klassieke zaken

KLA

SSIEKEZAKEN Een tijdschrift

voor liefhebbers van klassieke muziek

exclusieve aanbieding

www.KLASSIEKE ZAKEN.NL

VLAmmENdE RomEo EN JuLIA VAN GERGIEV EN ZIJN LoNdoN SymphoNy oRchEStRA

uit

ga

ve

van

de

ver

enig

ing

kla

ssie

ke z

ake

n 3

0ste

ja

arg

an

g F

EBR

UA

RI 2

010

NR

1

Emanuel Ax vertelt over Concertgebouwserie Triple Ax

2 februari 2010

ALKMAAR klassika z Canadaplein 11-13, 1811 KE 072-5280 131 | www.klassikaz.net | [email protected]

AMERSFOORT de algemene boekhandelLeusderweg 184-188, 3817 KE033-4622222 | www.algemeneboekhandel.nl [email protected]

AMSTELVEEN de bijenkorf cd afd. Galerij 152, 1181 ZS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

AMSTERDAM broekmans & van PoPPel Van Baerlestraat 94, 1071 BB 020-6751653 | www.broekmans.com [email protected] de bijenkorf cd afd. Dam 1, 1012 JS 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl charles muziek Weteringschans 193, 1017 XE 020-6265538 | [email protected] concerto Utrechtsestraat 54-60, 1017 VP020-6245467 | www.concerto.nu | [email protected] le disque d’or Gelderlandplein 211, 1082 LX 020-6441696 | [email protected] fame music b.v. Kalverstraat 2-4, 1012 PC020–6382525 www.fame.nl | [email protected]

ARNHEM muziekhandel bergmann Koningsstraat 19, 6811 DG026-4423014 | www.bergmann.nl | [email protected] de bijenkorf cd afd.Ketelstraat 45, 6811 CZ0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

APELDOORN Plato aPeldoorn Brinklaan 15, 7311 LA 055-5213580www.platomania.nl | [email protected]

BREDA muziekhandel sPronk Wilhelminastraat 24, 4818 SG 076-5215213 | www.spronk.nl | [email protected]

COEVORDEN music store Friesestraat 50, 7741 GX 0524-517332 | www.musicstore.nl | [email protected]

DELFT muziekhandel van buytene Binnenwatersloot 16, 2611 BK 015-2123853 | www.cd-klassiek.nl | [email protected]

DEN HAAGde bijenkorf cd afd.Wagenstraat 32, 2512 AX 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl caminada classics Javastraat 41-A, 2585 AD070-3466277 | www.caminada.nl | [email protected] vanleest / Paagman Frederik Hendriklaan 217, 2582 CB 070 338383 | www.vanleestklassiek.nl

DEVENTER Plato deventer Kleine Overstraat 33, 7411 JH0570612539 | www.platomania.nl | [email protected]

de Woestijnroos Kleine Overstraat 30-32, 7411 JM 0570642491 | www.woestijnroos.nl | [email protected]

DORDRECHT dordrecht klassiek Voorstraat 435, 3311 CT 0786122169 | [email protected]

DRIEBERGEN cd artline Traaij 1-C, 3971 GB0343521532 | www.cdendvd.nl | [email protected]

EINDHOVEN bullit klassiek Heuvel Galerie 138, 5611 DK 0402465107 | www.bullitklassiek.nl | [email protected] de bijenkorf cd afd. Piazza 1, 5611 AE 0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl vanleest klassiek H. Boexstraat 12-14, 5611 AJ040-2434447 | www.vanleestklassiek.nl

ENSCHEDE boekhandel broekhuis Marktstraat 12, 7511 GD053-4325210 | [email protected] Plato enschede Haverstraatpassage 54, 7511 EZ 0534316167 | www.platomania.nl | [email protected]

ERMELO riemer & Walinga cd afd. Stationsstraat 131, 3851 ND0341-552405 | [email protected]

GRONINGEN grammofoonhuis het carillon Kwinkenplein 6, 9712 GZ 050-3123625 | www.hetcarillon.nl | [email protected] Plato groningen Oude Ebbingestraat 41, 9712 HB 0503135055 www.platomania.nl | [email protected] vink beeld & geluid Herestraat 91-93, 9711 LD050-3122382 | [email protected]

HAARLEM bruno klassiek Gierstraat 50, 2011 G023-5323240 | www.brunoklassiek.nl | [email protected]

HEERLEN smeets klassiek & jazz Akerstraat 5, 6411 GV045-5715550 | www.smeetsklassiek.nl | [email protected]

´S-HERTOGENBOSCH Pieter van os cd Snellestraat 44, 5211 EN073-6131150 | www.pietervanoscd.nl [email protected]

KROMMENIE erWin vermast cd-dvd shoP Zuiderhoofdstraat 2, 1561 AL075-6216382 | www.erwinvermast.nl | [email protected]

LEEUWARDEN Poort Voorstreek 6, 8911 JN058-2123905 | www.poortmusic.nl | [email protected]

LEIDENfirma van luyken Breestraat 97 071-5120035 | [email protected]

Plato leiden Vrouwensteeg 4-6, 2312 DZ 0715149689 | www.platomania.nl | [email protected] velvet music Nieuwe Rijn 34, 2312 JE0715128157 | www.velvetmusic.nl

MAASSLUIS mastersound Noordvliet 29, 3142 CH010-5917822 | [email protected]

MAASTRICHT de bijenkorf cd afd. Achter het Vleeshuis 26, 6211 GS0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl

MIDDELBURG de drukkerij Markt 51, 4331 LK 0118-886874 | [email protected]

NIJMEGEN boekhandel roelants LUX, Marienburg 38-39, Van Broeckhuysenstraat 34024-3221734 | www.roelants.com | [email protected] kroese klassiek Molenstraat 126, 6511 HL | 024-3221346 www.kroese-online.nl | [email protected]

OLDENZAAL lansink hifi, video & cd’s Postbus 178, 7570 AD0541-512981 | [email protected]

ROOSENDAAL het verboden rijk Nieuwe Markt 66 e, 4701 AL 0165529223 | www.verbodenrijk.nl | [email protected]

ROTTERDAM de bijenkorf cd afd.Coolsingel 105, 3012 AG0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl vanleest donner klassiekLijnbaan 150, 3012 ER 010-4046100 www.vanleestklassiek.nl snijders hifi cd classique Hoogstraat 137-139, 3011 PM010-4125000 | www.snijders-hifi.com | [email protected]

UTRECHT de bijenkorf cd afd. Sint Jacobsstraat 1a, 3511 BR0900-0919 | www.vanleestklassiek.nl boudisque classique Vredenburg 31, 3511 BC 0302321488 | www.boudisque.nl | [email protected] Plato utrecht Voorstraat 35, 3512 AJ030-2310826 | www.platomania.nl | [email protected]

VENLO sounds recordshoP bv Parade 66, 5911 CE 077-3510625 | www.sounds-venlo.nl | [email protected]

ZIERIKZEE delta discs Mol 15, 4301 JC 0111-414699 | [email protected]

ZUTPHEN music all in Beukerstraat 24, 7201 LE0575-516444 | www.musicallin.net | [email protected]

ZWOLLE Plato zWolle Klokkensteeg 14, 8011 XV0384225354 | www.platomania.nl | [email protected]

Winkels met een envelopje hebben postorderservice

klassieke zaken sPecialisten

Alle besproken cd’s in het magazine zijn te allen tijde door de Klassieke Zaken Specialist te bestellen. Ook als een winkelier een cduit het magazine niet op voorraad heeft, kunt u deze binnen een paar dagen thuis ontvangen of afhalen bij uw Klassieke Zaken Specialist.

VlammendLIEFDESBALLETValery Gergiev ziet het ballet Romeo en Julia van Sergej Prokofjev als één reusachtige compositie. Iedere noot ervan draagt bij tot de beleving van het tijdloze liefdesverhaal. Van knippen kan dan ook geen

sprake zijn, vindt de Russische maestro die tegenwoordig ook de

scepter zwaait over het London Symphony Orchestra. Met dit orkest

heeft hij het werk integraal op cd gezet. De gloednieuwe opname

bewijst zijn gelijk. Het drama van de families Montague en Capulet

komt ook zonder dansers tot leven in handen van de flamboyante

dirigent die de Britten opzweept tot een uitvoering waar de vonken

van afspatten.

sergej ProkofjevRomeo & Juliet London Symphony Orchestra o.l.v. Valery GergievLsO Live 0682 (2 sacd’s)

exclusieveaanbieding

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 2 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 maart 2010.

15 ,9527, 95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

EXCLUSIEVE AANBIEdING

WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

2SACD’S

colo

fon

4 februari 2010

1214

20

24

19

31DEJAN LAZIC OVER

BRAHMS’ DERDE PIANOCONCERT

STEVE DOBROGOSZ SCHRIJFT LIEFDES-ORATORIUM

FRANS BRüGGEN MET EIGEN ORKEST IN DE DOELEN

CALLIOPE TSOUPAKI’S LUCAS PASSIE

FRANSMAN GAUTIER CAPUçON MAAKT PUURRUSSISCHE CD

deze maand

UTRECHT STRING QUARTET JUBILEERT

30e jaargang, nummer 1 februari 2009 Winkelprijs € 3,15

Dit tijdschrift wordt uitgegeven door de Vereniging Klassieke Zaken onder verantwoordelijkheid van Henriëtte Zrour, Soestdijkerstraatweg 21, 1213 VP Hilversum (tevens redactieadres), tel 035-6229370, e-mail: [email protected]

HOOFDREDACTEURBela Luttmer˘

AAN DEZE AFLEVERING WERKTEN MEE Frederike Berntsen, Marcel Bijlo, Joep Christenhusz, Arjan van Dijk, Cornell Evers, Frits de Haen, Hans Heg, Frank van Herk, Frans Jansen, Paul Janssen, Basia Jaworski, Doron Nagan, Andrew van Parijs,Jan Peter Raat, Katja Reichenfeld, Gerard Scheltens, Marijke Schouten, Willem Veldhuizen, Jurjen Vis, Jos van der Zanden, Chris Zuiderhout

EINDREDACTIEBela Luttmer ˘ Eddie Vetter

ART DIRECTION + VORMGEVINGTein, www.tein.nl

COVER FOTOHilary Scott

KLASSiEKE ZAKEN verschijnt twee-maandelijks in een oplage van 50.000 stuks en wordt verspreid via de dealers van de Vereniging Klassieke Zaken en toegestuurd aan de Klassieke Zaken Clubleden.

LEDENADMINISTRATIEAbonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel 0900 - Aboland (0900 - 2265263 - A 0,10 per minuut), fax 0251-310405www.aboland.nl

STOPZETTEN ABONNEMENTOpzegging van het lidmaatschap kan uitsluitend schriftelijk en dient ten minste acht weken voor het verstrijken van dejaarlijkse termijn te geschieden. Prijs-wijzigingen lidmaatschap voorbehouden.

Zo veel mogelijk is getracht rechthebbenden van foto’s te achterhalen. Zij die in verband hiermee niet zijn benaderd kunnen contact opnemen met de uitgever.

De in dit magazine gerecenseerde cd’s zijn uitsluitend geselecteerd op kwaliteit.

De naam Klassieke Zaken is gedeponeerd voor de Benelux iSSN-nummer 1388-4581

Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.

© 2010 Vereniging Klassieke Zaken Het volgende magazine verschijnt 19 maart 2010

klassieke zaken

5 februari 2010

van de redactie

enverder

2010 is van start gegaan met een stortvloed aan

Chopinuitgaven. Klassieke Zaken doet vrolijk mee

met de viering van de tweehonderdste geboorte-

dag van de componist die voor de piano nieuwe,

poëtische werelden ontsloot.

De cd-box, die we samen met EMi uitbrengen, laat de

chopinologie in zijn meest uiteenlopende gedaanten aan bod

komen. Er zijn registraties geselecteerd van een keur aan

pianisten die op hun eigen, heel specifieke kwaliteiten zijn

beoordeeld.

Het grootste aandeel is voor de man die in 1970 opwinding

veroorzaakte tijdens het Chopinconcours in Warschau.

Garrick Ohlsson, een jonge Amerikaan, raakte bij de jury-

leden een snaar waardoor ze onmiddellijk voelden: hij en

niemand anders moet met de hoofdprijs naar huis gaan.

Wonderlijk genoeg is Ohlsson in de daarop volgende jaren

internationaal minder beroemd geworden dan op dat

moment te verwachten was. Met deze bijzondere uitgave komt

de spannende periode na het concours opnieuw tot leven.

Veel beroemder werd in Nederland het vuurwerk van de

Russische klavierleeuw Andrei Gavrilov. Het getuigt van

fingerspitzengefühl dat EMi juist hem de vingerbrekers uit

de box voor zijn rekening laat nemen. De Etudes op. 10 en 25

vragen om een musicus die er plezier in heeft de sportieve,

atletische kant van het vak te benadrukken. En dat is precies

wat Gavrilov doet. Een klaterende zwartetoetsenetude en een

ongenaakbaar majesteitelijke revolutie-etude vormen het

spectaculaire resultaat.

De veel minder vaak uitgevoerde liederen van Chopin worden

gezongen door de mezzosopraan Eugenia Zareska en de bas

Lukas Jakobski. Beiden zijn native speakers, wat het natuur-

lijke, eenvoudige karakter van deze werken ten goede komt.

De opnamen van Zareska uit de jaren vijftig zijn bijna histo-

risch van klankkwaliteit maar juist daardoor wekken ze

associaties met het gevoel van nostalgie dat zo goed bij de

componist past. Het Chopinjaar kan losbranden!

Samen met de volgende uitgave van Klassieke Zaken krijgen alle clubleden een vernieuwde ledenpas toegestuurd. Deze blijft gedurende het hele lidmaatschap geldig en hoeft dus niet meer jaarlijks te worden vervangen. Met het nieuwe pasje lopen we vooruit op onze toekomst- plannen, die erop gericht zijn steeds meer voor-deel te bieden aan Klassieke Zaken Clubleden.

Chopinologie

Klassieke Zaken Aanbiedingen

ExclusiEvE aanbiEding 03 Complete Romeo & Julia door Valery

Gergiev en zijn LSO

ExclusiEvE boxaanbiEding 52 integRale weRken van Chopin op 16 cd’s

KlassiEKE ZaKEn aanradErs 11 liza FeRsChtman speelt solowerken Bach en Ysaÿe nieuwe inziChten in Berlioz’ Symphonie

fantastique 17 FauRé’s pianokwaRtetten door Frans

droomensemble ontdekkingen op nieuwe cd Boliviaanse barok

artiKElEn 06 emanuel ax over Concertgebouwserie ‘Triple Ax’ 12 utReCht stRing QuaRtet brengt hommage

aan Sweelinck 14 Calliope tsoupaki: ‘Grieks-orthodoxe

muziek zit in mijn bloed’ 19 steve dobRogosz’ My rose is nieuw

en zeer tonaal 20 deJan laziC: ‘Mijn bewerking is uit

bewondering ontstaan’ 23 etheRisChe kooRklank van Bach

Collegium Japan 24 gautieR Capuçon, Gergiev en het

Mariinsky-orkest 28 JoRdi savall nuanceert beeld van de katharen 31 FRans bRüggen en Orkest van de Achttiende

Eeuw in de Doelen

rubriEKEn 04 ColoFon 05 van de RedaCtie 09 beRiChten 32 de beste klassieke Cd’s 48 hans hegs Column 49 de beste andeRe klassiekeRs 51 puzzel

Op vertoon van de clubledenpas extra korting voor Clubleden. Bela Luttmer˘

foto

graa

f de

beel

dre

da

ktie

/Pet

er a

rno

bro

er

KLASSIEKEZAKEN CLUB

clubledenpas3.indd 1

21-12-09 12:36

6 februari 2010

coverstory

foto

graa

f lo

is g

reen

fiel

d

7 WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

Triple ax IN HET CONCERTGEBOUW

‘Z owel Chopin als Schumann is

een groot genie’, zegt Emanuel

Ax. ‘ik kan er nog altijd geen ge-

noeg van krijgen. En dat geldt

ook voor de luisteraars. iets dat al bijna tweehon-

derd jaar zoveel enthousiasme losweekt, moet

wel heel erg goed zijn.’

Ax is stellig over zijn programma’s met werken

van de twee jubilarissen, gecombineerd met

nieuwe hommages door Lieberson (voor Ax en

Ma), Golijov (voor Ax en

Upshaw) en Adams (voor

Ax solo) die tijdens de con-

certen hun Nederlandse

première zullen beleven.

‘Het is goed dat heden-

daagse componisten reage-

ren op het kostbaar erf-

goed. Zo blijft de muziek

levend en actueel.’ Manny,

zoals hij liefkozend door familie, vrienden en

bewonderaars genoemd wordt, lacht vrolijk. ‘Al

zullen ze het zwaar krijgen naast grootheden als

Chopin en Schumann.’

Dat Chopin zich voornamelijk met de piano

bezighield, is voor Ax geen beperking van de

grootsheid van de componist. ‘Chopin combi-

neerde op een ongelooflijke wijze zijn begrip van

de traditionele pianotechniek met nieuwe en

volstrekt originele ideeën. Hij had een voorstel-

lingsvermogen dat gelijk is aan het niveau van

componisten als Mozart en Beethoven. Dat hij

zichzelf beperkte, is een bewuste keus geweest.

Alles wat hij schreef is gewoon perfect. Daar

hoeft niets aan toegevoegd te worden.’

Schumann is voor Ax het grote voorbeeld van

romantische buitensporigheid. ‘Hij was de

grootste romanticus.

Luister naar zijn werk,

bijvoorbeeld naar het

begin van de Fantasie op.

17 die ik tijdens mijn so-

loconcert op 7 maart

speel. Pure extase. Hij

stort een wereld van

emoties uit alsof hij de

controle compleet kwijt

is. Een puur romantische impuls.’

Nog altijd kan Ax zich verbazen over het werk

van beide componisten. Soms heeft hij er zelfs

een hard hoofd in ooit tot de kern te komen.

‘Begrijp me niet verkeerd, ik vind het nog steeds

heerlijk om te studeren’, zegt hij opgewekt,

‘vooral op een goede dag. Op een mindere dag

voel ik me heel klein, een echte student. En dan

realiseer ik me weer hoe moeilijk pianospelen is.

Je moet van alles tegelijk doen. Je bent dirigent

en instrumentalist tegelijk. Bovendien moet je al

die verschillende stemmen in de gaten houden.’

Toch lijkt dat moeiteloos te gaan. Ax’ handels-

merk is immers het enorme plezier dat hij uit-

straalt op het podium. ‘Dat plezier is oprecht’,

zegt hij direct. ‘ik kan elke dag de mooiste wer-

ken spelen. Bovendien deel ik het podium vaak

met vrienden. Er is niets fijner dan dat. Met

Yo-Yo speel ik al veertig jaar samen en het lijkt

wel of het elk jaar spannender wordt. Yo-Yo is

voor mij van het niveau Schumann en Chopin.

Hij blijft altijd interessant.’

Toch ziet hij deze keer vooral uit naar het concert

met Dawn Upshaw op 10 maart. ‘Het wordt de

eerste keer dat ik samen met Dawn een concert

geef. ik ben al een fan van haar sinds ik haar voor

het eerst hoorde. Haar stem heeft iets magisch

dat je raakt en nooit meer loslaat.’

DOOR Paul janssen

‘De stem van Dawn Upshaw heeft iets magisch’

februari 2010

foto

graa

f jo

el m

eyer

oW

itz

De pianist Emanuel Ax komt op 24 februari en 7 en 10 maart in het Concertgebouw in Amsterdam met zijn eigen serie Triple Ax. Op het programma staan recitals met Yo-Yo Ma en Dawn Upshaw en een soloconcert. Niet omdat hij afgelopen jaar zestig werd, zoals hij zelf corrigeert, maar omdat het dit jaar het tweehonderdste geboortejaar is van Robert Schumann en Frédéric Chopin.

Triple AxConcertgebouw Amsterdam, Grote Zaal24 FEBRUARI emanuel ax (piano) en Yo-Yo ma (cello). Werken van choPin, schumann en lieberson7 MAART Serie meeSTerpianiSTen - emanuel ax (piano). Werken van choPin, schumann en adams8 MAART maSTerclaSS 10 MAART emanuel ax (piano), dawn upShaw (Sopraan). Werken van choPin, schumann en golijov VOOR KAARTEN EN MEER INFORMATIE:WWW.CONCERTGEBOUW.NL/EMANUELAx

daWn uPshaW

WORD NU LIDen profiTeer meTeen Van heel Veel klaSSiek VoordeelBent u nog geen lid? Dan mag u als klassieke-muziekliefhebber deze aanbieding beslist niet laten lopen. Het lidmaatschap levert u namelijk veel voor-deel op en u verdient dit direct terug.

* EEN WELKOMST-CD t.w.v. - 14,95

* EEN KORTINGSBON t.w.v. - 5,-,

* 10% KORTING op speciaal geselecteerde acties

* ExTRA KORTING op de boxaanbieding.

dit alles wordt ondersteund in ons TIJDSCHRIFT dat

tweemaandelijks uitkomt, boordevol informatie over

klassieke muziek dat u automatisch wordt toegezonden.

Interessant ? beslist, temeer omdat het lidmaatschap van de klassiek zaken

club slechts €12,95 per jaar kost. naast de gratis cd t.w.v.

€14,95 en de kortingsbon t.w.v. €5,- krijgt u automatisch het

tweemaandelijks tijdschrift boordevol informatie over de we-

reld van de klassieke muziek thuisgestuurd. de kortingsbon kunt

u inwisselen bij aankoop van een willekeurige cd bij de klas-

sieke zaken specialist. deze bon is niet inwisselbaar voor con-

tanten, niet bij aankoop van de nationale entertainmentbon

en niet i.c.m. andere acties of aanbiedingen.

Word nu lid en profiteer direct!u kunt zich direct inschrijven bij een van de 50 aangesloten klas-

sieke zaken specialisten (zie de lijst op pag.2) en dan meteen

het door u uitgekozen GRATIS welkomstgeschenk, de leden-

pas en de kortingsbon in ontvangst nemen. Wilt u zich via de

afgebeelde bon aanmelden dan ontvangt u na betaling een

welkomstenvelopje thuis en kunt u bij de aangesloten klassieke

zaken specialist tegen inlevering hiervan uw GRATIS welkomst-

geschenk afhalen.

KIES GRATIS één Van de 6 cd’S alS welkomST-geSchenk

KLASSIEKEZAKEN CLUB

clubledenpas3.indd 1

21-12-09 12:36

voor verkoopadressen en meer informatie www.klassiekezaken.nl of 035-6229370

❏ Ja, ik word voor 712,95 per jaar lid van de Klassieke Zaken Club.

naam

❏ m ❏ V geboorTedaTum

adreS

poSTcode woonplaaTS

Telefoon

email

ik machTig abonnemenTenland, namenS de Vereniging klaSSieke Zaken, om ToT wederopZegging heT lidmaaTSchapSgeld 1 x per jaar Te incaSSeren.

bank/giro rekening

handTekening

mijn klaSSieke Zaken SpecialiST

plaaTS

deZe bon kunT u opSTuren naar : Vereniging klaSSieke Zaken anTwoordnummer 1812, 1910 Vb uiTgeeST.

Liefhebbers van klassiek zijn lid van de Klassieke Zaken Club

klassieke zakenclub

9 WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL februari 2010

klassieke zaken berichten

AMSTERDAMPIANO QUARTET SPEELT STRAVINSKyDe componist Maarten Bon (1933-2003) maakte van Le sacre du printemps een bewerking voor vier piano’s die zelden in de concertzaal te beluisteren is.

rondom Maarten Bons bijzondere versie van het

werk van Stravinsky heeft het Amsterdam Piano

Quartet, bestaande uit Sepp Grotenhuis, Ellen Corver,

Gerard Bouwhuis en Marja Bon, een programma sa-

mengesteld dat in Leeuwarden, Tilburg, Zwolle en Vee-

re zal worden uitgevoerd.

Voorafgaand aan het concert is er een inleiding met

beeld en muziek.

programma:

STRAViNSKY - Easy pieces

HiNDEMiTH - Sonate

DEBUSSY - En blanc et noir

MâCHE - Styx

STRAViNSKY/BON - Le sacre du printemps

www.wendingenensemble.nl

www.marjabon.nl

zonDag 21 maart 2010, 15.15 UUr

Leeuwarden - De Harmonie

DinsDag 23 maart 2010, 20.30 UUr

Tilburg - Concertzaal

zonDag 28 maart 2010, 20.15 UUr

Zwolle – De Spiegel

zonDag 30 mei 2010, 15.30 UUr

Veere – Grote Kerk

KIES JE INSTRUMENTEen instrument kies je wanneer je doorgaans nog lang niet weet wat er allemaal te koop is op muzikaal gebied. De website www.kiesjeinstrument.nl, opgezet door de organisatie van het Prinses Christina Concours, biedt uitkomst.

jongeren hebben zelf de handen uit de mouwen ge-

stoken om de site kiesjeinstrument.nl zo aantrekke-

lijk mogelijk te maken. Ze hebben muziekfilmpjes inge-

speeld en wisselen op hun eigen forum ideeën uit.

