KRIVIČNO PRAVO- opšti deo -

Prof. dr Milan Milošević

krivično pravo kao grana pravapredmet - krivično delo i krivična sankcijazadatak

zaštita ličnost čoveka i građanina, njihovih sloboda i prava,

nezavisnost i bezbednost zemlje, državno i društveno uređenje, ustavni poredak

uži i širi pojam krivičnog pravamaterijalno, procesno i izvršno krivično

pravoopšti i posebni deo krivičnog prava

POJAM KRIVIČNOG PRAVA

opšte krivično pravopojedine grane opšteg krivičnog prava

međunarodno krivično pravoprivredno krivično pravomaloletničko krivično pravo

POJAM KRIVIČNOG PRAVA

odnos prema krivično procesnom pravu

odnos prema izvršnom krivičnom pravu

odnos prema ustavnom pravuodnos prema građanskom pravuodnos prema privrednoprestupnom

pravuodnos prema prekršajnom pravu

ODNOS KRIVIČNOG PRAVA PREMA DRUGIM GRANAMA PRAVA

Krivično pravo i kriminalistikaKrivično pravo i kriminologijaKrivično pravo i psihologija kriminala

ODNOS KRIVIČNOG PRAVA PREMA VANPRAVNIM KRIVIČNIM NAUKAMA

USTAVZAKONIPROPISI NIŽEG RANGA OD ZAKONAMEĐUNARODNI UGOVORISUDSKA PRAKSAOBIČAJI

IZVORI KRIVIČNOG PRAVA

VRSTE DISPOZICIJAOBIČNEOPISNEBLANKETNEUPUĆUJUĆE

VRSTE SANKCIJAAPSOLUTNO ODREĐENE KAZNERELATIVNO ODREĐENE KAZNESRAZMERNO ODREĐENE KAZNENEODREĐENE KAZNE

STRUKTURA KRIVIČNO PRAVNE ODREDBE

GRANICE PRIMENE KRIVIČNOG PRAVA U VREMENU:Početak i okončanje primene krivičnog

zakonodavstvaPrimena blažeg krivičnog zakona

GRANICE PRIMENE KRIVIČNOG PRAVA U ODNOSU NA TERITORIJUTeritorijalni principPersonalni principRealni (zaštitni) principUniverzalni princip

GRANICA PRIMENE KRIVIČNOG PRAVA

KRIVIČNO PRAVNI IMUNITETPREMA OBIMU ZAŠTITE

POTPUNDELIMIČAN

PREMA SVOM DEJSTVUAPSOLUTNI RELATIVNI

GRANICA PRIMENE KRIVIČNOG PRAVA

UTVRĐIVANJE PRAVOG SMISLA KRIVIČNOG ZAKONA

TUMAČENJE PREMA NAČINU GRAMATIČKO (JEZIČKO) LOGIČKO SISTEMATSKO ISTORIJSKO UPOREDNO

TUMAČENJA PREMA OBIMUUŽE TUMAČENJE (RESTRIKTIVNO)ŠIRE TUMAČENJE (EKSTENZIVNO)

TUMAČENJE KRIVIČNOG ZAKONA

TUMAČENJA PREMA OBIMUUŽE TUMAČENJE (RESTRIKTIVNO)ŠIRE TUMAČENJE (EKSTENZIVNO)

TUMAČENJE PREMA SUBJEKTU KOJI VRŠI TUMAČENJEAUTENTIČNOSUDSKODOKTIRNARNO

TUMAČENJE PREMA ANALOGIJI

TUMAČENJE KRIVIČNOG ZAKONA

Krivično delo je ono delo koje je zakonom predviđeno kao krivično delo, koje je protivpravno i koje je skrivljeno (čl. 14. KZS).

POJAM KRIVIČNOG DELA

OPŠTI POJAM KRIVIČNOG DELA DeloOdređenost u zakonuProtiv pravnostKrivica

POJAM ODREĐENOG KRIVIČNOG DELAskup pojedinačnih karakteristika, odnosno

posebnih elemenata, individualno određenog krivičnog dela

POJAM KRIVIČNOG DELA

OBJEKTIVNI ELEMENTI:DELO ČOVEKAPROTIVPRAVNOST DELAODREĐENOST DELA U ZAKONU

SUBJEKTIVNI ELEMENT:KRIVICA UČINIOCA

OPŠTI ELEMENTI KRIVIČNOG DELA

Objekt krivičnog dela je ona vrednost (dobro ili interes) kojoj se pruža krivičnopravna zaštita.

Subjekt krivičnog dela po pravilu je fizičko, a samo izuzetno i pravno lice koje je svojom radnjom činjenja, odnosno nečinjenja doprinelo ostvarenju posledice krivičnog dela.

OBJEKT I SUBJEKT KRIVIČNOG DELA

OBJEKT KRIVIČNOG DELA:ZAŠTITNI OBJEKT

OPŠTI ZAŠTITNI OBJEKT GRUPNI ZAŠTITNI OBJEKT

OBJEKT RADNJE NAPADNI OBJEKT GRAMATIČKI OBJEKT

SUBJEKT KRIVIČNOG DELA :AKTIVNI SUBJEKTPASIVNI SUBJEKT

OBJEKT I SUBJEKT KRIVIČNOG DELA

RADNJA KRIVIČNOG DELA (objektivno subjektivna teorija):ALTERNATIVNO ODREĐENAKUMULATIVNO ODREĐENA

POSLEDICA KRIVIČNOG DELA :UŽEM ILI ŠIREM SMISLUFORMALNA ILI POSLEDIČNA KRIVIČNA DELAKRIVIČNA DELA POVREDE ILI UGROŽAVANJAGLAVNA I SPOREDNABLIŽA I DALJA

RADNJA I POSLEDICA KRIVIČNOG DELA

NEPROSREDNA UZROČNA VEZA

POSREDNA UZROČNA VEZA

UZROČNA VEZA

UZROK je radnja koja je prouzrokovala posledicu krivičnog dela

Protivpravnost u formalnom smisluProtivnost pravnim propisimaProtivnost pravnim normamaProtivnost prohibitivnim normamaProtivnost imperativnim normama

Protivpravnost se vidi:Iz opisa krivičnog delaIz drugih propisa

Protivpravnost u materijalnom smislu

PROTIVPRAVNOST KRIVIČNOG DELA

krivično pravo - zakonsko pravoprincip zakonistosti krivičnog dela i kaznenullum crimen, nulla poena sine legekrivično delo mora biti predviđeno zakonom

i to pre nego što je učinjenoznačaj principa zakonitosti

pravni značajpolitički značaj

odnos protivpravnosti i određenosti u zakonu

ODREĐENOST KRIVIČNOG DELA U ZAKONU

skup subjektivnih elemenata koji moraju postojati kod učinioca krivičnog dela, da bi se učinjeno delo moglo smatrati krivičnim delom.

