18
BEDIAKO UDALA MUGIMENT BEDIA

MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

  • Upload
    others

  • View
    13

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

BEDIAKO UDALA

MUGIMENT BEDIA

Page 2: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

AURKIBIDEA

1. SARRERA ........................................................................................................................... 3

2. MUGIMENT EGITASMOA ................................................................................................ 3

2.1. DEFINIZIOA ................................................................................................................ 3

2.2. XEDEA ......................................................................................................................... 3

2.3. HELBURUAK .............................................................................................................. 3

3. JARDUERA FISIKOAREN KONTZEPTUA .................................................................... 3

3.1. DEFINIZIOA ................................................................................................................ 3

4. SEDENTARISMOA ETA JARDUERA FISIKO EZA ...................................................... 4

5. JARDUERA FISIKOA EGITEAREN DETERMINATZAILEAK ..................................... 5

6. MUGIMENT ZERBITSUA BEDIAN .................................................................................. 6

6.1. ORIENTAZIO ZERBITSUA ....................................................................................... 6

6.1.1. HELBURUA ......................................................................................................... 6

6.1.2. XEDEA ................................................................................................................. 6

6.1.3. NORK ORIENTATUKO DU. ............................................................................. 6

6.1.4. ORIENTATZAILEAREN EGINKIZUNA ........................................................... 7

6.1.5. ORIENTAZIO PROSEZUAREN FASEAK ...................................................... 8

6.1.6. ORDUTEGIA. .................................................................................................... 14

Page 3: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

3

1. SARRERA

2. MUGIMENT EGITASMOA

Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren

orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa ekintzak) sakonago aztertzeari ekin aurretik,

Mugiment azalduko dugu zertan datzan, jarduera fisikoa sustatzeko egitasmo orokor

gisa.

2.1. DEFINIZIOA

Euskal gizarte aktiboa lortzeko egitasmoa da Mugiment; jarduera fisikoa areagotzeko

eta sedentarismoa murrizteko ekimenak bateratzen ditu, pertsona inaktiboak aktibo

bihurtzeko neurriei lehentasuna emanez.

2.2. XEDEA

Gizartearen jarduera fisikoaren ohiturak hobetzeko asmoz arlo ezberdinetako eragileak

elkarlanean ari gara. Gero eta eragile gehiago, gero eta ekimen gehiago antolatzen ari

gara, eta horren ondorioz gero eta pertsona inaktibo eta sedentarismo gutxiago dago

gure gizartean.

2.3. HELBURUAK

Euskal Autonomia Erkidegoaren biztanleek jarduera fisiko gehiago egitea eta ohitura

sedentarioak murriztea

3. JARDUERA FISIKOAREN KONTZEPTUA

3.1. DEFINIZIOA

Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) honela definitzen du jarduera fisikoa:

gorputzaren edozein mugimendu, muskulu eskeletikoek sortua, energia-gastua

eragiten duena.

«Jarduera fisikoa» adierazpena ez litzateke nahasi behar «ariketa»rekin; azken hori

jarduera fisikoaren azpikategoria bat da, egituratuta dago, errepikakorra da eta bere

helburua egoera fisikoaren osagai bat edo batzuk hobetzea edo mantentzea da.

Jarduera fisikoak ariketa hartzen du baitan, baina baita gorputza mugiarazten duten

beste jarduera batzuk ere; jolasean, lanean, garraio-modu aktiboetan, etxeko lanetan

eta aisialdiko jardueretan... horietan guztietan egiten da jarduera fisikoa, eta on egiten

Page 4: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

4

dio osasunari. Egunean egiten ditugun jarduerak, lagungarri gerta dakizkiguke

bizimodu aktiboago eta osasuntsuagoa izateko.

• Eskaileretatik igotzea, igogailua erabili beharrean.

• Autoa baztertzea eta joan-etorriak bizikletaz edo oinez egitea.

• Autobusez bidaiatzen dugunean, geldialdi bat lehenago jaistea.

• Etxeko lanak egitea (oheak egitea, eskobatzea, kristalak garbitzea;).

• Lorezaintzako lanak egitea (lurra mugitzea, soropila moztea, zuhaitzak

inaustea;)

• Eguneko uneren batean oinez ibiltzera ateratzea, nahiz eta aurreikusita

ez egon.

