Kp Tagalog

I S A N G H A N D B O O K

KATARUNGANGPAMBARANGAY

P H I L I P P I N E S - C A N A D A L O C A L G O V E R N M E N T S U P P O R T P R O G R A M

Katarungang Pambarangay: Isang Handbook

MGA MANUNULAT

Maricel VigoAtty. Marlon Manuel, SALIGAN

PANGKAT PANGTEKNIKAL AT PAMATNUGUTAN

Atty. Marlon Manuel, SALIGANDivina Lopez, LGSPMyn Garcia, LGSPVic Alfaro, LGSPEdgar Catalan, LGSPRaissa Jajurie, SALIGAN MindanaoRaymond Salas, SALIGAN MindanaoPedrito Acosta, Region 12Liza del Norte, IPHCAllan Carpio, RCED

TAGAPAGSALIN

Raymond Oliveros

PAGLALARAWAN AT DIBUHO NG PABALAT

Arnold Beroya

TAGAPANGASIWA NG SINING AT PAGKAKAAYOS

Alecks P. Pabico/Disenyong Magilas

I S A N G H A N D B O O K

KATARUNGANGPAMBARANGAY

Katarungang Pambarangay: Isang Handbook

Karapatang-sipi © 2004 Philippines-Canada LocalGovernment Support Program (LGSP)

Reserbado ang lahat ng karapatan

Hinihikayat ng Philippines-Canada Local GovernmentSupport Program ang paggamit, pagsasalin sa ibang wika,pag-angkop at pagkopya ng handbook na ito basta hindigagamitin sa pag-nenegosyo at ibibigay sa LGSP angkaukulang pasasalamat o papuri.

Kahit na pinakaingatan ang paghahanda ng handbook naito, sinuman sa naglathala, nag-ambag o nagsulat ay hindimaaaring managot sa anumang pinsala dulot ng paggamitnito o ng mga impormasyong nasusulat dito.

ISBN 971-92952-0-1

Inilimbag sa Manila, Philippines

Inilathala ng:

Sentro ng Alternatibong Lingap Panligal (SALIGAN)1/F Hoffner Bldg., Social Development ComplexAteneo de Manila University, Loyola Heights, 1108Quezon City, Philippines✆ (632) 4266001 local 4858 or 4860

Philippines-Canada Local Government SupportProgram (LGSP)Unit 1507 Jollibee PlazaEmerald Avenue, 1600 Pasig City, Philippines✆ (632) 637 3511-13www.lgsp.org.ph

Isinakatuparan ang proyektong ito sa tulong pampinansyalng Pamahalaan ng Canada sa pamamagitan ng CanadianInternational Development Agency (CIDA).

IPINATUPAD NG

ISANG PROYEKTONG PINAGTULUNGAN NG

Agriteam Canadawww.agriteam.ca

Federation of CanadianMunicipalities (FCM)

www.fcm.ca

Department of the Interiorand Local Government (DILG)

National Economic andDevelopment Authority (NEDA)

Canadian InternationalDevelopment Agency

Programme de soutien auxgouvernments locaux

PHILIPPINES-CANADALOCAL GOVERNMENTSUPPORT PROGRAM

Paunang SalitaPagpapasalamatPambungadKahulugan ng mga TerminoPagpapakilala

UNANG BAHAGI: AKTUWAL NA PROSESO

Kabanata 1 — Pagbubuo ng LuponKabanata 2 — Pamamagitanan (Mediation)

ng Punong BarangayKabanata 3 — Pagkakasunduan (Conciliation)

sa Pamamagitan ng PangkatTagapagkasundo

Kabanata 4 — ArbitrasyonKabanata 5 — Mga Katutubong Pamamaraan

ng Pag-aayos ng mga Alitan

IKALAWANG BAHAGI: MGA BENEPISYO, PABUYAAT GANTIMPALA

Kabanata 1 — Tulong sa Pag-aaral(Scholarship)

Kabanata 2 — Mga Pabuya at Gantimpala

Mga Dagdag — Mga Pormularyo ng KatarungangPambarangay

KP Form # 1

KP Form # 2KP Form # 3KP Form # 4

KP Form # 5

KP Form # 6KP Form # 7KP Form # 8

MGA NILALAMAN

viiixxi

xiii1

920

33

5258

6973

Patalastas para sa Pagbubuo ng LuponLiham ng PaghirangPatalastas ng PaghirangTalaan ng Nahirang na mga Kasapi ng LuponPahayag ng Panunumpa ng Kasapi ng LuponPagbawi sa PaghirangPormularyo ng NagrereklamoPatalastas ng Pagdinig

KP Form # 9KP Form # 10

KP Form # 11

KP Form # 12

KP Form #13KP Form #14KP Form # 15KP Form # 16KP Form # 17KP Form # 18

KP Form # 19

KP Form # 20

KP Form # 21

KP Form # 22

KP Form # 23

KP Form # 24



Pagpapatawag sa InirereklamoPatalastas para sa Pagbubuo ng PangkatPatalastas para sa mga Napiling Kasapi ng PangkatPatalastas ng Pagdinig (Mga Hakbang sa Pagkakasunduan)Utos para Humarap sa PagdinigKasunduan para sa ArbitrasyonPaggawad ng ArbitrasyonMahinahong Pag-aayos ng AlitanPagtanggiPatalastas ng Pagdinig para sa NagrereklamoPatalastas ng Pagdinig para sa InirereklamoKatibayan para Magsampa ngKaukulang Aksyon (mula sa Kalihim ng Lupon)Katibayan para Magsampa ng Kaukulang Aksyon (mula sa Kalihim ng Pangkat)Katibayan para Magsampa ng Kaukulang AksyonKatibayan para sa Pagbabawal ng Pagsasampa ng Kaukulang AksyonKatibayan para sa Pagbabawal ng Kontra-demandaPanukala para sa PagpapatupadPatalastas ng Pagdinig (Panukala para sa Pagpapatupad)Patalastas ng PagpapatupadBuwanang Pagpapadala ng mga Panghuling Ulat

KATARUNGANG PAMBARANG AY

PARA sa amin sa Department of the Interior andLocal Government, isang pinagmumulan ng amingpagmamalaki ay ang mga katangi-tanging pagkukusang mga kasamahan natin sa lokal na pamamahala.Sa pagkakataong ito ay ikinalulugod namingpasalamatan ang pagpapalathala ng KatarungangPambarangay: Isang Handbook ng Philippines-Canada Local Government Support Program.

Ang Republic Act 7160 na kilala rin bilang 1991Local Government Code ay nagbibigay sa mgabarangay ng kapangyarihan upang ipatupad angkatahimikan at kaayusan, at tumulong sa mabisangpagpapatupad ng karapatang-pantao at katarungan.Pinadali ng desentralisasyon ang pagkilala saKatarungang Pambarangay o Barangay JusticeSystem bilang panibagong paraan ng pag-aayos ngmga alitan. Ang hamong kinakaharap ng mga lokalna pamahalaan ngayon ay ang pagbibigay-halaga atpaggamit sa katarungang pambarangay bilang isa sapinakaimportanteng mekanismo na maaaring gamitinsa pagbibigay ng hustisya, sa pagsusulong ngpangangalaga sa karapatang-pantao, at sa paggitna opag-aayos ng mga alitan sa antas ng barangay samga mahinahong paraan.

Ang Katarungang Pambarangay: Isang Handbookay nagbibigay sa mga lokal na pamahalaan ng isangkasangkapan na madaling gamitin upang tanggapinang hamong ito. Pinupunuan nito angpangangailangan upang itaas ang kamulatan at pag-unawa sa katarungang pambarangay at sakahalagahan nito bilang kasangkapang bago atnakapagbibigay-kapangyarihan para sa pag-aayos ngmga alitan sa mga komunidad at pamilya sa antas ngbarangay. Sa mabilis na pabagu-bagong

PAUNANG SALITA

vii

ISANG HANDBOOK

pangangailangan sa pagkakaroon ng hustisya,kailangang gamitin ang mekanismong ito samahusay na pamamaraan at ng may kasigasiganbilang daan sa pagtataguyod ng kapayapaan sapagitan ng mga mamamayan. Ang Punong Barangay(Barangay Heads), mga kasapi ng LupongTagapamayapa (Peace Council) at ang mgakomunidad ay makikinabang nang husto mula sahandbook na ito. Dagdag pa dito, ang mgamanggagawa para sa pagbabago, mga taga-akademya, mga non-governmental organizations atmga pampublikong samahan, ang handbook na itoay magiging kapaki-pakinabang sa kanilang gawainsa pagpapatupad ng katarungang pambarangay.

Ang proyektong ito ay nakatutulong sapagsisikap ng DILG na patampukin ang mgaprodukto ng kaalaman sa pampublikongpamamahala sa pamamagitan ng Local GovernmentAcademy at mga panrehiyong sentrong paaralan ngahensya.

Ang handbook na ito ay nagbibigay ng masmaunlad na pamamaraan ng pag-aayos ng mga alitanat makatutulong nang husto sa pagpapalawak ngkaalaman sa at pagpapatatag ng pamamamahala ngbarangay at katarungan. Binabati ng DILG angPhilippines-Canada Local Government SupportProgram sa kanyang kahandaan at makahulugangpag-aambag para sa pagtataguyod ng pagpapahusaysa pamamahala ng barangay bilang bahagi ng isangmabuti, laging dumaramay at may pananagutangpamamahalang lokal.

HON. JOSE D. LINA JR.KalihimKagawaran ng Panloob at Lokal na Pamamahala(DILG)

viii

KATARUNGANG PAMBARANGAY

ANG pagtataguyod, pakikipagtulungan at malikhaingambag ng mga sumusunod na tao at institusyon ayhindi matatawaran at lubhang napakahalaga sapagbubuo ng lathalaing ito:

Ang Philippines-Canada Local Government SupportProgram na pinangungunahan nina Alix Yule atMarlon Maceda Villanueva sa pagbibigay ngkinakailangang direksyon at suporta.

Ang Sentro ng Alternatibong Lingap Panligal(SALIGAN), lalo na kay Atty. Marlon J. Manuel, para sakanilang pakikipagtulungan and pakiki-ugnayan

Maricel Vigo at Marlon Manuel para sapangkalahatang pagsusulat at mahusay na ambagpangteknikal

Mga LGSP Managers na sina Tess Gajo, MerlindaHussein, Evelyn Jiz at mga LGSP Program Officers nasina Vic Alfaro, Edgar Catalan, Abduljim Hassan atCris Tagupa para sa kanilang hindi matatawarangpakikipagtulungan

Mga LGSP Local Resource Partners na sina RaissaJajurie (SALIGAN Mindanao), Raymond Salas (SALIGANMindanao), Pedrito Acosta (Region 12), Liza del Norte(Institute of Primary Health Care o IPHC), Allan Carpio(Resource Center for Empowerment andDevelopment o RCED) para sa kanilang tulongteknikal

Divina Luz Lopez para sa kanyang pangkalahatangpamamahala ng proyektong ito at kasanayangteknikal sa pagtitiyak ng kahusayan ng lathalaing ito

PAGPAPASALAMAT

ix

ISANG HANDBOOK

Myn Garcia para sa pagbibigay ng teknikal atmalikhaing direksyon, at pangkalahatangpangangasiwa ng dibuho, kaayusan at paglilimbag

Arnold Beroya para sa mga paglalarawan, at AlecksPabico para sa kaayusan at pangkalahatang pag-aayos ng sining

Raymond Olivares, Janilo Rubiato and TessTajanlangit para sa pagsasalin ng handbook sawikang Tagalog, Cebuano at Ilonggo, ayon sapagkakasunod

Ria Adapon at Sef Carandang para sa pangkalahatangpakikipag-ugnaya at pamamatnugot

Gigi Barazon at sa iba pang LGSP administrative staffpara sa pagbibigay ng tulong.

x


ANG Katarungang Pambarangay: Isang Handbook ayinilathala ng Philippines-Canada Local GovernmentSupport Program (LGSP) bilang bahagi ng tungkulinnito sa pagpapalaganap ng mabisa at laging handangtumulong na pamahalaang pambarangay.

Pinalawak ng Republic Act 7160 o 1991 LocalGovernment Code ang saklaw at kapangyarihan ngKatarungang Pambarangay o Barangay Justice Systemhindi lang para bawasan ang pagtambak ng mgakaso sa hukuman kung hindi para din matugunanang suliranin sa hindi pantay na pagkakamit nghustisya na kadalasang nararanasan ng mgamahihirap na komunidad. Ang mga barangay bilangbatayang pampulitikang sangay sa bansa ay nasapinakamahusay na posisyon para mapadali angpaggitna o pag-aayos ng mga alitan sa pamilya atkomunidad kaalinsabay ng tungkulin nitongmagbigay ng mga pangunahing tulong sa mgamamamayan.

Sa pagbibigay-kapangyarihan sa mga sangay nglokal na pamahalaan sa Kanlurang Visayas atMindanao, ang LGSP ay gumawa na ng mgahakbangin upang palakasin ang pamamahalangpambarangay kasama ang pagpapalawak atpagpapalaganap ng paggamit ng katarungangpambarangay. Ang Katarungang Pambarangay: IsangHandbook ay ginawa para magbigay ng isang simple,madaling basahin at unawaing kasangkapan upangpaunlarin pa ang kaalamanng mga mamamayan sakatarungang pambarangay bilang isang mabisa atmakabagong mekanismo sa pag-aayos ng mgaalitan.

PAMBUNGAD

xi

ISANG HANDBOOK

Nilalayon ng handbook na ito na palalimin pa angpag-unawa ng mga Punong Barangay at mga kasaping Lupong Tagapamayapa sa mga pamamaraan atpatakaran ng katarungang pambarangay upangmagamit ito ng husto sa mga komunidad. Nilalayondin nito na bigyan ng praktikal na pananaw ang mgakasapi ng komunidad tulad ng mga paralegals, non-governmental organizations at mga pampublikongsamahan hinggil sa papel ng katarungangpambarangay sa kanilang mga buhay at mgabenepisyong matatamo nila mula dito.

Sa paggawa nito, inaasahan ng LGSP namakagagawa ito ng mga pagbabago sa buhay ngmga mamamayan sa pagtulong sa mas malalim napag-unawa at mahusay ng pagpapatupad ngkatarungang pambarangay. Ang KatarungangPambarangay: Isang Handbook ay isa lamang payakna ambag sa pagkakaroon ng mas malawak napang-unawa sa isang alternatibo sa kinamulatangpangelitista at kumplikadong sistemang legal nakadalasang kinakatawan ng isang nakapapagod naprosesong legal. Ang lathalaing ito ay isang daanupang bigyan ng kapangyarihan ang mgamamamayan na ipaglaban ang kanilang mgabatayang karapatan at bigyan sila ng mapayapangparaan para gawin ito.

Philippines-Canada Local GovernmentSupport Program

xii


Adjudication o paghatol ay ang kapangyarihan ngmga korte o ng mga malahukumang ahensya namagpasya sa mga kasong nakasampa sa kanila atsaklaw ng kanilang awtoridad.

Amicable Settlement o mapayapangpagkakasunduan ay isang kasunduang naabot saproseso ng pamamagitanan (mediation) atpagkakasunduan (conciliation).

Arbitration o paghatol ng isang tagapamagitanay isang proseso kung saan ang ikatlong panig nahindi kasapi ng mga hukuman ay pinipili ng nag-aalitang panig upang dinggin at pagpasyan angkanilang alitan.

Arbitration Award o paggawad ng arbitrasyonay isang desisyong narating ng tagapangulo ngLupon o Pangkat depende sa kaso bago pa manmadesisyunan ng Lupon o Pangkat at magkaroon ngnakasulat na kasunduan ang mga nag-aalitang panig.

Attachment o pagsamsam ay isangpansamantalang solusyon sa anyo ng kautusangipinalabas ng isang hukom kung saan dinidinig angkaso. Kinukuha ang mga ari-arian bilangkasiguruhan na masusunod ang kahatulan na natamong nanalong panig, maaaring sa pagsisimula ngaksyon o anumang oras matapos maisampa ang kasobago ang huling kahatulan.

Complainant — nagrereklamo

Complaint o reklamo ay isang pahayag ngpagkakasunod-sunod ng mga pangyayari na nagingdahilan ng pagrereklamo.

KAHULUGAN NG MGA TERMINO

xiii

ISANG HANDBOOK

Conciliation o pagkakasunduan ay isang prosesokung saan ay tinutulungan ng Pangkat ang mga nag-aalitang panig na isa-isahin ang mga problema atpuwedeng mangyari upang magkaroon ngkasunduan na katanggap-tanggap sa magkabilangpanig.

Delivery of Personal property (Replevin) opagdadala ng pansariling ari-arian ay isangpansamantalang solusyon kung saan ang hukom namay saklaw ng kasong may kinalaman sa pagbawing pag-aari ay nagpapalabas ng kautusang dalhinang mga ari-arian sa nagrereklamo upang masigurona maibabalik ito o para saguting ang mga nasira.

Execution o pagpapatupad ay isang proseso namay pamimilit upang masiguro na makakatugon angmagkabilang panig. Kasama dito ang pagpapatupadsa nilalaman ng mapayapang pagkakasunduan opaggawad ng abitrasyon na maaaring pumipigil onag-uutos sa bawat panig na gawin ang isang bagay,magbigay ng isang bagay o tumigil sa patuloy napaggawa ng isang bagay.

Habeas Corpus o ipakita ang katawan ay isangproseso sa hukuman na ang layunin ay palayain angisang tao na di-makatuwirang ikinulong o pagbabaliksa isang tao ng kanyang karapatang magkupkop.

Incompetent o walang-kakayahan — isang tao napinagbabawalan ng lipunan; o isang naospital naketongin, bulagsak, bingi at pipi na hindi kayangmakipag-usap; isang tao na hindi panatag ang pag-iisip kahit na paminsan-minsan ay matino; at isangtao na may matinong pag-iisip ngunit dahil sa edad,sakit, mahinang pag-iisip, at iba pang katulad nadahilan, na kung walang ibang tutulong ay hindi niyamagagawang pangalagaan ang kanyang sarili atpangasiwaan ang kanyang mga ari-arian at dahil ditoay madali siyang malilinlang atmapagsasamantalahan.

xiv


Jurisdiction o awtoridad ay isang kapangyarihanupang dinggin at pagpasyahan ang isang kaso atsang-ayon sa batas ay hindi maaaring pagkasunduanng magkabilang panig.

Katarungang Barangay (KP) ay isang sistema ngpagpapatupad ng hustisya sa antas ng barangay nanaglalayong ayusin ng mahinahon ang alitan satulong ng pamamagitanan (mediation),pagkakasunduan (conciliation) o arbitrasyon sa gitnang mga pamilya at barangay nang hindi umaabot sahukuman.

Lupong Tagapamayapa (Lupon) ay isang grupongitinatag sa bawat barangay na binubuo ng PunongBarangay bilang tagapangulo at mga kasapingpipiliin na hindi bababa sa sampu at hindi hihigit sadalawampu.

Mediation o pamamagitanan ay isang prosesokung saan ang tagapangulo ng Lupon o Barangay aytutulong sa nag-aalitang panig upang magkaroon ngkasunduan na katanggap-tanggap sa lahat.

Minor o menor de edad ay isang tao na wala panglabingwalong (18) taong gulang.

Next of Kin o malapit na kamag-anak ay isangtaong kamag-anak o isang maaasahang kaibigankung saan nakatira ang taong menor de edad owalang kakayanan.

Pangkat Tagapagkasundo (Pangkat) ay isanggrupo para sa pagkakasunduan na binubuo ngtatlong tao at nagmula sa kasapian ng Lupon para sabawat alitang inilalapit sa Lupon matapos mabigoang Punong Barangay sa pamamagitanan.

Preliminary injunction isang pansamantalangsolusyon sa anyo ng kautusan na inilalalbas nghukom na may saklaw ng kaso bago ay huling

xv

ISANG HANDBOOK

kahatulan na nag-uutos sa isang tao gawin ang isangbagay o tumigil sa paggawa ng isang bagay.

Repudiation o pagtanggi ay hindi pagtanggap sakatumpakan o mga tadhana at kundisyon ngkasunduan dahil sa impluwensya ng pandaraya,karahasan o pananakot.

Respondent — inirereklamo

Statute of Limitations ay isang batas nanagbabawal sa pagsasampa ng kaso matapos angitinakdang panahon para sa naturang kaso opaglabag.

Support Pendente Lite ay isang pansamantalangsolusyon sa anyo ng kautusan na inilabas ng isanghukom kung saan nakabinbin ang kaso na nag-uutossa pagbibigay ng panggastos, tirahan, damit,edukasyon at atensyong medical sa taong maykarapatan ditto.

