1

Voved

Statisti~kite podatoci poka`uvaat deka vo R.Makedonija pogolemiot del od naselenieto `ivee vo individualni stanbeni objekti - ku}i. Vo posledno vreme trend vo glavniot grad na R.M. e izgradba na ku}i na periferijata na gradot kako vtoro `iveali{te, kako i nadgraduvawe na potkrovja (mansardi) na kolektivni stanbeni objekti. Vo vnatre{nosta od dr`avata, pak, poradi zabavenata izgradba na kolektivni

stanbeni objekti prodol`uva trendot na izgradba na individualni stranbeni objekti. Od edna strana se zabele`uva zgolemuvawe na brojot na izgradeni stanbeni objekti, dodeka od druga strana poznato e deka kaj naselenieto vladee golema besparica. Od ovie pri~ini proizleguva idejata na pazarot da mu se ponudi na~in na brza i evtina monta`a na kvalitetni stanbeni objekti.

Monta`ni individualni stanbeni objekti - ku}i

Celosno ili delumno-monta`nite

ku}i se najdobar na~in da se postigne gradba so visok kvalitet, so kratko vreme na izrabotka, a so niska cena na ~inewe. Kaj nas kaj pogolemiot del od lu|eto sîu{te vladeat predrasudi koga se raboti za monta`nite ku}i i za niv tie mislat deka ne se dovolno trajni, stati~ki se nestabilni, nemaat kvalitetna zavr{na obrabotka, odnosno potsetuvaat na baraki za privremeno smestuvawe.

Inaku, vo svetot mnogu e razvieno proizvodstvoto na monta`ni ku}i (prefabricated houses). Najmnogu ovaa granka e razviena vo SAD, a vo Evropa vo Skandinavskite zemji.

Evropskiot na~in na gradba na monta`ni ku}i se odlikuva so toa {to pri monta`a na ku}ata se vgraduvaat kompletno fabri~no sostaveni plo~i (yidovi) koi vo sebe gi sodr`at i nadvore{nata i vnatre{nata oplata,

izolacijata, pa duri i prozorcite tamu kade {to treba da gi ima. Osnovnite nose~ki elementi kaj ovoj tip na gradba se sostaveni od drveni elementi.

Amerikanskiot na~in pobrgu bi se narekol gradba na polumonta`ni ku}i. Kaj ovoj na~in monta`ata na ku}ata zapo~nuva so monta`a na fabri~no podgotvenite nose~ki elementi (dosta ~esto izraboteni od ~eli~ni profili), dodeka oplatite i izolacijata se vgraduvaat posle toa.

Kaj evropskiot na~in monta`nata ku}a e ednokatnica. Dokolku, namesto vrz betonska plo~a, ku}ata se montira vrz prethodno podgotveno betonirano prizemje (podrum), taa mo`e da bide i dvokatnica so mansarda.

Amerikanskiot na~in na gradba na monta`ni ku}i ovozmo`uva ku}ata (zgradata) da bide i pove}ekatnica.

2

Konstrukcii so metalna ramka (KMR)

Sistemot na gradba na monta`ni ku}i sostaveni od Konstrukcija so metalna ramka (KMR) potsetuva na amerikanskiot na~in na gradba na monta`ni ku}i i dava ogromna sloboda vo primena na koncepcijata na ku}ata po `elba na kupuva~ot (investitorot) i za vreme na gradba na ku}ata, a i podocna vo bilo koe vreme.

Kaj KMR sistemot na gradba karakteristi~no e slednovo:

