Lecture 8 Turiin Yosloliin Juram

ТӨРИЙН ЁСЛОЛЫН ЖУРАМ

Монгол Улсын Засгийн газрын

2008 оны 109 дүгээртогтоолын хавсралт

www.zaluu.comwww.zaluu.com

1. Нийтлэг үндэслэл

Энэхүү журмын зорилт нь Монгол Улсын Төрийнёслолын үйл ажиллагааг уялдуулан зохицуулж, тогтсон дэг жаягийн дагуу зохион байгуулахадоршино. Төрийн ёслол нь Монгол Улсын үндэсний болон

дипломат ёслол, нийтээр тэмдэглэх баярын болонтэмдэглэлт өдрүүдийг тэмдэглэх зэрэг ёслолхүндэтгэлийн арга хэмжээг зохион байгуулах, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайд нарыг ёслолын арга хэмжээндоролцуулах, гадаадын зочин төлөөлөгчидтэйуулзуулах зэрэг үйл ажиллагаа мөн.


Төрийн ёслолын төрөл

Үндэсний ёслол

Дипломат ёслол

Төрийн

ёслол


2. Төрийн ёслолын төрөл

• Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын Төрийнёслолын алба:– Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт

өдрүүдийг тэмдэглэх,

– Төрийн тэргүүн, УИХ-ын гишүүн, Үндсэн ХуулийнЦэцийн гишүүн тангараг өргөх, тамга шилжүүлэх,

– улсын цол, төрийн шагнал, цэргийн дээд цолхүртээх, одон медалиар шагнах, Засгийн газрынхүндэт өргөмжлөл гардуулах,

– эмгэнэн гашуудах зэрэг төрийн үндэсний ёслолтойхолбоотой арга хэмжээг зохион байгуулж, эрхлэнгүйцэтгэнэ.


2. Төрийн ёслолын төрөл

• Гадаад хэргийн яамны Төрийн дипломатёслолын газар:

– ИЖБ барих, хүлээн авах,

– төрийн айлчлал, албан ёсны айлчлал, ажлынболон хувийн айлчлал хийх,

– ДТГ-уудтай харилцах зэрэг Монгол Улсындипломат ёслолтой холбоотой арга хэмжээгзохион байгуулж, хэрэгжүүлнэ.


3. Төрийн ёслолын зарчим

• Төрийн ёслол нь түргэн, шуурхай, зардал, чирэгдэл багатай байх.

• Сонгодог ёс, үндэсний уламжлалт ёс заншил, шинэ хандлагыг хослуулан хэрэглэж боловсронгуй болгох.

• Үндэсний онцлог, ёс заншлыг илэрхийлэхийн хамт олон улсын жишиг, хэм хэмжээнд нийцсэн байх зарчимд тулгуурлана.


4. Төрийн ёслолын ахлал

Төрийн албан хаагч нь төрийн ёслолын ахлалтай байх бөгөөдахлалыг төрийн ёслолын үйл ажиллагаанд мөрдөнө.

Төрийн өндөр албан тушаалтны ёслолын ахлалыг “Төрийнөндөр албан тушаалтны зэрэг зиндаа, түүнтэй адилтгах төрийналбан тушаалтны зэрэглэлийг шинэчлэн тогтоох тухай” УлсынИх Хурлын 2002 оны 11 дүгээр сарын 8-ны өдрийн 73 дугаартогтоолыг жишиг болгоно.

Захиргааны болон тусгай албан тушаалтны ёслолын ахлалыг“Төрийн захиргааны болон төрийн үйлчилгээний албантушаалын ангилал, зэрэглэлийг шинэчлэн тогтоох тухай” Монгол Улсын Засгийн газрын 2007 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдрийн 354 дүгээр тогтоолыг жишиг болгоно.


5. Төрийн сүлд байрлуулах, Төрийн далбаамандуулах, Төрийн дууллыг эгшиглүүлэх

• Төрийн сүлд байрлуулах, Төрийн далбаамандуулах, Төрийн дуулал эгшиглүүлэхдээТөрийн бэлгэ тэмдгийн тухай хуулийгбаримтална.


6. Их цагаан туг-Төрийн тугийгхүндэтгэн дээдлэх

• Их цагаан туг-Төрийн тугийг хүндэтгэндээдлэхэд Төрийн бэлгэ тэмдгийн тухайхууль, "Төрийн тугийг хүндэтгэн залахжурам батлах тухай" Монгол УлсынЕрөнхийлөгчийн 1994 оны 6-р сарын 30-ны өдрийн 67 дугаар зарлигийгбаримтална.


7. Нийтээр тэмдэглэх баярын өдөр

• Их Монгол Улс байгуулсны болон Үндэсний их баярнаадам, Ардын хувьсгалын ой /Наадам

• Бүгд Найрамдах Улс тунхагласны баяр

• Цагаан сар

• Шинэ жил

• Олон улсын эмэгтэйчүүдийн өдөр

• Их эзэн Чингис хааны мэндэлсэн өдөр

• Хүүхдийн баяр


8. Нийтээр тэмдэглэх тэмдэглэлт өдөр

• Монгол Улсын Үндсэн хуулийн өдөр

• Эх орончдын өдөр

• Зэвсэгт хүчний өдөр

• Улс төрийн хэлмэгдэгсдийн дурсгалын өдөр

• Ардчилал, хүний эрхийн өдөр

• Үндэсний эрх чөлөөний өдөр


9. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч тангараг өргөх

Монгол Улсын Их Хурал Монгол УлсынЕрөнхийлөгчөөр сонгогдсон гэж үзэж бүрэнэрхийг нь хүлээн зөвшөөрсөн хуульбатлагдсаны дараа Монгол Улсын ЕрөнхийлөгчУлсын Их Хурлаас товлосон өдөр, цагт УлсынИх Хуралд Монгол Улсын Үндсэн хуульд заасныдагуу тангараг өргөнө. Тангараг өргөх ёслолыг “Журам батлах тухай”

Улсын Их Хурлын 1993 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 40 дүгээр тогтоолын дагуу зохионбайгуулна.


10. Улсын Их Хурлын гишүүн тангараг өргөх

Улсын Их Хурлын анхдугаар чуулган бүрэн эрхийг ньзөвшөөрсний дараа Улсын Их Хурлын гишүүд Төрийнсүлдэнд тангараг өргөнө.

Тангараг өргөх ажиллагааг Улсын Их Хурлын чуулганыдэгийн тухай хуульд заасны дагуу зохион байгуулна.

Тангараг өргөмөгц Үлээвэр найрал хөгжим Төрийндуулал эгшиглүүлнэ.

Улсын Их Хурлын нөхөн сонгуулийн дүн хүчин төгөлдөргэж үзсэн тогтоолыг Улсын Их Хурал баталж шинээрсонгогдсон гишүүний бүрэн эрхийг нь хүлээнзөвшөөрсний дараа тухайн гишүүн энэ журамд заасныдагуу тангараг өргөнө.


11. Улсын Их Хурлын анхдугаар чуулганы нээлт

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч чуулганы хуралдааныг даргалж түүнийгнээж үг хэлнэ.

Үг хэлсний дараа Үлээвэр найрал хөгжим Төрийн дуулал эгшиглүүлнэ. Анхдугаар чуулганы хуралдаанд дараахи хүмүүс урилгаар оролцоно:

◦ Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, ◦ Улсын Их Хурлын түрүүчийн дарга, ◦ Ерөнхий сайд, ◦ Засгийн газрын гишүүд, ◦ Үндсэн хуулийн цэцийн дарга, ◦ Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч, ◦ Улсын ерөнхий прокурор, ◦ Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга, ◦ Улаанбаатар хот дахь гадаадын Дипломат төлөөлөгчийн газруудын тэргүүн

нар болон бусад хүмүүс


12. Уул, овооны тэнгэрийг тайх төрийн тахилга

Төрийн тахилгатай– Бурхан Халдун уул, – Богд хан хайрхан уул, – Отгонтэнгэр уул, – Алтан хөхийн уул, – Сутай хайрхан уул, – Хан хөхийн уул, – Суварга хайрхан уулын тэнгэрийг тайх, Дарьгангын Дарь

овоог тахих төрийн тахилгын ёслолыг “Уул овоонытэнгэрийг тайх төрийн тахилгын ёслолыг үйлдэх тухай”Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2004 оны 4 дүгээр сарын23-ны өдрийн 57 дугаар зарлигаар батлагдсан журмындагуу үйлдэнэ.


13. Хөрөг байрлуулах

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын ИхХурлын дарга, Ерөнхий сайдын албантушаал хашиж байсан хүмүүсийн хөргийгТөрийн ордонд ёслол хүндэтгэлтэйгээрбайрлуулна.


