KAMU HASTANELERİNDE TEDARİK ZİNCİRİtez.sdu.edu.tr/Tezler/TS00978.pdfTedarik zinciri, “tedarikçi firmalar, üreticiler, dağıtım servisleri ve müşterilerden oluşan, ileriye

T.C.

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

İŞLETME ANABİLİM DALI

KAMU HASTANELERİNDE TEDARİK ZİNCİRİ

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS

BİTİRME PROJESİ

Taner SEMERCİ

Proje Danışmanı

Yrd. Doç.Dr. A. Hüsrev EROĞLU

ISPARTA, 2011

ii

T.C.

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS

PROJE SAVUNMASI VE SÖZLÜ SINAV TUTANAĞI

İLGİ: Enstitü Yönetim Kurulu’nun …./….720…. Tarih ve ………/……. Sayılı

Kararı.

İşletme Anabilim Dalında ders dönemine ait Eğitim-Öğretim programını

başarı ile tamamlayan 0930229440 numaralı Taner SEMERCİ’nin hazırladığı

KAMU HASTANELERİNDE TEDARİK ZİNCİRİ başlıklı TEZSİZ YÜKSEK

LİSANS PROJESİ ile ilgili PROJE SAVUNMASI ve SÖZLÜ SINAVI Lisansüstü

Öğretim Yönetmeliği’nin ………… md. si uyarınca …./….2011….

………………….. günü saat …………… ‘da yapılmış; sorulan sorular ve alınan

cevaplar sonunda adayın proje savunmasının KABULÜNE / REDDİNE /

DÜZELTME SÜRESİ VERİLMESİNE, OYBİRLİĞİYLE / OYÇOKLUĞUYLA

karar verilmiştir.

SINAV JÜRİSİ

BAŞKAN ÜYE ÜYE

iii

ÖZET

KAMU HASTANELERİNDE TEDARİK ZİNCİRİ

Taner SEMERCİ

Süleyman Demirel Üniversitesi, İşletme Anabilimdalı

Yüksek Lisans Projesi, 72 Sayfa, Mayıs 2011

Danışman: Yrd. Doç. Dr. A. Hüsrev EROĞLU

Bütün işletmeler yaşamlarını devam ettirebilmek için tedarik

faaliyetinde bulunmak durumundadır. Tedarik fonksiyonunun iyi işlemesi işletme

için uygun tedarik zinciri yapısının oluşturulmasına bağlıdır. Tedarik zinciri sadece

ürünlerin bir yerden başka bir yere taşınması değil, aynı zamanda bilgi ve para

akışını ifade eden bir kavramdır.

Anahtar Kelimeler: Tedarik, Tedarik Zinciri, Sağlık, Sağlık Hizmetleri,

Hastane

iv

ABSTRACT

PUBLIC HOSPITALS IN SUPPLY CHAIN

Taner SEMERCİ

Suleyman Demirel University, Department of Business MA Project, 72 pages, May 2011

Project Advisor: Assistant Professor A. Hüsrev EROĞLU

All managament have to be in procurement activities in order to survive. Well functioning of supply function, depends on the creation of suitable supply chain structure fort he managament. Supply chain is not only transporting goods from one place to a nother place, but also the concept that expresses the flow of information and money.

Keywords: Supply, Supply Chain, Health, Health Services, Hostpital,

v

İÇİNDEKİLER

ÖZET .......................................................................................................................... iii ABSTRACT ................................................................................................................ iv İÇİNDEKİLER ............................................................................................................ v KISALTMALAR ....................................................................................................... vii ŞEKİLLER DİZİNİ ..................................................................................................... ix ÇİZELGELER DİZİNİ ................................................................................................ x BİRİNCİ BÖLÜM ....................................................................................................... 1 1.1. Tedarik ve Tedarik Zinciri Kavramları ................................................................. 1

1.1.1. Tedarik: .......................................................................................................... 1 1.1.1.1. Tedarik Fonksiyonunun Amacı ve Önemi .............................................. 1

1.1.2. Tedarik Zinciri Kavramı ................................................................................ 1 1.1.2.1.Tedarik Zincirinin Temel Özellikleri ....................................................... 4

1.2. Sağlık ve Sağlık Hizmetleri Kavramı ................................................................... 4 1.2.1. Sağlık Hizmetlerinin Temel Özellikleri ......................................................... 6 1.2.2. Sağlık Hizmetlerinin Biçimleri ...................................................................... 8

İKİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................ 10 HASTANELERİN TEMEL ÖZELLİKLERİ ............................................................ 10 2.1. İşletme Olarak Hastaneler ................................................................................... 10 2.2. Sistem Yaklaşımına Göre Hastaneler.................................................................. 11 2.3. Hastanelerin Amaçları ......................................................................................... 11 2.4. Hastanelerin İşlevleri .......................................................................................... 12

2.4.1. Hasta ve Yaralıların Tedavisi ....................................................................... 12 2.4.2. Eğitim ........................................................................................................... 12 2.4.3. Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri ............................................................ 13 2.4.4. Toplumun Sağlık Seviyesinin Yükseltilmesine Katkıda Bulunma .............. 13

2.5. Hastanelerin Sınıflandırılması ............................................................................. 13 2.5.1.Genel Hastaneler ........................................................................................... 14 2.5.2. Özel Dal Hastaneleri .................................................................................... 14 2.5.3. Kısa Süreli Hastaneler .................................................................................. 14 2.5.4.Uzun Süreli Hastaneler ................................................................................. 15

2.6. Sağlık Kurumlarında Talep Tahmini ve Yöntemleri .......................................... 16 2.6.1. Talep Tahmin Yöntemleri ............................................................................ 17

2.6.1.1. Öznel Yöntemler ................................................................................... 17 2.6.1.1.1. Delphi Tekniği ........................................................................... 18 2.6.1.1.2. Kollektif Düşünce (görüş toplama=collective opinion) Yöntemi .................................................................................................................... 18 2.6.1.1.3. Yöneticilerin Düşünceleri Yöntemi ........................................... 18 2.6.1.1.4. Talebin Geçmiş Deneyimler Yoluyla Tahmini .......................... 18

2.6.1.2. İstatistiksel Yöntemler .......................................................................... 18 2.6.1.2.1. Regresyon Analizi ...................................................................... 18

2.6.1.2.2. Zaman Serileri Analizi ....................................................................... 19 2.6.1.2.3. Hareketli Ortalama Yöntemi ...................................................... 19 2.6.1.2.4. Ussal Düzeltme Yöntemi ........................................................... 19

2.7. Planlama .............................................................................................................. 19 2.8. Satın Alma ........................................................................................................... 20 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ................................................................................................... 21 HASTANELERDE TEDARİK ZİNCİRİ UYGULAMALARI ................................ 21 3.1. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası (TİTUBB) ............................ 21

vi

3.2. Medula Sistemi (E-Fatura) .................................................................................. 23 3.3. Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS) Projesi .......................................... 26

3.3.1. İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi (İKYS) ................................................. 27 3.3.2. Malzeme Kaynakları Yönetim Sistemi (MKYS) ......................................... 28 3.3.3. Yatırım Takip Sistemi (YTS) ....................................................................... 29 3.3.4. Özel Sağlık Kuruluşları Yönetim Sistemi (SKYS) ...................................... 29

3.4. Sistemin İşleyişi .................................................................................................. 31 3.4.1. Satın Alınan Taşınırların Giriş işlemleri ...................................................... 31 3.4.2.Bağış ve Yardım Yoluyla Edinilen Taşınırların Girişi ................................. 32 3.4.3. Sayım Fazlası Taşınırların Girişi ................................................................. 32 3.4.4. İade Edilen Taşınırların Girişi ...................................................................... 32 3.4.5. Devir Alınan Taşınırların Girişi ................................................................... 32

3.5.Tüketim Malzemeleri İçin .................................................................................... 34 3.5.1.Tüketim Suretiyle Çıkış ................................................................................ 34 3.5.2. Kullanım Suretiyle Çıkış .............................................................................. 35 3.5.3. Devir Suretiyle Çıkış .................................................................................... 35 3.5.4.Satış Suretiyle Çıkış ...................................................................................... 35 3.5.5. Kullanılmaz Hale Gelme, Yok Olma veya Sayım Noksanı Nedeniyle Çıkış ................................................................................................................................ 36 3.5.6. Hurdaya Ayırma Nedeniyle Çıkış ................................................................ 36 3.5.7.Kullanılmaz Hale Gelme Yok Olma ............................................................. 37

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM .............................................................................................. 38 KAMU HASTANELERİNDE SATIN ALMA YÖNTEMLERİ .............................. 38 4.1. Satın Alma İhale Usulleri .................................................................................... 38

4.1.1. Açık İhale Usulü .......................................................................................... 39 4.1.2. Belli İstekliler Arasında İhale Usulü ............................................................ 39 4.1.3. Pazarlık Usulü .............................................................................................. 40 4.1.4. Doğrudan Temin .......................................................................................... 40

4.2. Denizli Servergazi Devlet Hastanesinde Tedarik Süreci .................................... 45 4.2.1.Talep Oluşması ............................................................................................. 46 4.2.2.Teknik Şartname Hazırlanması ..................................................................... 47 4.2.3.Yaklaşık Maliyet Belirleme Komisyonunun Oluşturulması ......................... 47 4.2.4.İhale onayının alınması ................................................................................. 48 4.2.5.İhale dokümanı hazırlanması ........................................................................ 48 4.2.6.İhale ilanının yapılması ................................................................................. 48 4.2.7.İhale komisyonu kurulması ........................................................................... 49 4.2.8.İhale dokümanı satılması .............................................................................. 49 4.2.9.İlan ve ihale günü arası sürece ilişkin işlemlerin yapılması .......................... 49 4.2.10. Sözleşme aşamasındaki işlemlerin yapılması ............................................ 50 4.2.11 Özel İşlemler ............................................................................................... 51 4.2.12. Muayene İşlemleri ...................................................................................... 51 4.2.13. Ödeme İşlemleri ......................................................................................... 52 4.2.14. Fatura İşlemleri .......................................................................................... 52

4.3. Tedarik Zincirinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri ........................... 53 SONUÇ VE ÖNERİLER ........................................................................................... 58 KAYNAKÇA ............................................................................................................. 59 EKLER ....................................................................................................................... 61 ÖZGEÇMİŞ ............................................................................................................... 72

vii

KISALTMALAR

WHO Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization)

TİTUBB Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası

SGK Sosyal Güvenlik Kurumu

TCKS Tıbbi Cihaz Kayıt Sistemi

GSS Genel Sağlık Sigortası

ÇKYS Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi

İKYS İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi

MKYS Malzeme Kaynakları Yönetim Sistemi

FKYS Finans Kaynakları Yönetim Sistemi

İEBB İlaç Eczacılık Bilgi Sistemi

KİK Kamu İhale Kurumu

TİF Taşınır İşlem Fişi

SUT Sağlık Uygulama Tebliği

BUT Bütçe Uygulama Talimatı

UBB Ulusal Bilgi Bankası

TZY Tedarik Zinciri Yönetimi

SBMT Sağlık Bakanlığı Merkez Teşkilatı

İSM İl Sağlık Müdürlüğü

HTTPS Hyper Text Transfer Protocol Secure (Hiper Metin Transferi

Potokolü- Güvenli)

SSL Secure Sockets Layer (Güvenli Yuva Katmanı)

Y.T.K.İ.Y. Yataklı Tedavi Kurumları işletme Yönetmeliği

YTS Yatırım Takip Sistemi

SKYS Sağlık Kuruluşları Yönetim Sistemi

viii

TY Tarih Yok

ÖSK Özel Sağlık Kuruluşları

DBB Doktor Bilgi Bankası

UMKE Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi

SEFOP Seferberlik Otomasyon Projesi

ix

ŞEKİLLER DİZİNİ

Sayfa No:

ŞEKİL 1: Tedarik Zinciri: ………………………………………… 3

ŞEKİL 2: Sağlık Hizmetleri Endüstrisi……………………………. 6

ŞEKİL 3: Medula Sistem Mimarisi…………………………………… 26

ŞEKİL 4: Kamu Hastanelerinden Medula’ya Malzeme Gönderimi…. 27

ŞEKİL 5: ÇKYS Ana Menü ............................................................. 31

ŞEKİL 6: Malzeme Giriş Ekranı ………………………………….. 34

ŞEKİL 7: Taşınır İşlem Fişi ……………………………………..…. 35

ŞEKİL 8: Servergazi Devlet Hastanesi Satın Alma İş Akış Şeması……... 46

x

ÇİZELGELER DİZİNİ

Sayfa No:

ÇİZELGE 1: Planlama Tipleri ve Örnekler :…………………… 20

1

BİRİNCİ BÖLÜM

1.1. Tedarik ve Tedarik Zinciri Kavramları

1.1.1. Tedarik:

Tedarik kelimesinin sözlük anlamı, araştırıp bulma, elde etmedir. İşletmeler

açısından ise tedarik kavramı, üretim sürecinde gerekli olan hammadde, yardımcı

madde ve sermaye mallarının araştırılarak bulunması ve satın alınarak elde edilmesi

için yapılan faaliyetlerdir (Palamutçuoğlu, t.y.: 1).

İşletme yönetiminin üretim ve satışla birlikte 3 temel işlevinden birini

oluşturan tedarik işlevi; mal üretmek ve satmak için, hammadde, malzeme, makine,

donatım ve personel gibi üretim faktörlerinin elde edilmesi işlemlerini içerir. (Eren,

1998: 250).

Tedarik, ihtiyacın karşılanması, bir tedarikçinin seçilmesi, fiyat ve ilgili

koşulların görüşülmesi ve teslimin sağlanmasının izlenmesi gibi fonksiyonlar

topluluğunu kapsar (Akalın, 1971: 1).

1.1.1.1. Tedarik Fonksiyonunun Amacı ve Önemi

İşletmenin tedarik fonksiyonu, üretim süreci için gerekli üretim faktörlerinin

gerekli nitelik ve nicelikte, gerekli zamanda ve uygun fiyatla işletmede hazır

bulundurulması ve bunların üretim/montaj hattına, depolara ve tüketiciye taşınmasına

ilişkin tüm faaliyetleri içeren bir işletme fonksiyonudur (Müftüoğlu, 1994: 384-385).

