Kısa Kısa Dahiliye

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Dahiliye el kitabı

Citation preview

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESindekiler : Hemotoloji - Onkoloji Nroloji Gs Hastaliklari Romatoloji Nefroloji Kardiyoloji Gastroenteroloji Endokrin Hastalklar

HemotolojiOnkolojiKanama Diatezleri

Normal Hemostaz ve Reglasyonu Normal hemostatik mekanizma kann damar iinde sv halde kalmasn salamaktadr. Hemostatik sistem birbiriyle iliki ierisindeki, ayn anda balayan ve birlikte alan 4 basamaktan oluur. Bunlar; Vazokonstrksiyon (ilk yant), Trombositlerin adezyon ve agregasyonu, Koaglasyon, Fibrinolizisdir. Normal hemostatik dzenin bozulmas herhangi bir zedelenme halinde kontrolsz kanamalara ve/veya damar ii ar phtlamalara yol aar. Bu bozukluk damar duvar hastalklarndan, trombosit saysnn sayca veya fonksiyonel olarak yetersizlii veya fazlal, koaglasyon faktrlerindeki eksiklikler ve fibrinolitik sistemin patolojilerinden kaynaklanabilir. Damar Duvar Hastalklar Damar duvar hastalklar herediter ve kazanlm damar duvar bozukluklar olarak iki grupta incelenir. Herediter Damar Duvar Hastalklar Herediter hemorajik telenjektazi (Rendu-Osler-Weber): Kavernz hemanjiom (Kasabach-Merritt): Ba dokusu hastalklar: Kazanlm damar duvar hastalklar Skorbt Immngloblin bozukluklarnda grlen kanama Trombosit Hastalklar Trombositopeniler:Trombositopeni bir tan deil, bir bulgudur ve edinsel kanama eiliminin en sk nedenidir. Trambositopeni yapan nedenler; 1. Trombosit yapm azl: Megakaryositlerin hipoplazisi veya basklanmas: neffektif trombopoez: Kaltsal trombositopeniler: Wiskott-Aldrich sendromu, May-Hegglin anomalisi Dier: Siklik trombositopeni. 2. Trombosit ykm art: mmnolojik nedenler: mmn trombositopeni, ilalar (en nemlisi heparin,) mmnolojik olmayan: (DC) 3. Trombosit dalmnda bozulma: Hipersplenizm ve hipotermik anestezi diyopatik veya immn trombositopenik purpura Trombositlere kar antikor gelimesi ve bunun sonucunda trombositlerin bata dalak ve daha az da karacierde olmak zere fagosite edilmesiyle karakterize otoimmn bir hastalktr. ocukluk tipi genellikle viral infeksiyonlar takiben akut balarken, yetikin tipi daha ok sinsi olarak balar.

