Komunikacja interpersonalna - ppp3.olsztyn.plppp3.olsztyn.pl/docs/komunikacja.pdf · Komunikat dociera do nas poprzez ... zachowania u drugiej osoby, przekazania informacji, instrukcji

Komunikacja Komunikacja interpersonalnainterpersonalna

Agnieszka IgnatowiczAgnieszka Ignatowicz--WitkowskaWitkowska

Komunikacja Komunikacja interpersonalnainterpersonalna

�� Polega na słownym (werbalnym) Polega na słownym (werbalnym) lub bezsłownym (niewerbalnym) lub bezsłownym (niewerbalnym) przesyłaniu informacji. Kształtuje przesyłaniu informacji. Kształtuje relacje między ludźmi.relacje między ludźmi.

Schemat komunikacjiSchemat komunikacjiSchemat komunikacjiSchemat komunikacji�� Najprostszy schemat komunikacji Najprostszy schemat komunikacji

składa się z trzech elementów: składa się z trzech elementów:

�� nadawcy, odbiorcy i komunikatunadawcy, odbiorcy i komunikatu

�� To pomiędzy tymi trzema elementami To pomiędzy tymi trzema elementami zachodzi cały proces komunikacji: zachodzi cały proces komunikacji: Nadawca Nadawca –– komunikat komunikat -- odbiorcaodbiorca

O komunikowaniuO komunikowaniu

�� Komunikowanie jest Komunikowanie jest procesem procesem symbolicznym i procesem symbolicznym i procesem społecznym,społecznym,

�� jest relacją wzajemnąjest relacją wzajemną�� opiera się na opiera się na indywidualnej indywidualnej �� opiera się na opiera się na indywidualnej indywidualnej

interpretacjiinterpretacji przekazuprzekazu

�� przebiega w przebiega w określonym kontekścieokreślonym kontekście�� jest działaniem jest działaniem świadomym i celowymświadomym i celowym�� polega na polega na ciągłych i naprzemiennych ciągłych i naprzemiennych

oddziaływaniachoddziaływaniach

Jak się komunikujemy?Jak się komunikujemy?

�� Komunikat dociera do nas poprzez Komunikat dociera do nas poprzez zbieranie informacji poprzez zmysły:zbieranie informacji poprzez zmysły:

wzrok, słuch, węch, dotyk, smakwzrok, słuch, węch, dotyk, smak..

�� Komunikujemy się poprzez wysyłanie Komunikujemy się poprzez wysyłanie informacji w sposób werbalny informacji w sposób werbalny informacji w sposób werbalny informacji w sposób werbalny i niewerbalny. i niewerbalny.

�� Informacje przekazywane kanałem Informacje przekazywane kanałem werbalnym: głos i pismo.werbalnym: głos i pismo.

�� Informacje przekazywane niewerbalnie: Informacje przekazywane niewerbalnie: wyraz twarzy, ruchu i postawa ciała, wyraz twarzy, ruchu i postawa ciała, oddech, jakość głosu, zmiany w kolorze oddech, jakość głosu, zmiany w kolorze skóryskóry

Zasady skutecznej komunikacjiZasady skutecznej komunikacji

�� Jasność komunikatuJasność komunikatu –– używanie używanie

prostego zrozumiałego słownictwa, prostego zrozumiałego słownictwa,

�� Zwięzłość komunikatuZwięzłość komunikatu-- skracanie skracanie

zbędnych, długich wypowiedzizbędnych, długich wypowiedzizbędnych, długich wypowiedzizbędnych, długich wypowiedzi

�� Empatia Empatia –– umiejętności wczucia się umiejętności wczucia się

w rolę naszego rozmówcy, jego w rolę naszego rozmówcy, jego

nastawienia i oczekiwań co do formy nastawienia i oczekiwań co do formy

i zawartości wysyłanych wzajemniei zawartości wysyłanych wzajemnie

komunikatówkomunikatów

Formy komunikacjiFormy komunikacji

�� Poziom faktycznyPoziom faktycznySłuży do sygnalizowania gotowości Służy do sygnalizowania gotowości do kontaktu i jego podtrzymaniu.do kontaktu i jego podtrzymaniu.

