LURRA

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=mGPi1tFBTpw

#!

Lurraren geruzak

Lurra hainbat geruzaz

osatuta dago:

GEOSFERA

HIDROSFERA

ATMOSFERA

Geosfera zati harritsua da.

Gure oinen azpitik Lurraren

erdigunerainoko guztia.

Hiru geruza bereizten dira:

lurrazala, mantua eta

nukleoa.

GEOSFERA

Lurrazala. Kanpoaldeko geruza. Solidoa

da,eta harriz osaturik dago.

Mantua. Erdiko geruza, 3.000 km inguruko

lodiera du. Tenperatura oso altua denez,

harri batzuk urtuta daude Magma

Nukleoa. Barneko geruza da ,burdinaz

osatuta dago. 3.400 kilometroko erradioko

esfera bat da.

kanpoaldea egoera likidoan dago,

barnealdea solido.

HIDROSFERA Planeta osoko uren multzoa da,.

Ur likido itsasoetan eta ozeanoetan

dago, eta ur hori gazia da

Ur geza kontinenteetan eta uharteetan

dago

Izotza planetako leku hotzenetan dago;

bereziki, polo inguruetan

Ur-lurruna atmosferan dago.

Kondentsatzen denean, hodeiak sortzen

ditu.

ATMOSFERA Aire-geruza bat da

Gure planetako kanpokogeruza atmosfera da

Airea gasen nahaste batda.(ugarienak nitrogenoaeta oxigenoa)

Atmosfera hainbatgeruzatan banatzen da. Lurrazaletik hurbilendauden geruzaktroposfera eta estratosfera dira.

http://www.e-vocacion.es/files/html/143175/recursos/la/U04/pages/recursos/143175_P49/carcasa.swf

http://www.juntadeandalucia.es/averroes/carambolo/WEB%20JCLIC2/Agrega/Medio/Tierra/Del%

20sistema%20solar%20a%20nuestro%20planeta/contenido/cm08_oa02_es/index.html

LURRAZALA

Harriak higatu egiten dira Harriz osaturik dago.

Normalean,harriak apurtu eta higatu (desgastatu)egiten dira, eta ikusten ditugun gehienakharri-hondakinak dira.

Harriak puskatzen diraprozesu askoren eraginez.

Mendietan, euri-ura harrienarrakaletan ( grietetan) sartzen da.

Landareek sustraiaksartzen dituzte harrien

arrakaletan,

Prozesu horien eraginez, harriak zatitzen dira.

Lurzorua Harrietatik sortutako zatiak

izaki bizidunen hondarrekinnahasten direnean, lurzorua osatzen da.

Lurzoruaren osatzen dutenosagaiak:

Osagai solidoak. Batetik, osagai organikoak (izaki

bizidunen hondarrak) daude, eta bestetik,

osagai mineralak (harrietatikdatozenak).

● Osagai likidoa. Ura eta uretan disolbaturik dauden

gatz-mineralak dira.

● Gas-osagaia. Atmosferakoairea da.

HigaduraHarrien nahiz lurzoruaren

materialak herrestatzen (arrastratzen) direnean gertatzen da higadura.

Normalean, ibaien, uharren,

haizearen eta itsasoaren eraginezgertatzenda.

● Ibaiek eta uharrek ( torrente) beren ibilguak egiten dituzte, pixkanaka, eta hala, ibarrak eta arroilak sortzen dira.

● Haizeak arrastaka eramandezake lurzorua (landaretzakbabesten ez duenean etalehorra dagoenean)

● Itsasoak, berriz, labarrenbehealdea higatzen du, eta arkuak egiten ditu harrian.

Garraioa eta

sedimentazioa Urak eta haizeak higatutako

materialak garraiatzendituzte. .

Euri asko egin ondoren, ibaietako ura arre dator(turbia). Garraiatzen dituenmaterialek

zikintzen dira.

