1

Kasaysayan at Kasaysayan at Pag-unlad ng Pag-unlad ng

Wikang FilipinoWikang Filipino

2

Panahon ng mga Panahon ng mga KatutuboKatutubo

Alibata o baybayin ang tawag sa Alibata o baybayin ang tawag sa katutubong paraan ng pagsulatkatutubong paraan ng pagsulat

Binubuo ito ng labimpitong (17) Binubuo ito ng labimpitong (17) titik: tatlong (3) patinig at titik: tatlong (3) patinig at labing-apat (14) na katiniglabing-apat (14) na katinig

3

AlibataAlibata

4

Ang mga katinig ay binibigkas na Ang mga katinig ay binibigkas na may kasamang tunog ng patinig may kasamang tunog ng patinig na /a/. Kung nais basahin o bigkasin na /a/. Kung nais basahin o bigkasin ang mga katinig na kasama ang ang mga katinig na kasama ang tunog na /e/ o /i/, nilalagyan ang titik tunog na /e/ o /i/, nilalagyan ang titik ng tuldok sa ng tuldok sa itaasitaas. Samantala, kung . Samantala, kung ang tunog ng /o/ o /u/ ang nais isama ang tunog ng /o/ o /u/ ang nais isama sa pagbasa ng mga katinig, tuldok sa sa pagbasa ng mga katinig, tuldok sa ibabaibaba nito ang inilalagay. nito ang inilalagay.

5

Samantala, kung ang nais kaltasin ay Samantala, kung ang nais kaltasin ay ang anumang tunog ng patinig na ang anumang tunog ng patinig na kasama ng katinig sa hulihan ng kasama ng katinig sa hulihan ng isang salita, ginagamitan ito ng isang salita, ginagamitan ito ng panandang kruz (+) bilang hudyat sa panandang kruz (+) bilang hudyat sa pagkakaltas ng huling tunog.pagkakaltas ng huling tunog.

6

Gumagamit ng dalawang pahilis na Gumagamit ng dalawang pahilis na guhit // sa hulihan ng pangungusap guhit // sa hulihan ng pangungusap bilang hudyat ng pagtatapos nito.bilang hudyat ng pagtatapos nito.

7

Panahon ng mga KastilaPanahon ng mga Kastila

Maraming pagbabago ang naganap at Maraming pagbabago ang naganap at isa na rito ang sistema ng ating isa na rito ang sistema ng ating pagsulat.pagsulat.

Ang dating alibata ay napalitan ng Ang dating alibata ay napalitan ng Alpabetong Romano na binubuo Alpabetong Romano na binubuo naman ng 20 titik, limang (5) patinig naman ng 20 titik, limang (5) patinig at labinlimang (15) katinig.at labinlimang (15) katinig.

a, e, i, o, u b, k, d, g, h, l, m, n, ng, a, e, i, o, u b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w, y p, r, s, t, w, y

8

Pagpapalaganap ng Kristiyanismo Pagpapalaganap ng Kristiyanismo ang isa sa naging layunin ng ang isa sa naging layunin ng pananakop ng mga Kastila.pananakop ng mga Kastila.

Ngunit nagkaroon ng suliranin Ngunit nagkaroon ng suliranin hinggil sa komunikasyon.hinggil sa komunikasyon.

Nagtatag ang Hari ng Espanya Nagtatag ang Hari ng Espanya ng mga paaralang magtuturo ng ng mga paaralang magtuturo ng wikang Kastila sa mga Pilipino wikang Kastila sa mga Pilipino ngunit ito ay tinutulan ng mga ngunit ito ay tinutulan ng mga prayle.prayle.

9

Ang mga misyonerong Kastila mismo Ang mga misyonerong Kastila mismo ang nag-aral ng mga wikang katutubo.ang nag-aral ng mga wikang katutubo.

1. Mas madaling matutuhan ang wika ng 1. Mas madaling matutuhan ang wika ng isang rehiyon kaysa ituro ito sa lahat isang rehiyon kaysa ituro ito sa lahat ang Espanyol.ang Espanyol.