1.1.2. Tedarik Zinciri Kavramı

Bir üretim işletmesinde tedarik zinciri, mal ve hizmetlerin tedarik

aşamasından, üretimine ve tüketiciye ulaşıncaya kadar birbirini izleyen tüm

faaliyetlerin ve fonksiyonların bütünüdür. Tedarik zinciri için diğer bir tanım da, mal

ve hizmetlerin tedarik edilmesinden nihai müşteriye ulaşıncaya kadar geçen süreçte,

birlikte çalışan çeşitli kuruluşlardan(tedarikçiler, üreticiler, dağıtıcılar,

2

perakendeciler) oluşan bir ağdır. Malzemeler, bu ağın başlangıç

noktasından(Tedarikçiler) nihai müşterilere akarken, tedarik zincirinde farklı

aşamalardan geçmektedir. Bu süreçte malzemeye değer katılmaktadır. Tedarik

zincirinde amaç, bu değerin en büyüklenmesi olmaktadır. Zincir, hammaddenin

yeryüzünden çıkarılmasından başlar ve ürün kullanıldığında veya atıldığında sona

erer.

Tedarik Zinciri Konseyi’ne göre, Tedarik Zinciri kavramı son ürünün

üretilmesi ve dağıtımı(tedarikçinin tedarikçisinden müşterinin müşterisine kadar) ile

ilgili bütün çabaları kapsar. Bu çabalar plan, (tedarik ve talebin yönetimi), kaynak

(hammadde ve yarı mamullerin temini), üretim (imalat ve montaj), teslim (depolama

ve stok takibi, sipariş alımı ve yönetimi, bütün kanal boyunca dağıtım ve müşteriye

teslim) olmak üzere dört temel süreçten oluşur.

Tedarik zinciri, “tedarikçi firmalar, üreticiler, dağıtım servisleri ve

müşterilerden oluşan, ileriye doğru malzeme ve geriye doğru bilgilerin akışı ile

birbirlerine bağlandıkları bir sistemdir”. Tedarik zincirinde hammadde kaynaklarının

belirlenmesi, hammaddenin tedarik edilmesi, üretimin yapılması ve ürünlerin

müşteriye ulaştırılması alt süreçlerini kapsayan bir süreç kastedilir (Palamutçu, t.y.:

1).

Günümüzde birçok işletme rekabet üstünlüğü elde etmede işletmeler arası

ilişkilerin önemini anlamış ve gerek tedarikçileri gerekse müşterileri ile olan

ilişkilerini karşılıklı işbirliği ve menfaat esasına bağlı olarak yeniden yapılandırmaya

başlamışlardır. Özellikle tedarikçilerle geliştirilen sıkı işbirliğinin; ürün kalitesinin

arttırılması, satın alınan ürünlerin maliyetinin düşürülmesi, üretim ve dağıtım

esnekliğinin geliştirilmesi, müşteri memnuniyetinin arttırılması gibi konularda son

derece olumlu katkılar sağladığı görülmektedir.

İhracatçı firmalar açısından bakıldığında, büyük bir çoğunluğu için tedarik

giderleri, en önemli gider kalemleri arasında yer alır. Tedarik sürecindeki verimsizlik

ve aksaklıklar, stok kontrolü, nakliye planlaması, üretim planlaması ve müşteri

ilişkileri gibi şirketin diğer alanlarına da yansır.

Tedarik zinciri mal ve hizmetlerin üretim aşamasından, üretimine ve nihai

tüketiciye ulaşmasına kadar birbirini izleyen tüm halkaları kapsar. İş süreçleri

açısından bakıldığında, tedarik zinciri; satış süreci, üretim, envanter yönetimi,

3

malzeme temini, dağıtım, tedarik, satış tahmini ve müşteri hizmetleri gibi pek çok

alanı içine almaktadır (Şen, 2008: 4).

Şekil 1: Tedarik Zinciri

Kaynak: http://www.akib.org.tr/akib/UserFiles/File/pratikbilgiler/tedarikzinciri.pdf (27/04/2011)

Tipik olarak tedarik zinciri doğal kaynakların çevresel ve biyolojik

düzenlenmesi ile başlar, hammaddelerin insan tarafından çıkarılması ile devam eder

ve depolanma, uzak coğrafik yerleştirmeler ve son olarak müşteriye ulaşmasından

önce birçok üretim halkalarını (örneğin parça yapılandırması, montaj, ve birleştirme)

içerir (Wikipedi, 09.03.2011).

Tedarik zinciri, tedarikçilerden son müşterilere ürün ya da hizmetlerin

taşınması için fiziksel, finansal ve bilgi akışını destekleyen yaşam devir sürecidir.

Yaşam devir süreci ürün ya da hizmetin müşteriye ulaşmasından kullanımının

bitimine kadar geçen tüm aşamaları kapsar ( Kağnıcıoğlu, 2007: 9).

Son yıllarda gelişen teknolojik imkânlar ve rekabet koşullarındaki değişimler

tedarik zincirinin önemini daha da arttırmıştır. Ancak ülkemizdeki işletmelerin bu

konudaki çalışmaları dünyadaki gelişmelerin gerisinde kalmaktadır. Bu da

işletmelerin uluslararası pazardaki rekabet imkânlarını azaltmaktadır.

4

1.1.2.1.Tedarik Zincirinin Temel Özellikleri

Tedarik zincirlerinin çoğu şu temel özellikleri gösterirler;

1. Tedarik zinciri, ürünün tedarik edilmesinden nihai tüketiciye sunulmasına

kadar bütün aktiviteleri ve prosesleri içine alır. Bu faaliyetler, hammaddenin

üretim merkezine taşınması, üretim faaliyetleri, dağıtım gibi birçok faaliyeti

kapsamaktadır.

2. Birçok sayıda şirket tedarik zincirinde yer alabilir. Tedarikçi firmalar,

tedarikçinin tedarikçisi firmalar, üreticiler, dağıtım servisleri ve müşterilerden

oluşan bir zincir devam eder gider.

3. Bir müşteri bir diğerinin tedarikçisi olabilir, bu yüzden toplam zincir içinde

birçok tedarikçi-müşteri ilişkileri mevcuttur.

4. Dağıtım sistemi, ürünlere ve pazara bağlı olarak, tedarikçiden tüketiciye

olabileceği gibi, toptancılar, depolar ve perakendecilerden oluşan birtakım

distribütörleri de içerebilir.

5. Ürünler ve hizmetler genellikle tedarikçilerden tüketiciye akar. Talep bilgileri

ise genellikle tüketiciden tedarikçiye doğru akar (Bayhan, 2005: 10).

1.2. Sağlık ve Sağlık Hizmetleri Kavramı

Tüm toplumlar tarafından bireylerine doğuştan elde edilen bir hak olarak

sunulan sağlık kavramı; Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından genel anlamda

fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali olarak tanımlanmaktadır. Bu

tanıma göre sağlık, sadece bedenin değil, kişinin sosyal yaşantısı ve ruhsal hali ile de

ilgilidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kişiyi sosyal, psikolojik ve fiziksel yönleriyle

bir bütün olarak ele almıştır ancak hastanelerin esas fonksiyonlarının yanında eğitim,

araştırma ve geliştirme, toplumun sağlık seviyesini yükseltmek gibi fonksiyonları da

bulunmaktadır (Kurtuluş, 2005, 30.03.2011)

Günümüzde sağlık bakım harcamaları yükselirken kar marjları sürekli

düşmektedir. Bu trend sağlık kurumlarında görev alan yöneticileri süreç odaklı

düşünmeye ve örgütsel performansı artırmaya zorlamaktadır. Kurumun rekabet

avantajı kazanması açısından daha fazla tedarik zinciri perspektifinden bakılması

gerekmektedir (Töz, 2009: 30.03.2011)

5

21. yüzyılda sağlık alanında hedeflenen en önemli konu; yalnızca daha uzun

bir yaşam değil yaşam kalitesinin de yükseltilmesidir.

Sağlık hizmetleri kavramı kişilerin sağlığının korunması ve teşhis, tedavi,

bakım olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Gelişmiş ülkelerde kurumsallaşma üst

düzeyde olduğu için sağlık hizmetleri genelde örgütler tarafından sunulmaktadır.

Sunulan hizmetin ekip çalışması gerektirmesi nedeniyle kurumsal düşünme ve

uygulama gerekmektedir.

Sağlık hizmetleri kamu ya da özel şahıslar tarafından sunulabilmektedir.

Sağlık hizmetleri sektöründe kar amacı güden ticari kuruluşlar olabileceği gibi, kar

amacı gütmeyen kuruluşlar da yer almaktadır.

Sağlık hizmetleri, hizmet kavramı için geliştirilmiş tüm özelliklere sahip

olmakla beraber, farklı bazı özelliklere de sahiptir. Bu özellikler nedeniyle sağlık

sektöründeki kuruluşları belirlemek ve sınıflandırmak oldukça güçtür. Bu konuda

geliştirilmiş bir gruplandırma şekil 2'de olduğu gibi gösterilebilir (Odabaşı, 1998:

25-26).

6

Şekil 2 Sağlık Hizmetleri Endüstrisi

Kaynak: Odabaşı, 1998: 26

1.2.1. Sağlık Hizmetlerinin Temel Özellikleri

Sağlık hizmetlerinin kendine özgü özellikleri şunlardır:

Sağlık hizmeti, kullanılması zorunlu bir hizmet olduğu için talep

esnekliği katıdır:

Sağlık hizmeti kullanımı beslenme ve barınma gibi zorunludur. Hizmetin

kullanılmaması durumunda ölüm ya da acı ile karşı karşıya kalınacaktır. Bu nedenle

sağlık hizmetleri talebinin fiyatlar karşısındaki duyarlılığı zayıftır. Hasta için,

hastalığın önem ve şiddetine göre ağırlaşan bir şekilde, fiyatların düşmesi veya

yükselmesi çok önemli değildir. Fiyatın yüksek olması talebi azaltmayacağı gibi

düşük olması da tüketimi önemli ölçüde artırmaz. Örneğin bir ilacın fiyatının

düşmesi ya da yükselmesi kullanımını veya kullanım dozunu değiştirmeye gerekçe

olamaz. Aynı şekilde ameliyat fiyatlarındaki değişim de talebi etkilemeyecektir.

7

Sağlık hizmetlerinin bir bölümü toplumsal özellik taşır:

Bulaşıcı hastalıklarda sunulan sağlık hizmeti o bölgedeki tüm nüfusu

ilgilendirir. Bu nedenle koruyucu sağlık hizmetlerinin hasta olsun olmasın herkese

sunulması gerekir.

Sağlık hizmetleri talebi tesadüfidir (rassaldır):

Sağlık hizmetlerinde talep devamlılık göstermez. Kimin, ne zaman, hangi

hastalığa yakalanacağı tahmin edilemez. Örneğin 40 yaşına kadar hiç ilaç

kullanmayan birisi yakalandığı bir hastalık sonucu önemli boyutta ilaç kullanıcısı

olabilir. Sağlık hizmetleri piyasasının böyle bir belirsizliğe karşı korunması için

sağlık sigortası sistemi uygulanmaktadır. Sağlık sigortası ile önceden ödeme

yöntemiyle risk bölüşümü sağlanmaktadır.

Sağlık hizmetlerinde kişinin talebini hekim belirler:

Diğer mal ve hizmetlerde olduğu gibi ihtiyacı ve ihtiyacın miktarını

tüketicinin kendisi yani hasta belirlemez. Sağlık hizmetlerine duyulan ihtiyacın

tanısı, tedavi şekli, tıbbi bilgi ve tıbbi teknolojik imkanlar çerçevesinde hekim

tarafından belirlenir. Kişilerin hekim seçme özgürlüğü bu durumu değiştirmez.

Dolayısıyla sağlık hizmetlerinde tüketicinin rasyonel davranış imkanı oldukça

sınırlıdır.

Hasta almış olduğu sağlık hizmetlerinin kalitesini ve karakterini ölçme

yeteneğine sahip değildir:

Tüketicinin kullandığı mal veya hizmetin sağladığı faydayı ve kaliteyi ölçme

yeteneği vardır. Ancak aynı şans sağlık hizmetlerinde mümkün değildir. Bu nedenle

sağlık hizmetlerinin tamamen piyasa koşullarına bırakılması güçlükler doğuracaktır.

Tüketicinin koruma altına alınması ve farklı uygulamalar yapılması zorunludur.

Sağlık hizmetlerinin ikamesi yoktur:

Mal veya hizmetlerin fiyatlarında oluşan değişimler sonucunda tüketiciler bu

mal veya hizmetin sağlayacağı faydayı sağlayacak başka bir mal veya hizmete

yönelirler. Bunun sonucunda da piyasa dengesi sağlanmış olur. Ancak sağlık

hizmetlerinde kişiler önerilen sağlık hizmetini aynen almak zorundadır. Önerilen

8

sağlık hizmetinin başka bir hizmetle ikame edilme imkânı ya hiç yoktur ya da çok

sınırlıdır. Örneğin bir mide ameliyatının yerine geçecek başka bir yol yoktur.

Sağlık hizmetleri yine kendine özgü özelliklerinden dolayı, çoğu kez kar

amaçlı olmayıp sosyal amaçlıdır:

İnsan sağlığının parayla ölçülememesi nedeniyle, sağlık hizmetleri genelde

sosyal amaçlı olarak sunulmaktadır. Maliyet, fayda, kar gibi piyasa ekonomisinin

temel kavramları sağlık sektöründe farklı bir anlam kazanmaktadır. Bu nedenle

sağlık hizmetleri piyasa ekonomisi koşullarına bırakılmamakta, sektörün şartlarına

uygun "sağlık ekonomisi sistemi" oluşturulmaktadır. Sağlık hizmetlerinin bu kendine

özgü özellikleri sebebiyle farklı bir ekonomi dalı olarak sağlık ekonomisi kavramı

ortaya çıkmıştır. Sağlık sektörüne ayrılan kaynakların hızla artması da sağlık

ekonomisinin gelişimini hızlandırmıştır (Tokat, 2001: 3-7).

1.2.2. Sağlık Hizmetlerinin Biçimleri

Sağlık hizmetleri koruyucu, tedavi edici ve rehabilite edici olmak üzere üç

temel başlık altında ele alınmaktadır.