Daarnaast vertellen ze over hun klarinet, viool, harp of

fagot. Met muziekgames, verwijzingen naar leraren per

regio, links naar jeugdconcerten en tips voor stukken die

je al in een vroeg stadium kunt spelen komt de website

tegemoet aan de behoeftes van een beginnende muzi-

kant.

Ouders kunnen doorklikken naar rubrieken als:

Vanaf welke leeftijd? Waar kan mijn kind terecht?

Wat kost het?

Niet alleen de pret van het muziek maken komt op de

site aan bod, ook de problemen waar iedere beginnende

bespeler van een muziekinstrument mee te maken

krijgt: de discipline van het dagelijks studeren en de zorg

voor je instrument bijvoorbeeld. Vooral de tips om het

oefenen leuker te maken zijn praktisch.

www.kiesjeinstrument.nl

TON DE LEEUW EN TRiSTAN KEURiSMuziek Centrum Nederland brengt in de loop van 2010 twee verzamelbundels blad-muziek uit met werk van Ton de Leeuw (1926-1996) plus een dubbel-cd met het complete piano-oeuvre van de componist. Van zijn leerling Tristan Keuris is een indrukwekkende overzichtsbox verschenen.

in de Ton de Leeuweditie zijn werken opgenomen

die niet eerder in druk zijn verschenen. Al beken-

de stukken hebben een moderne, kritische uitgave

gekregen. Het complete oeuvre voor piano solo is

door de pianist René Eckhardt op cd vastgelegd.

Achttien van deze composities zijn niet eerder op cd

verschenen.

Ton de leeuw

Complete piano solo works

René Eckhardt

QuintOne Q 09005, Q 09006

het complete oeuvre van Tristan Keuris

(1946-1996) is uitgebracht in een fraai

gedocumenteerde box van elf cd’s en een dvd.

Opnamen uit de archieven van de Nederlandse

Publieke Omroep en bestaande cd-opnamen zijn

aangevuld met nieuwe registraties. Leo Samama

schreef het uitgebreide, informatieve cd-boekje bij

de productie.

TriSTan keuriS

Complete works

Koninklijk Concertgebouworkest, Radio

Filharmonisch Orkest, Radio Symfonie Orkest,

Radio Kamerorkest, Valerius Ensemble, Nieuw

Ensemble en andere

QuattrO Live QL 2009-02

3 VOOR DE PRIJS VAN 2

NederlandPrinsengracht 171015 DK Amsterdam+31 (0)20 612 97 24+31 (0)20 689 44 05 [email protected]

België | BelgiqueLarenstraat 583560 Lummen+32 (0)13 35 20 60+31 (0)13 55 67 50 [email protected]

Het vijfde deel van de succesvolle NAXOS Olympus Top 100 serie !!!Een selectie van de 100 best verkochtte en meest actuele titels van het label NAXOS.

Opnieuw vernieuwd !

Verkrijgbaar bij onder andere:Klassika Z - Alkmaar • De Algemene Boekhandel - Amersfoort • Concerto - Amsterdam

Le Disque D’or - Amsterdam • Muziekhandel Spronk - Breda • Muziekhandel Van Buytene - DelftCaminada Classics - Den Haag • CD Artline - Driebergen • Bullit Klassiek - Eindhoven

Van Leest Klassiek - Eindhoven • Boekhandel Broekhuis - Enschede • Riemer en Walinga - Ermelo Grammofoonhuis Het Carillion - Groningen • Poort - Leeuwarden • Firma van Luyken - Leiden Boekhandel Roelants - Nijmegen • Kroese klassiek - Nijmegen • Sounds Recordshop - Venlo

Music All In - Zutphen

11 oktober 2009 WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

BERLIOZ Ten VoeTen uiT

ferSchTman openT poorTen NAAR DE HEMELLiza Ferschtman zoekt op haar nieuwe cd de raak- punten op tussen Johann Sebastian Bach en Eugène ysaÿe. De sonates en partita’s voor viool solo die ze koos zijn aan elkaar

verwant en dat laat Ferschtman schitterend horen. Ook door de volgorde op

haar cd wordt de overeenkomst tussen de werken op een heel vanzelfspre-

kende manier duidelijk. Wat ook duidelijk wordt: Liza Ferschtman is een

violiste die beide kanten van de medaille, die van Bach én die van Ysaÿe, tot

in de finesses beheerst. Met haar aangrijpend mooie spel zet ze de hemel-

poorten wagenwijd open.

Voordat hij zich aan het dirigeren van Berlioz’ Sympho-nie fantastique zette, heeft Jos van Immerseel een uit-gebreide studie gemaakt van het handschrift van de componist, zijn Mémoires en zijn omvangrijke, nog al-tijd als standaardwerk geldende verhandeling over het orkest. Die investering betaalt zich terug in een uitvoering die on-

danks de kleine bezetting van Van immerseels orkest Anima Eterna Brugge

de extase, het onheil en de diabolische kracht van Berlioz’ meesterwerk in

het hart raakt. Het is een intrigerende visie op het stuk: minder groots dan

we gewend zijn, maar Berlioz ten voeten uit.

17,9523 ,95adviesprijs*

KLASSIEKE ZAKEN pRIJS

10%korting voor clubleden

16,15




16,15

Works for violin soloBach: Sonate BWV 1001, Partita BWV 1006 Ysaÿe: Sonates op. 27 nr. 1 en 2Liza FerschtmanchaLLenge cc 72351 (sacd)

hector berliozSymphonie fantastique, Le carnaval romainAnima Eterna Brugge o.l.v. Jos van ImmerseelZZt 100101

SACD

* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 maart 2010.

onzeaanraders

12 februari 2010

sPecial

foto

graa

f ro

na

ld k

na

PP

Utrecht String Quartet31 JANUARI Zeewolde de verbeelding

2 FEBRUARI doeSburg acanthus

20 FEBRUARI roTTerdam hillegondakerk

21 FEBRUARI uTrechT leeuWenbergh

vredenburgwww.utrechtstringQuartet.cOm

WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL 13

D e vier leden van het Utrecht String

Quartet hebben elkaar op het

Utrechts Conservatorium ontmoet.

Twee van hen gingen school bij de

illustere Philipp Hirshhorn en Viktor Liberman. Al

tijdens hun studie koesterden de

Finse, Australische, Duitse en

Nederlandse musici de wens om

kamermuziek te maken. Zo ont-

stond in 1985 een gloednieuw

kwartet dat begerig was naar alle

grote uitdagingen die de muziek-

literatuur voor die bezetting in

petto heeft. Goethes opvatting

over het strijkkwartet, ‘een ge-

sprek van vier met rede begaafde personen’, werd alle

eer aangedaan. Onderzoekend, discussiërend en vooral

muzikaal experimenterend is een eersteklas ensemble

ontstaan dat ook op de buitenlandse podia en in de

buitenlandse muziekpers eclatante successen boekt. De

jongste cd met de eerste twee strijkkwartetten van

Tsjaikovski werd in zowel Europa als in Amerika met

grote jubel ontvangen. ‘Het is een bijzonder mengsel

van lichtheid en strengheid, maar ook van bezielde

warmte gepaard aan transparantie die dit spel zo

fascinerend maakt,’ schreef een Duitse krant.

De musici van het ensemble varen een geheel ei-

gen koers. Naast het leiden van kamermuziek-

klassen aan het Utrechtse instituut waar hun avon-

tuur begon, leggen ze in hun strijkkwartet het

zwaartepunt op minder bekende werken. Dit be-

tekent niet dat het

geijkte repertoire

gemeden wordt,

maar de avontuur-

lijke uitdaging van

vergeten werk is

groter. Zo verras-

ten zij het muziek-

leven met opna-

men van de inte-

grale kwartetten van Grechaninov: kleurrijke,

hartstochtelijke en ten onrechte zelden uitgevoer-

de composities waarin de klassieke wetten en het

idioom van de late romantiek samengaan. Van

Glazoenov, in Sjostakovitsj’ autobiografie de Russische Brahms genoemd, zullen ze eveneens

alle kwartetten opnemen. Een project om naar uit

te zien!

Daarnaast verloochent het USQ zijn roots niet.

Het ensemble geeft ieder jaar aan een componist

februari 2010

de opdracht een nieuw stuk te schrijven. Boven-

dien verrichten de leden wereldwijd ambassa-

deurswerk voor veronachtzaamde werken uit

Nederland. Zo bliezen ze onlangs het bibliotheek-

stof van het complete oeuvre voor strijkkwartet

van Lex van Delden en zetten dit op cd. Van

Deldens idioom, waarin de echo’s van alle grote

moderne componisten uit de twintigste eeuw

samensmelten tot een eigen taal, valt uitstekend op

die buitenlandse podia.

Bij een jubileum horen geschenken. Van het label

Dabringhaus und Grimm kreeg het kwartet de

kans een bijzondere hommage te brengen aan

Neêrlands grootste zeventiende-eeuwse compo-

nist, Jan Pieterszoon Sweelinck. Op dvd presen-

teert het ensemble diens Chromatische fantasie

in een arrangement van Bernhard van den

Sigtenhorst Meyer en de Frygische fantasie in

een bewerking van Samuel Vriezen (1973). Daar-

naast schreef Chiel Meijering (1954) een werk dat

is geïnspireerd op een compositietechniek van de

barokmeester, Mein junges Leben hat (k)ein End. Daniel Brüggen legde alles muzikaal en

indringend vast en bewijst dat een verfijnde beeld-

registratie de werking en de sfeer van muziek wel

degelijk kan versterken.

DOOR Willem veldhuizen

eigenZinnig eerbeToon AAN SWEELINCK

UTRECHT STRING QUARTET bekijkT beSTaand werk

door nieuwe bril

Het Utrecht String Quartet viert zijn vijfde lustrum met een dvd die de aard van het ensemble mooi in beeld brengt. Met arrangementen van composities van Sweelinck plus een werk van Chiel Meijering, gebaseerd op een compositietechniek van dezelfde barokmeester, illustreert de dvd een van de passies van het USQ: iets nieuws ontdekken in oude werken.

14 februari 2010 WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

intervieW

CALLIOPE TSOUPAKI ‘heT waS een icoon die mij Voor de lucaS paSSie inSpireerde’

I n mei 2008 ging de Lucas Passie van Calliope

Tsoupaki tijdens het Holland Festival in pre-

mière in het Muziekgebouw aan ’t iJ in Am-

sterdam. Het werd zo enthousiast onthaald

dat het label Etcetera tot een cd-uitgave heeft beslo-

ten. ‘Een goed idee’, vindt Tsoupaki, ‘want het zou

jammer zijn als het na een enkele uitvoering in de

archieven verdwijnt.’

Bij jouw Lucas Passie krijg je associaties met vroeg-middeleeuwse, Byzantijnse of zelfs antieke muziek. Heb je daar onderzoek naar gedaan?Onderzoek is een groot woord. De Grieks-ortho-

doxe muziek zit als het ware in mijn bloed, ik ben

ermee grootgebracht. Sommige instrumenten

die ik voorschrijf, zoals de qanun (een Arabisch

tokkelinstrument), de ney (een Oosterse fluit) en

de kemençe (een driesnarige Turkse viool) ken ik

vanuit mijn jeugd. Daarom klinken ze voor mij

ook niet zo exotisch als voor westerlingen. Ze pas-

sen perfect in het idioom van deze muziek.

De zangpartijen zijn lastig. schrijf je alles heel precies voor of geef je zangers de ruimte?Net als bij de instrumenten is er in mijn oratori-

um een westers en een specifiek oosters aandeel.

Zo zijn er partijen voor een Byzantijnse en een

oosterse zangstem en is er ook een Byzantijns

koortje van drie zangers. Wat voor westerlingen

quasi geïmproviseerd klinkt, is in feite nauw-

keurig voorgeschreven Byzantijns gezang. Maar

daarnaast is er ook een westers koor (gezongen

door leden van het Egidius Kwartet) en is er een

belangrijke rol weggelegd voor Marcel Beekman,

die de rol van Jezus heeft. Zijn stem is warm en

toch sterk, precies de combinatie die me voor

ogen stond.

Wat vind je zelf het meeste emotionele mo-ment uit je Passie?Dat is onmogelijk te zeggen, want een aria van

Jezus is niet te vergelijken met bijvoorbeeld een

koorhymne of een instrumentaal tussenspel.

Emotie is ook niet het doel. Wat ik wil uitbeelden

is de dualiteit van de persoon Jezus, waarin smart

en kalme overgave verenigd zijn. Denk aan een

Griekse icoon, zo’n klein schilderijtje. Daarbij is

ook geen sprake van passie, drama of emotie. Het

is als het ware een beschouwing op afstand, een

reflectie, abstract vormgegeven maar toch heel

indringend. Het was ook echt zo’n icoon die mij

tot de muziek inspireerde, een Pantocrator waar-

op Jezus frontaal maar asymmetrisch is weerge-

geven. Met zijn rechterhand maakt hij een gebaar

dat tegelijk een waarschuwing maar ook een

zegening is. Weer dat dualisme dat ik in mijn mu-

ziek dus probeer te benaderen

Het is een grootschalige productie geweest indertijd, kostbaar ook. Hoe is deze cd-op-name tot stand gekomen?Het zijn opnamen uit 2008, zowel van de premi-

ère als van de repetities die eraan voorafgingen.

Van al dat materiaal is een zorgvuldige montage

gemaakt waar ik zelf erg tevreden mee ben.

Kleine weeffoutjes zijn heel mooi gecorrigeerd.

Belangrijk hoor, zo’n cd-uitgave, want die kan

leiden tot nieuwe uitvoeringen.

DOOR jos van der zanden

Op haar vijfentwintigste kwam de componiste Calliope Tsoupaki vanuit Griekenland naar Nederland. In haar werken is het idioom van haar geboorteland nog volop aanwezig. In het monumentale oratorium Lucas Passie is dat vooral de Grieks-orthodoxe kerkmuziek.

callioPe tsouPakiLucas PassieNieuw Ensemble o.l.v. Ed Spanjaard, Yannis Arvanitis, Raneen Hanna en Marcel Beekman (zang), leden van het

Egidius Kwartet en Byzantijns koor, Harris Labrakis (ney), Neva Özgen (kemençe),Bassem Alkhouri (qanun)etcetera Ktc 1402

15 februari 2010

foto

graa

f xxx

xxxx

‘EMOTIE iS nieT heT doel

Van mijn compoSiTie’

www.econa.nl cds voorzien met : muziekfragment te beluisteren op www.econa.nl

AANBIEDING APPASSIONATO30% KORTING OP SUPER AUDIO CD’s VAN NOVEMBER 2009 TOT EN MET FEBRUARI 2010kijk voor het complete overzicht op www.econa.nl in de nieuwsrubriek

MDG 9031575-6 (1sacd)Peter Iljitsch Tschaikowsky (1840-1893)String Quartets No. 1 & 2Utrecht String Quartet

MDG 9051564-6 (1sacd)Georg Friedrich Händel (1685-1759)Sonates: A Flauto e CembaloHeiko ter Schegget en Zvi Meniker

MDG 9431421-6 (1sacd)Felix Mendelssohn Bartholdy (1809-1847)Piano Concertos 1 & 2Elisabeth Leonskaja & Camerata Salzburg: Ilan Volkov

MDG 9041494-6 (1sacd)Johannes Brahms (1833-1897)Early Piano Works Vol.1Hardy Rittner

MDG 9031464-6 (1sacd)Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)Don Giovanni KV527 arr. Josef Triebensee voor blazersOpera Senza Wind Ensemble

MDG 9421512-6 (1sacd)Tschaikowsky & SmetanaPiano TriosVienna Piano Trio

MDG 9051369-6 (1sacd)Gottfried Heinrich Stölzel (1690-1749)Christmas Oratorio Vol2: Gospel CantatasHandel’s Compnay • Kammerchor der Marien-KantoreiLemgo: Rainer Johannes Homburg

MDG 9401562-6 (1sacd)Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)Piano Concertos Vol.5: KV 175, 246 & 488Christian Zacharias: piano en dirigentOrchestre de Chambre de Lausanne

MDG 3161580-2 (9cd box) 9 = 3Louis Vierne (1870-1937)Complete Organ WorksBen van Oosten

MDG 3091582-2 (5cd box) 5 = 2Georg Philipp Telemann (1681-1767)Concertos & Chamber MusicMusica Alta Ripa

MDG 9431519-6 (1sacd)Camille Saint-Saëns (1835-1921)Piano QuartetsMozart Piano Quartet

MDG 9371584-6 (1sacd)Arnold Schönberg (1874-1951)Orkestwerken en LiederenManuela Uhl • Beethoven Orchester Bonn: Stefan Blunier

AANBIEDING BOX SETSAKTIE GELDIG TOT EN MET 31 JANUARI 2010

++2RECORDING22®

++2RECORDING22®

++2RECORDING22®

++2RECORDING22®

++2RECORDING22®

++2RECORDING22®

Klassieke zaken adv. Econa okt 2009 30-10-2009 13:30 Pagina 1


nieuwe onTdekkingen in de BOLIVIAANSE BAROK

Trio wanderer en alTiST TameSTiT Vormen DROOMENSEMBLEHet befaamde Franse Trio Wanderer en de altviool- virtuoos Antoine Tamestit hebben de krachten gebun-deld. Op hun nieuwe cd spelen ze de Pianokwartetten van Gabriel Fauré

alsof ze al jaren innig met elkaar zijn vergroeid. De klank van het kwartet is

aangenaam transparant en toch groots en dramatisch waar de partituur dat

vraagt. Fauré buit het grote dynamische scala dat een pianokwartet tot zijn

beschikking heeft in deze werken ten volle uit, zodat op sommige momenten

de indruk ontstaat dat je naar een compleet orkest luistert.

Ashley Solomon is met de leden van zijn Britse en-semble Florilegium opnieuw naar Bolivia getogen voor een opname van de muziek uit de missieposten. De combinatie van westerse barok, geïmporteerd door de zendelingen

die de Bolivianen kwamen bekeren, en authentieke Zuid-Amerikaanse

volksmuziek blijft intrigeren, ook bij alweer het derde deel uit de cd-reeks

die Channel Classics van het avontuur maakt. De Boliviaanse zangers

van het Arakaendar Bolivia Choir zijn goed getraind, en hebben daarnaast

hun oorspronkelijke, natuurlijke stemgeluid mooi behouden. Bijzonder

is de opname van het achttiende-eeuwse orgel uit de missiepost van

Santa Ana de Chiquitos.

17 ,9523 ,95adviesprijs*



16,15




16,15

gabriel fauréPiano Quartets op. 15 en 55Trio Wanderer, Antoine Tamestithmc 902032

chavarría, ziPoli, araujo e.a.Bolivian Baroque vol. 3 Florilegium & Arakaendar Bolivia Choir o.l.v. Ashley Solomoncc sa 280009 (sacd)

* Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 maart 2010.

onzeaanraders

Luister is hét toonaangevende klassieke

muziektijdschrift en verschijnt acht keer per jaar.

Nu nog méér pagina’s vol interviews, recensies,

beschouwingen en portretten van componisten en

uitvoerenden!

Elke uitgave met een prachtige gratis

compilatie cd.

Word nu lid en ontvang Luister een half

jaar lang voor slechts € 24,-

Tel: 0900 - 2022 708 (€ 0,10 per minuut)

E-mail: [email protected]

www.luister.nl

Luister_VKZ.indd 1 14-01-2010 16:22:26

WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL februari 2010 19

Profiel

oraTorium mY roSe IS GOED GESCHREVEN,

breed STromende muZiek

Dre Amerikaanse componist Steve

Dobrogosz (1956) laat horen dat het

idioom van Gershwin, Bernstein en

de Beatles nog niet is uitgeput, alsof

alle stormen en haarkloverijen in de klassieke mu-

ziek sinds 1945 aan hem voorbij zijn gegaan. Bij

Dobrogosz geen spoortje twaalftoonstechniek, se-

rialisme, toevalsmuziek of oriëntalisme, maar ‘ge-

woon’ mooie, lekkere, breed stromende muziek.

Schaamteloos zichzelf.

Steeds vaker belijden componisten hun aanhan-

kelijkheid aan de tonale, lyrische traditie. Daar is

moed voor nodig. Na de Tweede Wereldoorlog

won de cerebrale, intellectuele muziek terrein en

gingen systeembouwers, voor wie het hoofd be-

langrijker was dan het hart, de dienst uitmaken.

Zij probeerden met wisselend succes muziek te

vangen in schema’s, reeksen en getallen. Dat

nieuwe intellectualisme heeft mede geleid tot een

verschraling van de concertpraktijk. Veel mo-

derne klassieke muziek werd een terrein voor

ingewijden. Componis-

ten die de ontwikkelin-

gen niet onderschreven,

hadden de boot gemist.

Het was tragisch dat ze

de noodzaak tot veran-

dering niet zagen; ze

waren irrelevant gewor-

den. Francis Poulenc

(1899-1963) heeft

nooit enig systeem om-

armd en bleef zijn eigen

goedklinkende muziek levenslang trouw. John

Rutter (1945) en Andrew Lloyd Webber (1948)

bleven ook tonaal componeren, maar zij schreven

slechts christmas carols en musicals en dus zou

men hen niet serieus hoeven te nemen. Hun

grote geestelijke werken liet men voor het gemak

maar even buiten beschouwing. in ons eigen land

heeft Erik Lotichius (1929) zich nooit het zwij-

gen laten opleggen door welke dictatuur dan ook.

Hij deed vanaf de jaren zestig inspiratie op bij de

lichte muziek en Amerikaanse songs, maar liet

zich ook aanraken door de

repetitieve werken van

Steve Reich. De afgelopen

tien jaar hebben Neder-

landse ‘jongeren’ als Joep

Franssens (1955), Joost

Kleppe (1963) en Willem

Wander van Nieuwkerk

(1955) op hun manier de

band met de tonale, lyri-

sche traditie proberen te

herstellen. De een laat zich

inspireren door de muziek uit het interbellum, de

ander gaat terug naar omstreeks 1800 of juist

naar de popmuziek uit de jaren zestig. Een iden-

tieke bruggenbouwer is ook Steve Dobrogosz, die

groot werd in de jazz en pop. Over één ding zijn alle

genoemde componisten het eens: het kan en mag

niet zo zijn dat toekomstige generaties afhaken bij

klassieke muziek omdat die niet welluidend en me-

lodieus zou mogen zijn. Wat de cd My Rose perfect

laat horen is dat deze goed geschreven, zoetgevoois-

de muziek binnen het bereik ligt van elk competent

amateurkoor. Hier is dat het Leeuwardense

Projectkoor Opus, met het Nationaal Symfonisch

Kamerorkest NASKA (dirigent: Anne Sollie). De

componist zelf begeleidt aan de piano vier puike

vocale solisten. Dames en heren dirigenten, laat u

betoveren. Het goud ligt voor de deur.

DOOR jurjen vis

foto

graa

f jo

hs.

bo

e

Een oratorium zonder verhaal: met zeven-tien losse sonnetten van William Shakespeare, beurtelings voor koor en solisten, kan dat heel goed. Die teksten vormen een goudmijn voor wie houdt van prikkelend mooie regels: ‘Shall I compare thee to a summer’s day? Thou art more lovely and more temperate.’ Of: ‘Being your slave what should I do but tend upon the hours, and times of your desire?’ Steve Dobrogosz schreef My Rose in 2007 en droeg het op aan zijn beloved darling wife Katharine, my rose.

STEVE DOBROGOSZ brengT ShakeSpeariaanSe ode aan de liefde

M y R o s esteve dobrogoszMy Rose. A Shakespeare Oratorio Leeuwardense Projectkoor Opus, Nationaal Symfonisch Kamer-orkest NASKA o.l.v. Anne SollieaLiud acd hj 037-2

20 februari 2010

Werken voor piano en orkest zijn er te over. Desondanks zette de pianovirtuoos Dejan Lazic, succesvol solist en als kamermuziek-speler onder meer partner van Pieter Wispelwey, zich aan de reuzenklus van het omwerken van Brahms’ Vioolconcert tot een pianoconcert: Brahms’ Derde. In een gesprek met Doron Nagan vertelt Lazic over de werdegang van het nieuwe concert, dat hij recent met het Atlanta Symphony Orchestra onder leiding van Robert Spano op cd heeft vastgelegd.

muziek gaat. Er is tenslotte genoeg repertoire voor

de piano. ik heb dan ook niets in Brahms’ orkest-

partituur veranderd. ik heb mijn bewerking ge-

maakt uit respect en bewondering voor de com-

ponist en het stuk.’

Die grote bewondering is al op vroege leeftijd

ontstaan. ‘Dit concert was de allereerste mu-

ziek die ik in mijn leven op lp hoorde, met

Jascha Heifetz. ik was toen zeven of acht en zat

al op pianoles. Nadat ik het had gehoord vroeg

ik mijn ouders of ik viool mocht spelen in plaats

van piano. Dat gebeurde gelukkig niet, maar de

chip was al in mijn hersenen geplant en bleef

daar zitten tot hij in 2003 werd geactiveerd.’