2. Higit na magiging kapani-paniwala at 2. Higit na magiging kapani-paniwala at mabisa kung ang isang banyaga ay mabisa kung ang isang banyaga ay nagsasalita ng katutubong wika.nagsasalita ng katutubong wika.

Ang mga prayle’y nagsulat ng mga Ang mga prayle’y nagsulat ng mga diksyunaryo at aklat-panggramatika, diksyunaryo at aklat-panggramatika, katekismo at mga kumpesyonal para sa katekismo at mga kumpesyonal para sa mabilis na pagkatuto nila ng mabilis na pagkatuto nila ng katutubong wikakatutubong wika

10

Naging usapin ang tungkol sa wikang Naging usapin ang tungkol sa wikang panturong gagamitin sa mga Pilipino.panturong gagamitin sa mga Pilipino.

Inatas ng Hari na ipagamit ang wikang Inatas ng Hari na ipagamit ang wikang katutubo sa pagtuturo ng katutubo sa pagtuturo ng pananampalataya subalit hindi naman pananampalataya subalit hindi naman ito nasunod.ito nasunod.

Gobernador Tello – turuan ang mga Gobernador Tello – turuan ang mga Indio ng wikang EspanyolIndio ng wikang Espanyol

Carlos I at Felipe II – kailangang Carlos I at Felipe II – kailangang maging bilinggwal ang mga Pilipinomaging bilinggwal ang mga Pilipino

Carlo I – ituro ang doktrinang Carlo I – ituro ang doktrinang Kristiyana sa pamamagitan ng wikang Kristiyana sa pamamagitan ng wikang KastilaKastila

11

Noong Marso 2, 1634, muling inulit ni Noong Marso 2, 1634, muling inulit ni Haring Felipe II ang utos tungkol sa Haring Felipe II ang utos tungkol sa pagtuturo ng wikang Kastila sa lahat ng pagtuturo ng wikang Kastila sa lahat ng katutubokatutubo

Hindi naging matagumpay ang mga Hindi naging matagumpay ang mga kautusang nabanggit kung kaya si Carlos II kautusang nabanggit kung kaya si Carlos II ay naglagda ng isang dekrito na inuulit ang ay naglagda ng isang dekrito na inuulit ang mga probisyon sa mga nabanggit na batas. mga probisyon sa mga nabanggit na batas. Nagtakda rin siya ng parusa para sa mga Nagtakda rin siya ng parusa para sa mga hindi susunod dito.hindi susunod dito.

Noong Disyembre 29, 1792, nilagdaan ni Noong Disyembre 29, 1792, nilagdaan ni Carlos IV ang isa pang dekrito na nag-Carlos IV ang isa pang dekrito na nag-uutos na gamitin ang wikang Kastila sa uutos na gamitin ang wikang Kastila sa mga paaralang itatatag sa lahat ng mga mga paaralang itatatag sa lahat ng mga pamayanan ng Indio.pamayanan ng Indio.

12

Panahon ng PropagandaPanahon ng Propaganda

Sa panahong ito, marami na ring mga Sa panahong ito, marami na ring mga Pilipino ang naging matindi ang damdaming Pilipino ang naging matindi ang damdaming nasyonalismo. Nagtungo sila sa ibang bansa nasyonalismo. Nagtungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga karunungan.upang kumuha ng mga karunungan.

Dr. Jose Rizal, Graciano Lopez-Jaena, Antonio Dr. Jose Rizal, Graciano Lopez-Jaena, Antonio Luna, Marcelo H. del Pilar Luna, Marcelo H. del Pilar

Sa panahong ito ay maraming akdang Sa panahong ito ay maraming akdang naisulat sa wikang Tagalog. Pawang mga naisulat sa wikang Tagalog. Pawang mga akdang nagsasaad ng pagiging makabayan, akdang nagsasaad ng pagiging makabayan, masisidhing damdamin laban sa mga Kastila masisidhing damdamin laban sa mga Kastila ang pangunahing paksa ng kanilang mga ang pangunahing paksa ng kanilang mga isinulat.isinulat.

