Embed Size (px)
Citation preview
MIANOWNICTWOANATOMICZNE
POLSKOANGIELSKOŁACIŃSKIE
JAN HENRYK SPODNIKwww.edraurban.pl
W PUBLIKACJI:
• wyczerpująca i najbardziej aktualna lista polskich, angielskich i łacińskichmian anatomicznych z uwzględnieniem zmian wprowadzonychprzez Terminologia Anatomica (TA98);
• topograficzne uszeregowanie haseł według układów,a następnie okolic ciała;
• wygodny układ treści pomocny w nauce i powtórce.
MIANOWNICTWOANATOMICZNE
POLSKOANGIELSKOŁACIŃSKIE
J.H. SPODNIK
MIA
NO
WN
ICTW
O A
NA
TOM
ICZ
NE
POLSK
O-A
NG
IELSKO
-ŁAC
IŃSK
IE
Spodnik-MianownictwoAnatomiczne_mianow 2017-05-12 12:16 Page 4
Mianownictwo anatomiczne polsko-angielsko-łacińskie
Jan Henryk Spodnik
Wszelkie prawa zastrzeżone, zwłaszcza prawo do przedruku i tłumaczenia na inne języki. Żadna część tejksiążki nie może być w jakiejkolwiek formie publikowana bez uprzedniej pisemnej zgody Wydawnictwa. Dotyczy to również sporządzania fotokopii, mikrofilmów oraz przenoszenia danych do systemów komputerowych.
Ze względu na stały postęp w naukach medycznych oraz możliwość wystąpienia błędu, prosimy, aby w trakcie podejmowania decyzji uważnie oceniać zamieszczone w książce informacje. Pomoże to zmniejszyć ryzyko wystąpienia błędu lekarskiego.
© Copyright by Edra Urban & Partner, Wrocław 2017
Autor: Jan Henryk Spodnik
Prezes Zarządu: Giorgio AlbonettiDyrektor Wydawniczy: lek. med. Edyta BłażejewskaRedaktor prowadzący: Dorota Lis-OlszewskaProjekt okładki: Beata Poźniak
ISBN 978-83-65625-53-3
Edra Urban & Partnerul. Kościuszki 29, 50-011 Wrocławtel. +48 71 726 38 [email protected]
www.edraurban.pl
Łamanie i przygotowanie do druku: Marta RadlakDruk i oprawa: Zakład Poligraficzny Moś & Łuczak, Poznań
Spis treści
1 Anatomia ogólna 7Miana ogólne 8Miana położenia i kierunku 23Części i okolice ciała 26
2 Układ kostny 35Kręgosłup 36Szkielet klatki piersiowej 39Czaszka 41Kości kończyny górnej 61Kości kończyny dolnej 67
3 Połączenia kości 77Połączenia czaszki 78Połączenia klatki piersiowej 80Połączenia kręgosłupa 82Połączenia kończyny górnej 84Połączenia kończyny dolnej 88
4 Układ mięśniowy 95Mięśnie grzbietu 96Mięśnie głowy 98Mięśnie szyi 101Mięśnie klatki piersiowej 103Mięśnie brzucha 105
Mięśnie miednicy 107Mięśnie kończyny górnej 108Mięśnie kończyny dolnej 113Kaletki i pochewki ścięgien 118
5 Układ trawienny 123Jama ustna 124Gruczoły jamy ustnej 125Gardło 130Gardziel 133Przełyk 134Żołądek 135Jelito cienkie 136Jelito grube 138Kanał odbytu 141Trzustka 141Wątroba 142Zewnątrzwątrobowe drogi
żółciowe 146Jama brzuszno-miedniczna
i struktury otrzewnowe 147
6 Układ oddechowy 153Nos 154Krtań 156
Tchawica 162Oskrzela 163Płuca 165Jama klatki piersiowej 168
7 Układ moczowo-płciowy 171Narządy moczowe 172Narządy płciowe męskie
wewnętrzne 176Narządy płciowe męskie
zewnętrzne 180Narządy płciowe żeńskie
wewnętrzne 182Narządy płciowe żeńskie
zewnętrzne 187Struktury rozwojowe 189Jama brzuszno-miedniczna 190Krocze 190
8 Układ dokrewny 193Tarczyca 194Gruczoł przytarczyczny 194Przysadka 194Szyszynka 195Grasica 195Nadnercze 195
9 Układ sercowo-naczyniowy 197Serce 198Tętnice 203Żyły 238
