Користени дефиниции

•Развојни домени/субдомени •Стандарди•Индикатори•Активности на учење

Развојни домени Развојните домени се дефинираат како различни аспекти

на развојот на детската личност , иако малите деца се развиваат холистички и посебните развојни домени се меѓусебно поврзани.

Врз основа на голем број на истражувања1 , димензијата на детскиот развој и учењето е поделена во 5 основни домени и тоа:

• Физичко здравје и моторен развој • Социо-емоционален развој• Развој на пристап кон учење• Развој на јазикот, описменување и комуникација • Когнитивен развој и стекнување на општи занења

1 Washington State Early Learning and Development Benchmarks:A guide to Young Children’s Learning and Development :From birth to kindergarten entry, Tha State of Washington, 2005

Стандард

• Изјава за нашите очекувања што децата треба да знаат и умеат да направат во текот на нивниот развој на одредена возраст.

• Тоа се генерални вештини , однесувања и концепти кои децата ги развиваат во рамките на секој развоен домен.

• Стандардите за рано учење и развој се однесуваат на она што децата треба и можат да го направат на одредена возраст.

Индикатор

Видлива и мерлива манифестација на она што детето го прави . Индикаторoт е секогаш поврзан со стандардот. Тоа е компонента на секој стандард која покажува што детето треба да научи да прави за да го достигне стандардот. Во рамките на еден стандард може да има поголем број на индикатори.

Активности за учење

Стратегии во вид на разни активности кои возрасните ги користат со детето дома или во градинка со цел да го забрзаат и поттикнат достигнувањето на индикаторот. Овие активности се усмерени кон исполнување на индикаторот и во најголем дел претставуваат интеракција на возрасните со децата со цел да го поттикнат нивниот развој во процесот на учење.

ДоменКогнитивен развој и Когнитивен развој и

стекнување на општи стекнување на општи знаењазнаења

На што се однесува овој домен ?

• Љубопитност – природа на децата • Способност за примање, организација и

користење на информациите , кои стануваат се покомплексна со текот на нивниот развој

• Во потрагата за значењето на нештата тие преку игра ги практикуваат следните активности

» Истражување» Откривање» Решавање на проблеми» Логично размислување» Симболичко претставување

• Свесност за себе, семејството, за околината • Формираат идеи за улогите на луѓето во околината • Разбираат дека одредени акции имаат последици

по околината • Разбираат едноставни научни концепти –

приметуваат , истражуваат, • Почнуваат да прашуваат • Размслуваат за работи кои не ги гледаат –

апстракција • Демонстрираат вештини за решавање на проблеми • Креативност

Клучни вредности

• Способност на децата да размислуваат,

• Способност за стекнување и користење нови информации

• Способност за активно решавање на проблемите во зависност од нивниот развоен стадиум

• Способност за критичко размислување

Стандарди и индикатори

• Спосбност за истражување и откривање

• Способност за логично размислување и препознавање на математичките концепти

• Стекнување на информации по пат на истражување, набљудување и користење на сопстевно искуство

• Способност за креативно изразување

Поделба на субдомени и опфатени стандарди

• СУБДОМЕН- Логика и размислување со кој децата стекнуваат искуство преку процесот на истражување и откривања на нови елементи во околината

• Стандард 1: Детето демонстрира способност да истражува и открива;

Поделба на субдомени и опфатени стандарди

• Суб-домен: Математика и броеви со кој децата стекнуваат искуство за разбирање на математичките концепти преку стандардите

– Стандард 1: Детето демонстрира знаење за количина, бројки и броење;

– Стандард 2: Детето демонстрира способност за класификација и серијција;

Поделба на субдомени и опфатени стандарди

• Суб-домен: Наука со кој детето се вклучува во истажувачки активности со цел да ја осознае околината развивајќи го осетот на научен концепт

– Стандард 1: Детето стекнува информации за средината преку набљудување и манипулација;

– Стандард 2: Детето ги набљудува и опишува карактеристиките на живиот свет(растенија и животни)

– Стандард 3: Детето ги набљудува и опишува карактеристиките на неживата природа;

– Стандард 4: Детето осознава за човекот како живо и општествено суштество;

Поделба на субдомени и опфатени стандарди

• Суб-домен: Уметност со кој детето ги користи информнациите на креативен начин

– Стандард 1: Детето демонстрира способност да разликува различни звуци/ гласови;

– Стандард 2: Детето демонстрира интерес за учество во музички активности;

– Стандард 3: Детето демонстрира интерес за учество во разни форми на визуелна креативност;

Стандардите се однесуваат за цел возрасен интервал -0-6 години , а индикаторите се разликуваат во зависност од возраста – хронолошки континуитет на стандардот

Домен Когнитивен развој и стекнување на општи знаења

Суб-домен

Логика и размислување

Стандард Детето демонстрира способност да истражува и открива

Индикатор

Детето користи алатки за истражување

Активност на учење

Овозможете му пристап до безбедни предмети кои може да ги користи

Домен Когнитивен развој и стекнување на општи знаења

Суб-домен

Математика и броеви

Стандард Детето демонстрира знаење за количина , бројки и броење

Индикатор

Детето покажува со прсти колку години има

Активност на учење

Поттикнете го детето да покаже со прсти колку има години

Когнитивен развиј и стакнување на општи знаења

Домен

Когнитивен развиј и стакнување на општи знаења

Детето групира неколку предмети според големина со асистенција

Индикатор

Детето групира неколку предмети според големина со асистенција

Поттикнете го детето да истражува нови предмети од неговата околината

Активност на учење

Поттикнете го детето да истражува нови предмети од неговата околината

Детето ги набљудува и опишува карактеристиките на живиот свет (растенија

и животни )

Стандард

Детето ги набљудува и опишува карактеристиките на живиот свет (растенија

и животни )

Уметност

Субдомен

Уметност

Организирајте активности и игри во кои детето ќе именува и имитира звуци на движење на

автомобил

Активност на учење

Организирајте активности и игри во кои детето ќе именува и имитира звуци на движење на

автомобил

Детето може да разликува различни звуци и гласови

Стандард

Детето може да разликува различни звуци и гласови

Детето покажува интерес за учество во музички активности

Стандард

Детето покажува интерес за учество во музички активности

Детето користи водени боици и самостојно ги меша боите

Индикатор

Детето користи водени боици и самостојно ги меша боите

Детето именува неколку одлики на човекот

Индикатор

Детето именува неколку одлики на човекот