzrokowo – ruchowej oraz orientacji w schemacie własnego ciała i w przestrzeni. Rozbudzają wyobraźnię dziecka, mobilizują go do działania i rozwiązywania zadań według własnych pomysłów, dają możliwość do twórczości i kreatywności. Bardzo lubianą przez dzieci formą umuzykalnienia jest gra na instrumentach perkusyjnych. Dzięki niej rozwija się poczucie rytmu oraz kształtuje wrażliwość dziecka na barwę. Wspólne muzykowanie jest doskonałym środkiem rozwijania sprawności manualnych dziecka oraz wpływa na jego koncentrację uwagi i zdyscyplinowanie. Wieloletnie doświadczenie w pracy z przedszkolakami, nasza wiedza i umiejętności muzyczne a przede wszystkim chęć rozbudzania w naszych wychowankach wrażliwości na sztukę, rozwijania ich inteligencji, aktywności i kreatywności oraz sprawności fizycznej skłoniło nas do napisania tego programu.

Program Muzyka, taniec i ruch oparty jest na naturalnej potrzebie ruchu i aktywności dziecka, a głównym założeniem jest kształcenie i rozwijanie umiejętności muzycznych oraz podstawowej wiedzy o muzyce, poprzez trzy sposoby przeżycia muzyki: ruch, śpiew i tworzenie. Ważnym elementem programu jest wykorzystywanie muzyki żywej, improwizowanej na instrumentach – pianinie, gitarze, keyboardzie CASIO oraz bogatej płytoteki. Zabawy i zajęcia powadzone są według systemów stworzonych przez wybitnych muzyków i pedagogów: E. J. Dalcroze`a, C. Orffa i Z. Kodaly`a, które uważa się za najpełniejsze, najdokładniejsze i najdojrzalsze pod względem artystycznym, i pedagogicznym. Charakteryzują się one tym, że główny nacisk położono na czynne uczestnictwo wszystkich dzieci, angażujące aktywność i współpracę.

CELE OGÓLNE:

3

Uwrażliwienie na różne elementy muzyki Kształcenie estetyki ruchów oraz wyrabianie umiejętności świadomego

podporządkowania ruchów muzyce.Kształtowanie harmonijnego rozwoju psychofizycznego dziecka ze

szczególnym uwzględnieniem zdolności muzycznych.Rozwijanie twórczej postawy, samoekspresji i aktywności.Uczenie nawiązywania bliskiego, serdecznego kontaktu z innymi

osobami.Identyfikowanie i nazywanie różnych stanów emocjonalnych.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

Kształtowanie wrażliwości na zmianę tempa, dynamiki, wysokości dźwięku, linię i frazę muzyczną, metrum

Uwrażliwianie na estetykę ruchu.Poznanie swojego ciała, jego schematu i integracji poszczególnych

części.Rozwijanie sprawności ruchowej i koncentracji uwagi.Wzmacnianie cech motorycznych: szybkość, siła, wytrzymałość. Poprawienie percepcji słuchowej, wzrokowej, ruchowejZachęcanie do twórczej aktywności oraz improwizacji wokalnej,

rytmicznej, werbalnej, ruchowej, Układanie tekstu do wysłuchanej melodii oraz melodii do wybranego

tekstu.Wykonywanie układów tanecznych do choreografii nauczycielek.Nauka elementów wybranych tańców.Wyrobienie poczucia rytmu, słuchu.Wdrażanie do umiejętności słuchania muzyki.Poznawanie i różnicowanie dźwięków instrumentów muzycznych.Zapoznanie z nazwą, budową i sposobem gry na instrumentach

muzycznych (perkusyjnych, flażolecie)Eliminowanie nadmiernego niepokoju, drażliwości i impulsywnościBudowanie pozytywnego obrazu swojej osobyRozwijanie zdolności komunikacyjnych

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA dziecko:

Śpiewa piosenki z repertuaru dziecięcegoUczestniczy w zabawach rytmicznychKształci umiejętność poczucia rytmu i swobody ruchu

4

Potrafi improwizować ruch do danej muzykiZna układy taneczne i potrafi je realizowaćPorusza się w rytm muzykiRozpoznaje i reaguje na elementy muzyki (tempo, dynamika, wysokość

dźwięku, linia i fraza muzyczna, metrum)Potrafi słuchać, patrzeć, tworzyć i wyrażać własne przeżycia w

kontaktach z muzykąRozpoznaje brzmienia instrumentów perkusyjnychPotrafi efektywnie współdziałać w grupieWyrabia pewność siebie, akceptację siebie samegoPotrafi współdziałać w zespoleOdczuwa radość i satysfakcję z pozytywnych efektów własnych działań

METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU:

Metody poglądowe – pokaz, wzór, przykład, koncert, nagranieMetody słowne – rozmowa, opowiadanie, objaśnienie, wyjaśnienie, instrukcja słowna, zagadkaMetody aktywizujące – uczenie się przez odkrywanie, poszukiwanie, przeżywanie i działanie, ćwiczeń, zadań stawianych do wykonania, aktywne słuchanie muzyki wg Batti Strauss

Dominującą formą pracy stosowaną w programie jest zabawa przy akompaniamencie żywej muzyki (akompaniamentu na instrumentach: pianino, gitara, keyboard CASIO) oraz mechanicznej . Wykorzystuje się następujące rodzaje zabaw:

Zabawy ze śpiewem – (śpiew i ćwiczenia słuchowo-głosowe; śpiewanie piosenek zbiorowo i indywidualnie)

Zabawy ilustracyjne (inscenizowanie piosenek, zjawisk przyrody, pogody według pomysłów dzieci)

Zabawy rytmiczno – ruchowe (marsze, biegi i podskoki w takt muzyki, ćwiczenia w improwizowaniu ruchu, realizacja ruchem zmiany tempa, rytmu i dynamiki; ćwiczenia hamująco – pobudzające; ćwiczenia z rekwizytami – piłki, tarcze, szarfy, chustki, laski itp.; ćwiczenia sprawności ruchowej i estetyki ruchu – prawidłowe stawianie nóg w chodzeniu, bieganiu, podskokach z zachowaniem prawidłowej postawy ciała;)

5

Zabawy rytmiczne (improwizowanie ruchu w określonym rytmie, rytmizowanie wierszy, rymowanek, tekstów piosenek, zabawy z gestodźwiękami oraz instrumentami perkusyjnymi)

Zabawy taneczne (oparte na cwale, biegu, podskokach, kroku polki, kroku walca, poloneza oraz korowody taneczne; tańce integracyjne oraz elementy tańców regionalnych – zeskok obunóż, przytup w rytmie dwie ósemki, ćwierć nuta; elementy aerobiku)

Inne formy pracy to:

Swobodna improwizacja:

InstrumentalnaWokalnaRuchowa Instrumentalno – wokalnaWokalno – ruchowa

Improwizacja kierowana przez nauczycielkęOpowieść ruchowaSłuchanie muzykiGra na instrumentach perkusyjnych (melodycznych i

niemelodycznych) dętych (flażolet)

FORMY ORGANIZACYJNE:

praca indywidualna – dziecko samodzielne wykonuje czynność;praca zbiorowa, wszystkie dzieci pracują wspólnie;praca zespołowa, dzieci pracują w stałych zespołach;praca grupowa, dzieci pracują w jednorazowych grupach.