10 Układ chłonny 259Miana ogólne 260Pnie i przewody chłonne 260Węzeł chłonny 261Węzły chłonne głowy i szyi 261Węzły chłonne kończyny górnej 263Węzły chłonne klatki piersiowej 264Węzły chłonne brzucha 265Węzły chłonne miednicy 267Węzły chłonne kończyny dolnej 268Śledziona 269
11 Ośrodkowy układ nerwowy 271Opony 272Rdzeń kręgowy 274
Mózgowie 278Tyłomózgowie 278Tyłomózgowie
– rdzeniomózgowie 279Tyłomózgowie – tyłomózgowie
wtórne 282Śródmózgowie 288Przodomózgowie 291Przodomózgowie
– międzymózgowie 291Przodomózgowie
– kresomózgowie 298
12 Obwodowy układ nerwowy 309Nerwy czaszkowe 310Nerwy szyjne 321Nerwy piersiowe 326Nerwy krzyżowe 329Nerw guziczny 332
13 Autonomiczny układ nerwowy 333
Sploty i zwoje trzewne 334Część współczulna 336Część przywspółczulna 338
14 Narządy zmysłów 341Narząd wzroku 342Narząd słuchu i równowagi 352Narząd węchu 366Narząd smaku 366
15 Powłoka wspólna 367 Skóra 368Sutek 371
Spis treści
1 Anatomia ogólna
Miana ogólne 8Kości 8 Połączenia kości 9 Mięśnie 12 Ka-letki i pochewki ścięgien 14 Układ trawien-ny 15 Układ oddechowy 15 Układ moczo-wo-płciowy 15 Układ dokrewny 15 Układ sercowo-naczyniowy 15 Układ chłonny 15 Na-czynia 15 Układ nerwowy 17 Półkula mó-zgu 17 Móżdżek 18 Nerwy 19 Autonomiczny układ nerwowy 21 Narządy zmysłów 21 Trze-wia 21 Powłoka wspólna 22 Ośrodki nerwo-we 22
Miana położenia i kierunku 23Kierunki 23 Linie 25 Płaszczyzny 26
Części i okolice ciała 26Głowa 26 Głowa – okolice twarzowe 26 Szy-ja 27 Szyja – trójkąt szyjny przedni 27 Szyja – trójkąt szyjny boczny 27 Szyja – trójkąt szyjny tyl-ny 27 Klatka piersiowa 28 Brzuch 28 Kończyna górna 29 Kończyna górna – obręcz 29 Koń-czyna górna – ramię 29 Kończyna górna – ło-kieć 30 Kończyna górna – przedramię 30 Koń-czyna górna – nadgarstek 30 Kończyna górna – ręka 30 Kończyna dolna 31 Kończyna dolna – pośladek 31 Kończyna dolna – udo 31 Koń-czyna dolna – kolano 32 Kończyna dolna – go-leń 32 Kończyna dolna – stopa 32
8 Część 1 Anatomia ogólna
NAZWA POLSKA NAZWA ANGIELSKA NAZWA ŁACIŃSKA
Miana ogólne
Kości
Układ kostny Skeletal system Systema skeletale
Nauka o kościach Osteology Osteologia
Część kostna układu kostnego Bony part of skeletal system Pars ossea systematis skeletalis
Okostna Periosteum Periosteum
Okostna wewnętrzna, śródkostna Endosteum Endosteum
Istota korowa kości Cortical substance of bone Substantia corticalis ossis
Istota zbita kości Compact bone Substantia compacta ossis
Istota gąbczasta (Istota beleczkowa) kości Spongy (trabecular) bone Substantia spongiosa (trabecularis) ossis
Część chrzęstna układu kostnego Cartilaginous part of skeletal system Pars cartilaginosa systematis skeletalis
Ochrzęstna Perichondrium Perichondrium
Szkielet osiowy Axial skeleton Skeleton axiale
Szkielet kończyn Appendicular skeleton Skeleton appendiculare
Kość długa Long bone Os longum
Kość krótka Short bone Os breve
Kość płaska Flat bone Os planum
Kość nieregularna Irregular bone Os irregulare
Kość pneumatyczna Pneumatic bone Os pneumaticum
Nasada kości Epiphysis of bone Epiphysis ossis
Trzon kości Diaphysis of bone Diaphysis ossis
Przynasada kości Metaphysis of bone Metaphysis ossis
Chrząstka nasadowa kości Epiphysial cartilage of bone Cartilago epiphysialis ossis
Kresa nasadowa kości Epiphysial line of bone Linea epiphysialis ossis
Powierzchnia stawowa kości Articular surface (facet) of bone Facies articularis ossis