elementi krivice:uračunljivostvinost (umišljaj ili nehat)svest o zabranjenosti dela

KRIVICA

Psihička sposobnost učinioca da shvati značaj svoga dela i da upravlja svojim postupcima

element krivicemora se utvrditimora postojati u vreme izvršenja

krivičnog dela

URAČUNLJIVOST

Psihički odnos učinioca prema svom delu na osnovu koga mu se to delo može staviti na teret i izreći kaznaelement krivicebez vinosti nema krivicemora da se utvrdi (neprihvatljivost pretpostavke

vinosti) element svesti učinioca o delu element njegove volje da delo učini

POSTOJI U VREME IZVRŠENJA KRIVIČNOG DELAoblici vinosti:

UMIŠLJAJNEHAT

VINOST

teži oblik vinostiza njega se odgovara kod svih krivičnih

delakarakterišu ga dva psihička elementa:

elemenat svestielemenat volje

osnovni oblici umišljaja:DIREKTINI - učinilac je svestan svoga

dela i hoće njegovo izvršenjeEVENTUALNI - učinilac je svestan da

može učiniti delo pa na to pristaje

UMIŠLJAJ

POSEBNI OBLICI UMIŠLJAJA

prethodni i naknadni umišljajpreduzmišljaj i momentalni umišljajodređeni i neodređeni umišljajalternativni i eventualni umišljajgeneralni (opšti) i specijalni umišljaj

UMIŠLJAJ

lakši oblik vinosti, za njega se kažnjava samo kada je to u zakonu propisano

osnovni oblici nehata: SVESNI NEHAT (učinilac je svestan da svojom

radnjom može učiniti delo, ali olako drži da do toga neće doći ili da će to moći sprečiti)

NESVESNI NEHAT (učinilac nije svestan da svojom radnjom može učiniti delo iako je prema okolnostima pod kojima je ono učinjeno i prema svojim ličnim svojstvima bio dužan i mogao da bude svestan te mogućnosti)

ostali oblici nehata:običan i grubi nehatobičan i profesionalni nehat

NEHAT

Krivična dela kvalifikovana težom posledicom

Vinost kod krivičnog dela kvalifikovanog težom posledicomvinost za osnovno delo – umišljaj ili

nehatvinost za težu posledicu – nehat (a

umišljaj samo ako zbog umišljaja nije nastalo novo krivično delo)

Krivično delo kvalifikovano posebnom okolnošću

ODGOVORNOST ZA TEŽU POSLEDICU

Prema mestu izvršenja krivičnog dela se određuje: prostorno važenje krivičnog zakonamesna nadležnost sudamesto izvršenja može biti obeležje krivičnog dela

Određivanje mesta izvršenja Mesto izvršenja prema KZ:

Mesto gde je učinilac radio ili bio dužan da radi i mesto gde je nastupila posledica

Kod pokušaja: mesto gde je radio i mesto gde je prema njegovom umišljaju posledica trebalo ili mogla da nastupi

Kod saučesnika i mesto izvršenja radnje saučesništva

MESTO IZVRŠENJA KRIVIČNOG DELA

Prema vremenu izvršenja krivičnog dela se određuje:važenje krivičnog zakonauračunljivost učiniocavinost (umišljaj ili nehat)svest o zabranjenosti delauzrast učiniocazastarelost krivičnog gonjenjavreme izvršenja može biti obeležje krivičnog

delaOdređivanje vremena izvršenjaVreme izvršenja prema KZ:

vreme kad je izvršilac radio ili bio dužan da radi,

za saučesnika vreme kada je radio ili bio dužan da radi

VREME IZVRŠENJA KRIVIČNOG DELA

Prema grupnom zaštitnom objektuprotiv života i tela....

Prema načinu izvršenjačinjenjaNečinjenja

Prema vrsti posledicepovrede ugrožavanje

KLASIFIKACIJA KRIVIČNIH DELA

Prema izvršiocuopštaposebna

Prema trajanju posledicetrajnatrenutna

Prema stadijumu izvršenjapokušanasvršena

KLASIFIKACIJA KRIVIČNIH DELA

Prema svojoj konstrukcijiprosta i složenaprodužena i kolektivna

Podela napolitičkakonsesulanim krivična dela (bez žrtve)

Prema stadijumu izvršenjapokušanasvršena

KLASIFIKACIJA KRIVIČNIH DELA

Krivična dela činjenja – voljnim preduzimanjem telesnog pokreta

Krivična dela nečinjenja - propuštanjem dužnog telesnog pokretapravaneprava

KRIVIČNA DELA ČINJENJA I NEČINJENJA

Trajno krivično delo je takvo delo kod koga se izvršenjem dela stvara duže ili kraće protivpravno stanje. (otmica)

Trenutno krivično delo - prouzrokovana promena u spoljnom svetu nastaje istovremeno ili ubrzo nakon radnje izvršenja. (krađa, ubistvo)

TRAJNO I TRENUTNO KRIVIČNO DELO

Prosto - krivično delo čija obeležja čine samo biće jednog krivičnog dela. (krađa, prinuda, uvreda).

Složeno - krivično delo koje sadrži obeležja bića dva ili više krivičnih dela. (razbojnička krađa, razbojništvo).pravonepravo

Prema stadijumu izvršenjapokušanasvršena

PROSTO, SLOŽENO I PRODUŽENO KRIVIČNO DELO

Produženo krivično delo - sastavljeno od više krivičnih dela, koja posmatrana u svojoj ukupnosti predstavlja jedno kvalitetno novo krivično delo

Elementi konstrukcijeučinjeno više istih ili istovrsnih krivičnih

delameđusobno vremenski povezanapotiču od istog učiniocapredstavljaju jedinstvenu celinu

Postojanje okolnosti (istovetnosti oštećenog, istovrsnosti predmeta dela, korišćenja iste situacije ili istog trajnog odnosa, jedinstva mesta ili prostora izvršenja dela ili jedinstvenog umišljaja učinioca

PRODUŽENO KRIVIČNO DELO

U širem smislu obuhvata svaki napad na državu shvaćenu kao vlast i međunarodnu organizaciju, a koji je izvršen iz političkih pobuda

Teorije definisanja: objektivna, subjektivna i mešovita.

