Kaolin Dpt

SEKZNC BE YILLIK KALKINMA PLANIDPT: 2611 - K: 622

MADENCLK ZEL HTSAS KOMSYONU RAPORUENDSTRYEL HAMMADDELER ALT KOMSYONU TOPRAK SANAY HAMMADDELER I(SERAMK KLLER-KAOLEN-FELDSPAT-PROFLLT-WOLLASTONT-TALK)

ALIMA GRUBU RAPORU

ANKARA 2001

Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan

Madencilik K Raporu Endstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu Toprak.Sanayii Hammaddeleri (Seramik Killeri-Kaolen-Feldspat-Pirofillit-Wollastonit-Talk) alma Grubu Raporu

ISBN 975 19 2837 - 0 (basl nsha)Bu alma Devlet Planlama Tekilatnn grlerini yanstmaz. Sorumluluu yazarna aittir. Yayn ve referans olarak kullanlmas Devlet Planlama Tekilatnn iznini gerektirmez; nternet adresi belirtilerek yayn ve referans olarak kullanlabilir. Bu e-kitap, http://ekutup.dpt.gov.tr/ adresindedir. Bu yayn 500 adet baslmtr. Elektronik olarak, 1 adet pdf dosyas retilmitir

http://ekutup.dpt.gov.tr/madencil/sanayiha/oik622.pdf

NSZ Devlet Planlama Tekilatnn Kurulu ve Grevleri Hakknda 540 Sayl Kanun Hkmnde Kararname, ktisadi ve sosyal sektrlerde uzmanlk alanlar ile ilgili konularda bilgi toplamak, aratrma yapmak, tedbirler gelitirmek ve nerilerde bulunmak amacyla Devlet Planlama Tekilatna, Kalknma Plan almalarnda yardmc olmak, Plan hazrlklarna daha geni kesimlerin katksn salamak ve lkemizin btn imkan ve kaynaklarn deerlendirmek zere srekli ve geici zel htisas Komisyonlarnn kurulaca hkmn getirmektedir. Babakanln 14 Austos 1999 tarih ve 1999/7 sayl Genelgesi uyarnca kurulan zel htisas Komisyonlarnn hazrlad raporlar, 8. Be Yllk Kalknma Plan hazrlk almalarna k tutacak ve toplumun eitli kesimlerinin grlerini Plana yanstacaktr. zel htisas Komisyonlar almalarn, 1999/7 sayl Babakanlk Genelgesi, 29.9.1961 tarih ve 5/1722 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile yrrle konulmu olan tzk ve Mstearlmzca belirlenen Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan zel htisas Komisyonu Raporu genel ereveleri dikkate alnarak tamamlamlardr. Sekizinci Be Yllk Kalknma Plan ile istikrar iinde bymenin salanmas, sanayilemenin baarlmas, uluslararas ticaretteki paymzn ykseltilmesi, piyasa ekonomisinin gelitirilmesi, ekonomide toplam verimliliin arttrlmas, sanayi ve hizmetler arlkl bir istihdam yapsna ulalmas, isizliin azaltlmas, salk hizmetlerinde kalitenin ykseltilmesi, sosyal gvenliin yaygnlatrlmas, sonu olarak refah dzeyinin ykseltilmesi ve yaygnlatrlmas hedeflenmekte, lkemizin hedefleri ile uyumlu olarak yeni bin ylda Avrupa Topluluu ve dnya ile btnleme amalanmaktadr. 8. Be Yllk Kalknma Plan almalarna toplumun tm kesimlerinin

katks, her sektrde toplam 98 zel htisas Komisyonu kurularak salanmaya allmtr. Planlarn demokratik katlmc niteliini glendiren zel htisas Komisyonlar almalarnn olan dnya ile btnleen bir Trkiye hedefini gerekletireceine inancmzla, konularnda lkemizin en yetikin kiileri

olan Komisyon Bakan ve yelerine, almalara yaptklar katklar nedeniyle teekkr eder, Sekizinci Be Yllk Kalknma Plannn lkemize hayrl olmasn dilerim.






NDEKLERSERAMK KLLER ALIMA GRUBU 1. GR 1.1. Tanm ve Snflandrma 1.2. Killerin zellikleri 1.3. Sektrde Faaliyet Gsteren Uluslararas Organizasyonlar 2. DNYADA MEVCUT DURUM 2.1. Rezervler 2.2. Tketim Alanlar 2.3. retim 2.4. Uluslararas Ticaret 2.5. evre Sorunlar 3. TRKYE'DE DURUM 3.1. rnn Trkiye'de Bulunu ekilleri 3.2. Rezervler ve Tketim 3.3. retim 3.4. D Ticaret 3.5. stihdam 3.6. evre Sorunlar 4. MEVCUT DURUMUN DEERLENDRLMES 4.1. Yedinci Plan Dnemindeki Gelimeler ve Sorunlar 4.2. Dnyadaki Durum ve Dier lkelerle Kyaslama 5. SEKZNC PLAN DNEMNDE BEKLENEN GELMELER VE NERLER 5.1. Projeksiyonlar 5.2. Teknolojik Alanda Beklenen Gelimeler 5.3. Yatrmlar 6. SORUNLAR, BEKLENTLER, POLTKA VE NERLER KAOLEN ALIMA GRUBU 1. GR 1.1. Tanm ve Snflandrma 1.2. Sektrde Faaliyet Gsteren nemli Organizasyonlar 2. DNYADA MEVCUT DURUM 2.1. Dnya kaolin Rezervi 2.2. Tketim 2.3. retim 2.4. Dnya Ticareti 2.5. evre Sorunlar 3. TRKYE'DE DURUM 3.1. rnn Trkiye'de Bulunu ekilleri 3.2. Rezervler 3.3. Tketim 3.4. retim 3.5. D Ticaret 3.6. stihdam 3.7. evre Sorunlar 4. MEVCUT DURUMUN DEERLENDRLMES 4.1. Yedinci Plan Dnemindeki Gelimeler ve Sorunlar 4.2. Dnyadaki Durum ve Dier lkelerle Kyaslama 5. SEKZNC PLAN DNEMNDE BEKLENEN GELMELER VE NERLER 5.1. Projeksiyonlar 5.2. Teknolojik Alanda Beklenen Gelimeler 5.3. Yatrmlar 6. SEKZNC PLAN DNEMNE LKN BEKLENTLER 1 2 2 4 5 6 6 6 9 15 18 19 19 19 22 31 32 33 33 33 34 34 34 36 36 36 39 40 40 44 44 44 45 49 64 68 69 69 69 70 72 78 79 80 80 80 81 81 81 82 82 83

I




FELDSPAT ALIMA GRUBU 1. GR 1.1. Tanm ve Snflandrma 2. DNYADA MEVCUT DURUM 2.1. Dnya kaolin Rezervi 2.2. Tketim 2.3. retim 2.4. Uluslararas Ticaret 2.5. evre Sorunlar 3. TRKYE'DE DURUM 3.1. rnn Trkiye'de Bulunu ekilleri 3.2. Rezervler 3.3. Tketim 3.4. retim 3.5. D Ticaret 3.6. stihdam 3.7. evre Sorunlar 4. MEVCUT DURUMUN DEERLENDRLMES 4.1. Yedinci Plan Dnemindeki Gelimeler 4.2. Sorunlar 5. SEKZNC PLAN DNEMNDE BEKLENEN GELMELER VE NERLER 5.1. Projeksiyonlar 5.2. Teknolojik Alanda Beklenen Gelimeler 5.3. Yatrmlar 6. SEKZNC PLAN DNEMNE LKN BEKLENTLER PROFLLT ALIMA GRUBU 1. GR 1.1. Tanm ve Snflandrma 1.2. Sektrde Faaliyet Gsteren nemli Organizasyonlar 2. DNYADA MEVCUT DURUM 2.1. Rezervler 2.2. Tketim 2.3. retim 2.4. Uluslararas Ticaret 3. TRKYE'DE DURUM 3.1. rnn Trkiye'de Bulunu ekilleri 3.2. Rezervler 3.3. Tketim 3.4. retim 4. MEVCUT DURUMUN DEERLENDRLMES 4.1. Yedinci Plan Dnemindeki Gelimeler 4.2. Sorunlar 4.3. Dnyadaki Durum ve Dier lkelerle Kyaslama 5. SEKZNC PLAN DNEMNDE BEKLENEN GELMELER VE NERLER 5.1. Projeksiyonlar 5.2. Teknolojik Alanda Beklenen Gelimeler 5.3. Yatrmlar 6. POLTKA NERLER KAYNAKLAR DZN

85 86 86 90 90 90 96 103 107 107 107 108 110 111 120 126 127 127 127 127 128 128 129 130 130 134 135 135 136 137 137 137 139 142 143 143 144 144 145 147 147 147 147 148 148 148 148 149 151

II




WALLASTONT ALIMA GRUBU 1. GR 1.1. Tanm ve Snflandrma 1.2. Sektrde Faaliyet Gsteren nemli Organizasyonlar 2. DNYADA MEVCUT DURUM 2.1. Rezervler 2.2. Tketim 2.3. retim 2.4. Uluslararas Ticaret 2.5. evre Sorunlar 3. TRKYE'DE DURUM 3.1. rnn Trkiye'de Bulunu ekilleri 3.2. Rezervler 3.3. Tketim 3.4. retim 3.5. D Ticaret 3.6. stihdam 3.7. evre Sorunlar 4. MEVCUT DURUMUN DEERLENDRLMES 4.1. Yedinci Plan Dnemindeki Gelimeler 4.2. Sorunlar 4.3. Dnyadaki Durum ve Dier lkelerle Kyaslama 5. SEKZNC PLAN DNEMNDE BEKLENEN GELMELER VE NERLER 5.1. Projeksiyonlar 5.2. Teknolojik Alanda Beklenen Gelimeler 5.3. Yatrmlar 6. POLTKA NERLER TALK ALIMA GRUBU 1. GR 1.1. Tanm, Snflandrma, Bulunu ekli, Uluslararas Piyasalarda Spesifikasyonlar 1.2. Sektrde Faaliyet Gsteren nemli Organizasyonlar 2. DNYADA MEVCUT DURUM 2.1. Rezervler 2.2. Tketim 2.3. retim 2.4. Uluslararas Ticaret 3. TRKYE'DE DURUM 3.1. rnn Trkiye'de Bulunu ekilleri 3.2. Rezervler 3.3. Tketim 3.4. retim 3.5. D Ticaret 3.6. stihdam 4. MEVCUT DURUMUN DEERLENDRLMES 4.1. Yedinci Plan Dnemindeki Gelimeler 4.2. Sorunlar 5. SEKZNC PLAN DNEMNDE BEKLENEN GELMELER VE NERLER 5.1. Genel Politika 5.2. retim ve Talep Projeksiyonu 5.3. Sekizinci Plan Dnemine likin Beklentiler

152 153 153 155 156 156 158 164 168 169 169 169 169 170 170 172 172 172 172 172 173 173 173 173 174 174 174 175 176 176 182 182 182 183 185 191 195 195 195 196 197 201 202 203 203 203 203 203 203 204

III







SERAMK KLLER







MADENCLK ZEL HTSAS KOMSYONU

Bakan Raportr Koordinatr

: smail Hakk ARSLAN : Ergn YT : Pnar ZEL

- ET GM A.. - ET HOLDNG A.. - DPT

ENDSTRYEL HAMMADDELER ALT KOMSYONU Bakan Bakan Yrd. Raportr Raportr : Dr.smail SEYHAN : Ekrem CENGZ : Oya YCEL : Mesut AHNER - MTA - MTA - MTA - MTA

TOPRAK SANAY HAMMADDELER (SERAMK KLLER) Toprak Sanayii Hammaddeleri Alt Grubu Bakan Bakan ye ye ye ye ye ye ye ye ye ye : smail NEL : lhami TEZCAN : Selim EK : Hrriyet DEMRHAN : Emin ULU : Yasemin ERETN : Aydn ARAS : Mustafa KIRIKOLU : Nusret GNGR : Mustafa SEVER : Erhan KARAKAYA : hsan BOZDOAN - MTA - KALE MADEN - MATEL - KALE MADEN - MTA - KALE MADEN - MTA - MTA - MGEM - MGEM - MGEM - ESAN Seramik Killeri alma Grubu