14. Тамга шилжүүлэх

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид Төрийн тамгашилжүүлэх ёслолын ажиллагаа нь “Журамбатлах тухай” Улсын Их Хурлын 1993 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 40 дүгээртогтоолын дагуу явагдана. Улсын Их Хурлын анхдугаар чуулганы

хуралдаанаар Улсын Их Хурлын даргыгсонгомогц Улсын Их Хурлын Тамга шилжүүлэхёслол болно. Шинээр сонгогдсон Улсын ИхХурлын дарга Улсын Их Хурлын Тамгыг гардажадис аваад Улсын Их Хурлын Тамгын газрынерөнхий нарийн бичгийн даргад хадгалуулна.


14. Тамга шилжүүлэх (Үргэлжлэл)

• Ерөнхий сайдыг томилмогц Засгийн газрын Тамгыгшилжүүлэх ёслол Төрийн ёслол хүндэтгэлийнөргөөнд болно. Ёслолд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчоролцоно. Засгийн газрын гишүүд байлцана.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч шинээр томилогдсонЕрөнхий сайдыг дагуулан өргөөнд орж ирж зогсоходтүрүүчийн Ерөнхий сайд Засгийн газрын Тамгыгшинээр томилогдсон Ерөнхий сайдад гардуулна. Ерөнхий сайд Тамгыг гардаж адис аваад Засгийнгазрын Хэрэг эрхлэх газрын даргад хадгалуулна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын даргадахин сонгогдох, Ерөнхий сайд улиран томилогдохтохиолдолд Тамга шилжүүлэх ёслол үйлдэхгүй


МОНГОЛ УЛСЫН

ДИПЛОМАТ ЁСЛОЛ


21. Дипломат ёслолын ахлал Дипломат ёслолын ахлалыг тогтоохдоо Үндэсний

ёслолын ахлалыг баримтална: Гадаад улсад суугаа Элчин сайд, Байнгын төлөөлөгч нь ТӨ-Ү-д

дурдсан зэрэг зиндаатай, Гадаад хэргийн дэд сайд, Гадаад хэргийн яамны Төрийн

нарийн бичгийн дарга, Ерөнхийлөгчийн болон Ерөнхийсайдын гадаад бодлогын зөвлөх нь энд дурдсан дарааллаарахлал баримтлан ёслолын үйл ажиллагаанд оролцоно.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайд, Гадаад хэргийн сайдын айлчлалын үеэрМонгол Улсаас гадаад улсад суугаа Элчин сайд, олонулсын байгууллагын дэргэд суугаа Байнгын төлөөлөгч ньёслолын ахлалаар Гадаад хэргийн сайдын дараа орно.


Төрийн өндөр албан тушаалтны

зэрэг зиндаа, түүнтэй адилтгах төрийн албан тушаалтны

зэрэглэл

• ТӨ-I Монгол Улсын Ерөнхийлөгч

• ТӨ-II УИХ-ын дарга,Ерөнхий сайд

• ТӨ-III УИХ-ын дэд дарга, Үндсэн хуулийн цэцийн дарга, Дээд шүүхийнЕрөнхий шүүгч

• ТӨ-IV УИХ-ын гишүүн, Засгийн газрын гишүүн, Монгол Улсын сайд, Монгол Улсын Ерөнхий прокурор,

• ТӨ-IVА Нийслэлийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын Тэргүүлэгчдийндарга, Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч, Монгол Улсын Ерөнхий аудитор, Авлигатай тэмцэх газрын дарга


22. Итгэмжлэх болон эгүүлэн татах жуух бичиг, захидал үйлдэх

• Итгэмжлэх жуух бичиг, Эгүүлэн татах жуух бичигийг 33 х 22 смхэмжээний хамар буюу нугалбар цагаан цаасан дээр үйлдэнэ.

• Нүүрэн талд нь Төрийн сүлдийг товойлгосон байх бөгөөд түүний доодхэсэгт “Монгол Улсын Ерөнхийлөгч...”, “Монгол Улсын Ерөнхий сайд...” гээд эцэг, эхийн болон өөрийн нь нэрийг худам монгол бичгээрголлуулан бичиж хэвлэсэн байна. Жуух бичиг болон Захидалдорчуулгыг холбогдох гадаад хэлээр үйлдэн хавсаргана.

• Жуух бичигт Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Захидалд Монгол УлсынЕрөнхий сайд тус тус гарын үсэг зурна. Гадаад хэргийн сайд Жуухбичиг болон Захидлыг баталгаажуулан гарын үсэг зурна.

• Жуух бичиг болон Захидлын дугтуйн гадна талд худам монгол бичгээр”...Улсын Ерөнхийлөгч /Эзэн хаан(Хатан хаан) Эрхэмсэг ноѐн(хатагтай..... Танаа”, “..... Байгууллагын ..... Танаа“/ гэх зэрэг албантушаалынх нь дараа тухайн хүний нэрийг бүтнээр нь бичнэ.

• Дугтуйг битүүмжлэхгүй бөгөөд дугтуйн амсрын гурвалжин дээр Төрийнсүлдийг товойлгож хэвлэсэн тусгай даруулга наасан байна.


23. Гадаадын Дипломат төлөөлөгчийн газрын

тэргүүнийг угтах, үдэх

• Гадаадын Дипломат төлөөлөгчийн газрын шинээр томилогдсон тэргүүн/цаашид “Элчин сайд” гэх/ анх удаа хүрэлцэн ирэх, бүр мөсөн буцахаднисэх онгоц буюу галт тэрэг /цаашид “Буудалд” гэх/-ний буудалдТөрийн дипломат ѐслолын газрын ахлах тушаалын ажилтан угтаж, үднэ.

• Элчин сайдыг ГХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга, түүний эзгүйдТөрийн дипломат ѐслолын газрын дарга хүлээн авч түүний Жуух бичигболон өмнөх Элчин сайдыг эгүүлэн татах Жуух бичгийн хувийг хүлээнавна.

• Элчин сайдыг үүрэгт ажилдаа эхлэн орох гэж байгаатай ньхолбогдуулан Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга хүлээн авч, Жуухбичиг буюу Захидал гардуулах ѐслолын журмыг тайлбарлаж өгнө.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид Жуух бичиг барих товыг тус улсад байнгасуух Элчин сайд хүрэлцэн ирснээс хойш 15 хоног, хавсран суух Элчинсайдыг хүсэлт гаргаснаас нь хойш 1 сарын дотор Төрийн дипломатѐслолын газар Элчин сайдад мэдэгдэн, хэрэгжүүлнэ.


24. Жуух бичиг барих

• Төрийн ордны гол хаалганы зүүн гар талын багананд Монгол Улсын, баруун гар талын багананд тухайн улсын 3 х 1.5 м, эсхүл ойролцоо хэмжээтэй Төрийн далбааг тус тус мандуулна.

• Төрийн ордны өмнөх талбайд Хүндэт харуул, Үлээвэрнайрал хөгжим ордны зүг харж жагсана. Цагаан тугжагсаалын эхэнд байрлана.

• Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга Жуух бичиггардуулах ѐслол эхлэхээс 10 минутын өмнө Элчинсайдыг ѐслолын автомашинаар Төрийн ордонд залжавчирна. Жуух бичиг гардуулах ѐслолд Элчин сайдынгэргий /нөхөр/, 3-аас илүүгүй дипломат ажилтандагалдан оролцож болно.


• Ёслолын автомашин Төрийн ордон руу ирэх үед Үлээвэрнайрал хөгжимд “Угтах марш” эгшиглүүлэх бөгөөд ѐслолболох талбайд ирэхэд Төрийн ордны хамгаалалтынофицер машины хаалгыг онгойлгож Элчин сайдыгхүндэтгэн ѐсолно.

• Энэ үед бусад машинуудыг Элчин сайдын машины арднэгэн эгнээнд цувуулан зогсооно.

• Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга Элчин сайдыгбаруун гар талдаа дагуулан Хүндэт харуулын зүг алхажтусгайлан дэвссэн хивсэн дээр очиж зогсоно.

• Энэ үед Элчин сайдын гэргий /нөхөр/, бусад дипломатуудЭлчин сайдын машины өмнө нэг эгнээгээр баруун гарталаас дипломат ѐслолын ахлалыг баримтлан зогсоно.


• Хүндэт харуулын дарга “Номхон” команд өгөөд Элчинсайдыг угтан ирж, 5 метр орчим зайд түүний өөдөөсэгцлэн харж зогсоод “... Улсаас Монгол Улсад суухОнц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Эрхэмсэг ноѐн/хатагтай/ ... Таныг хүндэтгэн Хүндэт харуул жагссан.Харуулын дарга” гээд цэргийн цол, нэрээ хэлжайлтгал өргөнө.

