KORONER ARTER

ANATOMİSİ

Prof.Dr.Hakan KÜLTÜRSAYEge Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Kardiyoloji AD, İzmir

2011

Koroner arterlerin Embriyolojik  gelişimi

Nature 2010;464:549‐554

Nature 2010;464:549‐554

Koroner arterlerin Embriyolojik  gelişimi

Koroner arterlerin Embriyolojik  gelişimi

Nature 2010;464:549‐554

Bu programlanma sürecinin  anlaşılması ve endojen sinyallerin tanımlanması

daha doğal  ve uygun koroner bypass greftlerinin üretilmesini sağlayabilir.

Bu programlanma sürecinin  anlaşılması ve endojen sinyallerin tanımlanması

daha doğal  ve uygun koroner bypass greftlerinin üretilmesini sağlayabilir.

Sternokostal  düzlem

Normal koroner anatomi

Diyafragmatik  düzlem

Normal koroner anatomi

Koroner Dominans (= başatlık, baskınlık)

Tanım  1.Crux’a  hangi arterin ulaştığı  ve  Posterior  desendan arteri verdiğine göre tanımlama

Tanım  2.Posterior  desendan arteri  ve yanısıra posterolateral dalları hangi  arterin verdiğine göre 

tanımlama (eşit dominans  tanımını da sağlar)

(Sağ koroner  posterior desendan   ve  LCx  posterolateral   ise = eşit (co)dominant)

Sağ dominans      % 70 ‐ 85

Sol dominans       % 8 ‐ 15

Eş(it) dominans   % 7

Sağ  Koroner  Dominansı

Sol  Koroner  Dominansı

Sol  Koroner  Arter

Sol  Ana Koroner :Yaklaşık 0‐20 mm Pulmoner arterin arkasında seyrederLAD ve Cx dışında  intermedier dalı  verebilirÇok seyrek olarak hiç bulunmayabilir.

Sol  Ön İnen Arter :Gidişi:İnterventriküler oluk boyunca apekse iner,bazen dolanır (%22 olguda apekse ulaşmaz)Sol ventrikülün %45‐55’ini beslerDalları:Septal perforan dallar (2/3 ant.septum)Diagonal dallar (lateral yüz ve ant.lat.pap.kas)  

İntermedier dal :%35 LAD’den çıkar. 

Sol Sirkumflex  Arter :Gidişi:Sol ana koroner arterden çıkar, Sol AV oluk boyunca aşağı ve yana,posterior ve lateral yüze yönelirSol ventrikülün %15‐25’ini besler 

(dominant ise %40‐50)Dalları:Obtuse marginal dallar Posterolateral dallarSA düğüm dalı (%40) 

Sol  Koroner  Arter

Sağ Koroner Arter :Gidişi:Sağ sinüs valsalvadan çıkar, Sağ AV oluğa yönelirSol ventrikülün %25‐35’ini beslerDalları:Conus dalı (%50 ayrı çıkış)Sinüs düğümü dalı (%50‐60)Sağ ventrikül dallarıAkut marginal dalAV nodal arter (%90) (Crux’da ayrılır) Posterior desendan arter (%85)Posterolateral dallar      

Sağ  Koroner  Arter

Koroner arterler  birbirlerini tamamlayıcıdır:

Sağ koronerin posterior desendan arteri büyük LAD küçük

Büyük  LCx (posterolateraller) Sağ koroner AV olukta seyri kısa

.

.Apeksi  dolaşan LADKısa LAD/Büyük RCA Apekse uzanımı

Koroner arter besleme bölgeleri ve sol ventrikül segmentasyonu

Septal Lateral

Apikal Mid Bazal

Anterior

İnferior

Kısa Eksen

Apikal bölge   en değişken bölge, her 3 arterden de beslenebilir.

