34
5-1 HANSEN & MOWEN HANSEN & MOWEN Menaxhimi i Menaxhimi i Kostos Kostos KONTABILITET DHE KONTROLL KONTABILITET DHE KONTROLL

Kontabiliteti Menaxherial k5

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Bujar Morina

Citation preview

Page 1: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-1

HANSEN & MOWENHANSEN & MOWEN

Menaxhimi i KostosMenaxhimi i KostosKONTABILITET DHE KONTROLLKONTABILITET DHE KONTROLL

Page 2: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-2

Caktimi i kostos së Caktimi i kostos së produkteve dhe të produkteve dhe të shërbimeve: shërbimeve: sistemi i punës me porosisistemi i punës me porosi

5

Page 3: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-3

1Firmat prodhuese përkundrejt firmave Firmat prodhuese përkundrejt firmave shërbyeseshërbyese

Prodhimi përfshin bashkimin e materialeve të drejtpërdrejta, punës së drejtpërdrejtë dhe shpenzimeve indirekte për të prodhuar një produkt të ri. Malli i prodhuar është i prekshëm dhe mund të magazinohet.

Një shërbim karakterizohet nga natyra e tij e paprekshme. Ai nuk mund të ndahet nga klienti dhe nuk mund të futet në stoqe.

Menaxherët duhet të jenë të aftë të vëzhgojnë kostot e shërbimeve të kryera me të njëjtën saktësi, siç duhet të jenë në gjendje të vëzhgojnë koston e mallrave të prodhuara.

Page 4: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-4

1Firmat prodhuese përkundrejt firmave Firmat prodhuese përkundrejt firmave shërbyeseshërbyese

Karakteristikat e firmave shërbyese dhe ndërlidhja e tyre me sistemin e menaxhimit të kostos

Karakteristikat e firmave shërbyese dhe ndërlidhja e tyre me sistemin e menaxhimit të kostos

Page 5: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-5

1Firmat prodhuese përkundrejt firmave Firmat prodhuese përkundrejt firmave shërbyeseshërbyese

Produktet dhe shërbimet unike përkundrejt atyre të standardizuara

Produktet dhe shërbimet unike përkundrejt atyre të standardizuara

Nëse një firmë prodhon produkte unike në grupe të vogla dhe nëse këto produkte krijojnë kosto të ndryshme, atëherë firma duhet të përcjellë kostot e çdo produkti ose grupi. Kësaj i referohemi si sistemi i vendosjes së kostos për punën.

Shembuj: Ndërtuesit e ormaneve, ndërtuesit e shtëpive, shërbimet dentale dhe medicinale

Page 6: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-6

1Firmat prodhuese përkundrejt firmave Firmat prodhuese përkundrejt firmave shërbyeseshërbyese

Produktet dhe shërbimet unike përkundrejt atyre të standardizuara

Produktet dhe shërbimet unike përkundrejt atyre të standardizuara

Disa kompani mund të bëjnë shumë njësi identike të të njëjtit produkt. Duke qenë se njësitë janë të njëjta, kostot e çdo njësie janë gjithashtu të njëjta. Kësaj i referohemi si sistemi i caktimit të kostos sipas procesit.

Shembuj: Ushqimi, cimento, derivatet e naftës dhe prodhimet kimike

Page 7: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-7

Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të kostoskostos 2

Marrëdhënia e akumulimit, e matjes dhe e ngarkimit të kostos

Marrëdhënia e akumulimit, e matjes dhe e ngarkimit të kostos

The cost accounting system must satisfy the needs for cost accumulation, cost measurement and cost assignment.

Page 8: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-8

Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të kostoskostos 2

Akumulimi i kostos i referohet dallimit dhe regjistrimit të kostos. Dokumentet e burimit mund të dizajnohen në mënyrë që të furnizojnë me informata që mund të përdoren për qëllime të shumëfishta.

Matja e kostos i referohet klasifikimit të kostos dhe përcaktimit të shumës në vlerë monetare të materialeve të drejtpërdrejta, të punës së drejtpërdrejtë dhe të shpenzimeve indirekte.