Poziom instrumentalnyPoziom instrumentalny�� Celem jest wywołanie określonego Celem jest wywołanie określonego �� Celem jest wywołanie określonego Celem jest wywołanie określonego

zachowania u drugiej osoby, zachowania u drugiej osoby, przekazania informacji, instrukcjiprzekazania informacji, instrukcji

Poziom afektywnyPoziom afektywny�� Związany z ujawnieniem i wymianą Związany z ujawnieniem i wymianą

poglądów, wartości uczućpoglądów, wartości uczuć-- o ile o ile rozmówcy są otwarci i zaangażowani rozmówcy są otwarci i zaangażowani w rozmowę.w rozmowę.

Nośniki komunikatuNośniki komunikatu

�� Twarz Twarz ––mimika, układ oczu, brwi, czołamimika, układ oczu, brwi, czoła

�� WzrokWzrok-- sposób patrzenia, spojrzenie, sposób patrzenia, spojrzenie, mruganiemruganie

�� DotykDotyk –– (kontakt, podanie dłoni)(kontakt, podanie dłoni)

�� GłosGłos-- barwa, skala, siła, fraza/oddech, barwa, skala, siła, fraza/oddech, �� GłosGłos-- barwa, skala, siła, fraza/oddech, barwa, skala, siła, fraza/oddech, emisja, dźwięki paralingwistyczneemisja, dźwięki paralingwistyczne

�� Gesty Gesty –– układ dłoni, nóg ciała, pozy ciała, układ dłoni, nóg ciała, pozy ciała, ruchliwość, postawa, poruszanie sięruchliwość, postawa, poruszanie się

�� StrójStrój -- wygląd, elegancja, zadbaniewygląd, elegancja, zadbanie

�� OtoczenieOtoczenie -- mieszkanie, aranżacja mieszkanie, aranżacja sprzętów, dom, samochód, inne „rekwizyty”sprzętów, dom, samochód, inne „rekwizyty”

KomunikacjaKomunikacja

Warstwy informacji w procesie Warstwy informacji w procesie komunikacjikomunikacji

�� Świadoma Świadoma –– komunikacja werbalnakomunikacja werbalna

�� Nieświadoma Nieświadoma –– komunikacja niewerbalnakomunikacja niewerbalna

Składowe komunikatu Składowe komunikatu �� w komunikacji nie jest istotne jedynie, co w komunikacji nie jest istotne jedynie, co

się mówi, ale i to się mówi, ale i to w jakiej formie jest to w jakiej formie jest to przekazywaneprzekazywane

�� Najciekawszy komunikat przestaje być Najciekawszy komunikat przestaje być

atrakcyjny, gdy jego forma jest atrakcyjny, gdy jego forma jest

nieodpowiednia.nieodpowiednia.

Błędy komunikacyjneBłędy komunikacyjne

Nadawca:Nadawca:�� Złe nadawanie intencji, intencje sprzeczne, Złe nadawanie intencji, intencje sprzeczne,

nieświadome, nieumiejętne dobranie właściwej nieświadome, nieumiejętne dobranie właściwej wiadomości do określonej intencji, wiadomości do określonej intencji, niezgodność między komunikatem werbalnym i niezgodność między komunikatem werbalnym i niewerbalnymniewerbalnymniewerbalnymniewerbalnym

Odbiorca:Odbiorca:�� Tak przejęty tym, co chce powiedzieć, że nie Tak przejęty tym, co chce powiedzieć, że nie

zwraca uwagi na to co mówią inni, czeka tylko zwraca uwagi na to co mówią inni, czeka tylko na to by wejść w słowo mówiącemu i na to by wejść w słowo mówiącemu i przedstawić swój punkt widzeniaprzedstawić swój punkt widzenia

�� Słucha wybiórczo Słucha wybiórczo -- słyszy tylko to co chce słyszy tylko to co chce usłyszeć, przerywa mówiącemu i kończy za usłyszeć, przerywa mówiącemu i kończy za niego wypowiedź zniekształcając ją dla niego wypowiedź zniekształcając ją dla własnych celówwłasnych celów

Komunikacja niewerbalnaKomunikacja niewerbalna

�� To wszelkie zmierzone i To wszelkie zmierzone i niezamierzone, pozasłowne niezamierzone, pozasłowne przekazy informacji, to mowa przekazy informacji, to mowa naszego ciała.naszego ciała.

