Menadžment malih, srednjih i velikih preduzeća

Menadžment i kulturna sredina

Mr Igor Todorović

Menadžment malih, srednjih i velikih preduzećaDraker: neophodnost uvođenja

profesionalnog menadžmenta

Fajol: top menadžeri velikih firmi moraju da imaju veća znanja nego u malim firmamaStrategijska, ne tehnička znanja

Menadžment malih, srednjih i velikih preduzeća

Menadžment malih, srednjih i velikih preduzeća

Menadžment malih, srednjih i velikih preduzeća

U zadnje vrijeme mala i srednja preduzeća (većinom srednja) povećavaju i doprinose IzvozuProizvodnji, i BDP-u privrede zemlje.

Menadžment malih, srednjih i velikih preduzećaPodjela preduzeća:

Mala

Srednja

Velika

Podjela premaGodišnji ukupni prihodBroj zaposlenihKapital preduzećaUkupna vrijednost preduzećaOstvarena realizacija

Broj zaposlenihMala preduzeća – najviše od 300 do 500

zaposlenih

Srednja i velika preduzeća preko 500 zaposlenih

Zavisi od kompleksnosti organizacije preduzeća

Broj zaposlenihPrema grupi američkih autora (Meggison,

Byrd, Scott i drugi):

Ispod 20 zaposlenih vrlo mali biznis20 – 99 zaposlenih mali biznis100 – 499 zaposlenih srednji

biznis500 i više zaposlenih veliki biznis

Broj zaposlenihKlasifikacija prema broju zaposlenih nije

pouzdana ali većina autora je koristi kao osnovnu klasifikaciju

Tekstila firma sa 3000 radnika ili montažer... Malo preduzeće

Konsultantska firma sa 300-400 zaposlenih – Veliko preduzeće

Podjela prema DrakeruKlasifikacija po broji zaposlenih –

NEPOUZDANA

Draker daje opisne oznake malih, srednjih i velikih preduzeća

Podjela prema DrakeruTop menadžer malih preduzeća: Zna sve (šačicu) ljudi koji su odgovorni za

ključne rezultate preduzeća Zna (bez uvida u dokumentaciju) njihovu:

Prošlost Zaduženja Koliko su uspješni Njihove sposobnosti Ranije zadatke i radna mjesta Buduća zaduženja

Broj ključnih ljudi ne može biti veći od 12-15

Podjela prema DrakeruTop menadžer srednjih preduzeća:Zna svakog od posebno važnih ljudi u

organizacijiOve ljude čini grupa od 3-4 čovjeka (za koje

top menadžer sve zna)

Broj ključnih ljudi u organizaciji može biti i do 40-50

Podjela prema DrakeruTop menadžeri velikih preduzeća:Nisu u sposobnosti bez uvida u dokumentaciju

i organizacionu šemu da navedu:Ko su ključni ljudi u organizacijiGdje se nalazeNa kojim su zadacimaNjihovu prošlostNjihove sposobnosti...

Mala preduzećaOsniva ih jedan vlasnik ili sa partnerimaVode vlasnici Osnivaju ih sopstvenim kapitalom

Osnivaju ih vlasnici:Koji nemaju veliku ambiciju i koji će ga voditi

kao mali biznisKoji imaju ambicije za rast i razvoj preduzeća

Mala preduzećaZahtijevaju isto tako dobro organizovan i

sistematičan menadžment kao i velika preduzećaNe veliki broj i nego visoko stručno postavljen i

uređen menadžment

Strategija preduzeća

Mala preduzećaDefinisanje i organizovanje top-menadžerskih

zadatakaJedan potpuno zaposlen čelni čovjek (top

menadžer)Saradnik ili saradnici djelom angažovan za

obavljanje top-menadžerskih zadataka

Postojanje kontrolnog i informacionog sistema zbog ograničenih ljudskih i novčanih resursa sa kojim raspolaže

Srednja preduzećaZnačajna za tekući i budući privredni razvoj

Po Drakeru idealne poslovne organizacijeKoriste prednosti kako malog tako i velikog

biznisaTimski rad bez ikakvih napora i proceduraSvako zna svoju poziciju (a većinom i poziciju

drugih)

