LIU PHM T HUNHay

PHNG PHP TU PHC TCH C CI TO VN MNHDch gi : Tu Chu Bi D Long ( c tham kho thm t bn in ca n Quang i S )

Mc Lc : Quy tc tu hc - Li Khai Th ca n Quang i S

o l vn mnhI. II. III. IV. IIILun v lp mnh Vn Cc khuyn ci to vn mnh Tu Phc Tch c Thng S Dy con bit sa li, tu phc, tch c Ci nhn ca vic sa li Nn tng ca vic sa li

Phng php sa li

1. Lng xu h 2. Lng y knh 3. Lng dng mnh III- Phng php sa li 4. 5. 6. 7. Theo s tng Theo l ci sa Theo tm a Hiu nghim ca vic sa li

Phng php tch thinI - Mt nh tch thin hn c nhiu vui II - Th no l thin? 1. Bn lun r rng v thin 2. nh ngha ch thin Th no l ngay thng, khut khc? Th no l m thin, dng thin? Th no l phi v chng phi? Th no l thin lch v chnh ng? Th no l y v vi ( bn v mn )? Th no l i v tiu? Th no l kh v d?

3. Ty duyn ht sc tu thp thin Th no l tr gip ngi cng lm thin? Th no l gi lng knh mn ngi? Th no l thnh ton vic thin ca ngi? Th no l khuyn khch ngi lm thin? Th no l cu ngi nguy cp? Th no l kin thit tu b li ch ln? Th no l x ti lm phc? Th no l gi gn bo h chnh php? Th no l knh trng tn trng? Th no l tic mng sng loi vt?

Nhng li ch ca khim cungI Mn ( t mn ) c hi, khim c li II Lng khim tn, nhn nhng , ngun gc ca phc

Bt lun l ngi tu ti gia hay xut gia, cn phi trn knh di ha, nhn nhc iu ngi khc kh nhn c, lm nhng vic m ngi khc kh lm c, thay ngi lm nhng vic cc nhc, thnh ton cho ngi l vic tt p. Khi tnh ta thng ngh n iu li ca mnh. Lc nhn m ng bn n iu sai tri ca ngi. Lc i, ng, nm, ngi, n, mc, t sng n ti, t ti n sng, ch nim Pht hiu khng gin on, hoc nim nho nh, hoc nim thm. Ngoi vic nim Pht, ng dy khi mt nim no khc. Nu khi vng nim, phi tc thi b ngay. Thng c lng h thn v tm sm hi. Nu tu tr, phi t hiu l cng phu ca ta hy cn nng cn, chng nn t kiu cng, khoa trng, ch nn chm sc vic nh mnh m ng nn dnh vo vic nh ngi. Ch nn nhn n nhng hnh dng tt p m ng mt ti hnh dng xu xa bi hoi. Hy coi mi ngi l B Tt, m ta ch l k phm phu. Nu qu c th tu hnh c nh nhng iu k trn, th nht nh c sinh v Ty Phng Cc Lc Th Gii. ~C s Bi D Long dch~

O L VN MNH I Lun v lp mnh1. Khng Tin Sinh on r nh mnh.Ta lc nh thn ph mt sm, lo mu dy b khng theo c nghip m theo hc ngh y, v hc y cng c th mu sinh, c th cu ngi gip i m khi y thut tinh thng th c thnh danh, l nguyn sm c ca cha con vy. Sau ti cha T Vn, ta gp mt lo nhn ru di, tng mo tt p c v tin phong o ct, nn ta dng l m cung knh lo nhn y. ng bo ta rng: Ngi l ngi trong s l. Nm ti tc phi nhp hc, ti sao li khng theo hc vy? Ta ni r nguyn c cho v lo nhn y nghe, v l php hi danh tnh cng xut x ca lo nhn. Lo nhn ni: Lo h Khng, ngi Vn Nam. Lo c Thiu Khang Tit tin sinh chn truyn Hong cc s, lo ngh cng nn truyn cho ngi. Ta thnh lo nhn v nh, v bo co vi lo mu th ngi dy phi nn tip i cho tht cn thn t t v th xem ng y on s ra sao, th thy mi vic ln nh ng u on trng c. Ta bn c nh theo i vic n sch v bn vi biu huynh l Thm Xng th biu huynh bo: c c Hi Cc tin sinh m lp dy ti nh ng Thm Hu Phu, ta gi ngi ti tr hc th rt l thun tin. Ta bn bi c tin sinh lm s ph. Khng tin sinh ly s cho ta th khi kho th huyn, ng sinh ng hng th 14, thi ph ng vo hng th 71, v thi tnh do quan c hc vin lm ch kho th vo hng th 9. Nm ti i thi, th c ba ni s hng u ng y nh th. Sau li ly s chung thn cho ta, d on nhng vic ct hung cho c mt i v bo rng vo nm no th c kho th ng hng my, nm no th c b khuyt lm sinh (tc c cp pht lng n hc bng go), nm no th lm cng sinh, v sau khi lm cng sinh, nm no th c tuyn lm trng quan T Xuyn, ti chc sau 3 nm ri th co quan v hu. Nm 53 tui vo gi su ngy 14 thng tm th mt trn ging bnh, tic rng khng con ni di. Ta cn thn ghi li tt c. T v sau, phm mi khi gp k kho th, danh s trc sau u ng nh Khng tin sinh d on sn. Ch c mt d on l khi no s go cp lng lm sinh ca ta c ti 91 thch 5 u (1 thch l 10 u) th lc s c b lm cng sinh, nhng kp ti khi ta c lnh hn 70 thch th tng s (quan hc), ph chun cho ta c b lm cng sinh, duy ch c ch lm ta c im hoi nghi. Nhng thc ra sau , s ph chun ny b quan th n h Dng bc b. Mi ti nm inh Mo, tng s n Thu Minh thy b quyn ni trng thi ca ta (quyn np thi ng c chm u m b b rt li) th than rng: bi ng sch ng l nm thin tu ngh, vn chng qung bc, t su sc thng sut ca mt nho s sao n cho mai mt mi ru, bn truyn cho huyn quan dng thnh nguyn ln ng ph chun cho c b cng sinh. Nu tnh s lng go c cp t trc tri qua thi gian b bc b cho ti khi c b th thc ng l 91 thch 5 u vy.

Nhn th, ta cng tin rng s tin thoi, thng trm nhanh hay chm u c thi, c s c, nn an nhin t ti chng cn mong cu s g c. Sau khi c b cng sinh, ta phi i Yn (tc Bc Kinh), li kinh mt nm, sut ngy tnh ta m khng mng ti vic n sch.

II Vn Cc khuyn ci to vn mnh1. Nguyn l ca vic ci toNm K T, ta quay tr v , du ngon qua Nam Ung tc Quc T Gim Nam Kinh, nhng trc khi nhp gim, ta ti bi phng Vn Cc Php Hi thin s Th H Sn, cng thin s i din trong mt tht, tnh ta ba ngy m chng nhm mt. Thin s hi ta: S d ngi phm khng lm c thnh nhn ch v b nhiu vng nim vng vn bao quanh che lp mt tm thanh tnh m thi. Nh ngi ta thin ba ngy khng thy khi mt vng nim no l v sao vy? Ta p rng: Khng tin sinh ly s chung thn cho ta, s vinh nhc sinh t u do s nh sn c, nn d c vng tng hoc mu cu iu chi cng v ch m thi , nn khng khi vng tng na. Thin s ci m ni rng: Ta tng ngi l mt ho kit, no ng ngi vn cng ch l phm phu m thi. Ta hi l do ti sao thin s li ni nh vy th thin s bo rng: Phm l con ngi nu cn cha c v tm, tc tm cn vng tng cha c thanh tnh th chung cuc vn b rng buc bi m dng kh s, m b rng buc bi m dng kh s th lm sao ni l khng c s c? Tuy nhin, ch ngi phm l c s. Nhng ngi lm vic cc thin cng nh cc c khng b s mnh cu thc mi, bi lm nhiu iu thin c th ng ngho ha giu, cn tri li lm nhiu iu cc c c th ng giu sang ph qu tr thnh ngho hn. Nh ngi 20 nm nay, c theo li on ca Khng tin sinh m b s mnh cu thc khng h thay i mt cht no th nh th chng gi l phm phu th l g? Ta hi ngay rng: Vy th c th trnh khi s mnh c sao? Thin s p: Mnh do chnh mnh to v phc cng do t mnh cu c. Kinh Th ni lm lnh c phc, lm c b gim phc, thc r rng ng l nhng li minh hun. Trong kinh Pht c ni cu ph qu c ph qu, cu nam n c nam n, cu trng th c trng th. Ny, vng ng l iu i gii ca c Thch Ca; ch Pht, B Tt h li ni di tr, la ngi ? Ta hi thm rng: Mnh phu t ni nhng iu mnh cu mong m c th t c l do chnh ni tm mnh ngh sc lm c nh vy, th d nh mun tr thnh mt ngi c o c, nhn ngha th tn tm, tn lc tu tp th s c, cn nh cng danh ph qu l nhng iu ngoi thn tm mnh th lm sao m cu c? Vn Cc thin s ni: Li ca Mnh phu t khng h sai, chnh t ngi khng hiu ht ngha m thi. Ngi chng thy Lc T ni l tt c phc in u khng ri tm a ca con ngi, t ni tm mnh m tm cu th mi s u c cm ng. Tm cu ngay ni tm ca mnh th khng nhng ch c o c, nhn ngha m cng danh, ph qu cng c na, l ni ngoi song c, trong ni

tm cng nh ngoi thn tm u cng c c bi l khi mnh l ngi c o c, nhn ngha th ngi i s trng vng mnh, cng danh, ph qu khng cu cng t nhin c; ch hu ch ca vic tm cu l t c s vic vy. Nu khng bit hng v ni tm, m ch mu hng ngoi tm th tht khng hp o l m ch c nhng iu nh mnh an bi. S mnh nh th chng phi ph cng ph sc, d cu hay khng, t nhin ri s c. Ngc li s khng c, li khng bit phng php hng ni tm cu th d c trm phng ngn k mu cng khng c g c, ch mt cng v ch m thi, v trong th tm tr thao thc khng yn, ngoi th chng c g c, l ni ngoi song tht.

