Upload
nyinechan81
View
233
Download
11
Embed Size (px)
DESCRIPTION
ေခတ္ေမာင္း လစဥ္ထုတ္ အြန္လိုင္း စာေစာင္ အတြဲ (၁) ၊ အမွတ္ (၅)Khit Maung Monthly Online Journal Vol-1, No-5www.khitmaung.comဗမာ ( ျမန္မာ ) ျပည္ ႏွင့္ ကမၻာ ကို ခ်ိတ္ဆက္ ႏိုင္ရန္ “ေခတ္ေမာင္း” ကို ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ရွိ လူငယ္မ်ား ပူးေပါင္း ေရးသား၊ ထုတ္ေဝ၊ အြန္လိုင္း ျဖန္႕ခ်ီသည္။Burma Myanmar Burmese Bamar Politics History Current Affairs Philosophy Ideology Ethnic & Minority Issues Labour Rights ျမန္မာ ဗမာ ႏိုင္ငံေရး သမိုင္း မ်က္ေမွာက္ ေရးရာ အေတြးအေခၚ ဝါဒ တိုင္းရင္းသား ႏွင့္ လူနည္းစု ျပႆနာ အလုပ္သမား ျပႆနာ
Citation preview
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
1
ခတ မ င အတ ၁၊ အမတ၅ ၅၅
လကပ တ င တ င က နစမကန ရပတန ရ ဆ ပပ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
2
အယဒတ အ ဘ တရ မတမန တရ ဥပ ဒ စ မ မ စခဟ တသ ယ ငန တခ စဖစ နတ
သ ဘ တရ စခ။ လအဖအစည တခမ တရ ဥပ ဒ စ မ မ ရရင တ င
ဒလအဖအစည ဟ တရ မတမ ရတ အဖအစည ဖစမယလ ဘယလမ
အ မမခ ငဘ ။
တရ မတမန တရ ဥပ ဒ စ မ မ စခဟ တသ ယ ငန တခ စဖစ နတ
သ ဘ တရ စခ။ လအဖအစည တခမ တရ ဥပ ဒ စ မ မ ရရင တ င ဒလအဖအစည ဟ
တရ မတမ ရတ အဖအစည ဖစမယလ ဘယလမ အ မမခ ငဘ ။
လအဖအစည တခမ ၊ တင ပညတခမ ဒတင ပည လအဖအစည ထ နထငသ တရ
အခငအ ရ တန တ ဝန တက တတကက သတမတထ ပ အခငအ ရ ခ ဖ ကမ၊
တ ဝနပကကကမ တက အ လ သ ဘ တထ တ ပစဒဏ တ ထထ ရ က ရ က
ခမတ ငတ အဖအစည က တရ ဥပ ဒ စ မ မရတ အဖအစည လ ယဘယ ခ ဆလ
ရ ငတယ။ ဒ ပမယ တင သပညသ တ ရထ တ အခငအ ရ တ၊ ယထ တ တ ဝန တဟ
တရ မတမ မရတအခ တရ ဥပ ဒစ မ မဟ ဒမတရ မ၊ မမတမက ပ တ ငမ
အ က င စ ငတယ။
ဥပမ အငမတနမ sexist ဖစတ ယ က ် မန မ ခ ခ မသပက တ လအဖအစည တခ၊
အမ သမ တက နရ မ ပ တ၊ မပ ဆကဆတ လအဖအစည တခ၊ တနည အ ဖင
ယ က ် မန မ ရပငခငန တ ဝန တ မမမတ သတမတထ တ အဖအစည တခ၊
တင ပညတခဟ တရ ဥပ ဒ စ မ မ ရ က င ရမယ။ ဒ ပမယ ဒလအဖအစည က
တရ မတတ အဖအစည အဖစ ဘယသကမ သတမတမယ မထငဘ ။ လနဒန အ ခစက
Legatum Institute ရ န ကန အရ ဆ ဒအ ရဗ ငငဟ တရကထက တရ ဥပ ဒစ မ မ
ရတ ငငလ သရတယ။ ( ဆ ဒအ ရဗ ငငသ ၈၀ ရ ခင န က လခမရတယလ ခစ ရ ပ
တရကမ တ ၆၀ ရ ခင န ကသ အစ ရရ ဥပ ဒ တက လခမ ပ တယလ ခစ ကရတယ။)
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
3
န ကတခ ကယဝခမ သ မ န ကန prosperity index ကကညရငလည
ဆ ဒအ ရဗဟ တရကတ၊ ဗငနဇလ တ အထကမ ရတယ။ ဒ ပမယ မဒမ ကငခရတ
အမ သမ က တရ ဥပ ဒနအည ကမဒဏ အခကတရ ကဖ ပစဒဏခမတတ၊
အမ သမ တ မမ ပ ငတ၊ ရ ထ က တ မရ ငတ ဆ ဒအ ရဗ ငငက တရ မတမရတ
အဖအစည ၊ ဘယသအတကမဆ နခငစဖယ က င တ အဖအစည လ သတမတကမယ
မထငဘ ။ အမ သမ တက တန တ နရ မ ပ ဖ ဥပ ဒန ခညထ ၊ တတထ တ
ဆ ဒအ ရဗ ငငမ တရ ဥပ ဒ စ မ မဟ အမ သမ တက ခ ခ မခမက ပ တ ငမ
က စမယ၊ ဆ ဒလအဖအစည က ပ တ ငမ မမမတ ဖစ စမယ။
မနမ ငငမ ၂၀ဝ၈ ဖစည ပန ဒဖစည ပက ဆင သကလ တ ဥပ ဒ တမ
စစပ ဒသရ ဇလတန စ တက သ မနလကလပလကစ လတန စ တန ရပငခငတန တ
ပ မထ ဘ ။ လယသမ တ၊ တကယ ကနထတလပသ လယလပသ တ လယပငခငမရ။
ဒဥပ ဒ တဟ အပစ သလတန စ က တကယကနပစည ထတလပသ တက မဖ
ရ ဆထ တ ဥပ ဒ တဆတ ဘယလမ သသယ ဖစစရ မရပ ။ ဒလ မတရ တ ဥပ ဒ တက
ခငမ အ က င အ င၊ စ မ မရ အ င က စ တ ဟ မတရ မက ပပ
အ ပ အ မ ကပရသ ရ က စမယ။
မနမ သမင ကပနကညရင တရ ဥပ ဒစ မ မ ရဖ တခထကပ အ ထတပ ကယတင ပည၊
ကယလအဖအစည က တရ မတတ လအဖအစည အဖစ ဆ ငကည ပ ငမ မဟတတ က
ဒတင ပညရ လတလပ ရ ခ င ဆ င ဗလခ ပ အ ငဆန က မနမနကနကနန အခငအမ
ယကညခတအတက၊ လတလပ ရ က လကရ ရ နတ အဂလပ အစ ရ ခ ပ ထ တ
ဥပ ဒ ဘ ထက ရယဖ မ ဖစ ငတ အတက လကနကကငတကဖ တ ခခတ ဖစတယ။
မတရ တ ဥပ ဒ တက ဒဥပ ဒ ရ ဆထ သ တ ခ ပ ထ တ ဘ ငထက ပငဖ
မဖစ ငတ က ဗလ အ ငဆန သ ဘ ပကခတယ။
ဒ အ ငဆန စကညဟ ဗလခ ပ အ ငဆန ရ သ အ မက ဆကခသသ ဖစပ ငင ရ
အ မက ဆကခသ အဖစ က န တ မသတမတ တ ပ ။ ဗလခ ပ အ ငဆန ရ နမယကခပ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
4
ငင ရ အရ အဒ ခတက အဂလပအလ တ ရ တရ ငင ရ အ မက ဆကခသသ ဖစတယလ
ယဆတယ။ သဟ ဖခငရ နမယန ထကတနသ မဟတ တ ဘ လ ပ ခငတယ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
5
မ တက
အယဒတ အ ဘ ............................................................................................ 2
ကဗ က .................................................................................................. 6
ဓ တပ တ ရ တ ကဗ မ ................................................................................. 6 ပနမလ ငတ … ကစ ........................................................................................ 7 ဝတရ ပကကက သ က ကဖ ........................................................................ 8 အရကမ ........................................................................................................... 9 မငကင .......................................................................................................... 9
ဆ င ပ က ......................................................................................... 10
လကပ တ င တ င က နစမကန န ပတသကတသတင ထ က တ ယ ကရ မတစမ ................................................................................................................... 10 ခတက မ င ငမညသမ .............................................................................. 22 သ စရ မမရ ............................................................................................... 26 ငငမ ကဆ ခင - အစ ရ င ပ လကစတင ...................................................... 37 အ ရ တ ငအ ရန စစ အ က လမတဆက ........................................................... 41 အတကအခ ခ င ဆ င တ ယ ကရ အလပဟ ဘ လ….တမနစတ သ က င စရ ..... 44
ခတ မ င ဓ တပက ............................................................................... 46
လကပ တ င တ င ခက မင မတစတထ ရရင လ သ မ ................................ 46
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
6
ကဗ က
ဓ တပ တ ရ တ ကဗ မ
ဒမ ဆရ မ
က ပတတ တက
တ ဝနအရ
အ ဏ ပငရ အမနအရ။
အ
ကနမက တ ဆရ မပ
ဖလမ က က င ကလ
ငပရ မ ခ လ တလ
ပကကမ ရ လ အမလ ။
န သ န န႔
ဆရ မ
န ကထပန မ ရငအန
ထ င၀ငစ မ ဖစ လမလ ။
ကဗ ထက
ဓ တပလ တ ကကပရပ၊
အပမကမဟတ။ ။
မ ငလမ ဏ
၂၄ - ၉ - ၂၀၁၂
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
7
ပနမလ ငတ … ကစ
က န ပနမလ တ ဘ … မ မ
မ မ မပကလည
သ တ ယ င တ ရမ ဦ မခခငဘ …။
ဒလမ ဟ
က န မက က န နင ပ …
ပနလ ရမယလမ …။
“ငက မနဟင ခ တမတဖ ၀ယမ က ငရင န …
င မက တ အ မည မသတနတ …”
ငယက မ မ မ ခတ စက …
က န ... ပနမလ င သ ဘ … မ မ…။…။
ကမ ပလ
၂၆၊ ၀၉၊ ၂၀၁၀
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
8
ဝတရ ပကကက သ က ကဖ
စက ပ နည တထမ
ဆင ဝရန ရ ငနည န
မမင တဟန ဆ ငနည တက မန တယ။
မသဘ လ မ ပ ပ န။
ဒမကရည တဟ
လ သ ထက စမထကလ တ ရရ လကနကမ
ဘ အ ထ ကအထ တ လ သ လလ။
လတစင က ပ ခငတယ
ရနစ နသက မငရတအခ
ဘ မမတပန ခင ဟ
အရကစကဆ တပနခင ပ။
ဆ ဖတရသ ဆတ
အရတရ တက န ခရဖ လသလ
ဖအ တက အ ခရဖလည လတယ။
မ လငခကအတအ ယ ငတဖင က ကဖစအပ သ
ဧကရရ က ကဖ
ဘယ သ အခ မ တင မ လ။ ။
က င ကငက
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
9
အရကမ
အ ဏ ရင ပစ ပ သ လ ကဘယ
အ ဏ ရင ခ က သ လ ကဘစ
အ ဏ ရင ဟ ပ သ လ ကဘ ကစ
ဖကခကစ အတကအခ န
ဖကခကစ ငင ရ
ရရ မ သ တ ။
ကယကယကယပနခနင
သရ ဘ က ငဇ တခင တပမ
လကခပသ တ တ ဖ င ဖ င
ခ န တ သ သစ လ င ကတယ။
အဒဖန ဆ မမ ..