1




1. GR Dnyada ve Trkiye'de seramik denilince akla killer gelmektedir. Kil kaynaklarna yakn yerlerde ilk seramik fabrikalar bu nedenle kurulmutur. nk seramikte kullanlan hammaddelerin iinde hem teknolojik, hem de miktar asndan en nemlisi killerdir. Dnyada ve Trkiye'de nfus artna paralel olarak inaat sektrndeki gelime olduu mddete seramik killerinin nemi devam edecek ve seramik sektrnn olduu her dnemde killer en nemli hammadde olma zelliini devaml gndemde tutacaktr. Dnyada seramik teknolojisinin gelimesi sonucu uygulanan tek piirim seramik retimleri, seramik kapasitesinin arttrarak 7. Plan dneminde kil talebini de arttrm, bu da beraberinde retici ve tketici kurululara birok problem getirmitir. Dnya ve Trkiye literatrlerinde seramik killeri; kil, kaolen, refrakter kil ve bentonit ile birlikte deerlendirilmektedir. Bu nedenle zellikle dnya iin yaplan literatr taramalarnda, seramik killerini iinden ayrmak ok zor olmaktadr. Trkiye'de retim yapan ve tketen kurululardan elde edilen bilgiler paralelinde, seramik killeri bilgileri ayrlmaya allmtr. Tanm ve snflama blmnde bahsedilecei gibi, kil ve kaolenler ayn kimyasal snflama ierisinde olan tanmlamalar olup, sadece fiziksel zellikleri birbirinden farkl kavramlardr. zellikle A.B.'ye girme almalarnn olduu 8. plan dneminde, Avrupa ve dnya sanayileri iinde, retim miktar ve kalitesi bakmndan rekabet edebilecek sektrlerden olan seramik sektrnn kalc ve daha atlmc bir sektr olabilmesi iin; seramiin en can alc ve tketim miktar yksek hammaddesi olan seramik killerinin, retimini, tketimini ve kalitesini belirleyici tedbir ve almalara ihtiya olaca kansndayz. 1.1. Tanm ve Snflandrma Literatrde kil minerallerinin snflanmasnda bir birliktelik mevcut deildir. Birok aratrmac tarafndan kabul edilen snflamalar mevcuttur. Killer, sulu alminyum silikat olup bu snflama ierisindeki tm mineraller iin partikl boyu 1/256 mm veya 4 mikron olarak verilmektedir (Wentworth, 1922). Son yllarda yaplan almalarda kil boyutunun 2 mikrona kadar dt savunulmaktadr. Daha byk boyutlar kil kavramna dahil edilmemektedir. Kil terimi jenezi belirtmez. Terim hem hidrotermal faaliyetin sebep olduu bozuma rnleri iin, hem de sedimantasyon yoluyla kelmi taneler iin geerli bir kavram olarak saylmakta olup, bu tr kk paracklar oluturan minerallere gre kimyasal snflamalar yaplmtr. Bu snflamalardan kristal yaplarna gre olan snflandrma DEGENS'e gre aadaki gibidir (Tablo 1):

2




TABLO 1. DEGENS'e Gre Kil Minerallerinin Snflandrlmas YAPI 2 Tabakal olanlar GRUP CNS

Kaolinit Grubu Kaolinit a- E boyutlu Dikit olanlar b- Bir ynde uzam Halloysit olanlar Smektit Grubu llit Grubu Vermiklit Grubu Klorit Grubu Sepiyolit Grubu Montmorillonit Beidelit llit Vermiklit Klorit Sepiyolit Atapulgit Paligorskit

3 Tabakal olanlar

4 Tabakal olanlar Zincir Yaps olanlar

Kil Minerallerinin Snflamas (R.L. BATES'e gre) A- KAOLNT GRUBU BLEM 1- Kaolinit - Al2Si2O5 (OH)4 2- Dikit - Al2Si2O5 (OH)4 3- Nakrit - Al2Si2O5 (OH)4 4- Anaksit - Al2Si2O5 (OH)4 5- Halloysit - Al2Si2O5 (OH)4 6- Endellit - Al2Si2O5 (OH)4 2H2O B- SMEKTT GRUBU 1- Montmorillonit 2- Nontronit 3- Saponit 4- Beidellit 5- Hektorit -

-

KKEN Ayrma, hidrotermal ayrma Hidrotermal ayrma Hidrotermal ayrma Hidrotermal ayrma Ayrma Ayrma

Mg2Al10Si24(OH)12(Na,Ca) FeSi22Al22O60(OH)12(Na2) Mg18Si22Al2O60(OH)12(Na2) Al13Si19Al5O60(OH)12(Na) Li2(Al,Fe,Mg)(Si2Al2)O5OH)

-

Hidrotermal ayrma Hidrotermal ayrma Hidrotermal ayrma Hidrotermal Ayrma Ayrma

C- LLT GRUBU (Al4Fe4Mg6)O20(OH)4Ky(Si8-yAly) - Ayrma (Hidromika Grubu)

3




D- KLORT GRUBU 1- Atapulgit 2- Sepiyolit 3- Allofan

-

Mg5Si8O20(OH)2 4H2O Mg6Si8O20(OH)4.n H2O Al+SiO2+H2O

- Ayrma, kim. kelim - Ayrma, kim. kelim - Ayrma

TABLO 2. eitli Kil Minerallerinin Kimyasal Bileimleri SiO2 Kaolinit Nakrit Dikit Halloysit Anauxit Nontronit Klorit Proklorit Sepiyolit AtapulgitAl2O3

Fe2O MgO CaO K2O Na2 TiO2 H2O TOPLA 3 O M 0.66 0.27 0.29 0.84 0.44 0.18 12.95 0.53 0.19 0.13 0.34 0.22 0.31 0.11 0.60 0.37 14.40 17.42 12.64 20.75 13.19 7.63 21.27 16.95 1.43 0.09 0.22 0.60 0.07 0.51 12.99 2.00 0.14 0.32 37.64 99.92 100.94 99.89 100.01 99.75 100.47 99.89 99.92 99.14 99.86

46.90 37.40 44.75 39.48 46.86 37.12 44.75 36.94 54.32 29.96 31.44 17.62 52.50 0.60 57.85 7.89

40.54 5.19 31.63 0.06 1.92 0.24 0.14 23.69 21.26 26.52 17.60 3.22 2.99 21.31 0.47

2.82 13.44 0.30 0.08 0.53

Kaynak: H.Hseyin Tanan-Zeliha Mete, Seramik Teknolojisi ve Uygulamas, 1985

1.2. Killerin zellikleri Herman ve Parmelee killerin belirli zelliklerini aadaki ekilde gstermektedirler. GRUP1 - Kompozisyonlar A- Mineralojik kompozisyon : Mineral eitleri, tipleri B- Fiziki Kompozisyon : Partikl ebatlar, dalmlar, her bir mineralin ekli C- Kimyevi kompozisyon GRUP2 - Grup1'den tremi faktrler veya zellikler A- Absorbsiyon olay B- Dokusal karakteristikler GRUP3 - Grup2'nin A ve B'siyle kontrol edilen fiziki zellikler A- Kuru mukavemet B- Kuru klme C- Plastisite D- Ak Karakteristii E- Sspansiyonlarn durgunluu

4




F- Kuru davran G- Geirgenlik TABLO 3. llitik Kil Minerallerinin Kimyasal Bileimi 1 SiO2 Al2O3 Fe2O3 FeO MgO CaO K2O Na2O TiO2 H2O + H2O 51.22 25.91 4.59 1.70 2.84 0.16 6.09 0.17 0.53 7.14 2 49.26 28.97 2.27 0.57 1.32 0.67 7.47 0.13 0.05 3.22 6.03 3 50.20 7.80 17.90 1.80 3.23 0.81 6.42 4 53.6 27.0 0.96 2.75 0.24 8.47 0.05 0.33 5 47.4 35.6 1.50 0.30 0.02 9.12 0.53 0.23 6 45.7 35.1 1.14 0.35 0.06 7.95 0.24 0.69 7 49.2 25.7 2.49 2.73 0.25 8.73 0.29 0.20

11.27

TABLO 4. Tipik Ball Clayin Fiziksel zellikleri zellik + 10 m - 2 m - 1 m Kopma modl (Kgf/cm2) Dkm konsantrasyonu Absorbsiyon Toplu klme Kaolin erik (%) 60-86 45-80 20-40 60-65 3-13 5-15 50-70

1.3. Sektrde Faaliyet Gsteren Uluslararas Organizasyonlar Dnya seramik killerinde uluslararas faaliyet gsteren organizasyonlarn en nemlileri ABD'deki Old Hickary Clay, H.C.Spinks Clay Co., Kentucky-Tennessee, Clay Comp.; ngiltere'deki ECC ve WBB'dir. Sektrdeki dier irketler ise Almanya'da Fuchs-Ton, Fransa'da Angiles et Mineroux SAdr Sektrde faaliyet gsteren uluslararas irketler blmnde bu konu ayrca anlatlacaktr.

5




2. DNYADA MEVCUT DURUM 2.1. Rezervler Dnyada literatr bilgileri kil ve kaolen olarak deerlendirildii iin seramik killerini bunlarn iinden genelde lkeler baznda semek mmkn olmamaktadr. lkeler hakkndaki literatrler, tek tek tarandnda baz lkelerin seramik killeri rezervleri verilmi, bazlarnnki ise verilmemi olduundan verilen lkelerin rezervleri belirtilerek, dierleri ktalar olarak Minerals Facts and Problems US., 1985 yaynndaki rezervler olarak alnmtr. TABLO 5. Dnya Seramik Kili Rezervleri LKELER ngiltere SSCB Trkiye ABD Avrupa-Dier Afrika Avusturya Asya Dierleri TOPLAM REZERV (Milyon ton) 13.000 14.000 50 10.000 100 4.500 4.550 9.000 9.000 64.200 ton

Toplam seramik killeri rezervi, tahmini olarak 64 milyar ton verilmitir. 2.2. Tketim Alanlar Mineralojik zelliklerine gre snflandrlan killer, eitli fiziksel ve kimyasal zelliklerine gre, kaba seramik kili, ince seramik kili, refrakter kil, balayc kil, iferton gibi fiziksel zelliklerine gre de snflandrlr. Seramikte kullanlan killerin kuruma ve ekme zellikleri, plastiklik, kuru mukavemet, pime rengi gibi zellikleri, kullanm amacna gre bazen kimyasal bileimden nce gelen bir zellik olarak da kabul edilebilir.

6




TABLO 6. ABDde Ball Clay Kullanm Oranlar Seramik Dier *** Refrakter Ate Kili** Porselen Dolgu, Yayc balayc* Salk Gereleri Duvar ve Yer Karosu Dier******: Ate tulas, bloklar, yksek alminal tula, zel karolar kapsar ***: Elektrik porseleni, ince in safra takmlar ve dier seramik gereleri kapsar ****: Ar kil rnleri, Sourucu, su yaltm, adi tula-kiremit vb kapsar.

%5 %5 %4 % 21 % 22 % 24 %9

*: Yaptrc, yem, asfalt karo, boya, kat, plastik, kauuk vb. kapsar

Killerin Tketimi Geology of Industrial Rock and Minerals, 1969 (Robert Bates)'de verilen, killerin kullanm alanlar snflandrmas aada sunulmutur. I- Piirilen Kil rnleri (% 35) - Tula, kiremit - Drenaj borular - Yapsal karo - Pis su borusu - Fayans, yerkarosu, cam, ini, anak, mlek, porselen, shhi tesisat, elektro porselen (%40) II- Dier Tketim (% 25) - Refrakter sanayii - imento - Sondaj amuru - Dolgu maddesi - Kaplama malzemesi

7




TABLO 7. Seramik Endstrisinde Balama Killerinin Kullanlma Oranlar (%) Yar Cam Malzemeler Duvar Karosu Sanat Seramii Engob Seniteri Elektro Porselen Andrclar (Cam Malzemelere) Glazr Segers in Refrakter Yer Karolar Porselen Emayeler 25-40 25-40 25-40 5-40 25-38 15-35 15-30 5-30 15-25 6-25 5-25 0-25 4-10

Almanya kil tketiminin kullanm alanlarna gre miktar Tablo 8' de gsterilmitir. TABLO 8. Almanya Kil Satlar 1997 1998 (Ton) Endstri Sektr Duvar ve Yer Karolar naat Tulas at Malzemesi Seniteri Malzemeler Refrakter retimleri Boru Porselen Sofra Eyas Onarm Plan imento Kimyasal ve Hayvan Yiyecei Emaye, Glazr, Engop Dier Toplam Tketici Endstriler Dier Rakipler in Tedarik Edilen Toplam Sat I leri Prosesler in Killer Toplam Sat II 1997 2.161.594 648.876 430.870 35.851 123.135 311.915 157.706 226.897 31.985 5.685 202.851 4.337.365 593.848 4.931.213 344.572 5.275.785 1998 2.085.592 644.165 484.122 42.001 125.384 291.553 162.375 80.531 26.547 12.372 187.362 4.142.004 649.260 4.791.264 314.606 5.105.870

