Upload
paulo-silas
View
234
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
1/65
Julio Baghy
La vagabondo kantas...
(SIMPLAJ VERSOJ)
Dua eldono kompletigita
Budapest, 01.V. 1937.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
2/65
Se sunon havas lia vojâ
kaj sorto lin favoras,
la vagabondo pro la Äojâ
per kanto oratoras.
Se ombron havas la kupolâ
de lia firmamento,
li kantas, kant as por konsolâ
kun korkaresa sento.
Se vergas lin da di- sinjorâ
kaj vivkolero mu Ä as,
kun siaj vundo kaj dolorâ
al kantoj li rifu Ä as.
Egale estas la motivâ
se Ä ardenisto plantas...
dum krucportado en la vivâ...
la vagabondo kantas...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
3/65
1
MI estas gaja papilio.
Ne kredu min en ama vortâ. De rozâ mi flirtas al lilio
Kaj sur verbenâ min trafos mortâ.
Mielon havas Äiu folro. Mi vivas per la kismielâ Kaj post satiÄo sen memoro Mi flugos fine al Äielâ.
Se la anÄeloj min forpuĆos Pro mia vivo sur la terâ, Demonajn lipojn do mi tuĆos En fundÂŽ profonda de lÂŽinferâ.
2
VOLGO muÄas same kiel la Danubâ... Sur Äielo Äie estas bluâ kaj nubâ, Sed nenie estas en la granda mondâ Hejmo familia por la vagabondâ.
Li nur migras, migras sur sencela vojâ; Ravas lin birdkanto, pelas junda bojâ, Sed li kantas, ridas dum la longa drivâ Pri la tuta mondo, pri la tuta vivâ.
3
HO, ruÄa rozo, bela floro.Mi amas vin kun pura koro.Al vi la sentoj, pensoj iras
Kaj mia koro vin deziras.Ho, ruÄa rozo, bela floro,Vin amas... amas mia koro.
Per dolÄa lingvo de lÂŽsilentoAl mi parolas vi en sento:
âNe estas tiu malfeliÄa,kiu en sentoj estas riÄa.â Parolas vi al mi sen buĆo, Sen vortoj, sed kun kora tuĆo.
La senton kredu! Nur Äi gravas.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
4/65
Äi forton kaj kuraÄon havas. La amo pura, sune helaLa mondon faras bona, bela.
Vin amas... amas mia koro,Ho, ruÄa rozo, bela floro.
4
EN palaco kaj en budo
Amo estas nur â Ćakludo; Post mispaĆoj, aventuroj Malaperas la â figuroj.
5
DIRIS mi: vi min ne vokuPer petolÂŽrigarda;
Petis mi, ke vi ne mokuPri la koro arda.
Jen, nun kiel papilio,Flugetanta kun pasio
Äe la fajroflamo,Kissoife vin ser ÄantePri pereo ne pensanteMortos mi pro amo.
6
EN aĆtuno sur la kampo Velkas Äiu floro,Sed printempe ree pompas
Äiu kun odoro. Nur la florâ de mia koro Ne plu pompos por mi:Oni metis Ćin en tombonPor eterne dormi.
Kial dio do permesisĆin renkonti, ami,Se Li Ćin al stelojIlin pliornami?
Steloj ja brilegas denseÄe la pala luno,Sed de kiam Ćin Li prenis,Vivas mi sen lumo.
7
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
5/65
SUR falinta foliaro korvoj migras...la someraj revoj velkas... Nuboj nigras.
Mia amo â vagaboda papilio â Jam forkisis sian vivon sur petaloj de lilio.
Florpetaloj falas, falas sen espero...
Velke mortas eÄ memoro pri lâ somero Ve! Dolore, ke sunkovraj nuboj nigras
Kaj sur seka foliaro en nebulo lorvoj migras.
8(al tri estonaj lernintinoj)
TRI Gracioj karaj, Tri Gracioj Äarmaj,En la norda lando tri sunetoj varmaj,Kies ridâ petola min inspiris, ravis Kaj en kies rondo mi nur Äojon havis, Estu salutataj de poeta koro,
Danka kaj felilÄa pro la rememoro.
En fumringoj dancaj de la cigaredojJen skiziÄas siluetâ de tri kapetoj. El tri okulparoj kora puro brilas,El pasintaj horoj ora rido trilas
Kaj babilas al mi tra lâ solecâ, silento Tri buĆetoj viglaj pri lâ amika sento.
K ribre falas la nebulo de lâ forgeso... Al migranta homâ ne decas jurpromeso. Porde nun kaj morgaĆ sude li sin trovos. Tri vizaÄoj cent memori Äu li povos?Eble, sed dolore, Äar en horoj larmaj Vi forgesis lin jam, Tri Gracioj Äarmaj.
âÄu ne honte tiel danki? â vi riproÄas. Nur sentakta korâ al Äojâ malÄojon kroÄas.â Min pardonu! Por momento kaj sen voloMi forgesis, ke ne estas mi en solo,
Äar vizitis min â ho dankon! â koroj varmaj:Ridetantaj, karaj Tri Gracioj Äarmaj.
9
MIA kara, mi memoras kelkahoreKiel nia amo kreskis, pompis flore.
VesperiÄo... sonorilo...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
6/65
En okuloj arda brilo...
Mia voÄo tremis pia:âVin mi amas! Estu mia!â
Kara, vi nenion diris nur ridetis,
Vian manon en la mian milde metis.Koron donis via tuĆo,Larmojn kisis mia buĆoKaj mi Ä”ure flustris tiam:âMi forgesos vin â neniam.â
Ni disiris... La juneco jam forflugis.Sur la frunto cent Äagrenoj sulkojn plugis.
Tamen, kara, kelkahoreMi memoras pri vi plore...
Vi plendadas tra lâ silento: âAmo estas nur turmento.â
10VIA Äarmo, knabineto,Verso estas sen poeto;Äar mi tion vere sentas,Mia kanto eksilentas.
11
EN la rigardo flirtas mirâ, Sur lipoj tremas tiklo kisa...
Äu por feliÄâ, Äu pro sopirâ Ridetis rave Mona Lisa?
Pri la rideto de lâ Äielâ VekiÄas en mi penso misa: Nu, Äar Ći estis nur modelâ, Por monâ ridetis Mona Lisa.
12
FLUGOS for la revo...
Kiel mara mevoMigros for mi el la lando;Vokas min â devo.Mi ne ploros,Mi ne ploros,
Nur la koro doloros,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
7/65
Äar vi, mia kara,Por alia floros.
Flugos jar â post jaro...Kiel Ćipâ sur maro
Mi pereos inter rifoj,Glutos min ondaro.
Vi ne ploru,Ho, ne ploru,
EÄ la kor â ne doloru, Nur per eta preÄoPri mi ekmemoru!
13
MI kisis cent knabinojnKaj cent knabinoj min.
Mi rabis cent animojn;Prirabis ili min.
La rido, kisoj, ardo,La perdo kaj la gajnâ Nur estis ama artoKaj dolÄe trompa Ćajnâ.
14KNABINA KORâ, HodiaĆ Mi migros for.
AdiaĆ! Forgesi min promesu,
Alian vi karesu,HodiaĆ... AdiaĆ! La kora flamâ HodiaĆ Forflagru jam
AdiaĆ! Kaj Ä”etu vin al tuĆoDe kissoiga buĆoHodiaĆ... AdiaĆ!
Ho, kara, vi,
HodiaĆ DisiÄos ni.AdiaĆ!
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
8/65
Äagrenon mi ne havos, Min nova Äarmo ravosAdiaĆ!
15
SE en amâ estas vulpo, Äi ne estas mia kulpo;se Ći volas superruzi,mi do devas â saÄon uzi.
SaÄo povas fari multe,Tamen saÄe ami â stulte;Mi do lasas min amuzi,
Per mensogoj superruzi.
16
PROVIZIS min la bona Diâ Per gaja korâ kaj fantaziâ. Per fantaziâ mi korojn spronas: La koron mi al centoj donas.
Kaj post foriro de la Terâ Verdiktos Dio kun severâ: âEdenon erdis vi pro revoj, pro dolÄaj pomoj de cent Evo-j.â
17
INFANETO en lulilâ, Nun silentu;Äirpas grilâ Cirrr...cirrr...cirrr...
Miras luno kaj stelarâ La kantiston de lâ kamparâ; Cirrr...cirrr...cirrr...
AnÄeletoj mil kaj milSalte dancas je la trilâ; Cirrr...cirrr...cirrr...
Vin, hometo, gaja gr ilâ Lulas, lulas per la trilâ: Cirrr...cirrr...cirrr...
GardanÄelon sendos Diâ Vin gardar helpos mi...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
9/65
Cirrr...cirrr...cirrr...
18
LA vespera vento blovas;Mian kanton portas Äi.
Malproksime vin Äi trovasSur benketo sub tiliâ.
Ploran flustron de lâ tilioEn la korâ komprenas vi: âen la vivâ min tedas Äio, jam ripozi volas mi.â
19
LA estono kaj hungaroEstas frata paro.
Tion diras, eble prave Nia lingvistaro.
La fratecon ne la lingvoj,
Moro Äin sigelas;Mi asertas, la parencoj
Reciproke â Ćtelas.
En Ćtelarto la estonojHungaron superas,
Tion pruvu la domaÄoKiun mi suferas.
Mi, hungaro, Ćtelis kisojnSekvante la â moron,Sed la estoninoj ĆtelisDe Ćtelisto - koron.
20
HEJ, knabino bluokula, Nu, ne estu tro skrupula!
Äar promeso estas fasto,Vin forlasos via gasto.
Ne prokrastu la regalon,Versu vinon en pokalon
Kaj vi vidos la afabloTenos gasto Äe la â tablo.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
10/65
21EN Äarma rondâ knabina, Tre gaja kaj intima,Kun ironia tonâ
Provokis min proponâ: âSe estas vi poeto de kapo Äis piedo,versa Ä”ojn faru proobjektoj simplaj tri!
