Karkara 334

Orioko eta Aiako aldizkaria 2013ko apirilaren 12a. 334. zenbakia. 24. urtea

karkara

OriokoCurriculuma 05

Orioko kontuakAuzokonposta martxan

10Aiako elkarrizketaJuan Mari Etxabe

19Adarretatik heldutaAlazne Arruti

24Oroimenaren kutxaLuis Treku eta errepublika

03ten .HSN .2 jardunaldietan aurkeztuko duteOrioko curriculum propioa sortzea helburuduen proiektua.

334:Karkara bikoitia 10/04/13 13:28 Página 1

publizitAteA

2 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i r i L i A r E n 1 2 A


2 0 1 3 k o A p i r i L A r E n 1 2 A K A R K A R A 3

iñAKi ituRAiN (dOiNua: aNttON eta Maria)

1Apirilak hamalaurepublika Egunaurtero haren faltaoroitzen diguna,Espainiako gerrakizorratu zuna,monarkia betikouxatuko duna,ekar liezagukeenaguri askatasuna.

2Borbon ta urdangarinhori da koadrila,bar-cenas ta bar-cinaslapurreta pila.Monarkia aspaldidago erdi hila,Trekun espirituaberpiztu dadila,zerbaiten hasierabedi apirila.

3Erregeei egitenzaie berorika,gure artean berrizzuka edo hika.Berdintasuna behardegu aldarrika,handikiak uxatuditzagun harrikaeta sortu dezagunEuskal republika!

HASi beRtSOtAN

Luis Trekuk bezala: gora Errepublika!

karkaraOrioko eta Aiako aldizkaria

Kultur EtxeaEusko Gudari, 2620810 Orio943 831 [email protected]

Editorea karkara taldea kultur elkartea

Zuzendaria Lore Berasaluze

Erredakzio taldea irati Agirreazaldegi, onintza Aiestaran,iñigo Gaiton,iker Gurrutxaga, Eli Lasaeta idurre Lizarralde

Publizitatea iker Gurrutxaga

Publizitatearen diseinuaiker Gurrutxaga

Testuen zuzenketaElizabete Manterola eta rikardo uzkudun

Ale honetakolaguntzaileakJune Aldai, Alazne Arruti,Antonio Campos,Josu Galdos,eta Eider zubelzu

Laguntzaileakiñaki ituraineta Garbiñe Manterola

Diseinuakarkara taldea

Banatzaileakkattalin Bollain etaEsti uranga (orio)Eli irureta (Aia)

InprimategiaGertu koop. E. (oñati)Lege gordailua SS-346/90iSSn 1132-1105Tirada 3.000 ale

kArkArAk ez du bere gainhartzen aldizkarianadierazitako esanen edotairitzien erantzukizunik.kArkArAn argitaratutakoaberreman daiteke, osorik edozatika, baldin eta iturriaaipatzen bada.

Iragarkia alero jarritaModulu bat 12,00 €

Bi modulu 24,00 €

Hiru modulu 36,00 €

Lau modulu 48,00 €

Sei modulu 72,00 €

Zortzi modulu 96,00 €

Orrialde erdia 120,00 €

Orrialde osoa 204,00 €

Iragarkia behin jarritaModulu bat 16,00 €

Bi modulu 31,00 €

Hiru modulu 47,00 €

Lau modulu 64,00 €

Sei modulu 95,00 €

Zortzi modulu 127,00 e

Orrialde erdia 174,00 €

Orrialde osoa 306,00 €

Publizitatea kontratatzekoIker Gurrutxagarekin hitz egin (943 831 527) [email protected] hauei BEZa gehituko zaie

publizitAte pReziOAK lAGuNtzAileAK

EUSKO JAURLARITZA

Kultura Sailakdiruz lagundutako

hedabidea

334

zuzEu


GutuNAK


Birziklatzea: udalarenkonpromisotik herritarrenbetebeharretara

Urtero Orioko udalak 800.000 euro in-guru ordaintzen ditu hiri hondakinenkudeaketan, bereizita nahiz nahastutadauden hondakinak jasotzen eta horre-tarako beharrezko baliabideak man-tentzen.

Urola Kostako Udal elkarteak jasot-zen ditu ontzi arinak, papera, beira, olioaeta hondakin organikoa. Orioko Udalakjasotzen du beste guztia, errefusa, berei-zi ezin dena eta bereizi ahal izan arrenherritar askok bereizten ez dutena; denanahastuta. Edozeini deitzen dio atent-zioa kudeaketaren gastu ekonomikoak,eta birziklapen tasen bilakaerak? He-men datuak: %22a 2010ean, %27a2011an, %31a 2012an. Zifra baxuak oso,arduratzekoak, larriak.

2012an zehar Ez da marroia, birziklat-zea beharrezkoa dakanpaina jarri zuenabian udalean ordezkaritza duten hirutaldeek eta Orio Zero Zaborrek osatzenduten Hondakinen mahaiak. Helburuakbi: gehiago birziklatzea ehunekoa igot-zeko eta hori lortzeko beharrezko balia-bideak eskura jartzea. Herritar guztien-gan eragiteko konpromisoa hartzen zelaadierazteaz gain, hondakinen kudeake-ta bakoitzaren betebeharra dela gogora-razi zen etxe guztietara bidali zen gutunhartan. Birziklatzen ikasteko gogoa zue-nari horretarako antolatu nahi zirenikastaroetan izena emateko aukera ereematen zitzaion idatzi berean.

Ikastaroetan parte hartzeko prest le-gokeen ehun herritar baino gutxiagokeman zuen izena orduan. Azoka egune-tan banatutako edukiontziak eta aurre-

tik banatutakoak kontatuta egun herri-tarren %45ak bakarrik du hondakin or-ganikoak bereizteko edukiontzia. Ondo-rio bakarrera garamatza horrek: baliabi-deak emanda ere ez garela ehunekoaigotzeko gai izango denok birziklatzenez dugun bitartean.

Denok dakigu behin sortutakoanhondakinei irteera eraginkorrena birzi-klapenak ematen diola. Hori horrela,nola ulertu daiteke oraindik jende askokez birziklatzea udala horretarako balia-bideak ematen ari denean? Sortutakohondakinen %70etik gora nahastuta bo-tatzen jarraituko dugu zaborren ezta-baida kalean egonda ere?

Hondakinen kontua guztion erantzu-kizuna da eta ezin da inolaz ere zalant-zan jarri birziklatzea guztiok dugun be-tebeharra dela; aitzakiarik ez duen bete-beharra; birziklatzeak eta ingurunea ezkutsatzeak derrigorrezkoa izan beharduelako eta ez borondatezkoa. Orioko

Bildu

Inor ez Arraunetxekomedikuntza zerbitzuarenlehiaketa publikorako

Ostiralean amaitu zen Arraun eta Pira-guismoko Teknifikazio Zentrorako me-dikuntza, fisioterapia eta hipoxia zerbit-zurako eta aisialdi zerbitzurako lehiake-tetara proposamenak aurkezteko epea.

EAJko Udal Taldeko kideok aurreiku-si genuen prozesu hauek ez zutelaemaitza onik izango. Izan ere, medi-kuntza, fisioterapia eta hipoxia zerbit-zuaren lehiaketa hutsik geldituko da etaaisialdizerbitzurako lehiaketara proposamen

bat soilik aurkeztu da.Lan mundua dagoen bezala egonda,

horrelako lehiaketetara proposamenmordoa aurkeztea da normalena gauregun. Horrexegatik, proposamen batedo bat ere ez aurkeztu izanagatik,bi lehiaketa hauek hasieratik gaizkiplanteatuak izan direla ondorioztatzendugu EAJko kideok.

Bere garaian salatu genuen, Kirol Bat-zordera proposamen berriak –ez tekni-koak ez politikoak–onartuko ez zituentestua aurkeztea. Baldintza plegu horienonarpenarekin zentroaren garapen in-tegrala eta osoa ez zela nahi zirudiela.

Kasualitatea, horretan arrazoirik ezizatea atsegingo genuke, horrela Tenifi-kazio Zentroak bere teknifikazio funt-zioa burutu ahal izango luke, hasiera ha-sieratik diseinatu ziren zerbitzuakeskainiz. Baina gure agintarien gaitasunezak eta kudeaketa kaxkarrak gaudenegoera zailera eraman gaituzte.

Berriz ere agerian utzi nahi dugu Bil-duk Udala kudeatzen igaroko dituen lauurteen ostean utziko duen egoera politi-ko-ekonomikoak asko kezkatzen gai-tuela; eta hori, zoritxarrez, oriotar guz-tion artean ordaindu beharko dugula. Orioko EAJ



ORiOKO KONtuAK

Anibarko Portuko gunearekin,martxan da auzokonposta

Urtarrilaren 30eko lehen bileran auzo-konposta egin nahi duten herritarrenherriko mapa egiten hasi, eta bi hilabeteeskasera jarri da martxan Orioko estrei-nako auzokonposta gunea. AnibarkoPortuko 21 familiarentzako prestatu duparke alboko eremua Urola KostakoUdal Elkarteak, Espora enpresaren bi-tartez. Zazpi familientzako konpostaegiteko bi edukiontzi –materia lehorragordetzeko beste bi edukiontziz gain–ja-rri dituzte momentuz.

Behin gunea eraikita, martxa hartu bi-tarteko bidea elkarrekin egingo duteOrio Zero Zaborrek, Udalak, Esporak etaauzoko bizilagunek. Horrela, martxoa-ren 21ean egin zuten aurreneko auzo-bi-lera, besteak beste, autokonpostaren etatalde funtzionamenduaren nondik no-rakoaz aritzeko. Taldeko lehen ordezka-ria aukeratuta, hurrengo egunean ber-tan hasi ziren konposta egiten. Ordutikhona familia gehiagok agertu du auzo-konpostarako interesa eta epe motzeanerabiltzaileen kopurua handitzea esperodute ekimenaren antolatzaileek.

Abaromendin bigarrenaAbaromendi mendiaren magalean, ba-bes ofizialeko etxeen parean, jarrikodute beste auzokonposta gune bat, Aba-romendiko 21 familientzako egokituta-koa. Zortzi familia hasiko dira oraingozetxeko hondakin organikoak konpostabihurtzeko prozesuarekin.

Kasu honetan, auzolanean eraikikoeta kudeatuko dute auzokonpostako gu-nea. Bizilagunek berek egokituko eta alt-zako dute gunea: lurra berdindu; lurreansarea jarri sagu, sator eta gainerako ani-maliei edukiontzirako bidea ixteko; etaitxitura egin. Orio Zero Zaborrek eman-go dizkie aholkuak. Urola Kostako UdalElkarteak ekarriko ditu ondoren edu-kiontziak, eremua prest utziz bizilagu-nak auzokonposta egiteko.

Apirilaren 13an egingo dute auzolana-ri ekiteko auzo-bilera 09:00etan hasita.

Herrigunean hirugarrenaKiroldegiko maldan jarri nahi zuten he-rriguneko lehendabiziko auzokonpostagunea. Hura baina zaindutako eremuadenez, Ingurumen Batzordeak erabaki-

ta, Ikastola eta Karela arteko zelai zatianjarriko dute14 familiarentzako gunea.

Konpostari elkarteak emango dieaholkularitza-zerbitzua erabiltzaileei.Apirilaren 17rako –19:00etan, Kultur Et-xean–deitu du auzo-bilera. Dena den, in-guruko bizilagunei eta urte hasierako bi-lerara agertu ziren herritarrei gutun

bana bidaliko die Udalak bilera horrenberri eman eta bertarako gonbita eginez.

Hortik aurrerakoa, auzolanean egite-koa litzateke. Auzolanerako prestutasu-nik ez balego, Orio Zero Zaborrek hartu-ko lituzke zereginok beregain.

Bestelako argibideakAuzokonposta gune bakoitzeko erabilt-zaileen araberakoa izango da talde funt-zionamendua.

Horrez gain, autokonpostarik egitekoaukerarik ez duten bizilagunek lehenta-suna izango dute etxean bertan lur-sailadutenen aurretik. Etxean baratze, ber-degune edota lorategi txiki bat duten fa-miliak, hortaz, zerrendaren atzeko alde-an joango dira.

