21
Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc) (Extrait) Wadiâ SKOUKOU – Tinghir. Etudiant en Etudes Amazighes La Faculté des Lettres et des Sciences Humaine - Saïs Fés [email protected] 2012

Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)

(Extrait)

Wadiâ SKOUKOU – Tinghir. Etudiant en Etudes Amazighes

La Faculté des Lettres et des Sciences Humaine - Saïs Fés [email protected]

2012

Page 2: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 2 z

Résumé:

Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique Amazigh dans la

région du Sud-Est (Maroc), c’est un travail personnel pour confectionner un

Dictionnaire Amazighe, qui a ajouté un pilier pour arriver à un dictionnaire globale de

tamazight du Maroc en particulier et et pourquoi pas de tamazgha en générale, Et aussi

donner une richesse à la Lexicographie Amazighe.

Ce lexique est présenté sous forme d’une liste de mots Amazighs; rangées par ordre

alphabétique, en caractére latin-amazigh, devant chaque entré lexicale leur transcription

phonétique et leur nature grammaticale. Accompagner avec un exemple (parfois un

proverbe) en tamazight local, et leur équivalent (le mot) dans la langue Française et

Arabe.

Page 3: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 3 z

* Symbole et Abréviation :

Adj Adj.dém Adj.ind Adv

Ar

Art.nég Conj EA

Fr l.e n.f n.m Pl Pr.pers Prép Pro.dém

Pro.ind v.i v.t s

Exp [ ] ( ) « »

Adjectif Adjectif démanstratif Adjectif indéfini Adverbe Arabe Article négatif Conjonction Etat d’Annexion Français Langue d’Enfant Nom féminin Nom masculin Pluriel Pronom personnel

Préposition Pronom démonstratif

Pronom indéfini Verbe intransitif Verbe transitif sens Exemple Transcription Phonétique Nature Grammaticale Proverbe

Page 4: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 4 z

A abarawabarawabarawabaraw:[abaraw],(adj),Pl: ibarawn, EA: ubaraw. Exp:mayd ipin ad innap d ubarraw amm oli. Fr: géant, Ar: ���ق abariqabariqabariqabariq:[abariq],(n.m),Pl: ibariqn, EA: ubariq. Exp: izzof yidir asmun nne-s, iwtt s ubariq s aqqmu. Fr: gifle, Ar: ���� abaynabaynabaynabayn:[abayn],(adv). Exp: ur i;li mu;a smi da iskirkis abayn amm bban-s. Fr: Beaucoup, Ar: ا آ�� abapusabapusabapusabapus:[abapus],(n.m),Pl: ibupas, EA: ubapus. Exp: unna ikkan tamazirt n ifran iqqan ad yi/i\ ibupas g udrar nne-s. Fr: Singe, Ar: د�. abcciabcciabcciabcci:[abcci],(n.m),Pl: ibccitn, EA: ubcci. Exp: ur djin i/\i ;sayn abcci amm win tuda. Fr: vagin, Ar: ����. ablxicablxicablxicablxic:[ablxic],(n.m), Pl: iblxicn, EA: ublxic. Exp: t\/a-s trgwa i luhu tasy kan iblxicn ad isnn tqqn tirft. Fr: Peau, Ar: ���. abrayabrayabrayabray:[abray] (n.m),Pl: ibrayn, EA: ubray. Exp: i.ra iccu afella n usrdun tg akk tadawt nne-s ibrayn. Fr: Contusion, Ar: ���آ .

abrgagabrgagabrgagabrgag:[abrgag] (n.m),Pl: ibrgagn, EA: ubrgag. Exp: ur da issufup inpmisn nne-p xs iccu, smi iga abrgag. Fr: Médisant, Ar: م��� . abridabridabridabrid:[abrid] (n.m), Pl: ibrdan , EA: ubrid. Exp: ¶ur da issroab xs alpwm ig ittl agadir, ima mucc abrid nne-s aynna·. Fr: chemin, Ar:���� . abababab\\\\acacacac:[ab\ac] (n.m), Pl : ib\acn, EA: ub\ac. Exp: kud ignnu timlsit nne-s isawali, allig ib\c afus nne-s. Fr: trauma, Ar: ح�. abrduzabrduzabrduzabrduz: [abrduz],(n.m), Pl: ibrdaz, EA: ubrduz. Exp: i;la pur-s ad ilessa abrduz, af ad issenpa tasa i medden. Fr: Nippe, Ar: ������ب � abrburabrburabrburabrbur: [abrbur],(n.m), Pl:ibrburn, EA: ubrbur. Exp: ur yad qqimint tutmin da tteggant abrbur i wudm nne-sn-t amm llip g isul l;ya. Fr: voile, Ar: ب�!". abababab\\\\bacbacbacbac: [ab\bac],(adj),Pl:ib\bacn , EA: ub\bac. Exp: ¶izm ab\bac rreob agga uraoa nne-c pu\i·. Fr: Noir, Ar: أ$#د

Page 5: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 5 z

BBBB bbabbabbabba---- ;llu;llu;llu;llu : [bba;llu] ,(n.m), Pl: id bba;llu. Exp:ur akk illi mayt ivxv\n, accen bba-;llu nne-s. Fr: Grand-père, Ar: �� . bbiybbiybbiybbiy: [bbiy],(v.t). Exp:¶ mer i ittir usmun innew tifednin, ad as bbip awd a.ar, gep a;izun·. Fr: Couper, Ar: &'�. bloooozzi: [blozzi], (n.m), Pl: iblozzitn, EA: ublozzi. Exp: igr nna xf ikka blozzi, isut as axnif i bab nne-s. Fr: Criquet, Ar: ادة� . brury: [brury], (n.m), Pl: brury. Exp: iga-d wassa brury ifilu sg ignna. Fr: Grêle, Ar: د�. brybrybrybry : [ibry], (v.t). Exp: ur ihnna allig ibry taqwlilt n waman, g ur tgi mayd ismunu awd yan. Fr: Concasser, Ar: )*+ه . bbbb\\\\\\\\aaaa: [b\\a ] ,(adv). Exp:unna-s issmqtn ddunit i uslamad da t issufup s b\\a. Fr: Extérieur, Ar: رج�/ . bbbb....uuuu: [b.u], (v.t). Exp: ur da ib..u imddukkal xs aodaw nnesn. Fr: séparer, Ar: �01 .

bubububu----hyyufhyyufhyyufhyyuf : [buhyyuf], (n.m, adj). Exp: ayd issker bu-hyyuf g warraw nne-k!!! ammi kkan vvumal. Fr: famine, Ar: ���!� . bu-jjenb : [bu-jjenb], (n.m). Exp: ikka pu\ u.bib, inna-s yapt bu-jjenb. Fr: Pneumonie, Ar: �2��3�ب ا� .إ buvyyabuvyyabuvyyabuvyya\\\\ : [buvyya\ ],(n.m), Pl: id buvyya\ . Exp:¶ ad ur teddalm tafuyt s buvyya\·. Fr: Tamis , Ar: ل��6 . bubububu----tatatatabrbrbrbr: [butabr] ,(n.m). Exp: unna k yannay g l;alt ddep, qad yini wadp yapt bu-tabr. Fr: Obsession, Ar: و$#اس . bubububu----zggzggzggzggwwwwapapapap : [buzggwp] (n.m).