Koruyucu sağlık hizmetleri primer, sekonder ve tersiyer koruma olarak üçe

ayrılır.

Primer Koruma: Kişisel ya da toplumsal düzeyde sağlığı geliştirmek için

aşılanma, dengeli beslenme, çevrenin güvenli hale getirilmesi anlamına

gelirken,

Sekonder Koruma: Erken tanı ve tedavi önlemlerinin alınması demektir.

Tersiyer koruma: Hastalığa bağlı oluşan sakatlıkların en aza indirgenmesini

ifade etmektedir. Ayrıca koruyucu sağlık hizmetlerinin kişiye ve çevreye

yönelik olmak üzere iki boyutu vardır.

Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri, Hastaları tedavi etmek amacıyla düzenlenen

sağlık hizmetleri, birinci, ikinci ve üçüncü basamak tedavi merkezleri olarak üç ana

grupta ele alınabilir.

Birinci Grup Tedavi Merkezleri: Hastalıkların evde ya da ayakta teşhis ve

tedavisi için düzenlenen hizmet merkezleridir. Ülkemizdeki sağlık ocakları,

9

muayenehaneler, Verem Savaş Dispanserleri, Ana-Çocuk Sağlığı Merkezleri birinci

basamak sağlık hizmeti veren kuruluşların bazı örnekleridir.

İkinci Basamak Tedavi Merkezleri: Hastalıkların teşhis ve yatırılarak

tedavisi için düzenlenen hizmet merkezleridir. Ülkemizdeki tam teşekküllü devlet

hastaneleri, özel hastaneler, yataklı sağlık merkezleri bu tür hizmet veren

kuruluşların bazı örnekleridir.

Üçüncü Basamak Tedavi Merkezleri: İleri tetkik ve özel tedavi gerektiren

hastalıklar için düzenlenen sağlık hizmet merkezleridir. Ülkemizdeki ruh ve sinir

hastalıkları hastaneleri, kanser hastaneleri, meslek hastalıkları hastaneleri, üniversite

hastaneleri bu tür hizmet veren kuruluşların bazı örnekleridir.

Rehabilite Edici Sağlık Hizmetleri, hastalık ve kazalara bağlı olarak gelişen

kalıcı bozukluklar ve sakatlıkların günlük hayatı etkilemesini engellemek ya da bu

etkiyi en aza indirgemek, kişinin bedensel ve ruhsal yönden başkalarına bağımlı

olmadan yaşamasını sağlamak amacıyla düzenlenen sağlık hizmetleridir. Bu

hizmetler Tıbbi ve Sosyal Rehabilitasyon olarak iki şekilde verilmektedir.

(http://sehzadebiz.blogcu.com/saglik-hizmetlerinin-bicimleri/6785732 (30/03/2011)

10

İKİNCİ BÖLÜM

HASTANELERİN TEMEL ÖZELLİKLERİ

2.1. İşletme Olarak Hastaneler

Bir işletme olan ve hizmet üreten hastaneler için birçok tanım yapılmaktadır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) hastaneleri, "müşahede, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon

olmak üzere gruplandırılabilecek sağlık hizmetleri veren, hastaların uzun veya kısa

süreli tedavi gördükleri yataklı kuruluşlardır" şeklinde tanımlamaktadır.

Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde ise

hastaneler, "hasta ve yaralıların hastalıktan şüphe edenlerin ve sağlık durumlarını

kontrol ettirmek isteyenlerin, ayakta veya yatarak müşahade, muayene, teşhis, tedavi

ve rehabilite edildikleri, aynı zamanda doğum yapılan kurumlar" olarak

tanımlanmaktadır.

Birbirine benzeyen bu iki tanımda hastanelerin asıl işlevleri hasta ve

yaralıların tedavisi olarak belirtilmiştir. Ancak hastanelerin esas fonksiyonlarının

yanında eğitim, araştırma ve geliştirme, toplumun sağlık seviyesini yükseltmek gibi

fonksiyonları vardır (Büker ve Bakır, 2001: 3).

Hastaneler; tedavi ve tıbbi bakım fonksiyonlarının yanı sıra, hekimlerin ve

yardımcı sağlık personelinin eğitimi, tıbbi araştırma ve toplum sağlığı gibi konularda

eğitim veren bir kurum, bir araştırma birimi, birçok meslek mensuplarından kişilerin

çalıştığı bir örgüt, sosyal bir kurum ve çoğunluğu kamu kuruluşu niteliğinde olan

hizmet işletmeleridir ( Özgen, 1993: 9).

Hastanelerin belirtilen fonksiyonları yerine getirmek için ihtiyaç duydukları

insangücü ve tıbbi malzemelerin uygun zamanda, yerde, kalitede ve fiyatta

sağlanması, sağlık hizmetlerinin özellikleri ve hizmetin uygun şekilde yerine

getirilmemesinden doğacak acının telafisinin çok güç ya da imkânsız olması ve

11

toplum sağlığına olabilecek olumsuz etkileri göz önüne alındığında hastanelerde

tedarik zincirinin ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

2.2. Sistem Yaklaşımına Göre Hastaneler

Yukarıda hastanelerin tanımları işlevsel tanımlardır. Hastaneleri sistem

yaklaşımına göre tanımlamak istersek hastaneler, dinamik, değişken bir çevre içinde

girdileri belli süreçlerden geçirerek çıktıya dönüştüren, geribildirim mekanizmasına

sahip sistemlerdir. Hastanelerin girdileri, hastalar, insan gücü, malzeme, fiziksel ve

finansal kaynaklardır. Hastanelerin çıktısı ise hasta ve yaralıların tedavisi, personelin

hizmet içi eğitimi, öğrencilerin klinik eğitimleri, araştırma-geliştirme faaliyetleridir.

Hastaneler bir bütün olarak sistem yaklaşımıyla tanımlanabileceği gibi,

hastane içindeki çeşitli hizmet birimleri de birer alt sistem olarak tanımlanabilir.

Hastanelerin işlevlerini yerine getirebilmesi için her hizmet biriminin bir araya

getirilerek organize edilmesi gerekir.

Hastaneler; hasta yatırma, teşhis, tedavi ve teknik hizmetlerle birleşmiş

kurumlardır. Bu kurumlar birçok farklı meslek grubundan kişilerin çalıştığı bir örgüt,

sosyal ve toplumsal bir kurumdur (Büker ve Bakır, 2001: 4).

Bir işletme çeşidi olan hastaneler en geniş ifadeyle müşahede, teşhis, tedavi

ve rehabilitasyon olmak üzere gruplandırılabilecek hizmetlerin verildiği, hastaların

kısa veya uzun süreli tedavi gördükleri yataklı tedavi kuruluşlarıdır. Sağlık

hizmetlerinin tümünü sunabilmek için birbirine bağımlı çeşitli teknik ve tıbbi

işlemlerin ortaya konulduğu kurumlardır. (Keskin, 2006: 1003).

2.3. Hastanelerin Amaçları

Hastanelerin çok değişik kuruluş amaçları olmakla birlikte tüm hastaneler

için geçerli temel amaçlar bulunmaktadır. Bu amaçlar şu şekilde sıralanabilir:

Kaliteli hasta bakımı ve tedavi hizmetlerinin en düşük maliyetle sunulmasını

sağlamak,

12

Makro düzeyde istihdam sağlamak, ekonomik ve sosyal kalkınma için en son

tıbbi ve teknolojik bilgiye dayalı eğitim ve araştırmayı sağlamak, hastalıkları

önlemek ve tedavi için gerekli tedbirleri almak,

Ulusal ve kurumsal gelirleri en ekonomik şekilde kullanarak, daha çok sağlık

hizmeti sunmaktır.

Sağlık Bakanlığı hastanelerin amaçlarını Yataklı Tedavi Kurumları İşletme

Yönetmeliğinde "hastanelerdeki hizmet çeşitleriyle, bunların uygulanmasındaki

esaslar ve hastane personelinin görev, yetki ve sorumlulukları arasındaki ilişkileri

belirtmek yoluyla, modern çağın icaplarına ve ülke gerçeklerine uygun, hızlı,

disiplinli, üstün kaliteli ve ekonomik bir hastane işletmeciliği sağlamaktır" şeklinde

belirtilmiştir (Büker ve Bakır, 2001: 4-5).

2.4. Hastanelerin İşlevleri

2.4.1. Hasta ve Yaralıların Tedavisi

Hastaneler ilk önceleri daha ziyade dini inançlara dayanarak ve tanrılara

adanarak kurulmuşlardır. Buralardaki sağlık hizmeti de din görevlileri tarafından

verilmeye başlanmıştır.

Sosyal, ekonomik, teknolojik ve tıbbi gelişmeler sonucunda bilimsel

temellere dayanan hastaneler kurulmuştur. Fizyolojik ve psikolojik boyutu bulunan

hastalık halinin tedavisi için farklı meslek gruplarının birlikte çalışması

gerekmektedir. Hastaneler hasta ve yaralıların tedavisinin yapıldığı bir

organizasyondur.

2.4.2. Eğitim

Hastanelerde hasta ve yakınlarına, öğrencilere, hastane personeline ve sağlık

konularında kamuoyuna eğitim verilmektedir.

Hastanede tedavi gören hasta ve yakınlarının hastalıkları, tedavileri ve

hastalıklardan korunma yöntemleri hakkında bilgilendirilmesi ile toplumun sağlık

düzeyinin yükseltilmesi hedeflenir. Hastanede verilen ikinci tür eğitim tıp, hemşirelik

13

ve yardımcı sağlık personeline verilen klinik eğitimdir. Hastanede çalışan personelin

tıpta ve teknolojide yaşanan değişimlere ayak uydurması için de personele hizmetiçi

eğitim verilmesi gerekmektedir. Bütün bunların dışında başka bir eğitim hizmeti de

sağlık ile ilgili konularda kamuoyunun eğitimidir. Bu eğitim ile verilen sağlık

hizmetinin kamuoyuna duyurulması, sağlık kontrolü yaptırılması ve ihtiyaç halinde

hastanelerin kullanılmasının teşvik edilmesi sağlanmaya çalışılır.

2.4.3. Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri

Hastanelerdeki araştırma ve geliştirme faaliyetleri tıbbi ve idari olmak üzere

iki türlüdür. Tıbbi araştırma da klinik ve geçmişe dönük olmak üzere kendi içinde

ikiye ayrılır. Klinik araştırma hasta ve deney hayvanları üzerinde yapılan

araştırmadır. Geçmişe dönük araştırma ise hasta dosyaları üzerinden yapılan

araştırmadır. İdari araştırma, hastanedeki işletmecilik sorunlarının saptanıp,

verimlilik ve etkinliği artırmaya yönelik olarak yapılan araştırmalardır.

2.4.4. Toplumun Sağlık Seviyesinin Yükseltilmesine Katkıda Bulunma

Burada açıklanan tüm işlevler dolaylı yoldan toplumun sağlık seviyesini de

yükseltmektedir. Artık günümüzde hastanelerin tedavi hizmeti yanında koruyucu

sağlık hizmeti vermesi de beklenmektedir. Bu hastaneye başvuran hastalara yapılan

tetkikler neticesinde muhtemel hastalıkların teşhisi için alınacak tedbirler ile kanser,

alkolizm gibi konularda değişik kuruluşlarla işbirliği sağlanarak eğitim programları,

aşı programları veya tarama programları düzenlenerek sağlanabilir (Seçim, 2001: 5).

2.5. Hastanelerin Sınıflandırılması

Hastaneler verdikleri tedavi hizmetlerinin türüne, yönetim ve kontrollerine,

finansal kaynakların türüne (mülkiyet türüne), büyüklüklerine (yatak kapasitelerine),

hastaların hastanede kalış sürelerine, kadrolu personelinin kompozisyonuna göre

sınıflandırılabilmektedir. Ancak sınıflandırmalar genellikle, verilen tedavi

hizmetinin türü, finansal kaynakların türü, büyüklük ve hastaların hastanede kalış

sürelerine göre yapılmaktadır.

14

Fakat yapılan sınıflandırmalarda genellikle, ''verilen tedavi hizmetinin türü'',

''hastaların hastanede kalış süreleri'', ''finansal kaynakların türü yani mülkiyet türü''

ve ''büyüklükleri'' esas alınmaktadır. Verilen tedavi hizmetinin türüne göre

hastaneler iki grupta toplanmaktadır:

Genel ve özel dal hastaneleri:

2.5.1.Genel Hastaneler

Her türlü acil vaka ile yaş cinsiyet farkı gözetilmeksizin, bünyesindeki

mevcut uzmanlık dallarıyla ilgili hastaların kabul edildiği hastanelerdir.

2.5.2. Özel Dal Hastaneleri

Belirli bir yaş veya türde hastaların kabul edildiği hastanelerdir. Sözgelişi,

çocuk hastaneleri ve doğumevleri bu gruba girmektedir. Bu ayrıma bağlı olarak

yapılan başka bir ayrım da, eğitim hastaneleri ile eğitim vermeyen hastaneler

seklindedir. Eğitim hastaneleri, öğretim, eğitim ve araştırma yapılan uzman ve ileri

dal uzmanlar yetiştirilen genel ve özel dal hastaneleridir. Burada sözü edilen eğitim,

hekimlere uzmanlık kazandırmayı amaçlayan eğitimdir. Pek çok hastanede yardımcı

tıp personeli ve öğrenci hemşirelere verilen klinik eğitim, bu hastanelerin eğitim

hastaneleri olarak sınıflandırılması için yeterli olmamaktadır.

Diğer bir sınıflandırmada ise ''hastaların hastanede kalış süreleri'' esas

alınmaktadır. Buna göre hastaneler kısa süreli hastaneler ve uzun süreli hastaneler

olarak ikiye ayrılmaktadır.

2.5.3. Kısa Süreli Hastaneler

Hastalarının %50'den fazlasının 30 günden az hastanede kaldığı

hastanelerdir. Türkiye'deki Devlet Hastaneleri bu gruba örnek olarak gösterilebilir.

15

2.5.4.Uzun Süreli Hastaneler

Hastalarının yarıdan fazlasının bir aydan daha fazla hastanede kaldığı

hastanelerdir. Sözgelişi, psikiyatri hastaneleri ve tüberküloz hastaneleri bu gruba

girmektedir.