2003 was het jaar waarin Lazic serieus begon

aan de bewerking die hij vijf jaar later zou vol-

tooien. Zijn voorbeelden waren Bach en Beet-

hoven, die ieder van hun eigen vioolconcert een

klavierbewerking maakten. ‘Het was vanzelf-

sprekend erg moeilijk om zo’n magnifieke com-

positie te bewerken. Zelfs Beethovens piano-

versie van zijn eigen vioolconcert is niet popu-

lair geworden onder pianisten. ik heb het zelf

weleens uitgevoerd, het is tamelijk eenvoudig

te spelen. Bij Brahms was de grote uitdaging

dat ik er een hele linkerhand bij moest compo-

neren. Juist van Beethoven had ik geleerd dat

je niet moet overdrijven, niet moet overcompo-

neren, overbewerken. Die terughoudendheid

vond ik de grootste opgave.’

Voordat hij tot uitvoering overging, heeft hij zijn

bewerking ter toetsing aan enkele violisten la-

ten horen, onder anderen aan Gordan Nikolic,

concertmeester van het Nederlands Kamer-

orkest en aan Richard Tognetti van het Au-

stralian Chamber Orchestra. ‘Natuurlijk vond

iedereen iets anders, dus uiteindelijk moest ik

toch zelf mijn keuzes maken.’

De eerste keer dat hij zijn bewerking in het

openbaar speelde, was in Lazic’ beleving niet

bij de première maar bij de eerste repetitie met

orkest. ‘Natuurlijk was ik zenuwachtig. Twintig

paar violistenogen uit het orkest waren op me

gericht, allemaal musici die het stuk als een

vioolconcert kennen. ik voelde me als een kind

dat op school examen doet. Maar bij mijn inzet

kwam er een wonderbaarlijk gevoel over me

van opluchting, dankbaarheid en geluk, een

gevoel dat je alleen kent als je creatief bezig

bent. Met dank aan Brahms.’

DOOR doron nagan

WERELDPREMIèRE van Brahms’ Derde pianoconcert

brahms/lazicDerde pianoconcertDejan Lazic, Atlanta Symphony Orchestra o.l.v. Robert SpanochanneL cLassics ???

intervieW

‘Ik was bereid een risico te nemen’, vertelt

Dejan Lazic (32), winnaar van de Echo

Classic Award 2009, over zijn gewaagde

stap. ‘Tegelijkertijd ben je natuurlijk

onzeker als je zoiets doet. Je weet dat zo’n onder-

neming nooit kalm zal verlopen, maar het was voor

mij een artistieke noodzaak, vergelijkbaar met een

contrabassist die de Rococovariaties, die Tsjaikov-

ski voor de cello schreef, op zijn bas wil spelen.

Mijn project is het bewijs dat het me echt om de

WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL 21 februari 2010

DEJAN LAZIC‘bij mijn inZeT kwam er een geVoel Van

dankbaarheid oVer me’ fo

togr

afie

fel

ix b

röd

e

1 erschallet, ihr lieder!34 cantates met verder o.a.

• Christ lag in Todes Banden, BWV 4

• Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu Dir, BWV 131

• Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit (Actus tragicus), BWV 106

• Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen, BWV 12

• Mein Herze schwimmt im Blut, BWV 199

• Nun komm, der Heiden Heiland, BWV 61

BACH COLLEGiUM JAPAN

O.L.V. MASAAKi SUZUKiSolisten zijn onder meer: Miah Persson, Robin Blaze, Peter Kooij en Gerd Türk

Bis 9024/26, 10 cd’s / 096 475 vKZ

2 erfreut euch!37 cantates met verder o.a.

• Christus, der ist mein Leben, BWV 95

• Lobe den Herrn, meine Seele, BWV 69a

• O Ewigkeit, du Donnerwort, BWV 60

• Erfreut euch, ihr Herzen, BWV 66

• Wer mich liebet, der wird mein Wort halten, BWV 59

• Erwünschtes Freudenlicht, BWV 184


O.L.V. MASAAKi SUZUKiSolisten zijn onder meer: Yukari Nonoshita,

Robin Blaze, Gerd Türk, Peter Kooij, Stephan MacLeodBis 9027/29, 10 cd’s / 096 476 vKZ

3 singet dem herrn!32 cantates met verder o.a.

• O Ewigkeit, du Donnerwort, BWV 20

• Ein feste Burg ist unser Gott, BWV 80

• Mache dich, mein Geist, bereit, BWV 115

• Nun komm, der Heiden Heiland, BWV 62

• Aus tiefer Not schrei ich zu dir, BWV 38

• Jauchzet Gott in allen Landen! BWV 51


O.L.V. MASAAKi SUZUKiSolisten zijn onder meer: Carolyn Sampson,

Yukari Nonoshita, Susanne Rydén, Robin Blaze, Gerd Türk, Peter Kooij

Bis 9030/32, 10 cd’s / 096 477 vKZ

4 jesu, nun sei gePreiset!39 cantates met verder o.a.

• ich freue mich in dir, BWV 133

• Was mein Gott will, das g’scheh allzeit, BWV 111

• Wie schön leuchtet der Morgenstern, BWV 1

• Bleib bei uns, denn es will Abend werden, BWV 6

• Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust, BWV 170

• ich habe genug, BWV 82 (basversie)


O.L.V. MASAAKi SUZUKiSolisten zijn onder meer: Carolyn Sampson,

Robin Blaze, Jan Kobow, James Gilchrist, Gerd Türk, Dominik Wörner, Peter Kooij

Bis 9033/35 , 10 cd’s / 096 478 vKZ

44 ,9549,95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

voor clubledenSLECHTS44 ,95

49,95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

voor clubledenSLECHTS

44 ,9549,95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

voor clubledenSLECHTS44 ,95

49,95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

voor clubledenSLECHTS

10CD BOx

10CD BOx

10CD BOx

10CD BOx

€ 5 ,-KORTING voor clubleden




Gelimiteerde jubileumeditie


sPecial

De tweehonderd cantates van Johann Sebastian Bach verschijnen de laatste jaren in allerlei hoedanigheden op cd: losse uitgaven, complete series, selecties op meerdere cd’s. Wie dit grandioze en omvangrijke deel van Bachs oeuvre nog moet ontdekken, kan

voor de vraag komen te staan waar te beginnen. Het Zweedse label Bis biedt nu een uitgelezen kans. Ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van het Bach Collegium Japan, dat voor Bis alle cantates opneemt, zijn de eerste veertig delen van deze serie in vier voordelige boxen, voorzien van alle toelichtingen en teksten in gelimiteerde oplage uitgebracht.

CANTATEFEESTmeT maSaaki SuZuki

Toen de dirigent Masaaki Suzuki, onder meer

leerling van Ton Koopman, begin jaren negen-

tig begon met zijn complete cantateserie was er

enige scepsis vanuit de muziekwereld. Want

waren er niet al voldoende opnamen van de

Bachcantates en zou Suzuki met zijn Japanse

koor en orkest de concur-

rentie met de Europese

uitvoeringen wel aankun-

nen? Maar toen de eerste

delen er eenmaal waren,

verdween die argwaan als

sneeuw voor de zon. Want

zó’n bijna etherische

koorklank hadden we in

Bachs vroegste cantates

nog zelden gehoord. Ook

de Japanse solisten bleken

van grote kwaliteit en Su-

zuki’s naam als Bachvertolker was snel geves-

tigd.

Hij besloot de tijd te nemen voor zijn project.

Met een frequentie van drie cd’s per jaar zou de

complete opname binnen twintig jaar een feit

kunnen zijn. in Bis vond hij de ideale partner.

Dit label durft te investeren in langlopende

projecten en maakt veel werk van de presenta-

tie van de cd’s. Al deze kwaliteiten zijn terug te

vinden op de vier jubileumboxen. Suzuki koos

er net als Ton Koopman voor de cantates min

of meer in chronologische volgorde op te ne-

men. Nikolaus Harnoncourt en Gustav Leon-

hardt volgden indertijd de nummers in het

Bach Werke Verzeichnis, maar deze volgorde is

voor wat betreft de

ontstaansdata van de

cantates volstrekt wil-

lekeurig.

Op de eerste tien de-

len van Suzuki’s serie

horen we dus Bachs

vroegste schreden op

het cantatepad. Hij

stond sterk onder in-

vloed van voorgan-

gers als Buxtehude en

Böhm, en trouwens

ook van zijn eigen componerende ooms, maar

had ook al een heel eigen stijl. Een absoluut

hoogtepunt binnen die vroege cantates, eigen-

lijk binnen het gehele cantatewerk van Bach, is

de Actus tragicus. Bezet met twee blokfluiten

en twee gamba’s is deze cantate een lange me-

ditatie op het thema sterven en vergankelijk-

heid. Wie de cd’s achter elkaar beluistert, zal

merken hoe Bach steeds nieuwe elementen in

zijn cantates toevoegt, zoals recitatieven en

lange aria’s, en hoe hij steeds inventiever wordt

in het hergebruiken van koraalmelodieën. Su-

zuki’s solistenteams zijn in de loop van de serie

een mengeling geworden van Japanse en Euro-

pese zangers, onder wie de bas Peter Kooy.

Maar Suzuki’s grootste troef blijft toch zijn

koor, dat juist in de vroege cantates een hoofd-

rol speelt. in Weimar, waar Bach het merendeel

van deze stukken schreef, had hij de beschik-

king over een klein koor van hooggekwalifi-

ceerde zangers en de koorpartijen vragen dan

ook een optimum aan flexibiliteit.

Als we bij cd 8 zijn beland ontstaan de contou-

ren van Bachs latere cantatestijl, met meer the-

atrale accenten en alleen aan het begin en eind

nog omvangrijke koordelen. Ook steeds meer

instrumenten maken hun opwachting: hobo’s,

hoorns, trompetten en pauken. Ook in dat op-

zicht staan Suzuki’s uitvoeringen op het hoog-

ste niveau. En dit is nog alleen maar de eerste

van de vier boxen! Deze jubileumuitgaven bie-

den kortom de ideale gelegenheid om aan de

hand van één dirigent door Bachs cantatewerk

te reizen.

DOOR marcel bijlo

bach Voegde STeedS NIEUWE ELEMENTEN in Zijn canTaTeS

Toefo

togr

aaf f

. bro

ede

februari 2010 24

G autier Capuçon, de cellist, houdt

er niet van om met broer Renaud

te worden vergeleken. ‘We zijn

heel verschillend’, zei hij in een interview, ‘we heb-

ben goede en slechte kanten, we bespelen ver-

schillende instrumenten, maar we vullen elkaar

aan en wat meer is, we leren van elkaar.’

Nu ze allebei alweer fraaie cd’s hebben uitge-

bracht, lijkt de vergelijking onvermijdelijk, want

ze hadden dezelfde gedachte: kies een overbe-

kend werk, laat het als nieuw klinken en voeg een

werk toe dat het verdient vaker op het repertoire

te staan. Zo maak je liefhebbers van het ijzeren

repertoire gelukkig en het minder bekende werk

profiteert mee. Op zijn nieuwste cd, met Valery

Gergievs Mariinsky-orkest uit Sint-Petersburg,

speelt Gautier Capuçon twee Russische werken:

Tsjaikovski’s Variaties op een rococo-thema, een

standaardwerk voor cello en orkest, en de Sym-

fonia concertante die Sergej Prokofjev in 1952

voor Rostropovitsj schreef. in deze stoere com-

positie, met een markant openingsthema en een

rijk scala aan virtuositeit, lyriek en dynamiek,

sPecial

GAUTIER EN RENAUD kieZen hun eigen weg

foto

graf

ie m

arc

rib

es

Is het dan alles goud wat de Capuçons aanraken? Of de Franse broers Gautier en Renaud nu samen spelen of met anderen, kamermuziek of soloconcerten, bekend of onbekend repertoire, hun uitvoeringen lijken nieuwe interpretatieve normen te stellen waar niemand omheen kan. Hun discografie breidt zich in snel tempo uit, en ook al spelen ze daarop meestal NIET samen (er is genoeg repertoire voor viool of cello alleen), het is vaste prik dat ze in één adem worden genoemd.

beethoven, korngoldVioolconcert, op.61; Vioolconcert, op.35 Renaud Capuçon, Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Yannick Nézet-Séguinvirgin 6945890

CONCERTGEBOUW AMSTERDAM:Vrijdag 19 februari 20:15 uur Renaud Capuçon, viool - Gautier Capuçon, cello

ravel - Honegger - Widmann - schulhoff

ZaTerdag 20 februari 20:15 uurQuator Capuçon - Renaud Capuçon, viool - Aki

Sauliere, viool

Webern - r. schumann - Beethoven

Zondag 21 februari 20:15 uurRenaud Capuçon, viool - Gérard Caussé, altviool -

Gautier Capuçon

Kancheli - J.s. Bach


GAUTIER EN RENAUD kieZen hun eigen weg

foto

graf

ie j

uli

en m

ign

ot

haalt Capuçon alles tevoorschijn wat Prokofjev

erin stopte. Tsjaikovski’s variaties, getuigend van

zijn liefde voor Mozart, speelt deze wendbare

cellist heel anders, vol elegantie en zorgvuldig-

heid. Het blijkt mogelijk eventjes te verwijlen bij

een schitterend detail van dit elegante werk en

tegelijk een verhaal te vertellen dat soepel en van-

zelfsprekend overgaat van de ene variatie naar de

volgende. En de altijd enthousiaste en gedreven

Gergiev, die van beide werken de Slavische ziel

kent, vormt een congeniale eenheid met de jonge

Franse cellist. Een cd om te hebben.

Datzelfde geldt voor de al iets eerder uitgebrach-

te cd van broer Renaud Capuçon, de violist, met

het Rotterdams Philharmonisch Orkest. De

dirigent is Gergievs opvolger bij dat orkest,

Yannick Nézet-Séguin, die zich nu al onmisbaar

en geliefd heeft gemaakt. Ook Renaud verbindt

een overbekend repertoirestuk (Beethovens

Vioolconcert) met een werk dat dit beslist moet

worden: het laatromantische Vioolconcert van

Erich Korngold, gecomponeerd in 1947 op basis

van filmmuziek van de naar Hollywood geëmi-

greerde componist. Weelderiger klanken bestaan

er bijna niet. Het is een klein half uur genieten en

je laten meevoeren op beeldende vioolklanken,

ingebed in geraffineerde, geniaal geïnstrumen-

teerde orkestklanken. Wat Capuçon en ‘onze’

Rotterdammers hier doen, kan niemand onbe-

roerd laten. En dat na een totaal anders geaarde,

maar al even voortreffelijke visie op het concert

van Beethoven, dat in al zijn klassieke voornaam-

heid, maar tegelijk intiem en kamermuzikaal tot

ons komt.

Heeft het Britse blad Gramophone gelijk als het

schrijft dat Gautier Capuçon ‘the control and

wisdom of a much older musician’ heeft? Jazeker,

en datzelfde geldt voor Renaud. Maar ook: nee,

want aan jeugdige spontaniteit ontbreekt het

geen van beiden.

DOOR gerard scheltens

tsjaikovski, ProkofjevRococo-variaties, op.33; Sinfonia concertante, op.125Gautier Capuçon, Orkest van het Mariinsky Theater o.l.v. Valery Gergievvirgin 6944860

de broerS capuçon:

Twee Zielen, ééN CONCEPT



ANTONIO CESTILe disgrazie d’AmoreAuser MusiciCarlo Ipata

WILLIAM BYRDThe Cardinall’s Musick Byrd Edition - Vol.13The Cardinall’s Musick

FAYRFAX / TAVERNER SHEPPARD/MUNDYThe Golden Age of English PolphonyThe SixteenHarry Christophers

JAMES MACMILLANThe SacrificeWelsh National OperaAnthopny Negus

The Spirit of VeniceMusic by Willaert, Vivaldi aoBrisk Recorder Quartet

REICH/RILEY / ANDRIESSEN GANN / ADAMS / LANGThe MinimalistsOrkest de VolhardingJussi Jaatinen

MODEST MUSSORGSKYPictures at an exhibitionRoyal Concertgebouw Orchestra Mariss Jansons

SERGEI PROKOFIEVString QuartetsPavel Haas Quartet

HAYDN/BEETHOVENString Quartets “Kaiser” & “Sunrise”Quartetto Italiano

ROSSETER / JOHNSON FERRABOSCO / DOWLAND Not just Dowland - Songs for Soprano and LuteCarolyn Sampson / Matthew Wadsworth

CALLIOPE TSOUPAKISt. Luke’s PassionMarcel Beekman/Egidius Kwartet/Nieuw EnsembleEd Spanjaard

JETHS / NAS / NAMAVAR VAN VLIJMENMeme / To Hell! Schreeuwuijl / FaithfulSusanne Van Els / Nabuko Imai Schoenberg Ens’ / R. de Leeuw

GEORG FRIEDRICH HANDELDettingen Te DeumNDR Choir / Festspiel Orchester Göttingen / Nicolas McGegan

FRANZ SCHUBERTMass in A flat D 678Stuttgarter KantoreiKay Johannsen

SERGEI PROKOFIEVPiano Concertos Nos.2 & 3Freddy Kempf Bergen Philharmonic OrchestraAndrew Litton

JOHANN SEBASTIAN BACHGoldberg VariationsPieter Dirksen

GEORG FRIEDRICH HANDELNeun Deutsche ArienEmma Kirkby / London Baroque

EDWARD ELGARComplete Songs for voice and piano vol.2Roocroft / Konrad Jarnot / Mees

JOSEPH HAYDNString Quartets (Anthology vol.2)Schuppanzigh Quartet

MARTIN / KODALY / POULENCMass for Two 4-Part ChorusesChor des Bayerischen RundfunksPeter Dijkstra

JOHANNES BRAHMSPianoconcerto no.3 (Violin Concerto.arr.Lazic)Dejan Lazic / Atlanta Symphony Orchestra / Robert Spano

RICHARD WAGNERDer Ring des NibelungenDohmen / Bieber / Konig / Bayreuther Festival OrchestraChristian Thielemann

FRANCESCO CAVALLIErcole amanteDe Nederlandse OperaIvor Bolton

GEORG TELEMANNOuvertures and ConcertiHolland Baroque Society

JOHANN SEBASTIAN BACHMotetsBach Collegium Japan / Masaaki Suzuki

BIS CHANNEL CLASSICS

ACCENT

MEDICI ARTS

OPUS ARTE

HYPERION

CHANDOS

GLOBE

MODE

RCO LiveSUPRAPHON

PENTATONE

WH Live

ETCETERA

CARUS

BAYERISCHE RUNDFUNK

CHANNEL CLASSICS

CHANNEL CLASSICS

HYPERIONBIS

CDA 67771 • 2CD CDA 67779

OA CD 9000OA 1033

EA 2057558

EA 2072458 • 2DVD

CDS 44401 • 10CD

CHAN 10572 • 10CD

GLO 5235

MODE 214 • 2CD

RCO 09004 SU 3957

PTC 5186189

WHLIVE 0034

KTC 1397

CARUS 83358 CARUS 83436

BISSA 1820

KTC 1400 • 2CD

BIS 1615

KTC 1402

CCS 28610

ACC 24220

403571900500

CCS 29410

OA 1020

CCS 28409

BISSA 1841

RICHARD WAGNERTristan und IsoldeRobert Dean Smith/Robert HollPeter Schneider

BERLIOZ / RAMEAULa Symphonie Fantastique/Les BoréadesBerliner Philharmoniker

GAETANO DONIZETTILucrezia BorgiaEdita GruberovaBayerisches Staatsorchester

AVAILABLE SOON!

De concerten van de Holland Baroque Society met op het programmawerken

van programma Telemann en Graupner

9 februari 20:15_Utrecht, Geertekerk 10 februari 20:30_ Zwolle, Theater Odeon

11 februari 20:15_Westzaan, Zuidervermaning12 februari 20:15_Deventer, Penninckshuis13 februari 20:00_Middelburg, Concertzaal

14 februari 14:30_Amerongen, Kasteel Amerongen



ANTONIO CESTILe disgrazie d’AmoreAuser MusiciCarlo Ipata

WILLIAM BYRDThe Cardinall’s Musick Byrd Edition - Vol.13The Cardinall’s Musick

FAYRFAX / TAVERNER SHEPPARD/MUNDYThe Golden Age of English PolphonyThe SixteenHarry Christophers

JAMES MACMILLANThe SacrificeWelsh National OperaAnthopny Negus

The Spirit of VeniceMusic by Willaert, Vivaldi aoBrisk Recorder Quartet

REICH/RILEY / ANDRIESSEN GANN / ADAMS / LANGThe MinimalistsOrkest de VolhardingJussi Jaatinen

MODEST MUSSORGSKYPictures at an exhibitionRoyal Concertgebouw Orchestra Mariss Jansons

SERGEI PROKOFIEVString QuartetsPavel Haas Quartet

HAYDN/BEETHOVENString Quartets “Kaiser” & “Sunrise”Quartetto Italiano

ROSSETER / JOHNSON FERRABOSCO / DOWLAND Not just Dowland - Songs for Soprano and LuteCarolyn Sampson / Matthew Wadsworth

CALLIOPE TSOUPAKISt. Luke’s PassionMarcel Beekman/Egidius Kwartet/Nieuw EnsembleEd Spanjaard

JETHS / NAS / NAMAVAR VAN VLIJMENMeme / To Hell! Schreeuwuijl / FaithfulSusanne Van Els / Nabuko Imai Schoenberg Ens’ / R. de Leeuw

GEORG FRIEDRICH HANDELDettingen Te DeumNDR Choir / Festspiel Orchester Göttingen / Nicolas McGegan

FRANZ SCHUBERTMass in A flat D 678Stuttgarter KantoreiKay Johannsen

SERGEI PROKOFIEVPiano Concertos Nos.2 & 3Freddy Kempf Bergen Philharmonic OrchestraAndrew Litton

JOHANN SEBASTIAN BACHGoldberg VariationsPieter Dirksen

GEORG FRIEDRICH HANDELNeun Deutsche ArienEmma Kirkby / London Baroque

EDWARD ELGARComplete Songs for voice and piano vol.2Roocroft / Konrad Jarnot / Mees

JOSEPH HAYDNString Quartets (Anthology vol.2)Schuppanzigh Quartet

MARTIN / KODALY / POULENCMass for Two 4-Part ChorusesChor des Bayerischen RundfunksPeter Dijkstra

JOHANNES BRAHMSPianoconcerto no.3 (Violin Concerto.arr.Lazic)Dejan Lazic / Atlanta Symphony Orchestra / Robert Spano

RICHARD WAGNERDer Ring des NibelungenDohmen / Bieber / Konig / Bayreuther Festival OrchestraChristian Thielemann

FRANCESCO CAVALLIErcole amanteDe Nederlandse OperaIvor Bolton

GEORG TELEMANNOuvertures and ConcertiHolland Baroque Society

JOHANN SEBASTIAN BACHMotetsBach Collegium Japan / Masaaki Suzuki

BIS CHANNEL CLASSICS

ACCENT

MEDICI ARTS

OPUS ARTE

HYPERION

CHANDOS

GLOBE

MODE

RCO LiveSUPRAPHON

PENTATONE

WH Live

ETCETERA

CARUS

BAYERISCHE RUNDFUNK

CHANNEL CLASSICS

CHANNEL CLASSICS

HYPERIONBIS

CDA 67771 • 2CD CDA 67779

OA CD 9000OA 1033

EA 2057558

EA 2072458 • 2DVD

CDS 44401 • 10CD

CHAN 10572 • 10CD

GLO 5235

MODE 214 • 2CD

RCO 09004 SU 3957

PTC 5186189

WHLIVE 0034

KTC 1397

CARUS 83358 CARUS 83436

BISSA 1820

KTC 1400 • 2CD

BIS 1615

KTC 1402

CCS 28610

ACC 24220

403571900500

CCS 29410

OA 1020

CCS 28409

BISSA 1841

RICHARD WAGNERTristan und IsoldeRobert Dean Smith/Robert HollPeter Schneider

BERLIOZ / RAMEAULa Symphonie Fantastique/Les BoréadesBerliner Philharmoniker

GAETANO DONIZETTILucrezia BorgiaEdita GruberovaBayerisches Staatsorchester

AVAILABLE SOON!

De concerten van de Holland Baroque Society met op het programmawerken

van programma Telemann en Graupner

9 februari 20:15_Utrecht, Geertekerk 10 februari 20:30_ Zwolle, Theater Odeon

11 februari 20:15_Westzaan, Zuidervermaning12 februari 20:15_Deventer, Penninckshuis13 februari 20:00_Middelburg, Concertzaal

14 februari 14:30_Amerongen, Kasteel Amerongen

28 februari 2010


ontwikkelingen in de kerk- en cultuurgeschiede-

nis. Deze uiterst boeiende maar complexe mate-

rie wordt door Jordi Savall op aansprekende wijze

ontsloten, zowel voor kenners van de middel-

eeuwse cultuur als voor

diegenen voor wie het on-

derwerp nieuw is. Het ac-

cent ligt op de cultuur van

de troubadours, dichters

die hun teksten maakten in

het Occitaans en bij wie het

gedachtegoed van de ka-

tharen soms in vruchtbare

bodem viel. Het Occitaans

is tegenwoordig in Frankrijk weer in opkomst als

minderheidstaal. Dat het geen dode taal is, blijkt

wel uit het feit dat er de laatste jaren heel wat

popgroepen zijn die in het Occitaans zingen. Zelfs

Occitaanse rappers laten van zich horen.