• Айлтгал өргөсний дараа Харуулын дарга баруун гартийш эргэн Элчин сайд өөд хараа шилжүүлэнзогсоход Үлээвэр найрал хөгжим хоѐр улсын Төрийндуулал эгшиглүүлнэ.


Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Н.Энхбаярт Япон Улсаас Монгол Улсад суух онц бөгөөд бүрэн эрхт Элчин сайд Кидо Коро Такуо итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барилаа. 2009-03-16


Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Н.Энхбаярт БНСУ-аас Монгол Улсад суух онц бөгөөд бүрэн эрхт элчин сайд Жон Ил итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барилаа. 2009-03-16


25. Жуух бичиг хүлээн авах

• Төрийн ѐслол хүндэтгэлийн өргөөний үүдний өрөөнд Элчин

сайдыг Гадаад хэргийн яамны тухайн орон хариуцсан газрынзахирал /цаашид “Захирал” гэх/ угтана. Захиралтай хамт орон

хариуцсан дипломат ажилтан байлцаж болно.

• Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга Элчин сайдыг Төрийн

ѐслол хүндэтгэлийн өргөөнд урьж оруулна. Өргөөний нөгөөталаас Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Гадаад хэргийн сайд,

Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга нар орж ирнэ.

• Элчин сайдын арын эгнээнд зүүн гар талаас Төрийн дипломат

ѐслолын газрын дарга, баруун гар талаас Захирал, тэдний ар

талд нь Элчин сайдын гэргий /нөхөр/, дипломат ажилтан нэг

эгнээгээр баруун гар талаас дипломат ѐслолын ахлалыг

баримтлан зогсоно.


• Ёслолд оролцогсод байраа эзэлсэн даруйд Төрийн дипломатѐслолын газрын дарга “Эрхэмсэг Ноѐн Ерөнхийлөгчөө ... УлсаасМонгол Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Эрхэмсэгноѐн /хатагтай/ ... Итгэмжлэх Жуух Бичгээ гардуулахаархүрэлцэн ирснийг айлтгая“ гэж монгол хэлээр танилцуулна.

• Элчин сайд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид толгой мэхийн ѐслоодөөрийн төрөлх, эсхүл аль нэг түгээмэл гадаад хэлээр “Эрхэмсэгноѐн Ерөнхийлөгчөө, ...Улсын Ерөнхийлөгч /Эзэн хаан, Хатанхаан/ Эрхэмсэг ноѐн /хатагтай/ ... намайг Монгол Улсад суухОнц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдаар тохоон томилсонИтгэмжлэх жуух бичгээ гардуулах гэж байгаадаа баяртай байна”гэж хэлээд Ерөнхийлөгчийн зүг алхаж Жуух бичгээ хоѐр гараарөргөн бариад буцаж байрандаа ирж зогсоно.

• Энэ үед Элчин сайд Ерөнхийлөгчтэй гар барихгүй, мэндлэхгүйбөгөөд буцаж алхахдаа Ерөнхийлөгчийн зүг нуруугаахаруулахгүй.


• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Элчин сайдад хандан “Эрхэмсэгноѐн Элчин сайдаа, ...Улсын Ерөнхийлөгч /Эзэн хаан, Хатанхаан/ Эрхэмсэг ноѐн /хатагтай/ ... Таныг ... Улсаас МонголУлсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдаар тохоонтомилсон Итгэмжлэх жуух бичгийг хүлээн авч байгаадаабаяртай байна” гэж монгол хэлээр хариулах бөгөөдЕрөнхийлөгчийн үгийг орчуулахгүй.

• Элчин сайд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч рүү очиж гар баринмэндчилэх бөгөөд дагалдан яваа гэргий /нөхөр/, дипломатуудаатанилцуулна. Ерөнхийлөгч Элчин сайдад Гадаад хэргийн сайд,Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга нарыг танилцуулна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Элчин сайдыг урьж Төрийн ѐслолхүндэтгэлийн өргөөний хойморт байраа эзэлнэ. Элчин сайдтайуулзаж ярилцана.

• Гадаад хэргийн сайд, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын даргауулзалтад байлцана. Албан ѐсны хэлмэрч, тэмдэглэл хөтлөхажилтан байна.


БНПУ-аас Монгол Улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд ноён Тадеуш Хомицки 2010-01-18-нд Монгол Улсын

Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржид итгэмжлэх жуух бичгээ өргөн барив.


26. Хэргийг хамаарагч, суурин төлөөлөгчийг

угтах, үдэх

• Монгол Улсад суух гадаад улсын

хэргийг хамаарагч, олон улсын

байгууллагын суурин төлөөлөгч анх

удаа хүрэлцэн ирэх, бүр мөсөн

буцахад Төрийн дипломат ѐслолын

газрын ахлах тушаалын ажилтан

буудалд угтаж, үднэ.


27. Захидал гардуулах

• Хэргийг хамаарагч, Суурин төлөөлөгч Захидлаа Гадаад хэргийн сайдад гардуулна. Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга Захидал гардуулах товыг Хэргийг хамаарагч, Суурин төлөөлөгчид хувийн ноотоор мэдэгдэнэ.

• Хэргийг хамаарагч, Суурин төлөөлөгч Захидалгардуулах ѐслолын үеэр Гадаад хэргийн яамны голхаалганы баруун талд Монгол Улсын, зүүн талдтухайн улсын Төрийн далбаа, эсхүл олон улсынбайгууллагын далбааг тус тус мандуулж, гудаслагулаан хивс дэвсэнэ.


28. Дипломат корпус, түүнтэй харилцах

• Дипломат корпус болон түүний ахлагчтай харилцах, ѐслолын аливаа арга хэмжээнд оролцуулахдаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүн нарын ѐслолын ахлал /Жуух бичиг барьсан хугацаа/-ыг ямагт баримтална.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхийсайдтай Дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүн нараас хийхаливаа уулзалтыг Төрийн дипломат ѐслолын газар хариуцанзохион байгуулна. Эдгээр уулзалтад Гадаад хэргийн яамныхолбогдох газрын захирал, хэлмэрч, тэмдэглэл хөтлөх ажилтанбайлцана.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч гадаадын Дипломат төлөөлөгчийнгазруудын тэргүүн нарт зориулан жилд нэг удаа тусгайлан аргахэмжээ зохион байгуулна.


• Дипломат төлөөлөгчийн газраас зохиох үндэсний баяр,

дипломат харилцаа тогтоосны тэгш бус ойн зоог, бусад арга

хэмжээнд:

– Улсын Их Хурлын дэд дарга, Монгол Улсын Шадар сайдын

аль нэг нь;

• Үндэсний баяр, дипломат харилцаа тогтоосны тэгш ойн арга

хэмжээнд:

– Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга,

Ерөнхий сайдын аль нэг нь тус тус тэргүүлэн Гадаад хэргийн

сайд, Засгийн газрын 4-өөс илүүгүй гишүүний хамт оролцох

бөгөөд Төрийн дипломат ѐслолын газар тухайн ажлыг

хариуцан зохион байгуулна.


• Дипломат төлөөлөгчийн газар болон олон улсынбайгууллагын суурин төлөөлөгчийн газрууд үндэснийболон байгууллагын баяр, бусад тохиолдлоор зохионбайгуулах арга хэмжээнд Монгол Улсын Ерөнхийлөгч,Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайд, Улсын ИхХурал, Засгийн газрын гишүүдийг урих бол урилга,уригдах хүмүүсийн жагсаалтыг уг арга хэмжээболохоос 7-оос доошгүй ажлын өдрийн өмнө Төрийндипломат ѐслолын газарт ирүүлнэ.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тангараг өргөх ѐслол,Улсын Их Хурлын анхдугаар чуулганыхуралдаанд Дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүннарыг урьж оролцуулна.


29. Баяр хүргэх, баримт бичиг илгээх

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхийсайд, Гадаад хэргийн сайд Шинэ жилийг тохиолдуулан гадаадулсын холбогдох албан тушаалтанд баяр хүргэх ажлыг тухайноны 11-р сард багтаан гүйцэтгэнэ.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхийсайд, Гадаад хэргийн сайд гадаад улс, байгууллагуудын болонхоѐр талын хооронд харилцаа тогтоосны тэгш ой, бусадтомоохон үйл явдлыг тохиолдуулан холбогдох албантушаалтнуудад баяр хүргэж, цахилгаан утас илгээнэ.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхийсайдаас илгээх дипломат баримт бичиг нь төлөөний болоннэрийн хэлбэртэй байх бөгөөд албан бичгийн хэвлэмэл хуудсандээр үйлдэнэ. Эдгээр баримт бичгийн хэлбэр, бичвэрийг Гадаадхэргийн сайдтай зөвшилцсөний үндсэн дээр эцэслэнболовсруулж илгээнэ.