13

Panahon ng mga Panahon ng mga AmerikanoAmerikano

Nagsimula na naman ang pakikibaka ng Nagsimula na naman ang pakikibaka ng mga Pilipino nang dumating ang mga mga Pilipino nang dumating ang mga Amerikano sa pamumuno ni Almirante Amerikano sa pamumuno ni Almirante DeweyDewey

Ginamit nilang instrumento ang Ginamit nilang instrumento ang edukasyon na sistema ng publikong edukasyon na sistema ng publikong paaralan at pamumuhay na demokratikopaaralan at pamumuhay na demokratiko

Mga gurong sundalo na tinatawag na Mga gurong sundalo na tinatawag na Thomasites ang mga naging guro noon.Thomasites ang mga naging guro noon.

14

William Cameron Forbes – naniniwala ang William Cameron Forbes – naniniwala ang mga kawal Amerikano na mahalagang mga kawal Amerikano na mahalagang maipalaganap agad sa kapuluan ang maipalaganap agad sa kapuluan ang wikang Ingles upang madaling wikang Ingles upang madaling magkaunawaan ang mga Pilipino at magkaunawaan ang mga Pilipino at AmerikanoAmerikano

Nagtatag ng lupon si Mc Kinley na Nagtatag ng lupon si Mc Kinley na pinamumunuan ni Schurman na ang pinamumunuan ni Schurman na ang layunin ay alamin ang pangangailangan ng layunin ay alamin ang pangangailangan ng mga Pilipinomga Pilipino

1. Isang pambayang paaralan ang kailangan 1. Isang pambayang paaralan ang kailangan ng mga Pilipinong mga Pilipino

2. Mas pinili ng mga lider-Pilipino na 2. Mas pinili ng mga lider-Pilipino na gamitin bilang wikang panturo ang Inglesgamitin bilang wikang panturo ang Ingles

15

Jorge Bocobo – naniniwalang ang lahat Jorge Bocobo – naniniwalang ang lahat ng sabjek sa primaryang baitang, kahit ng sabjek sa primaryang baitang, kahit na ang Ingles ay dapat ituro sa na ang Ingles ay dapat ituro sa pamamagitan ng diyalektong lokalpamamagitan ng diyalektong lokal

N.M Saleeby, isang Amerikanong N.M Saleeby, isang Amerikanong Superintende – kahit na napakahusay Superintende – kahit na napakahusay ang maaaring pagtuturo sa wikang ang maaaring pagtuturo sa wikang Ingles ay hindi pa rin ito magiging Ingles ay hindi pa rin ito magiging wikang panlahat dahil ang mga Pilipino wikang panlahat dahil ang mga Pilipino ay may kani-kaniyang wikang ay may kani-kaniyang wikang bernakular na nananatiling ginagamit sa bernakular na nananatiling ginagamit sa kanilang mga tahanan at sa iba pang kanilang mga tahanan at sa iba pang pang-araw-araw na gawainpang-araw-araw na gawain

16

Bise Gobernador Heneral George Bise Gobernador Heneral George Butte – naniniwalang epektibong Butte – naniniwalang epektibong gamitin ang mga wikang bernakular gamitin ang mga wikang bernakular sa pagtuturo sa mga Pilipinosa pagtuturo sa mga Pilipino

Labag man sa iniutos ni Mc Kinley Labag man sa iniutos ni Mc Kinley na gamiting wikang panturo ang na gamiting wikang panturo ang mga wikang bernakular sa mga mga wikang bernakular sa mga paaralan ay nanatili pa rin ang paaralan ay nanatili pa rin ang Ingles na wikang panturo at Ingles na wikang panturo at pantulong naman ang wikang pantulong naman ang wikang rehiyonal rehiyonal

17

Panahon ng HaponesPanahon ng Hapones

Sa pagnanais na burahin ang anumang Sa pagnanais na burahin ang anumang impluwensiya ng mga Amerikano, impluwensiya ng mga Amerikano, ipinagamit nila ang katutubong wika ipinagamit nila ang katutubong wika partikular ang wikang Tagalog sa partikular ang wikang Tagalog sa pagsulat ng mga akdang pampanitikan.pagsulat ng mga akdang pampanitikan.

