Embed Size (px)
Citation preview
Korzyści dla samorządów wynikające z
Planów Gospodarki Niskoemisyjnej
30 września 2015 r. Zakopane
Katarzyna Kucharska Prezes Małopolskiej Fundacji Energii i Środowiska
PLAN PREZENTACJI
Kto ? Kilka słów o Małopolskiej Fundacji Energii i Środowiska
Co robi ? Czym jest Plan Gospodarki Niskoemisyjnej
Dlaczego ? Jakie korzyści wynikają dla Gmin z posiadania Planu
Co z tego wynika ? Wnioski i spostrzeżenia z dotychczas wykonanych planów
Kilka słów o Małopolskiej Fundacji Energii i Środowiska
Kilka słów o Małopolskiej Fundacji Energii i Środowiska
Podmiot powstał w październiku 2014 roku jako naturalne wypełnienie luki po upadłości Małopolskiej
Agencji Energii i Środowiska www.mafes.com.pl
Naszą misją jest: Pomoc samorządom w kreowaniu i realizowaniu polityki
zrównoważonego rozwoju
Kilka słów o Małopolskiej Fundacji Energii i Środowiska
Nasi eksperci świadczą usługi od 2000 roku na terenie całej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem samorządów lokalnych.
Specjalizujemy się w dziedzinie szeroko pojętej efektywności energetycznej, ograniczania niskiej emisji i ochrony środowiska.
Ostatnio ukończyliśmy pracę nad następującymi Planami Gospodarki Niskoemisyjnej:
PGN dla Miasta Dęblin - PGN dla Miasta i Gminy Odolanów -
PGN dla Gminy Książ - PGN dla Gminy Wolbrom -
Byliśmy współautorami Projektu Regionalnego Planu Energetycznego dla Województwa Małopolskiego.
Kilka słów o Małopolskiej Fundacji Energii i Środowiska
Opracowaliśmy ponad 20 Projektów założeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz, dla gmin z całej Polski.
Przeszkoliliśmy szereg jednostek gminnych/miejskich w temacie Planów Gospodarki Niskoemisyjnych i zagadnień związanych z niską emisją.
Nasi eksperci w ostatnich 3 latach pozyskali dla gmin i miast ponad 100 mln zł na inwestycje.
Wszystkie opracowane przez nas wnioski do Narodowego i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska zostały pozytywnie ocenione i dostały dofinansowanie.
Przygotowywaliśmy kampanie promocyjne i informacyjne.
Charakteryzuje nas profesjonalizm, szybkie, skuteczne działanie oraz bardzo konkurencyjne ceny dzięki nasze usługi w temacie Gospodarki Niskoemisyjnej
cieszą coraz większym zainteresowaniem samorządów.
Kilka słów o Planie Gospodarki Niskoemisyjnej
Metodyka Planów gospodarki niskoemisyjnej została określona w regulaminie konkursu nr 2/POIiŚ/9.3/2013 ogłoszonego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Przy opracowywaniu Planów gospodarki niskoemisyjnej należy korzystać z poradnika „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii” (porozumienie burmistrzów na rzecz działań na rzecz zrównoważonej energii - SEAP)
Główne cele planów gospodarki niskoemisyjnej
Plany gospodarki niskoemisyjnej mają m.in. przyczynić się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, tj.:
• redukcji emisji gazów cieplarnianych ; • zwiększenia udziału energii pochodzącej z źródeł odnawialnych; • redukcji zużycia energii finalnej, co ma zostać zrealizowane poprzez podniesienie
efektywności energetycznej,
a także do poprawy jakości powietrza na obszarach, na których odnotowano przekroczenia jakości poziomów dopuszczalnych stężeń w powietrzu i realizowane są programy (naprawcze) ochrony powiet rza (POP) oraz p lany dz ia łań krótkoterminowych (PDK). Działania zawarte w planach muszą być spójne z tworzonymi POP i PDK oraz w efekcie doprowadzić do redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza (w tym: pyłów, dwutlenku siarki oraz tlenków azotu).
Z uwagi na brak możliwości zaplanowania przez gminy konkretnych działań i budżetów na okres 7 lat, samorządy mogą przedstawić w planach zakres działań operacyjnych obejmujący najbliższe 3-4 lata od zatwierdzenia planu. Przedstawione działania muszą być spójne z Wieloletnimi Prognozami Finansowymi WPF.