a) Osnovniot nose~ki element Osnoven nose~ki element pretstavavuvaat vitkanite (mo`e i valanite) ~eli~ni profili. Dimenziite na popre~niot presek se odbrani taka da toj ima najgolem otporen moment, golema krutost na pritisok, zategnuvawe, svitkuvawe i izvitkuvawe. Nose~kite elementi pome|u sebe se spoeni naj~esto so zavrtki i navrtki i nitni, a poretko so zavaruvawe. Antikorozivno se za{titeni so premaz na dvolomponenten antikoroziven premaz i so pomo{ na cinkuvawe. b) Aseizmi~nosta Za razlika od site poznati na~ini na gradba, klasi~ni i monta`ni, sistemot KMR ima najgolema izdr`livost kon seizmi~ni optovaruvawa. Vo na{ava zemja ovaa karakteristika e edna od najva`nite prednosti na ovoj sistem. g) Vremeto na izrabotka Kratkoto vreme na izgradba e isto taka edna od najgolemite prednosti na ovoj tip na gradewe na ku}i. Elementite od nose~kata ramka prethodno se skroeni po oblik i dimenzija sootvetno na karakteristikite na objektot. Monta`ata na kompletanata metalna ramka vrz prethodno podgotvena betonska podloga mo`e da se zavr{i za pomalku od 5 rabotni dena. I elementite od oplatata i izolacijata isto taka se prethodno podgotveni i skroeni. Pred monta`ata na oplatata se vgraduvaat elektri~nata, telefonskata, kabelskata i vodovodnata instalacija. Celosnata monta`a na ku}ata mo`e da se zavr{i za okolu 3 rabotni nedeli. Ku}ata mo`e da bide gotova za vseluvawe za pomalku od mesec dena.

3

g) Otpornosta kon drugi vlijanija Osven otpornosta kon zemjotresi, KMR ku}ite se otporni na po`ar, udar na grom, silni vetrovi i termiti. d) Funkcionalnosta KMR ku}ite imaat mo`nost za izmeni po `elba na investitirot dokolku pred gradewe toj posaka otstapuvawe od prvi~niot proekt. I podocna, vo bilo koe vreme se vozmo`ni promeni vo rasporedot na vnatre{nite prostorii na ku}ata, prednost koja pridonesuva za trajna vrednost na objektot. |) Vekot na traewe Iako investitorite sakaat izgradba na “trajna ku}a”, vistina e deka so promenata na na~inot na `ivot, ku}ite po triesetina godini na koristewe stanuvaat staromodni i nefunkcionalni. Gradeweto na ku}i so mnogu dolg vek na traewe stanuva nerazumno, no sepak ku}ite KMR imaat vek na traewe od 200 godini. e) Pogolema iskoristenost Poradi pomalata debelina na yidovite, ku}ite so KMR imaat od 10 do 15% pogolem vnatre{en prostor, {to zna~i deka vo odnos na klasi~nite ku}i imaat pogolema iskoristenost. `) Cenata Sporedeno so gradbata na monta`nite ku}i kade osnovniot nose~ki element e izraboten od drvo, mo`e da se zaklu~i deka cenata na drvoto na svetskiot pazar sî pove}e raste, dodeka, so mali varijacii, cenata na ~elikot e relativno nepromenliva. Sporedeno so klasi~niot na~in na gradba (cement, tuli, malter), koga }e se zemat vo predvid rabotnata raka i vremeto na izrabotka, }e se konstatira pristojna razlika vo cenite vo korist na KMR gradbata. z) Kvalitet So tekot na vremeto ostanatite grade`ni elementi (drvo, beton) gubat od svojot kvalitet. ^elikot ne staree i ne gubi od svojot kvalitet. Samiot materijal od koj se izraboteni ~eli~nite profili e proizveden pod stroga kontrola na stru~nite lica vo ^eli~niot kombinat, nasproti betonskiot stolb na primer, napraven so me{awe na somnitelen soodnos na cement, voda i pesok, so isto taka somnitelen kvalitet i granulacija, kontrolirani od “majstor” so somnitelno znaewe. So tekot na vremeto i pod dejstvo na hemiski vlijanija, drvoto i betonot hemiski go menuvaat svojot sostav, a so toa i svojot kvalitet.

Opis na monta`nite ku}i so konstrukcija so metalna ramka

a) Nose~kata konstrukcija

Nose~kata konstrukcija pretstavuva prostorna ramka e izrabotena od ~eli~ni nosa~i so razli~en popre~en presek i debelina.

- Strukturnite nosa~i bi bile izraboteni od vitkan (apkantuvan) ~eli~en lim so presek vo vid na bukvata “C”. Vo zavisnost od optovaruvawata bi bile izraboteni so razli~na debelina.

