KONTRIBUSYON NG MGA ASYANO SA KABIHASNAN

MGA KILALANG LITERATURANG ASYANO

Analects of Confucius Tao Te Ching I Ching o Book of Changes Vedas Mahabharata Ramayana Kojiki o “Records of Ancient Matters” Manyoshu o “ Collection of One thousand

leaves” “Tale of Genji” The Pillow book

*Analects of Confucius - (Confucius) – Koleksyon ng mga kasabihan at palaisipan na walang tiyak na pakahulugan.

*Tao Te ching – (Lao Tzu) batayang aklat ng Taoismo na nagpapaliwanag ng mga katangian na ipinapahiwatig ng sining sa Tsina.

*I Ching o Book of Changes - isang manwal na dibinasyon na naglalarawan ng mga kasiyahan, pagdiriwang at tradisyunal na mga awitin ng pagsasakripisyo sa mga diyos at diyosa.

*Vedas – binubuo ng apat na koleksyon ng mga panalangin, orasyon at mga alituntunin sa pagsasagawa ng ritwal.

Confucius Lao Tzu Kojiki

* Mahabharata – isinulat ni Byasa. Tinaguriang pinakamahabang epiko sa daigdig na nagbibigay ng malinaw na paglalarawan sa digmaan ng mga tribo sa India noong sinaunang panahon.

*Ramayana – isinulat ni Valmiki. Isinalaysay dito ang pakikipagsapalaran ni prinsepe Rama at ng kanyang asawang si Sita.

*Bhagavad Gita- awit ng diyos sa pagitan nina Krishna at Arjun.

*Sakuntala – isinulat ni Kalidasa, inuugnay sa mahabharata na nagsasalaysay sa pag-ibig ni haring dusyanta sa isang ermitanya na nabibilang ang pamilya sa mataas na uri ng lipunan. Kinilala at hinangaan ang dulang ito hanggang sa Europa.

Mahabharata

Ramayana

Tale of Genji

*Kojiki (Records of Ancient Matters) – dito ay inilahad ang kasaysayan ng Hapon.

*Manyoshu o Collection of Ten thousand Leaves – ito ang pinakaunang koleksyon ng tulang Hapones.

*The Tale of Genji- (Murasaki Shibuku)- ang itinuturing na pinakamahalagang nobelang naglalarawan ng buhay at pag-ibig na likhang isip ni prinsipe Genji.

*The Pillow Book- (Sei Shonagon)- isang koleksyon ng mga komentaryo at puna sa buhay ni Sei Shonagon sa loob ng palasyo.

*Hung Lou Mei (The Dream of the Red Chamber)- nagsasaad ng pagbagsak ng mga dakilang pamilyang Tsino.

*Chin Ping Mei (The Golden Lotus)- nagsasaad ng kalupitan ng buhay ng isang mangangalakal.

Korea*Bumuo ng isang koleksyon ng mga ulat si Kim Pu

Sik, isang dakilang iskolar. Tinawag na “ History of The Three Kingdoms” ang koleksyon na tinatayang pinakaunang ulat sa kasaysayan ng Korea.

Arabic* Al- adab Al-Arabi ang tawag sa mga sulating likha

ng mga nagsasalita ng wikang Arabic. Si Hassan Ibn Thabit na nagsulat ng mga tula ng papuri kay Muhammad ang kinikilalang propeta ng mga manunula ng mga Arab.

Sining

5

* Ang pintang Tsino at Hapones ay karaniwan ng nakapinta sa mahabang pahalang o paayong sedang scroll.

Ang pintang Indian ay naglalarawan ng debosyon ng mga Indian sa kinikilala nilang diyos na si Krishna.

Ang mga pintang Korean ay karaniwang matatagpuan sa mga pader ng mga templo sa pormang mural.

Eskultura,Arkitektura at Gawaing kamay Asyano

Ang eskulturang Asyano ay karaniwan ng nakabatay sa relihiyon. Ito ay isinasagawa upang ipaunawa ang tunay na konsepto ng kanilang relihiyon.

Imperial Palace

Angkor Wat- isang kamangha-manghang halimbawa ng eskulturang Asyano na ipinagawa ni Suryavarman II na matatagpuan sa Cambodia.

Borobodur- Sa Indonesia,isang pagpapahayag ng relihiyong Budismo ay sa pamamagitan ng arkitektura

Taj Mahal- isang halimbawa ng kulturang Islamic.Ipinagawa ni Shah Jahan bilang libingan ng kanyang namayapang asawang si Mumtaz Mahal. Ito ang itinuturing na pinakamagandang libingan sa buong daigdig.

