BanoviStrahinjaNetko bjee Strahiniu bane,Bjee bane u malenoj Banjskoj,U malenoj Banjskoj kraj Kosova,Da takoga ne ima sokola.Jedno jutro bane podranio,Zove sluge i k sebe prizivlje:"Sluge moje! hitro pohitajte,"Sedlajte mi od megdana oga,"Okitite, to ljepe moete,"Opaite, to tvre moete;"Jel ja, eco, mislim putovati:"Hou Banjsku ostaviti grada,"Mislim oga konja umoriti"I u gosti, eco, odlaziti,"U tazbinu u bila Kruevca,"K milu tastu starcu Jug-Bogdanu,"Ka ureva devet Jugovia;"Tazbina me ta eljkuje moja."Gospodara sluge posluae,Te sokola oga osedlae,Opremi se Strahiniu bane,Ud'ri na se dibu i kalifu,Ponositu ohu sajaliju,to od vode oha crvenija,A od sunca oha rumenija;Okiti se jedan Srpski soko,Pa posjede oga od megdana,Odmah poe, u tazbinu doe,U tazbinu u bila Kruevca,e od skoro carstvo postanulo,A vie ga starac Jug Bogdane,I vie ga devet milih ura,Sokolova devet Jugovia,Mila zeta jedva doekae,U narue zeta zagrlie,Vjerne sluge konja prifatie,Zeta vode na freniju kulu,Kod gotove sovre zasjedoe,Te gospodsku rije besjeaju;Navalie sluge i slukinje,Neko dvori, neko vino slui.to bijae rianske gospode,Posjedae, te pijahu vino:Uvrh sovre stari Jug Bogdane,S desne strane uza ramo svojeSjede zeta Strahinia bana,I tu sjede devet Jugovia,Niza sovru ostala gospoda;Ko l' je mlai, dvori gospodare.No bijee to devet urnjaja,No urnjaje dvore uporedo,Dvore svekra silna Jug-Bogdana,I dvorahu svoje gospodare,A najvie zeta ponosita;A sluga im jedna vino slui,Slui vino jednom kupom zlatnom.Zlatna kupa devet bere litar;Ja da vidi druge akonije,akonije, mloge gospotine!Kako, brate, e je carevina.Pozadugo bane gostovao,Pozadugo bane zaamao,Ponosi se bane u tazbini.Gospotine to je u Kruevcu,Dosadie jutrom i veeromMolei se silnu Jug-Bogdanu:"Gospodaru, silan Jug-Bogdane!"Ljubimo ti svilenoga skuta"I desnicu tvoju bilu ruku,"Nu potrudi udo i gospostvo,"I povedi mila zeta tvoga,"Nu dovedi Strahinia bana"U dvorove i u kue nae,"Da mi neku potu uinimo."Svakom Jue hatar navruje.Doke tako izredili bili,Dugo bilo i vrijeme proe,I zadugo bane zaamao;No da vidi jada iznenada!Jedno jutro, kad ogrija sunce,Mezil stie i bijela knjigaBa od Banjske od malena grada,Od njegove ostarjele majke,Banu knjiga na koljeno pade,Kad razgleda i proui knjigu,Al' mu knjiga dosta grdno kae,Knjiga kae, e ga kune majka:"e si, sine, Strahiniu bane?"Zlo ti bilo u Kruevcu vino!"Zlo ti vino, nesretna tazbina!"Vii knjigu, neuvenih jada!"Iz ubaha jedna pade sila,"Turski, sine, od Jedrene care,"A car pade u polje Kosovo,"A car pade, dovede vezire,"A vezire, nesretne veile."to je zemlje te oblada care,"Svu je Tursku silu podigao,"U Kosovo polje iskupio,"Pritiskao sve polje Kosovo,"Uvatio vode obadvije:"Pokraj Laba i vode Sitnice"Sve Kosovo sila pritisnula."Kau, sine, i priaju ljudi:"Od mramora do suva javora,"Od javora, sine, do Sazlije,"Do Sazlije na emer uprije,"Od uprije, sine, do Zveana,"Od Zveana kau od eana,"Od eana vrhu do planine"Turska sila pritisla Kosovo."Pod broj, sine, na teftere kau"No u cara sto hiljada vojske"Nekakvoga careva spahije,"to imaju po zemlji timare"I to jedu ljeba carevoga"I to jau konje od megdana,"to ne nose po mlogo orua,"Do po jednu o pojasu sablju;"U Turina, u Turskoga cara,"Kau, sine, drugu vojsku silnu"Ognjevite janjiare Turke,"to Jedrene dre kuu bilu,"Janjiara kau sto hiljada;"Kau, sine, i govore ljudi"U Turina treu vojsku silnu"Nekakoga Tuku i Manduku,"A to hue, a to grdno tue."U Turina vojske svakojake,"U Turina jednu kau silu,"Samovoljna Turin-Vlah-Aliju,"Te ne slua cara estitoga,"Za vezire nikad i ne misli,"Za carevu svu ostalu vojsku"A koliko mrave po zemljici;"Takvu silu u Turina kau;"On beza zla, sine, proi ne e,"Ne e s carem, sine, na Kosovo,"Okrenuo drumom lijevijem,"Te na nau Banjsku udario,"Te ti Banjsku, sine, ojadio"I ivijem ognjem popalio,"I najdonji kamen rasturio,"Vjerne tvoje sluge razagnao,"Staru majku tvoju ojadio,"Sa konjem