Założenia do przygotowania planu gospodarki niskoemisyjnej:
• zakres działań na szczeblu gminy/gmin, • objęcie całości obszaru geograficznego gminy/gmin, • skoncentrowanie się na działaniach niskoemisyjnych i efektywnie wykorzystujących
zasoby, w tym poprawie efektywności energetycznej, wykorzystaniu OZE, • współuczestnictwo podmiotów będących producentami i/lub odbiorcami energii • objęcie planem obszarów, w których władze lokalne mają wpływ na zużycie energii w
perspektywie długoterminowej (w tym planowanie przestrzenne), • podjęcie działań mających na celu wspieranie produktów i usług efektywnych
energetycznie (np. zamówienia publiczne), • podjęcie działań mających wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników
energii (współpraca z mieszkańcami i zainteresowanymi stronami, działania edukacyjne),
• spójność z nowotworzonymi bądź aktualizowanymi założeniami do planów zaopatrzenia w ciepło, chłód i energię elektryczną bądź paliwa gazowe (lub założeniami do tych planów) i programami ochrony powietrza
Przykładowe główne wymagania wobec planu:
• przyjęcie do realizacji planu poprzez uchwałę Rady Gminy (wpisanie do WPF), • aktualność planu na moment rozliczania umowy o dofinansowanie w ramach
działania 9.3, • wskazanie mierników osiągnięcia celów, • określenie źródeł finansowania, • plan wdrażania, monitorowania i weryfikacji (procedury), • spójność z innymi planami/programami (miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego, założenia/plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, program ochrony powietrza),
• zgodność z przepisami prawa w zakresie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
• kompleksowość planu tj.: wskazanie zadań inwestycyjnych, w następujących obszarach, m.in: zużycie energii w budynkach/instalacjach (budynki i urządzenia komunalne, budynki i urządzenia usługowe niekomunalne, budynki mieszkalne, oświetlenie uliczne), dystrybucja ciepła, zużycie energii w transporcie (transport publiczny, tabor gminny, transport prywatny i komercyjny, transport szynowy), gospodarka odpadami, produkcja energii – zakłady/instalacje do produkcji energii elektrycznej, ciepła i chłodu,
Zalecana struktura planu
1. Streszczenie
2. Ogólna strategia
3. Cele strategiczne i szczegółowe
• Stan obecny
• Identyfikacja obszarów problemowych
• Aspekty organizacy jne i f inansowe ( s t ruktury organizacy jne, zasoby
ludzie, zaangażowane strony, budżet, źródła finansowania inwestycji, środki
finansowe na monitoring i ocenę)
4. Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla
5. Działania/zadania i środki zaplanowane na cały okres objęty planem
• Długoterminowa strategia, cele i zobowiązania
• K r ó t k o / ś r e d n i o t e r m i n o w e d z i a ł a n i a / z a d a n i a ( o p i s , p o d m i o t y
odpowiedzialne za realizację, harmonogram, koszty, wskaźniki)
Elementy dobrze opracowanego Planu Gospodarki Niskoemisyjnej:
Bazowa inwentaryzacja emisji
Dokument PGN
Konsultacje działań mieszkańcami Gminy
Jakie korzyści ma gmina z posiadania Bazowej Inwentaryzacji Emisji ?
Metodyka bazowej inwentaryzacji
Dla opracowania bazowej inwentaryzacji zanieczyszczeń należy określić strukturę zużycia nośników energii w określonych sektorach. Dla oszacowania ilości energii wykorzystuje się różne metody: wskaźnikową, statystyczną oraz ankietyzacją z natury.
Dla każdego sektora w gminie określa się metodę lub metody opracowania bilansu energetycznego oraz wylicza ilość zużycia paliw oraz ich strukturę.
Wskazówki dla działań zawarte są w Podręczniku SEAP – „Jak opracować plan działań na rzecz zrównoważonej energii” – rekomendowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jednostkom samorządów terytorialnych do sporządzania dokumentów dotyczących gospodarki energetycznej i ograniczania emisji zanieczyszczeń
Przykładowe sektory bilansowe w gminie ze względu na odmienną specyfikę i różne współczynniki energochłonności:
1. Sektor budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego, 2. Sektor budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego, 3. Sektor budownictwa komunalnego – jednostki gminne, 4. Sektor działalności gospodarczej, 5. Sektor oświetlenia ulicznego, 6. Transport publiczny i prywatny.