Fenestro, pordâ, kanapo; Jen temoj por la kapo.
Do, rompu, rompu Äin Per ritmo kaj per rimâ!â
Mi faris riverencon,
Konsentis rekompenconâPor la poemoj tri tri kisojn havu mi!
Fenestro, vi, okuloDe gaja revemulo,
Mi alte taksas vin;Tra vi mi vidas Ćin.
Vin, pordo, mi preferas;
Vi Ćiajn pensojn peras.Malfermo â la promesâ La fermo estas âjes!â
Mi Ćatas vin , kanapo,Sur via mola drapo
Ne batas sin anÄelâ Post falo el Äielâ.
La versoj plaÄi Ćajnis; La kisojn tri mi gajnis,Sed poste flustris Ći:âLa kisoj plaÄis pli...â
22
INTERESA estas la kutimo:Miajn buklojn erpas laknabino.
Äiun blankan haron, mi rimarkas,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
11/65
Por memoro petoleme Ći elsarkas,Se Ći sarkos tiel unu jaron,Mi ne havos plu eÄ unu haron
23
TAJLORINON amis mi;Longan ulnon havis Ći. Per fadeno al la sinâ Ći alkudri volis sin.
La fadenon Ćiris mi Kaj la ulnon prenis Ći. Äar Ći volis bati min, Mi do drasis per Äi Ćin.
24
SANKTULINON mi ne vidas
En virina homo,Vane tion predikadas
Papa MoĆtâ en Romo. Se nur sanktulinoj regus,
Estus morta frapo,Äar ekzistus nek vi, nek mi, Nek en Româ la papo.
Kapelon mi ne farasEl virina sino,
Nek sanktulâ mi volas esti Por Ćia pilgrimo.Al sanktulo Ći nur preÄasKun pio kaj miro,
Sed Ći donas kison, koronAl â pekema viro.
Kiso estas la plej dolÄaEn la tuta mondo.Scias tion ja egale
Pastro, vagabondo.Sciis tion, sed forgesisLia MoĆtâ, la Papo, Kiam brunajn buklojn havisLia sankta kapo.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
12/65
25
EN lumâ mortanta sur la mara bordo Mi staras lace kun fordorma vivâ,
Mi retromigras sur la montdeklivâ , VesperiÄas en la mondâ VesperiÄas, vagabondâ.
Nur sur la ondoj tremas lasta brilo,Simila al timema palpebrumâ La brilo dronos poste kun mallumâ.
VesperiÄas en la mondâ VesperiÄas, vagabondâ.
PerdiÄis vojo en la blinda nigro,La paĆoj stumble vane serÄas Äin. LaciÄis mi... SufiÄas jam la migro!La nokstripozo logas, vokas min.
Jam noktiÄas en la mondâ... Jam noktiÄas, vagabondâ.
26
FLOROJN vi deziris; florojn mi kolektis.
El cejanoj bluaj mi bukedon plektis.Äar en bluâ cejana vin mem mi admiris, Kun ridetâ de lâ kampo mi al vi ekiris.
Vanis la klopodo... Florojn vi jam havis.Multekostaj rozoj vian koron ravis.
Äar la rozo estas pli pompa ornamo,Velkis la cejanoj, velkis mia amo.
27
HO, Äarmulinâ infanmiena, Fratinâ vi estis kaj mi â fratâ. Por danki vin kun korâ sentplena Al vi mi venis nun sen flatâ. La vagonaro jam irpretas,
Atendas en la stacidomâ: Mi devos kuri, sed mi petas,Memoron gardu pri la - homâ.
Pri lâ homo, kiu al vi dankas Pro ridâ konsola, kora varmâ...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
13/65
Jen, vidu, nun la vortoj mankas;
La danko estas nura larmâ. Vin ne ofendu Äe lâ disiro Konfeso lasta de lâ korbatâ; Pardonu min, mi estas viro...
Ne frate amis vin la - fratâ.
28
MI dankas vin, ho Disinjoro
Pro bato, larmo kaj doloro.Dum vergadâ animo veas, Sur vundon fluas larmâ balzame; Ia doloro pensojn kreas
Kaj kantas sentoriÄe flameMia koro.
Äar trovis Vi min vergi inda,Mi estas vere enviinda,
Disinjoro.
Mi dankas vin, ho Disinjoro,Pro rido, revo, bonhumoro,
La cikatrojn ridâ orumas; Äi forgesifas venÄe spiti.Tra lâ revado celo lumas Kaj novan mondon povas vidi
Mia koro.Pro bonhumoro espervinda
Mi estas vere enviinda,Disinjoro.
29
MIN riproÄas la knabinoj: âMalfidela vagabondâ!â flirto-ludon, belulinoj,lernis mi en via rondâ.
Por praktiki, ne forgesi
Skermon en la amduelâ Mi jam devas Ä”urpromesi:âAmas mi kun â hundfidelâ.â
Estas mi sincera homo
Kaj mi pensas dum la vortâ;
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
14/65
âHundfidelo ekster domo tre varias en la kortâ.â
30
ĆIRIÄIS kordâ de lâ kora lirâ hodiaĆ, La plej belsona kaj konsola iam.Sur Äi inspire ludis amo diaKaj jen finite: Äi ne sonos pli jam.
De nun ne povos kanti mi, nur ÄemiKaj al Parnaso ne aspiros jam pli.
La lumo mankas, nokto regas Äe mi;Pegazo mia devos stumbli, ambli.
La kordon vi disĆiris senpardone Per korkrucumo fine ion solvi.Ah, mi ne konas pli kruelan ol vi!
Äu iam vi pripensos tion? Ho, ne!Äar dorman vojon de rezigno sekviJa kiu volus?... Nek alia, nek vi.
31
DAĆŹGAVA* muÄas... DaĆgava bruas... Vaga vento latvan Ćipon skuas...Hej, uf! Hej, uf! Vento Ćipon skuas.
Fratoj, nur la sklavo timasSkur Äon kaj tiranon,La bravulo ja kutimasSpiti uraganon.
Vento vane klakas vipon,La bravulo ridas;
Kun fiero, fido ĆiponLi al celo gvidas.
DaĆgava ardas... DaĆgava gardas... La danÄero latvan koron hardas...Hej, uf! Hej, uf! La danÄerâ lin hardas.
Fratoj, staru vigle, firmeÄe la direktilo,Maston, velon tenu Ćirme,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
15/65
Se tremas la kilo.
Suno venkos la tempeston.Sonos gaja kanto;
Latva Ćipo Äuu festonEn libera lando.
*) DaĆgava â rivero en Latvujo.32
EN la arbarâ silentas la matenâ. Funebran psalmon tra la naturâ La spirâ aĆtuna susurzas nur. Sur koraj kordoj kun sufoka premâ Stertoras kanto de lâ agoniâ Kaj Ćvebas zume nun ÄirkaĆ mi.
La ploran plendon portas ventomuÄâ. Ho ve, atendas nin la vintra finâ, Somero svenis, forlasis nin.La verdo velka, regas ftiza ruÄâ, Ne eÄ„as gaje plu la birdotrilâ, Sur herboj tremas larmoj mil kaj mil.
Arbarâ Äu novan vivon kredas viSub la falÄilo de la aĆtunâ Pensante morton nur dormo nun?
Äu scias vi pri tuĆâ de sunradiâ, Mirakla kisâ de lâ printempa bluâ, Je kies varmo vi vivos plu?
Kaj tamen vibras voÄâ de lâ malesperâ, Animon tordas aĆtuna timâ, Äar prujna spiro ektuĆis min.AĆtunâ, vi estas mortâ. La vivâ-somerâ. Printempa amo, ne flugu for.Ho, estu.. restu en mia korâ!
33
La amo estu Äiam gaja,Printempe suna, flore maja,Sincera en la sentdonaco
Sen postaj pento kaj minaco...
La amo estu sonÄo, revo,Petolaj dono kaj ricevo,Psalmado pia, kora ludo
Sen postaj piko kaj aludo...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
16/65
La amo estu plenpasia,Sencela eÄ kaj senkonscia;La amo ardu por la amoSen posta moko pri la flamo...
Äar amo vera kaj feliÄaEn sentoj estas senkondiÄa; Ne pensas Äi, neniam veas,En ridoj vivas kaj pereas...
34
IUN tagon la sultano
Venis el haremo.RuÄa estis la kaftano,RuÄa la â mieno.
Duboj pikis la sultanon:âTricent havi â multe!â Li disĆiris la turbanon.âTricent havi â stulte!â
Kaj sekrete en divano
li demandis sklavon:âdiru al mi hundâ kristano, kiu havas pravon?
Havu inojn, en KoranoDiras Mahometo.
Unu havu la kristanoDiras Krist-dekreto.â
âKristo pravas, ho sultano, flustris li kun klino,Äar anÄelo kaj satanovivas en virino.
Graco estas por kristanoEro de lÂŽedeno
Sed sufiÄas inferflamoPer la specimeno.â
Ne respondis la sultano,Sed la sklavo konjektis
Ke Ĕurante je Korano
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
17/65
Kriston li respektis.
35
PATRINO, vi blankhara naskintinâ,
Äu scias vi, la lando festas vin?Dum âTago de lâ Patrinojâ Pro modâ senfruktaj inoj Bombastas pri lâ virina destinâ. Nun kronas per almozoKun grandanima pozo
La Ćtato â multidecon de lâ sinâ... Patrinâ hodiaĆ oni festas vin.
Patrinâ, vi ploras. Mi k omprenas vin. Nur restis sola mi el filoj kvin.Kvar floroj de lâ espero, La celâ de lâ sinofero Forvelkis jam, blankhara patrinâ. Kvar bravaj knaboj junaj,Pro lâ sunâ, laboro brunaj, FariÄis nur â milita viktimâ... Patrinâ, hodiaĆ oni festas vin.
Patrino, oni festas, sed ne vin.