30. Эмгэнэл илэрхийлэх

• Гадаад улсын төр, засгийн өндөр албан тушаалтан,

Олон улсын байгууллагын болон Дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүн таалал төгсөхөд Монгол

Улсаас түүнтэй адил буюу адилтгаж болох албан

тушаалтан тэргүүлэн тухайн Дипломат төлөөлөгчийн

газарт очиж эмгэнэл илэрхийлнэ.

• Гадаад улсын төр, засгийн дээд болон өндөр албан

тушаал хашиж байсан хүн таалал төгсөхөд Монгол

Улсаас эмгэнэл илэрхийлэх хэлбэр, оролцох

хүмүүсийг Төрийн дипломат ѐслолын газар тодорхойлж, зохион байгуулна.


31. Гадаадын дипломат төлөөлөгчийн газрын гишүүдийг

бүртгэх, үнэмлэх олгох

• Дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүн, гишүүд, тэдгээрийн гэрбүл, бусад ажилтныг Төрийн дипломат ѐслолын газар бүртгэж, паспорт болон ДТГ-ын албан ѐсны бичиг баримтад дурдсаналбан тушаалыг үндэслэн ажлын 7 хоногт багтаан дараахитөрлийн хувийн үнэмлэх олгоно:

– дипломат үнэмлэх –Д

– ажилтны үнэмлэх –А

– олон улсын байгууллагад ажиллагсдын үнэмлэх –ОУ

– олон улсын байгууллагын шугамаар яам, бусад албанбайгууллагад ажиллагсдын үнэмлэх –ОУТ

– Дипломат төлөөлөгчийн газар, олон улсын байгууллагууд, тэдгээрийн тэргүүн, ажилтнуудын гэрт ажиллах үйлчилгээ, техникийн ажилтнуудын үнэмлэх -ОУҮ


• Үнэмлэх дээр Төрийн дипломат ѐслолынгазрын дарга гарын үсэг зурж, тамга дарна. Шаардлагатай гэж үзвэл ДТГ-ын тэргүүн, гишүүний хүүхдийн паспорт дээр Төрийндипломат ѐслолын газар тамга дарж, эцэгбуюу эхийн хувийн үнэмлэхийн төрөл, дугаар, олгосон он, сар, өдрийг тэмдэглэж болно.

• Үнэмлэх эзэмшигчид албан томилолтынхоохугацааг дуусган эх орондоо буцахдаа Төрийндипломат ѐслолын газарт албан ѐсоормэдэгдэж, үнэмлэхээ эгүүлэн хураалгаж,бүртгэлээс хасуулна.


32. Тусгай нислэгийн зөвшөөрөл олгох

• Монгол Улсын нутаг дэвсгэр дээгүүр дамжин өнгөрөхболон Олон улсын нисэх онгоцны буудалд буултхөөрөлтийн нислэг үйлдэх гадаад улс орны тусгайнислэгийн зөвшөөрлийг олгох ажлыг Төрийндипломат ѐслолын газар ажлын 7 хоногийн доторзохион байгуулна.

• Зөвшөөрөл хүсэгч тал тухайн онгоцонд хэн, хаанаас,хаашаа нисч байгаа, нислэгийн цагийн хуваарь, угнисэх онгоц агаарт мөргөлдөхөөс сэргийлэхACAS/TCAS тоноглол байгаа эсэх зэрэг мэдээллийгноотонд дурдсан байх шаардлагатай.


33. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга,

Ерөнхий сайдын айлчлал

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхийсайдын гадаадад хийх айлчлалыг:

– төрийн айлчлал,

– албан ѐсны айлчлал,

– ажлын болон хувийн айлчлал гэж ангилна.

• Аливаа айлчлалыг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийншийдвэрийн дагуу хэрэгжүүлнэ. Ингэхдээ бүрэлдэхүүнийгэнэхүү журмын 34-36 дугаар зүйлд заасан тоонд багтаан, айлчлал эхлэхээс 15-аас багагүй хоногийн өмнө батална.

• Айлчлалын албан ѐсны нэр, хөтөлбөрийг Гадаад хэргийняам хүлээн авах талтай тохиролцоно.


• Төрийн айлчлалыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд хийнэ.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайдын айлчлалыг хувийнхэвшлийн байгууллага, хувь хүмүүсийн зардлаархийхийг хориглоно.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга,Ерөнхий сайдын гадаад улсад хийхайлчлалыг Гадаад хэргийн яам удирдан зохицуулж,хэрэгжүүлнэ.

• Улсын Их Хурлын даргын айлчлалын ѐслол,үйлчилгээний холбогдолтой асуудлыг Улсын ИхХурлын Тамгын газрын Гадаад харилцааны хэлтэсзохицуулна.


• Гадаад улсад айлчлах Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийг МонголУлсын Ерөнхий сайд /зөвхөн Төрийн болон албан ѐсны айлчлалхийхээр явахад/, Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга,Үндэсний Аюулгүй байдлын зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга,Ерөнхийлөгч хувийн айлчлал хийхэд Ерөнхийлөгчийн Тамгынгазрын дарга, Улсын Их Хурлын даргыг айлчлахад Улсын ИхХурлын дэд дарга, Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийндарга, Ерөнхий сайдыг айлчлахад Засгийн газрын Хэрэг эрхлэхгазрын дарга, түүнчлэн Гадаад хэргийн яамны удирдах албантушаалтан, Төрийн дипломат ѐслолын газрын ажилтан тус тусүдэж, угтана.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхийсайдын гадаад улсад хувийн айлчлал хийхэд албаны хүмүүсдагалдахгүй бөгөөд хамгаалалт, үйлчилгээний 5-аас илүүгүй хүндагалдана. Тэднийг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга,Улсын Их Хурлын Тамгын газрын ерөнхий нарийн бичгийндарга, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга, Гадаадхэргийн яамны холбогдох албан тушаалтан, Төрийн дипломатѐслолын газрын дарга үдэж, угтана.


• Монгол Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч, Үндсэн хуулийн

цэцийн даргын гадаадад айлчлахад Улсын дээд шүүхийн шүүгч,

Үндсэн хуулийн цэцийн дэд дарга болон Төрийн дипломат

ѐслолын газрын ажилтан үдэж угтах бөгөөд гадаад орноос

тэдгээртэй адил албан тушаалтан Монгол Улсад айлчлахадТөрийн дипломат ѐслолын газар зохион байгуулж зохицуулна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд төрийн болон албан

ѐсны, Улсын Их Хурлын дарга албан ѐсны айлчлал хийхээрявах, буцаж ирэхэд Буудалд Төрийн далбааг мандуулна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд,

Гадаад хэргийн сайд гадаадад айлчлах, гадаадаас ирэхэд

холбогдох улс, олон улсын байгууллагаас тус улсад суугааДипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүнийг үдэх, угтах арга

хэмжээнд урина.


• Монгол Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч, Үндсэн хуулийнцэцийн даргын гадаадад айлчлахад Улсын дээд шүүхийн шүүгч,Үндсэн хуулийн цэцийн дэд дарга болон Төрийн дипломатѐслолын газрын ажилтан үдэж угтах бөгөөд гадаад орноостэдгээртэй адил албан тушаалтан Монгол Улсад айлчлахадТөрийн дипломат ѐслолын газар зохион байгуулж зохицуулна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд төрийн болон албанѐсны, УИХ-ын дарга албан ѐсны айлчлал хийхээр явах, буцажирэхэд Буудалд Төрийн далбааг мандуулна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайд,Гадаад хэргийн сайд гадаадад айлчлах, гадаадаас ирэхэдхолбогдох улс, олон улсын байгууллагаас тус улсад суугааДипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүнийг үдэх, угтах аргахэмжээнд урина.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхийсайдад үйлчлэх монголын талын нисэх онгоц буюу галт тэрэгнийдарга нисэх онгоц /галт тэрэг/ бэлэн болсныг илтгэнэ.


• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий

сайдын айлчлалын бүрэлдэхүүнд оролцох хүмүүсийн зардлыг

ЕТГ, УИХ-ын Тамгын газар, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газарболон тухайн яам, байгууллага, газрууд нь тус тус хариуцна.

• Гадаад оронд хийх Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга,

Ерөнхий сайдын айлчлалын зардлыг холбогдох байгууллага,

яамдын жил бүрийн төсөвт бүрэн тусгахыг Сангийн яам

хариуцна.


