Krytyczne myślenie i sztuka argumentacji

Wprowadzenie organizacyjne i merytoryczneDr hab. Ryszard Szarfenberg, prof. UW

r.szarfenberg@uw.edu.pl

Strona przedmiotu z materiałami i linkami

http://rszarf.ips.uw.edu.pl/krytarg/

Rok akademicki 2020/2021

Opis przedmiotu i efekty kształcenia w programie studiów

• Liczba zajęć, ich forma i typ zaliczenia• 15 zajęć w formie warsztatów przeprowadzonych w czasie rzeczywistym zdalnie (platforma

Zoom i Google Classroom), zaliczenie na ocenę (na ostatnich zajęciach)

• Treści ogólnie 1. Zasady krytycznego myślenia i sztuki argumentacji2. Podstawowe umiejętności w obszarze krytycznego myślenia3. Wykorzystanie zasad krytycznego myślenia i sztuki argumentacji w debatach z obszaru

polityki społecznej

• Efekty kształcenia1. Absolwent potrafi: publicznie prezentować prowadzone przez siebie badania, analizy i

prognozy w obszarze polityki społecznej, a także uczestniczyć w debacie na temat zagadnień z obszaru polityki społecznej (K_U07)

2. Absolwent jest gotów do: krytycznej oceny posiadanej przez siebie wiedzy i zewnętrznych komunikatów z obszaru polityki społecznej, a także uznania znaczenia dowodów naukowych dla polityki społecznej jako działalności praktycznej (K_K01)

Tematy zajęć1. Wprowadzenie, czyli znaczenie krytycznego myślenia i argumentacji w

polityce społecznej2. Fake newsy (fejki, fałszywe wiadomości) i bańki społecznościowe, czyli

propaganda, dezinformacja, wojna informacyjna w erze internetu3. Reakcje na fake newsy, czyli factchecking – sprawdzanie autentyczności

informacji pisanych, zdjęć, filmów4. Fałszywe argumenty – dyskusja robotów 15. Fałszywe argumenty – dyskusja robotów 26. 10+ przykazań racjonalnej (merytorycznej) dyskusji7. Debaty merytoryczne dotyczące wybranych tematów w polityce

społecznej (zajęcia 7-14)15. Podsumowanie i test

Zasady zaliczenia przedmiotu

1. Aktywna obecność obowiązkowa – 15 zajęć, zwolnienia lekarskie przesłane powinny być niezwłocznie po wystąpieniu nieobecności (zdjęcie mailem) sprawdzana listą obecności• Aktywna obecność na zajęciach zdalnych potwierdzana wypowiedziami na prośbę

prowadzącego

2. Wykonanie zadania praktycznego1) Udział w akcji „Łowcy fałszywych argumentów w polityce społecznej”2) Udział w debacie na wybrany temat w jednej z ról (zwolennik reformy,

przeciwnik reformy, sędzia)

3. Test końcowy – około 20-30 pytań zamkniętych z zakresu udostępnionego w prezentacjach oraz w obowiązkowej literaturze na ostatnich zajęciach

Zadania praktyczne

Łowcy fałszywych argumentów w polityce społecznej

• Każdy uczestnik zajęć ma wziąć udział w akacji „Łowcy fałszywych argumentów w polityce społecznej”

• Co to jest fałszywy argument? Patrz dyskusja robotów i przykłady na następnych slajdach (wiele innych źródeł, np. 32 sposoby nieuczciwej dyskusji, błędy logiczno-językowe)

• Fałszywek szukamy w sieci (wypowiedzi polityków, fora) i w mediach społecznościowych (FB, TT itp.)

• Należy złowić co najmniej 5 fałszywych argumentów

• Każdy ze złowionych argumentów odpowiednio opisujemy: 1) wycinki, zdjęcia argumentu z podanymi linkami, 2) przypisanie do typu argumentu z dyskusji robotów, 3) krótkie wyjaśnienie dlaczego jest to fałszywy argument

https://michelerosenthal.com/portfolio/logical-fallacies/

https://twitter.com/PolanskiL_/status/1223976715732635649

Złowiony fałszywy argument: pochopne uogólnienie. Z jednego przypadku nie wynika ogólny wniosek dotyczący wszystkich firm i sprzedających (wolny rynek)

Spotkałem kliku ludzi, wszyscy oni są okropni, źli i śmierdzą

Nie przebadałeś odpowiedniej liczby przypadków, aby wyciągnąć

taki wniosek

Złowiony fałszywy argument: manipulacje zdjęciowe. Z filmu wycięto jeden kadr i przedstawiono go jako obraźliwy gest dyskredytujący pokazującego

https://twitter.com/Bartek_Star/status/1221532887905980417https://twitter.com/PiS_Wielkopolsk/status/1221159176593989632

Struktura i tematyka merytorycznych debat1. Tematem każdej debaty będzie wybrana reforma w polityce

społecznej, np. wprowadzenie świadczenia „500+”, podwyżka płacy minimalnej w trzy lata z 2250 zł do 4000 zł, likwidacja gimnazjów

