368

LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 2: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 3: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 4: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 5: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

S U M A K Y A C H AY P I ,

A L L I K AW S AY P I PA S H Y A C H A K U N A

Page 6: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 7: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 8: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 9: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 10: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 11: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 12: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 13: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 14: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 15: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 16: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 17: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 18: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 19: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 20: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 21: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 22: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 23: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 24: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 25: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 26: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 27: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 28: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 29: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 30: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 31: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 32: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 33: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 34: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 35: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 36: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 37: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 38: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 39: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 40: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 41: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Kallariy ñawpa rimay: Kawsayntin, unanchantin, paktapura kawsachina.

Yachaypika ukumanta, kanchamanta yuyaykunapashmi yaykun: tawka, pakta pachakuna.

Pachamamapak kawsay awashkapika Runakunapashmi yaykun.

Kawsayka shuk awashkashinami kan.Tukuy kawsaykunami paktapurami kan. Payllatak awashkapishina rurarishpa katirin.

Shuk ñan, ñan ¡llak, shinapash katinallasarushkakunawanmi.

Yachaytaka mashkanapachami tukun.

1. Abya Yala Mushuk Yuyay:

Page 42: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 43: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 44: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

•Paktapurayuyana-kawsaymantapash

•Kanamantapaktapurarina:ranti-ranti,paktapura,chayshinallatak,

rakirishkapash

•Tukuyntinpaktatukuna.Tukuypachawan,uchillapachawan

paktapura rina”

•Churushinapaktatukuna:awaykunapaymantaawarishpa

katichum

•Tukuymikawsan:“Pachamama”,kuyllurkuna,kawsakkunapash

•Chakana:shukpachakunakamanyallinachaka

•Runa:runakay,kawsak,Pachamamapakmuyu:KANA-RURANA

“Ailpamamata,kawsaypachatauyana,chaskina”

•Raymiyuyaywanrikuna-kawsachina-yuyaytachakchuna

•Kawsayka“muskushka”,“rikushka”,“raymiyachishka”,

“unanchayachishkapashmi”kan

•Runanrunankawssaykayanantinchishkami:paypurantin

rurakkkun ami kan, Shinaka mana kasillyachishka kawsayka

kanchu. Tukuyllami kawsakkunami kan.

•Riksina-yachakunakakanmi:allipachat,unanchayachishpa,

churupishina muyushpapash raranami kan. Kunan usahypi rurana.

Tawka rikuykunawanmi rikurin. Tawka yuyarinawanpash rikunami

•Tawkayuyaykuna,tikrarinalla,tinkuyarishpa,tawkaunanchayuk,

tawkachaniyuk,paktapurarimanakushpa“allikawsayta”

tarinkpak nishpa.

Page 45: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 46: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Pakashka yuyay:chakanaPachamamakamuskushkami kan

Yuyarinamanta:Kawsaypi-paktapura kanaAmawtakuna- "allikawsanamanta sumakyachay"Pachaka churushinamimuyukunllamiRunan-Runan paktapurarinaKawsanamantayachachina

Paktapurarishkakuna-mantamikawsakkunakatukunmlManapaktapurarikplkamana Kawsakkunakatlyanchu

Kawsakka kashpami

2. Paktapura Kawsanamanta rikuy

katin

Page 47: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 48: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 49: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 50: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 51: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 52: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 53: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 54: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 55: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 56: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 57: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 58: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 59: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 60: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Chakana: Kamak / Tukuypurachlna (Yanantln, ranti-ranti, paktapurariy, rakichiy )

TAWANTINSUYUTukuy suyukuna:chusku suyukuna

ILIAY - RUNAAchlk / LLipyak - Runa kay - Pachapak

KAY PACHAKaypak, kunanpak Pacha "Kunanpak Atiy"

KAWSAYKallari - Aylluyarina - Kawsay - Yachay

Amawtakunapak, Yachakkunapak PachaYachay Wasi: KAWSAY

Makanakuy: Yachayta paktana

Yachay Wasi:USHAY YACHAYMakanakuy: Pakta kawsana

Yachay Wasi:KUYAY RURAYMakanakuy: kawsak pacha

Yachay Wasi:

YACHAY MUNAY

Makanakuy: Pacha

RURAY USHAY

Makanakuy: Sumaymana

yachaykuna

PACHAYACHAY (Pachapak yachay) - PACHAKUTIK (muyuy-tukuy kuyurinakuna- kamak)AMAWATAY WASI - Yachaypak wasi