2. a)

Phng php ci to vn mnh Bit li thc s phn tnh

Nhn y thin s li hi ta: Khng tin sinh ly s chung thn cho nh ngi ra sao? Ta c thc s trnh by r rng th Vn Cc thin s hi: Ngi t lng xt mnh xem c nn thnh cng trn ng khoa c hay khng? C nn c con ni di hay khng ? Ta t xt mnh kh lu ri p: Thc khng nn vy. Nhng ngi thnh cng trn ng khoa bng nh tin s, bng nhn, thm hoa, u l nhng ngi c phc tng, ti h phc bc li khng bit tch ly cng c, hnh thin bi p nn tng ca vic t c phc dy, hn na li khng bit nhn nhng s phin toi vn vt, khng c lng rng ri bao dung ngi, c lc li mnh ti tr hn ngi, thng lm ngay ni thng, hay vng m nn ngn ng khng c thn trng. Phm nhng iu nh th u l bc phc, h cn dm ngh n vic khoa bng ru! Ch t u, m t thng hay sinh vt, cn ch nc trong vt th khng c c m ti h li c tt a thch s tinh khit sch s, l mt iu th nht khng nn c con vy. Ha kh tc phong v thun ha, thi tit thun tin, vn vt d sinh trng, m ti h th hay nng gin, l iu th hai khng nn c con. i tc l lng nhn i, tm t bi l cn bn ca s sinh trng, v nhn sinh qu, qu li sinh nhn, c th m sinh sinh mi mi, cn nhn tm khng phi l gc r ca s sinh dng, ti h trng thanh danh tit tho, thng khng bit x thn cu ngi, l iu th ba khng nn c con. Hay nhiu li mt kh lc cng l iu th t khng nn c con; ung ri nhiu, tinh thn suy nhc l iu th nm khng nn c con; thng hay ngi sut m khng bit bo tn nguyn kh, dng dc nguyn thn l iu th su khng nn c con vy. Ngoi ra, cn nhiu thi h tt xu khc k ra khng ht. Thin s Vn Cc bn ni: H ch c khoa bng l nh ngi khng mun hay sao! Ngi i c hng th ti sn thin kim hay bch kim l s mnh nh cho h thnh i ph hay trung ph, cn ngi b cht i cng l do qu bo nh vy; thin thng ch ph ha vo theo s phn ca h, ch chng c mt ly mt cht t no thm tht vo c. Ni v vic sinh con ni di th ngi tch ly trm i cng c hay ngi tch c mi i, con chu h trm i sau hay mi i sau s tip tc gn gi hng phc, cn nhng ngi ch c phc ba i hay hai i, con chu ba i hay hai i ca h s c hng phc . Nhng ngi phc qu bc th b v hu, khng con ni di, dng ging b t on.

b)

Vic trit sa li

Nay ngi thy vn u th phi ht lng sa li nhng nguyn nhn lm cho khng u tin s cng nh khng con ni di. Tt c nhng vic v trc coi nh xa b ht, coi nh ngy hm qua mnh cht, v t ngy hm nay v sau, xem nh c ti sinh, nu phc bc th cn phi tu nhn tch c, hnh thin cn phi c lng nhn hu lng bao dung ngi, cn phi c x ha thun, knh i ngi v cn phi bit tn dng nguyn kh tinh thn. l ngha l ca thn ti sanh vy. Ci thn mu m huyt nhc ca chng ta hn nhin c s nht nh, cn bit sa i li lm, c gic ng, tm c thanh tnh th thm ngha l y h khng cng thng thin cm ng, tng thng hay sao! Thin Thi Gip trong kinh Th c ni: Thng thin tc ha, bi tin nhn nay chu hu qu th cn c th trnh c, ch t mnh gy ra nhng iu oan nghit, nhng iu c th phi t gnh chu c bo, khng th sinh sng an lnh, yn n c. Kinh Thi c ni: Con ngi phi lun lun t xt ly mnh m n , c x sao cho hp thin o, lm lnh lnh d t hn phi c thin bo. l t mnh bit cu c nhiu phc. Khng tin sinh on l ngi khng c s khoa bng, khng con ni di, l ci oan nghit nh sn t trc, do vy c th trnh c. Nay ngi nn em ci thin tnh o c tri ph cho mi ngi, khai m tht rng ri, ch tm tn lc hnh thin, tch ly m c, l t mnh to ly phc cho mnh th sao li khng c bo p, th hng ? Kinh Dch thng lun bn vic ly nhn o phi hp thin o cnh gic con ngi cn thn trnh lm nhng s bi hoi, v ngi qun t c nhn ngha o c m nh rng ngi ta cn xu hng v ng thin, xa lnh c o hung him. Nu cho rng s mnh l hu thng khng th bin ci c th sao li cn xu ct t hung? Chng m u ca Kinh Dch ni rng mt nh m tch c hnh thin t c nhiu s h khnh, c phc c hng th di lu. Theo Kinh Dch th s mnh c th bin ci min l bit lm nhiu iu lnh v trnh c. Ngi c tin thc nh vy khng?

III Tu phc tch c thng sTa tin nhng li ch dn ca thin s v lm l th gio. Nhn , trc bn th Pht , thnh tm pht l sm hi tt c nhng iu lm li, ti c lm t trc n nay, nguyn sau ny s khng phm phi na, li dng s nguyn lm ba ngn iu thin, trc cu c ng khoa n p n c ca tri t v t tng. Vn Cc thin s ch dn cho ta cch thc lp mt cun s ghi cng v ti, dn ta hng ngy phi ghi tht r rng nhng iu mnh lm, d thin hay c u phi ghi li, thin ghi bn ct thin, v c ghi vo ct c so snh xem thin nhiu hay

c nhiu m tu sa, ngoi ra li bo ta nn nim ch Chun nh Pht gia b th nhng iu cu nguyn t s c ng nghim. Thin s cn bo ta nhng ngi chuyn v ba ch thng ni nu khng c mt truyn th ha ba khng linh t b qu thn ci ch. Ch b quyt l khi ct bt ha, trc ht phi dt b ht mi s trn duyn khng c khi mt nim no cho tm thc thanh tnh ri mi bt u t bt ha mt im gi l hn n khai c, ri c t nhin v t l tip tc huy bt tng im, tng im mt ha thnh l ba, nh vy th ba mi c linh nghim. Phm mun cu lp mnh u cn phi gi tm cho c thanh tnh khng cht lon tng vng nim, knh cn cu nguyn th mi c cm thng linh ng. Bn v vic lp mnh, Mnh phu t trong thin Tn Tm c vit: Yu v th ch l mt chng phi hai, tc th yu chng c khc nhau, m nu phn bit cho th yu l hai, th khi khng khi mt ng nim no, ta nh lc con ngi mi sinh cha c nim g, cha c tm phn bit th u bit th no l yu, l th. Xt cho cng v vic lp mnh th phong v khim (tc c ma mt ma, ni giu ngho), cng v thng, th v yu u chng phi l hai, chng khc nhau, th nhin hu mi nn lp cc mnh bn ph, qu tin, sinh v t, bi l s th m lm nhng iu bt nhn, tht c th th s b gim thnh yu v tri li s yu m bit tu nhn tch c th c tng th. Con ngi ta th gian ly vic th yu, sng cht lm ti quan trng, nn ch ni ti yu th m bao gm c cc s thun nghch khc nh phong khim, cng v thng vy. Cho n vic tu thn phi bit ch i, khng phi ch ngy mt ngy hai m vn mnh c ci to ngay m cn c thi gian c gng tinh tin tu hnh, tch cng ly c, thnh tm nguyn cu th s vic mi c hiu qu. Ni tu thn l bao gm c tm ln , nu trong qu kh c nhiu hnh ng bi hoi, tng xu xa th phi tr b ngay, cn ni ti ch i th c mt mc tu nhn tch c chng nn lon tng ngh ti ngh lui hay nhen nhm mt cht hi vng nh nhoi no trong thn tm m ha ra vng nim, cn phi dit b ngay. t c mc c th ni l ti ch t tnh biu l, tm thc thanh tnh khng cht ng nim ca cnh gii tin thin, l chn chnh thc hc. Ngi cn cha t c v tm, cha c nht tm bt lon, cn chp trc vng nim, ch nn tr ch Chun , lin tc nim ng gin on, cng khng cn m s, nim sao cho c thun thc, nim m ha khng nim, t mnh cng khng hay l mnh ang nim ch na, n ch khng khi mt nim u no c th mi linh ng. Tn hiu ca ta trc l Hc Hi, ngay ngy i li l Liu Phm, bi sau khi hiu bit o l ca vic lp mnh, ta mun dt b cc kin gii phm tc, lt b lp v phm phu i. T tr i ta sut ngy cn thn cao cnh gic khng ging nh trc kia ch h ty tin phng tng, ngy li qua ngy m hoc khng bit t kim ch gic ng. n nay sau khi hiu bit rng vn mnh c th ci bin c, t nhin ta c cm gic d dt y knh, ni phng ti chng ai hay ta cng thng s c ti vi thin a qu thn hng xut hin ni chi pha Ty Bc, v c ai on ght ta, mun hy bng ta, ta c im nhin dung th, chu ng, b qua chng h ti. n nm sau, b L m k kho th, Khng tin sinh on ta c xp vo hng th ba no d ni trng thi ma thu y, ta trng c nht hng, li on ca Khng

tin sinh khng c ng nghim. Tuy nhin, ta t kim tho thy s thi hnh cc vic o ngha cha c thun thc t nhin, m cn nhiu sai tri khuyt im; hoc khi thy vic thin m khng mnh dn lm ngay, hoc mun cu gip ngi m trong tm thng ngn ngi khng quyt nh nn hay khng nn gip; hoc thn mun gng sc lm iu thin m ming cn nhiu li ni n s li lm ca ngi lm h bt mn bng; hoc lc tnh th hng hi, nhng khi say li phng tng khng t ch c, v vy s rng vic thin lm ra khng b p li li lm, v ngy li ngy thi gian tri qua mt cch ung ph. T lc ta pht nguyn vo nm K T cho mi ti nm K Mo, mi nm c d thi ba ngn iu thin mi lm xong. Lc ta cng L Tim n tin sinh t qun ngoi nhp ni cha kp em cng c trn hi hng. Sang nm sau l nm Canh Thn t Kinh tr v phng nam, mi thnh Tnh Khng v Hu Khng, hai v php s lm l hi hng ti ng thp thin ng. Sau bn pht nguyn cu sinh con v cng ha lm ba ngn iu thin. Nm Tn T sinh con tn l Thin Khi. Mi khi ta lm mt vic g th ty tin ly bt ghi li, m con khng bit vit th khi lm iu g bn lin ly bt lng ngng khuyn mt vng son vo t lch ca ngy hm ; hoc c khi th thc cho ngi ngho, hoc l mua phng sinh, mi ngy k c hn mi khuyn. n thng tm nm Qu Mi, s ba ngn iu thin lm y , li thnh cc v Tnh Khng t tu ti gia lm l hi hng cng c. Vo ngy 13 thng chn cng nm, ta li bt u pht nguyn cu tin s v ha lm mi ngn iu thin. Nm Bnh Tut th trng c v c b lm tri huyn huyn Bo . Khi nhm chc huyn, ta d b lm sn mt cun s nh c nhiu vung trng gi l mt thin tr tm, mc ch sa cc iu li lm m tu tm. Mi bui sng khi bt u thng ng th gia nhn mang s ra cho nha dch ln n th, ta t m ghi li cc iu thin hay c trong khi x n, hoc x l cng vic huyn. Bui chiu ti thit lp bn hng n ngay sn huyn v noi gng ng s Triu Duyt o, ta em tt c cc vic lm hng ngy dng hng co trnh thng thin, v nu c iu sai tri, lm li th thnh tm pht l sm hi. M con thy lm c t iu qu, thi chau my lo lng m ni rng: Trc y nh, thip cn c th gip c nn v vy m s ba ngn iu thin pht nguyn mi chng hon thnh. Nay trong nha, thip khng gip c g c m li nguyn lm nhng mt vn iu , th bit n bao gi mi c vin mn. m hm , ta bng nm mng thy mt v thn nhn, bn trnh by duyn c kh lm xong 10 ngn iu thin nguyn ha, th thn nhn bo ch cn mt vic gim tin thu l vn s s hon thnh y . Ta thy rung Bo ny mi mu np t hai phn ba ly by ho th qu cao, nn ngh c th xin gim xung ti mt phn bn ly su ho; thit tng vic ny c th thi hnh c, nhng trong lng cn hoang mang h nghi khng hiu thn minh c thu r vic ta xin gim t hay khng, v lm sao ch lm mt iu thin li c th tng ng vi vn iu c, th va may c thin s Thch Huyn D t Ng i Sn ti, ta em nhng li thn nhn bo mng hi thin s c th tin c nh th khng? Thin s bo lm vic thin m tm khn thit ch thnh th mt iu c th snh bng vn iu, hung h li gim t cho c mt huyn, ton dn u c hng n hu th mt iu cng ng bng 10 ngn iu vy.

