Regionalni kapaciteti u Vojvodini za korišćenje fondova Evropske unije

Mr Valentina Ivanić, direktorCentar za strateško ekonomska istraživanja “Vojvodina-

CESS”

Konferencija “Transparentno korišćenje EU fondova u Srbiji”

Beograd, 23. jun 2011.

SADRŽAJ

• O istraživanju o apsorpcionim kapacitetima za EU fondove u Vojvodini koje je sproveo “Vojvodina-CESS”

• Rezultati programa prekogranične saradnje (CBC) u okviru CARDS/IPA i njihova komparacija

• Analiza stavova službenika lokalnih samouprava u APV – ocena kapaciteta za korišćenje fondova EU

• Prepreke i podsticaji korišćenju fondova EU• Preporuke za unapređenje apsorpcionih kapaciteta

u APV

• “Apsorpcioni kapaciteti AP Vojvodine za korišćenje fondova Evropske unije” je publikacija objavljena 2011. godine

• projekat je podržao Fond za otvoreno društvo• cilj istraživanja da se ustanove kapaciteti lokalnih

samouprava i regionalne Vlade za korišćenje fondova Evropske unije

• metodologija:1. desk analiza CARDS i IPA programa prekogranične

saradnje 2. anketa u lokalnim samoupravama o percepciji

kapaciteta za korišćenje fondova (40 ispitanika iz 40 opština u Vojvodini)

O ISTRAŽIVANJU

TERITORIJALNI RASPORED TERITORIJALNI RASPORED PROJEKATA APLIKANATA IZ PROJEKATA APLIKANATA IZ

VOJVODINE (ukupno 77 VOJVODINE (ukupno 77 projekata) – projekata) – CARDS CBC CARDS CBC 2004-20062004-2006

SA MAĐARSK

OM

SA MAĐARSK

OM

SA RUMUNIJO

M

SA RUMUNIJO

M

1313

99

1111

1111

1010

CARDS CBC SUMARNI REZULTATI ZA PROGRAME SA CARDS CBC SUMARNI REZULTATI ZA PROGRAME SA MAĐARSKOM I RUMUNIJOMMAĐARSKOM I RUMUNIJOM

TIPOVI ORGANIZACIJA KOJIMA SU ODOBRENI PROJEKTI

RASPORED VREDNOSTI DONACIJE PREMA TIPU ORGANIZACIJE (EUR)

CARDS CBC SUMARNI REZULTATI ZA PROGRAME SA CARDS CBC SUMARNI REZULTATI ZA PROGRAME SA MAĐARSKOM MAĐARSKOM I RUMUNIJOMI RUMUNIJOM

TERITORIJALNI RASPORED PROJEKATA PO OKRUZIMA

TERITORIJALNI RASPORED VREDNOSTI DONACIJA PO OKRUZIMA (EUR)

REZULTATI CARDS PROGRAMA SA MAĐARSKOM I RUMUNIJOMREZULTATI CARDS PROGRAMA SA MAĐARSKOM I RUMUNIJOM

• Od ukupno 99 projekata na oba programa, na teritoriji Vojvodine je realizovano ukupno 77 projekata (35 sa Rumunijom, 42 sa Mađarskom)

• Najviše projekata su ostvarile lokalne samoupravelokalne samouprave - - 28 28 projekata (36,4%)projekata (36,4%)

• Najviše sredstava su povukle lokalne samoupravelokalne samouprave ––2.789.841 2.789.841 evra evra

• U pogledu broja projekata, najuspešniji Severnobanatski okrug Severnobanatski okrug sa 23 projekta (24,7%)

• U pogledu sredstava, najviše je privukao Južnobanatski okrugJužnobanatski okrug – 1.262.760 evra

331818

22

33

2424

33

22

22

33CBC SA

MAĐARSKOM

CBC SA MAĐARSK

OM

TERITORIJALNI RASPORED TERITORIJALNI RASPORED PROJEKATA IPA CBC - PROJEKATA IPA CBC - ANALIZA PRVIH JAVNIH ANALIZA PRVIH JAVNIH

POZIVAPOZIVA

8

2

2

4

2

5

CBC SA RUMUNIJO

M

11

CBC SA BiH

CBC SA BiH

3

4

CBC SA HRVATSKOM

2

IPA PROGRAMI PREKOGRANIČNE SARADNJE – ANALIZA PRVIH POZIVAIPA PROGRAMI PREKOGRANIČNE SARADNJE – ANALIZA PRVIH POZIVA*metodološka napomena: kod programa sa Rumunijom i Hrvatskom *metodološka napomena: kod programa sa Rumunijom i Hrvatskom

su bile objedinjene vrednosti projekata sa obe strane pa su iznosi su bile objedinjene vrednosti projekata sa obe strane pa su iznosi indikativni indikativni TIPOVI ORGANIZACIJA KOJIMA SU