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESTrombositopeni 6 aydan daha uzun sryorsa kronik ITP, daha ksa sreli ise akut ITP olarak tannr. Akut ITP genelde 2-6 ya arasndaki ocuklarda grlr ve benign seyirlidir. ocuklarda trombositopeninin en sk sebebidir. Kronik ITP daha ok yetikin kadnlarda grlr. Hastalar klinie petei, purpura ve ekimoz, burun ve di eti kanamas, kadnlarda metroraji ile bavurur. Yetikinde splenomegali yoktur. Laboratuvarda trombosit says azalmtr. Genelde 20.000mm3n altndadr. Kemik iliinde gen megakaryositler artm ve trombosit k azalmtr. Tedavi: 1 mg/kg/gn dozunda prednizolon uygulanr. Splenektomi (ila tedavisine yant alnamayan olgular). 7 yandan kklerde splenektomi nerilmez. Splenektominin baar ans %70 civarndadr. Splenektomiye rezistans olgularda immnspresif tedavi uygulanabilir. ntravenz IgG tedavisi ve anti-D antikorlar gebelerde, cerrahi uygulanacak hastalarda ve hayat tehdit eden kanamalarda uygulanr. Trombosit transfzyonu hayat tehdit eden kanamalarda ve cerrahi uygulanacak hastalarda verilir. Trombosit says en az 50.000/mm3n zerine klan vakalar riskli grupta opere olur. Trombosit Fonksiyon Bozukluklar: Trombosit fonksiyon bozukluklar kazanlm ve herediter trombosit fonksiyon bozukluklar olarak iki grupta incelenir. Kazanlm trombosit fonksiyon bozukluklar lalar: Non-steroid antiinflamatuvar ilalar, penisilin ve betalaktam antibiyotikler (en sk neden), Bbrek yetmezlii Karacier hastalklar, Paraproteinemiler Kaltsal trombosit fonksiyon bozukluklar Glazmann trombastenisi Bernard-Soulier sendromu Trombosit depo havuzu hastal: Von-willebrand hastal: Dissemine ntravaskler Koaglopati (DIC) Tanm ve Etyopatogenez: eitli sistemik hastalklarda dolama katlan prokoagulan maddeler intravaskler koagulasyon sistemini aktive ederler ve damar ierisinde yaygn phtlamaya yol aabilirler. Bu srada kullanlan koagulasyon faktrleri ve trombosit nedeniyle tketim koagulopatisi geliir ve fibrinolitik sistem aktive olur. Bunun sonucunda bata cilt ve mukoz membranlar olmak zere birok yerden kanama grlebilir. Hastalk hem ar phtlama hemde kanama ile seyredebilir. DIC bata enfeksiyon ve obstetrik hastalklar olmak zere ok deiik nedenlere bal olabilir. Primer fibrinoliz klinik ve laboratuvar olarak DICi taklit edebilen bir hematolojik hastalktr. Nadir grlen bir olaydr. Prostat karsinomu ve karacier hastal gibi durumlarda grlr. Koaglasyon sistemi aktive olmad halde sistemik fibrinolizis vardr. DIC nedenleri Enfeksiyonlar; gram negatif, endotoksin ieren bakteriler (en sk neden) Asidoz ve ok Scak arpmas Kasabach-Merrit Sendromu Obstetrik; Amniyotik sv embolisi, HELLP sendromu, plesanta previa, intrauterin l fets Yaygn tmrler, Trousseau sendromu Beyin hasar Doku hasar (travma, byk cerrahi giriimler) Laboratuvar: DICte beklenen bulgular trombositopeni, travmaya bal eritrositlerde fragmantasyon ve iztositler, PT, PTT ve trombin zamannda uzama, fibrinojende azalma, fibrin ykm rnlerinde artmadr. Bunlar ierisinde D-dimer art en deerli bulgudur. Fibrinojen dzeyindeki azalma ile klinik olarak kanama arasnda yakn bir iliki vardr. DICde ciddi bir sekonder fibrinolizis soz konusudur. Bu durum nadir bir hastalk olan ve kanama diatezi ile giden primer fibrinolizis ile karabilir. Aadaki tablo bu iki parametrenin bulgularn karlatrmaktadr.

