MESLEKİ ETİK

Etik; ahlâk üzerinde düşünebilme etkinliğidir.

• Etik, insanların kurduğu bireysel ve toplumsal

ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, iyi – kötü, doğru – yanlış gibi durumları ahlaksal açıdan araştıran bir

felsefe dalıdır ve çoğu zaman AHLÂK FELSEFESİ olarak adlandırılmaktadır.

Mesleki etik ilkeler;

Kurumun anayasası,Amentüsü,

Manifestosu,Yol haritası

ya da Pusulası

olarak değerlendirilebilir.

BEŞ TEMEL MESLEKİ ETİK İLKE

• DOĞRULUK

• MESLEĞE BAĞLILIK

• YETERLİK

• YASALLIK

• GÜVENİRLİK

ETİK SİSTEMLER

• Amaçlanan Sonuç Etiği• Kural Etiği• Toplumsal Sözleşme Etiği• Kişisel Etik

ETİK SORGULAMA1. İkilemi tanımla ve açıklığa

kavuştur.2. Tüm olası gerçekleri

öğrenmeye çalış.3. Bütün tercihleri - seçenekleri

sırala.4. Her tercihi şunları sorarak

test et:• Doğru mu?• Yasal mı?• Yararlı mı?

5. Kararını ver, ancak hala emin değilsen şunları yap;

• Eğer yanlış olduğunu biliyorsan yapma.

• Emin değilsen, sor.• Bir yanıt alıncaya kadar sormaya

devam et.

6. İki soru daha sorarak kararını yeniden gözden geçir.

• Vereceğim karar basında yayınlanmış olsaydı, kendimi nasıl hissederdim?

• Ailem bunu öğrenseydi kendimi nasıl hissederdim?

7. Eyleme geç.

KAMU GÖREVLİLERİNİN ETİK PROFİLLERİ

• Etik ilkeleri yok sayan davranış ya da yoldan çıkarıcı.

• Değerlere karşı yansız davranış ya da göreliliği temel alan görevci.

• Kamu yararını ve çıkarını yücelten ve etiği temel alan davranış.

TOPLUMSAL YOZLAŞMA

• Kamuda yapıdan kaynaklanan nedenler• Siyasal yapıdan kaynaklanan nedenler• Ekonomik yapıdan kaynaklanan nedenler• Bürokratik yapıdan kaynaklanan nedenler• Tarihsel nedenler• Toplumsal yapıdan kaynaklanan nedenler

YOZLAŞMA

Politik YozlaşmaK

ültü

rel Y

ozla

şma

Mes

leki

Yoz

laşm

a

Ahlaki Yozlaşma

Toplumsal Yozlaşma

POLİTİK YOZLAŞMA TÜRLERİ

RÜŞVET ZİMMET

SİYASAL KAYIRMACILIK

ADAM KAYIRMACILIK

HİZMET KAYIRMACILIĞI VE OY SATIN OLMA

LOBİCİLİK

RANT KOLLAMA KAMU SIRLARINI SIZDIRMA VE VURGUNCULUK

GÖNÜL YAPMA POLİTİK DALAVERE

İŞ YAŞAMINDA TEMEL ETİK DIŞI KONULAR

• İş kalitesini önemsememe• Rüşvet isteme ya da verme• Kurum varlıklarının kötü

biçimde kullanımı• İşyerinde ayrımcılık yapma• Özel yaşama müdahale

etme• Çevre kirliliğine duyarsız

kalma

• İşyerinde hırsızlık yapma• Kurumun olanaklarını

kişisel amaçlar için kullanma

• Kayıt ve raporlar üzerinde tahrifat yapma

• Hediye alma ve ağırlama• Yanlış bilgilendirme ya da

bilgi saklama

• Yerel yetkililerle etik dışı ilişkiler kurma

• Çıkar çatışmalarına girme• Ticari ya da mesleki sırları

sızdırma• Rakiplerle ilgili bilgilerini

toplanmasında etik dışı yöntemler kullanma

• Ürün sorumluluğunu ve güvenliğini önemsememe

• Çalışanlara eşit davranmama

• Ast – üst ya da çalışma arkadaşlarını sömürme

• İşyerinde arkadaşlarını yıldırma – korkutma

• Görevini ihmal etme• İşyerinde bencil davranma• Çalışanlara işkence – eziyet

etme• İş ilişkilerine politik

düşünceler katma• İşyerinde yaranma ve

dalkavukluk yapma

• Cinsel tacizde bulunma• Hakaret ya da küfür etme, argo bir dil

kullanma• Yetkisini kötüye kullanma• Alkol ve uyuşturucu kullanma• Çalışma arkadaşları ile ilgili söylentiler

çıkarma ve dedikodu yapma• Farklılıklara hoşgörülü davranma• Zimmet ve görevin suistimali

ETİK BİR KURUMSAL İKLİM YARATMA

Etik değerlerin geçerli olduğu bir çalışma ortamı neden

gereklidir?

İşyerinde standartlar neden konulur?

Etik sorunların çözümü sırasında neden rahatsızlık

duyulur?