AurrerantzeanAuzokonposta egin nahi duten herrita-rrak zein diren eta non dauden biltzenduen herriko mapa osatzen joan nahi duOrio Zero Zaborrek. Auzokonpostarenonurez herritarrak berak konturatukodirela-eta, gune gehiago egiteko aurrei-kuspena egiten du Udaleko IngurumenBatzordeak ere. Tartean legoke Dikekoa.Izan ere, konposta egin nahi duten bizi-lagunak badaude Diken, baina Kostakolurrak direnez, haien baimenaren zaindago Udala. Bide horretan, bio-honda-kin marroiek gero eta hondakin organi-ko gutxiago jasoko lukete.

Auzokonposta egin nahi duten fami-liek Udalera jo beharko dute, bertan ize-na emateko, telefonoz adieraziz [email protected] idatziz.

Hiru auzokonposta gune jarriko dira oraingoz Orion . kArkArA

Beste bi gune ere egingo dituzte epe motzean: abaromendin bat; Karela kiroldegiaren eta Orioko Herriikastolaren artean bestea. denera, 56 familiarentzako konposta egiteko modua jarriko dute horrela

Apirilaren 13an, 09:00etan, -egingo da Abaromendikoauzobilera; hilaren 17an,19:00etan, Kultur Etxean,herrigunekoa


ORiOKO KONtuAK


Belaunaldien arteko harremanaklanduko dituzte ikasleek errezetekin

Eusko Jaurlaritzak, Orioko Udalak, Ma-tia Institutoak, Farfara elkarteak, OriokoHerri iiastolak eta Zaragueta Herri Es-kolak lagunduta, egitasmoa jarri dutemartxan umeak eta adinekoak, bi belau-naldi, gerturatzeko.

Herriko umeekin elkarbanatu zituz-ten beren esperientziak EsperientziaEskolakoek iaz, Belaunaldien ArtekoEgunean trikitilariekin kalejira eginez,

bertsolariak entzunez eta mandalakmargotuz, baina aurten ikasleetara mu-gatu nahi izan dute proiektua.

Helduenek –LH 4-5– errezeten bidezlanduko dute belaunaldien arteko harre-mana. Horretarako, ikastetxeetan Ber-minghameko errezetak liburua banatudute. Matia fundazioko Berminghamegoitzan dauden eta dementzia dauka-ten adinekoek emandako errezetekin

osatua dago liburua. Liburua etxera era-man eta berekin bizi ez den adinekorenbatekin –aiton-amona, bizilaguna, osa-ba-izeba, lagunak...– errezeta horietakobat, zein beren gustukoren bat prestat-zea da helburua. Adinekoen jakituriaz,janaria prestatzen eta jakiez gozatzenerakutsiko diete gaztetxoei plater horiekekartzen dizkieten oroitzapenak parteka-tuz eta baliagarriak izango dira iragana,oraina eta etorkizuna konektatzeko, dioBermingham egoitzako Virginia Olivanmonitoreak.

Otordu hori prestatu ondoren, fitxabat bete beharko dute sukaldariak zeinizan diren, zein osagai erabili dituzten,nola prestatu duten… azalduz. Apirila-ren 30era arteko epea izango dute etaadin tartea handia izan arren, elkarrekingauzak egiteko aukera badutela eta elka-rrengandik asko ikas dezaketela ikusikodute proiektu horren bidez .

Pailazoak txikientzatBestalde, txikientzako –LH 1 inguruko-entzako– pailazoen bi saio izango diragai bera lantzeko: apirilaren16an,10:00etan, Zaraguetan eta 17an, Ikasto-lan, 11:00etan.

Kriki eta Kroki pailazoak Pedagogiakobi ikasle dira eta une atseginen bitartezasmo pedagogikoetara iristea dute hel-buru bizitzako balioak transmitituz: la-guntasuna, errespetua, afektibitatea, eli-kadura osasuntsua, aniztasuna, berdin-tasuna, sentimenduen adierazpenaskea, irudimena… Belaunaldien artekoharremana gaitzat hartuta prestatu duteikuskizuna eta haurraren parte hartzeasustatuz horiek izango dira protagonista.Bi eskoletan banatu dituzte errezetaz betetako liburuak. zArAGuETA hErri ESkoLA

Berekin bizi ez den adinekoekin jatekoak prestatu beharko dituzteikasleek eta gero fitxa bat bete nola egin duten azalduz. txikieipailazoek emango diete belaunaldien arteko harremanaren berri

lAbuR

KulturaMaialen Sarasuaren film laburraDonostiako Giza Eskubideen XI. Zinemal-

dia izango da apirilaren 19tik 26ra bitarte-

an. Han ikusi ahal izango da Maialen Sara-

sua oriotarraren Donde nunca pasa nada

film laburra. Libre te quiero filmarekin ba-

tera emango dute Viktoria Eugenia ant-

zokian, igandean, apirilaren 10ean,

19:00etan. Sarrerak 4,10 euro balio du eta

aurrez erosi ahal izango da helbide hone-

tan: www.kutxasarrerak.net-en.

Oteizaren bideo emanaldiaApirilaren 9an bete ziren hamar urte Jor-

ge Oteiza artista oriotarra hil zela. Oteiza

gogora ekarriz, Oteiza tiembla dokumen-

tala eskainiko dute apirilaren 18an, Salat-

xo aretoan, 19:00etan. Oriora, jaioterrira,

ekarriko du Oteiza Felix Marañak eta Nu-

ria Ruiz Cabestanyk zuzendutako lanak.

Izan ere, umetako garaia eta Oriorekin

izandako harremana islatuko ditu, hemen

eraikitakoa baita artistaren izatearen zati

bat. Benito Lertxundiren musikak eta Jor-

ge Oteizaren hitzek lagunduko dituzte

irudiak, bai idatzitakoak baita ahoz esan-

dakoak ere.

ZerbitzuakTaberna eta supermerkatuaKanpineko taberna eta supermerkatu

zerbitzuak kontratatzeko deia egin du

Udalak. Kontratuaren iraupena abendua-

ren 13ra artekoa izango da eta 15 urtera

arte luzatzeko aukera egongo da. Urteko

gutxieneko kanona 15.000 eurokoa da

–BEZ kanpo– , baina lizitatzaileek kopurua

hobetu dezakete. Baldintza-orria Udal

webgunean edo idazkaritzan eskuratu

ahal izango da eta han zehaztuko dute

aurkeztu beharreko dokumentazioa. Pro-

posamenak udaletxean aurkeztu behar

dira maiatzaren 2a baino lehen.


ORiOKO KONtuAK


Martxoaren 23an, larunbatarekin, eginzuten herritar askok 2013ko ZuhaitzEguna, Herrio Natur Taldeak antolatuta.

Udalak Herrio Natur Taldeari Abaro-mendi inguruko parkearen egoera nola-koa zen azaldu zion 2012ko urte bukae-ran; taldeak herriko beharrak aztertuondoren, berdegunea egokitzeko propo-samena egin zion Udalari; herrigunetikgertu dagoen berdegunearen erabilera in-dartuko duen proiektua, hain zuzen ere.Proiektua garatzeko herritarren partai-detza ezinbestekoa dela iritzi diogu etahorregatik antolatu dugu zuhaitz landa-keta hau. Hurrengo urteetan ere halakoekintzak antolatuko ditugu denon arteanAbaromendi parkea osatu arte, azaldudute Herriokoek.

Aurtengo landaketa eguraldia lagun

zutela egin zuten. Hala, inguru horretaraegokitutako zuhaitz espeziak aukeratudituzte Herriokoek: artea, ametza,zuhandorra, gurbitza, erramua eta basa-erramua. Dena dela, parkeko zuhaitzenlandaketa 2016an bukatu nahi dute He-rrio Natur Taldeak eta Orioko Udalak.Oriotarrek Abaromendiko parkea egu-nero erabiltzea dute helburuetako batHerrioko kideek. Gauzak horrela, ingu-ruari bizitasuna eman eta herritarrekbeste gune berde atsegina izatea lortunahi dute.

Horrez gainera, herritarrek tokia beresentiaraztea, bizidunekiko sentsibiliza-zioa sustatzea, hemengo espezieek era-tutako parke erabilgarria edukitzea eta,belarra zapaltzeko beldurrik gabe, este-tikoki erakargarria izango den gune bat

Zuhaitzak landatzenhasi dira Abaromendikoberdegunean

Belaunaldi askotako pertsonak joan ziren Abaromendiko parkean zuhaitzak landatzera. kArkArA

Martxoaren 23an, Herrio Natur taldeak zuhaitzen landaketa eginzuen; aurten, abaromendiko parkean. adin guztietako oriotarrakibili ziren zuhaitzak eta landareak lurrean sartzen

sortzea dira beste helburuetako batzuk.

Lusarbeko hezeguneaMendizorrotz inguruan, Lusarbeko ai-sialdi-gunean ur putzutxo naturala dago.Errekasto bat igarotzen da handik, etaura pilatu egiten da. Herriotik esan dute-nez, putzu hori egotearen ondorioz ihiakazaldu dira putzuaren inguruan.

Inguruan, Lusarbeko aisialdi gunean,etxetxoaren atzeko aldean, zuhaitzaklandatu zituzten Orioko hainbat herrita-rrek 2008ko martxoaren 15eko ZuhaitzEguna aitzakia hartuta. Baina, 2012an le-gea aldatu zenez, zuhaitz horiek hortikkendu egin behar direla esan dio Iber-drola enpresak Orioko Udalari. Horrenondorioz, zuhaitzak kendu ahal izateko,772 euro eman dizkio Iberdrolak OriokoUdalari, kalte-ordainetan.

Horren aurrean, Orioko Udalak etaHerrio Natur Taldeak elkarlanean, Lu-sarbeko aisialdi guneko hezegune txikiaatonduko dute, animalia-espezieak era-kartzeko. Bide batez, jendea informatu-ko dute, panel baten bidez. Bertan heze-gune horren zergatia eta zeregina azal-duko da, letra eta irudi erakargarriakerabiliz. Panela egurrezkoa izango da,Lusarben dauden mahaiak, jolasak etagurpildun aulkien bidea diren bezalaxe,esan dute Herriokoek. Horri esker, Men-dizorrotzeko berezko biztanleak nort-zuk diren ezagutuko ditu bisitariak.

Denborarekin, artifizialki sortu denur-gunea natural egitea espero du He-rriok, eta egun dauden belar-espezieezgain, uhandreek eta arrabioek erabiliahal izatea. Esan dutenez, agian, besteanfibio-espezieren batek ere aurki deza-ke ugaltzeko toki erakargarria –baso igelgorriak, kasu-. Intsektuek erabiltzea ereposible litzateke eta, ondorioz, bestelakoanimaliak ere erakarriko lituzkete –sa-guzarrak, adibidez–.


KiROlA


Maite Maiora eta IonutZinca Orioko 3. MendiLasterketako txapeldun

Martxoaren 24an, igandearekin, jokatuzen Orioko 3. mendi lasterketa. Egural-dia lagun izan zuten korrikalariek etaibilbidean ez zitzaien animorik faltaizan, jende asko gerturatu baitzen zir-kuitura.

Dortsal guztiak banatuta zirela hasizen lasterketa goizeko 10:00etan; 350korrikalari guztira. Hala ere, guztiek ezinizan zituzten 20 kilometroak bete etahelmugara 314 korrikalari iritsi ziren.

Denetan azkarrena iazko irabazleaizan zen: Ionut Zinca Sestao, Alpino tal-deko gasteiztarra. Iaz baino denboragehixeago behar izan zuen proba betet-zeko eta ordubete, 30 minutu eta 27 se-gundoan geratu zuen kronometroa. Bi-garren duela bi aste Aiako mendi laster-keta irabazi zuen Hassan Ait Chaoubillabonatarra iritsi zen, Zinca taldeki-dea baino minutu eta erdi beranduago.Hirugarren, berriz, Iban Letamendiaoñatiarra izan zen ordubete, 35 minutueta 16 segundoko denborarekin. Aipat-

zekoa da lehen bost korrikalarietatikhiru Sestao Alpino taldekoak izan zirela.

Nesketan iaz bigarren izan zen MaiteMaiorak aisa irabazi zuen lasterketa. Or-dubete, 47 minutu eta 36 segundo beharizan zituen ibilbidea betetzeko Menda-roko korrikalariak; Uxoa Irigoien geta-riarra izan zen bigarren, ia 16 minutura.Hirugarren, Rafaella Ciavola gasteizta-rra iritsi zen helmugara.