Gida honetan pertsona aktiboak izateko hainbat proposamen aurkitu ditzakegu.

Jarduera fisikoaren maila handitzea gizarte-beharrizana da, ez soilik norbanakoarena.

Beraz, biztanleria-ikuspegia, arlo anitzeko ikuspegia, diziplina anitzekoa eta kulturalki

egokia hartzea eskatzen du.

Kirolek ia-ia beti Osasunaren Mundu Erakundearen definizioa betetzen- dute;

horregatik, Mugiment egitasmoan, kirolak jarduera fisikotzat hartzen ditugu. Gainera,

gorputzaren mugimendurik ez egoteagatik hori betetzen ez dutenean, nazioartean

auzitan jartzen da kirolak diren ala ez.

4. SEDENTARISMOA ETA JARDUERA FISIKO EZA

Jarduera fisikoari buruz ari garenez, garrantzitsuak diren eta zuen lanean aplikatu

beharko diren kontzeptu batzuk argitu behar ditugu.

Pertsona sedentarioa da denbora luzean jarrera sedentarioetan egoten dena.

Pertsona ez-aktiboa edo inaktiboa da jarduera fisikoa osasun-agintariek (OME)

gomendatutako neurrian egiten ez duena.

Pertsona aktiboa da jarduera fisikoa gutxieneko gomendioen gainetik egiten duena;

baina kontuz!, pertsona bat aktiboa eta sedentarioa izan daiteke, eta hori osasunerako

arriskutsua izan daiteke.

Page 5: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

5

Kontzeptu horiek argitzea ezinbestekoa da sedentarismoaren ondorio negatiboak

saihesteko. Gaur egun, ezjakintasunarengatik, aktiboak diren pertsona askok ez diote

garrantzi nahikorik ematen jarrera sedentarioetan denbora luzean egoteari.

5. JARDUERA FISIKOA EGITEAREN DETERMINATZAILEAK

Jarduera fisikoa osasunaren baldintzatzaileetako bat da eta hura bultzatzeko oinarrizko

jokaera proposatzen dugu, baina lehentasunak agente ezberdinentzat zehaztuz.

Aipatutako jokaera jarduera fisikoko determinatzaileetan oinarrituta egon beharko

litzateke.

Page 6: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

6

6. MUGIMENT ZERBITSUA BEDIAN

6.1. ORIENTAZIO ZERBITSUA

6.1.1. HELBURUA

Bediako biztanleek jarduera fisiko gehiago egitea eta ohitura sedentarioak

murriztea. Hala nola, herrian dauden zerbitzuen bitartez, eta antolatzen diren

ekimen eta ekintzak medio gero eta pertsona inaktibo eta sedentario gutxiago

izatea herrian. Denon artean herri osasuntsu bat sortuz. Modu honetan patologiak

dituzten zein patologiarik ez duten pertsona inaktiboei, arrazoi edo kausa

diferenteengatik inaktibo diren horiei, laguntza ematea, euren bizitzetan ohitura

modura txerta dezaten jarduera fisikoa, horri esker euren egoera fisikoa zein

ongizate orokorra hobetuko baitituzte.

6.1.2. XEDEA

Orientatzaile horien xedea, hain zuzen ere, herritarrei informazioa, prestakuntza,

aholkua, gida eta laguntza ematea da, jarduera fisiko erregularra eginez bizimolde

osasungarriak har ditzaten.

6.1.3. NORK ORIENTATUKO DU.

Orientazio-lana Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientzietan graduatuta edo

lizentziatuta dauden pertsonek egin behar dute. Gure kasuan, Jokin Zabala, Jarduera

Fisiko eta kirolean graduatua eta Heziketa fisikoko graduan graduatuak hartuko du

honen ardura.

Hala ere, kasuan kasuko, orientatzailearen eta osasun arloko edo arlo soziosanitarioko

langileen artean zuzeneko harremana egongo da. Bai teléfonos, aurrez aurre edo

posta elektronikoz.

Orientatzailea ez da ohiko fitness areto bateko begirale edo dinamizatzailea.

Erabiltzaileen ezaugarriak konplexuagoak eta delikatuagoak dira gimnasio bateko

ohiko erabiltzaileenak baino. Horregatik, arreta berezia jarkoda tratu pertsonalizatuan

eta alderdi emozionalean.