Genelde bireyler etik bir sorun karşısında, etik ilke ve değerlere uygun olarak verdikleri karardan

ötürü iki zıt duygu yaşarlar.

Bunlar;

• Korku• Tedirginlik• Yorgunluk ve bitkinlik• Kendini baskı altında

hissetme• Gergin ve endişeli• Sıkıntılı ve kaygılı

• Verdiği karardan ötürü kendini iyi hissetme

• Huzurlu ve iyi bir iş yapmanın verdiği mutluluk

• Vicdanen rahat ve huzurlu hissetme

• Adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda verdiği karardan dolayı duyduğu iç huzur.

OLUMSUZ DUYGULAR

OLUMLU DUYGULAR

Etik değerler bir tehdit mi, yoksa bir fırsat mı?

İnsanlar etik ilke ve değerlere neden aykırı davranırlar?

• İyi niyetler• Benlik güç gösterisi• Açgözlülük• Arkadaşlık• İdeolojik inanç ve adanma• Kişisel ya da ailevi kazanç• Ekonomik sorunlar ve

baskılar• Sömürgecileri sömürmek• Acil gereksinmeler

• Yasaların, kuralların ve yöntemlerin bilinmemesi

• “Birlikte Gitmek”• “Yalnızca emirleri yerine

getiriyordum”• Bulunduğu konumu korumak

endişesi• “Kısa yoldan köşeyi dönme”• Servet açlığı• Hırs

Etik Değerlere Aykırı Davranışların Bedeli:BİREYSEL KURUMSAL TOPLUMSALİşini kaybetme Saygınlığını yitirme Yozlaşmanın

kurumsallaştırılması

Saygınlığını kaybetme Müşterisini kaybetme Etik değerlerin önemini yitirmesi

Toplumdan soyutlanma İmajının zedelenmesi Anomik davranışların yaygınlaşması

Güvenirliğini yitirme İşbirliğinin zayıflaması

Kişisel benliğin zarar görmesi

Grup çalışmalarının etkililiğini yitirmesi

Mesleksel ve örgütsel bağlılığın zayıflaması

Kurum içi iletişimin zarar görmesi

Özsaygının yitirilmesi Örgütsel bağlılığın zayıflaması

Çalışma arkadaşlarıyla ilişkilerin bozulması

Kişisel imajın bozulması

Etik Değerlere Uygun Bir Çalışma Ortamını Nasıl Gerçekleştirebiliriz?

• Etik değerlere bağlı kalmaya karar verin. • Davranışlarınızla örnek olun.• Etiğe uygun davranışları yerleştirme

sorumluluğunu üzerinize alın.• Size göre etik ilkelerini belirleyin.• Etik değerlerinizi açıkça belirtin.• Çalışanlarınızı eğitin.• Açık iletişimi destekleyin.• Tutarlı olun.

Yönetimin Etik İlkelere Uygun Uygulamaları İçin Dört Koşul

EĞİTİM

ÖRGÜTSEL VE

YÖNETSEL KÜLTÜR

YÖNETİM HESAPLARININ

DENETİMİ

ARAŞTIRMA

Meslek Sorumluluğu ile Örgütlerin Toplumsal Sorumluluğu Arasındaki İlişki

Şöyle Belirtilebilir:

• İnsancıl Sorumluluklar• Etik Sorumluluklar• Yasal Sorumluluklar

• Ekonomik Sorumluluklar

ETİK LİDERLİK

Başarılı lider ve yöneticiler, doğruluk ve hakkaniyet ilkelerini yaşama geçirir.

Bir yönetici astlarının sorunlarına duyarlı olur, farklı görüşlerin ifade edilmesine olanak tanır.

Kurumsal başarı için; kimlik, katılım, hakkaniyet ve yetkinlik ilkelerini temel alır.

Başarılı yöneticiler, çalışanlarını motive eder, çalışkanlığa ve

çalışanların kimliğine değer veren bir çalışma kültürü oluşturarak sorunlara

yaklaşırlar.

Yönetici;Etik ve kurumsal bağlılığı birleştirerek şaşırtıcı sonuçlar meydana getirebilir.

Başarılı bir yönetici bu sonuçlara ulaşmak için ne yapar?

• Çalışkanlığa, dürüstlüğe ve yüksek performansa değer verir.

• Bu değerleri ödüllendirecek şekilde kuruluşu düzenler.

• Etik ilke sınırları içinde, kurumun tüm potansiyelini harekete geçirir.

Kurumsal Etik İklimi İçin;

• Etik ilkeleri herkesin bir numaralı sorunu haline getirin.

• Herkesi bu konuda sıkı çalışmaya özendirin.• Bu ilkelere aktif bir ilgi duymayı özendirin.• Etik davranış sergileme ile performans

arasındaki ilişkiye dikkat edin.• Davranış ve eylemlerinizle örnek olun.• Açık bir iletişim tarzı sergileyin.

Doğru Olanı Savunmak Cesaret İster...

Yönetici, bu cesareti gösterebilme davranışını kurumsal kültürün bir parçası haline

getirmelidir.

ANCAK...

Cesaret, İnandığımız Şeyleri Yapmak

Değildir!

Doğru olanı, etik olanı yapabilmek cesarettir.