Ta bn quyn gp lng bng thin s tr v Ng i Sn trai tng mt vn ngi v em cng c y hi hng h cho. Khng tin sinh on l nm 53 tui ta gp tai ch, ta cha tng cu xin tng th, m nm li v s, v nay th ta 68 tui ri. Kinh Th c ni thin mnh hay nh mnh kh tin, mnh con ngi ta chng nht nh phi c thng nh th mi, li ni mnh tri th v thng khng mi vi mt ai c, nhng li trn u phi di tr.

IV Dy con bit sa li, tu phc, tch cTa nhn m hiu rng ha phc l t mnh chuc ly, lm lnh gp lnh, lm c gp c, cc v thnh hin u dy nh th. Nu ni rng ha phc l do mnh tri nh, th l bn lun ca th nhn vy. Mnh ca con cha ai on nn khng bit th no, nhng nn hiu rng nh mnh mnh gp lc vinh hin, thng phi ngh ti lc hn vi cha c c ; khi gp c s thun li, thng phi ngh ti lc gp nghch cnh kh khn; khi trc mt c n, thng phi ngh ti lc ngho nn; khi c ngi knh n, thng phi c e d s st; khi gia th c ngi trng vng, thng phi ngh ti lc mnh cn ty tin, thp km; khi hc vn c phn cao, thng phi ngh ti lc mnh cn nng cn, ngu dt. Ngh ti vic xa th phi nu cao ci c ca t tng, ngh gn th phi n bi li lm cho cha m nu c; trn th ngh ti vic bo n t quc, di th ngh ti vic to phc cho gia nh, bn ngoi th ngh ti vic cu ngi khi cn cp, bn trong th phng khc phc t kin ca mnh. Ngy ngy cn phi xt bit li ngy ngy ci sa. Mt ngy m khng bit xt ch sai tri ca mnh l ngy mnh an nhin t th, yn ch t coi mnh l ng. Mt ngy m khng c li no sa l ngy khng c mt cht tin b no c. Trong thin h khng thiu g ngi thng minh ti tr, nhng li khng bit tu cho c c tng, khng bit m mang s nghip cho ngy mt thm rng ln, ch bit an vui phng dt chng chu ci sa, b ph c mt i. Thuyt lp mnh do Vn Cc thin s ch dy l mt o l thc chn chnh, thc tinh vi thm thy, con phi gng cng, gng sc nghin cu cho k ri theo m thi hnh, ch thi gian tri qua mt cch v ch.

PHNG PHP SA LI I Ci nhn ca vic sa liVo thi i Xun Thu, cc quan chc ca nhiu nc ch hu thng c s lai vng giao ho, khi thy c ch, hnh ng, ngn ng ca mt ngi no, hoc l li khinh bc, hoc thi n ha nhn hu, h c th m lun v s phn ca con ngi s gp ha hay phc v li suy on ca h khng phi l khng ng nghim. Nhng s tnh nh vy u c ghi r trong cc sch s nh T truyn hay Quc ng m ta c th c bit c.

i nhng d triu bit trc cc vic ct hung ny mm ngay ni tm khi dy khi ng nim v pht xut ra ngoi t chi, nh ngi c c ch hnh ng nhn hu o c thng c phc, tri li ngi c hnh vi khc bc ch tham cho ring mnh thng gp ha. Ngi trn con mt phm nhn quang b che lp nn khng thy c m cho rng ha phc cha nht nh hnh thnh th khng th suy on trc c. Mt ngi c lng ch cc thnh tht l tng hp vi lng tri, nn ch cn quan st xem h lm nhng iu thin hay bt thin th bit trc c l h s gp phc hay ha ti.

II Nn tng ca vic sa li1. Lng xu hNgy nay, mun c phc m trnh xa cc tai ha, cha vi bn ti vic lm lnh, trc hy nn cn sa li . Ngi mun sa li, iu th nht cn phi bit tri s, bit t h thn. Nn bit rng cc bc thnh hin xa cng l ngi nh ta m sao c th nu gng sng hng trm i, ta sao li chu thn tn h bi. l t mnh m say ng dc lc trn, nhim phi nhiu thi xu, lm nhiu iu bt ngha m cho l ngi i khng hay, khng bit nn cao ngo, ngang nhin chng cht h thn, ngy mt ngy cng sa a vo vng cm th m chng t bit. i chng c iu g ln hn l bit t s, bit t h thn. Thy Mnh T ni: Lng bit h thn ni con ngi l mt iu ln lao vy, c c tm s t thnh thnh hin, khng c tm s t ch l cm th, sc sanh m thi. l ch cn bn quan h ca vic sa li.

2.

Lng y knh

iu th hai l cn phi pht lng y knh, e d s st. Thin a qu thn kh m c th khi d, li ca chng ta tuy n nhm, kn o ngi i khng bit m thin a qu thn u c th soi xt thu r, nng t s ging trm iu tai ng, nh t s gim phc c hng. Chng ta h chng ng nn s hay sao! Khng nhng ch c vy, nhng ni thanh nhn vng v ch ring c c mt thn mt mnh cng u l b qu thn gim st, che y tht kho m thn minh cng sm thu r n tn gan phi ca mnh, vy nn kh m c th t la di ly mnh mi mi c; mt khi b ngi i pht hin s di tr che y giu nhm ca mnh th lc thn phn mnh chng ng gi ly mt ng xu. Vy h khng nn e d y knh hay sao! Khng nhng ch nh vy, khi hy cn mt hi th, cc ti c u c th sm hi ci sa. Ngi xa mt i lm c, lc gn la t xa tri, pht mt nim thin, thnh tm hi li, bn c an lnh t gi ci i, nn ni l ch mt nim dng mnh tht ch thnh ty sch c trm nm ti c, cng t nh mt hang cc ti tm hng ngn nm bng c mt ngn n chiu ri ti th ngn nm tm ti u b tiu tr, cho nn khng cn bit l ti phm t lu nay, hay mi phm gn y, ch c pht tm ci sa mi l iu qu. Bt qu ci trn l v thng khng nht nh, thn huyt nhc d b hy hoi , nu c cho l lm li c th sa c m chng chu sa ngay, mt khi hi tn th ht ra

ri lc mi mun sa th chng cn kp na. dng th mang ly ti danh t trm nm, ngn nm trc, tuy c con hiu chu hin cng khng v mnh m ra sch c; ci m th b qu bo sa a ngc hng trm ngn kip, d cho c thnh hin, c Pht, B Tt cng khng cu gip, dn c. Vy h chng e d s st hay sao!

3.

Lng dng mnh

Th ba, phi pht tm dng. Nhiu ngi khng chu sa li, a s l v phng tng bit li y m b y nn b thoi hu, tht u li li khng ng tin. Chng ta cn phi phn khi, dng mnh dng cng ci sa ngay ly mnh khng ch i, khng tr tr hoi nghi na. Li nh v nh ci gai m vo tht phi mau chng rt b ra. Li ln ta nh rn c cn vo ngn tay, cn phi quyt tm cht b ngay khng cht ngn ng do d. Ngi m nht quyt sa li lm t canh tn tht rt hu ch cng nh gp c qu phong li trong Kinh Dch, mt qu i ct vy. C y ba tm, tm tri s, tm y knh, v tm dng mnh, t li lm u ci sa c ngay cng nh bng tuyt ma xun gp mt tri, vy h lo g m ti li chng tiu tan.

III Phng php sa li1.Theo s tngTuy nhin ti li ca ngi ta c th theo s tng m ci sa, hoc theo l hay theo tm. Cch dng cng khng ging nhau th hiu qu cng khng tng ng. Nh hm trc phm li st sinh, hm sau gi gii khng st sinh na, nh hm trc nng gin mng chi, hm nay gi gii khng nng gin na. Nhng s vic nh th gi l theo s thc xy ra m ci sa vy. Ngy nay phm li, ngy mai c sa, c theo s vic xy ra bn ngoi m min cng kim ch ly mnh khi phm na, thc l trm phn kh v chung cc bnh cn vn tn ti, bi nay bn ng ht ti, mai ti li ny sinh ra bn ty, cu cnh khng phi l ng li hp o l, khng tr sch c ht ti li.

2.Theo l ci saNgi kho sa li mnh th khi cn cha phm cm gii, trc ht hy nn bit rnh r o l ; nh ti li ch st sinh th nn t ngh rng thng hiu sinh, chng vt u luyn i mng sng, git chng nui dng thn mnh th sao ta c th ang tm; v li khi git chng, no l cht ct, m x cho vo cho, vo ni nu nng, chng phi chu bao nhiu ni thng kh au n thu nhp ct ty. Chng ta st hi chng nui dng mnh, c la lit nhng th cao lng m v ming ngon vt qu, nhng khi nut tri khi c ri th ging nh khng, chng c g na. M dng rau u, canh da cng no y bng, h tt phi st hi mng sng ca chng vt mang ly ti st sinh lm tn phc ca mnh na.