Przy realizacji programu pomocne będą książki wspierające pracę nauczyciela:

Kalendarz muzyczny w przedszkolu – U. Smoczyńska – NachtmanMuzyka w przedszkolu – U. Smoczyńska – NachtmanNasze muzykowanie – E. SochaRuch i piosenka dla najmłodszych – M. BogdanowiczTańce i zabawy dla grupy – KLANZA

6

Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową – J. Stadnicka

Program Muzyka, taniec i ruch jest dostosowany do założeń Podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego z dnia 17 czerwca 2016 r.Obszar 8. Wychowanie przez sztukę – muzyka: różne formy aktywności muzyczno – ruchowej (śpiew, gra, taniec).

Dziecko kończące wychowanie przedszkolne :

1) śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym śpiewie, w tańcach i muzykowaniu;2) dostrzega zmiany charakteru muzyki (np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku) i wyraża je ruchem;3) wyraża stany emocjonalne, pojęcia i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami aktywności muzycznej – instrumentalnej (z użyciem instrumentów perkusyjnych oraz innych przedmiotów), wokalnej i ruchowej;4) w skupieniu słucha muzyki, w tym także muzyki poważnej

Uwagi dotyczące realizacji programu:

Treści programowe wprowadzane w ciągu roku szkolnego tematycznie związane są z planem pracy nauczycielek poszczególnych grup – dostosowane do aktualnej pory roku oraz wydarzeń z życia przedszkola. Zostały one pogrupowane według kryterium wieku, nauczycielki mogą jednak dowolnie dobierać treści do indywidualnych możliwości i potrzeb dziecka. Zajęcia realizujące program Muzyka, taniec i ruch odbywają się raz w tygodniu w klasie przedszkolnej danej grupy wiekowej wyposażonej w keyboard, gitarę i odtwarzacz płyt CD. Czas trwania zajęć jest dostosowany do poszczególnych grup wiekowych:

3- latki 15 – 20 minut4- latki 15 – 25 minut 5- latki 25 – 35 minut6- latki 30 – 40 minut Każde zajęcie rozpoczyna się zawsze muzycznym powitaniem oraz ćwiczeniami rytmicznymi wprowadzającymi: marsz, bieg i podskoki poprzedzającymi zajęcie właściwe. Środki dydaktyczne niezbędne do

7

pracy z dziećmi to przede wszystkim instrumentarium C. Orffa i instrumenty perkusyjne wykonane również z przedmiotów codziennego użytku oraz przybory i rekwizyty, takie jak: obręcze, szarfy, woreczki, laski gimnastyczne, tarcze, piłki, wstążki, apaszki, chusta animacyjna itp.

Ewaluacja:

Ocena programu jest dokonywana w trakcie ewaluacji. Główny cel ewaluacji to uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy założenia i cele programu zostały osiągnięte i czy program może być kontynuowany. Działania ewaluacyjne skierowane są na badanie osiągnięć wychowanków, własną ocenę pracy nauczycielek oraz ocenę programu edukacyjnego.Ewaluacja dokonana zostanie poprzez ankiety dla rodziców i nauczycieli co najmniej raz podczas realizacji programu, obserwacje dzieci w warunkach naturalnych, notatki prowadzących program nauczycielek.

W celu zebrania danych zostaną użyte:obserwacja dziecka w warunkach naturalnych,arkusz obserwacji dzieckazdjęcia, filmiki z udziałem dzieci w układach choreograficznychankiety,wywiad z rodzicami,dyskusja,

Po zakończeniu innowacji i podsumowaniu wniosków zostaną zapoznani dyrektor przedszkola,nauczyciele,rodzice,

Interpretacja wyników ewaluacji pozwoli ocenić wartość merytoryczną programu, oraz konieczności jego modyfikowania i przekształcania.

ZAŁĄCZNIKI:

8

Przykładowy rozkład treści programowych z podziałem na grupy wiekoweKarta obserwacji rozwoju aktywności muzycznej dziecka 3, 4, 5, 6 – letniegoZestaw zabaw muzyczno – ruchowych do badań

9

PROPON OWANY MIESIĘCZNY ROZKŁAD ZADAŃ I ĆWICZEŃ DLA DZIECI 3 – LETNICH

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA (CELE OPERACYJNE) dziecko:

- Odróżnia rejestry dźwięków wydobywanych na pianinie: niski i wysoki.- Określa czy muzyka jest głośna, czy cicha.- Rozpoznaje akompaniament szybki i wolny.- Odróżnia dźwięk wybranych czterech instrumentów perkusyjnych: bębenka, kołatki, grzechotki, trójkąta.- Rozpoznaje melodię znanej piosenki granej na pianinie, flecie lub nuconej bez słów.- Prawidłowo reaguje na kilka sygnałów dźwiękowych.- Potrafi zaśpiewać w całości lub we fragmentach około 8 piosenek.- Potrafi poruszać się w przestrzeni i ustawić się w kole wiązanym oraz w kole bez podania rąk, w rzędzie, tworząc pociąg; w

parach i w małych kilkuosobowych kółeczkach.- Potrafi poruszać się po okręgu koła idąc jedno za drugim, na sygnał zmieniać kierunek ruchu.- Wyrabia i rozwija pozytywne społeczne zachowania (asertywność, empatię, odpowiedzialność, samodzielność, współdziałanie w

grupie, samokontrolę)

WRZESIEŃ:

Zapoznanie dzieci z nowym otoczeniem, salą zabaw. Ustalenie zasad zachowania się podczas zajęć. Prezentacja instrumentu CASIO oraz różnych sposobów gry na nim.

Ćwiczenia słuchowe:- Rozpoznawanie skrajnych rejestrów – dźwięków wysokich i

niskich- Wprowadzenie kontrastów dynamicznych – bardzo cicho i

bardzo głośno- Rozpoznawanie tempa szybkiego i wolnego- Poznanie jednego sygnału muzycznego, oznaczającego

PAŹDZIERNIK:

Zapoznanie ze sposobem gry na bębenku, wykorzystanie drewnianych łyżek rytmizowania i grania fragmentów piosenki Jestem sobie przedszkolaczek.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe:- Utrwalenie kontrastowych pojęć: cicho – głośno, wysoko –

nisko, szybko – wolno oraz sygnału oznaczającego zbiórkę - Rozpoznawanie gestodźwięków: tupanie, klaskanie, pstrykanie- Miarowe klaskanie z towarzyszeniem instrumentu CASIO- Rytmizowanie słów i zdań związanych z jesienią

10

zbiórkę przy nauczycielce – siad skrzyżny- Aktywne słuchanie fragmentów utworu Cztery pory roku A.

Vivaldiego – Jesień.