Zadania komunikacji niewerbalnejZadania komunikacji niewerbalnejZadania komunikacji niewerbalnejZadania komunikacji niewerbalnej�� Wspomaga komunikację werbalną Wspomaga komunikację werbalną

poprzez dodanie jej wyrazistości i poprzez dodanie jej wyrazistości i czytelnościczytelności

�� Funkcjonuje jako samodzielny Funkcjonuje jako samodzielny środek przekazuśrodek przekazu

Czemu służy?Czemu służy?komunikacja niewerbalnakomunikacja niewerbalna

�� wyrażaniu emocjiwyrażaniu emocji: złość = zawężanie : złość = zawężanie oczu, opuszczanie brwi, wpatrywanie się, oczu, opuszczanie brwi, wpatrywanie się, zaciskanie ustzaciskanie ust

�� okazywaniu swojej postawyokazywaniu swojej postawy: lubię cię = : lubię cię = uśmiechanie się, nasilanie kontaktu uśmiechanie się, nasilanie kontaktu wzrokowego albo nie lubię cię = wzrokowego albo nie lubię cię = wzrokowego albo nie lubię cię = wzrokowego albo nie lubię cię = odwracanie wzroku, bezbarwny ton głosu,, odwracanie wzroku, bezbarwny ton głosu,, stawanie tyłemstawanie tyłem

�� informowaniu o cechach osobowościinformowaniu o cechach osobowościnp. jestem otwarty = szerokie gesty, np. jestem otwarty = szerokie gesty, modulacja głosu, ton zdecydowanymodulacja głosu, ton zdecydowany

�� ułatwianiu komunikacji werbalnejułatwianiu komunikacji werbalnej; np. ; np. gdy kończysz wypowiedź, to obniżasz głos, gdy kończysz wypowiedź, to obniżasz głos, spoglądasz przed siebie.…teraz może spoglądasz przed siebie.…teraz może mówić partnermówić partner

Mowa niewerbalna Mowa niewerbalna –– mity a mity a rzeczywistośćrzeczywistość

�� Kłamca nie patrzy prosto w oczy: F, Kłamca nie patrzy prosto w oczy: F, patologiczni kłamcy patrzą właśnie prosto patologiczni kłamcy patrzą właśnie prosto w oczy w oczy

�� Im więcej kontaktu wzrokowego tym lepiej: Im więcej kontaktu wzrokowego tym lepiej: F, zależy od kontekstu i sytuacji F, zależy od kontekstu i sytuacji

�� Zakładanie za siebie rąk to gest władzy: Zakładanie za siebie rąk to gest władzy: �� Zakładanie za siebie rąk to gest władzy: Zakładanie za siebie rąk to gest władzy: gest źle odczytywany, gdyż nie widzimy rąk gest źle odczytywany, gdyż nie widzimy rąk i tego, co się z nimi dzieje i tego, co się z nimi dzieje

�� Łączenie palców w wieżę oznacza Łączenie palców w wieżę oznacza intelektualistę: sporo badań łączy z intelektualistę: sporo badań łączy z myśleniem ruchy dłoni w kierunku dolnej myśleniem ruchy dłoni w kierunku dolnej części twarzy np. pocieranie brody, części twarzy np. pocieranie brody, opieranie podbródka na dłoni, dotykanie opieranie podbródka na dłoni, dotykanie policzka palcem policzka palcem

Rodzaje zachowań niewerbalnychRodzaje zachowań niewerbalnych

Zachowania „ciepłe”Zachowania „ciepłe”�� otwarte spoglądanie w oczyotwarte spoglądanie w oczy

�� dotykanie rąk rozmówcydotykanie rąk rozmówcy

�� częste uśmiechy częste uśmiechy częste uśmiechy częste uśmiechy

�� potwierdzające ruchy głowy potwierdzające ruchy głowy

�� zadowolenie, spokój mimicznyzadowolenie, spokój mimiczny

�� szeroki, otwarty uśmiechszeroki, otwarty uśmiech

�� otwarta pozycja ciałaotwarta pozycja ciała

�� żywa gestykulacjażywa gestykulacja

Rodzaje zachowań niewerbalnychRodzaje zachowań niewerbalnych

Zachowania „zimne”Zachowania „zimne”�� rzucanie zimnych spojrzeńrzucanie zimnych spojrzeń