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESKlinik : Klinik olarak hastada alttayatan hastaln semptomlarna ilaveten kanama, tromboemboli ve hemolitik anemi bulgular vardr. DIC ar ve hayat tehdit eden ciddi bir hastalktr. Uygun tedaviye ramen mortalite yksektir. Tedavi: DICin asl tedavisi altta yatan hastaln tedavisidir. Bunun dnda destek tedavisi yaplr. Koaglasyon Bozukluklar FXII dndaki faktrlerin eksiklikleri klinik olarak birbirlerinden ok farkl olmayan bulgularla karakterizedir. Faktr eksikliklerinde kanamann nedeni ya faktrlerin yetersiz sentez edilmesi yada yapsnn bozuk olmasdr. Phtlama faktrlerinin eksiklii sklkla herediter olarak grlr ve bunlarn en nemlileri hemofililer ve von-Willebrand hastaldr. Akkiz olarak grlen phtlama faktr yetmezliine bal kanama diatezinin en nemli nedeni karacier hastalklardr. Bunun dnda Vit-K eksikliine yol aan durumlar, tketim koagulopatileri ve ar antikoaglan ila kullanmda phtlama faktr yetmezliklerine yol aar. Phtlama Faktrleri ile lgili Testler Fizyolojik olarak intrensek ve ekstrensek koaglasyon yollarnn olmad gsterilsede koaglasyon testlerinin kolay anlalmas asndan ektrensek ve intrensek yol kavramlar hala kullanlmaktadr. Aktive tromboplastin zaman (APTT): Hem interensek hemde ortak yolun birlikte deerlendirildii bir tarama testidir. u durumlarda test uzar; 1. FIX, FVIII eksikliklerinde (olduka duyarldr), 2. FV, FX, protrombin ve fibrinojen eksiklii, 3. Heparin kullanm, 4. Dolaan antikoaglanlarn varl (lupus antikoaglan, antifosfolipid antikor sendromu) Protrombin zaman (PT): Gnmzde protrombin zaman yerine INR (International Normalisation Ratio) kullanlmaktadr. Bu ekilde test tm dnyada standart hale getirilmeye allmaktadr. Hem ekstensekhemde ortak yoldaki faktr eksikliklerinde uzar. Bu durumlar; 1. Protrombin zamann tek bana uzun ise akla FVII eksiklii gelmelidir. 2 .FX, FV, protrombin ve fibrinojen eksiklii, 3. Oral antikoaglan kullanm, 4. K vitamini eksiklii, 5. Karacier hastalklar, Hem PT, hem PTT birlikte phtlamann ortak yolunu deerlendirir ve ikisinin birlikte yksek olmas FX, FV, protrombin ve fibrinojen eksikliklerini dndrmelidir. Bu faktrlerin kaltsal eksiklii nadirdir, ancak karacier hastalklar, vit K eksiklii, ve DC'de izole veya kombine eksiklikleri grlebilir. Phtlama zaman: Hem interensek hemde ortak yolu deerlendirmek iin kullanlr. APTT ile e deerdedir ama gvenilirlii daha az olduu iin gnmzde nadiren kullanlmaktadr. Kanama zaman: Normal sresi 3-7 dakikadr. Uzad durumlar; Trombositopeniler, Trombosit fonksiyon bozukluklar, Damar duvar yaps bozukluklar, kollojen sentez bozukluu, von-Willebran hastalnda, Kronik karacier hastalklarnda, Oral antikoaglan ve antiagregan ila kullanm HPERKOAGULABLTE VE ANTKOAGLAN TEDAV Tromboza eilim douran ok sayda kaltsal (herediter trombofili) ve kazanlm (akkiz hiperkoaglabilite) hastalk/risk faktrleri vardr. Ar tromboza eilim douran hastalklar Herediter Trombofili Nedenleri Protein C ve S eksiklii Antitrombin III eksiklii Aktive protein C rezistans (En sk heretider trombofili nedenidir) Protrombin gen mutasyonu Disfibrinojenemi Homosisteinemi Kazanlm Tromboza Eilim Nedenleri Cerrahi, postoperatif dnem mmobilite

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESleri ya (65 ya st) Oral kontraseptif ilalar, Gebelik Varikz venler ve/veya venz yetmezlik Myeloproliferatif hastalklar Paroksismal noktrnal hemoglobinri lseratif kolit Heparine bal trombotik trombositopeni Antifosfolipid antikorlar Lupus antikoaglan SLE, Renal yetmezlik Diabetes mellitus Cushing sendromu Hepatik yetmezlik Konjestif kalp yetmezlii Myokard infarkts Serebrovaskler olay Nefrotik sendrom Majr travma ve krklar

Aktive Protein C Rezistans (Faktr V Leiden mutasyonu) Aktive protein C direnci herediter tromboza yol aan en sk nedendir Venz trombozu saptanan hastalarda tesbit edilen en sk koaglasyon defektidir. Risk; yala, gebelikle, oral kontraseptif ila kullanm ve elik eden protein C veya S eksiklii ile birlikte daha fazla artmaktadr. Venz tromboemboli eilimi olan hastalarda bu mutasyon aratrlmaldr. Antifosfolipid Antikor Sendromu (AFS) Hiperkoaglopatinin nemli nedenlerindendir. Organizmada bulunan negatif ykl fosfolipidlere kar gelien bir grup antikora antifosfolipid antikoru ad verilir. Antifosfolipid antikorlar lupus antikoaglan (LA) ve anti-kardiyolopin antikorudur (AKA). AFSnun tan kriterleri unlardr: Klinik bulgular; Arteriyel ve/veya venz tromboz , Tekrarlayan fetal kayp, Trombositopeni Serolojik bulgular; Serolojik olarak lupus antikoaglan pozitiflii, AKA IgM, AKA IgG pozitiflii Tan iin en az bir klinik bulgu ve bir serolojik bulgu (en az iki ay ara ile 2 yksek deer olmas) gerekir. Tedavide antikoaglan ilalar kullanlr.