Ćwiczenia ruchowe:- Chodzenie i bieganie w rozsypce przy akompaniamencie

ćwierćnut i ósemek- Próby skakania obunóż w miejscu piłeczki

Piosenki np. : Jabłuszko; Jestem sobie przedszkolaczek

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Marsz i bieg w rozsypce, skoki obunóż w miejscu, chodzenie

na palcach, na czworakach w zabawie Krasnoludki i wielkoludy, Jeżyki i wiewiórki

- Ustawianie się w rzędzie i w kole wiązanym, poruszanie się dookoła

- Ilustrowanie ruchem piosenki Przyszła jesień do parku- Ustawianie się w parach – szukanie sobie przyjaciela

Piosenki np. : Jestem sobie przedszkolaczek; Przyszła jesień do parku, Orkiestra jesienna

LISTOPAD:

Zapoznanie z brzmieniem i sposobem gry na grzechotce. Przygotowanie występu na uroczystość Pasowanie na przedszkolaka.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Reagowanie ruchem na zmiany tempa i dynamiki- Odróżnianie dźwięków kilku instrumentów (pianino, bębenek,

grzechotka)- Klaskanie motywów rytmicznych i fragmentów piosenek- Łączenie klaskania z mową: pada deszcz, wieje wiatr, jestem

zuch - Aktywne słuchanie utworów muzyki klasycznej: Pogoda,

Romanza W. A. Mozart

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Wprowadzenie kroku dosuwanego do przodu koniki- Formowanie koła wiązanego i marsz dookoła sali

GRUDZIEŃ

Zapoznanie dzieci z brzmieniem i sposobem gry na trójkącie. Przygotowanie krótkiego występu na Przedszkolnej Wigilii.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Utrwalanie pojęć: cicho – głośno, wolno – szybko, wysoko –

nisko, reagowanie ruchem na te kontrasty- Rozpoznawanie melodii poznanych piosenek wykonywanych

na instrumencie CASIO z użyciem brzmień różnych instrumentów, klaskanie ich fragmentów rytmicznych

- Zagadki słuchowe – rozpoznawanie odgłosów wydawanych przez wybrane przedmioty: łyżki, klucze, klocki

- Odróżnianie dźwięku trzech instrumentów perkusyjnych: bębenka, grzechotki, trójkąta

- Określanie charakteru muzyki kołysanki i marsza – do spania, do maszerowania

- Aktywne słuchanie utworów muzyki klasycznej: Sanna L. Mozart, Marsz z opery Baron cygański oraz kolęd i pastorałek

11

- Dobieranie się w pary- Marsz z unoszeniem kolan, bieg na palcach, skoki obunóż w

miejscu, czworakowanie i skoki w pozycji podpartego przysiadu zajączki

Piosenki np. : Jestem sobie przedszkolacze;, Przyszła jesień do parku, Pada deszcz

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Marsz w kole wiązanym i dookoła sali pojedynczo- Marsz parami dookoła sali, podział na dwie grupy: dziewczynki

i chłopcy- Skoki obunóż w miejscu, krok dosuwany do przodu –

utrwalanie- Próby podskoków z nogi na nogę

Piosenki np. : Przyszła zima do park;, Choinka mała, kolęda Przybieżeli do Betlejem

STYCZEŃ:

Przygotowanie krótkiego występu na uroczystość z okazji Dnia Babci i Dziadka.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Rozpoznawanie melodii znanych piosenek wykonywanych w

górnych rejestrach pianina- Reagowanie ustalonym ruchem na melodie trzech piosenek

granych na instrumencie- Odróżnianie trzech rodzajów akompaniamentu: do biegania,

do maszerowania, do spania- Zagadki i ćwiczenia wyrabiające umiejętność świadomego

słuchania i odróżniania odgłosów- Aktywne słuchanie utworów: Cztery pory roku – Zima A.

Vivaldi, Pizzicato L. Delibes

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Utrwalanie kroku dosuwanego w przód

LUTY:

Przygotowanie zabawy rytmiczno – ruchowej i przedstawienie jej na przedszkolnym balu karnawałowym.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Powtarzanie zabaw i ćwiczeń rozwijających słuch akustyczny i

muzyczny.- Powtarzanie głosem krótkich motywów melodycznych

opartych na tercji opadającej (na powitanie, na pożegnanie)- Improwizacje ruchowe do słyszanej muzyki: muzyka wolna w

niskim rejestrze – tańczy niedźwiedź, melodia w rytmie walca – tańczy laleczka, rytm punktowy – taniec pajaca)

- Aktywne słuchanie muzyki klasycznej: Gallop - D. Kabalewski, Gawot - Gossec, Polka - J. Strauss

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Nauka cwału bocznego w kole wiązanym w wolnym tempie,

bez odrywania nóg od podłogi

12

- Ćwiczenia w wykonywaniu podskoków z nogi na nogę- Próby wykonywania cwału bocznego- Marsz pojedynczo dookoła sali ze zmianą kierunku na sygnał

muzyczny- Zabawy i ćwiczenia rozwijające duże grupy mięśniowe – skoki,

czworakowanie, zabawy z woreczkami, z apaszkami

Piosenki np. : Bałwanki, Zimowe słonko; Tupu, tup po śniegu,

- Utrwalanie kroku dosuwanego do przodu- Ćwiczenia stóp: chód na palcach i na piętach- Próby chodzenia parami w różnych kierunkach sali za

prowadzącą parą- Zabawy z apaszkami – podrzucanie, chwytanie- Wyrabianie umiejętności ładnego poruszania się - unoszenie

kolan w czasie biegu i marszu, elastyczne uginanie kolan podczas skoków

Piosenki np. : Tupu, tup po śniegu; Dom dla lalek; Bal w przedszkolu.

MARZEC:

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Zagadki melodyczne – grane na różnych instrumentach w

środkowym i górnym rejestrze- Ćwiczenia emisyjne – powtarzanie głosem jednego, dwóch lub

trzech dźwięków. Śpiewanie nie zbyt głośne, wyraźne wymawianie tekstu.

- Powtarzanie i utrwalanie poznanych pojęć: cicho – głośno, wolno – szybko, nisko – wysoko, muzyka do spania – do biegania.

- Próby grania na instrumentach – grzechotce, bębenku.- Aktywne słuchanie utworów muzyki klasycznej: Cztery pory

roku – Wiosna A. Vivaldi, Obrazki z wystawy – I. Musorgski

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Ćwiczenie umiejętności lekkiego biegania i unoszenia kolan w

czasie biegu i marszu.- Nauka podskoków z nogi na nogę i cwału bocznego w wolnym

KWIECIEŃ:

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Zagadki melodyczne i dźwiękowe – wyrabianie sprawności

słuchowej- Wykonywanie prostych rytmów za pomocą gestodźwięków.

Próby gry na kołatce, grzechotce, bębenku- Rozpoznawanie akompaniamentu i dostosowywanie do niego

ruchu: bieganie, maszerowanie, spanie, podskakiwanie- Aktywne słuchanie muzyki klasycznej: wybrane utwory

Mozarta, Griega, Chopina

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Ćwiczenie szybkiej reakcji ruchowej (ruch, gest, określone

ustawienie na sygnał słowny i dźwiękowy)- Ustawianie się w rzędzie, w parach, w dwóch kołach- Dalsze ćwiczenia cwału bocznego w kole wiązanym- Próby obracania się podskokami w parach trzymających się za

ręce

13

tempie.- Zmiany kierunku w czasie biegu i marszu, chodzenie tyłem.- Sprawne ustawianie koła, par, rzędu.- Improwizacje ruchowe z rekwizytami: apaszki, obręcze,

woreczki.