�� unikanie dotykuunikanie dotyku

�� surowa powagasurowa powagasurowa powagasurowa powaga

�� zaprzeczające ruchy głowyzaprzeczające ruchy głowy

�� wydymanie wargwydymanie warg

�� zaciśnięte wargizaciśnięte wargi

�� zamknięta, blokowana pozycja ciałazamknięta, blokowana pozycja ciała

�� ręce złożone, nieruchomeręce złożone, nieruchome

Mowa niewerbalna Mowa niewerbalna –– mity a mity a rzeczywistośćrzeczywistość

�� Ludzie o wysokiej pozycji okazują Ludzie o wysokiej pozycji okazują opanowanie przez dotykanie innych: Fałsz opanowanie przez dotykanie innych: Fałsz takie gesty wykonują częściej osoby o takie gesty wykonują częściej osoby o niższym statusie, a także kobiety niższym statusie, a także kobiety

�� Ludzie uśmiechają się, kiedy są szczęśliwi: Ludzie uśmiechają się, kiedy są szczęśliwi: Fałsz Fałsz Fałsz Fałsz

�� Nie można ufać osobie szybko mówiącej: Nie można ufać osobie szybko mówiącej: tempo mówienia wynosi zwykle od 125 do tempo mówienia wynosi zwykle od 125 do 225 słów na minutę, przy górnej granicy 225 słów na minutę, przy górnej granicy ludzie zwykle opierają się mówiącemu; ludzie zwykle opierają się mówiącemu; jednak to mowa powolna jest wskaźnikiem jednak to mowa powolna jest wskaźnikiem oszustwa, np. zbyt długie i częste pauzy oszustwa, np. zbyt długie i częste pauzy

Bariery komunikacyjneBariery komunikacyjne

OSĄDZANIEOSĄDZANIE�� KrytykowanieKrytykowanie

�� ObrażanieObrażanie

�� OrzekanieOrzekanie

�� Chwalenie połączone z oceną Chwalenie połączone z oceną �� Chwalenie połączone z oceną Chwalenie połączone z oceną

DECYDOWANIE ZA INNYCHDECYDOWANIE ZA INNYCH�� RozkazywanieRozkazywanie

�� GrożenieGrożenie

�� MoralizowanieMoralizowanie

�� Nadmierne wypytywanie Nadmierne wypytywanie

Bariery komunikacyjneBariery komunikacyjne

UCIEKANIE OD CUDZYCH UCIEKANIE OD CUDZYCH PROBLEMÓWPROBLEMÓW

�� DoradzanieDoradzanie

�� Zmienianie tematuZmienianie tematu�� Zmienianie tematuZmienianie tematu

�� Logiczne argumentowanie i Logiczne argumentowanie i

jednoczesne pomijanie uczućjednoczesne pomijanie uczuć

�� Pocieszanie Pocieszanie

Bariery komunikacyjne Bariery komunikacyjne wynikające z:wynikające z:

�� różnic kulturowychróżnic kulturowych�� braku umiejętności wejścia w braku umiejętności wejścia w

perspektywę rozmówcyperspektywę rozmówcyutrudnienia w odbiorze utrudnienia w odbiorze �� utrudnienia w odbiorze utrudnienia w odbiorze komunikatów:komunikatów: rozmówca rozmówca mówi zbyt szybko, niewyraźnie mówi zbyt szybko, niewyraźnie artykułuje wyrazy, jąka się, etc.artykułuje wyrazy, jąka się, etc.


stereotypów stereotypów �� Jeżeli rozmówca posiada określone Jeżeli rozmówca posiada określone

atrybuty wskazujące na wysoki status atrybuty wskazujące na wysoki status społeczny, wówczas poświecimy mu społeczny, wówczas poświecimy mu więcej uwagi, okażemy więcej więcej uwagi, okażemy więcej więcej uwagi, okażemy więcej więcej uwagi, okażemy więcej uprzejmości i chętniej zgodzimy się z uprzejmości i chętniej zgodzimy się z jego poglądami.jego poglądami.

�� W sposób diametralnie inny będziemy W sposób diametralnie inny będziemy traktować osobę, której status traktować osobę, której status społeczny jest niski.społeczny jest niski.


wybiórczości uwagiwybiórczości uwagi�� poważnym utrudnieniem jest poważnym utrudnieniem jest

koncentrowanie się jedynie na koncentrowanie się jedynie na określonych faktach zamiast na określonych faktach zamiast na całokształcie wypowiedzi całokształcie wypowiedzi całokształcie wypowiedzi całokształcie wypowiedzi

�� samopoczucia samopoczucia Chcąc, by przekazywany komunikat Chcąc, by przekazywany komunikat wywoływał pożądany efekt należy wywoływał pożądany efekt należy uwzględniać uwzględniać wszystkie możliwe wszystkie możliwe bariery komunikacyjnebariery komunikacyjne, , przewidywać mechanizmy ich przewidywać mechanizmy ich zadziałania i działania oraz sposoby zadziałania i działania oraz sposoby omijania ich. omijania ich.