HANAKPACHAHanak Pacha - Kuyllur-wasipak Hatun ayllu

YACHAYTukuyntin yachay - Rikcharina - Yuyona -

YachapayanaAmawtakunapak, yuyayukkunapak Pacha

KULLA SUYUTawantinsuyupak ura llaktakuna

WAYRA - CHIRIMIT'AWayra / samay - Chiri Pacha

KILLA - Pakari killaWARMI - LLUKI

KUYAYTukuyntin kuyana- Karuta rikuna

Llakina - KushiyarlnaRurakkunapak Pacha - Arawikkuna

WiñachikkunaKUNTI SUYU

Tawantinsuyupak Kuntin llaktakunaYAKU • PANCHINPACHA

INTI-Rising sunINTI - Pakari IntiKARI - AUI PAÑA

USHAYTukuyntin Ushay - Samay

Ushay - AtiyPushakpak Pacha - Pushakkuna

UmukunaANTI SUYU

Tawantinsuyumanta Antisuyupakallpakuna

NINA- CHIRIMIT'ANina / Chuyayashka - Umaraymi

UKU PACHAUkumanta pacha - Uchillapacha Ayllu

RURAYTukuyntin rurana - Rurana - Wiñachina -

Kawsaypak WasichinaRurakkunapak Pacha - Kawsaypak

WasichlkkunaTarpukkuna - Maki rurakkuna

CHINCHAY SUYUTawantinsuyupak Chinchaysuyu llaktakuna

ALLPAMAMA- CHAKISHKAPACHA

Page 61: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 62: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 63: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 64: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 65: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 66: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 67: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 68: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

• RUNA YACHAY: Ñawpa pachamanta yachay (1-2-3 sukta killayukpacha)

•SHUKTAKYACHAY:Mishuyachay(4-5-6suktakillayukpacha)

•YACHAYPURA:Paktapurakawsanamatayachaypakmuyuy(7-8-9-10sukta killayuk pacha)

Page 69: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 70: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 71: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 72: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 73: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 74: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Ruray Ushay WasiÑamkuna: Wasichinamanta yachay - Alli

kawsayman pushana yachayMuyuy: Runa Yachay

Yachana

Ruray - Doing

Usha

na

Mun

ay -

Lovi

ng

TARIPANAÑawpa pachamanta

ruraykunamanta

KALLARINAKallari wasi shayachinamanta:rumi, rumiyashka uchpawan,

shukkunawanpash.

• Unay pachamanta yachaykunawan kallarina• Unay pachapak Yachay-ruraykuna• Unaypa - pachamanta rimankuy, ruraykuna- mantapash

YACHA YKUNARIMANAKUYKUNAYachayta katishpawashanyachishpa,washanyachishpa,

Ayllupi,Tantanakuypi, Ayllu

llaktapi imallakikunamanta,

unanchakunaman-tapash

C.P.S.Kawsankapak

ñawpapachamanta

yachay -ruraykuna

Page 75: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 76: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Ushay Yachay WasiÑankuna: Pakta kawsana yachay- Ayllu llaktapak

Kullki yachaymanta- PushaymantaMuyuy: Runa Yachay

Yachana

Rurana

Usha

na

Kuya

na

TARIPANAAyllu llaktamanta

kawsay-yachaymanta

KALLARINAPakta kawsanamanta

kilikashkakunatasurkuna, riksichinapash

C.P.S.Pakta

kawsanatakawsaypi

katina

• Mamallaktapi tawkasami kawsaknamanta• Wiñay kawsaymanta yuyaykuna• Pakta kawsanamanta

YACHA YKUNA

RIMANAKUYKUNAYachayta katishpawashanyachishpa,

Ayllupi,Tantanakuypi, Ayllu

llaktapi ima

Page 77: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 78: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Kawsay WasiÑankuna: Yachay, sinchikunamantapash

Muyuy: Runa Yachay

Yachana

Rurana

Usha

na

Kuya

na

TARIPANAChakanamanta yuyana, shuk

yuyaykunawanpash paktachina

KALLARINAShuk Pachamankata

Yachachina, willachina

C.P.S.Chakana

• Amawtay wasi Sumak yachay wasi• Chakana Willka kawsay• Yachayta paktachina

YACHA YKUNARIMANAKUYKUNAYachayta katishpa

Yachaytawashanyachishpa,

Ayllupi,Tantanakuypi, Ayllu

llaktapi imallakikuanamanta

unanchakunamanta

Page 79: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 80: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Kawsay Wasi Yachay MasikunaTukuy ñankunata katishpa

Muyuy: Runa Yachay

Yachana

Rurana

Usha

na

Kuya

na

TARIPANASapan tantanakuy,yachakukmi akllan

KALLARINASapan tantanakuy,Yachakukmu akllan

C.P.S.Sapan

yachakuk,tantanakuy

akllan

•1 akllarishka tantanakuy•2 akllarishka tantanakuy•3 akllarishka tantanakuy

YACHA YKUNARIMANAKUYKUNAYachayta katishpa

Yachaytawashanyachishpa,

Ayllupi,Tantanakuypi, Ayllu

llaktapi imallakikuanamanta

unanchakunamanta

Page 81: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 82: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Amawtay Wasi Yachay WasikunaÑankunata rikushpaMuyuy: Yachaypura