Hn na, nhng vt thuc loi c huyt kh u c linh tnh, tri gic, m c linh tnh tri gic th chng cng ng mt th, cng ging y nh chng ta; v li chng ta cha t tu c n mc o c thc cao lm cho chng thn cn ta, tn trng ta, h li hng ngy st hi sinh mnh chng vt chng mi mi th on, cu hn chng ta. Ngh nh vy th i vi ming n thc cng au lng m kh nut tri. Nh hm trc ni sn cu gin, t nn ngh rng con ngi khng phi thnh nhn, cn c nhiu khuyt im li lm, theo o l m ni, thc tnh ng nn thng hi; nu h phm ni sai quy l do t h khng hiu o l chng can d g n ta, bn tm vn thanh tnh khng chp trc th h tt phi ni sn. Li na nn ngh rng trong thin h chc khng ai li t nhn mnh l thnh hin, ho kit chng c ch no sai tri, v cng khng c ci hc no dy ta on ght ngi, v ngi c hc vn, tr thc khng on tri trch ngi, mnh lm cha n ni n chn, vic cha thnh tu u do t mnh cha dy cng tu phc, tu c nn cha c cm thng. Chng ta nn t phn tnh, t xt li mnh, nu c nhng iu ph bng, ph bnh iu kia ting n th nn coi l nhng li ch dy mnh rn luyn mi da tm tr, tu tp cho t c thnh qu, nn hoan h nhn, h tt phi pht sn pht hn. Nu nghe nhng li ph bng m ni gin tranh ci vi ngi, d c mun dng ht sc bin bc th trong cn nng gin t nhng li bin lun chng c r rng minh bch, ging nh con tm v ma xun ko kn t rng buc ly mnh, t lm kh mnh. S nng gin chng nhng v ch m cn c hi na. Ngoi vic sn n ra, tt c nhng li phm khc cng u c y theo o l m x s nh vy. Mt khi o l sng t, li phm s t nh ch.

3.Theo tm aTh no gi l theo tm m sa li? Li lm c thin hnh vn trng, ch do ni tm m to ra. Tm chng ta chng ng nim th li sao c th ny sinh. Ngi hc sa li lm nh ho danh, ho sc, tham ti, tham li, hoc hay pht sn n, c qu nhiu ti li bt tt phi phn bit tng loi mt m sa tr, ch cn mt lng mt d thnh tm ngh iu lnh, lm iu thin, khi c chnh nim pht hin th t nim t nhin b nhim ri b tiu dit. V nh mt tri xut hin trn khng th yu ma, qu qui phi tm ng ln trn chng dm l dng. y l ch chn truyn tinh vi vy. Ti li do tm to ra th li do tm ci sa, cng nh cht mt cy c th t phi cht ngay t gc r, h li i ct tng cnh, ngt mt chic l mt hay sao! Ni chung th c th theo s tng, theo l v theo tm tu sa ti li, nhng phng php theo tm l tt hn c; tm tu, c sa tr th s tr thnh thanh tnh, nn mi khi mt nim c dy ng ni tm th t mnh lin thy bit ngay, m thy bit tc tnh ng khng cn m mui th c nim ti li s tiu tan thnh khng. Theo tm ci sa l phng php ti thng, nhng gi s chng theo c th nn hiu rng lun thng o l khng cho php chng ta to ti hay lm c; nu chng lm c na th nn ty s, ty vic m gi gii cm, c gng ng phm ti. Khi gp s vic dng phng php trn h cng kim vi phng php h chng phi l iu tht sch; nhng ch chp phng php h m b lng phng php thng tc l vng v vy.

4.Hiu nghim ca vic sa liBt qu khi pht nguyn ci sa li, dng th cn c bn tt thng nhc nh tnh mnh, ci m cn qu thn chng minh tm lng thnh ca mnh nht tm, nht cu sm hi, ngy m chng bing nhc bung th, nh vy tri qua mt hai tun tht, cho n mt thng, hai, ba thng, t hn c ng nghim. Hoc thy tm thn im nhin, khoan khoi, hoc thy tr hu bng c khai m, hoc gp nhng trng hp ri ren phin toi ht nhin x s gii quyt c rnh rt thng sut, hoc gp k cu th m hi tm chuyn vui v khng cn on hn na, hoc mng thy th ra nhng vt u, hc m; hoc mng c cc bc thnh hin xa kia tip n dn dt, hoc mng thy bay bng ln cnh gii h khng, hoc mng thy trng phan bo ci, thy nhng s vic hi hu t c nh trn, u l cnh tng ca li tiu ti dit vy. Nhng ng thy th m t kiu t i l mnh t ti trnh cao vi ngng ngh lm t on mt con ng tin trin. Xa quan i phu C B Ngc, ngi nc V vo thi i Xun Thu, lc hy cn tr mi 20 tui m gic ng rng li lm cn phi sa, nh li ngy hm qua th ngy hm nay xt li gng sa cho ht. Ti nm 21 li hiu bit c li lm ci sa nm trc cha c hon ton dt b ht; kp ti nm 22 tui xt ngh li nm 21 tui th ta nh cn m m h h v nhng iu lm li cha c tu sa. C nm ny kim tho li nm trc, theo m dn dn tip tc sa i, n nm 50 tui m cn hay bit c li ca nm 49. Ci hc tu sa li lm ca ngi xa dng cng nh vy . Bn chng ta u l nhng k phm phu tc t, ti c tch t qu nhiu ta nh lng nhm bao bc ton thn n; nu c hi tng li nhng s vic lm th thng chng thy c ch no lm li c, l v tm tnh th thin, mt b che ph kn tm chng ra li tu sa. Ngi m ti c qu su nng s thy chng nghim ngay; hoc l tm t b tc bt nh, tinh thn hn trm mt mi, mi vic xy ra ch trong chp mt lin qun khng nh na, hoc chng c s g c m phin no lo lng; hoc gp ngi chnh nhn qun t th thng ngng ngng e thn mt tinh thn; hoc nghe nhng li lun bn chnh ng hp o l m chng hoan h vui v u nghe; hoc lm n li b on, hoc ban m thng mng thy nhiu s in o, in o cho n ni mt tr sinh ra vng ngn, lon ng khng c bnh thng; u l nhng hnh trng ca nghip chng pht hin vy. Nu thy c nhng hin tng nh trn th phi tc khc phn khi tinh thn dt b li lm c mu vic t tu sa canh tn, mong rng ng nn t mnh li la di mnh.

PHNG PHP TCH THIN I Mt nh tch thin hn c nhiu vuiMi gng mu ca ngi xa

Kinh Dch ni: mt nh tch thin hn c nhiu vui. Xa b Nhan th em con gi g cho Thc Lng Ht l b xt k thy gia nh t tng tng tch c lu i m on bit trc l con chu h v sau s hng thnh pht t. c Khng T tn xng vua Thun l bc i hin c ni: T tin c hng vic t t ni tng miu, con chu i i hng phc, bo tn c nghip ca t tng truyn li, u l nhng li ngh bn thit thc xng ng. 1. Dng Vinh lm quan n chc thiu s, nguyn ngi huyn Kin Ninh tnh Phc Kin, gia nh i i sinh sng bng ngh cho a khch qua sng. Nhn gp phi k ma l qu lu, nc t trn ni xung vng h lu. Cc thuyn khc u nhn c hi m theo vt cc ti vt tri ni trn sng, ch ring thuyn ca c ni ng thiu s chuyn cu vt ngi m thi, tuyt i khng tham vt mt cht ti vt no c. Ngi lng ai cng ci ch cho l ng ngn, n n. Kp cho ti khi sinh ra ph thn ca thiu s th gia nh dn dn kh, c thn nhn ha lm mt v o s m mch bo rng t ph nh ngi c m c, con chu s c vinh hin ph qu, nn tng vo ch t , bn theo li chn ct vo ch huyt c ch dn, tc nay l phn m Bch th vy. Sau sinh thiu s, vo nm 20 tui tin s, lm quan ti chc tam cng (tc thiu s, thiu ph, thiu bo, hay thi s, thi ph, thi bo), tng t, ni t v ph thn cng c truy phong chc tc nh vy. Con chu u vinh hin, thnh vng, cho ti nay trong gia nh chu cht cn c nhiu ngi hin. 2. Dng T Trng, ngi huyn Ngn, tnh Trit Giang, bui u lm huyn li, lng vn nhn hu, ngay thng, gi php cng bnh. Vo thi y, quan huyn li qu nghim khc, ngu nhin gia hnh t nhn n mu chy y t m cn gin cha ngui. H Dng Qu xin khoan dung. Huyn quan bo: t nhn ny phm ti li khng tn trng php lut, khng bit o l na, khin ta lm sao khng gin c. T Trng khu u tha: Ngi trn li o, khng cn lm gng mu cho k di noi theo nn dn tm tht tn t lu ri, quan trn nu hiu r tnh trng phm php ca dn th nn thng xt h, chng nn thy mnh xt x n c phn minh m vui thch, vui cn chng nn hung h li gin d sao! Quan huyn nghe ni tnh ng m ngui cn thnh n. Nh rt ngho, li khng nhn mt cht tng vt no c. Gp nhng lc t nhn thiu n, thng tm cch gip . Mt hm c bn t nhn mi t xa ti, dc ng khng c n nn i l, m nh li thiu go, em cho t n tt nh khng c ming, li nh n th kh nhn tm, bn thng lng vi v. B v hi l t nhn t u li th T Trng bo l t Hng Chu ti, dc ng khng c n, i kht kh s, sc mt xanh xao nh tu l, nhn ly bt go ca nh nu cho cho t n . V sau sinh c hai trai, con trng t tn l Th Trn, con th l Th Chi, u lm n Li b th lang, mt ngi Bc Kinh, mt ngi Nam Kinh; chu ni c hai ngi, trng lm Hnh b th lang, v th lm lim hin (n st ty) tnh T Xuyn, tt c con v chu u l nhng danh thn. Hin nay, (tc vo thi ca Liu Phm tin sinh) S nh hay c Chnh cng u l dng di ca gia nh .