ဖ လဖ ခငသ တ
အကင အကနဝ ခငသ တ
အ ခ တ ပ တ ဆက တ
ငင ရ ခ ကတကမ ပ မ
သမင စ မက အသစက
အရကဗလ န လစက လတယ။ ။
မင ဇ
မငကင
ယကညသတ
လ ကက
ဝမ နည ကတယ။
ခငမ သတ
တပတမသပ
တတတတပ ဆ ကတယ။
ခတက နသတ
ပန တင ရ မ ကရကလ
လခငတ “ဆ” နလခကတယ။
ငင ရ ဖ ကပနသတ
အ ဏ ရငက ပလ ပလ
ခ န န မတလကပ တ ကတယ။
မည ခထ
ပညသအမ က တ
“ မနမ ငင ရ ဈ ပန” က
ညည ဖဖ
ပန ခထမ ပ ခ က လတယ။ ။
ဆ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
10
ဆ င ပ က
လကပ တ င တ င
က နစမကန န
ပတသကတသတင ထ က
တ ယ ကရ မတစမ
အ အ မ
၂၀-၈-၁၂ ရက
က င သ ခ င ဆ င ကဟန၀င အ င
န က င သ မ လကပ တ င ဒသက
ရ ကသ ကတယ။ ရ သ တက
က င သ တက သတ အခကအခ တ
တငပကတယ။ အဒ န အ ခအ န
က တ ကမဏဘကက လပငန တ
လညပတ နတယ၊ က ရ သ တ
ဘကက ဘ မမခခ ငဘ ၊ အဆ ဆ
အ ခအ န က တ ပညသပညသ တ
ဆ နတ ကစက သကဆငရ တ ၀နရသ
တက တငပ ပ တ နည ဥပ ဒအရ
ဆ ပခင ၈ ကမ တင ပမ ဆ ပခင
ပယခခထ ရပ အဒ ဒသမ ပဒမ ၁၄၄ တ
ထတထ က င ပ ပကတယ ။
၂၁-၈-၁၂ က န ၄-၉-၁၂ ရကအတင
ကဟန၀င အ င ဦ ဆ ငတ က င
သ တ ရ႕ အ ထတမ
၂၆ ရ မ တခ ရ တ တ မ မ က
အ ဏ ပငရ ဖ ပမ တ ခမ ခ ကမ တ
ရ န က င သတ လလ တရခ ပ
အဆ ဆ ရငဆင နရတ က တ ၀က မ
ရ န ဆယတည ရ ဖစ နတယ။
က င သ ခ င ဆ င ဟန၀င အ င
ရ ကရသ ပ တ န က ဒကစက
တကယက နစန ဆ နတ ပဿန
ဖစတ က င မနမ ပညသ ပညသ တ
န သကဆငရ ကမ ရ မနမ ရ သရဖ
လပဖ လအပတယလ ယဆတ က င
စတင ပ ဆ မလပခတယ၊
က ငသ တက သတ တရတ ပဿန
မ က စတင ဖရင ခကပ
၂၆ ရ မ တကယက ခစ နရတ
ရ တဟ သတအသစတဓတ တန ပ ၀င
လ ဖ။ မယ သမ ခရတ ပဿန
တရပတင မဟတဘန တမ သ လ
ဆငရ န သဘ ၀ ပတ၀န ကင
ညစ မ မ တ လအခငအ ရ ခ ဖ က
ခရတ ပဿန တ၊ သ သနက အ ဆ က
အဦ တ ဖကဆ ခရတ ပဿန တ
ရတယဆတဟ က သမင န လညလ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
11
အ ငစတငလပခတယ။ ကဟန၀င အ င
ရ ကရသ ပ တ အခနမ ဒမက ရစ ရ
အငအ စ ကနရက တ တ မ မ က
ဖတ ခ ခတယ၊ မတလ ပညသအက
တ ဆ ငကနရက၊ မနမ ငငဝဇ သပ
တကသလ က င သ မ ကနရက၊
ရနကန ပညသအက ဆ င ကနရက၊
ငင ရ အက သ မသ စ အက တ
ဆ ငကနရက တက ခ လကတယ၊
ခ ပ တ အခက တ ကဟန၀င အ င
ဦ ဆ င ပ က ရ ၂၆ ရ မ
စည ရ အငအ ပကပ နတ
ရ တက ကနယကက က င သ တ
နအတ ရ အလက စည ရ ဆင တယ။
တဖကက နပ တ ဝမတ ဗ လနတယ
ဂ က စ ရင ကမ ကငတ ဒ ခငမမခငတ
က ဖတ ခ ပ တ ရ ပ င ၂၆ ရ မ
ဘယသ တက လယဧက ဘယ လ က
သမ ပကခရတယ၊ ဘယသ တက ယ
ဘယ လ က အသမ ခရတယ၊ ဘယသ
တက ရတင ဘယ စခ သမ ခရတယ
ဆတ စ ရင ပ စ ရ လပတယ။
န ကတစခက တ မအမက ဖရင ဖ
အတက ပငဦ လငမ ရ နတ
ဦ စင က အ ၊ သစပငခစသမ အဖက
ဖတ ခ ခတယ၊ ဖတ ခ ပ တအခ မ ရ
၂၆ ရ မ ရ နတ မဆလ ပကစ မ
အ နအထ တ၊ ရတင ရကန ပကစ မ
အ နအထ တ၊ က လ သငယ တရ
ဉ ဏရညနမကမ ဘယ လ က ရလ
ငသလ၊ သ သနက အ ဆ ကအဦ တ
ဘယ လ က ပကစ လဆတ သဘ ၀
ပတ၀န ကငန ပတသကတ အခကအလက
တက က င သ တနအတ တဖကက
ပ စကတယ၊ ပ တအခ မ သတင မဒယ
တန ခတဆကပ တ အမန တရ က
ခစ မတ တ ကမ လထက တရပလ
တ ငငလ သလ အ င သတင ထတပန
ရ င ပတသကပ တ မ လ တင
ဂ နယ သတင ထ က တ၊ ဒမကရကတစ
မနမ အသ သတင ထ က တက က ရ
တဆ ခ ပ တ တ က လ က
ဒကစ တက ဆ ငရကခတယ၊
၂၁-၈-၁၂ မနကပင
ဆ ငရကခပ တ အခနမ ၈ လပင ၂၁
ရက နမ ကမဏဘကက န စတင ပ တ
ရ ဖကသမ ဖအတက အမနထတထ တ
ဆယတည ရ အ၀မ လ ပ တ
မ တက သမ တအ နန ဘဒဇ တန
ထ ပ တ မပတ တ လပတယ။
အဒ နရ က က င သ ခ င ဆ င
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
12
ဟန၀င အ ငက ရ သ တနအတ
သ ရ ကပ တ ထပတက ဆနကငခ
တယ၊ ကနကကခတယ၊ အဒအခနမ
ဆ လင က မ နယ အပခ ပ ရ မ က
တဆ ဆ မယ၊ မင တ အဒလမ
မလပပ န၊ မရငဆငပ နလ ပ တအတက
တဆ ဆ မက ဘယမ လပမလလ
ည င ကတယ။ အဒ န က တ
ဆ လင က မ နယ အပခ ပ ရ မ က
ရစခန မ ဒ မမဟတ မ နယ မ
လပခငတယလ ပ တအတက န က န
နလည ၁၁ န ရက ခန ဆ လကပတယ၊
၂၂-၈-၁၂ ရက န မနကပင ၂၂ ရက နမ ရ သ တနအတ ကဟန၀င
အ ငတ လအငအ ၁၂၀၀ က န
ဖယရ ခရမယ ရ တက န စတင
ခတကပ တ ဆ လင က မ နယ
အပခ ပ ရ မ က သ ခတယ၊ ၄ မငခ
အ ရ ကမ ဒ ထ က က ရ နရ က
အ ရ ကမ ငမ ခမ စ န ဆ ဖလ တ
လအပက က ဆ လင က မ နယ
အပခ ပ ရ မ အပအ၀င လခ ရ
တပဖ၀င တက တ မစတယ၊ ရဆက
မသ ဖ လစခရမယဆတ အ က င ၊
နည ဥပ ဒအရ ဆ ပခင မတငပန
ဆ ပရင ဖမ ဆ ရမယဆတ အ က င တ
ပ တအခ မ မ နက ၂၁ ရက နက
ကမဏဘကက န မစ တ ပတအခန
ကန တ တ လ ရ က ကနကက တ
ဆ ခငပတယ ပ လ ကန တ တ
လ ရ က ဆ တ ဖစတယ၊
ဆ ပတ မဟတဘ ဆတအခ မ
သတဘကက ဖမ ဆ လ မရဘ
ဖစသ တယ။
အဒလန ရ သ တက ဒလ
လအငအ က န တ မ ဆ ငဘ ၊
စ ယ ကခင ဆ ဆ ပ မယလ
ပ တအတက စ ယ ကခင ဆ ၁၂
ယ က ခ ထတသ ပ တ ဆ လင
က မ နယ အပခ ပ ရ မ က သ ခ
ပတယ၊ ဆ လင က မ နယ အပခ ပ
ရ မ ရ ကတအခ မ ရ သ တက
တဘကခန မ ထငခင ထ ပ တ ၊
တဘကခန မ တ စစကင တင
ရ က ကပ က မရင ဥကဌ၊ ပ တ
စစကင တင က အပခ ပ ရ မ ၊ ရတပဖ
၀င တ အကနလ လက အဆင တ
ထငပ တ သတက ရ သ တ
က င သ တန ပလ တ သတင ထ က
တက ခ ယပ တ တဘကခန မ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
13
သတင စ ရင လင ပအဖစ တဖကသတ
လပခတယ။ ဆ ဖ ဆပ တ
စ ငခင ထ တ က င သ တ
အပအ၀င ရ သ တက ၂န ရ က
က သညအထ မ ဆ ဘန ထ တ
အတက သပတ မ ကပ တ ပနခပ
တယ။
၂၃-၈-၁၂ ရက န
၂၃ ရက န ရ ကတအခ မ အဒလပ
စနပစ မဇ တ ပတအတက လကပန
တ င တ င ခ မန တ ငဖ မ
ဆကလကပ လတတင က က ခတယ၊
အဒအခနမ လထန တပဖ၀င တက
ဟန၀င အ ငအပ အ၀င က င သ တ
န ရ သ တက ရမတ ဖ တ မစခတ
အတက န ကပနဆတ ခတယ၊ ဒ ပမ
အ ဏ ပင တက အဒ အဖစအပကက
ကဟန၀င အ ငက အ က င က တယ၊
ဆ လင က မ နယ အပခ ပ ရ မ
ဦ ဇ မ အ င အ နန ဒအတင လပ နလ
တ မ ဖစဘ ၊ ခငဗ တ တရ မတတ
အ ဖထက အ င အပခ ပ ရ ပင က
ကမဏဘကက ဘ ပ ပ ငမလဆ တ
ကန တ အ နန အပခ ပ ရ ပင ပ
တ ၀နယ ငပတယတ၊ လခ ရ ပဿန
က တ ၀နယ ငတယလပ ဆခတယ။
၂၄-၈-၁၂ ရက န မသမ တကပ စခ
မယ ဆ မန ဖစ ပ နတ ကမဏရ
ဖ ပမက ပညသက က ကယရ တ မ
ဖစတ က င ၈ လပင ၂၄ ရကမ တ
က င သ ပညသ တန အတတ လကတ
ပ တ ကန တ တ မ တက
လ က လည မ ပ ဘ ၊ မတရ သမ တ
အတက တကလည တ မက တပနသမ
မယ။ အဒ န က မသမ တကပ အဖစ
စတင က က ပ တ လယသမ
အငအ ၂၀၀၀ က န ပ န လကပန
တ င တ င ခက ကမဏက န မစ
တ ပတ နရ မ ဆင ဘတ တ စထပ
မသမ တကပက စတငခပတယ၊ စတငတ
အခနမ မ သတက ၃ စ ၊ လထန
အငအ ၂၀၀ က န က င သ န
ရ သ တက သဆ က တ ခတယ၊
ရဆကရင ပစမယ၊ မ က ရဆတ
ဟ တန တ မစခတယ၊
၂၅-၈-၁၂ ရက
၂၅ ရက နမ လည လယသမ တဘကက
မသမ တကပ ပစတ တက နရ အ
အပ စကထ ငခတယ၊
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
14
၂၆-၈-၁၂ ရက
၂၆ ရက နမ လည အဒအတင ပ
စကထခတယ၊ ဒ ပမ ထ ခ မ တစတရ
မရလ ဘန သတဘကက အကဆစဓတ
ပ ၀ငတ မစ တ ပတအလပက
ရတ ရတ ဆ ငရကခပတယ၊ ရတ
လ တ ရတင ရတင မ လည တ မစ
သဆ က တ ခလ တ ရတယ၊
၂၈-၈-၁၂ ရက
အဒ တ ရ သ တဘကက ကယ မကယ
ပငဆင က င က မသမ တကပ လပ န
ယန မရဘ ၊ ဖ ဖ မ တန အမယ
တည ဆ ကမ တကပ ဆကလပရမယ
ဆပ တ အမယ တည ဆ ကပက ၈
လပင ၂၈ ရက နမ စတင ဆ ငရက
ခတယ၊ အဒက နပ တ ဒသခ ရ တက
လညလည ဟ ပ ပ တ ပညသ တက
က တကကလ မန ဟန၀င အ ငန
ရနကနဝဇ သပတကသလ က င သ တ
ဦ ဆ င ပ အဒ န ည နမ ပ ဆယတည
က ရ မ လကပ တ င တ င ပညသ
အက စ ပ က ကယ ရ က မတက
က ရ ပ င ၂၅ ရ န ရ သရ သ ၃၅၀
က န စတငဖစည ခတယ၊
၁-၉-၁၂ရက
လကပ တ င တ င က နစမကန
လ ၀ရပတန ရ စတငခ
လကပ တ င တ င ပညသအက စ ပ
က ကယ ရ က မတက စတင
ဖစည ခတယ။ ဒ က မတက န လကပန
တ င တ င က န စမကန လပရ ရ
အစအစ ၁ က စတင ဆ ငရကခပတယ၊
အဒလန စကတငဘ လ ၁ ရက နမ
က င သ န ရ သ တက လကပန
တ င တ င က နစမကန လ ၀
ရပဆင ရမယဆတ က က သက စတင
တငခကတယ။ လကပ တ င တ င
က န စမကန က င ဖစ ပ လ ငတ
သဘ ၀ ပတ၀န ကင ညစညမ မ၊
လအခငအ ရ ဆ မ၊ သ သန ရ
လမ ရ ဆ မ အစစအရ အရ တက
က င သ တ ရ သ တက မရ မ
တဖကကမ မ ရ နတ ပညသ တ အ နန
အငအ စ တန ပ ပ င ဆ ငရကခတယ၊
ထနည တပ ဗမ ငငလ ဆငရ
က င သ မ သမဂ အဖခ ပက
က က ကက တက ဖတ ခ ပ တ
ပညသ တ ဆ နစန တ တက
လ ရ ကပ တ ကည လလ ဖ
ကညအ ပ ဖ ခ ခတအတက က က က