Yachana

Rurana

Usha

na

Kuya

na

TARIPANAAkllan: yachay wasikuna,

yachakukkuna

KALLARINAAkllan: Yachay Wasikuna,

Yachakukkuna

C.P.S.Yachakukkuna

YachayWasikunam

Ayllu llaktakunaakllan

•Akllan:•Yachay Wasikuna•Wachakukkuna

YACHA YKUNARIMANAKUYKUNAYachayta katishpa

Yachaytawashanyachishpa,

Ayllupi,Tantanakuypi

ima llakikuanamantaunanchakunamanta

Page 83: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 84: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Amawtay Wasi Yachay WasikunaÑankunata rikushpaMuyuy: Yachaypura

Yachana

Rurana

Usha

na

Kuya

na

TARIPANAAkllan: yachay wasikuna,

yachakukkuna

KALLARINAAkllan: Yachay Wasikuna,

Yachakukkuna

C.P.S.Yachakukkuna

YachayWasikunam

Ayllu llaktakunaakllan

•Akllan:•Yachay Wasikuna•Wachakukkuna

YACHA YKUNARIMANAKUYKUNAYachayta katishpa

Yachaytawashanyachishpa,

Ayllupi,Tantanakuypi

ima llakikuanamantaunanchakunamanta

Page 85: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 86: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 87: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 88: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

CHAKANA

Yachaykuna:Information,

visualization (travelingteams), classroom and

distance learning

Rimanakuykuna:Dialogue, language

(talking), forum networks(decentralized)

Kallarinakuna:Community projects,

community companies (decentralized)

Taripaykuna:Llakikuna,

Taripanakuna(Chikanyarishkalla)

Page 89: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 90: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 91: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 92: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

• Yachaykuna: Yachaykuna:• Imatak charin • Munay • Tantanakuy • imashinatak kan • Paktanakuna • Pachakuna • Tupuna• Kallarinkapak yuyay • Sumaymana yachayka imashinatak kan • Hatun yuyaykuna • Rimay-makankuy • Ashtawan sumak yuyaykuna

• Kallarinakuna • Kallarinakuna• Munachinkapak yuyay • Munay • Tantanakuy • Imashinatak kan • Paktanakuna • Pachakuna • Tupuna• Kallarinkapak yachayka • Sumaymana yachayka imashinatak kan • Ashtawan riksishka yuyaykuna • Ashtawan sumak

• Killka-Katinkapakpacha kamukuna, sapan tantankuypak •Rikunkapak kamukuna •Yachachinkapa yanapaykuna • Rikuchinakuna • Chuya pankakuna • Shukkubnap • Karu ruraykuna • Llamkaykuna • Ruraykuna • Shukkunapash • Anta yanapaykuna

• Killka-Katinkapakpacha kamukuna, sapan tantankuypak•Rikunkapak kamukuna•Yachachinkapa yanapaykuna • Rikuchinakuna • Chuya pankakuna • Shukkubnap• Karu ruraykuna • Llamkaykuna • Ruraykuna • Shukkunapash• Anta yanapaykuna

Page 93: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

• Taripanakuna • Taripanakuna• Munachinkapak yuyay • Munay • Tantanakuy • Imashinatak kan • Paktanakun • Pachakuna • Tupuna• Kallarinkapak yuyay • Sumaymana yachayka imashinatak kan • Ashtawan riksishka yuyaykuna • Rimay-Makanakuy • Ashtawansumak

• Rimanakuykuna • Rimanakuykuna• Munachinkapak • Munay • Tantanakuy • Imashinatak kan • Paktanakuna • Pachakuna • Tupuna• Rurankapak yuyaykuna: • Rimanakuy, kawsaypi • Rimanakuy, yuyarinkapak • Rimanakuy yuyayta tantachinkapak • Rimanakuy, rurankapak

•Killka-katinkapakpacha kan• Rikunkapak kamukuna• Yachachinkapak yanapaykun • Rikuchinakuna • Chuya pakakuna • Shukkunapash• Karu Ruraykuna • Llamkaykuna • Ruraykuna • Shukkunapash• Anta yanapaykuna

•Killka-katinkapakpacha kan• Rikunkapak kamukuna• Yachachinkapak yanapaykun • Rikuchinakuna • Chuya pakakuna • Shukkunapash• Karu Ruraykuna • Llamkaykuna • Ruraykuna • Shukkunapash• Anta yanapaykuna

Page 94: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 95: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 96: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 97: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 98: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 99: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 100: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 101: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 102: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Tarpushka kipami murukunata pallana kan