3. Xa vo nin hiu Chnh thng nh Minh, ng Mu Tht khi lon Phc Kin, s dn theo gic rt ng. Triu nh c quan hin Trng Giai ngi huyn Ngn, xut qun nam chinh, tiu tr gic. Sau Trng hin phi vin s h T, th h ca B chnh ty tnh Phc Kin truy st tm n gic pha ng tnh. T s tm c quyn s danh sch ca ng gic; phm ngi khng theo ph ha gic u b mt c pht cho mt l c nh bng vi trng, c hn ti ngy qun binh tn cng th treo c trc nh, li nghim lnh cho qun lnh khng c git hi ba bi, v th cu sng c c vn ngi. Sau con ca T S l T Thin thi trng nguyn, lm quan n t tng, chu ni l Phi cng thm hoa. 4. B h Lm, ngi huyn Ph in, trn c m gi chm lm vic thin, thng nm cm th thc, ai n cng lin cho ngay m khng h c v phin h, ght b. Mt v tin ha trang lm o nhn, mi sng n xin u i cho c su by nm. Mi ngy u cho nh vy, sut ba nm lin, ngy no cng nh ngy y, nn thu r tm lng thnh thc ch b th m khng cu mong g c. Nhn vy, o s bn bo rng: Ta n ca nh ngi ba nm, chng bit ly g n p. Sau nh c ch t qu, nn tng vo ch , con chu v sau quan chc, tc v tht v s k nh vng ng trong u vy. Ngi con bn theo ch ch im m m. Mi t u thy pht ngay c chn ngi ng khoa trng c, i i quan tc cc thnh. Phc Kin c cu ni: chng ngi h Lm no l chng khoa bng danh c. 5. Ph thn ca th s Phng Trc Am hi cn l t ti, mt bui sng tri ma ng cc k rt but, dy sm i ln huyn hc, dc ng gp mt ngi ng nm trn l b tuyt ph y, li s thn th ngi , thy na mnh b ng cng, bn ci o lng ca mnh ra mc cho v a v cu gip cho tnh li; m mng thy thn nhn bo: ngi do tm ch thnh cu c mt mng ngi, ta s khin Hn K (mt v t tng i nh Tng) u thai vo lm con ngi, kp n khi sinh ra Trc Am bn t tn K. 6. ng thng th ngi ph i Chu, tnh Trit Giang, lc cn trng nin hc tp trn ni, ban m nghe qu h gi nhau tp hp, ting h thng lm nhiu ngi rng rn, nhng ng khng h s hi. Mt m nghe qu bo nhau m v nh kia chng i xa lu khng v, b m nh p g cho ngi khc, m mai s tht c ni y; vy l ta c ngi th thn ri. ng ngm bn rung c bn lng bc bn gi li l ngi chng vit mt bc th km theo tin gi v nh. B m nh nhn c th thy bt tch khng ging cng hi hoi nghi nhng li ngh rng th c th gi c nhng tin u c gi, v li c bit tin con nn thi khng p g na. Ngi con sau tr v nh, v chng cng nhau sum hp vui vy nh thu ban u. ng li nghe thy qu ni vi nhau: Ta ang sp c th thn m g t ti kia lm hng chuyn ca ta. Mt qu khc cnh ni: Sao ngi khng hi hn? Qu kia ni: Thng thy ngi ny tm a rt tt, lm nhiu iu phc, m c dy ng bc thng th, ta lm sao hi ni. Nhn h ng t n lc chm lm lnh,

ngy cng gia cng tu thin, c ngy cng thm dy; gp ngi thn thch c chuyn cn cp tc th tn tnh tm mi cch gip h qua lc kh khn, gp trng hp phi i x vi ngi khng bit l phi tri, khng hiu c o l th ngc li ng ch t trch mnh sao khng bit c x vi h, m vui v an nhin khng chp, coi nh mnh lm li vy. Con chu khoa bng t cho ti nay tht l nhiu v k. 7. Ngi huyn Thng Thc, tnh Giang T, h T tn Thc t Phng Trc, ph thn l in ch giu c, gp nm mt ma, trc xng vic quyn t, tc b khng thu a t na, sau li em thc go d tr ra pht chun cho ngi ngho kh. Ban m nghe thy qu h ngoi ca: ngn ln khng sai, vn ln khng sai, t ti nh h T s thnh c nhn lang, c th tip tc h lin nhiu m khng ngng. Qu nhin nm Phng Trc thi hng c nhn. Ph thn ca Phng Trc thy vy cng gia cng tch c, cn mn chm lo hnh thin chng cht l l mt mi; phm nhng vic c ch li u ht sc tn tm lm nh tu sa cu, tu b ng s, th thc trai tng, tip t ngi ngho Sau li nghe thy qu h trc ca: ngn ln khng sai, vn ln khng sai, c nhn h T quan chc thng ti st. Phng Trc sau cng lm quan ti Lng Trit tun v. 8. ng Khnh Hy, ngi ph Gia Hng tnh Trit Giang, bui ban u gi chc ch s b hnh, thng vo trong ngc tra xt cn thn hi li tnh trng ca t nhn bit c nhiu ngi v c b ti. ng khng t ly lm cng lao ca mnh m vit s mt trnh ln ng quan, tc thng th b hnh. V sau, cc n tch u c a v triu xt li. ng quan theo li trong mt s tra vn li tnh trng ca t nhn gii oan c cho hng chc ngi, khin cho khng ai l khng phc. Thi kinh thnh tt c mi ngi u khen ngi thng th x n tht cng minh. ng li bm co ng quan: ngay kinh thnh m cn nhiu dn b n oan, th hng trm triu dn khp bn phng trong nc sao khi khng c ngi b oan c, kh nn trong nm nm li sai phi mt v gim hnh quan i iu tra s thc xt li n, hoc gia gim ti hnh, hoc gii oan phng thch h. Thng th b hnh tu trnh hong th li ngh lin c ph chun, v ng c tn trong danh sch nhng ngi c sai phi lm gim hnh quan. ng nm mng thy thn nhn bo: ngi s khng con, nay ngh vic gim hnh tht rt hp lng tri nn thng ban cho ngi c ba trai u mc cm bo ai vng. Ngay m , b v th thai, sau sinh ra ng Huyn, ng Khn, ng Tun u quan chc hin hch c. 9. ph Gia Hng c ngi tn Bao Bng, hiu Tn Chi, thn ph ng lm thi th huyn Tr Dng sinh c by ngi con. Bng l t, gi r nh h Vin, huyn Bnh H cng vi ph thn ta l ch thm giao, hc rng ti cao, nhiu ln thi hng khng u c nhn nn chn chuyn khoa bng m chuyn tm hc Pht v Lo. Mt hm i du ngon Mo H pha ng tnh, ngu nhin ti mt ngi cha lng n, thy tng c Qun Th m b l thin, dm ma loang l, bn m ti y ly mi lng bc a cng dng ha thng tr tr sa li cha cho khi dt nt lm tng b t t, th ha thng co bch l vic tu sa mt nhiu cng m tin bc khng , e kh hon thnh cng tc. Bao Bng cho m rng my ly thm bn tm vi, sn phm ca Tung Giang, v by b o kp bng vi gai cn mi

tinh a cng dng bn ly tin ph thm vo vic tu b cha. Ngi lm c tic, ngn cn li th Bao Bng bo min l tng c B Tt khng b t t l c, ta d c trn cng chng thng tn g. Ha thng tr tr nghe ni cm kch ri l bo rng: tin ti, vi vc, qun o x b khng phi l iu kh, ch ring c tm lng chn thnh nh vy u phi d c. Sau, cng vic tu b hon thnh, ng dn cha gi cng i, m ng li cha, mng thy cc v h php li cm t, bo: Con chu nh ngi s c hng lc i. V sau con ng l Bin v chu l Sanh Phng u ng khoa, t, quan chc hin hch. 10. Ph thn ca Chi Lp, ngi huyn Gia Thin, lm li phng hnh s thy t nhn v c b hm oan hm vo trng ti, ng ly lm thng hi mun cu mng. T nhn cm kch bo v rng: Chi cng c lng tt mun gii oan cu sng ta, thc ly lm h thn l ta khng c g bo n n c y c. Ngy mai, ngi hy v nh ng em thn hu h, hoc gi ng y chu thu dng ngi, tt ta t c ng sng vy. Ngi v khc m nghe li chng; kp khi h Chi ti, t mnh ra mi ri v by t ht nguyn ca chng. H Chi tuy khng nghe nhng vn tn tnh gip bch ha n oan. Ngi t c tha, c hai v chng cng n nh khu u cm t m bo rng: Chi cng n c dy nh vy, i thc him c, hin nay chng ti c a con gi ln mun tin dn lm thip hu h cng vic nh ca, y cng l chuyn thng tnh hp l. Huyn li h Chi sm sanh l vt v thu np lm thip, sinh ra Chi Lp mi hai mi tui khi nguyn lm quan ti chc Khng mc Hn Lm Vin. Lp sinh ra Cao, Cao sinh ra Lc u hc rng v c chc phn c. Lc sinh ra i Lun cng khoa bng danh. Mi chuyn trn y, tuy cch c x, hnh ng ca cc nhn vt c khc nhau, nhng u quy v vic lm lnh li gp qu bo tt lnh.

IITh no l thin ?1. Bn lun r rng v thin.Nu xt mt cch tinh tng m ni, th thin c chn c gi, c ngay thng c khut khc, c m c dng, c phi hay chng phi, c lch hay chnh ng, c y c vi, c tiu c i, c d c kh, u cn bn lun r rng. Lm vic thin m khng hiu r o l, c t cho vic mnh lm l hnh thin, t khng khi to nghip, ung ph mt tm t mt cch v ch. Th no l chn thin v gi thin? Xa c mt s nho sinh yt kin Trung Phong ha thng (mt v cao tng triu i nh Nguyn) m hi: Nh Pht bn thin c bo ng nh bng theo hnh, tc lm lnh gp lnh, lm c gp c; nay c ngi n thin m con chu li khng c thnh vng, m k kia c th gia nh li pht t, nh vy l Pht ni v vic bo ng thc v cn c sao? Ha thng ni: Ngi phm tm tnh cha c ty sch, cha c thanh tnh, tu nhn cha khai, thng nhn thin lm c, cho c l thin; ngi nh vy khng phi l him c, t mnh ln ln phi tri, cho c l thin, cho thin l c, in o o in m khng hay li cn trch on tri cho bo ng l sai, l khng cng bng

. Bn nho sinh li hi: Mi ngi thy thin th cho l thin, thy c th cho l c, sao li bo l ln ln, tri ngc, in o vy? Ha thng bo h th v d xem s tnh nh th no l thin v th no l c. Mt ngi trong bn h ni: Mng chi nh p ngi l c, tn knh, l php vi ngi l thin. Ha thng ni khng nht nh l nh vy. Mt ngi khc cho l tham lam, ly by ca ngi l c, gn gi s thanh bch lim khit l thin. Ha thng cng bo khng nht nh nh vy. Mi ngi u ln lt a ra th d v thin v c, nhng Trung Phong ha thng u bo khng nht nh nh vy. Nhn th bn h u thnh ha thng ging gii cho.