Klasifikacija političkih krivičnih delaApsolutna politička krivična delaRelativna politička krivična dela

kompleksnakoneksna

POLITIČKO KRIVIČNO DELO

krivična dela protiv života i tela (glava XIII); krivična dela protiv sloboda i prava čoveka i

građanina (glava XIV); krivična dela protiv izbornih prava (glava

XV); krivična dela protiv prava na osnovu rada

(glava XVI); krivična dela protiv časti i ugleda (glava

XVII); krivična dela protiv polne slobode (glava

XVIII); krivična dela protiv braka i porodice (glava

XIX); krivična dela protiv intelektualne svojine

(glava XX);

PODELA KRIVIČNIH DELA PREMA GRUPNOM ZAŠTITNOM OBJEKTU

krivična dela protiv imovine (glava XXI); krivična dela protiv privrede (glava XXII); krivična dela protiv zdravlja ljudi (glava

XXIII); krivična dela protiv životne sredine (glava

XXIV); krivična dela protiv opše sigurnosti ljudi i

imovine (glava XXV); krivična dela protiv bezbednosti javnog

saobraćaja (glava XXVI); krivična dela protiv bezbednosti

računarskih podataka (glava XXVII);

PODELA KRIVIČNIH DELA PREMA GRUPNOM ZAŠTITNOM OBJEKTU

krivična dela protiv ustavnog uređenja i bezbednosti Republike Srbije (glava XXVIII);

krivična dela protiv državnih organa (glava XXIX); krivična dela protiv pravosuđa (glava XXX); krivična dela protiv javnog reda i mira (glava

XXXI); krivična dela protiv pravnog saobraćaja (glava

XXXII); krivična dela protiv službene dužnosti (glava

XXXIII); krivična dela protiv čovečnosti i drugih dobara

zaštićenih međunarodnim pravom (glava XXXIV); ikrivična dela protiv Vojske Srbije (glava XXXV).

PODELA KRIVIČNIH DELA PREMA GRUPNOM ZAŠTITNOM OBJEKTU

DONOŠENJE ODLUKE DA SE IZVRŠI KRIVIČNO DELO

PRIPREMANJE KRIVIČNOG DELAZAPOČINJANJE KRIVIČNOG DELA

(POKUŠAJ)IZVRŠENJE KRIVIČNOG DELA

Značaj pojedinih stadijuma

STADIJUMI IZVRŠENJA KRIVIČNOG DELA (TOK IZVRŠENJA KRIVČNOG DELA)

nekažnjivi stadijumrazlozi za nekažnjavanje

samo misaoni proces (za misli se ne kažnjava)

još ništa nije preduzetoništa nije povređeno ni ugroženočak i ako je ta odluka saopštena

DONOŠENJE ODLUKE ZA IZVRŠENJE KRIVIČNOG DELA

preduzete radnje radi izvršenja krivičnog dela, ali nije započeto samo izvršenje

razlog za kažnjavanje: izražena zločinačka voljarazlog protiv kažnjavanja: objekat krivičnog

dela nije ni povređen ni ugrožennačelna nekažnjivost po KZ izuzetno

kažnjavanje (predviđeno u krivičnom zakonu)pripremne radnje kao samostalno krivično delopripremne radnje kao kažnjiv stadijum

vrste pripremnih radnji:nabavljanje ili osposobljavanje sredstava za

izvršenje otklanjanje preprekaplaniranje i dogovaranjestvaranje uslova za neposredno izvršenje

krivičnog dela

PRIPREMANJE KRIVIČNOG DELA

Umišljajno započinjanje krivičnog dela koje nije dovršeno

Nesvršeni i svršeni pokušajRazganičenje pokušaja od pripremnih radnjiKažnjavanje za pokušajKvalifikovani pokušajNepodoban pokušaj

Nepodobno sredstvo i nepodoban objektApsolutno i relativno nepodoban pokušajKažnjavanje za nepodoban pokušaj

DELAPOKUŠAJ KRIVIČNOG

ODUSTANAK OD NESVRŠENOG POKUŠAJA - PREKIDANJE RADNJE

ODUSTANAK OD SVRŠENOG POKUŠAJA - SPREČAVANJE POSLEDICE

ODUSTANAK JE DOBROVOLJAN AKO JE UČINILAC BIO SVESTAN DA DELO MOŽE DA DOVRŠI, PA JE ODUSTAO OD DOVRŠENJA

NIJE BITNO IZ KOJIH JE POBUDA ODUSTAO ODUSTAJANJE TREBA DA BUDE DEFINITIVNODOBROVOLJNI ODUSTANAK – fakultativni osnov

za oslobođenje od kazne

DOBROVOLJNI ODUSTANAK OD IZVRŠENJA KRIVIČNOG DELA

Postoji kada jedno lice učini više krivičnih delaza sva ta dela mu se istovremeno sudidonosi se jedna presudaizriče se jedna glavna kazna

Sticaj može biti:idealni – više krivičnih dela učinjenih

jednom radnjomrealni – više krivičnih dela učinjenih sa

više radnjihomogeni i heterogeni sticajstvarni i prividni sticaj

STICAJ KRIVIČNIH DELA

Slučajevi prividnog idealnog sticaja:po osnovu specijalitetapo osnovu supsidijaritetapo osnovu konsumpcijepo osnovu alternativitetapo osnovu inkluzije

PRIVIDNI IDEALNI STICAJ

Slučajevi prividnog realnog sticaja:slučaj supsidijaritetaslučaj konsumpcijeslučaj inkluzijesloženo krivično delokolektivno krivično deloproduženo krivično delokrivična dela sa indiferentnim brojem

činjenja i prouzrokovanja

PRIVIDNI REALNI STICAJ

Vise istih ili istovrsnih krivičnih delaVremenski kontinuitetIspunjenost dva od sledećih pet uslova:

Istovetnost oštećenogIstovrsnost predmeta delaKorišćenje iste situacije ili istog trajnog

odnosaJedinstvo mesta ili prostoraJedinstveni umišljaj

PRODUŽENO KRIVIČNO DELO

POSTOJI KADA U OSTVARENJU KRIVIČNOG DELA UČESTVUJE VIŠE LICA

SVA LICA KOJA UČESTVUJU SMATRAJU SE UČINIOCIMA

SAUČESNIŠTVO U UŽEM I ŠIREM SMISLUOBLICI SAUČESNIŠTVA:

izvršilaštvo (saizvršilaštvo)podstrekavanjepomaganje

SAUČESNIŠTVO (POJAM I VRSTE)