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
15
ကတ ကယတင ဆင ပ တ လ ရ က
ပ တ အ ပ ခတယ၊ န ကရက တမ
မ လ ဗမ ငငလ ဆငရ က င သ
မ သမဂအဖခ ပ ဥကဌ အပအ၀င
ဒဥကဌ ကမ ထက နတ အကနလ က
ခ ပ တ ပညသ တရ ထ ကခ
ကဆမ တန စတင ခတကခတယ၊
ခတကခတ အခ မ မတလ ပညသ
အက ဆ ငကနရကက ဒ မငမင အ တ
လည ပ ဝငခတယ။
၃၁-၈-၁၂ရက
အဒက ၈ လပင ၃၁ ရက နမ က ဝဠက
စတငဖမ ဆ ပ တ ဒ မငမင အ ကပ
လကလဖမ ဆ နကပဆတ သတအခန
ဖစပတယ၊ စကတငဘ လ ၁ ရက နမ
က က ကက အပအ၀င ကဟန၀င အ င၊
ဒ မငမင အ မတလ ပညသ
အက ဆ ငကနရက၊ သ စညမ
ပညသအက ဆ ငကနရက ဒ ရင၊
မနမ ငင ဝဇ သပတကသလ က င
သ မ ကနရက၊ စကမ တကသလ
က င သ မ ကနရက၊ ရနကန ပညသ
အက တ ဆ ငကနရကက က အ င
စ တ အပအ၀င ကမဏက စနပစပစည
မစ ပတလပငန က လတတင န က ကယ
ရမယဆပ တ သ ရ က က ကယ
တယ၊ သ သ လည (-) နရ ရ ပ ၂၀၀
က လ ကမ သတက တ မစက တ
တ ပ တ လထန အငအ တ ခထ တ
အတက အန ကပခင မရခကဘ ။ အဒမ
တရ ပ တ ဟ ပ တ ရ သ န
က င သ တ ပနလညပ ဆတခ ခ
ရတယ။
၄-၉-၁၂ ရက
ရ သ န ကမဏကလ တ ထပတကရငဆင
မ တ ဆကဖစခပတယ။
၅-၉-၁၂ ရက န
စကတငဘ လ ၅ ရက နမ တ ကဟန
၀င အ ငတနအတ မ လ မ အ ခစက
တ အထကဗမ ပည ဗမ ငငလ ဆငရ
က င သ မ သမဂအဖခ ပက အဖ၀င
တရယ၊ မရ ဗမ ငငလ ဆငရ က င
သ မ သမဂ အဖခ ပက အဖ၀င တရယ၊
အခ ဒမက ရစ အငအ စ တန ပ င ပ
တ မစ ပတ နရ က ဆကသ ဖ
က စ ကတယ။ ရ ၁၂ ရ စစည ပ တ
အငအ ၃၀၀၀ န ခတကဖ လပတအခနမ
ပသမ - မရ လမ ထပက န
အ ဏ ပင တက ပတဆပ ဆ ပသ တ
က တ ဆ လကတအတက မရ ပသမ
က လမ မ က ပ မ ပ ဦ ပငန ဦ တ ပ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
16
ဈ ပနက မ ခကတ လပရ မန
ဆ ပခကပတယ။
စစကင တင မရ ခ ငဆ လင က မ နယ
ထက လကပ တ င တ င က န စမကန
အတက ဖယရ ခရတ ရ ၄ ရ န
လယ မဧက ၇၈၀၀ က ဆ မ တအပင
လအခငအ ရ ခ ဖ ကမ တ၊ သဘ ၀
ပတ၀န ကင ပကစ ဆ မ တ ဖစ နရတ
ဒစမကန က အပ တင ဖကသမ ဖအတက
ဒသခလထ တဟ အမ သ ရ တ ၀န
တရပအ နန လပ ဆ ငသ ဖ က စ က
ပတယ။ ဒသခလထ တက ဗမ
ငငလ ဆငရ က င သ သမဂအဖခ ပ
(ဗကသ)၊ မနမ ငင ရနကနဝဇ သပ
တကသလ က င သ မ ကနယက၊ ငင
ရ အက သ မသ စ အက ဆ င
ကနယက၊ ရနကနပညသအက ဆ င
ကနယက၊ မထလ အက ဆ ငကနယက
တက ပ ပ င ပ ဝငခက ပတယ။
၇ .၉.၂၀၁၂
ရနကနပညသအက ဆ ငကနယကက က
ဝဠ က ပဒမ၂၉၅ သ သန ည မ မ၊ ပဒမ
၁၁၄ ဆပမ တအပအ၀င ပဒမ ၃ ခန
တရ စခပတယ။
မရ ခ င ဆ လင က မ နယထက
လကပ တ င တ င က နစမကန
ဖကသမ ပ ရ တ င ဆတ ဒသခ
တက အကအည ပ ခတ က င သ တ
က ဖမ ဆ ဖအတက ၇-၉-၁၂ ရက နညမ
ရကင တ နရ ယလ ခပ က င သ
တရ ငမ နရ တက ရကင တ ရတ
ခလ သလ ရ သ တကလည နရ
၁၂ခ လ ကမ ကင စ င နရ ယတ တ
လပခကရပတယ ။
၉-၉-၁၂ ညပင
၉ရက နညမ တ ဒသခလထ ၁၅၀၀
ခနဟ အ ဏ ပင တ ပတဆ နတ
က ကပ ပတထ တ လမ တက
ရ ငရ ပ တ လမ က န လကပန
တ င တ င ခက က နစမကန
လပ နတ စကယ ရ တ ရတညတညမ
မ ဒတ တ ကင ဆ ငပ ဆ ပခက
ပတယ။
၁၁-၉-၁၂ မနကပင
မရ လကပ တ င တ င က နစမကန ရပ
စ ရ တ င ဆတအထမ ပ ၀ငခပ
မရ မ ဆ တ င ပညဘရ လ ဖ သ
ဒသခရ သ ၁၂ဦ က အ ဏ ပင တက
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
17
ဖမ ဆ ပ ပနမလတ ပ တအတက
ဒသခအငအ ၅၀၀ လ ကန ဗကသမ
အဖခ ပက က င သ တက မရ အမတ
၁ ရစခန ရမ ပနလတ ပ ဖ တ င ဆ
ဆ ပ နတ က င တင မ မ တ ဖစခရ
ပတယ။
၁၀-၉-၁၂ ညပင
မရ ဗကသမ အဖခ ပ အဖ၀င က င
သ တက ဖမ ဆ ဖအတက သတ နအမ
တက ရ တက ဝင ရ က ရ ဖမ တ
လပခပတယ။
၁၁-၉-၁၂ မနကပင
မရ မ ႔ က မရ အမတ ၁ ရစခန ရမ
မရ မ ဗကသ က င သ တန လထ တ
က လကပ တ င ဒသခ တ ငသ
လယသမ တန ပ ပ င ပ ဖမ ဆ
ထ တ မသသ၀င န အဖက လတ ပ ဖ
ဆ ပ တ င ဆမ ဆကဖစ နပ တယ။
၁၁-၉-၁၂ ည နပင
ရစခန ရက ဆ ပသ တ အငအ
ပမ လ ပ မရ မ ခ တက ဖ ယ င တင
မ မ န ပ ပ င ပ ၀ငလ ခပတယ။
၁၂-၉-၁၂မနကပင
မနမ စ ပ ရ ဦ ပငလမတက န မနမ
ဝမ ပ ငကမဏတ ပ ပ င လပ ဆ င နတ
လကပ တ င တ င က န စမကန
ရပတနဖအတက ဒသခလထ တရ
ဆ ပမက ထ ကခတ အ နန မရ မ န
အတ သရ တဖကကမ က ဆ လင က မ
မ ပ အငအ ထ ငနခ ပ ဆကလက
ဆ ပခကပတယ။
ဒ က င လခ ရ တ တင ကပစ
ခထ ပ ခမ ခ ကမ တ ရခပတယ။
အမတ ၁ ရစခန ရတညတညမ ရ နတ
မရ ဂတ က င ဘန က က င မ
သပတစခန ဖငထ တ နရ က လခ ရ
လထန က အတင မ င လ တ အတက
ရ သတဦ န မရ ဒသခတဦ ထခက
ဒဏရ ရခပတယ။
လကပ တ င တ င က န စမကန ရပဖ
အတက တ င ဆမမ ပ ၀ငသလ မရ
ဆ တ င ပညဘရ မ ၀တပဆ တ င
တအထလည ပါတ က င
စကတငဘ လ ၁၀ရက နက
ဖမ ဆ ခထ ရတ လကပန
တ င တ ငသ ၁၂ဦ ထက ၉ ဦ က
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
18
ပနလတ ပ ခ ပမ မသသ၀င ၊
မဖ ဖ ၀င န မ အ နကတ ၃ဦ က
ဆကလကထန သမ ခပတယ။ သတ ၃ဦ န
အတ သဂတလ ၃၁ ရက နက ဖမ ခ
ထ ရတ ရနကနအက ဆ င ကနရကက
က ဝဠက ပနလတ ပ ရ န လကပန
တ င တ င က နစမကန ရပဆင
ပ ရ အတက မရ မ န ဆ လင က
မ မ ဆ ပမ တ ဆကဖစ နခပ တယ။
၁၂-၉-၁၂ ညပင
လကပ တ င တ င ခတဝကက
ရ တက ပဒမ၁၄၄ ထတထ က င
စ တ လကဖနပ စစတပအငအ
လထန အငအ တန ရ တက ၀င ရ က
ခမ ခ ကမ တ လပခပတယ။
၁၂-၉-၁၂ နလညပင
လကပ တ င တ င က နစမကန
ရပတန ရ အတက ရ ပ င ၂၆ ရ က
လယသမ အငအ ၃၀၀ က စစည ပ
ဆညတရ မ လထစည ဝ ပ လပခပ
တယ။ သတအတက နစန က မလ
ခင က င ၊ စမကန ရပဖပ လလ က င
သ ဘ ထ ထတပနခပတယ။
၁၃-၉-၁၂ နလညပင
မရ ဘကမ တ သပတစခန ဖငထ တ
ဘန က က င က လထန တက ဖအ
ပ နတ က င ဘန က က က င သ
တက ဖယရ ပ ဖ မတ ရပခ နတယ
လဆပတယ။ နလညပင မ ပ အမ သ
ဒမက ရစအဖခ ပက ပလမ နယ ပညသ
လတ တ ကယစ လယ ဒ ခငစန လင
လ ရ ကပ အခကအလက က ကခမ
တ လပသလ ဆ ပသ တက ဖ ပမ တ
မလပဖ က ၀င ဆ ငရက ပ ခတယလ
ဆပတယ။ အမ သ ဒမက ရစအဖခ ပရ
မအရ တဆ ဆ အ ဖရ ဖ က စ
သ မယလလ ပ သ ပတယ။
၁၃-၉-၁၂ ည နပင
၈၈မ ဆက က င သ အဖက ကဂငမ
ဦ ဆ င လ ရ ကပ ဖမ ဆ ထ တ
ရ သ တက လတ ပ ဖ ည င ပ သ
မယ အ က င န ဆ ပသ တအ နန
ထပတက ရငဆငမ တ မလပဖ၊ စမကန က
ငင တ စမကန ဖစ နတ က င
ခကခင ရပတနဖ မလယကတ အ က င
ပ ဆခပတယ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
19
၁၃-၉-၁၂ နလညပင
စကတငဘ လ ၁၃ ရက နမ တ
လကပ တ င တ ငက ဆညတရ က
အမ သ ဒမက ရစအဖခ ပ ပညသ
လတ တ ကယစ လယ ဒ ခငစန လငန
အဖ လ ရ ကခပ လတ တ မ ဘ တ
တငပခငသလဆတ တက မ မန ခ
ပတယ။ အဒ န က စစကင တင
၀နက ခ ပဦ သ အ န အနအယလဒ တ
ဆ ထ ခက တက ရ သ တက
ရင ပခပတယ။
ဆ ပတ ဒသခ တ ရတ နရ က ရ ကခ
တ အမ သ ဒမက ရစအဖခ ပ ဗဟ
အလပအမ ဆ ငတဦ ဖစတ ဦ အ ငရင
က တ ရ က ကပ က မရငက ပတ တ
၀င ရ က ပ ၀ငတ မလပဖ သတ ပ
ထ က င ပ သ ပတယ။
၁၃-၉-၁၂ နလညပင
မရ ဘကမ တ ဆ ပသ တ သပတ
စခန ဖငထ တ မ မဂတ က င
ဘန က က င မ ဆ ပသ တ ရ နဆ
ဖစပ ဖမ ဆ ထ သ တ မလတ ပ ဘ
ဆရင သတ ဆ ထတ ဖ မ တ ဆကလပ
သ မယလ ဆပတယ။
မရ လကပ တ င တ င စမကန ကစန
ပတသကလ ဗမ ငငလ ဆငရ
က င သ သမဂအဖခ ပ ( မလတ ဒသ)၊
(မ က ) (ပခက ) (မတလ ) ( ရန ခ င )
(သလင) စတ နရ အသ သ က က င
သ တကလည ပညသ တန တသ
တည ရတ အ က င ကင ခက တ
ထတပနခပတယ။
၁၃-၉-၁၂ နလညပင
လကပ တ င တ င က နစမကန
ဆကလပမယဆရင သဘ ၀ပတ၀န ကင
ပကစ သ မက ဒသခ တရ ကန မ ရ
အ ခအ န ဆ ဝ ဖယရ ရ နတအတက
မ လ မ ႔ အ ခစကထ တ စမ ရ ငစ
အဖက က န သတ လလ တရခကအရ
အစ ရအ နန က နစမကန က ငဘယ
လ ကရရ ရပဆင သငတ စမကန လ
ပ ဆလကပတယ။
၁၄-၉-၁၂ ည နပင
စမကန က ဆကလပ နတ အတက
လကပ တ င တ င ခက ဖကသမ ခ
ရမယ တရ ကလည အငအ ၃၀၀ က န
ဆ ပမ တဆကလပ နပတယ ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
20
၁၄-၉-၁၂ ည နပင
လကပ တ င တ င က နစမကန က
လပ နတအတက ဒသခ တအ နန
သဘ ၀ပတ၀န ကင ထခကမအပင လ႔အ
ခငအ ရ ခ ဖ ကခရမ တ ရ နသလ
ကန မ ရ အရ ဆ ဝ မအ ခအ န
ဖစလ င က င ဒစမကန နရ က
စကတငဘ ၁၃ရက နက သ ရ က
လလ ခတ သဘ ၀ပတ၀န ကင
ထန သမ ရ လပ နတ စမ ရ ငစ
အဖက ရ ဥကဌကတငသစက သတင
မဒယ တက ပ သ ခပတယ ။
လကပန တ င ရက စပယ တ င က န
စမကန မ မနမ ယနစကမဏက ဆ လဖ
ရစ အကဆစထတ နတ တကလည
စမ ရ ငစ အဖက တရခတ က င
လထထမ အကဆစန တ ပ နတ
အတက ဒသခ လထအတက အ တ က
စ ရမစရ က င န ပ ပ လကပတယ။
၁၄-၉-၁၂ ည နပင
မရ မ မ တ လကပ တ င တ င