Antikoaglan TedaviAntikoaglan tedavide gnmzde heparin, dk molekl arlkl heparin (DMAH) ve oral olarak warfarin yaygn olarak kullanlmaktadr. Heparin Antikoaglan aktivitesi antitrombin IIIe balanarak gereklemektedir. Balca trombin, IXa, ve Xa koaglasyon faktrlerini inaktive ederek antikoaglan etkisini gstermektedir. Heparinin etkisini izlemek iin APTT veya phtlama zaman kullanlr. Etkili bir heparin tedavisi iin APTTnin 1.5-2 kat artmas gerekir. Heparinin antidodu protamindir. Dk molekl arlkl heparinlerin antidodu yoktur. Komplikasyonlar: Kanama en nemli komplikasyondur, kanama eilimi olan hastalarda ve sistemik durumlarda kontrendikedir. HITT sendromu (heparin induced trombotik trombositopeni):

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESKaracier enzimlerinde ykselme, Hipoaldosteronizm, Hipersensitivite ve allerjik cilt dkntleri. Dk Molekl Arlkl Heparinler (LMWH, DMAH) Faktr Xa zerinden etkilidirler. Faktr IIa zerine etkileri ok azdr. Heparine stnlkleri unlardr; Kanama daha az grlr, Yar mr daha uzundur, Osteoporoz ve trombositopeni yapc etkisi dktr, Tedavi iin herzaman izlem veya hastanede yatmaya gerek yoktur. Bu yzden maliyeti dktr (kutu maliyeti yksek olmasna ramen). DMAH uygulanmas srasnda hemostatik monitrizasyon istenirse faktr Xa dzeyinebaklarak yaplabilir. PT ve PTTde uzama yapmazlar. Oral Antikoaglan (Warfarin) Tedavi Warfarin, vitamin Kya baml koaglasyon faktrlerini inhibe ederek etki gsterir. Ykleme dozunu takiben INR (International Normalized Ratio) 2.0-3.0 arasnda tutulacak ekilde idame dozu ayarlanr. Monitorizasyon PT veya INR ile yaplr. En nemli yan etkisi kanamadr. Warfarinin etkisini aspirin potansiyelize eder. Kolestramin emilimini azallt iin, rifampisin, karbamazepin ve barbtratlar klirensini artrd iin warfarinin etkisini azaltrlar. Warfarinin intoksikasyonunda antidot olarak K vitamini kullanlr. Taze donmu plazma verilebilir.Hematolojik Maligniteler

Akut Lsemiler ALL ocuklarda en sk grlen lsemidir. Erikinde ise AML akut lsemi olarak daha sk grlr (genellikle 65 ya civarnda pik yapar). Etyoloji: Hastalarn ounda etyoloji bilinmemektedir, ancak aadaki faktrlerin etyolojide rol oynad ile ilgili bulgular vardr; Heredite; kromozom anomalileri ile giden sendromlar (Bloom, Fanconi, Down, Klinefelter gibi), onize radyasyon, Kimyasal ajanlar ve dier maruz kalnan maddeler; benzen, insektisitler, petrol rnleri, etilen oksit, lalar; alkilleyici ajanlar, topoizomeraz inhibitrleri, Paroksismal nokturnal hemoglobinri, Myelodisplastik sendrom. Klinik: Akut lsemilerde klinik olarak aadaki zellikler grlebilir; Genellikle ani balanglpansitopeni semptomlar ile klinie gelir.Anemi ve semptomlar tan annda hemen daima vardr. Trombositopeni ve buna bal petei, ekimoz, burun kanamas, hastalarn 1/3nde vardr. Granlositopeni sktr ve hastalarn 1/3 ciddi bakteriyel enfeksiyonlar ile bavurur. Organ infiltrasyonu ve buna bal LAP ve HSM ALLde daha sk rastlanan bulgulardr. zellikle ocuklarda ALLde periostun lsemik infiltrasyonu yada medller genilemeye bal kemik ars ilk semptom olabilir. SSS tutulumu ALLde daha sktr ama tan annda % 5den az olup en sk relaps olan yerlerdendir. Kafa iftlerinden en sk VI. ve VII. kafa iftleri tutulur. ALLde ayrca testis tutulumu da olabilir ve sk rastlanan bir relaps yeridir. Promyelositik lsemi DIC ile prezente olabilir. AML-M5de dieti hiperplazisi sktr.