IZVRŠILAC – lice koje izvršava krivično delo (preduzima radnju izvršenja)

SAIZVRŠILAŠTVO mora biti učinjeno zajedničko delomora postojati svest o zajedničkom delovanju

Vinost kod saizvršilaca:umišljajnehat

za saizvršioce važi ista propisana kazna, dok odmerena kazna može biti nejednaka

razlikovanje saizvršilaštva od saučesništva u užem smislu

IZVRŠILAŠTVO I SAIZVRŠILAŠTVO

Prividno saizvršilaštvoSukcesivno saizvršilaštvoNužno saizvršilaštvo

VRSTE SAIZVRŠILAŠTVA

umišljajno navođenje drugoga da učini krivično delo

radnje kojima se to čini mogu biti: nagovaranje, ubeđivanje, savetovanje, molba, obećanje nagrade, naređivanje i dr.

podstrakavanje:upravljeno na određeno lice kao potencijalnog

izvršioca dela ili na određeni krug licamora da se odnosi na određeno krivično deloneophodno je da podstrakač zna koga

podstrekava dok podstreknuti obično zna ko ga je podstrekao, ali to ne mora znati

treba da kod podstrekavanog izazove ili učvrsti odluku da izvrši krivično delo

PODSTREKAVANJE

Vrste podstrekavanja:neposredno i posrednouspelo i neuspelo

Vinost kod podstrekača – samo umišljajKažnjavanje za podstrekavanje

uspelo – podstrekač se kažnjava kao da je on izvršio krivično delo

neuspelo – ne kažnjava se, osim za dela za koja se kažnjava za pokušaj - kažnjava se kao za pokušaj krivičnog dela

PODSTREKAVANJE

umišljajno pružanje pomoći drugome da izvrši krivično delo

mora se odnositina određeno licena izvršenje određenog krivičnog dela

pomagač mora znati izvršioca, ali pomognuti ne mora znati ko ga pomaže

POMAGANJE

Načini pomaganja:Fizičko - davanje sredstava, stvaranje uslova,

otklanjanje preprekaPsihičko - davanje saveta, ohrabrivanje, obećanje

prikrivanjaNeposredno i posredno pomaganjePrethodno, istovremeno, naknadno

Naknadno pomaganje kao samostalno krivično delo

Uspelo i neuspelo pomaganjeVinost pomagača: samo umišljajKažnjavanje:

Uspelo – kažnjava se kaznom propisanom za to delo ili blažom kaznom

Neuspelo - ne kažnjava se

POMAGANJE

saučesnici odgovaraju za krivično delo koje je učinjeno, a koje je njihovo zajedničko delo

izvršilac i saizvršioci odgovaraju i za umišljaj i za nehat, dok podstrekači i pomagači samo za umišljaj

saučesnici odgovaraju u granicama svog umišljajasaučesnici odgovaraju u okviru učinjenog krivičnog

delalična svojstva, lični odnosi ili lične okolnosti koje

utiču na krivicu, blaže ili strože kažnjavanje, uzimaju se u obzir samo onom saučesniku kod koga postoje

lična svojstva, odnosi i okolnosti od kojih zavisi postojanje dela, ako postoje kod izvršioca, uzimaju se u obzir i saučesnicima

GRANICE ODGOVORNOSTI I KAŽNJAVANJA SAUČESNIKA

OSNOVI KOJI ISKLJUČUJU PROTIVPRAVNOSTDelo malog značajaNužna odbranaKrajnja nužda

OSNOVI KOJI ISKLJUČUJU KRIVICUSila i pretnjaNeuračunljivostStvarna zabludaPravna zabluda

OSNOVI ISKLJUČENJA POSTOJANJA KRIVIČNOG DELA

OSTALI OSNOVI:

Vršenje službene dužnostiNaređenje pretpostavljenogPravo disciplinskog i vaspitnog

kažnjavanjaSamopovredaPristanak povređenogDozvoljeni rizik

OSNOVI ISKLJUČENJA POSTOJANJA KRIVIČNOG DELA

1. Nizak stepen krivice2. Otsutnost ili neznatnost štetnih posledica3. Opšta svrha krivičnih sankcija ne zahteva

izricanje krivične sankcije4. Ako je predviđena novčana kazna ili

zatvor do 3 godine

DELO MALOG ZNAČAJA

Sila i pretnja kao obeležje krivičnog dela i kao osnov za isključenje krivičnog dela

Sila je primena fizičke snage prema nekom da bi se prinudio da nešto učini ili ne učini Apsolutna sila Kompulzivna sila

Viša sila (vis maior) – dolazi od prirodnih silaPretnja je stavljanje drugome u izgled nekog zla

čije nastupanje zavisi od volje onoga koji preti, da bi se prinudio da nešto učini ili ne učini

Značaj sile i pretnje Apsolutna sila – isključuje postojanje krivičnog dela Kompulzivna sila i pretnja – osnov za ublažavanje

kazne

SILA I PRETNJA

nije krivično delo ono delo koje je učinjeno u stanju neuračunljivosti, a neuračunljiv je onaj učinilac koji nije mogao da shvati značaj svog dela ili nije mogao da upravlja svojim postupcima usled duševne bolesti, privremene duševne poremećenosti, zaostalog duševnog razvoja ili druge teže duševne poremećenosti.

NEURAČUNLJIVOST

Pojam neuračunljivostiOsnov isključenja krivice a time i

krivičnog delaTreba da je postojala u vreme

izvršenja krivičnog delaNeuračunljivost u vreme suđenjaMogućnost izricanja mera

bezbednosti

NEURAČUNLJIVOST

UTVRĐIVANJE URAČUNLJIVOSTIUračunljivost se određuje negativno (ko

je neuračunljiv)Uslove za postojanje neuračunljivosti

određuje krivični zakonMetodi utvrđivanja uračunljivosti:

biološki metodpsihološki metodbiološko-psihološki metod

Neuračunljivost prema KZ

NEURAČUNLJIVOST

BIOLOŠKI OSNOVI NEURAČUNLJIVOSTIduševne bolestiprivremene duševne poremećenosti

pijanstvo, drogiranost, jaka afektivna stanja, poremećena stanja usled određenih telesnih bolesti, visoke temperature, groznice, trovanja, bunila, hipnoze, mesečarstva (somnabulizma)

zaostao duševni razvojkategorije duševno zaostalih lica (debili, imbecili, idioti)dolazi zbog: poremećenosti razvoja centralnog nervnog

sistema, mehaničkih povreda mozga, preležanih nekih zaraznih bolesti

druge teže duševne poremećenosti

NEURAČUNLJIVOST

PSIHOLOŠKI OSNOVI NEURAČUNLJIVOSTIporemećenosti u obavljanju osnovnih

psihičkih funkcijau sferi rasuđivanja (intelektualne

funkcije)u sferi odlučivanja (voluntarističke

funkcije)