Piosenki np. : pląs Pogoda; Dom dla lalek, Wielkanocna piosenka

Piosenki np. : pląs Wiosna radosna, Dom dla lalek, Bociek,

MAJ:

Przygotowanie krótkiego występu na uroczystość z okazji Dnia Mamy i Taty.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Zagadki słuchowe ze zmianami utrudniającymi szybkie

odgadnięcie ich przez dzieci – granie melodii piosenki w innym tempie, rytmie lub rejestrze

- Stosowanie melodii piosenek jako sygnałów dźwiękowych w zabawach

- Ćwiczenia emisyjne – powtarzanie motywów melodycznych na różnych głoskach i sylabach, naśladowanie głosem różnych odgłosów: szum drzew, klakson, dzwonek, gwizd pociągu

- Rytmizowanie krótkich zdań i wyrazów z wykorzystaniem gestodźwięków

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Boczny cwał w kole wiązanym i bez rąk, ćwiczony w obu

kierunkach- Podskoki w rozsypce i w małych kółkach- Wyrabianie umiejętności ładnego poruszania się – unoszenie

CZERWIEC:

Powtórzenie i utrwalenie materiału przerobionego z dziećmi w czasie roku szkolnego:

- Zagadki, ćwiczenie słuchowe, ćwiczenia emisyjne- Sprawne ustawianie się w kole, rzędzie, parach, kilku kółkach- Podskoki z nogi na nogę, skoki obunóż z elastycznym

uginaniem kolan, krok dosuwany do przodu, próby bocznego cwału w kole wiązanym i bez podawania rąk

- Powtórzenie piosenek z całego roku; śpiewanie zespołowe i indywidualne

- Zabawy inscenizacyjne związane z treścią piosenek, porą roku- Improwizacje ruchowe do utworów muzyki klasycznej- Improwizacje rytmiczne na poznanych instrumentach

perkusyjnych

14

kolan w czasie biegu i marszu, stawianie stóp z palców, elastyczne uginanie kolan podczas skoków

- Ćwiczenia hamujące i pobudzające ruchy – wyrabianie umiejętności poruszania się w przestrzeni

- Ćwiczenia z rekwizytami (szarfy, woreczki, apaszki) – wyrabianie sprawności rąk

Piosenki np. : pląsy – My jesteśmy owadami, Wiosna radosna; Dla mamy i taty

15

PROPONOWANY MIESIĘCZNY ROZKŁAD ZADAŃ I ĆWICZEŃ DLA DZIECI 4 – LETNICH

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA (CELE OPERACYJNE) dziecko:

- Prawidłowo odróżnia rejestry dźwięków wydobywanych na pianinie: niski, średni i wysoki.- Określa czy muzyka jest głośna, czy cicha oraz jej stopniowe natężenie coraz ciszej, coraz głośniej.- Rozpoznaje i określa tempo akompaniamentu szybki, średnio szybki i wolny.- Rozpoznaje i określa charakter muzyki: skoczna, smutna, wesoła.- Odróżnia dźwięk wybranych kilku instrumentów perkusyjnych. - Rozpoznaje melodię piosenek po usłyszeniu ich fragmentów melodycznych. - Prawidłowo reaguje na kilka sygnałów dźwiękowych.- Potrafi zaśpiewać w całości lub we fragmentach około 10 piosenek.- Wykonuje prosty rytm piosenki lub tańca za pomocą gestodźwięków i gry na instrumentach.

- Potrafi poruszać się w przestrzeni i ustawić się w kole wiązanym, rzędzie, szeregu, parach i w małych kilkuosobowych kółeczkach.

- Potrafi poruszać się: podskokami, krokiem dosuwanym w przód, bocznym cwałem po okręgu koła, w parach.- Improwizuje ruchem na podany temat.- Zapamiętuje i powtarza figury prostych tańców: Grozik, Galopka lub do wybranej piosenki. - Wyrabia i rozwija pozytywne społeczne zachowania (asertywność, empatię, odpowiedzialność, samodzielność, współdziałanie w

grupie, samokontrolę, samoocenę)

WRZESIEŃ:

Zapoznanie dzieci z otoczeniem, salą zabaw. Ustalenie zasad zachowania się podczas zajęć. Prezentacja instrumentu CASIO oraz różnych sposobów gry na nim.

Ćwiczenia słuchowe:- Rozpoznawanie skrajnych rejestrów – dźwięków wysokich i

niskich, odróżnianie kontrastowego tempa i dynamiki

PAŹDZIERNIK:

Zapoznanie ze sposobem gry na wybranych instrumentach perkusyjnych.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe:- Utrwalenie kontrastowych pojęć rejestru, tempa i dynamiki;

wprowadzenie pojęcia średnio - głośno- Wykonywanie prostych tematów rytmicznych gestodźwiękami:

16

- Poznanie jednego sygnału muzycznego, oznaczającego zbiórkę przy nauczycielce – siad skrzyżny

- Wykonywanie prostych rytmów za pomocą gestodźwięków i na instrumentach perkusyjnych

- klaskanie wybranych fragmentów piosenek- Aktywne słuchanie fragmentów utworu Cztery pory roku A.

Vivaldiego – Jesień.

Ćwiczenia ruchowe:- Marsze, biegi i podskoki w rozsypce w takt muzyki- Systematyczne stosowanie ćwiczeń hamujących i

pobudzających ruchy (inhibicyjno – incytacyjnych)- Ćwiczenia w ładnym poruszaniu się – unoszenie kolan w

czasie biegu, marszu, elastyczne uginanie kolan podczas skoków

- Formowanie koła, rzędu, par, dwóch i więcej kółek, rozsypka

Piosenki np. : Piosenka na powitanie, pląsy integracyjne

tupanie, klaskanie, pstrykanie lub na wybranych instrumentach- Rytmizowanie słów i zdań związanych z jesienią- Dostrzeganie powtarzających się fragmentów w piosence –

wstęp, refren, zwrotka

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Marsz i bieg w rozsypce, podskoki w kółeczkach i w rozsypce,

cwał boczny w kole wiązanym i w parach - Hamowanie i pobudzanie ruchu na określane sygnały

dźwiękowe, słowne i słuchowe - Ilustrowanie ruchem piosenek i wybranych utworów muzyki

klasycznej

Piosenki np. : Jesień, Marsz dzieci

LISTOPAD:

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Rozpoznawanie dźwięków instrumentów, melodii piosenek

oraz innych odgłosów- Wprowadzenie pojęcia średnio szybko - Śpiewanie krótkich motywów rytmicznych na dwóch lub trzech

dźwiękach - Aktywne słuchanie utworów muzyki klasycznej: Preludium

deszczowe F. Chopina, Romanza W. A. Mozart

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:

GRUDZIEŃ

Przygotowanie krótkiego występu na Przedszkolnej Wigilii.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Utrwalanie pojęć: cicho – głośno – średnio głośno, wolno –

szybko – średnio szybko, wysoko – nisko, wprowadzenie pojęcia: średnio wysoko; reagowanie ruchem na te kontrasty

- Rozpoznawanie melodii poznanych piosenek wykonywanych na instrumencie CASIO z użyciem brzmień różnych instrumentów, klaskanie ich fragmentów rytmicznych

- Zaznaczanie pierwszej miary taktu w metrum trzymiarowym –

17

- Utrwalanie poruszania się cwałem bocznym w ustawieniu swobodnym, kole wiązanym i w parach

- Sprawne formowanie koła wiązanego i marsz dookoła sali- Sprawne ustawianie się na sygnał słowny i dźwiękowy - Marsz z unoszeniem kolan, bieg na palcach, skoki obunóż w

miejscu, - Wprowadzanie do zabaw i ćwiczeń przyborów i rekwizytów:

piłki, apaszki, szarfy, wstążki, woreczki- Nauka tańca śląskiego Grozik

Piosenki np. : Jesienna orkiestra, Hej chusteczko

na każde raz- Określanie charakteru muzyki – wesoła, smutna- Aktywne słuchanie utworów muzyki klasycznej: Sanna L.