စမကန က ဆ ပမ တ က င ဖမ ဆ
ထ တ ဒသခ ၃ ဦ က ဒသခ တ
တ င ဆမ က င မရ မ က ဆ ပပ
အရန မငလ တအတက ပနလတ ပ ခ
ပတယ။ ရနကန အက ဆ ငကနယကက
က ဝဠက တ ဖမ ဆ ထ ရ က န
စစကင က မလ ဖ ခခ ပန ပနလတ
ပ လကပ လကပ တ င က ၀က မ
ရ သ ၃ဦ က တ အ မခန ပနလတ ပ
လကပတယ။
၁၄-၉-၁၂ နလညပင
လကပ တ င တ င တရ ထပ ပလမ
ပ တင လကပ တ င တ င က န
စမကန ရပဆင ရ အတက ဆကလက
ဆ ပ တ င ဆခပတယ။
၁၅-၉-၁၂ နလညပင
ဦ ပငကမဏဘကက အက အကယ ပ
တယ ဆပ ၈၈မ ဆက က င သ တန
ပတသကလ ဆ ပတပက လကပန တ င
တ င ရ သ တက လပခပတယ ။
၁၆-၉-၁၂
လကပ တ င လကပ တ င တ င
က နစမကန ရပတန ရ အတက
ဆ ပ နတ ရ ပ င ၂၆ ရ က
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
21
ဆ လင က မ နယ အပခ ပ ရ မ
ဦ ဇ မ အ ငက က ရ တ အ နန
လစရင ဆ ပမ တလပရင အ ရ ယမ
ဖစ က င အမန က င သတ ပ မ တ
က လပခပတယ။
၁၇-၉-၁၂
က နစမကန က မစ တ စနပစ
တ က င ရ သ တက ဆ ပမ
ဆကလပခတယ။
၂၁-၉-၁၂
ရ လရ က ဦ ပငကမဏက တ ၀နခ
ဗလမ က ဟ င ဦ မင အ ငန ဆ လင
က မ နယ အပခ ပ ရ မ က ရ သ တက
လ က ဘ တလခငလလ ဆတ
ရ သ တက မ ခ ပ ရ သ တက
စမကန ရပဖပ တ င ဆခပတယ။
၂၁-၉-၁၂ န ၂၂-၉-၁၂
ဆ လင က မ နယ အပခ ပ ရ မ က
လကပန တ င တ င က ရ ၂၆ရ က
က ရ အပခ ပ ရ မ တက ခ ပ
ရ သ တက ထန သမ ဖ၊အပခ ပဖ
ခ ယ ဆ ပတယ။
၂၃-၉-၁၂
ရ လရ က ဦ ပငကမဏက လ ရ ကပ
ရ သ ၁၀ ဦ လ ကက ကမဏက
အလပ ပ ခင က င ပ က လ ခပ
တယ။ ရ သ တက လကမခပ
ပယခခပတယ။
၂၅-၉-၁၂
ဆ လင က အပခ ပ ရ မ န မနမ စ ပ
ရ ဦ ပငကမဏက မရ မ သတင စ
ရင လင ပ လပဖအတက ပငဆင န
ပတယ။
၂၆-၉-၁၂ ရက န
လကပ တ င တ င က နစမကန
ရပတန ရ ဆ ပ နတ က ရ သ တ
ဟ ဒ နမ လည ဦ ပငကမဏက
လယယ မ တ ပ မ စနပစပစည တ
လ ရ ကစနပစတအတက ဆညတရ
အန မ လအငအ ၆၀၀ လ ကန
ဆ ပမ တ ဖစခပတယ ။
အဒ န က ဆ လင က မ နယ အပခ ပ
ရ မဴး ဦ ဇ မ အ ငက မ က ပင
အလယရ မ ကရ စတ ရ ၃ ရ က
လယသမ တက ခ ယ ဆ မယ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
22
ဆပ အမညစ ရင န ခ ယခတယလ
ဆပတယ။
အခအခနထ တ အစ ရအပအ၀င မနမ
စ ပ ရ ဦ ပငကမဏလမတက၊ မနမ
၀မ ပ င တ ပကမဏတက ဒလကပန
တ င က န စမကန က ရပတနဖ
စတက မရ သ ပဘ ။ ဒစမကန က
ရပတနဖ တ င ဆ ဆ ပတ ပညသ
တက နည မ စန ထန ခ ပ ပကပဖ
ပငဆငထ ပတယ။ စပယ တ င က စင
တ ငန လကပ တ င တ င ၃
လ ဆကလက တညရ နတ အထမ
အခ တ စပယ တ ငန က စင တ င တ
က တ တ ငဘ၀က ပ ကပကသ
ပ ပ။ အက ဆ ဖစပ အခ ကနရ နတ
လကပ တ င တ ငက က ကယ
ထန သမ ဖ မနမ ငငသ တင မ
တ ၀နရတယလ မငမပတယ။ လယ မ
ပ ကတ ထက တ င ပ ကမ က
မလခငဘ လ ပ တ လကပ တ င
ဒသခ တရ နယ မခစစတဟ
အ ဏ ပင တက ထပတကရငဆင ငဖ
အ အင တ ပ ခပတယ။ သတ တရ
န ကမ ကယ မကယပညထက
တ ငတလ ပ ကဆ မ မလခငကတ
ပညသ တက အငတကအ တက အတ
ရပတည ပ မယဆရင အမ ပ က
လယ ပ က မက တ င ပ ကမ ကပ
စ ရမ နကတ လကပ တ င ဒသခ
ပညသ တက အ တကလ ငမယလ
မ လငမပတယ။
အ အ မ
Radio Reporter
ခတက မ င ငမညသမ မဏ
ခတ မ င လစ ထတစ စ ငက စ ရ
ပ ဦ လ ကမ လမ လ တ အခ လ
လ ဆယ ခ င ထမ နရ ယ နတ
အ က င အရ က ရ ဖ ကမ စ စ
မပတယ။ လကရ မနမ ငင ရ ဟ
ဒမက ရစလမ စ က သ နတယလ
အခအစ ရက ဆပတယ။ ဒမက ရစ
လမ စ င ည တမ ရတယ၊ မရဘ
ဆတ တ ဒဟဖစစရ တ တ နရဆပ ။
ဒလပ ပ လအခငအ ရ (H.R.) နပတသက
လလည ဒဟဖစစရ တပတပငပ ။ ဒထမ
ကမန န စပတ အမ သမ အခငအ ရ
(W.R.) က ပ ပ စတ၀ငစ ပတယ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
23
မနမ ငငဟ အငအ က တ ငင
စ ငငရ အလယမ က ညပ နတ
ငငပ ။ ဒ က င အမ သမ အခငအ ရ
င ပတသကလ အမန ခင အငအ က
ငင တ င င ယ ပ ပ လ ရပတယ။
သတ ငငမ င ယ ပ မနမ ငငဟ
အမ သမ အခငအ ရ အပညအ၀ ရရပ
တယလ ဆကပတယ။ လကရ ငင ရ
လ ကက အခ ဦ ဆ ငအမ သမ မ ၊
စ ရ ဆရ မမ ကယတင တ င မနမ
ငငမ အမ သမ အခငအ ရ ရရပတယ
လ ဆကပတယ။ ပည ရ ၊ စ ပ ရ ၊
အပခ ပ ရ ၊ ငင ရ က တမ
အမ သမ တ ပ ၀ငခင ရရပတယလ
ထ ကပကပတယ။ အဒ တက ငင စ
ရ တ မရပဘ ။ ထ ကပစရ တက
တ ကမ န က ပင မ ဆ
ခငပတယ။
အမ သမ တ ပ ၀ငခငရတ အခန က
ကပ ဆကပ ရ ပခငပတယ။ အမ ထ င
စတခမ လည “အမရငမ” ဆတရ ထ က
မသ စအတင ရ က ကခစရ မလဘ
လည ရရ ငပတယ။ အမရငမ ဆတ
အမ ထ ငတခရ အရငသခငမလ က က
ယ ငပတယ။ ဒ ပမလ သအထကမ
အမ ထ ငဦ စ ရ နတ က တ ငင မရ
ပဘ ။ အမ ထ ငတခမ မသ စရယလ
ဖစလ ရင အမရ ဘ ငက ရ ဖတ
အမ ထ ငဦ စ ပ ။ သ သမ ပ စ ပ
ထ င ရ င ခကပတ လ ဖပ၊
အမ ထ င ထန သမ တ အမရငမ (အမ
သမ )ပ ။ ဒ ခတမ ယ က င မန မ
တန တ အလပလပကရပတယ။ အလပက
ပငပငပန ပန ပနလ ပမ ယ က က
အန ယခန ပရကပ မန မက တ
အမအလပ တ က လ အလပ တက သက
စ ငက န လ ရပတယ။ က လ
က င အပတ ၊ ဆ ခန ပတ ၊ အမရငမ
အလပ ဖစပ ဘယ က င မ က င အပ
သငတယ၊ ဘယ ဆရ ၀နန ပသငတယ
ဆတ အမ ထ င ဦ စ က ဆ ဖတပတယ။
အဒ နရ မ ကမတ မန မသ တက
ကယတင ပ ၀ငခငရတ အခန က က
ရ ကလ ပ ပ။
ဒလပ ပ။ ပည ရ က တမ လည
ဆရ မ အမ စ ဝင ရ က တ ၀နထမ
ဆ င ကပတယ။ ဒ ပမ ဆ ဖတခက
ခရမ နရ မ တ (ဥပမ ပ မ ကခ ပ၊
၀နက )တမ တ ယ က တပ နရ
ရ လ ရပတယ။ ဖစည ပ အ ခခဥပ ဒ
အခန (၈)၊ ပဒမ (၃၅၂) မ တ င ဘ သ ၊
လမ ၊ ယ က မန မ မခခ ဘ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
24
တန တဆ ပမ ခင ခက ဆတ ပ ပတယ။
(ဥပမ ယ က မ သ သင တ သ
နရ ) အပခ ပ ရ က မ လည ရပကက
အပခ ပ ရ မ ၊ မ နယ အပခ ပ ရ မ
စတ တမ အမ သမ မ မရသ လ က
ရ ပတယ။ လမ မ တ၊ ရ အမမ တ
တ င မက ဖ သ လ ကပ ပ။ ငင ရ
က တမ လည လကရ လတ တ မ
အမ သမ ကယစ လယ ၄% က ပ
ရပတယ။
ဦ ဆ ငပတဖစတ အမ သ ဒမက ရစ
အဖခ ပပတ (N.L.D.) မ နယပတ ဥကဌ
နရ တမ အမ သမ မရသ လ ကပ ပ။
(၈၈) မ ဆက ခ င ဆ ငပင မ လည
အမ သ ပ ပ။ ဒ တဘ လ ဖစသလလ
မ ရင ကမတ ဉ ဏမသ လ က စ စ
ကညလက တ ကမတရ ယ က မ တ၊
ထ တမ စ လ တ က ငလည တစတ
တပင ပ ၀ငပတယ။ ကမတ မ ဖ လ
ကတည က ကမတ မဘ တ ကယတင
ယ က လ က ပ ပ လခငက ပတယ။
မနမ ပရင တမ လ ယ က လ
မ ရင အ ဖလပသက လကပန ပ က
(လကခ မ င )ခတပက ကပ လ ရပ
တယ။ ဒအစ အလ တန က ပင ကရ
ပတယ။ က လ အ တ င ယ က
လ အ က အ ပ မ လမ ပ
မန က လ အ က အ ကမ လမ ရ
ပတယ။ မ င မ စ ယ က အတတ
က ပင လ ရင င သ က ပပ အ က
ရမယလ မဘ တက အ ရ ပ ပတယ။
မဖစသ မန က လ က အစက တ
မ င တက ဦ စ ပ ရတ မနမ
ယ က မမ သ ခ စ နပ ပ။ က ပင
လ လ အခ က တမ လည မန က
လ က န ကမ နရတ ကငသ
ရ နသလ ဖစ နပ ပ။
ရ ရ ကတ မန က လ တ မရဘ လ လ
မ ရင ရပတယ။ ဒ ပမ ရ ပတယလ
ဆရပ မယ။ ကမတမန က လ တလဆရင
မနက လ အမ စက ကယစ ပ ရပ မယ။
တစ ထ ငမ တ ယ က၊ တစ သ င မ
တ ယ ကဆတ မန က လ တက
ကယစ ပလ မရ ငပ ဘ ။ အမ ထ င
တခမ က ရင ကပဆရင တ င
ယ က က မ ပ င ခငလ အမက
ဆင သ ရငက က ရင ပ သလ ဖစ န
ပတယ။ မန က လ က ကယက
မ ပ င ခငလ ဆင သ ပဆပ စဘယ
လ ကက က တရ ၀င မက ရင ပ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
25
ဘန န ကအမ ထ ငပလ မရ ငပဘ ။
ကမတ လမကငစ တအရ အမ သမ
အခငအ ရ က ဥပ ဒအရလည အပညအ၀
အက အကယ ပ မထ ပဘ ။ အ ပ ယ
ကည န မ မင ငဘ တတတတ ဆတဆတ
ညညနက အခငအ ရ ဆ နကရ
ပတယ။ အမတင အကမ ဖကမ တက
လည တလငမ က င တလင ပ င လ
မရ ငတ ယ က မအရ မ သပ ပ
ခစ နကရပတယ။ ထ တမ စ လ
အဆ အမအရ လငမယ က ၊ မဘ င
သ သမ က ၊ မ င မက (က သ
က )မ၀ငန ဆတ က ငလည ပတဝန
ကငရ အကအည ကလည မရကရ ပဘ ။
ငင ရ မ လည မန က လ တက
ယ က လ တ လ က အရညအခင
မရ ငဘ လ အမ စက ယဆကပတယ။
ကမတ လထ ခ င ဆ င ဒ အ ငဆန
စကည တ င လတ တ ထမ တန တ
နရ ရဖ အခန တ အမ က ကနခရ
ပတယ။ ဒကကညရင အမ သမ က
အရညအခင သ နရင တ င အမ သ န
တန တ အခငအ ရ ရဖ မလယဘ
ဆတ ပ ပ။ ကမတ မနမ ငငမ
အမ သမ အခငအ ရ အပညအ၀ရဖ
ကမတကယတင တ င မ ရပ မယ။
အမ သမ အခငအ ရ တ င တယဆတ
အပလကပ အဆစ တ င တ မဟတပဘ ။
နဂရရ ပ သ ၊ ရ ပ သ အခငအ ရ က
တ င တ ပ ။ ဒက အမ သ တက
လည ကညကရမ ပ ။ လကရ အပခ ပ န
သ အစ ရ င ငင ရ ပတမ ၊ ငင ရ
အဖအစည မ ၊ အစ ရမဟတတ လမ
အဖအစည မ ကလည ပ ၀ငကညကရင
က င မ ပ ပ။ အဓကက အစ အလ က
ဖ ကထကပ အခငအ ရ က တ င ဆ
ကမ ကမတ အမ သမ တရ ခ င ထက
ရ စသမ တက ထတကရမ ဖစ