NEURAČUNLJIVOST

prelazna stanja između uračunljivosti i neuračunljivosti

umanjene psihičke podobnosti učinilaca krivičnih dela

osnov za ublažavanje kazneUslovi:

duševna bolestprivremena duševna poremećenostzaostao duševni razvojdruga teža duševna poremećenostako je zbog tog abnoramalnog stanja mogućnost učinioca

da shvati značaj svog dela ili mogućnosti da upravlja svojim postupcima bila bitno smanjena

Smanjena uračunljivost koja nije bitna

BITNO SMANJENA URAČUNLJIVOST

postojiučinilac sam sebe dovede u stanje privremene

duševne poremećenosti, upotrebom alkohola ili korišćenjem droga

usled toga dođe u stanje neuračunljivostiu takvom stanju izvrši krivično delosamo ako je učinilac izvršio delo u stanju

potpune neuračunljivostiutvrđivanje krivice u ovakvom slučajudovođenje sebe u stanje bitno smanjene

uračunljivosti

SKRIVLJENA NEURAČUNLJIVOST (ACTIONES LIBERAE IN CAUSA)

Odbijanje protivpravnog napadaELEMENTI NUŽNE ODBRANE:

NAPADODBRANA

NAPADNapad je svaka radnja upravljena na povredu

nekog dobra Napad činjenjem, a izuzetno nečinjenjem Napadač može biti samo čovek Napad mora biti protivpravan Napad može biti upravljen protiv bilo kog dobra

lica koje se brani ili drugog lica Napad mora biti stvaran

NUŽNA ODBRANA

ODBRANAOdbijanje napadaMora biti upravljeno protiv dobra napadačaMora biti istovremeno sa napadomMora biti neophodno potrebno za odbijanje

napadaNe sme biti očigledno nesrazmerna

PREKORAČENJE GRANICA NUŽNE ODBRANEAko pređe granicu odbrane koja je neophodno

potrebna za odbijanje napadaIntenzivni i ekstenzivni eksces nužne odbraneMogućnost ublažavanja kazne i oslobođenja od

kazne

NUŽNA ODBRANA

Krajnja nužda je otklanjanje istovremene neskrivljene opasnosti

ELEMENTI KRAJNJE NUŽDE:OPASNOSTOTKLANJANJE OPASNOSTI

OPASNOSTOpasnost može dolaziti od čoveka, životinje ili

prirodne sileOpasnost može da preti bilo kom dobru lica koje

otklanja opasnost ili nekog drugog licaOpasnost mora biti neskriljenaOpasnost mora biti stvarna

KRAJNJA NUŽDA

OTKLANJANJE OPASNOSTIPovređuje se dobro trećeg licaMora biti istovremenoOpasnost treba da se nije mogla otkloniti na

drugi način Učinjeno zlo ne sme biti veće od zla koje se

pretiloDužnost izlaganja opasnosti

PREKORAČENJE GRANICA KRAJNJE NUŽDEIntenzivni i ekstenzivni ekscesMogućnost ublažavanja kazne i oslobođenja od

kazne

KRAJNJA NUŽDA

U užem smislu – nedostatak svesti ili pogrešna predstava o stvarnim okolnostima učinjenog krivičnog dela koje imaju značaj obeležja krivičnog dela

U širem smislu – pogrešna svest da postoje okolnosti koje delo čine dozvoljenim

Stvarna zabluda zabluda o delu i zabluda o osnovima opravdanja dela otklonjiva (isključuje umišljaj i svesni nehat) i

neotklonjiva (isključuje sve oblike vinosti a time i krivicu)

posebni slučajevi: ZABLUDA O LICU ZABLUDA O PREDMETU PROMAŠENI UDARAC (aberatio ictus)

STVARNA ZABLUDA

ZABLUDA O ODREĐENOSTI KRIVIČNOG DELA U ZAKONU ILI O PROTIVPRAVNOSTI DELA

SLUČAJEVI: Učinilac ne zna da je delo propisano zakonomUčinilac ne zna propise kojima se dopunjuje

blanketna dispozicija kojom je krivično delo određeno

Učinilac ne zna sadržinu pojmova kojima je krivično delo određeno

Učinilac ne zna da postupa protivpravnoUčinilac pogrešno drži da neka postojeća

okolnost čini delo dozvoljenim NEOTKLONJIVA PRAVNA ZABLUDA ISKLJUČUJE KRIVICU

A TIME I POSTOJANJE KRIVIČNOG DELA OTKLONJIVA PRAVNA ZABLUDA – OSNOV ZA

UBLAŽAVANJE KAZNE

PRAVNA ZABLUDA

POJAM krivičnih sankcijakrivičnopravne mereprimenjuju se prema učiniocima krivičnih delasastoje se u oduzimanju ili ograničavanju

određenih sloboda ili prava osuđenomizriče ih sud u zakonito sprovedenom krivičnom

postupkuizvršavaju se prinudno

SVRHA krivičnih sankcija:suzbijanje dela kojima se povređuju ili

ugrožavaju vrednosti zaštićene krivičnim zakonodavstvom

VRSTE krivičnih sankcija:KazneMere upozorenjaMere bezbednostiVaspitne mere

POJAM I VRSTE KRIVIČNIH SANKCIJA

Kazna je zakonom predviđena represivna mera, koja se u cilju suzbijanja kriminaliteta primenjuje prema učiniocu krivičnog dela na osnovu odluke suda nakon sprovedenog krivičnog postupka.

kaznama se ostvaruje opšta svrha krivičnih sankcija, a u okviru nje i posebna svrha koju kazne treba da ostvare:sprečavanje učinioca da čini krivična dela i uticanje na

njega da ubuduće ne čini krivična dela (SPECIJALNA PREVENCIJA)

uticanje na druge da ne čine krivična dela (GENERALNA PREVENCIJA)

izražavanje društvene osude za krivična dela, jačanje morala i izvršavanje obaveze poštovanja zakona (GENERALNA PREVENCIJA)

Izvršenje kazni regulisano je Zakonom o izvršenju krivičnih sankcija

KAZNE

GLAVNE KAZNE1. Zatvor2. Novčana kazna3. Rad u javnom interesu4. Oduzimanje vozačke dozvole