Mozart, Cztery pory roku – Zima A. Vivaldi oraz kolęd i pastorałek

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Improwizacje ruchowe do piosenek i utworów muzyki

klasycznej - Cwał boczny w małych kółeczkach - Podskoki z nogi na nogę

Piosenki np. : Zimowa gimnastyka, Na gałązce choinkowej

STYCZEŃ:

Przygotowanie krótkiego występu na uroczystość z okazji Dnia Babci i Dziadka.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Dopasowywanie odpowiedniego ruchu do słyszanej muzyki - Odróżnianie trzech rodzajów akompaniamentu: do biegania,

do maszerowania, do spania- Zagadki i ćwiczenia wyrabiające umiejętność świadomego

słuchania i odróżniania odgłosów- utrwalanie pojęć: średnio głośno, średnio szybko, średnio

wysoko- Aktywne słuchanie utworów: Cztery pory roku – Zima A.

Vivaldi, Dziadek do orzechów (fragmenty) P. Czajkowski

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:

LUTY:

Przygotowanie tańca i przedstawienie go na przedszkolnym balu karnawałowym.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Marsze, biegi i podskoki w rozsypce w takt muzyki- Odróżnianie melodii walca, krakowiaka i poleczki z

równoczesną reakcją ruchową- Zagadki słuchowe proponowane i wymyślane przez dzieci- Powtarzanie zabaw i ćwiczeń rozwijających słuch akustyczny i

muzyczny.- Improwizacje ruchowe do słyszanej muzyki: muzyka wolna w

niskim rejestrze – tańczy niedźwiedź, melodia w rytmie walca – tańczy laleczka, rytm punktowy – taniec pajaca)

- Aktywne słuchanie muzyki klasycznej: Gallop - D. Kabalewski, Gawot - Gossec, Polka - J. Strauss

18

- Poruszanie się w różny sposób kierowane wyłącznie muzyką - Ćwiczenia w wykonywaniu podskoków z nogi na nogę- Marsz pojedynczo dookoła sali ze zmianą kierunku na sygnał

muzyczny- Zabawy i ćwiczenia rozwijające duże grupy mięśniowe – skoki,

czworakowanie, zabawy z woreczkami, z apaszkami

Piosenki np. : Zimo, zimo; Babciu, Dziadku – kocham Was!

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Zastosowanie kroków tanecznych i układów na balu

karnawałowym – cwał, podskoki, klaskanie pierwszej miary taktu, dostawianie nogi do nogi lub kołysanie się na boki przy melodii walca

- Marsz parami w różnych kierunkach sali za parą prowadzącą - Ćwiczenia stóp: chód na palcach i na piętach- Zabawy z apaszkami – podrzucanie, chwytanie- Wyrabianie umiejętności ładnego poruszania się - unoszenie

kolan w czasie biegu i marszu, elastyczne uginanie kolan podczas skoków

- Powtarzanie tańca Grozik, wprowadzenie zabawy tanecznej Galopka

Piosenki np. : Zimowe zabawy; W naszym przedszkolu;

MARZEC:

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Ćwiczenia emisyjne – powtarzanie głosem jednego, dwóch lub

trzech dźwięków.- Powtarzanie ćwiczeń uwrażliwiających na zmiany rytmu,

rejestru i dynamiki- Akcentowanie pierwszej miary taktu w metrum dwu-, trzy- i

czteromiarowym- Próby improwizacji na wybranych instrumentach - Aktywne słuchanie utworów muzyki klasycznej: Cztery pory

roku – Wiosna A. Vivaldi, - Słuchanie muzyki i określanie jej charakteru: wesoła, smutna,

skoczna

KWIECIEŃ:

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Zagadki melodyczne i dźwiękowe – wyrabianie sprawności

słuchowej- Rytmizowanie porzekadeł, przysłów, rymowanek – ułatwianie

zrozumienia pojęć: nisko, średnio, wysoko- Rozpoznawanie akompaniamentu i dostosowywanie do niego

ruchu: bieganie, maszerowanie, spanie, podskakiwanie, klaskanie

- Aktywne słuchanie muzyki klasycznej: Obrazki z wystawy – I. Musorgski, wybrane utwory Mozarta, Griega, Chopina

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:

19

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Ćwiczenie umiejętności lekkiego unoszenia się podczas cwału

(bez szurania nogami) - Próby unoszenia się na palcach przy dosuwaniu nogi do nogi

w miejscu podczas tańczenia walczyka - Sprawne ustawianie koła, par, rzędu.- Improwizacje ruchowe z rekwizytami: apaszki, obręcze,

woreczki.

Piosenki np. : Witaj wiosenko; Już kółeczko zrobić czas;

- Ćwiczenie szybkiej reakcji ruchowej (ruch, gest, określone ustawienie na sygnał słowny i dźwiękowy)

- Szybkie hamowanie ruchu i próby utrzymania ciała w całkowitym bezruchu

- Zabawy inscenizacyjne oparte na treściach piosenek, zjawiskach przyrody i pogody

Piosenki np. : Kurki trzy; Kwiecień – plecień;

MAJ:

Przygotowanie krótkiego występu na uroczystość z okazji Dnia Mamy i Taty.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Wykonywanie przebiegów rytmicznych piosenek, tańców i

rytmów podanych przez nauczycielkę za pomocą gestodźwięków i gry na wybranych instrumentach perkusyjnych

- Powtarzanie głosem motywów melodycznych- Reagowanie umówionym ruchem rąk na zmianę rejestru –

rytm zagrany w wiolinie dzieci klaszczą nad głową, zagrany w basie dzieci klaszczą nad podłogą

- Zagadki słuchowe ze zmianami utrudniającymi szybkie odgadnięcie ich przez dzieci – granie melodii piosenki w innym tempie, rytmie lub rejestrze

- Ćwiczenia emisyjne – powtarzanie motywów melodycznych na różnych głoskach i sylabach, naśladowanie głosem różnych

CZERWIEC:

Powtórzenie i utrwalenie materiału przerobionego z dziećmi w czasie roku szkolnego:

- Zagadki, ćwiczenie słuchowe, ćwiczenia emisyjne- Sprawne ustawianie się w kole, rzędzie, parach, kilku kółkach- Powtórzenie elementów krakowiaka, kroku walca w miejscu,

tańca śląskiego Grozik, zabawy Galopka- Powtórzenie piosenek z całego roku; śpiewanie zespołowe i

indywidualne- Zabawy inscenizacyjne związane z treścią piosenek, porą roku- Improwizacje ruchowe do utworów muzyki klasycznej- Improwizacje rytmiczne na poznanych instrumentach

perkusyjnych

20

odgłosów z otoczenia- Rytmizowanie krótkich zdań i wyrazów z wykorzystaniem

gestodźwięków

Ćwiczenia i zabawy ruchowe:- Wyrabianie umiejętności ładnego poruszania się – unoszenie

kolan w czasie biegu i marszu, stawianie stóp z palców, elastyczne uginanie kolan podczas skoków

- Ćwiczenia hamujące i pobudzające ruchy – wyrabianie umiejętności poruszania się w przestrzeni

- Ćwiczenia z rekwizytami (szarfy, woreczki, apaszki) – wyrabianie sprawności rąk