Nur restis unu, mi, por buÄmaĆinâ. Vin, seka larmolago,
Ne plu koncernas tago
De lâ patrinbestigita virinâ. Forgesis vin jam Äiu.Ripozu kaj ne sciu,
Por morti oni vokis â min...Patrinâ jam oni ne plu festos vin.
Patrinâ, kiam kun frosto en la spinâ, En kotânovembra migros dum pilgrimâ Sentombaj tombser Äantoj,Sencelaj vojirantojAl Ćtono de lâ Milita Viktimâ Kaj ili Ä”etos floronMemore sur marmoron,
Jen estos âTagâ de Äiu Patrinââ... Patrinâ, nur tiam oni festos vin.
36
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
18/65
VOKAS sonorilo
Kaj sin turnas ÄiuPie kun humilo
Al la dia helo:â Patro Nia, kiu
estas en Äielo...â
pro lâ sunbrilo, maro monto, valo plata,
birdostrilâ, arbaro dankas Vin la homo:
âEstu sanktigataVia nomo...â
Se nin sorto vundas,
Mornas vivdesegno;Se la batâ abundas, Vokas Vin parolo:âVenu Via regno, Estu Via volo...â
Nin Espero gvidasLogas nobla celo.
Ni por Bono spitasKe ekregu Vero
âKiel en ÄieloSame sur la Teroâ
Semu al la humo
Benon sunradian,Post laborplenumo
Nutru la infanon:âDonu al ni nianÄiutagan panon...â
Se ni koron kaĆas,Patre nin admonu;
Se ni dorme paĆas,Faru koran vekon
âKaj al ni pardonu nian pekon...
Se nin fratâ Äagrenas,Trompas nin malame,Regi nin ni penas
Sen revenÄa piko;âNi pardonas same al la malamiko...â
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
19/65
Homa fortâ Ćancelas;Virton Vi eduku!Äi vantemon pelas,Gardas la atenton...âKaj nin ne konduku
En la tenton...â
Lasu, ke la PacoGentojn grate ligu,
Äar sen Via gracoFalas Homo tamen
âKaj nin liberigu De lâ Malbono. Amen!â
37
KIAM la nokto eterna jam fermis miajn okulojnKaj mutos veâsur buĆâ kaj dormos plendâen sinâ, En nigra pompo funebrorompite,De larmoj, vortoj revokaj Ćar Äite Ne venu al la tombâ, ne venu amatinâ! Estus turmente, ke al vi doloras nia foriro
Kaj ombre la pasintâ fantomas en la nunâ; Ke supre orfa animo langvore
KortaĆze ploras: âVe, vivi â dolore!â Ne venu, ho ne venu tiel, mia Sunâ!
Sed en sunora printempâ, seniganta vin de funebro, En kiu ame kveros voke la kolombâ, Kun nuptoser Äa tremeto de lâ amo, En pompo de revteksita ornamoHo, venu, venu, kara, al la orfa tombâ! Estos knsole, ke vin la kruela vivo indulgisKaj mortis la pasintâ pro arda kisa tuĆâ. Vi vidos; floroj de lâ tombâ vin karesos, Kiam sekreton de lâ koro vi konfesos: âMi amas.. Dormu pace sub la tomba pluĆ!â
38
(al unu el la poetofratoj)
MI neniam volis esti
De lâ poetoj â reÄo, Nek cerbumis pri lâ metriko, Nek pri lâ versoleÄo.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
20/65
Mi nur kantas ritme rime
Kiel mi deziras,Al Parnaso de lâ poetoj Mi ja ne aspiras.Tre ridinde estus tie
Sen kompreno mutiAĆ metrike korajn sentojnâdokteâ pridiskuti.
La moderna nerso-artoFor Äas kaj poluras,Artifikas, elcerbumas,Per cezurâ mezuras, Sed ne tiel, kiel iamGrekoj â verpiedojn;Äi cezure tranÄas, buÄas EÄ mem la poetojn.La leganto streÄas menson,Sen kompreno Äemas:âJen, poemo, vere brila,sed pri kio temas?â
Min kritiko blufe poza
Tute ne afliktas,Äar mi scias, Äin la menso
- ne la koro â diktas.Poezio de la menso
Povas esti arta,Sed Äi Äiam fore vagasDe lâ sincero arda. Äi paradas trogladiteEn la vesto pompaKaj odoras de parfumo
Nur drogeja, trompa.
Vane do vi min primokasKiel spitan homon,
Mi neniam vidis, vidosEn Budapest Romon.
Vin paiÄu, se vi volas,Tio min ne Äenos, Sed inspiron, ritmon, formonDe vi mi ne prenos.Rajdas mi Pegazon propran;
Vojon 6gi tuj torvas,Dum adeptoj viaj Ćvitas,Versoparojn â kovas.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
21/65
MI ne âplukasâ el dek lingvoj Vortojn por la rimoj
Kaj ne pozas reÄmienePri lâ âlicencajâ krimoj.
Certe, ke mi erarpaĆisDum la ritmo-danco,Sed neniam mian fratonPikis mi per - lanco.
Vin mi Ćtas, alte taksas,En respekto temas,
Sed, pardonu, vian lingvon Jam mi ne komprenas.
Kvankam samaj estas niaj
Celo kaj egido,Tamen ofte Ćajnas al mi,Kantas vi en Ido.Do permesu rimarketon
(venis ja okazo)dum la lego la kompreno
estos nur â oazo.Lingvo eble perfekteco
Gajnos en retortoSed Äin lerni oni devosDe naskiÄâ Äis morto.
39
MILDA,Milda, Milda,
Hej, trifoje Milda!Tri knabinoj, sama nomâ. Bluokula, bruna, Nigra, ore suna:
Tri reÄinoj, sur la tronâ. Uu koron prenas,
Dua min katenasTria â dum la kisoj svenas.
40
NUR akvon petis mi,
Vi donis fajran vinon. Nur pajlon petis mi,
Vi cedis lito-sinon.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
22/65
Sed pro la fajra vinâ Mi dormon vane spitis,
Kaj jen nun en matenâ Mokridon mi meritis.
41
FOJE pri knabinâ portreto Ravis koron de poeto
Kaj li fugi vane penis,Ćia Äarmo lin katenis.Forgesante do pri lâ mondo Kiel vera vagabondo
El edena ItalioFlirits lil per fantazio.
Kavalirâ de lâ ama revo Kun sopirâ pri sia Evo - tre ridinde, tamen vere â
sonÄojn teksis plenespere.Dum lin logis okulparo,
Tre mistera kiel maro,Lia koro batis milde
Ćian nomon: âTilde!... Tilde!â
âTiun ridon, tiun Äarmon, sor Äan ravon, koran varmon,Äi belecon de anÄelo por mi kreis la Äielo!â Sed, ho ve! post tiu krioLin el landâ de lâ fantazio PuĆis el Äielâ sur teron Kisâ, donita sur â paperon.
42
KUN vizo kaj valizoVojaÄis el ParizoKnabinâ el Varsoviâ. VojaÄis mi kun Ći.
Obstino de lâ knabino Jam Äe la pola limoForlasis dece Ćin.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
23/65
Ni ridis Äis Berlinâ.
Dumvoje, ho tre Äoje,Ćvitadis mi plurfojeSub Ćar Äo de lÂŽvalizâ
Helpante Äis Parizâ.
Kaj tie tradicieĆi dankis min gracie:âÄarmulo estis vi,Äar â mulo estis vi.â
43
KOKCINELO, kokcineloSkarabeto de lâ Äielo,Onidirâ pri vi raportas, Amajn pensojn vi disportas.
Flustru al mi kies amo
Sendis vin al mia mano?Äar poeton centoj amas,Lia korâ por centoj flamas.
Kokcinelo, kokcinelo,Skarabeto de lâ Äielo,Ho, reflugu, al Ći diru,Al poetâ Ći ne sopiru,Äar li estas vgabonda,Por li nigra, bruna, blonda
Nur momente estas gemo,Poste iÄas nur â verstemo.
Kokcinelo, kokcinelo,
Skarabeto de lâ Äielo,Mi mensogis (nun mi sentas),
Mia koro kison sendas,Dankan kison pro memoro,
Larman kison al la foro...Kiu ajn vin sendis al mi,
Dio donu benon al Ći.
44
COLLONGA estas tera vivâ,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
24/65
Nin tombobuĆâ atendas, Lamente finon de la drivâ Neniam mi priplendas.
Sur la monsako avarulâ Kortreme Ćvitas, Äiras;
Filistro pala kun skrupulâ Singarde paĆas, spiras.
Ne grave! Äar al sama finâ La sorto nin pelvipas;La vivdonacojn el la sinâ Senzorge mi disipas.
45
NUR migri, Äiam migri, migri for,Postalsi Äie iom el la korâ, Al hejmâ sopiri ekster hejma Terâ, Sed hejme sklave revi pri lâ liberâ Kaj ree kuri for Äis spira haltâ De ombra fundo al suriÄa altâ; Jen vivo mia: migro kaj sopirâ... Celperda halto kaj celserÄa irâ.
ForviĆi fremdan larmon per konsolâ, Sed lasi flui propran en la solâ Kaj arlekeni kun kaĆita larmâ Por senti korkareson de korvarmâ, Dividi min kun donacema sentâ Kaj poste vei pro lâ malfrua pentâ; Jen sorto mia: dono kaj ricevâ... Semado vana kaj senfrukta verâ. Al mi nur vortoj Ćajnas Äio jam:Ideo, celo, bono, vero, amâ... Mi scias, ke la tuta glora mondâ Nur estas en dezerto seka fontâ. Por Äerpi el Äi, por vivteni ninLa proprajn sentojn ver Ćas ni en Äin,Fatalo: klara vido, blinda mirâ... Infera sobro, migro en delirâ.
46
TRI reÄidoj de lâ fabelo Rajdis for el reÄkastelo
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
25/65
Por edziÄi, Ćancon provi,La feliÄon ser Äi, trovi.Tri reÄidoj, kune bravaj,Pri estonto esperhavaj,Amble, trote kaj galope
Rajdis longe kaj triope.
