Mikrobiologia lekarska preparaty mikroskopowe i pożywkiumed.edu.pl/pl/dydaktyka/doc/mikro_lek... · Mikrobiologia lekarska – preparaty mikroskopowe i pożywki Kierownik Zakładu

Mikrobiologia lekarska – preparaty

mikroskopowe i pożywki

Kierownik Zakładu Mikrobiologii i Laboratoryjnej Immunologii Medycznej: dr hab. n.med. prof. nadzw. Janina Grzegorczyk

Opracowanie:

dr n. med. Małgorzata Brauncajs

prof. dr hab. n. med. Zbigniew Krzemiński

Dwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Pożywki bakteryjne. Techniki posiewów. Uzyskiwanie czystej hodowli.

Pożywki bakteryjne wzbogacone.

Pożywka Loefflera (w postaci skosu; do hodowli maczugowców).

Pożywka Loewensteina-Jensena (w postaci skosu; do hodowli prątków).

Dwiczenie 1. Mikrobiologia ogólna - Pożywki bakteryjne. Techniki posiewów. Uzyskiwanie czystej hodowli.

Szczepy barwnikotwórcze.

barwniki niedyfundujące do podłoża (Micrococcus spp., Staphylococcus spp.)

barwniki dyfundujące do podłoża (Pseudomonas spp.)

3

Dwiczenie 2. Mikrobiologia ogólna – Budowa komórki bakteryjnej. Metody barwienia preparatów bakteryjnych.

Preparaty bakteryjne barwione metodą negatywną ukazujące kształty komórek bakteryjnych.

Kształt cylindryczny. Kształt kulisty.

4


Preparaty bakteryjne ukazujące obecnośd otoczki.

Preparat barwiony metodą pozytywno-negatywną.

Preparat z tkanki zakażonej przez bakterie posiadające otoczki.

5


Preparaty bakteryjne ukazujące obecnośd przetrwalników.

Preparat zabarwiony metodą Grama (przetrwalniki widoczne jako niezabarwione struktury wewnątrz komórek).

Preparat zabarwiony zielenią malachitową i safraniną (przetrwalniki zabarwione na kolor zielony).

6


Preparat bakteryjny ukazujący rzęski (bakterie dwurzęse).

7

Dwiczenie 3. Mikrobiologia ogólna – Identyfikowanie bakterii. Występowanie bakterii w środowisku człowieka i w jego organizmie. Wpływ

czynników fizycznych i chemicznych na bakterie.

Identyfikowanie bakterii na podstawie ich cech biochemicznych - testy API.

8

Dwiczenie 3. Mikrobiologia ogólna – Identyfikowanie bakterii. Występowanie bakterii w środowisku człowieka i w jego organizmie. Wpływ

czynników fizycznych i chemicznych na bakterie.

Określanie właściwości hemolitycznych bakterii.

Hemoliza typu alfa (zazielenienie wokół kolonii bakteryjnych).

Hemoliza typu beta (przejaśnienie wokół kolonii bakteryjnych).

9

Dwiczenie 4. Mikrobiologia ogólna – Antybiotyki i chemioterapeutyki.

Antybiogram wykonany metodą krążkowo-dyfuzyjną.

10


Ustalanie najmniejszego stężenia hamującego antybiotyku (MIC – ang. minimal inhibitory concentration) przy zastosowaniu E-testu; MIC = 0,125.

11


Metody wykrywania szczepów gronkowca złocistego opornych na metycylinę (MRSA – ang. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus).

Metoda z użyciem krążka z cefoksytyną (szczep oporny po lewej stroni).

Metoda przeglądowa (wzrost szczepu świadczy o oporności; brak wzrostu świadczy o wrażliwości).

12

Dwiczenie 6. Mikrobiologia szczegółowa – Ziarenkowce Gram-ujemne (rodzaj Neisseria), krętki (rodzaj Borrelia, Treponema,

Leptospira).

Neisseria gonorrhoeae – preparat z wysięku ropnego z cewki moczowej zabarwiony metodą Grama; wewnątrz granulocytów obojętnochłonnych widoczne Gram-ujemne dwoinki (rodzaj

nazwany tak ku czci lekarza i bakteriologa niemieckiego Alberta Ludwiga Sigesmunda Neissera (1855-1916), który odkrył te drobnoustroje w 1879 r. jako czynnik etiologiczny rzeżączki).

13


Leptospira).

Demonstracja preparatów rożnych stopni czystości pochwy zabarwionych metodą Grama.