Metodat e matjes së kostos:

Caktimi aktual i kostos

Caktimi normal i kostos

Page 9: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-9

Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të kostoskostos 2

Ngarkimi i kostos ndodh pasi që kostot të jenë akumuluar dhe matur. Totali i kostove të prodhimit të njësive pjesëtohet me numrin e njësive për të përcaktuar koston për njësi.

Kostot për njësi në firmat prodhuese përdoren për:

Vlerësimin e stoqeve

Llogaritjen e fitimit

Marrjen e vendimeve

Kostot për njësi në firmat jo-prodhuese përdoren për:

Përcaktimin e profitabilitetit

Përcaktimin e fizibilitetit të shërbimeve të reja

Page 10: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-10

Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të Ndërtimi i sistemit të kontabilitetit të kostoskostos 2Kosto për njësi përbëhet nga

materialet e drejtpërdrejta

puna e drejtpërdrejt

shpenzimet indirekte

Shpenzimet indirekte aplikohen duke përdorur një normë të paracaktuar të bazuar në shpenzimet indirekte të buxhetuara dhe kohën e buxhetuar të nxitësit. Faktorët nxitës më të përdorur përfshijnë:

1. Njësitë e prodhuara

2. Orët e punës së drejtpërdrejt

3. Vlera monetare e punës së drejtpërdrejt

4. Orët e makinerisë

5. Vlera monetare e materialeve të drejtpërdrejta ose kostoja

të vëzhgueshme për njësi

Page 11: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-11

Setting Up the Cost Accounting SystemSetting Up the Cost Accounting System 2

Niveli i veprimatrisë duhet të parashikohet për vitin e ardhshëm për të llogaritur normën e paracaktuar të shpenzimeve indirekte.

Katër matëset e nivelit të veprimtarisë:

Page 12: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-12

Sistemi i caktimit të kostos për Sistemi i caktimit të kostos për punën me porosi: Përshkrim i punën me porosi: Përshkrim i përgjithshëmpërgjithshëm

3

Vështrim i përgjithshëm i sistemit të caktimit të kostos

Vështrim i përgjithshëm i sistemit të caktimit të kostos

Firmat që veprojnë në industritë e punës me porosi, prodhojnë një shumëllojshmëri produktesh ose punësh, që janë zakonisht krejt të dallueshme nga njëra-tjetra.

Kostot akumulohen sipas punës në një sistem të prodhimit me porosi. Secila punë dokumentohet në një formular të kostos së punës me porosi.

Kostot totale të prodhimit për punën pjesëtohen me numrin e njësive të prodhuara për të llogaritur koston për njësi.

Mbledhja e të gjithë formularëve të kostos së punës përcakton dokumentin stoqet e gjysmëprodukteve.

Page 13: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-13

Sistemi i caktimit të kostos për Sistemi i caktimit të kostos për punën me porosi: Përshkrim i punën me porosi: Përshkrim i përgjithshëmpërgjithshëm

3

Formulari i kostos për punët me porosi

Formulari i kostos për punët me porosi

Page 14: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-14

Sistemi i caktimit të kostos për Sistemi i caktimit të kostos për punën me porosi: Përshkrim i punën me porosi: Përshkrim i përgjithshëmpërgjithshëm

3

Formulari i kërkesës së materialeveFormulari i kërkesës së materialeve

Page 15: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-15

Sistemi i caktimit të kostos për Sistemi i caktimit të kostos për punën me porosi: Përshkrim i punën me porosi: Përshkrim i përgjithshëmpërgjithshëm

3

Karta e kohësKarta e kohës

Page 16: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-16

Sistemi i caktimit të kostos për Sistemi i caktimit të kostos për punën me porosi: Përshkrim i punën me porosi: Përshkrim i përgjithshëmpërgjithshëm

3

Punëve u ngarkohen kosto indirekte me një normë të paracaktuar të shpenzimeve indirekte. Shuma aktuale e nxitësit të përdorur duhet të mblidhet dhe regjistrohet.