Exp: ur akk issin bu-zggawp nne-s xs anbdu. Fr: Rougeole, Ar: ��0" . DDDD d: [d], (conj). Exp: ¶smun amca, d tpwmi·. Fr: et , Ar:و . da:[da] (adv). Exp: da-k ttinin ayt vap\u, daddp ag ssufpen imzwura nne-p a\umy. Fr: ici, Ar: � .ه: dadda: [dadda], (n.m) , Pl: id dadda. Exp: immut dadda urta d akk lulap nekk. Fr: Grand-père , Ar:�� .

Page 6: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 6 z

dda;;;;;;;;a: [dda;;a], (v.t/l.e). Exp: mayd idda;;an mummu allig da yalla?. Fr: Frapper , Ar: ب<. daydduc: [daydduc], (v.i/l.e). Exp: da ittiri ka ad isslmed tawada i memmi-s, ar as t isslmad s daydduc. Fr: Marcher, Ar: =+� . ddjin: [ddjin] ,(adv). Exp: ¶ur ddjin isnot u,a, s ixf nne-s·. Fr: Jamais, Ar: ا�� .أ ddr : [ddr], (v.i). Exp: is illa mayd yagin ad iddr tudrt i;lan!!!?. Fr: Vivre, Ar: ش��. ddubb////: [ddubb/] ,(adj). Exp: yapul issekr bassu yat vva;t iddubb/en. Fr: Obèse, Ar: ?��$ . ddwaz: [ddwaz] (n.m), Pl: addwazn. Exp: ur ak igi utci n bba-;llu xs ddwaz. Fr: Sauce, Ar: �0�� . deffir : [deffir], (adv). Exp: ur nnip ad ffep tamazirt ar deffir n loid. Fr: Après , Ar: ��� . diddi : [diddi] (n.m/l.e). Exp: tufann tem..ut idammen g memmi-s, tenna-s mayd ak igan diddi?. Fr: sang, Ar: دم.

dig : [dig] (prép). Exp: ¶ur da itt,har g lxibit xs aynna dig-s illan·. Fr: dans , Ar:A1 . dilli γ: [dillip], (adv). Exp: dillip ayd iga amddakkwl inw, uma dpi ku yan ivu. i tqillut nne-s. Fr: Autrefois, Ar: �B��$ . F fad: [fad], (n.m). Exp: ¶ugrn imawn n mdden fad n wulli·. Fr: Soif , Ar: C'� . ffr: [ffr], (v.t/v.i). Exp: ur da ittefr aqqmu nne-s g ssuq, xs unna mu pur ggudin imrwasn. Fr: cacher, Ar: =�/أ . ffγ: [ffp],(v.i). Exp: ¶yapul u,ar nne-k iffep tisilt·. Fr: Sortir, Ar: / ج . ffffffff\\\\f.f.f.f.: [ffrf .],(v.i). Exp: islla i ka istp iff\f. g tguni nne-s. Fr: Bondir, Ar: D�� . fkrun: [fkrun], (n.m), Pl: id fkrun. Exp: da itteddu s igran ur da ittegga lhm nne-s, xs id fkrun atn yam/. Fr: Tortue, Ar: ة��E�$ . fluffl : [fluffl], (v.i). Exp: izri lpllay ar inggwa, allig da ttefluffuln waman. Fr: Bouillir, Ar: ر�6�ل ، .

Page 7: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 7 z

frn : [frn ],(v.t). Exp: ur tessin ad tefrn aynna izddign. Fr: choiser , Ar: ر� . إ/3 fru: [fru](v.i). Exp: unna ifukkan s ur..al da iferru i bab nne-s. Fr: Payer , Ar:=G� . fefefefe\\\\f..uf..uf..uf..u: [fe\f..u], (n.m), Pl: id f\f..u. Exp: ur da nttannay id fe\f..u xs id ggi.. Fr: Vampire, Ar: ش��/ . fsis: [fsis],(v.i). Exp: ifessus waggwa n zman, xf win dpi. Fr: Léger, Ar: H��/ . ftr : [ftr],(v.t). Exp: unna issirdn i;ruyn nne-s, iftrtn g tafuyt ad twun. Fr: Etaler, Ar: +I . fsi: [fsi],(v.t). Exp: ur da ifessi tamurkist xs unna t yussan. Fr: Détacher, Ar: 1 J . fsy : [fsy],(v.i). Exp: ur da issfsay agris xs l;ma. Fr: Fondre, Ar: أذاب . f//f//f//f//: [f//],(v.t). Exp: da ittpjdum ad ittc, ar isskar gar af/a/. Fr : Mâcher, Ar : LG�.

G ggafy: [ggafy],(v.i). Exp: ur da ittegafay s ip\m nne-s ar tadggawat. Fr: Monter, Ar: ��� . ggall: [ggall],(v.i). Exp: ¶iggula imikr mas ur yukir·. Fr: Jurer , Ar: )Nأ� . ggann: [ggann],(v.i). Exp: u;lp ttegannap ufup nne-k g tegmmi. Fr: Attendre, Ar: O3Iإ . ggwd: [ggwd],(v.i). Exp: unna iqqs ifipr da ittggwd i wgatu. Fr: Craindre, Ar: A+/ . ggwr: [ggwr],(v.t). Exp: kamlla netta t iggwrn yapn aman. Fr: Remuer, Ar: ك*". ggz: [ggz],(v.i). Exp: ¶awa gip tin uv..a tdum pifi titi n usmun, iggez digi ifilu·. Fr: Descendre , Ar: لDI . glugl: [glugl],(v.i). Exp: ar isswa tigrt nne-s allig tglugl s waman. Fr: Stagner, Ar: رآ� . gley: [gley],(v.t). Exp: igley wulli nne-s g ur;biy. Fr: Cloîter, Ar: ?!$ .

Page 8: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 8 z

gm: [gm],(v.i). Exp: ¶unna ur turiw t unna ur tessgmit, matta \bbi t ihdan ad ak ittvba\·. Fr: Grandir , Ar: . آ� gmr: [gmr],(v.t). Exp: da ittefp yidir s igran, ar ittinig mayd igemmr. Fr: Chasser, Ar: د�� . gn: [gn],(v.i). Exp: ¶ur da iggan xs unna yutgn apddu n ,,\a·. Fr: Dormir , Ar: م�I .

pppp plipliplipli: [pli], (v.i). Exp: xs adday ipli s afella n iyyis yap-d akal. Fr: Monter, Ar: &�Q. pluplupluplu: [plu], (v.i). Exp: ddip ad vump idukan afeptnin pwlan. Fr:coûteux, Ar: Rه��. ppppwwwwjdmjdmjdmjdm: [pwjdm], (v.t). Exp:¶ffep abu-tcurratin, ad ipwjdm bu-ycirran·. Fr: Asseoir, Ar:S��. ppppwwwwm: [pwm], (v.t). Exp: ¶ur da ipwmma lqw.n, ula ikks ipwmi n trubya·. Fr: Teindre, Ar: L��. pmlpmlpmlpml: [pml], (v.i). Exp: tettu luhu aritu g izpi allig ipml.