- Improwizacje ruchowe naśladujące różne czynności- nauka figury krakowiaka – wystawianie do przodu nogi, z

oparciem jej piętą o podłogę

Piosenki np. : Rodzinna poleczka; Dwóm tańczyć się zachciało;

21

PROPONOWANY MIESIĘCZNY ROZKŁAD ZADAŃ I ĆWICZEŃ DLA DZIECI 5, 6 – LETNICH

PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA (CELE OPERACYJNE) dziecko:

- Swobodnie odróżnia trzy rejestry dźwięków, trzy rodzaje tempa, trzy rodzaje dynamiki z ich stopniowymi zmianami: coraz niżej, wyżej, coraz szybciej, wolnie, coraz głośniej, ciszej

- Określa własnymi słowami charakter i nastój słyszanej muzyki, stara się odtworzyć go ruchem bądź rysunkiem- Rozpoznaje akompaniament do biegu, marszu, podskoków, walca, krakowiaka- Wykonuje rytm piosenki lub tańca gestodźwiękami oraz grą na instrumentach- Rozpoznaje dźwięki i nazywa przedszkolne instrumenty perkusyjne oraz brzmienie kilku innych (np.: skrzypce, gitara, trąbka,

akordeon)- Gra na wybranym instrumencie z zestawu Orffa w Przedszkolnej Orkiestrze- Improwizuje głosem proste melodie do tekstów, układa własne motywy rytmiczne

- Właściwie reagować na słyszaną muzykę- Poruszać się sprężyście unosząc kolana w czasie marszu, biegu, podskoków- Potrafi poruszać się cwałem, galopem, podskokami, skokami obunóż do przodu- Zapamiętuje i odtwarza układy choreograficzne wybranych tańców - Swobodnie posługiwać się przyborami i rekwizytami: woreczki, obręcze, wstążki, apaszki, piłki- Improwizuje ruch do słyszanej muzyki

WRZESIEŃ:

Zapoznanie dzieci z otoczeniem, salą zabaw. Ustalenie zasad zachowania się podczas zajęć. Prezentacja instrumentu CASIO oraz różnych sposobów gry na nim.

Ćwiczenia słuchowe:- odróżnianie zmian rejestru, tempa i dynamiki; właściwe ich

określanie - wykonywanie tematów rytmicznych w sposób podany przez

PAŹDZIERNIK:

Rozpoczęcie nauki gry na dzwonkach jedną i dwiema pałeczkami oraz na flażolecie (chętne dzieci)

Ćwiczenia słuchowe:- rozpoznawanie znanych piosenek wykonywanych w różny

sposób: wolno, szybko, cicho, w niskim rejestrze, w wysokim rejestrze

- próby rozpoznawania piosenki po usłyszeniu jej rytmu

22

nauczycielkę- układanie akompaniamentu na instrumentach perkusyjnych do

refrenu piosenki- improwizowanie rytmów i układanie własnych melodii do

podanych słów lub zdań

Ćwiczenia ruchowe:- formowanie jednego i kilku kół, rzędu, szeregu, dwóch rzędów- poznawanie kroków i figur do wybranych pląsów oraz piosenek- coraz większe orientowanie się w schemacie własnego ciała –

wskazywanie stronności: prawa, lewa- ćwiczenia wyrabiające elastyczność mięśni i sprężystość

ruchów podczas skoków, podskoków, cwału i galopu

Piosenki np. : Witaj w przedszkolu; Jabłuszko rumiane;

- zaznaczanie pierwszej miary taktu w metrum dwu-, trzy- i czteromiarowym

- improwizowanie rytmów i melodii do krótkich tekstów- aktywne słuchanie fragmentów utworu Cztery pory roku A.

Vivaldiego – Jesień.

Ćwiczenia ruchowe:- nauka różnych sposobów biegania: z unoszeniem

wyprostowanych nóg, unoszenie zgiętych w kolanach nóg- zmiany sposobu chodzenia co cztery kroki w rytmie ćwierćnut:

4 kroki chodu na palcach, 4 kroki na piętach, 4 kroki stopy stawiane z palców

- wprowadzenie rozgrzewki w formie aerobiku

Piosenki np. : Pani jesień; Piosenka kreta Cezarego;

LISTOPAD:

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- tworzenie dźwięku za pomocą gestodźwięków; zabawy w

echo rytmiczne- określanie budowy piosenek i tańców- ćwiczenia emisyjne, ortofoniczne i oddechowe prowadzone

zespołowo i indywidualnie- próby śpiewania dźwięków o różnej wysokości na polecenie- aktywne słuchanie wybranych utworów G. Bizeta z opery

Carmen

Ćwiczenia ruchowe:- Ćwiczenia inhibicyjno – incytacyjne połączone z wyrabianiem

poczucia przestrzennego; zwracanie uwagi na estetykę

GRUDZIEŃ

Przygotowanie krótkiego występu na Przedszkolnej Wigilii.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- kontynuowanie ćwiczeń słuchowych na określanie wysokości

dźwięków i kierunku linii melodycznej- improwizacje melodyczne i rytmiczne na temat zimy, świąt

Bożego Narodzenia oraz wg własnych pomysłów- realizacja podanych tematów rytmicznych za pomocą

gestodźwięków i wybranych instrumentów perkusyjnych- aktywne słuchanie wybranych utworów muzyki klasycznej np.:

A. Vivaldi Cztery pory roku cz. Zima; kolęd, pastorałek; określanie ich nastroju – smutne, wesołe, skoczne, wolne

- przygotowanie instrumentacji wybranej kolędy

23

ruchów- wprowadzanie kroku i figur krakowiaka- wprowadzanie elementów korowodu marszowego i aerobiku- improwizacje ruchowe z apaszkami do wybranych utworów G.

Bizeta z opery Carmen

Piosenki np. : Pan listopad; Piosenka o zimowym śnie;

Ćwiczenia ruchowe:- Powtarzanie krakowiaka- Improwizacje ruchowe do słuchanych utworów – rozwijanie

dużych grup mięśniowych (skoki, podskoki, wymachy ramion, czworakowanie, zabawy naśladowcze zjawisk pogodowych i zabaw zimowych)

- Zabawy integracyjne z chustą animacyjną

Piosenki np. : Już blisko kolęda; kolędy

STYCZEŃ:

Przygotowanie występu na uroczystość z okazji Dnia Babci i Dziadka.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Zagadki rytmiczne - rozpoznawanie piosenek po wysłuchaniu

ich rytmu- Dobieranie właściwego ruchu do akompaniamentu: muzyka do

biegania, podskoków, marszu- Rozpoznawanie tańców: krakowiak, marsz, polka- Reagowanie na zmiany dynamiki ruchem, głosem lub

rysunkiem- Indywidualne śpiewanie piosenek w całości lub we

fragmentach- Przygotowanie instrumentacji wybranego utworu muzycznego

Ćwiczenia ruchowe:- Przygotowanie układu tanecznego do znanej piosenki z lat

LUTY:

Przygotowanie tańca i przedstawienie go na przedszkolnym balu karnawałowym.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Prowadzenie ćwiczeń w stopniowaniu dynamiki przy mowie,

śpiewie, klaskaniu, grze na instrumentach- Zabawy w echo rytmiczne z uwzględnieniem zmian

dynamicznych- Reagowanie na zmiany tempa- Improwizowanie zdań, rymowanek i próby układanie do nich

melodii

Ćwiczenia ruchowe:- Ćwiczenia w sprawnym ustawianiu się na przerwę w muzyce

(koło, rząd, szereg, rozsypka)- Systematyczne prowadzenie ćwiczeń inhibicyjno –

incytacyjnych połączone z wyrabianiem poczucia

24

młodości dziadków (Hej, sokoły; Konik na biegunach czy Cicha woda)