OriotarrakOriotarren artean azkarrena Ibon Bera-saluze izan zen, 11. postuan, ordubete, 39minutu eta 34 segundoko denborarekin.Xabi Garate izan zen bigarren oriotarra,Berasaluzerengandik 7 minutura; etaKarlos Mintegi hirugarrena, 14 minutu-ra. Sonia Alonso izan zen oriotarretanneskarik azkarrena, bi ordu, 20 minutueta 7 segundoko denbora eginda. Oriokobigarren neska, berriz, Ainhoa Imaz izanzen eta hirugarrena Norma Villabañez.Lan ona, beraz, oriotarrena.

Txapelak buruan, elkarrekin igo ziren podiumera bi irabazleak. kArkArA

iazko denbora hobetu ez arren, parte hartzea inoizko handiena izanzen Orioko Mendi Lasterketan, 350 korrikalari guztira. Sonia alonsoeta ibon Berasaluze izan ziren oriotarrik azkarrenak

lAbuR

ArraunaHiru bandera batel liganEmaitza onekin bukatu du Orio Arraun-

keta Elkarteak Gipuzkoako Batel Liga.

Txapelketak izan dituen zazpi kategoria-

tik hirutan bandera lortu dute oriotarrek:

infantil-kadete nesketan, kadete mutile-

tan eta senior mutiletan. Senior neskek

eta jubenil mutilek, bestetik, brontzezko

domina zintzilikatu zuten apirilaren 7an

Mutrikun. Arraunlariek denboraldi go-

gorra izan duten arren, infantil-kadete

neskek eta kadete mutilek nagusitasu-

nez irabazi dituzte ia estropada guztiak.

Senior mutilek, ordea, hiru puntuko al-

dea baino ez dute izan bukaerako sailka-

penean. San Pedrorekin eduki dute lehia

estua liga hasi eta bukatu arte, baina, az-

ken lau estropadetatik hiru irabazita,

bandera Oriora ekarri dute. Datorren hit-

zordua, Gipuzkoako txapelketan izango

dute Orioko arraunlariek, Pasaian, apiri-

laren 13an eta 14an. Onenen artean sail-

katzen direnek, astebete beranduago,

Euskadiko txapelketa jokatuko dute Le-

gution.

FutbolaAzken txanpan sartutaDenboraldi txukuna ari dira egiten Orio-

ko Futbol Taldeko gizonezko erregiona-

len taldekoak. Josu Solaberrieta entre-

natzaile lanetan ari da aurten lehenen-

goz eta emaitzek nahikoa laguntzen

diote. Bost jardunaldi baino ez zaizkie

geratzen eta bosgarren dira sailkapene-

an. Azken partida Allerruren aurka 4-0

irabazi zuten Aste Santuko etenaldia

baino lehen. Datozen bost jardunaldieta-

tik lautan atzetik dituen taldeen aurka jo-

katu beharko du Oriok. Aurretik duen

taldearen, Martuteneren, kontrako parti-

da apirilaren 21ean jokatuko dute Do-

nostian. Sei puntura dute hirugarren

postuan dagoen talde donostiarra. Le-

henago, ordea, Behobia hartuko dute et-

xean, apirilaren 13an, Mendibeltzen.

PilotaPala txapelketa martxanPazkoa astean hasi zen Orioko lauga-

rren pala txapelketa. Guztira hamar bi-

kote izango dira eta, hasteko, bi multzo-

tan banatu dira bikoteak. Lehenengo fa-

sean denek elkarren aurka jokatuko

dute, joan-etorrian, guztira zortzina par-

tida jokatuz. Zortzi aste pasatakoan,

multzo bakoitzeko bi bikote onenak pa-

sako dira final erdietara. Lehiak ostiral

iluntzetan izango dira, 18:00etatik aurre-

ra. Maila ona aurreikusi dute antolatzai-


KiROlA


“Beti nago prestestropadaren bat edobeste jokatzeko, jakina”

l.beRASAluze

Ingeniaritzako ikasketak egiten ari daUnai Lizarralde Donostiako EHUn; bi-garren urtea du han. Orio Arraunketa El-kartean, berriz, zazpi bat egin ditu. Ikas-ketak eta arrauna batu zituen martxoa-

Unai LizarraldeArraunlaria

ren 28ko Ingeniarien eta Deustuko ikas-leen arteko estropada berezian. Nondik dator lehia hori?

Bilboko errioari bixitasun pixka batemateko sortu zen ekimena, uste dut.Uretako jarduerarik egiten ez zela-eta,estropada bat antolatzea pentsatu zuten

duela 33 urte. Erronka bota zion BilbokoIngeniarien Eskolak Deustuko Unibert-sitateari. Zergatik hasi ziren bi horiek,eta ez irakasleak eta psikologoak? Ez da-kit. Gizonezkoen arteko lehia izango zenhasiera hartan eta gizonezko gehient-suen dituen ikasketak izango dira inge-niariak. Dena den, urteak dira gukneskabat, Maialen Arrazola, dugula patroi.

Cambridge eta Oxforren arteko lehiabizi horren moduko zerbait egin nahi da.Nolatan jokatu duzu aurtengoan?

Arkaitz Goñiren gonbita jaso nuen, huraibiltzen baita saltsa nahasten. Entrenat-zaileak –Raspas elkarteko prestatzaileaden berbera da gure kasuan–erabakit-zen du gero zein arituko den zortzikoaneta zein geratuko den kanpoan.

Ikasleek nahiz ikasle-ohiek har deza-kete parte estropadan eta ontzi bakarra,zortzi lagunekoa, osatzeko arraunlariasko izaten da. Urtero parte hartzendute batzuek, eta, zorionez, gurean gaztebatzuk sartu gara orain. Talde polita etagaztea osatu dugu. 22-23 urtekoa dagure batez besteko adina; 33ren buelta-koa da Deustukoena.Pikehandia al dago?

Bai. Pentsa, duela gutxira arte bazirenestropada hori jokatze hutsagatik baka-rrik matrikulatzen zirenak; ikasketeikasu zipitzik egin gabe. Prestaketa berezirik egin al duzue?

Lauzpabost igandetan elkartu gara, tal-de gisa jarduteko, uretan entrenatzeko.Dena den, denok arraunlariak gara guretaldeetan eta forma fisikoari dagokio-nez, sasoian gaude.20 aldiz irabazi du Deustuk; 13.ena izan

duzue ingeniariok aurtengoarekin.

Nola joan zen proba?

Ondo. Lau urtez atzetik izan ondoren,azkarrenak gu izan gara aurtengo edi-zioan. Zortea ere aldeko izan dugu-eta.

Datorren urtean berriz ere hartukodut parte ahal izanez gero. Beti nagoprest estropadaren bat edo beste jokat-zeko, jakina.Ikusle asko izaten al da?

Bai, errio bazterrera begiratu eta harritusamar geratu nintzen; jende dezente ari-tu zen gu animatzen.

Sari-banaketa ere animoso joan zen.Entsaladera formako kopa bat eta guztieman ziguten.

Horrez gain, bada Bilbon zubi bat es-tropada honetan bakarrik altxatzen du-tena –arazo elektriko bat tarteko, aurtenkale egin badu ere–eta ikusgarria izatenda hori ere.Ospakizunak ere izango zenituzten...

Ingeles estiloko jatetxe batetara eramangintuzten bazkaltzera; maiordomo etaigogailuko mandatari eta guzti! Luxuzkobazkaria egin genuen, kontxo!

kArkArA

Bilboko itsasadarrean jokatzen den lehiarik berezienean,ingeniariak-Deustu estropadan, aritu da aurtengoan unaiLizarralde arraunean, zortzikoan. Lau urteren ondoren, aurrenakizan ziren, gainera, Bilboko udaletxe pareko helmugan.


1 0 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i r i L i A r E n 1 2 A

Aiako berri

“ikasleek ikasketekinjarrai zezaten zen gureerronka duela 30 urte”

l.beRASAluze

Batxilergo ikasketak bukatu eta Irakas-kuntzako ikasketak egin zituen Juanma-rik gazte denboran. Ikasketak finantzat-zeko, baina, lan egin behar eta eraikunt-zak eman zion lehen soldata, irakasleizateko prestatzen ari zela.Nola gogoratzen dituzu irakasle izateko

prestakuntza eskola haiek?

Ikasle dezente ginen gelako: 30 inguru;pila garai hartarako. Lardizabal eskola-ko zuzendari Xabier Gaiton han zen, ni-

Juanmari EtxabeLardizabal eskolako irakasle ohia

rekin batera. Zientzietako adarra auke-ratu zuen berak bigarren urtean; nik, al-diz, hizkuntzetatik jo nuen. Eskolatik atera bezain pronto hasi al zi-

nen lanean irakasle?

Bai. Orioko Zaragueta eskolan aritunintzen lehendabizi, gaztelera nagusizen garaian euskara irakasten. Bi ikas-turte egin nituen han eta beste horren-beste gero Zarauzko Orokietan. Plazahartzeko orduan Zarautz, Getaria etaAia jarri nituen nire lehentasunetan etaLardizabalen egin zidaten lekua.

Aian hasi eta Aian bukatu.

Primeran hartu ninduten Aian. Base-rrietako ume pila izaten zen orduan es-kolan; herrigunekoak oso gutxi ziren,eta giro berezia sortzen zuen egoera ho-rrek; oso ondo konpontzen ginen. Gura-soek aginte makila guri ematen ziguteneta seme-alabei irakasleei kasu egitekoesaten zieten. Orain baino zorrotzagojokatzen zen orduan.

Horrez gain, oinarrizko ikasketak bu-katu eta lanera joaten ziren ikasle gehie-nak, baserrira edota etxetik kanpora,diru-iturria behar zelako. Ikasketekinjarrai zezaten saiatzen ginen gu; hori zengure erronka eta urteen poderioz lortudugu joera aldatzea.Asko aldatu al da egoera?

Dezente. Alde batetik, kanpoko ikaslenahiz irakasle asko etortzen da gauregun; gure garaiko irakasle bakarra ge-ratzen da orain: Gaiton. Gerora sartudira mordoxka. Ikastetxe batetik besteraibiltzen dira horietako asko, eta, besteakbeste, eskolaren funtzionamenduaneragiten du horrek. Azken batean, zaila-goa da emozionalki lotzea.

Dena den, gizartea eta eskola aldatubadira ere, ni gutxi kanbiatu naute urte-ek: zorrotz jokatu izan dut beti.

Horrez gain, urte batzuk atzera egin-da, bi edo hiru maila elkartu behar izangenituen behin baino gehiagotan, ikaslekopurua jaitsi zelako. Oso aberasgarriazen nahasketa hori; asko ikasten zutenelkarrengandik, bi norabideetan.

Azken urteotan gora egin du ikasle ko-puruak nabarmen eta adin bakoitzeangela bat, gutxienez, osatu da. Halere, joe-ra hori aldatzen hasia dela uste dut.Lardizabalekin lotzen zintuen haria

etenda al dago guztiz?

2008ko ekainean agurtu nituen ikasleak–aurten atera dira Aiatik–; abuztuan ira-kasleak –afari eder bat ere egin genuenelkarrekin–; baina astean behin-edo joa-ten naiz eskolara, liburutegia katalogat-zera. Aurten bukatuko dut lantxo hori,ustez, beti liburu berriak datozen arren.

x. GAiTon

23 urte luze egin ditu Juanmari Etxabe zarauztarrak irakasleLardizabal eskolan (1985 ikasturtean hasi eta 2008.goan bukatu).5 urte pasa dira aurretiko erretiroa hartu zuela eta oraindik ereeskolari lotuta jarraitzen du, astean behin bisita eginez.

“Ikasle faltan, bi-hiru mailaelkartu behar izan genituenbehin baino gehiagotan. Osoaberasgarria zen nahasketahori; asko ikasten zutenelkarrengandik-eta”

“Gizartea eta eskola aldatubadira ere, ni gutxi kanbiatunaute urteek: zorrotz jokatuizan dut beti”


2 0 1 3 k o A p i r i L A r E n 1 2 A K A R K A R A 1 1

Aiako berri

Apirilaren 27 eta 28an izango daLandare Berezien Azoka Iturraranen

Urteroko ohiturari jarraituz, LandareBerezien Azoka izango da apirilaren27an eta 28an, Iturrarango Lorategi Bo-tanikoan. Azokako parte hartzaileaklandare berezien bildumagile espeziali-zatu profesionalak dira. Ohiko mintegie-tatik kanpoko landare bereziak, ezeza-gunak, antzinakoak eta lortzeko zailakdirenak jartzen dituzte ikusgai Aian bes-te lekuetan merkaturatu aurretik.