Fr: Moisir, Ar: ��T? . prprprpr: [pr], (art). Exp: inkr zik, iddu pr aydud n imelcil. Fr: Au, Ar: =� . إ pppp\\\\: [p\], (v.t). Exp: ¶ammi da tessp\at l;mdu i wpyul·. Fr: Lire, Ar:أ�. pupupupu\\\\: [pu\], (prép). Exp: ¶tuwi-d ttecqliba nne-k ar pu\ ususiy·. Fr:chez, Ar: ى��. puspuspuspus: [pus], (v.t). Exp: ass nna g issmra ar ispus asmri nnes. Fr:Allumer, Ar: ق". pzpzpzpz: [pz], (v.t). Exp: ¶unna t ipzan issusot·. Fr:Creuser, Ar: �". HHHH habbu: [habbu],(n.m/ l.e), EA: hbbu . Exp: unna iran ad issiwd am//an s igdi, da-s ittini xara-k han habbu. Fr: chien, Ar: Vآ� . hakkhakkhakkhakkwwww: [hakkw], (v.t/ v.i). Exp: hakkw ar-d ikcm bbank, ad as inip tamssi nna tesskart. Fr: Attendre, Ar: O3Iإ.

Page 9: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 9 z

hill : [hill], (adv). Exp: xs imma hill ay-d ufip g tegmmi. Fr: Seulement, Ar: WB1 . hr,,,,: [hr,],(v.t). Exp: hr,n medden imikr allig t ttefn. Fr: Pourchasser, Ar: XE� . huyy: [huyy] (n.m). Exp: da-s tteggan icirran huyy i bassu ar ispuyyu. Fr: Chatouillement, Ar: �6�6د . hwu: [hwu] ,(v.t). Exp: ¶ur djjin illi unna ittinin a;;inw ;.ip, xs a;;inw hwip·. Fr: Négliger , Ar: ��أه . :::: ;;;;adaadaadaada: [;ada ], (v.t). Exp: ad ur-n tte;ada afa, ad ur k ivvkwm,. Fr: Approcher, Ar: ب . إ3� ;a;;a;a;;a;a;;a;a;;a: [;a;;a ] ,(n.m/l.e). Exp: unna ur ilsin ;a;;a nne-s, qat yap uvmmi.. Fr: Vêtement, Ar: ب�� . ;awa;awa;awa;awa: [;awa ], (n.f/l.e), Pl: id ;awa. Exp: temun luhu d ime//an ad asn-d te//g apu g ;awa. Fr: Vache, Ar: ةB� . ;,u;,u;,u;,u : [;,u ], (v.t). Exp: ur illi may ad ak i;,an ullu nne-k, xs igdi nne-k. Fr: Surveiller, Ar: Vرا� .

;„„i;„„i;„„i;„„i: [;„„i ] ,(n.m), Pl: id ;„„i. Exp: isskr mimun yan ;„„i zun da ittetca a;lluf. Fr: Nuque , Ar: ر��� . ;i..;i..;i..;i..: [;i..], (n.m). Exp: ad ak ik \bbi ;i... Fr: Coqueluche , Ar: AYZل د��$ . ;;;;taltaltaltal: [;tal ], (v.i). Exp: adday izri rm,an da tte;taln ayt tmazirt. Fr: Voyager, Ar: 1�$ . ;uz;uz;uz;uz : [;uz ], (v.t). Exp: da t tte;uzn ad innap d widda t irran. Fr: Pousser, Ar: &1د . ;//u.i;//u.i;//u.i;//u.i: [;//u.i ], (adv). Exp: i//l umxyu. medden g le;mmam, ffepn-d akk ;//u.i. Fr:Nu, Ar: ي� . IIII ibaslibaslibaslibasl: [ibasl], (v.i). Exp: yapul ibasl wawal nne-m, ur id amm llip. Fr: Etre mouvais, Ar: \1�T . ibaibaibaiba....: [iba. ], (v.i). Exp: ur yad iba. ;sayn g warraw nne-s. Fr: Commander, Ar: )Y" . ibi//wibi//wibi//wibi//w: [ibi//w],(n.m). Exp: yamu ibi//w g ibuxxa itteqsn. Fr: Grillon, Ar: ���� .

Page 10: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 10 z

ibxsiibxsiibxsiibxsi: [ibxsi], (n.m).Pl: ibxsa, EA: ibxsi. Exp: ikka ibxsi gri d unna rip, urs a \bbi idd ad imun. Fr: Fissure, Ar: *X^ . icntiicntiicntiicnti: [icnti], (adj), Pl: icntan, EA : icnti. Exp: ur teffip zzenqt allig turw icnti. Fr: Bâtard, Ar: �Iز ?� . إ idikkiidikkiidikkiidikki: [idikki], (n.m), Pl: idikkitn. EA: idikki. Exp: ur akk tegi twuri nne-k xs idikki xf idkki. Fr: Bruit, Ar: �!< . ifi,ifi,ifi,ifi,: [ifi,], (n.m), EA: yifi,. Exp: ur yufi mayd as ibeddan i umazan nne-s ad yifi,. Fr: envoi, Ar: ل� . إر$ ifrsiifrsiifrsiifrsi: [ifrsi], (n.m), Pl: ifrsitn , EA: yifrsi. Exp: yukr as i mma-ns yan ifrsi n uprum, meqqar irpa. Fr: Morceau, Ar: ��'� . igidr : [igidr],(n.m), Pl: igidrn, EA: igidr. Exp: ur da-s ittetca ifullusn nne-s xs igidr. Fr: Vautour, Ar: NI . igllin : [igllin], (adj), Pl: igllinn. EA: ygllin Exp: ur da ttinin medden igllin xs i wenna igan agujil. Fr: Pauvre, Ar: ��Z�B�+� . ا ihwa: [ihwa], (adj). Exp: ihwa allig as ukrn aynna pur-s illan. Fr: négliger, Ar: ��6 .

ik,ifik,ifik,ifik,if: [ik,if], (n.m), Pl: ik,ifn, EA: uk,if. Exp: ¶iwrz n ugujil ayd ibbin ik,if· Fr: Tapis, Ar: دة�*!$ . ikmirkmirkmirkmir : [ikmir], (v.i) Exp: ikmir-d, g adpar i medden ad pwjdmn. Fr: Approcher, Ar: =Iد . igdm : [igdm], (n.m), Pl: igdman, EA: igdm. Exp: adday yili izli d igdm, iwa \/m i u;idus ar tifawt. Fr: Tambour, Ar: دف . iman: [iman], (n.m),Pl: iman, EA: iman. Exp: iggulla t dig-s ittawy iman nne-s, xs at day yaf. Fr: Ame, Ar: روح . imiccki : [imiccki],(n.m), Pl: imicckitn, EA: imiccki. Exp: imicki aynna, ur da-d ittupul ar dda t nettinig. Fr: Perdu, Ar: د#B�� . K kkkk: [k], (v.t). Exp: ¶mami ttbddalt iyma-k ixxan, ad ak ik unna i;lan·. Fr: Donner, Ar: b:� . kammlakammlakammlakammla: [kammla], (adv). Exp: kammla tennap nnik s garru. Fr: Effectivement, Ar: ��1 . kcmkcmkcmkcm: [kcm], (v.i). Exp: ¶ur da ikccem loib imi, ufup aydda ti-d ittefp·. Fr: Entrer , Ar: �/د .