Page 7: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

7

6.1.4. ORIENTATZAILEAREN EGINKIZUNA

Orientatzailaren bitartez, esan bezala, herrian dauden erabiltzaileen jarduera fisikoaren

ohiturak bultzatu eta aldatzearen apustua egingo da, hala nola, jarduera fisikoa aldian-

aldian egiteko ohiturekiko atxikimendua sorrarazi. Horretarako, honako hauek dira bere

eginkizun nagusiak:

• Informazioa ematea zerbitzuaren funtzionamenduari eta helburuari buruz eta

zerbitzuak ekar ditzakeen onura pertsonalei buruz.

• Hitzordura joaten diren pertsonen jarduera fisikoaren maila ebaluatzea eta bizi-

ohiturak ezagutzea (elikadura, lan-bizitza, gizarte-bizitza, jarduera fisikoaren

historia;), eta horretarako entzute aktiboa erabiltzea.

• Aholku indibidual eta pertsonalizatua ematea, norbanakoaren beharrizan eta

aukeren eta lehentasunen arabera.

• Erabiltzaileak orientatzea jarduera fisiko osasungarri batera, euren egoeraren

eta gustu pertsonalen araberako jarduera batera, eta beharrezkoa den

jarraipena egitea.

• Orientazioko egitarau indibidualen osagarri izango diren jarduerak diseinatzea

(funtsean taldeko edo komunitateko jarduerak).

• Zuzendutako talde-saioak edo hezkuntza-tailerrak zuzentzea eta

dinamizatzea.

Page 8: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

8

• Euren eginkizunak behar bezala betetzeko trebetasun espezifikoak

eskuratzea.

• Udalerrian jarduera fisikoa sustatzeko proiektuetan buru aritzea beste

hainbatekin batera.

• Bideratzeko prozesuan parte hartzen duten zerbitzu eta eragile guztiekin behar

bezala koordinatzea.

• Udalerriko tokiko sarean laguntzea.

6.1.5. ORIENTAZIO PROSEZUAREN FASEAK

Orientazio prozesuan aurrera eramateko, hiru fasetan eramango da hau: Hasierako

ebaluazioa, orientazio planaren diseinua eta Jarraipena eta ebaluazioa. Fase

desberdin hauek honela landuko dira Bedian:

6.1.5.1. HASIERAKO EBALUAZIOA/ ELKARRIZKETA

Fase hau orientatzailearen eta erabiltzailearen arteko harreman indibidualaren

lehenengo puntua da. Horretarako elkarrizketa indibidualak planifikatuko dira. Hala ere,

baliteke elkarrizketara talde bat elkarrekin joatea. 18urte azpiko gazte bat baldin bada

tutore legal batekin etorri beharko du.

Elkarrizketa honen bidez, pertsonaren egoera pertsonalari, osasun-egoerari eta egoera

fisikoari buruzko informazioa lortu nahi da, gerora jarduera fisikoaren orientaziorako

plana egin ahal izateko.

Aurretik esan bezala, herrian dauden osasun agenteekin (mediku eta erizaina)

harremanetan egongo da orientzatzailea eta behar izanez gero honekin batera

informazioa elkar banatu eta hauekin egoera puntualetan plangintza indibidualizatuak

prestatuko ditu.

- Helburua: Zerbitzura jo duen pertsonaren egoera eta ezaugarriak jakitea,

honako parametro hauek neurtuta:

- Aurretiazko ohiturak (ariketa fisioko eta jarduera fisikoari dagokionez.

- Aldatzeko prest egotea (aldaketaren egoeren eredua)

- Arriskuaren estratifikazioa

Page 9: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

9

- Aurretiazko jarduera fisikoaren maila (IPAQ galde-sorta; 1. Eranskina)

- Pertsonaren mugatzaile sozialetara egindako hurbilketa (jarduera

fisikorako oztopoak, beldurrak, beharrizanak)

- Egoera fisikoaren balorazioa

Guzti hau aurrera eramateko ezinbestekoa izango da orientatzaile eta parte

hartzailearen hartako harremana eta konfiantza osoa izatea.