Urtez urte handitzen joan da mintegikopurua, 2003an 37rekin hasi ziren eta49 izango dira aurten. Berrikuntzak eka-rriko dituzten gehienak Frantziatik eto-rriko dira: primula eta helleborus bildu-marekin Barnhaven; bougainvillea etalantanekin Cannebeth; zuhaitz etazuhaixkekin Côté Sud des Landes; antzi-nako larrosekin Roses ancieenes du Jar-din de Talos; eta uretako eta zingiretakolandareekin Thierry Duval. Bizkaitiklandare erabilgarriak ekarriko ditu Ele-mental mintegiak eta Kataluniatik Salamediterraneoko eta hego hemisferioko-ak Graupera/Eco Gardening-ek.

Bisitari asko etortzen da azokara–gehien etorri diren urtean 10.500–etaurrutitik gainera: Kanariar uharteak,Bartzelona, Malaga, Holanda…Ekoizle-en eta zaleen elkargune da azoka. Bisita-riek zalantzak argitzeko aprobetxatzendute eta saltzaileek eskaerak jasotzeko.

Autobus zerbitzuaAzoka 10:00etatik 18:00etara egongo dairekita eta bi aparkaleku egokituko di-tuzte: Aian eta Orion. Handik doako au-tobusak ibiliko dira. Trenez gerturatuzgero, Zarauzko Karmeliten komentu au-rreko geltokian hartu ahal izango da au-tobusa. Txartelak azokako sarreran sal-duko dituzte lau eurotan –12 urtetik be-herakoek doan–. Nahi izanez gero,erositako landareak aparkalekura ga-rraiatuko dituzte eta azokan jan-edane-ko postuak ere egongo dira.

Antolatzaileek jakinarazi nahi dute lo-rategia inguratzen duen itxiturako bur-dinazko ateetan giltzarrapoak jarriko di-tuztela eta sarrera bakarra bidegurutze-koa izango dela, beraz, oinezkoak ezingodirela beste ate horietatik sartu azokara.

Ekintza osagarriak Aiako plazanAiako herriaren eta Pagoetako parke na-turalaren arteko lotura sendotuz joan daurteotan eta indartzeko azoka osagarriaizango da Aiako plazan, apirilaren 28an10:00etatik 15:00etara.

Batetik landareekin zerikusia dutenproduktuen erakusketa eta salmentaegongo da eta honakoak jarriko dituzte:sasoiko landareak; landare usaindunaketa sukalderakoak; eztia; xaboi eta olionaturalak; zizareak eta ongarri organi-koak; ongarri, konpostaje eta hazi ekolo-gikoak; lore prentsatuak; botanikan oi-narritutako akuarelak; aloe vera eta sen-dabelar produktuak; eta balkoietakobaratzagintzarako zutikako moduluak.

Gainera, hitzaldiak ere eskainiko dituztepostuetan: 11:30ean ongarri, konpostaieta hazi ekologikoei buruzkoa; 12:00etansendabelarrena; lore prentsatu eta zera-mikari buruzkoa 12:30ean; 13:00etan zi-zare hazkuntza eta ongarri organikoeiburuzkoa; eta 13:30ean basalandareenerabilera gastronomian izango da gaia.

Bestalde, Ikebana –lore apainketa ja-poniarra– tailerrak ere izango dira Kul-tur Etxean 10:30etik 12:00etara eta12:30etik 14:00etara. Gehienez 20 lagu-nek hartu ahal izango dute parte taldebakoitzean eta aurrez izena eman beharda [email protected] helbidean. Ikas-taroak 15 euro balio du eta trukean mate-riala eta apaingarria jasoko dituzte. Gai-nera, goiz guztian Ikebana erakusketaegongo da kultur-etxean.

Euskalcomek, plazan, eskulanak egi-teko aukera ere eskainiko du: paperezkoloreak, etab. Horretaz gain, probatzekoauto eta moto elektrikoak eta gaztelupuzgarriak ere jarriko dituzte plaza in-guruan.

Askotariko landare motei begira egoten dira Iturraranera joaten diren bisitariak. ArrETA pAGoETA

49 mintegik hartuko dute parte lorategi botanikoan. Horretaz gain, aiako plazan ere izango diralandareekin lotutako postuak, baita lore apainketa tailerra ere

Bisitari asko etortzen diraazokara–gehien etorri direnurtean 10.500– eta urrutitikgainera: Kanariar uharteakBartzelona, Malaga, Holanda…



Aiako berri

Iradokizunak

Aste Santuko oporrak, egu-raldi txarra, etxeko lanakegin ditugu –amak betizerbait falta dela esatenbadu ere–eta KARKARAra-

ko artikulua egiteko gonbita dudanez,hemen nago ohe gainean etzanda musi-ka entzuten, ahizpa alboan eta zerri bu-ruz idatzi pentsatzen. David Guettarenabestia entzuten ari garen bitartean bu-ruratu zaigu ideia ona izan daitekeelagazteoi gustatzen zaigun musika eta lite-raturaren berri zuei zabaltzea.

Musika arloan 12-20 urteko gazteoigehien gustatzen zaizkigun musika tal-de edo abeslariak hauek dira: DavidGuetta, Rihanna, Steve Aoki, Avicii, Sa-kana aldeko Hesian euskaldunak, Hard-well, Flo Rida , Nickie Minaj, Jose De

Federico Moccia erromantikoak, LauraGallego eta Jordi Sierra y Fabra autoreezagunak, adibidez.

Hara, etxeko tinbrea, eta beti niri to-katzen zait jaikitzea, kontxo! Zein izan-go eta amona bisitan. Kontatu diogu zer-tan ari garen eta esan diot artikulu haugorde egin beharko duela guri opari bategiteko ordua iristen zaionean –amona,nire urtebetetzea laster da, ez ahaztu!–,hemen aipatzen dugun zerbait oparitunahi badigu, adibidez David Guettarendisko berria, amona …

Eta ba al dakizu zer esan didan? BerariBenito Lertxundi, Mikel Markez, LosPanchos, Mª Dolores Pradera etabargustatzen zaizkiola eta apuntatzeko gukere. Eta bere urtebetetzea nirea baino le-henago dela. Bota digu ederra!

Rico, Henry Mendez, Dr. Bellido, Gatibubizkaitarrak, tatuajez betetako Lil Way-ne raperoa , Swedish House Mafia, Ner-vo, Calvin Harris, Maldita Nerea, Pit-bull, Akon, Juan Magan, Wiz Khalifa,Cher Lloyd , Maroon 5 , Betagarri gas-teiztarrak, Justin Bieber, Fun, One Di-rection, Vendetta talde nafarra izen ita-liarra eduki arren , Armin Van Buuren,Tiesto eta Azealia Banks, besteak beste.

Baina dena ez da musika, tarteka ira-kurtzea ere gustukoa dugu –beharko,izebak ematen digun latarekin–. Gehiengustatzen zaizkigun gaiak gure adinare-kin zerikusia dutenak dira, eta horien ar-tean daude Blue Jeans, Sarah Dessen,

Aiako leihoa June Aldai

urtero bezala txakolin eguna ospatu zuten aian pasa den apirila-ren 7an. eguraldia portatu zenez, jendetza bildu zen herriko plazan.Bi ordutan, 720 txakolin botila eta 1.400 haragi pintxo bukatu zireneta herriko gaztagileen produktuak dastatzeko eta erosteko auke-ra ere izan zen. argazkia: Sergio Cubero.

Txokoak eta jendeaTxakolina eta txahala

bukatu arte


ORiOKO bASeRRiAK


20.Herriarenerrenta

Benta aldean dago Lusarbeaundibaserri errenazentista. XII.menderako baserria eraikita ze-goenik ezin badaiteke ziurtatu

ere, inguru horretan Lusarbe izenez eza-guna zen lursaila zegoen gaur egungoLusarbeaundi eta Lusarbeerdi baserriakdauden tokian. Bi etxebizitzatan bana-tuta dago Lusarbeaundi eta itsatsita,gaur egun txalet gisa erabiltzen denUpelaenea eraikina dago.

Lehen jabea Ganboa leinua zela dio1550eko agiri batek eta oinordetzan har-tu ondoren, zorrak kitatzeko, OriokoKontzejuari saldu ziola Pedro Ortiz deGanboak. Urte batzuk geroago, ganboa-tarrak salmenta desegiten saiatu arren,Valladolideko Kantzelaritzak jabetzaOriori zegokiola erabaki zuen, baina au-ziak gutxienez 1612 arte jarraitu zuen.Orioko Kontzejua etxaldea errentanematen hasi zenez pentsa daiteke gan-boatarren asmoak ez zuela aurrera egin.

Maizterrek baserri lanak egiten zituz-ten eta Kontzejuarenak ziren lurretanzeuden animaliez eta zuhaitzez ardurat-zen ziren. Kontzejuarenak ziren base-rriek garrantzia handia izan zuten Orio-ko Hiribilduaren garapenerako Lusar-

beaundiko lurretan artoa eta garia osougari zirelako. Bestalde, baserriok ezin-bestekoak ziren Kontzejuaren finantza-tarako Orioren diru sarrera nagusienakbaitziren. Lusarbeaundiren errentare-kin Orioko Kontzejuak bere diru sarre-ren %4-8 lortzen zuen.

Baserria Kontzejuarena izan zen bi-tartean errentan ematen jarraitu zuten,baina Konbentzioko Gerraren etorrera-rekin eta Napoleondar Gerrarekin zo-rrak handitu zirenez, 1810. urtean salduzioten orduko maizterrari. Gerora harkbeste hainbat salmenta egin zituen, tar-tean gaur egungo jabearen gurasoakegin ziren zati baten jabe.

[ ARGAZKIA ETA INFORMAZIOA: ZEHAZTEN ]


1 4 K A R K A R A 2 0 1 3 k o A p i r i L A r E n 1 2 A

OriokoCurriculumaereiten

Euskal Herriko Unibetsitateko MKMko ikasleek erreportajea egin dute Orioko Curriculumaren inguruan. iBAn EGiGurEn



teStuA: iñiGO GAitON

ARGAzKiAK: ibAN eGiGuReN

Orioko Curriculu-ma herritarronhistoria, tradizioa,nortasuna… bildunahi dituen proiek-tu pedagogikoa da.Etorkizunean on-dorengoei trans-

mitituko diegunak kezkatzen gaitu, etahorren harira, nahitaezkoa ikusten dugugure izaera definitzea; horrela, errazagoaizango da nondik gatozen jakin, eta norajo nahi dugun adostea gizartearen azkenurteetako norabideari erreparatuta, ja-

saten ari garen homogeneizazioak herribakoitzaren berezitasunak nabarment-zera behartzen gaitu; mundua bestemodu batera ulertu eta eraiki nahi badu-gu, behintzat dio proiektuaren bultzat-zaileetako batek, Ruben Iglesiasek.

Herriaren izaera biltzen duen doku-mentu pedagogiko baten beharra ez daoraintsuko kontu berria. Begia Oriokoeremutik harantz zabalduz, Euskal He-rrian bertan, herritarrek kezka handiaerakutsi dute hezkuntza kontuen ingu-ruan. Orio ere ez da salbuespen hezkunt-za esparruko kezka eta tentsioari dago-kionean.

Herriaren eta hezkuntzaren arteko lo-turak balio handia dauka eta aurrerant-zean euren artean etengabe elikatzea lor-

tu nahi dugu; hori da gure erronka nagu-sietako bat.

Lehengo urteko udazkenetik ezkutu-kolanean jardun da Orioko Curriculumasortzen izeneko lan-taldea eta urte ha-sieran Udaleko ordezkariei aurkeztu zie-ten proiektua. Orokorrean, inpresio onaegin zien gure planteamenduak. HerrikoUdaleko ordezkari diren heinean, berekere proiektuaren zati izan behar dute, bai-na gu ez gara inongo alderdi zein joko po-litikoren itzalean egongo.