Venue ay isang lugar kung saan dinidinig ang kasoay pinagpapasyahan. Sa mga kasong criminal, ito ayhindi ipinipirmi ng batas at maaari itongpagkasunduan ng magkabilang panig.

xvi

PAGPAPAKILALA

ANG Katarungang Pambarangay o Barangay JusticeSystem ay isang makanismong nakabatay sakomunidad para sa pag-aayos ng mga alitan natuwirang pinamamahalaan ng barangay naitinuturing na batayang pampulitikang sangay nggobyerno. Sinasaklaw nito ang mga alitan sa pagitanng mga kasapi ng parehong komunidad (sapangkalahatan, parehong lungsod o bayan) atpinapakilos nito ang Punong Barangay at iba pangkasapi ng komunidad (ang mga kasapi ng Lupon)bilang tagapamagitan (mediators, conciliators,arbitrators).

Ang pagtatatag at operasyon ng KatarungangPambarangay ay itinatadhana ng Republic Act No.7160 o ng Local Government Code ng 1991. Bago paman ipinasa ang batas na ito, ang pagtatatag ngKatarungang Pambarangay ay bahagi na ngPresidential Decree 1508 at Batas Pambansa Bilang337 o ng 1983 Local Government Code.

Nang unang isabatas ng PD 1508 ang pagtatatagng Katarungang Pambarangay noong 1978, ito aymayroong sumusunod na mga layunin:

Itaguyod ang mabilis na pagpapatupad nghustisya

Mabawasan ang magulong pagsasampa ngmga kaso sa hukuman

Mabawasan ang pagsisikip ng mga talaan nghukuman at sa ganoon ay mapataas angkalidad ng hustisyang ibinibigay ng mgahukuman

Mapanatili at kilalanin ang pinatibay na ngpanahon na mga tradisyon ng mapayapang

2 ISANG HANDBOOK

pag-aayos ng mga alitan sa antas ngkomunidad.

Ang mga ito rin ang layunin sa mga patakaran ngKatarungang Pambarangay na iprinoklama ngDepartment of Justice noong Hunyo 1, 1992,alinsunod sa itinatadhana ng 1991 Local GovernmentCode. Ang mga patakarang ito ay nagsisilbing gabaysa pagpapatupad ng mga alituntunin at hakbangin sapagtatatag, pamamahala at operasyon ng

KatarungangPambarangay.

Sa ilalim ngKatarungangPambarangay, angpinakamahalagangparaan ng pag-aayosng mga alitan ay angpagbibigay-daan samga nag-aaway napartido na maghanapng solusyon nakatanggap-tanggap samagkabilang panig.Dahil dito, angpangunahing papel ngsistemang ito ay hindiang magdesisyon ngmga alitan at

magpataw ng isang solusyon sa mga partido, at sahalip ay para tulungan ang mga sangkot na partidosa pag-uusap at paghahanap? ng posiblengmapayapang pag-aayos (amicable settlement) ngkanilang mga alitan. Ang Punong Barangay at angmga tagapagkasundo o conciliators ng komunidad(mga kasapi ng Lupon) ay kumikilos, hindi bilangmga hukom o tagahatol sa mga alitan, kundi sahalip, pinadadali nila ang pagtalakay sa mgaposibleng solusyon para sa mga nag-aalitangpartido. Dahil dito, pinahahalagahan ang personalna pagharap at pakikilahok ng nag-aaway na mga

Sa madaling salita,nagbibigay angKatarungangPambarangay ng isangmapanlikha, mura atmabilis na daan parasa pag-aayos ng mgaalitan kung saanmalayangmakapaghahanap angmga partido ngpamimilian para samapayapangpagpapasya ngkanilang mga alitannang hindi lumalapitsa hukuman.

3KATARUNG ANG PAMBARANGAY

partido, at ang pagkakaroon ng karampatang parusasa hindi pagharap ng mga partido. Dahil din sapangangailangan na humarap nang personal angmagkaaway na partido sa proseso ngpagkakasunduan (conciliation), hindi saklaw ngproseso ng Katarungang Pambarangay ang mgaalitan na hindi nagsasangkot ng mga indibidwalkatulad ng mga korporasyon.

Nag-aalok ang Katarungang Pambarangay ngalternatibong na paraan sa pagpapasya ng mgaalitan, di tulad sa magastos at mahabang proseso ngpag-aayos ng mga alitan sa karaniwang hukuman.Sa halip na dumaan sa masyadong madetalyengproseso ng pagsasampa ng pormal na reklamo atpaghaharap ng ebidensya sa korte, binibigyan angmga partido ng pagkakataong kausapin ang isa’t isaat ayusin nang mapayapa ang kanilang alitan. Hindiumaakma dito ang mga madetalyeng proseso atpatakaran na kadalasang ginagamit sa korte. Angpagsasampa ng kaso sa hukuman, o angpagtatanggol laban sa isang kaso aynangangailangan ng tulong ng mga abugado.Gayunman, sa Katarungang Pambarangay, hindi nakailangan ng mga sangkot na partido ang tulong ngabugado. Sa katunayan, ipinagbabawal ng batas angpakikilahok ng mga abugado sa pagsasagawa ngpagkakasunduan. Habang ang nililitis na mga kasosa mga hukuman sa pangkalahatan ay tumatagal ngmga taon bagomapagpasyahan,ang mga kasongdumadaan saKatarungangPambarangay, sapangkalahatan, ayaabot lamang ngilang linggo. Samadaling salita,nagbibigay angKatarungangPambarangay ng

Sa ibang mga lugar na anghukuman ay hindi maabotdahil sa layo ng lugar at sahindi makayang halaga ngpaglilitis, ang KatarungangPambarangay ang tangingmalalapitan ng mgamahihirap para sapagpapasya ng kanilangmga alitan sa kabila ng mgalimitasyon nito.

4 ISANG HANDBOOK

isang mapanlikha, mura at mabilis na daan para sapag-aayos ng mga alitan kung saan malayangmakapaghahanap ang mga partido ng pamimilianpara sa mapayapang pagpapasya ng kanilang mgaalitan nang hindi lumalapit sa hukuman.

Sa usapin ng pagtatamo ng hustisya,nagbibigay ang Katarungang Pambarangay ng isangmekanismong madaling lapitan para sa pagpapasyang mga usaping panghustisya ng mga mahihirap. Saibang mga lugar na ang hukuman ay hindi maabotdahil sa layo ng lugar at sa hindi makayang halagang paglilitis, ang Katarungang Pambarangay angtanging malalapitan ng mga mahihirap para sapagpapasya ng kanilang mga alitan sa kabila ng mgalimitasyon nito.

Nilikha din ang Katarungang Pambarangay paramakatulong sa mga hukuman sa pagpapatupad nghustisya. Sa mga kasong saklaw ng KatarungangPambarangay, kailangang dumaan muna ang mgapartido sa proseso ng Katarungang Pambarangaybago tumungo sa hukuman. Ang hindi pagsunod aymaaaring mangahulugan ng pagpapawalang-saysayng demanda o kontra-demanda ng mga partido. Sapagkakataon na mabigo ang KatarungangPambarangay na pagpasyahan ang alitan ay sakalamang papayagan ang mga partido na isampa angkanilang kaso sa hukuman. Inilabas ng KorteSuprema ang Administrative Circular No. 14-93noong Hulyo 15, 1993 na nag-uutos sa mgahukuman na siguruhin ang pagsunod sapangangailangan ng unang pagdulog sa KatarungangPambarangay bilang kundisyon sa pagsasampa ngreklamo sa hukuman para sa mga kasong saklaw ngsistemang ito. Sa dami ng mga nag-aalitang partidona nag-aayos ng kanilang alitan sa antas ngkomunidad, inaasahan na ang pagsasampa ng mgakaso (sa hukuman) sa pagitan ng mga kaanib ngparehong komunidad ay mababawasan. Sa kabilangbanda, matutulungan nitong mabawasan angpagsisikip ng listahan mga kasong nakasampa sa

5KATARUNG ANG PAMBARANGAY

mga hukuman at umaasa na mapaunlad angkahusayan at kalidad ng pagbibigay ng mgahukuman ng hustisya. Ang KatarungangPambarangay, kung ganoon, ay parehong alternatiboat tulong sa mga hukuman.

Pinahahalagahan ng Katarungang Pambarangayang paggamit ng subok na ng panahon na mgatradisyon at kaugalian ng mga komunidad sa pag-aayos ng mga alitan sa pagitan ng mga kaanib ngkomunidad. Naging tradisyon na ng mga Pilipino nahumingi ng tulong sa mga nakatatandang kasapi ngpamilya, nakatatanda sa komunidad, o mga pinunong tribu sa pagpapasya ng mga alitan sa pagitan ngmga kaanib ng parehong pamilya o komunidad. Angmga kagawiang ito ang kinilala at ginawang opisyalng Katarungang Pambarangay. Sa halip na mgakaanib ng pamilya, kinakatulong ng KatarungangPambarangay ang Punong Barangay at ang mgakasapi ng Lupon na hinirang mula sa mgaiginagalang na kaanib ng komunidad,tulad ng mganakatatanda sa komunidad o mga pinuno ng tribu.Sa pagkilala sa mga karaniwang tradisyunal nakaugalian ng mga katutubong komunidad, ang batassa Katarungang Pambarangay ay nagsasaad na angmga kaugalian at tradisyon ng mga katutubongkomunidad ang dapat gamitin sa pag-aayos ng mgaalitan.

Ang kapangyarihan ng Katarungang Pambarang-ay ay nakasandig sa katotohanang ito ay nagmula sa

Inilabas ng Korte Suprema ang AdministrativeCircular No. 14-93 noong Hulyo 15, 1993 na nag-uutos sa mga hukuman na siguruhin angpagsunod sa pangangailangan ng unangpagdulog sa Katarungang Pambarangay bilangkundisyon sa pagsasampa ng reklamo sahukuman para sa mga kasong saklaw ngsistemang ito.

6 ISANG HANDBOOK

komunidad mismo, at ipinatutupad ng mga kaanibng komunidad sa pamamagitan ng paggamit ng mgatradisyunal na kaugalian sa pagpapasya ng alitan. Saganitong kalagayan, ang nag-aalitang partido ayinaasahang maging mas panatag sa pagtalakay sakanilang mga suliranin at sa paghahanap ng mgasolusyon sa mga alitan. Inaasahan din na angpangkomunidad na katayuan ng KatarungangPambarangay ang magtitiyak na igagalang ng mgapartido ang mapayapang pag-aayos o amicablesettlement na pinagkasunduan. Sa pagtatapos, angKatarungang Pambarangay ay tinitingnan namagsisilbi ayon sa pangalan nito. Inaasahan natitiyakin nito ang pagbibigay ng hustisya sataumbayan.

Ang unang bahagi ng handbook ay tumatalakaysa aktuwal na mga proseso ng KP. Ang ikalawangbahagi naman ay patungkol sa mga pakinabang,pabuya at gantimpalang dulot ng sistema ng KP.Para magsilbing sanggunian, ang Panghuling Bahagio mga Annexes ay naglalaman ng aktuwal na mgahalimbawa ng lahat ng KP forms na ginagamit saproseso ng KP.

Ang handbook na ito ay isinalin na rin sa tatlopang katutubong wikang Pilipino, ang Tagalog,Cebuano at Ilonggo, upang mapadali angmalawakang paggamit at pag-unawa sa KP, laluna saantas ng komunidad. Gayundin, kasalukuyangpinagyayaman/pinauunlad ang isang handbookhinggil sa sistema ng KP sa ARMM, na nagbibigay-pansin sa umiiral na katutubo at tradisyunal na mgamekanismo ng paggagawad ng katarungan sakulturang Muslim o Moro.

U N A N G B A H A G I

AKTUWALNA PROSESO

SALAMAT HO. PUMARITO HO AKOUPANG MAGTANONG TUNGKOL SAPAGPAPATUPAD NG KATARUNGANG

PAMBARANGAYSA ATINGNASASAKUPAN.

TAMANG-TAMA. LUMAPITKA SA TAONG DAPATPAGTANUNGAN.MAUPO KA ATMAGKAPE KAMUNA.

MAGANDANG UMAGA RIN.BINABATI NGA PALA KITABILANG BAGONG PUNONGBARANGAY NG BAGONGDIWA. ANO BA ANGMAIPAGLI-LINGKOD KOSA IYO?

MAGANDANG UMAGA HO, KAPITAN PEDRING.

PAGBUBUO NG LUPON

K A B A N A T A I

ISANG UMAGASA BARANGAYPAG-ASA…

ALAM MO, CELIA, ANG KATARUNGANGPAMBARANGAY AY ISANG MAHALAGANGPAMAMARAAN SA ATING BARANGAY PARA SAPATAS AT MABILISANG PAG-AAYOS NG MGAALITAN. ITO AY NAMUMUKOD-TANGINGBAHAGI NG ATING TUNGKULINGPAMBARANGAY UPANG ITAGUYOD ANGKAPAYAPAAN AT PAGKAKASUNDO NG MGAMAMAMAYAN SA KOMUNIDAD. ITO AYPAGKILALA RIN SA KAKAYANAN NG BARANGAY

AT NG MGA PINUNO NITO NA PADALIIN ANGPAGSASAAYOS AT PAGPAPASIYA NG MGA ALITAN

SA KANILANG ANTAS.

10 ISANG HANDBOOK

MAAARI SIYANG AKUSAHANNG KAPABAYAAN SA TUNG-KULIN AT MAAARING MAPA-TAWAN NG KAPARUSAHANGADMINISTRATIBO.

PAANO HO KUNG MABIGOANG PUNONG BARANGAY NABUUIN ANG LUPON?

TALAGA HO? KAILAN ATPAANO KO HO BA MAAARINGBUUIN ANG LUPON?

SA LOOB NG LABINLIMANG(15) ARAW MULA SA PAG-UUMPISA NG ATING PANU-NUNGKULAN BILANG PUNONGBARANGAY, KAILANGANNATING MAGLABAS NG PATA-LASTAS PARA SA PAGBUBUONG LUPON AT MAGHANDA NGTALAAN NG MGA PANGALANNG MGA IMINUMUNGKAHINGKASAPI NG LUPON.

ILANG TAO HO BAANG DAPAT KONGISAMA SA TALAAN?

GANOON HO PALA. PERO, ANG PUNONG BARANGAYLAMANG HO BA ANG MAY KAPANGYARIHAN NABUMUO NG LUPON?

OO, ANG PUNONG BARANGAY LAMANGANG MAAARING MAGTALAGA NG

KASAPI NG LUPON. SIYA LAMANGANG TANGING MAY KARAPATAN NITO. HINDI NA

ITO NANGANGAILANGAN NG PAGSANG-AYON,PATOTOO O PAGPAPATIBAY NG SANGGUNIANGBARANGAY.

SAMPUNG TAO ANG PINAKA-MABABA AT DALAWAMPUNGKATAO ANG PINAKAMARAMI.

11KATARUNGANG PAMBARANGAY

KARAPAT-DAPAT NAMAGING KASAPI NGLUPON

KASALUKUYANG NANINIRAHAN

O NAGTATRABAHO SA

BARANGAY

NASA HUSTONG GULANG

MAY MGA SUMUSUNOD NA

KATANGIAN: INTEGRIDAD, WALANG PINAPANIGAN, MAY SARILING DESISYON, PATAS, KILALANG MATAPAT, MAHINAHON, MAPARAAN, BUKAS ANG ISIP, AT

MADALING MAKAANGKOP

MGA HINDI KARAPAT-DAPAT NA MAGINGKASAPI NG LUPON

WALA PANG LABINGWALONG

(18) TAONG GULANG

HINDI MAPAGKAKATIWALAAN

NAPATUNAYANG

NAGKASALA NA MAY

PARUSANG HABAMBUHAY

NA PAGKAKAKULONG OPANSAMANTALANG

PAGBABAWAL SA

PAGLILINGKOD SA

PAMPUBLIKONG TANGGAPAN

HALAL NA PINUNO NG

PAMAHALAAN

KASAPAI NG SANDATAHANG

LAKAS NA NASA AKTIBONG

SERBISYO

SINU-SINO HO BA ANG MGA KARAPAT-DAPAT NAMAGING KASAPI NG LUPON?

SINUMAN NA KASALUKUYANG NANINIRAHAN ONAGTATRABAHO SA BARANGAY, NASA HUSTONG

GULANG AT NAGTATAGLAY NG MGA SUMUSUNOD NAKATANGIAN: INTEGRIDAD, WALANG PINAPANIGAN, MAYSARILING DESISYON, PATAS, KILALANG MATAPAT,MAHINAHON, MAPARAAN, BUKAS ANG ISIP AT MADALINGMAKAANGKOP, AY MAAARING MAGING KASAPI NG LUPON.

12 ISANG HANDBOOK

IPAPASKIL ANG PATALASTAS NA ITO SATATLONG (3) MGA LANTAD O ISTRATEHIKONG

LUGAR NA SAKOP NG BARANGAY. ANGPATALASTAS AY MAGLALAMAN NG PAANYAYA

PARA SA LAHAT NG KASAPI NG BARANGAYUPANG PAGTIBAYIN O TUTULAN ANGMUNGKAHING PAGTATALAGA NGSINUMANG TAO NA KASAMA SA

TALAAN. ANG PAGMUMUNGKAHI AY GAGAWIN SA PANAHON NGPAGKAKAPASKIL NA TATAGAL NG TATLONG LINGGO.

ANG IYONG KALIHIM NASIYA RING KASALUKUYANGKALIHIM NG LUPON, AYMAGHAHANDA NGPATALASTAS PARA SAPAGBUBUO NG LUPON GAMITANG KP FORM 1.

MATAPOS KO HONG MATUKOYANG SAMPU (10) HANGGANGDALAWAMPUNG (20) KASAPI NGLUPON, ANO HO ANG AKING

PAGKATAPOS,SAAN HO NATINILALAGAY ANGPATALASTAS?

MGA SUSUNOD NAHAKBANG?


Republic of the PhilippinesProvince of __________

CITY/MUNICIPALITY OF ______________Barangay _________________

OFFICE OF THE PUNONG BARANGAY

______ , 20__

NOTICE TO CONSTITUTE THE LUPON

To All Barangay Members and All Other Persons Concerned:

In compliance with Section 1(a), Chapter 7, Title One, Book III, LocalGovernment Code of 1991 (Republic Act No. 7160), of the KatarungangPambarangay Law, notice is hereby given to constitute the LupongTagapamayapa of this Barangay. The persons I am considering forappointment are the following:

1. __________________ 13. _________________2. __________________ 14. _________________3. __________________ 15. _________________4. __________________ 16. _________________5. __________________ 17. _________________6. __________________ 18. _________________7. __________________ 19. _________________8. __________________ 20. _________________9. __________________ 21. _________________10. _________________ 22. _________________11. _________________ 23. _________________12. _________________ 24. _________________

25. _________________

They have been chosen on the basis of their suitability for the task ofconciliation considering their integrity, impartiality, independence of mind,sense of fairness and reputation for probity in view of their age, socialstanding in the community, tact, patience, resourcefulness, flexibility, openmindedness and other relevant factors. The law provides that only thoseactually residing or working in the barangay who are not expresslydisqualified by law are qualified to be appointed as Lupon members.All persons are hereby enjoined to immediately inform me and of theiropposition to or endorsement of any or all the proposed members orrecommend to me other persons not included in the list but not later than the________ day of _______, 20__ (the last day for posting this notice).

_________________Punong Barangay

IMPORTANT: This notice is required to be posted in three (3) conspicuousplaces in the barangay for at least three (3) weeks

WARNING: Tearing or defacing this notice shall be subject to punishmentaccording to law.

KP FORM # 1: PATALASTAS PARA SA PAGBUBUO NG LUPON

14 A HANDBOOK




______ , 20__ (Date)

APPOINTMENT

TO: ___________

Pursuant to Chapter 7, Title One, Book III, Local Government Code of 1991(Republic Act No. 7160), you are hereby appointed MEMBER of theLupong Tagapamayapa of this Barangay effective upon taking your oath ofoffice and until a new Lupon is constituted on the third year following yourappointment.

_________________Punong Barangay

ATTESTED:________________Barangay Secretary

KP FORM # 2: LIHAM NG PAGHIRANG

AGAD NA MANUNUMPA SA HARAP MOBILANG PUNONG BARANGAY ANG MGABAGONG HIRANG NA KASAPI NGLUPON GAMIT ANG KP FORM 5.