Finansal kaynakların türüne diğer bir deyişle mülkiyet esasına göre

sınıflandırma başka bir sınıflandırma türüdür. Burada hastanelerin, mülkiyetinin

hangi kurum ve kuruluşlara ait olduğunu veya kurum ve kuruluşların niteliğine göre

sınıflandırma yapılmaktadır. Hastanenin mülkiyetine sahip kurum veya kuruluş,

genellikle hastaneyi yönetme ve kontrol yetkisine de sahiptir. Bu nedenle ''mülkiyet''

ve ''yönetim ve kontrol'' esaslarına göre yapılan sınıflandırmalar çoğunlukla aynı

sınıflandırma olmaktadır. Fakat, ABD'de kar amacı gütmeyen hastanelerde olduğu

gibi yönetimle mülkiyet ayrılabilmektedir. Hastanelerin mülkiyet esasına göre

sınıflandırılmaları hastane organizasyonu açısından önem taşımaktadır. Çünkü

mülkiyete sahip kurum veya kuruluşlar, yönetim ve kontrol yetkilerine de sahip

oldukları takdirde, hastanenin üst kademe yönetim organları olarak organizasyon

içinde yer almaktadırlar.

Organizasyon açısından diğer bir önemli sınıflandırma da; hastanelerin

büyüklüklerine (yatak kapasitelerine) göre sınıflandırılmasıdır. Çünkü hastane

büyüdükçe bazı yeni hizmet birimlerine ihtiyaç duyulacağı gibi diğer bazı birimler

de yeterli büyüklüğe ulaşacaklarından organizasyonlarında değişiklikler olacak;

böylece hastane içindeki idari kademelerin ve pozisyonların sayısında artışlar

olabilecektir. Büyüklüklerine göre hastaneler 25, 50, 100, 200, 400, 600, 800 ve üstü

yatak kapasiteli hastaneler olarak sınıflandırılmaktadır.

Hastaneler tanımlanırken zorunlu olarak işlevlerden söz edilmiştir.

Günümüzde bu işlevler genellikle, ''hasta ve yaralıların tedavisi'', ''eğitim'' ''araştırma

ve geliştirme'' ile ''toplumun sağlık seviyesinin yükseltilmesine katkıda bulunma

(koruyucu sağlık hizmetleri)'' olarak sınıflandırılmaktadır (Seçim, t.y., 30.03.2011).

Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde sağlık kurumları

işlevlerine göre 5 gruba ayrılmıştır.

a) İlçe / belde hastanesi: Bünyesinde 112 hizmetleri, acil, doğum, ayakta ve

yatarak tıbbi müdahale, muayene ve tedavi hizmetleri ile koruyucu sağlık

hizmetlerini bütünleştiren, görev yapan tabiplerin hasta kabul ve tedavi ettiği, ileri

16

tetkik ve tedavi gerektiren durumlarda hastaların stabilize edilerek uygun bir şekilde

sevkinin sağlandığı sağlık kurumlarıdır.

b) Gün hastanesi: Birden fazla branşta, günübirlik ayakta muayene, teşhis,

tedavi ve tıbbi bakım hizmetleri verilen asgari 5 gözlem yatağı ile 24 saat sağlık

hizmeti sunan bir hastane bünyesinde veya bir hastane ile koordineli olmak kaydıyla

kurulan sağlık kurumlarıdır.

c) Genel hastaneler: Her türlü acil vaka ile yaş ve cinsiyet farkı

gözetmeksizin, bünyesinde mevcut uzmanlık dallarıyla ilgili hastaların kabul edildiği

ve ayakta ve yatarak hasta muayene ve tedavilerinin yapıldığı en az 50 yataklı

sağlık kurumlarıdır.

d) Özel dal hastaneleri: Belirli bir yaş ve cins grubu hastalar veya belirli

bir hastalığa tutulanların, yahut bir organ veya organ grubu hastalarının müşahade,

muayene, teşhis, tedavi ve rehabilitasyonlarının yapıldığı sağlık kurumlarıdır.

e) Eğitim ve araştırma hastaneleri: Öğretim, eğitim ve araştırma yapılan

uzman ve yan dal uzmanların yetiştirildiği genel ve özel dal sağlık kurumlarıdır.

Y.T.K.İ.Y. Madde 5 http://www.memurlar.net/haber/20913/ (31.03.2011)

2.6. Sağlık Kurumlarında Talep Tahmini ve Yöntemleri

Hastanelerde çok farklı ve çeşitli hizmetler bir arada sunulduğu için ihtiyaç

duyulan mal ve hizmetler de çok sayıda olmaktadır. Malzeme eksikliği nedeni ile

hizmette oluşabilecek aksaklıkların ise telafisi mümkün olmamaktadır.

Müşteri kayıplarının en önemli nedenini sipariş gecikmeleri oluşturmaktadır.

Amaç müşteri ihtiyaçlarının etkin ve tam zamanında karşılanmasıdır.

Sağlık kurumlarında gelecekteki talebin belirlenmesi son derece önemlidir.

Tahmin edilen talebe göre personel, donanım, malzeme ve diğer girdilerden ne kadar

hazır bulundurulacağına karar verilecektir. Ancak sağlık hizmetlerinde gelecekte

olabilecek talebi belirlemek için talebi belirleyen sağlık hizmetlerine özgü bazı

özellikleri bilmek gereklidir. Bu özellikler aşağıdaki gibi sayılabilir:

a)Değişkenlik (Rassallık): Sağlık hizmetleri talebi düzensiz ve değişkendir.

Düzensizlik sağlık hizmeti gereksiniminin ne zaman ortaya çıkacağının belli

17

olmamasıdır. Örneğin doğum için ne zaman gelineceği veya ne zaman kaza olacağını

tahmin etmek mümkün değildir. Değişkenlik ise taleplerin türü ve sayısı ile ilgilidir.

Gereksinimlerin türsel dağılımı ve miktarsal büyüklüğünü belirlemek çok güçtür.

b)Mevsimsellik: Sağlık hizmetlerinde talep mevsimlere hatta haftanın

günlerine ve saatlerine göre değişebilmektedir. Örneğin kış aylarında soğuk

algınlığına bağlı hastalıklar, yaz aylarında ise bağırsak enfeksiyonları ya da güneş

çarpması sık görülen rahatsızlıklardır.

c)Çeşitlilik: Sağlık hizmetlerine olan talep bölümler itibariyle çok çeşitlilik

göstermesinin yanında bir başvuru diğeriyle aynı değildir. Örneğin bir diş kliniğine

başvurular niteliğine göre (protez, dolgu, diş çekimi v.b.) sınıflandırılabileceği gibi

hastaların özelliklerine göre (yaş, cinsiyet, genel sağlık durumu vb.) bir sınıflandırma

yapmak da mümkündür. Diğer işletmelerden farklı olarak sağlık kurumlarına yapılan

başvuru kadar farklı üretim (çıktı) olduğu söylenebilir.

d)Eşzamanlılık: Sağlık hizmetlerinde talep ortaya çıktığında karşılayacak

kapasitenin hazır olması gerekmektedir. Aksi taktirde para ile ölçülemeyecek

kayıplar ortaya çıkabilecektir. Örneğin doğum kliniğine veya acil servise yapılan

başvuruların bekletilmesi ya da ertelenmesi söz konusu olamayacaktır.(Özkul, 2000:

104-105).

2.6.1. Talep Tahmin Yöntemleri

Talep tahmin yöntemleri iki grupta toplanır.

1-Öznel Yöntemler (Tecrübe ve sezgiye dayanan talep araştırması)

2-İstatistiksel Yöntemler

2.6.1.1. Öznel Yöntemler

Geçmişe ait verilere dayalı olarak yapılır. Bunlar; delphi tekniği, kolektif

düşünce yöntemi, yöneticilerin düşünceleri, talebin geçmiş deneyimler yoluyla

tahmini yöntemidir.

18

2.6.1.1.1. Delphi Tekniği

Geleceğe ilişkin tahminler yapmada yararlanılan bir yöntemdir. Bu teknikte

önce konunun uzmanı kişilere sorunlara bakış açıları ve çözüm önerileri hakkında bir

form gönderilir. Formlar uzman kişiler tarafından doldurulduktan sonra geri

gönderilir. Tüm grup üyelerinin veya uzmanların görüş ve önerileri sınıflandırılır ve

tekrar yazılı olarak kendilerine geri gönderilir. Bu işlem karar alıncaya ve uzlaşma

gerçekleşinceye kadar devam eder (Aktan, 2004, 06.05.2011).

2.6.1.1.2. Kollektif Düşünce (görüş toplama=collective opinion) Yöntemi

İşletmenin çeşitli bölümlerinde çalışan kişilerin görüşleri belirli bir sistematik

içinde toplanır ve bir komite tarafından analiz edilir.

2.6.1.1.3. Yöneticilerin Düşünceleri Yöntemi

Yöneticilerin ayrı ayrı hazırladıkları öngörüleri değerlendirilir.

2.6.1.1.4. Talebin Geçmiş Deneyimler Yoluyla Tahmini

Geçmiş yılların verileri duruma göre biraz azaltılarak ya da artırılarak talep

tahmini yapılır.

2.6.1.2. İstatistiksel Yöntemler

Talebi etkileyen faktörlerin çok ve karmaşık olması tecrübe ve sezgiye

dayanan tahmin yöntemlerini yetersiz kılmaktadır. İstatistiksel tahmin yöntemleri

regresyon analizi, zaman serileri analizi, hareketli ortalama yöntemi ve ussal

düzeltme yöntemidir.

2.6.1.2.1. Regresyon Analizi

Bu yöntem bir değişkenin zaman ve başka değerlere göre alacağı değerlerin

artma ya da azalma eğilimlerinin saptanması ile ilgilidir.

19

2.6.1.2.2. Zaman Serileri Analizi

Geçmişteki kayıtlara bakılarak belli bir değişim biçimi olup olmadığına

bakılır ve bu değişime göre gelecekteki talep tahmin edilir.

2.6.1.2.3. Hareketli Ortalama Yöntemi

Bu yöntemde geçmişteki verilerin ortalaması alınarak gelecekteki muhtemel

talep hesaplanmaya çalışılır.

2.6.1.2.4. Ussal Düzeltme Yöntemi

Bu yöntemde kullanılan düzeltme katsayısı karar verici tarafından verinin

özelliği ve eğilimine göre saptanıp veya değiştirilerek gelecekteki talep hesaplanır

(Tengilimoğlu, 1996: 40-42).

2.7. Planlama

Tedarik zinciri yönetiminin stratejik basamağını oluşturan planlamada, ürün

veya hizmetin ortaya çıkarılması için gerekli olan kaynakların yönetimi amaçlanır.

Planlamada amaç düşük maliyetle yüksek müşteri tatminini sağlayarak uygulanabilir

tedarik zinciri planını oluşturup, firma kaynaklarını buna göre yönetmektir.

Hazırlanan planlar işletmenin yapısına ve amaçlarına göre kısa vadeli, orta vadeli ve

uzun vadeli planlar olabilir. Planlamada dikkat edilmesi gereken husus işletme

kaynaklarının, talepteki değişimlerin, tedarik zincirini oluşturan diğer üyelerin

durumunun ve çevre şartlarının iyi analiz edilmesidir.

Sağlık hizmetlerinin yerine getirilebilmesi için gerekli insan gücü, donanım

ve tesisler sistemin kapasitesini oluşturur. Yönetim açısından kapasite önemli bir

planlama girdisidir. Hastaneye yapılacak başvuruların yani talebin tahmininden sonra

bu başvuruları en uygun şekilde karşılayacak hizmet kapasitesinin planlanması

gereklidir. Ülkemizde uzun dönemli planlar genellikle Sağlık Bakanlığı tarafından,

orta dönemli planlar hastane yöneticisi tarafından, kısa dönemli planlar ise birim

sorumluları tarafından yapılmaktadır (Özkul, 2000: 128-129).

20

Çizelge 1. Planlama Tipleri ve Örnekler

Planlama Süresi Örnekler

Uzun Dönem Ek tesislerin inşası, tomografi cihazının alınması, ameliyathanelerin sayısının arttırılması

Orta Dönem Malzeme gereksinimlerinin temini, donanım bakım planlaması, eleman sayısı

Kısa Dönem Haftalık nöbet çizelgeleri, aylık ameliyathane planlaması, menü planlaması

Kaynak: Özkul, 2000:129

2.8. Satın Alma

İşletme faaliyetlerinin sürdürülmesi için ihtiyaç duyulan malzeme ve

hizmetlerin sağlanması fonksiyonudur. İşletme maliyetlerini azaltmak için en önemli

girdilerden biri olan hammadde maliyetlerinin azaltılması gerekir. Bu ise ancak iyi

organize edilmiş bir satın alma fonksiyonu ile sağlanabilir. Ancak başarı için sadece

maliyet değil, stok kontrolü, tedarikçi yönetimi, satın alınan ürünün lojistiği ve

işlemlerinin planlanması ve yönetilmesi gerekir.

Satın alma fonksiyonunun gereklilikleri ise şunlardır; satın alma stratejisi ile

şirket stratejisi uyumlu olmalıdır. Tedarikçilerle stratejik ortaklıklar kurulmalıdır,

Tedarikçilerin performansları sürekli takip edilmelidir. Tedarikçilerle işbirliği için

ortak bilgi sistemleri kurulmalıdır.

Satın alma işleminde ilk adım malzemelerin satın alınması için gerekli mal

veya hizmet için bütçenin tahsis edilmesidir. Hastanenin gelecek ihtiyaçlarının

dikkatli ve detaylanmış bir programı yöneticiye etkili ve tarafsız kaynak tahsisatını

sağlamakta yardımcı olur. Satın almada ikinci adım mal veya hizmetin nasıl, ne

zaman ve nereden alınacağına karar verilmesidir. Hastanelerde kararın verilmesinde

malzemenin özelliğine göre tıbbi personele ihtiyaç duyulabilmektedir.

Malzemenin satın alma politikası ile satın alınmasına karar verilmesini birbirinden

ayrı düşünmek gerekir. Birinci durumda malzemenin satın alınmasına, üretilmesine

ya da kiralanmasına karar verilirken ikinci durumda satın alma sürecine karar

verilmektedir. (Tengilimoğlu, 1996: 42-47).