Tri reÄidoj vane spitis; Ilin la bonĆancâ evitis.Fine venis pensâ konsola; Rajdu, ser Äu, Äiu sola!Tri reÄidoj kun malÄojoDo disiris Äe krucvojo...La pli aÄaj dudirekte,La plej juna rajdis rekte.
La plejaÄa Äe landlimoDe Ćtonkora sor ÄistinoJe la kriâ de Ćia kokoTuj fariÄis - voja roko.La mezaÄa iun tagonJen atingis sorÄolagon. Pro soifâ li trinki haltis, IÄis â bufo, kvakis, saltis.
Sed reÄido, la plej juna,Tran la mondoj homa, suna,
Kie regas nur teruroj,Venkis en mil aventuroj
Kaj - Äar decas en fabelo â ReÄidinon el kasteloDe sepkapa drakâ li savis; Edzineton belan havis.
Drakosango sabron hardas.
Povâ mirakla en Äi ardas.La reÄido sciis tionKaj li Äerpis el Äi iom.Dankâ al liaj akra saÄo,Brava koro kaj kuraÄoSor Äistinojn li mortfor Äis,La du fratojn li resor Äis.
Tri reÄidoj de lâ fabelo En la patra reÄkasteloVivis gaje kaj feliÄe,Dancis, kantis ja sufiÄe...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
26/65
Sed post tempo maje suna
MagajiÄis la plej juna.La du fratoj ne komprenis
Kial lin Äagreno prenis?
Li ekplendis: â Jen fatalo! Venkis mi en drakbatalo,Vin el rokâ kaj bufâ reprenis, Sed drakino min mem prenis.
Fabelvivâ delonge pasis, Realecon Äi postlasis;La edzinâ min al si forÄis,El heroâ â pantoflon sor Äis.â
El la kompatinda ĆancoKun konsenta kapbalancoLa du fratoj multon lernis,
La rezulton en si fermis:âEl la sor Äoj estas savo,sed Äiame estas sklavo,kiun Äenas disciplinoal kapricoj de lâ edzino.â
47
KIAM la noktâ bruligas stelomeÄojnKaj lunradian pompon prenas al Ći,Sopiroj ludas sur la lirâ arpeÄoj,La koron sentoj igas kanti, valsi...
Aperas vi, enkora altarbildo,La brakojn etendante voke al mi:
Al peksopiro venas Äasta virtoPor fali kaj pagane psalmi...
âAh, venu, venu! Vin mi mokas, pelas. Suferi pli la korâ ne povas plu jam. Jen, vidu, via sklavo ekribelas:
Li volas havi vin aĆ morton tujan...
Dum tikla sago de Amoro sor Äas, Ni mordas nin per kisâ por kison gajni.Momentoj febraj rozoÄenon for Äas:En Äi pereas vi amata kaj mi...
Sed jen la tagâ estingas stelomeÄojnKaj vekas sin Äagrenoj, zorgoj en Äi.Mutigas peza jugo la arpeÄojn
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
27/65
Por revtesadon de la koro venÄi...
48
POR kio vivas la poeto?Prikanti mondon de lâ animâ, Li eÄ„as trilon de birdetoEn vivarbarâ por ravi nin. Sed dum flagradâ de venÄoardo,Dum sabrotintâ, kanona bruâ En li mutiÄas tuj la bardo,RifuÄas li, ne kantas plu.
Li kaĆas sin kun korotremoSimile en tempestâ al birdâ. Priploras arde lia ÄemoBarakton sangan de la virtâ. SeneÄ„e en la uraganoAl sia kredo kun fidelâ Li tamen kantas pri lâ homamo, Atendas sunon de lâ Äielâ.
Sed se la sango lin inspiras,Li grakas â ve! â k un korvokriâ. La kompatinda nur delirasPro febraj bildoj de lâ viziâ. Dum lia kanto la sangfontoFariÄas lar Äa sangriverâ, LeviÄas el kadavroj monto,Mortveas tero pro suferâ.
Post horâ freneza pasos febro, PaciÄos mondâ, fordormos ardâ, Sed li Äiame kun funebroPriploros morton de la bardâ, Äar liaj konatoj ne plu sonosKarese el la korprofundâ; Äar Äiu kanto ja fantomosstigmita de kormurda vondâ.
Poetofratoj, kantobirdojEn denso de la vivarbarâ, Ni himnu nur pri koraj virtoj,
Pri pacâ mirakla por homarâ. De venÄspira sanga retoRifuÄu ni kaj restu for!
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
28/65
Por kio vivas la poeto?
Por semi amon en la korâ.
49
PASAS pavo, Kantas pavo;
Mar Ćas ravo, Fugas ravo,Iluzie sor Äas... Iluzio mortas...Magdaleno, Magdaleno,Dum promeno Per kantemo
Vi admiron for Äas. Vi orelojn tordas.
Ava pravo:Pava ravo
Nur por vido belas;Magdaleno,
La kantemoAdmirantojn pelas.
50
MI kaj la nokto majaAtendas Äe la pordâ. En koro, june gaja,Vibretas Äiu kordâ. Gitaron mi ne havas,
Nur liron de lâ poetâ, Sed vin la kanto ravasPer vortmuzika petâ.
La luno lumas sor ÄeKaj Äcirpas gaja grilâ, Lampiroj ludas tor ÄePer paroser Äa brilâ. Babilas la zefiro
Kaj klaÄas la silentâ, La freĆa maja spiroForblovas zorgojn cent.
Mi kaj la nokto majaAtendas, vokas vin.Kun koro, kune gaja,
Rapidu do, knabinâ! Nenion mi proponos,
Nenion timu vi;
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
29/65
La maja nokto donos
Ideon tuj al ni.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
30/65
51
(Por kongresa malfermo.)
POST himnoflugo la orgenâ silentas, Sed koraj kordoj vibras plu solene...
Pro vojkomenco rememorâ legendas, Espero pri lâ estonto regas plene. Posta jara drivo por ripozâ, rigardo Jen nia Ćipâ atingis novan bordon. Okuloj brilas, flirtas la standardo,Kun Nova Sentâ ni petas novan frotn: Ho, Amo, vin ni vokas al la koro. Nin supernombru via bena graco
Dum inspiritaj horoj de lâ laboro, Dum la semadâ de lâ intergenta paco! Sub sunkareso la sema Ä”o Äermas...Vi, nia sunâ, karesu koran humon! La varmon ni en ni dankplene fermasPor havi fruktojn: Belon, Bonon, Lumon.
Post haltâ momenta kaj labor finita Ekiru nia Ćipâ al nova bordo! Tra ondoj, super rifoj saÄo spitaDirektu Äin al certa bona sorto.Okuloj brilu, flirtu la standardo,
Favora vento Ćvelu Äian velon,Instigu nin konstante kora ardo:
Gegratoj, ni atingos nian celon!
52
EÄ sen groĆo Por la spleno...En la poĆo, DolÄa sveno Sen muzikâ pasia min forgesi igasEÄ sen vino, pri la Äemoj, Sen knabino teraj Äenoj,
Estas mi ebria. Ćajno min vivigas.
La humoro Dankâal Dio! Kiel oro pro ebrio
Tintas, dancas, brilas; mi la mondon perdas.Koraj kordoj en oazoEn akordoj de lÂŽekstazo
Violone tirlas. SonÄomondo verdas.
Revovino Mondo sor Äa
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
31/65
De la sino vivo dolÄa,Äis la kapo kuras, mia koro ridas,Min karese Äar en viaMultpromese sfero diaFeinetoj lulas. Homon mi ne vidas.
Bone estus
Se mi restusSub la povâ magia Kaj tra lâ valoj De ĆakalojMigrus mi ebria.
53
MI havis nur sep jarojn,Katinjo havis ses,
Je kisopeto tamenĆi flustris al mi: jes.
Dum âpaÄ jo- panjoâ ludo Sur la herbeja plusâ Äojigis min tre dolÄeLa tikla kisa tuĆâ.
Sed â ve! â subite venisKruele la surprizÂŽ:
Forpelis patra vergoMin el la paradiz.
De tiam pasis jaroj,
Precize trideksesKaj ofte mi fariÄis Viktimâ de ama jesâ.
Äi estas, mi jam scias,Diabla loga penâ, Post kiu Äiam sekvasForpelo el edenâ.
Iam kompreni vergon
Tro juan estis mi,Por sekvi nun instruonTro maljuniÄis mi.
54
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
32/65
RADIOJ ludas sur la bordo...Ho, kara, kuru kun mo for do
El ombra mestâ al brila bluâ En suna varmo flirti plu!
Miloble eÄ„as rido nia,Äar majan himnon trilas ni ja. Agordas kordojn kisa amâ: La kantrikolto venis jam.
Printempa sentâ en suna vindo Al korlulilo vokas nin do
Kaj dolÄe flustras la promesâ: Post spita ne la ama jes.
Sopirâ la lipojn igas kisi, En kisobrulâ en ekstaza cedâ Protesta vortâ: la pruda sed.
La suna brilâ atendas, vidu! Amata venu, vivu ni duEn kisa varmo de lâ aĆrorâ Äis la printempo pasis for!
55
KORON tuĆis sor Äo de memorâ, Amsopiron spiras nokta horâ, EÄ„as voÄo kun flustro deklara:Vin mi amas; amu min, vi kara!
Kaj petole Ćvebas la sekretâ, Loge vokas vin la kora petâ,BuĆâ soifas al kiso nektara; Vin mi amas; amu min, vi kara!
56
DIO havas supre mil kaj mil anÄelojn;Ili ekbruligas miliardajn stelojn.Onidire inter ili mankas - ino,
Äar anÄelo en Äielo estas viro.
Dio sciis, en Äielo mankus paco,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
33/65
Äar virino skandalemas ja sen laco;Jen kialo de sufero sur la Tero;La virino estas sojlo de lâ infero.