Udalak datozen Orio 3ten 2.0 jardu-naldien kostua bere gain hartzea erabakidu, baina oraindik ikusteko dago hortikaurrerako gastuetarako laguntza eman-go duen edota, emanez gero, zenbatekoaizango den.

Oriotarren izaera bilduko duen material pedagogikoa osatu nahi du OriokoCurriculuma sortzen taldeak. Orio 3ten 2.0 jardunaldietan aurkeztuko dute,Orioko curriculuma sortzea helburu duen proiektua. udaberrian egingodituzten ekitaldien azken prestaketa lanetan harrapatu ditugu taldekideak.


eRRepORtAjeA


Herri baten etorkizunean hezkuntzakberebiziko garrantzia du. Hezkuntzaikastetxearen eta herriaren arteko zer-bait delako kontzientzia piztu nahi dugu.

Hezkuntzan gertukoagoak zaizkigunedukiak txertatzea nahitaezkoa ikustendute lan-taldekoek, ikasleek bizitoki du-ten ingurua behar den bezala ezagutu etauler dezaten.

Nork / NolaHilabete batzuk badira proiektua lant-zen hasteko lan-taldea elkartzen hasi ze-netik. Norbanakoek zein hainbat herrieragiletako ordezkariek osatzen dutetaldea: Txurrumuski, Zaragueta Eskola,Orioko Herri Ikastola, Mugabe espe-rientzia eskola, Haurreskola… Eragileeiadierazi nahi diegu curriculumeko zatigarrantzitsu direla. Kolektibotasun ho-rretatik, informazio bilketa ederra sort-zeko aukera dago.

Orio Curriculuma sortzen-en arabera,Orioko curriculumak sortze-prozesuanizango du berezitasuna: Curriculumasortzeko ardura adituen esku uzteko ten-tazioa egon daiteke, baina gure kasuan,curriculuma lantze horrek emango diguaberastasuna. Herritik herriarentzategin nahi dugu. Proiektuak ondo irtengobadu, modu kolektiboan eta denon ekar-penak kontuan hartuz egin delako izangoda. Orioko Curriculuma herritik herria-rentzat egin nahi den lana izanik, elkarla-nean du bizirauteko arnasa.

Taldekideen hitzetan, herritar bakoit-zak bere esparruaren berri daki, eta ikus-pegi orokorrago bat eduki nahi badugu,nahitaezkoa da alor guztietan dabilenjendearen ekarpenak jasotzea: Horrekaberastu eta sortuko du ondorengoeitransmititzeko curriculum egoki bat.

Curriculuma sortzeko, herriko eragi-leekin datu bilketa bat egin nahi dute au-zolanaren kontzeptua oinarri hartuta.Orioko historia, geografia, lan-sektore-ak, ekonomia, kultura... inguruko edu-kiak biltzeko asmoa dute, baina lanketahorretan, hainbat balio txertatzekonahia ere badugu: etorkinekiko errespe-tua, naturaren zainketa, genero indarke-riaren kontrako jarrera…

Aurrekariak, 2010eko Orio 3ten jar-dunaldiakLehenengo jardunaldi haietan Hez-kuntza sistema propioa ez izateak sortu-tako muga eta egoera politikoak euskalcurriculuma sortzeko jarritako oztopo-en jakitun, hausnarketa prozesua jarrizuten martxan Orioko Curriculumasortzen-eko kideek.

Jardunaldi haien ondoren, bi helburunagusi finkatu zituzten: herriko hez-kuntza mahaia sortzea eta Orioko curri-

culuma idazten-sortzen hastea. Gerora,bigarren helburuari heltzea adostu zu-ten, herriko hezkuntza mahaia geroracurriculumaren lantze prozesuan zeharsortzeko aukera ikusi zutelako.

Lan-taldea sortzeaDagoeneko, badira hilabete batzuk tal-dea martxan dela.

Orio 3ten 2 jardunaldiak eta proiek-tua sozializatzea2010. urtean antolaturiko jardunaldiekizandako arrakasta ikusita, aurten ereildo beretik jarraitzea erabaki dute. Au-rreko jardunaldiek baino kutsu herri-koiagoa eman diegu aurtengoei. Orio etainguruotan gehiago zentratu gara, eta

“Etorkizunean ondorengoeitransmitituko diegunak

kezkatzen gaitu, eta horrenharira, nahitaezkoa ikusten dugu

gure izaera definitzea”

“herri baten etorkizuneanhezkuntzak berebiziko garrantziadu. hezkuntza ikastetxearen etaherriaren arteko zerbait delakokontzientzia piztu nahi dugu”

“proiektuak ondo irtengo badu,modu kolektiboan eta denon

ekarpenak kontuan hartuz egindelako izango da. orioko

Curriculuma herritik herriarentzategin nahi den lana izanik,

elkarlanean du bizirautekoarnasa”

“proiektuan interesa agertuduten alderdi, eragile eta

norbanakoek akordio modukobat sinatzea interesgarri ikusten

dugu, curriculuma idaztekoprozesuan parte-hartuko dutelaadierazi eta euren atxikimendua

irudikatzeko”

“Curriculuma osatuko dutenedukien bilketa-lana, metodologiapartehartzaile baten bitartez eginnahi dute, nahiz eta, oraindik ez

dagoen zehaztuta nola”


eRRepORtAjeA


tera aurkeztuko da Maialen Sarasuaoriotarrak gaiaz egin duen bideoa. Eki-taldia alaitzeko, Porrotx etorriko da hau-rren gozamenerako.

Informazioaren bilketaMetodologia parte-hartzailearen bitar-tez egin nahi dute curriculuma osatukoduten edukien bilketa-lana, oraindiknola zehazteke badago ere. Proiekturakolortzen diren baliabide ekonomikoeneta parte-hartzearen araberakoak diraepe eta lanketa estrategiak.

Curriculuma idatzi eta aplikatzeaBehin bilketa lana eginda, edukiak moduerabilgarrian idatzi nahi dituzte, herrikoikasleentzat ahalik eta material interes-

jardunaldiok, curriculuma idazten etasortzen hasteko abiapuntu izatea gusta-tuko litzaiguke.

Apirilaren 16tik maiatzaren 4ra egin-go diren ekitaldiak proiektua sozializat-zeko ere erabili nahi dituzte. Apirilaren23ko hitzaldian, Orioko Curriculumabera azalduko dute eta osatu duten web-gunea aurkeztuko. Jardunaldietako az-ken eguna, berriz, Ijitoen Akordioa si-natzeko baliatuko dute.

Proiektuan interesa agertu duten al-derdi, eragile eta norbanakoek akordiomoduko bat sinatzea interesgarri ikus-ten dugu, curriculuma idazteko proze-suan parte-hartuko dutela adierazi etaeuren atxikimendua irudikatzeko -dioteproiektuaren sortzaileek. Horrekin ba-

garriena sortzeko.Lanik handiena bilke-tarekin eta txostenaren egokitze pedago-gikoarekin aurreikusten dugu, alegia,Orioko curriculuma bera idaztearekin.Hezkuntza eragileekin elkartu eta infor-mazioari aplikazio eta erabilera pedago-gikoa txertatzea izango da fase honetanegitekoa.

Curriculuma osatu ondoren, aplikat-zea izango da azken urratsa. Curriculu-maren aplikazioa eta erabilera izangodira, beharbada, proiektuaren alderdirikzail eta korapilatsuenak. Kontuan izanbehar dugu herriko curriculuma etenga-be eguneratu beharreko zerbait izangodela, dinamikoa, herria aldatzen doanheinean eraldatzen baitira ere herrita-rron izaera eta ezaugarriak.



iRitziA

Irrien laguna

Zoaz ispilu aurrera. Jarri hase-rre aurpegia. Kendu. Etaorain egin irribarre. Bietakozein ariketak nekatu zaitugehien?

Bart gauean horrelaxe ibili naiz ko-muneko lababoaren ringean. Bi boxeoizar hurrenez hurren: haserre aurpegiavs. irribarrea. Eta beti da irabazle biga-rrena, K.O. ipso factoz gainera.

Ez ditut behin ere ulertu kopetilunkonstanteen kastakoak. Bai, denok garaeguneroko drama txikien jabe. Denokdugu pipertzeko ahalmena eta eskubi-dea. Bestela gureak egingo zukeen! Bai-na nik ezin uler ditzaket egunero, ordu-ro, segundoro zaunka egiteko prontodauden horiek.

Ez pentsa, ez didate haserrerik sort-zen, harridura baizik. Niretzat naturala-goa, inkontzienteagoa baita irribarreegitea. Lehor aurpegia jartzean energiagehiago gastatzen dut eta aldez aurretikpentsatu behar izaten dut gainera: hase-rre hago eta muturra okertu egin behar

Irrikan nago beren sekretua zein denjakiteko. Izango dute arrazoiren bat. Ezdakit bizi-bizi munduratu eta gero le-hortzen diren edo zuzenean zimeldutajaiotzen diren. Beldurrez nago, agian de-nok izango baitugu irribarrearen iraun-gitze data jogurtak bezala. Ah! Ez, horiekdagoenerako ez dute halakorik!

Moda kontua ere izango da. Begi-ratu bestela pasareletan kaka ma-riatuz aurrera eta atzera dabilt-zan horiei. Zoritxarrez, mozoloaskok pentsatzen du kaktus aur-

pegia jarriz besteek pentsatukodutela izugarrizko barne-bizitzaren

jabe direla. Artista izateko beharrezkoabaita oinazeak pairatzea.

Hara, ni antigoalekoa naiz. Errenazi-mentu garaian jaio izan banintz sex-symbol bat izango nintzatekeen nireazal txuri, muxu gorri eta borobiltasune-kin. Aurpegiko kurbak errebindikatunahi ditut eta bigarren errenazimentuaroa ekarri Oriora. Denon masailek bo-robil erdi bat sortu dezatela.

dun. Muturra okertu egin behar baitueuskaldunak. Alderantziz, irribarrea dazuzena.

Denda edo tabernaren batera zoaze-nean, bulegoren batean tramiteren bategiterakoan… askotan izaten dugu ho-rrelakoak topatzeko plazera. Kopetekozimurrak ikusten dizkiedanerako zerapentsatzen dut: patu krudela gizajohonena! Latza behar baitu horrenbisaia aldrebesa izan eta zortziorduz jendaurrean egon beha-rrak. Bide batez, gogorra da baitaberen frontoietan gure irribarreakbi paretakoak egiten ikustea ere.

Moila bazterretik Garbiñe Manterola

Nik ezin uler ditzaketegunero, orduro,segundoro zaunka egitekopronto dauden horiek



iRitziA

Aire garbiak bira gaitzala

Zubietan errauskailu bat eraikitzekoproiektua proposatu zuten 2011.urtean eta 263 milioi inguru euro-ko obraren lanak 2012. urtean ekin-go zituztela aurreikusi zuten. Jada

urte bat pasa da eta proiektu horren abiaduramantsotzea lortu dela esan dezakegu. Erraus-ketaren kontrako plataformek egindako lanagutxietsi gabe, gaur egungo krisi ekonomikolarriak azken honetan eragin izugarria izan duordea. Gainbehera ekonomikoak ezinezkoegin baitu proiektua gauzatzea, baina interespolitikoek bertan jarraitzen dute.

Horrekin guztiarekin, Orioko hondakinenkudeaketaren gainean hitz egin nahi dizuet.Inguruko herrietan aldaketa nabariak ikusiahal izan ditugu. Orion bosgarren edukiontzianahikoa al da? Gertutasunari dagokionez,Usurbil aurkitu dezakegu beste hainbaten ar-tean –Oiartzun, Zaldibia, Astigarraga, Herna-ni...–. Aipatzekoa da errauskailuaren ondo-rioak saihesteko herriak zein Udalak eginikolana, baita lortutako emaitzak ere. Izan ere,2009ko martxoaren 16an hondakinak atezate biltzen hasi zirenez geroztik, hondakinen%28 birziklatzetik %82 birziklatzera pasa

dira. Aldaketa nabaria; zergatik ez halakorikhemen?

Erraza da Udalari errua botatzea, errazegia.Arazoa, ordea, gugan dagoela iruditzen zait.Herri bakoitza ezberdina da eta, agian, siste-ma guztiek ez dute eraginkortasun bera ba-koitzean.

