Księgi rachunkowe jako księgi podatkowe

Księgi podatkowe

Rozumie się przez to księgi rachunkowe, podatkową księgę przychodów i rozchodów, ewidencję oraz rejestry, do których prowadzenia do celów podatkowych, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązani są podatnicy, płatnicy i inkasenci

Księgi rachunkowe

Zgodnie z Ustawą o rachunkowości Księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej. Jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nią zasady rachunkowości, a w szczególności dotyczące:

Określenia roku obrotowego oraz okresów sprawozdawczych,

Metody wyceny aktywów i pasywów, ustalanie wyniku finansowego,

Sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, Systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów.

Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów i sald, które dotyczą:

Dziennik, Księgę główną, Księgi pomocnicze, Zestawienia: obrotów i sald kont księgi

głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych, Wykaz składników aktywów i pasywów

(inwentarz)

Do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe (dokumenty źródłowe) stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej.

Księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco.

Przychody różnice między ustawą o rachunkowości a ustawą o

podatku dochodowym od osób fizycznych

Przychody i zyski czyli uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań.Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze

Moment uzyskania przychodu

Z punktu widzenia ustawy o podatku dochodowym bardzo ważna jest - data powstania przychodu.

Za datę powstania przychodu, w świetle art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się, z pewnymi wyjątkami, dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:

wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytułu do zapłaty, lub otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.

Koszty według Ustawy o rachunkowości

Koszty i straty - rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw

KUP według prawa podatkowego

Kosztami uzyskania przychodu z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 2

Wydatki podlegają zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli:

• zostały należycie udokumentowane,

• zostały poniesione,

• wiążą się z przychodem,

• nie zostały wyłączone z kategorii kosztów uzyskania przychodów wyraźnym przepisem ustawowym

Zgodnie z art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych bądź art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych możemy wyróżnić sześć zasadniczych rozwiązań wyłączających określone wydatki spośród kosztów uzyskania przychodów:

1)       wyłączenie z kosztów określonej kategorii wydatków,

2)       wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów określonej kategorii wydatków, jednocześnie część z tych wyłączonych wydatków pozostawiając w kosztach,

3)       wyłączenie z kosztów wydatków powyżej określonego limitu,

4)       wyłączenie z kosztów wydatków jeszcze nie zapłaconych,

5)       wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków, do których nie prowadzono dodatkowej ewidencji,

6)       wyłączenie z kosztów uzyskania przychodu wydatków nie potwierdzonych dodatkowymi dokumentami,

Zasady ustalania dochodu art. 24 ustawy o podatku dochodowym od

osób fizycznych

U podatników, którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdaniefinansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważasię dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony w wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów

Zysk brutto a dochódPodstawę opodatkowania stanowi dochód ustalany zgodnie z przepisami podatkowymi, który wykazujemy w zeznaniu podatkowym.

Wynik bilansowy brutto (księgowy) wynikający z ksiąg rachunkowych i widoczny w sprawozdaniu finansowym ustalany według ustawy o rachunkowości

Rozbieżności między dochodem w pojęciu podatkowym a dochodem (zyskiem brutto) ustalanym zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości to różnice, które mają istotny wpływ na ustalenie prawidłowej podstawy opodatkowania.

RÓŻNICE POMIĘDZY WYNIKIEM RACHUNKOWYM I WYNIKIEM PODATKOWYM

RÓ RÓŻNICE

DODATNIE UJEMNE

TRWAŁE PRZEJ - ŚCIOWE

TRWAŁE PRZEJ - ŚCIOWE

Na różnice między dochodem w pojęciu podatkowym a dochodem ustalanym zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości wpływają:

Różnice trwałe wpływają na podstawę opodatkowania wyłącznie w danym roku obrotowym. Różnice przejściowe są rozliczane przy ustalaniu podstawy do opodatkowania w roku następnym lub latach następnych (po ich zrealizowaniu) i wpływają na kwotę dochodu podlegającego opodatkowaniu.Różnice te dzielą się także na:a) różnice przejściowe/trwałe dodatnie,b) różnice przejściowe/trwałe ujemne.