2. W każdej debacie będą reprezentowane trzy strony: a) Zwolennik reformyb) Przeciwnik reformyc) Sędzia próbujący rozstrzygnąć, która argumentacja była bardziej

przekonująca

3. Moderatorem debat będzie prowadzący zajęcia i odda głos najpierw zwolennikowi, potem przeciwnikowi, a następnie zwolennikowi, żeby odpowiedział na argumenty przeciwnika i przeciwnikowi, aby odpowiedział na kontrargumenty zwolennika

Krytyczne myślenie, sztuka argumentacji a polityka społeczna - wprowadzenie

Krytyczne myślenie i sztuka argumentacji a polityka społeczna – refleksja ogólna

• Ale czym jest myślenie? Czy nasz umysł działa jak komputer przetwarzający algorytmy? Czy chodzi o myślenie samo, czy też jego związek, z tym jak ludzie działają, jak się zachowują?

• Czym jest argumentacja? Chcąc kogoś do czegoś przekonać używamy argumentów, które składają się z przesłanek i wniosków, ale jaki jest związek argumentacji z myśleniem?

• Czym jest polityka społeczna? Rozwiązywaniem problemów społecznych? Jak ma się ma więc myślenie i argumentowanie do polityki społecznej?

Współczesne rozumienie polityki społecznej jako polityki publicznej

1. Racjonalna decyzja podjęta na podstawie wszechstronnej analizy dużych zbiorów danych o problemach i ich rozwiązaniach (tradycja Lasswella)

2. Kompromis i przetarg między różnymi grupami interesów, dążącymi do uzyskania własnych korzyści (typowe ujęcie dla analiz politologicznych)

3. Idee, które są tworzone i upowszechniane, do których ludzie wzajemnie się przekonują w dyskusji (dyskursy, narracje o problemach i rozwiązaniach)

4. Połączenie problemów, rozwiązań i wydarzeń politycznych w odpowiednim momencie przez przedsiębiorców polityki (teoria wielostrumeniowa)

5. Odtwarzanie tego, co już wcześniej zostało przyjęte, według ustalonych reguł, norm (instytucjonalizm – zależność od ścieżki w przeszłości)

R. Szarfenberg, Pojęcie polityki społecznej, w: J. Męcina, G. Firlit-Fesnak(red.), Polityka społeczna, PWN, 2018

Polityka społeczna

1. Badania naukowe polityki społecznej

2. Proces polityczny ustalania polityki

społecznej

3. Realizowanie polityki społecznej

• Nauka i jej zasady i praktyka

• Argumenty w dyskusji naukowej

• Krytyczne myślenie wobec wyników badań

• Polityka i jej zasady i praktyka

• Argumenty w debatach politycznych

• Krytyczne myślenie wobec programów i komunikatów partyjnych

• Świadczenia i usługi społeczne i ich zasady i praktyka

• Argumenty w dyskusji praktyków realizatorów

• Krytyczne myślenie wobec realizowanej polityki społecznej

Stosowanie wyników badań w argumentacji politycznej PS (co ma obowiązywać?)

Stosowanie wyników badań w argumentacji praktycznej PS (jak pomagać?)

Stosowanie argumentacji politycznej PS w badaniach (co należy badać?)

Stosowanie argumentacji praktycznej PS w badaniach (co należy badać?)

Stosowanie argumentacji politycznej PS w jej realizacji

Argumenty i krytyczne myślenie w polityce społecznej

Struktura merytorycznej dyskusji o polityce społecznej: temat, strony i poprawne argumenty

1. TEMAT: Dyskusja powinna mieć jasny i określony temat. W polityce społecznej tematami są problemy społeczne i ich rozwiązania, np. ubóstwo dzieci jako problem i świadczenia pieniężne dla rodzin z dziećmi jako rozwiązanie

2. STRONY: W dyskusji powinny występować co najmniej dwie strony.W polityce społecznej są to zwolennicy i przeciwnicy określonych rozwiązań problemów społecznych, np. zwolennicy walki z ubóstwem za pomocą świadczeń pieniężnych i przeciwnicy tego rozwiązania

3. ARGUMENTY: W dyskusji strony podają argumenty za swoim stanowiskiem i przeciw stanowisku oponentaArgumenty w merytorycznej dyskusji o polityce społecznej powinny być wolne od fałszywych rozumowań i chwytów retorycznych, np.zwolennicy walki z ubóstwem za pomocą świadczeń pieniężnych mówią, że świadczenia zmniejszają ubóstwo rodziny i tym samym dzieci, a przeciwnicy, że tylko utrwalają ubóstwo rodzin i dzieci

Literatura i filmy z zajęć

• R. Szarfenberg, Pojęcie polityki społecznej, w: J. Męcina, G. Firlit-Fesnak(red.), Polityka społeczna, PWN, 2018

• Film z zajęć grupa 1 – 15:00-16:30

• Film z zajęć grupa 2 – 13:15-14:45