Bij troubadours denken we vooral aan liefdeslie-

deren. Het negentiende-eeuwse, geromantiseer-

de beeld van de troubadour als zanger met een

luit bij het vuur is hardnekkig. Maar de trouba-

dours, vaak behorend tot de lagere adel, waren

ook de protestzangers van hun tijd. Het liefdes-

lied, de canso, was een van de genres waarmee ze

zich bezighielden, maar ze maakten ook sirventès, harde aanklachten tegen vorst en kerk. Deze lie-

Onder de titel Le royaume oublié (het vergeten ko-ninkrijk) is een omvang-rijk boek met drie cd’s

verschenen waarmee Jordi Savall en zijn ensemble Hespèrion xxI licht werpen op de katharen zoals die zich vanaf ongeveer 950 in Europa manifesteerden. Vooral in Zuid-Frankrijk kwam hun gedachtegoed in de twaalfde en dertiende eeuw tot bloei. Savall is bij zijn project ter-zijde gestaan door een keur aan historici, taalwetenschappers en musicologen.

Wie katharen zegt, denkt: ketters. Het woord ket-

ter heeft een negatieve bijklank gekregen, het

werkwoord verketteren is ervan afgeleid. Vaak

wordt gedacht dat ketters ongelovigen waren,

maar niets blijkt minder waar. Ze keerden zich

niet tegen het christelijk geloof, maar tegen de

macht van de kerk als een instituut dat in de loop

der eeuwen steeds meer wereldlijke invloed kreeg

en zo, in de ogen van de katharen, steeds verder

afdreef van het oorspronkelijke geloof.

De katharen maakten hun eigen liturgie, die op

allerlei manieren van invloed is geweest op latere

JORDI SAVALL brengt vergeten middeleeuwse cultuur tot leven

gesignaleerd

DOOR marcel bijlo

deren konden ontaarden in regelrechte, maar zeer

smaakvol verwoorde, scheldkanonnades. Jordi

Savall heeft een groot aantal van deze sirventès in

zijn collectie opgenomen. Ontbrekende muziek

vulde hij zelf aan of leende hij, geheel volgens de

praktijk van die tijd, van andere troubadours.

Op de drie cd’s krijgen we de hele ontwikkeling

chronologisch gepresenteerd, waarbij liederen,

gereciteerde teksten en instrumentale muziek in

bonte afwisseling voorbij trekken. Het lijvige boek

bevat alle gezongen teksten en heldere, ook voor

niet ingewijden uitstekend toegankelijke toelich-

tingen in zeven talen: Frans, Engels, Duits, itali-

aans, Spaans, Catalaans en ook Occitaans. Mu-

zikaal is de ontwikkeling ook goed te volgen. Op

de eerste cd, waarop we horen hoe het in Oost-

Europa ontstane nieuwe geloof zich verbreidde

naar het westen, klinkt muziek uit onder meer

Bulgarije en Armenië. De tweede cd beschrijft

hoe in Zuid-Frankrijk het gedachtegoed van de

katharen wortel schoot, en biedt een groot aantal

troubadourteksten. Op de derde cd krijgen we te

horen hoe het geloof van de katharen en de rijke

cultuur van de trouba-

dours weliswaar groten-

deels werden weggevaagd

in Zuid-Frankrijk, maar

toch elders in Europa

voortleefden. Ook het be-

roemde proces tegen

Jeanne d’Arc, de ‘maagd

van Orléans’ die de stem

van God zei te hebben

gehoord, wordt hier beschreven. Met dit omvang-

rijke project, waar flink wat jaren research in zijn

gaan zitten, heeft Jordi Savall weer een uitgave

toegevoegd aan zijn indrukwekkende serie boek-

en cd-uitgaven.

DOOR marcel bijlo

le royaume oublié: la tragédie des catharesHespèrion XXI o.l.v. Jordi SavallaLia vOx avsa 9872.73

3 sacd + BOeK (500 pagina’s)

Troubadours waren ook de protestzangers van hun tijd

www.emiclassics.com

Alexandre TharaudBijzonder intiem piano-portret van de 200-jarige Chopin

AAAllllexandddddre TTTThhhhharauddddd

4578

452

Gautier Capuçon19/20/21 febr. Concertgebouw Amsterdam ’Een Weekend met Renaud & Gautier Capuçon'

GGGautttiiiier CCCCapuçon

6944

860

Philippe JarousskyDe prachtige Deluxe-editie van deze ‘Forgotten castrato arias’ is nu verkrijgbaar

PPhhhhhiiiillllliiiippe JJJJarousskkkkky

6857

260

Andreas BrantelidCello en Chopin: een minder bekende, maar prachtige combinatie

AAAndddddreas BBBBranttellllliiiiddddd

6877

422

Thomas Adès10/12 maart Concertgebouw Amsterdam Première ‘Dances from Powder her Face’

TThhhhomas AAAAddddèèèès

4578

132

Alison BalsomWinnares Classical BRIT-award ‘Female Artist of the Year’

AAAlllliiiison BBBBalllllsom

2162

130

Vilde FrangNieuwste artiest op EMI Classics draagt als bijnaam ‘Magic Miss Violin’

VVViiilllllddddde FFFFrang68

4413

2

Berliner Philharmoniker e.a.2 cd's voor de prijs van 1: een ware Barber-traktatie

BBerllllliiiiner PPPPhhhhhiiiilllllhhhhharmoniiiikkkkker e a

6872

862

Belcea Quartet Mét Valentin Erben, cellist van het befaamde Alban Berg-kwartet

BBelllllcea QQQQuarttett

9670

252

EMI-VKZ 10-01.indd 1 28-12-09 09:00


De dirigent Frans Brüggen is dit seizoen vaker dan ooit in de Rotterdamse Doelen. Was hij in januari al te gast bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest met werk van Beethoven, Schubert en Mendelssohn, binnenkort keert hij terug met zijn eigen Orkest van de Achttiende Eeuw voor uitvoeringen van Mozarts laatste symfonieën (4 maart) en Bachs Johannes-Passion (30 maart).

FRANS BRüGGEN dirigeert in Rotterdam

Frans Brüggen staat op zijn vijfenzeven-

tigste nog altijd volop in het muzikale

leven. Al decennialang wordt hij be-

schouwd als een van de godfathers van

de historische uitvoeringspraktijk en die bevlo-

genheid van het eerste uur is nog lang niet ver-

dwenen. Ontdeed hij in de jaren zestig en ze-

ventig de blokfluit van haar kinderlijke imago

en maakte hij er een serieus instrument van, de

laatste dertig jaar werkt hij uitsluitend nog als

dirigent. Trouw aan de originele partituur en

het overbrengen van de intenties van de com-

ponist zijn voor hem een vanzelfsprekendheid.

Dat geldt zowel binnen zijn vaste repertoire (de

late barok tot en met de Weense klassieken), als

tijdens uitstapjes naar latere stijlperiodes (Stra-

vinsky en Berio). Dat hij allesbehalve een star-

re dogmaticus is, bewijzen zijn jarenlange chef-

dirigentschap bij het vroegere Radio Kamer

Orkest en zijn gastoptredens bij traditionele

symfonieorkesten als het Koninklijk Concert-

gebouworkest en de Wiener Philharmoniker.

Het in 1981 door hem opgerichte Orkest van de

Achttiende Eeuw blijft echter zijn thuisbasis.

Met dit ensemble verwierf hij wereldfaam, niet

alleen via de concertzaal, maar ook met talrijke,

baanbrekende cd-registraties. De superlatieven

zijn niet van de lucht. Zo schreef Trouw-journa-

list Anthony Fiumara onlangs nog dat zijn uit-

voering van de Beethoven-symfonieën ‘nooit

meer zijn overtroffen in frisheid van klank’.

Naar verwachting zal dat binnenkort eveneens

zo zijn bij Mozarts symfonieën 39, 40 en 41.

Mozart componeerde deze werken gedurende

de zomer van 1788 in slechts zes weken tijd met

de bedoeling zich in het daaropvolgende con-

certseizoen wat extra inkomsten te verwerven.

Helaas is dat er nooit van gekomen en of hij de

werken ooit zelf heeft uitgevoerd blijft ondui-

delijk. Met een voor die tijd uitzonderlijke

lengte van een half uur en ongebruikelijke har-

monische wendingen was het overigens maar

de vraag of het Weense publiek de composities

zou hebben gewaardeerd. Tegenwoordig ligt

dat anders en worden ze jaarlijks veelvuldig

geprogrammeerd.

Door de symfonieën op één avond te spelen

volgt Brüggen Mozarts oorspronkelijke cycli-

sche opzet. Hoewel verschillend van sfeer en

karakter, moet de onderlinge samenhang on-

der meer gezocht worden in de toonsoorten

Es, g en C, die samen een c-mineurakkoord

vormen, de favoriete toonsoort van de vrij-

metselarij, het genootschap waarbinnen Mo-

zart jarenlang actief was.

Het eenmalige concert op 4 maart in de on-

langs gerenoveerde Doelen belooft dan ook

bijzonder te worden: met Mozarts onovertrof-

fen meesterwerken in combinatie met Brüggen

en zijn onvolprezen orkest is succes op voor-

hand verzekerd. Op naar Rotterdam!

DOOR frans jansen

Frans Brüggen4 MAART de doelen, roTTerdamWolfgang Amadeus Mozart Symfonie nr. 39 in Es (KV 543), Symfonie nr. 40 in g (KV 550), Symfonie nr. 41 in C ‘Jupiter’ (KV 551)orkest van de achttiende eeuW o.l.v. frans brüggenwww.dedOeLen.nL / www.Orchestra18c.cOm

Podium

32 februari 2010

CD -BESPREKINGEN

Bedwelmende orkestmuziek van Johan Wagenaar

orkest orkest

A ls muziek de ziel van haar maker weerspiegelt, dan geldt dat zeker voor de composities van Johan Wagenaar (1862-1941). Zijn symfoni-sche gedichten zijn ondernemend tot en met, beweeglijk, onderhoudend,

geestig, het muzikale plezier spat ervan af. De componist moet altijd muziek in het hoofd hebben gehad: altijd maar praten en babbelen in tonen, een immer

vo o r t g a a n d e stroom van ge-dachten en me-dedelingen over van alles en nog

wat. Innige confidenties en trivialiteiten. Alles dooreen en alles samen op één grandioos, briljant doek. Je staat bij Wagenaar niet snel versteld van onpeilbare diepten, maar wel kun je aangenaam worden getroffen door het wonderschone kleed waarin hij zijn vele losse gedachten en meer samenhangende betogen hult. Hij beheerst het handwerk van het instrumenteren als geen ander, niet alleen in de Nederlandse muziek, maar ook daarbuiten. Hij kent het orkest tot in de fines-ses; zijn greep uit duizenden klankkleuren is altijd gelukkig. Nederlandse orkesten zouden eer kunnen inleggen met De getemde feeks, Levenszomer of Saul en David, maar ze vertikken het, lijkt het wel. Antony Hermus is met zijn Duitse orkest een innemende pleitbezorger voor deze bedwelmende orkestmuziek.

WILLEM VELDHUIZEN JURJEN VIS

De flonkerende pracht van Moesorgski’s schilderijen

JOHAN WAGENAARSummer of life: Symphonic poemsNordwestdeutsche Philharmonie

o.l.v. Antony Hermus CPO 777 479-2

Dit is een bijzondere uitvoering van Moesorgski’s Schilderijen van een tentoonstelling. Mariss Jansons lijkt over een haast microscopische parti-tuurkennis te beschikken. Met een bachiaans gevoel voor de meerstemmige

aspecten van de partituur wekt hij de beelden tot leven. De dialoogvormen die zo ontstaan, krijgen een flonkerende pracht. Of je nu naar het desolate ‘Oude kasteel’ luistert, het frisse ‘Tuilerieën’, het droeve ‘Bydlo’, het scherzoachtige ‘Ballet van de kuikens in hun eierschalen’ of de geanimeerde bedrijvigheid op de ‘Markt van Limo-ges’, overal is de balans tussen de strijkers en de blazers prachtig. Opvallend is ook, en karakteristiek voor Jansons’ musiceren, dat hij soms het tempo iets terughoudt waardoor er een nog grotere spanning ontstaat en de expressie nooit grof aandoet. In de motorische ge-deelten van de ‘Hut op kippenpoten’ is dit handelsmerk goed hoorbaar. De ‘Grote poort van Kiev’ krijgt in de zachte passages een bijna horrorachtig, hallucinerend ka-rakter. Het Koninklijk Concertgebouworkest klinkt op deze liveopname subtiel, gaaf en rijk, warm en gedetailleerd. ‘Het allerbelangrijkste is onvoorwaardelijke toewijding aan het orkest’, heeft Jansons laatst in een interview gezegd. Deze uitspraak wordt hier waargemaakt, mede doordat het orkest de dirigent ook volledig is toegewijd.

MODEST MOESORGSKISchilderijen van een tentoonstellingKoninklijk Concertgebouworkest

o.l.v. Mariss Jansons

RCO 09004 (SACD)

WILLEM VELDHUIZEN

Philip Glass schreef zijn Symphony No. 7 ‘Toltec’ om te vieren dat diri-gent Leonard Slatkin al zestig jaar te gast is bij het National Symphony Orchestra. ‘Toltec’, de Toltekencultuur, was de authentieke, dominante cul-

tuur in Mexico en Midden-Amerika totdat deze gebieden werden geannexeerd door de Spanjaarden. De sterke religieuze band tussen mens en natuur wordt tot klinken

gebracht in het eerste deel, The Corn. Glass blijft ook hier trouw aan de ideeën van de minimal music. Kleine ritmische en melo-

dische patronen worden geleidelijk ontwikkeld. Gaandeweg ontstaan er verrassende melodieën die een Mozartiaanse verfijning bezitten en die zich moeiteloos voegen in de groei van de beweging die groots is en romantische allure bezit. De zich steeds voortspinnende muziek heeft een hypnotische overtuigingskracht. Ook in het tweede en laatste deel overtuigt Glass met toegankelijke maar tegelijk mysterieuze muziek die schijnbaar eenvoudig maar o zo geraffineerd in elkaar zit. Het Bruckner Orchester Linz o.l.v. Dennis Russell Davies bezit alle lenigheid en kracht om de partituur gedetailleerd tot leven te wekken. Tempo-overgangen, solo’s, fortissimokracht en een fluisterend piano zijn royaal voorhanden waardoor een meeslepende, fascinerende interpretatie ontstaat. Ook op technisch gebied laat deze live opname niets te wensen over.

orkest

PHILIP GLASSSymphony No. 7 ‘Toltec’Bruckner Orchester Linz, Linz Opera

Chorus o.l.v. Dennis Russell Davies

ORANGE MOUNTAIN MUSIC OMM 0061

Glass overtuigt met toegankelijke maar tegelijkertijd mysterieuze muziek

ANDREW VAN PARIJS

Behalve artistiek leider van het Combattimento Consort is Jan Willem de Vriend al drie jaar de chef-dirigent van het Orkest van het Oosten. Sommigen vragen zich nog steeds af of iemand die een groot deel van zijn

loopbaan heeft gewijd aan muziek uit de zeventiende en achttiende eeuw, ook uit de voeten kan met het grote symfonische repertoire, maar zij zouden inmiddels beter moeten weten. De Vriend, die voor nogmaals drie jaar in Enschede heeft bijgetekend, bewijst dat het heel goed mogelijk is. Er is zelfs sprake van een ver-rijking in de uitvoeringspraktijk, want wie heeft ooit zo’n kraakheldere Eerste van Mahler gepresenteerd? De inzetten zijn direct, de toon is onverschrokken en de tempi zijn voortvarend. De Vriend heeft ervoor gekozen de (vijfdelige) oerver-sie van het werk op te nemen, dus inclusief het oorspronkelijke tweede deel ‘Blumine’. Mahler zou deze epi-sode met een schitterende trompetsolo naderhand hebben geschrapt vanwege een te weinig symfonisch karakter. Wij mogen De Vriend er dankbaar voor zijn dat hij dit weergaloze werk weer eens in de oude Hamburgse versie uitvoert. Wie ziet niet uit naar zijn reeks opnamen van symfonieën van Beethoven?

Kraakheldere Eerste van Mahler in de oerversie

orkest

GUSTAV MAHLERSymphony no. 1 (Hamburg 1893 version)Orkest van het Oosten

o.l.v. Jan Willem de Vriend

CHALLENGE CLASSICS CC 72355

CD BESPREKINGEN1.indd 32 15-01-10 09:43


CD -BESPREKINGEN

FRITS DE HAEN FRITS DE HAEN

Werken van Josef Suk hoor je niet zo vaak. Weliswaar prijkt zijn Sere-nade voor strijkorkest nog wel op het repertoire, maar dat de schoon-zoon van Antonín Dvorák ook op symfonisch gebied zijn mannetje

stond, is minder bekend. Suk schreef twee symfonieën, daarnaast een symfonisch koorwerk gebaseerd op het scheppingsverhaal, alsmede een aantal symfonische

gedichten. Het valt te prijzen dat het Nationaal Orkest van België twee orkestwerken van Suk heeft opgenomen. Buiten het kortere symfonische gedicht Legende van

de overleden overwinnaars is dat de Tweede symfonie, een indrukwekkend tweeluik uit 1905-1906. Suk heeft het werk gecomponeerd voor twee dierbare overlede-nen. Het eerste deel vormt een in memoriam voor zijn schoonvader Antonín Dvorák, het tweede deel gedenkt diens dochter, Suks vrouw Otilie, die een jaar later is overleden. Vandaar de ondertitel ‘Asrael’, een verwijzing naar de oosterse engel van de dood. De Tweede symfonie is een heftig en indringend werk. Dan neem je voor lief dat het af en toe wat bombastisch overkomt. Het Nationaal Orkest van België geeft een sterke lezing van Suks symfonie, met mooie bijdragen van verschillende orkestleden, onder wie de concertmeester. Een aardige kennis-making met het symfonische werk van een vergeten componist.

Indringende orkest-muziek van Josef Suk

JOSEF SUKSymphony nr. 2 ‘Asrael’, Legend of the dead victorsNational Orchestra of Belgium

o.l.v. Walter Weller

FUGA LIBERA FUG 557

orkest

Briljante speelmuziek na de aardbeving

WOLFGANG AMADEUS MOZARTDivertimenti K 247 & 334Officina Musicale o.l.v. Orazio Tuccella

FUGA LIBERA FUG 560

orkest

Heerlijke speelmuziek, en dan ook nog eens op een aanstekelijke wijze uitgevoerd. Zo zou je in enkele woorden de opnamen kunnen omschrij-ven die Officina Musicale heeft gemaakt van Mozarts Divertimenti KV

247 en 334. En toch is de aanleiding voor deze cd allerminst feestelijk te noemen, want de aardbeving die in april vorig jaar huishield, beroofde het in L’Aquila gevestigde Officina Musicale in één slag van onder meer zijn thuisbasis. En dat nog los van alle andere ellende die het natuurgeweld over de streek heeft afgeroe-pen, ook voor de musici in deze hoofdstad van de Abruzzen. Daarom wilde het Belgische platenlabel Fuga Libera het ensemble een hart onder de riem steken en zo kwam deze cd tot stand. Het strijkerskwintet, aangevuld met twee virtuoze natuurhoornisten, geeft een bevlogen lezing van de Diver-timenti, die beide in Salzburg zijn ontstaan. Een heldenrol is weggelegd voor de eerste vio-list Daniele Orlando, die conform de traditie van het Salzburgse divertimento een grote solistische rol speelt, maar ook de overige musici hebben een geweldig aandeel. Officina Musicale musiceert met brille en doet zo, althans voor de luis-teraar, vergeten in wat voor problematische omstandigheden het ensemble moet werken.

Minimal music, maar dan anders

JOEP CHRISTENHUSZ

Ik stelde me een klank voor die moeilijk categoriseerbaar zou zijn’, herin-nert Louis Andriessen zich over de oprichting van Orkest de Volharding in 1972. ‘Is het jazz, pop, avant-garde of iets totaal anders?’ Zo’n 38 jaar later

staat buiten kijf dat het ensemble ‘anders’ is: in de klank, die met een spijkerharde kern van koperblazers en de afwezigheid van strijkers allesbehalve alledaags is,

maar ook in het repertoire, dat vrij-wel uitsluitend bestaat uit speciaal voor het ensemble gecomponeerde of gearrangeerde werken. Dergelijke opdrachtwerken vormen eveneens

de ruggengraat op de gloednieuwe cd The Minimalists, waarop naast minimal-klassiekers als Terry Rileys In C en John Adams’ Short ride in a fast machine veel nieuw werk te beluisteren valt. Steve Reichs City life, een minimalistische lof-zang op New York compleet met gesampled stadsrumoer, wordt door de Vol-harding verklankt in een knap arrangement van Anthony Fiumara. In opdracht gecomponeerd zijn Kyle Ganns Sunken city, een in memoriam voor de door de orkaan Katherina geteisterde jazzstad New Orleans, en David Langs verstilde Street. Natuurlijk mag een werk van Andriessen zelf niet ontbreken: Workers union. Minimal, maar dan ‘anders’. In de bewoordingen van de componist ‘In C voor hooligans’.

orkest

DIVERSE COMPONISTENThe MinimalistsGeoffrey Douglas Madge,

Orkest de Volharding o.l.v. Jussi Jaatinen

MODE RECORDS MODE 214/215 (2 CD’S)

FRITS DE HAEN

Het eigen label van het London Symphony Orchestra bestaat tien jaar en dat mag gevierd worden. Het label is een succes, daarom worden uiteraard de grote projecten met chef-dirigent Valery Gergiev voortgezet.

Zo komt er onder meer een Vierde van Mahler uit en wordt een begin gemaakt met een volledige Rachmaninov-cyclus. Maar misschien wel als kroonjuweel mag gelden deze integrale uitvoering van Prokofjevs Romeo en Julia. Een sacd-uitgave die meer dan welkom is, want het gehele ballet wordt veel minder vaak gespeeld dan een van de suites eruit. Niet voor niets is het wel omschreven als de best geslaagde balletmuziek van de twintigste eeuw. En dat terwijl men aan-vankelijk noch bij het Bolsjoi noch bij het Kirov enthousiast was over Prokofjevs muziek. Ten onrechte, zoals ook nu weer uit deze opname blijkt: de partituur loopt over van dramatiek. Bij een dirigent als Valery Gergiev is deze kleurrijke muziek in uitstekende handen: indrukwekkend, bijzonder schilderend en met veel gevoel voor de geweldige instrumentatie van Prokofjev. Opvallend is zijn voorkeur voor fikse tempi. Deze liveopname maakt duidelijk hoe in november 2008 de vonken ervan af moeten hebben gespat in de Barbican Hall. Een absolute aanrader. Kijk voor de aanbieding op pagina 3.

SERGEJ PROKOFJEVRomeo and Juliet (complete)London Symphony Orchestra

o.l.v. Valery Gergiev

LSO LIVE 0682 (2 SACD’S)

orkest

‘

De vonken spatten af van Romeo en Julia


34 februari 2010

CD -BESPREKINGEN

FRITS DE HAEN

Monumentaal landschap in muziek voor brassband

ANDREW VAN PARIJS

Ooit waren de Fenlands, gelegen in de graafschappen Norfolk en Cambridgeshire, een enorm moeras, totdat de Zeeuw Cornelis Vermuyden het gebied in de zeventiende eeuw grotendeels droog-

maalde. Op een van de weinige plaatsen die zich ook voordien al leenden voor bebouwing, de nederzetting Ely, verrees in de elfde eeuw een machtige kerk, die

in 1109 een kathedraal werd en tot op de dag van vandaag als ‘het schip van Ely’ de vlakke regio domineert. Wie

de sfeer van dit landschap in muziek probeert te vatten, waarbij het ontzagwek-kende bouwwerk eenvoudigweg niet uit het oog kán worden verloren, komt algauw uit bij de monumentale combinatie van orgel en brassband. Beter dan door Arthur Wills, zelf inwoner van de streek, zal dat waarschijnlijk niet lukken. De opname is gemaakt in het kader van het festival Cathedral Brass. De brass-band en het orgel van de Koepelkerk in Leeuwarden zijn volstrekt gelijkwaardige partijen. Dat de jonge dirigent Frans-Aert Burghgraef van deze twee zware jon-gens een opname in perfecte balans en zonder de kleinste oneffenheid kan leve-ren, is een prestatie van formaat. Minstens even verzorgd klinken enkele zelden uitgevoerde composities van Percy Whitlock die als bonustracks zijn toegevoegd.

orkest

ARTHUR WILLSThe FenlandsErwin Wiersinga, Soli Brass

o.l.v. Frans-Aert Burghgraef

ALIUD ACD HJ 038-2 (SACD)

DORON NAGAN

orkest

We realiseren ons vaak niet dat Mendelssohn net zo’n geniaal wonder-kind was als Mozart. Niet alleen liet hij een aanzienlijk oeuvre na (waar-van 121 met opusnummer en vele andere zonder), maar ook schiep hij het

net als Mozart in een kort tijdsbestek: hij overleed al op 38-jarige leeftijd. Imposante vruchten van zijn jeugd zijn de dertien symfonieën voor strijkers, gecomponeerd tus-sen zijn twaalfde en veertiende jaar. In de drie symfonieën uit 1822 die de European Camerata uitvoert, herken je de inventiviteit van een ongeloofl ijk muzikale jongen. Het zijn evenwichtige, volwassen werken die vaak haydnesk klinken in hun charme en vaart. Neem het Allegro van de Symfonie nr. 9: typisch Haydn in zijn goedgehu-meurdheid. Het is pure feel-good-music. Maar door alle klassieke smaakmakers heen proeven we al de authen-tieke romantische kruiden die naar de toekomst wijzen: vloeiende melodische lijnen, kleine, voorzichtig gedurfde harmonische wendingen. De strijkers van de European Camerata, afkomstig uit de beste Europese orkesten en aangevoerd door Laurent Quénelle, leveren mooi samenspel in Mendelssohns muzikale jeugdwonderen. Het ensemble klinkt genu-anceerd en uiterst vitaal. Geen wonder, want het wordt gecoacht door John Eliot Gardiner. Een uitstekend opgenomen en met liefde en perfectie uitgevoerde cd.