21

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HASTANELERDE TEDARİK ZİNCİRİ UYGULAMALARI

Sağlık sektörü yüksek yönetmelik standartlarıyla çalıştığı için ilaç, tıbbi cihaz

ve tıbbi malzemelerin karşılanması ve kurumların hizmetlerini aksatmadan

sürdürebilmesi için ihtiyaçların tedariği karmaşık bir hal almıştır. Adı tedarik zinciri

yönetimi olarak konmasa da devlet son dönemde geliştirdiği sağlık alanındaki

reformlar kapsamında tüm hizmetler için bu sisteme entegre olmaya başladı. Gelişen

teknoloji ve otomasyon sistemleri ile verinin dağıtılmasını ve tek noktadan kontrol

edilmesini sağladı. Bu sistemler sayesinde tıbbi içerikli alımlar kontrol edilebilir

oldu. Farklı gelişen süreçler sektörde yer alan tedarikçileri sistemin içine itmeye

başladı. Birbirini tetikleyen bu uygulamalar alım yapan tüm yapıları entegre hale

getirerek bileşik tedarik zinciri yönetimi kavramına doğru yaklaşıyor.

Son dönemde uygulamaya konan Medula ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz

Ulusal Bilgi Bankası (TİTUBB) devletin bir kontrol mekanizması gibi görünmekle

birlikte asıl işlevleri devletin TZY(Tedarik Zinciri Yönetimi) olacaktır.

Bugün gelinen noktada firmalar ürün çeşitlerini, bayi ve ana firma

pozisyonlarını, işleyiş yapılarını gösteren verileri TİTUBB’a aktardılar.

Küreselleşme ve hızlı teknolojik gelişmeler, yoğun rekabet ortamında firmaların

ayakta kalabilmeleri maliyet avantajı, esneklik ve hızlılık sağlamakla mümkün

olabilir. Bu nedenle firmaların tedarik zinciri içinde yer alan ana işi ile ilgili olmayan

temel lojistik faaliyetleri uzman şirketlere devretmesi gereklidir. Çünkü bu yeni

sistemde kalabilmek için tedarik zincirinin iyi yönetilmesi çok önemlidir (Özkan,

2008: 8).

3.1. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası (TİTUBB)

Sağlık Bakanlığı'nın yürüttüğü Tıbbi Cihaz Kayıt Sistemi (TCKS) ve Sosyal

Güvenlik Kurumu’nun (SGK) yürüttüğü Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi

Bankası (TİTUBB) benzer içerikli olmasından ötürü tedarikçi firmaların veri

22

sağlamadan doğan iş yüklerinin azaltılması, iki kurumun veri kontrolü ve belge

temininden doğan iş yükünün azaltılması amacı ile 08.08.2007 tarihinden itibaren

birleştirilmiştir. Tıbbi cihazların ve tedarikçi firmaların (üretici/ithalatçı) kayıtları

Sağlık Bakanlığı internet sayfasındaki "T.C. İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi

Bankası"ndan yapılmaktadır.

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası, Hacettepe Üniversitesi

Hastaneleri tarafından Maliye Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve

Sağlık Bakanlığı adına yürütülen "Sağlık Hizmetleri Finansman Yönetiminin

Güçlendirilmesi ve Yeniden Yapılandırılması İçin Altyapı Geliştirilmesi Projesi"

kapsamında geliştirilmiştir. Sistem Maliye Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve

Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilileri, üniversite temsilcileri, hastane yöneticileri,

teknoloji uzmanları, çeşitli sendika ve dernek temsilcileri ve uluslararası

danışmanlardan kurulmuş bir çalışma grubu tarafından oluşturulmuştur. Bu çalışma

ayrıca uluslararası danışmanlar kurulu, Avustrulya Medicare ve Tc Health Türkiye

tarafından desteklenmiştir.

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası'nın amacı internet

sayfasında "Üretici veya ithalatçı, dağıtan, satın alan, kullanan, denetleyen ve geri

ödeyen ilgili tüm tarafların elektronik ortamda veri alışverişi yapabilmesini sağlamak

üzere ortak bir dil yaratmaktır. Bu ortak dil, tedarik ve ödeme zincirinin tüm

aşamalarında, tüm tarafların aynı temel ürün bilgilerini kullanmalarını sağlayacaktır."

olarak açıklanmaktadır. ubb.saglik.gov.tr (02/05/2011)

İlaç ve tıbbi cihazların ihale, teklif, sipariş, nakliye, satın alma, stok, hastaya

order, fatura ve ödeme gibi ticaretin tüm süreçlerinin konuyla ilgili her kişi ve kurum

tarafından elektronik ortamda yürütülebilmesi projenin ulaşmak istediği temel

hedeftir. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası ile e-ticaret için temel

altyapı sağlanmış olacaktır.

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankası, tüm tarafların kendi iç

sistemleri de dâhil olmak üzere, tedarik zincirinin her halkasında, tamamen aynı

verileri kullanmalarını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Bu kavram Temel Veri

Hizalaması (Master Data Alignment) olarak bilinir ve ürünler, perakende satış

fiyatları, tanıtım, bulunduğu yer, nakliye, sınıflama vb. çeşitli gereksinimler için

güncel ve doğru veritabanlarının idame edilmesini kapsar.

23

Ürünlerle ilgili değişikliklerin, yeni ürünlerin, artık üretilmeyen ürünlerin

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasında güncel ve doğru olarak

tutulmasında sorumluluk tedarikçi firmalardadır ve veri akış süreci doğrudan firmalar

tarafından başlatılacaktır. Dolayısıyla Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi

Bankasının yaşatılması ancak tedarikçi firmaların gayreti ile mümkün olacaktır. Bu

amaçla tedarikçi firmalar hazırlanan web tabanlı sistemi kullanarak güncel verilerini

sisteme gireceklerdir. Sisteme dâhil olmayan tedarikçiler, tanınmama ve akredite

olamama durumu ile karşı karşıya kalacak ve SGK'den geri ödeme talebinde

bulunamayacaklardır.

Türkiye'de ilaç veya tıbbi cihaz alanında faaliyet gösteren ve tedarik

zincirinin en üstünde yer alan üretici veya ithalatçı tüm firmaların Türkiye İlaç ve

Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasına kayıt olmaları gerekmektedir. Buna göre ilaç

veya tıbbi cihaz imal eden tüm firmalar ile ilaç veya tıbbi cihazları doğrudan ithal

edip dağıtım zincirini başlatan firmalar sisteme kayıt olacaklardır, bir başka

tedarikçinin bayisi olarak çalışan firmaların sisteme kayıt yaptırmaları gerekli

değildir. Sisteme ticari sırlar dışında istenen bütün veriler girilebilir. Ülkemizde

ilaçların fiyatları kanun gereği Sağlık Bakanlığı tarafından belirlendiği için

"Perakende Satış Fiyatları" Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasında yer

alır ve erişime açıktır. Tıbbi cihazlarda fiyat ve ticaret tamamen serbest piyasa

kurallarına göre oluştuğu için tıbbi cihaz fiyatlarının kaydedilmesi zorunlu

tutulmamıştır ancak firmalar istedikleri takdirde tıbbi cihazlarının fiyatlarını sisteme

kaydedebilirler. http://www.ubbkayit.com/ubb_nedir.html (02/05/2011)

3.2. Medula Sistemi (E-Fatura)

Medula, Genel Sağlık Sigortası (GSS) ile sağlık kuruluşları arasında, sağlık

kuruluşlarının iç süreçlerine müdahale etmeksizin fatura bilgilerini elektronik olarak

toplayan, hizmetlerin bedelinin ödenmesini gerçekleştirmek için oluşturulmuş

bütünleşik bir sistemdir. Bu sistem GSS, Mernis ve Sağlık Bakanlığı ile entegre

çalışmaktadır.

25.05.2007 tarih ve 26532 sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan 2007

Mali Yılı Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinin Faturalandırma ve

Ödeme Başlıklı 25. maddesinin Medula Sistemi başlıklı 25.1 alt maddesine göre;

24

1. süreç "hak sahipliği ve sözleşme doğrulama"

2. süreç "sevk ve reçete bildirimi"

3. süreç "ödeme sorgulama"

4.süreç "fatura sorgulama" işlemlerinin, Sosyal Güvenlik Kurumu ile

sözleşmeli sağlık kurum ve kuruluşlarımız tarafından Medula sistemine bağlı web

servisleri yoluyla gerçekleştirilmesi istenmiştir. Bu sistemle kurum sağlık

yardımından yararlandırılan hastalara verdikleri hizmetlere ilişkin faturaları Medula

sistemi üzerinden elektronik olarak göndermeleri sağlanmıştır. Ayrıca elektronik

ortamda gönderilmeyen faturaların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından

ödenmeyeceği de hükme bağlanmıştır.

Verilen sağlık hizmetlerinin ve kullanılan malzemelerin fiyatları, bu hizmet

ve malzemelerden hangilerinin ve hangi şartlarda hastanın faturasına yansıtılacağı ve

ödeme esasları Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan Bütçe Uygulama Talimatı ve

SGK Sağlık Uygulama Tebliği ile düzenlenmektedir.

25

Şekil 3. Medula Sistem Mimarisi

Kaynak:

http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/b9347d804950507fb5f5bd70273063fb/MEDULA_GENEL.

pdf?MOD=AJPERES (06/05/2011)

Medula sisteminde sağlık kurumları, temin ettikleri tıbbi malzemeler için

ihale kayıt numarası, onaylanmış ürünün numarası (tıbbi malzemenin barkodu),

KDV hariç alış fiyatı, adet, tarih, hastane kodu ve firma bilgisi vb. bilgileri Kamu

İhale Kurumu İhale Sonuç Formu Ekranına eksiksiz olarak kaydeder. Sağlık

kurumlarınca, temin edilen tıbbi malzemelerin ulusal bilgi bankası tarafından

onaylanmış bulunan ürün numarası (barkod) Medula sistemine kaydedilir. Medula

sistemince; Kamu İhale Kurumu İhale Sonuç Formu Ekranı ile bağlantı kurularak

verilerin doğruluğu teyit edilerek SGK tarafından ödeme gerçekleştirilir.

www.sgk.gov.tr (02/05/2011)

26

Şekil 4) 01.02.2008 tarihinden itibaren kamu hastanelerinden medula sitemine malzeme gönderimi

Kaynak: http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/44b38700494dc92aaaccaf78757f08d2/medula_sis_mal_gon_hk.pdf?MOD=AJPERES (06/05/2011)

3.3. Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS) Projesi

1 Eylül 1997 tarihinde İkinci Sağlık Projesi kapsamında başlatılan ve bir

Dünya Bankası projesi olan Çekirdek Kaynak Yönetimi Sistemi (ÇKYS) Projesi

Sağlık Bakanlığı Merkez Teşkilatı (SBMT) ve 81 İl Sağlık Müdürlüğü (İSM)

bünyesindeki insan gücü, malzeme, ilaç-eczacılık ve mali kaynakların yönetiminde

bilgi teknolojilerini kullanarak daha çağdaş, etkin ve verimli kurumsal bir yapıya

geçilmesini amaçlayan bir projedir.

27

Projenin yukarıda açıklanan amaç doğrultusundaki hedefi, SBMT ve İSM'leri

arasında bilgi akışının hızlandırılması, kaynakların izlenmesi ile ihtiyaçların daha

çabuk tespit edilmesi, planlamaya yönelik istatistik ve raporların süratli ve eksiksiz

bir şekilde alınması, SBMT ile 81 İSM'nin online olarak faaliyet göstermesi ve bu

sayede eşgüdüm ve standardizasyonun sağlanması, Yönetim Karar Destek

mekanizmalarının çalıştırılmasıdır.

ÇKYS Ana Modülleri

Çekirdek Kaynak Yönetim Sistemi (ÇKYS) Uygulama yazılımı

İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi (İKYS),

Malzeme Kaynakları Yönetimi Sistemi (MKYS),

Yatırım Takip Sistemi (YTS)

Özel Sağlık Kuruluşları Yönetim Sistemi (SKYS) olmak üzere dört bilgi

sisteminden (ana modülden) oluşmaktadır. Bu sistemlerin her birinin altında

çok sayıda alt bilgi sistemleri (alt modüller) bulunmaktadır

.

Çekirdek Kaynak Yönetim Sisteminin alt bilgi sistemlerini kısaca şöyle

açıklayabiliriz:

3.3.1. İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi (İKYS)

Sağlık Bakanlığı bünyesindeki personel bilgi ve hareketlerinin izlenmesi ile

bordro ve tahakkuk işlemlerini içermektedir (Atama Bilgi Sistemi, Sicil Bilgi

Sistemi, Kadro Bilgi Sistemi, Terfi Bilgi Sistemi, Maaş ve Tahakkuk Bilgi Sistemi,

Aile Hekimliği Ücretlendirme, İhtisas (diploma tescil) Doktor Bilgi Bankası(DBB),

Hizmet İçi Eğitim, Disiplin Bilgi Sistemi, Hukuk Mevzuat Bilgi Sistemi, İKYS

Uygulama yönetimi, Personel Şubeleri, Sözleşmeli Personel işlemleri, 112 Acil

Sağlık Hizmetleri Raporları, UMKE (Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi) Personeli

Takibi, SEFOP (Seferberlik Otomasyon Projesi) uygulaması, Arşiv menüsü, Mal

Bildirim Menüsü).Uygulama Yönetim Modülü ile birlikte 17 alt modülden ve çok

28

sayıda alt menülerden oluşmaktadır.

3.3.2. Malzeme Kaynakları Yönetim Sistemi (MKYS)

Sağlık Bakanlığı bünyesindeki Merkez Teşkilatı ile İl Sağlık Müdürlüklerine

ait kaynakların (Dayanıklı taşınır ve sarf malzemelerin) verimli ve güncel olarak

takibini sağlamaktadır.

Bugün itibarı ile MKYS Türkiye’ deki en büyük malzeme deposu halini

almıştır. Bakanlığın 2. ve 3. Basamak kurumlarında hangi hastanemizde hangi

ürünün stok fazlası olduğu kolayca izlenebilmektedir. Ayrıca tüm harcama

birimlerimizin malzeme satın alma sorgulaması yapılarak bir ürünün maliyeti

hakkında bilgi paylaşımı yapılabilmektedir.