Page 11: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 11 z

kkkkkkkk: [kk] , (v.i). Exp: ¶awa kkip, awa kkip kullu ddunit, imurag nne-k a asmun ur sar jjiyn·. Fr: Visiter , Ar: زار . kkskkskkskks: [kks], (v.i). Exp: ¶awa maxf a y-ajjreg ad i teneqqat, mek i kkesp, ur i isxub ipf a.u·. Fr: Arracher , Ar: أزال . kkuskkuskkuskkus: [kkus], (v.i). Exp: ur illi mad ikkusan ampar xs arraw n memmi-s. Fr: Hériter, Ar: ورث . kmminkmminkmminkmmin: [kmmin], (pr.pers).Pl: kwnnimti. Exp: ¶hat ixlf-am ulddjig a lfvva, kmmin ami ggaren inugu.n ipil·. Fr: Toi , Ar: dIأ . knfknfknfknf : [knf] , (v.t). Exp: issutey arraw nne-s ar asn iknnf tutliwin n tfaska. Fr: Rôtir, Ar: ى#^ . kkkkwwwwnnnnnnnniiii: [kwnni], (pr.pers). Exp: kwnni ayd iqqesn icirran ad nnapn grasn. Fr: Vous, Ar: )3Iأ . krfkrfkrfkrf: [krf] , (v.t). Exp: ¶tifunasin da tnt krrefn madden s u.ar, nkkwni s yils·. Fr: Entraver, Ar: ق�� . krykrykrykry: [kry] , (v.t). Exp: i;la pur-s ad ikkry ipf nne-s meqqar ur t iteci. Fr: Gratter, Ar: *J" .

krzkrzkrzkrz: [krz], (v.t). Exp: ¶unna iran ad ikrz yisin mayd ikrz·. Fr: Labourer, Ar:ث" . kkkk\\\\a,a,a,a,: [k\a,], (adj.num). Exp: k\a, madden ayd igan inbyawn n bassu assa. Fr: Trois , Ar: � � . ksksksks: [ks], (v.t). Exp: ku yan iks arraw nne-s. Fr: Garder, Ar: =ر� . kukrkukrkukrkukr: [kukr], (v.i). Exp: ur igi kan benaden ikkesn ixf nne-s, abda ikukr g wawal nne-s. Fr: Hésiter , Ar: د*دT . kyyinkyyinkyyinkyyin: [kyyin] , (pr.pers). Exp: ¶kyyin ami tsgurra tmilla·. Fr: Toi, Ar: dIأ . LLLL lbylbylbylby: [lby], (v.t). Exp: adday yamz izm tamlalt, ur da-s irezzm ar t akk ilby. Fr: Happer, Ar: C�I . lb/arlb/arlb/arlb/ar: [lb/ar], (n.m), EA:lb/ar. Exp: ar ttinip map allig da ittiqiq usmri nne-m, zzip lb/ar ayd as tsgidiyt. Fr: Poivre , Ar: ���1 . lftllftllftllftl: [lftl], (n.m),Pl: lftul, EA: lftl. Exp: ur tuwil terbat, ar tels lftl n urgaz nne-s. Fr:Bague, Ar: )T�/ .

Page 12: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 12 z

lhdrtlhdrtlhdrtlhdrt: [lhdrt], (n.f). Exp: ¶ayak-m yufan a lhdrt ad inip aynna rip s nniyt·. Fr: Rigoleur , Ar: احD� . lhrilhrilhrilhri: [lhri], (n.m), Pl: id lhri. Exp: urs mag ihwa allig as ikwm. lhri nne-s. Fr: Magasin , Ar: نDf� . lklklklkwwwwnnacnnacnnacnnac: [lkwnnac], (n.m), Pl: lkwnanc. Exp: unna iran timl imun d lkwnanc nne-s. Fr: cahier, Ar: . د31 llfllfllfllf: [llf], (v.t). Exp: tessmeqt-as awal, isspli tagallit ittelf as. Fr: divorcer, Ar: X*�Q . lumarlumarlumarlumar: [lumar], (adv). Exp: da tte;lu tgrst, lumar ig illa utfl. Fr: Surtout, Ar: ���$ g . lq/burlq/burlq/burlq/bur: [lq/bur], (n.m). Exp: a ta.fi nne-k a ..ajin g illa lqe/bu\. Fr: Persil, Ar: SIو�B� . lslslsls: [ls], (v.t). Exp: ur akk yufi mayd ilsa xs timlsit ur igin tin-s. Fr: Porter, Ar: ى�Tإر . llllγuuuuffff: [lγuf], (n.m). Exp: yapul da t ispufu waggu, addag da issipi afa. Fr: Oppression, Ar: ق� . إ/3:

M

macamacamacamaca: [maca], (conj). Exp: ur illi mayd yufn apwjdin nne-k, maca tella puri kan twuri att zzwurp. Fr: Mais, Ar: ?Y� . mdymdymdymdy: [mdy], (v.t). Exp: ¶unna t imdin i ka qat-n nnik yap netta·. Fr: Piéger, Ar: �f1 V0I . m,lm,lm,lm,l: [m,l], (v.t). Exp: ur ihnna allig im,l wedda t yurun, af ad ig lxa.\ i teme..ut nne-s. Fr: Enterrer, Ar: ?1د . mandimandimandimandi: [mandi], (adv). Exp: u mandi tegit a y-amddakkwl ?. Fr: Où, Ar: ?Zأ . manturmanturmanturmantur: [mantur], (adv). Exp: ¶mantur xlah ttili tmep\a nne-k a mu;a, ad ak nap imi;; n u;idus·. Fr: Quand, Ar: =3� . mapmapmapmap: [map], (adv). Exp: map allig ur tapm a;idus?, is ur llin ignziwn?. Fr: Pour quoi, Ar: ذا��� . mgmgmgmg: [mg], (conj). Exp: ¶a myad pifi yallan, a tassaot nna g iffep rru;, ima mek mmutp ur ssinp mayd i iran·. Fr: Si , Ar: إذا .

