KRIT I MINOJSKA CIVILIZACIJA

Ostrvo KRIT je najvee i jedno od najjunijih grkih ostrva.

Naseljeno je od praistorijskih vremena.

Zahvaljujui geografskom poloaju, izuzetnim prirodnim lepotama i bogatom kulturnom nasleu, tokom proteklih 30 godina Krit je postao

jedna od najatraktivnijih turistikih destinacija u Grkoj.

Minojska civilizacija razvija se oko 3000. pre nae ere na ostrvu Kritu.

Prepalatinski period: 3600 1900. godine p.n.e. Period stare palate: 1900 1700. godine p.n.e. Period nove palate: 1700 1425. godine p.n.e. Postpalatinski period: 1425 1170. godine p.n.e. Krit su izmeu 1450. i 1375. godine pokorili stanovnici

grkog kopna.

Civilizacije je kasnije dobila ime po legendi o biku Minotauru i kralju Minosu. Poto nema istorijskih podataka o imenima kritskih vladara, ime Minos

zapravo se odnosi na sve vladare ove civilizacije.

Tezej ubija Minotaura

Najznaajniji grad ove civilizacije bio je grad-palata Knosos, u blizini dananjeg

administrativnog sedita ostrva Irakliona.

Grad je otkriven poetkom 20. veka, zahvaljujui britanskom arheologu ser

Arturu Evansu.

Poto je otkopao grad, Evans je rekonstruisao neke njegove delove, koristei beton i ostale savremene

graevinske materijale. Danas vlada miljenje da njegova restauratorska reenja nisu ba najsrenija.

Palata je zauzimala prostor od 6 hektara. Postojala je jo poetkom bronzanog doba. Vrhunac raskoi i moi je doivela oko 1900. godine p.n.e. Stradala je u zemljotresu 1700. godine p.n.e, da bi ubrzo bila obnovljena. Konano je razorena 14 25. u velikom zemljotresu koji je bio posledica erupcije vulkana na susednom ostrvu Tera (Santorini).

Zbog legende o Perseju koji je spasao Arijadnu iz lavirinta u kom je vladao bik-ovek Minotaur,

palata je dobila ime Lavirint. To ime je zasluila i svojim komplikovanim izgledom.

Ime Lavirint znai Kua dvogube sekire (labrys). Motiv dvogube sekire je prisutan u dekoraciji i

ritualima ovog grada-palate.

Konstruisana je od mnotva pojedinanih zgrada grupisanih oko pravougaonih dvorita, sa mnogo nivoa, prolaza i stepenita. Zato je njeno ime Lavirint vremenom

postalo sinonim za splet prolaza iz kojih je teko nai izlaz.

Kompleks je obuhvatao prostore za religijske kultove, stanovanje, skladitenje hrane i dragocenosti, zanate, sistem vodovoda, kanalizacije i grejanja.

Glavni ulaz se nalazio na jugozapadu, a od njega je put sa mnogo zavoja i stepenica vodio do

Prestone dvorane i Sale dvogube sekire.

Arhitektura Knososa

Palatu je inilo mnoto prostorija grupisanih oko etvrtastih dvorita (megarona).

Viespratne konstrukcije su poivale na stotinama masivnih drvenih stubova.

Stubovi sa kapitelima u obliku krunog jastuka irili su se prema vrhu i bili su bojeni u crveno.

Nekad klesani od drveta, stubovi su rekonstruisani od betona, na osnovu prizora sa fresaka i

keramikih modela kritskih kua koje su naene na arheolokim nalazitima.

Zidovi palate su, prvi put u istoriji arhitekture, pored kamena, graeni od opeka i oblagani

ploama od alabastera.

Zidovi su bili ukraeni freskama na kojima preovlauju predstave mora u vidu talasastih linija, kao i morski

stanovnici, cvetni motivi i figuralne kompozicije vezane za verske rituale i svakodnevni ivot.

Fresko dekoracija odraava ivotnu filozofiju stanovnika palate ka opredeljenju za

zemaljski ivot i njegove radosti.

Soba s delfinima i prestona dvorana

Princ s ljiljanima i Mala Parianka: freske su zidne slike koje se rade biljnim i mineralnim bojama na vlanom malteru.

Freske iz Konososa su veim delom rekonstruisane.