joj kosti izlomio,"Vjernu tvoju ljubu zarobio,"Odveo je u polje Kosovo,"Ljubi tvoju ljubu pod adorom,"A ja, sine, kukam na garitu,"A ti vino pije u Kruevcu!"Zlo ti vino napokonje bilo!"Ja kad bane knjigu prouio,Muka mu je i ao je bilo,U obraz je sjetno neveselo,Mrke brke nisko objesio,Mrki brci pali na ramena,U obraz se ljuto namrdio,Gotove mu suze udariti.A vie ga starac Jug Bogdane,Vie zeta jutru na uranku,Planu Jue, kako oganj ivi,Strahiniu zetu progovara;"O moj zete, Bog mi s tobom bio!"to si, zete, jutros podranio?"D u obraz sjetno neveselo?"Od ta si se, zete, razdertio?"Na koga si s', zete, raljutio?"Al' se ure tebe nasmijae,"U jegleni runo govorie?"Al' urnjaje tebe ne dvorie?"Al' mahanu toj tazbini nae?"Kai, zete, ta je i kako je?"Planu bane pa mu progovara:"Pro' se taste, stari Jug-Bogdane!"Ja sam s uram' bio u lijepo,"A urnjaje gospodske gospoe"Divno zbore, a divno me dvore,"Toj tazbini mojoj mane nema,"No da vidi, to sam neveseo:"Stie knjiga od malene Banjske,"Ba od moje ostarjele majke;"Kae jade tastu na uranku,Kako su mu dvori poharani,Kako su mu sluge razagnate,Kako li je majka pregaena,Kako li je ljuba zarobljena:"No moj taste, stari Jug-Bogdane!"I ako je moja danas ljuba,"Ljuba moja, al' je era tvoja:"Sramota je i mene i tebe;"No moj taste, starac Jug-Bogdane!"Misli li me mrtva poaliti,"Poali me dok sam u ivotu."Molim ti se i ljubim ti ruku,"Da da mene ece devetoro,"ecu tvoju, a ureve moje,"Da ja, taste, u Kosovo poem,"Da potraim dumanina moga,"A careva grdna hainina,"Koji mi je roblje zarobio;"A nemoj se, taste, prepanuti,"Ni za tvoju ecu ubrinuti;"Ja u eci, mojim urevima,"Hou njima ruho prom'jeniti,"A u Tursko ruho oblaiti:"Oko glave bijele kauke,"A na plei zelene dolame,"A na noge menevi akire,"O pojasu sablje plamenite;"Prizvat' sluge i kazau junak,"Neka sluge konje osedlaju,"Osedlaju, tvrdo opasuju,"Nek prigru mrkim meedinam':"Uiniu ecu janjiare;"Ja u ecu ure sjetovati,"Kade sa mnom bidu kroz Kosovo,"A kroz vojsku cara ka Kosovu,"Pred njima u biti delibaa,"Nek se stide i nek se prepanu,"Nek se svoga boje starjeine;"Kogo stane u carevoj vojsci,"Kogo stane s nama govoriti,"Stane Turski, okrene Manovski,"Ja s Turcima mogu progovorit',"Mogu Turski, i mogu Manovski,"I Arapski jezik razumijem,"I na krpat sitno Arnautski;"Provodiu ecu kroz Kosovo,"Svu u vojsku Tursku uvoditi,"Dok ja naem dumanina moga,"A Turina silna Vlah-Aliju,"Koji mi je roblje porobio;"Nek urevi bidu u nevolji,"El sam, taste, mogu poginuti,"Kod ureva ne u poginuti"Jali rane lasno dopanuti."Kad to zau stari Jug Bogdane,Planu Jue, kako oganj ivi,Strahinj-banu zetu progovara:"Strahinj-bane, ti moj zete mili!"Vieh jutros, da pameti nema."to mi ece ite devetoro,"Da mi ecu vodi u Kosovo,"U Kosovo, da ih kolju Turci,"Nemoj, zete, vie progovarat',"Ne dam ece vodit' u Kosovo,"Makar eri nigda ne vidio."Mio zete, deli Strahinj-bane!"Rata si se tako razdertio?"Zna li, zete? ne zna li te ljudi!"Al' ako je jednu no noila,"Jednu nocu njime pod adorom,"Ne moe ti vie mila biti,"Bog j' ubio, pa je to prokleto,"Voli njemu, nego tebe, sine;"Neka ide, vrag je odnesao!"Boljom u te oeniti ljubom,"S tobom hou ladno piti vino,"Prijatelji biti do vijeka;"A ne dam ti ecu u Kosovo."Planu bane, kako oganj ivi,U ijedu i toj muci ljutojNe e viknut' ni prizvati slugu,Za seiza ni habera nema,No sam ode k ogu u ahare,Ja kako ga bane osedlao!Kako li ga tvrdo opasao!Pa zauzda emom od elika,Pred dvore ga vodi u avlijuK binjektau bijelu kamenu,Pa se ogu fati na ramenaPogleduje devet svojih ura,A urevi u zemljicu crnu.Ban poglednu paenoga svoga,Nekakoga mlada Nemanjia,A Nemanji gleda u zemljicu.Kad pijahu vino i rakiju,Svi se fale za dobre junake,Fale s' zetu i Bogom se kunu:"Volimo te, Strahiniu bane!"No svu zemlju nau carevinu;"Al' da vidi jada na nevolji!Banu jutros nema prijatelja:Nije lasno u Kosovo poi.Vie bane, e mu druga nema,Sam otide poljem KruevakimJa