- Powtarzanie korowodu marszowego- Zabawy i tańce integracyjne

Piosenki np. : Piosenka dla Babci i dziadka; Zimowe zabawy;

przestrzennego; zwracanie uwagi na estetykę ruchów- zabawy z rekwizytami – ćwiczenia sprawności dłoni- nauka kroków tańca do melodii ludowej z łowickiego Klepany

Piosenki np. : Mam przyjaciela; Przedszkolna orkiestra;

MARZEC:

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Próby określania kierunku linii melodycznej – coraz wyższe

dźwięki, coraz niższe (cieńsze – grubsze)- mówienie wierszyków, rymowanek w trzech rejestrach głosu:

niskim, średnim i wysokim (grubo, normalnie i cienko)- powtarzanie głosem motywów melodycznych opartych na

tekście lub sylabach- ćwiczenia umiejętności ładnego śpiewania przez prawidłowe

frazowanie- Słuchanie muzyki wokalnej z płyt – rozpoznawanie głosów

kobiecych, męskich oraz zespołu chóralnego- aktywne słuchanie muzyki – wybrane utwory M. Ravela, S.

Prokofiewa, F. Chopina, W. A. Mozarta – opowiadanie o cechach utworów

- improwizacje rytmiczne na wybranym instrumencie- przygotowywanie utworów na konkurs Orkiestry Przedszkolne

Ćwiczenia ruchowe:- prowadzenie zabaw i ćwiczeń wyrabiających poczucie

przestrzeni – zachowywanie równych odległości między parami podczas marszu, tańca i zabaw rytmicznych; swobodny bieg po sali bez potrąceń

KWIECIEŃ:

Udział w konkursie muzycznym Orkiestry Przedszkolne – prezentacja przygotowanych instrumentacji

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Rozpoznawanie metrum dwu - , trzy - i czteromiarowego z

dokładnym określeniem na ile gra nauczycielka- Układanie z mozaiki geometrycznej schematów

odpowiadających budowie taktów np.:

4/4 3/4 ▲ ▲▲ 2/4 - Określanie kierunku melodii we fragmentach piosenek oraz

przykładach podawanych przez nauczycielkę na różnych instrumentach (gitara, flet) lub wykorzystując keyboard

- Zagadki rytmiczne i melodyczne zadawane przez dzieci i nauczycielkę

Ćwiczenia ruchowe:- Improwizowanie ruchem zjawisk przyrody związanych z porą

roku do wybranych utworów muzycznych np.: Cztery pory roku – Wiosna A. Vivaldiego, Karnawał zwierząt C. Saint – Saens`a

25

- realizowanie tematów rytmicznych określonymi ruchami ciała i gestami

- improwizacje ruchowe z apaszkami do wybranego utworu muzycznego

- utrwalanie kroków wprowadzonych tańców: krakowiak, korowód marszowy, klepany

Piosenki np. : Wiosna w błękitnej sukience; Idzie śmigus;

- Powtarzanie korowodu marszowego z towarzyszeniem grupki dzieci grających na instrumentach

- Reagowanie ruchem na rytm ćwierćnut i ósemek - Wprowadzenie kroku poloneza

Piosenki np. : Mokra piosenka; Wścibski wiatr;

MAJ:

Przygotowanie występu na uroczystość z okazji Dnia Mamy i Taty.

Ćwiczenia i zabawy słuchowe i rytmiczne:- Rozpoznawanie brzmienia, nazywanie i wskazywanie na

obrazkach wybranych instrumentów muzycznych ( flet, skrzypce, trąbka, fortepian, gitara, puzon)

- Aktywne słuchanie Bolera M. Ravela – wypowiedzi n/t charakteru słuchanej melodii

- Rozpoznawanie i określanie rejestrów, tempa, dynamiki i metrum słyszanej muzyki

- Ćwiczenia emisyjne i oddechowe- Improwizacje słowne, melodyczne i ruchowe –

akompaniowanie do biegu, marszu, podskoków przez wybrane dziecko

Ćwiczenia ruchowe:- Nauka poloneza i układów choreograficznych do wybranych

piosenek na uroczystości Dzień Mamy i Taty, zakończenie roku

CZERWIEC:

Przygotowanie uroczystości na zakończenie roku – Pożegnanie Przedszkola

Powtórzenie i utrwalenie materiału przerobionego z dziećmi w czasie roku szkolnego:- Zagadki słuchowe – określanie kierunku melodii, tempa,

dynamiki, rejestru, rozpoznawanie brzmieniu i instrumentów, melodii i rytmu znanych piosenek i tańców

- Określanie nastroju i charakteru słyszanej muzyki- Wykonywanie podanych rytmów w różny sposób oraz

improwizowanie własnych- Układanie własnych melodyjek do podanego tekstu lub

własnych piosenek- Reagowanie ruchem na melodię walca, krakowiaka, marsza,

polki, poloneza- Powtarzanie znanych piosenek

26

- Realizowanie układów figur tanecznych do muzyki dyskotekowej

- Reagowanie umówionym ruchem, gestem na przerwę w muzyce

- Improwizacje ruchowe z wybranym rekwizytem do utworów: P. Czajkowskiego, E. Griega, W. Kilara

Piosenki np. : Dżungla; Kocham swoich rodziców;

27

Karta obserwacji rozwoju aktywności muzycznej dziecka 3 – letniego

Imię i nazwisko dziecka

………………………………………………………………………

Czy dziecko uczęszczało do przedszkola? TAK o NIE o

Lp. Umiejętności dziecka Data badania(wrzesień)

Data badania(czerwiec)

1. Chętnie śpiewa piosenki

2. Potrafi zaśpiewać piosenkę we fragmentach lub w całości

3. Prawidłowo reaguje na dźwięki wysokie i niskie

4. Poprawnie reaguje na dynamika – głośno, cicho

5. Poprawnie reaguje na tempo melodii – wolne, szybkie

6. Rozpoznaje melodię znanej piosenki granej na pianinie, flecie lub nuconej bez słów.

7. Odróżnia dźwięk wybranych czterech instrumentów perkusyjnych: bębenka, kołatki, grzechotki, trójkąta

8. Potrafi poruszać się w przestrzeni i ustawić się w kole wiązanym

9. Inscenizuje ruchem treść piosenki

10. Lubi tańczyć i śpiewać

TAK (2 p.) Z POMOCĄ (1 p.) NIE (0 p.)