4

- Nosa~ite kaj fasadnite yidovi bi bile izraboteni vo dve izvedbi: “U” i “C” izvedba. Prvite bi slu`ele za prifa}awe na vertikalnite nosa~i. Tie bi bile vgradeni horizontalno na dolniot i gorniot rab od fasadniot yid. Vtorite nosa~i bi slu`ele kako elementi koi mu davaat forma i krutost na yidot po celata negova dol`ina. Tie isto taka bi slu`ele kako elementi za prifa}awe na nadvore{nata (fasadnata) oplata, vnatre{nata oplata, na toplinskata i zvu~nata izolacija, kako i za formirawe na ramkite za vrati i prozorci.

- Plafonskite nosa~i bi bile povrzani direktno so horizontalnite strukturni nosa~i. Tie bi bile lesni i bi imale golema krutost na svitkuvawe. Bi bile oblikuvani so potrebnite {uplini za premin na vodovodnata, kanalizacionata i elektri~nata instalacija.

- Pregradnite yidovi. Na ova mesto bi mo`el celosno da se primeni sistemot na KNAUF za gradba na vnatre{ni pregradni yidovi.

- Nosa~ite na krovnata konstrukcija so svojot oblik i dimenzija bi ovozmo`ile potkrovjeto da vide oblikuvano taka da toa mo`e da slu`i i kako prostor za `iveewe. Od tie pri~ini glavnite nose~ki elementi na krovnata konstrukcija bi trebalo da imaat potrebni jakosni karakteristiki.

b) Fasadna obloga

Vo zavisnost od `elbata na investitorot, fasadnata obloga mo`e da bide izrabotena od razli~ni materijali: - Fasadni oblogi SOLTERM KLASIK, - Fasadni oblogi KNAUF Akvapanel, - Dekorativna crvena ili bela silikatna tula, - Kombinacija na nekolku od niv. v) Vnatre{nata oplata Vnatre{nata oplata na yidovite i na plafonot vo celata ku}a bi bila po sistemot na gips-kartonski yidni oblogi KNAUF, g) Pod Podnata obloga bi bila od laminaten pod. Pod podnata obloga prethodno bi bilo potrebno da se vgradi kvalitetna pove}eslojna toplinska i hidro izolacija.

5

|) Izolacija R. Makedonija se nao|a vo klimatska zona vo koja zimite ~esto se mnogu studeni, a letata re~isi sekoga{ se nepodnoslivo `e{ki. Zatoa e potrebno yidovite na ku}ite da imaat dobar koeficient na premin na toplina K. So primenata na pove}eslojna toplinska i zvu~na izolacija, sostavena od pove}e raznorodni materijali, koeficientot K mo`e da se namali na vredonost duri pod 4 [Wm/K].

Fasadniot yid so site goreopi{ani elementi, vo op{t slu~aj, bi izgledal kako na slikata desno. Debelinata na yidot bi zavisela od tipot na objektot (ku}ata), namenata, kvalitetot na izolacijata i od `elbata na nara~atelot.

1. Vertikalen element “C” od

metalnata ramka, 2. Dolen horizontalen “U”

element, 3. Gips-kartonski plo~i od

vnatre{nata oplata, 4. Paropropusna membrana, 5. Mineralna volna 50 mm, 6. OYV ili {perplo~a, 7. Mineralna volna 2h50 mm, 8. Fasadna plo~a od lesen

beton Knauf Aquapanel,

9. Fasadna obloga Solthern

Classic. Fasadnite metalni nosa~i, i

vertikalnite (1) i horizontalnite (gorniot i dolniot (2)) se pricvrsteni pome|u sebe so pomo{ na zavrtki. Ovie nosa~i zaedno so Strukturnite (glavnite) nosa~i podednakvo pridonesuvaat za krutosta na celata struktura.

Vnatre{nata oplata vo zavisnost od namenata i `elbata na investitorot mo`e da se sostoi od eden ili dva sloja na gips-kartonska obloga. Ovaa obloga zaedno so oblogata na pregradnite yidovi e celosno spored sistemot na Knauf.