Page 17: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-17

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4Përmbledhja e rrjedhjes së kostos së materialeve të

drejtpërdrejta.

Përmbledhja e rrjedhjes së kostos së materialeve të drejtpërdrejta.

+

=

Page 18: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-18

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4Përmbledhja e rrjedhjes së kostos së punës së

drejtpërdrejta.

Përmbledhja e rrjedhjes së kostos së punës së drejtpërdrejta.

Page 19: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-19

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4

Përmbledhja e rrjedhjes së kostos indirekte.Përmbledhja e rrjedhjes së kostos indirekte.

Page 20: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-20

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4Formulari i kostos për punën me porosi të

përfunduar.

Formulari i kostos për punën me porosi të përfunduar.

Page 21: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-21

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4

Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e përfunduara.

Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e përfunduara.

Page 22: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-22

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat

e përfunduara.

Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e përfunduara.

Page 23: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-23

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat

e përfunduara.

Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e përfunduara.

Page 24: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-24

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat

e përfunduara.

Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e përfunduara.

Page 25: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-25

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat

e përfunduara.

Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e përfunduara.

Page 26: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-26

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat

e përfunduara.

Përmbledhja e rrjedhës së kostos për mallrat e përfunduara.

Page 27: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-27

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4

Raporti i kostos së mallrave të shituraRaporti i kostos së mallrave të shitura

Page 28: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-28

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4

Përmbledhja e rrjedhjes së kostove të prodhimit për kompaninë All Signs

Përmbledhja e rrjedhjes së kostove të prodhimit për kompaninë All Signs

Page 29: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-29

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

4

Pasqyra e të ArdhuravePasqyra e të Ardhurave

Page 30: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-30

5Kostot dhe veprimtaria e shpenzimeve

indirekte të departamentitKostot dhe veprimtaria e shpenzimeve

indirekte të departamentit

=Norma e shp.

Indirekte të fabrikës$240,000

20,000= $12 për orë pune të

drejpërdrejt

Norma e shp. indirekte për departmentin A

=$60,000 15,000

= $4 për orë pune të drejpërdrejt

Norma e shp. indirekte për departmentin B

=$180,000

15,000= $12 për orë pune të

drejpërdrejt

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

Page 31: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-31

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

5

Të dhënat e prodhimit për punën 23 dhe 24Të dhënat e prodhimit për punën 23 dhe 24

Shpenzimet indirekte të punës 23: $12 500 OPD = $6,000

Shpenzimet indirekte të punës 24: $12 1 OPD = $12

Page 32: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-32

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

5

Shpenzimet indirekte të ngarkuara duke përdorur shumë faktorë nxitës

Department A Department B

Shpenzimet indirekte $60,000 $180,000Faktori nxitës i kostos 15,000 OPD 15,000 OMNorma e mbulimit të kostos për depart. $4/OPD $12/OMShp. indirekte që aplikohen në punën 24 $2,000 —Shp. indirekte që aplikohen në punën 24 — $6,000

Page 33: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-33

Caktimi i kostos për punën me porosi: Caktimi i kostos për punën me porosi: Përshkrimi specifik i rrjedhjes së Përshkrimi specifik i rrjedhjes së kostoskostos

5

Shpenzimet indirekte të ngarkuara duke përdorur shumë faktorë nxitës

Krahasoni me shpenzimet indirekte të ngarkuara duke përdorur një faktor nxitës:

Shpenzime indirekte të punës 23: $12 500 OPD = $6,000

Shpenzimet indirekte të punës 24: $12 1 OPD = $12

Department A Department B

Shpenzimet indirekte $60,000 $180,000Faktori nxitës i kostos 15,000 OPD 15,000 OMNorma e mbulimit të kostos për depart. $4/OPD $12/OMShp. indirekte që aplikohen në punën 24 $2,000 —Shp. indirekte që aplikohen në punën 24 — $6,000

Page 34: Kontabiliteti Menaxherial k5

5-34

Fundi i Fundi i Kapitullit Kapitullit

55