сайдын гадаад оронд хийх айлчлал, түүнчлэн ѐслолын бусад

үйл ажиллагаатай холбогдох төсвийн төслийг Төр, засгийн

Үйлчилгээ, аж ахуйг эрхлэх газар хариуцан боловсруулж,айлчлал эхлэхээс 10-аас доошгүй хоногийн өмнө батлуулна.


34. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн айлчлал

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч гадаадад төрийн болон албан ѐсны айлчлалаар явахадтүүний гэргий /нөхөр/, албан ѐсны төлөөлөгчид, ажлын хэсэг, хамгаалалт-үйлчилгээний албаны ажилтнууд дагалдаж явна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч /гэргий, нөхөр/ гадаадад төрийн буюу албан ѐсныайлчлалаар явахад дагалдах хүмүүсийн тоо, нэрийг тухайн айлчлалын онцлог, ажлыншаардлагыг үндэслэн тогтоох бөгөөд энэ тоо нь 16-аас хэтрэхгүй байна.

– Гадаад хэргийн сайд

– Тухайн оронд суугаа Элчин сайд гэргий /нөхөр/

– Засгийн газрын гишүүн 1

– Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас 2 хүртэл хүн

– Гадаад хэргийн яамны холбогдох газруудаас 2-3 хүн

– Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга

– Холбогдох яам, агентлаг, төрийн байгууллагын зөвлөх мэргэжилтэн 3 хүртэлх хүн

– Хамгаалалтын ажилтнууд

– Эмч, үйлчилгээний ажилтан 1-2 хүн

– Хэлмэрч

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч гадаадад ажлын айлчлалаар явахад гэргий /нөхөр/ дагалдахгүй, харин албан ѐсны төлөөлөгчид, ажлын хэсэг, хамгаалалт-үйлчилгээний албаны бүгд 12 хүртэлх хүн дагалдан явж болно.


35. Улсын Их Хурлын даргын айлчлал

• Улсын Их Хурлын дарга гадаадад албан ѐсны

айлчлалаар явахад гэргий /нөхөр/, албан ѐсны

төлөөлөгчид, ажлын хэсэг, хамгаалалт-үйлчилгээний

албаны ажилтнууд дагалдана.

• Улсын Их Хурлын дарга гадаадад албан ѐсны

айлчлалаар явахад дагалдах хүмүүсийн тоо, нэрийг

тухайн айлчлалын онцлог, ажлын шаардлагыг

үндэслэн тогтоох бөгөөд энэ тоо нь 16-аас хэтрэхгүй

байна.


36. Монгол Улсын Ерөнхий сайдын айлчлал

• Ерөнхий сайд гадаадад төрийн болон албан ѐсны айлчлалаар

явахад гэргий /нөхөр/, албан ѐсны төлөөлөгчид, ажлын хэсэг,

хамгаалалт-үйлчилгээний албаны ажилтнууд дагалдана.

• Ерөнхий сайд гадаадад төрийн болон албан ѐсны айлчлалаар

явахад дагалдах хүмүүсийн тоо, нэрийг тухайн айлчлалын

онцлог, ажлын шаардлагыг үндэслэн тогтоох бөгөөд энэ тоо нь

16-аас хэтрэхгүй байна.

• Ерөнхий сайд гадаадад ажлын айлчлалаар явахад гэргий

/нөхөр/ дагалдахгүй, харин албан ѐсны төлөөлөгчид, ажлын

хэсэг, хамгаалалт-үйлчилгээний албаны бүгд 12 хүртэлх хүн

дагалдаж болно.


37. Гадаад хэргийн сайдын айлчлал

• Гадаад хэргийн сайд /гэргий, нөхөр/

гадаадад айлчлал хийхэд Гадаад хэргийн

яамны холбогдох нэгжийн удирдлага 2

хүртэлх хүн, холбогдох нэгжийн ажилтан 2

хүртэлх хүн, хэлмэрч зэрэг 6 хүртэлх хүн дагалдан явж болно.

• Гадаад хэргийн сайдыг айлчлахад Төрийн

нарийн бичгийн дарга, Төрийн дипломат

ѐслолын газрын дарга үдэж, угтана.


38. Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Парламентын дарга, Ерөнхий

сайдын айлчлал

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдын Монгол Улсад хийх айлчлалыг төрийн, албан ѐсны, ажлын, хувийн гэж, Парламентын даргын айлчлалыг албан ѐсны гэж ангилна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдын урилгаар хоѐрталын харилцааны асуудлаар хэлэлцээ хийх, баримт бичигтгарын үсэг зурах зорилгоор гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхийсайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ын хийж байгаа айлчлалыг төрийнболон албан ѐсны айлчлалд, Улсын Их Хурлын даргын урилгаархийж байгаа гадаад улсын Парламентын даргын айлчлалыгалбан ѐсны айлчлалд хамааруулна.

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатанхаан/ хоѐр орны харилцаа, бүс нутгийн хийгээд олон улсынхарилцааны асуудлаар зөвлөлдөх, санал солилцох, олон талынбаримт бичигт гарын үсэг зурах, хурал зөвлөлгөөн, урлаг, соѐл,спортын арга хэмжээ, түүхт ой, тэмдэглэлт үйл явдалд оролцох,эмгэнэл илэрхийлэх болон дамжин өнгөрөхдөө тус улсад хийжбуй айлчлалыг ажлын айлчлал гэж үзнэ.


• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Парламентын дарга,Ерөнхий сайдын Монгол Улсад хийх айлчлалын нэр,хөтөлбөрийг Гадаад хэргийн яам дипломат шугамаархэлэлцэж тохирно.

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан,Хатан хаан/ Монгол Улсад хийх хувийн айлчлалынүеэр угтах, үдэх болон тусгайлсан ѐслолын аргахэмжээ зохиохгүй бөгөөд тэдгээрийг ЕрөнхийлөгчийнТамгын газар, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрындарга угтаж, үднэ.

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Парламентын дарга, Ерөнхий сайдын айлчлалын үеэр манай тал зардлыг нь хариуцах төлөөлөгчдийн тоог харилцан адил байх зарчмын дагуу зохицуулна.


39. Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдын төрийн айлчлал

• Төрийн айлчлалын угтах ѐслолын ажиллагаа Буудлаас эхлэх бөгөөд энэ үед дараахь арга хэмжээг авна:

• Буудалд байрлуулсан тугны ишний зүүн гар талынхад Монгол Улсын, баруун гарталынхад тухайн улсын Төрийн буюу тухайн Төрийн тэргүүний далбаа /цаашид“Төрийн далбаа” гэх/-г мандуулж, Буудлын шатанд гудаслаг улаан хивсдэвсэнэ;

• Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ын зорчих зам /Чингисийнөргөн чөлөөнд Энх тайвны хаалганаас Төв шуудан хүртэл, Энх тайвны өргөнчөлөөнд Монгол Улсын Боловсролын их сургуулиас Энх тайван найрамдлынтөлөө Монголын Холбоо хүртэл, галт тэргээр ирэх тохиолдолд Буудлаас Энхтайвны өргөн чөлөө, Олимпийн өргөн чөлөөнд Гадаад хэргийн яамнаас төмөрзамын гарц хүртэл/-ын хоѐр хажуугийн баганад хоѐр улсын Төрийн далбаагмандуулна;

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыг МонголУлсын Гадаад хэргийн сайд /гэргий, нөхөр/, тухайн улсад суугаа Монгол УлсынЭлчин сайд /гэргий, нөхөр/, Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга нар угтана.Угтсан хүмүүс түүнийг буудаллах Харш, эсхүл зочид буудалд хүргэж ирнэ.


• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыгД.Сүхбаатарын талбайд угтахад дараахь ѐслолын арга хэмжээ болно:

• Сүхбаатарын талбайн төв хэсэг дэх тугны баганын зүүн талынхадтухайн улсын Төрийн далбаа, баруун талынхад Монгол Улсын Төрийндалбааг тус тус мандуулна. Төрийн далбаануудын баруун талд Үлээвэрнайрал хөгжим байрлаж, Гадаад улсын Ерөнхийлөгчийн төрийнайлчлалын үед Хүндэт харуулын тус бүр 24 цэрэг бүхий 3 салаа/Ерөнхий сайдын төрийн айлчлалын үед 2 салаа/, хоѐр эгнээгээр зүүнтийш харж жагсана. Цагаан тугийг залсан байна;

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыгугтах Монголын талын албаны хүмүүс Хүндэт харуулын зүүн талдурагш харан баруун талаас төрийн ѐслолын ахлалын дарааллаарзогсоно;

• Мандуулсан далбаануудын зүүн талд хоѐр улсын Ерөнхийлөгч,Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-д зориулж 3 х 2 м хэмжээтэйтавцан тусгайлан зассан байна. Уг тавцан зүүн, баруун талдаа нээлттэйбайх бөгөөд бусад шонг хооронд нь улаан туузаар холбосон байна.Шонгийн өндөр нь 70 см байна;


• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд гадаад улсын Ерөнхийлөгч,Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-тай анх уулзаж гар барих газархивс дэвссэн байна. Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэнхаан, Хатан хаан/-ын хөлөглөн ирэх автомашинаас энэ хивс хүртэл,тэндээс ѐслол үйлдэх бүх замын дагуу улаан өнгөтэй гудаслаг хивсүргэлжлүүлэн дэвсэнэ;

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/ -ыгзочид буудлаас нь Гадаад хэргийн сайд /гэргий, нөхөр/, Төрийндипломат ѐслолын газрын дарга залж ирнэ. Гадаад улсынЕрөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ын хөлөглөсөнмашин Сүхбаатарын талбай руу орж ирэхэд Үлээвэр найрал хөгжим“Угтах марш” эгшиглүүлнэ.