- Egin beharrekoak: Orientatzaileka, bere lana aurrera eramateko hauek dira

jarraitu beharko dituen betebeharrak:

• Datu biltzea elkarrizketa: Egingo den elkarrizketaz aparte, bildu behar

diren datuak,osasuna eta jarduera fisikoari dagozkionak, bi kanaletatik

heldu daitezke.

o Oinarrizko datu pertsonalak (izen-abizenak, adina, sexua,

harremanetarako datuak;)

o Osasun-egoerari buruzko datuak:

� Lehen mailako arretako zerbitzuak emandako historia

medikoaren txostena.

� Historia hori eskura ez badago edo osasun zailekoek ezin

badigute hutsi, orientazio-zerbitzuaren PAR-Q galde-sorta

erabiliko du, pertsonaren osasun-egoera zein den jakiteko eta

egokiak diren neurriak hartzeko

Kontuan hartu behar da, beti parte-hartzaileak ez datozela osasun zentrotik

bidaliak eta horregatik, kasuan kasu tratatzea ezinbestekoa da, bakoitzaren

errealitatera hurbiltzeko. Modu honetan bakoitzak dituen arriskuen, mailaren

aldaketarako jarrera, egoera pertsonala, egoera fisikoaren balorazioa

pertsonala izatea lortuko dugu. Horretarako lehen esan bezala PAR-Q galde-

sorta erabiliko dira.

• Informazio hitzaldia eta Jarduera fisikoaren plana azaltzeko: Hitzordua,

elkarrizketa eta hasierako ebaluazioa amaitu ostean, informazio-

hitzaldia egingo da. Hitzordu horretan landu beharreko eduki orokorrak

eta eduki espezifikoak azalduko dira:

o Eduki Orokorrak:

Page 10: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

10

� Jarduera fisikoak bideratu den pertsonaren egoera zehatzean

dituen onurak.

� OMEk jarduera fisikoari buruz egindako gutxieneko gomendioei

buruzko informazioa.

o Eduki Espezifikoak:

� Bideratutako pertsonen patologiari gehien egokitzen zaizkien

jarduera fisikoak: Zuzenduriko jarduerak nahiz libreak.

� Bideratutako pertsonen patologiarako kontraindikatuta dauden

jarduera fisikoak.

� Informazio-hitzaldian, orientatzaileak bideratu diren pertsonek

azaltzen dituzten zalantza guztiei erantzungo zaie.

Guzti honen bitartez, jarduera fisikoa egiten hasteko prest dauden erabiltzaileekin ados

jarrita. Hitzordu horretan, planaren proposamen bat azalduko zaie, euren eguneroko

bizimoduan jarduera fisikoa sartzeko eta/edo mantentzeko.

6.1.5.2. ORIOENTAZIO PLAN DISENUA

Fase honetan, orientatzaileak, hasierako elkarrizketaren bitartez lortutako datu eta

informazioarekin, orientazio plan bat egingo du.

- Helburua: Fase honen helburu nagusia erabiltzailearen neurrira egindako

ekintza-plana eskaintzea da, bere beharrizanen, gustuen eta lehentasunen

arabera eta erabiltzailearen egoera fisikoaren arabera. Plan horrek

pertsonaren ohitura aldaketarako oztopoak gainditu beharko ditu, eta

zerbitzuaren erabiltzailea jarduera fisikoari atxikitzeko tresnak bilatu.

- Egin beharrekoak: Hiru izango dira orientazio zerbitzuak aplikatu ahalko

dituen neurriak: Aholkularitza, Jardueretan laguntza eta Gidatzea.

• Aholkularitza: Orientatzaileak erabiltzaileari eskaintzen dion aholku

pertsonalizatua da, erabiltzaileak haren eguneroko bizimoduan txerta dezan

jarduera fisikoa.

Hasierako ebaluazioan lortutako emaitzetan oinarrituta jarduera

fisikoaren plangintza bat idatziz prestatzea izango da ekintza horretan

Page 11: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

11

egin beharreko zeregin nagusia. Hala, plangintza hori erabiltzailearen

beharrizanei, gustuei, lehentasunei eta egoera fisikoari egokitu beharko

zaie.