OO, KAPITANA. AT SAMPUNG ARAW MATAPOSANG HULING ARAW NGPAGPAPASKIL, ISUSULATNINYO ANG PAGKAKAHIRANG

SA INYONG MGA KASAPI NG LUPON GAMIT ANG KPFORM 2, NA MAY LAGDA NG PUNONG BARANGAY

AT PINATOTOHANAN NG KALIHIM NG BARANGAY.

IBIG N’YO HONG SABIHIN, KAHIT NASINONG KASAPI NG AKING BARANGAY AYMAAARING TUMUTOL O SUMUPORTA SAKAHIT NA SINO MULA SA BARANGAY?

STEP 1: Pagtutukoy ng aktuwal na bilang ng mgakasapi ng Lupon

STEP 2: Paghahanda ng patalastas para sa pagbubuong Lupon

STEP 3: Pagpapaskil ng patalastas para sa pagbubuong Lupon

STEP 4: Paghirang ng mga kasapi ng LuponSTEP 5: Panunumpa ng mga kasapi ng LuponSTEP 6: Pagpapaskil

ANIM NA HAKBANG SAPAGBUBUO NG LUPON

ANG TALAAN NG MGAHINIRANG NA KASAPI NGLUPON AY IPAPASKIL SATATLONG ISTRATEHIKO ATMADALING MAKITANG MGALUGAR SA NASASAKU-PAN NG BARANGAY.

MATAPOS ANG PANUNUMPA NILA SA KANILANG PANUNUNGKULAN, ANO HO ANGSUSUNOD KONG GAGAWIN?




OATH OF OFFICE

Pursuant to Chapter 7, Title One, Book II, Local Government Code of 1991(Republic Act No. 7160), I _______________, being duly qualified andhaving been duly appointed MEMBER of the Lupong Tagapamayapa of thisBarangay, do hereby solemnly swear (or affirm) that I will faithfully andconscientiously discharge to the best of my ability, my duties and functions assuch member and as member of the Pangkat ng Tagapagkasundo in which Imay be chosen to serve; that I will bear true faith and allegiance to theRepublic of the Philippines; that I will support and defend its Constitution andobey the laws, legal orders and decrees promulgated by its duly constitutedauthorities; and that I voluntarily impose upon myself this obligation withoutany mental reservation or purpose of evasion.

SO HELP ME GOD. (In case of affirmation the last sentence will be omitted.)_____________Member

SUBSCRIBED AND SWORN to (or AFFIRMED) before me this _____ dayof __________, 20____.

__________________Punong Barangay

KP FORM # 5: PAHAYAG NG PANUNUMPA NG KASAPI NG LUPON

16 ISANG HANDBOOK

GAANO HO BAKATAGAL ANGPANUNUNGKULANNG MGA KASAPING LUPON?

MAY SAHOD HOBANG DAPATTANGGAPIN ANGMGA KASAPI NGLUPON? MAYROONHO BA SILANGMATATANGGAP NABENEPISYO?

MULA SA PAGKAKAHIRANG,MAGLILINGKOD ANG BAWATKASAPI NG LUPON SA LOOB NGTATLONG TAON MALIBAN NA LANGKUNG SIYA AY MAMAMATAY,MAGBIBITIW, LILIPAT NGTIRAHAN O LUGAR NG TRABAHO OBABAWIIN NG PUNONG BARANGAYANG PAGKAKAHIRANG SA KANYA.KUNG MAGKAGAYUNMAN, DAPATSANG-AYUNAN NG NAKARARAMINGKASAPI NG LUPON ANG PAGBAWI.(TINGNAN ANG KP FORM 6.)

MAGLILINGKOD ANG MGA KASAPING LUPON NANG WALANGSUWELDO. KUNG MAY SAPAT NAPONDO ANG BARANGAY, MAAARITAYONG MAGBIGAY NG PABUYA SAMGA KASAPI NG LUPON NALUMAHOK SA PAGPAPASIYA NGISANG PARTIKULAR NA KASO. SAKABILANG BANDA, SA ILALIM NGCOMMISSION ON HIGHEREDUCATION (CHED) ORDER 62SERIES OF 1997, ANG DALAWANGANAK NG KASAPI NG LUPON AYMAY KARAPATANG MAGINGISKOLAR NG GOBYERNO SAANUMANG PANG-ESTADONGPAMANTASAN O KOLEHIYO.




OFFICE OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA

______ , 20__ (Date)

WITHDRAWAL OF APPOINTMENT

TO: _______________

After due hearing and with the concurrence of a majority of all the LupongTagapamayapa members of this Barangay, your appointment as memberthereof is hereby withdrawn effective upon receipt hereof, on the followingground/s:[ ] incapacity to discharge the duties of your office as shown by

_______________________________

[ ] unsuitability by reason of _______________________________(Check whichever is applicable and detail or specify the act/s oromission/s constituting the ground/s for withdrawal.)

____________________________Punong Barangay/Lupon ChairmanCONFORME (Signatures):

1. __________________ 7. _________________2. __________________ 8. _________________3. __________________ 9. _________________4. __________________ 10. _________________5. __________________ 11. _________________6. __________________

Received this __________ day of _____________, 19____.

__________________Signature

NOTE:

The members of the Lupon conforming to the withdrawal must personallyaffix their signatures or thumb marks on the pertinent spaces above. Thewithdrawal must be conformed to by more than one-half of the total numberof members of the Lupon including the Punong Barangay and the memberconcerned.

KP FORM # 6: PAGBAWI SA PAGHIRANG

18 ISANG HANDBOOK

ANG GANDANGPAKINGGAN.

KAHIT HOPAANO ANGKANILANG

PAGOD AT PAGLILINGKOD AYNATUTUMBASAN. SAAN PAHO BA MAAARINGMANGGALING ANG PONDOPARA SA MGA GAWAIN NGLUPON MALIBAN SA PONDONG BARANGAY?

MAAARI NATING KAUSAP-IN ANG MUNISIPYO PARAMAGLAAN NG PONDO NAGAGAMITIN SA PAGKILOSNG LUPON AT ISAMA ITOSA KANILANG TAUNANGPINAGLALAAN-AN NG GUGU-GULIN.

BALIK HO TAYO SA PAPEL KOBILANG TAGAPANGULO NGLUPON, MERON HO BA AKONGPARTIKULAR NA TUNGKULINPAGDATING SA PAGPAPATUPADNG KATARUNGANGPAMBARANGAY?

PAANO HO MAGKAKAROON NGBAHAGI ANGSANGGUNIANGBARANGAY SAPAGPAPATUPAD NGKATA-RUNGANGPAMBA-RANGAY?

SA KATUNAYAN,NAPAKAIMPORTANTE NG PAPELMO BILANG TAGAPANGULO NGLUPON. GAYUNPAMAN,MATATALAKAY DIN NATIN ITOHABANG PINAG-UUSAPAN ANGIBA’T IBANG MGA PARAAN NGPAGPAPASYA SA MGA SIGALOT OALITAN SA INYONG BARANGAY.

BUWENO, MAY TUNGKULIN ANGSANGGUNIANG BARANGAY NA

IBIGAY ANG MGAPANGANGAILANGAN NGLUPONG TAGAPAMAYAPAAT NG PANGKATTAGPAGKASUNDO SA

USAPIN NG PANGANGA-SIWA SA PAMAMAGITANNG PAGLALAAN NG PONDOMULA SA PANLOOB NAKITA NA NAKALAAN PARASA KATARUNGANG

PAMBARANGAY.


SIGE HO, NGAYON PAKISABI HONINYO SA AKIN KUNG ANO ANGUNANG HAKBANG SAPAGPAPASIYA NGSIGALOT O ALITAN SA AMING BARANGAY?

INUMIN MO MUNA ANG KAPEMO AT NAGHAHANDA ANGMANANG SOLING MO NGMATAMIS NA NILAGANGKAMOTE ATSABA PARASA ATIN.

ANG PAMAMAGITANAN NGPUNONG BARANGAY

K A B A N A T A I I

PAANO HO KUNG ISALANG SA MGASANGKOT NA PANIGANG NANGGALING SAAKING BARANGAY?

SA GANITONG KASO, ANG ALITANAY AAYUSIN SA BARANGAY KUNGSAAN NAKATIRA ANG MGAINIREREKLAMO O ANG ISA SAMGA INIREREKLAMO DEPENDE SAPAGPILI NG NAGREREKLAMO,MALIWANAG BA SA IYO?

BILANG PUNONG BARANGAY, MAY KAPANGYARIHANKA NA MAMAGITAN SA MGA KASO NG MGA

RESIDENTE NG INYONG BARANGAY.

OHO, KAPITAN. ANOHO ANGGAGAWINKO KAPAGMAYIDINULOGNA KASO SA AKINSA BARANGAY?PAANO HO AKOMAKATUTULONG SAPAGPAPASYA NITO?

ANG TAMIS HONG SABANG ITO.

TALAGA? SALAMATSA PAPURI. ANO ULIANG TANONG MO?

21KATARUNGANG PAMBARANG AY

BUWENO, DAPAT SIYANG KATAWANIN NGKANYANG LEHITIMONG TAGAPAG-ALAGA OSUSUNOD NA PINAKAMA-LAPIT NAKAMAG-ANAK NA HINDIABUGADO.

MAAARI HO BAAKONG MAMAGITANSA MGA KASONGANG SANGKOT AYMGA KOOPERATIBA OPAMPUBLIKONGSAMAHAN NAKUMIKILOS SAAKING BARANGAY?

HINDI MAAARI. ANGTAO O KORPORASYONGITINALAGA NG BATASKATULAD NG KOOPER-ATIBA AY HINDI MAAARING MAGHABLADAHIL HINDI ITO ISANG PARTIDO NAMAAARING PUMASOK SA MAHINAHONGPAG-AAYOS O AMICABLE SETTLEMENT.SA ANUMANG KASO NA KASANGKOT ANGISANG KOOPERATIBA O PAMPUBLIKONGSAMAHAN, MAAARING DUMIRETSO SAHUKUMAN NANG HINDI NA DUMADAANSA PROSESO NG PAMAMAGITANAN(MEDIATION) O PAGKAKASUNDUAN(CONCILIATION).

OHO. NGAYON PAANO NAMAN HO KUNG WALANGKARAPATAN O MENOR DE EDAD ANG SINUMAN SAMGA SANGKOT NA PANIG?

KUNG GAYON HO, ANU-ANO HO BA ANG MGA KASONGNAPAPASAILALIM SA KATARUNGANG PAMBARANGAY?

LAHAT NG MGA ALITAN, SIBIL ATKRIMINAL MAN ANG KATANGIANKUNG SAAN ANG MGA PANIG NASANGKOT AY NAKATIRA SA PAREHONGLUNSOD O MUNISIPALIDAD AYMAAARING MAPASAILALIM NGPROSESO NG MAHINAHONG PAG-AAYOS O AMICABLE SETTLEMENT.MARAMING MGA KASO ANG SAKLAWNITO.

MGA KASO SA ILALIM NG KATARUNGANGPAMBARANGAY

PAGLALATHALA AT PAMAMAHAYAG NANG LABAG SA BATAS

(ART. 154); MGA PANANAKOT AT PANINIRANG-PURI (ART. 155); PAGGAMIT NG HUWAD NA KATIBAYAN (ART. 175); PAGGAMIT NG HINDI TOTOONG PANGALAN AT PAGTATAGO NG

TOTOONG PANGALAN (ART. 178); PAGGAMIT NG MGA UNIPORME AT SAGISAG NA LABAG SA

BATAS (ART. 179); PINSALA SA KATAWAN DALA NG MARAHAS NA PAG-AAWAY

(ART. 252); PAGTULONG SA NAGANAP NA PAGPAPATIWAKAL (ART. 253); PANANAGUTAN NG MGA SANGKOT SA ISANG LABANAN KAPAG

NAGKAROON LANG NG MGA PINSALA SA KATAWAN O WALA

MANG NANGYARING PINSALA (ART. 260); MGA HINDI GAANONG MALALANG PINSALA SA KATAWAN (ART. 265); MGA BAHAGYANG PINSALA SA KATAWAN AT PAGMAMALUPIT

(ART. 266); PAGDAKIP NANG LABAG SA BATAS (ART. 269); PAGHIMOK SA ISANG MENOR DE EDAD NA LUMAYAS SA

KANYANG TAHANAN (ART. 271); PAG-IWAN SA ISANG TAONG NASA PANGANIB AT PAG-IWAN

SA ISANG NAGING BIKTIMA (ART. 275); PAGPAPABAYA SA ISANG MENOR DE EDAD (ISANG BATA NA

MABABA ANG EDAD SA PITONG (7) TAONG GULANG) (ART. 276); PAG-IWAN NG MGA TAONG PINAGKATIWALAANG MAG-AALAGA SA ISANG MENOR DE EDAD; KAWALAN NG

PAGMAMALASAKIT NG MGA MAGULANG (ART. 277); PAGPASOK SA ISANG TIRAHAN NANG WALANG PAHINTULOT

(HINDI GUMAMIT NG DAHAS AT PANANAKOT) (ART. 280); MGA IBANG ANYO NANG PAGPASOK NA WALANG

PAHINTULOT (ART. 281); MAGAAN NA MGA PAGBABANTA (ART. 283); IBA PANG MAGAAN NA PAGBABANTA (ART. 285); GRABENG PAMUMUWERSA (ART. 286); HINDI GRABENG PAMUMUWERSA (ART. 287); IBA PANG KATULAD NA PAMUMUWERSA (SAPILITANG PAGBILI

NG MGA PANINDA AT PAGBABAYAD NG SUWELDO SA PAMAMAGITAN

NG PAGSINGIL NG UTANG NA LOOB) (ART. 288); PAGBUBUO, PANANATILI AT PAGBABAWAL NG PAGSASANIB

NG PUHUNAN AT LAKAS-PAGGAWA SA PAMAMAGITAN NG

DAHAS AT PANANAKOT (ART. 289); PAG-ALAM NG LIHIM NANG SAPILITAN AT SA PAMAMAGITAN

NG KASUNDUAN (ART. 290); PAGSISIWALAT NG LIHIM NANG MGA PANG-AABUSO NG

KAPANGYARIHAN (ART. 291); PAGNANAKAW (KUNG ANG HALAGA NG NINAKAW NA ARI-ARIAN AY HINDI HIHIGIT SA P50.00). (ART. 309);

PAGNANAKAW (KUNG ANG HALAGA AY HINDI HIHIGIT SA

P500). (ART. 310); PAGSAKOP NG MGA TIGIL NA ARI-ARIAN O SAPILITANG

PAGKUHA NG KARAPATAN SA ARI-ARIAN (ART 312); PAGLILIPAT NG MGA HANGGANAN O MUHON (ART. 313); PANDARAYA O PANGGAGANTSO (KUNG ANG HALAGA AY

HINDI HIHIGIT SA P200.00). (ART. 315); IBA PANG ANYO NG PANDARAYA (ART. 316); PANDARAYA SA ISANG MENOR DE EDAD (ART. 317); IBA PANG PANLOLOKO (ART. 318); PAGTANGGAL, PAGBEBENTA O PAGPEPRENDA NG

NAKASANLANG PAG-AARI (ART. 319); MGA KAKAIBANG KASO NG PANLOLOKONG MAY MASAMANG

HANGARIN (KUNG ANG HALAGA NG NASIRANG ARI-ARIAN AY

HINDI HIHIGIT SA P1,000.00). (ART 328); IBA PANG KALOKOHAN (KUNG ANG HALAGA NG NASIRANG

ARI-ARIAN AY HINDI HIHIGIT SA P1,000.00). (ART. 329); SIMPLENG PANUNULSOL (ART. 338); PAGGAWA NG KAHALAYAN NA MAYROONG PAGSANG-AYON

NA NAAGRABYADONG PARTIDO (ART 339); PAGBANTA NA ISISIWALAT AT ALOK NA PAGPIGIL SA

PAGSISIWALAT NA MAY KABAYARAN (ART. 356); PAGPIGIL SA PAGLALATHALA NG MGA GAWAING TINUTUKOY

SA PANAHON NG OPISYAL NA PROSESO (ART. 357); PAGDADAWIT SA MGA INOSENTENG TAO (ART. 363); MGA PAKANA LABAN SA DANGAL (ART. 364); PAGLALABAS NG TSEKE NANG WALANG SAPAT NA PONDO (BP 22); PAGBILI NG NAKAW NA ARI-ARIAN KUNG ANG HALAGA NG

ARI-ARIANG SANGKOT AY HINDI HIHIGIT SA P50.00 (PD 1612).

24 ISANG HANDBOOK

NAKU! NAPAKARAMI! ANO HO BA ANG IBANG MGAKASONG HINDI KASALI SA KATARUNGANGPAMBARANGAY MALIBAN SA MGA TAO OKORPORASYONG ITINALAGA NG BATAS?

MGA PAGLABAG NA ANG SANGKOT AYTAUHAN NG GOBYERNO

MGA PAGLABAG NA ANG PINAKAMATAAS NA PARUSA AYISANG TAON AT MAHIGIT SA LIMANG LIBONG PISO(P5,000.00) ANG MULTA;

MGA PAGLABAG NA WALANG PRIBAONG PANIG;

DI NATITINAG NA MGA ARI-ARIAN SA IBA’T IBANGLUNSOG O MUNISIPALIDAD, ALITAN NA NANGANGA-ILANGAN NG MADALIANG AKSYONG LEGAL, MGAALITAN SA USAPIN NG PAGGAWA, MGA ALITAN SAUSAPIN NG LUPA AT AKSYON PARA SA PAGSASAWA-LANG-BISA NG PAGHATOL MATAPOS MAGKASUNDO.

ANO HO BA ANG UNANG HAKBANG SA PAGSASAAYOS NG MGA KASO?

OKAY. TUTULUNGAN NG IYONG KALIHIM ANG NAGREREKLAMOSA PAGSUSULAT SA KP FORM 7. MAGBABAYAD SIYA NGMALIIT NA HALAGA SA INGAT-YAMAN NGBARANGAY PARA SA PAGSASAMPA NGKASO.

NAPAKAHALAGA DING TANDAAN NAWALANG SINUMAN ANG MAAARINGDUMIRETSO SA HUKUMAN OANUMANG TANGGAPAN NGGOBYERNO PARA SA PAGPAPASYA NGKANYANG KASO LABAN SA ISA PANGTAO LALO NA KUNG ANG USAPIN AYSAKLAW MO.





___________________ Barangay Case No. ___________________________________ For: ____________________________ Complainant/s

________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

C O M P L A I N T

I/WE hereby complain against above named respondent/s for violating my/ourrights and interests in the following manner:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

THEREFORE, I/WE pray that the following relief/s be granted to me/us inaccordance with law and/or equity:_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Made this _______ day of ___________, 19____.

________________Complainant/s

Received and filed this ________ day of __________, 19____.

____________________________Punong Barangay/Lupon Chairman

KP FORM # 7: PORMULARYO NG NAGREREKLAMO

26 ISANG HANDBOOK

IBIG NINYO HONG SABIHIN,KINAKAILANGANG DUMAAN SAKATARUNGANG PAMBARANGAYANG MGA PARTIDONGSANGKOT?

GANOON PALA. KUMIKILOSTAYONG PARANG ISANGHUKUMAN AT ANG MGA LUPONANG MGA HUKOM, HINDI HOBA?

OKAY, KAPAG NABAYARAN NA NGNAGREREKLAMO ANG BAYAD SAPAGSASAKDAL, ANO HO ANGSUSUNOD NA HAKBANG?

OO, MALIBAN NA LANG KUNGANG MAGKABILANG PANIG AYNAGPASYANG HARAPIN ANGBAWAT ISA AT ISAAYOS ANGKANILANG HIDWAAN. PEROKUNG HINDI, KINAKAILANGANNILANG DUMAAN SA PROSESONG PAGKAKASUNDUAN(CONCILIATION) KUNG HINDIAY IPAWAWALANG-SAYSAY ITONG HUKUMAN SA KAKULANGANNG DAHILAN PARA AKSYUNAN OMASYADONG MAAGA PARAISAMPA SA KORTE.

HINDI TAYO GANOON. ANGBATAYANG PAGKAKAIBA NGATING GAWAIN BILANG LUPON,ITO AY HINDI ISANG HUKU-MANG PAMBARANGAY AT ANGMGA KASAPI NG LUPON AYHINDI MGA HUKOM. ITO AYISANG GRUPO PARA SAPAGKAKASUNDO AT ANG MGAKASAPI AY MGA TAGAPAGKA-SUNDO. SA BAHAGI MO, IKAWANG TAGAPAMAGITAN.