28

Karta obserwacji rozwoju aktywności muzycznej dziecka 4 – letniego

Imię i nazwisko dziecka

………………………………………………………………………

Czy dziecko uczęszczało do przedszkola? TAK o NIE o

Lp. Umiejętności dziecka Data badania(wrzesień)

Data badania(czerwiec)

1. Chętnie śpiewa piosenki

2. Potrafi zaśpiewać piosenkę we fragmentach lub w całości

3. Prawidłowo reaguje na dźwięki wysokie, niskie i średnie

4. Poprawnie reaguje na dynamika – głośno, cicho, coraz głośniej, coraz ciszej

5. Poprawnie reaguje na tempo melodii – wolne, szybkie, średnio szybkie

6. Rozpoznaje i określa charakter muzyki: skoczna, smutna, wesoła.

7. Rozpoznaje melodię piosenek po usłyszeniu ich fragmentów melodycznych

8. Odróżnia dźwięk kilku wybranych instrumentów perkusyjnych:

9. Wykonuje prosty rytm piosenki lub tańca za pomocą gestodźwięków i gry na instrumentach

10. Potrafi poruszać się w przestrzeni i ustawić się w kole wiązanym, w parach, rzędzie i małych kółeczkach

11. Potrafi poruszać się: podskokami, krokiem dosuwanym w przód, bocznym cwałem po okręgu koła

12. Improwizuje ruchem na podany temat.

13. Zapamiętuje i powtarza figury prostych tańców: Grozik, Galopka lub do wybranej piosenki.

14. Lubi tańczyć i śpiewać

15. Chętnie prezentuje swoje umiejętności na uroczystościach

TAK (2 p.) Z POMOCĄ (1 p.) NIE (0 p.)

29

Karta obserwacji rozwoju aktywności muzycznej dziecka 5, 6 – letniego

Imię i nazwisko dziecka

………………………………………………………………………

Czy dziecko uczęszczało do przedszkola? TAK o NIE o

Lp. Umiejętności dziecka Data badania(wrzesień)

Data badania(czerwiec)

1. Śpiewa piosenkę poprawnie pod względem rytmicznym

2. Śpiewa piosenkę poprawnie pod względem melodycznym

3. Prawidłowo reaguje na dźwięki wysokie i niskie

4. Poprawnie reaguje na zmianę trybów (major i minor)

5. Poprawnie reaguje na tempo melodii – wolne, szybkie, coraz szybciej, coraz wolniej

6. Poprawnie wskazuje kierunek linii melodycznej – wznosząca, opadająca

7. Poprawnie reaguje na dynamika – forte, piano, crescendo, ecrescendo

8. Rozpoznaje akompaniament do biegu, marszu, podskoków, walca, krakowiaka

9. Wykonuje rytm piosenki lub tańca gestodźwiękami oraz grą na instrumentach

10. Odzwierciedla ruchem charakter i nastrój muzyki

11. Improwizuje głosem proste melodie do tekstów, układa własne motywy rytmiczne

12. Rozpoznaje dźwięki i nazywa przedszkolne instrumenty perkusyjne oraz brzmienie kilku innych (np.: skrzypce, gitara, trąbka, akordeon)

13. Realizuje podany akompaniament perkusyjny

14. Potrafi poruszać się cwałem, galopem, podskokami, skokami obunóż do przodu

15. Zapamiętuje i odtwarza układy choreograficzne wybranych tańców

16. Lubi brać udział w uroczystościach, konkursach

TAK (2 p.) Z POMOCĄ (1 p.) NIE (0 p.)

30

ZESTAW ĆWICZEŃ MUZYCZNO – RUCHOWYCH

Ćwiczenia uwrażliwiające na element melodyczny

Ćwiczenie 1 – badanie reakcji na różnice wysokości dźwięku

Dzieci poruszają się swobodnie po klasie zgodnie z tempem akompaniamentu. Dźwięk w wysokim rejestrze – dzieci zatrzymują się unosząc wysoko ręce; dźwięk w niskim rejestrze – wykonują przysiad podparty.

Ćwiczenie 2 – badanie reakcji na zmianę trybów

Dzieci poruszają się swobodnie przy akompaniamencie w tonacji majorowej. Zmiana tonacji na minorowy jest sygnałem do spania – dzieci kładą się na podłodze w dowolnej pozycji.

Ćwiczenie 3 – badanie reakcji na kierunek linii melodycznej

Dzieci poruszają się podskokami z nogi na nogę. Na pauzę zatrzymują się, gdy usłyszą melodię gamy wznoszącej – pokazują ruchem rosnący kwiat; melodia gamy opadającej – ilustrują balon, z którego uchodzi powietrze.

Ćwiczenie 4 – badanie spostrzegania motywu melodycznego

Motyw melodyczny złożony z czterech dźwięków – dzieci ustawione w dwa pociągi. Motyw melodyczny zagrany w wysokim rejestrze, w tempie żywym – porusza się pociąg pośpieszny. Motyw w niskim rejestrze, tempie wolnym wywołuje ruch pociągu towarowego.

Ćwiczenia uwrażliwiające na barwę dźwięku

Ćwiczenie 1 – badanie rozpoznawania dźwięków z otoczenia

Nauczycielka za parawanem wywołuje wybrane efekty akustyczne: brzęk kluczy, szelest gazety, przelewanie wody, stukanie drewnianymi klockami. Przed dziećmi ułożone są również w/w przedmioty. Zdaniem dzieci jest kolejno odgadywać źródło usłyszanych efektów dźwiękowych i odtwarzać je w ten sam sposób.

Ćwiczenie 2 – badanie rozpoznawania głosu żeńskiego i męskiego

Dzieci stoją w rozsypce. Nauczycielka prezentuje z płyty na przemian utwory śpiewane przez wokalistkę i wokalistę. Zadaniem dzieci jest rozpoznać kto śpiewa i odpowiednio zatańczyć: chłopcy, gdy śpiewa Pan, dziewczynki, gdy śpiewa Pani.

31

Ćwiczenia uwrażliwiające na dynamikę

Ćwiczenie 1 – badanie reakcji na dynamikę forte i piano

Dzieci, chodzą w wolnym tempie przy akompaniamencie granym piano. Usłyszawszy jedną ćwierćnutę zagraną forte – zatrzymują się w bezruchu.

Ćwiczenie 2 – badanie reakcji na crescendo i decrescendo

Dzieci stają w małym kole z opuszczonymi głowami i rozluźnionymi mięśniami rąk i tułowia. Wraz z narastaniem dynamiki stopniowo powiększają koło, napinają mięśnie, unoszą głowę do góry. W kulminacyjnym punkcie dzieci stają w dużym kole, trzymając się za napięte, szeroko rozpostarte na boki ręce. Wraz z opadaniem dynamiki w akompaniamencie dzieci stopniowo rozluźniają się, opuszczają ręce i zmniejszają koło, wracają do pozycji wyjściową.

Ćwiczenia uwrażliwiające na poczucie rytmu

Ćwiczenie 1 – badanie reakcji na zmianę rytmu

Nauczycielka gra na pianinie akompaniament w rytmach:półnuty – dzieci leżą na plaży, obracają się z brzucha na plecy i odwrotniećwierćnuty – dzieci spacerują wzdłuż plażyósemki – dzieci biegają po płytkiej wodzie

Ćwiczenie 2 – badanie reakcji na poczucie metrum

Nauczycielka gra akompaniament w metrum ¾, zadaniem dzieci jest określenie metrum za pomocą schematu metrycznego z przygotowanych klocków w kształcie figur geometrycznych

▲ ▲ ▲

Ćwiczenia kształtujące wyobraźnię muzyczną

Ćwiczenie 1 – badanie wyobraźni muzycznej w korelacji z ruchem

Dzieci wysłuchują fragmentu dwóch utworów S. Saint – Saens`a Łabędź i Słoń. Utwory te mają inny charakter i nastrój. Pierwszy cechuje lekkość, płynność. Drugi jest powolny, ciężki, o ciemnej barwie brzmienia. Zadaniem dzieci jest zauważyć różnice i pokazać ruchem zamieniając się w wymyślone przez siebie zwierzątko.

32