Srednja preduzećaSrednja preduzeća mogu da čine:Poslovno-tržišno zaokruženi autonomni

dijelovi poslovanja velikih preduzećaOni su organizovani kao divizioni, strategijske

poslove jedinice, profitni centri, investicioni centri

Nemaju status pravnog lica, nemaju svoj kapital, niti upravljačku samostalnost

Imaju svoj top menadžment

Srednja preduzećaSrednja preduzeća mogu da čine:Zavisna preduzeća (srednje veličine) iz

sastava velikih kompanijaImaju status pravnog lica i poslovnu

samostalnostZavisnost od matičnog preduzeća koja imaju

kontrolni paket (upravlja njima)Imaju svoje top menadžere

Srednja preduzećaDraker svrstava srednja preduzeća u tri različite

grupe1.Preduzeća sa uskim proizvodnim programom,

jednom tehnologijom i jednim glavnim tržištem2.Veće ili skoro velike organizacije srednjeg

biznisa komponovane od brojnih malih autonomnih jedinica, sa vlastitim proizvodnim linijama i vlastitim tržištima, ali sa istim osnovnim ekonomskim karakteristikama

3.Organizacije u čijem sastavu djeluju različite poslove cjeline ili jedinice, sa različitim tržištima koja su uzajamno zavisna jedna od drugih

Velika preduzećaEkspanzija i dominantna uloga od prvih

decenija dvadesetog vijeka

Od 1970 počela da slave i gube dominantnu ulogu, kao i da pokazuju slabosti u radu

Sa ekspanzijom malih i srednjih preduzeća nije prestao razvoj velikih preduzeća

Velika preduzećaPostoje dvije vrste velikih preduzeća:

1.Ona koja odmah startuju kao velika preduzeća

2.Ona koja postepenim razvojem i rastom prerastaju iz malih i srednjih u velika preduzeća

Velika preduzećaKarakteriše ih profesionalizam

Vode ih profesionalci, unajmljeni stručnjaci, koji odgovaraju za rezultate, rast i razvoj

Depersonalizovane poslovne i organizacione cjelineMalo ličnih kontakata i odnosaTop menadžeri ne poznaju sve ključne ljude

Veoma diversifikovanaBrojne djelatnosti, linije i grupe proizvoda

Velika preduzećaMoraju da imaju precizno definisanu i

formalno razrađenu organizacionu strukturuViše organizacionih struktura u svom sastavu

Profitni centiStrategijske jediniceDivizioni...

Velika preduzećaJasno definisanje i adekvatno uređenje

menadžerskog posla i zadatakaZahtijevaju preliminarno praćenje, mjerenje i

ocjenjivanje ostvarenih rezultataImaju više top menadžerskih timova,

različitih nivoa i profila Jasno definisane top menadžerske zadatke i

odgovornosti na svim nivoima

MSP MSP MSPVeliko

preduzeće

Menadžment i kulturna sredinaAmerički menadžment

Evropski menadžment

Japanski menadžment

Američki menadžmentProfesionalni menadžmentPovezanost sa vrednošću na berziUspjeh po svaku cijenuMaterijalna motivacijaIndivudializamKarijeraNisu vezani za preduzeće

Evropski menadžmentRazvijen pod uticajem američkog

menadžmentaPorodične firme – dugo se zadržaleNacionalizacija

Državne firmeAli poslije prelazak na privatne firme

Evropska UnijaTotal Quality Management – TQMRealno vrednovanje preduzeća

Japanski menadžmentDonošenje odluka konsenzusom

Za donošenje odluke bitan je konsenzus odnosno usaglašenost svih relevantnih učesnika u procesu odlučivanja

Doživotno zaposlenjeVjernost kompaniji

“Japan Inc.”Korporacija je skup radnika, svaki je poznat

kao član (ne radnik) korporacijeAkcionari su dodatni izvor kapitala koji žele da

ulože u kolektivni život korporacije

Japanski menadžmentKanban-sistem proizvodnje

Proizvodnja baš na vrjemeDobavljači sinhronizuju svoju proizvodnju sa

tokom montaže finalnog proizvoda, kao i da se montaža prilagodi narudžbama kupaca

Zen-BudizamMeditacijaOsobine u vezi sa odgovornošću prema poslu, a

posebno u slučaju učinjenih grešakaZero defects

Rad bez greške

KolokvijKolokvij I Četvrtak,

03.12.2009

Kolokvij IIČetvrtak,

28.01.2010

Priјava kolokviјa se mora završiti naјkasniјe 48 sati priјe obјavljenog termina elektronskim putem.

Kolokviјu mogu pristupiti isključivo studenti koјi su priјavili kolokviј, a prema spisku Studentske službe.

Studenti koјi ne izađu na prvi kolokviј, dužni su elektronskim putem priјaviti izlazak na drugi kolokviј.

Studenti koјi su priјavili prvi kolokviј, ne moraјu priјavljivati drugi kolokviј.

Svaki student mora imati indeks kao identifikacioni dokument, dok јe upotreba mobilnih telefona strogo zabranjena.

Mr Igor TodorovićKabinet 401

Konsultacije:Ponedeljak 9 - 11Petak 9 - 11