Metoda ankietyzacji - przykład sektor budownictwa mieszkaniowego
Na potrzeby przygotowania Planu gospodarki niskoemisyjnej oraz bazy inwentaryzacji zanieczyszczeń opracowane zostały szczegółowe ankiety przeznaczone dla mieszkańców zabudowy jednorodzinnej oraz oddzielne dla zarządców budynków mieszkalnych wielorodzinnych.
Ankietyzacja zwykle jest przeprowadzona przez pracowników wykonawcy planu, Rejony do ankietyzacji wybierane są w taki sposób, aby próba była jak najbardziej miarodajna.
Na podstawie ankiet (i lości zużytego paliwa grzewczego oraz wskaźników energochłonności) dokonuje się obliczeń zapotrzebowania energii na potrzeby grzewcze i podgrzania ciepłej wody użytkowej dla poszczególnych nośników energii.
Na podstawie obliczeń wynikających z próby odnosi się je do całkowitej liczby domów w i ich łącznej powierzchni, następnie tworzy się strukturę zużycia poszczególnych paliw na potrzeby grzewcze oraz oblicza ilość energii pierwotnej.
Sektor budownictwa użyteczności publicznej, sektor działalności gospodarczej
Analogicznie jak dla pozostałych sektorów na potrzeby stworzenia bazy inwentaryzacji zanieczyszczeń opracowywane są szczegółowe ankiety dotyczące przeprowadzonych oraz planowanych zabiegów termomodernizacyjnych, zużycia ilości ciepła oraz nośników energii oraz innych danych niezbędnych do obliczenia zapotrzebowania na ciepło oraz ilości emisji zanieczyszczeń.
Co z tego wynika ……
Emisja dla obszaru
Zwykle wyliczona na podstawie wskaźników określonych w dokumentach prawnych, normach i podręcznikach wzorcowych rozwiązań.
Co więc z tymi korzyściami, co z tych obliczeń wynika ?
Korzyści z BEI
1. Gmina otrzymuje zbiorczy plik z danymi, w których zaprezentowane są wyniki analiz ze wszystkich sektorów.
2. Na podstawie bazy danych gmina może dowiedzieć się więcej na temat swojej infrastruktury: jakie jest zużycie nośników energii, jakie są potrzeby, jakie są plany …
3. Na podstawie bazy danych gmina może dowiedzieć się jaki jest stan infrastruktury mieszkaniowej w gminie, jakie jest wykorzystanie odnawialnych źródeł energii i jakie są plany mieszkańców dotyczące realizowanych inwestycji…
4. Gmina otrzymuje narzędzie do dalszej pracy planistycznej.
5. Gmina otrzymuje narzędzie prezentacyjne. Wszystkie dane przedstawione są na zestawieniach tabelarycznych i wykresach
6. Gmina może na bieżąco, za pomocą bazy, monitorować wdrażanie działań ograniczających niską emisję.
Jakie korzyści ma gmina z posiadania dokumentu PGN?
Krótka definicja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej to dokument, w którym ma być odzwierciedlony stan bieżący jeśli chodzi o niską emisję w gminie i zaplanowane ściśle
działania, opisane w postaci konkretnych wskaźników i efektów.
Gdzie więc korzyść skoro tak można zdefiniować każdy dokument planistyczny ?
Korzyści z posiadania planu: 1. Działania planu określone są w sposób matematyczny, ile
produktów, ile rezultatów ile środków, kto za to odpowiada 2. Założenia finansowe planu muszą się znaleźć w WPF,WPI …
przyjętych stosowanymi uchwałami. 3. Odpowiedzialność za prowadzenie wdrażania planu
zostaje ściśle określona na etapie jego przyjęcia uchwalą rady Gminy/Miasta.