Baina nire iritziz, erosotasuneraohitu gara.Ikastola aurrean, hondakin organikoa biltze-ko ontzi kirasduna erosoa bada... –Egia da ho-rretan Udalak zerbait egin dezakeela, lekuaproposago batean kokatuz, edota usaina gut-xitzeko moduren bat aurkituz–. Baina bene-tan erosotasuna galtzearen beldur bagara,zergatik gaude atez atekoaren kontra? Etxeazpian hondakinak utzi eta egunero jasotzeabaino erosoagorik ba al da?

Beste hainbat mamu ere sinetsarazi dizki-gute. Garestia omen da. Ez bost edukiontzikosistema baino garestiagoa. Bilketa garestiagoaden arren –lan-esku gehiago, beraz, lanpostugehiago ere bai–, birziklatu gabeko errefusa-ren kudeaketa merkeagoa baita.

Kiratsa dario: Organikoa denbora luzezgordetzen bada –bost edukiontzien kasuangertatu daitekeen bezala–usaina hartzen du,baina atez atekoaren bitartez hondakinakegunean bertan biltzen direnez, ez dago ara-zorik.

Hala ere, errauskailuaren beharra izangodugula ere sinetsarazi digute. Modu horretanhondakinen %80 inguru birziklatu daitekee-nez eta birziklatu gabeko hondakin apurrakkutsagarriak ez direnez, ez da arazorik izangoedonon biltzeko.

Azkenik, errauskailuaren ondorioak kalku-latzeko orduan, Orio bost kilometroko erra-dioan sartzen denez gero, arrisku gorenekogunean kokatua izan da. Beraz, bihotzeko ara-zoak, minbiziak, jaiotzera doazenek... jasate-ko arriskua dugu.

Gauzak aldatu nahi baditugu, orain da ga-raia. Mentalitatez aldatu behar dugu, honda-kinen arazoa oso garrantzitsua eta guztionabaita. Berandu baino lehen, ekin diezaiogunlanari!

Adarretatik helduta Alazne Arruti. Ikaslea

Organikoa denbora luzezgordetzen bada –bostedukiontzien kasuan gertatudaitekeen bezala– usainaematen du, baina AtezAtekoaren bitartezhondakinak egunean bertanbiltzen direnez, ez dagoarazorik.

Lapurreta eta artea. Ar-telanak lapurtzekomodu bat baino gehia-

go dira sonatuak. Nahikoa za-laparta piztu zen, adibidez,Munchen Oihua koadro eza-guna egun argiz ostu zutene-an Osloko museo nazionale-tik. Gurean ere, norbaitekeraman zuen Oteizak eginikoAma Birgina Kukuarri pun-tatik. Literaturan ere ugariakdira plagioak. Azken batean,zer dira ba plagioak, ez badabeste norbaiten lana berega-natzea? Artelan mota ugaridugu inguruan, nork maita-tuko zain. Aitor dezadan: nikere badut etxean kalean bota-ta topatutako artelanik.

Artea eta lapurreta. La-purtzeko arterik ere erakutsidu askok azken boladan; bu-rua gehiegi nekatu gabe errazbotako genuke telebistanikusiriko bat edo besterenizenik. Herrian bertan ereizan dugu,bai, lapurren bisi-tarik azken aldian. Ez etxee-tan edo dendetan bakarrik.Duela aste batzuk natur zalekoadrila bat zuhaitzak lan-datzen ibili zen hondartza in-guruko zelaietan, hala nolaametzak, gurbitzak eta arte-ak. Arte horietako bat lapurt-zeko artea edo abilezia era-kutsi duenik ere izan da. Et-xea apaintzeko erabili baduzuhaitza, bejondeiola! Muturaurrean zuhaitzarekin topoegin eta zakarretara botatzeaerabaki badu, botako otezuen sikiera edukiontzi ma-

Nire honetanEli Manterola

Artealapurtzen


publizitAteA



iRitziA

Aita Santu berriarieskakizuna

Habemus Pa-pam. Hori zenmartxoaren13an, jendezlepo zegoen

San Pedro plazan, entzutenzen oihua. Ez zegoen jendesoila bakarrik; horiez gain,mundu guztitik joandako ka-zetariak, telebistak, irratinahiz egunkariak … horiekguztiak informazioa leheneskutik beren herrialdeetarazabaltzeko.

Bi mila eta gehiago urte pa-satu eta gero, nondik dator-kio indarra Galileako herrix-ka batean, gaizkile mo-duan hila izan zenJesus izeneko gizon ba-tek, abian jarri zuenmugimenduari?

Hori guztia, orain egungutxi batzuk gertatutakoa da;hain zuzen ere, bere pentsat-zeko modua, erlijiosoa baino lehen, beste zerbait–agnostiko, ateo …–dela

pentsatzea nagusitzen ariden gizarte batean.

Nire uste apalean, pertso-na gorputz eta arimaz dagoosatua eta zoriona bilatu ahalizateko, bien arteko orekalortu behar da. Elikagaiak be-har ditugu gorputzarentzat,baina baita arimarentzat ere;eta ildo beretik jarraituz, gor-putzarentzat bilatzen ditugu,baina arimarentzat?

Gizartean zerbait egin ahalizateko antolatu beharreangaude. Antolatzen hasita, or-dea, antolamendua askotan

handiegia egiten da eta la-gungarri izatetik helbu-

ru izateraino iristen da.Horrelako zerbait ger-tatu zaio gaurko Eliza

Katolikoari. Segurunago, Galileako gizon gaz-

teak ez zukeela onartuko,gaur egun, katolizismoakduen egitura eta are gutxiago,egitura horretatik sortzen di-ren hainbat hutsune nabari.

Aita Santu berriari gogoetaeskatuko nioke; berari eta be-rarekin Elizaren aginteaosatzen duten guztiei. Hau alda Jesusek nahi zuen Eliza?Hau al da orain dela bi milaurte abian jarri zuen mugi-mendua?

Galdera horri erantzun ja-tor bat ematen hasten badira,ziur naiz nik neuk bezala bes-te askok ere Eliza Katolikoanbilatuko genukeela bizitzahonetan zoriona lortu ahalizateko arimak behar duenjakia.

Antonio CamposJubilatua

Gaia emandaAita Santu berria

Benedikto XVI.a Aita Santuak zereginari uko egin ondorengo prozesuaren ostean,Frantzisko Aita Santuak hartu du kargua. Zein iritzi duzue Aita Santuaren aukeraketaz?

Aita Santuak,oraindik…

Harrigarria iru-ditzen zaitoraindik hala-ko figurek irau-tea. Aita San-

tuaizena bera ere guztiz ha-rrigarria egiten zait. Santuhitz horrek ez du jada ezeresaten eta aita, berriz, ez da-kit nondik datorren, bainaJesusek aitadeitzen zion ho-rrekin ez du ez zerikusi han-dirik.

Ez naiz elizara joaten, bai-na aitortu behar dut Jesusenistorioak asko gustatu izanzaizkidala beti, eta gaur elizaden guztiaren –Aita San-tua, gotzainak, fraide-ak, mojak, katedralak,erritoak, dogmak, si-nesmenak–iturrianbera dagoela jakiteak sekoharritzen nau.

Nik dakidala, Jesusek ezzuen aita santurik. Ez al zuenesaten berak barrura begirat-zeko, egia gugan dagoela?

Ez, nik ez dut Aita Santueta apaizen kontra ezer ere,baina benetan ekintza zuze-nik baldin bada, ez da izangobeste batek agindutakoa.Ekintza zuzen ororen iturrianorberaren baitan egonenda, nonbait egotekotan.

Jesusek zerbait aurkituzuen bere barruan, eta aitadeitu zion. Beste batzuek At-man deitzen diote barruko

askatasun horri; beste bat-zuek Ala; beste batzuek

egia edo maitasuna; etagure herrian Mari,Mayi edo Pagoetako

dama deitzen genion.Izenak ez du garrantzi-

rik, izenaren atzean eta gurepertsonaietatik haratago ga-rena izateak baizik. Eta ho-rretarako ez dugu egin beharduguna esango digun inorbehar, ez Aita Santurik, ez gu-rurik, ez Lehendakaririk, ezepailerik eta ez inor.

Halako pertsonaiak behardituen gizarte batek ezjakin-tasunean jarraitzen duelaerakusten du, ez baitu orain-dik batzen gaituena aurkitu.

Zorterik onena opa dietAita Santu zahar eta berriari.Berek ere aitaaurkituko aldute noizbait... Norberaren-gandik ihes egiteko entrete-nimenduak sortzeko makinaden gizarte honetan, AitaSantua eta bere zirkoa bestebat, nahi duenarentzat.

Josu GaldosBanatzailea

Aita Santu berriarigogoeta bateskatuko nioke;berari etaberarekin Elizarenagintea osatzenduten guztiei. Haual da Jesusek nahizuen Eliza? Hau alda orain dela bimila urte abianjarri zuenmugimendua?

Izenak ez dugarrantziarik,izenaren atzeaneta gurepertsonaietatikharatago garenaizateak baizik. Etahorretarako ezdugu egin beharduguna esangodigun inor behar,ez Aita Santurik, ezgururik, ezLehendakaririk, ezepailerik eta ezinor

ziA bOGA



ezpAlAK


Aurtengo ikasturteanere DBH4. mailakoikasleak ikasketa bi-

daiara joan gara. Horretara-ko dirua lana eginaz lortudugu eta herriko jendearenpartaidetza eskertzekoa izanda. Egia da, krisiaren ondo-rioz, ez gaudela momentuonenetan, baina uste genue-na baino hobeto erantzundigu herriak.

Hainbat erara saiatu garadirua lortzen: elkar-

tasun tonbola, zi-nema, futbitotxapelketa, txis-torrada, kami-

seta eta poltsensalmenta, boleto-

ak...Dirurik gehien lortu ge-

nuen ekintza elkartasun ton-bola izan zen, 3.100 bat eurogutxi gorabehera lortu geni-tuen, baina guztia ez zen gu-retzat izan, erdia Ruandarabidalia izan baitzen.

Azkenik, idatzi honekin,eskerrak eman nahi dizkiegulagundu diguten pertsonaguztiei: eskerrik asko!

ikasleak idazleEider Zubeltzu

Eskerrakherriari

Egia da, krisiarenondorioz, ezgaudela momentuonenetan, bainauste genuenabaino hobetoerantzun diguherriak

Oholtzarik gabe, pianoa eta mikroa jendearen mailan zirela egin zuten emanaldia. iñiGo GAiTon

ikusteak harritu gintuen de-nok.

Andonik hasieran azalduzuen bezala, Chopin eta Xen-pelar aitzakia ziren pianoaeta bertsoa uztartzeko.

Xabier, Chopinen Les Noc-turnesekin hasi zen, elegante,gau ilun horretarako. Segi-dan, Andoni Xenpelarren bi-zitzaren berri ematen hasizen eta haren bertso sortaezagunak tartekatzen –Ipa-rragirre abila dela, Hara nundiran, Bretoiarenak, Haizakhi mutil mainontzi...–.

Bitartean, Xabierrek An-doniri lagundu eta pianoariegurra ematen jarraitzenzuen: Mazurka, Tristesse, Hi-leta Martxa... tarteka Chope-

Bi arreba, Lizaso eta egaña,pianoa eta bertsoa

Korrika kulturalarenaitzakian Bi Arrebaemanaldia eskainizuten Xabier Liza-

sok eta Andoni Egañak mart-xoaren 24ko gauean.

Bata pianoarekin eta bes-tea bertsoekin zer eskainikozuten zain zegoen jendeaKultur Etxearen atarian, ilaraeginez.

Sartu eta pianoa eta mikro-ak behean, oholtzarik gabe,

nen bizitzaren gora beherakkontatuz.

Ez dago esan beharrik ait-zakia ederra izan zela Chopineta Xenpelarrena. Emanal-diari izenburua Bi arrebazer-gatik jarri zioten ez dizuet nikkontatuko, hilaren bukaeranUsurbilera joan besterik ezduzue.

Esango dizuedana da, es-kertzen dela, musika klasiko-rako sentsibilitate handirikez dugunontzat bereziki, ho-rrelako aukerak izatea; aretohandietatik aparte, pianoaeta mikroak behean, oholtza-rik gabe ikusteak alegia.