ODOBRENI PROJEKTI NA NIVOU VOJVODINE

RASPORED VREDNOSTI DONACIJE PREMA TIPU ORGANIZACIJE U VOJVODINI

(EUR) *

*Bez Bosne i Hercegovine

IPA PROGRAM PREKOGRANIČNE SARADNJE – ANALIZA PRVIH IPA PROGRAM PREKOGRANIČNE SARADNJE – ANALIZA PRVIH POZIVAPOZIVA

TERITORIJALNI RASPORED PROJEKATA PO OKRUZIMA U VOJVODINI

RASPORED VREDNOSTI DONACIJE PO OKRUZIMA (EUR)*

*Bez Bosne i Hercegovine

REZULTATI REZULTATI IPAIPA CBC CBC PROGRAMA PROGRAMA SA MAĐARSKOM, RUMUNIJOM, SA MAĐARSKOM, RUMUNIJOM, BOSNOM I HERCEGOVINOM I HRVATSKOMBOSNOM I HERCEGOVINOM I HRVATSKOM

• najviše projekata su realizovale nevladine organizacije – nevladine organizacije – 30,9%, 30,9%,

• najviše sredstava privukle lokalne samouprave – lokalne samouprave – 14.234.226 EUR*14.234.226 EUR*

• najuspešniji okrug je Južnobački - 30,1% od ukupnog broja Južnobački - 30,1% od ukupnog broja projekataprojekata

• najviše sredstava je privukao Severnobanatski okrug – Severnobanatski okrug – 5.767.632 EUR5.767.632 EUR

KOMPARACIJA CARDS/IPAKOMPARACIJA CARDS/IPA

CARDS IPA

TIP ORGANIZACIJE KOJA JE REALIZOVALA NAJVIŠE

PROJEKATA

LOKALNE LOKALNE SAMOUPRAVESAMOUPRAVE28 PROJEKATA

36,4%

NEVLADINE NEVLADINE ORGANIZACIJEORGANIZACIJE

42 PROJEKTA30,9%

TIP ORGANIZACIJE KOJA JE PRIVUKLA NAJVIŠE

SREDSTAVA

LOKALNE LOKALNE SAMOUPRAVESAMOUPRAVE2.789.849 EUR

LOKALNELOKALNE SAMOUPRAVE*SAMOUPRAVE*14.234.226 EUR

NAJUSPEŠNIJI OKRUG PREMA BROJU

PROJEKATA

SEVERNOBANATSKI SEVERNOBANATSKI 23 PROJEKTA

24,7%

JUŽNOBAČKIJUŽNOBAČKI34 PROJEKTA

30,1%

OKRUG KOJI JE PRIVUKAO NAJVIŠE

SREDSTAVA

JUŽNOBANATSKIJUŽNOBANATSKI1.262.760 EUR

SEVERNOBANATSKISEVERNOBANATSKI5.767.632 EUR

ANALIZA STAVOVA SLUŽBENIKA LOKALNIH SAMOUPRAVA U AP ANALIZA STAVOVA SLUŽBENIKA LOKALNIH SAMOUPRAVA U AP VOJVODINIVOJVODINI

• U okviru projekta sprovedeno je istraživanje među zaposlenima koji se bave projektnim aktivnosti u lokalnim samoupravama u AP Vojvodini

• Od ukupno 45 vojvođanskih opština, dobijeno je 40 kompletno ispunjenih upitnika koji su bili predmet analize

• Istraživanje je bilo fokusirano na ispitivanje stavova u 4 oblasti:

I Strateški planovi razvojaII Kapaciteti opština za korišćenje fondova EUIII Regionalne razvojne agencije kao instrument

podrške opštinama u korišćenju fondova EUIV Prepreke i podsticaji korišćenju fondova EU

STRATEŠKI PLANOVI RAZVOJASTRATEŠKI PLANOVI RAZVOJA

• Koja su sektorska i planska dokumenta usvojena od strane skupštine opštine ili je njihovo usvajanje u planu?

Ostali planovi ukupno: 33

OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EUOCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU

• Koliko je do sada projekata u opštini odobreno za finansiranje iz fondova EU (završenih i tekućih)?

OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EUOCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU

• Zamoljeni da ocene sveukupne kapacitete za korišćenje mogućnosti vezano za fondove EU ispitanici su dali sledeće odgovore:

• Bolje je ocenjena stručnost u fazi pripreme nego u fazi

implementacije projekta

OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EUOCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU

• Na pitanje da li smatraju da je dovoljan broj zaposlenih u opštini koji se projektima, 80% je odgovorilo da nije zadovoljno – prosek je 4 lica po opštini

• Koliko ima zaposlenih lica u odeljenju/organizacionoj jedinici koja se bavi EU projektima ili ako nema posebne jedinice, koji je broj zaposlenih koji se bave tim poslovima u opštini?

OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EUOCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU

• Na pitanje kakva je organizacija zaposlenih koji rade na projektima u opštinama, odgovori su bili:

• Na pitanje da li su u procesu apliciranja za EU fondove ostvarili partnerstvo sa nekom drugom opštinom 90% ispitanika je odgovorilo potvrdno

OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EUOCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU

• Praksa dodatnog usavršavanja kroz treninge i obuke postoji u 35 od 40 opština

• Dodatne obuke su prema mišljenju ispitanika najpotrebnije u sledećim oblastima:

OCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EUOCENA KAPACITETA ZA KORIŠĆENJE FONDOVA EU

• Na pitanje da li smatraju da postoji opasnost od “odliva” stručnjaka za projektni menadžment u privatni sektor, 65% ispitanika je odgovorilo pozitivno

• Na pitanje da li angažuju konsultante za pripremu i/ili implementaciju projekata, odgovori su bili sledeći:

REGIONALNE RAZVOJNE AGENCIJE KAO INSTRUMENT PODRŠKE REGIONALNE RAZVOJNE AGENCIJE KAO INSTRUMENT PODRŠKE OPŠTINAMA U KORIŠĆENJU FONDOVA EUOPŠTINAMA U KORIŠĆENJU FONDOVA EU

• Na teritoriji AP Vojvodine deluju tri regionalne razvojne agencije (RRA): Regionalni centar za društveno-ekonomski razvoj Banat, Regionalna razvojna agencija Srem i Regionalna razvojna agencija Bačka

• Na otvoreno pitanje na koji način smatraju da RRA treba da sarađuju sa opštinama kada je u pitanju priprema i implementacija projekata finansiranih iz fondova EU, ispitanici su najčešće dali sledeće odgovore:

• Pružanje stručne tehničke pomoći• Posredovanje u međuopštinskom povezivanju• Učestvovanje na projektu u vidu partnera• Analize potreba zajednice• Usklađivanje lokalnih i regionalnih strategija• Savetodavna uloga• Pružanje informacija

PREPREKE I PODSTICAJI KORIŠĆENJU FONDOVA EUPREPREKE I PODSTICAJI KORIŠĆENJU FONDOVA EU

• U kojoj meri se slažete da navedeni faktori predstavljaju prepreku za korišćenje fondova Evropske unije, ocenom od 1 do 5 :

PREPREKE I PODSTICAJI KORIŠĆENJU FONDOVA EUPREPREKE I PODSTICAJI KORIŠĆENJU FONDOVA EU

• U kojoj meri se slažete da navedene aktivnosti mogu da doprinesu unapređenju kapaciteta opštine u pogledu efikasnije upotrebe fondova EU (ocena od 1 do 5) :

Srednja ocena

PREPORUKE ZA UNAPREĐENJE APSORPCIONIH KAPACITETA U PREPORUKE ZA UNAPREĐENJE APSORPCIONIH KAPACITETA U AP VOJVODINIAP VOJVODINI

- Budući da gotovo sve opštine u APV imaju strateške

planove razvoja, neophodan dalji korak – kreiranje studija

izvodljivosti za infrastrukturne projekte

- Povećati broj ljudi zaduženih za upravljanje projektima u

opštinama i jačati ulogu Kancelarija za lokalni ekonomski

razvoj

- Pojačati edukacije vezno za implementaciju projekata -

pogotovo PRAG procedure

- Osmisliti mehanizme za zadržavanje projektnih menadžera

u okvirima državne administracije – podsticaji, mogućnost

napredovanja

- Neophodno intenziviranje saradnje između lokalnih

samouprava i RRA u cilju kreiranja regionalnih

projekata

- Rešavati pitanje sufinansiranja i pretfinansiranja

projekata – koristiti mogućnosti koje pružaju:

- Fond za razvoj AP Vojvodine

- Bespovratna sredstva za sufinansiranje koja

povremeno dodeljuje Vlada APV

PREPORUKE ZA UNAPREĐENJE APSORPCIONIH KAPACITETA U PREPORUKE ZA UNAPREĐENJE APSORPCIONIH KAPACITETA U AP VOJVODINIAP VOJVODINI

Hvala na pažnji!

Centar za strateško ekonomska istraživanja “Vojvodina-CESS”Mite Ružića 2/421 000 Novi Sad

www.vojvodina-cess.org