Shuk shuk yachaikunata tukuchishkamanta yachaykunata rikungapak tantanakunchik, chai tantanakuika muru pallay ninchik, kay muru pallay raymipika tukuy yachakukkunami pa-ykunapak yachashkakunata rikuchin, kay rimaykunapimi paikunapak yachashka shinallatak shuk llaktakunapi tapushpa, taripashpa, apamushka yachaikunatami rikuchinkuna. Chai ta-puykunaka, tukuy yachana ukupi kakkunawanmi rimanakushka kan. Kay rimaykunataka ru-ranchikmi shinallatak tukuy yachakukkuna paikunapak kawsaypi kachun, shinallatak shuk kunaman yachachichun. Yachakukkuna alli yachashkata rikunkapakka, shuk minkashka runakunami tiyan, chai rikuk runakunataka jatun amawtay wasymantami minkashkakuna kan, shinallatak pai rikuk kunami willankakuna ima shina rimakta, ima llakykunata apakus-hkata, shinallatak ima shina tantanakushpa llankakta rurashka. Kay yachashkakunata rikuk-pika, yachachikkunatapashmi rikunkakuna, imata yachachishkata shinallatak ima shina ya-chachishkakunata. Shinallatak rikunkakunami ima shina chikan chikan ayllullaktakunawan tantanakushpa yanapanakushkata.Kay tukuyta tapushpami yachakukkuna, alli yachashka mana yachashkata rikunkakuna.

Page 103: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 104: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 105: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 106: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 107: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 108: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 109: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 110: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 111: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 112: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 113: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 114: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 115: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 116: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 117: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 118: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 119: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 120: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 121: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 122: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 123: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 124: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 125: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

AMAWATAKUNACOUNCIL

UNIVERSITYPARLAMENT

UNIVERSITYGOVERNING

COUNCIL

COUNCILKAPAKKUNA

EXECUTIVECOUNCIL

Page 126: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 127: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 128: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 129: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 130: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 131: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 132: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 133: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 134: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 135: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

135

A P R E N D E R E N L A S S A B I D U R I A SY E L B U E N V I V I R

Page 136: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 137: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 138: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 139: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 140: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 141: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 142: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 143: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 144: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 145: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 146: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 147: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 148: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 149: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 150: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 151: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 152: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

NOMBREIDIOMA UBICACIÓNTERRITORIOORGANIZACIÓN

Page 153: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

NOMBREIDIOMA UBICACIÓNTERRITORIOORGANIZACIÓN

Page 154: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

NOMBREIDIOMA UBICACIÓNTERRITORIOORGANIZACIÓN

Page 155: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

NOMBREIDIOMA UBICACIÓNTERRITORIOORGANIZACIÓN

Page 156: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 157: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 158: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 159: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 160: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 161: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 162: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 163: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 164: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 165: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 166: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 167: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 168: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Elmito fundante: la relacionaüdadvivencialysimbólica,intercultural.

Involucra en el conocimiento el mundo implicado yexplicado:losvariosmundosparalelos.

ElRunacomopartedeltejidodelcosmosvivo.

La realidad como tejido que se entreteje, uninterrelacionarse vivencial, un tapiz que está siemprehaciéndoseasímismo.

Uncaminosincaminoperoconreferentes,contrazas.

Labúsquedadelasabiduríaeslaclave.

1. Paradigma Abya Yala:

Page 169: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 170: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

•Racionalidadrelacional-vivencial

•Relacionalidadcomoser:complementaria,recíproca,

correspondienteyproporcional

•Hologramática:fuerterelaciónparte-todo

•Simetríaespiral:lostejidosqueseentretejenasimismos

•Todoestavivo:cosmos,planetas,seres,“pachamama”

•Chacana:puentecósmico

•Runa:serhumano,sercósmico:SER-ESTAR-HACER

“Escucha-sientelatierra,elpaisaje”

•Visiónfestiva-rítual-transcepfual

•Larealidades“soñada”,“vivencíada”,“festiva”,simbolizada.

•RelaciónSujeto-Sujetosonindisociables:sonco-constructores

derealidad,deobjetividad(nohayrelaciónS-O)

•Conocer-aprendersignifica:realizarlocelebrativamente,

simbólicamente,enunespaciotiempocircular-espiral,enel

poderdelahora

•Visiónmultidimensional,reversible,enunadinámica

tensional,polisémica,polivalente,polisimbólica,enun

diálogointerculturalpermanenteporel“bienvivir”

Page 171: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 172: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 173: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 174: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 175: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 176: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 177: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 178: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 179: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 180: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 181: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 182: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 183: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 184: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 185: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 186: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 187: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 188: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 189: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 190: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 191: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 192: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 193: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 194: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Lostresciclosreferentesdelconocimiento

•RUNAYACHAY:ciclodelconocimientoancestral(semestres1-2y3)

•SHUKTAKYACHAY:ciclodeiconocimientooccidental(semestres4-5y6)

•YACHAYPURA:ciclodeiconocimientointercultural(semestres7-8-9y10)

Page 195: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 196: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Saber

Centro Yachay MunayTrazas: Filosofía y Estética

Ciclo: Runay Yachay

Ruray-Hacer

Usha

y-Po

der

Mun

ay-A

mor

INVESTIGACIÓNAproximaciones e Interpretaciones

al Calendario Luni Solar

EMPRENDIMIENTOElaborar e imprimir

un calendario Lunisolar

C.P.S.calendarioLuni Solar

• Cosmovisión: Sabiduría cósmica• Simbólica• Lenguaje y comunicación

MÓDULOS CONVERSACIONESFormales, informales,familiares, grupales,

comunitarios sobre lacuestión problémicosimbólica señalada

Page 197: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 198: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Saber

Ruray-Hacer

Usha

y-Po

der

Mun

ay-A

mor

INVESTIGACIÓNAcercamiento al conocimiento

de la Chakra

EMPRENDIMIENTOProponer y difundir

un camino Shamánico

C.P.S.