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTEST-hcreli ALL mediastinal kitle ile birlikte olabilir. ALL ve AMLde en sk lm nedeni enfeksiyonlardr. Tan: Kemik ilii aspirasyonunda blast saysnn %30dan fazla olmas ile konur. ALL de kt prognoz kriterleri Komplet remisyona ulama sresinin 4 haftadan uzun olmas Ph kromozomu pozitiflii (en kt seyreden grup) Erkek cinsiyet, 35 ya zeri Lsemi tipi: Matr B ALL, L3 Beyaz krenin saysnn 30.000den yksek olmas Zenci rk, SSS tutulumu AML'de kt prognoz kriterleri Komplet remisyona ulama sresinin 4 haftadan uzun olmas (en nemlisi) 2 yan alt, 60 yan st, sekonder AML Multi drug resistance gene1 (MDR-1) sahip blastlarn olmas 9;11 translokasyonlar, trizomi 8, 5 ve 7. kromozom anomalileri Lkosit saysnn 100.000den fazla olmas Kltr ortamnda hzl oalan blastlarn olmas M0, M5, M6, M7 subtipleri Laboratuvarda LDH ykseklii, auer body negatiflii ALL tedavisi: ndksiyon: Prednizon, vinkristin, antrasiklin, ( L-asparaginaz) standart tedavidir. SSS proflaksisi: intratekal metotreksat + kranial radyoterapi. dame: Oral metotreksat, merkaptopurin, vinkristin ve prednizon 2 yl sreyle uygulanr. Remisyona giren hastalarda ALLde kr ans yksektir. Bu nedenle ilk remisyon sonras kemik ilii transplantasyonu nerilmemektedir. Ancak relaps olan ve ikinci kez remisyona giren hastalarda uygun vericisi varsa kemik ilii yaplmaktadr. AML tedavisi: ndksiyon ve postremisyon tedavisinden oluur, M3n tedavisi ayr olarak deerlendirilir. Kalc remisyon salamak iin indksiyon tedavisi sonras kemik ilii trasplantasyonu yada postremisyon yksek doz ARA-C nerilmektedir. M3 subtipin tedavisi: Bu grupta DIC yznden erken mortalite yksek olmasna ramen uzun dnem yaam asndan en iyi prognoza sahiptir. Retinoik asitlerin tedavide kullanlmas ile %90 tam remisyonlar elde edilmekte ama bu remisyonlar kalc olmamaktadr. nerilen tedavi retinoik asit, takiben kemoterapidir. Akut lsemilerde remisyon kriterleri unlardr; Hastann klinik olarak herhangi bir sorununun olmamas, Hemoglobin, lkosit ve trombosit saysnn normal olmas, Periferde blast olmamas, Kemik iliinde blast saysnn %5in altnda olmasdr. Kronik Lsemiler Kronik Myelositer Lsemi (KML) Temelde stem hcreden kaynaklanan ancak esas olarak granulositik seriyi tutarak, ntrofilik seri hcrelerinin ar retilmesi, ok yksek lkosit saylar ve belirgin splenomegali ile seyreden bir hastalktr. Hastaln zgn bulgusuPh kromozomudur (9-22 translokasyonu). Klinik:Halsizlik, erken doyma, sol st kadranda dolgunluk majr semptomlardr. Beyaz kre says sklkla 100.000in zerindedir. , Splenomegali en sk FM bulgusudur, HM nadir, LAP ise ok nadirdir. PYda lkoeritroblastik tablo vardr. Kemik ilii hipersellerdir, granulosit ve megakaryositik elemanlarda belirgin art vardr. Tan: Ph kromozomu pozitif bir vakada hastaln tipik klinik bulgular+ntrofil LAP skorunun dk olmas tan iin yeterlidir (lkomoid rxn dan bylece ayrlr). Tedavi: En iyi tedavi kemik ilii naklidir. Kronik Lenfositer Lsemi (KLL) Genellikle B kkenli lenfositlerin (%95) ar oalmas velenfadenopati ile karakterizedir.