MKYS’nin amacı Sağlık Bakanlığı bünyesindeki Merkez Teşkilatı ile İl

Sağlık Müdürlüklerine ait kaynakların (Dayanıklı taşınır ve tüketim malzemeleri)

verimli ve güncel olarak yönetilebilmesini sağlamaktır.

18.01.2007 tarih ve 26407 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Taşınır Mal

Yönetmeliği ile genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait taşınır malların

kaydı, muhafazası ve kullanımı ile yönetim hesabının verilmesi işlemleri

düzenlenmiştir. Bu yönetmelik kapsamında Maliye Bakanlığı Taşınır Kod Listesi

oluşturulmuştur. Bu kod sisteminde ilk üç rakam hesap kodunu gösterir, bundan

sonra iki rakamdan oluşan altı düzey kodu belirlenmiştir. Bu kod listesi çok ayrıntılı

bir şekilde hazırlanmıştır ve uygulamada doğacak eksiklik ve aksaklıkları gidermek

için kurumların talepleri doğrultusunda sürekli güncellenmektedir.

Hastanelerde sağlık hizmetleri ve bu hizmetlere yardımcı olan diğer

hizmetlerin sunulması için çok çeşitli malzemeye ihtiyaç duyulmaktadır. EK-1'de

taşınır kod listesinde taşınır kodları gösterilmiştir. Çizelgede de görüldüğü gibi

hastanelerde ilaç ve tıbbi malzemelerin dışında kırtasiye malzemesi, döşeme ve

mefruşat, çeşitli yakıtlar, bakım onarım malzemeleri ve yedek parçalar, nakil

vasıtaları, büro makineleri gibi birçok farklı malzemeye ihtiyaç duyulmaktadır.

Sağlık Bakanlığı bünyesindeki tüm kurum ve kuruluşlara ait dayanıklı taşınır

ve tüketim malzemelerinin verimli ve güncel olarak yönetilebilmesini sağlamak

amacıyla MKYS sistemi oluşturulmuştur. Sistem, Envanter Bilgi Sistemi, Malzeme

29

Girişi, Ambar (Depo) Bilgi Sistemi, Dayanıklı Taşınır (Demirbaş) Bilgi Sistemi,

Ulaşım Araçları Bilgi Sistemi, Tıbbi Cihaz Bilgi Sistemi, Bakım Onarım Bilgi

Sistemi, Firma Bilgileri, MKYS Uygulama Yönetim Modülü olmak üzere 9 alt

modülden ve çok sayıda alt menülerden oluşmaktadır.

3.3.3. Yatırım Takip Sistemi (YTS)

Sağlık Bakanlığının mali kaynaklarının ihtiyaca göre planlanması, Bakanlık

birimleri arasında dağıtılması, kullanılması takip edilmesini amaçlamaktadır.

Yatırım Bilgi sistemi

Bina Bilgi sistemi

Doğrudan temin usulü alt modüllerinden oluşmaktadır.

Yatırımlar Bilgi Sisteminde, İnşaat Onarım Daire Başkanlığı’nın talepleri

doğrultusunda düzenlemeler yapılmaktadır. Yapılan yatırımlar, yatırım teklifleri,

inşaat seviyeleri, bina onarımları, yapı tesis revize işlemleri v.s takip edilebilmektedir

Bina Bilgi Sisteminde; tüm kurumlarımızın bina bilgileri girişi,bina adı, İli,

bina yaşı, ek binaların yaşı, depreme dayanıklılık testi, yapılmışsa tarihi, deprem testi

sonucu, yapılmamışsa nedeni v.b. detayların saklanması, binanın fiziksel özellikleri,

sayısal bilgiler, kira, sahiplik bilgileri, Bina fatura tüketim bilgileri, Lojman bilgileri,

taşınmaz mal bilgileri v.s. bilgileri takip edilmektedir.

3.3.4. Özel Sağlık Kuruluşları Yönetim Sistemi (SKYS)

Çekirdek Kaynak Yönetim Sisteminin (ÇKYS) bir ana modülü olan Özel

Sağlık Kuruluşları Yönetim Sistemi (SKYS) 2009 yılında Sağlık Bakanlığı Tedavi

Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı özel sağlık kuruluşlarından tüm işlemlerini

sistem üzerinden nasıl yapılacağı ve özel sağlık kuruluşları yönetmeliğine uygun bir

şekilde bilgilerinin, güncel olarak tutulacağı bir otomasyon sisteminin hayata

geçirmek için çalışmalar yapılmıştır.

30

ÇKYS/ SKYS ana modülü Özel Sağlık Kuruluşları (ÖSK) üzerinde bulunan

donanımlar, iletişim bilgileri, ruhsat bilgileri, cihazları, Özel Sağlık Kuruluşunda

görev yapan personelin ayrılış başlayışlarının güncel olarak tutulması ve Özel Sağlık

Kuruluşuna ait tüm işlem adımlarının takip edilmesi SKYS üzerinden yapılmaktadır.

Ocak 2010’da kullanılmaya başlanmıştır. http://www.e-saglik.gov.tr/cekirdek-

kaynak-yonetimi-sistemi-ckys-id55-18.html (02/05/2011)

Şekil 5. ÇKYS Ana Menü

Kaynak: Ç.K.Y.S. Modülü (31/05/2011)

Sağlık Bakanlığı bu sisteme geçiş aşamasında tüm hastanelere ve diğer

birimlere depo ve bu depolarda görev yapacak Taşınır Kayıt ve Kontrol

Yetkililerinin belirlenmesi ve bildirilmesini istemiştir.

31

Belirlenen kişilere sistemin kullanılması, işleyişi ile ilgili olarak eğitimler

verilmiştir.

Malzemeler tüketim malzemeleri ve dayanıklı taşınırlar olmak üzere iki ana

gruba ayrılmıştır. Kayıt işlemleri de buna göre yapılmaktadır. Tüketim malzemeleri

kullanıma verildiğinde bir veya birkaç defada tükenen malzemeler, dayanıklı

taşınırları ise kullanıma verildiklerinde hemen kullanılıp tüketilmeyen uzun süre

kullanılan malzemeler olarak tanımlayabiliriz.

3.4. Sistemin İşleyişi

3.4.1. Satın Alınan Taşınırların Giriş işlemleri

1- Satın alınan taşınırlar teslim alındıktan sonra, Taşınır Kod Listesindeki

hesap kodları itibariyle üçer nüsha Taşınır İşlem Fişi düzenlenir.

2- Alımı bir merkezden yapılarak birden fazla birime doğrudan teslim edilen

taşınırlar için, taşınırın teslim edildiği birimlerce Taşınır İşlem Fişi düzenlenir ve bir

nüshası alımı yapan birime gönderilir. Alımı yapan birim, gelen fişlere dayanarak,

ödemeye ve kendi giriş kayıtlarına esas olmak üzere Taşınır İşlem Fişi düzenler.

Diğer birimlerden alınan Fişler, düzenlenen bu Fişin idarede kalan nüshasına

bağlanır. Alımı yapan birimce giriş kayıtları yapıldıktan sonra düzenlenecek Taşınır

İşlem Fişiyle de ilgili diğer birimler adına çıkış kaydedilir.

3- Satın alınan dergi ve gazete gibi süreli yayınların bedellerinin ödenmesi

sırasında Taşınır İşlem Fişi düzenlenmez. Söz konusu yayınlardan cilt birliği

sağlananlar, ciltletildikten sonra Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek kayıtlara alınır. Bu

işlem esnasında malzeme ile ilgili olarak bütçe türü, tedarik türü, fiş no/tarih,

muayene no/tarih, dayandığı belgenin no/tarih, geldiği yer firma bilgileri sisteme

girilir.

32

3.4.2.Bağış ve Yardım Yoluyla Edinilen Taşınırların Girişi

(1) Kanunun 40 ıncı maddesi ile diğer mevzuat çerçevesinde bağış ve yardım

olarak edinilen taşınırlar teslim alındığında, taşınır kayıt kontrol yetkilisi tarafından

Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek kayıtlara alınır. Fişin birinci nüshası bağış ve yardım

edene verilir veya gönderilir.

3.4.3. Sayım Fazlası Taşınırların Girişi

(1) Yapılan sayım sonucunda fazla bulunan taşınırlar, Taşınır İşlem Fişi

düzenlenerek kayıtlara alınır. Sayım fazlası taşınırların giriş kaydedilmesinde; söz

konusu taşınırla aynı nitelikte son bir yıl içinde girişi yapılan taşınır varsa bu değer,

aksi halde değer tespit komisyonu tarafından belirlenecek değer esas alınır.

3.4.4. İade Edilen Taşınırların Girişi

(1) Kullanıma verilen tüketim malzemelerinden herhangi bir nedenle iade

edilenler, iadeyi yapan birim yetkilisinin onayını taşıyan ve iade edilen malzemenin

cins ve miktarını belirten belge karşılığında teslim alınır ve Taşınır İşlem Fişi

düzenlenerek tekrar giriş kaydedilir. Fişin birinci nüshası taşınırları iade edene

verilir.

3.4.5. Devir Alınan Taşınırların Girişi

(1) Kamu idarelerince 31 inci madde hükümlerine göre bedelsiz olarak devir

alınan taşınırlar, devreden idarenin Taşınır İşlem Fişinde gösterilen değer esas

alınarak düzenlenecek Taşınır İşlem Fişi ile giriş kaydedilir ve Fişin bir nüshası yedi

gün içerisinde devreden idarenin çıkış kaydına esas Taşınır İşlem Fişine bağlanmak

üzere gönderilir. Devralan idarenin yapmış olduğu taşıma giderleri taşınırın değeri ile

ilişkilendirilmez.

33

(2) Aynı kamu idaresinin muhtelif harcama birimlerinin ambarları arasında

devredilen taşınırların alınmasında da Taşınır İşlem Fişi düzenlenir ve Fişin birinci

nüshası ilgili taşınır kayıt ve kontrol yetkilisine verilir.

(3) Aynı harcama biriminin ambarları arasındaki taşınır devirlerinde

düzenlenen Taşınır İşlem Fişi muhasebe birimine gönderilmez.

Şekil 6. Malzeme Giriş Ekranı

Kaynak: Ç.K.Y.S. Modülü erişim (31/05/2011)

34

Şekil 7 Taşınır İşlem Fişi

Kaynak: Ç.K.Y.S. Modülü (24/05/2011)

Sistemdeki Malzeme İşlemleri Ekranı bölümünden aşağıda yazılı işlemler

gerçekleştirilir:

3.5.Tüketim Malzemeleri İçin

3.5.1.Tüketim Suretiyle Çıkış

(1) Tüketim malzemeleri, Taşınır İstek Belgesi karşılığında düzenlenecek

Taşınır İşlem Fişi ile çıkış kaydedilir.

(2) Taşınır İşlem Fişi düzenlenmeden hiçbir şekilde tüketim malzemesi çıkışı

yapılamaz.

35

(3) Tüketim malzemelerinin çıkış kayıtları, ambarlara girişlerindeki öncelik

sırası dikkate alınarak "ilk giren-ilk çıkar" esasına göre ve giriş bedelleri

üzerinden yapılır.

3.5.2. Kullanım Suretiyle Çıkış

(1) Taşıt ve iş makineleri haricindeki dayanıklı taşınırlar Taşınır İstek

Belgesi düzenlenmek suretiyle talep edilir. Talep edilen dayanıklı taşınırlar için

Zimmet Fişi düzenlenerek kullanıma verilir.

(2) Oda, büro, bölüm, geçit, salon, atölye, garaj ve servis gibi ortak kullanım

alanlarında kullanılmak üzere verilen taşınırlar için Dayanıklı Taşınırlar Listesi

düzenlenir ve taşınırlar ortak kullanım alanının sorumlusu veya yöneticisine imzası

alınarak teslim edilir.

3.5.3. Devir Suretiyle Çıkış

(1) Kamu idarelerince bedelsiz olarak devredilen taşınırların çıkışı Taşınır

İşlem Fişi düzenlenerek yapılır. Fişin bir nüshası taşınırın devredildiği idareye

verilir. Devir alan idareden alınan Fiş, düzenlenen Fişin ekine bağlanır.

(2) Aynı kamu idaresinin muhtelif harcama birimlerinin ambarları arasında

devredilen taşınırlar için de Taşınır İşlem Fişi düzenlenir ve Fişin birinci nüshası

devredilen harcama biriminin taşınır kayıt ve kontrol yetkilisine verilir.

3.5.4.Satış Suretiyle Çıkış

(1) Satılan taşınırlar Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek çıkış kaydedilir. Satışa

ilişkin karar veya onayın bir nüshası Fişin birinci nüshasına bağlanır.

36

3.5.5. Kullanılmaz Hale Gelme, Yok Olma veya Sayım Noksanı Nedeniyle Çıkış

(1) Tüketim malzemelerinin özelliklerinde, ağırlıklarında veya miktarlarında

meydana gelen değişmeler nedeniyle oluşan fireler, sayımda noksan çıkan taşınırlar,

çalınma, kaybolma gibi nedenlerle yok olan taşınırlar ya da yıpranma, kırılma veya

bozulma gibi nedenlerle kullanılamaz hale gelen taşınırlar ile canlı taşınırın ölmesi

halinde, Kayıttan Düşme Teklif ve Onay Tutanağı ve Taşınır İşlem Fişi düzenlenerek

kayıtlardan çıkarılır.

3.5.6. Hurdaya Ayırma Nedeniyle Çıkış

(1) Ekonomik ömrünü tamamlamış olan veya tamamlamadığı halde teknik ve

fiziki nedenlerle kullanılmasında yarar görülmeyerek hizmet dışı bırakılması

gerektiği ilgililer veya özel mevzuatı çerçevesinde oluşturulan komisyon tarafından

bildirilen taşınırlar, harcama yetkilisinin belirleyeceği en az üç kişiden oluşan

komisyon tarafından değerlendirilir.

(2) Komisyonca yapılan değerlendirme sonucunda hurdaya ayrılması uygun

görülmeyen taşınırlar hakkındaki gerekçeli karar harcama yetkilisine bildirilir.

(3) Komisyonca hurdaya ayrılmasına karar verilenler için ise Kayıttan Düşme

Teklif ve Onay Tutanağı düzenlenir.

