KOLOREKTALNI KARCINOM

Neira Beganović

Epidemiologija Adenokarcinomi čine

98% malignih tumora debelog crijeva

134 000 novih oboljelih, 55 000 smrtnih ishoda godišnje

Vrh incidencije kolorektalnog karcinoma – od 60. do 70. godine života

Genetički faktori i faktori životne sredine doprinose nastanku karcinoma

Hereditarni sindrom nepolipoznog kolorektalnog karcinoma visok rizik za nastanak kolorektalnog karcinoma

Rasprostranjen širom svijeta

Kolorektalna kancerogenezaDvije putanje u

razvoju karcinoma debelog crijeva:

1. APC/β-kateninska putanja (sekvenca adenom-karcinom)

2. putanja za popravku pogrešno uparene DNK (putanja mikrosatelitske nestabilnosti)

APC/β-kateninska putanja

Putanja za popravku pogrešno uparene DNK

Gubitak tumor supresorskog gena APC

Mutacija K-RAS gena

Delecija 18q21 tumor supresorskog gena

Gubitak p53 tumor supresorskog gena

Mutacija jednog od pet gena za popravku pogrešno uparene DNK (MSH2, MSH6, MLH1, PMS1, PMS2) HNPCC

MSI – mikrosatelitska nestabilnost

Gubitak popravka pogrešno uparene DNK nagomilavanje mutacija u genima kolorektalni karcinom

Morfologija Kolorektalni karcinom

može nastatim u svim dijelovima debelog crijeva i u rektumu

Karcinomi su najčešće solitarni i često je maskirano njihovo porijeklo od adenoma

Svi počinju kao lezija in situ, vremenom evoluiraju u različite makroskopske tipove tumora.

Tumori lokalizovani u proksimalnim segmentima debelog crijeva uglavnom rastu u vidu polipoidnih, egzofitnih masa koja se šire duž jednog zida cekuma ili ascendentnog debelog crijeva. Karcinom cekuma. Egzofitni

karcinom je urastao u lumen crijeva, ali nije izazvao opstrukciju.

(Robinsove osnove patologije 8. izdanje– Kumar, Abbas, Fausto, Mitchel)

Karcinomi koji se otkriju u distalnom kolonu rastu uglavnom u vidu prstenastih lezija koje okružuju cirkumferenciju crijeva i sužavaju ga, izazivajući pojavu stenoze crijeva i sužavanja lumena.

Karcinom descendentnog kolona. Cirkumferentni tumor ima izdignute ivice i ulceraciju u centralnom dijelu. Strelicama su označeni polipi na sluznici.

(Robinsove osnove patologije 8. izdanje– Kumar, Abbas, Fausto, Mitchel)

Bez obzira na makroskopski izgled, svi karcinomi debelog crijeva mikroskopski su slični.

Skoro svi su adenokarcinomi, čiji izgled se kreće od dobro diferenciranih do nediferenciranih, anaplastičnih tumora.

Adenokarcinom debelog crijeva

Adenocarcinoma intestini crassi: 1 – dijelovi sluznice debelog crijeva, 2 – tumorsko tkivo izgrađeno od atipičnih žlijezda, smještenih u submukozi

(Priručnik za patohistološke vježbe za studente medicine i stomatologije – R. Gajanin, I. Klem)

1 1

2

2

Adenocarcinoma intestini crassi: tumorsko tkivo izgrađeno od atipičnih žlijezda, smještenih u muskularis propriji (strelice)

(Priručnik za patohistološke vježbe za studente medicine i stomatologije – R. Gajanin, I. Klem)

Kliničke činjenice Kolorektalni

karcinomi su uglavnom godinama asimptomatski

Simptomi: zamaranje, slabost, anemije zbog nedostatka željeza, okultno krvarenje, promjena u dinamici pražnjenja crijeva, grčevi u dlk abdomena.

Svi kolorektalni karcinomi se šire direktno u okolne strukture, metastaziraju preko limfatika i krvnih sudova.

Najčešće metastaziraju u limfne čvorove, jetru, pluća, kosti, a nakon tih lokalizacija i na brojna druga mjesta.