kad bio niz iroko polje,Obzire se ka Kruevcu b'jelu,Ne e li se ure prisjetiti,Ne e li se njima raaliti;A kad vie jutros na nevoljie mu nema glavna prijatelja,Pade na um, pa se dosjetioZa njegova hrta Karamana,Koga voli nego dobra oga,Te priviknu iz bijela grla,Ostalo je hre u aharu;Zau glasa, hitro potraloDok u polju pristie ogina,Pokraj oga hre poskakuje,A zlatan mu litar pozvekuje,Milo bilo, razgovori s' baneOde Bane na konju oginu,Te prijee polja i planine,Ja kad doe u polje Kosovo,Kad sagleda po Kosovu silu,Al' se bane malo prepanuo,Pa pomenu Boga istinoga,U ordiju pursku ugazio.Ide bane po polju Kosovu,Ide bane na etiri strane,Trai bane silna Vlah-Aliju,Al' ne moe bane da ga nae;Sputi s' bane ka vodi Sitnici,Na jedno je udo nagazio:Na obali do vode SitniceJedan zelen tu bijae ador,irok ador polje pritisnuo,Na adoru od zlata jabuka,Ona sija, kako jarko sunce,Pred adorom pobijeno koplje,A za koplje vranac konjic svezan;Na glavi mu maha StambolijaBije nogom desnom i lijevom.Kad go vie Strahiniu bane,Prohesapi i umom premisli,Ba je ador silna Vlah-Alije,Te ogina konja prigonjae,Koplje junak skide sa ramena,Te adoru vrata otvorio,A da vidi, ko je pod adorom,Ne bijae silan Vlah-Alija,No bijae jedan stari dervi,Bijela mu prola pojas brada,njime nema nitko pod adorom,Bekrija je taj nesrean dervi,Pije Turin vino kondijerom,No sam lije, no sam au pije,Krvav dervi bjee do oiju;Kad ga vie Strahiniu bane,Te mu selam Turski nazivae,Pijan dervi okom razgledae,Pa mu munu rije progovara:"Da si zdravo! deli Strahin-bane"Od malene Banjske kraj Kosova."Planu bane, prepade se ljuto,Te derviu Turski odgovara:"Bre! derviu, nesretna ti majka!"Rata pije? rata se opija"Te u piu grdno progovara"I Turina zove kaurinom."ta pominje nekakoga bana?"Ovo nije Strahiniu bane,"No ja jesam carevi delija,"Jedeci se carski pokidae,"U ordiju Tursku pobjegoe,"Sve delije hitro potrae,"Da jedeke caru pofatamo;"Ako kaem caru, ja veziru,"Koju si mi rije besjedio,"Hoe, stari, jada dopanuti."Grohotom se dervi osmjenuo:"Ti delijo, Strahiniu bane!"Zna li, bane, Ne znali te jadi!"Da sam sade na Gole-planini,"Da te vidim u carevoj vojsci,"Poznao bih tebe i ogina,"I tvojega hrta Karamana,"Koga voli, nego dobra oga."Zna li, bane od malene Banjske"Poznajem ti elo kako ti je,"I pod elom oi obadvije,"I poznajem oba mrka brka."Zna li bane? ne znalo te udo!"Kad zapadoh ropstva u vijeku,"Panduri me tvoji uhitie"U Suhari vrhu na planini,"U ruke me tvoje dodadoe,"Ti me baci na dno od tamnice,"Te robovah i tamnicu trpljeh"I zaamah za devet godina,"Devet proe, a stie deseta,"A tebe se, bane, raalilo,"Te ti zovnu Rada tamniara,"Tvoj tamniar na tamnika vrata,"Izvede me k tebe u avliju."Zna li, bane? zna li Strahiniu?"Kad zapita i mene upita:""Rope moje, zmijo od Turaka!""e propade u tamnici mojoj!""Mo' li s', robe, junak otkupiti."""Ti me pita, ja pravo kazujem:""Mogao bih ivot otkupiti!""Tek da mi se dvora dovatiti,""Oevine i pak postojbine;""Imao sam neto malo blaga,""Mloge lave i mloge timare,""Mogao bih otkup sastaviti;""Al' mi, bane, vjerovati ne e,""Da me pusti dvoru bijelome:""Tvrda u ti jamca ostaviti,""Tvrda jamca, Boga istinoga,""Drugog jamca Bou vjeru tvrdu,""Kako u ti otkup donijeti."""I ti, bane, povjerova mene,"I puta me dvoru bijelome,"Oevini i toj postojbini;"A kad dooh grdnoj postojbini,"Tamo su me jadi zabuili:"U dvorove, postojbinu moju,"U dvorove kuga udarila,"Pomorila i muko i ensko,"Na odaku niko ne ostao,"No ti moji dvori propanuli,"Propanuli, pa su opanuli,"Iz duvara zovke proniknule;"to su bili lavi i timari,"Pojagmili Turci na miraze;"Kad ja vieh dvore zatvorene:"Nesta blaga, nesta prijatelja;"Neto mislih, pa na jedno smislih:"Mezilskih se ja dofatih konja,"Te otidoh gradu Jedrenetu,"Odoh k caru i odoh k veziru,"Vie vezir, pa dokaza caru,"Ja kakav sam junak za megdana;"Oede me carevi vezire,"Oede me i ador mi dade;"Car mi dade od megdana