• Зочны машин тогтоосон газарт ирж зогсоход Төрийн ордныхамгаалалтын албаны хоѐр офицер гадаад улсын Ерөнхийлөгч,Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/, түүний гэргий /нөхөр/-н талынхаалгыг нээн өгч ѐсолно. Тэднийг угтахаар ирсэн Монгол УлсынЕрөнхийлөгч, Ерөнхий сайдын зүг явахад Монгол Улсын Ерөнхийлөгч,Ерөнхий сайд /гэргий, нөхөр/ мөн тэдний зүг алхаж хивсний голд уулзангар барьж мэндэлнэ. Энэ үед монгол үндэсний хувцастай эрэгтэй,эмэгтэй хоѐр хүүхэд амьд цэцгийн баглаа барина;


• Цэцгийн баглаа барьсны дараа Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий

сайд гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан

хаан/-ыг баруун гар талдаа дагуулан, тусгайлан зассан тавцанд очиж

зогсоход Харуулын дарга угтан ирж “Монгол Улсад төрийн айлчлал

хийж байгаа ... улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан

хаан/ Эрхэмсэг ноѐн /хатагтай/... Таныг хүндэтгэн Хүндэт харуул

жагссан. Харуулын дарга ...” гэж цэргийн цол, нэрээ хэлж айлтгал

өргөнө.

• Хүндэт харуулын дарга байрандаа баруун гар тийш эргэж Монгол

Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд болон гадаад улсын Ерөнхийлөгч,

Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/ өөд хараа шилжүүлэн зогсоход

эхлээд тухайн улсын дараа нь Монгол Улсын Төрийн дууллыг тус тус

эгшиглүүлнэ;

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдын гэргий /нөхөр/, гадаад

улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ын гэргий

/нөхөр/-г баруун гартаа авч, тавцангийн зүүн талаас хоѐр метр орчим

зайд зогсох бөгөөд тэдний ард Гадаад хэргийн сайд гэргий /нөхөр/-н

хамт зогссон байна;


• Төрийн дуулал эгшиглэж дуусахад Монгол Улсын Ерөнхийлөгч,Ерөнхий сайд, гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэнхаан, Хатан хаан/-ын хамт тавцангаас бууж, Хүндэт харуулын зүгявна.

• Хүндэт харуулын дарга гурван алхмын зайд дагалдан явна.Хоѐр орны төр, засгийн тэргүүн Хүндэт харуулын жагсаалынэхэнд залсан Цагаан туганд толгой мэхийн хүндэтгэлилэрхийлнэ. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд гадаадулсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыгэндээс эхлэн зүүн гар талдаа дагуулан, цааш явж жагсаалындунд хэсэгт очоод Хүндэт харуул руу харж түр зогсоно. Гадаадулсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/Хүндэт харуултай “Дайчид аа, сайн байцгаана уу” гэж мэндэлнэ.Хүндэт харуул “Амрыг эрье” гэж хариу мэндэлнэ;


• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд, гадаад улсынЕрөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/ нар Хүндэтхаруулын өмнүүр явж өнгөрөөд монголын талын албаныхүмүүсийн зүг эргэн явна. Хүндэт харуулын дарга дороо эргэжхаруулын тийш алхана. Энэ үед Монгол Улсын Ерөнхийлөгч,Ерөнхий сайдын гэргий /нөхөр/, гадаад улсын Ерөнхийлөгч,Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ын гэргий /нөхөр/, тэднийгугтсан Гадаад хэргийн сайд /гэргий, нөхөр/ араас нь дагалданявж, угтагсадтай мэндэлнэ. Төрийн дипломат ѐслолын газрындарга монголын талын албаны хүмүүсийг гадаад улсынЕрөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-дтанилцуулна;

• Монголын талын албаны хүмүүсийн дараа гадаад улсынЕрөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыг дагалданяваа төлөөлөгчид Сүхбаатарын хөшөөний зүг харан баруунталаас төрийн ѐслолын ахлалаар эгнэн зогсоно. Нөгөө талынѐслолын Албаны дарга өөрийн талын төлөөлөгчдийг МонголУлсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайдад танилцуулна;


• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатанхаан/-ыг дагалдан яваа төлөөлөгчдийн дараа тухайн улсаас тусулсад суугаа Дипломат төлөөлөгчийн газрын гишүүд зогсоно.Тэднийг тухайн Дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүнтанилцуулна. Үүгээр угтах ѐслолын ажиллагаа өндөрлөнө;

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатанхаан/-ыг Төрийн ордонд ирэх, явахад нь хаалга хүртэл гудаслагулаан хивс, мөн хаалганы баруун гар талын баганад тухайнорны, зүүн гар талын баганад Монгол Улсын Төрийн далбаагмандуулна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд Төрийн ѐслолхүндэтгэлийн өргөөнд гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд/Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыг хүлээн авч, уулзалт хийх үед дараахьѐслолыг хийнэ:


• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд гадаадулсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатанхаан/-ыг Төрийн ѐслол хүндэтгэлийн өргөөний баруунталд угтан мэндчилж, баруун хойморын суудалдурина.

• Ёслолын уулзалтад оролцох монголын талын албаныхүмүүс өргөөний зүүн талаар, гадаад улсынЕрөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыг дагалдан яваа хүмүүс баруун талаар зассансуудлуудад сууна. Ёслолын уулзалтад оролцогсдыгцай, цагаан идээ, төрөл бүрийн ундаагаар зочилно.

• Ёслолын уулзалтыг албан ѐсны хэлмэрчорчуулж, тэмдэглэл үйлдэнэ;

• Ёслолын уулзалтад оролцогсод Монгол УлсынЕрөнхийлөгч, Ерөнхий сайд гадаад улсынЕрөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыг дагалдан өргөөний хоймороор нар зөв тойрчгарна.


• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан

хаан/ Монгол Улсад төрийн айлчлал хийх хугацаанд Засгийн газрын

гишүүн, тухайн улсад суугаа Монгол Улсын элчин сайд /гэргий, нөхөр/,

Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга байнга дагалдана.

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыг

үдэхэд дараахь ѐслол үйлдэнэ:

• Монгол Улсад төрийн айлчлал хийж буй гадаад улсын Ерөнхийлөгч,

Ерөнхий сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ыг Буудал руу хөдлөхөөс өмнө

Гадаад хэргийн сайд /гэргий, нөхөр/ зочид буудалд үдэх уулзалт хийнэ;


Гадаад хэргийн сайд /гэргий, нөхөр/ Буудалд дагалдан очиж, цэцгийн

баглаа гардуулан үднэ;

• Буудалд хоѐр улсын Төрийн далбааг мандуулж, Буудлын талбайд

гудаслаг улаан хивс дэвсэнэ;


үдэж мордуулахад угтсан хүмүүс байлцана.


40. Гадаад улсын Төрийн тэргүүний албан ѐсны болон ажлын

айлчлал

• Гадаад орны Төрийн тэргүүний албан ѐсны айлчлалын үеэр Сүхбаатарын талбайд угтах ѐслол үйлдэхгүй. Ёслолын бусад үйл ажиллагаа нь төрийн айлчлалынхтай адил байна.

• Гадаад улсын Төрийн тэргүүний ажлынайлчлалын үеэр гудамжинд Төрийндалбаа өлгөхгүй, Сүхбаатарын талбайдугтах ѐслол үйлдэхгүй. Ёслолын бусадүйл ажиллагаа нь албан ѐсныайлчлалынхтай адил байна.