ပတယ။ ရ စဝ ဒက ဖ ကထကတယ
ဆတ ယ က မက ဆနကငတ ၊ လ မ
တ ၊ င စင တ မဟတပဘ ။ ပ ဒသရ ဇ
ခတကစလ မန မသ တ အဖညခ
ဘဝဖစလ တ ဒဘက ခတ မ တ
အဆ သတသငပလ ထငပတယ။ လ တ
တ မ မ က မန က လ တက ကည
လကရင ခ တယ၊ မ ခ ဘ လပ
ပသ နကပ ကညတတကပ ကမတရ
ဦ ဏ ကန အရညအခင က အကခတခရ
တ တ အလန နည ပတယ။ ဒ က င
ကမတ အ န င ပပင ဆငရ ထက
အရညအခင ပင ဆငရ က ဖညဆည ကဖ
လည လအပပတယ။ အခငရတ န
အမ သ မ င တန တက အ လ မ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
26
တက ရ က ဆ ပ လပ ဆ င ငဖ
မမယရ က အလက စ ပဖတ
လလ ဖလည လအပမယလ ကမထငပ
တယ။ ခတတခ၊ စနစတခ ပ င လဖ
ကမတလည ပ ၀ငသငပတယ။ ပ ၀ငဖ
လည လအပပတယ။ အမ သမ တဟ
အရ ရ မ စ စစပစပ ကညတတကပ
တယ။ အ ပ ဆ ထပထက အ က ခက
လည ပပ စတ၀ငတစ ရကပတယ။
ဒ က င က အ လ အတက အမ သမ
ခ င ဆ ငမ မရမ ဖစ လအပလပ
တယ။ အမ သ တ မမငလက ငတ
အခကအလက တက အမ သမ တ
စ ဆ င ငပတယ။ ဒ က င အမတမ
န ကလကအဖစ မမငကဖ လအပပလ
ထငပတယ။ ဒလ နရ တ ရ ကဖ
ကမတကယတငကလည က စ ဖ
လအပပ ပ။ ခတတ ခတက မ င ငကဖ
အလပ၊ တထန အဆင လ ကန ကနပ
မ နက တ ဘ စက ခ င က ကယတင
မ င ငကဖ လပ ပလပ ကမဆခငပ
တယ။
သ စရ မမရ ရ သ။…..။ Lynn
ဘ သ ပန။……။ က ပ ။
( န ကဆ အ ခအ န။… ..။
ဒ ဆ င ပ မ ဖ ပခတ ကလဆမ
ဘဘဟ ပ ခတ ရကအနည ငယအတင က
သဆ သ ခပ ပ။)
(ဓတပပ က လ မ လ ဟ ကလဆမ ဘဘ
ဖစပတယ)
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
27
အ စ ငဂတဟ တဖည ဖည န လ တယ။
လမ ဘ တဖကတခကမ လကနကကင
အ စ င တ ရ နတယ။ က န တ
စ လ တ သ ဘ လည မက ပစကပထရပ
က လည မကတ တကစက ဟ တအအ
န မ င ဝင လ တယ။ ဒ ငဘ ဟ
အသကပင ပင ကပ တနဆင
နတယ။ သဟ စတလပရ ပ
ထခန တ မတတ သသသ သ က က န
တယ။ လနခတ င မနစ လ ကက က ခ
မ မ မကမက ရမယဆရင က န တ
သ လရ ရရဝဝ လကပ ပ မယလ
ပ ခတ လည ဒလငယပ ပ။ က န တမ
တခ ရ စရ မရမန သသတယ လ။
တခ က ဒ ငဘ တ ယ ကက
က န တက မ ငင ဆန ပ သလညပင
ကသ ဓ နလ သလ လပပတ ကလည
သမငပ သ မဟတလ ။ က န တသ
ခငတ နရ ဟ သသသ သ က က
အ ရ ယမ တသ ဘ ရ နတ က ။
“ဘဂလ” ငင လကတ ပထမ ဒ ငဘ က
သ ခ င က တငတငခ ရင ပ တယ။
“ဘဂလ၊ ၊ ၊ ”
ဘဂလ။ လ ပန ပ ဒစက လ ။
တကမ လ က ဟငဂ လ သထ ကတ
မဆလင လနည စ မ ယတခက
တဖအတက က န တဟ မနမ ပညက
ရခင ပညနယရ မ တ စစ တက
လ ခတ ပ ။ ဒ ပမယ က န တ
တခသမ … ကဖ ဆငက စ ပထ
တကအစ၊ ဒသခ အနဂအဝနထမ တ
အလယ၊ ဗဒဘ သ ဘန တ က တ
အဆ … လတင က ဒ ဟငဂ ဆတ
စက လ ဟ အဓပယမရဘ လ
ပ နကပတယ။“ဘဂလ” လပ
သတက ပ ပလမမယ။ ဒအ ပ င
အလဟ မက မက မ ပ ပကလ တ
ဖစစ တခ ဖစပရပတယ။ ဘန က
က င တခမ က န တက ဘ သ
ပနအ ဖစ ဆ ငရက ပ တ ရဟန ငယ
တပ ဟ သထကဝ က တ
ဘန က တပ က က န တ အငတ ဗ
နစ အ တ အတင မ မက ခဏ
ယ ငပ ဟငဂ လ သ န နခပတယ။
“ ဟငဂ ” လ သက စလကတ န..
“ဘဂလ” လ သ က င ထငကလည
ထပက တလလ ပင ပ နခပတယ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
28
ဒအပအမဟ လမ စတခအ ပ မ
ဘယလ ခ ဝ သလ ဆတ လက ပက
ကပ နတ အဖစအပကမ နည နည
အ က င က င ငတယလ ထင က င
ထငစရ ရပ တယ။ ဒ ပမယ ဒဟ
ရခင ပညနယမ ပန နတ ဒထက
ပက မ တ၊ ဆ ရ တ ပဿန က တခရ
ရ ဂလကဏ တခ ဖစပတယ။ ဒ ဒသ
ဟ “ကမ ပ မ အ ပကပခရဆ
လနည စ”လ ကလသမဂက ဖ ပခင
ခရတ အ ရအတက မ သ လတ
ဟငဂ လမ စ အတက အမလ ခ ဆစရ
နရ ဖစပတယ။ သတဟ မနမ ငငသ
အဖစ သတမတခင မခရဘ ဆယစ စမ
နခ ပ တရ ဝငခခ ပကပမက
ခစ ခကရပတယ။ အခဆရင ဟငဂ
တဟ အဆ ရ ဆ သ ကပ ဘ က
ထပက နကရပ ပ။အဒက တ ဟငဂ
တက တင ပညက န အပ တင
မ င ထတဖ ရခငလမ တအက
တ နတခ က ထ လ နတ တန အ
က ပ ပ။
က န တဟ ဒအဖစအပကက လ ပ င
မ စ ခပခ ခ က လလ စ ငကည
ခပတယ။ က န တ ဖတရသ လ က
ဒ ဒ သက စတင မ မ ခတ အရ က တ
မလအတင က မသတ ထ လ ခ တ
ရခငအမ သမ ငယတဦ က ရကရက
စကစက မဒန ကင သတဖတခမပ ။
န ကကယက တရ ခလ စတစခရသ တ
က တ ဟငဂ လမ သ ဦ ဖစပ
သတက အလငအမန ဖမ ဆ ငခပတယ။
ဒ ပမယ ဒဖမ ဆ မဟ ဒ ရအလ
မငတကလ တ ဒ သလင လ က ငမသက
သ စဖ မလ လ က ခပဘ ။
ရကအနည ငယက တအခ လအပ က က
က တစ က ဝင ပ ပ လ တ
မတစလငက ယ ကခနက သတဖတခ
ပတယ။အသတခရသ တဟ ဟငဂ
မဟတသလ သတဟ ရခင ပညနယ
က တ င မဟတပဘ ။ ဒ ပမယ သတ
က ကယတဘ သ တရ ဟ သတက
တကခကရနအတက တရ ထ ထ ငဖ
လ လ ကတ အ က င ပခက ဖစခဟန
တပတယ။ ဒသထက နတ ဟငဂ
တဟ ပနလည လကတနပနဖ
ဆ ဖတခတယ။ မ င တ မ နယက
ဆ ပပတခဟ အငမတန အကည တနတ
အဖစက ဆကသ တယ။ လကစ ခမ
လင လ တ ဆကလကလ ခ တယ။
အကမ ဖကမ တ ပနပ သ ခပ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
29
သ င ခတလ တအတက အပမကဆ
က ဟ စတငခပ တ တယ။ အနလင
ပ မ လည ရခင ထ ကခသ တန
ဟငဂ တကက လပရ သ တအက
စက လ စစပ တ ဖစခ ပ စတစမ တန
အပနအလန ပစ ပကကပတယ။ အမန
ဆပ တ တက နကခန တခတရမ
အမနတရ က စစစခ ခ ယဖ ခယ
ပလမမယ။ ဒ က င ဘ တဖစပက န
သလဆတ က ရ ဖရန အတက က န တ
လ ခပတယ။ စစ တက က န တ
ပထမဦ ဆ ဆက ရ ကလ တ အပ မ
က နတ မ ငယ လ တခသ န
မင တရပတယ။ လမ ပ မ စစဖက
အရ ရ အခ က မင တရပ
ညမထကရအမနကလည ရ နဆပ ။
ဒ ပမယ လနခတ လအနည ငယက
ဒမ က လ က လ ငတကသင ခတ
အကမ ဖကမ တရ အရပအ ယ ငက
မမင တရ တ သ လ ကပ ပ။ လမ ပ
မ ဟငဂ တလည တ ယ ကတ လမ
မရခပဘ ။ ဟငဂ တက သတရ
ပရညက န က န တ ခ ခ ငပတယ။
သတဟ ရခင တန အမတထငထင ကပ
ပတယ။ အသ အရည ပနက မ င ပ
သတရ ပရညလကဏ တဟ အမန ခင
ဘဂလ ဒရ ငငသ တန ပဆငပတယ။
ဈ ဆင တမ လည ဟငဂ မ တရ၊
ဈ ထမ လည မ တရ၊ အလပသ တ ၊
က င သ တ မ လည ဟငဂ တက
မ တခရပဘ ။ အရငက ဟငဂ တဟ
စစ တမ လဦ ရရအနည ဆ ထကဝကမ
ရပတယ။ ဒ ပမယ အခ တ ဟငဂ
လအဖအစည တရပလ စစ တမ က န
ပ ကဆ သ ပတယ။
“မတစလင လ ဝမရ တ ဘ ”
ကဖ တခထက စ ပထ တ ယ ကက
ဝင လက နတ အပ ပန တ ဝ ဝဆ
ဆ န က န တက ပ တယ။ “အခ
လခသ ပ။ ပဿန လ ဝမရ တ ဘ ”
“မတဆလင တဘယ ရ ကသ သလ”
မ တ သက ရ ကတတရ ရ လကက
နပလကပ “သ ကနကပ”
ဒ ပမယ ဘယက ရ ကသ သလ…
******************************
အ ငမဂလ ရပကကဟ စစ တ
တကသလပရဝဏ ဟ င အန မ
တညရပတယ။ အဒရပကကဟ ဘ မ
ပ စမတမရလပဘ ။ အမ တ သပ က င
က င မရ။ အမ စဟ ဖကဆ ခ
ထ ရတ သစသ တင တ၊ ထတတန တ
သ ဖစ နပတယ။ ဒ ပမယ စစ တမ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
30
လယ ခ ငမ အ ငမဂလ ရပကက ဟ
အခကတခက က င ထ ခ နတယ။
ဘ လဆ တ ဒရပကကဟ ပ ခတ ဇနလ
သပမအတင မ လအပက တက
ရ ပ င မ စ က မ ဖကဆ လ
လ ထ င ပ င မ စ စနခ ထက ပ
ရတအခနမ ရငသန ကနရစ ငခတ
တခတည သ ဟငဂ နယ မ ဖစခ
ပတယ။
က န တသ ရ ကတ မနကခင က
မ ဖဖ လ ရ သန နတယ။ က န တဟ
ယန ဖ င ဝတ ထ တ လကနကကင
အခ ဘ က အမနဖတ လ ခကတယ။
က န တက တ မ တ လက လမလ
ဆတ စ ရမစတန ပ ။ ဒ ပမယ
ဘယသကမ မတ ဆ ခပဘ ။ ငင ခ
သ တက သတ သပအ မစကပ မရဘ ။
အ စ င တရတ ဝနဟ ဟငဂ တက
အဒ နရ က န အပငက မထက အ င
တ ဆ ရမယ တ ဝနပ ။
က န တရ ဂတ (အခတအဆက)ဟ
သ စ ငမယ ပ ထ တ နရ မ
မတတတရပ စ င နပတယ။ သဝတလ
ခမယ ပ တ အဝတအစ အတင ဝတစ
ထ ပတယ။ က န တန မကလ ခင
ခဏဆလကပ တ အခနမ သဟ
အ ဆ ကအဦ တခ အတင က စတကန
ဝငသ ပတယ။ က န တလည သတ ခ
တငပ သ န ကက လကကပတယ။
က န တ အထ ရ ကတ န W ( ဒသခရ
အမညအတ ခက)က က န တ လက တ
က ဖမ ဆပ ကငလကကပတယ။ ဒလ
ခန တ ငဖ အတက က န တ ဖန ပ မ
န ရမ စ အခန ဖ န ခရတ ဖစပတယ။
န ကဆ မ အသနမက တမင
လကရတ ဝမ သ စရ ပ ။ သဟ
အဂလပစက က ခ ခ မ မ
သကသကလကလက ပ ဆ ငပ
က န တက အ ခအ နက မ မန
လကတ နတပ ငနက သဆက ကရ ရ
လတသလ စက တ ထကကလ
ပ တ တယ။
“က န တ တ ဒက ရ က နတယဗ ။
ဒတင ပညထမ က န တ ဘယ လ က
က က ဒကခစ ခရသလ။ က န တ
ဆကပ သည မခ င တ ဘ ဗ ”
ဇနလ ၁၀ ရက န မနကပင က သရလမ က
လ ဝင တ ရခငလမ တပ ဝငတ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
31
လအပက အ က င က သက က န တက
ပ ပပတယ။ သတရရညရယခကက တ
လနခတ ၂ ရက လ ကက မ င တ မ
က ရ တရ က ဟငဂ တက ဖကဆ
ခတအတက တနပန လကစ ခဖပ ။
ယ က ၊ မန မ၊ က လ ရရသမက
အမထက န ထကဖ ပ ပတယ။
လမ ပ မ လ တ ထ င ပ င မ စ
ပည က နပ န ကဘ ဆကဖစမလ
ဆတ မ ရရ ဖစ နပတယ။
အဒ န က ငရပက တ တ ပ ပ။
“က န ယ ကဖ စ ယ က အသတခ
ရတယ”
Wရအသဟ ကအက နတယ။ သမကလ