vranca,"I dade mi svijetlo orue;"Potpisa me carevi vezire,"Da sam vojnik caru do vijeka."A ti, bane, danas k mene doe,"Da ti uzme tvoje dugovanje,"A ja, bane, ni dinara nemam."Strahiniu, jada dopanuo!"e ti doe, da pogine ludo"U Kosovu u vojsci carevoj!"Vie bane, poznade dervia,Od ogata konja odsjedae,Pak zagrli staria dervia:"Bogom brate! stariu derviu!"Na poklon ti moje dugovanje!"Ja ne traim, brate, ni dinara,"Ni ja traim tvoje dugovanje,"No ja traim silna Vlah-Aliju,"Koji mi je dvore rasturio,"Koji mi je ljubu zarobio;"Kai mene, stariu derviu,"Kai mene moga dumanina?"Bratimim te i jote jedan put,"Nemoj mene vojsci prokazati,"Da me vojska Turska ne opkoli."No se dervi Bogom proklinjae:"Ti sokole, Strahiniu bane!"Tvra mi je vjera od kamena,"Da e sade sablju povaditi,"Da e pola vojske pogubiti,"Nevjereti uiniti ne u,"Ni tvojega ljeba pogaziti"I ako sam bio u tamnici,"Dosta si me vinom napojio,"Bijelijem ljebom naranio,"A esto se sunca ogrijao,"Putio si mene veresijom;"Ne izdadoh ni dodadoh tebe,"Ne svjerovah, eli nemah otkud;"Od mene se nemoj pobojati."A to pita i razbira, bane,"Za Turina silna Vlah-Aliju,"On je bijel ador razapeo"Na Goleu visokoj planini;"Tek ti hou, bane, progovorit':"Jai oga, bjei iz Kosova,"El e, bane, poginuti ludo:"U sebe se pouzdati nemoj,"Ni u ruku, ni u britku sablju,"Ni u tvoje koplje otrovano,"Turinu e na planinu doi,"Hoe doi, al' e grdno proi"Kod orua i kod konja tvoga"iva e te u ruke fatiti,"Hoe tvoje salomiti ruke,"ivu e ti oi izvaditi "Nasmija se Strahiniu bane:"Bogom brate, stariu derviu!"Ne ali me, brate, od jednoga,"Tek me vojsci Turskoj ne prokai."A Turin mu rije progovara:"uje li me, deli Strahin-bane!"Tvra mi je Vjera od kamena,"Da e sade oga naljutiti,"Da e sade sablju povaditi,"Da e satrt' pola caru vojske,"Nevjere ti uiniti ne u,"Ni Turcima prokazati tebe."Zbori bane, ne podrani otlen,Obraa se sa konja ogina:"O moj brate, stariu derviu!"poji konja jutrom i veerom,"poji konja na vodi Sitnici,"Nu uvjedbaj, i pravo mi kai,"e su brodi na toj vodi ladnoj,Da ja moga konja ne uglibim?"A dervi mu pravo progovara:"Strahin-bane, ti sokole Srpski!"Tvome ogu i tvome junatvu"Svud su brodi, ego doe vodi."Ban udari, vodu prebrodio,I primi se na konju oginu,Primi s' bane uz Gole planinu,On je ozdo, a sunace ozgo,Te ogrija sve polje Kosovo,I obasja svu carevu vojsku.Al' da vidi silna Vlah-Alije!Svu no ljubi Strahinjovu ljubuNa planini Turin pod adorom;U Turina grdan adet bjee.Kanal svaki zaspat' na uranku,Na uranku, kad ogr'jeva sunce;Oi sklopi, te boravi sanak;Koliko je njemu mila bilaTa robinja ljuba Strahinova,Panuo joj glavom na krioce,Ona dri silna Vlah-Aliju,Pa adoru otvorila vrata,Ona gleda u polje Kosovo,Te ti Tursku silu razgleduje.Pregleduje kaki su adori,Pregleduje konje i junake;Za jad joj se oi otkinue,Te poglednu niz Gole planinu,Vie okom konja i junaka.Kako vie i okom razgleda,Turina je dlanom oinula,Oinu ga po desnom obrazu,Oinu ga, pa mu progovara:"Gospodare, silan Vlah-Alija!"Nu se digni, glavu ne digao!"Nu opasuj mukadem-pojasa,"I pripasuj svijetlo orue,"Eto k nama Strahinia bana,"Sad e tvoju glavu ukinuti,"Sa e mene oi izvaditi."Planu Turin, kako oganj ivi,Planu Turin i okom poglednu,Pa se Turin grotom nasmijao:"Duo moja, Strahinjova ljubo!"udno li te vlae prepanulo!"Od njega si dasa zadobila,"Kad t' odvedem gradu Jedrenetu,"Ban e ti se i one prizirat';"Ono nije Strahiniu bane,"Ve je ono carev delibaa,"K mene ga je care opravio,"Jal' je care, jal' Memed vezire,"Da me care zove na predaju,"Da ja vojsku caru ne rasturam:"Prepali se carevi veziri,"Da im poem sablju ne udarim;"No da moe okom pogledati,"Ti se, duo, nemoj prepanuti,"Kad potegnem moju britku sablju,"Te oinem car'va delibau,"Neka drugog ve ne ilje k mene."Strahinova progovara ljuba:"Gospodare, silan Vlah-Alija!"Ta l' ne vidi? ispale ti oi!"Ovo nije carevi delija,"Moj gospodar Strahiniu bane,"Ja poznajem elo