Sed Äielo inferiÄus sen virinoj,
Por mi tede estus vivi inter â viroj;La inferon al mi donu juÄo dia,En Äielo loÄu â kritikisto mia.
57
NOKTOMEZE en migra densoFlagras meÄo la libera penso.Monstraj ombrojn Äia lumo skizas.En animâ la ombroj dubon Äizas;Kredo svenas, la laboro lacas,Tutan mondon la frenezâ minacas Kaj la Homo sub la kruco pezaĆvitas sangon en la horâ moktmeza.
Fora fajro matenruÄe flamas,Stultaj kokoj pri lâ aĆrorâ aklamas, Sed la frupurpuro estas trompa...
Nur la Mezepokâ el fundo tomba Venis por fantomi, tenti, logi,
Rajton al la Vivâ por si arogi Kaj noktmeze kun tagiÄhelecoBrulas sur Ćtiparâ la Egaleco.
Historia dramo nun revenas:Sur Golgoto la viktimo svenas,
Mortverdikton la sklavestroj ur Äas,Blindaj sklavoj mokas, kraÄas, skur Äas,Hurlas hordo, kanajlarâ de stratoj... Dum la manojn lavas mil Pilato-j,
Venkas la uzurpa vandaleco,Krucumite sangas la Frateco.
Al la Äarâ de lâ Mezepola KultoJungas sin la malsatante stulto:La mizero grasan oston lekas,
Glore krimas, vendas sin kaj blekas,La devizojn vestas uniforme,Äenojn for Äas, hejmojn rompas 6storme,Himnas pri la moda festospecoDum la enterigâ de lâ Libereco.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
34/65
Noktomezo... la tagiÄâ malfruas... Vento de furioj siblas, bruas,Tordas meÄon de lâ libera penso; Äio dronas en la nigra denso...Kaj egale por la sklava sfero,
Kion naskos la Ä„aos-utero. Nur Äe tombâ atendas celperdintoj ReviviÄon de la tri mortintoj.
58
ENTOMBA sento estas mia amâ, Ne donas Äojon, plendas nur, Nek vivi povas, nek fordormi jam;
Fantomas Äi post kripta murâ...
Sed Äia veâ libere flugas for Trans barojn de la tombâ al vi, Kiel petegâ de almozula plorâ Direktas sin de Terâ al Diâ
Kaj mia almozula amo jen
Ne tuĆas vian koron nun...Silikâ fariÄis la iama gemâ; Vi turnis vin al â nova sunâ.
59
Verda stelo sur la brusto
Iom palas pro la rusto.Mi ne estas purigisto;
Estas mi esperantisto.
KuĆas ie sub tegmentoâNetuĆebla Fundamentoâ. TuĆu Äin nur la Mefisto;Estas mi esperantisto.
Polvkovrite sur bretaro
Putras mia SAT-vortaro.Tedas min la vorto-listo;Estas mi esperantisto.
Gramatikon mi ne konas
Kaj gazeton ne abonas...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
35/65
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
36/65
Sed vindi vundon kaj konsoli.
Äar konas mi la vanan lukton,Celperdan venkon, verman frukton,Mi ovas ne nur stulte spiti,
Sed eÄ pri mi satire ridi.
61
KAVALIROJ de lâ Tutmonda Paco,Kun kora soleno salutas mi vin!Superombru vin transtera graco
En nobla laborâ de komenco Äis finâ! Vana preÄo de lâ senpatraj buĆoj,Vidvina funebro, patrina dolorâ, Muta veo el sub tombaj pluĆojDe fratoj murditaj nun Ćvebas al korâ... Ho, aĆskultu la martiran psalmon! Tre orfe Äi ploras en bruo de lâ mondâ. Äi inspiru vin por planti palmonDe lâ Paco tutmonda kaj bela estontâ!
Kavaliroj de lâ Tutmonda Paco, Jam nun fantomadas la nova militâ: AntaĆ pacaj sojloj la minaco Jen skuas la pugnojn kun venÄo kaj spitâ. Por kaponoj la patrinoj naskas
Kaj oni edukas la filojn por Mortâ, Nun ankoraĆ la malicâ sin maskas, Sed baldaĆ la Vivon sufokos perfortâ. Monstraj manoj kirlas la vivmaron,Preparas abismojn sub la ondokrestâ; Fora fulmâ avertas la HomaronPri nova tajfuno, pri sanga tempestâ.
62
MEMORO pri lâ Pariz-a MajoSin Ćtelis al mi tra lâ silentâ. La pulsa bruâ Äe Sajna-kajoMin dolÄe lulas por momentâ. Bulvardoj de la metropolo:
Vivplena gaja labirintâ Kaj vigla Äarmo de lâ popolo Min logas al si el pasintâ...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
37/65
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
38/65
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
39/65
Kaj obstina propagandâ Estas paca fila agoPor nacio, patrolandâ.
65
LUDAS la cigano: Ludu, hej, cigano.Violono ploras. Larmojn ne atentu!
Pri lâ pasinta amo Pri lâ korĆira dramoKoro rememoras... kordoj plore plendu!
El animprofundo Koro iam svenosÄemas for la kanto falos mi survojekaj el Äiu vundo kaj ne plu revenos,ree gutas sango... kio pasis foje...
66
VINON, vinon! Jen, la vinoMi forgesi volas. Mian sangon vergas.
Hwej, knabino, Pro lâ knabino Kiu min konsolas! Mi doloron perdas.
Kison sor Äan Pro la kisoPor korreviviÄo koro vivon sentas.Amon dolÄan ParadizoDonu por feliÄo! Min Äe Ći atendas.
Vanas Äio,Jam sufiÄas ludo...En ebrioTamen vivas dubo.
Al knabinoPro bonvolâ mi dankas, Sed en sinoLa forgeso mankas.
67
BONOÄu nestas Äi en Homo?
Vero
Äu regas Äi sur Tero?Belo
Äu vivas sub Äielo?
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
40/65
Äu ne estas nur dramoLa Amo?Moralo
Äu ekzisti povas en batalo?MI vidis ofte dum jardekoj,
Äemizojn ĆanÄis virtoj, pakoj.
CeloÄi estas nur sinpelo.
KredoPor noktâ la blinda pledo.
VoloMalforta velo-tolo.
Rustmordita risortoLa Forto.
EsperoEn konstruo estas la mortero.
Mi vidis ofte mortis homoSub ruinâ de sia domo
68
ANTAĆŹ idolo pagana Mi volus min teren Ä”eti,Droni en Kredo infana,FetiÄojn timegi, peti,Min en Äangalon forkaĆi,Tigre Ćteliri kaj paĆi,El kanoj kalfatri domon,Eviti la blankan homon.
Volus mi fugi de Äio,Lasanta la Vivon nuda:De la sciencoj kaj scio,
Profitavido kruda,De la fratama prediko,
Fil- kaj fratmurda intrigo,De celoj, promesoj, falsaj,
De agoj kaj venkoj farsaj.
Kaj mi dezirus ne sentiLa pezon de lâ vanta vano, Vivi instinkte, ne penti
Pri lâ agoj, ideo, amo, Krii kaj vei libere,
VenÄon revenÄi senpere,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
41/65
La vundon senplende porti,
Kun kredo pagana morti.
Äar min teruras la nuno,La hipokriteco naĆzas.
Tia moralo sub Suno Nur disharmonion ka6uzas:
Oro-avido grimacas,Paco armita minacas,
La kredo pri lâ justa dio Nur dronas en pruda pio.
Sed proksimiÄas la juÄo,Jam Äermas en vi la Fato.Vanos kaĆludo, rifuÄo;Ekstermos la fraton frato,Falos la raso kaj Romo,
Sed ne formortos la Homo,Äar kie la tombâ vin tegos, Paganaj idoloj regos.
69
SILENTAS mi, sed vi ne kredu,
Ke vin forgesis mia korâ. La belaj horoj, kisoj, larmoj
Barakte vivas en memorâ. Mi amas vin eÄ pli ol iam,Mi amas vin, nur vin sen finâ, Sed mi silentas â ho, pardonu!La sorto mem mutigas min.
Mi ne demandas, Äu simileSuferas vi pro l vana amâ? Mi sentas ja, ke la respondoEn vi delonge ploras jam.
EÄ sen respondo mi komprenas:Vi ser Äas la rifuÄon nurKaj sinforgese enterigasLa vivan sentin per plezurâ.
Silntu ni kaj nur silentu; Ne gravas Ćajnâ, se regas verâ. En korprofundo ni retrovosKonsolon por la sortkruelâ, Äar Äio estis bela, bona,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
42/65
Äar Äion, kion sorto rabis, Rehavas ni en reva pacâ.
70
FILOJ de Kaino kun la stigmo,
Mature atendas vin la rikolto.Faru fajron! Flagru sen enstingo
Sur tero ghena flamâ de lâ Malorod! Al Ćtiparo do moralon, virton, Noblajn celojn Ä”etu sub la cindronKaj kolero lafa de la Etno
Furiozu en la dterusento! Ne hezitu, filoj de Kaino,
La nondon ptrantan fine renversi,Sciu, vian tronon por la gajno
Milmiloj rapidos sklave tuj servi.
Filoj de Kaino, la prapatro Ne tre favorata estis HieraĆ, Sed nun Ćajnas, ke via talpo-artoâ Jam estas laĆ plaÄâ, de lâ Dio fiera, Äar al vi Li donis la potencon...Dum armeâ de lâ bono perdas centon De plej noblaj koroj, vi triumfas,Monstrajn buÄmaĆinojn zorge muntas.Flugu supren do la fumâ incensa De via altaro, gentâ de Kaino,Por konvinki Lin pri verâ esenca, Ke Äi besto estas homâ â nur laĆ Ćajno.
Finan venkon por la pensâ Kain-aKun veâ mi sopiras, ho bestofrato, Äar la homo, estu kia-ajna,Li celas fratmurdon per korotrafo.Finan venkon do anime, korpe,
Ke Äe manÄotrogâ de lâ sango porke Glutu, gruntu Äis satiÄo mortaLa krea Ä”o glora, sed plej monstra;Ke ne pulsu koro aspiranta
Kun vea dolorâ al Vero kaj Bono Kaj ne vivu plu, al kiu vantaSopiro pruviÄas âesti nur homoâ.