Jarduera fisikoaren plangintza hori prestatzean, honako puntu hauek

sartzea gomendatzen da:

o FITT printzipioak

o Jardueraren aurrerabide egokia.

o Kontraindikatutako ariketak/jarduerak.

o Aldagaiak eta jarduera hori osatzen duten aukerak.

o Kirol-materialari buruzko aholkuak: arropa eta oinetako egokiak,

lesioak prebenitzeko neurriak, segurtasuna eta jarduera fisikoaren

kontrola errazten dituzten teknologia berriak: podometroa,

pultsometroa, GPSa.

o Jarduerari errazago atxikitzen gehien lagunduko duen ordu-tartea

aurkitzeko laguntzak.

• Gidatzea: Honela definitzen da ekintza hori: orientatzaileak gomendioa

egitea udalerrian eskaintzen diren zuzenduriko jardueretako batera edo

zerbitzu batera joateko, jarduera edo zerbitzu hori erabiltzailearen

ezaugarri eta beharrizanetarako egokia denean.

Mugiment egitasmokook gomendio hau egiten dugu: orientatzaileak

erabiltzaileari esatea ez soilik nora joan behar duen, baizik eta egun

jakin bat jartzea pertsonarekin elkartzeko eta harekin batera joateko

jardueraren lehenengo egunean. Mikro-laguntza hori banaka egin

ahalko da, edo bestela taldeka, jarduera berbera pertsona talde

batentzat egiten bada. Gure ustez komenigarria da talde horretan

gehienez 5 pertsona egotea. Laguntza horrek eta zuzendutako saioak

iraupen berbera izango dute.

Jarduera egiten ari den bitartean laguntza hori instalazio batean egiten

bada, orientatzaileak jardueraren arduradunari abisatu beharko dio bera

bertan dagoela, bai modu informalean, bai jarduera horietarako

erabakitzen den protokolo zehatzaren bitartez; halako protokolo bat

ezarri bada, horixe aplikatuko da.

Page 12: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

12

Orientazio-zerbitzuko arduradunak jarduera fisikorako laguntza hori

ematearen helburu nagusia da jarduera fisikoa egiteko oztopoak

murriztea. Segurtasun falta, ezagutzen ez denaren beldur izatea, talde

ezezagun batean sartzeak sortzen duen deserosotasuna, pertsona

inaktiboek mota bateko edo besteko jarduera fisiko bat egiten hastean

aurkitzen dituzten oztopoak dira, eta jardueraren lehenengo saioan

eman beharreko laguntza hori lagungarria izango da eragozpen horiek

gainditzeko.

Gainera, hitzordu bat ezarrita izatea lagungarria izango da pertsona

horiek aurkitzen duten beste traba handi bat gainditzeko; hau da,

norbere ekimenaren falta gainditzeko. Hirugarren pertsona batekin, kasu

honetan orientatzailearekin, konpromisoa hartzea lehenengo saioa

batera egiteko, faktore garrantzitsua da pertsonek lehenengo saio hori

burutzeko; izan ere, jarduera fisikoa beste pertsona batzuekin batera

egitea onuragarria da motibazioa izateko eta jarduerarekin bat egiteko.

Bestalde, taldeak sortzeko aukera dago, pertsonak euren jardueraren

lehenengo egunean gidatzeko. Gidatzeko modu hori estrategia ona da,

hainbat abantaila daukalako:

o Jarduera fisiko bat egiten hastea modu berean jarduera hori egiten

hasiko diren beste batzuekin, lagungarria izan daiteke jarduera

horren aurrean beldurra murrizteko.

o Harreman sozialak sortzea lagungarria izan daiteke oztopoak

gainditzeko, adibidez jarduerara aldizka joateko borondaterik eza

gainditzeko.

o Harreman sozialak sortzea faktore garrantzitsua da jarduera

fisikoarekiko atxikimendua hobetzeko.

Orientazio-zerbitzuko buruak, aipatu diren alderdiez gain, kontuan hartu

beharko du estrategia batzuk edo besteak abian jarri beharko dituela,

erabiltzaileak jarduera fisikoarekin hobeto bat egiteko.

• Jardueretan laguntzea: Puntu honetan, orientatzaileak aholkua emateaz

gain talde espezifikoen dinamizatzaile lana egiten duen kasuez

mintzatuko gara. Interesgarria izango da orientatzaileak hori egitea

udalerrian talde espezifikoren bati egokitutako jardueren eskaintzarik ez

Page 13: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

13

dagoenean, adibidez patologia kroniko arriskutsuak dituzten pertsonei

egokitutako jarduerarik ez dagoenean.