La Chakra

• Iniciando el turismo comunitario• Sobre agroecología y desarrollo• Introducción a los equilibrios dinámicos

MÓDULOS CONVERSACIONESFormales, informales,familiares, grupales,

comunitarios sobre lacuestión problémicosimbólica señalada

Centro Yachay MunayTrazas: Turismo Comunitario - Dináminos

Ciclo: Runay Yachay

Page 199: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 200: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Saber

Ruray-Hacer

Usha

y-Po

der

Mun

ay-A

mor

INVESTIGACIÓNEn torno a las técnicas

ancestrales

EMPRENDIMIENTOPrefabricados básicos de la

construcción: piedra pomes, etc.

C.P.S.Técnicas

Ancestralespara el Habitat

• Iniciando a las Ciencias ancestrales• Algunas Técnicas ancestrales• Modelos ancestrales de comunicación y gestión

MÓDULOS CONVERSACIONESFormales, informales,familiares, grupales,

comunitarios sobre lacuestión problémicosimbólica señalada

Centro Ruray UshayTrazas: Ingeniería de la construcción -

Ingeniería en Gestión del DesarrolloCiclo: Runay Yachay

Page 201: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 202: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Saber

Ruray-Hacer

Usha

y-Po

der

Mun

ay-A

mor

INVESTIGACIÓNSobre las culturas del entorno

comunitario

EMPRENDIMIENTOProducción y difusión de material

referido a la interculturalidad

C.P.S.

Ejerciendo laInterculturalidad

• Sobre el estado plurinacional• Entorno a la memoria histórica• La interculturalidad

MÓDULOS CONVERSACIONESFormales, informales,familiares, grupales,

comunitarios sobre lacuestión problémicosimbólica señalada

Centro Ushay YachayTrazas: Aprendizaje Intercultural - Economía

comunitaria - Gobierno y GestiónCiclo: Runay Yachay

Page 203: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 204: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Saber

Ruray-Hacer

Usha

y-Po

der

Mun

ay-A

mor

INVESTIGACIÓNReflexiones y analogías en torno

a la cruz cuadrada

EMPRENDIMIENTORealizar y promover una

Pachamanka

C.P.S.

La Chakana

• La Universidad Amawtay Wasi• La cruz cuadrada• Ritualidad• Nivelación

MÓDULOS CONVERSACIONESFormales, informales,familiares, grupales,

comunitarios sobre lacuestión problémicosimbólica señalada

Centro KawsayTrazas: Sabiduría y Complejidad

Ciclo: Runay Yachay

Page 205: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 206: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Saber

Ruray-Hacer

Usha

y-Po

der

Mun

ay-A

mor

INVESTIGACIÓNDefine cada equipo y/o

estudiante

EMPRENDIMIENTODefine cada equipo y/o

estudiante

C.P.S.Define cada

estudiante y/oequipo

• Consenso equipos 1• Consenso equipos 2• Consensos equipos 3

MÓDULOS CONVERSACIONESFormales, informales,familiares, grupales,

comunitarios sobre lacuestión problémicosimbólica señalada

Centros del Saber Amawtay WasiConsiderando todas las trazas

Ciclo: Runay Yachay

Page 207: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 208: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Saber

Ruray-Hacer

Usha

y-Po

der

Mun

ay-A

mor

INVESTIGACIÓNDefinen: Centros del Saber y

Estudiantes

EMPRENDIMIENTODefinen: Centros del Saber y

estudiantes

C.P.S.Definen

EstudiantesCentros SaberComunidades

• Definen:• Centros del Saber• Estudiantes

MÓDULOS CONVERSACIONESFormales, informales,familiares, grupales,

comunitarios sobre lacuestión problémicosimbólica señalada

Centros del Saber Amawtay WasiConsiderando todas las trazas

Ciclo: Shutay Yachay

Page 209: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 210: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Saber

Ruray-Hacer

Usha

y-Po

der

Mun

ay-A

mor

INVESTIGACIÓNDefinen: Centros del Saber y

Estudiantes

EMPRENDIMIENTODefinen: Centros del Saber y

estudiantes

C.P.S.Definen

EstudiantesCentros SaberComunidades

• Definen:• Centros del Saber• Estudiantes

MÓDULOSC ONVERSACIONESFormales, informales,familiares, grupales,

comunitarios sobre lacuestión problémicosimbólica señalada

Centros del Saber Amawtay WasiConsiderando las trazas

YACHAYKUNAPURA

Page 211: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 212: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Nivel 1