FELIX MENDELSSOHNSymphonies for strings nr. 8-9-10European Camerata

o.l.v. Laurent Quénelle

FUGA LIBERA FUG 559

Indringende symfonieën uit het concentratiekamp

DORON NAGAN

Nadat Viktor Ullmann in 1944 op 46-jarige leeftijd in Auschwitz was gestorven, verdween zijn oeuvre uit het zicht. Pas een halve eeuw later werd hij langzaamaan herontdekt. Ullmann bleek een originele, krachtige

muzikale geest te zijn. Daarvan getuigen ook de vier orkestwerken die het Vlaams Radio Orkest onder leiding van Gerd Albrecht nu op cd brengt. De hoofdmoot

vormen de twee symfo-nieën, in 1989 gerecon-strueerd door Bernhard Wulff aan de hand van Ullmanns Pianosonates

nr. 5 en 7, gecomponeerd in het concentratiekamp Theresienstadt. De aanwijzin-gen voor de orkestratie in de handschriften wijzen op Ullmanns intentie de werken voor orkest te componeren. Voor een leerling van Arnold Schönberg is het niet verwonderlijk dat zijn muziek balanceert tussen de laatromantiek van Zemlinsky (Schönbergs leraar) en het vroege expressionisme van Schönberg en Alban Berg. Dat levert indrukwekkende momenten op, zoals de springerigheid van het Allegro en de donkere, mysterieuze en intrieste sfeer van het Adagio in de Eerste symfonie, of de groteske, geestige wrangheid van de ouverture Der zerbrochene Krug. Gerd Albrecht en het orkest brengen deze muziek met grote expertise, overtuiging en expressie. Een bijzondere cd vol indringende muziek van hoge kwaliteit.

VIKTOR ULLMANNSymphonies nos. 1 & 2Brussels Philharmonic (Vlaams

Radio Orkest) o.l.v. Gerd Albrecht

GLOSSA 922208 (SACD)

orkest

Muzikale wonderen van jonge Mendelssohn

orkest

1860 is het geboortejaar van Gustav Mahler, 1911 het sterfjaar. Bijgevolg zijn 2010 én 2011 ‘Mahlerjaren’. Het ligt voor de hand dat er wereldwijd breed uitgepakt wordt in verband met deze herdenking van geboorte- en

sterfjaar. Zo voert in eigen land het Concertgebouworkest alle Mahlers uit in twee seizoenen. Van het ‘andere orkest’ van chef-dirigent Mariss Jansons, het Orkest van de Beierse Omroep, verscheen deze liveregistratie van de Zevende symfonie. Het is een opwindende uitvoering die balanceert op het scherp van de snede. Liveopnamen houden altijd een groot risico in, maar het tekent Jan-sons dat hij niet kiest voor een veilige benadering. Luister bijvoorbeeld naar de pianississimo-beantwoording van de derde hoorn van het eerste hoornthema in de eerste Nachtmusik, waarbij je op het puntje van je stoel zit. Maar ook voor een subtiele schildering van de inti-miteit van de tweede Nachtmusik, met gitaar en mandoline, ben je bij Jansons aan het juiste adres. In het Scherzo weten de Beierse musici een bij vlagen sinistere sfeer op te roepen, terwijl in het wervelende slotdeel alle registers worden openge-trokken. Een spannende uitvoering, een echte aanwinst voor de sacd-catalogus.

GUSTAV MAHLERSymphonie Nr. 7Symphonieorchester des Bayerischen

Rundfunks o.l.v. Mariss Jansons

BR KLASSIK 40357 1900101 (SACD)

Jansons balanceert op het scherp van de snede



CD -BESPREKINGEN

ARJAN VAN DIJK

Vocaal feest van oude meesterwerken

vocaal

Mendelssohns bewerking van Händels Dettinger Te Deum, Haydns The storm en Cherubini’s Chant sur la mort de Joseph Haydn? Het lijkt een allegaartje, maar een vocaal feest staat u te wachten! In 1805

ging het gerucht van Haydns dood. Cherubini, een gevierd componist in Parijs voor wie Haydn een groot voorbeeld was, componeerde een klaagzang voor so-

listen en orkest. Hij was voorba-rig en ontving als dank Haydns Symfonie nr. 103 in handschrift, gesigneerd door ‘de vader van de beroemde Cherubini’. Haydn

ging in 1791 naar Londen, maar zag daar de uitvoering van zijn opera L’anima del filosofo verhinderd, doordat de impresario Salomon geen uitvoeringslicentie had. Om toch bekend te worden componeerde hij The storm. De opening van Shakespeare’s The tempest indachtig, razen koor en orkest voort, maar uiteindelijk komen ze vredig tot rust. Haydns grote inspiratie waren de oratoria van Händel. Was het nodig dat Mendelssohn Händels zeer gevierde Te Deum uit 1743, ge-componeerd voor de overwinning van Oostenrijk en Engeland op Frankrijk bij Dettingen am Main, opnieuw orkestreerde? Wellicht niet, maar in de negentiende eeuw was het verfraaien van oude meesterwerken gewoon, en McGegans troepen doen de bewerking ruimschoots eer aan.

HÄNDEL, HAYDN, CHERUBINIDettinger Te Deum, The storm, Chant sur la mort de Joseph HaydnDominique Labelle e.a., NDR Chor, FestspielOrchester Göttingen o.l.v. Nicholas McGegan CARUS 83.358

Gepolijste koorzang uit Beieren

ARJAN VAN DIJK

vocaal

MARTIN, KODÁLY, POULENCMis voor dubbelkoor, Missa brevis, Litanies à la Vierge Noire Chor des Bayerischen Rundfunks

o.l.v. Peter Dijkstra

BR KLASSIK 40357 19005004 (SACD)

Geluid van meerdere kanten, het overkomt ons voortdurend. Het groepsgewijs tegenover elkaar zingen ligt verankerd in het gregoriaans, maar gecomponeerde meerkorigheid werd pas vanaf de zestiende eeuw

serieus omarmd. Onder Nederlandse koordirigenten is Martins dubbelkorige Mis voor onbegeleid koor een geliefkoosd werk. Geen wonder dat het gewezen wonderkind Peter Dijkstra, sinds 2005 artistiek leider van het Koor van de Bei-erse Omroep, de partituur in München op de lessenaar heeft gezet. Voor Mar-tin was de compositie ervan een ware bezoeking, die hem drie jaar kostte. Het resultaat klinkt overigens bepaald niet moeizaam: welluidende modale harmo-nieën en vloeiende, aan het gregoriaans gerelateerde melodieën weven zich tot een esoterische miszetting. De Missa brevis van Kodály voor koor en orgel is aardser, met soms ritmisch bruuske passa-ges die zijn verwantschap met de Hongaarse volksmuziek duidelijk maken. Met Poulencs Litanies à la Vierge Noire voor vrouwenkoor en orgel keren we terug naar de typisch geparfumeerde klankwereld van de Franse koormuziek. Al met al een sacd voor de liefhebber van gepolijste koorzang, met als schaduw dat van Martins tweekorigheid, zelfs met een koptelefoon op, weinig te horen is.

Vurige pleidooien van een rasvirtuoos

WILLEM VELDHUIZEN

concert

Rachmaninov en Medtner waren goede vrienden. Ze droegen de hier op-genomen werken, die rond 1926 ontstonden, aan elkaar op. De rasvirtuoos Yevgeny Sudbin heeft alles in huis om de halsbrekende technische moei-

lijkheden van deze partituren schijnbaar moeiteloos naar zijn hand te zetten. Hij pleit overigens niet alleen vanachter de vleugel, maar ook in woord hartstochtelijk

voor deze veronachtzaamde voorbeel-den van laatromantische expressie. In het cd-boekje schrijft hij: ‘Zeer ten on-rechte wordt Medtner door sommige muziek-neanderthalers wel afgeschil-

derd als een Rachmaninov voor arme mensen.’ Medtners Tweede pianoconcert is zonder meer een verrukkelijke compositie met veel kleur, fascinerende contrasten, mooie grote bewegingen en een voortreffelijke architectuur. Sudbin overtuigt vol-komen. Ook in Rachmaninovs Vierde pianconcert, hier uitgevoerd in de eerste versie, is hij heer en meester over de materie. In het epische eerste en flitsende laatste deel is geen moment van zwakte te ontdekken. De pianist ‘speelt’ letterlijk met alle gevraagde acrobatiek. In het onpretentieuze middendeel weet hij met de weinige noten die hem daar ter beschikking staan, evenveel te zeggen. Het orkest uit North Carolina begeleidt hem op hoog niveau. Dit schot in de roos zal menige ‘muziek-neanderthaler’ voorgoed van gedachten doen veranderen.

Hoogtepunten van het Wereld Muziek Concours

ANDREW VAN PARIJS

Het Wereld Muziek Concours in Kerkrade brengt jaarlijkse de beste blaasorkesten uit alle windstreken bij elkaar. Terwijl in voorafgaande jaargangen de inschrijvingen vlot binnenstroomden, gooide in 2009 eerst

de economische crisis en daarna de Mexicaanse griep roet in het eten. Uiteindelijk bleek het effect van deze tegenslagen mee te vallen. Het deelnemersveld was weder-om uiterst gevarieerd en uit het enorme aantal wereldpremières blijkt dat de blaas-muziekwereld nog altijd springlevend is. Van de editie 2009 zijn dvd’s verschenen in de afdelingen harmonie en brassband. Verder is nog een aantal cd’s beschikbaar, ook van andere afdelingen, zodat het de in blaasmuziek geïnteresseerden aan niets zal ontbreken. De dvd van de afdeling harmonieorkest schotelt ons een rijk aanbod voor van toporkesten en een overrompelende mix van arrangementen en originele composities: behalve het verplichte werk Vientos van Francisco Tamarit Fayos onder meer het vierde deel uit Mahlers Eerste symfonie (verbluffend vertolkt door de Sociedad Musical La Artistica Ma-nisense) en de wereldpremière van Jelle Tassyns’ Stax, waarmee het Koninklijk Har-monieorkest Vooruit uit Harelbeke zijn visitekaartje afgeeft. En natuurlijk ontbreken de winnaars van de Koninklijke Harmonie Sainte Cécile uit Eijsden niet.

RACHMANINOV, MEDTNERPianoconcert nr. 4, Pianoconcert nr. 2Yevgeny Sudbin, North Carolina

Symphony o.l.v. Grant Llewellyn

BIS BISSA 1728 (SACD)

DIVERSE COMPONISTENHighlights WMC 2009: Symphonic wind bandKoninklijke Harmonie Sainte Cécile

Harmonieorkest e.a.

WWM 500.156 (2 CD’S), WWM 500.127 (2 CD’S)

WORLD WIND MUSIC WWM 500.160 (DVD)

harmonieorkest dvd


36 februari 2010

CD -BESPREKINGEN

Briljante toneelmuziek van Mendelssohn

ARJAN VAN DIJK

vocaal

W at is het midden tussen Mozarts Die Zauberflöte en Wagner? Antwoord: Mendelssohns Oedipus in Kolonos. Frederik IV van Pruisen stelde Mendelssohn aan als kapelmeester in Berlijn en gebood in 1845

muziek bij Sofokles’ tragedie over Oedipus. Deze Griek bracht een vreemdeling om als gevolg van een twistgesprek, waarna hij de stad Thebe ontzette, tot koning werd

gekroond en bij de koningin vier kinderen verwekte. Toen de oorzaak van een pestepidemie werd gezocht, bleek dat de ver-moorde man zijn vader was ge-

weest en de koningin zijn moeder. Mendelssohn pakt de draad op als Oedipus na ja-renlange ballingschap in Kolonos nabij Athene aankomt. Hij krijgt veel te verduren, maar koning Theseus verleent de gewezen vorst toch het burgerschap van zijn stad en is getuige van diens gang naar de onderwereld. Daar waar Mozart in zijn zangspel gesproken tekst en begeleide zang strikt afwisselt en Wagner zijn libretto’s als schier eindeloze gezangen behandelt, hanteert Mendelssohn fascinerende mengvormen, waarvan het begeleide recitatief voor koor het meest opvalt. Dat het uitstekende Kammerchor Stuttgart door de opname wat naar de achtergrond verdwijnt als de trombones inzetten, weegt zeker niet op tegen het feit dat we eindelijk beschikken over een onberispelijke uitvoering van deze briljante muziekdramatische schepping.

FELIX MENDELSSOHN-BARTHOLDYOedipus in KolonosVocale solisten, Kammerchor Stuttgart, Klassische Philharmonie Stuttgart o.l.v. Frieder Bernius CARUS 83.225

Meeslepend avontuur van Baltische koormuziek

ARJAN VAN DIJK

vocaal

PRAULINŠ, EINFELDE, SISASK, MIŠKINISBaltic exchangeChoir of Trinity College, Cambridge

o.l.v. Stephen Layton

HYPERION CDA 67747

Door de bekendheid van hun koormuziek kan de indruk bestaan dat bo-ven de Noordzee alleen Pärt en Rautavaara dergelijk repertoire hebben gemaakt. Verbreed nu uw horizon met deze fraaie selectie van Baltische koor-

werken die de dirigent Stephen Layton en het jeugdige maar ronduit professioneel klin-kende koor van Trinity College uit Cambridge heeft opgenomen. Einfelde, Miškinis, Praulinš en Sisask: zelfs de doorgewinterde koorliefhebber zal deze componisten niet al-lemaal kennen, maar onbekend mag zeker niet onbemind blijven. Volgens de statistieken zingt een op de twee bewoners van Estland, Letland en Litouwen in een koor, de ideale voedingsbodem voor een enorme koortraditie met zich navenant uitbreidend repertoire. Centraal staat hier de Missa Rigensis die Ugis Praulinš in 2003 voor het jongenskoor van de kathedraal van Riga heeft gecomponeerd: onverholen imitatie van renaissancepolyfonie, indrukwekkende klank-clusters en ritmische virtuositeit leiden tot een van de boeiendste hedendaagse miszet-tingen. Door de natuur geïnspireerd impressionistisch en somber van toon zijn Maija Einfeldes zettingen van drie gedichten van Fricis Barda. Het Benedictio is een goede in-leiding op het oeuvre van de componist en astronoom Urmas Sisask, die kosmische en muzikale harmonie wil laten samenvallen. Laat u meeslepen in dit Baltische avontuur!

Richard Strauss hield van een rijke koorklank

ARJAN VAN DIJK

Het Lets Radiokoor en het Franse kamerkoor Accentus gaan onder lei-ding van de flamboyante dirigente Laurence Equilbey de uitdaging van hoogste koorkunst aan: de onbegeleide koorwerken van Richard

Strauss (overigens hier niet compleet opgenomen). ‘In der Beschränkung zeigt sich erst der Meister’, noteerde Goethe. Kunstbroeders Wagner, Mahler,

Strauss en Schönberg dach-ten daar iets anders over en streefden naar een steeds groter bezet symfonieorkest. Opmerkelijk is dat Strauss

gedurende zijn enorme carrière als componist en dirigent van vooral opera’s fas-cinatie voor koorzang heeft behouden. Voor de teksten putte Strauss graag uit het oeuvre van de dichter Friedrich Rückert, waarin de natuur, de menselijke ziel en gesublimeerd genot de boventoon voeren. Een koor is zoiets als een orkest, dus vragen Deutsche Motette, Traumlicht, Der Abend en Hymne respectievelijk om 20-, 12-, 16- en 12-stemmig koor, en uiteraard zijn enkelbezette partijen hier uit den boze! Met nauwelijks concurrentie is deze opname een ijkpunt, maar de nogal wollige opname verhindert een goede verstaanbaarheid van de tekst. Strauss zelf had daar wellicht geen punt van gemaakt, want ook vocalen zijn klankkleur, maar eerlijk is eerlijk: koorkunst bestaat niet bij superieure klank alleen.

RICHARD STRAUSSA cappellaLatvian Radio Choir & Accentus

o.l.v. Laurence Equilbey

NAÏVE V 5194

Prachtig overzicht van Rautavaara’s koormuziek

ARJAN VAN DIJK

vocaal vocaal

Het is een cliché, maar toch: de koorcultuur in Engeland is simpelweg de beste ter wereld. Diverse Engelse universiteiten hebben koren die de vergelijking kunnen doorstaan met welk professioneel koor dan ook. Een

belangrijk verschil: door jeugdigheid ontbreekt een overheersend vibrato, hetgeen bij koormuziek voordelig kan zijn. De Schola Cantorum uit Oxford geeft hier een prachtig overzicht van onbegeleid koorwerk van de inmiddels 81-jarige Finse componist Einojuhani Rautavaara. Ooit protegé van Sibelius, heeft Rautavaara gecomponeerd aan een indrukwekkend oeuvre van onder meer pianomuziek, ka-mermuziek, symfonieën en maar liefst acht opera’s. Hij is dus bepaald niet exclu-sief een koorcomponist, maar hij heeft op dit terrein wel een unieke stem ontwik-keld. De atmosferische muzieken van Ligeti zijn niet ver weg in het Can-ticum Mariae virginis en het Magnificat, hier en daar klinkt wat Martin. Opmerkelijk zijn de Suite de Lorca (doenlijk voor het betere amateurkoor!) en de Canción de nuestro tiempo, waarin Rautavaara gedichten van García Lorca heeft gezet. Geen sombrero’s of paella te bekennen, en de dirigent James Burton had wellicht een Spaanse spraakcoach moeten consulteren, maar hoe diep kan een Fin de ziel van het Spaanse binnenland treffen!

EINOJUHANI RAUTAVAARAChoral musicSchola Cantorum of Oxford

o.l.v. James Burton

HYPERION CDA 67787

_



CD -BESPREKINGEN

Prachtig monument voor Sweelinck

FREDERIKE BERNTSEN

In de serie Het Sweelinck Monument heeft het Gesualdo Consort Amsterdam een prachtig nieuw deel uitgebracht, en wel het Tweede boek der Psalmen Davids uit 1613. Op initiatief van de artistiek leider Harry van der Kamp legt

het gezelschap het volledige vocale werk van onze landgenoot Jan Pieterszoon Sweelinck (1562-1621) vast: de wereldlijke werken, de Psalmen Davids en de Cantiones sacrae. De komende tijd verschijnen er nog vier delen met in totaal acht cd’s. De fraai vormgegeven uitgave gaat vergezeld van een tekstboek met commentaren van onder meer de musicologen Pieter Dirksen en Rudolf Rasch. Sweelinck, die tientallen jaren organist is geweest van de Oude Kerk in Amster-dam en geliefd was als docent in de Republiek en ver daarbuiten, heeft zijn com-posities gebaseerd op de melo-dieën uit het Geneefse Psalter (1562). In de dertig psalmen uit het Tweede boek leggen de zangers van het Gesualdo Consort een elastische samenklank aan de dag, met smaakvolle detailleringen in alle registers. De souplesse van het ensemble gaat gepaard met een transparante, gedragen toon die de meerstemmige zettingen een gepaste energie verleent. De variaties en fantasieën voor orgel, van Sweelinck zelf en van Bernard Winsemius, vormen een aangename afwisseling.

JAN PIETERSZOON SWEELINCKTweede boek der Psalmen DavidsGesualdo Consort Amsterdam

o.l.v. Harry van der Kamp

GLOSSA GES 922403 - NL (3 CD’S + BOEK)

vocaal

Pastoraal lief en leed in Händels cantates

FRANS JANSEN

Hoewel het Händeljaar 2009 nog maar net achter de rug is, blijven er onverminderd nieuwe opnamen verschijnen van deze Engelse Duitser. Daar zit ook repertoire bij waarmee hij niet in eerste instantie wordt geassoci-

eerd: Italiaanse cantates voor solostem en basso continuo. Händel schreef tijdens zijn verblijf in Italië van 1706 tot 1710 tientallen werken in dit genre, die werden uitgevoerd

ten huize van de Romeinse en Napoli-taanse adel. Hier werden geen avond-vullende opera’s of grootse oratoria verlangd, maar bescheiden kamer-muziek om intieme diners of besloten

feestjes muzikaal op te luisteren. Deze vaak korte composities bestaan louter uit aria’s en recitatieven waarbij de liefdesperikelen van herders en herderinnen favoriete the-ma’s zijn. De jonge Catalaanse countertenor Xavier Sabata weet daar zowel muzikaal als tekstueel goed raad mee. Met zijn warme timbre en expressieve interpretatie sleurt hij de luisteraar mee in de amoureuze escapades van de smachtende schapenhoeder. Het Spaanse oudemuziekensemble Forma Antiqva van de gebroeders Aarón, Pablo en Daniel Zapico ondersteunt hem daarin uiterst stijlvol. Het uitgebreide continuo-instrumentarium geeft extra kleur en afwisseling aan de – naar hedendaagse maatsta-ven – gedateerde teksten uit de achttiende eeuw. En die worden daardoor opeens een stuk geloofwaardiger. Amore blijft tenslotte Amore…

vocaal

GEORG FRIEDRICH HÄNDEL Amore x AmoreXavier Sabata, Forma Antiqva

o.l.v. Aarón Zapico

WINTER & WINTER 910 162-2

vocaal

ARJAN VAN DIJK

Geïnspireerd concert met lichte koormuziek

Conspirare, het professionele koor uit Texas dat is opgericht door de dirigent, arrangeur en componist Craig Hella Johnson, ontleent zijn naam aan het Latijnse woord voor ‘overeenstemmen’, of letterlijk

‘samen ademen’. Dat de kelen van Conspirare dezelfde kant op staan, is na be-luistering van alweer de derde cd van het koor wel duidelijk! Het betreft hier een

concertregistratie uit 2008 in het Long Center for the Per-forming Arts, het muziekthe-ater in Austin, dat de akoes-tische menging van het koor

wel wat beperkt. Maar dit terzijde. U wordt meegevoerd in een zeer geïnspireerd uitgevoerd programma, waarin toegankelijke klassieke koorwerken van Barber en Lauridsen worden afgewisseld met voor koor gearrangeerde gospels en songs van onder meer Dolly Parton en Annie Lennox. Kortom, het ideale album voor de liefhebber van lichte koormuziek, een genre waar in Nederland niet zelden met enig dedain over wordt gedacht. Net als komedie op het toneel heeft lichte muziek de schijn van ‘gemakkelijk’, maar de uitvoering ervan stelt even hoge eisen als bij klassieke muziek, en Conspirare voldoet daar moeiteloos aan. Voor de echte liefhebber is er van dit concert ook een dvd beschikbaar. Op www.conspirare.org kunt u alvast van wat voorproefjes genieten.

DIVERSE COMPONISTENA company of voices: Conspirare in concertConspirare o.l.v. Craig Hella Johnson

HARMONIA MUNDI USA HMU 907534

KATJA REICHENFELD

Alsof ze de partituur met een laserstraal belichten

ALBAN BERGDrei Orchesterstücke opus 6, Altenberg-Lieder opus 4, Sieben frühe Lieder Christiane Iven, Orchestre Philharmoni-

que de Strasbourg o.l.v. Marc Albrecht

PENTATONE CLASSICS PTC 5186363 (SACD)

De Altenbergliederen, een meesterwerk van de jonge Alban Berg, vormden ooit de aanleiding tot een conflict tussen Berg en zijn le-raar Schönberg. Ze waren te kort,vond Schönberg, en in die context

bestond geen mogelijkheid tot thematische ontwikkeling. Nú zouden wij zeggen: deze partituur is precies goed en juist de beknopte vorm draagt bij tot de hoge graad van concentratie. In de versie van de Duitse sopraan Christiane Iven en de dirigent Marc Albrecht met zijn orkest uit Straatsburg gaat geen noot verloren en het lijkt of zij de partituur met een laserstraal belichten, tot diep in de krochten van de duistere orkestpartij. Hoog daarboven zweeft de strakke, zuivere stem van Iven en op de vleugels van de tekst vliegt zij haar eigen koers. In het jeugdwerk de Sieben frühe Lieder, later door Berg zelf georkestreerd, slui-ten tekst en orkest-partij nog nauwer op elkaar aan en illustreert het orkest soms zelfs de woorden. Zo worden we in deze opname bij de hand genomen en wandelen we terug in de richting van de romantiek, met als eindpunt de door Berg voor kamermuziekbezetting bewerkte wals van Johann Strauss: ‘Wein, Weib und Gesang’.

vocaal


38 februari 2010

CD -BESPREKINGEN

Spelplezier in Prokofjevs kwartetten

DORON NAGAN

Slechts twee strijkkwartetten heeft Sergei Prokofjev geschreven, en ze zijn zeer verschillend. Het Eerste uit 1931, gecomponeerd tijdens een tournee door Amerika in opdracht van de Library of Congress uit Wa-

shington, is een robuust, soms licht dissonant werk dat nog enigszins aanleunt tegen zijn woeste balletten uit het Parijs van de jaren twintig. Het Tweede kwartet

ontstond tien jaar later. Prokof-jev was voorgoed teruggekeerd in de Sovjet-Unie en werd min of meer gedwongen wat gema-tigder te componeren. Hij ver-

werkte hierin ingenieus en vol humor de charmante Kabardische volksmuziek. Het Tsjechische Pavel Haas Kwartet speelt deze werken (aangevuld met de So-nate voor twee violen) op formidabele wijze. De twee dames (viool) en twee heren (altviool en cello) hebben een haarfijn gevoel voor spanning en ontspanning, voor het heftige en het lyrische, voor de lijnen in Prokofjevs muziek. Er klinkt speels-heid en lichtvoetigheid in het energieke begin van het Eerste kwartet en warmte en melancholie in het lyrische thema van de altviool dat hierop volgt. Het Tweede kwartet is verrukkelijk in zijn frisheid van thema’s (zoals een prachtige volksme-lodie halverwege het langzame deel) en in de heerlijke manier waarop het kwartet met zijn spelplezier deze muziek tot leven brengt.