Ito ang panahong namayagpag ang Ito ang panahong namayagpag ang panitikang Tagalog.panitikang Tagalog.

Ipinatupad nila ang Order Militar Blg. Ipinatupad nila ang Order Militar Blg. 13 na nag-uutos na gawing opisyal na 13 na nag-uutos na gawing opisyal na wika ang Tagalog at wikang Haponwika ang Tagalog at wikang Hapon

18

Panahon nga Malasariling Panahon nga Malasariling PamahalaanPamahalaan

Saligang Batas noong 1935, Seksyon 3, Saligang Batas noong 1935, Seksyon 3, Artikulo XIV – “Ang Kongreso ay gagawa Artikulo XIV – “Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.”umiiral na katutubong wika.”

Dahil sa probisyong ito, itinatag ni Dahil sa probisyong ito, itinatag ni Pangulong Quezon ang Surian ng Pangulong Quezon ang Surian ng Wikang Pambansa na ngayon ay Sentro Wikang Pambansa na ngayon ay Sentro ng Wikang Filipino upang mamuno sa ng Wikang Filipino upang mamuno sa pag-aaral sa pagpili ng wikang pag-aaral sa pagpili ng wikang pambansa.pambansa.

19

Manuel Luis Molina QuezonManuel Luis Molina Quezon

20

Nilikha ng Batasang Pambansa ang Batas Nilikha ng Batasang Pambansa ang Batas Komonwelth Blg. 184 – opisyal na paglikha ng Komonwelth Blg. 184 – opisyal na paglikha ng Surian ng Wikang Pambansa noong ika-13 ng Surian ng Wikang Pambansa noong ika-13 ng Nobyembre 1936Nobyembre 1936

Ang tungkulin nito ay magsagawa ng Ang tungkulin nito ay magsagawa ng pananaliksik, gabay at alituntunin na pananaliksik, gabay at alituntunin na magiging batayan sa pagpili ng wikang magiging batayan sa pagpili ng wikang pambansa ng Pilipinaspambansa ng Pilipinas

Si Jaime C. de Veyra ang naging tagapangulo Si Jaime C. de Veyra ang naging tagapangulo ng komiteng komite

Napili nila ang Tagalog bilang batayan ng Napili nila ang Tagalog bilang batayan ng wikang tatawaging Wikang Pambansawikang tatawaging Wikang Pambansa

Ipinalabas noong 1937 ng Pang. Quezon ang Ipinalabas noong 1937 ng Pang. Quezon ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 – nag-Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 – nag-aatas na Tagalog ang batayan ng wikang aatas na Tagalog ang batayan ng wikang gagamitin sa pagbubuo ng wikang pambansagagamitin sa pagbubuo ng wikang pambansa

21

Ilang dahilan kung bakit Tagalog ang napiling Ilang dahilan kung bakit Tagalog ang napiling batayang wika :batayang wika :

1. Mas marami ang nakapagsasalita at 1. Mas marami ang nakapagsasalita at nakauunuwa ng Tagalog kumpara sa ibang nakauunuwa ng Tagalog kumpara sa ibang wikawika

2. Mas madaling matutuhan ang Tagalog 2. Mas madaling matutuhan ang Tagalog kumpara sa ibang wikain sapagkat sa wikang kumpara sa ibang wikain sapagkat sa wikang ito, kung ano ang bigkas ay siyang sulatito, kung ano ang bigkas ay siyang sulat

3. Tagalog ang ginagamit sa Maynila at ang 3. Tagalog ang ginagamit sa Maynila at ang Maynila ang sentro ng kalakalan sa PilipinasMaynila ang sentro ng kalakalan sa Pilipinas