Różnice trwałeUjemne różnice w kosztachodsetki za zwłokę na rzecz budżetu, odpisy amortyzacyjne od samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przekraczającej 20 000 EURodpisanie poniesionych kosztów zaniechanej inwestycji Dodatnie różnice w kosztachkoszt jest kosztem podatkowym a nie jest kosztem rachunkowym Dodatnie różnice w przychodachzwrócone podatki, opłaty i wydatki niezaliczone do kupodsetki otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowychUjemnie różnice w przychodachwartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń oraz przychodów w naturze

Różnice przejściowe dodatnie powodują tworzenie rezerwy na podatek dochodowy

odroczony

Tworzy się je w wysokości kwoty podatku dochodowego, wymagającego w przyszłości zapłaty. Różnice te powodują zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości, gdy wartość bilansowa składnika aktywów zostanie zrealizowana. Należą do nich:W przychodach:naliczone lecz nieotrzymane odsetki od należności,różnice kursowe dodatnie ustalone na moment bilansowyW kosztach:,amortyzacja dla celów podatkowych metodą degresywną a na celów bilansowych metodą liniową

Wartość srodka trwałego wyniosla 20 000 zl. Amortyzacja bilansowa liczona wg metody linowej – 3000, amortyzacja liczona wg przepisow podatkowych (metoda degresywna) – 4 500.

Sp. 20000 3000 Sp. 1) 285

Amortyzacja podatkowa 1500 Rezerwa na Warotsc bilanowa 17000 pod.doch.Wartosc podatkowa 15500 285 1)

Roznica przejsciowa dodatnia 1500REZERWA na pod.doch.= 1500x19%=285

Środki trwale Umorzenie Podatek doch

Rezerwa na podatek dochodowytworzenie

Na różnice przejściowe ujemne ustala się aktywa z tytułu podatku

odroczonego

Ustala się w wysokości kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego. Różnice te powodują w przyszłości zmniejszenie podstawy opodatkowania. Są to w kosztach np:zarachowane, lecz jeszcze nie zapłacone, odsetki od zaciągniętych pożyczek,zarachowane, lecz jeszcze nie zapłacone, odsetki od zobowiązań z tytułu dostaw i usług nie płaconych w terminie,zarachowane ujemne różnice kursowe powstałe przy wycenie bilansowej środków pieniężnych i rozrachunków zagranicznych w walutach obcych,zarachowane w koszty wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia nie wypłacone do dnia bilansowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowegoustalanie

W jednostce dokonano odpisu akutalizujacego wartość srodka trwałego w związku z czesciowa utrata wartości. Cena nabycia wynosila 20 000 zl., dotychczasowe umorzenie 4 000, odpis aktualizujący 6 000.

Sp. 20000 4000 Sp. 6000 1)

Aktywa z tyt.odr.pod.doch.

1) 6000 2) 1140 2) 1140(to przenosimy na WF)

Warotsc bilanowa 10000(to przenosimy na WF) Wartosc podatkowa 16000

Roznica przejsciowa dodatnia 6000Aktywa z tyt. Odr. Pod. Doch.=

6000x 19%=1140

WF

Środki trwale Umorzenie Odpisy aktuali

Podatek dochPKO

Przekształcanie wyniku brutto w księgową i podatkową podstawę

opodatkowania

Wynik brutto

- trwałe różnice dodatnie

+ trwałe różnice ujemne

= Księgowa podstawa opodatkowania

- przejściowe różnice dodatnie

+ przejściowe różnice ujemne

= Podatkowa podstawa podatkowania

Przekształcanie przykład

Przychody z prowadzonej działalności wyniosły 36 000 zł, a poniesione koszty 21 000 zł. Stawka podatku dochodowego 19%. Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodu:odpisy amortyzacyjne od samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przekraczającej 20 000 EUR - 596odpisanie poniesionych kosztów zaniechanej inwestycji - 400przekroczenie limitu kosztów na reprezentację i reklamę - 80nadwyżka ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi na koniec roku obrotowego związana z wyceną zobowiązań - 230naliczone, ale nie zapłacone odsetki od zobowiązań - 20 Przychody nie wchodzące do podstawy opodatkowania:odszkodowanie otrzymane od instytucji ubezpieczeniowej z tytułu pożaru budynku - 310naliczone, ale nie zapłacone odsetki od należności - 290