2.

nh ngha ch thin

Ha thng Trung Phong ch dy rng: Lm vic c ch cho ngi l thin, cn ch c li cho ring mnh l c. C ch cho ngi th d nh hay mng chi h cng gi l thin, ch c ch cho ring mnh d tn knh, l php i vi ngi cng k l c. Bi vy, ngi lm vic thin m c li ch cho ngi l cng, ch li cho mnh l t, cng l chn, cn t l gi. Li na, lm vic thin m pht xut t tm lng thnh l chn thin, cn hi ht, chiu l m lm l gi thin. Hn na, hnh thin m khng ngh ti mt s bo p no c l chn thin, tri li cn hy vng c s n p l gi thin, l nhng iu t mnh cn kho st k lng. Th no l ngay thng, khut khc? Nay ta thy mt ngi cn thn d bo m vi phn loi ra cho l thin nhn c th dung np. Cc v thnh nhn dng ngi th li khc, th dng mt cung s cao ngo, qut cng c ti cn bit mnh dn tin th cn hn. Ngi cn thn d bo, tuy i ai cng u thch cho l tt, nhng thnh nhn cho l khng c ch kh hng thng, ch bit vng d khng hiu r o l nn c phn khng li cho nn phong tc o c. Bi th cho nn quan nim ca ngi phm v thin c, tt xu thc r rng khc bit, tng phn vi thnh nhn vy. Suy rng ra th mi s la chn thin c, gn gi hay bung x ca ngi i u khng ging vi thnh nhn, cn ch thin a, qu thn coi l phc, thin ha, dm t, phi tri u ng tiu chun vi thnh nhn m khc bit hn vi ngi phm tc. Phm mun tch ly thin tt phi pht xut t ch tim n ca chn tm c thanh lc ht c, quyt khng nh mc sai khin hnh thin v t t t li. Mt lng mt d cu gip i l ngay thng, cn nu c cht lng m th, ly lng ngi c danh vng, tin ti th l hnh ng khut khc, ch mt lng mt d tn knh ngi l ngay thng, cn c cht lng bn ct, coi khinh ngi l khut khc; u nn bn lun tng tn. Th no l m thin, dng thin? Phm lm vic thin m mi ngi u hay bit c th gi l dng thin, hnh thin m khng mt ai bit l m c, thc ra c thin a qu thn bit r, nn c m c th t nhin s c cm ng qu bo; dng thin c hng danh ting i, c danh ting tc l c phc bo ri. Xa nay nhng ngi c danh, c ting thng b to ha ganh ght k; v th nhng ngi c danh ting lng ly m thc s khng c nhiu cng c xng

ng vi danh ting , thng gp phi nhiu tai ha bt k xy ra. Ngi khng c ti li g m bng phi chu mang ting xu mt cch oan ung th con chu h s c p n, mau chng pht t. Ch sai bit ca dng thin v m thin cn phi cn thn suy xt cho k. Th no l phi v chng phi? Nc L xa c lut ngi L no chuc c ngi b bt lm k hu h cc nc ch hu v u c ph quan thng tin. T Cng (hc tr c Khng tn l T) chuc ngi v m khng nhn tin thng. c Khng nghe bit ly lm bun phin m bo rng: T lm vic tht sch ri. i, thnh nhn x s nht c nht ng c th ci sa phong tc, thay i tp qun, lm gng mu cho bch tnh noi theo, chng phi c nhim lm nhng vic thch hp vi ring mnh. Nay nc L, ngi giu t, ngi ngho th nhiu, nu nhn thng cho l tham tin, l khng lim khit, cn khng lnh thng th ngi ngho sao c tin tip tc chuc ngi? T nay v sau chc khng ai chuc ngi cc nc ch hu v na. T L (tn Do, hc tr c Khng) cu ngi khi cht ui, c t n mt con tru. T L nhn lnh, c Khng hay chuyn hoan h bo rng: T nay v sau nc L s c nhiu ngi lo cp cu k cht ui. C ly con mt phm tc m xt th T Cng khng lnh tin thng l hay, cn T L nhn tng tru l km. Nhng kin gii ca thnh nhn khc vi ngi phm nn tri li c Khng li chn Do m trut T. Vy nn bit ngi hnh thin khng nn ch ngh ti li ch nhn tin m cn xt xem hnh ng c nh hng t hi g v sau ny hay khng, khng nn bn n li ch nht thi i ny m phi ngh ti tng lai xa, m cng chng nn ch ngh ring cho c nhn mnh m phi ngh cho c thin h i chng na. Vic lm hin nay tuy b ngoi l thin nhng trong tng lai li hi cho ngi, th thin m thc chng phi thin, cn vic lm hin thi tuy chng phi thin nhng v sau ny li c li ch cu gip ngi th tuy ngy nay chng phi thin m chnh thc l thin vy. Chng qua y ch ly mt vi s vic m bn th no l thin v khng phi thin m thi. Tuy nhin, i c nhiu s tnh tng t, chng hn nh tng l hp l ngha, l c trung tn, t tm m thc ra li tri l ngha, khng phi trung tn hay t tm; u phi quyt on chn la k cng. Th no l thin lch v chnh ng? Xa, ng L Vn , lc mi t chc t tng, co li hi hng, dn chng bn phng nghnh n nh Thi sn, Bc u. Nhng c mt ngi say ri m l ng. L cng im nhin bt ng bo gia nhn: K say chng chp lm g, ng ca li mc k hn. Qua mt nm sau, ngi phm ti t hnh b giam vo ngc. L cng hay bit s tnh mi hi hn rng: gi m ngy y ta bt hn a quan nha x pht th hn c th ch b trng gii vi mt ti phm nh m trnh khi phm trng ti v sau. Ta lc ch mun gi lng nhn hu tha th cho hn, khng ng li ha ra nui dng tnh ngng cung ca hn phm phi ti t hnh nh ngy nay vy. l mt s vic do lng thin m ha ra lm c. Li na, c khi lm vic thin vi tm c, nh mt nh i ph n gp nm mt ma, dn ngho gia ban ngy cp bc thc go ngay ni th t, bo co ln huyn th huyn khng x l, dn ngho c th cng lng hnh. Gia nh n bn t x s cho bt nhng k cp bc giam gi tr ti nn n nh c tnh hnh, nu khng hnh ng nh vy cp s lm lon.

S d ai cng u bit lm thin l chnh ng v lm c l thin lch nhng tm tuy thin l chnh, m vic lm ha ra c l thin lch nn gi l thin trong chnh; cn tm tuy c m vic lm ha ra thin, l chnh trong thin vy. S l ny khng th khng hiu cho tht r rng. Th no l y v vi ( bn v mn)? Kinh Dch ni vic thin m chng tch ly li cho nhiu khng c danh thm ting tt, vic c m khng ng li nhiu chng b ha st thn. Kinh Th c ni nh Thng ti c qu nhiu nh nc v b v th m Tr vng b dit. Vic tch thin cng nh lu tr vt dng, nu chm ch ct gi t s y kho, cn bing nhc khng chu tch li th vi ch khng y. Chuyn lm thin c y hay vi, bn hay mn l nh vy. Xa c mt n th ch vo cha l Pht, mun cng dng nhng li khng c tin, trong ti ch cn hai ng bn em c ra cng. V tr tr ch thn lm l bi sm hi hng cho. Sau n nhn c tuyn vo cung, tin ti, ph qu c tha, n cha l Pht em c ngn lng bc cng dng. Ha thng tr tr sai thay mnh lm l hi hng m thi. N th ch n thy vy lin hi: Trc y ti ch cng dng c hai ng m phng trng ch thn lm l bi sm hi hng cho, nay cng dng c ngn lng bc m s li khng t mnh lm l l v sao vy? V ha thng p: Trc kia tin b th qu l t i, nhng pht xut t tm lng tht chn thnh, nu bn tng khng ch thn bi sm hi hng th khng bo p c n c y. Nay tin cng dng tuy tht qu hu, nhng tm b th khng c chn thnh nh trc, nn bo thay bn tng lm l cng . Vi lng ch thnh b th cng dng ch hai ng m vic thin c vin mn, cn b th c ngn lng bc m lng khng c ch thit th cng c ch c bn phn m thi. Trn y l mt thuyt ni v lm thin c bn v mn hay vi v y vy. Chung Ly Quyn ch dy cho L ng Tn cch luyn an im st thnh vng c th em dng cu gip ngi i. L ng Tn hi rng vng sau c th bin cht hay khng? Chung Ly Quyn bo nm trm nm sau vng y s tr li nguyn bn cht c l st, th h L ni: Nh vy l s gia hi cho ngi i 500 nm v sau, ta chng mun hc php y lm g. Chung Ly Quyn bo: Mun tu tin cn phi tch cng ly c 3000 iu, nhng ch mt li ca nh ngi ni cng mn 3000 cng c ri. y li thm mt thuyt na v y vi hay bn mn vy. Hn na, lm vic thin m tm khng h chp trc l mnh lm thin, c ty theo cng vic no mnh lm m c thnh tu th hnh ng gi l mn. Nu tm cn chp vic mnh lm l thin th du c i chm ch hnh ng cng ch l bn thin m thi. Gi nh mang tin ti cu gip ngi, ni tm khng ngh ti mnh l ngi b th, ngoi mt khng cn bit ngi nhn tin l ai, khong trung gian cng khng ngh ti s ti vt b th l bao nhiu, gi l tam lun th khng, b th vi tm lng thanh tnh nh vy th mt u thc cng c th trng thnh v lng v bin phc c, d mt xu cng c th tiu dit c ti nghip ca ngn kip trc. Nu nh cn tn tm ngh ti mnh l ngi lm thin, s ti vt em b th v ngi nhn vt l ai, th d c vn lng bc em cho, phc cng khng c vin mn. y cng l mt thuyt na v bn hay mn thin, thin y hay vi. Th no l i v tiu? Xa V Trng t, mt quan chc Hn Lm Vin b nhip hn a xung m ph. Dim vng sai cc phn quan trnh nhng cun s ghi vic thin v c ra xt. Nu em so snh th s ghi nhng vic c thc qu nhiu, cn s ghi vic thin ch c mt cun nh mng nh que a m thi. Dim

vng sai bc ln cn, cn th th bn 1 cun s ghi vic thin li nng nhiu hn tt c nhng cun s ghi vic c hp li . Trng t nhn th mi hi: Nm nay, bn chc cha n 40 tui i m sao ti li li c th nhiu n nh th? Th Dim vng bo: Mi mt nim c k l mt ti khng cn i ti lc c thc s phm phi hay khng. Trng t li hi thm l trong cun s nh ghi vic thin g vy. Dim vng bo: Triu nh tng d tnh khi i cng tc tu sa cu Tam Sn, nh ngi dng s can gin. S vn c ghi chp vo s vy. Trng t tha: Bn chc tuy c dng s, nhng triu nh khng y theo li tu trnh, th s vic u c ch g? Th Dim vng li bo cho hay l: Triu nh khng y theo li tu, nhng mt nim thin ca nh ngi l v li ch ca ton dn, mun cho h khi b lao cng vt v, khi b su cao thu nng, nu m li tu c triu nh y theo th cng c ca nh ngi thc v cng ln lao. Cho nn nu c ch nguyn lm vic li ch cho quc gia thin h, cho i chng th tuy vic lm c nh m cng c li ln, cn nu ch ngh lm li ring cho thn mnh th tuy c lm nhiu m cng c li nh vy. Th no l kh v d? Cc v tin nho xa c ni mun khc phc mnh, mun thng c tm mnh th nn bt u t ch kh khc phc m khi cng trc. c Khng T bn v nhn i cng ni bt u t ch kh m thi hnh trc, tc l t ch phi thng c lng mnh vy, bi l kh m lm c th d t cng lm xong. Nh ng h Th Giang Ty b ht c tin lng gom gp trong hai nm dy hc em np quan tr vo tin thiu n gip cho hai v chng nh n c sum hp khi b bt i lm gia nhn nh ngi; u c th gi l ch kh x b m x b c. Li nh ng gi h Cn Trn Giang tui cao, khng con ni di, ln gia c ngi em a con gi cn tr n cho np lm thip, nhng ng khng nhn tm thu np m em hon tr li. l ch kh c th nhn m nhn c. Vy nn phc bo tri cho hng s c hu. Phm nhng ngi c tin ti, c quyn th m h mun lm phc th thc l d, d m chng lm l t hy hoi mnh, ngi ngho hn khn cng mun lm phc th tht l kh, kh nhng m lm c, mi thc l ng qu vy.