Page 13: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 13 z

mkrmkrmkrmkr....ulululul : [mkr.ul], (n.m). Exp: ¶yuf is da ttagmep i bba-nw aman, ula ddip s axam nne-k a bu-mkr.ul·. Fr: Grincheux, Ar: �iT . mimkmimkmimkmimk: [mimk], (adv). Exp: mimk as tteggap i wul a ittu unna ran?. Fr: Comment, Ar: H�آ . mll.mll.mll.mll.: [mll.], (v.t). Exp: ur issin xs ad imll. Alu. i ugadir. Fr: Plaquer, Ar: b*��. mlsiwtmlsiwtmlsiwtmlsiwt: [mlsiwt], (n.f), Pl: mlsiwat. Exp: ur illi mayd pu\i yufn melsiwt n tmazirt. Fr: Vêtement, Ar: س���. N nadanadanadanada: [nada], (v.t). Exp: unna ittnadan ka, qat yaf qat yaf. Fr: Chercher, Ar: jE� . nbu//lnbu//lnbu//lnbu//l: [nbu//l], (v.i). Exp: ar aha pifnp ittnbu//ul, ig-d inkr g yi.v. Fr: Allonger, Ar: د*��. nbuttlnbuttlnbuttlnbuttl: [nbuttl], (v.i). Exp: ur pur-s awd yat twuri, macan aynna g ddip s pur-s afepti-n ar ittenbuttul d uynna yufa. Fr: S'occuper, Ar: �k+Iإ.

n,wn,wn,wn,w: [n,w], (v.t). Exp: unna iran ad in,w abrid, da isuggur xf uyffas nne-s d u/lma. nne-s. Fr: Traverser, Ar: ز� .إ�3 nalnalnalnal: [nal], (v.i). Exp: wahli ayddep t ittnal, macan ur ipiy ad id-s innap. Fr: Opposer, facer, Ar: \��� . nannanannanannananna: [nanna], (n.f). Exp: ur da-p ittqis lwihnat xs nanna. Fr: Grand-mère, Ar: ة*��. ndrndrndrndr: [ndr], (v.i). Exp: addag t yap ka, ar inddr. Fr: Gémir, Ar: lوmT. ng,ng,ng,ng,: [ng,], (v.t). Exp: ing, a.il s tuffra, allig t i/lg ar ittusu. Fr: Ingurgiter, Ar: &�3� .إngyngyngyngy: [ngy], (v.i). Exp: ¶taqqat s taqqat as-d nggin isaffen·. Fr: Couler, Ar: ل�$. nkknkknkknkk: [nkk], (pr.pers). Exp: ¶a;;inw nkk issn aydda nnan·. Fr: Moi, Ar: �Iأ. nksnksnksnks: [nks], (v.t). Exp: inks t s waqqur, allig dig-s ikkes aynna-s i.fa\. Fr: Affronter, Ar: \وا�. nmilinmilinmilinmili: [nmili], (v.t). Exp: ur illi mayd ipin ann inmili izm s tawda. Fr: Approcher, Ar: ب .إ�3

Page 14: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 14 z

nna: [nna], (pr.rel). Exp: ¶a rbbi saod I win ganin tampra ula wnna tted igulan, ad ilin icirran yili lmal isaod rbbi tiwngimin·. Fr: Qui, Ar: يi� .ا nnb,nnb,nnb,nnb,: [nnb,], (v.t). Exp: mur yufi innb, akk g medden. Fr: Commander, Ar: )Y". nnignnignnignnig: [nnig], (adv). Exp: ¶idda-d usmun ar nnig ixamen, i\/emas i tmawayt, ihezza-d wul inw·. Fr: Au –Dessus, Ar: 1#ق. Q qjjmqjjmqjjmqjjm: [qjjm],(v.t). Exp: ar ttenapn xf tkurt, iqjjm sifaw bassu g tadawt. Fr: Mordre, Ar: *n�. qlullyqlullyqlullyqlully: [qlully], ( v.i). Exp: ar isqlulluy i/\an sg udrar. Fr: Dégringoler, Ar: ج"�T. qqaqqaqqaqqarrrr: [qqar],( v.i). Exp: qqurn ifassen nne-s s uvmmi.. Fr: durcir, Ar: �*�!T. qqaqqaqqaqqa\\\\: [qqa\],( v.i). Exp: qqu\n warrkmen s tafuyt. Fr: tarir, Ar: *H�. qqdqqdqqdqqd: [qqd],( v.t). Exp: unna yap bu-zllum g ip\m, ur da ittega asafar nne-s xs tiqqad. Fr: Cautériser, Ar: آ#ى.

qqimqqimqqimqqim: [qqim],( v.i). Exp: ¶kkan akk madden talat, amxib iqqim-n dig-s·. Fr: Rester, Ar: jY�. qqnqqnqqnqqn: [qqn],( v.t). Exp: ¶ameggaru iqqn-d a;anu·. Fr: Fermer, Ar: X�6أ. qqsqqsqqsqqs: [qqs],( v.t). Exp: ¶teqqst tekcm ipisi·. Fr: Piquer, Ar: &N� . qqqqqqqquuuu: [qqu],( v.t). Exp: ur akk tufit mayd teqqwit xs tawssart. Fr: forniquer, Ar: =Iز . qwiwcqwiwcqwiwcqwiwc: [qwiwc],( n.m), Pl: iqwuwucn. Exp: teqqu\ tmazirt, ur ikkis xs kan iqwuwucn ur i;lin i lbhaym. Fr: Olive, Ar: 3#نZز. R rburburburbu: [rbu], (v.t). Exp: amm kra. wayyurn ayddep, xf trba tem..ut n mu;a adis. Fr: Porter, Ar: ��". rdlrdlrdlrdl: [rdl], (v.i). Exp: ¶unna ipiyn i fas irdlt, ima lbni ibna yad·. Fr: Tomber, Ar: &و�. rcyrcyrcyrcy: [rcy], (v.t). Exp: ur yukiy d unna d ittenap, is yusy ajnwiy, allig as t ircy g udis. Fr: Enfoncer, Ar: ز6.