SERGEJ PROKOFJEVString quartets nos. 1& 2, Sonata for 2 violinsPavel Haas Quartet

SUPRAPHON SU 3957

kamermuziek

Verrassende kwartetten van hoog niveau

DORON NAGAN

Ruim zeventig strijkkwartetten en -kwintetten heeft George Onslow (1784-1853) ons nagelaten, een Franse componist van Engelse af-komst die Duits georiënteerde kamermuziek componeerde. In zijn tijd

werd hij vooral in Duitsland gewaardeerd, onder meer door Schumann, die zijn muziek ook speelde. In vergetelheid geraakt, wordt Onslows nalatenschap nu gelukkig herontdekt. Er zijn inmiddels verscheidene cd’s met zijn werken ver-schenen, maar die van het Quatuor Diotima met de drie strijkkwartetten opus 54, 55 en 56 uit 1834 is de eerste van goede kwaliteit. Deze Franse musici hebben Onslow door. Zij hebben begrepen dat je de snellere delen van zijn kwartetten ook echt snel moet spelen, wil deze virtuoze, harmonisch pakkende en verrassen-de muziek tot haar recht ko-men. De meeste ensembles konden dat niet, het Qua-tuor Diotima wel. Geen en-kel allegro of scherzo vormt een probleem voor deze uitstekende musici. Zij doen recht aan de stormachtige dramatiek in Onslows kwartetten, zoals in het eerste deel van opus 56, een ener-giek en polyfoon allegro. Maar ook de lyrische kant van Onslow krijgt van hen de nodige aandacht. Wie meer wil ontdekken over kamermuziek in de negentiende eeuw dan reeds bekend is, mag deze cd beslist niet missen.

GEORGE ONSLOWStrijkkwartetten opus 54, 55, 56Quatuor Diotima

NAÏVE V 5200

kamermuziek

Openhartig portret van diva Renée Fleming

WILLEM VELDHUIZEN

De cineast Tony Palmer, die muziekfilms heeft gemaakt over zowel pop als klassieke muziek, portretteert Amerika’s grootste, huidige diva Renée Fleming. Het is een traditioneel en stijlvol portret. We maken ken-

nis met haar ouders, die allebei aan een conservatorium zang studeerden. Het was dus genetisch haast een uitgemaakte zaak voor welk beroep hun dochter

in de wieg was gelegd. Zo-als zoveel kunstenaars was zij een eenzelvig kind dat componeerde en las terwijl haar vriendinnen buiten

speelden. Nadat ze een belangrijke Amerikaanse muziekprijs had gewonnen, trad ze uit de schaduw en wel direct als een charismatische, intelligente zangeres. Toch belicht Tony Palmer ook de schaduwzijden van het muzikantenbestaan. Hoe is het een moeder te zijn die haar kinderen maandenlang niet ziet? Hoe bouw je een verhouding met een man op, als alle belangrijke podia je uitnodigen? Renée Fleming praat openhartig en onsentimenteel over deze aspecten van haar leven. Naast veel mooie muziekfragmenten is er één dat als een leidmotief lijkt te fungeren: ‘That yonge child’ van Britten. Dit fragiele lied over een huilend Christuskind dat in slaap wordt gezongen, lijkt al het succes en het kwetsbare van Flemings leven te vertolken. Een subtiele symbolische vondst van Palmer.

RENÉE FLEMINGLadies & gentlemen, Miss Renée FlemingM.m.v. Luciano Pavarotti,

Plácido Domingo, Daniel Barenboim e.a.

TP DVD 159

vocaal dvd

Hermann Prey raakt Schuberts essentie

FRANS JANSEN

Vorig jaar zou de in 1998 overleden Duitse bariton Hermann Prey tach-tig zijn geworden. Een passende aanleiding om een registratie uit het midden van de jaren tachtig op dvd uit te brengen. Hierop vertolkt hij

Schuberts liederencycli Die schöne Müllerin, Winterreise en Schwanengesang. Met zijn fluwelen stem en charmante verschijning was Prey op operagebied decen-nialang de publiekslieveling van Salzburg tot New York en werkte hij samen met de groten der aarde. Zijn grootste liefde gold echter het Duitse lied. Winterreise nam daarbinnen een centrale plaats in. Hij vertelt daarover in Christoph Engels documentaire Stationen eines Interpreten, die vlak voor zijn dood is opgenomen en als bonus is toegevoegd. ‘Dit werk loopt als een rode draad door mijn muzikale leven. Hoewel ik het al hon-derden malen heb gezongen, ontdek ik telkens weer iets nieuws.’ Bij Prey was nooit sprake van routine. Door zijn ongekunstelde en schijnbaar moeiteloze manier van zingen kwamen als vanzelf de ware emoties tot uitdrukking. Daarmee raakte hij juist die essentie die bij deze muziek vaak achter de noten verborgen ligt. Geheel in deze sfeer werden de drie cycli opgenomen, waardoor alle aandacht naar tekst en muziek moest uitgaan. Maar toegegeven, ook naar Hermann Prey.

vocaal dvd

HERMANN PREYThe Schubert song cyclesHermann Prey, Helmut Deutsch

en Leonard Hokanson

MAJOR 70208 (2 DVD’S)



CD -BESPREKINGEN

Verfi jning en passie bij het Ruysdael Kwartet

KATJA REICHENFELD

Het Ruysdael Kwartet heeft een originele benadering van het reper-toire: na een cd met ‘eerste stappen’ van grote componisten op het gebied van het strijkkwartet volgde er een met de nummers 1 van

Tsjaikovski, Prokofjev en diens kleinzoon Gabriel Prokofjev, en nu is nummer 2 uitgekomen met van dezelfde componisten het tweede kwartet. De formule werkt en de luisteraar leeft mee met de psychische en technische veranderingen van de componisten. Het spel boeit van de eerste tot de laatste noot. Een grote professionaliteit gaat samen met een bloeiende fantasie die gevoed wordt door de vele nieuwe muziek die deze musici naast de klassieke werken uitvoeren. Verfi j-ning en passie gaan hand in hand in hun versie van Tsjaikovski en Prokofjev. De grote verrassing komt aan het slot: het kwartet van Gabriel Prokofjev. Even eigenzinnig als zijn grootvader en geïnspi-reerd door de elektronische dance-muziek, speelt hij een spannend spel met pulserende ritmiek en plotse-linge stilstand. De vele lyrische lijnen leiden een onafhankelijk bestaan en voeren nooit naar een verlossend eindpunt. Deze muziek is volledig verankerd in het heden, behalve dan het verstilde derde deel, ‘Promenade dans le bois’, waarin de componist zijn blik met lichte nostalgie richt op het verleden.

TSJAIKOVSKI, SERGEJ EN GABRIEL PROKOFJEVRussian generations 2Ruysdael Kwartet

COBRA 0031

kamermuziek

Haydn klinkt speels op historische instrumenten

KATJA REICHENFELD

De op historisch instrumentarium spelende musici van het Schuppan-zigh Kwartet hebben al opnamen gemaakt van minder bekende tijdgenoten van de grote Weense componisten uit de achttiende en

negentiende eeuw, zoals Ferdinand Ries en Joseph Martin Kraus. Nu is voor hen de tijd gekomen om hun visie vast te leggen op de grondlegger van het genre:

Joseph Haydn. Leven-dig klinkt deze Haydn en het lijkt of de musici zijn noten zojuist hebben ontdekt en er speels mee

vandoor gaan. Alles ruikt naar voorjaar, het jaargetijde waarin de bladeren glan-zen en de veulens plotselinge, soms wat onhandige sprongen maken. Weliswaar is de intonatie niet smetteloos en de ensembleklank niet erg homogeen, maar al luisterend wordt men aangenaam verrast door de spontaan klinkende muzikale ingevingen die altijd doordacht blijken te zijn en gebaseerd op kennis van de his-torische uitvoeringspraktijk. De spelers nemen de vrijheid waarvan zij weten dat die hun toekomt, en zelf lijken zij daarvan evenveel te genieten als de luisteraar. Dit is de tweede in een serie van drie Haydn-cd’s, en hopelijk wordt het project voortgezet. Maar dan liefst in een wat ‘drogere’ opnameruimte waarin het op con-trast gerichte spel van het Schuppanzigh Kwartet wat minder gebonden wordt.

JOSEPH HAYDN

String quartets vol. 2 (opus 9/4, 64/5, 77/1)Schuppanzigh Quartet

ACCENT ACC 24220

kamermuziek

Homogeen samenspel van fameuze Leipzigers

KATJA REICHENFELD

Het fameuze Leipziger Streichquartett heeft in 2008 na twintig jaar af-scheid moeten nemen van zijn primarius Andreas Seidel en geruisloos heeft de violist Stefan Arzberger diens plaats ingenomen. Evenals de

anderen is hij afkomstig uit de voorste gelederen van het Gewandhausorchester, en zijn eigen Arzberger Quartett ging vooraf aan de huidige samenwerking met de Leipzigers. Een cd-project met de kwartetten van Haydn luidt nu de nieuwe fase van het ensemble in. Onlangs werden Die sieben letzten Worte uitgegeven, nu gevolgd door drie van de zes ‘Pruisische’ kwartetten opus 50. Het is een goede keuze, want hier ging het Haydn voor het eerst om volledige gelijkwaardigheid van de vier stemmen. Zeldzaam homogeen klinkt het spel van de vier musici. Ook in passages waar de eerste violist meestal in gekwinkeleer uitbarst, lijkt Arzberger zijn aandrang te temperen ter wille van de eenheid van klank. Veel initiatief gaat uit van de cello en de middenstemmen, en zo krijgt men een goed beeld van Haydns bedoeling bij het schrijven van de kwartetten. Ongetwijfeld vormt deze cd de opmaat van een nieuw hoofdstuk in de carrière van het ensemble, want zoveel is duidelijk: het voortbestaan van het Leipziger Streichquartett is gewaarborgd!

JOSEPH HAYDNString quartets vol. 2Leipziger Streichquartett

MDG GOLD MDG 307 1585-2

kamermuziek

te voet, per fiets, auto of boot bereikbaar!

Frysk Klassiek Festival

Organisatie: Stichting Frysk Klassiek Festivalwww.klassiekfestival.nl

Info: [email protected]

In samenwerking met:

8 t/m 11 juli 2010Cultuur, Recreatie & Toerisme

ontmoeten elkaar op pleinen, in monumentale gebouwen,

in havens en op het strand

Friesland ‘natuurlijk’ klassiek !in

Gaasterlân-Sleat,Skarsterlân &Lemsterland

Frysk Klassiek Festival Januari 2010.indd 1 1/12/2010 5:00:52 PMCD BESPREKINGEN1.indd 39 15-01-10 09:45


CD -BESPREKINGEN

Verfi jning en passie bij het Ruysdael Kwartet

KATJA REICHENFELD

Het Ruysdael Kwartet heeft een originele benadering van het reper-toire: na een cd met ‘eerste stappen’ van grote componisten op het gebied van het strijkkwartet volgde er een met de nummers 1 van

Tsjaikovski, Prokofjev en diens kleinzoon Gabriel Prokofjev, en nu is nummer 2 uitgekomen met van dezelfde componisten het tweede kwartet. De formule werkt en de luisteraar leeft mee met de psychische en technische veranderingen van de componisten. Het spel boeit van de eerste tot de laatste noot. Een grote professionaliteit gaat samen met een bloeiende fantasie die gevoed wordt door de vele nieuwe muziek die deze musici naast de klassieke werken uitvoeren. Verfi j-ning en passie gaan hand in hand in hun versie van Tsjaikovski en Prokofjev. De grote verrassing komt aan het slot: het kwartet van Gabriel Prokofjev. Even eigenzinnig als zijn grootvader en geïnspi-reerd door de elektronische dance-muziek, speelt hij een spannend spel met pulserende ritmiek en plotse-linge stilstand. De vele lyrische lijnen leiden een onafhankelijk bestaan en voeren nooit naar een verlossend eindpunt. Deze muziek is volledig verankerd in het heden, behalve dan het verstilde derde deel, ‘Promenade dans le bois’, waarin de componist zijn blik met lichte nostalgie richt op het verleden.

TSJAIKOVSKI, SERGEJ EN GABRIEL PROKOFJEVRussian generations 2Ruysdael Kwartet

COBRA 0031

kamermuziek

Haydn klinkt speels op historische instrumenten

KATJA REICHENFELD

De op historisch instrumentarium spelende musici van het Schuppan-zigh Kwartet hebben al opnamen gemaakt van minder bekende tijdgenoten van de grote Weense componisten uit de achttiende en

negentiende eeuw, zoals Ferdinand Ries en Joseph Martin Kraus. Nu is voor hen de tijd gekomen om hun visie vast te leggen op de grondlegger van het genre:

Joseph Haydn. Leven-dig klinkt deze Haydn en het lijkt of de musici zijn noten zojuist hebben ontdekt en er speels mee

vandoor gaan. Alles ruikt naar voorjaar, het jaargetijde waarin de bladeren glan-zen en de veulens plotselinge, soms wat onhandige sprongen maken. Weliswaar is de intonatie niet smetteloos en de ensembleklank niet erg homogeen, maar al luisterend wordt men aangenaam verrast door de spontaan klinkende muzikale ingevingen die altijd doordacht blijken te zijn en gebaseerd op kennis van de his-torische uitvoeringspraktijk. De spelers nemen de vrijheid waarvan zij weten dat die hun toekomt, en zelf lijken zij daarvan evenveel te genieten als de luisteraar. Dit is de tweede in een serie van drie Haydn-cd’s, en hopelijk wordt het project voortgezet. Maar dan liefst in een wat ‘drogere’ opnameruimte waarin het op con-trast gerichte spel van het Schuppanzigh Kwartet wat minder gebonden wordt.

JOSEPH HAYDN

String quartets vol. 2 (opus 9/4, 64/5, 77/1)Schuppanzigh Quartet

ACCENT ACC 24220

kamermuziek

Homogeen samenspel van fameuze Leipzigers

KATJA REICHENFELD

Het fameuze Leipziger Streichquartett heeft in 2008 na twintig jaar af-scheid moeten nemen van zijn primarius Andreas Seidel en geruisloos heeft de violist Stefan Arzberger diens plaats ingenomen. Evenals de

anderen is hij afkomstig uit de voorste gelederen van het Gewandhausorchester, en zijn eigen Arzberger Quartett ging vooraf aan de huidige samenwerking met de Leipzigers. Een cd-project met de kwartetten van Haydn luidt nu de nieuwe fase van het ensemble in. Onlangs werden Die sieben letzten Worte uitgegeven, nu gevolgd door drie van de zes ‘Pruisische’ kwartetten opus 50. Het is een goede keuze, want hier ging het Haydn voor het eerst om volledige gelijkwaardigheid van de vier stemmen. Zeldzaam homogeen klinkt het spel van de vier musici. Ook in passages waar de eerste violist meestal in gekwinkeleer uitbarst, lijkt Arzberger zijn aandrang te temperen ter wille van de eenheid van klank. Veel initiatief gaat uit van de cello en de middenstemmen, en zo krijgt men een goed beeld van Haydns bedoeling bij het schrijven van de kwartetten. Ongetwijfeld vormt deze cd de opmaat van een nieuw hoofdstuk in de carrière van het ensemble, want zoveel is duidelijk: het voortbestaan van het Leipziger Streichquartett is gewaarborgd!

JOSEPH HAYDNString quartets vol. 2Leipziger Streichquartett


kamermuziek

te voet, per fiets, auto of boot bereikbaar!

Frysk Klassiek Festival

Organisatie: Stichting Frysk Klassiek Festivalwww.klassiekfestival.nl

Info: [email protected]

In samenwerking met:

8 t/m 11 juli 2010Cultuur, Recreatie & Toerisme

ontmoeten elkaar op pleinen, in monumentale gebouwen,

in havens en op het strand

Friesland ‘natuurlijk’ klassiek !in

Gaasterlân-Sleat,Skarsterlân &Lemsterland

Frysk Klassiek Festival Januari 2010.indd 1 1/12/2010 5:00:52 PMCD BESPREKINGEN1.indd 39 15-01-10 09:45

40 februari 2010

CD -BESPREKINGEN

kamermuziek piano

Legendarische Horowitz blijft een klasse apart

WILLEM VELDHUIZEN

Het legendarische Berlijnse concert van Vladimir Horowitz uit 1986 be-wijst de ongebroken kracht en verfijning van zijn pianospel. De mu-sicus die zo lang gezwegen had, overtuigde met zijn formidabele kunst,

zijn magische kleurenpalet, indrukwekkende spierkracht en ongeëvenaarde ori-ginaliteit en speurzin. In de schijnbaar eenvoudige sonates van Scarlatti speelt

hij met stemvoering en dynamiek. Zo ontstaat een muzikale klankrijkdom die volkomen eigen is. Ken-merkend voor Horowitz

is het vermogen om een tedere sprookjessfeer op te roepen. Luister naar Liszts Sonetto del Petrarca om de vervoerende kwaliteit te ervaren of naar Rachmaninovs Prelude opus 32 nr. 5. De vertolkingen zijn nooit voorspelbaar, maar steeds op het scherp van de snede, uiterst geconcentreerd en spannend van de eerste tot de laatste noot. Toegiften blijven uiteraard niet uit. Na een oerpoëtische interpretatie van Schumanns Träumerei volgt Liszts Valse oubliée nr. 1. Hier treden polyfone details naar voren die anderen over het hoofd zien. Daarop volgt Moszkowski’s Etincelles. Horowitz doet de titel van het werk alle eer aan. Het miniatuur fonkelt en flitst en ontlokt bravogeroep aan het publiek. Horowitz’ hyperindividuele spel is en blijft een klasse apart.

DIVERSE COMPONISTENDas legendäre Berliner Konzert, 18. Mai 1986Vladimir Horowitz

SONY CLASSICS 88697 573532 (2 CD’S)

Ferschtman geeft lesje in hogere luisterkunst

Muziek is Liza Ferschtman met de moedermelk ingegoten. Haar ou-ders zijn beiden bevlogen musici en als peutertje speelde ze met de grote Philipp Hirshhorn in de tuin. Op de website van Ferschtman

is een aandoenlijke foto te zien van de kleine Liza met deze veel te jong gestorven violist die later haar leraar zou worden. Wie haar nieuwe cd met solowerken van Bach en Ysaÿe beluistert, voelt die aangeboren muzieknatuur. Ferschtman hoeft niet ver te zoeken om tot de ziel van een werk door te dringen. Die ligt klaar om te worden aangesproken. Werken voor viool solo van Bach combineert ze met so-losonates van de vioolspecialist Ysaÿe. De overeenkomsten tussen Bachs Partita BWV 1006 en de Sonate op. 27 nr. 2 van Ysaÿe zijn overduidelijk. Ysaÿe laat zijn sonate vertrekken bij Bachs noten, die ver-volgens lijken te ont-sporen naar de taal van zijn eigen tijd. De link tussen Bachs sonate BWV 1001 en op. 27 nr. 1 van Ysaÿe springt minder direct in het oog, maar is er wel degelijk. Door de werken na elkaar op de cd te zetten geeft Liza Ferschtman haar publiek een lesje in hogere luisterkunst. Fascinerend en onvergetelijk goed gespeeld. Kijk voor de aanbieding op pagina 11.

BACH, YSAŸEWorks for violin soloLiza Ferschtman

CC 72351 (SACD)

CHRIS ZUIDERHOUT

Topuitvoering van Mozarts pianokwartetten

WILLEM VELDHUIZEN

Oorspronkelijk zou Mozart in opdracht drie pianokwartetten compo-neren, maar vanwege de voor die tijd vreemde eigenzinnigheden in het Kwartet in g annuleerde de opdrachtgever het project. Mo-

zart mocht overigens zijn honorarium behouden. De tweede compositie werd toch nog voltooid, maar het derde werk bleef definitief uit. Het Mozart Piano

Quartet geeft op deze cd fonkelende uitvoeringen van de twee composities. De dialogen tussen de instrumenten zijn van

een uitgelezen verfijning. Luister naar de doorwerking in het eerste deel van het Kwartet in g. Overal klinken er melodielijnen die maar al te vaak door anderen veronachtzaamd worden. Alle instrumenten soleren en begeleiden, en de rijk-dom aan details is hierdoor enorm. Na de energie van het eerste deel is de rust van het Andante weldadig. Dit houdt overigens niet in dat er minder sterk wordt gemusiceerd. Vooral de pianist verrast op veel plaatsen met verrukkelijke versie-ringen, die soms bijna als miniatuurcadensen aandoen. Dit verleent de interpre-taties een onvervalst eigen signatuur. Deze topuitvoeringen doen haast vergeten dat bekrompen terughoudendheid ertoe heeft geleid dat een derde kwartet on-geschreven is gebleven.

WOLFGANG AMADEUS MOZARTPiano quartetsMozart Piano Quartet


kamermuziek

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

verso_digipackcover_hrs_cmyk.pdf 12-01-2010 14:38:32

Hollandse nieuwe op panfluit en gitaar

JURJEN VIS

Dit is de debuut-cd van het duo Verso, bestaande uit de gitarist Stefan Gerritsen (1973) en de panfluitist Matthijs Koene (1977). Verso bestaat al sinds 1997 en de zeven hier bijeengebrachte composities zijn een keuze

uit de ongeveer dertig die in de periode 1997-2006 voor het duo werden ge-schreven. Het is allemaal Hollandse nieuwe en zelfs zeer nieuwe, ook van buiten-landse componisten hier woonachtig, gemaakt in opdracht van het Fonds voor de Scheppende Toonkunst of het Amsterdams Fonds voor de Kunst. Een bonte verzameling van geconstrueerde, sfeervolle, soms ook gekunsteld moderne en diverterend melodieuze muziek, met hier en daar toespelingen op volksmuziek. Koene is inmiddels algemeen erkend als een absolute meester op zijn instru-ment, wat onder meer mag blijken uit zijn aanstelling tot hoofdvakdocent panfluit aan het conservatorium van Am-sterdam. Boeiend is het atypi-sche gebruik van de panfluit. Bijna nooit horen we de stereotiepe klank, slechts zeer incidenteel de welbekende stijgende of dalende riedel. Een panfluit heeft een breed spectrum van kleuren: van de natte houtklank van de basblokfluit tot de scherpere, metalige hoogte van de piccolo. De vochtige geblazen tonen vormen een ideale combinatie met de milde snaren van de gitaar.

DIVERSE COMPONISTENVersoMatthijs Koene en Stefan Gerritsen

KARNATIC KLR 021

kamermuziek


40 februari 2010

CD -BESPREKINGEN

kamermuziek piano

Legendarische Horowitz blijft een klasse apart

WILLEM VELDHUIZEN

Het legendarische Berlijnse concert van Vladimir Horowitz uit 1986 be-wijst de ongebroken kracht en verfijning van zijn pianospel. De mu-sicus die zo lang gezwegen had, overtuigde met zijn formidabele kunst,

zijn magische kleurenpalet, indrukwekkende spierkracht en ongeëvenaarde ori-ginaliteit en speurzin. In de schijnbaar eenvoudige sonates van Scarlatti speelt

hij met stemvoering en dynamiek. Zo ontstaat een muzikale klankrijkdom die volkomen eigen is. Ken-merkend voor Horowitz

is het vermogen om een tedere sprookjessfeer op te roepen. Luister naar Liszts Sonetto del Petrarca om de vervoerende kwaliteit te ervaren of naar Rachmaninovs Prelude opus 32 nr. 5. De vertolkingen zijn nooit voorspelbaar, maar steeds op het scherp van de snede, uiterst geconcentreerd en spannend van de eerste tot de laatste noot. Toegiften blijven uiteraard niet uit. Na een oerpoëtische interpretatie van Schumanns Träumerei volgt Liszts Valse oubliée nr. 1. Hier treden polyfone details naar voren die anderen over het hoofd zien. Daarop volgt Moszkowski’s Etincelles. Horowitz doet de titel van het werk alle eer aan. Het miniatuur fonkelt en flitst en ontlokt bravogeroep aan het publiek. Horowitz’ hyperindividuele spel is en blijft een klasse apart.