SPOREDNE KAZNE Novčana kazna Oduzimanje vozačke dozvole

Smrtna kazna je ukinuta u našem krivičnom zakonodavstvu

Opšti i posebni minimum i maksimum kazne

KAZNE

Najteža vrsta kazneSastoji se u lišenju slobode osuđenog licaMože biti propisana kao jedina glavna kazna

ili alternativno sa novčanom kaznom Opšti zakonski minimum kazne zatvora je

30 dana, a opšti zakonski maksimum je 20 godina

Za najteža krivična dela ili najteže oblike teških krivičnih dela kazna zatvora - 30-40 godina

Izriče se na pune godine i mesece, a do šest meseci i na dane

Izvršava se u zatvorenim, poluotvorenim i otvorenim ustanovama za izdržavanje kazne

KAZNA ZATVORA

10 do 360 dnevnih iznosa dnevni iznos

razlika prihoda i rashoda u protekloj godini podeljena brojem dana u godini.

utvrđuje se na osnovu pribavljanja podataka ili po oceni suda

najmanji dnevni iznos 500 a najveći 50.000 dinara broj dnevnih iznosa:

do 60 za krivično delo za koje je propisana kazna zatvora do 3 meseca

30 – 120 za zatvor do 6 meseci60 – 180 za zatvor do 1 godine120 – 240 za zatvor do 2 godine180 – 360 za zatvor do 3 godine

ako sud ne može da utvrdi vrednost dnevnog iznosa ili bi to znatno produžilo postupak – izrećiće novčanu kaznu u određenom iznosu

NOVČANA KAZNA u dnevnim iznosima

OPŠTI ZAKONSKI MINIMUM - 10.000,00 dinara

OPŠTI ZAKONSKI MAKSIMUM - 1.000.000,00 dinara, a za krivična dela iz koristoljublja 10.000.000,00

IZNOS NOVČANE KAZNE U ODREĐENOM IZNOSUdo 100000 - za krivična dela do 3 meseca20.000 - 200.000 - za krivična dela do 6 meseci30.000 - 300.000 - za krivična dela do 1 godine50.000 - 500.000 - za krivična dela do 2 godine100.000 - 1.000.000 – za krivična dela dela do

3 godine10.000 do 1.000.000 - kad je propisana samo

navčana kazna

NOVČANA KAZNA u određenom iznosu

Može biti glavna kazna i sporedna kaznaKao glavna kazna izriče se samostalnoKao sporedna izriče se uz kaznu zatvora - za

krivična dela iz koristoljublja uz zatvor i kad nije izričito propisana

IZVRŠENJE NOVČANE KAZNEsud određuje rok (15 dana do 3 meseca)na rate (do jedne godine)ako ne plati - zamena zatvorom

1.000 din. - jedan dan zatvora (najviše do 6 meseci, do 1 godine ako je kazna preko 700.000 din)

1.000 din. – 8 sati rada (najviše do 360 sati rada)

NOVČANA KAZNA

za krivična dela do 3 godine ili novčana kaznatrajanje 60 do 360 časova (najviše 60 časova

u toku jednog meseca)pri izricanju sud ceni:

ostvarivanje kažnjavanjavrsta krivičnog dela ličnost učiniocaspremnost da obavlja rad

ne može se izreći bez njegovog pristankaako ne ispunjava zamena zatvorom (8 časova

rada - 1 dan zatvora)ako ispunjava sve obaveze na radu - može mu

sud smanjiti kaznu za jednu četvrtinu

RAD U JAVNOM INTERESU

izriče se ako je motorno vozilo korišćeno u vezi sa izvršenjem ili pripremanjem krivičnog dela

trajanje - od 1 do 3 godinekao glavna kazna za krivična dela do 2

godinekao sporedna uz kaznu zatvora ili novčanu

kaznune može se izreći zajedno sa merom

bezbednosti zabrane upravljanja motornim vozilom

ako upravlja vozilom za vreme trajanja oduzimanja vozačke dozvole - zamena 1 godina oduzimanja - mesec dana zatvora

ODUZIMANJE VOZAČKE DOZVOLE

utvrđivanje visine kazne za konkretan slučajako su za krivična dela alternativno propisane

kazneprvo se vrši izbor kaznepa zatim njeno odmeravanje

odmeravanje kazne može biti zakonskosudsko

INDIVIDUALIZACIJA KAZNE - ima za cilj da se kazna što bolje prilagodi ličnosti učinioca kako bi što bolje delovala na njega

pri odmeravanju kazne vodi se računa: o propisanoj zakonskoj kaznio svrsi kažnjavanjao okolnostima slučaja (olakšavajuće i

otežavajuće okolnosti)

ODMERAVANJE KAZNE

Subjektivne i objektivne Utiču na utvrđivanje vrste i visine kazne u

konkretnom slučajuOlakšavajuće i otežavajuće okolnosti u KZ:

Stepen krivicePobude iz kojih je krivično delo učinjenoJačina ugrožavanja ili povrede zaštićenog dobraOkolnosti pod kojima je krivično delo učinjenoRaniji život učiniocaLične prilike učiniocaDržanje učinioca posle učinjenog krivičnog delaOdnos učinioca prema žrtviDruge okolnosti koje se odnose na ličnost učiniocaPovrat (kao posebna otežavajuća okolnost)

OLAKŠAVAJUĆE I OTEŽAVAJUĆE OKOLNOSTI

U ovom slučaju sud donosi jednu presudu i u njoj izriče jednu glavnu kaznu za sva učinjena krivična dela

DVA NAČINA ODMERAVANJA:neposredno utvrđivanja kazne za sva dela

posmatrajući ih u njihovoj ukupnosti (kod kazne maloletničkog zatvora)

utvrđivanje kazne za svako pojedino delo pa da onda na osnovu njih utvrdi jednu kaznu zajedničku za sva dela (u svim ostalim slučajevima)sistem kumulacije (sabiranje utvrđenih kazni)sistem apsorpcije (izricanje samo najteže)sistem asperacije (pooštravanje najteže manje od

zbira)