Nivel 2Nivel 4

Nivel 3

Aprender a pensar haciendo comunitariamente

Aprender a desaprender y reaprender

Aprender a aprenderAprender a emprender

Aprendertoda la

vida

Nivel 5

Page 213: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 214: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 215: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 216: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 217: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

• Los m•dulos: • Los m•dulos: • Silabus • Prop•sito • Organizaci•n • Caracter•sticas • Objetivos • Calendario • Evaluaci•n • Documento base • Estado del arte en el tema • Corrientes fundamentales • El debate • Las cuestiones claves

• Bibliograf•a de lectura obligatoria: por sesiones• Bibliograf•a de referencia• Ayudas pedag•gicas • Visualizaci•n • Acetatos • Otros• Actividades a distancia • Trabajos • Ejercicios • Otros• Digitolizaci•n

Page 218: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

El desagregado Curricular B

• Los emprendimientos • Los emprendimientos • Propuesta • Prop•sito • Organizaci•n • Caracter•sticas • Objetivos • Calendario • Evaluaci•n • Documento base • Estado del arte en el tema • Corrientes fundamentales • Ei debate • Las cuestiones claves

El desagregado Curricular C

• Las investigaciones • Las investigaciones • Propuesta • Prop•sito • Organizaci•n • Caracter•sticas • Objetivos • Calendario • Evaluaci•n • Documento base • Estado del arte en el tema • Corrientes fundamentales • El debate • Las cuestiones claves

• Bibliograf•a de lectura obligatoria• Bibliograf•a de referencia• Ayudas pedag•gicas • Visualizaci•n • Acetatos • Otros• Actividades a distancia • Trabajos • Ejercicios • Otros• Digitalizaci•n

• Bibliograf•a de lectura obligatoria• Bibliograf•a de referencia• Ayudas pedag•gicas • Visualizaci•n • Acetatos • Otros• Actividades a distancia • Trabajos • Ejercicios • Otros• Digitalizaci•n

Page 219: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

El desagregado Curricular D

• Los conservatorios • Los conservatorios • Propuesta • Prop•sito • Organizaci•n • Caracter•sticas • Objetivos • Calendario • Evaluaci•n • Ideas para: • Converst. Exp. Concreta • Converst. Obs. Reflexiva • Converst. Teorizaci•n • Converst. Aplicaci•n

• Bibliograf•a de lectura obligatoria• Bibliograf•a de referencia• Ayudas pedag•gicas • Visualizaci•n • Acetatos • Otros• Actividades a distancia • Trabajos • Ejercicios • Otros• Digitalizaci•n

Page 220: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Estado

Interculturalidad

Economía

Gestión Concto.

Ingeniso para la vida

Tecnologías Ingenios Equil. Dinámicos Agricultura

Mundo vivo

Ciencias básicas Autopyesis Ambiente

Ushay Munay

Aprendizaje intercultural

Cosmovisión

Cosmogonías Simbología

Antropo sociología Filosofía Comunicación

UU

YY

YY

Yachay

M

UU

RR

MM

RR

M

SABIDURÍA

Runay

Page 221: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 222: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 223: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 224: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 225: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 226: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Significado y resignificandoTeorización y conceptualización

Vivenciando y experienciandoExperiencia concreta

Involucrándonos y Comprometiéndonos

Aplicación yexperimentación

Reecuperando yReencantandoObservación

reflexiva

METODOVIVENCIAL

RELACIONAL

Page 227: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Aprender a navegar a la deriva en profundo estado de alerta

Generar sitios de aprendizajeOrgnizar y animarprocesos de aprendizaje

Acompañar - tutorarprocesos de aprendizaje

Manejar y valorardispositivos de aprendizaje

Manejar métodos activosde aprendizaje

Aplicar, suscitar y manteneractivo el aprendizaje enlos cursantes

Saber trabajar y motivarel trabajo en grupo

Participar en la gestión deLa Amawtay wasi

Informar e implicar alas comunidades

Usar y motivar el uso denuevas tecnologías

Afrontar dilemas éticosde su profesión

Gestionar su propiaFormación continua

Asumir compromisos con los procesos de vida que van más allá de A.W.