kako mu je"I pod elom oi obadvije,"I njegova oba mrka brka,"I pod njime puljata ogata,"I utoga hrta Karamana;"Ne ali se glavom, gospodaru!"Ja kad zau Ture Vlah-Alija,Kako li se Ture pridrnulo,Te poskoi na lagane noge,Opasuje mukadem-pojasa,A pinjale ostre za pojasa,I tu britku sablju pripasuje,A sve vrana konja pogleduje.U to doba bane pristasao,Mudar bane, pak je itetio:Na jutru mu ne zva dobro jutro,Niti Turski salem nazivae,No mu grdnu rije progovara:"A tu li si? jadan kopilane!"Kopilane, carev hainine!"ije li si dvore poharao?"ije li si roblje porobio?"iju l' ljubi pod adorom ljubu?"Izlazi mi na megdan junaki!"Skoi Turin ka' da se pridrnu,Jednom kroi, do konja dokroi,Drugom kroi, konja pojahao,Pritegnu mu obadva dizena.Al' ne eka Strahiniu bane,No na njega oga nagonjae,Pa na njega bojno koplje puti;Udari se junak na junaka,Prui ruke silan Vlah-Alija,U ruku mu koplje ufatio,Pa ti banu rije progovara:"Kopilane, Strahiniu bane!"A ta li si, vlae, promislilo?"Nije s' ove babe umadijnske,"Da razgoni i da nabrekuje,"No je ovo silan Vlah-Alija,"to s' ne boji cara ni vezira,"to j' u cara vojske dravine,"ini mi se sva careva vojska,"Kao mravi po zelenoj travi;"A ti, more! megdan da dijeli!"To mu ree, bojno koplje puti,Od prve ga obraniti ae,Bog pomoe Strahiniu banu,Ima oga konja od megdana,Kako koplje na planini zviznu,Soko ogo pade na koljena,Iznad njega koplje preletalo,Udarilo o kamen studeni,Na troje se koplje salomilo:Do jabuke i do desne ruke.Dok satre ona koplja bojna,Potegoe perne buzdohane:Kad udara silan Vlah-Alija,Kad udara Strahinia bana,Iz sedla ga konju izgonjae,A na ui ogu nagonjae,Bog pomoe Strahiniu banu,Ima oga konja od megdana,to ga danas u Srbina nema,U Srbina, niti u Turina,Uzmahuje i glavom i snagom,Te u sedlo baca gospodara;Kad udara Strahiniu baneMunu alu silna Vlah-Aliju,Iz sedla ga mai ne mogae,Tonu vrancu konju do koljenaU zemljicu noge sve etiri.Buzdohane perne polomie,Polomie, i pera prosue,Pa su britke sablje povadili,Da junaki megdan podijele.No da vidi Strahinia bana!Kau ima sablju o pojasu:Kovala su sablju dva kovaa,Dva kovaa i tri pomagaa,Od neelje opet do neelje,Od elika sablju pretopili,U ostricu sablju ugodili;Turin manu, a doeka bane,Na sablju mu sablju doekao,Po poli mu sablju presjekao:Vie bane, pa se razradova,Ljuto savi i otud i otud,Eda bi mu glavu osjekao,Jal' Turinu ruke obranio;Udari se Junak na Junaka,Ne da Turin glavu ukinuti,Ne da svoje ruke itetati,No se brani s onom polovinom:Polovinu na vrat naturae,I svojega vrata zaklonjae,I banovu sablju otrpkuje,Sve otkida po komat i komatObadvije sablje isjekoe,Do balaka sablja dogonie,Pobacie njine odlomine,Od hitrijeh konja odskoie,Za bila se grla dovatie,Te se dvije ale ponijeeNa Goleu na ravnoj planini;Nosie se ljetni dan do podne,Dok Turina pjene popanue,Bijele su kako gorski snijeg,Strahin:bana b'jele, pa krvave,Iskrvavi niz prsi haljine,Iskrvavi izme obadvije.A kad banu muka dosadila,Tada bane rije progovara"Ljubo moja, tebe bog ubio!"Koje jade gleda na planini?"No ti podbi jedan komat sablje,"Udri, ljubo, mene, ja Turina:"Misli, ljubo, koga tebe drago."Ali Turin ljuto progovara:"Duo moja, Strahinjina ljubo!Nemoj mene, no udri Strahina,"Nigda njemu mila biti ne e,"Prijekorna biti do vijeka:"Korie te jutrom i veerom,"e si bila sa mnom pod adorom;"Mene biti mila do vijeka,"Odveu te Jedrenetu gradu,"Narediu tridest slukinjica,"Nek ti dre skute i rukave,"Raniu te medom i eerom,"Okititi tebe dukatima"Savrh glave do zelene trave;"Udri sade Strahinia bana!"ensku stranu lasno prevariti:Lako skoi, ka' da se pomami,Ona nae jedan komat sablje,Zavi komat u vezeni jagluk,Da joj bilu ruku ne obrani,Pa oblee i otud i otud,uva glavu Turin-Vlah-Alije,A oinu gospodara svoga,Gospodara Strahinia bana,Povrh glave po ekrk-elenciI po njeg'vu bijelu kauku,Pres'jee mu zlatali elenku,I pres'jee bijela kauka,Malo rani glavu na junaku,Poli krvca