Prawidłowa flora fizjologiczna pochwy; przeważają Gram-dodatnie pałeczki kwasu mlekowego (Lactobacillus spp,) (łac. lactis - mleko; bacillum - laseczka, pałeczka).

Pośrednia flora bakteryjna pochwy; przeważają różne

Gram-ujemne beztlenowe bakterie. Niewiele Gram-dodatnich Lactobacillus pp.

14


Leptospira).

Ciąg dalszy - Demonstracja preparatów rożnych stopni czystości pochwy zabarwionych metodą Grama.

Bakteryjna waginoza (vaginosis bacterialis); dominują Gram-ujemne bakterie beztlenowe.

Grzyby w wydzielinie z pochwy.

15


Leptospira).

Preparat Treponema pallidum w zakażonej tkance zabarwiony metodą Giemsy (grec. (trepo) - obracam; (nema) - nid).

16

Dwiczenie 7. Mikrobiologia szczegółowa – Ziarenkowce Gram-dodatnie (rodzaj Staphylococcus).

Wzrost Staphylococcus aureus (rozkłada mannitol) i Staphylococcus epidermidis (nie rozkłada mannitolu) na pożywce wybiorczo-diagnostycznej Chapmana.

17


Wzrost Staphylococcus aureus na pożywce Chapmana.

18


Różnicowanie gronkowców z mikrokokami w oparciu o ich wrażliwośd na furazolidon; mikrokoki oporne (wzrost z lewej strony), gronkowce wrażliwe (wzrost z prawej

strony).

19


Preparat Staphylococcus aureus zabarwiony metodą Grama; komórki ułożone w skupiska przypominające winne grona (grec. (staphyle) - winne grono; łac.

coccus z grec. (kokkos) - ziarnko, pestka).

20

Dwiczenie 8. Mikrobiologia szczegółowa – Pałeczki Gram-dodatnie (rodzaj Corynebacterium). Ziarenkowce Gram-

dodatnie (rodzaj Streptococcus i Enterococcus).

Preparaty Corynebacterium diphtheriae i Corynebacterium pseudodiphtheriticum zabarwione metodą Neissera i metodą Grama (grec. (koryne) - maczuga;

(baktron) - kij, laska).

Preparat C.diphtheriae zabarwiony metodą Neissera; na koocach komórek widoczne wybarwione na granatowo ziarna wolutyny.

Preparat C.diphtheriae zabarwiony metodą Grama; widoczne charakterystyczne ułożenie komórek przypominające chioskie znaki graficzne.

21



Ciąg dalszy - Preparaty Corynebacterium diphtheriae i Corynebacterium pseudodiphtheriticum zabarwione metodą Neissera i metodą Grama (grec.

(koryne) - maczuga; (baktron) - kij, laska).

Preparat C.pseudodiphteriticum zabarwiony metodą Neissera; brak ziaren wolutyny.

Preparat C.pseudodiphteriticum zabarwiony metodą Grama; widoczny charakterystyczny palisadowy układ komórek.

22



Wzrost Streptococcus pyogenes na agarze z krwią z krążkiem zawierającym bacytracynę; strefa zahamowania wzrostu wokół krążka pozwala zidentyfikowad ten

gatunek.

23



Wzrost Streptococcus pneumoniae na agarze z krwią z krążkiem zawierającym optochinę; strefa zahamowania wzrostu wokół krążka pozwala zidentyfikowad ten

gatunek.

24



Preparat hemokultury zabarwiony metodą Grama; wskazuje na obecnośd Streptococcus pyogenes.

25



Preparat Streptococcus pyogenes zabarwiony metodą Grama; widoczne komórki ułożone w charakterystyczne paciorki (łaocuszki) (grec. (streptos) –

naszyjnik, łac. coccus z grec. (kokkos) - ziarnko, pestka).

26



Preparat zabarwiony metodą Grama z zakażonej tkanki, wskazujący na obecnośd Streptococcus pneumoniae (Gram-dodatnie dwoinki posiadające wspólną otoczkę).

27



Wzrost Enterococcus faecalis na pożywce z żółcią i eskuliną - (podłoże Coccosel-agar) (grec. (enteron) - jelito; (kokkos) - ziarnko, pestka).

28



Preparatu Enterococcus faecalis zabarwiony metodą Grama; widoczne charakterystyczne ułożenie komórek w dwoinki i skupiska.