Uraren eta haizearenabiadura moteltzen denean, sedimentazioa gertatzenda( materialak azalean jartzen eta pilatzen dira)

Horrela, ibaiek deltakosatzen dituzte

Eta haizeak,berriz, dunaksortzen ditu basamortuetaneta itsasbazterretan.

Lurraren barne-energia:

sumendiak eta lurrikarak Lurrak energia handia dauka barruan.

Horregatik,oso tenperatura altua du. Energia horrek mendilerroak sortzen ditu eta bestehainbat fenomeno ; lurrikarak eta sumendiak.

Lurrikarak

Lurrikaraklurrazalarenmugimenduak dira, dardara do astinaldi modukoak.

Batzuetan, lurrikarakoso bortitzak dira,etahondamendi handiaksortzen dituzte.

Lurrikara batekinguru bateko paisaiaalda dezake.

http://conteni2.educarex.es/mats/14396/contenido/

Sumendiak

Sumendia lurrazalaren irekigune bat da;

Lurraren barneko magma gainazalera

ateratzen da irekigune horretatik.

Lurrazalera iristen denean, magmari laba

esaten zaio.

Sumendiek aldiak izaten dituzte.

sumendiak laba.gasak eta errautsak

(ceniza) kanporatzen di tuzte.

Magma sumendi-tximinia izeneko hodi

batetik igo tzen da, eta krater izeneko zulo

batetik kanporatzen. Kanporatzean, laba

hoztu egiten da, eta harriak sor tzen dira.

Harri horiek pilatu egiten dira, eta

errautsekin batera, sumendi-konoa

eratzen dute.

Sumendi asko, itsasoaren azpian daude.

Konoa asko hazi eta itsasoaren azalera

iristen denean, uharte bat sor tzen da.

http://iesmjuancalero.juntaextremad

ura.net/archivos_insti/recurdptos/ge

ohistor/geografia/VOLCANES.SWF

Sumendien

arriskuak Sumendien erupzioak

arriskutsuak izan daitezke; jendea bizi den lekuetatik hurbil gertatzen direnean.

sumendiek bota ditzaketen gas toxikoaketa suzko hodeiak oso arriskutsuak dira.

Espainian urtero gertatzen

dira lurrikara txikiak,

baina ez dago lurrikara

larriak gertatzeko arrisku

handirik.

Kanarietatik kanpo, ez dago

sumendi bizirik Espainian.

Lurrikarak eta

sumendiak

Espainian

Lurrazaleko harriak

Harri magmatikoak

Magma hozten denean, solidotu egiten da; eta harrimagmatikoal sortzendira.Oso gogorrak izatendira.

Basaltoa, granitoapumita…

Harri sedimentarioak

Beste harri batzuen nahizizaki bizidun batzuenhondakinetatik eratzendira.

Higadura, garraio- eta sedimentazio prozesueneraginez harri zatitzoak askatu egiten dira, hainbatlekutara iristen dira, etahan sedimentatzen dira.

konglomeratua,hareharria,buztina,ikatza,igeltsua…

Harri metamorfikoak

Metamorfosi=aldaket

a

Harri metamorfikoak

beste harri

batzuetatik sortu

dira, presioa edo

tenperatura

igotzearen eraginez.

Arbela,marmola…http://www.e-vocacion.es/files/html/143175/recursos/la/U04/pages/recursos/143175_P55_2/carcasa.swf

http://www.e-vocacion.es/files/html/143175/recursos/la/U04/pages/recursos/143175_P55_1.html

Harrien zikloa

Harriek hainbat eraldaketa izaten dituzte, eta harri mota batzuk

beste era batekoak bihur daitezke. Transformaziohorietatik

sortzen da harrien zikloa.

http://www.e-

vocacion.es/files/html/238095/recursos/libro_alumno/Recursos/238095_P096_1/visor.html

http://www.e-vocacion.es/files/html/143175/recursos/la/U04/pages/recursos/143175_P57_3/carcasa.swf