4. Ze względu na powiązanie planu z BEI gmina otrzymuje narzędzie ściśle związane z potrzebami mieszkańców i podmiotów.
Korzyści z posiadania planu:
Największą korzyścią jest
MOŻLIWOŚĆ UBIEGANIA SIĘ O DOFINANSOWANIE NA REALIZACJĘ PROJEKTÓW ZAWARTYCH W PGN
Kilka słów o opracowaniu i wdrażaniu PGN
Proces przygotowania PGN
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest szczególnym dokumentem. Jego unikalność zawiera się w fakcie łączenia w sobie wielu elementów życia społeczno-gospodarczego gminy. Dotyka kwestii osób indywidualnych i przedsiębiorstw. Wiąże się ze wzrostem świadomości, a często też z koniecznością poniesienia nakładów finansowych. Nie bez znaczenia jest więc właściwe ukształtowanie procesu jego tworzenia i późniejszej realizacji uwzględniające wszelkie zasady udziału społecznego i poszukiwania zgody na etapie tworzenia i konsekwencji na etapie realizacji. Ostateczny dokument musi być oceniany nie jako dokument zewnętrzy, ale narzędzie i kierunek pracy. Należy ustalić jasną strukturę organizacyjną wdrażania
Podjęcie uchwały dotyczącej rozpoczęcia prac nad opracowaniem PGN jest formalnym zobowiązaniem władz gminy do aktywnego uczestnictwa i odpowiedzialności za etap jego opracowania i późniejszego wdrażania. Jest to odpowiedzialność polityczna.
Przygotowanie PGN
dokument końcowy
Opracowanie PGN Konsultacje Przyjecie dokumentu
analiza danych
Wiedza ekspercka Opinie Wytyczne
pozyskanie danych
Ankiety Dane statystyczne Dokumenty strategiczne
Zgodnie z dobrymi praktykami realizacji SEAP (jako wzorcowego dokumentu przyjętego dla tego opracowania) niezwykle ważne jest powołanie w strukturach urzędu stanowiska pracy (lub przypisanie do zakresu czynności istniejącego stanowiska pracy zadań): koordynatora wykonawczego Planu w randze pełnomocnika ds. energii w gminie lub menedżera ds. ochrony środowiska i energetyki lub innego zbliżonego (np. główny energetyk gminy). Ważne jest aby osoba sprawująca te funkcje (koordynator wykonawczy) miała możliwość bezpośredniego wpływu na podejmowane decyzje w urzędzie by dopilnować, aby cele i kierunki PGN były uwzględnione w: zapisach prawa lokalnego, dokumentach strategicznych i planistycznych, wewnętrznych instrukcjach i regulacjach. Osoba taka powinna zajmować co najmniej stanowisko naczelnika.
Sugerowany zakres kompetencji i zadań koordynatora wykonawczego Planu:
• koordynacja wdrażania PGN i podobnych Planów w gminie • przygotowanie analiz o stanie energetycznym gminy i podejmowanych działaniach
ukierunkowanych na redukcję emisji zanieczyszczeń, • identyfikacja potrzeb pozyskania zewnętrznego wsparcia na realizację inwestycji
ograniczających emisję zanieczyszczeń, podnoszących efektywność energetyczną i budujących świadomość społeczną w zakresie tej tematyki,
• inicjowanie udziału w unijnych i międzynarodowych Planach i projektach z zakresu ochrony powietrza i efektywnego wykorzystania energii oraz prowadzenie tych projektów,
• przygotowanie planów termomodernizacyjnych dla obiektów gminnych i współpraca w tym zakresie z jednostkami organizacyjnymi gminy,
• doradztwo energetyczne w zakresie termomodernizacji budynków użyteczności publicznej oraz mieszkalnych,
• prowadzenie punktu informacyjnego dla mieszkańców i podmiotów na temat rozwiązań w zakresie efektywności energetycznej i OZE.
Ocena realizacji Planu polegać przede wszystkim na systematycznej, obserwacji postępów we wdrażaniu.
Układ działań systemu monitoringu
Powyższy system wymaga gromadzenia oraz analizy danych.
zbieranie danych START
uporządkowanie
i przetwarzanie
przygotowanie raportu
analiza porównawcza
wynik -‐plan
analiza przyczyn odchyleń
działania korygujace
Ważnym czynnikiem decydującym o skuteczności monitoringu jest jego uporządkowanie i powtarzalność, zarówno w terminach jak i zakresach pozyskiwanych informacji.
Poniżej przedstawiony został przykładowy harmonogram działań monitoringowych.