Zasady efektywnego słuchaniaZasady efektywnego słuchania

motywacja motywacja do słuchania do słuchania

�� to najważniejsza pojedyncza cecha to najważniejsza pojedyncza cecha odróżniająca dobrego słuchacza od odróżniająca dobrego słuchacza od słuchacza złego. By słuchać, trzeba być słuchacza złego. By słuchać, trzeba być obecnym gdzieś przy mówcy, ale by obecnym gdzieś przy mówcy, ale by słuchać dobrze, trzeba naprawdę tego słuchać dobrze, trzeba naprawdę tego chcieć chcieć –– i wierzyć, że możemy dowiedzieć i wierzyć, że możemy dowiedzieć słuchać dobrze, trzeba naprawdę tego słuchać dobrze, trzeba naprawdę tego chcieć chcieć –– i wierzyć, że możemy dowiedzieć i wierzyć, że możemy dowiedzieć się czegoś ważnego.się czegoś ważnego.

�� Błędem jest założenie, że inni nie mają im Błędem jest założenie, że inni nie mają im do powiedzenia niczego istotnego, bo na do powiedzenia niczego istotnego, bo na przykład są młodzi, mniej wykształceni, nie przykład są młodzi, mniej wykształceni, nie zajmują tak ważnej pozycji we władzach zajmują tak ważnej pozycji we władzach itd., itd.,


CierpliwośćCierpliwość�� to zdolność do słuchania całości to zdolność do słuchania całości

wypowiedzi nadawcy, bez względu na wypowiedzi nadawcy, bez względu na jej długość. Dobry słuchacz wstrzymuje jej długość. Dobry słuchacz wstrzymuje się od przerywania mówcy, kontroluje się od przerywania mówcy, kontroluje skłonność do przypisywania mu intencji skłonność do przypisywania mu intencji skłonność do przypisywania mu intencji skłonność do przypisywania mu intencji i tendencji sprzecznych z i tendencji sprzecznych z wypowiadanymi słowami. wypowiadanymi słowami.

�� to umiejętność hierarchizacji przekazu to umiejętność hierarchizacji przekazu na ważne, bardzo ważne i na ważne, bardzo ważne i najważniejsze wątki. Łącznie jest to najważniejsze wątki. Łącznie jest to działanie, dające nadawcy otwarte pole działanie, dające nadawcy otwarte pole prezentacji swych przekonań,prezentacji swych przekonań,


WnikliwośćWnikliwość�� odbierając przekaz, staramy się zrozumieć odbierając przekaz, staramy się zrozumieć

jego sens, a nie poszczególne słowa i jego sens, a nie poszczególne słowa i zdania. „Co miał na myśli nadawca zdania. „Co miał na myśli nadawca przekazując nam te komunikaty? Co one przekazując nam te komunikaty? Co one znaczą dla niego? Z jaką intencją je znaczą dla niego? Z jaką intencją je znaczą dla niego? Z jaką intencją je znaczą dla niego? Z jaką intencją je wygaszał?”wygaszał?”

DokładnośćDokładność�� to umiejętność oddzielania słyszalnych to umiejętność oddzielania słyszalnych

przekazów od ich interpretacji, przekazów od ich interpretacji, wykraczających poza znaczenie wykraczających poza znaczenie bezpośrednie.bezpośrednie.

�� Faza przetwarzania przekazu powinna być Faza przetwarzania przekazu powinna być świadomie oddzielona od fazy jego świadomie oddzielona od fazy jego słyszeniasłyszenia


Wrażliwość Wrażliwość �� to umiejętność wychwytywania wszelkich to umiejętność wychwytywania wszelkich

symptomów reakcji emocjonalnych, symptomów reakcji emocjonalnych, zarówno o charakterze pozytywnym, jak i zarówno o charakterze pozytywnym, jak i negatywnym.negatywnym.