8




2.3. retim 2.3.1. retim Yntemi ve Teknoloji Kil yataklar genellikle, ak iletme usulleri ile iletilirler. Yeralt iletmecilii nadir olup, daha ok iferton yataklarnda grlr. Dnya kil retiminin byk ksm, ak iletme ekipmanlarnn kullanld, ak iletme yntemiyle yaplmaktadr. Daha az miktarda kil retimi ise, kapal (yeralt) iletme yntemleri ile yaplmaktadr. Gerek ak iletme, gerekse kapal iletme yntemlerinde; kil damarnn kalnlna gre makina ve ekipmanla retimin yan sra, emek youn bir ekilde retim de yaplmaktadr. Seramik kili retiminin yaklak % 90' ak iletme olarak yaplmakta olup, % 10'luk ok az bir ksm kapal iletme eklindedir. Emek youn bir ekilde yaplan retim, kil tabakas kalnlklar 20 - 25 cm'den 1 m'ye kadar olan ocaklarda daha fazladr. Aada bir kil yatann bulunmasndan kullanmna kadar geen evreleri veren akm emas verilmitir. Kilin oluum srasndaki artlara bal olarak ok ksa mesafelerde yatay ve dikey deimeler gstermesi, zellikle fayans-seramik-shhi tesisat, porselen ve elektro porselen yapmnda kullanlan killerin harmanlanmas ve homojenletirilmesini gerektirmektedir. retimi yaplan kilin kalitesine bal olarak, kil, tvenan olarak kullanld gibi kullanm amacna gre kilin zenginletirilmesi de gerekebilmektedir. Bu amala retilen kil, krma ileminden sonra havuzlarda su ierisinde kartrclarn da yardmyla zlr. Daha sonra ilkel ykama, szme veya hidrosiklonlar vastasyla zenginletirme ilemine tabi tutulur. TABLO 9. Killerin retim Teknolojisi Akm emas Kuru Prosesler Krma Homojenizasyon Kuru ekilde Kartrma Standardize Edilmi Killer Kurutma tme Ya Prosesler Krma Homojenizasyon Ama Ykama Seperasyon -Gravimetrik -Flotasyon Kurutma tme

9




Kimyasal Proses Yzey Aktivasyonu Yzey Modifikasyonu Reolojik zelliklerinin Modifikasyonu Mekanik Dayanmnn yiletirilmesi Hydrophobization Silanization 2.3.2. rn Standartlar Dnyada seramik, porselen ve zellikle szlm kil reticisi irketlerin rn standartlarnn bir ortalamas olarak, fikir vermesi asndan rn standartlar tablosu oluturulmutur. Ancak nemli olan fiziksel zelliklerine gre kil ile birlikte kullanlan hammaddelerin uygun kompozisyonun salanmas olmaldr. Bu nedenle kat stndeki analiz deerlerinden ziyade kullanc irketlerin reetelerinin fiziksel zellikler bakmndan uygunluu daha nemlidir. Tek piirime geildii bu dnemde dkm zellii, yzdrme zellii, ham ve kuru mukavemeti, pime rengi gibi zellikler her zaman kimyasal zelliklerden daha byk nem kazanmaktadr.

10




TABLO 10. Killerin eitli zellikleriKABA ORTALAMA SERAMK NCE SERAMK KARO KL BALAYICI

Al2O3 SiO2 CaO MgO K2O Fe2O3 Pime Rengi 1300 oC'da Pime Klmesi 1350 oC'da Kuruma Klmesi Kuru diren Plastisite Suyu Deformasyon grlmeyecei Minimum scaklk Ate Zaiyat

25-32 50-55 0.5-1 0.5-1 0.5-1 0.5-2.0 Beyaz bej

KL 25-35

KL 20-30

20-28

KL 32-35

1-2 Krem 5-6

0-5 Beyaz 3-4

2-3 Krmz 5-6

1.5 Beyaz-krem % 12'den az

5-9 45-55 20-35

6 18-20 30-40 1250 10-13

5-8 18-20 20-30 1500 8-10 10-12 20-25 35-45 En az 1500

11




TABLO 11. Ball Clayn eitli lkelerdeki Kullanmna Bal Nitelikleri zellik (%) UK, WBB ABD, K-T Clays Mutfak Malz. 53.6 32.0 1.1 1.4 0.3 0.3 0.7 0.1 10.5 4.8 UK, WBB ABD, K-T Clays Tbbi Malz. 61.1 11.0 24.6 1.4 0.3 0.5 1.4 0.2 9.5 5.5 UK, WBB Almanya-Stephan Schmidt-Westerwald Clay Sofra Seramikleri 66.0 28.0 1.2 1.6 0.2 0.5 2.2 0.2 -

SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 CaO MgO K2O Na2O K.K. Karbon PH

Mutfak Malz. 50.0 32.9 1.2 1.0 0.2 0.3 1.6 0.2 12.6 1.6 4.4

Tbbi Malz. 56.8 1.0 27.5 1.3 0.2 0.3 2.2 0.3 9.5 1.8 6.3

Porselen Porselen 47.0 38.0 0.39 0.03 0.1 0.22 0.8 0.15 13.0 66.0 23.0 1.2 1.6 0.2 0.5 2.2 0.2 -

2.3.3. Sektrde retim Yapan nemli Kurulular Dnyada kaolin hari olmak zere seramik kili retimi yapan irketler Tablo 12'de grlmektedir. leriki blmlerde lkelerin kapasiteleri ile kaolin retimi miktar ve deerleri ayr tablolar halinde verilecektir. TABLO 12. Seramik Kili reten Balca irketlerAlmanya EDUARD KICK GmbH, FUCHSSCHE TONGRUBEN GmbH, STERHAN SCMIDH Group, GUS GOERG & SCHNEIDER GmbH, MARX BERGBAU GmbH, MARTIN & PAGENSTECHER GmbH, TONBERGBAU GRUBE ANTON GmbH, Avustralya ANGLO AMERICA PACIFIC Ltd. AUSTRALIA CHINA CLAY Ltd., in CLAYS & MINERALS (Orient) Ltd., (Clayorient), A.B.D. GEORGIA Kaolin Co. CYPRUS MINERALS Co SOUTHERN CLAY Products Inc. KENTUCKY-TENNESSE Clay Co. H.C. SPINKS CLAY Co. THE OLD HICKORY CLAY Co. ngiltere ENGLISH CHINA CLAY (ECC) Co. WATTS BLAKE BEARNE & Co.PLC (WBB), Fransa PROVINS ARGILES SA, ARGILE et MINERAUX (AGS) Co. MIRCAL GROUP

12




2.3.4. Dnyada Kil reten lkelerin Kurulu Kapasiteleri Dnyada kil reten lkelere ait tahmini retim deerleri Tablo 13te gsterilmitir. TABLO 13. Seramik ve refrakter Killeri retimleri (Ton) lke Tahmini retim DNYA6.222.000 6.045.000 5.080.000 2.045.000 19.392.000 916.000 4.337.000 969.000 6.222.000 450.000 628.000 477.000 1.340.000 59.000 200.000 20.000 10.000 29.000 580.000 350.000 1.702.000 200.000 6.045.000

NGLTERE, ALMANYA, FRANSA AVRUPA (NGLTERE, ALMANYA, FRANSA DIINDA) ORTA DOU ASYA PASIFIK BLGESI AMERIKA DNYA TOPLAMI

NGLTERE, ALMANYA, FRANSANGLTERE ALMANYA FRANSA NGLTERE, ALMANYA, FRANSA TOPLAMI

AVRUPA ( ngiltere, Almanya ve Fransa D)SPANYA PORTEKZ TALYA TRKYE BULGARSTAN ROMANYA SIRBSTAN BOSNA MACARSTAN EK CUMHURYET POLONYA NGLTERERAYNA RUSYA AVRUPA (NGLTERE, ALMANYA FRANSA HAR)

ORTA DOU ASYA PASFK BLGESHNDSTAN JAPONYA N TAYLAND MALEZYA ENDONEZYA ORTA DOU ASYA PASFK BLGES TOPLAMI 480.000 800.000 2.500.000 400.000 300.000 600.000 5.080.000 1.190.000 30.000 125.000 700.000 2.045.000

AMERIKAABD MEKSKA ARJANTN BREZLYA AMERIKA TOPLAMI

13




2.3.5. retim Miktar ve Deerleri TABLO 14. Dnyadaki nemli Kil reticileri Firma ECC Ball Clays WBB Devon Clays Fuchssche Tongruben GmbH & Co. KG Goerg & Schneider GmbH & Co. KG Karlicher Ton-und Schamotte-Werke Mannheim & Co. KG Lassmann KG Martin & Pagenstecher Rohstoffbetriebe GmbH & Co. KG A.J. Mller GmbH & Co Stephan Schmidt KG Villeroy & Boch Keramische Werke AG AGS BMP Damrec Euroarce Sabater A.D. Mota Kalemaden Kemat Chasov Yarsky Donbas Clays Druzhkovka Vesko Kentucky Tennessee H.C. Spinks United Clays Cominas Mineradors Conventos lke ngiltere ngiltere Almanya Almanya Almanya Almanya Almanya Almanya Almanya Almanya Fransa Fransa spanya spanya Portekiz Trkiye ek Cumhuriyeti Ukrayna Ukrayna Ukrayna Ukrayna ABD ABD ABD Brezilya retimler (1997) (yaklak ) 300.000 500.000 1.000.000 300.000 250.000 300.000 500.000 300.000 1.000.000 300.000 300.000 500.000 250.000 250.000 250.000 500.000 250.000 500.000 250.000 500.000 500.000 500.000 300.000 500.000 500.000 ton

Dnya kil retimi, tabloda da grlecei gibi genelde kil ve kaolen olarak beraber derlenmitir. Dnyada en fazla kil reten devlet ABD'dir.

14




TABLO 15. ABD Kil retimi Miktar : Milyon Ton Deer : Milyon Dolar 1995 Miktar Deer Killer 1,660 11.2 Dier Killer* 744 90.1 Kaolin 8,240 1,060.0 Toplam 10644 1161.3 1996 Miktar Deer 1,660 11.2 739 89.2 8,040 1,050.0 10439 1150.4 1997p Miktar Deer 1,890 11.6 739 85.0 7,690 1,050.0 10319 1146.6

* Atapuljit ve montmorillonit-tipi dier killerdir.

ABD'nin toplam retimi 30 byk irket tarafndan yaplmaktadr. Toplam kil retiminin % 22'si shhi tesisatta, % 20'si seramikte, % 15'i anak mlekte olmak zere, seramik sanayiinde tketilmektedir. ABD ayrca her yl, 30-40 bin ton kil ithal etmekte olup, 3-4 milyon ton civarnda ihracat yapmaktadr. thalat; Meksika, ngiltere, Kanada, Singapur'dan yapmaktadr. 2.4. Uluslararas Ticaret Seramik killeri dnya ticaretinde sz sahibi lkeler; ABD ve ngiltere'dir. Bu lkelerin byk retimlerinin yannda ithalatlar da sz konusu olup, genelde tvenan almlar yaparak tesis killeri olarak ticaret yapmaktadr. Avrupada nc srada; Almanya daha sonra Fransa ve talya gelmektedir. zellikle AB lkeleri de kendi aralarnda kil ticareti yapmakta olup, AB ierisinde en byk ticareti ngiltere yapmaktadr. ekoslovakya, Trkiye, Portekiz, Gney Afrika ve Hindistan dnya ticaretinde sz sahibi olan dier lkelerdir. ABD : Seramik killerinin % 55-60' hava ile serbestleen killer olup, bunun % 15'i ince seramik kili olarak retilmekte ve tketilmektedir. Amerika'da en byk pazar fayans retimidir. ABD'de kil retiminin % 21'i seramikte, % 20'si shhi tesisat, % 14' sofra ve ev eas imalatlarnda kullanlr. ABD'de kil ihracatnda devlet tarafndan herhangi bir kstlama yoktur. ABD kil tketimi, ortalama her yl % 5-7 arasnda art gstermektedir. hracatta en byk lke Meksika'dr. ABD'deki irketler: Old Hickary Clay : 1918 ylndan beri retim yapmaktadr. irket Tennessee'deki retim sahasnda 4 ocak altrmaktadr. 170.000 ton/yl civarnda retim yapmaktadr. Spinks : H.C. Spinks Clay Co., Tennessee'de 1916'dan beri seramik kili retmektedir. retimi ABD'de ve Meksika'da pazarlanmaktadr. United : WBB'nin bir kolu olup, ngiltere Watts Bloke Bearne and Co.'nun ABD'de retim yapan bir koludur. Hem ocak retimi, hem de tesisleri vardr. 150.000 short ton/yl retim yapmaktadr. retimi genelde shhi tesisat yapmnda kullanlmaktadr. 1991 ylnda ISO-9002 sertifikas alan bir irkettir.