71
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
43/65
SOPIRFLORON plantas,Kiu kantas
Pri noblaj sentoj, korornamâ Pri idealo, arda amâ.
Soprifloron plantas,Kiu kantas.
Sopirfloron rompas,
Kiu rompasFidelan koron de lâ amatâ Per ruzaj vortoj, falsa flatâ. Sopirfloron rompas,
Kiu trompas.
72
PER larmo videbla
Ruzadas la virinâ; Per larmâ nevideblaĆi pereigas sin.
Per larmo-armiloRuzadu pri kaj por,
Sed koron sunbrilo Neniam lasu for!
73
HEJ, infanoj, tuj al mi!OÄ jo ludos nun kun vi.
Unu unu estas du
Paron faru, sed sen bruâ Du kaj unu estas tri.
Senkunula estas vi.Tri kaj unu estas kvar,
Flanken paĆu parâ post parâ! Kvar kaj unu estas kvin,
Mi ne lasos sola vin.Kvin kaj unu estas ses,Jen konsentas Ći per âjesâ. Ses kaj unu estas sep,Me ploretu orfa nepâ; Sep kaj unu estas ok,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
44/65
Vin ne trafos langa mokâ. Ok kaj unu esta maĆ, Vin pribojas hundâ per âvaĆ!â NaĆ kaj unu estas dek, Kapre bleku: âmek!mek!mek!â
Äar mi restis - dekunu...Pelu min for kaj punu!
OÄ jo, ni ne punas vin;En la ludo gvidu nin!
Ronde ronde dancu,Pare vin balancu,
Faru longan Äenon, Fortan manotenon!
La unua kuru ringeKaj posttiru Äiujn svinge!Kiu falos Äe la finâ, Tiu kaĆu zorge sin!
Ho, mi falis, oÄ jo kara!KaĆu vin en densâ arbara!
Ena rbaro loÄas lupo.En la lagon saltu, pupo!
Min la fiĆoj manÄos tute.En grenejo sidu mute!
En grenejâ min musoj vidos.Sub tegmentâ vi bone sido.
Svenos mi sur la Ćtuparo.Tuj en kelon de najbaro!
En la kelo vivas rato.MalkuraÄa eta frato,Mi ne povas helpi vin.Iru hejmen al patrinâ!
Mi ne estos malkuraÄa,Se mi estos jam pliaÄa. Nun mi estas eta homâ En la kara patra domâ.
Hej, infanoj, pravas li,
Lin ne pelu for el ni!
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
45/65
Ludu, kanu gaje plu
Sub Äiela suna bluâ!
74
LA Ćipo pasas kaj la mevojPer luda flugo sekvas Äin.Similas ili al la revoj,
Sekvantaj nin Äis vivofinâ.
Mi Ä”etas, kara, panpecetonAl la avida birda bekâ, Kiel mi donas nur vortetonAl nia amsopira pekâ.
Vetluktas la malsataj mevoj
Kaj kontentiÄas pri lâ panerâ; En proza lukto inter devoj
Nin same nutras nur â esperâ.
75
âSUR la kampo for de lâ mondoâ SonÄon vidis knabo juna...Pri lâ homaro, pri lâ estonto Lin inspiris revo sunaKaj ek Äermis la â ideo.Li ne dubis, nur esperis, Nepensante pri lâ pereo Sian vivon li oferis.
âHo, mia korâ, ne batu maltrankvile,â Li Äemis tamen en decida horâ, Sed poste Äion donis li humileEl sia korâ.
âEn la mondon venis nova sentoâ, EÄ„on vekis, korojn Äi inspirisKaj inunde kreskis la torento;
Äiaj ondoj milojn al si tiris.
âTra densa mallumo briletas la celoâ, Sed Äin la unuaj jam vidis,Per nobla laboro por Bono kaj Belo
La Vojon preparis kaj fidis
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
46/65
Kaj ili ekplugis kaj semis sen laco;
Miraklojn produktis la humo de lâ Paco. Ho, vi, pioniroj, mokitaj de miloj,
Nun estu benataj de lâ filoj.
âForte ni staru, fratoj amatajâ Por vigle gardi la flamon! Nur Harmoniâ kaj Fido vartataj Konservas kore la Amon.
âAl Vi, ho potenca senkorpa misteroâ, En nuna momento solenaLa koroj sin turnas por Paco sur Tero,
Por Via favoro gracplena:En luktoj, tempestoj de lâ Vivo nin gardu, Ne la erarojn, la senton rigarduKaj tenu nin firmaj kaj noblaj en Bono
Por venko de lâ Homo.
76
DE landâ al landâ mi flugas, Animan agron plugasKaj semas en la koron
Jen Äojon, jen doloron.
Min lulis varma varto,Mirigis flirta arto,
La tempo distre pasis...Sed kion Äi postlasis?
Nenion, Äar sendube Ni Äion faris lude: Vi nur mensoge logis,
Mi loge nur â mensogis.
77
PIEDPINTE paĆu sento;Dormas mia amatinâ. Post la tagaj zorgâ turmento Lulis Ćin la sonÄfeinâ.
Piedpinte paĆu sento;Frunton kisu nur la spirâ
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
47/65
Kaj ne cedu al la tento
La ardanta amsopirâ.
Piedpinte paĆu sento;Ćin ne veku kora bruâ
Lasu Ćin nun en silentoDolÄe dormi, sonÄi plu.
Piedpinte paĆu sento...Vane jam! Vi vekis Ćin.Kion fari por pripento?
Flustras Ći: âHo, amu min!â
78
SE ridas luno gaja,
Radias suno maja,PleniÄu via koroDe lunar Äentâ, sunoro.
Se Vivo manifests,Sopirojn Äi sugestas,KuraÄu sonÄi, ardi, En revoj volon hardi
Kaj poste malavare
Dis Ä”etu Äion are,Äar Äojo de lâ FeliÄo:Disipi el la riÄo.
79
MORTINTA haveno... Sur Äia kajoFabrikoj mutas armistice.MaĆinojn mordas longaviceLa rusta funebro en malgajo.
Post putraj pordoj,Sur kavaj kortoj
Formortis bruoj.Longkolaj gruojKriple riproÄas al Äielo. Sub ruba polvo,En Ćima volvoRipozas dratoj.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
48/65
Grasventraj ratoj
Nestas kaj festas en la keloj.
Ho ve, la haveno en svenota ÄenoAtendas senplende en deliro...
Ho ve, la haveno en ondotondro dronas,Äin tombo ombrumas: ftiza spiro.Mortinta havdeno... En Äiaj domojParioj spiras, palas, putras,
Per arboĆeloj nun sin nutras Kaj naskas... Ho, naskas Äi fantomoj!
Skeletaj miloj,
Platbrustaj filoj,Virinoj stultaj,
Pedikoj multaj:Jen la armeo de lâ Laboro. Sin sklavoj klinas,En ruboj minas
Kaj trovas â vanon.âHo, panon! Panon!â Äemas sangspute la stertoroj.
Ve! Ve! En haveno de lâ Veo, ho, humilaj Milmiloj funebre febre preÄas.Ve! Vanas la dorna ornamo, Kriste trista! Nun, orfoj, amorfa monstro reÄas.Hej uf! Do vekiÄu!... Ek al laboro!Vin la fabrikoj jam atendas.
Al la diablo, se vi plendas!Do uf!...Vin komatis la sinjoro.
Skeletoj svarmas
Kaj sin alarmas.Jen luktaj tuĆoj,Jen pugnopuĆoj,Sakroj. Ne estas plu amikoj!
La sklavaj rotojKun plandofrotoj
Trotante tretasKaj tretas... tretas
Al la pordegoj de lâ fabrikoj.
Jen en la havenon envenas â panpeceto!El miloj lojale al EteroDe Tero psalmadas la himnoj ne dankomanke:
âHo, glorâ al Sinjoro pro prospero!â
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
49/65
La kortojn plenigas armeo pala...
Ne Ć paru forton! Klinu spinon!Jen fajfo vipas la maĆinonKaj tondras remuÄe verkrio Ćtala.
Terskua bruo...Elektra fluo,
Vaporo slatas, Neniam haltas:
La vivo mem nun rompas tombon.MaĆinoj ruktas,Uf! uf! ProduktasPor gloro homa
Per sputo voma:Tankon, grenadon, gason, bombon.
Tra stratoj tretataj per tridektri trumpetoj
Jubilas fanfare are milojKaj kantas: âHo, sankta ja estas la Laboro Por festa estonto de la filoj!â
80
EL sudo venis la sinjoro,
En nordâ naskiÄis la knabinâ; Babilis ili pri la koro,
Pri diferenca amâ de lâ sinâ.
âEn sudo, sciu, ho knabino, La amo estas fajra vinâ, Nektaro dolÄa de lâ destino; Äi lule ebriigas nin.â
âEn nordo, sciu, ho sinjoro, La amo estas panoramâ; Unue pano, poste oro
Kaj lastavice nur la amâ.â
Per kiso Ćin li al si prenis:âÄu panoramo aĆ la vinâ?!â Pro dolÄa sveno Ći ekÄemis: âLa panoramo â sed kun vinâ.â
81
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
50/65
SUR verda kampâ en suna brilo Promene vagas mi sen celâ; Min ravas la naturâ kaj tr iloDe birda bardo en Äielâ.
Ho, brida bardâ Äe lâ nubolimoj, Envias vin mi sur al animojPri lâ birdaj sentoj en liberâ.
Rigardu min, jen via frato,Migranta bardo sur la Terâ Ne povas kanti â kia fato! â Pri lâ homaj pensoj en liberâ.
Ho, ne enviu nin, la homojn,
Pro lâ genifajro de la Diâ; Ni kreis per Äi mil fantomojnMurdante homon mem en ni.