SA LOOB NG TATLONG ARAW AYDAPAT KANG MAGLABAS NGPATALASTAS NG PAGDINIG SANAGSASAKDAL AT PAGPAPATA-WAG SA ISINASAKDAL. SILANGDALAWA AY DAPAT HUMARAP SAIYONG TANGGAPAN.


PAANO HO KUNG HINDI MAKAHARAP ANG SINUMAN SAMGA PARTIDO?

KUNG HINDI NAKAPAGHARAP ANG NANGSASAKDAL NAMAKATUWIRANG DAHILAN, ANG KANYANG REKLAMO AY




NOTICE OF HEARING(MEDIATION PROCEEDINGS)

TO: _________________ ________________

Complainant/s

You are hereby required to appear before me on the ______ day of _______,19___ at ________ o’clock in the morning/afternoon for the hearing of yourcomplaint.

This ________ day of ____________, 19____.


Notified this ________ day of __________, 19____.

complainant/s______________________________

KP FORM # 8: PATALASTAS NG PAGDINIG

IPAWAWALANG-SAYSAY AT HINDI NA SIYAMAAARING MAGSAMPA NG KASO SA HUKUMAN.MAAARI DIN SIYANG MAPARUSAHAN OMAPANGARALAN PARA SA DI-TUWIRANGPAGLAPASTANGAN SA HUKUMAN. SA KABILANG BANDA, KUNGANG ISINASAKDAL NAMAN ANG HINDI MAKAPAGHARAP NAMAKATUWIRANG DAHILAN, ANG KANYA KONTRA-DEMANDA,KUNG MAYROON MAN, AY MAPAWAWALANG-SAYSAY ATMAWAWALAN NA SIYA NG KARAPATANG MAGSAMPA NG KASOSA HUKUMAN AT MAAARI DIN SIYANG MAPARUSAHAN PARASA DI-TUWIRANG PAGLAPASTANGAN SA HUKUMAN.

28 ISANG HANDBOOK

KANILANG KASO NGUNIT TUTULUNGAN MO SILANGAYUSIN ANG KANILANG KASO. BILANG TAGAPAMA-GITAN, MAKIKINIG KANG MABUTI SA KANILA AT

PAANO HO KUNG PAREHO SILANG HUMARAP? PAANO KOHO PAGPAPASYAHAN ANG KANILANG KASO?

PAGWAWASTO, HINDI MO PAGPAPASYAHAN ANG





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

S U M M O N S

TO: ____________________ _____________________________________________ _________________________Respondents

You are hereby summoned to appear before me in person, together with yourwitnesses, on the _______ day of _________, 19___ at ____________o’clock in the morning/afternoon, then and there to answer to a complaintmade before me, copy of which is attached hereto, for mediation/conciliationof your dispute with complainant/s.

You are hereby warned that if you refuse or willfully fail to appear inobedience to this summons, you may be barred from filing any counterclaimarising from said complaint.

FAIL NOT or else face punishment as for contempt of court.

This _______ day of ____________, 19___.

_____________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman

KP FORM # 9: PAGPAPATAWAG PARA SA INIREREKLAMO


TUTULUNGAN MO SILANG HANAPIN ANG SOLUSYON SA LOOB NGLABINLIMANG (15) ARAW. KUNG HINDI HUMARAP ANG ISINASAK-DAL, ANG KASO AY IHAHARAP SA PANGKAT TAGAPAGKASUNDO.)

NGAYON HO BAGO AKO MAGTANONG PA TUNGKOL SAPANGKAT, BILANG PUNONG BARANGAY, ANO HO ANG DAPATKONG GAWIN PARA MAAYOS KONG MAPANGHAWAKANANG KANILANG KASO?

BAGO KA MAMAGITAN, KINAKAILANGANMONG MAKILALA ANG MGA PARTIDONGSANGKOT AT MALAMAN ANG KANILANGPINAG-AAWAYAN.

OFFICER’S RETURN

I served this summons upon respondent ____________________________ onthe ______ day of ______________, 19____, and upon respondent___________________________ on the day of ________________, 19____,by:(Write name/s of respondent/s before mode by which he/they was/wereserved.)

Respondent/s__________________________ 1. handing to him/them said

summons in person, or__________________________ 2. handing to him/them said

summons and he/they refused toreceive it, or

__________________________ 3. leaving said summons at his/theirdwelling with __________ (name)a person of suitable age anddiscretion residing therein, or

__________________________ 4. leaving said summons at his/theiroffice/place of business with________, ( name) a competentperson in charge thereof.

_____________Officer

Received by Respondent/s representative/s:

___________________ __________________Signature Date

___________________ __________________Signature Date

KP FORM # 9 (BACK PAGE)

30 ISANG HANDBOOK

MUKHANAMANGMADALIITO.

OO, PERO ITO AY DAPATNASA WIKA O SALITANG NAIINTINDIHAN NG MAGKABILANG PANIG.

KUNG SAKALI HONG PUMAYAGNA SILANG MAGKAAYOS, DAPATHO BA NATING ISULAT ANGMGA TAKDA AT KONDISYON NGKANILANG PAG-AAYOS?

WANAG ANG KANI-KANILANG PANIG NANGWALANG PAGSABAD MULA SA KABILANGPARTIDO. MAGTANONG KA AT ISALI MO ANGMAGKABILANG PARTIDO SA PAGHAHANAP NGSOLUSYON SA KANILANG ALITAN.

PAGKATAPOS, ANO HONG GAGAWIN KO? MAYROONHO BANG PATAKARAN NA DAPAT KONG SUNDIN?

NAPAKAHALAGANG IPALIWANAG MO SA BAWATPANIG ANG MGA PROSESO AT LAYUNIN NGPAMAMAGITANAN O MEDIATION AT ANG MGAPATAKARAN NA DAPAT NILANG ISAALANG-ALANG.

MAS MAGANDA KUNG SISIMU-LAN NINYO SA ISANG PANA-LANGIN ANG BUONG PROSESO.BIGYAN MO NG ORAS ANGBAWAT PARTIDO NA IPALI-

NAPAKAHABANG PROSESO NITONA NANGANGAILANGAN NGPAGGAGALANGAN AT PAKIKI-

NIG. TANDAAN MO, HINDI KA HUKOMKUNDI ISANG TAGAPAMAGITAN. HAYAANMONG HANAPIN NG DALAWANG PANIG ANGSOLUSYON SA KANILANG ALITAN.


PAANO HO TAYO MAKASISIGURO NASUSUNDIN NILA ANG KASUNDUAN?

MATAPOS ANG SAMPUNG ARAW, GAGANANA ANG KASUNDUAN AT MAYROON ITONGKAPANGYARIHAN AT BISA NG ISANGDESISYON NG HUKUMAN.





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

AMICABLE SETTLEMENT

We, complainant/s and respondent/s in the above-captioned case, do herebyagree to settle our dispute as follows:______________________________________________________________________________________________________________________________

and bind ourselves to comply honestly and faithfully with the above terms ofsettlement.Entered into this ______ day of __________, 19_______.

Complainant/s Respondent/s___________________ _____________________________________ __________________

ATTESTATION

I hereby certify that the foregoing amicable settlement was entered into by theparties freely and voluntarily, after I had explained to them the nature andconsequence of such settlement.______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman

KP FORM # 16: MAPAYAPANG PAG-AAYOS NG ALITAN

32 A HANDBOOK

MAAARING KUSANG-LOOB SIYANGSUMUNOD SAKASUNDUAN SA LOOB NGLIMANG ARAW. NGUNITKUNG SAKALING HINDINIYA MAGAWA, MAAARINATING KUHANIN ANGKANYANG ARI-ARIAN NANGNAAAYON SA BATAS.MAPAG-UUSAPAN NATINIYAN MAMAYA.

PAANO HOMAKASUSUNOD SA

KASUNDUAN ANGINIREREKLAMO?

PAANO HO KUNG MABIGOANG AKING PAMAMAGITANAN(MEDIATION) AT WALANGKASUNDUANG MAABOT?MERON PA HO BANG PARAANPARA MAAYOS NGMAGKABILANG PARTIDO ANGKANILANG ALITAN?

OO NAMAN. SA ATINGKULTURA AY MAY MGAILANG PARAAN NGPAGPAPASYA NG MGAALITAN. ISA SA MGA ITOAY SA PAMAMAGITAN NGISANG GRUPONGTAGAPAMAYAPA NA KILALAAT IGINAGALANG NGBAWAT PANIG. SAALITUNTUNIN, TINATAWAGNATIN ITONG PANGKATTAGAPAGKASUNDO.

PAANO HO KUNG MAYROONSA MGA NAG-AALITAN ANGNAPILITANG SUMANG-AYON

SA PAG-AAYOS DAHILSA PANDARAYA,PAGBABANTA OPANANAKOT?

SA GANYANG KASO, KAHITNA SINONG PANIG AYMAAARING MAGPROTESTALABAN SA KASUNDUANSA LOOB NG SAMPUNGARAW. DAHIL MATAPOSANG SAMPUNG ARAWAY MAGKAKABISA NAANG KASUNDUAN.

KAP, PAANO KUNG NAGAWA KO NA ANG LAHAT NG MAKAKAYAKO SA PAMAMAGITANAN (MEDIATION) PERO HINDI PA RINNAGKAROON NG MAPAYAPANG PAG-AAYOS (AMICABLESETTLEMENT) ANG MAGKALABANG PARTIDO? MAAARI NA BA

HINDI! KINAKAILANGAN PA MUNANGDUMAAN NG MGA PARTIDO SAPROSESO NG PAGKAKASUNDUAN OCONCILIATION.

PAREHO LAMANG ANG PAMAMARAAN NGPAMAMAGITANAN AT PAGKAKASUNDUAN,MALIBAN LANG SA ANG PAMAMAGITANANAY GINAGAWA NG PUNONG BARANGAYSAMANTALANG ANG HULI AYGINAGAWA NG PANGKAT NAPINAMUMUNUAN NGTAGAPANGULO. TULAD DIN

ANO HO BA ANGPROSESO NGPAGKAKASUNDUANO CONCILIATION?

BILANG PUNONG BARANGAY, BUBUO KA NGPANGKAT NGTAGAPAGKASUNDOSA LOOB NGLABINLIMANG (15)ARAW MULA SAHULING ARAW NGPROSESO NGPAMAMAGITANANO MEDIATION.

NILANG ISAMPA SA HUKUMAN ANG KASO?

BAGO IYAN, ANO BAANG IPINAGKAIBA NGPAGKAKASUNDUAN(CONCILIATION) SAPAMAMAGITANAN(MEDIATION)?

PAGKAKASUNDUANSA PAMAMAGITAN NG

PANGKAT TAGAPAGSUNDO

K A B A N A T A I I I

34 ISANG HANDBOOK




NOTICE FOR CONSTITUTION OF PANGKAT

TO: __________________ ______________________________________ ____________________Complainant/s Respondent/s

You are hereby required to appear before me on the ______ day of_________, 19____, at ________ o’clock in the morning/afternoon for theconstitution of the Pangkat ng Tagapagkasundo which shall conciliate yourdispute. Should you fail to agree on the Pangkat membership or to appear onthe aforesaid date for the constitution of the Pangkat, I shall determine themembership thereof by drawing lots.This ________ day of ____________, 19_____.

____________________Punong Barangay

Notified this _________ day of _________, 19_____.

TO: __________________ _____________________________________ ____________________Complainant/s Respondent/s


NG PAMAMAGITANAN, ANG PAGKAKASUNDUAN AY PAGGITNA SADALAWA O HIGIT PANG MGA PANIG NA NAGLALAYONG HADLANGAN OPIGILAN ANG ALITAN NANG WALANG KASUNDUAN AT SUSUNDINANG DESISYON NG TAGAPAGKASUNDO O CONCILIATOR.

SINU-SINO ANG MAAARING MAGINGKASAPI NG PANGKAT?

MANGGAGALING SA LUPON ANG TATLONGKASAPI NITO AT SILA’Y PIPILIIN NGMAGKABILANG PANIG, ANGNAGREREKLAMO AT ANG INIREREKLAMO.


PAANO KUNG HINDI SUMANG-AYON ANG MAGKABILANGPANIG SA KASAPIAN NG PANGKAT?

IKAW ULI BILANG TAGAPANGULO NG LUPON ANGSIYANG HIHIRANG NG TATLONG (3) KASAPI SAPAMAMAGITAN NG

PAGPAPALABUNUTAN NGLAHAT NG KASAPI NGLUPON.





________________________________________________________________

— against —

____________________________________Respondent/s

NOTICE TO CHOSEN PANGKAT MEMBER

(Date)

TO: ________________

Notice is hereby given that you have been chosen member of the Pangkat ngTagapagkasundo amicably conciliate the dispute between the par in the above-entitled case.____________________________Punong Barangay/Lupon Secretary

Received this ________ day of __________, 19_____.

________________Pangkat Member

KP FORM # 11: PATALASTAS PARA SA MGA NAPILING KASAPING PANGKAT

36 ISANG HANDBOOK

PAANO NATIN PUPUNAN ANG BAKANTE SA PANGKAT?

MATAPOS HONG MAPILI ANG MGA KASAPI NGPANGKAT, ANO HO ANG KANILANG GAGAWIN?

MULA SA KANILA AY MAGHAHALAL SILA NGISANG TAGAPANGULO AT ISANGKALIHIM. IBIBIGAY O IPAPASANG KALIHIM NG LUPON ANG LAHATNG KATITIKAN NG KASO SA KALIHIMNG PANGKAT UPANG MAPAG-ARALANNG PANGKAT.

TULAD SA KASAPIAN NG LUPON, MAAARI DIN HOBA NATING TANGGALIN ANG HINDI KARAPAT-DAPAT NA KASAPI NG PANGKAT?

RELASYON, PAGKAMPI, INTERES AT IBA PANG KATULAD NAKADAHILANAN NA MATUTUKLASAN MATAPOS MABUO ANGPANGKAT AY MAAARING MAGING MGA DAHILAN UPANGMATANGGALAN NG KARAPATAN ANG KASAPI NG PANGKAT.PAGPAPASYAHAN NG PANGKAT ANG USAPIN SAPAMAMAGITAN NG BOTO NG NAKARARAMI. ANGKAPASYAHAN NITO SA USAPIN AY PANGHULI NA.

KAPAG NAGPASYA ANG PANGKAT NA ALISIN ANG SINUMANGKASAPI NITO, DAPAT MAGKASUNDO ANG BAWAT PANIG SAPIPILIING KAPALIT. KAPAG HINDI SILA NAGKASUNDO,PUPUNAN NG TAGAPANGULO NG LUPON ANGBAKANTE SA PAMAMAGITAN NGPALABUNUTAN. SA PAGKAKAROON NGBAKANTE SA IBANG KADAHILANAN,PUPUNAN NG PUNONG BARANGAY OTAGAPANGULO NG LUPON ANGBAKANTE SA KATULAD NAPAMAMARAAN KUNG SAKALINGHINDI MAGKASUNDO ANGBAWAT PANIG SA MAGIGINGKAPALIT.


NAGIGING MALINAW NA ITO SA AKIN NGAYON. PEROSA UNANG HONG PAGPUPULONG, ANO ANGPANGUNAHING LAYUNIN NITO AT PAANO GAGAWIN NGPANGKAT ANG MGA TUNGKULIN NITO?

MAGPUPULONG ANG PANGKAT UPANG DINGGIN ANG BAWATPANIG, MAGHANAP NG MGA POSIBILIDAD PARA SAAMICABLE SETTLEMENT SA LOOB NG LABINLIMANG (15)ARAW NA MAAARING UMABOT PA SA PANIBAGONG LABINLIMANG(15) ARAW SA ISANG MAHALAGA O KARAPAT-DAPAT NA KASO ATMAGLABAS NG KAUTUSAN UPANG HUMARAP ANG MGA TESTIGOKUNG KINAKAILANGAN.





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

S U B P O E N A

TO: ____________________ _____________________________________________ _________________________

Witnesses

You are hereby commanded to appear before me on the ______ day of_________, 19___, at ___________ o’clock, then and there to testify in thehearing of the above-captioned case.

This ______ day of _________, 19____.

_______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever one is not applicable).

KP FORM # 13: UTOS PARA HUMARAP SA PAGDINIG

38 ISANG HANDBOOK

PAANO KUNG HINDINAKAHARAP ANGSINUMANG PANIG SAPANGKAT?

MAGTATAKDA NG PETSA ANGTAGAPANGULO NG PANGKAT PARA SA

PAANO KUNG MALAMANG HINDI NAMAN PALA KATANGGAP-TANGGAPANG DAHILAN NANG HINDI PAGHARAP SA PANGKAT?

MAGANDANG TANONG. KAPAG NALAMAN NG TAGAPANGULO NGPANGKAT, MATAPOS ANG PAGDINIG NA HINDI MAKATWIRAN ANGHINDI PAGHARAP NG NAGHABLA AY:

1. IPAWALANG-SAYSAY ANG DEMANDA2. PAMAHALAAN ANG PAGLALABAS AT

PATOTOHANAN ANG KATIBAYAN NGPAGHADLANG SA PAGSASAKDAL SA HUKUMAN OALINMANG TANGGAPAN NG GOBYERNO3. HILINGIN SA PAMBAYAN O PANLUNSOD NA

HUKUMAN ANG PAGPAPARUSA SA DI-TUWIRANG PAGLAPASTANGAN SA HUKUMAN(INDIRECT CONTEMPT OF COURT) NGSUMUSUWAY NA PANIG.

LIBANG PARTIDO UPANGHUMARAP AT IPALIWANAGANG MGA DAHILAN NANGHINDI NILA PAGHARAP SAPAGDINIG.

AT PARA SA INIHABLA, SA KABILANG BANDAANG PANGKAT AY:

1. IPAWALANG-SAYSAY ANG KONTRADEMANDA NG INIHABLA

2. PAMAHALAAN ANG PAGLALABAS AT PATOTOHANANANG KATIBAYAN NG PAGHADLANG SA PAGSASAMPA






________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

NOTICE OF HEARING(RE: FAILURE TO APPEAR)

TO: ________________ _______________

Complainant/s

You are hereby required to appear before me/the Pangkat on the ______ dayof _________, 19____, at ________ o’clock in the morning/afternoon toexplain why you failed to appear for mediation/conciliation scheduled on_____________, 19____ and why your complaint should not be dismissed, acertificate to bar the filing of your action on court/government office shouldnot be issued, and contempt proceedings should not be initiated in court forwillful failure or refusal to appear before the Punong Barangay/Pangkat ngTagapagkasundo.

This ________ day of ___________, 19____._____________________________

Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever is not applicable)

Notified this _________ day of ________, 19_____.

Complainant/s____________________________________

Respondent/s____________________________________

KP FORM # 18: PATALASTAS NG PAGDINIG PARA SANAGREREKLAMO

40 ISANG HANDBOOK





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s


TO: _______________ _______________

Respondent/s

You are hereby required to appear me/the Pangkat on the _______ day of____________, 19____, at __________ o’clock in the morning/afternoon toexplain why you failed to appear for mediation/conciliation scheduled on____________, 19___ and why your counterclaim (if any) arising from thecomplaint should not be dismissed, a certificate to bar the filing of saidcounterclaim in court/government office should not be issued, and contemptproceedings should not be initiated in court for willful failure or refusal toappear before the Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo.

This ________ day of _________, 19_____.

_____________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever is not applicable)

Notified this ________ day of _____________, 19____.

Respondent/s: Complainant/s:____________________ __________________________________________ ______________________

KP FORM # 19: PATALASTAS NG PAGDINIG PARA SAINIREREKLAMO


NG INIHABLA NG KONTRA-DEMANDA SA HUKUMAN O SAALINMANG TANGGAPAN NG GOBYERNO

3. HADLANGAN ANG PAGSASAMPA NG KONTRA-DEMANDA NGINIHABLA SA HUKUMAN O SA ALINMANG TANGGAPAN NGGOBYERNO

4. ISAMPA SA HUKUMAN O SA ALINMAN TANGGAPAN NGGOBYERNO ANG REKLAMO NG NAGSASAKDAL AT PUNUAN ANGKP FORM 20





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

CERTIFICATION TO FILE ACTION

This is to certify that:1. There has been a personal confrontation between the parties before thePunong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo;2. A settlement was reached;3. The settlement has been repudiated in a statement sworn to before thePunong Barangay by ______________ on ground of ______________; and4. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now be filed incourt/government office.

This _________ day of __________, 19____.