15




KT : (Kentucky-Tennessee Clay Comp.) Seramik kalitesi 400.000 short ton/yldr. Kil szme tesisleri vardr. Southern : (Southern Clay Product Inc.) Bentonit retimi yannda Texas'da seramik kili de retmektedir. Tesisleri de vardr. Ylda 70.000 ton kil retmektedir. NGLTERE : ngiltere'de seramik killerinin tm Dorset ve Devon adl gneybat ngiltere blgelerinden retilmektedir. Dorset blgesi killeri, seramik ve refrakter sanayiinde tketilmekte ve ihra edilmektedir. Devon killeri, szlme zellikli ve beyaz pien killerdir. ngiltere'de seramik kili reten balca iki byk irket vardr. Watts Bloke and Co. PLC (WBB) : ngiltere retiminin % 60'n salayan irketin dnyann pek ok yerinde temsilcilikleri vardr. WBB Devon Clays Ltd. (PLC) : 3 Yl nce kurulan irket, WBB'nin seramik killeri alannda retim yapan yan kuruluudur. 7 Ak 3 adet yeralt oca vardr. Yeralt retimi, 25.000 tondur. Kuzey ve gney Devon blgesinden 450.000 ton ham seramik kili retmektedir. retimin 2/3' ihra edilmektedir. Dnyada 70 civarnda lkeye seramik kili ihra eder. hracatnn byk blmn zellikle AET ve dier EFTA lkelerine yapmaktadr. Son yllarda talya ve spanya'ya ihracatlar artmtr.. ECC Ball Clay Ltd.: irketin merkezi, Dorset-Woreham'dadr. Gneybat ngiltere'de 3 blgede retim yapmaktadr. Yllk seramik kili retimi 350.000 ton/yl'dr. Bu miktar, ngiltere retiminin % 40-45'ine karlk gelmektedir. Dorset blgesinden elde edilen retim; elektro porselen, fayans, yer karosu ve refrakter sanayiinde tketilmektedir. Kuzey Devon blgesi retimi ise yer ve duvar karosu kalitesindedir. Kil szme konusunda birok tesisleri vardr. ALMANYA : Fuchs-Ton : Almanya'nn en byk seramik kili reticisidir. "Fuchs'sche-Tongruben Grulah.Co." ad altnda, WBB ve PLC'nin bir koludur. Yllk retimi 4 milyon tondur. Westerwald blgesindeki en byk reticidir. Kil szme tesislerinin hemen tamam ocaklara yakn blgelerdedir. Martin und Dagenstecher : 1988 Ylnda kurulan irket, Wltsaht grubunun yesidir. Westerwald blgesindeki ocaklarda; 600.000 ton retimin kaliteleri yap seramikleri, yer ve duvar karosu, shhi tesisat killeri ve toprak rnleridir. Mosx.Bergbau : Westerwald blgesinde 10 adet ocak ve 4 adet kil szme tesisi vardr. Szlm kil retimi 350.000 tondur. Paketleme tesisleri ile Almanya i tketiminin byk blmn karlamakta, talya ve Fransa'ya ihra yapmaktadr (Tablo 16).

16




TABLO 16. Almanya Kil hracatlar ( ton )Sat Belika Hollanda Fransa Italya 1998 2.827.581 2.063.664 379.047 697.496 349.131 1.472.766 1997 2.931.391 2.112.516 330.270 413.650 301.345 1.459.335 1996 3.139.485 1.973.051 244.109 401.129 245.862 1.370.258 1995 3.369.845 2.022.578 271.934 436.751 216.583 1.411.983

Stephan Schmidt : 5 Adet ocanda 250.000 ton/yl hafif ve yar plastik kil retimi yapmaktadr. irketin toplam retimi 600.000 ton/yl olup, bir ksm retimi tesislerinde ilenmektedir. Georg. und Schneider : 500.000 ton/yl plastik ve refrakter kil retilmektedir. EKOSLOVAKYA : Kaliteli seramik killeri, bat ekoslovakya'da Skolma blgesinden retilmektedir. ekoslovakya'nn yllk retim kapasitesinin 2 milyon ton/yl olduu bildirilmektedir. TRKYE : Trkiye'de zellikle stanbul blgesinde Matel A.., Kalemaden A.., Toprak A.., Srhaz A.., St blgesinde; St A.. ve dier irketler tarafndan yllk 1.500.000 ton/yl retim yaplmakta olup, retimin tamam fayans, seramik ve shhi tesisatta tketilmektedir. FRANSA : Fransa'da Argiles et Mineroux SA. (AGS) ve Domree firmalar tarafndan yaplan srasyla 600.000 ton/yl ve 355.000 ton/yllk retimlerin byk ksm yurtiinde tketilmekte ve zellikle AET ilkelerine ihra edilmektedir. RUSYA : Rusyada kil ve kaolen literatr bilgileri birlikte olduu iin yorum yaplamamaktadr. Ancak Avrupa'ya byk miktarlarda seramik kili ihracat olduu tahmin edilmemektedir. hracatnn byk ksm kaolendir. 1998 Yl GTP Ad ve Numaralar u ekildedir. 250 830 000 000 ATE KL 250 840 000 000 KLLER - DER

17




2.4.1. Fiyatlar TABLO 17. Dnyada eitli Kil Fiyatlar

Ball Killeri, Dkme ,lenmi U.K. Krlm, Kurutulmu lenmi Toz, Torbal Yksek Alimna Killeri FOB GA , US Mulcoa 47 % Al2O3 US Mulcoa 60 % Al2O3 US Mulcoa 70 % Al2O3 Kalsine Killer 43-44 % Al2O3 Kalsine Killer 60 % Al2O3 FCL Refrakter Killeri Kalsine, % 40-47 Al2O3, EC min. thalat Fiyat % 40-55 Al2O3, in min hracat Fiyat % 40-55 Al2O3, FOB in

1995 () 25-65 55-70 80-120 $ 76 128.5 201 110-135 175-220

1996 () 25-65 55-70 80-120 $ 78 131.5 204 110-135 175-220

1997 () 25-65 55-70 80-120 $ 81 138 212

1998 () 25-65 55-70 85-130 $ 81 138 212

( ) 75-97 ECU 75 ($100 ) $ 63-65

( )75-97 ECU 75 ($100 ) $ 63-65

2.4.2. AT, EFTA ve Benzeri lkelerin Ticaretteki Yeri Dnya kil ticareti blmnde bahsedildii zere, AET ticaretinde en etkili lke ngiltere'dir. kinci srada; Almanya bulunmaktadr. Bunlarn banda ECC ve bal irketleri ile WBB'ne bal irketleri gelmektedir. retiminin yannda, ngiltere ve Almanya'dan kil ithal eden lkelerin banda talya gelmektedir. ABD dnda, dnya ve zellikle AET ticaretinde sz sahibi olan bu lkelerin Amerika'da dahi ortak irketleri mevcuttur. Seramik kili ticaretinde Trkiye'nin bir tek talya'ya tvenan sat vardr. Trkiye'deki seramik irketlerinin hemen tamam ECC ve WBB'den kil ithal etmektedir. 2.5. evre Sorunlar Dier hammadde konularnda deinildii gibi, dnyada seramik kili ocaklarnda byk bir evre sorunu yoktur. letme izni alnmadan nce alnacak tedbirler konusunda tm bilgiler devlet

18




tarafndan verilmekte olup, alan alann rezervi bitirilmeden yeni alan tahsis edilmemektedir. Kil szme tesislerinin ise, atk su ve toz problemleri halledilmi durumdadr. Bunlar yaplmadan, tesislere alma izni verilmemektedir. 3. TRKYE'DE DURUM 3.1. rnn Trkiye'de Bulunu ekilleri Trkiye'de retilen killerin ticaretinin % 80'i tvenan olarak yaplmakta, genelde boyut snflandrmas iin tesisler tketici seramik irketlerinde bulunmaktadr. Kil szme tesislerinin hemen tamam tketici seramik irketleri iindedir. Szlm kil ticareti, Trkiye'de ok yeni olup 8. plan dneminde bu konuda zellikle teknolojik alanda byk ilerleme beklenmektedir. 3.2. Rezervler ve Tketim Seramik kili asndan Trkiye'nin 2 byk blgesi vardr. St ve stanbul (ile ve Kemerburgaz). Trkiye'de rezerv aratrmas yapan en byk kurulu olan MTA Genel Mdrl'nn her iki blgede yeterli olmayan almalar mevcuttur. zellikle stanbul blgesi almalar, refrakter kil amal olup, seramik killerinin kullanlabilirlik alanna gre iletilebilir rezerv hesaplamas yaplmamtr. St blgesinde MTA tarafndan eitli almalar yaplmtr. 3213 Sayl Maden Kanunu ktktan sonra MTA Genel Mdrl'nn havza almalar kanun gerei yaplamad iin, her konuda olduu gibi seramik killeri konusunda da Trkiye iin shhatli bilgiler elde edilememitir. Daha nceki dnemlerde seramik killeri reten irket yetkilileri ile birlikte yaplan almalarda blgesel olarak potansiyel ve iletilebilir rezervler hesaplanmtr. TABLO 18. Trkiye'deki Balca Kil retim Blgelerinin Rezervleri (1000 ton)FAYANS KL STANBUL BLGES ile Kemerburgaz TOPLAM ST BLGES Kre alt Yakack nhisar TOPLAM GENEL TOPLAM 30,000 2,500 32,500 500 200 350 2,000 3,050 35,550 8,000 1,500 9,500 250 150 2,000 5,000 7,400 16,900 15,000 500 2,000 150 10 30 500 690 2,690 1,000 250 500 3,500 5,250 5,250 SERAMK KL DKM KL KUMLU KL

19




Bu blgelerin haricinde seramik irketlerine yaknlk bakmndan ikinci derecede nemli kil potansiyeli olan blgeler mevcuttur. Bunlarn rezervi aada verilmitir : anakkale Manisa Ktahya zmir Konya 10.000.000 10.000.000 10.000.000 3.000.000 1.000.000 Seramik Kalitesi Seramik Kalitesi Seramik Kalitesi Seramik Kalitesi Seramik-dkm

irketlerin ellerindeki mevcut ruhsatlarndaki iletilebilir yaklaak kil rezervleri aadadr . TABLO 19. Trkiye'de eitli Madencilik irketlerine Ait Ruhsat Sahalarnn Rezerv Durumu RKET ADI Matel A.. Kalemaden Kalemaden BLGES REZERV (TON) 20,000,000 11,350,000 4,500,000 3,405,000 2,200,000 4,000,000 9,000,000 10,000,000 2,000,000 66,4550,00 325,000 40,000 4,000,000 800,000 1,000,000 200,000 15,000 6,380,000 72,835,000

stanbul stanbul (Kiralk sahalar) Toprak stanbulMadencilik St Etiler Madencilik stanbul Evren stanbul Madencilik Ermaden stanbul Toprak Maden stanbul Srhaz A.. stanbul TOPLAM Bozyk St-Kre Seramik Yakack nhisar St Madencilik St St-Dierleri St Esan St Kalemaden amldere TOPLAM GENEL TOPLAM

7.plan dnemi baznda, Trkiye seramik kili rezervi 72,835.000 ton olarak hesaplanmtr. leride yaplacak kapasite artlarnda, kapasite ile tketimin 2 milyon ton/yl olmas ok

20




muhtemeldir. Rezerv olarak yaklak 36 yllk bir potansiyele tm irketlerin sahip olduunu dnecek olursak, 36 yllk bir rezervimizin olmas Trkiye seramik sektr asndan pek de i ac bir sonu deildir. Bu nedenle, seramik sektr ve devlet olarak, zellikle kil blgesi olan stanbul ve St iin sonu blmnde deinilecek rezervleri koruma kararlarna ihtiya olduu kansndayz. ankr-Korgun-Hicip Ky cvarnda bulunan 25 milyon ton rezervli kil yataklar da 8. Plan dneminde nem kazanabilir. Demiryolu kysnda bulunan bu yataklarn tabannda bentonit, st ksmlarda ise linyitli seviyeler vardr. Yksek Fe2O3 muhtevas ve seramik fabrikalarna uzaklk bu yataklarn deerlendirilmesini bugne kadar nlemitir. Aada blge iin tipik 2 numunenin kimyasal analizleri verilmitir: Al2O3: %25.18-24.97; Fe2O3: %2.47-4.13; SiO2: % 54.91-54.41; A.Z.: %11.65-11.18. TABLO 20. lkemiz Ticari Kil Rezervleri (x106 ton) Tr Ball Clay* llit / Kat Kalite llit / Seramik Kalite llit / Dier Refrakter, Seramik Karm Killer Toplam(*) : MATEL

Grnr Grnr + Muhtemel -75 -2.4 -1.3 0.3 -137.0 41.5 41.0 117.0 178.3 237.2

Muhtemel ---0.7 -248.0 248.7

Mmkn ----368.5 715 1083.5

Toplam 75 2.4 1.3 1.0 547.0 1112.0 1747.7

Refrakter tula retimimiz 94 bin ton olduuna gre, 1 ton refrakter retimi iin 3 ton ham kil gerekecei kestirimiyle, yaklak grnr refrakter tketimimizin 200 bin ton/yl dolaynda olduu kabul edilebilir. 3.2.1. Tketim Alanlar Trkiye seramik sektr iin retilen killerin en byk tketim alan, fayans ve seramiktir. Daha sonra, izalatr, shhi tesisat ve porselen sanayileri gelmektedir. Dkm kili ve kumlu killer zel killer olup, fayans ve seramikte tketilen killerden farkl fiziksel zellikleri nedeniyle ayrlmaktadr. Trkiye'de dkm kili ve kumlu kil reten en nemli ve en eski blge St blgesi olup, retim miktarnn artmas nedeniyle son yllarda kalite bozulmutur. 3.2.2. Tketim Miktar ve Deerleri Trkiye toplam seramik kili tketimi 1999 ylnda 1.500.000 ton civarnda olup, seramik sektrndeki kapasite artlar ile 2000'li yllarda Trkiye seramik kili tketiminin 2 milyon ton civarnda olaca beklenmektedir.