Opracowanie dokumentacji
monitoringowej w latach
2015 2016 2017 2018 2019 2020
Przygotowanie raportów okresowych z
wdrażania PGN
Inwentaryzacja terenowa -weryfikacyjna
Raport weryfikacyjny
Aktualizacja Planu
Wskaźniki ilościowe i jakościowe oceny uzyskanych efektów:
Ilościowe wskaźniki oceny uzyskanych efektów na koniec każdego roku kalendarzowego począwszy od 2015 r.:
• poziom zużycia energii końcowej GJ/rok; • poziom emisji CO2 Mg/rok; • redukcja emisji pyłów [Mg/rok] • produkcja energii z OZE [GJ /rok]
Wskaźniki monitorowania Planu – zamierzony efekt ekologiczny
L.p. Nazwa działania / Poddziałania
Zmniejszenie zużycia energii
pierwotnej [GJ/rok]
Produkcja z OŹE energii [GJ/rok]
Zmniejszenie emisji zanieczyszczeń [Mg/rok]
PM 10 PM 2,5 CO2 BaP SO2 NOx CO
Działanie 1. Ograniczenie zużycia energii w budynkach i infrastrukturze gminnej
1.1. Poddziałanie 1.1. Termomodernizacja obiektów publicznych
12 280,1 6 899,0 0,873 0,867 979 0,000 0,032 0,189 0,970
1.3 Poddziałanie 1.2. Wymiana oświetlenia ulicznego w Mieście 1 152,0 0,000 0,000 380 0,000 0,000 0,000 0,000
Działanie 1 razem 13 432,1 6 899,0 0,873 0,867 1 359 0,000 0,032 0,189 0,970 Działanie 2. Ograniczenie emisji z transportu
2.1. Poddziałanie 2.1. Budowa ścieżek rowerowych.
199,00 0,0003 0,0003 13,06 0,00 0,0001 0,04 0,27
Działanie 3. Wsparcie mieszkańców w działaniach ograniczających niską emisję
3.1. Poddziałanie 3.1 Program dotacji dla osób fizycznych do montażu kolektorów słonecznych
4 493 4 492,8 1,366 1,294 391 0,001 3,235 0,512 7,237
3.2
Poddziałanie 3.2. Pilotażowy program dotacji dla osób fizycznych do montażu paneli fotowoltaicznych
65,0 0,000 0,000 77 0,000 0,000 0,000 0,000
3.3
Poddziałanie 3.3.. Program dotacji dla osób fizycznych do wymiany pieców węglowych na węglowe V klasy dla osób fizycznych
950 0,0 0,934 0,885 90 0,000 1,055 0,152 5,630
3.4
Poddziałanie 3.4. Program dotacji dla osób fizycznych do wymiany pieców węglowych na ogrzewanie gazowe
1 267 0,0 1,203 1,140 194 0,001 2,850 0,317 6,359
Działanie 3 Razem 6 710,7 4 557,8 3,503 3,319 752 0,002 7,140 0,981 19,226 Całkowity efekt ekologiczny 20 341,78 11 456,80 4,38 4,19 2 124 0,002 7,17 1,21 20,46
LP Cel/ działanie Wskaźnik produktu Sposób mierzenia wskaźnika produktu
Wskaźnik rezultatu Sposób mierzenia wskaźnika rezultatu
Ograniczenie zużycia energii w budynkach i infrastrukturze publicznej
Łączne ograniczenie zużycia energii w ramach zrealizowanych przedsięwzięć
Sprawozdanie z realizacji projektów
Redukcja emisji w gminie osiągnięta w wyniku realizacji projektów ograniczających zużycie energii
Monitoring w oparciu o aktualizowaną bazę danych inwentaryzacyjnych
1.1. Termomodernizacja obiektów publicznych
Liczba budynków / lokalizacji objętych projektami -10
Sprawozdanie z realizacji projektu / inwestycji, lub dokumentacja finansowo księgowa odnosząca się do obiektu inwestora
Ograniczenie zużycia energii o 856 GJ/rok, produkcja energii z OŹE 182,9 GJ/rok
Analiza faktur za energię elektryczną w obiektach objętych projektem.
1.2. Poprawa efektywności energetycznej oświetlenia w budynkach użyteczności publicznej.
Liczba wymienionych punktów świetlnych 30 szt.