Lp. Wyszczególnienie Kwota w zł 1 Wynik finansowy brutto 15 000 2 Różnice trwałe: + 766 a Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów +1076 - odpisy amortyzacyjne samochodu w części przekraczającej

równowartość 20 000 EUR +596

-odpisane koszty zaniechanej inwestycji +400 - koszty reprezentacji i reklamy ponad limit (0,25% przychodu) +80 b Przychody nie wchodzące do podstawy opodatkowania - 310 - odszkodowania od instytucji ubezpieczeniowej -310 3 Podstawa opodatkowania ( poz. 1, a, b) 15 766 4 Podatek dochodowy księgowy (poz. 3*19%) 2 995 5 Różnice przejściowe -40 a Koszty nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów:

- naliczone a nie zapłacone odsetki od zobowiązań - różnice kursowe dotyczące zobowiązań

+20 +230

b Przychody nie wchodzące do podstawy opodatkowania - naliczone a nie zapłacone odsetki od należności

- 290

6 Podstawa opodatkowania z uwzględnieniem różnic trwałych i przejściowych (poz. 1,2,5,)

15 726

7 Podatek dochodowy stanowiący zobowiązanie podatkowe (poz.6 *19%)

2 988

8 Rezerwa na odłożony podatek dochodowy (podatek dochodowy księgowy > podatku dochodowego wynikającego z dokumentów podatkowych)

7

Podatek dochodowy

Rozrachunki pp i inne obciążenia WF 2988 1 ) 1) 2988 2995 3) 2) 7 Rezerwa na pod. doch. Wynik finansowy 7 2 ) 21000 36000

3 ) 2995 1- rzeczywiste zobowiązanie wobec budżetu z tytułu podatku dochodowego 2- utworzenie rezerwy na podatek dochodowy 3- przeniesienie na koniec roku obrotowego kwoty należnego podatku dochodowego

Dostosowanie ewidencji - analityki i rejestrów

Dokonując separacji kosztów na koszty będące kosztami uzyskania przychodów w świetle ustaw podatkowych oraz na koszty, które nimi nie są można posługiwać się kilkoma metodami:

metoda księgowametoda polegająca na dostosowaniu

ksiąg rachunkowych

Dostosowanie analityki

Konta księgowe (analityka)

Koszty (400)

Koszty Podatkowe (400-01)

Koszty Nie Podatkowe (400-02)

 

31.12.2005 31.12.2006

31.12.2007

31.12.2008

31.12.2009

31.12.2010

Wartość bilansowa

120000 96000 72000 48000 24000 0

Wartość podatkowa

120000 90000 60000 30000 0 0

Dostosowanie ewidencji

W grudniu 2005r. jednostka nabyła maszynę górniczą o wartości początkowej 120000zł. Przewidywany okres użytkowania maszyny wynosi 5 lat. Oczekuje się że wartość końcowa środka trwałego wyniesie 0 zł. Dla celów rachunkowości środek trwały będzie amortyzowany metodą liniową. Koszty amortyzacji środka trwałego stanowią koszty uzyskania przychodów. Dla celów podatkowych środek trwały będzie amortyzowany metodą liniową wg stawki 25 %. Stawka podatku dochodowego określona przez przepisy podatkowe dla lat 2006-2010 wynosi 19 %.

• księgi pomocnicze - ewidencja środków trwałych

Powołanie nowego zespołu kont na poziomie syntetyki 1,2,3 900 990 490

pr.aut.A.Szydełko

901

4...

4...

640 5...