Eredu hori aplikatuz, orientatzaileak erabiltzailearen kontrol zorrotzago

eta iraunkorragoa egin ahalko du, eta hala bidea emango du helburuak

lortzeko eta jardueraren plangintza betetako lorpenen arabera

egokitzeko.

Talde espezifikoekin egindako saioez gain, ekintza honetan hezkuntza-

tailerrak ere sar daitezke, jarduera fisikoa beren kabuz egitea

erabakitzen duten erabiltzaileentzat.

6.1.5.3. JARRAIPENA ETA EBALUAZIOA

Prozesuaren atal horretan, orientatzaileak erabiltzailearen jarraipena egingo du, bai

orientazio-planaren betetze mailari dagokionez, bai aurrerabideei, lortutako

hobekuntzei eta hautemandako gogobetetzeari dagokienez.

- Helburua:

• Bideratu den pertsona jarduera fisikoari lotzeko bidea ematea, eta, jokabide-

aldaketa sortutakoan, ohitura sortzea.

• Bideratu den pertsonak bere jarduera fisikoa dela-eta zer-nolako

gogobetetzea duen jakitea, bere gustuei eta beharrizanei gehien egokitzen

zaien jarduera aurkitzen lagundu ahal izateko.

• Bideratu den pertsonak jarduera fisikoaren ezaugarriei buruz dituen zalantza

guztiak argitzea (egiteko modua, intentsitatea eta abar).

• Jarduera fisikoa patologia bakoitzari egokituta egiteko bere ingurunean

dauden aukera berriei buruzko informazioa eskaintzea. Jarduera fisikoa

egitean sor daitezkeen konplikazioak kudeatzen laguntzea.

• Konponbideak eskaintzea aurre egin ahal izateko inaktibotasunera itzularaz

dezaketen mehatxu eta gertakariei: ama bilakatzea, hezkuntza-zikloa

aldatzea, bizilekua aldatzea, familiaren bizilekutik independizatzea,

ezkontidearengandik banantzea, osasun-gertakariren bat izatea,

oporraldiak;

Page 14: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

14

- Egin beharrekoak: Orientazio-zerbitzuko burua harremanetan jarriko da

bideratu den pertsonarekin, telefono bidez, edo, bestela, lehenengo

elkarrizketa amaitzean beste hitzordu bat ezarriko da, gainbegiratzea egiteko

egun eta ordu bat zehazteko; gainbegiratze hori, aurrez aurre edo telefono

bidez egingo da.

Hala ere noiz behinka ondorego infromazio biltzea ere eramango da moemntu

honetan:

• Norainoko gogobetetzea duen jarduera egiteari buruz eta orientazio-

zerbitzuan jasotako tratuari buruz.

• Jarduera fisikoari buruz gehien gustatzen zaizkion eta ondoen baloratzen

dituen alderdiak eta gutxien gustatzen zaizkion eta jarduera hori egiten

jarraitzeko oztopo diren alderdiak.

• Jarduera fisikoaren plangintzan proposatutako jardueren ezaugarriei buruz

pazienteak izan ditzakeen zalantzak (egiteko modua, intentsitatea eta abar).

• Norberaren bizimoduan jarduera fisiko berriak sartzeko aukera.

• Egoera fisikoaren jarraipena.

6.1.6. ORDUTEGIA.

Bedian izango dugun Mugiment orientazio zerbitzuaren ordutegia ondorengoa izango

da:

- Astelehenak: 11:00-13:00 eta 19:30-20:30

Orientazio zerbitzuaz aparte, asteko bi egunetan jarduera fisikoa egiteko bi talde

egongo dira. Egun horietan herritar orok parte hartu ahal izango du eta mailaren

arabera jarduera físiko desberdinak planifikatuko dira.

- Astelehenak 20:30-21:30 (Gazteekin).

- Asteazkenak 20:00-21:00 (Nagusiekin).

Hala ere, baliteke parte hartu nahi duen herritarren batek, orientazio zerbitzuaren parte

izan nahi izatea eta ordutegi horren barruan ezin parte hartzea. Hori dela eta e posta

eta telefono bat egongo da eskuragarri eta hitzordu bat adostuko da bi parteen artean.