Page 15: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 15 z

rftlrftlrftlrftl: [rftl], (v.t). Exp: ar itteddu igen ixf g ignna, allig irrftl, innep\f xf uqqmu. Fr: Trébucher,Ar: *��T . rglrglrglrgl: [rgl], (v.t). Exp: ur da iggan ar-d irgl tiflwin d tilkiwa i tegmmi nne-s. Fr: Fermer, Ar: أ���. rgmrgmrgmrgm: [rgm], (v.t). Exp: ur t iss;riq xs iddep as irgm mma-ns. Fr: Insulter, Ar: )3^ . rrurrurrurru:[rru], (v.i). Exp: ¶nerra io\abn, rruntap to\abin·. Fr: Vaincre, Ar: مDه. rurururu:[ru], (v.i). Exp: ar tteru tselmya, yap t laz. Fr: Pleurer, Ar: =Y�. ruru: [ruru], (n.m). Exp: ruru a ruru, mayd yapn ruru, iregl as u;anu, tucka-s tsarut. Fr: Bébé, Ar: &�<ر. rulrulrulrul: [rul], (v.i). Exp: ¶rip ad adrp imam-ns irul-ap s uglzim·. Fr:Fuir, Ar: ب .ه rwyrwyrwyrwy: [rwy], (v.t). Exp: ¶unna irwin ka inxr.·. Fr: Mélanger, Ar: جD�. rzurzurzurzu: [rzu], (v.t). Exp: iffep sg tifawt ad irzu mag itterara ap\um i warraw nne-s. Fr: Chercher, Ar: jE� .

|||| \\\\,l,l,l,l: [\,l], (v.t). Exp: ur yufi ma-s ir,ln, awd ad iswweq i warraw nne-s. Fr: Prêter, Ar: ض .أ� \\\\////: [\/], (v.t). Exp: ar ittemwat d usrgl ad i\/m, allig i\/a tasarut. Fr: Casser, Ar: Nآ. \\\\/m/m/m/m: [\/m], (v.t). Exp s1: ¶qqen mami tr/mt·. Fr: Ouvrir, Ar: b31. Exp s2: ur yufi mayd as i\/mn tamurkist, nna yussa xf ixf nne-s. Fr: Lâcher, Ar:*J1 . S ssss: [s], (prép). Exps1: ¶da tekkat s imggura·. Fr: Avec, Ar: ـ� . Exps2: ¶da t ittawy s imi tddu s am//up·. Fr: Vers, Ar: =� . إ sburdusburdusburdusburdu: [sburdu], (v.t). Exp: ur da-d ttupul g igran ar-d tsburdu asrdun s lfevva. Fr: Seller, Ar: ج*$ . sbuydeddusbuydeddusbuydeddusbuydeddu: [sbuydəddu], (v.t). Exp: urs mag itteca ka i sbuydeddun allig da i..ar g ubrid. Fr: Engourdir, Ar: ر*�/. sddrfsddrfsddrfsddrf : [sddrf], (v.i). Exp: ar pif-s ipuyyu ad isedderf tawada nne-s, macan te//ay as. Fr: Activer, Ar: �*!�.

Page 16: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 16 z

sdiddysdiddysdiddysdiddy: [sdiddy], (v.t). Exp: ar t isdiddiy s ujnwiy. Fr: Intimider, Ar: *#/ف . sdysdysdysdy: [sdy], (v.t). Exp: sg mayd t itsdy s ggi.. ayd t iffep wawal. Fr: Effrayer, Ar: ف� .أ/ sf,sf,sf,sf, : [sf,], (v.t). Exp:¶ur ddjin ivfi, unna igan uday alu.·. Fr: Effacer, Ar: bN� . sfurdusfurdusfurdusfurdu:[sfurdu], (v.t). Exp: da tsfurdu luhu imndi s ufrdu. Fr: Piler, Ar: دق. shirrshirrshirrshirr: [shirr], (v.i). Exp: ur ipiy ad pif-sn ishirr awd yan xs bba-nsn. Fr: Gronder, Ar: r*� .و shubbshubbshubbshubb: [shubb], (v.i/l.e). Exp: da ishubbu igdi s ggi.. Fr: Aboyer, Ar: b�I. shushushushu\\\\\\\\: [shu\\], (v.i). Exp: apyul ayd ishu\\un, uma igdi hat da ishiwwi. Fr: Braire, Ar: X�I. CCCC cucu: [cucu], (n.m/l.e) , Pl: id cucu. Exp: cucu uhu, hat ak iqqed fuffu. Fr: Main, Ar: �Z . cicci: [cicci] , (n.m/l.e). Exp: aksum ayd igan cicci, s wawal n imzzan. Fr: Viande, Ar: )E�.

ccwu: [ccwu] , (v.t). Exp: ccwu-d ajnwi af ad anprs i unugu.. Fr: Aiguiser, Ar: ، ?$ iE^ . ccwiyt: [ccwiyt] , (n.f). Exp: tugr ccwiyt nne-s tin medden. Fr: Intelligence, Ar: ء� . ذآ ccqf: [ccqf ], (n.m), Pl: accqefn, EA: waccqf. Exp: xs adday ipwjdm ddaw ugadir n iprm, yasy ccqf ad ikmi. Fr: Pipe , Ar: ?�/�3� . �6�#ن ا ccntr: [ccntr] ,(v.i). Exp: teccntr vva;t nne-s s uvmmi.. Fr: Frissonner, Ar: إC�Tر . ccmutiyt: [ccmutiyt], (n.f), Pl: ccmutiyyat. Exp: ur akk igi umpar xs bu cmutiyyat. Fr: Honte, Ar: يD/ . ccfi: [ccfi],(n.m), Pl: accfitn, EA: waccfi. Exp: ur inni ad igbu igurran nnap xs ccfi. Fr: Poinçon, Ar: f� ز . cc,cc,cc,cc,:[cc,], (v.i). Exp: ar ttesyyaq taddart icc, as u,ar tap-n izdar. Fr: Glisser, Ar: X�DIا. cbbpcbbpcbbpcbbpwwwwlallallallal: [cbbpwlal] ,(n.m), Pl: id cbbpwlal. Exp:i;la pur-s ad ittetca id cbbpwlal . Fr: Escargot, Ar: ونD�" .

Page 17: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 17 z

c;alc;alc;alc;al: [c;al], (adv). Exp: c;al ayd ssekarn idukan atn sepp. Fr: Combien, Ar: )آ . T ta,ata,ata,ata,a: [ta,a], (n.f). Exp: cigan n iprman n imazipen agr tella ta,a. Fr: Alliance, Ar:H��ET . tafltafltafltaflellistellistellistellist: [tafləllist], (n.f), Pl: tiflellisin, EA:tflellisit. Exp: yuwi-d tiflellisin atn t issgm g taddart. Fr: Hirondelle, Ar:#I#:$ . tabaqcicttabaqcicttabaqcicttabaqcict: [tabaqcict], (n.f), Pl:tibaqcicin , EA:tbaqcict. Exp: agnsu n tbaqcict ag-n ittili unlli. Fr: Crâne, Ar: ��!�� . tabardatabardatabardatabarda:[tabarda], (n.f), Pl:tibardiwin, EA:tbarda. Exp: iqqan ad as tegt tabard i upyul, iwa dinnap tnitt s igran . Fr: Bât, Ar:��د� . tabatabatabatabaγγaaaa: [tabaγγa], (n.f), EA: tbappa. Exp: yapul ittebla s tbappa. Fr: Tabac, Ar: L�T . tabbantabbantabbantabbantttt: [tabbant],(n.f, adj), Pl: tabbanin . Exp: ur illi mag yap awd yan awal g tabbant amm ta. Fr: Démunie, Ar:ش�� . أو