�� Dostrzeżenie tych reakcji Dostrzeżenie tych reakcji –– w sposób w sposób �� Dostrzeżenie tych reakcji Dostrzeżenie tych reakcji –– w sposób w sposób świadomy świadomy –– umożliwia ich bardziej umożliwia ich bardziej konstruktywne wykorzystanie niż wtedy, konstruktywne wykorzystanie niż wtedy, gdy reagujemy nieświadomie, powielając gdy reagujemy nieświadomie, powielając dostrzeżone emocje.dostrzeżone emocje.

�� Wnikliwość obserwacji pozwala dostrzec Wnikliwość obserwacji pozwala dostrzec nawet drobne, ale istotne wskaźniki nawet drobne, ale istotne wskaźniki pobudzenia rozmówcy. Wrażliwy odbiorca pobudzenia rozmówcy. Wrażliwy odbiorca nie ogranicza się do percepcji, ale w swych nie ogranicza się do percepcji, ale w swych odpowiedziach uwzględnia stan odpowiedziach uwzględnia stan emocjonalny drugiej strony. emocjonalny drugiej strony.


WsparcieWsparcie�� to działanie, które stwarza atmosferę to działanie, które stwarza atmosferę

aprobaty i zrozumienia dla rozmówcy. aprobaty i zrozumienia dla rozmówcy. Chodzi o ułatwianie mu przedstawienia Chodzi o ułatwianie mu przedstawienia wszystkich jego przekonań związanych z wszystkich jego przekonań związanych z omawianym tematem. Jest to szczególnie omawianym tematem. Jest to szczególnie omawianym tematem. Jest to szczególnie omawianym tematem. Jest to szczególnie trudne, kiedy odbiorca komunikuje, że nie trudne, kiedy odbiorca komunikuje, że nie jest zainteresowany tym co do niego jest zainteresowany tym co do niego mówimy.mówimy.

ObiektywizmObiektywizm�� w trakcie słuchania oznacza szanowanie w trakcie słuchania oznacza szanowanie

sposobu myślenia drugiej strony, nawet sposobu myślenia drugiej strony, nawet jeżeli się nie podziela jej zdania. jeżeli się nie podziela jej zdania. Obiektywny słuchacz odtwarza sens tak, Obiektywny słuchacz odtwarza sens tak, jak go widzi jego partner,jak go widzi jego partner,

Techniki aktywnego słuchaniaTechniki aktywnego słuchania

Zachęta (werbalna i niewerbalna) Zachęta (werbalna i niewerbalna) Ma na celu:Ma na celu:

�� Ośmielenie, zachęcenie drugiej osoby, aby Ośmielenie, zachęcenie drugiej osoby, aby dalej mówiładalej mówiła

�� Wykazanie zainteresowaniaWykazanie zainteresowania

Jak wyrazić zachętę?Jak wyrazić zachętę?Jak wyrazić zachętę?Jak wyrazić zachętę?Dać niewerbalne sygnały oraz słowne Dać niewerbalne sygnały oraz słowne potwierdzenia mówiące o tym, że potwierdzenia mówiące o tym, że poświęcasz rozmówcy swój czas i uwagępoświęcasz rozmówcy swój czas i uwagę

PrzykładPrzykład1. Potakiwanie głową, pochylenie w 1. Potakiwanie głową, pochylenie w kierunku mówiącego, uśmiechanie siękierunku mówiącego, uśmiechanie się

2. Zwroty typu „aha”, „tak”, „rozumiem” 2. Zwroty typu „aha”, „tak”, „rozumiem”


ParafrazaParafraza�� Wypowiedź werbalna tożsama Wypowiedź werbalna tożsama

częściowo z wypowiedzią rozmówcy częściowo z wypowiedzią rozmówcy ale sformułowana innymi słowami. ale sformułowana innymi słowami.

Ma na celu:Ma na celu:Ma na celu:Ma na celu:

�� Pokazanie, że uważasz i rozumiesz Pokazanie, że uważasz i rozumiesz to co zostało powiedzianeto co zostało powiedziane

�� Sprawdzenie własnego rozumienia Sprawdzenie własnego rozumienia komunikatu. W przypadku błędnego komunikatu. W przypadku błędnego zrozumienia intencji rozmówcy, zrozumienia intencji rozmówcy, masz możliwość dokonania korekty.masz możliwość dokonania korekty.