4. Ang wikang Tagalo ay may hostorikal na 4. Ang wikang Tagalo ay may hostorikal na basehan sapagkat ito ang wikang ginamit sa basehan sapagkat ito ang wikang ginamit sa himagsikan na pinamunuan ni Andres himagsikan na pinamunuan ni Andres BonifacioBonifacio

5. May mga aklat na panggramatika at 5. May mga aklat na panggramatika at diksyunaryo ang wikang Tagalogdiksyunaryo ang wikang Tagalog

22

Dahil sa pagsusumikap ni Pang. Dahil sa pagsusumikap ni Pang. Quezon na magkaroon tayo ng wikang Quezon na magkaroon tayo ng wikang pagkakakilanlan, hinirang siyang “Ama pagkakakilanlan, hinirang siyang “Ama ng Wikang Pambansa”ng Wikang Pambansa”

Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263 noong Abril 1940 – nagpapahintulot sa noong Abril 1940 – nagpapahintulot sa pagpapalimbag at paglalathala ng pagpapalimbag at paglalathala ng Talatinigang Tagalog-Ingles at Balarila Talatinigang Tagalog-Ingles at Balarila sa Wikang Pambansa. sa Wikang Pambansa.

Pinasimulan ang pagtuturo ng wikang Pinasimulan ang pagtuturo ng wikang pambansa sa mga paaralan pampubliko pambansa sa mga paaralan pampubliko at pampribado sa buong bansaat pampribado sa buong bansa

23

Pinagtibay ng Batas Komonwelth Blg. 570 na ang Pinagtibay ng Batas Komonwelth Blg. 570 na ang Pambansang Wika ay magiging isa na sa mga Pambansang Wika ay magiging isa na sa mga wikang opisyal ng Pilipinas simula sa Hulyo 4, 1940wikang opisyal ng Pilipinas simula sa Hulyo 4, 1940

Nilagdaan ni Pang. Ramon Magsaysay ang Nilagdaan ni Pang. Ramon Magsaysay ang Proklamasyon Blg. 12 noong Marso 26, 1954 na Proklamasyon Blg. 12 noong Marso 26, 1954 na nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa ay magaganap mula sa ika-29 ng Wikang Pambansa ay magaganap mula sa ika-29 ng Marso hanggang ika-4 ng Abril bilang pagbibigay-Marso hanggang ika-4 ng Abril bilang pagbibigay-kahalagahan sa kaarawan ni Balagtas (Abril 2)kahalagahan sa kaarawan ni Balagtas (Abril 2)

Nilagdaan ni Pang. Magsaysay ang Proklamasyon Nilagdaan ni Pang. Magsaysay ang Proklamasyon Blg. 186 noong Setyembre 23, 1955 na nag-uutos Blg. 186 noong Setyembre 23, 1955 na nag-uutos sa paglilipat ng petsa ng Linggo ng Wika mula ika-sa paglilipat ng petsa ng Linggo ng Wika mula ika-13 hanggang 19 ng Agosto bilang pagbibigay ng 13 hanggang 19 ng Agosto bilang pagbibigay ng kahalagahan sa kaarawan ni Pang. Quezon (Agosto kahalagahan sa kaarawan ni Pang. Quezon (Agosto 19)19)

24

Noong Pebrero, 1956, nilagdaan ni Noong Pebrero, 1956, nilagdaan ni Gregorio Hernandez, Direktor ng Paaralang Gregorio Hernandez, Direktor ng Paaralang Bayan ang Sirkular 21 na nag-uutos na Bayan ang Sirkular 21 na nag-uutos na ituro at awitin ang Pambansang Awit sa ituro at awitin ang Pambansang Awit sa mga paaralanmga paaralan

Nagpalabas si Kalihim Jose E. Romero ng Nagpalabas si Kalihim Jose E. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon ng Kautusang Kagawaran ng Edukasyon ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 noong Agosto 13, Pangkagawaran Blg. 7 noong Agosto 13, 1959 na nagsasaad na kailanma’t tutukuyin 1959 na nagsasaad na kailanma’t tutukuyin ang Wikang Pambansa, ang salitang ang Wikang Pambansa, ang salitang Pilipino ang gagamitinPilipino ang gagamitin