ODMERAVANJE KAZNE ZA KRIVIČNA DELA U STICAJU

posebna vrsta krivičnih sankcijamogu se izreći

učiniocu krivičnog delaneuračunljivom licu koje učini protivpravno delo

koje ima obeležje krivičnog delamaloletnom učiniocu krivičnog dela

po prirodi imaju izričito preventivan karakter

svrha - da se otklone stanja ili uslovi koji mogu biti od uticaja da učinilac ubuduće vrši krivična dela

mogu se izricati uz kaznu, a neke od njih i samostalno - ima ih 9

MERE BEZBEDNOSTI

1. Obavezno psihijatrijsko lečenje i čuvanje u zdravstvenoj ustanovi

2. Obavezno psihijatrijsko ličenje na slobodi3. Obavezno lečenje narkomana4. Obavezno lečenje alkoholičara5. Zabrana vršenja poziva, delatnosti ili dužnosti6. Zabrana upravljanja motornim vozilom7. Oduzimanje predmeta8. Proterivanje stranca iz zemlje9. Javno objavljivanje presude10. Mera zabrane približavanja i komunikacije sa

oštećenim11. Zabrana prisustvovanja određenim sportskim

priredbama

MERE BEZBEDNOSTI

izriče se:bitno smanjeno uračunljivom učiniocuneuračunljivom

uslovi:opasnostako je potrebno radi otklanjanja opasnosti

bitno smanjeno uračunljivomprvo izdržava meru pa posle kaznumera se uračunava u kaznuza ostatak kazne može uslovni otpust

OBAVEZNO PSIHIJATRIJSKO LEČENJE I ČUVANJE U ZDRAVSTVENOJ USTANOVI

izriče se:neuračunljivom - ako je dovoljno za otklanjanjeneuračunljivom - posle otpuštanja iz ustanovebitno smanjeno uračunljivom uz uslovnu osudu

ili uz uslovni otpustmoguće povremeno i u ustanovi (do 15 dana,

a ukupno do 2 mesecatrajanje do tri godineupućivanje u ustanovu:

ako se ne podvrgne lečenjuako napusti lečenjeako i pored lečenja postoji opasnost

OBAVEZNO PSIHIJATRIJSKO LEČENJE NA SLOBODI

ako je izvršeno krivično delo usled zavisnosti i postoji opasnost ponovnog vršenja

do tri godine - u odgovarajućoj ustanoviuračunava se u kaznuuz novčanu kaznu, uslovnu osudu, sudsku

opomenu i oslobođenje od kazneizvršava se na slobodiako se ne podvrgne lečenju ili ga napusti

mera se izvršava prinudno u ustanovi

OBAVEZNO LEČENJE NARKOMANA

ako je izvršeno krivično delo usled zavisnosti i postoji opasnost ponovnog vršenja

do tri godine - u odgovarajućoj ustanoviuračunava se u kaznuuz novčanu kaznu, uslovnu osudu, sudsku

opomenu i oslobođenje od kazneizvršava se na slobodiako se ne podvrgne lečenju ili ga napusti

mera se izvršava prinudno u ustanovi

OBAVEZNO LEČENJE ALKOHOLIČARA

ako se opravdano smatra da postoji opasnost

trajanje 1- 10 godinaopoziv uslovne osude ako prekrši zabranu

ZABRANA VRŠENJA POZIVA, DELATNOSTI I DUŽNOSTI

za krivična dela kojima se ugrožava javni saobraćaj

zabrana za određene vrste i kategorije vozila

ako postoji opasnosttrajanje: 3 meseca do 5 godinazabrana korišćenja strane vozačke dozvoleopoziv uslovne osude ako prekrši zabranu

ZABRANA UPRAVLJANJA MOTORNIM VOZILOM

oduzimaju se:predmeti kojima je izvršeno krivično

delopredmeti namenjeni za izvršenje

krivičnog delapredmeti nastali izvršenjem krivičnog

delaako nisu svojina učinioca

ako zahtevaju interesi opšte bezbednostiopasnost da će biti upotrebljeni

ODUZIMANJE PREDMETA

trajanje: od 1 do 10 godinavreme provedeno u zatvoru ne uračunava sene može se izreći licu koje uživa zaštitu po

ratifikovanim međunarodnim ugovorima

PROTERIVANJE STRANCA IZ ZEMLJE

za dela:učinjena preko sredstava javnog

informisanjaako postoji opasnost za život ili zdravlje

sud određuje preko kog sredstva

JAVNO OBJAVLJIVANJE PRESUDE

sud može izreći samo ako je učiniocu izrečena novčana kazna, rad u javnom interesu, oduzimanje vozačke dozvole, uslovna osuda i sudska opomena.

ne može trajati kraće od šest meseci niti duže tri godine

zabraniti približavanje oštećenom na određenoj udaljenostikomunikacijuuznemiravanje oštećenogprostor oko mesta stanovanja ili mesta rada

Mera zabrane približavanja i komunikacije sa oštećenim

sud može izreći samo ako je učiniocu izrečena kazna ili uslovna osuda.

Pomenuta mera bezbednosti izvršava se na taj način što je učinilac krivičnog dela dužan da se neposredno pre početka vremena održavanja određenih sportskih priredbi lično javi službenom licu u područnoj policijskoj upravi, odnosno policijskoj stanici, na području na kojem se učinilac zatekao.

Zabrana prisustvovanja određenim sportskim

priredbama

Vrsta krivičnih sankcijaNjima se pod uslovima propisanim zakonom

može zameniti kaznaSvrha - da se prema učiniocu ne primeni kazna

ako se može očekivati da će i mera upozorenja uticati na njega da ne čini krivična dela.

Vrste:uslovna osudasudska opomena

MERE UPOZORENJA

sud uslovnom osudom utvrđuje kaznu za učinjeno krivično delo i pri tome određuje da se ona neće izvršiti ako osuđeni za određeno vreme koje odredi sud (vreme proveravanja) ne učini novo krivično delo

pored obaveznog uslova da ne učini novo krivično delo, sud može učiniocu da odredi i druge obaveze da u određenom roku vrati imovinsku korist pribavljenu

krivičnim delom da nadoknadi štetu koju je krivičnim delom

prouzrokovao da ispuni neku drugu obavezu predviđenu krivičnim

zakonomvreme proveravanja određuje sud (od jedne do

pet godina)uslovna osuda se može izreći samo ako je sud

za učinjeno krivično delo utvrdio kaznu zatvora do dve godine (za druge kazne ne može)

USLOVNA OSUDA

Kada odlučuje da li će izreći uslovnu osudu sud je dužan da vodi računa o svrsi uslovne osude da uzima u obzir ličnost učinioca, njegov raniji život,

ponašanje posle učinjenog dela, stepen krivice i druge okolnosti

Ne može se izreći za krivična dela za koja se može izreći zatvor od deset

godina ili teža kazna ako je učinilac bio osuđen na kaznu zatvora za delo

učinjeno sa umišljajem a nije prošlo više od pet godina od pravosnažnosti presude