41. Гадаад улсын Парламентын даргын албан ёсны

айлчлал

• Гадаад улсын Парламентын дарга /гэргий, нөхөр/ Монгол Улсад албанѐсны айлчлалаар ирэх, буцахад Буудалд Монгол Улс болон тухайнулсын Төрийн далбааг мандуулж, Буудлын талбайд гудаслаг улаанхивс дэвсэнэ. Тэднийг Улсын Их Хурлын дэд дарга /гэргий, нөхөр/, Улсын Их Хурлын Тамгын газрын ерөнхий нарийн бичгийн дарга, Тамгын газрын гадаад харилцааны хэлтсийн дарга, ажилтнууд, Төрийндипломат ѐслолын газрын ажилтан угтаж, үднэ. Зочдод цэцгийн баглаабарина.

• Монгол Улсад албан ѐсны айлчлалаар ирсэн Парламентын дарга/гэргий, нөхөр/-ыг Буудал руу хөдлөхөөс өмнө Улсын Их Хурлын дэддарга /гэргий, нөхөр/ зочид буудалд үдэх уулзалт хийнэ.

• Парламентын даргыг угтсан хүмүүс Буудлаас үдэж, цэцгийн баглаагардуулна.

• Гадаад улсын Парламентын дарга албан ѐсны айлчлал хийх хугацаандУлсын Их Хурлын Тамгын газрын ерөнхий нарийн бичгийн дарга, эсхүлорлогч дарга, Гадаад харилцааны хэлтсийн дарга, ажилтан, Төрийндипломат ѐслолын газрын ажилтан дагалдана.


42. Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүний

албан ѐсны айлчлал

• Монгол Улсад албан ѐсны айлчлал хийх гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүнийг угтахдаа энэхүү журмын 39 дүгээр зүйлд заасныг жишиг болгоно.

• Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүнийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчболон Улсын Их Хурлын даргад бараалхуулж болно.

• Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүнд Монгол Улсын Засгийн газрынгишүүн бараалхаж болно.

• Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүн /гэргий, нөхөр/-ийг айлчлахадтухайн улсад суугаа Монгол Улсын элчин сайд /гэргий, нөхөр/, Төрийндипломат ѐслолын газрын дарга байнга дагалдана.

• Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүн /гэргий, нөхөр/ Буудал руухөдлөхөөс өмнө Монгол Улсын Гадаад хэргийн сайд /гэргий, нөхөр/зочид буудалд очин үдэх уулзалт хийнэ.

• Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүн /гэргий, нөхөр/-ийг угтсан хүмүүсБуудлаас үдэж, цэцгийн баглаа гардуулна.


43. Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүний

ажлын айлчлал

• Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүн ажлын айлчлалаар ирэхэд

Буудалд Монгол Улс, тухайн улсын Төрийн далбааг мандуулж,

Буудлын талбайд гудаслаг улаан хивс дэвсэнэ.

• Албан ѐсны яриа хэлэлцээнд монголын талыг тэргүүлж оролцох

Засгийн газрын гишүүн гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүнийгБуудалд угтаж, үднэ.

• Гадаад улсын Засгийн газрын тэргүүнтэй уулзалт, хэлэлцээ хийх,

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын даргадбараалхуулах, баримт бичигт үсэг зурах, түүнд зоог барихад энэ

журмын 44.2.3-т заасан ѐслолыг жишиг болгон баримтална.


44. Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Парламентын дарга, Ерөнхий

сайд /Эзэн хаан, Хатан хаан/-ын айлчлалтай холбогдсон

нийтлэг зүйл

• Гадаад улсын Төр, засгийн тэргүүний төрийн айлчлал, албан ѐсны айлчлал, Засгийн газрын тэргүүний албан ѐсны айлчлалын үеэр тэдгээрийн хөлөглөн яваа унаанд хоѐр улсын Төрийн далбааг мандуулна.

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Парламентын дарга, Ерөнхий сайд /Эзэнхаан, Хатан хаан/-ын айлчлал Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын ИхХурлын дарга, Ерөнхий сайд албан ѐсны хэлэлцээ, уулзалт хийж, зоогбарина.

• Хэлэлцээ хийх, баримт бичигт гарын үсэг зурах, зоог барихад хоѐрулсын Төрийн далбааг мандуулна.

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Парламентын дарга, Ерөнхий сайд /Эзэнхаан, Хатан хаан/-тай хийх хэлэлцээ, уулзалт, зоогийн үеэр албан ѐсныхэлмэрч, тэмдэглэл хөтлөх ажилтан байна.

• Гадаад улсын Ерөнхийлөгч, Парламентын дарга, Ерөнхий сайд /Эзэнхаан, Хатан хаан/-ын айлчлалын үеэр гэргий /нөхөр/-д нь зориулантусгай хөтөлбөр гаргана.


• Гадаад хэргийн сайдын айлчлалын үеэр Гадаад хэргийн яамны

байрны гол хаалганы баруун, зүүн талд хоѐр улсын Төрийн

далбааг мандуулна.

• Гадаад хэргийн сайдыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их

Хурлын дарга, Ерөнхий сайдад бараалхуулж болно.

• Гадаад хэргийн сайд гадаад улсын Гадаад хэргийн сайд,түүний гэргий /нөхөр/-т үндэсний дурсгалын зүйл өгч болно.

• Гадаад хэргийн сайд /гэргий, нөхөр/ Буудал руу хөдлөхөөс өмнө

Төрийн нарийн бичгийн дарга /гэргий, нөхрийн хамт/ үдэлтийн

уулзалт хийнэ.

• Гадаад хэргийн сайдыг угтсан хүмүүс Буудлаас үдэж, цэцгийн

баглаа барина.


46. Нэгдсэн үндэстний байгууллага, түүний

төрөлжсөн байгууллагын тэргүүний айлчлал

• НҮБ-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга /гэргий, нөхөр/-ын айлчлалыг хэрэгжүүлэхдээ энэхүү журмын 45 дугаар зүйлийг жишиг болгоно.

• НҮБ-ын төрөлжсөн бусад байгууллагуудын тэргүүний айлчлалыг тухайн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүний түвшинд зохион байгуулах бөгөөд Төрийн дипломат ѐслолын газар эрхлэн хэрэгжүүлнэ.



47. Гадаад улсын Хунтайж, Гүнж нарын айлчлал

• Гадаад улсын төрийн тэргүүний Угсаа залгамжлах Хунтайж, Гүнж айлчлахад энэхүү журмын 39.1.1, 39.3.1, 39.3.2 дахь заалтуудыг мөрдөнө.

• Угсаа залгамжлах Хунтайж, Гүнжийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга, Төрийн дипломат ѐслолын газрын дарга нар угтаж үдэн, байнга дагалдана.

• Гадаад улсын Хунтайж, Гүнжийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Гадаадбодлогын зөвлөх, Төрийн дипломат ѐслолын газрын ажилтан угтажүдэн, байнга дагалдана.

• Хунтайж, Гүнжийг айлчлуулах бусад ѐслол нь энэхүү журмын 47.1-дзаасантай адил байна.

• Энэхүү зүйлийн 47.2, 47.3-т заасан албан тушаалтнууд тухайн зочноо

Буудал руу хөдлөхөөс өмнө зочид буудалд нь очиж, уулзалт хийнэ.


48. Холбооны улсын бүрэлдэхүүнд багтдаг Бүгд

Найрамдах Улсын Ерөнхийлөгч, Парламентын дарга,

Ерөнхий сайдын айлчлал

• Холбооны улсын бүрэлдэхүүнд багтдаг Бүгд Найрамдах Улсын /БНУ/ төр, засаг,

парламентын тэргүүн болон тэдгээртэй адилтгах албан тушаалтан Монгол

Улсад айлчлахад Гадаад хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга,

Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар болон Улсын Их Хурлын Тамгын газрын ерөнхий

нарийн бичгийн даргын орлогч, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дэд дарга

тус тусын чиглэлээр Төрийн дипломат ѐслолын газрын ажилтны хамт угтаж,

үднэ. Тэднийг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий

сайдад тус тус бараалхуулж болно.

• Монгол Улсын Засгийн газрын гишүүн Бүгд Найрамдах Улсын Ерөнхийлөгч,

Ерөнхий сайдад, Улсын Их Хурал дахь тухайн Холбооны улсыг хамаарах

Парламентын бүлгийн гишүүн Парламентын даргад тус тус зоог барьж болно.

• Хэлэлцээ, зоогийн танхимд Монгол Улс, тухайн Холбооны улс болон Бүгд

Найрамдах Улсын Төрийн далбааг мандуулж болно. Харин Монгол Улс, тухайн

Бүгд Найрамдах Улсын Төрийн далбааг зэрэгцүүлэн хэрэглэж үл болно.