တ စစတ နတယ။
“က န တ ဘယလဆကပ စတရညသ ခ
ရမလ၊ ဒဟ မန ရ မနကနရလ ဗ ”
သ ယ ကဖ စ ယ ကစလ သမကစ
အ ကမ တင ဝင ဝန က က သတဖတ
ခင ခခရပတယ။ ရစခန ဟ အန အန
မ တငရပတယ။ မသ စဝင တဟ
အကမ ဖကသတဖတမ ဖစပ န က င
သတင ပ ပ အကအည တ င ခပတယ။
ဒ ပမယ ရ တဟ အ လ ပ
ဆ သ တ မ ရ ကရလ ပ အဒ
အခနမ အရမ န ကကသ ခပ ပ။
သပမက ပ ဆ သ တ အခနမ
ထ င ပ င မ စ သ အမ တဟ
ဘန ဘန ကသည အထ ဖကဆ ခခရတယ။
ရခင ပညနယက န တတတဆတ ခ ထတ
လ ခတ ဗဒယမတတမ တထမ ကရ မရ
ဖစ နတ ရ သ တဟ သတအမ တက
ဝ မ နတ မ လ က မ က ငမ သတဖ
က စ နတ က မင တရပတယ။
ဗဒယတခထမ ဆရင ဟငဂ တစဟ
ရကနလထငရတ ခ လ ကနက
တ ရထမ မတတတရပပ ကမကရ
ဆ တ င စ တက အ ဆ နကတယ။
န ကခမ တ သတရအမယ တက
မ လ တက ဝ မ လက။
ဘ က ငလလ အ သအခ မသရ ပမယ
အ ငမဂလ ရပကကဟ ဒအကမ ဖက
မ တက က န ထက ရငသန ငခ
ပတယ။ အခ သတရ ဆမ မတ ဆမ
လမဟတဘ W ရ မသ စန
အမန ခင တဟ သတ အမ တမ ပ
ဆကလက နထင ငခတယ။ ဒ ပမယ
သတရ သ လ လပရ မက တ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
32
အက အကယ ကနသတထ ခင ခခရ
ပတယ။
“ကမတ မ ထသ ရင သတက ဖမ မယ”
W ရသမ ဖစသ အကစ က ပ ပတယ။
“ပမနအ ဖင ကမတ အမပင တ င
မထကရပဘ ”
သ လအက ဘယမမသ ရလ ထန ခ ပခရ
တအခ စထလ တယ။ သ လ ငထ တ
အစ အစ တ နည ပ လ တယ။
ဈ က န ရ ငတ နစဓဝ
လအပခက တအတက သတမသ စဟ
ရခငလမ က လမ အ ပ မ
မခ နရပတယ။ င က အကပအတည
ကလည က ထ လ တယ။ အရယ
ရ ကသဘယသမ အလပသ လမရ။
က လ မ လည က င တကလ မရ။
နဂပမန အ ခအ နက ပန ရ က မ ရ က
ဆတ ကလည ဘယသမမသ။
W န သမသ စအတက အ ခအ နဟ
အမင နတယဆရင လ ဝ ရ လ ကတ
ဖကဆ ခလကရ ပ ရ ပ ကသ တ
ဟငဂ ထ င ပ င မ စ အတက တ
အလနအလန သ ၍ ဆ ရ လပတယ။
တမနကမ အရငတန က တင ရ က လ
တရ ဖစခဘ တ နရ တခက က န တ
သ ကညကပတယ။ ခ လ ခ လင
တ က ငဟ မင ပ င မ စ ရညလ တ
မ ကမ နတ သစသ မ ၊ အတက
အတပမ န ဖ လနက နတ အမသ
ပစည မ အက မ စ ကင စ ကနက
လန လ ရ ဖ နပတယ။ နဂက အမအဝင
တခ တခလ ယဆရတ အကင အကန
နရ တခမ ပငရငမရ တ တ က လ စ
ဖနပတခဟ လ လ င နပတယ။
******************************
ဒကသညစခန တဟ အ စ ငဂတရ
အလနမ ရတယ။ စစ တမ ခမခမခင
အခနက လ က ရညသဖငကတည က
စခန ထမ ရတ ဒကသည တန ဖန ပ မ
စက ပ ခရတ အ လ က ဒစခန
တအ က င က က သခပ ဖစတယ။
အ ခအ န တဟ ဆရ တယ၊ စ နပ
ရက ၊ နရ ထငခင န ဆ ဝ မလ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
33
လ က၊ အဒ နရ က သ ရ ကဖလည
ခကခလတယဆတ အ က င ။ က န တ
မဖစမ န က စ ကညရမယ အ က င ။
မဖစမ န သ ကညရမယဆတ အ က င ။
အမနဆ လ သငတအ က င ။
က န တ တကစဟ အတ အဆ န က
တလမခင ဝငလ နတယ။ အ စ င တရ
အလန တ နရ မ က န တရ
အခတအဆကဟ စ င နတယ။ ဒ ငဗ
ဟ က န တဖက လညကညတယ။
“ပတစပတ ( ငငက လကမတ)”လ
ဒ ငဘ က ပ တယ။ က န တ
ဘယသဘယဝဆတ က န တအ နန
အ စ င တက ပသသငတယ ဆတ
သ ဘ ။
က န တ တ ယ ကမ တပတပ
မလပကဘ ။ ဒအကဟ မ က င ဘ
ဆတ က န တ ဗဇစတအ လ က
သ နကတယ။
“ပတစပတ”လ ဒ ငဘ က ထပ ပ
ပနတယ။
“ မ င ၊ မ င ၊ မ င ” ဂမ စက
ခပတ တ ပ တယ။
“ မ င ၊ ဟတလ ”
“ မ င ”
ဒ ငဘ က (အရန မင)လဗ က နင လက
တယ။ တကစဟ အ စ င တက
ဖတ က သ တယ။ က န တဟ
ခ င တက ငထ ရင အသကက
အ ငထ ကတယ။ နလညစ စ ခနမ
လ မသ။ ဘယသမ က န တ န ကက
လကမလ ခဘ ။ အ စ ငဂတက
က တအခ အ သတသက က ရတယ။
က န တရ အခတအဆကဆက။ သက
တကစ န ကက ပ လကလ တယ။
ပ လ ရင က သက ရယဖဖန
“ န ကဆ တ ခငဗ တ ရ ကလ
ပ ပ လ” တ။ က န တ ပ လကဆ
တဆကကရင က န တပတဝန ကင က
စ င ငကညဖစကတယ။ ပထမဦ ဆ
အကမအ နန ဟငဂ တက နလည
က င တ င လမ ပ မ မငဖ ခင ပ ပ။
က န တတကစဟ အ ရ င အဝယ တန
ယ ကယကခတ နတ ဈ တခ၊ ဆ
တ တန အတန လက ဆ ကထ တ
ယ ယတ တက က မလမ မ က က
ဖတ မ င လ ခတယ။ က န တဟ
တကစက ရပခင ပ ဗဒယ ကဖ
စတ စ နကတယ။ ဒ ပမယ က န တ
ဂတ(အခတအဆက)က က န တအ နန
ဒသခ ဘ သ ရ သငတန က င က
အရငသ သငတယလ ပ ပတယ။
******************************
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
34
က န တ ဝငလ တ န ဒကသည တက
က န တ ဘ မ လ ဝင ကပတယ။
အရမ မ ပ လတ ဒကသည တပ ။
တဖဖ လ နကတယ။ ဘ သ ရ
သငတန က င စ သငခန တက၊
လက အ ကက အပရ တက၊ အဖစ
တည ဆ ကထ တ မ ဖ ခ င တက၊ အဒ
ဝင အတင မ ရတ ဗလက နလညခင
ရခ နကသမ ရ အသ သ ထကလ
ကပတယ။ လ တဟ က န တ
ကငမရ ပတပတလညမ ဝင ပ လတင က
တခနတည တပငတည သတရ
အဖစအပက တက ပ ပဖ က စ န
ကပတယ။ သတရ က ကမကဖယ
က င တ အ တအက တကပ ။
မန မတ ယ ကက သသမ က လ ရ
က နတ လကက မ ပခင သနဖ က
က နတ ဒဏရ က ပပတယ။ လအပက
လ ပ တကခကစ က သတဟ သတရ
အမ ခ ငမ ပ မ ပန နခက ရပတယ။
“လခ ရ တကလည ကပ တကခက
ကတယ”က န တ ဂတက ရင ပပတယ။
ယ က တ ယ ကက တ သရပအကက
လနပ ဓ ဒဏရ က ပပတယ။ အခ
တ ယ က တ သအမက ရခငတစက
မ နစ အတင ရ တဟ ရပကည န
တယလ ပ ပပတယ။ဒကသညစခန
နရ အ မ ရတ ရ ပ င မ စ က
ဒကသည တထက ထပက တလလ
က ခရတအရ က တ လခ ရ တပဖ
သမဟတ ရ တဟ အကမ ဖကမ တမ
ကယတငပ ဝငခင (သမဟတ) အကမ
ဖကမက လကပကကည နခင ပ ပ။
အစစခခက တဟ က ခမ လ ကပ
တယ။
ဒကသည တရ မက ပ က ခက ရ
မ ခင န ခ ပင ခင တက မ ပ ကဖ
မ ဖစ ငပ ဘ ။အစပင မ တ တ တ
က က စ ပတယ။ န ကပင တ
အဖစအပက တဟ တခနတခ ရ ထ
သ ပ မနဝ သ ပတယ။ ဒ ပမယ
က န တ က င က ရ ကလ
ကလဆမ ဘဘ (ဒ ဆ င ပ အ ပ ဆ က
ဓတပထမ ပတ မန က လ ) န
သ မ င လ က တရတအခ ဒပဿန
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
35
ရ လ နကမဟ အထတအထပက ရ ကပ
တ တယ။
သတမ မကလ န န ပ ကန တ တယ။
မကလ တက က ကလနမ တန
ပညလမ နတယ။ သတရ မဘ စပ ဟ
န ရင ဆနခတမအတင မ သဆ သ
ကတယလ သတရအ ဒ ဖစသ ရဘ
က က န တက ပ ပပတယ။ သမဟ
တနတမက အ က င ဆ စ င ရ ကဖ
က စ ပတယ။ ဒ ပမယ ရကယတငမ
လည က လ တ ရ ပ အစ အ သ က
ခတမ ဟ လည အရမ က နည ပ
လပတယ။ ဒ ပမယ က မ ကကမ ငတ
အဖစအပကက တ ရခငန ဟငဂ
စ ပ ရ အ ကကမငသ တက စခန
အတင မ ပ ဈ တခက ဖငလစ
ရ င ခပတယ။ အသ တ၊ ဟင သ
ဟင ရက တ၊ အသ န ကမ ယ
ဆင တ င ရပတယ။ ဒ ပမယ
ဒကသည တရ သ လ မက ကနသတ
ထ တအတက အနည အက ကသ
အလပရ ဖလရပတယ။ဖငထ တ ဈ က
လည ပကဆ ပ ဝယ ငတ သ တအတက
သ ဖစ နပတယ။ငတမတ နတ မဘမမ
ဟ အခ နရ တကပ အ က ရ ရ
ပတယ။
ဒကသညတ ယ ကဟ က လ နအတ
ရက တ ထကလ တယ။ က လ က
မငရတအခနမ က န တအ လ
အသက ရပမတတဖစသ တယ။ က လ
သ သ က လ ဟ ဗကဟ ပ ဖ င
ထက နပ န မ က ထ ထ
ထ င ထ င၊ အသ အ ရက အသ ဝ
ရ ဂ ဖစ နပ ပက နပတယ။ သက
ကယမယသမရရင၊ ကလဆမ နသအစကက
ကယမယသမရရင မက ခင သတ သရ
တ မယဆတ က က န တ သလကပ
တယ။ ဒကသည တက ဒလက လ
ပ င မ ကမ စ ရ သ က င
ပ ပကတယ။ ဆ လ င မတသပမ
အပင၊ ဝမ ပကဝမ လ ရ ဂ ၊ ငကဖ န
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
36
တခ ရ ဂ ပ င စ ဒ နရ မ အဖစမ
နတယလ ပ ပပတယ။
ဒ က င မ ကည စရ တ အ မ က
အမ ကန သ က င က န တ
သပတယ။ ဒ ပမယ က န တရဂတက
အခန သပမကန တ က င
သတ ပ ပတယ။ ည ၇ န ရ ညမထကရ
အမနမတငခင ဟတယလက ပန ရ က
ဖလပတယ။ ဒ ပမယ တခ သ
ကညစရ နရ မ စ လည ကန န သ
ပတယ။
က န တ စခန က န ထကခ တအခ
လအပက က က န တ န ကက န
လကပ လ ပတယ။ ဂမ စက
ငစက အခ က လငယတ ယ က လကထ
ထ ထည ပ ပ ခ လ တအတကလ
ပ လကပတယ။ ဒ ပမယ ဒက လ တ
ဟ အစ အ သ က က င တနပ
သကသကထက ပ ပ လအပ နတယ
ဆတ က က န တ သ နပတယ။ သတမ
ကန မ ရ စ င ရ ကမ လအပ နတယ၊
အပဖအတက သနရင ခ က သတ နရ
လအပ နတယ၊ သ က ရ၊ ကယလက
သနရင ရ န စတပင ဆငရ ကသမ တ
လအပ နတယ။ တကယ၍သ မက ခင
အခနအ တ အတင မ က မ တ
အ ပ င အလက တခ ဖစမလ ဘ ဆရင
သတအ လ ဟ သတလအပ နသမ
အရ တခတ လ တ င ရသ ရဖဆတ
မကန သ တ ပ တ ဘ ဆတ ကလည
က န တ သ နခပတယ။
( ဤ “သ စရ မမရ”ဆတ
ရခင ပညတင က ပဿန ကအ ခခတ
မတတမ က အယဂ ဇ ရ အဂလပ
အစအစ ၁၀၁ (အ ရပင )မ စကတငဘ
၂၇ရက နမ ပသဖ လ ထ ခင
ခရပတယ။ အနလင ပ မ ကည ရမယ
လငခက ရလငရခင တင ပ ပ မယ။
က န တဟ ရခငဗဒဘ သ
ဘန တ က မ ၊ ငင ရ သမ မ ၊
အနဂအ စတန ဝနထမ မ န
ဒကသညမ က န ရ ပ င မ စ
တဆခပတယ။ သတအ က င က အခ
ဆ င ပ တခမ ရ ပပ မယ။)
ဘ သ ပန- က ပ ။
မရင ဆ င ပ ။