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESErikinde en sk grlen lsemidir. 60 ya stnde daha ok grlr. Hastalk genellikle asemtomatik olup birbaka amala yaplan kan tetkiklerinde veya lenfadenopati ile farkedilir. KMLnin tersine etyolojide radyasyonun rol ile ilgili bir bulgu saptanmamtr. Periferde ve K'de lenfositoz, anemi ve trombositopeni hastaln karakteristik zelliidir. Otoimmun hemolitik anemi sktr. Hastalarn yarsnda yaygn lenfadenopati ve splenomegali grlr. Klinik ve genotip olarak kk hcreli lenfositik lenfomaya benzer. Hipogammaglobulinemi sk bakteriyel enfeksiyonlara yol aar. Hastalarn nemli bir ksm pnmoniden kaybedilir. Semptomatik deilse tedavisiz izlenebilir. Semptomatik ise klorambusil genellikle ilk tercih edilen tedavidir. Evreleme: Evre Klinik Ortalama sa kalm (yl) E0 Asemptomatik, Lenfositoz 12 E1 Lenfositoz + lenfadenopati 9 E2 Lenfositoz + splenomegali veya hepatomegali 7 E3 Anemi (Hb 11 g'n altnda) 1-2 E4 Trombositopeni (100 000'in altnda) 1-2

Hairy Cell Lsemi (Saak Hcreli) Genellikle yallarda ve erkeklerde sk olan; yorgunluk, anemi, ate, kilo kayb ve splenomegaliile seyreden nadir bir hastalktr. LAP beklenmez. Pansitopeni vardr. Kemik iliinde fibrozis nedeni ile aspirasyon yaplamaz. Enfeksiyon sk ve majr lm sebebidir. Absol lenfositoz (B kkenli) ve bu lenfositlerin saak tarznda uzantlar vardr. Bu hcrelerde asit fosfataz izoenzim 5 bulunur ve tartarik asit ile inhibe olmaz, tanda tartarat resistans asit fosfataz (TRAP)pozitiflii ok nemlidir. Tedavide splenektomi, interferon, pentostatin ve klorodeoksiadenozin kullanlr. Lenfomalar Hodgkin Hastal (HH) Bir veya birden fazla lenf nodunda lenfosit, histiyosit, eozinofil ve Reed-Stenberg hcrelerinin (B lenfosit kaynakl) anormal proliferasyonu ile karakterize bir hastalktr. 20-30 ya ve 50-70 ya aras iki pik yapar. Etyolojide Ebstein-Barr virsnn (EBV) rol olduuna dair ciddi bulgular vardr. En sk prezentasyon sol servikal LAP'dir (alkol alnca aryan, lastik kvamnda). Sklkla ate, kilo kayb ve gece terlemeleri grlr (B tipi semptomlar). Pel-Ebstein tipi ate (peryodik ate) grlebilir.

Laboratuvar Kronik hastalk anemisi, Coombs pozitif hemolitik anemi, Granlositoz, monositoz ve eozinofili grlebilir, Sedimantasyon art, LDH ve alkalen fosfataz art grlebilir, HHnn tans lenf nodu biyopsisi ile tipik RS hcrelerinin gsterilmesi ile konur.