82
EKSTERE bruas Ćtormo...Kun tremâ Äe fremda fornoPri lâ hejmo revas vagabondâ. Ho, vana verâ anima, Sur vivomarâ senlima Ćipeton pelas ondâ post ondâ.
Li velas... velas laceKaj vane marâ minace Averte muÄas pri lâ danÄerâ: Ne pensas li pri lâ rifoj. La cel- kaj sentosoifojLin tenas firma en esperâ.
Do ek! La volo spita
Ja estas velâ streÄita.Minace muÄu Ćtorma bruâ! La Ćipâ de lâ vagabondo Kun saltâ de ondâ al ondo Ne timas rifojn, velas plu.
83
EBENAÄŽO monotona,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
51/65
Al mi vi ne plaÄas.Kiel bovo, cerbo homaSur vi nur remaÄas.Certe estas vi utilaEn la stomakservo,
Sed en via vivâ trankvila Dormas sprito, vervo.
Ho, montegoj, rokoj krutaj
Kaj arbara denso,Maroj bruaj, lagoj mutaj
Servas vi por menso.Romantiko kaj mistero
Pulsas en vi arde,Vivokanton de la tero
Vi resonas arte.
La inspiro el vi fontas,Ćprucas kreospito, Sur bvia sinâ sin renkontas Realecâ kaj mito. Mi admiras, eÄ amegasVin, praÄarmâ, varia, Äar vi donas, ne nur regas per naturâ pasia.
84
DENOVE sur la marâ... La sveda insularâ Per rava rifa randâ Alloge pace mutas.
Ho, pinarbara sonâ Kun fora blua fonâ De nekonata landâ, Mi kore vin salutas.
En la sunbrila tagâ Sur masto flirtas flagâ Kaj estras la silentâ... Jen volas nin havenoKaj mi forgesas jam,Ke fortâ de lâ uraganâ En vivdanÄeroj cent Min tenis en la sveno.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
52/65
Sur la Stokholm-a kajâ Popolâ kun kora gajâ Kun rido en okulâ Al Ćipâ salute gestas. Ho, kia ordâ, konkordâ
Atendas nin sur bordâ! Äar en Äi mondangulâ Cent jarojn paco nestas.
Min regas kora mirâ, Inspiras la sopirâ Kaj fluge himna kantâ Nun al vi sin direktas...
La dankon al popolâ Mi flustras pro lâ konsolâ Kaj gkloron al Svedlandâ El kora sentâ mi plektas.
85
NUDPIEDE paĆas La virina ÄarmoKaj nenion kaĆas En la Domâ de lâ farmo. Kiam Äi ekirasFesti en la urbo
Krie vi ekmiras:
âEn florvazâ â kukurbo!â
86
PLUGAS, semas kamparanâ; Kreskos greno, estos panâ, Estos panâ! Lin favoru bona Diâ Per la pluvo, sunradiâ! Per radiâ. Dibenita agrosinâ, Havu koron de patrinâ! De lâ patrinâ! Estu riÄa bona fruktâ Rekompenco por la luktâ, Por la luktâ!
Plugis, semis kamparanâ;
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
53/65
Mankas greno, mankas panâ. Mankas panâ! Ne sufiÄis difavorâ Nek la Ćvito, nek laborâ. Nek laborâ!
Vane donis Terpatrinâ Nuran sukon de la sinâ El la sinâ! ManÄis musoj, mordis frostâ, Reston prenis for â impostâ. La impostâ!
Plugu, semu kamparanâ, Ćvitu ree por la panâ, Por la panâ. Difav orâ kaj suna lumâ Helpos al la bona humâ. Al la humâ! Terpatrino dotos vin
Per rikolto musâ kaj frostâ, Ne indulgos nur impostâ. La impostâ!
Vin donsolu kamparanâ, Miloj vivas ja sen panâ. EÄ sen panâ! Miloj fastas en la luktâ Sen bonĆanco por la fruktâ. Por la fruktâ! Vanas preÄo, dia benâ, Vanas peto, Ćvitâ kaj penâ. Ćvitâ kaj penâ! En la koroj regas frostâ, Karnâ sekiÄas Äis la ostâ. Äis la ostâ!
87
INFANâ naiva de lâ Sopiro Kun Äasta amâ vizitis min Por oferdoni al la viroUnuan kison de lâ knabinâ.
Pinigis Ći la lipojn kise, Pudorâ purpuris sur la vangâ, La kapon klinis Ći narcise...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
54/65
Galope pulsis mia sangâ.
Ći staris milde kaj atende Kun muta peto en rigardâ Kaj poste flustris iom plende:
âÄu mi ne plaÄas al vi, bardâ?â
âÄar Äuste al la bardâ vi plaÄas,la virâ ne povas tuĆi vin; la bardâ pri lâ amo multe klaÄas,sed restas Äasta en la sinâ.â
Ći steÄis la okulojn mire, Rigarde sondis min Äis korâ, Surprize mian manon spire
Per kiso tuĆis, kuris for.
Infanâ naiva de lâ Sopiro, Pro honto brulas via tuĆâ, Äar teni min en via miroAl vi mensogis mia buĆâ.
88
HEJ, piedoj, lacaj du Äevaloj,Vian mastron servu kun obeâ, Trotu vigle sen stumbladâ kaj faloj Sur la tempmordita vivĆoseâ!
Via mastro, vidu, senhavulo
Kaj li fajfas, kantas kun kuraÄâ Kaj ne plendas li Äe Äiu buloPri lâ stomaka grumblo por furaÄâ.
Hej, piedoj, aÄaj du Äevaloj,Kial spitas vi Äe lâ vojomezâ? Nur la mastro lukta kun svenfaloj,ĆarÄas vin nur lia â plumopezâ.
Do persistu, servu lin fidele,
Ne balancu kiel ebriulâ! Sciu, lin pikpelas pli krueleCelo, nun kaĆata en nebulâ.
Hej, piedoj, lacaj ÄevalaÄoj,Trote tretu je la fajromarĆâ;
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
55/65
Iam ja ĆiriÄos la â vivlaÄojKaj ripozos vi post migra farsâ.
89
MI batalis, sangis en la unua vico
Kaj vivforgese sturmis por la glora venkâ; Nun, kripulâ senhejma, tremas mi pro lâ polico Kaj maÄas sekan panon sur la strata benkâ.
âÄion por patrujâ!â - postulis la reÄordonokaj tuj mi donis Äion sen demanda vortâ... kion donis vi, fiera sinjorâ de lâ domo, Ä”us forpelinta min de via hejma pordâ?
90
ANDREO CSEH, amiko, frato,Jam pasis jaroj dudek kvin,
Depost kiam la sortâ aĆ Fato Al Äarâ kultura jungis nin.
En nia koro ardas flamo;
Vi pastro estas, bardo mi.Predikas vi pri lâ âdia amoâ, Mi kantas pri la âamodiââ.
Sed en laboro por ideo Ni migris ja sur sama vojâ, Do decas nun dum jubileoSaluti vin kun kora Äoj.
Akceptu simple nur manprenon,
Fratamo estas muta sentâ. En koro havas Äi solenon Sen flata vortâ, sen komplimentâ.
En mia koro vive ardasParenca amâ kun harmoniâ. Äi amikecon firme gardasKaj Äiam fratoj restos ni.
La sortfavorâ kaj dia benoKirasu vin dum la laborâ, Ne trafu sago de lâ veneno
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
56/65
La kresopiron de la korâ!
Reprenu vian laborfaskon,
Ekipu vin per bona sanâ Por servi pli, plenumi taskon
Kaj resti plu â samideanâ!
91
MATENO, ho, matenâ, Mensoga amatinâ, Äielpromesa sojlo de lâ infero, Min tedas via venâ... Vi kial vekas min?
Kun vi revenas tago kun sufero.
Vi, tago, kun suferâ, Abisma larmonarâ, En vi kirliÄas, putras, kio estas...Fajreron de lâ esperâ Englutas la ondarâ; Por la vespero nur mallumo restas.
Vespero, ho, vesperâ, Trompema Ćajna mortâ, Kompatu min; mortigu la matenon,
La tagon kun suferâ Kaj via sor Äa fortâ Al mi donacu longan noktan svenon!
92
EN glasâ kristala perlas vinâ; Je via sanâ mi trinkos Äin.Mastrinâ de lâ hejmo bela, Vi ressu gemâ juvela! Vivigu Dio longe vin!
En glasâ kristala perlas vinâ; Je via sanâ mi trinkos Äin.Ho, mastro noblakora,Vi restu bonhumora!
Vivigu Dio longe vin!
En glasâ kristala perlas vinâ;
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
57/65
Je via sanâ mi trinkos Äin. Knabinâ kun rido suna, Vi restu gaje juna!
Vivigu Dio longe vin!
En glasâ kristala perlas vinâ; Je propra sanâ mi trinkos Äin. Al tia hejmo Äarma,Al amikarâ korvarma Direktu dio ofte min!
93
SILENTU, migra bardo.
Kaj Ĕetu for la liron!Jam vanas kora ardo.
Neglektu la inspiron! Nun tondras jam kanonoj
Kaj hurlas venÄo murda. Ne gravas la kanzonoj
En homa mondon surda.
Ne kantu plu pri lâ amo! Neniu vin komprenas.
En la tutmonda dramoKorsentoj dormas, svenas.
Nun jam Ćakaloj blekas Kaj Ćprucas sangofonto. Vespero nigra regas...Do, bonan nokton, mondo!
94
NUR pluvas... Tage pluvas, nokte pluvas... Nebula nuba landâ sen suna varmâ. En akvon dronas Äiu via Äarmâ. Turmente pluvas, tage nokte pluvas.
En ejo subtegmenta grincas frosto...
Mi KuĆas pro malsanâ en fremda litâ Kaj tremas kiel en la ventâ la vitâ. Malseko Ćtele rampas Äis la osto.