http://www.lianainfilms.com/2012/09/
nowhere-to-go-the-rohingya/
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
37
ငငမ ကဆ ခင - အစ ရ င ပ လကစတင နသင
“ယ က မ က င အစစအရ ရ က ခ
သ တ တ ပ” တ။ အစ ရ က အပစ
King David Hotel မ စ ပ ရ
သမ တန ရင ရင တဆတအခ မ
Mitt Romney က ဆပတယ၊ ‘ ဒ မ က
သခ သတထ ကညပ ဒ ငငက လ တ
ရ အ ငမငမအ က င စ စ
ကညမတယ၊ ယ က မရ အစမ က
အသအမတပရတယ၊ တခ အ က င
တလည အနည အပ ရတ ပ လ”
တ လ။
အ မရကနပည ထ ငစရ ရပကပလစကန
သမတ လ င ရ ဒမတခကက ပ လက
စတင ခ င ဆ င တရ ဒသက
ဆ ပ သလပ ပ၊ အစ ရအက တန ခ င
ဆ ငတ ယ ကက Mitt Romney ရ
မတခကက လမ ရ ခ ခ တ လ
ေဖနပတယ။ ဒလ အငင ပ ဖယ တ
က ထကပ ရန နက သအဆက National
Review မ ထပ ပ ပနပတယ၊၊
ခမ သ ရတ အ က င တထမ ယ က
မ အပင တခ ဘ မ ဖစဦ မလ တ။
ယ က မန အငစတက ရင က န၀တမ
တ ငဖစပပ ပ။ လမသပပည ရင တရ
သတမတခကက ယ က မ ဟသည
တနဖ ထ မ င ယကညမကပ ခ တ ပ ၊
ရန နက တ အ မရကန တရ အလပ
ကင၀တက ယ က မလ ရ တယ။
ငင ရ န စ ပ ရ လတလပခင တက
စ ပ ရ အ င မငရတ အ ရ က တ
အ က င ရင တလ ပ ဖ ရတ
တ သ တ ပ ။ ဒ ပမယ ငင ရ န
စ ပ ရ လတလပခင တ ဆတ တက
အ မရကန ယ က မက အ မခ ငတ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
38
မဟတပဘ ၊ ပတသကမလည မရပဘ ။
နငင ရ စ ပ ရ လတလပခင တက
အ မခ ထ တ က အ မရကနရ ဖစည ပ
အ ခခဥပ ဒ၊ ပဂလက ပစည ဥစ
ပငဆငခင တလ အငစတက ရင တပ ။
ရန နက ဟ ဗကတကသလက သမင
ပည ရင David Landes ရ တနဖ value
န ယ က မ culture ဟ စ ပ ရ
တ တကမအတက အခရ ကတယဆတ
ပည ရပ ထ ငက န ခ ကပထ တ
အဆက က က ပတယ။ ဒ ပမယ
အငစတက ရင တန ပတသကတ ရန န
ရ ထ ငက ဟ ဗကသမင ပည ရင
David Landes ထကစ ရင က န တ
ရ တ Why Nations Fail စ အပထက
အယအဆန တညပတယ။ တကယတမ
အ ရအလယပင က အ ခအ န တက
ယ က မရ အစမ ပက မဟတပဘ ၊
အငစတက ရင တနပ ဆငတ ပ ။
အစ ရ က ပညသ တရ လ နမ
အဆငအတန က အ န ကဘကကမ ခ
(ဂ ဇ )ထက သပက မငမ က တ ပ ၊
က ခ တ မ ရန န ပ တ ထက တ င
ဟဘက တ င လနသ ပ ဦ မယ၊ အစ ရ
မ ပည ရညန နည ပည က ပလကစတင
ထက အပက သ ပတယ၊ တခ
သ တ တ အမ က ရပ သ တယ၊
ဥပမ လမ တ၊ ကန မ ရ စ င ရ က
မ၊ ရရရမ ဆတ ပညသ တရ အ ခခ
လအပခကက အစ ရရ ထ ကပမက
အမန ခင ပလကစတင န မ စ က ခ
ပတယ။ အစ ရ န ပ လကစတင က မ
ယ က မခင က ခ တယ ဆတ က
တ ငင စရ မ မလတ ၊ ပ လကစတင က
မတစလင တအမ စ၊ အစ ရ က တ
ဂ တ အမ စ ဖစ နတယ၊ ဒလည
အ ရ က ပတယ၊ ဒ ပမယ ယ က မန
ခမ သ ကယဝမ က မ အက န
အ က င ဆကစပမ ရသလ ဆရင
ဘ သက သမ မရပ ဘ ။
စ ပ ရ ပည ရင Maristella Botticini န
Zvi Eckstein တ မက ခငတန ပ The
Chosen Few: How Education Shaped
Jewish History, ဆတ စ အပတအပ
ထတပတယ၊ ဂ တရ လစမ လစ
မငမ ရတ အ က င အရင ဟ ဂ လအ
ဖအစည မ အစ အဆကရခတ ပည ရ
အငစတက ရင က ငလ ထ ကပပ
တယ၊ ဂ တ ပည တတကတယ။
ဒ က င ကနသယတအခ ၊ အ ရ င အ၀ယ
လပတအခ မ တခ လ တထက တပမ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
39
သ တယ၊ ဒ န အစ ရ ရ ကယဝ
ခမ သ မက ဒက န မစဖ ခခတ ပ ။
ပည တတတ ဂ တက အခ အစ ရ ငင
ဖစလ မယ နရ က ပ င ရအ ခခ
လ တအခ မ အငစတက ရင တက
သတန တပတည ပ ခတယ။ ယ က မ
က င မ ဆက ဟ င တက မ ဆက
သစ တက ပည တတ အ င သငဖ
တကတန တ လည မဟတပဘ ။ ဂ တ
အ ခလ ခတ နရ က အ တမန တန
ဗတသ တက ဂတ သ စတတ ခခရတ
နရ ၊ အဒမ အ တမနန အဂလပ တက
လတစရ ငင ရ ၊ စ ပ ရ အက
အမတအတက လအမ စက ရ ဘဝ တက
စ တ ပ ဂတ သ စတ ငင ရ ၊
စ ပ ရ စနစ တ (extractive political
and economic institutions) တ
ဖနတ ခကတယ။
ဒ ပမယ အစ ရ တက အငစတက ရင
အ ဟ င တ နရ မ အမ က လမ ဖင
ပ တ အငစတက ရင inclusive
institutions တန အစ ထ ခတယ။
အက ဆကအဖစ နည ပည တ တက၊
စ ပ ရ က င တ အ ရအလယပင
ရပထမဆ ဒမက ရစ ငငဟ အစ ရ
ဖစပတယ။ ဒ ပမယ ဒစနစ တက
အမန ခင ပ လကစတင က ပ မသ ခ
ပဘ ၊ အ က င ရင တက မ စ
ရပတယ၊ ဒ ပမယ တခမ ယ က မန
မဆငပဘ ။
အစ ရ -ပ လကစတင အမန သမင ကပ
စကပ စ။ အစ ရ ငငရ တညရမက
ပတပတလညက အ ရပ ငင တက ရနရ
ကပတယ။ ဒလန ပဋပကက ၁၉၆၇
ခ စကတည က စခပတယ။ ပလကစတင
ဘက အခမ မ inclusive political န
economic institutions တ မဖ ဖ လ
တ ကလည အသစရ မရပ ဘ ။ ပဋပက
ဖစ နတ က င အကနအသတ တ ရ န
တ က တပင ၊ အ ရပကမ က အ ဏ ရင
အစ ရ တက အစ ရ ပသန က လကည
ထ ပ သတ ငငသ တက အ လ၊
အ ဏ က သတ လကထမ အမအရ
ဆပကငထ ဖ အသ ခခကပတယ၊ အ ရ
အလယပင ပဋပက က င ပလကစတင
မ ငင ရ န စ ပ ရ မ ဒ နအထ
ပ ဆပ နရတ တနဖ က မ သ လပဘ ၊
အ န ကဘကကမ ခမ အစ ရ က
မ တက ဆကပ သမ ယ နပတယ၊ ဒလ
ပဂလက ပငဆငမ တ မလခတ အ ခအ န
က င ပလကစတင ဘက အခမ မ
ရင မ ပ မ တန ခမ သ ကယ၀မ တက
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
40
ကပ ဘ က ရ က စတယ၊ အစ ရ
ဘကက ပ တ ဒက က င နယစပ
တ က မ စ ပ ရ ဆငရ အကနအသတ
တ ရ နတယ၊ အ ခခအ ဆ ကအဦ တ
ပကစ တ တက တ မ ပ ပ န တ ။
အစ ရ ဘကက တ သတ ငငရ လခ ရ
လ အ က င ပ ပမယ ပလကစတင တရ
ဒကက မ သ ပဘ ၊ အဒအ ခ နမ
ပလကစတင ဘကမ စ ပ ရ
တ တကမရ အဓက မ င ငအ ဖစတ
inclusive political institutions က
မတည ဆ ကကတ ကပ ထပ ပ င လက
တ အ ခအ နက ပဆ သ ပတယ၊ ဒလ
ပဋပကန ငငအခ ပအ ခ အ ဏ အတက
န ကနတကပ၀ငမ တက တ ၀နခမရတ
အစ ရ ပ ပက ရ က ထခကပ ၊
ငင ရ မ လည စတ၀မ ကမ တက
ပင ထန စပတယ၊ ဒ တဟ ယ က မန
ဘ မက မဆငပဘ ။
အစ ရ -ပ လကစတင ကစက ခဏထ ပ
ရန နရ ယ က မ အယအဆက
ပန က ကရရင Why Nations Fail မ
က န တ တငပထ တ ငင တ
ခမ သ ရတ အ က င ရင က မနမနကန
ကန ခရ က ကမယဆရင ရန န ပ တ
ယ က မ "culture" ထကစ ရင
လတလပမ "culture" က ပ ပ န စပ
ပတယ၊ ခမ သ တ ငင တဟ ဆခတ
အတင inclusive political and
economic institutions တက ဖနတ ခ
ကတယ၊ ငင ရ အ ဏ ဟ လအဖအ
စည အတင မ ကယကယ ဖနကက
ထ တယ၊ ဒလန accountable တ ၀နယမ
ရတ အစ ရ ဖစလ တယ။ ဒက န
အရညအခင တ၊ အစမ အစ တ၊ တထငမ
တက အ ပ တ စ ပ ရ စနစ
ပ ပကလ တယ၊ ယ က မ က ဟတ
တခကတည န ဆင ရ-ခမ သ က ဟခက
က မဆ ဖတ ငတအ က င ပ ခ
ပတယ၊ အစ ရ န ပလကစတင ကစမ
လည အငစတက ရင တ က ဟခက
က ငဖစ နတကစပ ၊ ဒရမမ ဆနတ
ဥပမ က တ တ ငန မ ကကရ ယ
ကပ ကည ပ ။ ယ က မခင တ ပမယ
စစ က င စခမ ကသ သလ အငစတ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
41
က ရင ခင ကလည ပဒ တလမ
သတလမ ဖစသ တ စ ငင။ ကသ တ
လနခတ စ ၆၀ အတင မ
တ ငကရ ယ ဟ inclusive system
က င ခမ သ ကယ၀သ လ က၊
မ ကကရယ ဘကအခမ မ တ ဗဟက
ခ ပကငတ စ ပ ရ စမကန တ၊ အဆက
မပတ ဖ ပမ တ အ ပ မ တည ဆ က
ထ တ extractive institutions က င
အငတ ဘ ခ ကကမ ပ က ရ က န
တယ။ ရန နက ထ ထ ဆန ဆန သရ
ယ က မ ဇ တလမ ထက တ ငန
မ ကကရ ယ က တ င ဆထညလက
သ တယ။ ထ ပ တ ။
တကယတမ တ ငန မ ကကရ ယ
တက က ခ န မဟ ယ က မက
အပစပခလ မရပဘ ၊ အငစတက ရင န
ပထဝ ငင ရ က အ က င ရင ဖစပ
တယ။ ရန နအ နန ငင တ
အ ငမငရ ခင ၊ ကဆ ရခင အ က င
ရင န ယ က မ က မ ဘယလမ
အဆကအစပမရဘ ဆတ က တကယ
န လညခငရင သတကယ သ သင တ က
ဂ စလငမဟတပဘ ၊ တ ငန မ က
ကရ ယ က က စစမဇနက သ ဖပ
က င ပတယ။
နသင
(Massachusetts Institute of Technology မ ပ မ က
Daron Acemoglu င Harvard University မ ပ မ က
James A. Robinson တ ရ သည Uncultured ဆ င ပ
က က တခက ဖစပ သည။ )
အ ရ တ ငအ ရန စစ အ က လမတဆက အ ဆယ (ASEAN) သရဖသန ဒလ ဆ င ပ မ အ ဆယ ပ င လလ ပ
အဆငဆငက ရ ပ မယ။ ပ ခတ
ဆ င ပ မ ရ ခသလ အ ဆယဟ
ဒသတင ပဿန တက ဒသ ပငပက
ငင တ အကအညမယဘ ကယဘ သ
ကယ ဖရင ကမယဆပ ဖခတ
ဖစတယ။
စဖတန က ဒသထက ငငအ လ က
အဖဝငဖ ကမ လမ ခ ပမယ တကယတမ
က တ အငဒ န ရ ၊ စက ပ၊ မ လ ရ ၊
ထင န ဖလစပင ငငပ ပလ တယ။ ၂၀၁၂
မ သကတမ ၄၅ စ ရလ ခနမ
အ ရတ မ ကလလ ကနတ အ ရ တ င
အ ရ ငင ၁၀ ငငစလ အဖဝင ငင တ
ဖစလ တယ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