DIVERSE COMPONISTENDas legendäre Berliner Konzert, 18. Mai 1986Vladimir Horowitz

SONY CLASSICS 88697 573532 (2 CD’S)

Ferschtman geeft lesje in hogere luisterkunst

Muziek is Liza Ferschtman met de moedermelk ingegoten. Haar ou-ders zijn beiden bevlogen musici en als peutertje speelde ze met de grote Philipp Hirshhorn in de tuin. Op de website van Ferschtman

is een aandoenlijke foto te zien van de kleine Liza met deze veel te jong gestorven violist die later haar leraar zou worden. Wie haar nieuwe cd met solowerken van Bach en Ysaÿe beluistert, voelt die aangeboren muzieknatuur. Ferschtman hoeft niet ver te zoeken om tot de ziel van een werk door te dringen. Die ligt klaar om te worden aangesproken. Werken voor viool solo van Bach combineert ze met so-losonates van de vioolspecialist Ysaÿe. De overeenkomsten tussen Bachs Partita BWV 1006 en de Sonate op. 27 nr. 2 van Ysaÿe zijn overduidelijk. Ysaÿe laat zijn sonate vertrekken bij Bachs noten, die ver-volgens lijken te ont-sporen naar de taal van zijn eigen tijd. De link tussen Bachs sonate BWV 1001 en op. 27 nr. 1 van Ysaÿe springt minder direct in het oog, maar is er wel degelijk. Door de werken na elkaar op de cd te zetten geeft Liza Ferschtman haar publiek een lesje in hogere luisterkunst. Fascinerend en onvergetelijk goed gespeeld. Kijk voor de aanbieding op pagina 11.

BACH, YSAŸEWorks for violin soloLiza Ferschtman

CC 72351 (SACD)

CHRIS ZUIDERHOUT

Topuitvoering van Mozarts pianokwartetten

WILLEM VELDHUIZEN

Oorspronkelijk zou Mozart in opdracht drie pianokwartetten compo-neren, maar vanwege de voor die tijd vreemde eigenzinnigheden in het Kwartet in g annuleerde de opdrachtgever het project. Mo-

zart mocht overigens zijn honorarium behouden. De tweede compositie werd toch nog voltooid, maar het derde werk bleef definitief uit. Het Mozart Piano

Quartet geeft op deze cd fonkelende uitvoeringen van de twee composities. De dialogen tussen de instrumenten zijn van

een uitgelezen verfijning. Luister naar de doorwerking in het eerste deel van het Kwartet in g. Overal klinken er melodielijnen die maar al te vaak door anderen veronachtzaamd worden. Alle instrumenten soleren en begeleiden, en de rijk-dom aan details is hierdoor enorm. Na de energie van het eerste deel is de rust van het Andante weldadig. Dit houdt overigens niet in dat er minder sterk wordt gemusiceerd. Vooral de pianist verrast op veel plaatsen met verrukkelijke versie-ringen, die soms bijna als miniatuurcadensen aandoen. Dit verleent de interpre-taties een onvervalst eigen signatuur. Deze topuitvoeringen doen haast vergeten dat bekrompen terughoudendheid ertoe heeft geleid dat een derde kwartet on-geschreven is gebleven.

WOLFGANG AMADEUS MOZARTPiano quartetsMozart Piano Quartet


kamermuziek

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

verso_digipackcover_hrs_cmyk.pdf 12-01-2010 14:38:32

Hollandse nieuwe op panfluit en gitaar

JURJEN VIS

Dit is de debuut-cd van het duo Verso, bestaande uit de gitarist Stefan Gerritsen (1973) en de panfluitist Matthijs Koene (1977). Verso bestaat al sinds 1997 en de zeven hier bijeengebrachte composities zijn een keuze

uit de ongeveer dertig die in de periode 1997-2006 voor het duo werden ge-schreven. Het is allemaal Hollandse nieuwe en zelfs zeer nieuwe, ook van buiten-landse componisten hier woonachtig, gemaakt in opdracht van het Fonds voor de Scheppende Toonkunst of het Amsterdams Fonds voor de Kunst. Een bonte verzameling van geconstrueerde, sfeervolle, soms ook gekunsteld moderne en diverterend melodieuze muziek, met hier en daar toespelingen op volksmuziek. Koene is inmiddels algemeen erkend als een absolute meester op zijn instru-ment, wat onder meer mag blijken uit zijn aanstelling tot hoofdvakdocent panfluit aan het conservatorium van Am-sterdam. Boeiend is het atypi-sche gebruik van de panfluit. Bijna nooit horen we de stereotiepe klank, slechts zeer incidenteel de welbekende stijgende of dalende riedel. Een panfluit heeft een breed spectrum van kleuren: van de natte houtklank van de basblokfluit tot de scherpere, metalige hoogte van de piccolo. De vochtige geblazen tonen vormen een ideale combinatie met de milde snaren van de gitaar.

DIVERSE COMPONISTENVersoMatthijs Koene en Stefan Gerritsen

KARNATIC KLR 021

kamermuziek



CD -BESPREKINGEN

Verfijning ten top in Lubimovs Schubert

ANDREW VAN PARIJS

Alexei Lubimov is een muzikale alleseter, maar wel een met princi-pes. Aan het ijzeren repertoire had hij niet genoeg. De kennismaking met componisten als Edison Denisov en Alfred Schnittke maakte hem

nieuwsgierig naar nog andere stijlen en opvattingen. En zo kwam hij via een ont-moeting met Denisov in Brussel in contact met Sigiswald Kuijken, die hem de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk binnenloodste. Pas na de val van het IJzeren Gordijn kon Lubimov zich in fysiek en artistiek opzicht vrij bewe-gen. Doordat in de gehele Sovjet-Unie geen enkele fortepiano voorhanden was, betekende een uitnodiging van het Franse label Erato zijn eerste ervaring met dit type instrument. Geen instrument volgt de ontwikkeling van de muziekge-schiedenis zo op de voet als de fortepiano – elk decennium verlangt op zijn minst een an-der exemplaar – en daardoor ervaart Lubimov elke nieuwe opname als passen en meten. Voor de twee series van Schuberts Impromptu’s bespeelt hij een Matthias Müller uit 1810 en een Joseph Schatz uit 1830. Het re-sultaat is, zoals verwacht, verfijning ten top. De keuze van een passend instrument impliceert al bijna een evenwichtige uitvoering, maar de uitgekiende frasering, de fraaie timing en het ragfijne toucher maken deze opname echt helemaal af.

FRANZ SCHUBERTImpromptusAlexei Lubimov

ZIGZAG TERRITOIRES ZZT 100102

piano

Gezusters Labèque subliem in Satie

CORNELL EVERS

ERIK SATIEGymnopédies, Gnossiennes e.a.Katia et Marielle Labèque

KML 1120

piano

Katia en Marielle Labèque hebben zich altijd tot Erik Satie aangetrok-ken gevoeld, maar opgenomen hadden ze zijn muziek nog niet. Voor hun eerste cd met muziek van de non-conformistische componist heb-

ben de flamboyante superpianistes deels gekozen voor bekende stukken, wer-ken die niet meer van de concertpodia zijn weg te denken. De cd laat Katia en Marielle samen horen, maar ook solo, in stukken die passen bij hun muzikale temperament. De zussen beginnen, elkaar afwisselend, met Trois gymnopédies. Als soliste ontfermt Marielle zich met gevoel voor dramatiek over de 21 miniaturen, instrumentale erupties van soms slechts twintig seconden, die samen Sports et di-vertissements vormen en over Véritables préludes flasques (pour un chien). De drome-rige mystiek van de eerste drie Gnossiennes wordt fraai tot klinken gebracht door Katia, die met haar gelaagde spel tevens de Gnossiennes 4, 5 en 6 vormgeeft. Ook de duetten zijn ware juweeltjes. De twee - Marielle met ferme aanslag en heldere toon, Katia meer beschouwend - vullen elkaar perfect aan in Trois morceaux en forme de poire en Trois petites pièces montées. Prachtige muziek, die in deze uitvoeringen subliem en tijdloos aandoet.

Voor meer info:[email protected]



CD -BESPREKINGEN

Verfijning ten top in Lubimovs Schubert

ANDREW VAN PARIJS

Alexei Lubimov is een muzikale alleseter, maar wel een met princi-pes. Aan het ijzeren repertoire had hij niet genoeg. De kennismaking met componisten als Edison Denisov en Alfred Schnittke maakte hem

nieuwsgierig naar nog andere stijlen en opvattingen. En zo kwam hij via een ont-moeting met Denisov in Brussel in contact met Sigiswald Kuijken, die hem de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk binnenloodste. Pas na de val van het IJzeren Gordijn kon Lubimov zich in fysiek en artistiek opzicht vrij bewe-gen. Doordat in de gehele Sovjet-Unie geen enkele fortepiano voorhanden was, betekende een uitnodiging van het Franse label Erato zijn eerste ervaring met dit type instrument. Geen instrument volgt de ontwikkeling van de muziekge-schiedenis zo op de voet als de fortepiano – elk decennium verlangt op zijn minst een an-der exemplaar – en daardoor ervaart Lubimov elke nieuwe opname als passen en meten. Voor de twee series van Schuberts Impromptu’s bespeelt hij een Matthias Müller uit 1810 en een Joseph Schatz uit 1830. Het re-sultaat is, zoals verwacht, verfijning ten top. De keuze van een passend instrument impliceert al bijna een evenwichtige uitvoering, maar de uitgekiende frasering, de fraaie timing en het ragfijne toucher maken deze opname echt helemaal af.

FRANZ SCHUBERTImpromptusAlexei Lubimov

ZIGZAG TERRITOIRES ZZT 100102

piano

Gezusters Labèque subliem in Satie

CORNELL EVERS

ERIK SATIEGymnopédies, Gnossiennes e.a.Katia et Marielle Labèque

KML 1120

piano

Katia en Marielle Labèque hebben zich altijd tot Erik Satie aangetrok-ken gevoeld, maar opgenomen hadden ze zijn muziek nog niet. Voor hun eerste cd met muziek van de non-conformistische componist heb-

ben de flamboyante superpianistes deels gekozen voor bekende stukken, wer-ken die niet meer van de concertpodia zijn weg te denken. De cd laat Katia en Marielle samen horen, maar ook solo, in stukken die passen bij hun muzikale temperament. De zussen beginnen, elkaar afwisselend, met Trois gymnopédies. Als soliste ontfermt Marielle zich met gevoel voor dramatiek over de 21 miniaturen, instrumentale erupties van soms slechts twintig seconden, die samen Sports et di-vertissements vormen en over Véritables préludes flasques (pour un chien). De drome-rige mystiek van de eerste drie Gnossiennes wordt fraai tot klinken gebracht door Katia, die met haar gelaagde spel tevens de Gnossiennes 4, 5 en 6 vormgeeft. Ook de duetten zijn ware juweeltjes. De twee - Marielle met ferme aanslag en heldere toon, Katia meer beschouwend - vullen elkaar perfect aan in Trois morceaux en forme de poire en Trois petites pièces montées. Prachtige muziek, die in deze uitvoeringen subliem en tijdloos aandoet.



42 februari 2010

CD -BESPREKINGEN

MARCEL BIJLO

Guillaume de de Machaut (ca. 1300-1377) was behalve dichter en componist ook diplomaat en kanunnik. Hij verkeerde in het gezel-schap van koningen en kerkvorsten. Een van zijn bekendste werken

is de Messe de Nostre Dame, maar het grootste deel van zijn oeuvre bestaat uit liefdespoëzie op muziek. Wie Machauts muziek nog nooit gehoord heeft, zal

misschien verbaasd zijn dat deze in de veertiende eeuw werd gecomponeerd en niet veel later. In zijn eigen tijd behoorde Machaut tot wat

toen de ‘ars nova’ (nieuwe kunst) werd genoemd, maar zijn wringende samen-klanken en ingewikkelde ritmiek doen nog steeds zeer modern aan. Het Franse ensemble Musica Nova, dat eerder al een complete opname heeft gemaakt van Machauts motetten, wijdt zich op deze cd aan een aantal ballades, lyrische lief-desgedichten met veel allegorie en metaforen. Machaut was een subtiel dichter en zijn poëzie is heel wat introverter dan de uitbundige Italiaanse liefdeslyriek uit die tijd. Naast zangers horen we op deze opname vedels, fl uiten en tokkelinstru-menten. Veel toeters en bellen kan deze muziek niet gebruiken en de bescheiden aanpak van Musica Nova is voor mij precies de juiste. Stemmen en instrumenten mengen prachtig en er zijn ook enkele instrumentale stukken opgenomen.

Subtiele liefdesmuziek uit de veertiende eeuw

GUILLAUME DE MACHAUTBalladesEnsemble Musica Nova

o.l.v. Lucien Kandel

AEON AECD 0982

middeleeuwen

Schumann met drama en bravoure

WILLEM VELDHUIZEN

piano

Eric Le Sage is sinds 2006 bezig om alle kamermuziek met piano en alle werken voor pianosolo van Schumann vast te leggen. Op deze twee cd’s speelt hij eenvoudige composities voor de lespraktijk, maar ook veeleisende

etudes. In de zes Etudes opus 3 naar Caprices van Paganini toont Le Sage zich een meester die perfecte ‘Fingerfertigkeit’ verbindt met virtuoze lichtheid. Luister naar de haast sereen opgebouwde tweede Etude, die tegelijk bovenzinnelijk en heel aards klinkt. Perfect pedaalgebruik zorgt voor warmte, kleur en doorzich-tigheid. Ook de zes Concertetudes opus 10 speelt hij met feeërieke bravoure en uitstekend gedoseerd drama. In Faschingsschwank aus Wien demonstreert de pi-anist zijn affi niteit met Schumanns grillige psyche. Intellect en instinct staan op scherp en dit levert turbulent vuur-werk en intense verstilling op. Nooit verzandt Le Sage in sentimentaliteit of goedkope effecten, steeds wordt er gewetensvol gemusiceerd. In de drie ‘Kindersonates’ opus 118 die Schumann voor zijn eigen kroost heeft gecompo-neerd, overtuigt deze benadering evenzeer. Zo klinken er drie voordrachtsstukken waarin de grote componist in het klein hoorbaar is. Le Sages overtuigende aanpak blijft ondanks de eenvoudige factuur geheel intact. Kortom: een fraaie collectie, die naast de genoemde werken enkele zelden opgenomen composities bevat.

ROBERT SCHUMANNKlavierwerke & Kammermusik VIIIEric Le Sage

ALPHA 154 (2 CD’S)

Vanbeckevoort overtuigt in Schumanns pianomuziek

JURJEN VIS

piano

De Belgische pianist Liebrecht Vanbeckevoort (1984) kan er niet ge-noeg voor worden geprezen dat hij voor zijn Schumann-cd de Sonate nr. 1 opus 11 als openingswerk heeft gekozen. Je hoort dit werk niet

vaak. Het is niet populair en wordt doorgaans achtergesteld bij het Carnaval, de Davidsbündlertänze, de Etudes symphoniques, de Kinderszenen en de Fantasie. Het

moet gezegd worden: Schu-mann zit beter in zijn vel in kleine, vluchtige

vormen dan in een strenger, groter concept als dat van de sonate. Niettemin is zijn gooi naar de hoogste regionen adembenemend. De thema’s van het eerste en vierde deel pakken, beklemmen en blijven lang hangen, niet het minst de wonder-lijk zoete sequensen in de fi nale. De Kinderszenen en de Faschingsschwank aus Wien tonen de miniaturist Schumann. Ze bevatten tedere karakterstukken waarmee hij zijn geliefde dichter Heinrich Heine nabij komt. Liebrecht Vanbeckevoort is niet het type pianist dat zichzelf onzichtbaar maakt. Hij laat zich niet meevoeren in Schumanns delirium, hij lost niet mee op in nevelsluiers, maar blijft steeds stevig overeind, met de voeten in de Vlaamse klei. Zijn pleidooi overtuigt en boeit van de eerste tot de laatste seconde.

ROBERT SCHUMANNPianosonate nr. 1, Kinderszenen, Faschingsschwank aus WienLiebrecht Vanbeckevoort

ALIUD ACD HJ 042-2

JOEP CHRISTENHUSZ

Jeugdwerk van Mompou herontdekt

Misschien is het de trefzekere spaarzaamheid waaraan het oeuvre van Federico Mompou (1893-1987) zijn ongrijpbare eigenheid ont-leent. Het bestaat grotendeels uit fi jn geslepen pianominiatuurtjes en liede-

ren met pianobegeleiding. Des te ongrijpbaarder, doordat de muziek van de Catalaan-se componist met haar zwoele harmonische palet, haar modale wendingen en haar verwijzingen naar de Spaanse volksmuziek juist grossiert in stilistische invloeden van tijdgenoten als Debussy, Ravel en Falla. Maar waar zij hun fi jnbesnaarde sfeerimpres-sies graag voorzagen van virtuoos vertoon, daar hanteerde Mompou een spaarzaam-heid die reeds in zijn vroege composities verankerd ligt. Zo blijkt sinds kort, want in 2008 is een omvangrijke verzameling van nog onbekend jeugdwerk ontdekt in de nala-tenschap van Mompous weduwe Carmen Bravo. Zij heeft de pianist en Mompou-enthousiasteling Marcel Worms uitgebreid terzijde gestaan bij diens eerdere opnamen en sindsdien vriendschappelijke banden met hem onderhouden. Geen wonder dus dat een gefotokopieerde selectie uit de pas ontdekte manuscripten binnen no time op Worms’ lessenaar stond: ‘boeiende muziek, en van een hoog niveau’, nu te beluisteren op deze nieuwe Zefi r-release. Worms’ warme toucher en soepele fraseringen maken Mompous bescheiden hoeveelheid noten tot een veelzeggende luisterervaring.

FEDERICO MOMPOUUnpublished works for pianoMarcel Worms

ZEFIR RECORDS ZEF 9620

piano


42 februari 2010

CD -BESPREKINGEN

MARCEL BIJLO

Guillaume de de Machaut (ca. 1300-1377) was behalve dichter en componist ook diplomaat en kanunnik. Hij verkeerde in het gezel-schap van koningen en kerkvorsten. Een van zijn bekendste werken

is de Messe de Nostre Dame, maar het grootste deel van zijn oeuvre bestaat uit liefdespoëzie op muziek. Wie Machauts muziek nog nooit gehoord heeft, zal

misschien verbaasd zijn dat deze in de veertiende eeuw werd gecomponeerd en niet veel later. In zijn eigen tijd behoorde Machaut tot wat

toen de ‘ars nova’ (nieuwe kunst) werd genoemd, maar zijn wringende samen-klanken en ingewikkelde ritmiek doen nog steeds zeer modern aan. Het Franse ensemble Musica Nova, dat eerder al een complete opname heeft gemaakt van Machauts motetten, wijdt zich op deze cd aan een aantal ballades, lyrische lief-desgedichten met veel allegorie en metaforen. Machaut was een subtiel dichter en zijn poëzie is heel wat introverter dan de uitbundige Italiaanse liefdeslyriek uit die tijd. Naast zangers horen we op deze opname vedels, fl uiten en tokkelinstru-menten. Veel toeters en bellen kan deze muziek niet gebruiken en de bescheiden aanpak van Musica Nova is voor mij precies de juiste. Stemmen en instrumenten mengen prachtig en er zijn ook enkele instrumentale stukken opgenomen.

Subtiele liefdesmuziek uit de veertiende eeuw

GUILLAUME DE MACHAUTBalladesEnsemble Musica Nova

o.l.v. Lucien Kandel

AEON AECD 0982

middeleeuwen

Schumann met drama en bravoure

WILLEM VELDHUIZEN

piano

Eric Le Sage is sinds 2006 bezig om alle kamermuziek met piano en alle werken voor pianosolo van Schumann vast te leggen. Op deze twee cd’s speelt hij eenvoudige composities voor de lespraktijk, maar ook veeleisende

etudes. In de zes Etudes opus 3 naar Caprices van Paganini toont Le Sage zich een meester die perfecte ‘Fingerfertigkeit’ verbindt met virtuoze lichtheid. Luister naar de haast sereen opgebouwde tweede Etude, die tegelijk bovenzinnelijk en heel aards klinkt. Perfect pedaalgebruik zorgt voor warmte, kleur en doorzich-tigheid. Ook de zes Concertetudes opus 10 speelt hij met feeërieke bravoure en uitstekend gedoseerd drama. In Faschingsschwank aus Wien demonstreert de pi-anist zijn affi niteit met Schumanns grillige psyche. Intellect en instinct staan op scherp en dit levert turbulent vuur-werk en intense verstilling op. Nooit verzandt Le Sage in sentimentaliteit of goedkope effecten, steeds wordt er gewetensvol gemusiceerd. In de drie ‘Kindersonates’ opus 118 die Schumann voor zijn eigen kroost heeft gecompo-neerd, overtuigt deze benadering evenzeer. Zo klinken er drie voordrachtsstukken waarin de grote componist in het klein hoorbaar is. Le Sages overtuigende aanpak blijft ondanks de eenvoudige factuur geheel intact. Kortom: een fraaie collectie, die naast de genoemde werken enkele zelden opgenomen composities bevat.

ROBERT SCHUMANNKlavierwerke & Kammermusik VIIIEric Le Sage

ALPHA 154 (2 CD’S)

Vanbeckevoort overtuigt in Schumanns pianomuziek

JURJEN VIS

piano

De Belgische pianist Liebrecht Vanbeckevoort (1984) kan er niet ge-noeg voor worden geprezen dat hij voor zijn Schumann-cd de Sonate nr. 1 opus 11 als openingswerk heeft gekozen. Je hoort dit werk niet

vaak. Het is niet populair en wordt doorgaans achtergesteld bij het Carnaval, de Davidsbündlertänze, de Etudes symphoniques, de Kinderszenen en de Fantasie. Het

moet gezegd worden: Schu-mann zit beter in zijn vel in kleine, vluchtige

vormen dan in een strenger, groter concept als dat van de sonate. Niettemin is zijn gooi naar de hoogste regionen adembenemend. De thema’s van het eerste en vierde deel pakken, beklemmen en blijven lang hangen, niet het minst de wonder-lijk zoete sequensen in de fi nale. De Kinderszenen en de Faschingsschwank aus Wien tonen de miniaturist Schumann. Ze bevatten tedere karakterstukken waarmee hij zijn geliefde dichter Heinrich Heine nabij komt. Liebrecht Vanbeckevoort is niet het type pianist dat zichzelf onzichtbaar maakt. Hij laat zich niet meevoeren in Schumanns delirium, hij lost niet mee op in nevelsluiers, maar blijft steeds stevig overeind, met de voeten in de Vlaamse klei. Zijn pleidooi overtuigt en boeit van de eerste tot de laatste seconde.

ROBERT SCHUMANNPianosonate nr. 1, Kinderszenen, Faschingsschwank aus WienLiebrecht Vanbeckevoort

ALIUD ACD HJ 042-2

JOEP CHRISTENHUSZ

Jeugdwerk van Mompou herontdekt

Misschien is het de trefzekere spaarzaamheid waaraan het oeuvre van Federico Mompou (1893-1987) zijn ongrijpbare eigenheid ont-leent. Het bestaat grotendeels uit fi jn geslepen pianominiatuurtjes en liede-

ren met pianobegeleiding. Des te ongrijpbaarder, doordat de muziek van de Catalaan-se componist met haar zwoele harmonische palet, haar modale wendingen en haar verwijzingen naar de Spaanse volksmuziek juist grossiert in stilistische invloeden van tijdgenoten als Debussy, Ravel en Falla. Maar waar zij hun fi jnbesnaarde sfeerimpres-sies graag voorzagen van virtuoos vertoon, daar hanteerde Mompou een spaarzaam-heid die reeds in zijn vroege composities verankerd ligt. Zo blijkt sinds kort, want in 2008 is een omvangrijke verzameling van nog onbekend jeugdwerk ontdekt in de nala-tenschap van Mompous weduwe Carmen Bravo. Zij heeft de pianist en Mompou-enthousiasteling Marcel Worms uitgebreid terzijde gestaan bij diens eerdere opnamen en sindsdien vriendschappelijke banden met hem onderhouden. Geen wonder dus dat een gefotokopieerde selectie uit de pas ontdekte manuscripten binnen no time op Worms’ lessenaar stond: ‘boeiende muziek, en van een hoog niveau’, nu te beluisteren op deze nieuwe Zefi r-release. Worms’ warme toucher en soepele fraseringen maken Mompous bescheiden hoeveelheid noten tot een veelzeggende luisterervaring.