3.- Ty duyn ht sc tu thp thinTy lc gp duyn lnh cu gip ngi, hay ty h cng c m hnh thin, nu phn bit ra tng loi th tht rt nhiu, nhng i khi c 10 loi nh sau: th nht, tr gip ngi cng lm thin; th hai, gi lng knh mn ngi; th ba, thnh ton vic thin ca ngi; th t, khuyn khch ngi lm thin; th nm, cu ngi gp nguy khn; th su, kin thit, tu b c li ch ln; th by, x ti lm phc; th tm, gi gn bo h chnh php; th chn, knh trng tn trng; th mi, thng tic mng sng loi vt. Th no l tr gip ngi cng lm thin? Xa vua Thun, lc cha tc v, thy nhng ngi nh c m Li Trch, u tranh chim ch nc su nhiu c, cn ngi gi yu phi tm ch nc nng cn chy xit t c m nh, nn c lng trc n bt nhn, bn cng ti nh c; thy ngi no cng tranh ginh ch, th ng im lng khng ng g n tnh xu y, cn thy ngi m c lng nhng ch th ng ht li khen ngi m theo gng cng nhng ch cho ngi khc. Mt nm

sau, nhng ngi nh c nhng ch nc su, ai cng c lng nhng ch cho nhau m khng tranh ginh na. i, vua Thun thc l sng sut, h chng phi mt li m khuyn bo gio ha c ngi sao! Tuy khng dng li m dng chnh bn thn mnh lm gng mu cho ngi khc t sa i ly mnh. y l ch kh tm v kho dng cng ca vua Thun vy. Bn chng ta i mt php ny chng nn thy mnh c ch s trng m khinh khi chn p ngi; chng nn ly ch hay gii ca mnh m em so snh xt ngi; chng nn thy mnh c quyn nng th lc m lm khn kh ngi; nu mnh c ti c tr cng chng nn khoe khoang biu l ra ngoi m nn n giu bn trong coi nh ti mnh cn non, tr cn km nh khng thc c g ht, v thy ngi c li lm th bao dung n nhm cho, tc n c dng thin vy. Mt l cho ngi t hi m sa li, hai l h t bit li m e d y k khng dm phng tng lm cn. Nu thy ngi c ch hay tt c th chp nhn hc hi c th d l vic thin nh cng nn ghi nh ngay, khng nhng t mnh hc ly ch hay ca ngi, m cn tn dng thut li cho mi ngi cng hay bit. Phm nhng vic lm thng ngy, mt li ni, mt hnh ng hon ton u khng nn v li cho mnh m lm, nn t ra nguyn tc ngh v lm li cho thin h, i chng. y l ch lng ca ngi chnh nhn qun t coi thin h l cng m mnh l t. Th no l gi lng knh mn ngi? Ngi qun t v tiu nhn, nu ch xt hnh dng b ngoi thng c s ln ln kh phn bit, duy c mt im thin c khc nhau xa l ch tn tm bit gi c lng mnh, v do m phn xt th trng en r rng tri hn nhau; cho nn ni ngi qun t s d khc ngi l ch tn tm vy. Ch tn tm ca ngi qun t ch l lng tn knh, yu mn ngi. i khi con ngi ta i c ngi thn s hay sang hn, c ngi thng minh tr tu hay n n ngu si, c ngi hin lng o c hay phm phu tc t, hng vn vn ngi chng ai ging ai, nhng u l ng bo ca ta, u cng mt th cht nh ta, sao li chng yu knh ? Thnh nhn, hin nhn thng lun knh trng, thng yu i chng lm li cho h, nu ta cng knh yu mi ngi l trng hp vi lng ca cc v thnh hin, nh vy cng nh ta c lng knh i cc v y. Nu nh ta thng hiu c ch nguyn ca i chng tc l hiu r c tm ca thnh hin. Bi v ch nguyn ca ngi i l mong c li lc an bnh, m tm ca thnh hin vn d vn v i chng m lm cho h c nh mun, c k s nguyn; lng chng ta nu trng hp vi lng knh i ca thnh hin m lm cho i chng c an lc tc l chng ta v thnh nhn v hin nhn m lm li lc cho mi ngi vy. Th no l thnh ton vic thin ca ngi? Mt hn trong c ngc nu b nm b t s v tan nh hn ngi, nhng nu em mi da, chm tr t s thnh khu chng, ht ngc ca vua quan. Cho nn phm thy ngi lm vic thin, hoc thy ch v t cht ca h c th tin th thnh cng th u nn khuyn d, tr gip h; hoc khen ngi khch l, hoc gn gi bao bc h; hoc bin bch h cho h hay chia

x cng h ni oan c b ngi ghen t m vu ha ph bng h, ct sao gip cho h c thnh cng m thi. i khi, con ngi thng khng u thch nhng ngi khng ging nh mnh, chng hn nh c khng u thin, tiu nhn khng thch qun t. Ngi trong mt xm lng, thin th t m xu c th nhiu, v th ngi thin i b km th kh c th t lp c vng vng. Hn na ngi ho kit, thng minh ti cn, tnh tnh cng trc khng trng b ngoi, khng u tiu tit nn hay b ngi ta hiu lm m ch trch ph bnh; v th cho nn vic thin thng d b h hng m ngi thin thng b nho bng, ci ch, ch duy c ngi trng gi nhn hu mi hiu r c s tnh m ph tr gip cho h c thnh cng. Thnh ton cho ngi th cng c thc l ln lao v cng. Th no l khuyn khch ngi lm thin? Con ngi ta sinh ra lm ngi, ai m khng c lng tm. ng i mnh mng m mt rt d b sa a chm m v li danh. i vi nhng ngi cn mi m tham danh, tham li, to thnh nghip c, ta nn tm cch cnh tnh h cho thot khi s m hoc, cng ging nh h ang tri qua mt gic mng ln trong m di m lm cho h c thc tnh, hay ging nh h b hm vo vng phin no tch t t lu i m ta gip h trong trng on tr, bi tr ht th n hu tht v bin v lng. Hm D, i nh ng c ni: Un ba tc li dng li ni m khuyn ngi lm vic thin ch l phng php nht thi bi c th nghe tai ny lt qua tai khc ri qun i, cn mun c hiu qu di lu n tn trm nm v sau th dng vn th sch v li m khuyn ngi i lm lnh trnh c. Tuy nhin, dng li ni hay sch v khuyn ngi cng ging nh gp bnh no th pht thuc tr bnh y cho bnh nhn k cng c hiu lc nhng cn lu li du vt, cn nh dng chnh bn thn mnh hnh ng lm mu mc, lm gng cho ngi trng thy h t nhin tnh ng bit c li lm m sa i th hiu qu cng chng km m khng li hnh tch g; c hai phng tin ny u chng th b qua. Mun gip ngi, khuyn ngi cn phi thng minh sng sut, bit ty thi, ty ngi khng mt li tc ph li ni ca mnh m ngi khng nghe, cng khng mt ngi, tc l gp ngi c th khuyn ci c m mnh khng hnh ng l mt dp lm lnh, nh th l km hiu bit, khng c tr tu vy. Th no l cu ngi lc nguy cp? Ngi ta ai cng c lc gp phi s tai ng hon nn xy ra. Ngu nhin m ta gp trng hp ngi b nn th coi s au kh ca ngi cng nh l mnh au m mau mau cu gip; hoc dng li ni lm nh ni oan ung ut c cho h, hoc tm mi cch gip h khi s thng kh trin min. Thi T c ni: Lm n khng cn ti l nh hay ln, ch cn lc ngi gp nguy khn m ti gii cu, gip ngay l c. thc l li ni ca ngi c lng nhn hu, o c vy. Th no l kin thit, tu b li ch ln? Nh nh mt thn xm, ln nh trong mt huyn, phm nhng cng c kin thit c li ch cng cng cn phi nn gp cng, gp ca, nh khai c dn thy, nh tu b iu phng lt li, nh sa cha cu cng tin vic giao thng i li hay b th cm nc cu i cu kht; ty duyn v ty c hi khuyn khch ngi cng hp lc xy dng, chng n gian kh, chng qun b ganh t, him nghi, on trch, c tn tm, tn lc m hnh ng.

Th no l x ti lm phc? Theo nh Pht th vic hnh thin c hng vn iu lm nhng tu trung b th l iu cn trc mt, mun b th ch cn c mt ch x m thi. Ngi am hiu r rng l l ny th trong x lc cn (nhn, nh, t, thit, thn, ), ngoi x lc trn (sc, thanh, hng, v, xc, php), nht thit nhng g mnh s hu khng c g l khng x c. Nu khng t ti trnh c th x b ht, th trc tin hy bt u dng tin m b th. Ngi i ly cm n o mc lm mng sng, cho nn rt qu trng ng tin , nay chng ta c th x b c tc l trong lng b c tnh keo kit, ngoi mt th cu gip c ngi lc cn gp; lc mi bt u th c v min cng m lm, nhng rt cuc x b quen ri th an nhin t ti hnh ng, c th ra sch c lng ring t, v k, tr b c tnh bin ln. Th no l gi gn bo h chnh php? Php l tai mt c linh tnh v sinh ng t ngn xa hng vn i truyn li. Nu khng c chnh php th lm sao c th tham gia, tr gip s ha c ca thin a, lm sao c th ti bi vn vt, lm sao c th thot ly khi s thc gic ca lc trn, lm sao c nhng kinh in siu vit thi gian v khng gian li ch cho ta con ng xut th thot khi lun hi. Cho nn nu thy cc n miu th cc v thnh hin hay thy cc kinh in, ta u nn knh trng gi gn, chnh trang, cn ni ti vic suy c, hong dng chnh php n p n c ca Pht th ta cn phi khuyn khch v ph bin. Th no l knh trng tn trng? i vi cc v tn trng, nh nh th c ph huynh, trong nc th c vua cha, ngoi x hi th phm nhng ngi tui cao, c cao hay chc v cao u nn c bit tn knh phng s. nh th phng cha m phi cc k ht lng knh mn thng yu, thi i x phi du dng ha nh, li n ting ni phi nh nhn, n ha, tp quen cho thnh tnh nt tt, to c ha kh mi l phng php cn bn cm ng vi lng tri. Khi lm vic quan phng s vua cha, th bt c lm mt vic g d nh vua khng bit ti cng phi thn trng khng c t lm cn, khi x n cng vy, khng th t mnh tc oai m cn phi xt x cho cng bng, minh bch. Ngi xa thng nu gng mu phng s vua cng nh th tri phi ht lng cung knh. l ch ti quan h ti phn m c. Chng ta hy th xem nhng gia nh trung hiu th r, con chu h nhiu i u c pht t thnh vng, thit tng cng nn cn thn lu . Th no l tic mng sng loi vt? Phm con ngi sinh ra, c gi l ngi duy ch ch c lng trc n m thi. Mun cu c lng nhn hu, mun tch c, u phi do ch c lng trc n . Theo l nghi nh Chu, vo thng u xun, t l dng tam sinh nh tru, b, heo, nhng khng st hi vt ging ci. Mnh phu t ni ngi qun t xa chn nh bp, s d mun bo ton lng ln mn, trc n vy, tc l khng mun nghe ting ku bi thng ca con vt b lm tht; cho nn cc v tin bi gi gii t bt thc, bn th khng n; nghe ting ku ca vt b git tht, trng thy ngi ta lm tht n, chnh mnh nui n, hay ngi ta v mnh m lm tht n, bn trng hp th u khng