Investigadoren docencia

Fiesta de la Cosecha

Después de haber sembrado hay que cosechar. Al finalizar cada nivel se ha determinado un espacio de coevaluación, concreción y evidencia de competencias por los estudiantes alcanzados en cada nivel al que se denomina Fiesta de la Cosecha, aquí los estudiantes exponen sus emprendimientos con la finalidad de demostrar sus avances en torno a la re-solución de la cuestión problémico simbólica planteada en cada nivel, siendo esto una de las evidencias de las investigaciones y conversatorios efectuados, cuyo ámbito de estudio fue definido en el transcurso de los talleres de los módulos informativos. Es la puesta en práctica de los conocimientos adquiridos y producidos, así como un ejercitarse en lo que será su desenvolvimiento durante toda su vida. La evaluación del desenvolvimiento en este espacio estará a cargo de una comisión designada por las autoridades de la Univer-sidad, quienes emitirán sus resultados en base a indicadores como el emprendimiento concreto, la exposición-disertación y trabajo en equipo. Es el espacio de la coevaluación de la minka, en donde se evidenciará el trabajo desplegado por los facilitadores de los diferentes ámbitos de aprendizaje, el apoyo prestado por el equipo de coordinación de la traza o camino y también el acompañamiento de la comunidad, pueblo o nacionalidad. Por la importancia que comprende este espacio, tiene una valoración en créditos.

Page 228: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

13 lunas de 28 días

1 día de chacana: articulación

con el siguiente ciclo

La cosmovisión operando

Calendario 13 lunas12 lunas

EFMA

ASOND

MyJnJ

Theorizing

Método Exp.

Res.

Proj.

Res.

Proj.

Exps. colectv.C1 - C2 - C3 - C4 - C5 = módulos informativos a desarrollar por equipo itinerante Docentes.

VacacionesActv. Univ.

Procesos Apr.Convers. en todo

1 luna

AplicaciónAplicaciónAplicaciónAplicación

RuranaRuranaRurana

Exp. concretaExp. concretaExp. concretaExp. concreta

Exp. concretaExp. concretaExp. concretaExp. concreta

Obs. reflexivaObs. reflexivaObs. reflexivaObs. reflexiva

Obs. reflexivaObs. reflexivaObs. reflexivaObs. reflexiva

AplicaciónC1 C2 C3 C4 C5

C1 C2 C3 C4 C5

C1 C2 C3 C4 C5

P1 P2 P3 P4 P5

Yuyaychina

Teorización

Teorización

1

23456789101112

Invst.

Empr.

Invst.

Empr.

Page 229: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

• Caminos en construcción:Conocimiento intercultural

• El camino común:La recuperación del conocimiento ancestral

Iniciando al camino (3 semestres iniciales)

• Los caminos predefinidos:Trabajando el conocimiento occidental

Caminos en construcción:Conocimiento intercultural

resultado de diversascombinaciones realizadas

por cursantes(4 semestres finales)

se ofertan 2 trazas por Centro del Saber (fase 1)(3 semestres intermedios)

resultado de diversaspropuestas realizadaspor cursantes(4 semestres finales)

AW

Page 230: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 231: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 232: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 233: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 234: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 235: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 236: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 237: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 238: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 239: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 240: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 241: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 242: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 243: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 244: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 245: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 246: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 247: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 248: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 249: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 250: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 251: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 252: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 253: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

253

L E A R N I N G W I S D O M A N D T H EG O O D WAY T O L I V E

Page 254: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 255: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 256: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 257: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 258: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 259: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 260: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 261: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 262: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 263: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 264: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 265: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 266: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 267: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 268: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

NAMELANGUAGELOCATIONTERRITORYORGANIZATION

Page 269: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

NAMELANGUAGELOCATIONTERRITORYORGANIZATION

Page 270: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

NAMELANGUAGELOCATIONTERRITORYORGANIZATION

Page 271: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

NAMELANGUAGELOCATIONTERRITORYORGANIZATION

Page 272: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 273: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 274: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 275: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 276: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 277: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 278: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 279: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 280: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 281: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 282: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 283: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 284: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Thefoundingmyth:experientialandsymboliccross-culturalrelationalism.

Involvedinknowingtheimplicitandexplicitworld:variousparallelworlds.

Therunaaspartofthewebofthelivingcosmos.

Realityasaninterwovenweb,anexperientialinter-relating,atapestrythatisalwaysintheprocessofbeingwoven.

Awaywithnochartedcoursebutsimplyreferencepointsandclues.

Thequestforwisdomisthekey.

1. Abya Yala Paradigm:

Page 285: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 286: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

•Relational-experientialrationality

•Relationalismasbeing:complementary,reciprocal,corresponding,

andproportional

•Hologrammatic:powerfultiesbetweenthepartsandthewhole

•Spiralsymmetry:thewebsthatareinterwoven

•Everythingisalive:cosmos,planets,beings,Pachamama

•Chacana:cosmicbridge

•Runa:humanbeing,cosmicbeing:BEING-EXISTING-DOING

“listentoandfeeltheearth,thelandscape”

•Festive-ritual-transceptualvision

•Realityis“dreamt,”“experienced,”“festive,”“symbolized”

•Tiesbetweensubjectandsubjectcannotbedissociated:theyare

jointbuildersofrealityandobjectivity(thereisnorelationship

betweensubjectandobject)

•Knowingandlearningmeandoingitinacelebratoryandsymbolic

fashion,inacircular/spiraltime-space,inthepowerofthenow.