Nilagdaan ni Pang. Ferdinand Marcos ang Nilagdaan ni Pang. Ferdinand Marcos ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na nagtatadhana ng pagsasa-Pilipino ng mga nagtatadhana ng pagsasa-Pilipino ng mga pangalan ng gusali, edipisyo at tanggapan pangalan ng gusali, edipisyo at tanggapan ng pamahalaan noong Oktubre 24, 1967ng pamahalaan noong Oktubre 24, 1967

25

Marso 27, 1968, nilagdaan ni Rafael Salas, Marso 27, 1968, nilagdaan ni Rafael Salas, Kalihim Tagapagpaganap, ang Memorandum Kalihim Tagapagpaganap, ang Memorandum Sirkular Blg. 96 na nag-aatas ng paggamit ng Sirkular Blg. 96 na nag-aatas ng paggamit ng wikang Pilipino sa mga opisyal na wikang Pilipino sa mga opisyal na komunikasyon sa mga transaksyonng komunikasyon sa mga transaksyonng pamahalaanpamahalaan

Memorandum Sirkular Blg. 488 noong Hulyo Memorandum Sirkular Blg. 488 noong Hulyo 29, 1972 na humihiling sa lahat ng tanggapan 29, 1972 na humihiling sa lahat ng tanggapan ng pamahalaan na magdaos ng Linggo ng Wikang pamahalaan na magdaos ng Linggo ng Wika

Saligang Batas ng 1973, Artikulo XV, Seksyon Saligang Batas ng 1973, Artikulo XV, Seksyon 2 at 3 – “Ang Batasang Pambansa ay 2 at 3 – “Ang Batasang Pambansa ay magsasagawa ng mga hakbang tungo sa magsasagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pormal na paggamit ng pagpapaunlad at pormal na paggamit ng pambansang wikang Pilipino at hangga’t hindi pambansang wikang Pilipino at hangga’t hindi binabago ang batas, ang Ingles at Pilipino ang binabago ang batas, ang Ingles at Pilipino ang mananatiling mga wikang opisyal ng Pilipinas”mananatiling mga wikang opisyal ng Pilipinas”

26

Hunyo 21, 1978, nilagdaan ng Hunyo 21, 1978, nilagdaan ng Ministro ng Edukasyon at Kultura, Ministro ng Edukasyon at Kultura, Juan Manuel ang Kautusang Juan Manuel ang Kautusang Pangministri Blg. 22 na nag-uutos na Pangministri Blg. 22 na nag-uutos na isama ang Pilipino sa lahat ng isama ang Pilipino sa lahat ng kurikulum na pandalubhasang antaskurikulum na pandalubhasang antas

Nabagong muli ag Konstitusyon nang Nabagong muli ag Konstitusyon nang sumiklab ang Edsa I noong Pebrero sumiklab ang Edsa I noong Pebrero 25, 1986 at nahirang na pangulo ng 25, 1986 at nahirang na pangulo ng bansa si Gng. Corazon c. Aquinobansa si Gng. Corazon c. Aquino

Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, Saligang Batas ng 1987, Artikulo XIV, nasasaad tungkol sa wika:nasasaad tungkol sa wika:

27

Sek.6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay FilipinoSek.6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino Sek.7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at Sek.7. Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at

pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang ibang itinatadhana ang Filipino at hangga’t walang ibang itinatadhana ang batas, Inglesbatas, Ingles

Sek.8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Sek.8. Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Espanyolwikang panrehiyon, Arabic at Espanyol

Sek.9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang Sek.9. Dapat magtatag ang Kongreso ng isang komisyon ng wikang pambansa na binubuo ng mga komisyon ng wikang pambansa na binubuo ng mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga kinatawan ng iba’t ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad, pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad, pagpapalaganap at pagpapanatilipagpapalaganap at pagpapanatili