FEDERICO MOMPOUUnpublished works for pianoMarcel Worms

ZEFIR RECORDS ZEF 9620

piano



CD -BESPREKINGEN

De schatkamer van Engelse koormuziek

JOS VAN DER ZANDEN

FAYRFAX, TAVERNER, SHEPPARD, MUNDYThe golden age of English polyphonyThe Sixteen o.l.v. Harry Christophers

HYPERION CDS 44401/10 (10 CD’S)

renaissance

Juwelen uit de Engelse renaissance

MARCEL BIJLO

JOHN SHEPPARDMedia vitaStile Antico

HARMONIA MUNDI HMU 807509 (SACD)

renaissance

Een heruitgave, ja, maar wat voor een! In 1982 bracht het Britse koor The Sixteen zijn eerste lp uit met zestiende-eeuwse koormuziek van de tot dan toe vrijwel onbekende componist Robert Fayrfax. Sindsdien

heeft het ensemble de wereld verrijkt met tal van premières, meestal muziek van componisten die in dienst waren van de Tudors. Het zijn missen en motetten in een heel specifi eke, verheven Britse koorstijl die in de rest van Europa nagenoeg onbekend was. De drijvende kracht achter The Sixteen was en is Harry Christophers, die menig werk uit de ‘gouden eeuw van de Engelse polyfonie’ onder het stof vandaan heeft gehaald. Zijn leven lang bestudeert hij al het be-faamde Eton Choirbook, de belangrijkste schatkamer van dit repertoire. Een tiental lp’s wist hij ermee te vullen, stuk voor stuk enthou-siast onthaald in de jaren tach-tig en negentig. Al dat moois is nu bijeengebracht in een handzaam doosje met tien cd’s. Het zijn tijdloze topuitvoeringen, loepzuiver ge-zongen, nergens geforceerd, van een ongeëvenaarde klankrijkdom. Deze typisch Engelse koorstijl is herkenbaar aan lang aangehouden hoge tonen, die als het ware een hemels dak vormen boven het stemmenweefsel in de lagere regionen. Contemplatieve muziek, een must voor de liefhebber van koorrepertoire.

John Sheppard (ca. 1515-1558) heeft aan den lijve ondervonden hoe in Engeland de katholieke liturgie opzij werd gezet ten faveure van de anglicaanse. Als componist aan het hof van de katholieke Mary Tudor

schreef hij grootschalige motetten, een genre waarin de Engelse componisten van zijn generatie, onder wie ook Thomas Tallis, de absolute graad van perfectie bereikten. Maar toen Edward VI aan het bewind was, was er slechts plaats voor korte anthems op Engelse teksten, veel eenvoudiger van opzet. Stile Antico laat op deze cd beide genres aan bod komen. We horen drie zeer lange motetten, afge-wisseld met korte Engelstalige werken. Het is muziek van een grote schoonheid waarin de tijd stil lijkt te staan. Stile Antico slaagt daar glansrijk in. Dit jonge Engelse ensemble werkt zonder dirigent. Het kan zich nu al meten met illus-tere collega’s als The Tallis Scholars en The Sixteen. Sheppards polyfone bouwwerken zijn enorm. Het titelstuk van de cd duurt bij-voorbeeld 25 minuten, extreem lang voor een motet uit de renaissance, maar de spanningsboog wordt van begin tot eind vastgehouden. In de korte anthems laat het ensemble de klank zacht zweven, met een bescheiden volume. Dit is een juweel van een cd.

Die Quellen des Jungen BachBach, Buxtehude, Froberger, Kerll, ReinckenCéline Frisch

La TarantellaChristina Pluhar, Marco Beasley, L’Arpeggiata

Goldberg-VariationenJ. S. BachRagna Schirmer

String QuartetsGeorges OnslowQuatuor Diotima

Coco & Igor (soundtrack)Igor Stravinsky, Gabriel YaredBerliner Philharmoniker,Simon Rattle

Arpeggione & LiederFranz SchubertAntoine Tamestit, Sandrine Piau, Markus Hadulla

Das Kantatenwerk (re-release)Nicolaus BruhnsRicercar Consort, James Bowman,Jill Feldman, Max van Egmond

Farinelli, Il Castrato(soundtrack - re-release)Christophe Rousset, Les Talens Lyriques

ALP

HA

149

ALP

HA

910

Naï

ve V

5191

Naï

ve V

5223

Naï

ve V

5219

Naï

ve V

5200

Ber

lin C

lass

ics

BC

1848

0

icer

car

RIC

291

Nieuw bij uwklassieke

speciaalzaak



februari 2010 WWW.KLASSIEKEZAKEN.NL

columnhans heg

‘Wat doen die gang-sters? Zij geven onze platen vrijwel alleen uit in, wat zij

noemen, bijzondere series. Als je weet dat bijvoorbeeld in Europa van de Negende symfonie van Beetho-ven 7000 platen in bijzondere series zijn verkocht. En in Amerika daar-door slechts 300 in wat Philips nor-male uitgaven noemt.’

Deze verontwaardigde (interne) notitie uit 1960

van de directeur van het Residentie Orkest aan het

bestuur van zijn orkest spreekt boekdelen. Het

Haagse ensemble was tien jaar na het eerste con-

tract met Philips een beetje op het tweede plan

geraakt. Philips zette halverwege de jaren vijftig alle

kaarten op het Concertgebouworkest en later op

de jonge Haitink en veel minder op de middelbare

Willem van Otterloo. Ja, wat moeten we nu nog

met die informatie, zou je kunnen zeggen. Voor de

geschiedschrijving van het Residentie Orkest en in

het bijzonder voor de lange tijd bijna vergeten Van

Otterloo ligt dat anders.

in de net verschenen biografie van Niek Nelissen

wemelt het van dergelijke details. Omdat ze deels

zijn opgenomen in de lijst met voetnoten leest het

boek over de dirigent als een spannend avontuur.

Alle hoogtepunten maar ook de soms tragische

dieptepunten komen helder en met grote precisie

aan de orde. Zoals de bedenkelijke rol van het

Utrechts Stedelijk Orkest tijdens de oorlog (waar

Van Otterloo toen chef was, wat hem na de oorlog

op een tijdelijk dirigeerverbod kwam te staan), de

klap die Van Otterloo kreeg te verwerken toen het

Concertgebouworkest hem passeerde bij de op-

volging van de in 1959 plotseling overleden Edu-

ard van Beinum en zijn tragische dood na een auto-

ongeval in Australië.

Willem van Otterloo (1907-1978), een dirigentenloop-

baan is veel meer dan een goede, wetenschappelijk

verantwoorde biografie. Nelissen biedt ook een

prachtig panorama van het Nederlandse muziek-

leven van voor de oorlog tot ongeveer 1980. Tege-

lijkertijd schetst hij een onbarmhartig beeld van de

opbloei en de neergang van het Residentie Orkest.

Een paar jaar geleden hebben we dat weer eens

kunnen verifiëren aan de hand van de heruitgave

op cd van een aantal oude Philips-lp’s. Naar ver-

luidt verschijnt binnen afzienbare tijd een tweede

box. ik zie er reikhalzend naar uit, zeker na het lezen

van de informatieve biografie van Nelissen. Want

ik heb, of liever: ik had iets met Willem van Otterloo.

Hij was de dirigent die mij in Utrecht, in het oude

Tivoli aan de Kruisstraat, tijdens een jeugdconcert

voor het eerst live met een orkest liet kennismaken.

Bovendien beschouw ik hem nog altijd als de diri-

gent die na 1945 en na Mengelberg de vlag hoog-

hield in Nederland. Samen met Eduard van Bei-

num, Eduard Flipse en, ja ook!, Paul van Kempen.

Het boek gaat vergezeld van een dvd waarop een

visueel nogal primitieve registratie te zien is van een

concert in het kort daarna afgebrande Gebouw

voor Kunsten en Wetenschappen (Sem Dresden

en Brahms) plus in kleur een vlammende uitvoe-

ring van Beethovens Negende met het Radio Fil-

harmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor in

de Haarlemse Bavo (1976). Uiteraard klinken de

Philipsopnamen uit de glorietijd van het Residen-

tie Orkest veel beter dan dat concert in K & W.

Geen wonder: voor iedere sessie reisde het Haagse

orkest naar het Amsterdamse Concertgebouw!

WILLEM VAN OTTERLOO, een dirigent-looPbaanDoor: Niek Nelissenuitgever: van gruting,

westervOOrt

48

foto

graf

ie h

ans:

beel

dre

da

ktie

/ P

eter

arn

o b

roer

foto

Pen

tato

ne

WILLEM VAN OTTERLOO, meeSTerlijk neergeZeT

Nadat Van Otterloo daar in 1949 tot chef-dirigent

was benoemd stuwde hij het Haagse orkest op tot

het ‘tweede orkest’ van Nederland. En zette het,

mede door de Philipsopnamen, ook internationaal

op de kaart. Knap werk.


ANDEREKLASSIEKERS

FRANK VAN HERK

DIG D’DIZDig d’Diz One 2DIG DIZ MUSIC DDM 0901 (CD + DVD)

jazz

FRANK VAN HERK

‘Dit is gaande: de drummer is ziek’ schijnt de oorspronkelijke betekenis van de groepsnaam te zijn, maar hij verwijst na-tuurlijk ook naar ‘dig this’, moet je nou eens horen wat goed. Het ongeveer twintig jaar geleden opgerichte trio van bariton-saxofonist Jan Menu speelt inderdaad nog altijd zonder slag-

werk, op wat ritmisch tikken op de kleppen van de sax na. De gitaar van Maarten van der Grinten en de contrabas van Jan Voogd zorgen voor het raamwerk en de swing, en zij vormen tegelijkertijd bijna gelijk-waardige partners in het doorvoelde samenspel. Het repertoire waar de drie omheen dansen, is uiterst gevarieerd en soms onverwacht: naast vernuftige jazzstukken van de groepsleden horen we een stuk uit het vierde deel van Mahlers Eerste symfonie, Braziliaans werk van Antonio Carlos Jobim en Hermeto Pas-coal, en zelfs een Britse pophit uit 1965, ‘This strange effect’ van Dave Berry, dat inderdaad begint met bizarre geluiden, voordat het overgaat in een snelle groove in vieren. Deze uitgave bevat een aanzienlijke bonus in de vorm van een dvd, met daarop een optreden van Dig d’Diz in het Amsterdamse Concertgebouw.

De toetsenist en zanger Ben Sidran begon zijn carrière in de ja-ren zestig bij de Steve Miller Band, waarvoor hij de hit ‘Space cowboy’ schreef. Sindsdien is hij een gewaardeerd sessiemuzikant en maakt hij onder eigen naam platen in een aan Mose Allison ver-wante stijl: ontspannen blues en jazz, snelle shuffles en late-avond-

ballads, met laconieke, praterige en vaak humoristische zang. Niet de meest voor de hand liggende benadering van Bob Dylans werk, maar Sidran toont in zijn vaak ingrijpende bewerkingen veel genegenheid en respect voor de originelen. Op ‘Everything is broken’ en ‘On the road again’ na, zijn die bij liefhebbers over-bekend, en ze stammen uit verschillende perioden van Dylans loopbaan. Zo horen we ‘Gotta serve some-body’ uit de christelijke fase en ‘Tangled up in blue’ van het intense scheidingsalbum Blood on the tracks. Sidran zingt ze niet met de rauwe emotionaliteit van de schrijver, maar wijst met een wat iro-nische distantie op de puur muzikale kwaliteiten van de songs. Een hoogtepunt is het schijnbaar uitgekauwde ‘Blowin’ in the wind’, dat hier nieuw leven wordt ingeblazen als een mooi gospelnummer. Anders, maar ook goed.

jazz

BOB DYLANDylan differentBen Sidran e.a.

BONSAÏ MUSIC BON 091101

FRANK VAN HERK

Wynton Marsalis is al jaren een hooggeëerde gast op het Marciac Jazzfestival in Frankrijk. Vandaar waarschijnlijk dat de trompettist, die zijn soms wat dogmatische kijk op de jazz-traditie aan het versoepelen is, op dat evenement een hommage heeft gebracht aan de Franse populaire muziek, in de vorm van

de musette, met zijn melancho-lieke of uitbun-dige walsjes. Zoals de titel

aangeeft, zijn de stukken allemaal geassocieerd met Billie Holiday of Edith Piaf. Vandaar dat we na ‘Strange fruit’, de morbide ballad over lynchen, het sensuele ‘La vie en rose’ te horen krijgen. Dat werkt wonderwel, dankzij Marsalis’ vir-tuositeit en zijn uitstekende kwintet, met de zeer expressieve saxofonist Walter Blanding en de sober maar raak drummende Ali Jackson, maar vooral dankzij de accordeonist Richard Galliano, die de show steelt. Natuurlijk zijn de stukken in driekwartsmaat voor hem gesneden koek, maar ook in vieren toont hij zich eindeloos inventief en onbedaarlijk swingend, en in het enige nieuwe stuk, zijn portret van Billie, ook sterk ontroerend. De cd wordt vergezeld door een dvd met een film van hetzelfde concert.

WYNTON MARSALISFrom Billie Holiday to Edith PiafThe Wynton Marsalis Quintet &

Richard Galliano

FUTUR ACOUSTIC F 209 (CD + DVD)

jazz

CORNELL EVERS

Hij is een legende die generaties gitaristen heeft geïnspireerd. Jean Baptiste (Django) Reinhardt (1910-1953) was een Belgi-sche Sinti-gitarist die als jazzmuzikant een eigen stijl ontwikkelde. Hij groeide op in een woonwagenkamp bij Parijs. Met zijn broer Jo-seph leerde hij zonder lessen te volgen gitaar, banjo en viool spelen.

Muziek lezen en schrijven leerde hij pas in de jaren dertig van de violist Stéphane Grappelli. Samen met hem richtte hij het Quintette du Hot Club de France op, een ensemble met louter snaarinstrumenten. Enkele jaren eerder was Reinhardt gewond geraakt bij een brand in zijn woonwagen. Onder andere zijn linkerhand was verminkt en deels verlamd. Aangespoord door zijn broer leerde hij zich opnieuw gitaar spelen. Met verbluffend resul-taat. Django werd een gi-taarheld. Door zijn roem kwam hij de oorlog redelijk ongeschonden door en in 1946 speelde hij in Amerika met Duke Ellington. Zijn ‘jazz manouche’, beter bekend als ‘gipsy jazz’ of ‘gipsy swing’, sloeg bij een breed publiek aan. Hoe zijn virtuoze spel klonk, in eigen groepen en met anderen, is te horen op 26 cd’s die onder de noemer Manoir de ses rêves een overzicht geven van de ongelooflijke creativiteit van deze invloedrijke gitarist.

DJANGO REINHARDTDjango Reinhardt: Manoir de ses rêvesLe Chant du Monde

5741826.50 (25 CD’S + BONUS)

jazz

Gitaarlegende Django Reinhardt op 26 cd’s

Marsalis brengt hommage aan Franse populaire muziek

Dig d’Diz swingt zonder slagwerk

Bob Dylan anders en toch goed


ANDEREKLASSIEKERS

50 februari 2010

CORNELL EVERS

Marta Topferova is een latin-superster. Toch heeft deze zan-geres geen Latijns-Amerikaans bloed door haar aderen stromen. Als dochter van Tsjechische acteurs groeide ze op in de wereld van het theater. Toen Marta elf was, verhuisde ze met haar moeder en zuster naar de Verenigde Staten. Daar, in haar

nieuwe thuisland, voelde ze zich vooral op haar gemak tussen andere immigranten. Met name de Spaanse taal en de latin-muziek en -cul-

tuur spraken haar aan. Haar nieuwe album Trova bewijst dat het mogelijk is zich een andere cultuur zo eigen te maken dat deze deel wordt van de eigen persoon-lijkheid en creativiteit. De cd is opgenomen in Tsjechië na een tournee met Top-ferova’s New Yorkse band en wordt gekenmerkt door een warme live sound. In acht eigen en drie traditionele nummers bewijzen Topferova en haar begeleiders dat ze tot de top van de latin-muziek behoren. Muzikale stijlen als Cubaanse son of bomba uit Puerto Rico worden met Cubaanse tres, cuatro, viool, bas, opwin-dende percussie en meeslepende vocale harmonieën tot grote hoogten gestuwd. Topferova’s zang en teksten spreken daarbij van poëzie, verlangen en diepe harts-tochten. Adembenemend mooi.

MARTA TOPFEROVA E.A.TrovaMarta Topferova, Aaron Halva, Roland

Satterwhite, Pedro Giraudo, Neil Ochoa

WORLD VILLAGE 468090

wereldmuziek

CORNELL EVERS

DIVERSE COMPONISTENEncoresLes Cris de Paris

o.l.v. Geoffroy Jourdain

ALPHA 888

Het kamerkoor Les Cris de Paris sluit zijn concerten met eigentijdse muziek doorgaans af met een bewerking van een niet-klassiek werk, vaak afkomstig uit de populaire cultuur. Nu kan men erover twisten of het eerste nummer van Encores, ‘Peaches en regalia’ van Frank Zappa, tot de popcultuur gerekend kan worden, feit is wel dat

Zappa ondanks zijn erkenning als serieus componist vooral bekend is geworden door en in de rockmuziek. Achttien bewerkingen staan er op deze cd, variërend van ‘Womanizer’ van Britney Spears, ‘Hunter’ van Björk en ‘Hung up’ van Ma-donna tot ‘A day in the life’ van The Beatles en ‘Les marquises’ van Jacques Brel. Maar ook de Libanese zangeres Fairouz is voor de gelegenheid vertaald naar de wereld van de klassieke vocale muziek. Voor de duidelijkheid: Les Cris de Pa-ris brengt op Encores geen popliedjes in een klassieke jas. De componisten David Colosio, Morgan Jourdain en Vincent Manac’h hebben speciaal voor het kamer-koor ‘nieuwe werken’ gemaakt, maar uitgaand van bestaand materiaal. Daarin kunnen het plezier van pure expressie en de hoogstaande vocale techniek van de zangers optimaal tot hun recht komen. Encores, live opgenomen, is een sensatie.

CORNELL EVERS

jazz

De Franse zanger, componist en pianist Matthieu Boré (1971) is een veelzijdig talent. Hij was zeven toen hij klassiek piano begon te spelen. In de jaren negentig leidde Boré de rockbands Mister Puntila en Shortking en het triphop-collectief Arsenal. Vanaf 2000 trad hij regelmatig op in Parijse jazzclubs als Bilboquet, Caveau de

la Huchette en de Jazz Club Lionel Hamp-ton. Boré v e r k l a n k -

te zijn liefde voor de rhythm and blues en de jaren vijftig in 2001 met een aan Fats Domino gewijde cd en vervolgens in 2003 met Doo-wop. In 2007 liet hij zich inspireren door de muzikale wereld van Hoagy Carmichael, met als resultaat het prachtige, intieme album Sometimes on my own. En nu is er Frizzante!!, een album met standards, zo heet het. Maar het is meer dan dat. Matthieu Boré, wiens soepele, nonchalante zang soms aan Rufus Wainwright doet denken, en zijn zwierig spelende band combineren klassiekers van Irving Berlin (‘Puttin on the Ritz’), Peggy Lee (‘It’s a good day’) en Randy Newman (‘I love to see you smile’) met nummers van de zanger zelf. Deze doen in klasse niet onder voor die van de ‘meesters’. Top!

MATTHIEU BORÉ Frizzante!!Matthieu Boré e.a.

BONSAÏ MUSIC BON 091001

FRANK VAN HERK

Gerry Mulligan (1927-1996) was een van de meest prominente baritonsaxofonisten uit de jazzgeschiedenis. Toen Jan Menu steeds meer overschakelde van tenorsax op het lagere instru-ment, probeerde hij Mulligans invloed te ontwijken, maar nu is hij met dit eerbetoon toch de confrontatie aangegaan. Ge-

lukkig maar, want niet alleen heeft hij van zichzelf genoeg te vertellen, maar de composities zijn ook zó sterk dat ze de perfecte inspiratiebron vormen voor zijn melodische, lineaire stijl van improviseren. Ze zijn allemaal van de grote man, op ‘Bernie’s tune’ na, ook een klassieker uit de cool jazz, het genre uit de jaren vijftig waarmee Mulligan werd geassocieerd. Het wordt gekenmerkt door een luchtige, Count Basie-achtige swing, spontaan contrapunt en een ontspannen toon, min-der heftig dan de hard bop uit die tijd. Veel van de zwierige thema’s op deze cd worden dan ook gespeeld in een warme dialoog met de gi-tarist Jesse van Ruller, die ook deels verantwoordelijk is voor de arrangementen. Bassist Clemens van der Feen en drummer Joost van Schaik vormen het soepele ritmetandem. Het openingsnummer, de zwoele ballad ‘Night lights’, maakt het al meteen duidelijk: Mulligan moods is als een warm bad.

GERRY MULLIGANMulligan moodsJan Menu, Jesse van Ruller e.a.

DIG DIZ MUSIC 0902

jazz

vocaal

Matthieu Boré zingt klassiekers en eigen nummers

Marta Topferova is een latin-superster

Björk en Madonna vertaald naar klassiek kamerkoor

Mulligan moods is als een warm bad


stuur uw oplossing voor 1 maart aan: Vereniging Klassieke zaken Postbus 226, 1200 ae Hilversum onder de goede inzenders worden 10 exemplaren verloot van de CD: Complete walsen van Chopin uitgevoerd door alexandre tharaud met dank aan Harmonia Mundi


mW. n. jacobs heerde

dhr./mW. h.j. ter heijden vlagtWedde

dhr./mW. l. van alPhen schoorl

dhr./mW. m.j.j. roos ridderkerk

dhr./mW. m. knoPPer soest

dhr. e.j. klaassen amstelveen

dhr. a-j. evenboer fochteloo

mW. r. jonkers noordWijk

dhr./mW. j.P. van gijzen hendrik-ido-ambacht

mW. d. castermans zeist

De prijswinnaars ontvangen de cd van sting, If one a winter’s night...met dank aan Universal Music

oPlossingPuzzel

PrijsWinnaars

antWoord

De dit jaar jubilerende componist Chopin heeft veel pianowerken geschreven. Bij ieder opusnummer in deze puzzel hoort een ander genre, soms in enkelvoud (als het opusnummer maar één werk bevat), soms in meervoud (als het opusnummer uit meerdere nummers bestaat). Voorbeeld - opus 57: BERCEUSE, opus 25: ETUDES De roze gearceerde kolom geeft een toepasselijk woord als oplossing.

DOOR jan Peter raat

1 oPus 28 2 oPus 49 3 oPus 23 4 oPus 53 5 oPus 39 6 oPus 12 7 oPus 51 8 oPus 16 9 oPus 43 10 oPus 27 11 oPus 58 12 oPus 11 13 oPus 42

choPinPuzzel

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

1 R E G E R

2 H O N E G G E R

3 D A Q U I N

4 M E N D E L S O H N

5 T O L H U R S T

6 B E R L I O Z

7 L I S Z T

8 R I M S K Y - K O R S A K O V

9 B A C H

10 V I V A L D I

11 C O R N E L I U S

12 B R I D G E

13 H A N D E L

14 C O R E L L I

15 B R I T T E N

16 M U L L E R

17 B R A N D T - B U Y S

18 S C H O N B E R G

19 F R Y

1 E

2 E

3 N

4 M

5 U

6 Z

7

I 8

K 9

A 10

L 11

E 12

D 13

E 14

C 15

E 16

M 17

B 16

E 19

R

Klassieke zaken magazine nr. 6 2009

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 2 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 januari 2010.

14 ,9523 ,95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

EXCLUSIEVE AANBIEdING

52 oktober 2009

Jordi Savall volgt op zijn nieuwe cd Istanbul het spoor van Het boek van de Muziekwetenschap van Dimitrie Cantemir (1673-1723), waarin Sefardische en Armeen-se muzikale tradities uitvoerig worden beschreven. Hij

heeft voor de reconstructie en de uitvoering van deze boeiende muziek een

keur aan bespelers van traditionele instrumenten uit de betreffende regio’s

ingezet. Ze zijn afkomstig uit Turkije, Armenië, Griekenland, israel en Ma-

rokko en vormen een prachtige eenheid met Savalls eigen ensemble Hespè-

rion XXi. William Christie en andere Harmonia Mundi-sterren met hun

ensembles. Een superaudioproductie voor de echte kenner!

exclusieveaanbieding

SAVALL VolgT SefardiSche en armeenSe muZiekTradiTieS

dimitrie cantemir: the book of the science of musicIstanbulHespèrion XXI o.l.v. Jordi SavallaLiavOx avsa 9870 (sacd) / 096474 vKZ

Biedt u deze uitgave aan.

* Alleen verkrijgbaar bij de Klassieke Zaken Specialisten. Zie voor de complete lijst pagina 2 * Geadviseerde Klassieke Zaken-actieprijs, zolang de voorraad strekt of tot 20 januari 2010.


34 ,9539 ,95KLASSIEKEZAKEN adviesprijs*

16 cd

voor clubleden SLECHTS

52 oktober 2009

EMI heeft voor de viering van het Chopinjaar 2010 een opmerkelijk diverse stoet musici geselecteerd. Het leeuwendeel van de zestiendelige cd-box met het complete oeuvre van de meester komt op het conto van de pianopoëet Garrick Ohlsson. in 1970 ging er een golf

van opwinding door pianistenland toen hij als eerste Amerikaan het

Chopinconcours in Warschau op zijn naam zette. Zijn spel blijkt van een

tijdloze innigheid en integriteit. Andere verrassingen komen van Leif Ove

Andsnes, Claudio Arrau, een jonge Daniel Barenboim en Andrei Gavrilov,

die Chopins Etudes voorziet van een bedrieglijke lichtheid.

exclusievebox aanbieding

TIJDLOZE VERRASSINGEN in emi’S chopinbox

frédéric choPin200th anniversary edition – the complete worksLeif Ove Andsnes, Agustin Anievas, Claudio Arrau, Daniel Baren-boim, Tzimon Barto, Andrei Gavrilov, Yvonne Loriod, Ann Mur-ray, Garrick Ohlsson, Cécile Ousset, Ronald Smith en anderenemi 50999 9 67117 2 9 (16 cd’s)

Biedt u deze uitgave aan.


Documents

klassieke zaken