29

Dwiczenie 9. Mikrobiologia szczegółowa – Laseczki tlenowe (rodzaj Bacillus) i beztlenowe (rodzaj Clostridium). Pałeczki Gram dodatnie i Gram-ujemne (rodzaj Actinomyces, Bacteroides, Fusobacterium, Propionibacterium).

Preparaty Clostridium tetani (A) i Clostridium botulinum (B) zabarwionych metodą Grama (grec. (kloster) – wrzeciono).

Przetrwalniki (niewybarwione) na koocach komórek w postaci owalnej.

Przetrwalniki (niewybarwione) na koocach komórek w postaci jajowatej.

30


Preparat Actinomyces israelii z ropy zabarwiony metodą Grama; widoczne skupisko komórek tworzące tzw. „ziarno siarkowe” (grec. dop. (aktis, aktinos) -

promieo; (mykes) - grzyb).

31


Preparaty pałeczek beztlenowych zabarwionych metodą Grama

Bacteroides spp. (łac. bacterium - bakteria z grec. (baktron) - kij, laska; (-ides) - przyrostek oznaczający pokrewieostwo lub podobieostwo).

Fusobacterium spp.) (łac. fusus - wrzeciono; łac. bacterium z grec. (baktron) - kij, laska, pałeczka).

32


Ciąg dalszy - Preparaty pałeczek beztlenowych zabarwionych metodą Grama

Propionibacterium spp. (łac. acidum propionicum - kwas propionowy; bacterium - bakteria z grec. (baktron) - kij, laska).

33


Podłoża stosowane do hodowli bakterii beztlenowych: (od lewej: podłoże tioglikolanowe, podłoże Wrzoska z kawałkami wątroby, bulion pod parafiną, podłoże

z tkanką mózgową.

34

Dwiczenie 10. Mikrobiologia szczegółowa – Pałeczki jelitowe (rodzina Enterobacteriaceae), rodzaj Pseudomonas, rodzaj Vibrio.

Wzrost rożnych gatunków pałeczek jelitowych na pożywkach wybiorczo-namnażających i wybiorczo-diagnostycznych.

Pożywka MacConkeya (kolonie bakterii laktozo-dodatnich zabarwione na czerwono, laktozo-ujemnych bezbarwne).

35


Ciąg dalszy - Wzrost rożnych gatunków pałeczek jelitowych na pożywkach wybiorczo-namnażających i wybiorczo-diagnostycznych.

Pożywka SS (Salmonella-Shigella); kolonie bezbarwne – Shigella spp. (od nazwiska Kiyoshi Shiga, który wykrył pałeczkę czerwonki w 1897 roku), bezbarwne z czarnym środkiem – Salmonella spp (od nazwiska D.E. Salmona, bakteriologa amerykaoskiego), różowe – E. coli (od nazwiska T. Eschericha, który pierwszy wyizolował typowy drobnoustrój z tego rodzaju).

36


Mgławicowy wzrost Proteus vulgaris (pałeczka odmieoca; ( (Proteus) - greckie bóstwo morskie „Odmieniec” posiadające zdolnośd dowolnego zmieniania

postaci).

37


Podłoże zanurzeniowe do badania bakteriurii (Uromedium).

38

Dwiczenie 11. Mikrobiologia szczegółowa – Prątki (rodzaj Mycobacterium) (grec. (mykes) - grzyb; łac. bacterium - bakteria z grec. (baktron) - kij, laska)

i nokardie (rodzaj Nocardia) (od nazwiska E. Nocarda, który pierwszy opisał te drobnoustroje).

Wzrost rożnych gatunków prątków na pożywce Loewensteina-Jensena: (probówka nr 1 - Nocardia spp. na skosie agarowym, probówki nr 2 i 3 - prątki na pożywce L-J).

39



Testy biochemiczne stosowane w identyfikacji prątków – test Bogena i test niacynowy. (probówka nr 1 - test niacynowy, nr 2 - Nocardia spp. – skos, probówka

nr 3 - test Bogena).

40



Test Bogena.

41



Test niacynowy.

42



Preparat Mycobacterium tuberculosis zabarwiony metodą Ziehla-Neelsena: komórki prątków zabarwione na czerwono, tło preparatu na niebiesko.

43



Ustalanie lekooporności prątków metodą wskaźnikową.

44

Documents

Mikrobiologia lekarska preparaty mikroskopowe i pożywkiumed.edu.pl/pl/dydaktyka/doc/mikro_lek... · Mikrobiologia lekarska – preparaty mikroskopowe i pożywki Kierownik Zakładu