Zahvaljujui sauvanim crteima moemo da upoznamo svakodnevni ivot, nain odevanja,

kultove, zabave, interesovanja stanovnika Knososa.

Oslikani koveg iz Knososa

Za kritsku civilizaciju karakteristina je skulptura malog formata i sitna plastika.Figura predstavlja mukarca koji preskae bika. Delovi su bili uvreni bakarnom icom.

Karakteristine su enske figurine od fajansa, odevene prema kritskoj modi: u suknju sa volanima, steznikom i pregaom, obnaenih grudi. Najpoznatija od njih je Zmijska boginja. Figura na njenoj glavi predstavlja maku. Fajans je vrsta keramike sa sjajnom glazurom.

Minojska kultura je obradu zlata dovela do savrenstva. Zlatni predmeti obraivani su sa izuzetnom vetinom,

tehnikom iskucavanja.

Prsten kralja Minosa

Sauvane su i mnogobrojne keramike posude i ritualne posude od stakla, roga, kamena i drugih

materijala.Vidimo deo palate gde su naeni ogromni upovi namenjeni uvanju itarica, ulja i

druge hrane.

Okrueni morem, stanovnici Krita su esto

prikazivali njegove stanovnike: posuda desno poznata je pod nazivom Vaza oktopoda.

Geometrijska dekoracija prisutna je u ranoj fazi, dok kasnije preovlauju cvetne are i predstave

stanovnika mora.

Glava bika je veim delom reknstruisana, dok je kristalna posuda sastavljena od oko 300 krhotina stakla. Staklene

perle na drki su pozelenele od bakarne ice kojom su bile

povezane.

Vaza etelaca

Minojska kultura je poznavala dve vrste pisma: linearno A i linearno B. Deifrovana je samo varijanta B. Na slici je prikazana varijanta A.

Diskovi iz Festosa i linearno pismo B.

Pored robne razmene, na Kritu je u upotrebi bio bakarni novac.

Pored Knososa, u doba minoske kulture na Kritu je bilo jo nekoliko gradova. U Festosu su takoe

otkriveni ostaci raskonog grada-palate.

Festos, grad-palata

Posle vladavine Grka, Krit su osvajali Rimljani, Vizantinci, Arabljani, Turci, Mletaka republika, tokom Drugog

svetskog rata Nemci. Fontanu na slici sagradili su Mleani.

Mnogi znaajni graki umetnici vode poreklo sa Krita. Jedan od najpoznatijih je slikar Domenikos Teotokopulos zvani El Greko, koji je napustio Krit da bi iveo u Veneciji,

Rimu i konano u paniji gde je postao dvorski slikar.