tabbucttabbucttabbucttabbuct: [tabbuct], (n.f), Pl: tabbucin, EA: tbbuct. Exp: iyyemyar apu g tabbucin n mma-ns. Fr: Sein, Ar: ي� . tabuhhuttabuhhuttabuhhuttabuhhut:[tabuhhut], (n.f), Pl: tibuhhutin, EA: tbuhhut. Exp: ssekern as tibuhhutin g tmzgin nne-s af ad asnt tteqqen txwrvin. Fr: Trou, Ar: VB . tabujjuttabujjuttabujjuttabujjut: [tabujjut], (n.f), Pl: tibujjutin, EA: tbujjut. Exp: iorrm g tbujjut n u,ar, aynnap as ur ipiyy ad pif-s iddu. Fr: Muscle, Ar: ��G� . tadulitadulitadulitaduli: [taduli], (n.f), Pl: tiduliwin, EA: tduli. Exp: unna ur ihyyan taduli i ixf nne-s, qad ins n uvmmi.. Fr: Couverture, Ar: ��'kT . taflittaflittaflittaflit: [taflit], (n.f). Exp: taflit axf i;la ubrid, uma tapzi ipwzzif. Fr: Largeur, Ar: ض� . tagulitagulitagulitaguli: [taguli], (n.f), Pl: tiguliwin, EA: tguli. Exp: ur da isuggur xs taguli n taddart nne-s, ad ibnu tay,. Fr: Remblai, Ar: ردم . tagunitagunitagunitaguni: [taguni], (n.f), EA:tguni. Exp: ur pur-s awd yat twuri xf taguni d wutteci. Fr: Sommeil, Ar: م#I .

Page 18: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 18 z

takkatakkatakkatakka: [takka], (n.f). Exp: ur yufi mayd iteca s la/ xs takka n tiyni. Fr: Poudre, Ar:درة#� . takurdasttakurdasttakurdasttakurdast: [takurdast], (n.f), Pl:tikurdasn, EA: tkurdast. Exp: ¶ ur issa.fit sksu nne-m xs tikurdasin dig-s illan·. Fr: Saucisse, Ar:XI�BI . talmtalmtalmtalmaaaa: [talma], (n.f), EA: tlma. Exp: temmepi as-d tlma g imi n taddart. Fr: Plante, Ar: ت��I. tamatamatamatama: [tama], (adv). Exp: ¶man tuwik s tama n tama·. Fr: Bordure, Ar: �1�" . tamadlatamadlatamadlatamadla: [tamadla], (n.f), Pl: timadliwin, EA:tmadla. Exp: asawn ami ur ipiyy, uma tamadla iggwzt iggwzt. Fr: Pente, Ar:ار�EIإ . tamunttamunttamunttamunt: [tamunt], (n.f). Exps1: ur as ufin imazipn ipir i tamunt nne-sn. Fr: Union, Ar: د�ETإ . Exps2: ¶nniyt amm tnumi, amm idd yat terbat, ad day tawl, tifi., tmun d u,ggwal·. Fr: Accompagnement, Ar: ��"�0� . tamurtamurtamurtamurγiiii: [tamurγi], (n.f), EA: tmurpi. Exp: ¶ur tssin tmurpi igr n ugwrram·. Fr: Sauterelle, Ar: ادة� .

tan,watan,watan,watan,wa: [tan,wa], (n.f), EA:tn,wa . Exp: tan,wa n wasif axatar ixvvatt uzqqur. Fr: Passage, Ar:ر#�� . tanumitanumitanumitanumi: [tanumi], (n.f), EA: tnumi. Exp: ¶sg tmziyt ayd ittawy upanim tanumi·. Fr: Droiteure, Ar: ���B3$إ . taqbutaqbutaqbutaqbutttt: [taqbut], (n.f), Pl: tiqwba, EA: tqbut. Exp: ur yufi mas igmr ik.a. xs taqbut. Fr: Piège, Ar: ة��0� . taqqataqqataqqataqqa: [taqqa], (n.f). Exp: ur taksul taqqa d tawalt meqqar mmeyapnt. Fr: Cade, Ar:�� . taqqacttaqqacttaqqacttaqqact: [taqqact], (n.f), Pl: tiqqacin. Exp: ur ddjin igmir taqqact. Fr: Oiseau, Ar:2�Q . targgimttarggimttarggimttarggimt:[targgimt], (n.f), Pl:tirggam, EA: trggimt. Exp: targgimt nna-s teka mma-ns ayt yapn. Fr: Insulte, Ar: ���3^ . targlatarglatarglatargla: [targla], (n.f), Pl:tirgliwin, EA: trgla. Exp: innemyar targla xf wulli nne-s g ur;biy. Fr: Fermeture, Ar: إ�6ق. tarirtarirtarirtarir: [tarir], (n.f), Pl: id tarir. Exp: tarir as ssiwidn imzwura arraw nne-s, uma dpi ur akk ssin mayd igan tawda. Fr: Ogresse, Ar:6#ل .

Page 19: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 19 z

tasfa//a.tasfa//a.tasfa//a.tasfa//a.:[tasfa//a.],(n.f), Pl:tisfu//a., EA:tsfa//a.. Exp: ur yukiy s tfunast allig ttuta s yat tsfa//a. s afud. Fr: Ruade, Ar: �N1ر . tatmutatmutatmutatmutttt: [tatmut], (n.f), Pl: titmutin, EA: tetmut. Exp: unna ittecan amur nne-s, ig tatmut i imi nne-s. Fr: Bouchon, Ar: ادة�$. tatatataddddvvvvaaaa: [ta.va], (n.f), EA: te.va. Exps1: ¶tadva n uxsas izlfn·. Fr: Rire, Ar: �YE< . Exps2: iddep ssen ayt iprm is yukr tafullust, gin-t d tadva n grasn. Fr: Déformation, Ar:ه�#^ . UUUU ubuyubuyubuyubuy:[ubuy], (n.m), Pl: ubuyn, EA: wubuy. Exp: ur issin ad iheyya ubuy i tutliwin. Fr: Coupure, Ar: &'�. uccnuccnuccnuccn:[uccn], (n.m), Pl: uccan, EA:wuccn. Exp: ¶inna-s wuccn: ad ur ttamnt g txsayt mqqar td yuwi wasif·. Fr: Loup, Ar:V2ذ . ucu,ucu,ucu,ucu,:[ucu,], (n.m), Pl: ucu,n, EA:wucu,. Exp: ucu, nna icc, ur igi xs win ad i\/ uqqmu nne-s. Fr: Glissage, Ar: X��DT .