[ rIKArdO UzKUdUN ]

KritikaBi arrebaPiano jotzailea: xabier Lizaso.Bertsolaria: Andoni Egaña.Chopenen piezek eta xenpelarrenbertsoek bat egiten duteemanaldian.


ezpAlAK


Tope gitxaudek! Erronka ziok!Martxoaren 29an argazkian dauden bi koadrilek elkarren arteko futbol partida joka-tu zuten: parranderoen koadrilak eta arraunlarien koadrilak. Partida irabazten zuentaldeak besteari afaria ordaintzea zuten jokoan, eta, 90 minutuak bukatu zirenean 2-2 bukatu zuten. afaria albo batera utzi eta ohorea jokatu zuten penaltietan, eta pa-rranderoak izan ziren nagusi, 3-2. Gauean, Balea elkartean afaldu zuten elkarrekin.

zO RiONAK!››OSpAKizuNA››

KARKARAk laguntzaileberriak egiteko kan-paina jarri du abian.

Horri erantzunez, gure aldiz-kariak bizirauteko urteetanlaguntza eman dutenak, la-guntzaile egin berri direnaketa eskatu zaiena baino dirugehiago emateko prest azal-du direnak eskertu nahi ditu-gu. Krisi garaian aldizkariarikrisitik ateratzen laguntzeaeskertzekoa baita, benetan.

Eskertu nahi genuke, eraberean, laguntzaileen pa-zientzia. Bat edo bestea tarte-ko, hainbat endredu sortuizan dira eta pixkanaka kon-pontzen joan eta joango gara.

Bestalde, oraindik ez dire-nak KARKARAren laguntzaileegitera animatu nahi geni-tuzke, zuen laguntza ezin-besteko da-eta.

Karkararenlaguntzaileei

irristakorrak al dira Orioko kaleak?

87 erantzun jaso ditu galderak. %72k kaleakirristakorrak direla esan du, %21ak ezetz, %3ribost axola zaio kontua eta %2k ez daki zer esangai honen inguruan.

Hurrengo galdera

Oriotarrok gure ohikoerosketak Orion egiteko joera aldaukagu?

Erantzun ezazu www.karkara.com webguneaneta emaitza xxx. karkaran argataratuko dugu.?

iNKeStA››


ezpAlAK


Mikel Iriso Cumbres, Orion,

martxoaren 26an.

Maddi Iribar Fernandez,

Orion, martxoaren 13an.

jAiOtAKOAK››

Ez da ezkontzarik egon.

ezKONDutAKOAK››

Juan Angel Arruti

Manterola, Zarautzen,

apirilaren 4an. 52 urte.

Josefina Garmendia

Labandibar, Aian, apirilaren

2an. 83 urte.

Mercedes Salsamendi

Gonzalez de Txabarri, Orion,

martxoaren 31n. 93 urte.

Maria Diaz Lopez, Orion,

martxoaren 30ean. 89 urte.

Anita Salegi Uranga, Orion,

martxoaren 22an. 64 urte.

Iñaxi Zaldua Segurola,

Orion, martxoaren 22an.

93 urte.

Segunda Etxeberria

Mendizabal, Zarautzen,

martxoaren 21ean. 91 urte.

HilDAKOAK››

Eskela edourteurrenekogogoangarriakArkArAn jarri nahibaduzu, deitu guretelefonora:943 831 527

zen zuen Errepublikareneguna, apirilaren 14an. Ondobazkaldu ondoren, txistuajotzen pasatzen zuen arrat-saldea, kantu errepublikano-en errepasoa eginez. InazioGenova Kaxkazurik hala dio:Luis Treku gauza zan kantarihasi eta hurrengo eguneraarte isildu gabe jarduteko.

Festazale eta kantuzaleamorratua zen; gizon ireki,jator eta alaia, ezagutu zute-nentzat. Hil aurretik, halaagindu zuen: kolore errepu-blikanoekin lurperatzekoOrioko kanposantuan. Hala-xe egin zuten, 1981-10-30ean,88 urterekin hil zenean: zintaeta koroa gorri-hori-morebanarekin.

Luis treku: gora errepublika!

Luis Genova, Luis Tre-ku, errepublikazaleaizan zen bizitza oso-an: gerra aurretik,

gerran eta gerra ondoren.Horrexegatik alde egin beharizan zuen Oriotik 1936koudan Francoren tropak he-rrian sartu aurretik, geldituzgero hiltzeko arriskuan zego-elako.

Familia osoa joan zen, an-dre-gizonak eta lau seme-ala-bak. Bosgarrena Katalunianjaio zitzaien, 1937ko uztaila-ren 14an, Frantziako Errepu-blikaren egunean. Gerrak ba-nanduta ibili ziren: aita aldebatetik eta ama lau txikirekinbestetik Frantzian, eta semeFlorentino Grenoblen.

Gerra bukatuta, Argenti-nara joatekotan egon zen,baina etxera itzuli ziren. Be-rriz Orion, Luis Trekuk Guar-dia Zibilaren baimena beharzuen itsasoan lanean haste-ko. Donostiako kuartelekokomandanteak: ¿sabe ustedque conducta tiene? comunis-ta y pistolero; eta Luisek: Nun-ca, siempre republicano. Mili-tarrak, orduan: Ahí tiene elpase, mañana a la mar, ustedes el único que me ha dicho laverdad.

Orioko traineruak 1933 eta1934an irabazitako Errepu-blikaren banderak mozorro-tuta eduki zituen UdalakFrancoren garaian: more ko-loreko marra gorrituta, etaezkutuan. Luis Trekuk, be-rriz, ez zuen inoiz ezkutatubere pentsaera. Urtero ospat-

Aurten gogoz kantatuko

dute haren etxean Niña repu-blicana, orain urreago ikus-

ten baita Errepublikaren eto-

rrera, erregeari eta haren ala-

ba-suhiei esker.

Niña republicana sal al balcón,porque si tu no sales, no sale el sol,niña republicana vuelve a salirporque si tu no sales, si tu no sales voy a morir.

Republicana soy y seréa mi partido defenderé,a mi me gusta la libertad,porque yo siempre he sidode la república federal.

[ IñAKI ITUrAIN ]

Oroimenarenkutxa

Luis Trekurenean urtero ospatzen dute Errepublikaren eguna. F.. AGirrE


HeRRitARRA


“egunero-egunero egin behar daeuskararen aldeko Korrika”Amaia zalduaAEkko irakaslea eta korrikako koordinatzailea

daude eta horiek ulertzea eta praktikanjartzea ezinbestekoa da. Jolasen bitartezlantzen dugu gehientsuena, taldeetanjarrita askotan.

Asko miresten dut ikasleen jarrera:egiten duten esfortzua, duten burugo-gorkeria, aurrera jarraitzeko indarra…Azken batean, astean hirutan euskaraikastera etortzeak eta etxerako lanakegiteak asko eskatzen du. Eta halere, go-goz etortzen dira.Zaila izaten al da herri txikietan eta ar-

nasguneetan taldeak osatzea?

Kontatu didatenez, lehendik ere izandira zero mailako taldeak Orion, bainaurteak ziren EGA-Alfabetatzeko taldeaosatzen ez zela. Aian ere ez da talderikatera urte mordoxka batean, 2012raarte . Hasiera batean taldea sortzen badaere, lan-kontuak tarteko, ikasleak hutsegiten hasten dira gutxira. Lana eta ikas-keten arteko aukeraketa egiteko orduanlanak du lehentasuna, jakina! Eta taldeadesegin egin izan da behin baino gehia-gotan.

Zer moduz joan da 18. Korrika gurean?

Herri batzordekoekin hitz egiteko nago–KARKARA inprentara bidean zela zirenegitekoak balorazio bilera–, baina azpi-marratu nahi nuke, han eta hemenAmaia Zalduaren aurpegia atera badaere, herritarrak direla benetan Korrikaaurrera eramaten dutenak.

Oso gustura nago oriotarren lanare-kin eta erantzunarekin. Korrika batzor-dea finko antzekoa da –urtero jendebertsua izaten da bertan–, baina Aiatikere agertzen dute laguntzeko prestuta-suna. Ekitaldi polita egin zuten Aian ere,Korrika Txikiaren harira.

Oso erraz egiten da Orion Korrika. 10kilometro saldu ditugu aurten eta gehia-goren eskaria geneukan, Zarautzen be-zala. Ez dago asmatzerik.kArkArA

Euskara ikasten ari diren herritarrez osatutako hiru talde ditugugurean: bi orion eta bat Aian. horien artetik bakarra da EGA-Alfabetatze mailakoa eta Amaia zaldua zarauztarrak gidatzen du.horrez gain, 18. korrikako koordinatzaileetako bat ere izan da

l.beRASAluze

Kontentu dago Amaia Zaldua Korrika-ren biharamunean. Nazio mailakoAEKk zorionak eman dizkie Urola Kos-tan euskararen aldeko mugimenduanlan egin dutenei, ikaragarri ederra izandela-eta. Baina, euskara zabalduz seginahi du Zalduak. Fin jarraitzen du EGA-Alfabetatze ikastaroko zazpi laguneieuskararen sekretuak kontatzen. Noiztik zabiltza AEKn?

Aurreko edizioko Korrikarekin hasinintzen. Ikus-entzunezko komunika-zioko ikasketak egindakoa naizenez, lanhorretarako egokia nintzelako aukeratuninduten. Urola Kostako koordinatzai-lea izan nintzen orduan.

Ondoren, glotodidaktikako ikastaroaegin nuen eta urte hartan bertan hasinintzen euskara irakasten, Zumaian. Eta zer egin duzu ordutik hona?

Zarautzen eta Zumaian eman nituen es-kolak iaz. Horrez gain, irakasleentzakoeuskara-prestakuntzaz ere arduratzengara eta laugarren perfila dudanez, ne-roni aritzen naiz horretan. Asanbladabidez hartzen ditugu horrelako eta ant-zerako erabakiak; denon artean adostendugu zein den honetarako eta horretara-ko pertsona egokiena.

Aurten, berriz, Orion naiz euskara-irakasle, Aitor Urbietarekin batera. Ha-siberriekin aritzen da Aitor; alfabetatunahi duten euskaldun zaharrekin etaEGA atera nahi dutenekin ni.

Askok ez du ulertuko nola bateratu ge-nitzakeen gela berean euskaraz alfabe-tatu gabeak eta EGA atera nahi dutenak,baina bien arteko elkarlanak emaitzaonak ematen ditu. Elkarri lagunduz be-tetzen dituzte hutsuneak.Nolakoa izaten da zuen eskola bat?

Atariko, idatzizko eta ahozko probarenatzetik euskararen erabilera arauak

“Asko miresten dut ikasleenjarrera: egiten dutenesfortzua, dutenburugogorkeria, aurrerajarraitzeko indarra…”

“Han eta hemen amaiaZalduaren aurpegia atera badaere, herritarrak direla benetanKorrika aurrera eramatendutenak”


zeRbitzuAK


ApIRILA

12an, Mutiozabal.

13an eta 14an, Lasa.

15ean, Zulaika.

16an, Iriarte.

17an, Azaldegi.

18an, Mutiozabal.

19tik 26ra, Lasa.

22an eta 28an, Azaldegi.

29an, Larrañaga.

30ean, Mutiozabal.

MAIATZA

1ean, Lasa.

2an, Etxeberria.

3an, Azaldegi.

Gaueko zaintza: Iriarte

Azaldegi: Urdaneta kalea, 8.