niz junako lice,ae zalit' oi obadvije.Prepade se Strahiniu bane,e pogibe ludo i bezumno,A neto se bane domislio,Viknu bane iz bijela grlaNekakoga hrta Karamana,to je hre na lov nauio,Viknu bane i opet priviknu,Skoi hre i odmah dotra,Te banovu ljubu dovatilo;Al' je enska strana straivica,Straivica svaka od paadi,Baci komat u zelenu travu,Ljuto vrisnu, daleko se uje,uta hrta za ui podbila,Te se njime kolje niz planinu,A Turinu oi ispadoe,Koliko mu neto ao bjee,Te on gleda, to se ini njome;Ali banu druga snaga doe,Druga snaga i srce junako,Te omanu tamo i ovamo,Dok Turina s nogu ukinuo.Koliko se bane uostrio,On ne trai nita od oruaNo mu grlom bane zapinjae,A pod grlo zubom dovatae,Zakla njega kako vue jagnje;Skoi bane, pa iz grla viknu,Te nabreknu onog hrta uta,Doke svoju kurtalisa ljubu.Zape ljuba bjeat' niz planinu,Ona ae bjeat' u Turaka,Ne dade joj Strahiniu bane,Za desnu je ruku uhitio,Privede je k puljatu ogatu,Pa se ogu fati na ramena,Turi ljubu za se na ogina,Pa pobjee bane uprijeko,Uprijeko, ali poprijeko,Otkloni se od te sile Turske,Te dolazi u ravna Kruevca,U Kruevac, u tazbinu svoju.Vie njega starac Jug Bogdane,A srete ga devet milih ura,Ruke ire, u lice se ljube,Za lako se upitae zdravlje.A kad vie stari Jug BogdaneObranjena zeta u elenku.Prosu suze niz gospodsko lice:"Vesela ti naa carevina!"Meer ima u cara Turaka,"Meer ima silnijeh junaka,"Koji zeta obranie moga,"Koga danas u daleko nema."urevi se njemu prepadoe.Progovara Strahiniu bane:"Nemoj mi se, taste, raskariti,"Ni vi, moje ure, prepanuti;"U cara se ne nae junaka,"Da dohaka mene i obrani;"Da vi kaem, ko me obranio,"Od koga sam rane dopanuo:"Kad dijelih megdan sa Turinom,"O moj taste, stari Jug-Bogdane!"Onda mene ljuba obranila,"Ljuba moja, mila era tvoja,"Ne e mene, pomoe Turinu."Planu Jue, kako oganj ivi,Viknu Jue ece devetoro:"Povadite noe devetore,"Na komate kuju iskidajte."Silna eca baba posluae,Te na svoju sestru kidisae,Al' je ne da Strahiniu bane,urevima rije govorae:"ure moje, devet Jugovia!"to se, brao, danas obrukaste?"Na koga ste noe potrgnuli?"Kad ste, brao, vi taki junaci,"Kamo noi, kamo vae sablje,"Te ne biste sa mnom na Kosovu."Da inite s Turcima junatvo,"Desite se mene u nevolji?"Ne dam vau sestru pohariti,"Bez vas bih je mogao stopiti,"Al' u stopit' svu tazbinu moju,"Nemam s kime ladno piti vino;"No sam ljubi mojoj poklonio."Pomalo je takijeh junaka,Ka' to bjee Strahiniu bane.

Manje poznati pojmoviu pesmi Banovi Strahinja"adet obiaj;ahar konjunica;Banovi Strahinja, Strahinji Ban istorija ne zna za ovu linost, pod tim imenom narodni peva moda podrazumeva zeta knez Lazarevog ura Stracimirovia Balia;Banjska srednjovekovni grad, manastir i rudarski centar, danas selo blizu Kosovske Mitrovice;binjekta veliki kamen sa koga se uzjahuje konj;brod ono mesto na vodi gde se preko nje prelazi;eane selo sa leve strane Sitnice;ekrk-elenka odlije koje se nosiio na kalpaku nad elom i moglo da ima ekrk, kotur da se okree na vetru:emer-uprija most na svod;deli smeo, hrabar, odvaan, sran;delibaa zapovednik nad lakom konjicom, stareina konjanika;dervi, derviina siromah, muslimanski kaluer;diba skupa svilena tkanina u koju je utkano zlato;Do jabuke i do desne ruke" slomilo se koplje tamo gde mu se zavrava vrh i tamo gde se dri desnom rukomdas strah;akonija raznovrsna ponuda;ogo, ogin, ogat konj belac;frenija (vrengija)kula kua nainjena po evropski (na francuski nain);haber glas, vest;hain, hainin neveran ovek, odmetnik, izdajica;hatar (hater) dopadanje, volja;izubaha iznenada;jagluk maramica, rubac:janjiar vojnik redovne vojske, u detinjstvu potureni hrianin vaspitan u vojnikom duhuJavor mesto na Kosovujedek konj u povodu, ue;Jedrene grad u evropskom delu Turske, jedno vreme prestonica turskog carstva;jeglen razgovor; zabava;Jugovii istorijski neutvrena porodica. Ime Juga bilo je raireno u XIV i XV veku;kail voljan, saglasan;Kail svaki zaspat