ucufucufucufucuf: [ucuf], (n.m), EA: wucuf. Exp: ur da-n ittap aman xs unna issen i wucuf. Fr: Natation, Ar: �"��$ . udiudiudiudi: [udi], (n.m), Pl: uditn, EA: wudi. Exp: ¶illa upu d wudi g tgwwit, hwwl izan b\\a·. Fr: Beurre, Ar: ة�� .ز uffuffuffuff: [uff], (n.m), Pl: uffan, EA:wuff. Exp: tesskr uffan amm win temazzagt n tfunast. Fr: Sein, Ar: ي� . ufuufuufuufuγ: [ufuγ], (n.m), EA: wufuγ. Exp: ufup n u;rruq aynna, mayd ak issekrn ka. Fr: Sortie, Ar: وج/ . uguzuguzuguzuguz: [uguz], (n.m), Pl: uguzn, EA: wuguz. Exp: unna ur ipiyn i wuguz, tuf as ten,wa. Fr: Descente, Ar: ولDI . uhuuhuuhuuhu: [uhu], (adv). Exp: isqsa t xf bba-ns is illa, inna-s : uhu, ur illi. Fr: Non, Ar: g . ulululul : [ul], (n.m), Pl: ulawn, EA: wul. Exp: ¶uynna ur tannay ti., izzrit wul·. Fr: Coeur, Ar:V�� . ulufulufulufuluf: [uluf], (n.m), Pl: , EA:. Exp:¶tmoacar d urgaz nne-s allig ur msfhamn, ar ttettr uluf·. Fr: Divorce, Ar: ق�Q.

Page 20: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 20 z

WWWW waddawaddawaddawadda: [wadda], (pr.rel). Exp: ¶tap tmara tagust, tap wadda t ikkatn· . Fr: Qui, Ar: يi� . ا waddwaddwaddwaddγ: [waddγ], (pr.dém). Exp: aznna\ amm waddp n ta,u.t ayd itteksn avmmi.. Fr: Ce, ça, Ar: اiه . wahiwahiwahiwahi: [wahi], (adv). Exp: unna mi akk ittern ka, yini as wahi. Fr: Non, Ar: g . warwarwarwar: [war], (conj). Exp: ¶i/u/. war sseod at yili·. Fr: Sans, Ar: دون . wargwargwargwarg: [warg], (v.i). Exp: iwagr is uwln imddukkal nne-s, iqqim netta. Fr: Rêver, Ar: )�" . wariwariwariwari: [wari], (n.m). Exp: unna iran wari, iddu s imrdal n unlif. Fr: Jujube, Ar: ب�:�. waxxawaxxawaxxawaxxa: [waxxa], (adv). Exp: meqqar ur asd yusi wawal g twngimt nne-s, waxxa ayd ittini s l;ya. Fr: D’accord, Ar: ل#��. way.way.way.way. : [way.], (adv). Exp: awal s way. nnapn. Fr: Autre, Ar: .أ/

windwindwindwindγ: [windγ], (pr.dém). Exp: imddukkal amm windp, ibrratn ka. Fr: Ces, Ar: ءguه. X xamucxamucxamucxamuc:[xamuc], (n.m). Exp: yap t xamuc, iddep issegla ixf nne-s s ggi.. Fr: Rhume, Ar: م� .زآ xbcxbcxbcxbc: [xbc], (v.t). Exp: ar itthdar d mucc, ixbct. Fr: Griffer, Ar: V�/. xfxfxfxf: [xf], (prép). Exp:¶ i,\ ugadir xf umalu nne-s·. Fr: Sur, Ar: =�� . xilbanxilbanxilbanxilban:[xilban], (n.m). Exp: iskar wurti n ayt bassu s xilban ya.futn. Fr: Abricot, Ar: C�+�. xirakxirakxirakxirak: [xirak], (inter). Exp: xirak ad as tnot tupmas nne-k, imi; i..v dikk. Fr: Attention, Ar: رi"إ. xitrxitrxitrxitr: [xitr], (v.i). Exp: ¶ur da ittxitir ixf ard icib ixf·. Fr: Grandir, Ar: .آ� xmcxmcxmcxmc: [xmc], (v.t). Exp: kkan icirran ,art umakwr allig t xmcn. Fr: Tenir, Ar: JNأ�.

Page 21: Lexique Amazigh Sud-Est (Maroc)amazighworld.org/uploadedfiles/Lexique Amazigh du Sud-Est ( Maroc)… · z 2 z Résumé: Cet extrait presente mes premières recherches sur le lexique

z 21 z

xsxsxsxs: [xs], (prép). Exp: ¶ur da isgidiy aggu xs i;clafn·. Fr: Sauf, Ar: gإ. ZZZZ zzzz\\\\\\\\,,,,:[z\\,], (v.t). Exp: z\\, as takurt meg ira ad idnp ilob. Fr: Lancer, Ar: =ر�. zdizdizdizdi: [zdi], (v.t). Exp: izdi waggwal ip\man. Fr: Lier, Ar: W� . ر zglzglzglzgl: [zgl], (v.i). Exp: izgl ur-d ikki pu\ mma-ns, yap tt ka. Fr: Faillir, Ar: m'/أ. zizdgzizdgzizdgzizdg: [zizdg], (v.t). Exp: zzizdg l;alt nne-k, hat ammas n medden as teddit. Fr: Purifier, Ar: =*�� . zlzlzlzl: [zl], (v.t). Exp: ¶tuzn-t mma-ns s ssuq izlan-sn idrimn·. Fr: Perdre, Ar: H*�T . zlfzlfzlfzlf: [zlf], (v.t). Exp: yuwp dig-s wafa allig izlf amm tirregt. Fr: Brûler, Ar: ق .أ" zruzruzruzru: [zru], (v.t). Exp: ur issin ad izru xs ibuxxa. Fr: Trier, Ar: ر� . إ/3

zrizrizrizri: [zri], (v.t). Exp: tawuri nna s kan ayt ip\m, izry-as-nt. Fr: Laisser, Ar: كT. zryzryzryzry:[zry], (v.i). Exp: ¶awa mayd rip ddunit nna g ur sawlp i wenna nera, meqqar izrey ad ikk tama-nw·. Fr: Passer, Ar:*� . ???? /,/,/,/,: [/,], (v.t). Exp: yuwey imndi at id i/,. Fr: Moudre, Ar: ?EQ. //g//g//g//g: [//g], (v.t). Exp: ¶tenna i//gn teftu·. Fr: Traire, Ar: V�". //l//l//l//l: [//l], (v.t). Exp: i//l igdi amakwr iran ad yakr ameksa. Fr: Chasser, Ar: دQ. //lm//lm//lm//lm: [//lm], (v.t). Exp: i;la pur-s ad i//lm abe..an n zzenbuo. Fr: Ecorcher, Ar: W+آ. //emmam//emmam//emmam//emmam:[//emmam], (n.m), Pl: a//emmamn. Exp: ur t akk igi d azggwap, xs //emmam nna t iqqsen. Fr: Anophèle, Ar: �<#�� . //u//u//u//u: [//u], (v.i). Exp: ¶ul ag-n illa lp,\, ur idd i.udan, una i//an ifesan, uggan anebdu·. Fr: Planter, Ar: زرع.