___________________Lupon Secretary

Attested:__________________Lupon Chairman

KP FORM # 20: KATIBAYAN PARA MAGSAMPA NG KAUKULANGAKSYON (MULA SA KALIHIM NG LUPON)

42 ISANG HANDBOOK

MAAARING HUMILING ANG TAGAPANGULO NGPANGKAT NG KATULAD NA PAMAMARAAN PARA SAPAGPAPARUSA SA DI-TUWIRANG PAGLAPASTANGANSA HUKUMAN (INDIRECT CONTEMPT OF COURT) SAISANG TESTIGO NA SINADYANG HINDI HUMARAP OTUMANGGING HUMARAP SA PAGDINIG.





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s


This is to certify that:1. There was a personal confrontation between the parties before the PunongBarangay but mediation failed;2. The Punong Barangay set the meeting of the parties for the constitution ofthe Pangkat;3. The respondent willfully failed or refused to appear without justifiablereason at the conciliation proceedings before the Pangkat; and4. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now be filed incourt/government office.

_________________Pangkat Secretary

Attested by:___________________ Pangkat Chairman

KP FORM # 22: KATIBAYAN PARA MAGSAMPA NG KAUKULANG

AKSYON


ANO HO SUSUNOD NAMANGYAYARI KUNGMAGTAGUMPAY ANGPANGKAT NAPAGKASUNDUIN ANGBAWAT PANIG?

PERO ALAM HO NINYOKAP, MAAARI HONGMAYROONG MGA KASONA KUNG SAAN ANGSINASABING KASUNDUANAY NABALIGTAD NGPANDARAYA, KARAHASAN,PANANAKOT, AT IBA PA?

ANG AMICABLE SETTLEMENT AYISUSULAT SA ISANG WIKA O SALITANA NAUUNAWAAN NG BAWAT PANIG,AT PATOTOTOHANAN NGTAGAPANGULO NG LUPON O PANGKAT.ITO AY MAY KAPANGYARIHAN AT BISATULAD NG ISANG PANGHULING HATOLNG HUKUMAN PAGKALIPAS NGSAMPUNG (10) ARAW MULA SA PETSANG AMICABLE SETTLEMENT, MALIBANNA LANG KUNG MAY TUMUTOL.IHAHANDA NG KALIHIM NG PANGKATANG PAGPAPADALA NG KASUNDUAN SANAANGKOP NA HUKUMAN AT ANGPAGSUSULAT SA TRANSMITTAL FORM.

SINUMAN SA MGAPARTIDO AY MAAARINGITANGGI ANG KASUNDUAN SALOOB NG SAMPUNG (10) ARAW MULASA ARAW NG KASUNDUAN SAPAMAMAGITAN NG PAGSASAMPA SATAGAPANGULO NG LUPON O PANGKATNG SALAYSAY NA SINUMPAAN SAHARAPAN NIYA. ANG PAGKABIGO NAITANGGI ANG KASUNDUAN SA LOOBNG SAMPUNG (10) ARAW AYMANGANGAHULUGAN NG PAGTALIKODSA KARAPATANG TUMUTOL SANASABING KASUNDUAN.

44 ISANG HANDBOOK




OFFICE OF THE BARANGAY CAPTAIN

____________________, 20____Date

MONTHLY TRANSMITTAL OF FINAL REPORTS

To: City/Municipal Judge

______________________ (City/Municipality)

Enclosed herewith are the final reports of settlement of disputesand arbitration awards made by the Barangay Captain/PangkatTagapagkasundo in the following cases:

Barangay Case No. TITLE(Complainant, et al vs. Respondent, et al)

1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.

___________________________ Lupon/Pangkat Secretary

Received this __________ day of _____________________, 20_____.

______________________________(Clerk of Court)

IMPORTANT: Lupon/Pangkat Secretary shall transmit not later than the firstfive days of each month the final reports for preceding month.

KP FORM # 28: BUWANANG PAGPAPADALA NG MGA

PANGHULING ULAT


PAANO IPATUTUPAD NG PANGKAT ANG AMICABLESETTLEMENT?

ANG AMICABLE SETTLEMENT AY MAY BISA ATKAPANGYARIHAN TULAD NG ISANGPANGHULING HATOL NG HUKUMANMATAPOS ANG SAMPUNG (10)ARAW NA PALUGIT PARA SAPAGTUTOL AT MAAARI ITONGMAGKABISA SA PAMAMAGITANNG PAGPAPATUPAD NG LUPON SALOOB NG ANIM (6) NA BUWAN MULASA ARAW NG KASUNDUAN.MAKALIPAS ANG NASABINGPANAHON, ANG KASUNDUAN AY MAAARING MAGKABISA SAPAMAMAGITAN NG PAGSASAMPA NG PANUKALA SA MUNICIPALTRIAL COURT NG MUNISIPALIDAD KUNG SAAN ISINAGAWAANG KASUNDUAN.

PAANO KUNG WALANG NAGING KASUNDUAN ANGBAWAT PANIG SA KABILA NG LAHAT NGPAGSUSUMIKAP NA PAGKASUNDUIN SILA?

SUSULATAN ANG FORM 21 O ANG KATIBAYANPARA SA PAGSASAKDAL BILANG PATOTOO NAWALANG NAGANAP NA KASUNDUAN OSETTLEMENT. PAGTITIBAYIN ITO NG KALIHIMNG PANGKAT AT LALAGDAAN NG TAGAPANGULONG PANGKAT. IHAHARAP ANG KATIBAYAN NG PAGSASAKDAL SAKAUKULANG HUKUMAN O TANGGAPAN NG GOBYERNO PARA SAPAGSASAMPA NG NAANGKOP NA KASO.

46 ISANG HANDBOOK





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s


This is to certify that:1. There has been a personal confrontation between the parties before thePunong Barangay but mediation failed;2. The Pangkat ng Tagapagkasundo was constituted but the personalconfrontation before the Pangkat likewise did not result into a settlement; and3. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now be filed incourt/government office.This _________ day of _________, 19_____.


Attested by:____________________Pangkat Chairman

KP FORM # 21: KATIBAYAN PARA MAGSAMPA NG KAUKULANG

AKSYON (MULA SA KALIHIM)

NAG-IISIP PA RIN AKO KUNG PAANO BA TALAGA IPATUTUPAD ANGKASUNDUAN?

KAILANGAN MUNANG MAGHAIN NG MOSYON SAPUNONG BARANGAY PARA SA PAGPAPATUPAD NITO.

MAGSASAGAWA NG PAGDINIG ANG PUNONGBARANGAY SA PETSA NA ITINAKDA NG NAGMUNGKAHI. ANG PETSAAY HINDI MAAARING LUMAMPAS SA LIMANG (5) ARAW MULA SAPAGKAKASAMPA NG MOSYON.


SA PAGDINIG, TITIYAKIN NG PUNONG BARANGAY ANG MGAPANGYAYARI PARA SA HINDI PAGSUNOD NG NAPAGKASUNDUAN ATHIHIMUKING PILIT ANG OBLIGADONG PANIG NA SUMUNOD SANAPAGKASUNDUAN.

SA PAGLIPAS NG LIMANG (5) ARAW NA WALANG NAGANAP NAKUSANG-LOOB NA PAGSUNOD, MAGLALABAS NG PATALASTAS ANGPUNONG BARANGAY PARA SA PAGPAPATUPAD.





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

MOTION FOR EXECUTION

Complainant/s/Respondent/s state as follows:1. On _____________ (Date) the parties in this case signed an amicablesettlement/received the arbitration award rendered by the Lupon/Chairman/Pangkat ng Tagapagkasundo;2. The period of ten (10) days from the above-stated date has expired withoutany of the parties filing a sworn statement of repudiation of the settlementbefore the Lupon Chairman a petition for nullification of the arbitration awardin court; and3. The amicable settlement/arbitration award is now final and executory.WHEREFORE, Complainant/s/Respondent/s request that the correspondingwrit of execution be issued by the Lupon Chairman in this case.

_______________ (Date)_______________________Complainant/s/Respondent/s

KP FORM # 25: PANUKALA PARA SA PAGPAPATUPAD

48 ISANG HANDBOOK





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

NOTICE OF EXECUTION

WHEREAS, on ______________(date), an amicable settlement was signed bythe parties in the above-entitled case [or an arbitration award was rendered bythe Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo];WHEREAS, the terms and conditions of the settlement, the dispositive portionof the award. read:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________The said settlement/award is now final and executory;

WHEREAS, the party obliged ________________ (name) has not compliedvoluntarily with the aforestated amicable settlement/arbitration award, withinthe period of five (5) days from the date of hearing on the motion forexecution;NOW, THEREFORE, in behalf of the Lupong Tagapamayapa and by virtue ofthe powers vested in me and the Lupon by the Katarungang Pambarangay Lawand Rules, I shall cause to be realized from the goods and personal property of__________________ (name of party obliged) the sum of_________________ (state amount of settlement or award) upon in the saidamicable settlement [or adjudged in the said arbitration award], unlessvoluntary compliance of said settlement or award shall have been made uponreceipt hereof.Signed this _________ day of ___________, 19____.

___________________Punong Barangay

Copy furnished:____________________ _______________________________________ ___________________Complainant/s Respondent/s

KP FORM # 27: PATALASTAS NG PAGPAPATUPAD


KUNG NASASAKUPAN NG BARANGAY ANG PAG-AARI,KUKUNIN ITO NG PUNONG BARANGAY MULA SATAONG MAY OBLIGASYONG MAGBAYAD BATAYSA KASUNDUAN AT IBIBIGAY O IBABALIK SAPANIG NA MAY KARAPATANG MAG-ARI NITO.KUNG ANG ARI-ARIAN AY WALA SANASASAKUPAN NG BARANGAY, NGUNITSAKOP NG PAREHONG LUNSOD OMUNISIPALIDAD, ANG PUNONG BAYAN AYMAGBIBIGAY NG KAPANGYARIHAN SAPUNONG BARANGAY NA NAKASASAKOP SAKINA-ROROONAN NG ARI-ARIAN NA KUNINITO AT KUMILOS NANG NAAAYON SANAUNANG TALATA. PAGBIBIGAY NGLUPA, PAGHAHATID NG MGA TITULO OIBA PANG MGA DOKUMENTO, O PAGSASAGAWA NGANUMANG PARTIKULAR NA PAGKILOS. MAAARINGATASAN NG PUNONG BARANGAY ANG KALIHIM UPANGSIYANG KUMILOS, SA GASTOS NG PARTIDONG HINDISUMUSUNOD. PABABAYARAN ANG GASTOS SA PANIGNA HINDI SUMUSUNOD.

SA LOOB NG ANIM (6) NA BUWAN MULA SA PETSA NG KASUNDUAN,IPATUTUPAD NG LUPON ANG KASUNDUAN SA PAMAMAGITAN NG

PUNONG BARANGAY.

SIYANGA PALA, MAAARING SA ANYO NG PERAANG AKTWAL NA PAGPAPATUPAD NG

KASUNDUAN. NGUNIT SA PAGKABIGONGMAKASUNOD NG KUSANG-LOOB SAKASUNDUAN, KUKUHA ANG PUNONG

BARANGAY NG SAPAT NA PERSONAL NA ARI-ARIAN NG PARTI-DONGMAY PANANAGUTAN. MAAARING IPAGBILI ANG MGA ARI-ARIAN ATANG NAPAGBILHAN AY MAGSISILBING PAMBAYAD.

PAANO BA IBIBIGAY O ISASAULI ANG ARI-ARIAN?

50 ISANG HANDBOOK

PAANO MANGYAYARI ANG PAGBEBENTA NG PERSONAL NA MGA PAG-AARI?

IPAPASKIL ANG ISANG PATALASTAS NG PAGBE-BENTASA TATLONG (3) PAMPUBLIKONG LUGAR. PARA SAMGA NABUBULOK NA ARI-ARIAN, PAGKAKUHA PALANG NG MGA ITO AY DAPAT NA ITONG IPAGBILIAGAD SA LOOB NG DALAWAM-PU’T APAT (24) NAORAS. PARA SA MGA IBANG ARI-ARIAN, PAGKAKUHA

SA MGA ITO AY DAPAT NA ITONG MAIPAGBILI SA LOOB NG LIMA (5)HANGGANG SAMPUNG (10) ARAW.

PAGKATAPOS AY ISASAGAWA ANG ISANG SUBASTA MULA 8:00 NGUMAGA HANGGANG 5:00 NG HAPON AT ANG MAY-ARI NG MGA ARI-ARIAN ANG MAMAMAHALA SA PAGBEBENTA. HINDI MAAARINGSUMALI SA BENTAHAN ANG PUNONG BARANGAY, KALIHIM, OSINUMANG KASAPI NG LUPON.

BABAYARAN ANG HALAGA NG OBLIGASYON SA NANGIBABAW NAPANIG. ANG NATIRA SA PINAGBENTAHAN AY IBABALIK SA PANIG NANAATASANG MAGBAYAD. KAPAG ANG NANGIBABAW NA PANIG ANGBUMIBILI, ANG BABAYARAN NIYA LAMANG AY ANG LABIS NA HALAGASA KABAYARANG DAPAT NIYANG TANGGAPIN MULA SA PANIG NGNAATASANG MAGBAYAD.

SAKLAW DIN HO BA NGPAGPAPATUPAD NGKASUNDUAN ANG MGA ARI- ARIAN?

HINDI. MAY MGA ARI-ARIAN NA HINDI SAKLAWNG PAGPAPA-TUPAD NGKASUNDUAN.


MGA ARI-ARIAN NA HINDI SAKLAW NGPAGPAPATUPAD NG KASUNDUAN

HINDI LAHAT NG MGA ARI-ARIAN AY MAAARING IPAGBILI SA

SUBASTA. ANG MGA SUMUSUNOD AY HINDI SAKLAW:

1. ANG TAHANAN NG PAMILYA NG MAY UTANG.2. MGA KAGAMITAN AT KASANGKAPAN NA IMPORTANTENG

GAMIT SA KANYANG HANAPBUHAY O TRABAHO.3. DALAWANG KABAYO O DALAWANG BAKA, O DALAWANG

KALABAW, O IBA PANG MGA PANGTRABAHONG HAYOP NA

MAAARING PILIIN NG MAY-UTANG AT MAY MALAKING

PAKINABANG SA KANYANG PANG-ARAW-ARAW NA GAWAIN.4. MGA KINAKAILANGANG PANANAMIT NG MAY-UTANG AT

NG KANYANG PAMILYA.5. MGA MUWEBLES AT KASANGKAPAN NA MAHALAGA SA

PANGANGALAGA NG TAHANAN.6. PANUSTOS PARA SA TAO O PAMILYA NA SAPAT PARA SA

APAT NA BUWAN.7. PANGPROPESYONG AKLATAN NG MGA ABUGADO,

HUKOM, MANGGAGAMOT, BOTIKARYO, DENTISTA,INHINYERO, AGRIMENSOR, PARI O PASTOR, GURO AT IBA

PANG MGA PROPESYUNAL.8. ISANG BANGKANG PANGISDA, LAMBAT AT IBA PANG

GAMIT PANGISDA NG ISANG MANGINGISDA NA SANGKOT SA

USAPIN AT NAGHAHANAPBUHAY NANG NAAAYON SA BATAS.9. MALAKING KINITA NG PANIG NA MAY-UTANG MULA SA

KANYANG PERSONAL NA PAGLILINGKOD SA LOOB NG ISANG

BUWAN BAGO ANG PAGBUBUWIS, NA MAHALAGA RIN SA

PAGTATAGUYOD NG KANYANG PAMILYA.10. LAHAT NG MGA PERA, PAKINABANG, PRIBILEHIYO NA

NADADAGDAN SA ANUMANG PARAAN O LUMALAKI MULA

SA ANUMANG SEGURO NA HINDI HIHIGIT SA P100,000.00.11. ANG KARAPATANG TUMANGGAP NG LEGAL NA TULONG

O PERA O ARI-ARIANG NATAMO BILANG TULONG OANUMANG SUSTENTO O PABUYA MULA SA GOBYERNO, AT

12. MGA KARAPATANG MAGLATHALA AT IBA PANG MGA

ARI-ARIAN NA SINADYANG HINDI SINAKLAW NG BATAS.

ARBITRASYON

K A B A N A T A I V

ANO HO BA ITONG ARBITRASYON O PAGHATOL NGISANG TAGAPAMAGITAN? MARAMI HO AKONGNATUTUTUNANG NAKAKATUWANG MGA BAGAY.

ANG PAGLILINGKOD SA TAO AYNAKAKAPAGOD KUNG MINSAN PEROMAAARI RIN ITONG MAGING KAPAKI-PAKINABANG. GUSTO MO PA BANG ISANG TASANG KAPE?NAGHANDA NG MERYENDAANG ASAWA KO PARA SAATIN, MATAMIS NAKAMOTE AT SABA.

ANG ARBITRASYON O PAGHATOLNG ISANG TAGAPAMAGITAN AYISA RING PARAAN NG PAG-AAYOS NG ALITAN KUNG SAAN ANG MGA PARTIDO AY PUMAPAYAG NA SUMUNOD SA DESISYON NG IKATLONG TAO O GRUPO KAPALIT NG ISANG REGULAR NA BINUONG HUKUMAN.

SALAMAT HO. ANO HO BA ULIANG IBIG SABIHIN NGARBITRASYON O PAGHATOLNG ISANG TAGA-PAMAGITAN?

NGAYON, NAIPALIWANAG KO NA SA IYO ANG DALAWANG PARAAN NGPAGPAPASYA SA MGA HIDWAAN SA IYONG BARANGAY. UNA, ANGPAMAMAGITANAN O MEDIATION NG IYONG TANGGAPAN AT

PANGALAWA, ANG PAGKAKASUNDUAN O CONCILIATION NGPANGKAT. SA KAHIT NA ANONG ANTAS SA DALAWANG

PROSESO AY MAAARING PUMASOK ANG PAGPAPASYANG MGA KASO SA ILALIM NG IYONG

KAPANGYARIHAN, ANG PROSESO NGARBITRASYON O ANG PAGHATOLNG ISANG TAGAPAMAGITAN.


ANU-ANO HO BA ANG MGA HAKBANG NA GINAGAWA SAARBITRASYON?

UNA AY ANG PAGSASAMPA NG NAGSASAKDAL NGREKLAMO SA TANGGAPAN NG PUNONG BARANGAY AT ANG

MAAARING MAGANAP ANG ARBITRASYON SAANUMANG YUGTO NG PROSESO BASTAT PUMAYAGANG MAGKABILANG PARTIDO NANG NAKASULAT

NA SUSUNOD SA IGAGAWAD NA HATOL NG LUPON O PANGKAT.SA MADALING SALITA, MAAARING MAGING TAGAHATOL OARBITRATOR ANG TAGAPANGULO NG LUPON, PUNONGBARANGAY O TAGAPANGULO NG PANGKAT.

SA PAMAMAGITANAN O PAGKAKASUNDUAN, TINUTULUNGANLANG NG TAGAPANGULO NG LUPON O PANGKAT ANG MGAPARTIDO NA LIWANAGIN ANG MGA PROBLEMA AT HANAPINANG MGA SOLUSYON PARA MAKABUO KATANGGAP-TANGGAPNA KASUNDUAN PARA SA MAGKABILANG PANIG. SAARBITRATION, BINIBIGYAN NG KAPANGYARIHAN ANG

TAGAPANGULO NG LUPON O PANGKAT UPANGMAGBIGAY NG DESISYON SA ISANG ALITANMATAPOS PUMAYAG ANG MAGKABILANGPARTIDO NA SUMUNOD DITO. MAGHAHARAP

NG EBIDENSYA SA TAGAHATOL ANG MGAPARTIDO KAUGNAY NG MGA PANGYAYARI

AT KATOTOHANAN NG KASO.

BATAY SA MGA PANGYAYARI, MAGPA-PASYA ANG TAGAHATOL SA PINANI-NIWALAAN NIYANG PATAS AT MAKATA-RUNGAN. SA GANITONG KASO, DAPAT AYPAREHAS AT WALANG PINAPANIGAN ANGTAGAHATOL SA PAGPAPASYA NA NABABA-

GAY DIN SA NAG-AAWAY NA MGA PARTIDO.

KAILAN HO NANGYAYARI ANG ARBITRASYON?

54 ISANG HANDBOOK

PAGBIBIGAY NG BAYAD SA PAGSASAMPA. PERO KUNG PAPAYAG ANGMAGKABILANG PANIG NA IPASAILALIM ANG KANILANG

KASO SA ARBITRASYON SA ANUMANG YUGTO NGPAMAMAGITANAN AT PAGKAKASUNDUAN,ISASAGAWA NA AGAD ANG PAGDINIG PARA SAARBITRASYON.