LADLAD

LAD

LAD

RCA

LAD

RCA

RCA

RCA

RCALAD

Cx

LCx

LCxLCx

LCx

LCx

Koroner arterlerin besleme alanları

Koroner arterlerin besleme alanları

Koroner arterlerin besleme alanları

Koroner arterlerin besleme alanları

Koroner   arter   anomalileri

(1)  Cathet Cardiovasc Diagn 1990; 21:28 (2)  Circulation 1956; 14:800(1)  Cathet Cardiovasc Diagn 1990; 21:28 (2)  Circulation 1956; 14:800

Anjiyografi olguları arasındaki sıklığı:    %1      (1)

Tüm otopsiler içinde sıklığı:      %0.3 (2)

Anomali tipiÇıkış yeri anomalileri

Seyir anomalileri

Sonlanış anomalileri

Anomali Görülme sıklığı(%) Anomalilerdeki  oranı(%)

Benign (%80)

LCx ve LAD çıkışları ayrı veya komşu

0.4 30

LCx , sağ s.valsalva veya RCA’dan çıkar

0.4 30

LCx arka s.valsalvadan çıkar

<0.01 0.3

LCx yok 0.003 0.2

Klinik olarak önemli (%20)

Sol ana koroner sağ valsalvadan çıkar

0.02 1

LAD sağ valsalvadan  0.03 2

RCA sol valsalvadan 0.10 10

Sol ana koroner Pulm. arterden çıkar

<0.01 <1

LAD veya RCA Pulm. arterden çıkar

<0.01 <1

Koroner   arter   anomalileri

Giuliani ER et al: Mayo Clinic Practice of  Cardiology. 3rd Ed Mosby, 1996

Tek koroner arter

Aortadan tek koroner arter çıkışıSağ  valsalvadanSol valsalvadanArka valsalvadan

Aortadan tek koroner arter çıkışıSağ  valsalvadanSol valsalvadanArka valsalvadan

Sol ana koronerin sağ valsalvadan çıkışı:

Aortadan  anormal  çıkış  örnekleri:Sol ana koroner ve sağ koronerin sağ sinüsten çıkmalarıSol ana koroner ve sağ koronerin sol sinüsten çıkmalarıSol ana koroner ve sağ koronerin arka sinüsten çıkmalarıSağ koroner ve LCx’in sağ sinüsten, LAD’nin sol sinüsten çıkmasıCx’in sağ koronerden, LAD’nin sol sinüsten çıkmasıSağ koroner ve LAD’nin sağ sinüsten Cx’in sol sinüsten çıkmasıLAD’nin sağ koronerden, LCx’in sol sinüsten çıkmasıSağ koronerin arka sinüsten, sol koronerin sol sinüsten çıkmasıSol koronerin arka sinüsten, sağ koronerin sağ sinüsten çıkmasıLAD ve Cx’in sol sinüsten, sağ koronerin sağ sinüsten çıkması

Sağ koroner ve sol koronerin pulmoner arterden çıkmalarıTek koroner arterin pulmoner arterden çıkmasıSol koroner arterin pulmoner arterden sağ koronerin sağ sinüsten çıkmasıSağ koronerin pulmoner arterden  Sol koronerin sol sinüsten çıkmasıLCx veya diagonalin pulmoner arterden, LAD’nin sol sinüsten  ve 

sağ koronerin sağ sinüsten çıkması

Pulmoner arterden  anormal  çıkış  örnekleri:

Sol Cx’in Sağ koronerden çıkışı

RCA

Sol koronerin pulmoner arterden çıkışı

LAD’ye kollateraller

Anjiyografi örnekleri:

BT  anjiyografi  örnekleri:

Kollateral dolaşım gelişimi

>200μm çapında

Koroner yatağın herhangi bir yerinde oluşabilir,  özellikle yakın damarlar arasında, 

İskemi ve yüksek dereceli tıkanma en güçlü kollateral uyarıcısıdır,

İlk 24 saatte pasif genişleme  vardır, 

1 gün‐3 hafta arasında hücresel çoğalma, lümen çapında 10 kat artış olur,

3 hafta‐6 ay  arasında ekstrasellüler matriks gelişimi ve 1mm çapa ulaşabilir,

Recruitable (açılmaya hazır)  kollateral:

Yalnızca  tam oklüzyon yaratıldığında (PTCA ) ortaya çıkan kollateraller

Kollateral dolaşım gelişimi

Kollateral sınıflaması (Rentrop): 

0     Hiç kollateral akım yok

1 Çok zayıf  kollateral akım, epikardiyal doluş yok,

2 Yavaş  epikardiyal doluş, yoğunluğu  besleyen damardan az, 

3 Hızla epikardiyal  doluş, yoğunluğu besleyen damarla aynı

Tıkalı sağ koronere olan kollateral akım

Tıkalı LAD’ye  olan kollateral akım

Tıkalı sol Cx’e  olan kollateral akım

Seyir anomalileri: Miyokardiyal  bridge

Sonlanış anomalileri: Koroner     fistüller