49. Гадаадын зочид, төлөөлөгчидтэй уулзах

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайд болон Улсын Их Хурал, Засгийн газрын гишүүд, Үндсэн хуулийн цэцийн дарга, Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч, Улсын ерөнхий прокурорыг гадаадын албан ѐсны зочин, төлөөлөгчидтэй уулзуулах асуудлыг Төрийн дипломат ѐслолын газар тухайн төлөөлөгчдийн зэрэг зиндааг харгалзан шийдвэрлэж байна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайд тусулсад суугаа гадаадын Дипломат төлөөлөгчийн газрын тэргүүн,гишүүдтэй харилцах асуудлыг Төрийн дипломат ѐслолын газар эрхлэнгүйцэтгэнэ.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайдболон Улсын Их Хурал, Засгийн газрын гишүүд, Үндсэн хуулийн цэцийндарга, Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч, Улсын ерөнхий прокурорыггадаадын дээд, өндөр хэмжээний төлөөлөгчид болон Дипломат

төлөөлөгчдийн газрын тэргүүн нартай уулзахад байх хүмүүс болонхэлмэрч, тэмдэглэл хөтлөх буюу хэвлэл мэдээллийн албаныажилтнуудыг Төрийн дипломат ѐслолын газар зохицуулах бөгөөдТөрийн ѐслолын албатай зөвшилцөнө.



сайд болон Улсын Их Хурал, Засгийн газрын гишүүд, Үндсэн

хуулийн цэцийн дарга, Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч,

Улсын ерөнхий прокурортой гадаадын үйлдвэр, худалдаа, нам

болон төрийн бус байгууллагуудын шугамаар ирсэн зочин,

төлөөлөгчдийг уулзуулах асуудлыг Төрийн ѐслолын алба,

Төрийн дипломат ѐслолын газраар дамжуулан шийдвэрлэнэ.

• Тухайн зочин, төлөөлөгчдийг урьж ирүүлсэн байгууллага,

хүмүүс, зочид, төлөөлөгчдийн ирсэн зорилго, тэдгээрийн

талаархи товч танилцуулга, Монгол Улсад хүлээн авах

байгууллага болон хүмүүсийн талаар 7 хоногийн өмнө бичгээр

Төрийн дипломат ѐслолын газарт мэдэгдсэн байна.


• Төрийн дипломат ѐслолын газар нь зочин, төлөөлөгчдийгуулзуулах эсэх, ямар зэрэг зиндааны албан тушаалтантайуулзуулах асуудлыг тус тус шийдвэрлэнэ.

• Төрийн ѐслолын алба Төрийн ордонд болох уулзалтынцаг, байр, үйлчилгээг зохицуулан холбогдох албададмэдээлэх, зочдыг угтах, үдэх ажлыг эрхлэн гүйцэтгэнэ.

• Төрийн ѐслолын алба, Төрийн дипломат ѐслолын газарнь төрийн ѐслолын үйл ажиллагаа, Монгол УлсынЕрөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайдынуулзалт, гадаадад хийх айлчлал, гадаадын дээдхэмжээний төлөөлөгчдийн айлчлалыг гэрэл зургаарбаримтжуулж жил бүр Үндэсний төв архивт шилжүүлнэ.



сайд гадаадын төр, засгийн өндөр албаны хүмүүстэй утсаар

ярихад Гадаад хэргийн яамны холбогдох газрын ажилтан

тэмдэглэл хөтөлж, тэмдэглэлийн хувийг хүргүүлнэ.


сайд гадаадын зочин, төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзахад

оролцох хүмүүсийн тоог Төрийн ѐслолын алба, Төрийн

дипломат ѐслолын газар зөвшилцөн тогтооно.


сайдаас ярилцлага авах асуудлыг тэдгээрийн хэвлэл

мэдээллийн албад, Гадаад хэргийн яамны хэвлэл мэдээллийн

хэлтэс хариуцан зохицуулна.


50. Төрийн ѐслолын үйл ажиллагааг хэвлэл

мэдээллийн хэрэгслээр мэдээлэх

• Энэ журамд заасан дипломат ѐслолын аливаа арга хэмжээг нийтэдмэдээлэх, түүнд гадаад, дотоодын хэвлэл мэдээллийн ажилтнуудыгхэрхэн хамруулахыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн болон Улсын ИхХурлын Тамгын газар, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газартай Гадаадхэргийн яам зөвшилдөн зохион байгуулна.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Ерөнхий сайд,Гадаад хэргийн сайд гадаадад айлчлал хийх тухай товч мэдээг угайлчлал эхлэхээс 7-оос доошгүй хоногийн өмнө хэвлэлд нийтэлж,айлчлахаар мордсон, айлчлалын явц, эргэж ирсэн талаар тухай бүрмэдээлнэ. Айлчлал хийхэд хэвлэл мэдээллийн болон баримтат киноныхэсэг дагалдаж болно.

• Манай улсад гадаад улсын төр, засгийн тэргүүн айлчлал хийх тухаймэдээг айлчлал эхлэхээс 10-аас доошгүй хоногийн өмнө, түүнчлэнтэдний гэрэл зураг, намтрыг айлчлал эхлэхээс 1 хоногийн өмнө буюуайлчлал эхлэх өдөр нийтэлнэ.

• Айлчлалын хөтөлбөрт заасан арга хэмжээний үеэр хэвлэлийн хэсэгдагалдан сурвалжилж, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр тухай бүрмэдээлж байна.


• Гадаад, дотоодын хэвлэл мэдээллийн хэсэг, гэрэлзурагчид, киноны болон телевизийн зураглаачдыгхэлэлцээ, хүндэтгэлийн зоог зэрэг зарим аргахэмжээний эхэнд 3 минутаас илүүгүй хугацаандбагтаан сурвалжлага хийлгэж болно.

• Монгол Улсад айлчлалаар хүрэлцэн ирэх гадаадулсын төр, засгийн тэргүүнийг дагалдан яваахэвлэлийн хэсгийн үйл ажиллагааг Гадаад хэргийняам эрхлэн зохион байгуулна.

• Гадаад улсаас тус улсад суух анхны Элчин сайдтомилогдон ирэхэд баримтат кино зураг авч Гадаадхэргийн төв архивт хадгална.


51. Бусад зүйл

• Монгол Улсын төрийн болон төрийн бус байгууллага, иргэн, төрийн

ѐслолын журамтай холбогдуулан хүлээсэн үүргээ ѐсчлон биелүүлж, энэ

талаар Төрийн ѐслолын алба, Төрийн дипломат ѐслолын газартай

хамтарч ажиллах үүрэгтэй.

• Гадаад хэргийн яам энэ журамд заасан дипломат ѐслолын үйл

ажиллагааг тухайн цаг үеийн онцлог, гадаад улс, олон улсын

байгууллагын ѐслолын журам, олон улсын харилцааны тухайн үеийн

практикт нийцүүлж зохих шийдвэр гаргуулан өөрчлөн уян хатан

хэрэглэж болно.

• Энэ журамд заагдаагүй айлчлал, бусад арга хэмжээг уг журмын жишиж

болох төрөл зүйлтэй адилтган зохицуулна.


• Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, УИХ-ын дарга, Ерөнхийсайд, ГХ-ийн сайд, гадаад улсын төр, засгийнтэргүүний болон Гадаад хэргийн сайдын айлчлал,Монгол Улсын болон гадаад улсын Элчин сайд нарЖуух барих, энэхүү журмын 34-36 дугаар зүйлддурдсан айлчлал, түүнчлэн 49 дүгээр зүйлд дурдсанзарим чухал уулзалтын гэрэл зургийг ГХЯ-ны Хэвлэлмэдээллийн хэлтэс Гадаад хэргийн төв архивт, УИХ-ын анхдугаар чуулганы хуралдаан, Монгол УлсынЕрөнхийлөгч, УИХ-ын гишүүд тангараг өргөх,түүнчлэн үндэсний ѐслолын бусад чухал үйлявдлуудын гэрэл зургийг холбогдох хэвлэлмэдээллийн албад Үндэсний төв архивт тус тусшилжүүлнэ.


Семинарын сэдэв:

• Төрийн бэлгэ тэмдгийн тухай хууль• "Төрийн тугийг хүндэтгэн залах журам батлах

тухай" Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 1994 оны6-р сарын 30-ны өдрийн 67 дугаар зарлиг

• Тангараг өргөх ёслолыг “Журам батлах тухай”Улсын Их Хурлын 1993 оны 6 дугаар сарын 8-ны өдрийн 40 дүгээр тогтоол

• “Уул овооны тэнгэрийг тайх төрийн тахилгынёслолыг үйлдэх тухай” Монгол УлсынЕрөнхийлөгчийн 2004 оны 4 дүгээр сарын 23-ны өдрийн 57 дугаар зарлиг


Documents

Lecture 8 Turiin Yosloliin Juram