MATAPOS SULATAN ANG KP FORM 14 O KASUNDUANPARA SA ARBITRASYON, BINIBIGYAN NG LIMANGARAW ANG MGA PARTIDO NA UMATRAS SA

KASUNDUAN SA PAMAMAGITAN NG ISANGSINUMPAANG SALAYSAY NA NAGSASAAD NGKANYANG DAHILAN NA NANGYARI ANGKASUNDUAN NANG MAY PANDARAYA, DAHAS AT

PANANAKOT (KUNG ITO NGA ANG KASO).

KUNG GANOON HO, ANO HO ANG MAGIGINGPAHIWATIG NG KASONG ITO SA MGA PARTIDO, IBIGHO BANG SABIHIN AY BALEWALA NANG ITULOY ANGKASO SA LUPON?

KUNG GANOON MAAARI KANG MAGPATULOY SAPAGDINIG SA KASO. UNA, KAILANGAN MONG ITAKDAANG PAGDINIG AT DAPAT AY OPISYAL MONG

MAPASABIHAN ANG MGA PARTIDO TUNGKOL SAPAGDINIG SA PAMAMAGITAN NG ISANGPATALASTAS NG PAGDINIG AT PAGPAPATAWAG.

TUMPAK, AT KAILANGAN MO NANGIDIRETSO ANG KASO SA HUKUMANSA PAMAMAGITN NG PAGLALABAS NGKATIBAYAN PARA MAGSAMPA NG AKSYON AT HAYAAN MONG DALHIN NG NAGREREKLAMO ANG KANYANG KASO SA HUKUMAN.

PAANO HO KUNGWALA NAMANGPAGTANGGI?


PAANO HO KUNG HINDI MAKAHARAP ANG SINUMAN SAMGA PARTIDO? MAAARI BA NATING GAMITIN ANGMGA PATAKARAN SA PAMAMAGITANAN AT PAGKAKA-SUNDUAN PARA SA HINDI MAKATWIRANG PAGLIBANNG NAGREREKLAMO AT INIREREKLAMO SA PAGDINIG?

OO, KAPITANA. KUNG MAPATUNAYAN NA SINADYA AT DI-MAKATWIRAN ANG PAGLIBAN NG NAGHAHABLA, AGAD NANG





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

AGREEMENT FOR ARBITRATION

We hereby agree to submit our dispute for arbitration to the Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo (Please cross out whichever is not applicable)and bind ourselves to comply with the award that may be rendered thereon.We have made this agreement freely with a full understanding of its nature andconsequences.Entered into this _____ day of _________, 19____.


ATTESTATIONI hereby certify that the foregoing Agreement for Arbitration was entered intoby the parties freely and voluntarily, after I had explained to them the natureand the consequences of such agreement.

______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever one is not applicable.)

KP FORM # 14: KASUNDUAN PARA SA ARBITRASYON

56 ISANG HANDBOOK

PAWAWALANG-SAYSAY ANG REKLAMO AT HINDI NA MAAARINGISAMPA SA HUKUMAN. SA KABILANG BANDA, KUNG MAPATUNAYANNA SINADYA AT DI-MAKATWIRAN ANG PAGLIBAN NG INIHAHABLA,MAAARI KA NG MAGLABAS NG KATIBAYAN PARA MAGSAMPA NGAKSYON AT KATIBAYAN NA NAGBABAWAL SA INIHAHABLA NAMAGSAMPA NG KONTRA-DEMANDA SA HUKUMAN.

PROSESO NG ARBITRASYON

STEP 1. AATASAN NG TAGAHATOL ANG

KANYANG KALIHIM NA

TAWAGIN ANG KASO;

STEP 2. KIKILALANIN AT ITATALA NG KALIHIM ANG MGA

HUMARAP MULA SA MAGKABILANG PARTIDO;

STEP 3. TATAWAGIN NG TAGAHATOL ANG NAGHAHABLA

PARA IHARAP ANG KANYANG KASO KASAMA ANG

KANYANG EBIDENSYA;

TANDAAN: ANG SINUMAN NA MAGBIBIGAY NG

SALAYSAY SAPROSESO NG ARBITRASYON AY

PASUSUMPAING MAGSASABI NG TOTOO AT PAWANG

KATOTOHANAN LAMANG.

STEP 4. KUNG KAILANGAN NG TESTIGO, IPAPATAWAG SIYA

PARA TUMESTIGO SA GINAGAWANG PAGDINIG (GAMIT

ANG KP FORM 13)

STEP 5. TATAWAGIN NG TAGAHATOL ANG INIHAHABLA

UPANG MAGHARAP NG KANYANG DEPENSA OPAGTATANGGOL; MAGHARAP NG MGA EBIDENSYA AT

MGA TESTIGO; SA PARAANG IBINIGAY DIN SA

NAGHAHABLA.

STEP 6. MATAPOS ANG PAGHAHARAP NG PANIG NG BAWAT

PARTIDO, ISASARA NA ANG KASO PARA SA PAGPAPASYA

O DESISYON (SA YUGTONG ITO, ANG PAGLILITIS AY

KUMPLETO NA)


SA KABILANG BANDA, OO.BILANG TAGAHATOL, MAGSASAGAWAKA NGAYON NG PAGDINIG TULAD SAISANG HUKUMAN O PAGLILITIS.

SA PAGDINIG NG ARBITRASYON,INIHAHARAP NG NAGHAHABLA ATINIHAHABLA ANG KANILANG MGA KASOAT IBINIBIGAY ANG LAHAT NGKINAKAILANGANG EBIDENSYA.

MAGLALABAS NG KAPASYAHAN ANG

PAANO HO KUNG HUMARAP ANG MGA PARTIDO, PAANOKO HO ISASAGAWA ANG ARBITRASYON?MAGMUMUKHA YATA AKONG HUKOM NGAYON…

TAGAPANGULO NG LUPON O PANGKAT BATAY SA KATOTOHANANNG KASO, SALAYSAY NG MGA TESTIGO AT EBIDENSYANGINIHARAP.

OO, ANG ARBITRASYON AYKATULAD DIN NG MAPAYAPANGPAG-AAYOS NA KINA-KAILANGANG ISULAT SAISANG WIKA O SALITANGNAIINTINDIHAN NG PAREHONGPARTIDO AT PINATOTOHANANNG TAGAPANGULO NG LUPON OPANGKAT.

ITO HO BA ANGTINATAWAG NILANGARBITRASYON OPAGHATOL NG ISANGTAGAPAMAGITAN?

58 ISANG HANDBOOK





________________________________________________________________

— against —

____________________________________ Respondent/s

ARBITRATION AWARD

After hearing the testimonies given and careful examination of the evidencepresented in this case, award is hereby made as follows:

______________________________________________________________________________________________________________________________

Made this _____ day of _____________, 19____ at _______________.

______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman *

__________________Member

_________________Member

ATTESTED:___________________________Punong Barangay/Lupon Secretary **

* To be signed by either, whoever made the arbitration award.** To be signed by the Punong Barangay if the award is made by the PangkatChairman, and by the Lupon Secretary if the award is made by the PunongBarangay.

KP FORM # 15: PAGGAWAD NG ARBITRASYON


GAANO HO BA KAHABA ANG PANAHON NA IBINIBIGAYSA AKIN PARA MAGDESISYON?

BIBIGYAN KA NG LABINLIMANG (15) ARAWPERO HINDI BABABA SA ANIM (6) MULA SA PETSA NGHULING ARAW NG PAGDINIG UPANG PAG-ARALAN ANGKASO AT MAGGAWAD NG HATOL AT MATAPOS IYON SA LOOB NGLIMANG (5) ARAW, MAGBIBIGAY ANG IYONG KALIHIM NG KOPYA NGDESISYON NG ARBITRASYON SA MGA PARTIDO; MAGTABI NG KOPYASA TANGGAPAN NG LUPON; MAGPADALA NG KOPYA SA PANLUNSOD OPANGMUNISIPALIDAD NA HUKUMAN.

MAGKAKABISAHO BA AGADANG AKINGDESISYON?

ISINASAAD SA ATING BATAS NA MAY-ROONG SAMPUNG (10) ARAW ANG MGAPARTIDO PARA TUTULAN ANG DESISYON.MATAPOS ANG SAMPUNG ARAW, MAGI-GING PANGHULI AT DAPAT NANG IPATU- PAD ANG IYONG DESISYON.

PAANO HO IPATUTUPAD ANG DESISYON?

SA PAREHONG PARAAN KUNG PAANO IPINATUTUPAD ANG KASUNDUANSA PAMAMAGITANAN O PAGKAKASUNDUAN. MALINAW BA ANGAKING MGA PALIWANAG? HUWAG KA SANANG MANGIMING MAG-TANONG O MAGLINAW NG MGA BAGAY NA MALABO PA. PAGPASEN-SYAHAN MO NA ANG MGA KAKULANGAN NG PALIWANAG KO SA IYO.

NGAYON HO AY NAPAGTANTO KO NA KUNG GAANO KALAKING HAMONPERO KAPANAPANABIK ANG MAGING PUNONG BARANGAY. MARAMIHONG SALAMAT SA INYO, KAPITAN. NALIWANAGAN KO NANGAYON ANG PAPEL KO SA LUPONG TAGAPAMAYAPA. PEROPAANO NAMAN HO SA MGA LUGAR NA KUNG SAANNAKATIRA ANG MGA MUSLIM AT KATUTUBO?AAKMA RIN HO BA SA KANILA ITOKATARUNGANG PAMBARANGAY?

MGA KATUTUBONG PAMAMARAANNG PAGPAPASYA NG ALITAN

K A B A N A T A V

KAILANGAN PAGTI-BAYIN NG PANLA-LAWIGANG TANG-GAPAN NG NATIONALSTATISTICS OFFICE (NSO) NA KARAMIHAN NG NAKATIRA SABARANGAY AY MGA KATUTUBO. SIYEMPRE, KAILANGAN AY HINDINILA MAKALIMUTANG IPAREHISTRO ANG PANGALAN NG

KANILANG KINIKILALANG DATU O NAKATATANDA SATANGGAPAN NG ALKALDE SA KANILANG LUNSOD O

MUNISIPALIDAD. PANGHULI, KAILANGANGPAGTIBAYIN NG MGA NAKATATANDA O DATU ANG

KATUTUBONG PAMAMARAAN NG PAG-AAYOS NGMGA ALITAN NG KANILANG SANGGUNIAN NG MGADATU, PINUNO NG TRIBO O NAKATATANDA.

ANU-ANO ANG MGAKINAKAILANGANNILA?

SA MGA BARANGAY KUNG SAANNAKARARAMI ANG MGAKATUTUBO, ANG PAMPOOK NAPAMAMARAAN NG PAG-AAYOSNG MGA ALITAN AY TUTUGMASA KANILA SA PAMAMAGITANNG KANILANG SANGGUNIAN NGKALIPUNAN NG MGANAKATATANDA O SAPAMAMAGITAN NG IBANG ANYONG TRADISYUNAL NAPAMAMARAAN. SUBALIT SA MGABARANGAY NA ANG KARAMIHANAY MUSLIM, ANG GINAGAMITNILA AY ANG BATAS NGSHARIAH. KINIKILALA ITO NGLOCAL GOVERNMENT CODE.

KAP, KARAMIHAN HO SAMGA NAKATIRA SA AMINGBARANGAY AY MGA MUSLIMO MORO AT ANG IBA HO AYMGA KATUTUBO. GAGAMITINDIN HO BA NATIN ANG PAREHONG BATAS SA KANILA?


PAANO HO KUNG MATAGUMPAY NAMANG NAISAAYOS SAKATUTUBONG PAMAMARAAN ANG SIGALOT, KAILANGAN PA HOBA AKONG SABIHAN NG KANILANG SANGGUNIAN NG TRIBU OTRIBAL COUNCIL?

DAPAT LANG. KAILANGANG IPADALA NGSANGGUNIAN NG TRIBU ANG KOPYA NGKASUNDUAN NA PINATOTOHANAN NG MGAPINUNO NG SANGGUNIAN SA PUNONGBARANGAY NG LUGAR KUNG SAAN INAYOSANG ALITAN.

PAANO HO KUNG ANG ISALANG SA NAG-AAWAY ANGKASAPI SA ISANG KATUTU-BONG PAMAYANAN, PAANOHO NATIN ITO AAYUSIN?

KUNG GANOON, KAILANGANGSUMANG-AYON ANG BAWATPANIG SA KATUTUBONGPAMAMARAAN NA GAGAMI-TIN NILA PARA SA MAPAYA-PANG PAGPAPASYA.

ITO NA NGAYON ANGPANAHON PARA GAMITIN ANGPROSESO NG PAG-AAYOS NAITINATADHANA NGKATARUNGANG PAMBARANGAY.

PAANO HO KUNG HINDI SILAPAREHONG PUMAYAG NAIPAUBAYA ANG PAGPAPASYASA KATUTUBONGPAMAMARAAN NG PAG-AAYOSNG GULO?

62 ISANG HANDBOOK

MAY KAPANGYARIHAN AT BISA RIN HO BA ANG KASUNDUANGITO TULAD MAPAYAPANG PAG-AAYOS O AMICABLE SETTLEMENT

NA ISINASAAD SA KATARUNGANG PAMBARANGAY?

OO, TAMA YAN. ANG PINATOTOHANANGKASUNDUAN SA ILALIM NG KATUTUBONG

PAMAMARAAN AY MAGKAKAROON NGPAREHONG KAPANGYARIHAN AT BISA TULADNG KASUNDUANG NAGAGANAP ALINSUNOD SA

KATULAD NG IGINAWAD NAKAPASYAHAN, MAAARINGITANGGI ANG KASUNDUAN SALOOB NG TAKDANG PANAHON ATAYON SA MGA KADAHILANANGITINATADHANA SA BATAS NGKATARUNGANG PAMBARANGAY.

MAGLALABAS PA RIN NGKATIBAYAN ANG SANGGUNIANNA NABIGO ANG PAG-AAYOS NGALITAN AT IPADADALA ITO SAPUNONG BARANGAY.

MAGTATABI ANG KALIHIM NGLUPON NG KOPYA NGPINATOTOHANANG KASUNDUANAT KATIBAYAN NG HINDIPAGKAKASUNDO NA IPINASA SAPUNONG BARANGAY ATIPADADALA ANG BAWAT ISA SATAMANG HUKUMAN.

PAANO HO KUNG ANG ISA SAMGA PARTIDO AY HINDINASISIYAHAN SA NANGYARING

KASUNDUAN?

PAANO HO KUNGHINDI MAGKASUNDO ANG MGAPARTIDO SA ILALIM NGKATUTUBONG PAMAMARAAN?

KUNG GANOON HO, ANU-ANOANG MGA TUNGKULIN NGKALIHIM NG LUPON KAUGNAYNG PINATOTOHANANGKASUNDUAN AT KATIBAYAN NGHINDI PAGKAKASUNDO SAILALIM NG KATUTUBONGPAMAMARAAN?

MGA PATAKARAN NG BATAS SA KATARUNGANGPAMBARANGAY.


KUNG GANOON HO,MAAARI HO BANGMAGSAKDAL NANGDIRETSO SA NCIP ANGISANG KATUTUBO?

HINDI. ITINATADHANA NG BATASNA LAHAT NG SOLUSYONG ITINA-TAKDA NG KANILANG NAKAUGALI-ANG BATAS AY DAPAT MUNANGSUBUKIN O GAMITIN BAGOMAISAMPA ANG KASO SA NCIP.

SIYANGA HO PALA, NABAGO HOBA ANG PATAKARANG ITO NANGISABATAS ANG INDIGENOUSPEOPLE’S RIGHTS ACT (IPRA) OF1998?

PERO MERON PA HO BANG IBANGPAMAMARAAN O BALANGKAS NAITINATADHANA ANG IPRA PARASA PAGPAPASYA NG MGAALITAN?

HINDI, LALONG KINILALA NGIPRA ANG KARAPATAN NG MGAKATUTUBO NA GAMITIN ANGKANILANG MGA KARANIWANGPAMAMARAAN NG HUSTISYA,MGA NAKAUGALIANGPAGPAPASYA NG MGAALITAN, MGAPROSESO OPAMAMARAAN NGPAGPAPANATILING KAPAYAPAAN AT IBA PANGNAKAUGALIANG MGA BATAS ATGAWI SA LOOB NG KANILANGPAMAYANAN.

MALIBAN SA MGA KARANIWANO NAKAMULATANG BATAS ATTRADISYON, ANG NATIONALCOMMISSION ON INDIGENOUSPEOPLE (NCIP) AY MAYROONDING KAPANGYARIHAN SA MGAALITANG MAY KINALAMAN SAMGA KARAPATAN NG MGAKATUTUBO.

64 ISANG HANDBOOK

ANO HO ANGMANGYAYARI KAPAGHINDI NAGTAGUM-PAY ANG PAG-AAYOS NG ALITAN?

KAPAG HINDI NAAYOS NG MGA PARTIDOANG KANILANG ALITAN, ANG MGA KASAPING KATUTUBONG GRUPONG NAG-AAYOS NGALITAN O ANG SANGGUNIAN NG MGANAKATATANDA, DATU, PINUNO NG TRIBUO ANG MGA KATULAD NA PINUNO AY

MAGLALABAS NG ISANG KATIBAYANNA NAGSASAAD NA LAHAT NGKANILANG MATIYAGANG PAGSISIKAPNA AYUSIN ANG SIGALOT SA

PAMAMAGITAN NG MGANAKAUGALIANG PAMAMARAAN AYNABIGO.

ANO HO ANG MAGIGING EPEKTO NG ISANG ALITAN NAINAAAYOS SA GANITONG ANTAS?

ANG KATULAD NIYAN AY ITINATADHANA NG LGC.MAGKAKAROON NG KAPANGAYARIHAN ANG PAG-AAYOS NGMGA ALITAN TULAD NG KASUNDUANG NAABOT O DESISYONGIPINAHAYAG ALINSUNOD SA MGA PATAKARAN NG NCIP.

PAANO HO MALALAMAN NG NCIP NA ANG ISINAMPANGKASO SA KANILA AY DUMAAN NA SA LAHAT NGPOSIBLENG SOLUSYONG ITINATADHANA NG MGANAKAUGALIANG BATAS NG MGA KATUTUBO?

KAILANGANG MAGPAKITA NG ISANG KATIBAYANG INILABAS NGSANGGUNIAN NG MGA NAKATATANDA, DATU, PINUNO NG TRIBO OIBA PANG MGA PINUNO NA NAKILAHOK SA PAGSUSUMIKAPNA MAAYOS ANG ALITAN NA NAGSASAAD NA NABIGONGPAGKASUNDUIN ANG MGA PARTIDONG SANGKOT SA GULO.ANG KATIBAYANG ITO AY MAGSISILBING KUNDISYONBAGO MAKAPAGHAIN NG PETISYON SA NCIP.


MERON HO BANG KAILANGANG PORMULARYO O FORM PARA SANABANGGIT NA KATIBAYAN?

WALA. ANG KATIBAYAN AY MAAARING NASA KAHIT ANONG PORMABASTA’T ISINASAAD NITO ANG BUOD NG NABIGONG PAG-AAYOS SAKABILA NG PAGSISIKAP NA GINAWA ALINSUNOD SA MGA NAKAUGA-LIANG BATAS O TRADISYUNAL NA PAMAMARAAN. PINAPAYAGAN ITOUPANG ISAALANG-ALANG ANG MGA NAKAUGALIANG BATAS.

1. KAPAG ANG ISA SA MGA PARTIDO AY PAMBAYAN OPRIBADONG KORPORASYON, SOSYOHAN, ASOSASYON OTAONG ITINALAGA NG BATAS O ISANG PINUNONG BAYAN OKAWANI, AT ANG ALITAN AY MAY RELASYON SAPAGGAMPAN NIYA NG KANYANG MGA OPISYAL NATUNGKULIN;

MERON HO BANG MGA PAGKAKATAON NA HINDI KAILANGAN NGKATIBAYAN?

OO. HINDI NA KAILANGAN ANG KATIBAYAN SA MGA SUSUMUSUNOD:

ANG KABIGUAN NG ALINMANGPARTIDO NA MAGPASA NG KATI-BAYAN MULA SA SANGGUNIAN NGMGA DATU, NAKATATANDA,PINUNO NG TRIBU O KATULAD NAMGA PINUNO AY MAGIGINGDAHILAN NG PAGPAPAWALANG-SAYSAY NG AKSYON, NANGWALANG PAGPANIG SA MULINGPAGSASAMPA NG KASO.