943 13 31 83 Zarautz

Etxeberria: Gipuzkoa kalea,17. 943 83 23 98 Zarautz

Mutiozabal: Kale Nagusia, 12. 943 83 29 70 Zarautz

Larrañaga: S. Frantzisko, 16. 943 13 38 14 Zarautz

Lasa:Herriko plaza. 943 83 09 36 Orio

G. Artiñano: Zigordia kalea, 17. 943 13 40 19 Zarautz

Iriarte: Zinkunegi, PilartxoEnea. 943 13 29 83 Zarautz

Zulaika:Bizkaia kalea, 41 943 13 39 94 Zarautz

EGUNA ITSASGORA ITSASBEHERA ILARGIA12 06:29 eta 18:44 00:13 eta 12:2913 07:02 eta 19:16 00:48 eta 13:0314 07:35 eta 19:50 01:23 eta 13:3715 08:10 eta 20:26 02:01 eta 14:1416 08:49 eta 21:08 02:41 eta 14:5517 09:38 eta 22:01 03:28 eta 15:4518 10:41 eta 23:11 04:27 eta 16:4819 12:01 eta _____ 05:37 eta 18:0320 00:31 eta 13:18 06:51eta 19:1421 01:40 eta 14:17 07:53 eta 20:1322 02:35 eta 15:04 08:44 eta 21:0223 03:21 eta 15:46 09:28 eta 21:4624 04:03 eta 16.26 10:10 eta 22:2825 04:45 eta 17:06 10:51 eta 23:1026 05:26 eta 17:47 11:32 eta 23:53

LANEGUNETANDONOSTIA-ORIO-ZARAUTZDonostia 6:55 7:40 8:10 8:40 9:10 9:40 10:40 11:40 12:10 12:40 13:10 13:40 14:10 14:40 15:10 15:40 16:40 17:40 18:10 18:40 19:10 19:40 20:15 21:00 22:15Orio 7:30 8:15 8:45 9:15 9:45 10:15 11:15 12:15 12:45 13:15 13:45 14:15 14:45 15:15 15:45 16:15 17:15 18:15 18:45 19:15 19:45 20:15 20:50 21:35 22:50Zarautz 7:40 8:25 8:55 9:25 10:2511:25 12:25 12:55 13:25 13:55 14:25 14:55 15:25 16:25 17:25 18:25 19:25 19:55 20:25 21:00 21:45 23:00

ZARAUTZ-ORIO-DONOSTIAZarautz 6:45 7:15 7:45 8:15 8:45 9:20 9:45 10:45 11:45 12:45 13:20 13:45 14:20 14:45 15:20 15:45 16:45 17:45 18:45 19:45 20:45 21:15Orio 6:55 7:25 7:55 8:25 8:55 9:30 9:55 10:30 10:55 11:55 12:55 13:30 13:55 14:30 14:55 15:30 15:55 16:30 16:55 17:55 18:55 19:30 19:55 20:55 21:25Donostia 7:30 8:00 8:30 9:00 9:30 10:05 10:30 11:05 11:30 12:35 13:30 14:05 14:30 15:05 15:35 16:05 16:30 17:05 17:35 18:30 19:30 20:05 20:30 21:30 22:00

N-634 errepidetik doan zerbitzua.

AUTOBUS ORDUTEGIAK››

ZAINTZAKO BOTIKAK››

Iragarkietarako txokoa. Iragarri nahi duzun hori telefonoz (943 831 527) zein e-postaz bidali dezakezu: [email protected] asko, gainera, doako zerbitzua baita gurea.

Hiru giltza daude Udalt-

zaingoaren bulegoan .

Norbaitek tren-geltokia in-

guruan galdutakoak.

ErostekoLur zati bat erosiko nuke

Aia, Orio edo Zarautz in-

guruan. Borda baldin

badu hobe. Tf.: 615 790 965

Lan eskaeraEdozein lan egiteko

prest. 10:00etatik aurrera.

Tf.: 666 116 641 (Nubis

Rodriguez )

Goizetan edozein lan

egiteko prest. Esperient-

zia zabala dut umeak

zaintzen, garbiketan eta

sukaldean. Tf.: 661 231 109.

Emakumea prest etxeko

lanetarako, zaharrak edo

umeak zaintzeko eta ant-

zeko lanetarako.

Tf.: 649 228 787 .

Erreferentzia onak, es-

perientzia eta paperak le-

geztatuta dituen emaku-

me arduratsua lan bila.

Barnean zein kanpoan

bizi izateko prest.

Ostalaritzan lan egin dut.

Tf.: 617 789 397.

2. batxilergoko ikasleak

klase partikularrak eman-

go lizkioke behar duenari.

Tf.: 689301296 (Ainara).

BestelakoakAstelehenetik ostiralera

Oriotik Hernanira joaten

naiz autoz 07:30ean.

Usurbil eta Errekaldetik

pasatzen naiz. Biltzen ga-

renon artean banatu ge-

nitzake gasolina gastuak.

[email protected]

SaltzekoEtxebizitza berria salgai

Aian. Hiru logela, bi bainu-

gela eta garajea.

Tf.: 629 680 410.

AlokatzekoBi logelako etxebizitza

alokagai Abaromendin,

garajea barne. 70 metro

koadro inguru. 650 euro.

688 617 606

Arrantzale kalean, an-

bulatorio alboan, garaje

irekia alokagai. 50 euro-

tan.Tf.: 697 786 482.

GaldutakoakBarruan hiru betaurreko

pare zituen–bandolera–

beltza galdu dut. Baten ba-

tek aurkitu badu deitu

mesedez zenbaki honeta-

ra: 687 920 455 (Andoni).

AZOKA››

[ ]

DONOSTIA-ZARAUTZDonostia 5:47 6:17 6:47 7:17 7:47 8:17 8:47 9:47 10:47 11:47 12:17 12:47 13:17 13:47 14:17 14:47 15:17 15:47 16:17 16:47 17:17 17:47 18:17 18:47 19:17 19:47 20:47 21:47

Aia-Orio 6:14 6:44 7:14 7:44 8:14 8:44 9:14 10:14 11:14 12:14 12:44 13:14 13:44 14:14 14:44 15:14 15:44 16:14 16:44 17:14 17:44 18:14 18:44 19:14 19:44 20:14 21:14 22:14

Zarautz 6:20 6:50 7:20 7:50 8:20 8:50 9:20 10:20 11:20 12:20 12:50 13:20 13:50 14:20 14:50 15:20 15:50 16:20 16:50 17:20 17:50 18:20 18:50 19:20 19:50 20:20 21:20 22:20

ZARAUTZ-DONOSTIAZarautz 6:08 6:38 7:08 7:20 7:38 8:08 8:20 8:38 9:08 10:08 11:08 12:08 12:38 13:08 13:38 14:08 14:38 15:08 15:38 16:08 16:38 17:08 17:38 18:08 18:38 19:08 19:38 20:08 21:08 22:08 22:40

Aia-Orio 6:15 6:45 7:15 7:25 7:45 8:15 8:25 8:45 9:15 10:15 11:15 12:15 12:45 13:15 13:45 14:15 14:45 15:15 15:45 16:15 16:45 17:15 17:45 18:15 18:45 19:15 19:45 20:15 21:15 22:15 22:47

Donostia 6:39 7:09 7:39 7:48 8:08 8:39 8:48 9:09 9:39 10:39 11:39 12:39 13:09 13:39 14:09 14:39 15:09 15:39 16:09 16:39 17:09 17:39 18:09 18:39 19:09 19:39 20:09 20:39 21:39 22:39 23:11

Gipuzkoan garraiatzeko begira: www.mugipuzkoa.com. Grisez dauden orduetan trenak daude lanegunetan.

TREN ORDUTEGIAK››

ASTEBURUETANDONOSTIA-ORIO-ZARAUTZDonostia 8:00 ...ordu oro... 22:00 22:30Orio 8:35 ...ordu oro... 22:35 23:05Zarautz 8:45 ...ordu oro... 22:45 23:15

ZARAUTZ-ORIO-DONOSTIAZarautz 6:45 ...ordu oro... 21:45Orio 6:55 ...ordu oro... 21:55Donostia 7:35 ...ordu oro... 22:35

N-634 errepidetik doan zerbitzua. Gaueko zerbitzua lurraldebus.net

OSPITALEAKOSPITALEAK-ORIO-ZARAUTZOspitaleak 8:10* 8:15 9:15 10:15 11:15 13:15 14:15 15:10* 17:15 18:15 19:15 20:15 21:15 22:10*Orio 8:30 8:55 9:55 10:55 11:55 13:55 14:55 15:30 17:55 18:55 19:55 20:55 21:55 22:30Zarautz 8:40 9:05 10:05 11:05 12:05 14:05 15:05 15:40 18:05 19:05 20:05 21:05 22:05 22:40

ZARAUTZ-ORIO-OSPITALEAKZarautz 7:15 7:45 8:45 9:45 10:45 12:45 13:45 14:10 16:45 17:45 18:45 19:45 20:45 21:15Orio 7:25 7:55 8:55 9:55 10:55 12:55 13:55 14:15 16:55 17:55 18:55 19:55 20:55 21:25Ospitaleak 7:45 8:15 9:15 10:15 11:15 13:15 14:15 14:45 17:15 18:15 19:15 20:15 21:15 21:45

Zerbitzua autobidetik, lanegunetan bakarrik. *Donostia Pio XII-tik hasten da, 5 minutu inguru Ospitaleetara iristeko.

ITSASOA››



Bertsolaritza oinarri duen dantza emanaldia da Errimak oinetan.Bertsolariek entzuleengan sentipen eta emozioak sortzen dituzte etaentzuleak dantzariak balira bertsotan jasotakoa dantza bidez adierazitaikusteko aukera eskainiko dute ikuskizunean. Maitane Mujika tarteko duenhaatik dantza konpainiak bertsoei jarritako dantza berriak eskainiko dituapirilaren 20an, 22:00etan, karela kiroldegian.

Errimak oinetan; bertsoa dantzan

OrioErakusketaApirilaren 15etik 26ra. Jose

Ramon Salsamendiren pintu-ra erakusketa. 10:00etatik13:00etara eta 16:30etik20:00etara, Kultur Etxean.

Ipuin kontalariaApirilaren 15ean. Ipuin

saioa Ines Bengoa kontalaria-rekin. 5 eta 8 urte bitartekoumeentzat. 18:00etan, Udal liburutegian.

BileraApirilaren 15ean. San Pedro

festak antolatzeko bilera.18:30ean, Kultur Etxean.

InformatikaApirilaren 16an eta 17an.

Open office ikastaroa. 18:00- 20:00, KZgunean.

Apirilaren 23an. Osarean

ikastaroa. 18:00- 20:00, KZgunean. Apirilaren 25ean. Youtube.

18:00-20:00, KZgunean. Apirilaren 22an. IT txartela

lortzeko azterketa. 18:00-20:00, KZgunean.

SaskibaloiaApirilaren 16an. 16: 00etan.

Alustiza autobusak-ZarautzZast, bigarren maila probint-zial senior gizonezkoak.18:00etan, Orioko ikastola-Zast 97-98, partaidetza kadetemutilak. Apirilak 17, 09:30ean,Orioko ikastola-Bera-Bera, infantil neskak. 11:00etan,Orioko ikastola-Santo TomasLizeoa, partaidetza kadeteneskak. Karela kiroldegian.

FutbolaApirilaren 13an. 16: 00etan.

kadeteen ohorezko mailan,

Rocio Fatima Duarte mediumbideratzailea. Mandalara tal-dearen lokalean, 20:00etan.Doan. Apirilaren 21ean.. Yan-

Ya metodoa. Loturak hautsi eta

arbasoekin bat egin. Irakaslea:Rocio Fatima Duarte mediumbideratzailea. Mandalarataldearen lokalean, 10:00eta-tik 20:.00etara. 80 euro.Izenaemateko: 648 487 489 [email protected]

AiaErromeriakApirilaren 14an, Aztiazarananaiak eta Leire trikitilariekinerromeria. 21ean, Bide bateztaldea eta Furundarenarekin.18:30etik 21:30era, Andatza au-zoko Aristerrazu plazan.

Orio-Kostkas Miren Bihotza.18:00etan, afizionatuen go-rengo mailan, Orio-Behobia.Apirilaren 14an, 11:30ean, in-fantilen ohorezko kopan,Orio-Urola. Mendibeltzen.

BingoaApirilaren 17an eta 24an.

Zaharren Babeslekuak anto-latutako bingo saioa. 16:30etik18:30era, Kultur Etxean.

Traste zaharrakApirilaren 24an. Traste za-

harren bilketa ohiko zaborontzien ondoan. Aurretik zeratera behar duzuen jakinara-zi. Tf.: 943 83 03 46.

HitzaldiakApirilaren 19an. Euskaraz

bizi-bizi egitasmoaren aurkez-pena. 19:00etan, udaletxean. Apirilaren 19an. Kotzientzia

berriaren esnatzea. Hizlaria:

AGeNDA››

Atzeko azala: Aia-oriopukas eta kepa Loiditaldeen 1997ko plaierotakoargazkia. Argazkian JuanAngel Arruti eta ignaciozaldua agertzen dira;gaixotasun bera jasanondoren, azken urtean hildiren oriotar gazteak.Iturria: kArkArA



Documents

Karkara 334