21




3.3. retim 3.3.1. retim Yntemi ve Teknoloji Trkiye'de kil retilen ilk blge olan St blgesinde kil, bantlar halindedir. Kil, kum, konglomera ardalanmal olup, kil kalnlklar genelde makina ile retime uygun deildir. Kumta, konglomera bantlar, makina ile sklmektedir. Kil retimi emek-youn bir ekilde kazma-krek, kompresr ve elle retilmekte ve damperli kamyonlarla stok sahalarna ekilmektedir. Bu ekildeki retime en byk engellerden birisi de, ocaklarn taocandan geme kk sahalar olmas, makina ile retime elverili olmamasdr. Bozyk Seramik, nhisar kil sahas byk bir saha olup belirli yerleri makina ile retime uygundur. stanbul blgesindeki killer, kalnlk bakmndan paletli kepe, ekskavatr ile retim yapmaya uygundur. Ancak makina ile retimde en byk sorun, organik madde olan kmrlerin kile karmas ve killerdeki zellikle yatay deiimlerin iyi kontrol edilememesidir. Killerin zerindeki toprak st 5-10 m kalnlndadr. Bunun altnda 3-5 m kalnlkta, seramik ve dkm sanayiine uygun kumlar vardr. Kum altndan kil, bu kil seviyesi altnda zaman zaman kmr ve kmr alt killer retilmektedir. Grld gibi stanbul blgesinde retim sadece kil amal deil, kil, kum, kmr amal olup, seramik killerinin ekonomik bir ekilde retilmesi, zellikle tek piirim fayans retimlerinin balad 1977'li yllarda balamtr. Killerin tvenan retilmesinden sonra, blgesel olarak gerekli en nemli ilem; krma, homojenletirme tesislerinin devreye alnabilmesidir. St Blgesinde seramik ve fayans killerinde de krma ve homojenletirme tesisleri yoktur. Ayrca dkm ve kumlu killerde, kil szme tesislerine ihtiya vardr. 3.3.2. rn Standartlar Trkiye'de kil retilen; 1) St blgesi killeri; tvenan rn standartlar, 2) stanbul blgesi retimleri; tvenan rn standartlar, 3) Szlm killer; rn standartlar ad altnda bir gruplama yaplrsa doru olacaktr. Bu gruplama iinde; fayans ve yer karosu killeri birletirilerek gruplama yaplmtr. rnek olarak; Yakack blgesi killeri ele alnacak olursa, Fe2O3 oran 1-2.00 aras, fayansta 2-5.5 Fe2O3 aras St blgesi yer karosu killeri iin verilen deerlerdir. St blgesinden retilen dkm killeri iinde, ayrca bir rn standard verilmitir. Kre blgesi killeri, kumlu killeri kapsamaktadr.

22




1- St Blgesi Killeri : TABLO 21. St Blgesi Killeri rn StandartlarFAYANS-SERAMK KL: KRE Al2O3 SiO2 Fe2O3 CaO TiO2 MgO K2 O Na2O A.Z. 19-22 63-67 1-4 0.7-1 0.4-0.6 0.2-1.0 0.1-2.3 0.4-1.7 7.6-8.4 YAKACIK 15-25 57-67 1.0-5.5 1.0-1.5 0.9-1.5 0-1 1.5-2.5 0.7-2.0 6-9 NHSAR 18-26 56-65 1-3 0.1-1.1 1.5-2.5 0.1-0.5 1.7-2.0 1.6-2.1 6-10 (%) KMYASAL ANALZ

FAYANS-SERAMK KL:

(%) FZKSEL ZELLKLER

KRE Plastik Suyu Su emme SK 11 Toplam ekme Pime ekmesi Kuru ekme Deformasyon (mm) Viskozite (Sn/100 cm3) Kuru Mek.Mukavemet (kg/cm2) Elek Bakiyesi (100 Dyn) 36 12.59 6.2 4.3 8.3 25

YAKACIK 22-25 0.5-1.8 11 4.9 15.6 11.5 27.05

NHSAR 18-26 56-65 1-3 0.1-1.1 1.5-2.5 0.1-0.5 1.7-2.0 1.6-2.1

6

5-12

23




FAYANS-SERAMK KL: (%) MNERALOJK ANALZ KRE Dikit Kuvars Muskovit Anortit Mikroklin Kaolinit Bakiye DKM KL : Al2O3 SiO2 Fe2O3 CaO TiO2 MgO K2 O Na2O A.Z. DKM KL : (%) 51.1 41.5 3.5 2.1 1.8 YAKACIK NHSAR -63.14 22-31 4.7-5.2 9.2-9.8 -54.43 -

KMYASAL ANALZ YAKACIK 27-33 48-58 1.2-1.4 0.-0.9 0.-0.4 0-0.5 1.0-1.5 0-1 11-13 NHSAR 25-30 50-60 1-2 1-2 1.0-1.5 0.5-1.5 1-3 0.2-1.7 8.7-14

KRE 22-25 60-70 1-2 0.4-0.6 0.7-0.9 0.3-0.5 0.2-0.5 0.2-0.5 10-14

(%) FZKSEL ZELLKLER KRE YAKACIK 22-25 0.5-1.0 13-18 5.6-7.0 2-4 10.3-28.5 30-65 NHSAR 10-13 5-7 13-17 2-4 8-10 35-55

Plastik Suyu Su emme SK 11 Toplam ekme Pime ekmesi Kuru ekme Deformasyon (mm) Viskozite (Sn/100 cm3) Kuru Mek.Mukavemet (kg/cm2) Elek Bakiyesi (100 Dyn)

-

-

6-8

4-11

24




TABLO 22. stanbul Blgesi Killeri rn Standartlar1- FZKSEL ZELLKLERKuru Klme Pime Klmesi (1100 C'de) Pime Klmesi (1180 C'de) Su Emme (1100 C'de) Su Emme (1180 C'de) Eilme mukavemeti (120 C'de) Eilme mukavemeti (1100 C'de) Eilme mukavemeti (1180 C'de) > > % % % % % 0.15 7.8 10.5 11.3 4.2 11-30 kg/cm2 265 kg/cm2 265 kg/cm2

2- KMYASAL ZELLKLER L.O.I. SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 CaO MgO Na2O K2 O % % % % % % % % % 7.00-9.00 57.00-60.00 25.00-28.00 1.80-2.20 0.4 0.3 0.2 0.4 2.2

25




TABLO 25. Szlm Kil Standartlar SZLM KL 1 1- FZKSEL ZELLKLER SZLM KL II 1- FZKSEL ZELLKLER

A- Dkm zellikleri : A- Dkm zellikleri : Litre Arl 1682 g/lt Litre Arl 1647 g/lt Viskozite 95 s/200 cc Viskozite 165 s/200 cc Kuru Klme % 3.67 Kuru Klme % 3.17 Kuru Mukavemet 42.57 kg/cm2 Kuru Mukavemet 36.96 kg/cm2 Kat Malzeme % 66 Kat Malzeme % 61.53 Miktar Miktar Opt.Elekt.Miktar % 0.4 Opt.Elekt.Miktar % 0.70 Dkm Hz 0.19 mm2/dk B- Pime Sonras zellikleri : B- Pime Sonras zellikleri : Pime Scakl 1230 C Pime Scakl 1225 C (iletme) (iletme) Pime Rengi Krem Pime Rengi Krem Pime Klmesi % 8.1 Pime Klmesi % 8.15 Toplam Klme % 11.77 Toplam Klme % 11.32 Deformasyon 7 mm Deformasyon 9 mm Su emme % 8.73 Su emme % 4.88

2- KMYASAL ZELLKLER 2- KMYASAL ZELLKLER K.K. SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 CaO MgO Na2O K2O SO3 % 12.82 % 51.55 % 31.91 % 1.50 max % 0.34 % 0.97 % 0.31 % 0.12 % 0.49 % 0.16 K.K. SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 CaO MgO Na2O K2O SO3 % 11.58 % 54.20 % 30.00 % 0.80 % 0.95 % 0.23 % 0.41 % 0.11 % 0.34

26




TABLO 23. Yer Karosu retimine Uygun Seramik Killerinin Kimyasal zellikleri ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------K 322* K 342* K 344* K 350** ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------SiO2 57.00 +/- 1.0 62.00 +/- 1.0 58.50 +/- 1.0 74.50 +/- 1.0 Al2O3 26.00 +/- 1.0 23.00 +/- 1.0 24.50 +/- 1.0 15.00 +/- 1.0 Fe2O3 2.50 +/- 0.1 2.00 +/- 0.5 2.00 +/- 0.5 2.50 +/- 0.1 MgO 0.40 +/- 0.05 0.90 +/- 0.05 0.90 +/- 0.04 0.50 +/- 0.05 CaO 0.50 +/- 0.05 0.50 +/- 0.05 0.50 +/- 0.05 0.30 +/- 0.05 K2O 2.80 +/- 0.2 2.50 +/- 0.3 2.80 +/- 0.2 1.00 +/- 0.1 Na2O 0.40 +/- 0.05 0.30 +/- 0.05 0.40 +/- 0.05 0.30 +/- 0.05 TiO2 1.20 +/- 0.1 1.00 +/- 0.2 1.00 +/- 0.1 0.60 +/- 0.05 A.Z. 8.50 +/- 0.5 7.50 +/- 0.5 9.50 +/- 0.5 5.50 +/- 0.5 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------* stanbul ile Blgesi ** Bilecik-St Blgesi

TABLO 24. lkemizdeki Ball Clay Tipindeki Killerin Kimyasal zellikleristanbul Aal A B 54.3 54.7 29.0 28.0 1.9 2.5 1.0 1.0 0.5 0.7 0.2 0.3 2.0 2.5 0.2 0.3 11.0 10.0 100 ile Beykoz K302 59.5 26.0 2.2 1.0 0.3 0.3 2.0 0.2 8.5 30.0 65.0 1.4 65.0 K311 58.3 26.0 2.0 1.1 0.7 0.2 3.0 0.2 8.5 80.0 64.0 1.4 65.0 K302B 61.5 25.0 1.5 0.8 0.2 0.2 2.0 0.3 8.5 28.0 68.0 0.4 50.0 Bilecik St K301C 56.2 28.0 1.7 1.0 0.2 0.2 3.0 0.2 9.5 60.0 65.0 0.4 50.0 ESBAKAS 50.4 33.0 1.6 0.8 0.2 0.3 1.5 0.2 12.0 60.0 67.0 0.4 55.0 ESBKA 2 50.9 32.0 1.6 0.8 0.2 0.3 2.0 0.2 12.0 30.0 68.0 0.4 55.0

SiO2 (%) Al2O3 (5) Fe2O3 (%) TiO2 (%) MgO (%) CaO (%) K2O (%) Na2O (%) A.Z. (%) MOR Kgf/cm2 Kat Konsan. (%) Elektr. Younluu 1.50 ) kaolin kullanlr.

Kat Sanayi Seramik Sanayi

Boya Sanayi

Plastik Sanayi

Glendirici ve maliyet drc ve katk malzemesi olarak zellikle viny lerde ve polyesterlerde sk kullanlr. Kaolinin en nemli kullanm alan; (PVC) kaplanm teller ve kablolardr. Kalsine kaolin ve silika yzey modifiye edilmi kaolinler PVClerin elektrik direncini arttrmak iin kullanlr, nk onlar hidrofobik zellie sahiptir.

46




Tablo 3n Devam Mrekkep Yapm Litografik, ofset ve flexografik bask tekniklerinde ince film ieren yksek younluktaki mrekkeplerde kaolin kullanlr. Mrekkep filmi 5 ile 15 m arasnda deiir ve parlakl korumak iin ince taneli kaolin ( 0.2-0.5 m ) renklendirici pigment ile beraber kullanlr. Lastik Sanayi Maliyet drc katk malzemesi ve glendirici olarak en ok kullanlan sert kaolinin tane boyutu ortalama 0.2 m dan kk ve yumuak kaolinlerin ortalama tane boyutu 1.0 m dan kktr. Lastik sanayinde istenilen kaolinin sudaki pH 4.5 -5.5 arasnda ayrca, Fe ,Mn ve Cu gibi elementlerin ok dk snrlar iinde olmas istenir. Cam Elyaf Is izolasyonu ve plastiklerin glendirilmesinde kullanlr. Cam elyafn ana Yapm hammaddesi silis , kaolin ve kire ta ile birlikte borik asit, soda ve sodyum slfattr. Alminyum camlarda erime ssn drr, kristalize olmasn nler ve suda dier kimyasallarda znebilirlii azaltr. Cam elyaf retimi iin istenilen kaolinde % 37 Al2O3 % 44 SiO2 enfazla % 1 Fe2O3 % 2 Na2O ve % 1 H2O olmaldr. Dier Alanlar zolasyon : Kaolin latex sodyum silikatl duvar kad yaptrclarda, al panellerde, su bazl yaptrclarda ve epoxy bazl yaptrclarda daha iyi viskozite elde etmek, kolay uygulanmas ve kolay yaylabilmesi iin kullanlr. Kataliz : zellikle petrol rafinelerinde petrol rnlerinin katalitik dnmlerinde kataliz olarak kullanlr. Pek ok katalizler yksek s ve basn altnda alrlar. Bu nedenle kaolinler yksek s artlarna uygundur. Katalitik Konverterlerin ( Kordiyorit ) imalatnda (1) talk veya sepiyolit ve kaolin karm (2) kullanlr. la : Baz ilalarda adsorpsiyon zelliinden dolay kaolin kullanlr. Kalsine edilmi kaolin ( % 90 2m alt ) di macunlarnda kullanlr. Ayrca otomobil ve metal parlatclarnda, oksitlenmi yzeyleri temizlenmesinde kaolin kullanlr. Bu sektrde kullanlan kaolinlerde en fazla 2 ppm arsenik ve en fazla 20 ppm ar metallerin bulunmas istenir.