PAANO HO KUNGWALANG IPINADA-LANG KATIBAYANSA NCIP MULA SAKATUTUBONGGRUPONG NAG-AAYOS NG ALITAN?

66 ISANG HANDBOOK

2. KAPAG ANG ISA SA MGA PARTIDO AY HINDI KASAPI NGKATUTUBONG PAMAYANAN O KAANIB SIYA NG PAREHONGKATUTUBONG PAMAYANAN MALIBAN NA LANG KUNGKUSANG-LOOB NIYANG IPINASAILALIM ANG SARILI SASANGGUNIAN NG MGA NAKATATANDA O PINUNO;

3. KAPAG ANG TULONG NA HINIHINGI SA REKLAMO OPETISYON AY NAGLALAYONG PIGILAN ANG ANUMANGMALUBHA, NAPIPINTO AT WALANG LUNAS NA PAGKASIRA OPAGKAPINSALA NA MAAARING MANGYARI KAPAG HINDINAAKSYUNAN KAAGAD; AT

4. KAPAG TUMANGGI ANG SANGGUNIAN NG MGANAKATATANDA O PINUNO NA MAGLABAS NG KATIBAYANNANG WALANG MAKATWIRANG DAHILAN.

ANG LAHAT HO BA NG ISINASAAD SA LOCALGOVERNMENT CODE NG 1991 AT SA INDIGENOUS

PEOPLE’S RIGHTS ACT NG 1998 TUNGKOL SAKATUTUBONG PAMAMARAAN NG PAG-AAYOS NGALITAN AY MAAARI DIN HO BANG GAMITIN SAAUTONOMOUS REGION IN MUSLIM MINDANAO?

SA PAKIWARI KO, ANG LOCAL GOVERNMENT CODE NG ARMMAY MAY KATULAD NA KUNDISYON SA LGC TUNGKOLSA PAGKAKASUNDUAN O CONCILIATION SAPAGITAN NG MGA KASAPI NG MGA KATUTUBONGPAMAYANAN NA NAGTATADHANANG ANG MGAKAUGALIAN AT TRADISYON NG MGA KATUTUBONGPAMAYANAN AY GAGAMITIN SA PAG-AAYOS NGMGA ALITAN SA PAGITAN NG MGA KASAPI NGKATUTUBONG PAMAYANAN. ISINABATAS DIN NGARMM REGIONAL LEGISLATIVE ASSEMBLY ANGISANG PANUKALA NA NAGPAPATIBAY SA IPRABILANG BALANGKAS PARA SA PAGKILALA SA MGAKARAPATAN NG MGA KATUTUBO SA REHIYON.


ANO HO ANG NAGING ANYO NG KATUTUBONG PAMAMARAANNG PAG-AAYOS NG ALITAN SA ARMM?

NAGKAROON ITO NG IBA’T IBANG ANYO DEPENDE SAPAGPAPATUPAD NG KOMUNIDAD SA KATUTUBONG BALANGKASNG HUSTISYA. SA MUNISIPALIDAD NG UPI, KINILALA NGLOKAL NA SANGAY NG GOBYERNO ANG PAGKAKAROON NGTATLONG (3) IBA’T IBANG LAHI NG MGA MUSLIM, TEDURAYSAT KRISTIYANO. MULA SA KONSEPTONG ITO NG TATLONGLAHI AY SUMULPOT ANG ISANG KAKAIBANG KATUTUBONG

GRUPONG NAG-AAYOS NGALITAN SA ANTAS NGMUNISIPALIDAD NATINAWAG NA SANGGUNIANNG ALKALDE O MAYOR’SCOUNCIL. NAGMULA ANGKASAPIAN NITO SA ISANGGRUPONG KINAKATAWAN NG

MGA PINUNO NG BAWAT TRIBU NA KILALANG MATAPAT,MAHUSAY MAMUNO AT MARANGAL. BINUO ITO UPANGTULUNGAN ANG PROSESO NG KATARUNGANG PAMBARANGAY SAPAG-AAYOS NG ALITAN.

ANO NAMAN HO ANG NAGING ANYO NG KATUTUBONGBALANGKAS NG PAG-AAYOS NG ALITAN SA IBANG MGALUGAR NG ARMM KUNG SAAN AY PINAKAMARAMI ANGMGA MUSLIM NA NAKATIRA?

ANG ANYO NG MAS KARANIWANG BALANGKAS AYNAGMULA SA TRADISYUNAL NA KOMPOSISYON NG MGA SULTAN,DATU AT IBA PANG INSTITUSYON NG ISLAM, AT MAGING NANGBAGO PA MAN ANG PANAHON NG ISLAM. GAYUNPAMAN, ANG MGAKASALUKUYANG GRUPO SA PAG-AAYOS NG MGA ALITAN AYNABIGYANG-BUHAY MULA SA PAGPASOK NG MGA TRADISYUNAL NABALANGKAS NG HUSTISYA SA MGA KINATAWAN NA INATASAN NGLGU TULAD NG PEACE AND ORDER COUNCIL, KATARUNGANG

68 ISANG HANDBOOK

BALEWALA IYON, CELIA. ANGNAMAYAPA MONG AMA NAKASABAYAN KO AYMALAMANG NAIPAGMAMALAKI KA.

ITO HO AY ISANG MALALIMNA TALAKAYAN AT MARAMIHO AKONG NATUTUNANTUNGKOL SA PAGPAPATUPADNG KATARUNGANGPAMBARANGAY SA AKINGNASASAKUPAN. MARAMINGSALAMAT HO.

PAMBARANGAY AT KAHIT NA ANG BINUO NG LALAWIGAN NA TASKFORCE KALILINTAD.

ITINATADHANA HO BA NG ATING PAMBANSANG BALANGKASNG BATAS ITONG MGA LOKAL NA PAMAMARAAN O ANYO NGPAG-AAYOS NG MGA ALITAN?

OO. KINIKILALA AT ITINATAGUYOD NG SALIGANG-BATAS NG 1987 ANG MGA KARAPATAN NG MGAKATUTUBONG KOMUNIDAD SA ILALIM NGBALANGKAS NG PAMBANSANG PAGKAKAISA ATPAG-UNLAD. ITINADHANA DIN NITO ANG PAGSASABATAS NGORGANIC ACT PARA SA ARMM. KINILALA, PINANGALAGAAN ATPINANAGUTAN ANG KALAYAAN SA RELIHIYON, PANINIWALA,KAUGALIAN AT TRADISYON NG KAHIT NA SINUMAN.INIUTOS DIN NITO SA ARMM REGIONAL LEGISLATIVEASSEMBLY NA ITADHANA ANG PAGBUBUKOD-BUKOD NG MGAKATUTUBONG BATAS AT ANG PAGTATALA NG MGANAKAUGALIANG BATAS NG MGA MUSLIM AT MGAKATUTUBONG KOMUNIDAD SA ARMM.

I K A L A W A N G B A H A G I

MGA BENEPISYO,PABUYA AT

GANTIMPALA

TULONG SA PAG-AARAL

K A B A N A T A I

SIYA HO SI MARIA. ANAK HO SIYA NGISANG MASIPAG NA KASAPI NG LUPONSA AMING BARANGAY. PAPASOK NA HOSIYA SA KOLEHIYO SA SUSUNOD NATAON AT LAGI HO SIYANG MAYPARANGAL. SINABI HO NINYO SA AKIN

NOONG NAKARAAN NA MAYROONG PROGRAMA PARA TULONG-PAG-AARAL O SCHOLARSHIP PARA SA MGA LEHITIMONG SINUSUSTEN-

TUHAN O DEPEND-ENTS NG MGAKASAPI NG LUPON.MAY PAGKAKATAONHO KAYA SI MARIANA MAKASAMASA PROGRAMANGIYON?

OO, SAKOP SIYA NG KAUTUSAN BILANG 62 NGCHED (COMMISSION ON HIGHER EDUCATION) NANAGLALAMAN NG MGA PATAKARAN SA PAGPAPA-TUPAD NG PROGRAMA SA TULONG PAG-AARAL PARASA MGA PINUNO NG BARANGAY AT KANILANG MGALEHITIMONG SUSTENTADO. ITO RIN ANGKAUTUSANG SUMASAKLAW SA ATING MGA ANAK.

MAGANDANGUMAGA HO,KAPITANPEDRING.

MAGANDANG UMAGA DIN, KAPITANA CELIA.ANO ANG MAIPAGLILINGKOD KO SA IYO?

72 ISANG HANDBOOK

GANOON HO PALA. SINU-SINO HO BA ANGMAAARING MAGING ISKOLAR SA ILALIM NGPROGRAMANG ITO. ANU-ANO HO BA ANGMGA KUNDISYON PARA MAPASAMA DITO?

ISANG KATIBAYAN MULA SA TANGGAPAN NG PUNONGBAYAN NA ANG APLIKANTE AY ISANG ANAK NGPINUNO NG BARANGAY, KATIBAYAN NG KAPANGANAKAN, FORM 138-E (HIGH SCHOOL REPORT CARD), RESULTA NG PAGPASUSULIT PARA SAPAGPASOK SA KOLEHIYO, ULAT NG BUWIS SA KITA, AT KATIBAYAN NG KAGANDAHANG-ASALMULA SA PUNONG-GURO O TAGAPAMATNUBAY (GUIDANCECOUNCILOR).

KUNG GANOON HO, ANU-ANO HO BA ANG MGAKAILANGANG PAPELES?

UNANG-UNA, SIYA AY DAPAT ANAK NG KASAPI NG LUPONGTAGAPAMAYAPA.

HINDI SIYA DAPATLUMAMPAS SA EDAD NADALAWAMPU’T ISA, TAPOS NG PAARALANGSEKUNDARYA NA MAYMARKANG HUMIGIT-KUMULANGSA WALUMPUNG BAHAGDAN, PASADO SA PAGSUSULIT PARA SA PAGPASOK SAPAMPUBLIKONG KOLEHIYO O PAMANTASAN, AT ANG KINIKITA NG KANILANG MAGULANG AY HINDIHIHIGIT SA P72,000.00 KADA TAON


ANG TINUTULUNGAN O ANG ANAK NG KASAPI NGLUPON AY KUKUHA NG KUMPLETONG YUNIT KADASEMESTRE, TAPUSIN ANG KANYANG KURSO SATAKDANG PANAHON AT KAILANGANG MANATILINGPASADO ANG MARKA NIYA SA LAHAT NG ASIGNATURA.

MAYROON PANG IBANG MGA KUNDISYON.

MAY MGA KUNDISYON HO BA PARA SAPAGTULONG?

MAAARI RIN HO BA SIYANGLUMIPAT NG KURSO?

PAPAYAGAN LAMANG ANGPAGLIPAT NG KURSO KAPAGSUMANG-AYON ANGTAGAPAGREHISTRO O REGISTRARNG PAARALAN.

ANG APLIKANTE AY HINDIDAPAT TUMATANGGAP NG IBAPANG TULONG PAG-AARAL SAPANAHON NG KANYANGAPLIKASYON.

DALAWANG ANAK LANG NGKASAPI NG LUPON ANG SAPANAHON NG PANUNUNGKULANNITO.

74 ISANG HANDBOOK

BUWENO, KINAKAILANGANGISAMA NG MGA PAMPUBLI-KONG KOLEHIYO AT PAMAN-TASAN SA SAKLAW NGKANILANG MGA PROGRAMA ANGLAANG-GUGULIN NAKINAKAILANGANG PONDO PARATUSTUSAN ANG MGAGASTUSIN NG MGA PINAG-KALOOBAN NG SCHOLARSHIPBATAY SA ISINASAAD NG CHEDKAUTUSAN BILANG 62.

GANOON PALA. KAILANGANMO NANG MAGMADALI,MARIA AT ALAMIN MO KUNGANG PINAKAMALAPIT NAKOLEHIYO DITO SA LUGARAY MAY PROGRAMA PARASCHOLARSHIP ALINSUNODSA ISINASAAD NG CHEDKAUTUSAN BILANG 62, ATDALHIN MO NA RIN ANGITONG LISTAHAN NG MGAKINAKAILANGAN.

MAAARI RIN HO BANG ITIGIL ANG TULONG PAG-AARAL O SCHOLARSHIP?

OO, MAAARING ITIGIL ANG SCHOLARSHIP KUNG ANGISKOLAR AY BUMAGSAK SA MGA ASIGNATURA,PINEKE NIYA ANG KANYANG MGA TALAAN,LUMIPAT NG IBANG PAARALAN NANG WALANGPAHINTULOT NG TAGAPAGREHISTRO NG KANYANGPAARALAN, SUMALI SA SUBERSIBONGORGANISASYON, O WALA NANG SAPAT NA PANTUSTOSPARA SA SCHOLARSHIP.

PERO BAKIT NAMAN HO MAWAWALAN NGPONDO? SAAN HO BA NANGGAGALING ANGPONDO PARA SA SCHOLARSHIP?

PABUYA AT GANTIMPALA

K A B A N A T A I I

PERO ANU-ANO HO BAANG KANILANG MGAPAMANTAYAN SAPAGPILI NG MGA LUPON?

UNA, KAILANGAN NATING SUMALI SAPROSESO NG PAGPILI SA ANTAS NGMUNISIPALIDAD.

OHO, PERO PAANOHO ANG PAGSALISA PROSESO NGPAGPILI?

NARINIG MO NA BA ANG TUNGKOL SATAUNANG PAGPILI PARA SANAMUMUKOD-TANGING LUPONGTAGAPAMAYAPA?

MAY TATLONG PAMANTAYAN ANGISINASAALANG-ALANG. UNA, ANG KASANAYANSA PAGGAMPAN NG GAWAIN NA MAAARINGMAKITA SA DAMI NG MGA KASONG NAAYOSKUMPARA SA DAMI NG MGA KASONG NAISAMPA.

76 ISANG HANDBOOK

PAGTUPAD SA MGA PATAKARAN NG PAG-AAYOS NG MGAALITAN NA TUMUTUKOY SA PAG-AAYOS NG MGA KASONGNASA LUPON ALINSUNOD SA MGA NAKATALAGANGPATAKARAN, AT KASAMA DITO ANG TAMANG PAGTATALA NGMGA REKLAMO, PAGBIBIGAY NG MGA ABISO O SUMMONS,PAGPAPATUPAD SA TANING NG PAG-AAYOS NG MGA ALITANAT IBA PANG KAUGNAY NA MGA PATAKARAN.

SA ILALIM NG KASANAYAN SA PAGGAMPAN NG GAWAIN AYANG PAGPAPATUPAD SA TAKDANG PANAHON NG MGA PAG-AAYOS NA TUMUTUKOY SA PAG-AAYOS NG MGA KASONGNASA LUPON SA LOOB NG ITINAKDANG PANAHON AT SAPAGKAKAROON NG KASUNDUAN O PAGPAPASYA NG MGAALITAN SA LOOB NG LABINLIMANG (15) ARAW NA PALUGIT.

TITINGNAN DIN NG MGA HURADO ANGPAMAMARAAN NG LUPON SAPAGSISINOP NG MGA TALAAN KASAMADITO ANG TALAAN NG MGA REKLAMONGINIHAIN AT ISINAMPA,NAPAGPASYAHAN NA NG LUPON, AT ANGTAMA AT MAPARAANG PAGSASALANSANAT PAGTATAGO NG MGA DOKUMENTONGIPINASA NG LUPON SA IBANGAHENSIYA PARA SA PAGPAPATUPAD OPARA SA KARAMPATANG AKSYON.

ANG PINAKAHULI, SA ILALIM NG PAGGAMPAN NG GAWAIN, AYANG PAGHAHARAP NG MGA ULAT NG PAGPAPASA NG MGA PAG-AAYOS AT PAGPAPASYA SA HUKUMAN AT IBA PANG KARAPAT-DAPAT NA MGA AHENSIYA; AT ANG BILANG NGISINAGAWANG REGULAR NA PAGPUPULONG NG LUPON UPANGMAGBIGAY-DAAN SA PALITAN NG MGA KURU-KURO SAPAGITAN NG MGA KASAPI NITO AT NG MADLA.


ANO HO ANG PANGALAWA NA PAMANTAYAN?

ANG PAGIGING MAPARAAN O MALIK-HAIN NG MGA TAGAPAGKASUNDO OTAGAPAMAGITAN, ANG KASUNOD.

GANOON HO PALA. INIISIP KO LANGHO AY KUNG PAANO NILA ITOHUHUSGAHAN? ANG IBIG KO HONGSABIHIN, ANO NAMAN HO ANGKANILANG MAGIGING BATAYAN PARAGAMITIN NILA ANG MGA PANUKATNA NABANGGIT NINYO?

SA PAMAMAGITAN NG GINAWANG MGA KATITIKAN AT TALAAN NGKALIHIM NG LUPON. MULA DOON, MALALAMAN NG HURADO ANG MGAKAKAIBANG PAMAMARAAN AT KASANAYAN NG MGA TAGAPAMAGITANAT TAGAPAGKASUNDO, AT SA PAKIKIPAGTULUNGAN SA MGAAHENSIYANG DAPAT LAPITAN TULAD NG PHILIPPINE NATIONALPOLICE O HUKUMAN.

ANO HO ANG PANGATLO AT HULING BATAYAN?

ANG HULING BATAYAN AY NAKASENTRO SA KAHUSAYAN NGLUPON SA PAGKAKAMIT NG MGA LAYUNIN NG KP.MASUSUKAT ITO SA PAMAMAGITANNG DAMI NG MGA KASONGTINANGGIHAN KAUGNAY NGBILANG NG MGA KASONG NAAYOSAT SA HINDI PAG-ULIT NG MGAKASONG NAPAGPASYAHAN NA.

SINO HO ANG MAGHUHUSGA SA ATIN? PAANO NILAPAHAHALAGAHAN ANG PAGGAMPAN NG GAWAIN NG ATING LUPON?

NAKATALAGA ANG DEPARTMENT OF THE INTERIOR AND LOCALGOVERNMENT (DILG) SA PAGBUBUO NG KOMITE PARA SA PAGBIBIGAYNG MGA GANTIMPALA SA LUPON TAGAPAMAYAPA SA MUNISIPALIDAD,PANLALAWIGAN, PANGREHIYON HANGGANG SA PAMBANSANG ANTAS.

78 ISANG HANDBOOK

ANU-ANO HO BA ANG MGA PREMYO?

MALIBAN SA KARANGALAN AT PAPURI NGPANGULO, MAYROON DING PERA. SAPAMBANSANG ANTAS, AABOT SAP300,000.00 ANG IBIBIGAY BILANGKALOOB SA BARANGAY.

UNA AY MAGSISILBING PANGKAT NG TAGAHUKOMANG KOMITE NA KAKALKULA SA KAKAYAHAN NGLUPON BATAY SA NAUNANG NABANGGIT NA MGABATAYAN ALINSUNOD SA ISANG ITINAKDANGSUKATAN.

AT PIPILI SILA NG APAT (4) NA PINAKAMAHUHUSAYNA LUPON UPANG TUMANGGAP NG MGA PAMBANSANGGANTIMPALA KASAMA ANG:

LUPON TAGAPAMAYAPA SA MGAPANGUNAHING LUNSOD O HIGHLYURBANIZED CITIES;

LUPON TAGAPAMAYAPA SA MGA LUNSODNA BAHAGI NG LALAWIGAN OCOMPONENT CITIES;

LUPONG TAGAPAMAYAPA SAMUNISIPALIDAD NA NABIBILANG SAUNA HANGGANG IKATLONG ANTAS NGKITA; AT

LUPONG TAGAPAMAYAPA SAMUNISIPALIDAD NA NABIBILANG SAIKAAPAT HANGGANG IKAANIM NA ANTASNG KITA.


SASABIHAN KO HO ANGKALIHIM KO SA LUPON NAITAGO NANG MAHUSAYANG LAHAT NG MGATALAAN NG LUPON ATSASALI KAMI SA PAGPILISA SUSUNOD NA TAON.MARAMI HONG SALAMAT,KAPITAN PEDRING.

BALEWALA IYON,KAPITANA CELIA. HUWAGPO KAYONG MAG-ATUBILING LUMAPIT SAAKIN SAKALING MERON PAKAYONG MGAKATANUNGAN. NAWA'YMAGTAGUMPAY KAYO,KAPITANA!