na uranku" rado uvek spava na uranku;kauk ohana okrugla kapa oko koje Turci obavijaju almu;Karamana verovatno pas poreklom iz Karamanske u Maloj Aziji;kaurin nevernik (tako Turci u pesmama zovu hriane);kupa aa;kurtalisati osloboditi, spasti;lav (lave) poljsko imanje,maha - stambolija ukras na glavi (ili po Vuku zobnica);manovski jezik nekog turskog plemena;mezil pota;mezil - knjiga pismo koje dolazi potom;Mramor selo s desne strane Sitnice;mukadem gospodski, stareinski;namrdio smraio, namrgodio;napokonje naposletku;Nekakvoga mlada Nemanjia ne zna se na koju linost pesnik misli;ordija vojska;perni sa perima, ostrim kvrgama;pinjal bode, otar sa obe strane, kama;pohariti unititi, potroiti;prohesapiti proraunati;puljat beo konj sa okruglastim arama;razdertiti se zabrinuti se, oalostiti se;sajalija vrsta odline ohe; ,,to od vode oha crvenija, a od sunca oha rumenija" crvenija ukoliko se vie pere i rumenija ukoliko se vie nosi po suncu;Sazlija reica na Kosovu, selo u kome je izvor reke Sitnice;seiz konjuarselam turski pozdrav: s mirom;spahije ratnici konjanici koji za naknadu za stalnu vojnu obavezu dobijaju vee zemljine posede;Suhara planina Suha planina, jugozapadno od Kosovske Mitrovice;ura urak;tefter belenica, spisak, raunska knjiga;timar poljsko imanje koje se u Turskom carstvu dobijalo za ratne zasluge;Tuka i Manduka nepoznata imena, peva ih izmilja da bi obeleio ljude iz nepoznatih dalekih krajeva;Turin Vlah Alija istorijski nepoznata linost;veil sultanov zastupnik, namesnik, poverenik;vezir visoki inovnik, ministar, upravnik velike oblasti;zaamiti zabaviti se, odocniti;Zvean razvaline grada vie Kosovske Mitrovice;

- , . , ; , , - , , :" , , ? ? ? , , !, , : ! ' , , , , : , , , !" , :" , ? ? ? ? , , , ". , , - , , , . , . , , : ' , , , ; ,' , , , .' : : ' , , ; , , , , , . : , , , , ; ,' , . : , , , , ! , - , ! , , , ! , .

1. Komadi od razlinijeh Kosovskijeh pjesama.I.Car Murate u Kosovo pade,Kako pade, sitnu knjigu pie,Te je alje ka Kruevcu gradu,Na koljeno Srpskom knez-Lazaru:"Oj Lazare, od Srbije glavo!"Nit' je bilo, niti moe biti:"Jedna zemlja, a dva gospodara;"Jedna raja, dva haraa daje;"Carovati oba ne moemo,"Ve mi polji kljue i harae,"Zlatne kljue od svijeh gradova,"I harae od sedam godina;"Ako li mi to poslati ne e,"A ti hajde u polje Kosovo,"Da sabljama zemlju dijelimo."Kad Lazaru sitna knjiga doe,Knjigu gleda, grozne suze roni.II.Da je kome posluati bilo,Kako ljuto knee proklinjae:"Ko ne doe na boj na Kosovo,"Od ruke mu nita ne rodilo:"Ni u polju bjelica penica,"Ni u brdu vinova lozica!"III.Slavu slavi Srpski knez LazareU Kruevcu Mjestu skrovitome,Svu gospodu za sofru sjedao,Svu gospodu i gospodiie:S desne strane starog Jug-Bogdana,I do njega devet Jugovia;A s lijeve Vuka Brankovia.I ostalu svu gospodu redom,U zastavu vojvodu Miloa,I do njega dv'je Srpske vojvode:Jedno mi }e Kosani Ivane.A drugo je Toplica Milane.Car uzima zlatan pehar vina,Pa govori svoj gospodi Srpskoj:"Kome ' ovu au nazdraviti?"Ako u je napit' po starjetvu,"Napiu je starom Jug-Bogdanu;"Ako u je napit' po gospodstvu,"Napiu je Vuku Brankoviu;"Ako u je napit' po milosti,"Napiu je mojim devet ura,"Devet ura, devet Jugovia;"Ako u je napit' po ljepoti,"Napiu je Kosani-Ivanu;"Ako u je napit' po visini,"Napiu je Toplici Milanu;"Ako u je napit' po junatvu,"Napiu je vojvodi Milou."Ta nikom' je drugom napit' ne u,"Ve u zdravlje Milo-Obilia:"Zdrav Milou, vjero i nevjero!"Prva vjero, potonja nevjero!"Sjutra e me izdat' na Kosovu,"I odbjei Turskom car-Muratu;"Zdrav mi budi! i zdravicu popij:"Vino popij, a na ast ti pehar!"Skoi Milo na noge lagane,Pak se klanja do zemljice crne:"Vala tebe, slavni knez-Lazare!"Vala tebe na tvojoj zdravici,"Na zdravici i na daru tvome;"Al' ne vala na takoj besjedi,"Jer, tako me vjera ne ubila!"Ja nevjera nikad bio nisam,"Nit' sam bio, niti u kad biti,"Nego sjutra mislim u Kosovu"Za riansku vjeru poginuti,"Nevjera