n. Noi gng t tm ca cc v tin bi, nu chng ta cha c th hon ton b hn c vic dng tht, th cng kh nn gi gii t bt thc ny. Dn dn tin b, lng t ngy cng gia tng, khng nhng gi c gii khng st sinh m cn coi nhng vt nh b ng y ngu xun hay c linh tnh u l c mng sng c m khng git hi, nh vic ko kn ly t lm la, cy ba t ai cht trng b, nguyn do cng v cm n o mc m hi chng nui dng mnh, h chng ng thng hi hay sao, cho nn hy hoi nhng vt tiu dng cng ti nh st sinh vy; n nh v v tnh khng m tay p chn gim hi khng bit bao sinh vt li ti nh nhoi, tng cng nn tm cch phng trnh khi vic y. Th c c ni mn chut thng dnh cm cho n, thng con thiu thn th chng t n, chng khi cht. Tht l t bi nhn hu bit bao! Thi hnh vic thin th tht v cng, khng sao thut ht c. Theo mi iu trn m suy rng ra t c th hon b c hng vn cng c.

KHIM C I Mn (t mn) c hi, khim c liKinh Dch ni thin o v a o khng u doanh (doanh mn) m lm li cho khim (khim h) l mun bin ci con ngi t bit sa mnh, bi th nn phm lm vic g m kiu ngo t mn (doanh) th s chuc ly tn tht, cn nhn nhng (khim) coi mnh nh khng th li c li ch, nh tri ni qu cao th d b l, ch trng thng c nc chy ti lm y; qu thn cng thng gy hi cho ngi t kiu, v lm li ch cho ngi khim tn nhn nhn. Khim h l iu m tri t, qu thn v ngi u trng. Trong Kinh Dch c qu khim l mt qu i ct v lc no cng u tt c. Kinh Th ni t mn chuc ly tn hi, t khim c li ch. Theo Kinh Dch v Kinh Th th khim l iu tt nht. Ta nhiu ln cng cc s t i thi, c mi ln thy mt hn s no m din mo, dung quang biu l lng t khim ca h mt cch r rng nh ta ra mt nh ho quang c th nm bt c th bit ngay ngi y s t. Nm Tn Mi, m khoa thi hi kinh thnh, bn chng ta gm c 10 ngi ng hng thuc huyn Gia Thin cng i, duy ch c inh Knh V, tn Tn, tui tr nht bn m cc k khim tn. Ta ni vi Phi Cm Pha, mt ngi bn ng hnh, l anh bn h inh ny nm nay tt nhin trng c. H Phi hi thy sao m bit c, th ta bo rng ch c khim h l c phc. Huynh coi xem trong bn 10 ngi chng ta khng ai thnh tn cht phc, thc th, nhng nhn ngi, khng lm mt lng ngi nh Knh V c; khng ai cung knh, thun ha cn thn khim nhng nh Knh V c, khng ai b ch nho, ci ch, ch trch m chng h i p, tranh ci, li c thn nhin chu ng nh Knh V c. Con ngi c nh th th thin a qu thn u tr gip cho, h chng pht t hay sao! Kp n khi yt bng qu nhin h inh c trng c. Nm inh Su, ta kinh cng vi Phng Khai Chi, thy con ngi ca h Phng cc k khim h, nghim chnh, cung knh, l do thi quen tp t thi th u bin thnh. Phng Khai Chi c ngi bn tt tn L T Nham thc th, trc tnh, h gp

iu g m Khai Chi lm tri l ni thng ngay, ch trch ngay tn mt m Khai Chi vn bnh tm an ha, thun chu khng mt li phn i, khng bng gin. Ta c bo cho bit l ha phc u c triu chng, ngi c hng phc nht nh l do c sn cn nguyn ca phc ri, c ha cng do triu chng bo trc m c; ch cn tm thc khim h th tri t t s tng tr. Huynh nm nay nht nh cp . Sau thc qu nhin ng nh vy. Triu D Phong, tn Quang Vin, ngi huyn Qun, tnh Sn ng, lc tr thi hng mi khng u. Thn ph ca D Phong c b lm Tam Don huyn Gia Thin nn y thp tng. huyn c Tin Knh Ng l ngi c vn ti, hc thc rng. D Phong ngng m em vn bi ca mnh ti nh ch gio. Knh Ng xem v gch xa, sa b nhiu ch. D Phong khng nhng khng bun lng m cn bi phc, i cch hnh vn ngay nn nm sau i thi c trng c. cng l do bit khim tn, nhn nhn, sa mnh m t thnh qu. Nm Nhm Thn, nhn dp vo kinh yt kin hong , ta gp H Kin S, thy ngi ny cc k cung knh, nhn nhng, lng khim h biu l r rng khin ai cng phi n; khi v ta ni cng cc bn hu l phm ngi no c tri gip th khi cha c pht phc, trc ht tr tu s c khai m; khi tr tu m mang th ngi ph phim tri ni, bt nh s t nhin bin thnh thit thc, s phng tng t nhin gim thiu. Kin S l ngi n ha, hin lng nh vy nht nh s c tri cho pht phc. n khi yt bng qu nhin trng tuyn. Trng y Nham, ngi huyn Giang m, tnh Giang T, l ngi hc rng, c nhiu, vn hay ni ting, nm Gip Ng i thi hng Nam Kinh ng ti mt ngi cha n; khi yt bng khng c tn nn ln ting nhc m kho quan l mt khng trng, khng bit ngi. Lc c mt o s bn cnh nghe c bn ci. y Nham lin trt cn gin ngay sang v o s n th o s ni: Chc vn bi ca ng nht nh khng c hay. Li ni ny li cng lm cho y Nham thm gin mng ln: Ngi c c vn ca ta u m bit l khng hay? o s ni: Ta nghe ni hnh vn qu nht ch tm bnh, kh ha, nay thy ng ht li m l kho quan, lng bt bnh cao ngo tht qu ng th vn lm sao m hay c? y Nham nghe li bt gic phc thin, nhn y xin thnh gio o s n. o s ni: Trng c hay c cng danh hon ton do s mnh nh, s cha c th d vn c hay cng v ch thi, nn t mnh sa i bin ci. y Nham ni: do s mnh nh vy th lm sao sa i? o s ni: Sng to ra mnh l do tri, lp mnh l do ta, gng sc hnh thin, tch m c cho tht su rng th phc no m chng cu c. y Nham li hi: Ti h l hc tr ngho th lm sao lm c? o s bo: Lm vic thin, tch m c u do tm to ra, thng phi gi vng tm lng hnh thin ny th cng c v lng, chng hn nh ch mt vic khim tn nhn nhn th khng phi ph tin g c, sao ngi khng t phn tnh, t trch ly mnh, m li m l kho quan ? Do , y Nham t h mnh gi gn tu sa, gia cng hnh thin ngy mt nhiu, gng sc tu c ngy mt dy; n nm inh Du mng thy i ti mt ta nh phng c cao, c mt quyn s ghi danh sch cc th sinh c trng tuyn trong k thi, thy nhiu hng b trng mi hi ngi k bn: Xin hi danh sch kha thi ny, sao li c nhiu hng tn b trng vy? Th ngi p rng: ci m i vi danh sch th sinh ca kha thi th c mi ba nm li cu xt mt ln, ngi no

tu hnh, tch c khng ti li g th c tn trong s, cn nhng hng b trng u c lin quan ti vic trc y th sinh ng l c ghi tn vo s nhng sau v phc bc, phm li lm nn b loi b ra; sau li ch mt hng m bo: Nh ngi trong ba nm ti nn gi thn tu tnh cn thn, ha may c th c in tn vo y, mong rng nh ngi nn lu tm ng phm li lm. Kha thi nm , y Nham trng c vo danh sch mt trm l nm ngi.

II Lng khim tn, nhn nhng, ngun gc ca phcTheo y m xt , ch ngng u cao ba thc t c thn minh soi xt, mun trnh hung him ha tai, hay mun mong c s vic tt lnh, hn nhin u do t ni ta bit gi ly thin tm, mt mc lm lnh trnh c, khng mt cht no c ti vi thin a qu thn, li bit khim tn nhn nhn, khng t cao, t i, khin thin a qu thn thng c lng thng mi mong c c hng phc. Ngi m y lng kiu ngo, t mn, nht nh kh lng hp hi, d cho c pht t cng ch mt thi m thi, chng c lu bn v cng chng c phc. Ngi c cht kin thc t phi c lng rng ri, bng d khng hp hi mi khng t mnh b l c hi c hng phc, hung chi ngi khim tn t h mnh thng hay c ngi i vui lng ch ng hay l phi cho, li ch thc v cng tn. y l iu m nhng ngi tu hc khng th khng hiu bit v khng th thiu c vy. Li ngi xa c ni: ngi c ch hng cng nh cy c gc r th mi sinh trng ra hoa, ra tri. Ngi c ch mun lp cng danh th nht nh s c cng danh, mun c ph qu t hn s c ph qu. lp ch th nn thng t nhc nh ly mnh cn phi khim h nhn nhng d c chuyn tht nh nht, i vi mi ngi cng phi c x nhn nhn th mi cm ng c vi tri t, v cng nn hiu rng vic to phc l do t mnh thnh tm m to nn, chng hn nh mun cu c t t phi gi vng ch chn thnh bui ban u, ch khng phi ch nay hng ch th cu, mai khng hng th li thi. Mnh phu t ni v T Tuyn Vng: Nh vua rt a nghe nhc m vui thch, i c th lm cho nc T c thnh vng. l cu trch dn trong sch Mnh T, Thin Lng Hu Vng, chng c h, i ni nh vua u thch nhc m ly lm vui, l nim vui cho ring mnh, sao bng bit em ci lng vui thch nhc chuyn i sang lm cho bch tnh cng c hoan h cng vi nh vua, th dn t s v vua tn lc phng s, nc T t phi thnh. Ta i vi vic khoa c danh cng ta nh vy, ngha l cng em lng chn thnh cu danh vi nh thit thc tn tm, tn lc lm vic thin v gip mi ngi ng hu mi bin i c s nh c hng phc bi mt vn mnh do mnh t to ra.