Jak sformułować parafrazę?Jak sformułować parafrazę?Ponownie przedstaw myśli i fakty, streść Ponownie przedstaw myśli i fakty, streść własnymi słowami wypowiedź rozmówcywłasnymi słowami wypowiedź rozmówcy

PrzykładPrzykład1.„Miałem dziś okropny dzień.” 1.„Miałem dziś okropny dzień.” 1.„Miałem dziś okropny dzień.” 1.„Miałem dziś okropny dzień.”

„Sprawy nie poszły ci dziś dobrze”„Sprawy nie poszły ci dziś dobrze”

2. „Pozwól, że upewnię się, czy cię dobrze 2. „Pozwól, że upewnię się, czy cię dobrze

rozumiem…”rozumiem…”

3. Z tego co mówisz wynika, że…”3. Z tego co mówisz wynika, że…”

4. „Jeśli cię dobrze zrozumiałam ,to…”4. „Jeśli cię dobrze zrozumiałam ,to…”


Odzwierciedlanie uczućOdzwierciedlanie uczuć

�� Okazanie, że rozumiemy co odczuwa Okazanie, że rozumiemy co odczuwa

rozmówca, rozumiemy jego punkt widzenia rozmówca, rozumiemy jego punkt widzenia

i jego trudności.i jego trudności.

�� Możemy odzwierciedlić wypowiedziane lub Możemy odzwierciedlić wypowiedziane lub �� Możemy odzwierciedlić wypowiedziane lub Możemy odzwierciedlić wypowiedziane lub

sugerowane uczucia, sygnały, które sugerowane uczucia, sygnały, które

zaobserwowaliśmy w sferze niewerbalnej.zaobserwowaliśmy w sferze niewerbalnej.

To , co w naszym odczuciu zostało To , co w naszym odczuciu zostało

pominięte lub uwypuklone oraz konkretne pominięte lub uwypuklone oraz konkretne

treści.treści.


Jak odzwierciedlić uczucia?Jak odzwierciedlić uczucia?�� Opisanie w miarę neutralny sposób, Opisanie w miarę neutralny sposób,

uczucia, emocje, które zauważa się u uczucia, emocje, które zauważa się u rozmówcy.rozmówcy.

�� zwrócenie uwagi na słowną zawartość zwrócenie uwagi na słowną zawartość komunikatu i towarzyszące mu oznaki komunikatu i towarzyszące mu oznaki komunikatu i towarzyszące mu oznaki komunikatu i towarzyszące mu oznaki niewerbalne.niewerbalne.

PrzykładPrzykład�� „Bardzo cię złości kiedy traktują cię jak „Bardzo cię złości kiedy traktują cię jak

dziecko”dziecko”

�� „Wydaje się, że jesteś bardzo zły na matkę”„Wydaje się, że jesteś bardzo zły na matkę”

�� „Wydajesz się być bardzo wzburzona, kiedy „Wydajesz się być bardzo wzburzona, kiedy mówisz o tej sprawie”mówisz o tej sprawie”

�� „Słyszę żal w twoim głosie, czy tak?”„Słyszę żal w twoim głosie, czy tak?”

�� „Nie jest ci chyba z tym wszystkim łatwo?”„Nie jest ci chyba z tym wszystkim łatwo?”


Podsumowywanie Podsumowywanie �� Dokonując podsumowania pomagający Dokonując podsumowania pomagający

tworzy syntezę tego, co zostało tworzy syntezę tego, co zostało zakomunikowane i wyodrębnia się zakomunikowane i wyodrębnia się główne tematy afektywne i poznawcze. główne tematy afektywne i poznawcze. Jest to pewien rodzaj klaryfikacji.Jest to pewien rodzaj klaryfikacji.Jest to pewien rodzaj klaryfikacji.Jest to pewien rodzaj klaryfikacji.

�� Podsumowanie stosuje się w celu:Podsumowanie stosuje się w celu:�� Zobaczenia osiągniętego postępu.Zobaczenia osiągniętego postępu.�� Powiązania ważnych treści i faktów, na Powiązania ważnych treści i faktów, na

przykład sprawy do dalszego przykład sprawy do dalszego omówienia.omówienia.

�� Umożliwienia przejścia do następnego Umożliwienia przejścia do następnego etapu rozmowy. etapu rozmowy.