ti sjedi uz koljeno,"Ispod skuta pije ladno vino:"A prokleti Vue Brankoviu."Sjutra jeste lijep Vidov danak,"Vieemo u polju Kosovu,"Ko je vjera, ko li je nevjera"A tako mi Boga velikoga!"Ja u oti' sjutra u Kosovo,"I zaklau Turskog car-Murata,"I stau mu nogom pod groce;"Ako li mi Bog i srea dade,"Te se zdravo u Kruevac vratim,"Uvatiu Vuka Brankovia,"Vezau ga uz to bojno koplje,"Kao ena kuelj' uz preslicu,"Nosiu ga u polje Kosovo."IV."Pobratime, Kosani-Ivane!"Jesi l' Tursku uvodio vojsku?"Jeli mlogo vojske u Turaka?"Moemo li s Turci bojak biti?"Moemo li Turke pridobiti?"Veli njemu Kosani Ivane:"O moj brate, Milo-Obiliu!"Ja sam Tursku vojsku uvodio,"Jeste silna vojska u Turaka;"Svi mi da se u so prometnemo,"Ne bi Turkom ruka osolili:"Evo puno petnaest danaka"Ja sve hodah po Turskoj ordiji,"I ne naoh kraja ni hesapa:"Od mramora do suva javora,"Od javora, pobro, do Sazlije,"Do Sazlije na emer uprije,"Od uprije do grada Zveana,"Od Zveana, pobro, do eana,"Od eana vrhu do planine,"Sve je Turska vojska pritisnula:"Konj do konja, junak do junaka,"Bojna koplja kao arna gora,"Sve barjaci kao i oblaci,"A adori kao i snegovi;"Da iz neba plaha kia padne,"Nie ne bi na zemljicu pala,"Ve na dobre konje i junake.Murat pao na Mazgit na polje,"Uvatio i Lab i Sitnicu."Jo ga pita Milo-Obiliu."Ja Ivane, mio pobratime!"e je ador silnog car-Murata?"Ja sam ti se knezu zatekao,"Da zakoljem Turskog car-Murata,"Da mu stanem nogom pod groce."Al' govori Kosani Ivane:"Da lud ti si, mio pobratime!"e je ador silnog car-Murata,"Usred Turskog silna taobora,"Da ti ima krila sokolova,"Pak da padne iz neba vedroga,"Perje mesa ne bi iznijelo."Tada Milo zaklinje Ivana:"O Ivane, da moj mili brate,"Neroeni, kao i roeni!"Nemoj tako knezu kazivati,"Jer e nam se knee zabrinuti,"I sva e se vojska poplaiti,"Ve ovako naem knezu kai:"Ima dosta vojske u Turaka,"Al' s' moemo s njima udariti,"I lasno ih pridobit' moemo;"Jera nije vojska od mejdana,"Ve sve stare hode i hadije,"Zanatlije i mlade ardije,"Koji boja ni vieli nisu,"Istom poli, da se ljebom rane;"A i to je vojske u Turaka,"Vojska im se jeste poboljela"Od bolesti teke srdobolje,"A dobri se konji poboljeli"Od bolesti konjske sakagije.V."Koji ono dobar junak bjee,"to jedan put britkom sabljom mane,"Britkom sabljom i desnicom rukom,"Pak dvadeset odsijee glava?" -"Ono jeste Banovi Strahinja?" -"Koji ono dobar junak bjee,"to dva i dva na koplje nabija,"Preko sebe u Sitnicu tura?""Ono jeste Sra Zlopoglea." -"Koji ono dobar junak bjee"Na alatu konju velikome"Sa krstaem u ruci barjakom,"to sagoni Turke u buljuke"I nagoni na vodu Sitnicu?" -"Ono jeste Boko Jugoviu."

, ; :"- , , , , , , ; , , : , !" :" , , ' ?"- " ." :" , , , , , : , , , ; , , ." , , :' , , , , ,, : , , , ; , , , :" , , , , , ."' :",, ; , , ; :- " ! !" .' - , ,' . ,' -, , , , , :" , -, , ' , , ." :", , ; , , , , !, , ." . , , , .' . , ; ' , :", , , ; , , !" , , , , ;' ' , , , .

, ; . ,' :", , , , , , : , ' , , ; , , , ,, :- " , , ' : , , ! , , ! ', !" , , , , : , , , ; , , , , ; , , , , , ; , , . , , , :" , , ! , : ' , , , ', ; ' , , ; , , : !"' :" , ,, , ; , ,, :- " , , ' : , , ! ! ! ', !" ." , :" , !" , , , , , , ; . : , ; , . . , , , ' ; , ; , , .' :" , ! , , ? ? , , , ; , !"' :" , ! ; ( ); ,' ,, , , , ; , : , ; , ." . , , ; , , , :" ! !" , , :" , , , , . , ; ', , , !" , , . , , , , , . ; .

, , ; , ; , , , ; , , , : , , . , : , ; : ; , , . , :" , , ? : , ,' ?" :" , , : , , . , , - ? , : , , ; , , , , , ; , ; , , , :- " , , , : ' , , ; , , ' , , , ,' , ; ." , , , , ; , , ; , , :- " , , , : ' , , ; , , ' , , , ,' , ; ." , , , , ; , ; , , , :- " , , , : ' , , ; , , ' ,, , , ." : ."' :" , ,, , , : ' , , , ,- ! , ." , , , :", , ! , , ', !"

, ! , , . , , , - . , : ; , - , , , , . , , ; , , , , , . , : , , , , ; , . ,' ; :" , , ?' , ?" :, ,' , , , : !" , . , , , ' ; , , . ,, , :" , , ' ' ?" :", , ' , , , ." ,, , :" , , , ' ! , !"' ' , - .