Sprawozdanie z realizacji projektu / inwestycji lub dokumentacja finansowo księgowa
Ograniczenie zużycia energii o 12,96 GJ/rok , produkcja energii z OŹE 2,96 GJ/rok
Analiza faktur za energię elektryczną
2. Ograniczenie niskiej emisji w transporcie
Łączne ograniczenie zużycia energii w ramach zrealizowanych przedsięwzięć
Sprawozdanie z realizacji projektów
Redukcja emisji w gminie osiągnięta w wyniku realizacji projektów
Monitoring w oparciu o aktualizowaną bazę danych inwentaryzacyjnych
2.1. Utrzymanie dróg w sposób ograniczający wtórną emisję zanieczyszczeń
Modernizacja km dróg- 23,45
Sprawozdanie z realizacji projektu
Ograniczenie zużycia energii w transporcie o 6 631 GJ/rok
Monitoring w oparciu o bazę danych
Korzyści z konsultacji działań z mieszkańcami Gminy
• Informacja o działaniach Gminy
• Rozpoznanie potrzeb i uwag mieszkańców oraz podmiotów
• Edukacja o niskiej emisji
Wnioski i spostrzeżenia związane z opracowaniem PGN na bazie naszego doświadczenia i innych firm współpracujących
Czyli nie jest tak różowo …
1. Barierą ograniczającą plany gmin w zakresie ograniczenia niskiej emisji jest konieczność zapisania działań do WPF.
2. Gminy mają ograniczone zasoby ludzkie. Spotykamy jst, w których pracuje kilkanaście osób razem z Wójtem, Skarbnikiem, Sekretarzem. Trudno w ograniczonej strukturze i z mnóstwem obowiązków być kreatywnym i aktywnym.
3. Gminy mają ograniczone budżety. Rezygnują z działań promocyjnych i informacyjnych na rzecz inwestycji.
4. Głównym kierunkiem wybranym w PGN-ach są inwestycje w infrastrukturę własną. JST nie zawsze mają doświadczenie w realizacji projektów powiązanych z osobami fizycznymi.
5. Gminy obawiają się upubliczniania niektórych danych o zanieczyszczeniu środowiska.
6. Istnieje konieczność prowadzenia dalszej edukacji w zakresie problematyki energetycznej w gminach
7. Mieszkańcy gmin nie są zainteresowani współpracą w tworzeniu PGN, chcą na spotkaniach konsultacyjnych usłyszeć o konkretnych, ich dotyczących działaniach, nie planach uwarunkowanych pozyskaniem dofinansowania.
8. Tam gdzie prowadzone były działania związane z dofinansowaniem zewnętrznym mieszkańcy są bardziej chętni do działań inwestycyjnych.
9. Przedsiębiorstwa energetyczne nie udostępniają informacji o zużyciu energii na terenie gminy.
Jaki jest obraz przeciętnej ankietowanej gminy:
• Ankietowani mieszkają w zdecydowanej większości w domach wolnostojących.
• Średni wiek budynku to ok 40 lat.
• Powierzchnia budynków waha się w granicach 15 m2 – 500 m2. Średnia powierzchnia to ok. 129 m2.
• W gospodarstwach domowych mieszka od 1 do 11 osób. Średnia wartość dla badanej grupy to 4 osoby/gospodarstwo domowe.
• Najczęściej wymienianym źródłem ciepła wykorzystywanym w gospodarstwach domowych jest węgiel i drewno.
• Ankietowane gospodarstwa wykorzystują różne piece c.o., które pochodzą z różnych okresów inwestycyjnych i modernizacyjnych obiektów. Najstarsze zidentyfikowane urządzenie pochodziło z lat 30, najmłodsze z 2015. Wśród badanych znajdują się gospodarstwa domowe korzystające z pieców kaflowych.
• Średni wiek urządzenia c.o. wykorzystywanego w badanych gospodarstwach domowych wyniósł 10 lat.
• Ok 20 % gospodarstw domowych poza głównym źródłem ciepła służącym przygotowaniu c.o. korzysta z oddzielnych źródeł dla c.w.u.
• Tylko kilka % badanych gospodarstw domowych korzysta z OZE. Przede wszystkim są to kolektory słoneczne.
• Badani są zainteresowanych instalacją OZE w swoim gospodarstwie domowym (od 1/3-1/2).
• Wśród zainteresowanych OZE, najbardziej atrakcyjne rodzaje inwestycji to (w kolejności malejącego zainteresowania): kolektory słoneczne, fotowoltaika, kocioł gazowy, nowoczesny kocioł węglowy.
• Badani planują realizację inwestycji w latach 2015-2025, część nawet bez dofinansowania.
• …