Jama szpikowa kości Medullary cavity of bone Cavitas medullaris ossis
Miana ogólne | Połączenia kości 9
NAZWA POLSKA NAZWA ANGIELSKA NAZWA ŁACIŃSKA
Szpik kostny żółty Yellow bone marrow Medulla ossium flava
Szpik kostny czerwony Red bone marrow Medulla ossium rubra
Otwór odżywczy kości Nutrient foramen of bone Foramen nutriens ossis
Kanał odżywczy kości Nutrient canal of bone Canalis nutriens ossis
Ośrodek kostnienia kości Center of ossification of bone Centrum ossificationis ossis
Ośrodek kostnienia pierwotny kości Primary center of ossification of bone Centrum ossificationis primarium ossis
Ośrodek kostnienia wtórny kości Secondary center of ossification of bone Centrum ossificationis secondarium ossis
Część kostna kości Bony part of bone Pars ossea ossis
Część chrzęstna kości Cartilaginous part of bone Pars cartilaginea ossis
Część błoniasta kości Membranous part of bone Pars membranacea ossis
Blaszka nasadowa kości Epiphyseal plate of bone Lamina epiphysealis ossis
Guz kości Tuber (Tuberosity) of bone Tuber ossis
Guzek kości Tubercle of bone Tuberculum ossis
Guzowatość kości Tuberosity of bone Tuberositas ossis
Wyniosłość kości Eminence of bone Eminentia ossis
Wyrostek kości Process of bone Processus ossis
Kłykieć kości Condyle of bone Condylus ossis
Nadkłykieć kości Epicondyle of bone Epicondylus ossis
Grzebień kości Crest of bone Crista ossis
Kresa kości Line of bone Linea ossis
Wcięcie kości Notch of bone Incisura ossis
Bruzda kości Groove of bone Sulcus ossis
Połączenia kości
Połączenia włókniste kości Fibrous joints Articulationes fibrosae
Więzozrost Syndesmosis Syndesmosis
10 Część 1 Anatomia ogólna
NAZWA POLSKA NAZWA ANGIELSKA NAZWA ŁACIŃSKA
Szew Suture Sutura
Szew piłowaty Dentate suture Sutura serrata
Szew łuskowy Squamous suture Sutura squamosa
Szew gładki Flat suture Sutura plana
Połączenie rozszczepione Schindylesis Schindylesis
Połączenia chrzęstne kości Cartilaginous joints Articulationes cartilagineae
Chrząstkozrost Synchondrosis Synchondrosis
Spojenie Symphysis Symphysis
Połączenia maziowe Synovial joints Articulationes synoviales
Staw prosty Simple joint Articulatio simplex
Staw złożony Complex joint Articulatio composita (complexa)
Staw płaski Plane joint Articulatio plana
Staw kulisty (panewkowy) Spheroidal (Ball and socket) joint Articulatio spheroidea (Enarthrosis)
Staw elipsoidalny (kłykciowy) Ellipsoidal (Condylar) joint Articulatio ellipsoidea (condylaris)
Staw zawiasowy Hinge joint Ginglymus
Staw dwukłykciowy Bicondylar joint Articulatio bicondylaris
Staw obrotowy Pivot joint Articulatio trochoidea
Staw siodełkowaty Saddle (Sellar) joint Articulatio sellaris
Chrząstka stawowa Articular cartilage Cartilago articularis
Jama stawowa Articular cavity Cavitas articularis
Krążek stawowy Articular disk Discus articularis
Łąkotka stawowa Meniscus Meniscus articularis
Obrąbek stawowy Articular labrum Labrum articulare
Torebka stawowa Joint (Articular) capsule Capsula articularis
Błona włóknista (Warstwa włóknista) torebki stawowej
Fibrous membrane of joint capsule Membrana fibrosa (Stratum fibrosum) capsulae articularis
Miana ogólne | Połączenia kości 11
NAZWA POLSKA NAZWA ANGIELSKA NAZWA ŁACIŃSKA
