Tuberculosis

Ang Baga at ang TB

Kapag hindi napagtibay ang pagsugpo ng TB . . .

• Mula ngayon hanggang sa taong 2020... – halos 1 bilyong tao ang maaaring

mahawa pa– 200 milyong tao ang maaaring

magkasakit– 70 milyon ang masasawi*

* 75 Filipinos ay namamatay sa TB araw-araw

SAAN NAGMUMULA ANG TB?

• Ang TB ay dulot ng isang mikrobyong tinatawag na Mycobacterium tuberculosis.

• Ito ay maaaring makuha sa plemang galing sa baga ng maysakit na TB.

Kakalat ang microbyo dahil sa:• Paghatsing• Pag-ubo• Paghinga• Pagdura

Ang TB ay madaling kumalat

Ang isangpasyenteng may TB ay nakakahawang 10 –15 natao sa loobng isangtaon

Ano ang mga Palatandaan ng TB?

• Inuubo nang mahigit sa 2 linggo at hindi na gumagaling sa antibiotic

• Nanghihina at namamayat• Parang tinatrangkaso• Dumudura ng dugo

Anong dapat gawin kapag ang mga palatandaang ito ay

napansin?

• Kumunsulta sa doktor sa lalong madaling panahon!

• Meron libreng gamutan sa health center dala nang programang “DOTS”

DOTS: Transferring the Burden of Curing the Patient to the Health

System

D irectly

O bserved

T herapy

S hortcourse

Prime Elements• Political will• Microscopy-based

diagnosis• Free and

uninterrupted drug supply

• Direct supervision of treatment

• Recording and monitoring system

Ibat-ibang bahagi ng katawan na maaaring maapektuhan ng TB

• Bituka at atay– Paulit-ulit na nagtatae– Masakit at lumalaki ang tiyan– Naninilaw ang balat at mata

• Buto– Unti-unting nakukuba– Paralisis o di makalakad sa pagtagal

• Bato– Kaunti o walang ma-ihi

Bahagi ng katawan na maaring maapektuhan ng TB

• Utak (Meningitis)– Tulala o kombulsyon– Naduduling, paralisado o tuloy-tuloy na

tulog

• Kulani– Nakakapang bukol sa leeg, sa ilalim at likod

ng tenga, sa kili-kili at singit

Sino ang madaling kapitan ng TB?

• Taong lansangan, pulubi, bilanggo at durugista

• Malakas manigarilyo• Matatanda• Bata• Nakakalanghap ng usok

ng sasakyan at pabrika• May diabetes o AIDS• Kulang sa pagkaing

masustansiya• Mga sobra sa pagod at

kulang sa pahinga

Paano mapipigil ang paglaganap ng TB?

• Buksan ang mga bintana at paarawan ang loob ng bahay

• Panatilihing malinis ang kapaligiran

• Kumain ng masustansiya at sapat na pagkain• Matulog ng sapat na oras• Magtakip ng ilong at bibig habang may

umuubo, humahatsing at kapag nasa mauusok na lugar

Iwasan ang paninigarilyo, paglalasing at pag-inom ang bawal na gamot!!

• Magpabakuna laban sa TB ( BCG vaccine)– Ang BCG ay nagpapatibay ng

panlaban sa TB, lalung-lalo na sa mga malulubhang kumplikasyon

Sino ang pwedeng magpabakuna?

• Mga sanggol na bagong silang o hanggang isang buwan ng kapanganakan

• Mga batang nagsisimulang mag-aral (edad 4-6)

Nagagamot ang TB!

• Nagagamot ang TB sa pamamagitan ng walang laktaw na pag-inom ng 4 na klaseng gamot sa loob ng 6 na buwan.

• Ang TB ay di na nakakahawa pagkaraan ng 2-3 linggong tuloy-tuloy at tamang pag-inom ng gamot.

Anong pwedeng mangyari kapag itinigil ang gamot?

• Nagkakaroon ng resistensiya laban sa gamot ang mikrobyong TB. Ito ang nagiging dahilan ng di paggaling o pagbalik ng mas matinding sakit na mahirap gamutin.

Anong pwedeng mangyari kapag itinigil ang gamot?

• Kaya huwag itigil ang pag-inom ng gamot kahit na wala na ang sintomas o kaya ay guminhawa na ang pakiramdam!!!

Dahilan ng di paggaling ng TB

• Maling paggamit ng gamot o kulang sa dosis

• Kulang sa anim (6) na buwan na pag-inom ng gamot

• Hindi araw-araw na pag-inom ng gamot

Mga ibat-ibang epekto ng gamot

• Hindi dapat ikabahala:–Pamumula ng ihi, luha at dumi

Mga ibat-ibang epekto ng gamot

• Mga dapat ikonsulta sa doktor– Paninilaw– Pangangati– Pangingimay– Panghihina– Panlabo ng paningin– Paghina ng pandinig

Samasama tayong sugpuin ang TB!

The Philippine College of Physicians wishes to acknowledge the following for his invaluable

efforts in the preparation of this module

Camilo Roa, Jr., MD