Vo {uplinite na nosa~ite e smestena toplinskata i zvu~nata izolacija. Kako izolator

vo slu~ajov e upotrebena mineralna volna (5) ( λ=0, 06 W/mK ), no mo`e da se upotrebi i

ekstrudiran polistiren ( λ=0, 03 W/mK ). Vozdu{niot sloj pome|u dvata sloja na minerealna volna slu`i kako dopolnitelen termoizolaciski sloj. [perplo~ata (6) ima dve nameni; slu`i kako termo i akusti~na izolacija, no slu`i i za pridr`uvawe na nadvore{niot (2h50 mm) i vnatre{niot sloj (50 mm) na mineralna volna.

Nadvore{nata oplata se sostoi od dva sloja. Prviot sloj ili oblogata od lesen beton (8) slu`i kako hidroizolacija, no í dava i krutost na fasadata od nadvore{nata strana. Vtoriot sloj (9) se lepi vrz panelot (8) i slu`i za da í dade lik na fasadata.

Primeri za gradba na monta`ni ku}i po sistemot KMR

6

7

Sporedba pome|u KMR sistemot i klasi~niot na~in na gradba Gradeweto na monta`ni i polumonta`ni ku}i e pokvalitetno otkolku

klasi~niot na~in na gradewe. Eve nekolku primeri vo prilog na ova tvrdewe: Gradeweto na klasi~na ku}a trae podolgo. “Mokroto gradewe” e dolgotrajno i

bara anga`man na rabotna raka od razli~en profil: yidari, fasaderi, moleri, ektri~ari, vodovodxii. Kaj “suvoto gradewe“, ili vo slu~ajov polumonta`noto, se vgraduvaat gotovi, fabri~ki podgotveno nosa~i i paneli. Ne se ~eka su{ewe na betonot, nema betonome{alki, nema tro{ewe na materijal za ednokratna upotreba (daski, {ajki), nema kontinuirana promena na majstori od razli~en profil na gradili{teto. Celata ku}a ja sklopuva edna ista ekipa od nekolku monteri. Ku}ata za vseluvawe mo`e da bide podgotvena i za vreme pomalo od mesec dena.

Site materijali kaj KMR gradeweto se prvoklasni. Metalnite nosa~i se napraveni od metrijal ~ie proizvodstvo podle`i na strogi kontroli na kvalitetit. Oplatite isto taka se napraveni od renomirani proizvoditeli poznati po svojot kvalitet. Proizleguva deka za pomala cena se dobiva pokvalitetna ku}a.

Prostorot pome|u metalnite nosa~i ovozmo`uva vgraduvawe na podobra zvu~na i termi~ka izolacija. KMR ku}ata i vo zima i vo leto {tedi energija. Vo za{tedata na energijata pridonesuvaat i kvalitetnite prozorci izraboteni od dvo i troslojno staklo.

Potenkite yidovi pridonesuvaat vnatre{niot korisen prostor da e za barem 10% pogolem otkolku kaj ku}ata so klasi~na gradba.

Dokolku vo tekot na koristeweto na ku}ata sopstvenikot posaka ponakov vnatre{en raspored na prostoriite, toa se pravi na brz i lesen na~in.

KMR ku}ata e aseizmi~na. Cvrstata metalna ramka ne mo`e da se dezintegrira ni pri najsilni zemjotresi.

Stru~wacite sovetuvaat pri pojava na molwa lu}eto da se skrijat pod nekoja gradba vo vid na metalen kafez. KMR ku}ata pretstavuva odli~na za{tita pri udar na grom.

Elektromagnetnite branovi lesno pominuvaat niz prostorot pome|u metalnite nosa~i. Zatoa vo vnatre{nosta na vakvite ku}i nepre~eno mo`at da se koristat radio i TV uredite i bez`i~nite telefoni.

Informacii: mag. Petar M. Tanevski Marana Avtomotiv Tel. 32 13 338 i 071 629 304 www.marana.com.mk

e-mail: info@marana.com.mk