Tablo literatrden derlenen veriler nda hazrlanmtr. Tablo 4'de dnya kaolin tketiminin Avrupa ve Amerika pazarlarndaki tketim alanlar gsterilmektedir.

47




TABLO 4. Dnya Kullanm Alanlarna Gre Kaolin Tketim Oranlar kaolin % Fayans Yer karosu Porselen Shhi Tesisat Kat Dolgu Kaplama Frit Sr imento max % 20 % 40 - 45 % 30 - 40 Avrupa % 40, Amerika % 80 " % 10 % 30 Kaolin % anak mlek Porselen Vitrifiye Elektro Porselen 25 60 20-30 20

48




2.2.2. Tketim Miktar ve Deerleri Dnyann en byk kaolin yataklarna sahip olan ABD iin, yzdrc kaolinlerin tketim eitlerine gre miktarlar aadadr. TABLO 5. ABD Yzdrc Kaolin Tketimi Miktar ve Deerleri Toplam Tketim 1.4 x 106 ton MKTAR (SHORT TON) FBERGLAS ELEKTRO PORSELEN REFRAKTER SERAMK KARO LASTK SENTER PORSELEN DOLGU DER 2.3. retim 2.3.1. retim Yntemi ve Teknoloji ngiltere Cornwall yataklar, hidrolik yntem olan tazyikli su ile retilmekte, koparlan paralar dorudan szme tesislerine tanmaktadr. Dier byk yataklarda, genellikle ak iletme yolu ile retim yaplmaktadr. Kat ve seramik kalitesindeki kaolinler, szme tesislerinden geirildikten sonra boyutlarna gre ayrlmaktadr. Bunlar genelde sulu deirmenlerde tme ve silis ayrma ilemi salandktan sonra, ktrme tanklar ve hidrosilikonlardan geirilmektedir. Manyetik seperatr ve haval pskrtc ile aartma ilemleri daha ziyade kat sanayi iin yaplmaktadr. Kurutma ilemi sonras rutubeti azaltr. 410 X 103 15 X 103

% 29.4 1.1 5.9 1.8 25.6 13.2 2.9 12.8 7.3

83 X 103 25 X 10 359 X 103 3

185 X 103 41 X 10 179 X 103 3

103 X 103

49




KAOLN PROSES-m 180 YIKAMA BRNCL LEME 1234KARAR VERME % +53 m % +10 m % -2 m Parlaklk

KIRMA YIKAMA1- Kaplama Kaoleni olaraknceltmek

2- Aartma 3- Parlaklk lm 4- Viskozite Karakteristii

123456-

+53 m % belirlemek Kaplama Kaoleni olarak inceltmek Parlaklk lm Aartma Aartma Parlakl Viskozite Karakteristii

YASSIMERKEZKA LEME 1. RETM 2. RETM 1- Parlaklk 1. % +10 m lm 2. % -2 m 2- Aartma 3- Aartma Parlakl 4- % +10 m 5- % -2 m 6- Viskozite Karakteristii SON RN PROSES Parlaklk % +10 m % -2 m pH % +53 m % Rutubet / Younluk Viskozite Karakteristii

KaplamaFiLTER PRES % RUTUBET

Dolgu

KURUTMAYA IKMA1- Parlaklk 2- % -2 m 3- %+10 m 4- Viskozite Karakteristii 5- %+53 m

KURUTMAYA IKMA 1- Parlaklk 2- % -2 m 3- % +10 m

AARTMA PROSES 1- Parlaklk 2- % +10 m 3- % -2 m

YKSEK TEKNOLOJ RETM12345-

% +10 m % -2 m % +53 m Aartma Aartma Parlakl

50




2.3.2. rn Standard eitli sanayi kollarndaki kullanma bal olarak rn standartlar deikenlik gstermektedir. Bu deiiklikler, kimyasal bileim, tane boyu dalm ve eitli reolojik zellikleri itibariyle olmaktadr. Tablo 6,7,8,9,10,11,12,13'te belli bal sektrlere gre aranan ortalama rn standartlar sunulmutur. TABLO 6. eitli Sektrlere Gre Kaolinlerde stenen rn Standartlar Kat kaolini Dolgu Kaplama SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 CaO MgO K2O Na2O SO3 A.Z. -2 mikron +10 mikron +50 mikron Beyazlk Andrma Viskozite 48 min 35 max 0.4 max 0.05 0.2 0.2 1.5 0.2 max % 1 % 12 - 13 % 60 max % 10 max % 0.1 min % 80 30 68 - 70 47 min 35 max 0.4 max 0.05 0.1 0.1 0.5 0.2 max % 1 % 12 - 13 % 80 max % 2 max % 0.05 min % 85 50 68 - 70 imento Porselen 46 - 48 min % 30 max 0.5 max 0.1 0.2 0.5 1 - 1.5 0.1 - 0.3 Eser % 11 - 13 -5 cm -10 cm -5 cm -10 cm max % 1 max % 1 max % 0.2 min % 30 max 0.4 % 28 max 0.4 15 - 30 max 0.5-1.00 1 2 Seramik

51




TABLO 7. Kaolinit ve Halloysit Minerallerinin Tipik Kimyasal zellikleri Kaolin Trkiye SiO2 Al2O3 Fe2O3 CaO MgO Na2O3 K2O TiO2 H2O 45.0-47.0 37.0-40.0 0.01-0.8 0.05-0.6 0.1-0.3 0.1-0.3 0.2-0.5 0.5-0.3 0.2-14.0 Kaolin Georgia 45.30 38.38 0.30 0.05 0.25 0.27 0.04 1.44 13.97 Kaolin ngiltere 46.77 37.79 0.36 0.13 0.24 0.05 1.49 0.02 12.97 Hidrate Halloysit 40.0-46.0 35.0-40.0 0.01-0.4 0.2-0.8 eser-0.2 0.1-0.2 eser-0.5 0.01-0.2 2.0-14.50 Dehidrate Halloysit 46.20 39.80 0.17 0.34 0.02 0.01 0.02 0.02 14.00 Fe ce Zengin Halloysit 44.70 28.10 12.80 eser 0.1 1.70 13.30

TABLO 8. Seramik ve Beyaz imento Kaolenleri Ve Refrakter Killerinin Kimyasal zellikleriSERAMK KAOLNLER* BEYAZ MENTO KAOLNLER* SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 CaO MgO K 2O Na2O Ate Kayb 59.5-73 19.0-28.0 0.5 0.3-0.4 0.1-0.2 0.1-0.2 0.1-0.3 0.1-0.3 6.7-10.5 51-67.5 22.0-29.0 0.4 0.4-0.5 0.1 0.1 0.5-2.0 0.3-0.4 9.0-20.0 33.3-44.0 36.0-45 2.0-2.1 0.9-1.0 0.2-0.3 0.2-0.3 0.2-0.8 0.4-1.0 15.0-18.0 49.5-52.5 30.0-35.0 0.4 0.2 0.1 0.1 0.1 0.2 13.4-15.0 44.4-45.9 35.8-38.6 0.55-0.75 2.1-2.28 0.04-0.06 0.1-0.4 0.3-0.5 0.1-0.4 13.0-14.0 REFRAKTER KLLER N KL FLINT (A.B.D)

(*) : K-1 K3 Kodlu Killer; (**) : KCW1 - KCW3 Kodlu Killer [Esan A..]

52




TABLO 9. ABD Seramik Killerinin Fiziksel zellikleri KAOLN KL + 10 m (%) - 2 m (%) - 1 m (%) Krlma Modl ( kgf/cm ) Kaplama Younluu(%) Kaplama Oran Ate Parlakl Absorbsiyon Bzlme Kaolinit erii2

BALL KL 60-86 45-80 20-40 60-65 50-70 3-13 5-15 50-70

2-20 35-70 4-15 55-70 0.3-2.0 85-92 15-20 5-10 85-97

TABLO 10. ABD Kat Kalite Kaolinlerinin Fiziksel zellikleriKAPLAMA KALTE HAM ISO PARLAKLII (%) TAPPI PARLAKLII (%) SARILIK (%) < 2 m (%) + 325 MESHDE KALAN (% MAX.) YZEY ALANI m2/g % 70 KATIDA VSKOZTE 81.5-90.5 86-92 4-6.5 80-100 0.04 13-22 6.0-7.5 76-84 80-86 5.7-8 50-80 0.01 15-22 DOLGU KALTE

53




TABLO 11. Kat Sanayinde Kullanlan Kaolinlerde Parlaklk Ve Tane Boyutu zellikleriKALTE NO : 3 NO : 2 NO : 1 NCE No : 1 DELAMNATED YKSEK PARLAKLIK NO: 2 YKSEK PARLAKLIK NO : 1 YKSEK PARLAKLIK NCE NO :1 TANE BOYUTU < 2 m (%) 73 80-82 90-92 95 80 80 92 95 PARLAKLIK (%) 85-86.5 85.5-87.0 87.0-88.0 86.0-87.5 88.0-90.0 90-91 90-91 90-91

TABLO 12. Dnyada Seramikte Kullanlan Tipik in Killerinin Fiziksel zellikleriStandart Porselen % > 10 m % < 2 m Kat Akkanlk (mm2/dak) Pime Parlakl Kat Konsantrasyonu % 1180 C Toplam Su ekme % Su Emmesi % Frn Parlakl % 1280 oC Toplam ekme% Su Emmesi %o

Remblend U.K. 17.6 39 2.0 86 65 7.5 16 87 11 9

Zettltz 1A 7.3 67.5 0.46 89.4 59.8 7.9 16.7 91.4 10.9 12.5

Pleyber GX 6 61 2.0 91 65 8 19 89 12 10

Burella 201 39 1.95 91.3 63.2 5.5 19.6 92.2 7.5 15

Cyprucast

2.2 70 0.35 91 63 9 15 88 14 6

17.4 57.6 1.4 90.4 70 6.3 16.1 87.8 10.4 13.7

54




TABLO 13. Kaolinin Tipik Kimyasal KompozisyonlarKullanm Alan Yeni Zellanda ngiltere in Kore ngiltere A.B.D. A.B.D Avusturalya Sofra Seramii Sofra Seramii Sofra Seramii Refrakter Seniteri Boya Dolgusu Plastik Dolgusu Kauuk Dolgusu 49.0 37.0 0.83 0.72 0.05 0.08 0.35 13.0 43.9 53.2 0.38 1.68 0.02 0.05 0.27 0.50 48.0 48.0 44.4 36.0 37.0 53.3 1.80 0.68 0.49 0.10 0.02 1.74 0.10 0.07 0.02 0.30 0.30 0.03 0.40 1.75 0.32 13.3 12.5 0.10 49.0 36.38 0.13 Tr 0.13 0.28 1.86 12.0 47.0 38.0 0.39 0.03 0.10 0.22 1.15 13.0 49.9 35.5 0.28 0.06 Tr 0.02 0.11 13.91 SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 CaO MgO R2O Parlaklk

2.3.3. Sektrde retim Yapan nemli Kurulular Kaolinin yksek miktardaki retimine karlk, sadece birka lkede birinci kalitede ve astar nitelikli kaolin yataklar bulunmaktadr. Balca yataklar; ABD, ngiltere, Brezilya ve Avustralya, daha kk olanlar ise Bat Almanya, Fransa ve spanya'da yer almaktadr. Dolgu nitelii tayan kaolin yataklar ise; Hindistan, ekoslovakya, Romanya, Endonezya, Tayland, Gney Kore, in ve Sovyetler Birlii'nde bulunmaktadr. AMERKA: Kaplama (astar) kaolinin balca reticisi olarak iki blge egemendir. Bunlar; kuzeyde yer alan ABD ve Latin Amerika'da ise Brezilya'dr. Bununla birlikte Meksika'nn dk apl retiminin gelecek yllarda 150 000 - 300 000 ton/yl kapasiteye ulaabilecei kaydedilmitir. GEORGIA KAOLN KUAI : Dnya retiminin % 35'ini elinde tutan, yllk kaolin retimi 8 m/ton'dan fazla olan ABD en byk kaolin potansiyeline sahiptir. Kaolin kua, Kuzey Carolina'dan Georgia'ya ve Alabama ilerinde kadar uzanmakta, hemen hemen 400 km'lik bir kuak oluturmaktadr. Bu saha iinde kaolin rezervinin 7-10 milyar ton civarnda bulunduu tahmin edilmektedir. Bu yataklarda dnyann en geni sedimanter kaolin rezervi mevcuttur. Kil kalitesi, mercekler iinde % 90