MGA DAGDAGKP

FORMS





_________, 20__

NOTICE TO CONSTITUTE THE LUPON

To All Barangay Members and All Other Persons Concerned:

In compliance with Section 1(a), Chapter 7, Title One, Book III, LocalGovernment Code of 1991 (Republic Act No. 7160), of theKatarungang Pambarangay Law, notice is hereby given to constitutethe Lupong Tagapamayapa of this Barangay. The persons I amconsidering for appointment are the following:

1. _________________ 13. _________________2. _________________ 14. _________________3. _________________ 15. _________________4. _________________ 16. _________________5. _________________ 17. _________________6. _________________ 18. _________________7. _________________ 19. _________________8. _________________ 20. _________________9. _________________ 21. _________________10. _________________ 22. _________________11. _________________ 23. _________________12. _________________ 24. _________________25. _________________

They have been chosen on the basis of their suitability for the task ofconciliation considering their integrity, impartiality, independence ofmind, sense of fairness and reputation for probity in view of their age,social standing in the community, tact, patience, resourcefulness,flexibility, open mindedness and other relevant factors. The lawprovides that only those actually residing or working in the barangaywho are not expressly disqualified by law are qualified to be appointedas Lupon members.

All persons are hereby enjoined to immediately inform me and of theiropposition to or endorsement of any or all the proposed members or


84 ISANG HANDBOOK

recommend to me other persons not included in the list but not laterthan the ________ day of _______, 20__ (the last day for posting thisnotice).

_________________ Punong Barangay

IMPORTANT: This notice is required to be posted in three (3)conspicuous places in the barangay for at least three (3) weeks

WARNING: Tearing or defacing this notice shall be subject topunishment according to law.




_________, 20 ____ (Date)

APPOINTMENT

TO: ___________

Pursuant to Chapter 7, Title One, Book III, Local Government Code of1991 (Republic Act No. 7160), you are hereby appointed MEMBER ofthe Lupong Tagapamayapa of this Barangay effective upon taking youroath of office and until a new Lupon is constituted on the third yearfollowing your appointment.

__________________Punong Barangay

ATTESTED:__________________Barangay Secretary

KP FORM # 2: LIHAM NG PAGHIRANG


KP FORM # 3: PATALASTAS NG PAGHIRANG




_________, 20 ____ (Date)

NOTICE OF APPOINTMENT

___________________________________________________

Sir/Madam:

Please be informed that you have been appointed by the PunongBarangay as a MEMBER OF THE LUPONG TAGAPAMAYAPA,effective upon taking your oath of office, and until a new Lupon isconstituted on the third year following your appointment. You maytake your oath of office before the Punong Barangay on ________.

Very truly yours,

________________Barangay Secretary

86 ISANG HANDBOOK




_________, 20 ____ (Date)

LIST OF APPOINTED LUPON MEMBERS

Listed hereunder are the duly appointed members of the LupongTagapamayapa in this Barangay who shall serve as such upon takingtheir oath of office and until a new Lupon is constituted on the thirdyear following their appointment.1. _________________ 11. _________________2. _________________ 12. _________________3. _________________ 13. _________________4. _________________ 14. _________________5. _________________ 15. _________________6. _________________ 16. _________________7. _________________ 17. _________________8. _________________ 18. _________________9. _________________ 19. _________________10. _________________ 20. _________________

_______________Punong Barangay

ATTESTED:______________________Barangay/Lupon Secretary

IMPORTANT: The list shall be posted in three (3) conspicuous placesin the barangay for the duration of the terms of office of those namedabove.

WARNING: Tearing or defacing this notice shall be subject topunishment according to law.

KP FORM # 4: TALAAN NG NAHIRANG NA MGA KASAPI NG LUPON


KP FORM # 5: PAHAYAG NG PANUNUMPA NG KASAPI NG LUPON




OATH OF OFFICE

Pursuant to Chapter 7, Title One, Book II, Local Government Code of1991 (Republic Act No. 7160), I _______________, being dulyqualified and having been duly appointed MEMBER of the LupongTagapamayapa of this Barangay, do hereby solemnly swear (or affirm)that I will faithfully and conscientiously discharge to the best of myability, my duties and functions as such member and as member of thePangkat ng Tagapagkasundo in which I may be chosen to serve; that Iwill bear true faith and allegiance to the Republic of the Philippines;that I will support and defend its Constitution and obey the laws, legalorders and decrees promulgated by its duly constituted authorities; andthat I voluntarily impose upon myself this obligation without anymental reservation or purpose of evasion.

SO HELP ME GOD. (In case of affirmation the last sentence will beomitted.)_____________Member

SUBSCRIBED AND SWORN to (or AFFIRMED) before me this_____ day of __________, 20____.

__________________ Punong Barangay

88 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 6: PAGBAWI NG PAGHIRANG




_________, 20 ____ (Date)

WITHDRAWAL OF APPOINTMENT

TO: _______________

After due hearing and with the concurrence of a majority of all theLupong Tagapamayapa members of this Barangay, your appointmentas member thereof is hereby withdrawn effective upon receipt hereof,on the following ground/s:

[ ] incapacity to discharge the duties of your office as shown by_______________________________

[ ] unsuitability by reason of _______________________________(Check whichever is applicable and detail or specify the act/s oromission/s constituting the ground/s for withdrawal.)


CONFORME (Signatures):

1. _________________ 7. _________________2. _________________ 8. _________________3. _________________ 9. _________________4. _________________ 10. ________________5. _________________ 11. ________________6. _________________

Received this __________ day of _____________, 19____.

__________________Signature


NOTE:

The members of the Lupon conforming to the withdrawal mustpersonally affix their signatures or thumb marks on the pertinent spacesabove. The withdrawal must be conformed to by more than one-half ofthe total number of members of the Lupon including the PunongBarangay and the member concerned.

KP FORM # 7: PORMULARYO NG NAGREREKLAMO




___________________ Barangay Case No. _____________________________ For: ______________________

Complainant/s __________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

C O M P L A I N T

I/WE hereby complain against above named respondent/s for violatingmy/our rights and interests in the following manner:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________THEREFORE, I/WE pray that the following relief/s be granted to me/us in accordance with law and/or equity:______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

90 ISANG HANDBOOK

Made this _______ day of ___________, 19____.

________________Complainant/s

Received and filed this ________ day of __________, 19____.

___________________________Punong Barangay/Lupon Chairman

KP FORM # 8: PATALASTAS NG PAGDINIG




NOTICE OF HEARING(MEDIATION PROCEEDINGS)

TO: ________________________________

Complainant/s

You are hereby required to appear before me on the ______ day of_______, 19___ at ________ o’clock in the morning/afternoon for thehearing of your complaint.

This ________ day of ____________, 19____.


Notified this ________ day of __________, 19____.

Complainant/s______________________________






Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

S U M M O N S

TO: ____________________ _________________________ ____________________ _________________________ Respondents

You are hereby summoned to appear before me in person, togetherwith your witnesses, on the _______ day of _________, 19___ at____________ o’clock in the morning/afternoon, then and there toanswer to a complaint made before me, copy of which is attachedhereto, for mediation/conciliation of your dispute with complainant/s.You are hereby warned that if you refuse or willfully fail to appear inobedience to this summons, you may be barred from filing anycounterclaim arising from said complaint.

FAIL NOT or else face punishment as for contempt of court.

This _______ day of ____________, 19___.

_____________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman

KP FORM # 9: PAGPAPATAWAG SA INIREREKLAMO

92 ISANG HANDBOOK

Back page

OFFICER’S RETURN

I served this summons upon respondent _________________________on the ______ day of ______________, 19____, and upon respondent___________________________ on the day of ________________,19____, by:

(Write name/s of respondent/s before mode by which he/they was/wereserved.)

Respondent/s__________________________ 1. handing to him/them said

summons in person, or__________________________ 2. handing to him/them said

summons and he/they refused toreceive it, or

__________________________ 3. leaving said summons at his/their dwelling with __________(name) a person of suitable ageand discretion residing therein,or

__________________________ 4. leaving said summons at his/their office/place of businesswith ________, ( name) acompetent person in chargethereof.

_____________Officer

Received by Respondent/s representative/s:

___________________ __________________Signature Date

___________________ __________________Signature Date





NOTICE FOR CONSTITUTION OF PANGKAT

TO: __________________ ______________________________________ ____________________Complainant/s Respondent/s

You are hereby required to appear before me on the ______ day of_________, 19____, at ________ o’clock in the morning/afternoon forthe constitution of the Pangkat ng Tagapagkasundo which shallconciliate your dispute. Should you fail to agree on the Pangkatmembership or to appear on the aforesaid date for the constitution ofthe Pangkat, I shall determine the membership thereof by drawing lots.This ________ day of ____________, 19_____.

____________________Punong Barangay

Notified this _________ day of _________, 19_____.


KP FORM # 10: PATALASTAS PARA SA PAGBUBUO NG PANGKAT

94 ISANG HANDBOOK





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

NOTICE TO CHOSEN PANGKAT MEMBER

(Date)

TO: ________________

Notice is hereby given that you have been chosen member of thePangkat ng Tagapagkasundo amicably conciliate the dispute betweenthe par in the above-entitled case.

____________________________Punong Barangay/Lupon Secretary

Received this ________ day of __________, 19_____.

______________Pangkat Member

KP FORM # 11: PATALASTAS PARA SA MGA NAPILING KASAPI NG

PANGKAT


KP FORM # 12: PATALASTAS NG PAGDINIG (MGA HAKBANG SA

PAGKAKASUNDUAN)





NOTICE OF HEARING(CONCILIATION PROCEEDINGS)

You are hereby required to appear before the Pangkat on the ________day of _____________, 20____, at _________ o’clock for a hearing ofthe above-entitled case.

This ________ day of ___________, 20____.

___________________Pangkat Chairman

Notified this _____ day of __________, 19____.


96 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 13: UTOS PARA HUMARAP SA PAGDINIG





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

S U B P O E N A

TO: ____________________ _____________________________________________ _________________________

Witnesses

You are hereby commanded to appear before me on the ______ day of_________, 19___, at ___________ o’clock, then and there to testifyin the hearing of the above-captioned case.

This ______ day of _________, 19____.

_______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever one is not applicable.)


KP FORM # 14: KASUNDUAN PARA SA ARBITRASYON





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

AGREEMENT FOR ARBITRATION

We hereby agree to submit our dispute for arbitration to the PunongBarangay/Pangkat ng Tagapagkasundo (Please cross out whichever isnot applicable) and bind ourselves to comply with the award that maybe rendered thereon. We have made this agreement freely with a fullunderstanding of its nature and consequences.

Entered into this _____ day of _________, 19____.


ATTESTATIONI hereby certify that the foregoing Agreement for Arbitration wasentered into by the parties freely and voluntarily, after I had explainedto them the nature and the consequences of such agreement.

_______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever one is not applicable.)

98 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 15: PAGGAWAD NG ARBITRASYON





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

ARBITRATION AWARD

After hearing the testimonies given and careful examination of theevidence presented in this case, award is hereby made as follows:

______________________________________________________________________________________________________________________________

Made this _____ day of _____________, 19____ at ______________.

______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman *

__________________Member

__________________Member

ATTESTED:___________________________Punong Barangay/Lupon Secretary *** To be signed by either, whoever made the arbitration award.** To be signed by the Punong Barangay if the award is made by thePangkat Chairman, and by the Lupon Secretary if the award is made bythe Punong Barangay.


KP FORM # 16: MAHINAHONG PAG-AAYOS NG ALITAN





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

AMICABLE SETTLEMENT

We, complainant/s and respondent/s in the above-captioned case, dohereby agree to settle our dispute as follows:

______________________________________________________________________________________________________________________________

and bind ourselves to comply honestly and faithfully with the aboveterms of settlement.

Entered into this ______ day of __________, 19_______.


ATTESTATION

I hereby certify that the foregoing amicable settlement was entered intoby the parties freely and voluntarily, after I had explained to them thenature and consequence of such settlement.

______________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman

100 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 17: PAGTANGGI





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

R E P U D I A T I O N

I/WE hereby repudiate the settlement/agreement for arbitration on theground that my/our consent was vitiated by:(Check out whichever is applicable)[ ] Fraud. (State details) _______________________________

________________________________________________________________________________________________

[ ] Violence. (State details)______________________________________________________________________________________________________________________________

[ ] Intimidation. (State details) ___________________________________________________________________________________________________________________________

This ________ day of _____________, 19____.


SUBSCRIBED AND SWORN TO before me this ________ day of__________, 19____ at _____________.


_____________________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman/Member

Received and filed * this ______ day of ______________, 19_____.

____________________Punong Barangay* Failure to repudiate the settlement or the arbitration agreement withinthe time limits respectively set (ten [10] days from the date ofsettlement and five[5] days from the date of arbitration agreement)shall be deemed a waiver of the right to challenge on said grounds.

102 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 18: PATALASTAS NG PAGDINIG PARA SA NAGREREKLAMO





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s


TO: ______________________________Complainant/s

You are hereby required to appear before me/the Pangkat on the______ day of _________, 19____, at ________ o’clock in themorning/afternoon to explain why you failed to appear for mediation/conciliation scheduled on _____________, 19____ and why yourcomplaint should not be dismissed, a certificate to bar the filing of youraction on court/government office should not be issued, and contemptproceedings should not be initiated in court for willful failure or refusalto appear before the Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo.

This ________ day of ___________, 19____.

_____________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever is not applicable.)

Notified this _________ day of ________, 19_____.


Complainant/s____________________________________

Respondent/s____________________________________

104 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 19: PATALASTAS NG PAGDINIG PARA SA INIREREKLAMO





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s


TO: ______________________________Respondent/s

You are hereby required to appear me/the Pangkat on the _______ dayof ____________, 19____, at __________ o’clock in the morning/afternoon to explain why you failed to appear for mediation/conciliation scheduled on ____________, 19___ and why yourcounterclaim (if any) arising from the complaint should not bedismissed, a certificate to bar the filing of said counterclaim in court/government office should not be issued, and contempt proceedingsshould not be initiated in court for willful failure or refusal to appearbefore the Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo.

This ________ day of _________, 19_____.

_____________________________Punong Barangay/Pangkat Chairman(Cross out whichever is not applicable.)

Notified this ________ day of _____________, 19____.


Respondent/s: Complainant/s:____________________ __________________________________________ ______________________





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s


This is to certify that:1. There has been a personal confrontation between the parties beforethe Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo;2. A settlement was reached;3. The settlement has been repudiated in a statement sworn to beforethe Punong Barangay by ______________ on ground of______________; and4. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now befiled in court/government office.

This _________ day of __________, 19____.

___________________Lupon Secretary

Attested:__________________Lupon Chairman

KP FORM # 20: KATIBAYAN PARA MAGSAMPA NG KAUKULANG AKSYON

(MULA SA KALIHIM NG LUPON)

106 ISANG HANDBOOK


(MULA SA KALIHIM NG PANGKAT)





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s


This is to certify that:1. There has been a personal confrontation between the parties beforethe Punong Barangay but mediation failed;2. The Pangkat ng Tagapagkasundo was constituted but the personalconfrontation before the Pangkat likewise did not result into asettlement; and3. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now befiled in court/government office.

This _________ day of _________, 19_____.


Attested by:_________________Pangkat Chairman







Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s


This is to certify that:1. There was a personal confrontation between the parties before thePunong Barangay but mediation failed;2. The Punong Barangay set the meeting of the parties for theconstitution of the Pangkat;3. The respondent willfully failed or refused to appear withoutjustifiable reason at the conciliation proceedings before the Pangkat;and4. Therefore, the corresponding complaint for the dispute may now befiled in court/government office.


Attested by:_________________Pangkat Chairman

108 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 23: KATIBAYAN PARA SA PAGBABAWAL NG PAGSASAMPA NG

KAUKULANG AKSYON





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

CERTIFICATION TO BAR ACTION

This is to certify that the above-captioned case was dismissed pursuantto the Order dated ______________, for complainant/s_______________ (name) and ______________ (name) willful failureor refusal to appear for hearing before the Punong Barangay/Pangkatng Tagapagkasundo and therefore complainant/s is/are barred fromfiling an action in court/government office.

This ________ day of ______________, 19____.

_____________________________Lupon Secretary/Pangkat Secretary

Attested:________________________________Lupon Chairman/Pangkat Chairman

IMPORTANT: If Lupon Secretary makes the certification, the LuponChairman attests. If the Pangkat Secretary makes the certification, thePangkat Chairman attests.


KP FORM # 24: KATIBAYAN PARA SA PAGBABAWAL NG KONTRA-

DEMANDA





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

CERTIFICATION TO BAR COUNTERCLAIM

This is to certify that after prior notice and hearing, the respondent/s__________________ (name) and _________________ (name) havebeen found to have willfully failed or refused to appear withoutjustifiable reason before the Punong Barangay/Pangkat ngTagapagkasundo and therefore respondent/s is/are barred from filinghis/their counterclaim (if any) arising from the complaint in court/government office.

This ____________ day of _________, 19___.

______________________________Lupon Secretary/Pangkat Secretary

Attested:____________________________Lupon Chairman/Pangkat Chairman

IMPORTANT: If Lupon Secretary makes the certification, the LuponChairman attests. If the Pangkat Secretary makes the certification, thePangkat Chairman attests.

110 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 25: PANUKALA PARA SA PAGPAPATUPAD





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

MOTION FOR EXECUTION

Complainant/s/Respondent/s state as follows:1. On _____________ (Date) the parties in this case signed anamicable settlement/received the arbitration award rendered by theLupon/Chairman/Pangkat ng Tagapagkasundo;2. The period of ten (10) days from the above-stated date has expiredwithout any of the parties filing a sworn statement of repudiation of thesettlement before the Lupon Chairman a petition for nullification of thearbitration award in court; and3. The amicable settlement/arbitration award is now final andexecutory.WHEREFORE, Complainant/s/Respondent/s request that thecorresponding writ of execution be issued by the Lupon Chairman inthis case.

_______________(Date)

_______________________Complainant/s/Respondent/s


KP FORM # 26: PATALASTAS NG PAGDINIG (PANUKALA PARA SA

PAGPAPATUPAD)





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

NOTICE OF HEARING(RE: MOTION FOR EXECUTION)

TO: _____________________ _____________________________________________ ________________________Complainant/s Respondent/s

You are hereby required to appear before me on _________ day of_________ 19____ at _________ o’clock in the morning/afternoon/evening for the hearing of the motion for execution, copy of which isattached hereto, filed by ____________ (Name of complainant/s/respondent/s)

________________(Date)

___________________________Punong Barangay/Lupon Chairman

Notified this ________ day of ___________, 19____.

_____________________ ____________________(Signature) (Signature)Complainant/s Respondent/s

112 ISANG HANDBOOK

KP FORM # 27: PATALASTAS NG PAGPAPATUPAD





Complainant/s ___________________________________________________

— against —

____________________________________

Respondent/s

NOTICE OF EXECUTION

WHEREAS, on ______________(date), an amicable settlement wassigned by the parties in the above-entitled case [or an arbitration awardwas rendered by the Punong Barangay/Pangkat ng Tagapagkasundo];WHEREAS, the terms and conditions of the settlement, the dispositiveportion of the award. read:__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

The said settlement/award is now final and executory;

WHEREAS, the party obliged ________________ (name) has notcomplied voluntarily with the aforestated amicable settlement/arbitration award, within the period of five (5) days from the date ofhearing on the motion for execution;NOW, THEREFORE, in behalf of the Lupong Tagapamayapa and byvirtue of the powers vested in me and the Lupon by the KatarungangPambarangay Law and Rules, I shall cause to be realized from thegoods and personal property of __________________ (name of partyobliged) the sum of _________________ (state amount of settlementor award) upon in the said amicable settlement [or adjudged in the saidarbitration award], unless voluntary compliance of said settlement oraward shall have been made upon receipt hereof.


Signed this _________ day of ___________, 19____.

___________________Punong Barangay

Copy furnished:____________________ _______________________________________ ___________________Complainant/s Respondent/s

114 A HANDBOOK

KP FORM # 28: BUWANANG PAGPAPADALA NG MGA PANGHULING ULAT

Barangay Case No. TITLE (Complainant, et al vs. Respondent, et al)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.




OFFICE OF THE BARANGAY CAPTAIN

____________________, 20____Date

MONTHLY TRANSMITTAL OF FINAL REPORTS

To: City/Municipal Judge______________________ (City/Municipality)

Enclosed herewith are the final reports of settlement of disputes andarbitration awards made by the Barangay Captain/ PangkatTagapagkasundo in the following cases:

____________________________ (Clerk of Court)

IMPORTANT: Lupon/Pangkat Secretary shall transmit not later thanthe first five days of each month the final reports for preceding month.

Documents

Kp Tagalog