Dowartościowanie Dowartościowanie �� Pokazanie drugiej osobie, że jest ona Pokazanie drugiej osobie, że jest ona

ważna dla rozmówcy oraz docenienie ważna dla rozmówcy oraz docenienie wysiłków naszego rozmówcy.wysiłków naszego rozmówcy.

W jaki sposób dowartościować W jaki sposób dowartościować rozmówcę?rozmówcę?rozmówcę?rozmówcę?

�� Uznanie ważności i wartości rozmówcy. Uznanie ważności i wartości rozmówcy. Pochwalenie jej wysiłków i działań.Pochwalenie jej wysiłków i działań.

PrzykładPrzykład1. „Doceniam twoje pragnienie rozwiązania 1. „Doceniam twoje pragnienie rozwiązania problemu”problemu”

2. „Bardzo się cieszę, że tak rzeczowo 2. „Bardzo się cieszę, że tak rzeczowo podeszła Pani podeszła Pani

do tej sprawy”do tej sprawy”

3. Dziękuję za tak odpowiedzialne działanie”3. Dziękuję za tak odpowiedzialne działanie”


WyjaśnianieWyjaśnianie�� Stosuje się w celu zdobycia większej ilości Stosuje się w celu zdobycia większej ilości

informacji, żeby lepiej zrozumieć to co informacji, żeby lepiej zrozumieć to co zostało powiedziane, ułatwia rozmówcy zostało powiedziane, ułatwia rozmówcy dostrzeżenie innego punktu widzeniadostrzeżenie innego punktu widzenia

Co robić?Co robić?Co robić?Co robić?�� Pomocne tu jest zadawanie pytań, pytanie Pomocne tu jest zadawanie pytań, pytanie

o wyjaśnienie wątpliwych kwestii. o wyjaśnienie wątpliwych kwestii. Stosowanie pytań otwartych lub Stosowanie pytań otwartych lub zamkniętych w zależności od celu zamkniętych w zależności od celu rozmowy.rozmowy.

PrzykładPrzykład1. „Kiedy i gdzie to się zdarzyło?”1. „Kiedy i gdzie to się zdarzyło?”

2. „W jakiego typu sytuacjach tak postępujesz”2. „W jakiego typu sytuacjach tak postępujesz”

3. „Co ma dla ciebie największą wagę”?3. „Co ma dla ciebie największą wagę”?

Komunikacja kobiet i mężczyznKomunikacja kobiet i mężczyzn

MężczyźniMężczyźni -- wzrokowcywzrokowcy

CECHY KOMUNIKATÓWCECHY KOMUNIKATÓW analityczność, analityczność,

konkretność, język takkonkretność, język tak--tak, nietak, nie--nienie

MYŚLENIEMYŚLENIE zadaniowe, instynkt zadaniowe, instynkt MYŚLENIEMYŚLENIE zadaniowe, instynkt zadaniowe, instynkt konkurowania, walki, dominacji konkurowania, walki, dominacji

OCZEKIWANIA OCZEKIWANIA oczekiwanie, że rozmówca oczekiwanie, że rozmówca wysłucha i zrozumie, oczekiwanie wysłucha i zrozumie, oczekiwanie potwierdzenia: „Czy mnie szanujesz?”potwierdzenia: „Czy mnie szanujesz?”

OBAWYOBAWY „nie sprawdzę się „nie sprawdzę się

Komunikacja kobiet i mężczyznKomunikacja kobiet i mężczyzn

Kobiety Kobiety -- słuchowcysłuchowcyCECHY KOMUNIKATÓWCECHY KOMUNIKATÓW

uczuciowość emocjonalnośćuczuciowość emocjonalność

MYŚLENIE MYŚLENIE koncepcyjne, łagodność koncepcyjne, łagodność koncepcyjne, łagodność koncepcyjne, łagodność

OCZEKIWANIA OCZEKIWANIA oczekiwanie, że rozmówca domyśli się,oczekiwanie, że rozmówca domyśli się,

oczekiwanie potwierdzenia: „ czy mnie kochasz?”,oczekiwanie potwierdzenia: „ czy mnie kochasz?”,

potrzeba mówienia potrzeba mówienia

OBAWYOBAWY „nie sprawdzę się „nie sprawdzę się

Documents

Komunikacja interpersonalna - ppp3.olsztyn.plppp3.olsztyn.pl/docs/komunikacja.pdf · Komunikat dociera do nas poprzez ... zachowania u drugiej osoby, przekazania informacji, instrukcji