55




civarnda kaolinit saflna kadar ulaabilmekte ve max 20 m'ye kadar deien kalnlklarda yataa yakn damarlardan retim yaplmaktadr. Kaolin menei 6 ana grup iinde toplanmtr. Augusta-Aikon, Wrons, Sandersville, Maron-Gordon, Andersonville ve Eufala, iletilen yataklarn yalar Cretaceou-Tertiay arasnda deiir. Augusta-Aikon, Wrens, Sandersville ve Maron-Gordon blgeleri kaplama (astar nitelikli) kat ve renklendirici dolgunun balca kaynaklardr. Orada retim yapan bir dzineden fazla irket, kaolin kua zerinde, ounlukla kk ya da orta boyutlu irketler ile birlikte balca 6 byk irket n plana kar. 1- GEORGIA KAOLN : Combustion Engineering'e ait olan The Georgia kaolin Company, Dry Branch, Sandersville ve Wrens adl blgede faaliyet halindedir. Kalsine edilmi, suda dalan kaolinlerin yllk retimi 1,6 milyon ton civarndadr. Son yllarda bu ilemin tm kapasitesi ylda 600 000 tona ulaan Dry Branch tesisinde gelitirilmektedir. Bunun yarsndan fazlasn kat kalitesine uygun killer oluturmaktadr. Burada salanan artlar, yksek hzl santrifjler, manyetik ayrclar, spray kurutucular ve i ekipmanlarnn tesis edilmesi ile glendirilmitir. TiO2 seperasyonunu etkin biimde salayabilmek iin kullanlan kalsine kaolinin ba reticisi, Georgia kaolinlerinin en eski faaliyet dal olan Dry Branch tesisidir. Sandersville tesisi, dk younluklu kaplama kaolini olarak 800 000 ton/yl mertebesinde retim gerekletirmektedir. Sandersville'den gnderilen killer yksek kat ieren slam ve spray kurutucu rnleri olarak blmlendirilmitir (Wrons'den elde edilen retim ylda 120 000 ton), buna ilaveten karlalan talebin iki kat da ilenebilir. Temel rn kat dolgu kaolini niteliindedir. Ayrca Wrons meneyli H3 dolgu maddesinin renk zelliklerine uygunluk salanmaktadr. irketin kat dolgu niteliindeki kil rezervinin 200 milyon ton olduu tahmin edilmekte birlikte, bunun 130 milyon tonu mmkn rezervdir ve 50-100 ylda karlmas yeterli olacaktr. 2-ECC AMERKA : ECC America Industry; ngiltere'deki ECC International adl tali irketin tmyle sahibidir ve 1986'ya kadar Anglo-American Clays ad ile tannyordu. irketin mevcut almalar Sandersville'de toplanmtr ve bugn Macon-Wrens kaolin kua boyunca tesis edilen 11 ak iletme madeni vastas ile almalarn srdrmektedir. Mevcut retim yllk 750 000 ton civarnda olmakla birlikte, bunun hemen hemen % 75'i birinci kalite kaplama kaolinidir. Bir tarafta dk andrc nitelikteki kalsine kil, yksek parlakla sahip 1 ve 2 no'lu ince kaplama killeri ve yaprakszlandrlan Alphaplate gravr ve ofset amac ile neriyat katlar iin kullanlr. Demiryolu ile Sandersville'den nakledilen kil, yn halinde ilenmi ya da torbalanm biimde olabilir ve torba standart 50 bbs ya da I.B.C arl ile 500 kg'dr. Sandersville retiminin % 30-40'lk blm ihra edilir. 3-NORD KAOLN : Beffersonville: Georgia blgesinin kaplama nitelikli kaolinin balca reticisi Nord Kaolin Company'dir. Kaolinin yllk retimi genellikle 300 000 ton civarndadr. Bu miktarn byk bir ksmn U.S. No:1, No:2, No:3, No:4, kaplama, dolgu ve yapraklandrlan suyla ykanm kaolin oluturur. retimin % 90' Kuzey Amerika kat pazar iinde tketilir. Talebin artmasnn salad avantaj, yaprakszlandrlm kil retim kapasitesinin son yllarda

56




artdr. Nord kaolin rezervinin mevcut talep artna gelecek 25 yl iin yeterli olabilecei kaydedilmitir. Dk kaliteli 9.4 milyon tonluk rezerv, ozon aartc eldesinde kullanlmaktadr. 4-J.M.HUBER : ABD'de belli bal 4 sahada retim yapmaktadr; Georgia'da Huber ve Wrens, Kuzey California'da Edisto ve Langley. Baskn rn kaplama kat ve dolgu niteliinde ve kalsinasyon derecesindeki deiimleri ierir. Tabakaszlandrma deiimi ile % 88-90 parlaklk derecesine sahip olur ve % 88'lik ksmnn tane boyutu 2 mikronun altndadr. Ykanm dolgu nitelikli kaolinin % 50-70'lik blmnn tane boyutu 2 mikron altndadr. ABD'de kalsinasyon kapasitesinin genel artna ragmen, silikatlar bu alanda kayda deer bir mesafa kaydetmemitir. pazarda yer alan ihracat irketleri arasnda ise nemli bir yer edinmitir. Pasifik blgesine, zellikle Japonya, Gney Kore ve hatta Latin Amerika'ya ihracat yapmaktadrlar. Gelecekte J.M. Huber, Avrupa pazarna da kayabilecek durumdadr. 5-IHIELE KAOLN : Georgia'da yer alan Oranzee, Thomson ve Deepetep blgesindeki madenleri iletir. 1,25 milyon ton civarndaki yllk retim bu sahalardan elde edilir. letme (deerlendirme) merkezi yllk 600 000 ton kapasite ile Sandersville'dedir. Sandersville iletme merkezi, son yllarda yksek kapasiteli spray kurutucu ile donanmlandrlmtr. Mmkn olduu kadar yayc nitelie sahip dolgu maddesi ve kaplama kad imalinde kullanlacak kaolinlerden farkl niteliklere sahip olan, yani bir polimer tr imal edilmitir. 6-KENTUCKY-TENNESSEE CLAY COMPANY : 1927 ylnda kurulmutur. KentuckyTennessee, 1984 ylnda Heclan Mining Company tarafndan ele geirilmitir. Ele geirme, Deepetep ve Sandersville, Georgia ve Aikan, Gney Carolina'daki ileme tesisleri ve kaolin madenlerini de kapsamtr. Yllk retimi 280 000 ton'dur. Sandersville rn, yumuak seramik ve dolgu niteliklidir. Fibre-glass, seramik ve kat endstrisine takviyede kullanlr. Aikan, polimerlerde yaylm zelliine sahip seramik endstrisinde kullanlan yumuak ve sert killeri retir. Refrakter malzeme, kauuk ve elekro porseleni de iine alan pazarlarda da hizmet vermektedir. Bu ele geirme Kentucky-Tennessee'nin balama kili iletmelerini de kapsar. 7-ALBION KAOLN : Orta byklkteki bir dier kaolin reticisi, Albion Kaolin Company'dir. Yllk retim; Augusto, Georgia ve Hephzibah'da ilenen ksm ile toplam 200.000 short ton civarndadr. Kaolinin C-E parlaklk dzeyi % 75-81 ve % 50-65'inin tane boyutu 2 mikronun altndadr. % 5 den daha az ihra edilmektedir ve bunun byk bir ksm refrakter sanayi iindir. Slam dahil, tm ilemlerin birleimiyle toplam retim ylda 300.000 tona ular. 8-RIV'S DIXIE CLAY : Dixie Clay Company; Bath ve Gney Carolina'da kaolin iletmektedir. Kaolinin sert ve yumuak eitleri karlmaktadr. Bu irketin rettii kaolin, kat dolgu niteliinde, beyaz eya iin rakipsiz seramik kalitesinde, fibreglass ve refrakter rnler ve de TiO2 yerine bir renk yayc olarak deiik pazarlara sunulmaktadr. Tama, demiryolu, karayolu ile yn eklinde ya da 50 Ib'lik torbalarda nakledilir.

57




9-EVANS CLAY COMPANY : Mc Intyre, Georgia'da 240 000 tonluk yllk kapasiteyle nemli bir reticidir. Fibreglass iin yeni yataklar hedefleyen zel yntemler gelitirmektedirler. irketin faaliyette bulunduu 3 sahadan kabaca 20 milyon tonluk bir retim elde edilmitir. Ayrca yeni yataklar % 0,5-1 arasnda demir ieriine sahiptir. Evans'n ilenmemi kaolini % 80-82'lik parlaklk dzeyine sahiptir. Bundan % 60-65'lik ksmnn tane boyutu 2 mikronun altndadr. Yksek kalitedeki rezervin sellektif madencilik metodu ile retilmesi halinde kaolinin dolgu derecesi ve fibreglass retimine imkan tanmas mmkndr. piyasa Evans'n rnleri ba sralarda yer alr, fakat irket son yllarda ihracat kapasitesini de arttrmtr. Bunun sonucunda irketin yeni sat merkezleri 1989 ylnda Avrupa'da ve Japonya'da almtr. 10-W.R.GRACES NATIONAL KAOLN : National kaolin rnleri, W.C.Grace Company'nin Divison Chemical blmnn bir paras olarak Aikon ve Gney Carolina blgesindeki ileme tesislerini ve birka madeni iletmektedir. Kapasite itibar ile havada glkle yzdrlebilen kaolin miktar, ylda 120 000 tondur. Bu miktar, kalsinasyon deiiminde zellikle kauuk yaycs gibi, kullanm da ierir. rn dnya apnda gemiyle yn olarak, ya da 50 Ib'lik torbalar halinde pazara sunulur. Esas olarak kat dolgusu olarak pazara sunulur. Buna ramen seramikler ve polimer yayclar da nemlidir. Seramik kalitesinde olan kaolinler, beyaz eya, refrakterler, tula ve at kaplamasnda, fayans ve fiberglass imalinde kullanlr. GEORGIA DIINDAKLER : ABD kaolin retimi Gney Carolina, Georgia ve doudan Arkansas'a kadar uzanan kaolin kua zerinde retim yapmaktadr. Burann dnda snrl birka merkezde de retim yaplmaktadr. 1-RIDA-FELDSPAR CORPORATION : Florida'nn Edga blgesinde ileme faaliyetleri ve retim yapmaktadr. letim ekli, tmyle beyaz eyaya ynelen, seramie uygun kalitede kaolin eldesine dayanarak, ylda 50 000 tona ulamtr. Bunun yannda, yer ve duvar fayans, sofra takmlar, srlama ve refrakter sanayiinde de kullanlmaktadr. 2-NARCO CO.-CALIFORNIA : California'da, North America Refractories Co., kaolinitik kum yatandan havada yzme zelliine sahip kaolin retmekte olup, Ions'da ylda 25 000 ton ileme kapasitesiteli bir tesise sahiptir. G.E. parlakl, % 76-78 dir. Bu deer rn iin standarttr. Bu kil dk oranda demir ieriine sahiptir. irket rnleri, refrakter iin kalsine kaolini de dahil etmektedir. Ana rn, fiberglass uygulamalarnda ve seramik endstrisinde kullanma uygundur. DER KAOLN RETCLER : Dier ufak reticilerden U.S. Silica Co, Kosse, Texas'da bir kaolin madeni iletmektedir. Bu irketin rn ounlukla polimer tayclar iin kullanlr. Benzer olarak, Standart Industral

58




Minerals Inc'nn Biehop-California'da boyaclk, yaptrclar, imento ve ziraatte kullanmak iin yllk retim 13 000 ton civarnda kaydedilmitir. Kanada : Bir potansiyel kaynaktr. Balangta, 150 000 ton yllk retim gz nne alnmtr ve ileme safhasnda eer gerekli olursa, sonraki yaylmalara ya da gelimelere izin verilmesi tasarlanmtr. Kaolin, % 82-84 G2 parlakl ile kat dolgusu niteliindedir. Hemen hemen tamam kat endstrisine ynelen bu kaynak, lojistik bak asndan phe gtrmeyecek bir avantajdr ve ABD'nin kuzeybatsndaki kat pazarlar, Kanada'nn bats, Pasifik havzas imdiden hedef oluturmaktadr. Latin Amerika : Latin Amerika'da balca kaynaklar Brezilya ve Meksika'dadr. Bu miktar son yllarda nemli bir ekilde artmtr. Bunun oun i pazarda seramik ve renklendirici imalatnda tketilmitir. Meksika killeri baskn olarak seramikler iin kullanlrken, renklendirici nitelikli ou Brezilya kaolinleri, yksek kaliteli kaplama niteliindedir. Belli bal Latin Amerika'l kaolin reticileri, kaplama niteliindeki kaolinlerin dnyadaki bata gelen kaynadr. Parlaklk, % 86-88 civarndadr. Amazon mevcut retiminin % 80'ini ihra etmektedir. Ayrca Amazon vadisinden baka, Minas Gerais ve Sao Paolo'da baka oluumlar mevcuttur. Brezilya'dan baka dier pazarlar, Gney Amerika, Avrupa ve Japonya'dr. Bat Avrupa :retimin ounluu E.E.C. yesi lkelerden salanmtr. Dierleri Avusturya ve Trkiye'den gelen kk retimler ile salanmtr. 3.4 m/ton civarnda ya da 4.5 m/tonun toplam E.E.C'nin % 60'lk blmne ulaan retim ngiltere kaynaklarndan karlmtr. Bunun 0.4 m/ton'u spanya'dadr. 2.3.4. Dnya retim Miktarlar Dnyada yllk ortalama 40 milyon ton kaolin retilmektedir Kanada'da yeni bir yatak bulunmu olup, ileriki yllarda devreye girecei bilinmektedir. Dnya kaolin retimi tablo 14'te grlmektedir. Grld gibi en byk reticiler ABD, ngiltere ve Brezilya'dr. ngiliz ECC firmasnn Avrupa'nn eitli yerlerinde ortak yatrm ve tesisleri mevcuttur. Ayrca Endonezya, Pakistan ve Brezilya'nn da yeni yataklar devreye sokaca bilinmektedir. Dou ve Bat Almanya'nn birlikte yllk 500.000 ton civarnda kaolin retimi vardr TABLO 14. Dnya Kaolin retimi (Ton) BREZLYA 1996 1997 1998 1.057.000 1.280.000 1.300.000 NGLTERE 2.281.000 2.399.000 2.300.000 A.B.D. 9.120.000 9.410.000 9.450.000 DERLER 22.731.000 27.350.000 26.750.000 DNYA TOPLAMI 35.400.000 40.400.000 39.800.000