KRIT I MINOJSKA CIVILIZACIJAOstrvo KRIT je najvee i jedno od najjunijih grkih ostrva.Naseljeno je od praistorijskih vremena.Zahvaljujui geografskom poloaju, izuzetnim prirodnim lepotama i bogatom kulturnom nasleu, tokom proteklih 30 godina Krit je postao jedna od najatraktivnijih turistikih destinacija u Grkoj.Minojska civilizacija razvija se oko 3000. pre nae ere na ostrvu Kritu.Civilizacije je kasnije dobila ime po legendi o biku Minotauru i kralju Minosu. Poto nema istorijskih podataka o imenima kritskih vladara, ime Minos zapravo se odnosi na sve vladare ove civilizacije.Slide Number 7Najznaajniji grad ove civilizacije bio je grad-palata Knosos, u blizini dananjeg administrativnog sedita ostrva Irakliona.Slide Number 9Slide Number 10Grad je otkriven poetkom 20. veka, zahvaljujui britanskom arheologu ser Arturu Evansu.Poto je otkopao grad, Evans je rekonstruisao neke njegove delove, koristei beton i ostale savremene graevinske materijale. Danas vlada miljenje da njegova restauratorska reenja nisu ba najsrenija.Palata je zauzimala prostor od 6 hektara. Postojala je jo poetkom bronzanog doba. Vrhunac raskoi i moi je doivela oko 1900. godine p.n.e. Stradala je u zemljotresu 1700. godine p.n.e, da bi ubrzo bila obnovljena. Konano je razorena 14 25. u velikom zemljotresu koji je bio posledica erupcije vulkana na susednom ostrvu Tera (Santorini).Zbog legende o Perseju koji je spasao Arijadnu iz lavirinta u kom je vladao bik-ovek Minotaur, palata je dobila ime Lavirint. To ime je zasluila i svojim komplikovanim izgledom.Ime Lavirint znai Kua dvogube sekire (labrys). Motiv dvogube sekire je prisutan u dekoraciji i ritualima ovog grada-palate.Konstruisana je od mnotva pojedinanih zgrada grupisanih oko pravougaonih dvorita, sa mnogo nivoa, prolaza i stepenita. Zato je njeno ime Lavirint vremenom postalo sinonim za splet prolaza iz kojih je teko nai izlaz. Glavni ulaz se nalazio na jugozapadu, a od njega je put sa mnogo zavoja i stepenica vodio do Prestone dvorane i Sale dvogube sekire.Slide Number 18Slide Number 19Arhitektura KnososaNekad klesani od drveta, stubovi su rekonstruisani od betona, na osnovu prizora sa fresaka i keramikih modela kritskih kua koje su naene na arheolokim nalazitima.Zidovi palate su, prvi put u istoriji arhitekture, pored kamena, graeni od opeka i oblagani ploama od alabastera.Zidovi su bili ukraeni freskama na kojima preovlauju predstave mora u vidu talasastih linija, kao i morski stanovnici, cvetni motivi i figuralne kompozicije vezane za verske rituale i svakodnevni ivot.Fresko dekoracija odraava ivotnu filozofiju stanovnika palate ka opredeljenju za zemaljski ivot i njegove radosti.Soba s delfinima i prestona dvoranaPrinc s ljiljanima i Mala Parianka: freske su zidne slike koje se rade biljnim i mineralnim bojama na vlanom malteru.Freske iz Konososa su veim delom rekonstruisane.Zahvaljujui sauvanim crteima moemo da upoznamo svakodnevni ivot, nain odevanja, kultove, zabave, interesovanja stanovnika Knososa.Oslikani koveg iz KnososaSlide Number 30Slide Number 31Slide Number 32Za kritsku civilizaciju karakteristina je skulptura malog formata i sitna plastika.Figura predstavlja mukarca koji preskae bika. Delovi su bili uvreni bakarnom icom. Karakteristine su enske figurine od fajansa, odevene prema kritskoj modi: u suknju sa volanima, steznikom i pregaom, obnaenih grudi. Najpoznatija od njih je Zmijska boginja. Figura na njenoj glavi predstavlja maku.Fajans je vrsta keramike sa sjajnom glazurom.Minojska kultura je obradu zlata dovela do savrenstva. Zlatni predmeti obraivani su sa izuzetnom vetinom, tehnikom iskucavanja.Prsten kralja MinosaSauvane su i mnogobrojne keramike posude i ritualne posude od stakla, roga, kamena i drugih materijala.Vidimo deo palate gde su naeni ogromni upovi namenjeni uvanju itarica, ulja i druge hrane. Slide Number 38Slide Number 39Okrueni morem, stanovnici Krita su esto prikazivali njegove stanovnike: posuda desno poznata je pod nazivom Vaza oktopoda. Slide Number 41Geometrijska dekoracija prisutna je u ranoj fazi, dok kasnije preovlauju cvetne are i predstave stanovnika mora. Glava bika je veim delom reknstruisana, dok je kristalna posuda sastavljena od oko 300 krhotina stakla. Staklene perle na drki su pozelenele od bakarne ice kojom su bile povezane. Vaza etelacaMinojska kultura je poznavala dve vrste pisma: linearno A i linearno B.Deifrovana je samo varijanta B. Na slici je prikazana varijanta A.Diskovi iz Festosa i linearno pismo B.Pored robne razmene, na Kritu je u upotrebi bio bakarni novac.Pored Knososa, u doba minoske kulture na Kritu je bilo jo nekoliko gradova. U Festosu su takoe otkriveni ostaci raskonog grada-palate.Festos, grad-palataPosle vladavine Grka, Krit su osvajali Rimljani, Vizantinci, Arabljani, Turci, Mletaka republika, tokom Drugog svetskog rata Nemci. Fontanu na slici sagradili su Mleani.Mnogi znaajni graki umetnici vode poreklo sa Krita. Jedan od najpoznatijih je slikar Domenikos Teotokopulos zvani El Greko, koji je napustio Krit da bi iveo u Veneciji, Rimu i konano u paniji gde je postao dvorski slikar.