(4) Hurdaya ayrılmasına karar verilen taşınırlardan kayıtlı değeri Bakanlıkça

belirlenecek tutara kadar olanlar harcama yetkilisinin, belirlenen tutarı aşan taşınırlar

ise kamu idaresi üst yöneticisinin onayı ile kayıtlardan çıkarılır.

(5) Harcama yetkilisince oluşturulacak komisyon tarafından ekonomik

değerinin olmadığı veya teknik, sağlık, güvenlik ve benzeri nedenlerle imha

edilmesinin şart olduğuna karar verilen taşınırlar, harcama yetkilisinin onayı ile imha

edilir. İmha, komisyon veya komisyonun gözetiminde uzman kişiler tarafından

yapılır. Bu işleme ilişkin ayrıca bir imha tutanağı düzenlenir. İmha işleminde özel

mevzuat hükümleri öncelikle dikkate alınır.

37

(6) Hurdaya ayrılan veya imha edilen taşınırlar Taşınır İşlem Fişi

düzenlenerek kayıtlardan çıkarılır. Fişin ekine Kayıttan Düşme Teklif ve Onay

Tutanağının bir nüshası bağlanır.

3.5.7.Kullanılmaz Hale Gelme Yok Olma

Hurda değeri olmayan imhası gereken malzemelerin kayıtlardan düşürülmesi

için gerçekleştirilen işlem türüdür.

Satış: İlgili mevzuata göre satışı yapılan ya da tasfiye olunan taşınırların

kayıttan düşürülme işlemlerini gerçekleştirmek üzere yapılır. (Daha çok ulaşım

araçları için kullanılmaktadır.)

Kullanıma Verme Ortak Alan: Dayanıklı taşınırların zimmetle kullanıma

verilmesinde gerçekleştirilen işlemdir. Bu işlemle birçok kişi tarafından ortak

kullanılacak olan dayanıklı taşınırlar bir tek sorumluya teslim edilmiş olur.

Kullanıma Verme Kişi: Dayanıklı taşınırları bir tek kişiye zimmet edilmesi

için kullanılan işlem türüdür. Özellikle ulaşım araçları bu yolla zimmet edilmelidir

http://mevzuat.meb.gov.tr/html/26407_0.html (05/05/2011)

38

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KAMU HASTANELERİNDE SATIN ALMA YÖNTEMLERİ

4.1. Satın Alma İhale Usulleri

Ülkemizdeki kamu hastanelerinde alımlar yürürlükteki kanun, yönetmelik ve

genelgeler doğrultusunda yapılmaktadır.

Bu alımlar 4734 sayılı Kamu İhale Kanunundaki hükümlere göre

gerçekleştirilir. Satın alma işlemleri Kamu İhale Kurumu ve Sağlık Bakanlığı

tarafından çıkarılan çeşitli kanun, yönetmelikler ve genelgeler doğrultusunda

yapılmaktadır.

Kamu İhale Kurumu ve Sağlık Bakanlığı tarafından çıkarılan çeşitli kanun,

yönetmelikler genelgeler diğer kaynakları oluşturmaktadır. Bu kaynakları sıralayacak

olursak:

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu

4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu

İhale Uygulama Yönetmelikleri

Çerçeve Anlaşma İhaleleri Uygulama Yönetmelikleri

Çerçeve Sözleşme İhalelerinde Uygulanacak Usul ve Esaslara İlişkin

Yönetmelik

Muayene ve Kabul Yönetmelikleri

Kamu İhale Kurulu Düzenleyici Kararları

Kamu İhale Kurumu Tebliğleri

Kamu İhale Kanununun "İstisnalar" Çerçevesinde Yapılan Düzenlemeler

Döner Sermayeli Kuruluşlar İhale Yönetmeliği

39

Tıbbi Cihaz Yönetmeliği

Vücut Dışında Kullanılan (İn Vitro) Tıbbi Tanı Cihazları Yönetmeliği

Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği

Taşınır Mal Yönetmeliği

Satın alma işlemlerini düzenleyen diğer genelge, tüzük, yönerge ve tebliğler

http://www.ihale.gov.tr/mevzuat/ erişim tarihi 25/04/2011

4734 sayılı kanunun amacı 1. maddesinde aşağıdaki gibi belirtilmiştir.

Bu Kanunun amacı, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi

altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının

yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunun birinci bölümünde ihale usulleri ve

uygulaması ana hatlarıyla aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

İdarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinde aşağıdaki

usullerden biri uygulanır:

a) Açık ihale usulü.

b) Belli istekliler arasında ihale usulü.

c) Pazarlık usulü.

4.1.1. Açık İhale Usulü

Açık ihale usulü, bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür.

4.1.2. Belli İstekliler Arasında İhale Usulü

Belli istekliler arasında ihale usulü, yapılacak ön yeterlik değerlendirmesi

sonucunda idarece davet edilen isteklilerin teklif verebildiği usuldür. İşin özelliğinin

uzmanlık ve/veya yüksek teknoloji gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulünün

uygulanamadığı mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi bu usule göre

yaptırılabilir.

40

4.1.3. Pazarlık Usulü

Bu yönteme göre ihale yapılması bazı şartlara bağlanmıştır. Bu şartlar 4734

sayılı Kamu İhale Kanunun 21. maddesinde sayılan altı maddeden oluşmaktadır.

a) Açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihale

sonucunda teklif çıkmaması.

b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve

beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması

üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

c) Savunma ve güvenlikle ilgili özel durumların ortaya çıkması üzerine

ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.

d) İhalenin, araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime

konu olmayan nitelikte olması.

e) İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte

ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve malî özelliklerinin gerekli olan netlikte

belirlenememesi.

f) İdarelerin yaklaşık maliyeti ellimilyar Türk Lirasına (yüzyirmiyedibin

yüzellidört Türk Lirasına) kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları.

4.1.4. Doğrudan Temin

4734 sayılı Kamu İhale Kanununda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilan

yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir.

a) İhtiyacın sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğinin

tespit edilmesi.

b) Sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili özel bir hakka sahip

olması.

c)Mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve

standardizasyonun sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye

dayalı olarak düzenlenecek ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek sözleşmelerle ilk

alım yapılan gerçek veya tüzel kişiden alınması.

41

d) Büyükşehir belediyesi sınırları dahilinde bulunan idarelerin onbeş milyar

(otuzsekizbin yüzkırkdört Türk Lirası), diğer idarelerin beşmilyar Türk Lirasını

(onikibin yediyüzdokuz Türk Lirasını) aşmayan ihtiyaçları ile temsil ağırlama

faaliyetleri kapsamında yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin alımlar.

e) İdarelerin ihtiyacına uygun taşınmaz mal alımı veya kiralanması.

f) (Değişik: 20/11/2008-5812/8 md.) Özelliğinden ve belli süre içinde

kullanılma zorunluluğundan dolayı stoklanması ekonomik olmayan veya acil

durumlarda kullanılacak olan ilaç, aşı, serum, anti-serum, kan ve kan ürünleri ile

ortez, protez gibi uygulama esnasında hastaya göre belirlenebilen ve hastaya özgü

tıbbi sarf malzemeleri, test ve tetkik sarf malzemeleri alımları.

g) Milletlerarası tahkim yoluyla çözülmesi öngörülen uyuşmazlıklarla ilgili

davalarda, Kanun kapsamındaki idareleri temsil ve savunmak üzere Türk veya

yabancı uyruklu avukatlardan ya da avukatlık ortaklıklarından yapılacak hizmet

alımları.

h) (Ek: 12/12/2003-5020/28 md.; Değişik: 20/11/2008-5812/8 md.)

8/1/1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanunun 22 ve 36 ncı maddeleri uyarınca Türk veya

yabancı uyruklu avukatlardan hizmet alımları ile fikri ve sınai mülkiyet haklarının

ulusal ve uluslararası kuruluşlar nezdinde tescilini sağlamak için gerçekleştirilen

hizmet alımları.

ı) (Ek: 15/5/2008-5763/35 md.) Türkiye İş Kurumunun, 25/6/2003 tarihli ve

4904 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin (b) ve (c) bentlerinde sayılan görevlerine

ilişkin hizmet alımları ile 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası

Kanununun 48 inci maddesinin yedinci fıkrasında sayılan görevlerine ilişkin hizmet

alımları,

i) (Ek: 20/11/2008-5812/8 md.) Seçim dönemi bitmeden önce seçimlerin

yenilenmesine veya ara seçime ya da Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasına

karar verilen hallerde; Yüksek Seçim Kurulu tarafından yapılacak filigranlı oy

pusulası kağıdı ve filigranlı oy zarfı kağıdı alımı ile oy pusulası basım hizmeti alımı,

mahalli seçimlerde ise İl Seçim Kurulu başkanlıkları tarafından alınacak oy pusulası

basım hizmeti alımı.

Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 4734 sayılı

42

Kamu İhale Kanunu 10 uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu

bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından

piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.

Ancak sağlık hizmetlerinin kendine özgü özelliklerinden dolayı, sağlık

hizmeti sunan idarelerin sürekli biçimde ihtiyaç duydukları mal veya hizmet

teminine ilişkin olarak "Çerçeve Sözleşme İhalelerinde Uygulanacak Usul ve

Esaslara İlişkin Yönetmelik" 12.09.2007 tarih ve 26641 sayılı Resmi Gazetede

yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelikle sağlık hizmeti sunan idarelerin

temin koşullarına, ihtiyaçlarının özellikleri, stok maliyetlerinin azaltılması ve Avrupa

Birliği kamu alımları mevzuatına uyum sağlamak amacıyla diğer kurumlara göre

bazı farklılıklar getirilmiştir. Bu yönetmeliğin amaç ve kapsamı aşağıdaki şekilde

belirtilmiştir.

1) Bu Yönetmelik, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu

kapsamında yer alan ve sağlık hizmeti sunan idarelerin sürekli biçimde ihtiyaç

duydukları mal veya hizmet teminine ilişkin olarak anılan Kanuna göre

gerçekleştirecekleri çerçeve sözleşme uygulamasına ilişkin usul ve esaslar ile çerçeve

sözleşme ihalelerine yönelik başvuruları düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır.

2) Çerçeve anlaşma ihalesine konu olabilecek mal ve hizmet alımları ile

yapım işleri aşağıda belirtilmiştir.

a) Mal alımları: Her türlü tıbbi sarf malzemesi, ilaç, serum, anti serum, aşı,

her türlü ortez ve protez, büro malzemesi, tıbbi cihazlar, kırtasiye malzemeleri,

bilgisayar ve bilgisayar sarf malzemesi, akaryakıt, her türlü katı yakıt, her türlü gıda

maddesi, her türlü temizlik sarf malzemesi, muhtelif tip ray, muhtelif tip beton ve

ahşap travers, her türlü boya malzemesi, tekstil ve giyim malzemeleri, taşıma

araçlarının ve iş makinelerinin yedek parçaları, agrega ve balast, kilitli parke, bordür,

karo ve her türlü kum, çakıl ve çimento, oy sandığı, seçim torbası, seçimlerde

kullanılacak paravan, filigranlı oy pusulası kağıdı ve filigranlı oy zarfı kağıdı,

b) (Değişik: 3/7/2009–27277 R.G. / 1. md.) Hizmet alımları: Taşıma

araçlarının ve makinelerin mutat bakım ve onarım hizmetleri, oy pusulası basım

hizmetleri, sürekli nitelikte olmayan kargo/yük taşıma hizmetleri, tercüme hizmetleri,

sigorta hizmetleri, kalibrasyon hizmetleri, piyasa denetim ve gözetim hizmetleri,

teşhis ve tedaviye yönelik hizmetler,

43

c) Yapım işleri: Bina bakım ve onarım işleri, karayolu mutat bakım ve onarım

işleri, içme suyu ve kanalizasyon şebekesi bakım ve onarım işleri, enerji nakil hatları

bakım ve onarım işleri, doğalgaz ve petrol boru hatları bakım ve onarım işleri.

http://www.orgtr.org/tr/cerceve-anlasma-ihaleleri-uygulama-yonetmeligi-2

(20/05/2011)

Sağlık Bakanlığına bağlı döner sermayeli kurumların, döner sermaye

kaynaklarından yapacakları alımlarda kaynaklarını daha etkin ve verimli

kullanmalarını, ihtiyaçlarını zamanında ve daha ekonomik karşılamalarını

sağlayabilmeleri amacıyla çerçeve anlaşmalar ve toplu alımlar yürürlüğe konmuştur.

2010 yılı ve sonrası ihtiyaçları için kurumların yapacakları tıbbi sarf malzemesi,

ilaç, serum, anti serum, aşı, ortez, protez gibi alımlarında il düzeyinde toplu olarak

yapılacak çerçeve anlaşmaların uygulanması zorunlu tutulmuştur.

İl düzeyinde yapılan bu alımlar Merkezi satın alma birimlerince yerine

getirilmektedir. Merkezi satın alma birimleri ihale yetkililerince toplu alımların

kanunda belirtilen ihale usullerine göre yapılmasına karar verildiği taktirde, ihale

sonuçlandırılıp sözleşmeler imzalanıncaya kadar doğacak ihtiyaçlar mevcut çerçeve

anlaşmalar kapsamında yapılacak münferit sözleşmelerle temin edilecektir.

Münferit sözleşme alımlarında geçerli teklif verilmemesi, verilen tekliflerin

komisyon tarafından ekonomik açıdan avantajlı teklif olarak değerlendirilmemesi,

ihale yetkilisince ihale kararının onaylanmayarak iptal edilmesi veya diğer nedenlerle

münferit sözleşmelerin gerçekleştirilememesi hallerinde, söz konusu ihtiyaçlar her

kurumun kendisi tarafından kanunda belirtilen diğer usullerle temin edilebilecektir.

Acil durumlarda ihtiyaçların kurumsal bazda temin edilmesi her zaman

mümkündür.

Münferit sözleşme alımları birkaç aylık ihtiyacı karşılayacak miktarda

yapılabileceği gibi 1 yıllık ihtiyacı karşılayacak şekilde de yapılabilecektir. (Sağlık

Bakanlığı 2011/27 sayılı Çerçeve Anlaşmalar ve Toplu Alımlar konulu genelgesi

www.sgb.saglik.gov.tr erişim 20/05/2011)

Sağlık hizmeti sunumunun sağlanmasında ihtiyaç duyulan kaynakların

yeterince ve zamanında karşılanması, yüksek maliyetli sağlık hizmeti girdilerine

karşılık, kıt kaynakların ekonomik, etkin ve verimli kullanılması önemlidir. Bu

doğrultuda birtakım düzenlemeler yapılarak “Azami Stok Miktarı Uygulaması”

44

başlatılmış olup azami üç aylık ihtiyacın üzerindeki stoğun, ihtiyacı olan kurumlara

devredilmesi zorunlu hale getirilmiştir.