Great Wall of China – Itinatag ni Shih Huang Ti ang maikling dinastiyang Chin at itinayo niya ang dakilang pader upang ilabas ang mga Tartar sa hilagang Tsina.

Ang mga Seramik at Palayok ay repleksyon ng maayos at mayamang kulturang Tsino. Ito ang isa sa pangunahing ikinakalakal ng mga Intsik noon pang panahon ng dinastiyang Ching at Ming.

Ang celadon na uri ng porselana ay nanggaling sa Tsina at Korea.

Ang puti at asul na porselana ay nagmula naman sa Hapon.

Celadon

Celadon

Porselana ng Hapon

Musikang

Asyano

Ang musika at sayaw ay naging kaakibat na ng mga Asyano sa paglipas ng panahon. Ito ay bahagi ng ritwal at ipinapalagay bilang isang karanasang pangrelihiyon.

Ang mga pinakaunang salaysay tungkol sa musika ay nagmula sa Tsina.

Si Emperador Fu Hsi na sinasabing imbentor ng musika at Emperador Shi Huang Ti na siyang bumuo ng “Huang Chung” (yellow bell) ang tinatayang pinagmulan ng mga ulat sa musika.

Masasabing ang Tsina ay malaki ang naging impluwensiya sa paglinang ng musika ng bansang Hapon.

Gagaku – isang pambihirang uri ng musika na binubuo ng tatlong plauta, tatlong instrumentong pambibig, dalawang ikinakabit na instrumentong de-kuwerdas at dalawang uri ng tambol.

Sankyoku – pinagsamang tatlong instrumento ng samisen, kato, shakuhachi at plauta na ang dulo ang hinihipan para tumunog.

Ang pangunahing instrumentong musikal sa India ay ang Sitar at ang Tabla.

Sitar – isang komplikadong de-kuwerdas na kinkalabit na lute na yari sa kahoy.

Tabla – tambol pangkamay na nagbibigay ng ibat-ibang ritmo.

Ragas – kinikilalang sayaw na may mahikang kapangyarihan na nakagagaling ng may sakit. Ito ay inaawit ng mga Indian sa natatanging oras at panahon lamang. Pinaniniwalaang ang pagtugtog ng ganitong musika sa hindi sa nakatakdang oras ay maaaring magdala ng kasawian at pasakit sa umaawit at nakikinig nito.

Sitar

Musikang Pilipino Ang mga awiting Pilipino ay malamyos at

madamdamin. Umiikot ang malulungkot na awiting ito sa mga paksang nauukol sa pagmamahal sa bayan, Diyos at sa kapwa.

Ang awiting KUNDIMAN ay binigyang buhay sa mga awiting likha ni Nicanor Abelardo.

hal. Nasaan ka irog, Bituing Marikit, Mutya ng Pasig.

KUMINTANG- musikang nagpahalaga sa pakikidigma.

hal. Prinsesa ng Kumintang na dumadakila sa mga mandirigmang handang mamatay mapangalagaan lamang ang kasarinlan ng bansa.

Pampalakasan

o Isports

Malaki ang pagpapahalaga ng mga asyano sa larangan ng isports. Malaki ang iniunlad ng mga Asyano sa larangang ito. Sa katunayan naging bahagi na ito ng pang-araw- araw na pamumuhay ng mga Asyano.

Ang karamihan ng larong kilala sa buong Asya at sa daigdig ay nagmula sa India tulad ng Chess, baraha, kalaripayate at kahit martial arts na judo at karate ay pinaniniwalaang sa India nagmula.

Chess

Baraha

Katutubong Karate sa India

Kalaripayate sa India

Sumo

Arnis

Mateo 25 : 14-30

TALINHAGA TUNGKOL SA TATLONG ALIPIN

“ Kunin n’yo sa kanya ang isanlibong salaping ginto at ibigay sa may sampung libong salaping ginto. Sapagkat ang mayroon ay bibigyan at mananagana; ngunit ang wala,kahit ang kakaunting nasa kanya ay kukunin pa”

Gawaing Pang mag-aaral

1. Bumuo ng talahanayan ng mga obserbasyon ukol sa kontribusyon ng Asyano sa sibilisasyon.

2. Paghambingin ang sinaunang kontribusyon at ang kasalukuyang imbensyon. Alin ang naging kapaki-pakinabang sa pamumuhay ispiritwal, ekonomikal at personal na pag-unlad?

Takdang Aralin

Pangkatan : Gumawa ng scrapbook ng mga kontribusyong Asyano sa bawat rehiyon sa Asya.