•Multidimensionalandreversiblevisionwithtensional,polysemic,

polyvalent,poly-symbolicdynamicsinapermanentcross-cultural

dialoguefor“livingwell”

Page 287: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 288: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

INTERCULTURALMetaphor: chacana The world is dreamt

The web ofrelationships isbeing.If there is norelationship,there is no being Being is in the process

of being

Rationality:relational andexperiential Wisepersons: the art of"living well"Timespace is aSubject-subjectrelationshipExperiential method

Page 289: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 290: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 291: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 292: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 293: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 294: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 295: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 296: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 297: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 298: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 299: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 300: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 301: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 302: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 303: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 304: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 305: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 306: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 307: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 308: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 309: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 310: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

•RUNAYACHAY:AncestralKnowledgecycle(semesters1-2and3)

•SHUKTAKYACHAY:WesternKnowledgecycle(semesters1-2and3)

•YACHAYPURA:Cross-culturalKnowledgecycle(semesters7-8-9andlO)

Page 311: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 312: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 313: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 314: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 315: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 316: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 317: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 318: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 319: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 320: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 321: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 322: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 323: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 324: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 325: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 326: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Yachay-Knowing

Ruray-Doing

Usha

y-Ab

le to

Mun

ay-L

ovin

g

RESEARCHDefining Learning Centers

and students

PROJECTDefining Learning Centers and

students

C.P.S.Defining studentLearning Centersand Communities

• Defining:• Learning Centers• Students

MODULESFORUMSFormal, informal,family, group, andcommunity forums onthe indicatedproblem-symbolicissue

Amawtay Wasi Learning CentersConsidering all the ProgramsCycle: YACHAYKUNA PURA

Page 327: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 328: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Level 1

Level 2Level 4

Level 3

Learning to think doing things as a community

Learning to unlearn and relearn

Learning to learnLearning to undertake

Learningthroughout

life

Level 5

Page 329: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 330: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 331: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 332: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 333: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

• Mandatory reading list: by session • Reference list • Teaching aids • Visualization • Overheads • Other • Distance activities • Work • Exercises • Other • Digitalization

• The modules: • Syllabus • Purpose • Organization • Characteristics • Objectives • Calendar • Evaluation • Baseline document • State-of-the-art in this subject • Basic currents trends • Debate • Key issues

Page 334: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

• Mandatory reading list• Reference list• Teaching aids • Visualization • Overheads • Other• Distance activities • Work • Exercises • Other • Digitalization

• Mandatory reading list: by session• Reference list• Teaching aids • Visualization • Overheads • Other• Distance activities • Work • Exercises • Other • Digitalization

Breakdown of Curriculum B

• The projects • The projects • Proposal • Purpose • Organization • Characteristics • Objectives • Calendar • Evaluation • Baseline document • State-of-the-art in this subject • Basic currents trends • Debate • Key issues

Breakdown of Curriculum C

• The research • The research • Proposal • Purpose • Organization • Characteristics • Objectives • Calendar • Evaluation • Baseline document • State-of-the-art in this subject • Basic currents trends • Debate • Key issues

Page 335: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

• The modules:• Mandatory reading list: by session• Reference list• Teaching aids• Visualization• Overheads• Other• Distance activities• Work• Exercises• Other• Digitalization

Breakdown of Curriculum D

• The forums • The forums • Proposal • Purpose • Organization • Characteristics' • Objectives • Calendar • Evaluation • Ideas for: • Forum on concrete experiences • Forum on reflective observations • Forum on theoretical formulations • Forum on application

Page 336: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 337: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 338: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 339: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 340: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 341: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 342: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 343: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf

Harvest Festival

After having planted, it is time to harvest. At the end of each level of study, there is an event called the Harvest Festival where the stu-dents of each level share the concrete competencies they have learned and a co-evaluation process takes place. At this festival, the students present their learning through demons-trating how they have advanced in resolving a specific problem, which was defined in their classes and then discussed and researched in the workshops. This Festival is the time to demonstrate the knowledge gathered and produced, as well as signal how the students will perform throughout their life.

The evaluation is done by a commission designated by the University authorities. This commission bases its decision upon various factors such as the concrete project, the presentation of the dissertation and the group work. The Harvest Festival is also time for the co-evaluation of the minka, where the work carried out by the facilitators of the different areas of knowledge, the help given by the coordination team and the help of the community, peoples or nation are showcased. Given the importance of the Harvest Festi-val, there is credit awarded.

Page 344: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 345: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 346: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 347: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 348: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 349: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 350: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 351: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 352: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 353: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 354: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 355: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 356: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 357: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 358: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 359: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 360: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 361: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 362: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 363: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 364: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 365: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 366: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 367: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf
Page 368: LIBRO DE SABIDURIA EL BUEN VIVIR.pdf