Page 15: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

15

6.1.7. NOLA PARTE HARTU.

Parte hartu nahi duen herritar orok zita hartu beharko du. Horretarako hiru bide izango

dituzte:

1- Orientatzaileak izango duet telefonoa.

2- E-posta elektronikoa.

3- Ordutegiaren barruan bertara joanda eta zita esakatuta.

7. BIBLIOGRAFIA

- Downloadable questionnaires - International Physical Activity Questionnaire.

(2019). Ikusgarri: https://sites.google.com/site/theipaq/questionnaire_links.

- Eusko Jaurlaritza, Arabako Foru Aldundia, Bizkaiko Foru Aldundia, y

Gipuzkoako Foru Aldundia. (2019). Orientazio-zerbitzuetarako gida 3.4

Mugiment. Ikusgarri: https://docs.google.com/document/d/14yr5zn-EhJ1xlwc-

DtRFwGHXsVXompIa9wDfRTTJKDg/edit#

- IPA-Q Cuestionario. Ikusgarri: ://www.e-encuesta.com/r/NfRulSCU_5BCW-

Hgn28GqA/

Page 16: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

16

8. ERANZKINAK

8.1. PAR-Q GALDE-SORTA (1.ERANZKINA)

Ebaluazio elkarrizketarako galdera sorta batzuk:

PAR-Q GALDE-SORTA

BAI EZ GALDERAK

1. Esan al dizu inoiz zure medikuak bihotzeko gaixotasun bat daukazula eta hark gomendatutako jarduera fisikoa soil-soilik egin behar duzula?

2. Jarduera fisikoa egiten duzunen min duzu bularrean?

3. Azken hilean, jarduera fisikorik egin ez duzunean, min izan duzu bularrean?

4. Zorabiatu eta oreka galtzen duzu, edo konortea galdu duzu inoiz?

5. Hezurretan edo giltzaduretan arazorik duzu (adibidez, bizkarra, belauna edo aldaka) eta jarduera fisikoa eginez gero arazo horiek txarrera egin dezakete?

6. Arteria-presiorako edo bihotz-arazoetarako sendagaien bat hartzeko agindu dizu medikuak ?

7. Arrazoiren baten batengatik ez zaizu komeni jarduera fisikorik egitea?

Page 17: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

17

IPAQ GALDE-SORTA

(International Physical Activity Questionnaire) Mesedez, galderak arretaz irakurri eta galdera bakoitzari zintzotasunez erantzun.

GALDERAK

1. Azken 7 egunetan, zenbatetan egin dituzu jarduera fisiko biziak, adibidez pisu astunak altxatu, hondeatu, spinning-a egin edo oinez azkar ibili eta/edo aldapetan gora bizikletaz ibili?

Adierazi zenbat egun astean (0 bada, 3. galderara joan)

2. Normalean, zenbat denbora eman zenuen guztira jarduera horretan egun horietako batean?

Adierazi egun bakoitzeko zenbat ordu

3. Azken 7 egunetan, zenbatetan egin zenituen intentsitate ertaineko jarduera fisikoak, adibidez pisu arinak garraiatu, footing-a egin, bizikletaz ordokian erritmo lasaian paseatu, edo eskailerak igo? Ez hartu kontuan oinez ibiltzea

Adierazi zenbat egun astean (0 bada, 5. galderara joan)

4. Normalean, zenbat denbora eman zenuen guztira jarduera horretan egun horietako batean?

Adierazi egun bakoitzeko zenbat ordu

5. Azken 7 egunetan, zenbat egunetan ibili zara oinez gutxienez 10 minutuan jarraian?

Adierazi astean zenbat egunetan

6. Normalean, zenbat denbora eman zenuen guztira jarduera horretan egun horietako batean?

Adierazi egun bakoitzeko zenbat ordu

7. Azken 7 egunetan, zenbat denbora egon zinen eserita lanegun batean?

Adierazi egun bakoitzeko zenbat ordu

Galdetegiak osorik:

- IPAQ

- PAR-Q

Page 18: MUGIMENT BEDIA (1)...3 1. SARRERA 2. MUGIMENT EGITASMOA Bedia herrian aurrera eramango diren jarduera fisikoa zerbitzuak (Jarduera fisikoaren orientazio-zerbitzua eta jarduera fisikoa

18