59




BYK KAOLN RETCLER -------------------- AMERKA (Ton) LKE BLGE KAPASTE NOTLAR

Latin Amerika Arjantin Geberovich Hnoss SSC Rio Negro N/A Brezilya--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Coalim Azzi Ltda Mar de Espanha, MG 30.000 % 60 Kat,% 30 boya, % 10 di. Caulim da Amazonia S/A Munguba 300.000 Kat tabaka kili ECC do Brasil Sao Paulo 120.000 Kat tabaka kili Empressa de Mineracao Jundiapeba 60.000 %50 Seramik,%20Fiberglass %20Gbre,%10di. Sinter Mor Mineracoa Guarda Mor,MG N/A Refrakter kaolin Talco OuroBranco Paraiba 10.000 in-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Cemento Polpoico SA Montengro 30.000 Meksika-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Refractarios HW-Flir Corralitos,Chic Refrakter Kaolin Peru-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Minerles Andinos SA Piura,Vichayal 1.000 Kat,Boya,la Kuzey Amerika Kanada----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ekaton Indutries Wood Mountain.Sask Yaklak 150.000 ABD---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Albion Kaolin Co Augusto GA 300.000 Fiberglas,seramik,Refrakter, Yumuak Plastik, Amerikan Cyanamid Andersonville,GA Benton 100.000 Boksitik Kaolin C-E Minerals Andersonville, GA 200,000 Boksitik Refrakter dereceli kaolin ECC America Sandersville, GA >850,000 Engelhard Corp. Evans Clay Co. Feldspar Corp EPK Clay Div. Georgia Kaolin Co. W.R. Grace & Co. A.P. Green Rerractories Co. Harbison-Walker Rerractories Co. J.M. Huber Corp. Georgia Melntyre, GA Edgar, FL Dry Branch, GA Sandersville, GA Wrens, GA Aiken, SC Little Rock, AR Macon, GA Latha County, ID Eutala, AL Huber, GA Wrens, GA Edisto, SC Langley, SC Sandersville, GA Alken Jerrersonville, GA >1.3 m. 180,000 50,000 500,000 800,000 120,000 120,000 N/A N/A > 1m Kat boya ve polimer %32 kat dolgu,% 22 seramik % 18.6 yaptrc,%13.5 kauuk Seramik,Karo ve refrakter Kat boya ve polimer

Kalsine edilmi refrakter dereceli Refrakter dereceli boksitik kaolin Kat dolgu dereceli kaolin.

Kentueky-Tennessee Clay Co. Nord Kaolin Co.

280,000 300,000

Seramik ve dolgu dereceli Kat ve dolgu dereceli

60




North American Refractories Co. Standard Industriai Minerals Inc. Thieie Kaolin Co. R.R. Vanderbit Co.Inc. CS Silica Co. Wilkinson Kaolin Associares Ltd

Jone CA Bishop, Ca Oconee, Thomson, GA Bath, SC

50,000 13,000 1,25 m. Deenstep

Kalsine seramik ve dolgu dereceli Boya,yaptrcve imento dereceli Kat dolgu ve polimer dereceli

N/A Kat dolgu ve seramik dedeceli Kosse, TK N/A Polimer Gorden, Ga 250,000 Kat dolgu ve seramik

BYK KAOLN RETCLER --------------------AVRUPA (Ton)----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Avusturya Aspanger Kaolin und Stein Steinwerke AG Kamig-sterreichische und Montanindustrie AG Nfg KG Aspanger Kreichbaum Weinzierl 50,000 Kat ve seramik dereceli

Fransa -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Kaolins d Arvor Ploemeur, Brittany c.75,000 % 60 Kat% 25 seramik boya polimer,%15 la Societe Kaoliniere Armoricaine-SOKA Socitee des Kaolins de Beauvoir Sociere des Kaolins du Finistere SA Societe Nouvelle dExploitation des Quessoy, Cote du Nord c.120,000 Genelde seramik dereceli % 45 seniteri,% 35 Karo % 12 Refrakter,% 8 polimer Vichy, Allier 20,000 2 seramik dereceli kil retildi Berrien,Brittany Lanvrian 50,000 70,000 % 60 Kat, % 40 seramik Genellikle seramik killeri % 50 seniteri,% 30 poselen boya,% 20 polimer seramik ve polimer dolgu

Kaolins du MorbihanEts Louis Perazio SA Hostun,Bourg de Peage 8,000 SIKA SA-Produits Mineraux Siliceux Hostun,Drome N/A du Sud-Est Almanya ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Amberger kaolinwerke GmbH Hirschau-Schanaittenbac c.150,000 % 80 Kat,seramik,boya % 20 polimer Bavaria Basserman & Co. Freihung N/A Gebrder Dorfner OHG,Kaolin und Hirschau-Schnaittenbach, N/A Kat, dolgu,seramik ve Kalsine killer Kristallquarzsand Werke Bavaria Erbslh Geisenheim GmH & Co. Lohrheim,Oberwinter N/A Kat seramik ve dolgu Hutschenreuther AG Tirschenreuth,Oberwinter N/A Seramik ve dolgu dereceli Eduard Kick, Kaolin und Hirschau-Schnaittenbach, 135,000 Quarzsandwerke GmH & Co. Bavaria Otto Sckmidt Kaolin werke Lohrheim, Aarbergenc.10,000 % 50 kat, % 25 polimer % 25 Kimyasal Kettenbach Ynanistan -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Gamco-Gambino Co. Milos, Milos Island N/A Philkeram-Johnson SA Lefkogia, Drama c.100,000 Seramik dereceli killer Siliver & Baryte Ores Mining Co. Milos,Milos Island c.30,000 Kat

61




Kefalos, Kos Titan Cement SA Milos Island N/A imento ve dolgu Varvatakis Al Lerkogia, Drama N/A Petrochem K.Zafranas SA Milos Island c.30,000 Macaristan ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------National Ore & Mineral Mines Mad 39,000 Seramik dereceli killer talya----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Industria Chimica Carlo Laviosa SpA Cagliari, Sardinia N/A Sardamin Srl Torralba, Sardinia N/A Portekiz ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Abrigada-Ca nacional de Refractarios Vila Nova le Gaia N/A Sarl Anglo Portuguesa de Caolinos de Viana Viana do Castello 40,000 Kat dereceli killer Ltda spanya-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Arenas de Arija SA Riodeva, La Yesa, 20,000 Kat dolgu ve seramik Valencia Caobar SA Poveda, Guadalajara 20,000 Kat ,seramik,fiberglas Boya ve polimer Caosil SA Penalen, Guadalajara 25,000 Kat dolgu seramik Villanueva de Alcoron Calines de Vimianzo SA (CAVSA) Vimianzo 105,000 Kat dolgu killeri Caolines y Silices SA Penalen, Guadalajara 25,000 Kat dolgu killeri Cia Espanola de Caolines SA Poveda, Guadalajara 50,000 Kat (CEDECSA) Explotaciones Ceramicas Espanoles SA Bureia 70,000 2 Seramik dereceli (ECESA) ngiltere -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------ECC International Ltd St Austell, Cornwall > 3.0m. zellikle kat Dereceli killer Lee Moor, Devea The Goonvean and Rostowraek China St Austell, Cornwall c.120,000 % 75 Kat,% 25 Seramik Caly Co. Ltd Witts Blake Bearne Ind Co. PLC Cornwood, Devea c.120,000 %40 kat dereceli ve seramik Sceertley Minerals Ltd St Austed c. 30,000 Kat dolgu ve fiberglas BYK KAOLN RETCLER-----------------DER (tpa) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Afrika Nijerya Industrial Clays Nigeria Ltd 87,000 SERAMK Gney Afrika ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------G & W Base & Industrial Minerals (Pty) Strowan,Grahamstown N/A Ltd Zinchem & Industrial Mineral Resources Strowan,Grahamstown, N/A Polimerler in dolgu ve Seramik dereceli killer Albertina, (Pty) Ltd Cap Province --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Asya Hindistan M. Aikath Apco Mineral Industries

Singbhum, Bihar Gujarat

c.10,000 Kat ve polimer dereceli killer c.10,000 Boya, polimer ve ila kaolinler

62




Ashapura Minechem Pvt Ltd Kutch c.11,000 Seramik ve refrakter dereceli Bikaner Clays & Chemicals Kolayat, Bikaner 1,000 Seramik ve polimer A.S. Mathur & Co Kotputli, Jaipur c.2,000 Seramik ve refrakter Mysore Minerals Ltd Bageshpur c.1,500 Ramkumar Singhania Chanchbani c.30,000 West Coast Minerals & Chemicals Bhimasar, Kutch c.10,000 Endonezya -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------PT Alter abadi Tanjung, Belitung c.50,000 % 50 Kat,% 40 seramik ve dier PT Baksmintraco Bangka c.2,000 PT Kaolin Belitung Utama Tanjung c.8,000 PT Nepsia Martapura Tanjung c.8,000 Perusahaan Kaolin Pulau Timah Tanjung c.7,000 Japonya-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Kyoritsu Ceramic Materials Co.Ltd Tochigi N/A Filipinler------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Anglo Enterprises Inc Laguna, San Pablo c.1,200 SriLanka--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ceylon Ceramics Corp Colombo, Galle c.3-5,000 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Okyanusya Avusturalya Australian China Clays Ltd Stubbo Tailawang 25,000 Seramik dereceli killer Comalco Aluminium Ltd Weipa, Queensland c.100,000 Kat dereceli killer Commercial Minerals Ltd Gulgong, NSW c.55,000 Seramik dereceli killer Greenbushes Ltd Greenbushes, WA Kaolin Australia Pty Ltd Pittong, Victoria 60,000 Kat dolgu,seramik ve Polimer dereceli Kaomin NL Ballarat, Victoria Yeni Zelanda ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------New Zealand China Clays Ltd Nort Island, NZ 25,000 Seramik iin yksek kalite halloysit

63




2.3.5. Dnya Kaolin Fiyatlar TABLO 15. Dnya Kaolin FiyatlarKaolin, dkme,ilenmi ngiltere Zenginletirilmi dolgu dereceli Zenginletirilmi kaplama dereceli Zenginletirilmi seramik dereceli Zenginletirilmi porselen dereceli Zenginletirilmi seramik dereceli (FRANSA) Zenginletirilmi seramik dereceli (FOB) Rotterdam /ton 60-100 60-100 60-100 60-100 60-100 /ton /ton /ton /ton /ton 1995 50-75 75-120 40-80 80-125 50-65 1996 50-75 75-120 40-80 80-125 50-65 1997 50-75 75-120 40-80 80-125 50-65 1998 50-75 75-120 40-80 80-125 50-65 1999 50-75 80-120 60-90 90-130 50-65

Kaolin , lenmi A.B.D

Dolgu dereceli, dkme Tabaka kil, dkme Kalsine, dkme Seniteri dereceli, torbal Porselen dereceli , torbal

$/ton $/ton $/ton $/ton $/ton

75-92 89-174 405-465 55-65 120-130

75-92 89-174 405-465 55-65 120-130

60-80 89-174 405-465 55-65 120-130

60-80 89-174 405-465 55-65 120-130

75-80 80-175 320-375 55-65 120-130

2.4. Dnya Ticareti Dnyada retilen kaolinin yaklak % 35'i ihra edilmekte olup, en byk ihracatlar ngiltere ve ABD'dir. TABLO 16. Dnyada Kaolen retimleri, Kullanm Ve hracatlar (Ton)BLGESEL RETM A.B.D. NGLTERE BREZLYA TOP

Documents

Kaolin Dpt