Mi, fremda arlekenâ, baraktas sola Kaj distras min la pluvtamburâ kaj ventâ.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
58/65
Al mi neniu venas por momentâ Kun vortâ kompata kaj ridetâ konsola.
En suba Äambro homoj sidas, sidasÄe forno spirovarma pro lâ Ćparemâ.
Senvivaj pupoj ili Ćajnas jen, Äar ili mute sidas, sidas sidas...
En lustra lunâ moderna lukso pompas, La vivon vindas silkâ, velura lanâ, Abundas la ar Äentâ kaj porcelanâ. La luksa kripto vartas, lulas, trompas.
Vi, pupoj, vivas ja, Äar pulmâ sin movas, Muelas buĆâ, digestas la stomakâ, Fieras vi kiel sur pajla sakâ Kokino, kiu putran ovon kovas.
Kaj pri lâ kulturâ vi pastre elokventas Kaj blovas vin kiel la fabla ranâ, Sed homan takton vi ne havas jam.
En vi la koro dormas, sentâ silentas.
Mi fugus for el via luksa nestoEl tendâ tatara, budo de paganâ, Äar tie eÄ la larmsalita panâ La guston dolÄan donis kora gesto.
Mi fugus for, sed min malsanâ katenas... Ho, malbenitaj febro kaj malfortâ, Pro vi, se iu venas al la pordâ, La malsanulâ eÄ danke arlekenas.
Kaj pluvas, tage pluvas, nokte pluvas... Nebula nuba landâ kun frosta ventâ, En akvon dronas via kora sentâ, Äar senkompate pluva, pluvas, pluvas.
95
POR mi vi estas la plej belaEl la virinoj de la mondâ: Vi, en rigardâ kun noktâ Äiela Kaj sur la kapâ kun suna blondâ.
En vi mi havas la donacon
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
59/65
De lâ sortdestinâ kaj difavorâ, En via hejmâ mi trovas pacon Post batalplena panlaborâ.
Manteoj viaj pelas nubon
Per tuĆâ karesa de sur fruntâ Kaj via voÄo lulas dubon,Balzamas vundon de lâ korfundâ.
Ka j kiam malesperâ min ligas Kaj frostas miaj korpâ, animâ, Per ardaj kisoj vi varmigas,Dorlotas min Äe via sinâ.
Do kial miri, ke la amo
Kun tempopasâ ne mortis for Kaj spite al la dornornamo
Äi vivas plu en mia korâ?
Kaj kial plori kaj pripenti,Akuzi, pledi nur sen finâ? Vi, kara, devas same senti,Ke, kiel mi vi amas min.
Ne diru do, ke sortâ kaj jaroj PriĆtelis nin sur vivovojâ! Ne gravas sulkoj, grizaj haroj;
La amon hardis larma Äojâ.
Kaj kredu, ke por lâ difavoro Por nia vivo brilos sunâ; Äistombe havos ni en koroPrintempon eÄ dum la aĆtunâ.
96
VI, danoj, estas bravaj, Äarmaj,Sed iom pupaj, eÄ malvarmajPor homâ, veninta el la sudo De suna varmâ kaj kora nudo.
En sudâ la fantaziâ divenas, Vi klarajn vortojn miskomprenas
Kaj Nordo, sudo Äe lâ renkontoZigzagas inter Ćokâ kaj honto.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
60/65
La norda flegmo, dorma paxo
Por sudo Ćajnas â vivminaco,Äar sude eÄ mienâ pasias; Vi mutas, eÄ se sento krias.
La Äarmo de lâ virino dana Impresas kiel pompo vana:Mirveka rozo sen odoro.Senvinda restis mia koro.
Senvunda jes, sed mi emditas:
Äu senvundecon mi meritasAĆ Äe lâ danino estas normo Nur esti rava rozâ sen dorno?
Egale ja, mi tamen dankas,Ke nun en koro vundo mankas
Ka povas mi trankvile dormi,Äar estas vi sendornaj por mi.
*
Terure! Ah! Min punas Diâ Pro fura juÄseverâ pri vi Äar dum verkado de lâ poemâ Min trafas sagâ de lâ petolemâ.
Knabino Äarma kun rozvangâ Grimace mokas min per â langâ. Ho, pinta pika langofinâ, Pro spontaneâ mi dankas vin!
En mi mutiÄas la riproÄâ Pro Ćia tikla tinta voÄâ, Sed ve! Äar Ä”us deklaras Ći: âHo, francdevena estas mi.â
97
Äe vojkomenco sur la marâ de lâ Vivo Ni fidas al favora ventâ; Ne pensas ni pri ondotombâ, pri rifo... La velojn streÄas revoj centâ.
Sed kiam la vivmaro ekribelas,
Nin venÄe vipas sortkolerâ,
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
61/65
La Ćipâ kun direktilâ rompita velas Pelata nur de Malesperâ.
Formortas revoj. Dronas kredi, fido. Nur onda ludo regas nin.
Al Ćiporandâ nin spasme kroÄas spito Äis rodâ de â Äiu Ćipruinâ.
Äar tie Ćipo de lâ imago sorÄaAl fabellando logas nin... Ni transĆipiÄas kun forgeso dolÄaPor velo... veli, sed sen finâ.
98
NEDERLANDO: mil kanaloj,
Digâ e dio, dekmil Ćipoj, Kelkaj dunoj, plataj valoj,
Muelejoj kaj tulipoj.
Nederlando: luktâ al maro Por la tero, luktâ por celoj Tre utilaj al homaroKaj pro vortoj cent kvereloj.
Nederlando: altaj homoj,
Ordâ, libero, scisopiro, En la poĆo dek diplomoj, EÄ atestâ pri lâ spiropreno.
Nederlando: homa vivo,Ridâ infana, pensâ matura, Revteksado kun naivoKaj obstina firâ kultura.
Nederlando: homa koro.
Äi batadas ne por bati,sed por helpi en laboro,
senti, ami kaj kompati.
Nederlando, por okulojLa ekstera Äarmo gravas,Sed la koron de lâ fremduloj Nur korbato via ravas.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
62/65
99
NOKTO de Majo rozon promesis
Al la Äardeno.Rozo de Majo froste karesis
Jam la mateno.Maja miraklo, pompo sangruÄa,Velke formorits.Palajn petalojn vento plendmuÄaBlove forportis,Ien forportis...
Majan miraklon de mia koro
Pie mi vartis,Tamen Äi iÄis pala memoro...Vane mi gardis.Pro lâ frosto velkas Äiu maja rozâ. Svene al ripozâ,Morte al ripozâ.
100
NE timu la amon, Äar Dio Äin donasPor vin konsoli dum mil turmentoj
Kaj gardu Äi flamon, vojmontre Äi lumos En blinda nokto sur vojâ de lâ sentoj.
Ne timu oferi la koron por amo,
Vi restos viva eÄ sub terbuloj;En pompa Äardeno de lâ Vivo pulsanta Sen mortâ jam mortas la timemuloj.
Ne timu la amon, nek hontu pri lâ sentoj, Vin tenu brave en la batalo
Kaj levos sin venke el kripto de lâ Nuno La homa Homo: la idealo.
101
ONDE onda ringo, ringe ringa ondo,Lulas lacan koron de la vagabondo...
Dormu mia korâ!
Mi semis moblajn revojn en bedojn de lâ animâ, Por havi rozarbeton mi tien plantis Ćin.
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
63/65
De lipoj roson sorbis soigfaj kisoj mil;
Pompadis mia floro en suna arda brilâ... Sed Äarmon de lâ printempo kaj pompon de lâ rozujâ Enviaj manoj Ćtelis post burÄoniÄo tuj. Nun super bedoj plendas vaganta ventoÄemâ;
Pri sekaj florskeletoj funebras nur mi mem...
Onda ringo, riga ondo,Sin balancas dança rondo...
Dormu mia korâ!
Ne povis tempâ forviĆi La carman bildon pro Ći, Äar mi, vundita per Ći, Ne Äesas larmojn verĆi. La vundo sangas Äiam,Estingas fajron mian
Kaj pelas, pelas min doAl fundâ de lâ tomba blindo. Ah, Morto, venu falÄi,Min baldaĆ doni al Äi,Ke min ne Ćiru, punu La Vivâ pro amo unu!
Per songoĆipâ mi velas sur maro de lâ silentâ Kaj min doloro pelas al fantomrifoj cent.Per nubo de lâ malico jam kovris sin la sunâ, La rodon de lâ ripozo nebulo kaĆas nun... La milda âjesâ formortis, nun siblas spita âeÄâ, Min ne esperâ vivigas, sed nura fortostreÄâ Kaj ofte senkonsole sub firmamentâ sen bluâ Mi drivas velrompite per sonÄoĆipo plu...
Ringa ondo, onda ringo,Pelâ petolas sen atingo...
Dormu, mia korâ!
Modelan vivon formiMi havis sentojn por mi,
Por inde kanti, psalmiMi trovis kordojn al mi,
Por Bono, Vero sturmiTre ofte iris nur mi;Sed sentojn, kantojn sciu
Priridis, mokis Äiu,La noblan celon oni
Ne volis vidi, koni...
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
64/65
Min, bardo, rompu fine;
Nun korvoj pravas, vi â ne!
Ringe ringa ondo, onde onda ringo,Flamâ flagranta brulas... Vanas la estingo...
Ploras vagabondo...Ridas tuta mondo....
Dormu, mia korâ! Dormu, mia korâ!
8/19/2019 La Vagabondo Kantas... - Julio Baghy
65/65
Se arlekenon en arenâ
La Ćerco, moko tedas,
Li klinas sin laca Äemâ
Kaj forpermeson petas.
Se arlekeno de la Diâ,
La vagabondo ludas,
Post fino de la komediâ
Humile li ekmutas.
Li kaĆ as sin, ne kantas plu
Kaj rompas sian liron;
Por kanti en la monda bruâ
Ne havas li inspiron.
Kaj âbisâ-on por la kantâ, revenâ
Neniam li aspiras...
Publiko de la mondarenâ,
La vagabondâ â foriras.