Błona maziowa (Warstwa maziowa) torebki stawowej
Synovial membrane of joint capsule Membrana synovialis (Stratum synoviale) capsulae articularis
Fałd maziowy Synovial fold Plica synovialis
Kosmki maziowe Synovial villi Villi synoviales
Maź stawowa Synovial fluid Synovia
Więzadła Ligaments Ligamenta
Więzadła zewnętrztorebkowe Extracapsular ligaments Ligamenta extracapsularia
Więzadła torebkowe Capsular ligaments Ligamenta capsularia
Więzadła wewnątrztorebkowe Intracapsular ligaments Ligamenta intracapsularis
Połączenia kości Joints Systema articulare
Połączenia kręgosłupa, klatki piersiowej i czaszki
Joints of vertebral column, thorax and skull Articulationes columnae vertebralis, thoracis et cranii
Połączenia ścisłe kości Synarthrosis Synarthrosis
Wklinowanie Gomphosis Gomphosis
Błona międzykostna Interosseous membrane Membrana interossea
Szew ząbkowany Denticulate suture Sutura denticulata
Szew rąbkowy Limbous suture Sutura limbosa
Kościozrost Bony union (Synostosis) Iunctura ossea (Synostosis)
Powierzchnia stawowa Articular surface Facies articularis
Dół stawowy (Panewka stawowa) Articular fossa Fossa articularis
Zachyłek stawowy Articular recess Recessus articularis
Kaletka maziowa Synovial bursa Bursa synovialis
Staw walcowy Cylindrical joint Articulatio cylindrica
Staw półścisły Amphiarthrosis Amphiarthrosis
Zginanie Flexion Flexio
Prostowanie Extension Extensio
12 Część 1 Anatomia ogólna
NAZWA POLSKA NAZWA ANGIELSKA NAZWA ŁACIŃSKA
Odwodzenie Abduction Abductio
Przywodzenie Adduction Adductio
Obrót do boku (na zewnątrz) Lateral (External) rotation Rotatio lateralis (externa)
Odwracanie Supination Supinatio
Obrót do przyśrodka (do wewnątrz) Medial (Internal) rotation Rotatio medialis (interna)
Obwodzenie Circumduction Circumductio
Nawracanie Pronation Pronatio
Mięśnie
Zginacz Flexor Flexor
Prostownik Extensor Extensor
Mięsień Muscle Musculus
Głowa mięśnia Head Caput musculi
Brzusiec mięśnia Belly Venter musculi
Mięsień wrzecionowaty Fusiform muscle Musculus fusiformis
Mięsień czworoboczny Quadrate muscle Musculus quadratus
Mięsień trójkątny Triangular muscle Musculus triangularis
Mięsień półpierzasty Unipennate muscle Musculus unipennatus
Mięsień pierzasty Bipennate muscle Musculus bipennatus
Mięsień wielopierzasty Multipennate muscle Musculus multipennatus
Mięsień zwieracz Sphincter muscle Musculus sphincter
Mięsień rozwieracz Dilator muscle Musculus dilator (dilatator)
Mięsień okrężny Orbicular muscle Musculus orbicularis
Mięsień krzyżowy Cruciate muscle Musculus cruciatus
Mięsień stawowy Articular muscle Musculus articularis
Mięsień szkieletowy Skeletal muscle Musculus skeleti
MIANOWNICTWOANATOMICZNE
POLSKOANGIELSKOŁACIŃSKIE
JAN HENRYK SPODNIKwww.edraurban.pl
W PUBLIKACJI:
• wyczerpująca i najbardziej aktualna lista polskich, angielskich i łacińskichmian anatomicznych z uwzględnieniem zmian wprowadzonychprzez Terminologia Anatomica (TA98);
• topograficzne uszeregowanie haseł według układów, a następnie okolic ciała;
• wygodny układ treści pomocny w nauce i powtórce.
MIANOWNICTWOANATOMICZNE
POLSKOANGIELSKOŁACIŃSKIE
J.H. SPODNIK
MIA
NO
WN
ICTW
O A
NA
TOM
ICZ
NE
POLSK
O-A
NG
IELSKO
-ŁAC
IŃSK
IESpodnik-MianownictwoAnatomiczne_mianow 2017-05-12 12:16 Page 4