42
အ ဆယက ဒသတင လခ ရ ကစ တမ
သတမန ရ န အ ငမင အ င ဆ ငရက
ငတ အဖ က ဖစတယလ ခ က တ
လ တရသလ ဘနနဒစအနဒဆငတလ
န မညက ပည ရင တက အ ဆယနဟ
ဒသတင က အ ဏ ရင ငင တက
ဘ သဇ မ မလမ မ ငဘ လ ဗမ ပည၊
လ အ၊ ဗယကနမတက ဥပမ ပ ပ
ဝဖနခဖ တယ။ ၁၉၆၀ လ ကမ
ဗတသ တ အ ရ တ ငအ ရက ခ ခရတ ၊
၁၉၇၅မ အငဒခ င န က အ မရကန တ
ဆတခရတ တ က ငသ အ ဆယဟ
နရ ရလ တ လ ထ ကပတယ။
အ ဆယဟ အဖတင ငင ရ အ ဖင
စည လ မရ ရ က ဦ စ ပ ရလန တ
ဒသထက စစအ ဏ ရင ငင တက
ဖအ ပ ဖ မတတ ငဘ ။ အဖဝငအ လ
သ ဘ တမ ဆ ဖတခကတခခရတ ဖစလ
အထ တယ။ ပတပတသ သ လပ င
တ မရဘ လ ဝဖနကတ တရတယ။
အ ဆယက အက ပ ရတ အ မရကနလမ
တ ယ ကက ဟ ပ ပတခမ ပ ဖ
တယ။ အ ဆယဟ အဖအစည အ နန
တ စက အစည အ ဝ ပ င ၇၀၀ က
လပတယ။ တရကက ၂ခန ပ သ က
တယ။ တကယတမ လက တ ဆ ဖတခက
ခ ငတ အစည အ ဝ က အငမတန
နည တယတ။
အ ဆယထမ ဒသတင ပဿန တန
ပတသကပ အဖဝင ငင တ စ စ ပ
စ စ နည သရ အ င ဥပမ တခ စခ
လ က ပ ပ ရ စ။
၁၉၈၀ တမ ဗယကနမက အဒတန က
ကမပ ခ ၊ အခက မ ဒ ယ က က က
တ အ ဆယထမ ဒကစန ပတသကပ
အ ခအတငဖစကတယ။ ထင က
ဗယကနမတပ တ ကမပ ခ က ပန တ
စခငတယ။ စက ပက ထင န သ ဘ ထ
ခင တကဆငတယ။ မ လ ရ န
အငဒန ရ က တ ကမပ ခ က ခမ န
တက အကအည ပ နတ တ တက
ဗယကနမက စန ခ လကတ က သ ဘ
ကတယ။ အ ရ တ င အ ရ ငငတ ငငက
တ တလ အငအ က ငငက အနတဝတ
က မ လ ရ န အငဒန ရ က သ ဘ က
တယ။ ဖလစပငက တ အ ဆယ
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
43
ဆ ဖတတအတင လကလပမယလ
က နတယ။
ဗယကနမကမပ ခ အ ရ က အ ဆယ
အဖဝင ငင အခင ခင က မ ဖရင လ
မရ တ စပ ပ ဝ အ မရကနန ဆဗယက
ယနယက အကအည တ င သင
မ တ င သင စ စ ကတယ။ ပထမ
အ ဆယ ငင တဟ အ မရကနက
ခ ကပကတယ။ ဒ ပမယ တ တနလည
ထပတက တမယ။ ဆဗယကနလည
ဆကဆ ရ ပကပ စရ ရတ က င
အ မရကနဟ ကမပ ခ အ ရ မ
အ ဆယ ကယစ က ဝင ဆ ငရက ပ
တ မရဘ ။
အဒ တ အ ဆယ ငင တဟ တခဆဗ
ယကက ခ ကပကပနတယ။ ပ ပဘဝ
ရ က နတ ဗယကနမက ဆက ထ ကခ
နမယအစ တခ အ ဆယ ငင တ
အ ပ မ ဆဗယကယနယက သဇ လမ မ
ခငမ ပလ အ ဆယ ငင တ အဒ တန က
စ စ ကတယ။ ၁
ဒ ပမယ အ မရကန တလပ ဂ ဘ
ခ ဗက ကမပ ခ ကစက အ ဆယန
ဗယကနမပ ဆ ဖတပ ။ အ ဆယကယစ
က ဝင ဆ ငရက ပ မ မဟတဘ လ
ရ ငလကပနတယ။ အ ဆယနငင တ
ဆဗယကန ပတသကပ တကကန မ ပန
တယ။
န ကဆ တ တ တက မ ကညပန
တယ။ ခမ န တအ ပ မ သဇ ရတ
တ တက အ ဆယကယစ ကမပ ခ
အ ရ မ တစတရ ဝငဆ ဖတ ပ မလ
လ မ လငကတယ။ ခမ န တက
တ တက သဘကက ခ ပ အစည အ ဝ
တ လပ ပ ပမယ ဆ ဖတခက တစတရ
ဘ မ ထကမလ ဘ ။ ခမ န တ ၁၉၈၅မ
ဗယကနမတပ တ ထကသ ပ ရင
သတ န က ရ က ကပ တမ ဝငမ ပင
ဘ လ ပ တယ။ တခနထမ တ တဟ
သရ စစအငအ က ၂၅ရ ခင န လ ခ
တယ။ ကမပ ခ မ ခမ န တ အပင
တခ အပစ တက စစ ရ ၊ င က
ထ ကပမ တ လပလ တယ။ အပစ
တစထက မဟတဘ အပစ တအမ က က
ခ ပ ထ ကပလ တယ။ ခမ နဟ
ဗယကနမ တ ထကသ ပ ရင ရ က က
ပ မဝငဘ ပ ပမယ လကနက တ
ကငထ အ မ ပလ ခမ ခ ကတယ။
ဗယကနမ တ န ကဆ ၁၉၈၉မ
ကမပ ခ က န ထကသ တယ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
44
ကမပ ခ အ ရ က အ ဆယက သငခန စ
ပ တ က တ ဒသအပငက အငအ က
ငင တက အ မက ဘ ဒသတင ပဿန
က ဒသထမ ပ ဖရင မယ၊ ကယထ
ကယထ၊ ကယအ ကယက မယ ဆပ
ဖခ ပမယ၊ က နကမယလ ဆက ပမယ
ပဿန တက ကယဘ သ မ ဖရင ငဘ
ငငက တက တ ငငခင လကခ ကပ
ပ ဝင ဖရင ခင ခရတယ ဆတ ပ။
အ ဆယထမ ငင ရ အ ဖင စည လ မ
ပကပ ငတ အငအ က ငင တက
တ ငငခင ဆကသယ အ က မက
ရ င ပ ကယစမ ကယစန ဒသတင
ပဿန တက ဖရင မယဆတ ရညရယ
ခကဟ က င ပမယ တကယတမ
က တ အလပမဖစဘ ဆတ ကမပ ခ
ပဿန က ပ နတယ။
န ကလမ စစ အ က လ ဘယလ
ဆ သလဆတ ဆကပမယ။
သရဖသန
စ က ။
၁။ Leszek Buszynski (1987), ‘ASEAN: A
Changing Regional Role’, Asian
Survvey, 27: 7, pp. 764-786
အတကအခ ခ င ဆ င တ ယ ကရ အလပဟ ဘ လ….တမနစတ သ က င စရ မ လ
“အတကအခ ခ င ဆ ငတ ယ ကရ
အလပဟ ဘ လ။”
အတကအခ ခ င ဆ ငတ ယ ကဟ
မမပတရ ပ လစမ န နည ဗ ဟ
မ က ဦ ဆ င နက ခမတ င
ရမ ဖစသလ လကရ အ ဏ ရ အစ ရရ
လပနည လပဟန ခလမ တ တ
မ မ ကလည က ကညကညက
သရပ မနကနစ သ သပမ တ
ပလပ ငရပမယ။
သ(သမ)ဟ ပတတင ငင ရ ဆ
သ သပမ တက အခနမ မ ပ
လပ ဆ င ရမ ဖစတယ။
အ ဏ ရပတရမ ယင တလပရပမနသမ
က ပညသအက အတက မက ခဏ
ထ ကပ ဝဖန ပ ဆမ တ ပလပရင
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
45
အ ဏ ရ အစ ရရ ဖအ က တနပန
တန လန ငရပ မယ။
အတကအခ ခ င ဆ င က င
တ ယ ကဟ မနကနပ ပင အသကဝငစ
အလပလပ ဆ င ငတ အစစအမန ပလမန
တခဖစ အ င အမက စ တညမတ
တန အ ပ ရပ မယ။
သ(သမ) အ နန အ ဏ ရ အစ ရက
အ ကပအခကမ ပလပ ခင ဖင
မက ခမပတ စ ငကညက လမ မန
ပ ရ က အ င အမဖအ ပ တန ပ
နရပ မယ။
အစ ရရ လပရပန မဝ ဒမ က အမတ စ
စ ငကည အကခတ န ပ အ နည ခက
မ က အစ သဖင ဖ ထတက
အခ ရ ခယစရ အဆပ ခကမ င
အမငမ က အမတ စ တငပ ခင တ
ဖစပတယ။
ဒမက ရစစနစတခမ အတကအခအတက
အ ရ အက ဆ က တခက တ
အစ ရက သတန စ ငကညပ အစ ရရ
လပရပ တအတက အစ ရမ တ ဝနရ
က င ဖ ထတ ငဖပ ။ တင ပည
အတက တကယလအပပ မ မ ထနထန
မ ဖလတ ကစ တက မ ခန ထတမ
အ က င တ အတကအခ မရရင
အစ ရဟ အမ ပညသအတက အ ရ က
မယ အခကအလက တက ဘယ တ မ
ဖ ထတ ပသမ မဟတပဘ ။
ဘယအ ဏ ရ ပတကမ သသ ဘ
သဆ အ လ က အခကအလက တက
လလခငခင ထတ ပ မ မဟတပ ။
အဒအခ မ ပငလင မငသ မဟ လည
ပ ကဆ သ ပလမမယ။
(စ က )
From " Democratically Speaking " by Dr.
Chee Soon Juan
http://www.houseforthenation.gov.au/e
xplore/ahn03_p9.html
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
46
ခတ မ င ဓ တပက
လကပ တ င တ င ခက မငမတစတထ ရရင လ သ မ ဝက မ ရ မ အ ဂအမ သမ မ က ဤဓ တပအက ဆ ဖင ဂဏပ ပသည။ (ဓ တပမ က ခငၿမဲ ၏ ခင ပ ခကဖင ဖ ပပ သည။ )
စစကင တင ဆ လင က မ နယ လကပ တ င မ ဦ ပငန တ တပင ဝမ ပ ငကမဏတ လပကင နတ က နစမကန က င ဒသခရ သ မ အသက မ ဝမ က င လပငန တ ပကစ ၊ ကန မ ရ ထခက၊ သဘ ဝ ပတဝန ကငညစညမ မ တ ဖစလ ဒသခ တ ကယထကယထ အ ဏ ပငက အ ခဆ ပ။ ကယအတက သကသကသ မဟတတ န ငမ ဆကအတကပ ရညရယကတ မငမတတ စတထ ၊ ရရငတ လ သ န ဆ ပကတ အညတရ ရ သရ သ မ ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
47
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
48
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
49
ဆ ပပက ဦ ဆ ငတ ဝက မ ရ သ တ လတ ရ အတက လ ရ ကည ပ ကတ ၈၈မ ဆက။ သတက ဦ ပငလလ ဆ ပသ တက ဘ လသတမတကသလ။ ပညသ တဘကက ခတအဆကဆကရပတညခကတ ၈၈မ ဆကက ဆ ပတလ တက သ ဘ ထ တင မ သ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
50
အဖကဘကက ဦ တည နတလ တလ မငလ ကလ ဒသခ တက ဒလ တနပနတ ဘ။ ငင ရ ပတတခ ထ ငမယ ပ လ တ ၈၈မ ဆကက လထ ခ င ဆ ငတ ငင ရ လပရ မက ငင ရ လ မ မငဘ လ ။ လကပ တ င က ၈၈က စနစ ခ တ နရ လ ပ လရမယ။
အနအယဒက ရ လကပ တ င သ တ၊ ဝက မ ရ သ တ အ က ကသလ ။
အခ ပက န ပနလတလ တ သရ က င မ ။
ခတ မ င လစ ထတစ စ င
အတ ၁၊ အမတ ၅။စကတငဘ လ ၃၀ရက ၂ဝ၁၂ခ စ
51
မနမ ငငမ လကရအ နအထ က အစ ရန အတကအခ တဟ ငငတက လညပ မနမ ပညဟ တကယ ပ င နပ ပလ အ လ ယ အ င ပ နရတအခန။ မနမ ပညမ တ မ က တကလလ နယ တမ လ တက အစ ရက အယအကညမရကဘ ။ မမတရ အက စ ပ က က ကယ ပ မယလ တလ မမငကဘ ။ လ တ ယကညလ အ င အစ ရက မယမယရရ လပ ဆ င ငတ လ မရ သ ဘ ။ အခနတခယရမယဆ ပမယ အဒအခနအထ မ စ ငနင တ တ ပညသ တက ဆ ပလ ကပ။ ဒ တဟ အစ ရက လ တက သတအတက တကယအဓပ ယရတ ပ င လမ တလပဖ စန ခ တ ဖစသလ၊ သတက ကယစ ပ မယ၊ သတအက အတက ဆ ငရကမယလ ပ နတ အမတ တ၊ အတကအခ တန လထ ခ င ဆ ငန မညခထ သ တက သတအတက တကယ လပ ပ ကမ လ လ မ ခန ထတလကတ လ ဖစတယ။ ပညသက အယအကည မ နတ အစ ရဘကက ပညသန အတစန ခ ကမယအစ ၊ အစ ရကယစ လယလလ က ကဝငရပကရင ပညသရ အယအကညမမဟ အစ ရအ ပ တငမဟတ အတကအခနလထ ခ င ဆ ငန မညခကသ တ အ ပ ကလ ပ သ ငတယ။ အစ ရ ယကညမရ အ င က ဝင ဆ ငရက ပ ရင က ပညသရ ယကညမ မနမနက ဆ သ ငတယဆတ လကပ တ င တ ငလပရ မ တက ပ နတယ။ ( ခတ မ င ဝင တ သ တဦ )