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESTedavi Evre 1A, B ve 2A: Radyoterapi Evre2B, 3A: Radyoterapi+Kemoterapi Evre 3B, 4A ve 4B: Kemoterapi. Kemoterapide MOPP (nitrogen mustard, onkovin, prokarbazin, prednizolon) veya ABVD (adriamisin, bleomisin, venblastin, dakarbazin) sk kullanlan rejimlerdir. Kemik ilii transplantasyonu: Tedavi ile remisyona sokulamayan veya relaps olan olgularda uygulanabilir. Allojenik veya otolog transplantasyon yaplabilir. HHda kt prognoz kriterleri Lenfositten fakir tip Eevre III ve IV hastalar 40 yan stnde olan hastalar ok byk mediastinal kitlesi olanlar (10 cm byk) Multipl ekstranodal tutulumu olan hastalar Erkek cinsiyet Serumunda CD30 pozitiflii IL-2 reseptr ykseklii Non-Hodgkin Lenfoma Epidemiyoloji: mmn sistemin en sk grlen malignitesidir. %90 B lenfositlerinden kken alr. Erkeklerde ve yala insidans artar. ADS hastalarnda yksek grade'li B lenfoma riski artmtr. ocuklarda Burkitt tipi B hcreli lenfoma insidans yksek iken, yetikinde follikler lenfomalar ve diffz byk hcreli lenfomalar sktr. Klinik: Hastaln en sk prezantasyonu arsz LAPdir (en sk servikal). B tipi semptomlar (gece terlemesi, ate, kilo kayb) Hodgkin'e gre nadirdir. Ekstranodal tutulum Hodgkine gre sktr. En sk ekstranodal blgeler kemik ilii ve karacierdir. GS de en sk tutulan blge midedir. Snflama (Working formulation); Doal gidi ve tedaviye cevaba gre e ayrlr. 1. Low grade (dk dereceli) lenfoma:En sk 45-60 yalar arasnda grlr. Sessiz lenfadenopati yapar. Tehis edildiinde genelde evre III veya IVdr. Kemik ilii tutulumu sk grlr. Doal gidii daha yavatr ve en iyi prognoza sahiptirler. Kemoterapiye iyi cevap vermezler. Ortalama survi 5-7 yldr. 2. ntermediate grade (orta dereceli) lenfomalar: Dk dereceli lenfomalara gre daha ar seyirlidir. Ortalama survi 1.5-3 yldr. 3. High grade (yksek dereceli) lenfomalar: En kt prognoza sahiptirler ve ok ksa srede lmle sonulanrlar. Evresine gre radyoterapi veya kemoterapi uygulanr. Tan ve Tedavi: NHL tans Hodgkin Hastal gibi lenf bezi veya tutulan organ biyopsisi ile konur. Evreleme sistemi Hodgkin Hastalnda olduu gibidir. Tedavide kemoterapi verilir. NHLda kt prognostik faktrler Balang tedavisine cavapszlk Ya ve Evre nin ileri olmas LDH dzeyi ykseklii Performans durumu Ekstranodal tutulum says ph kromozomu pozitiflii

Myeloproliferatif HastalklarBu gruba giren hastalklar KML, idiopatik myelofibrozis,polisitemia vera ve esansiyel trombositemidir. Patogenezleri ile ilikili olarak veya mutajenik tedaviye bal olarak hepsinde akut bir lsemiye dnm potansiyeli vardr. Myelofibrozis-Myeloid Metaplazi-Myelofitisik Anemi Multipotent kk crenin nedeni bilinmeyen ve kemik ilii fibrozisi, lkoeritroblastosis (tm ncl hcrelerin periferde grlmesi), ekstramedller hematopoez ve ciddi splenomegali ile giden bir hastaldr. Klinik ve tan:

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESEn sk bulgu masif splenomegaliye bal sol st kadranda dolgunluk hissi, anemi ve semptomlardr. Hepatosplenomegali (HSM), kemik ars, osteoskleroz sktr. PYda eritrositler normokrom-normositer, hafif retiklositoz, normoblastlar ve bazofili grlebilir. LAP (lkosit alkalen fosfataz skoru normal veya yksektir). Gzya hcreleri, dev trombositler, sklkla grlr. Serum rik asit ve LDH dzeyi yksektir. K aspirasyonu denemesi sklkla baarsz olur (dry-tap=kuru ilik). K biyopsisinde fibrozis ve kollajen art ile tan konur. Myelofibrozis en ok dier bir myeloproliferatif hastalk olan ve ciddi splenomegali ile giden KML ile sk karr. KMLden farkl olarak LAP skoru normal veya yksek, Philadelphia kromozomu negatif, Kemik ilii fibrotikdir. Polisitemia Vera Tanm: K'nde fizyolojik bir uyar olmadan myeloid, eritroid ve megakaryotik elemanlarn art ile karekterize bir kk hcre hastaldr. Eritroid serideki art dominantdr ve periferde eritrosit saysnda mutlak bir art vardr. Bu art eritropoetinden bamszdr ve stem hcrenin kontrolsuz diferansiasyonundan kaynaklanmaktadr. Etyoloji bilinmemektedir, yallarda sktr. Klinik: Vizkosite art ve hipervolemi sebebi ile baars, kulakda nlama, badnmesi, grme bulankl olur. Trombotik olaylar en sk lmsebebidir. Epistaksis ve GS kanamas olabilir. Kant (bazofili nedeniyle) ve aspirine cevap veren bacak ars dier semptomlardr. Pletore, siyanoz, ekimoz, splenomegali, hepatomegali, kemik hassasiyeti, serum rik asit artna bal gut grlebilir. Laboratuvar: Hb, Htc, eritrosit says yksek, OEH dktr. Ar kullanna bal olarak serum demiri dktr (demirsiz eritropoez). Serum rik asit, LDH ve indirek biluribin dzeyleri yksektir. Kural olarak sedimantasyon ykselmez. Lkosit alkalen fosfataz (LAP) dzeyi yksek beklenir. Tan kriterleri Majr: 1. Eritrosit kitlesinin erkekte 36, kadnda 32 ml/kg'n stnde olmas, 2. Arteriyel oksijen satrasyonunun normal olmas (>% 92), 3. Splenomegali. Minr: 1.Platelet > 400 000/mm3, 2.Lkosit >12000/ mm3 olmas (bazofil, eozinofil, PMN yksek, lenfosit normal), 3.LAP>100 veya vit B12>900 pg/ml veya B12 balama kapasitesinin >2200 pg/ml olmas, 4.Eritropoetin dzeyinin dkl. Tan iin 3 majr yada ilk 2 majr ve herhangi iki minr kriter gerekir.Sekonder eritrositoz yapan hastalklardan eritropoetin seviyesi ile ayrlr. Esansiyel Trombositoz Sebebi bilinmeyen, hemotopoetik ncl hcrelerden kaynaklanan ve ar trombosit yapm ile karakterize klonal bir hastalktr. Tan iin aadaki kriterler nerilmektedir. Trombosit says > 500.000/L Reaktif trombositoz nedenlerinin ekarte edilmesi pH kromozomunun yokluu Eritrositoz olmamas

FIRAT GULLU SOFYA TIP FAKLTESKemik iliinde demir depolarnn normal olmas Myelofibrozisin yokluu Klinik ve sitogenetik olarak myelodisplazinin yokluu Splenomegali Plazma Hcre Diskrazileri (Monoklonal Gamopatiler) Monoklonal olarak artan immnglobuline M proteini denir. En sk saptanan M proteini IgG, sonra IgM, IgA, yalnz hafif zincir, biklonal art ve IgD dir. Ig E'ye bal gamopati olduka nadirdir. Plazma hcreli diskraziler 6 alt grupta incelenmektedir. 1. Selim monoklonal gamopati: En sk grlen plazma hcre diskrazisidir. Yallarda olduka sktr ve nadiren malign diskrazilere dnebilir. Kemik iliinde plazma hcreleri %10un altnda, litik lezyon yok, serum Ig dzeyleri normal, klinik belirti yoktur. 2. Multiple myeloma: En sk grlen malign plazma hcreli diskrazidir. 3. Lokalize plazmositom 4. Primer amiloidoz 5. Waldestrom makroglobonemisi 6. Ar zincir hastal Multipl Myeloma (MM) Plazma hcre art, monoklonal Ig salglanmas, litik kemik lezyonlar ile karakterizedir. En sk semptom kemik arsdr. Halsizlik, kanama diatezi, hiperkalsemi, bbrek yetmezlii, sk enfeksiyon (en sk pnmokok ve stafilokok ile) hastaln dier zelliklerindendir. Vertebral lezyonun yaratt kompresyon sebebi ile oluan radiklopati en sk rastlanan nrolojik problemdir. Periferik nropati nadirdir. LAP ve splenomegali beklenmez. Normokrom normositer anemi, sedimantasyon art, idrarda Bense-Jones proteini, serumda M proteini (en sk IgG, en az IgE), kemiklerde litik lezyonlar ve hiperkalsemi nemli bulgulardr. Multipl Myelomann Tan Kriterleri Major kriterler: 1. Doku biyopsisinde plazmositom tans 2. Kemik iliinde >%30 plazma hcresi 3. Serum ve/veya idrarda protein elektroforezinde monoklonal gamopati (IgG>3.5, IgA>2 g/dl, idrarda B-J proteini > 1g/gn)) Minr kriterler 1. Kemik iliinde plazma hcresinin %10-30 arasnda olmas 2. Monoklonal gamopati (IgG