Uslovna osuda se opoziva opozivanje je obavezno ako za novo delo sud utvrdi

kaznu od dve godine zatvora ili težu u drugim slučajevima sud ceni da li uslovnu osudu treba

opozvati ili ne

USLOVNA OSUDA

Ako sud ne opozove uslovnu osudu, postoje dve mogućnostida i za novo krivično delo izrekne uslovnu

osududa za novo krivično delo izrekne kaznu

Uslovna osuda se opozivaako učinilac u vreme proveravanja (uslovne

osude) učini jedno ili više krivičnih delaako se posle izricanja uslovne osude sazna da

je učinilac ranije učinio još neko krivično delo što nije bilo poznato u vreme izricanja uslovne osude

zbog neispunjavanja od strane osuđenog obaveza koje su mu uslovnom osudom određene

USLOVNA OSUDA

Obaveze: javljanje organu nadležnom za izvršenje

zaštitnog zatvora u rokovima koje odredi taj organ

da se osposobljava za zanimanje da prihvati zaposlenje koje odgovara njegovoj

stručnoj spremi i njegovim sposobnostima ispunjavanje obaveza izdržavanja porodice,

čuvanja i vaspitanja dece i drugih porodičnih obaveza

uzdržavanje od pohađanja određenih lokala ili određenih priredbi

da blagovremeno obaveštava o promeni mesta boravka ili stana ili radnog mesta

USLOVNA OSUDA sa zaštitnim nadzorom

– uzdržavanje od uživanja alkoholnih pića ili opojnih droga

– lečenje u odgovarajućoj zdravstvenoj ustanovi– posećivanje odgovarajućih profesionalnih,

psiholoških ili nekih drugih savetovališta i postupanje po njihovim uputstvima

– otklanjanje ili ublažavanje štete prouzrokovane krivičnim delom i izmirenje sa krivičnog dela

Obaveze moraju biti u vremenu proveravanja Sud može da menja postavljene obaveze, da ih

ukine U slučaju neispunjavanja obaveza sud može da

opomene osuđenog, da zameni postavljene obaveze, da produži trajanje zaštitnog nadzora ili da opozove uslovnu osudu

USLOVNA OSUDA sa zaštitnim nadzorom

Mera upozorenjaUpozorenje učiniocu da više ne čini krivična delaZa najlakša krivična dela (novčana k. ili zatvor do 1

godine)Može se izreći i za krivična dela u sticajuNe može se izreći vojnom licu za krivično delo protiv

vojskeSudska opomena izriče se rešenjem, a ne presudomPri izricanju sud uzima u obzir:

ličnost učinioca raniji život učinioca ponašanje posle učinjenog krivičnog dela odnos učinioca prema žrtvi krivičnog dela stepen krivice druge okolnosti pod kojima je delo učinjeno

SUDSKA OPOMENA

Smrt učinioca krivičnog dela ZastarelostAmnestija i pomilovanje

GAŠENJE KRIVIČNE SANKCIJE

zastarelost je protek vremena posle kojeg se ne može voditi krivični postupak protiv učinioca krivičnog dela ili posle kojeg se ne može izvršiti kazna ili druga krivična sankcija

postoje dve vrste zastarelosti: zastarelost krivičnog gonjenja zastarelost izvršenja kazne ili druge krivične sankcije

u slučaju obustave vreme trajanja obustave se ne računa u tok zastarelosti

u slučaju prekida rok zastarelosti počinje ponovo da teče

apsolutna zastarelost posle proteka dvostrukog rokakod nekih krivičnih dela postoji nezastarivost

(krivična dela genocida i ratih zločina - član 370-375 KZ)

ZASTARELOST

teče od dana izvršenja krivičnog delaza njega važe sledeći rokovi:

25 godina od izvršenja krivičnog dela za koje se može izreći zatvor u trajanju od 30-40 godina

20 godina od izvršenja krivičnog dela za koja se može izreći zatvor preko petnaest godina

15 godina od izvršenja krivičnog dela za koje se može izreći zatvor preko deset godina

10 godina od izvršenja krivičnog dela za koje se može izreći zatvor preko pet godina

5 godina od izvršenja krivičnog dela za koje se može izreći zatvor preko tri godine

3 godine od izvršenja krivičnog dela za koje se može izreći zatvor preko jedne godine

2 godine od izvršenja krivičnog dela za koje se može izreći zatvor do jedne godine ili novčana kazna

ZASTARELOST KRIVIČNOG GONJENJA

nastaje protekom određenog roka od dana pravnosnažnosti presude odnosno od dana pravnosnažnosti odluke o opozivanju uslovne osude.

njenim nastupanjem ne može se izvršiti izrečena kazna

rokovi za ovu zastarelost izvršenja kazne određeni su prema izrečenoj kazni:

25 godina za zatvor od treideset do četrdeset godina20 godina za zatvor preko petnaest godina15 godina za zatvor preko deset godina10 godina za zatvor preko pet godina5 godina za zatvor preko tri godine3 godine za zatvor preko jedne godine2 godine za zatvor do jedne godine ili novčanu kaznu

ZASTARELOST IZVRŠENJA KAZNE

Individualno neodređenim licimaDaje se:

oslobođenje od krivičnog gonjenja (abolicija)potpuno ili delimično oslobođenje od izvršenja

kaznezamenjuje se izrečena kazna blažom kaznomrehabilitacijaukidaju se pojedine ili sve pravne posledice

osudeukidanje mera bezbednosti:

zabrana vršenja poziva, delatnosti ili dužnostizabrana upravljanja motornim vozilomžproterivanje iz zemlje

Opšti akt, daje se zakonomOdnosi se na neodređen broj licaLica se određuju po nekom opštem

kriterijumu

AMNESTIJA

Pojedinačni pravni aktDaje ga predsednik republike ukazomPo službenoj dužnosti ili po molbi osuđenogOdnosi se na određeno liceDaje se:

oslobođenje od krivičnog gonjenja (abolicija)potpuno ili delimično oslobođenje od izvršenja kaznezamena izrečene kazne blažom kaznom ili uslovnom

osudomrehabilitacijaukidanje ili određivanje kraćeg trajanja jedne ili svih

pravnih posledica osudeukidanje mera bezbednosti:

zabrana vršenja poziva, delatnosti ili dužnostizabrana upravljanja motornim vozilomžproterivanje iz zemlje

POMILOVANJE