Ayrıca il düzeyinde stok yönetiminin etkin kılınabilmesi amacıyla “İl Stok

Koordinasyon Birimleri” oluşturularak ihtiyaçların öncelikle il stok havuzu ile

ihtiyaç ve stok fazlası ürün bulunan kurumlardan tedarik edilmesi kararlaştırılmış ve

piyasadan alım öncesinde il stok havuzunda bulunan ürünler için stok koordinasyon

biriminden izin alınması zorunlu kılınmıştır.

Azami stok miktarı 3 aylık ihtiyacı aşmayacak şekilde belirlenecektir.

Acil olarak temin edilmesi gereken ihtiyaçlarda, uygulama esnasında hastaya

göre belirlenebilen ve hastaya özgü tıbbî sarf malzeme niteliğinde olan alımlarda

ve/veya ürün özelliği itibariyle cihaza göre farklılık arz edebilen (EKG kâğıdı,

pompa setleri, şeker ölçüm stribi vb.) sarfların temininde; stok fazlası modülü

sorgulama ve stok koordinasyon biriminden izin alma zorunluluğu bulunmamaktadır.

İhale öncesinde stok fazlası modülünün sorgulanması kurumlarca

gerçekleştirilecek olup stok fazlası malzeme listesinde bulunmayan ihtiyaçların

tedariği için stok koordinasyon biriminden izin alınmasına gerek yoktur.

Sağlık Müdürlükleri bünyesinde kurulan Stok Koordinasyon birimlerince

kurumların aylık stok giriş çıkış kayıtları incelenecek olup yüksek stokla çalışan

kurumların stok fazlası kalemlerinin ihtiyacı olan kurumlara bedelli ve/veya bedelsiz

devri öncelikli olarak gerçekleştirilecektir. ( Sağlık bakanlığı 2011/29 sayılı Azami

Stok Miktarı Uygulaması Genelgesi www.sgb.saglik.gov.tr erişim 20/05/2011)

45

Şekil 8: Denizli Servergazi Devlet Hastanesinde Satın Alma İş Akış Şeması

Kaynak: Servergazi Devlet Hastanesi İntraneti

4.2. Denizli Servergazi Devlet Hastanesinde Tedarik Süreci

İhaleler tüm kurumlarda olduğu gibi Ekap sistemi üzerinden yapılmaktadır.

Ekap (Elektronik Kamu Alımları Platformu) Kamu İhale Kurumu tarafından

46

oluşturulan elektronik bir ortamdır. 1 Eylül 2010 tarihinde kullanılmaya başlanmıştır.

Ekap sisteminin kullanım amacı; Kamu Satın alma Platformu ve Ekap üzerinden

gerçekleştirilecek işlemler için posta ile gönderme sürecini ortadan kaldırmak,

platformda oluşan bilgilerin bütünlüğünün, tutarlığının ve doğruluğunun sağlanması

ve platform üzerinden yapılan işlemlerin daha hızlı ve güvenilir bir şekilde yerine

getirilmesini sağlamak amacı ile yapılmıştır.

http://www.sgb.saglik.gov.tr/content/files/haberler/EkapIdareSunum.pdf erişim

20/05/2011

Bu sistemle atılan bu adım aslında ilk adımdır, devamında tüm ihaleler ve

diğer alımların tamamı internet ortamında yapılması hedeflenmektedir. EKAP’ın kullanımına ilişkin protokol yapma zorunluluğu 23 Şubat 2010 tarihinde

duyurulmuştur.

EKAP’ın 1.0 sürümü için geliştirmeler tamamlanmış ve elektronik

ihalenin alt yapısı oluşturulmuştur. Söz konusu 1.0 sürümünde, Kanun kapsamındaki

bütün ihaleler için ihale dokümanlarının hazırlanması; ilgili uygulama

yönetmeliklerine, tip idari şartnamelere, sözleşme tasarılarına ve standart formlara

uygun olarak EKAP üzerinden sağlanacaktır. Ayrıca, hazırlanan dokümanlardan

ihale ilanının otomatik olarak oluşturulması da sağlanmış olacaktır.

http://www.egitimmevzuat.com/index.php/201010141464/Resmi-Yazi/ekap-

elektoronik-kamu-satnalma-platformu.html erişim 20/05/2011

4.2.1.Talep Oluşması

a) Satın alma süreci talebin Satın Alma Birimine intikali ile başlar.

b) Talep haftalık olarak mali durum değerlendirme komisyonunun toplantısı

ile birlikte gündeme alınarak görüşülür.

c)Gerçekleştirme Görevlisi ve Harcama Yetkilisi imzası ve onayından sonra

talep kesinleşir. (HBYS üzerinde onaylanır.)

d) Geçici olarak öngörülen alım usulü tespit edilir. Kesin alım yöntemi

yaklaşık maliyet ile ilgili olduğundan yaklaşık maliyet sonrası belirlenir.

47

4.2.2.Teknik Şartname Hazırlanması

a) Hastanemizde kullanılan teknik şartnameler doküman kodu ile birlikte iç

bilgisayar ağında yayınlanmıştır. Mevcut şartnameler varsa veya cihaza bağımlı olup

22. maddenin uygun bentlerine göre alınabilecek bir ihtiyaç ise teknik şartname

zorunlu değildir.

b) Teknik şartname elzem ise harcama yetkilisince en az ikisi konunun

uzmanı olmak kaydıyla “Teknik şartname hazırlama komisyonu” kurulur. Kurumda

yeterli uzman yok ise eşdeğer kurumlardan teknik şartname hazırlama komisyonuna

uzman istenir ve bu komisyona ilişkin onay yazısı ilgililere tebliğ edilir.

c) Öngörülen sürede, belirlenen uzmanlarca hazırlanan teknik şartname

satınalma birimi tarafından kontrol edilir ve varsa öngörülen düzeltmeler yaptırılır.

d) Hazırlanan teknik şartnameler internet aracılığı ile Sağlıkbank’a atılır ve

ilgililerin dikkatine sunulur, eleştiriler beklenir, aynı zamanda yaklaşık

maliyete esas tahmini fiyatlar için satın alma birimine geri dönülmesi istenir.

e) Yaklaşık bir hafta sonra eleştirilere göre rekabeti sağlayan bir teknik

şartnamenin oluşması için eleştiri notları ile birlikte taslak, teknik şartname

hazırlama komisyonuna verilir ve yeni haliyle imzalanması sağlanır.

4.2.3.Yaklaşık Maliyet Belirleme Komisyonunun Oluşturulması

a) Harcama yetkilisi tarafından yaklaşık maliyet belirleme komisyonu

oluşturulur ve ilgililere tebliği sağlanır.

b) Komisyon çalışmalarında, yazışmalarda ve alım yöntemi belirlemeye satın

alma birimi önderlik eder.

c) İdarenin daha önceki alımları da dahil nitelik ve nicelik açısından benzerlik

gösteren kurumların alım fiyatları temin edilerek komisyona veri oluşturulur.

d) Gerekli olması halinde Ticaret Odasından fiyat temin yazışmaları yapılır.

e) Bu veriler ışığında belirlenmiş olan yaklaşık maliyetin komisyonca

imzalanmış hali “gizli” nitelikli olarak satın alma dosyasında muhafaza edilir.

48

4.2.4.İhale onayının alınması

a) Birimce yaklaşık maliyet rakamı ile ilgili bütçe kalemindeki ödenek

miktarının araştırması yapılarak ödenek yetersizliği durumunda ödenek aktarma

işlemleri tahakkuk birimi aracılığı ile yapılır.

b) Sonrasında ihale onay formu tanzim edilerek hangi yöntemle alım

yapılacağına karar verilir. Bu karar, hastane müdürünün önerisi ile harcama yetkilisi

tarafından verilir.

4.2.5.İhale dokümanı hazırlanması

a) İdari şartname alıma uygun tip şartname taslağı üzerinde oluşturularak

öncelikle ilgili müdür yardımcısının imzası ile hastane müdürünün imzalarını

içermesi koşuluyla her sayfası onaylatılır.

b) Sözleşme tasarısı tanzim edilerek sözleşme imzalamaya yetkili harcama

yetkilisine veya Baştabip yardımcılarından herhangi birine her sayfası onaylatılır.

c) İhale dokümanını oluşturan diğer belgeler ve formlar(Teknik şartname,

teklif mektubu örneği ve diğer standart formlar ) eklenerek doküman satışa hazır hale

getirilir.

4.2.6.İhale ilanının yapılması

a) Öncelikle 4734 sayılı Kanunun 13. maddesindeki kriterlere göre Kamu

İhale bülteninde yayınlanması gereken ihaleler için ilan bedeli yatırılır.

b) İnternet ortamında ihale ilanı hazırlanır, onaylanır ve yerel gazetelerde

yayımı gereken ilanlar Resmi yazı ekinde cd halinde yerel ilan amacıyla İl Sağlık

Müdürlüğü’ne ve basın bürosuna intikal ettirilir.

c) İlanın bir çıktısı ihale yetkilisine onaylatılır.

49

4.2.7.İhale komisyonu kurulması

a) İlanın yayınlandığı günden itibaren 3 gün içerisinde harcama yetkilisince

ihale komisyonu üyeleri belirlenerek onaylanır.

b) Belirlenen üyelere tebligatla birlikte ihale dokümanının birer nüshası

teslim edilir ve görüş beklenir.

c)Görüşlere dayalı olarak gerekli değişiklikler yapılır.

4.2.8.İhale dokümanı satılması

a) İhale dokümanının satılmasına ilişkin belirlenen bedelin yatırılması

karşılığında satışa ilişkin form tanzim edilir ve imzalanır.

b)Formlar ihale gününe kadar ihale işlem dosyasında muhafaza edilir.

4.2.9.İlan ve ihale günü arası sürece ilişkin işlemlerin yapılması

a) İlandan sonra ihale dokümanına gelen itiraz varsa düzeltme yapılır,

elzemse, düzeltme ilanı KİK formatında hazırlanır ve gönderilir.

b)Eğer düzeltme gerekli ise ve ilandan itibaren 10 günü aşan bir süre

geçmişse zeyilname hazırlanır ve dokümana eklenir. Zeyilname o güne kadar

doküman satın almış isteklilere öncelikle faks akabinde posta yoluyla gönderilir.

c) Düzeltme ve zeyilname ile de giderilemeyecek bir durumun ortaya çıkması

halinde iptal ilanı hazırlanır ve ihale yetkilisine onaylatılarak gönderilir.

d) Gelecek her türlü itiraza uygun cevap hazırlanır ve 10 gün içerisinde ihale

yetkilisinin yazılı cevap vermesini sağlama da dahil tüm yasal süreler takip edilir.

İhale günü ve saatinde ihale komisyonunun zamanında ve eksiksiz toplanması

sağlanarak izinli ve raporlu olanlar tespit edilir ve yerlerine yedek üyelerin ihale

günü ve saatinde ihale salonunda olmaları sağlanır.

- Teklif zarfları ihale günü ve saati ile sınırlı olmak kaydıyla teslim alan satın

alma görevlisi tarafından teslim tutanağı karşılığı ihale komisyonu başkanlığına

teslim edilir.

50

- İhale komisyonuna sekreterya bazında yardımcı olunur. (İhale oturumları ve

sonrası dahil)

- İhale Komisyonunun ilk ve sonrası oturumlarında çıkacak olan bilgi ve

belge isteme, demonstrasyon gerektiğinde tarih ve yer konusunda yapılan

belirlemeler yazılı olarak ilgililere duyurulur ve ihale edilen isteklinin ihalelerden

yasaklı olup olmadığının teyidi alınır ve ihale işlem dosyasına konulur.

-İhale komisyon kararı ihale yetkilisine onaylatılır ve yasal süreler içinde

kesinleşen ihale kararı katılımcılara ve ihale için olumlu veya olumsuz başvuru

yapan tüm isteklilere bildirilir.

- 4734 sayılı kanunun 41. ve 42. maddelerindeki süreler takip edilir ve bu

maddelerin uygulanması neticesi idarenin haksız duruma düşmesinin önlenmesi

amacıyla tüm satın alma çalışanlarının ulaşabilecekleri bir ihale takip süreci

bulundurulur.

- İhale için itirazda bulunanların idarece verilen cevabı veya kararı uygun

bulmamaları halinde KİK’na itiraz şikayet başvuruları ihtimalini göz önüne alarak

hemen her gün KİK formatında internet üzerinden şikayet sorgulaması takip edilir.

- KİK tarafından alınan kararlara göre yerine göre sözleşmeye davet, yerine

göre KİK’ na ihale dokümanının tamamının aslı gibidir onaylı bir nüshası 3 iş günü

içerisinde gönderilir.

4.2.10. Sözleşme aşamasındaki işlemlerin yapılması

a) Sözleşmeye davet yazısından itibaren elden tebligatlarda 10, posta

tebligatlarında 17 gün azami süre içinde sözleşme yapılır.

b) Kanunun 10. maddesinde belirlenen hususlara aykırı durumunun

olmadığına ilişkin istekliye ait belgeler kontrol edilerek kanunun öngördüğü oran ve

miktarlarda Kesin Teminat ve diğer ödentiler yükleniciye yaptırılır ve gecici

teminatlar iade edilir.

c) Teminatın mektup olması halinde ilgili merciden teyidi alınır ve teminata

eklenerek teminat geçerlilik süreleri ve miktarı kontrol edilir.

51

d)Sözleşmenin yüklenici ile ihale yetkilisi tarafından tasarıya uygun tanzim

edilmiş aslı imzalatılır.

- 4734 sayılı kanunun açık ihale usulü dışındaki usülleri ile yapılması gereken

kurum alımları da yukarıdaki maddeler çerçevesine uygun olarak, ilan yerine davet

uygulaması gibi kanunun öngördüğü farklılıklar dikkate alınarak yapılır. (4734 sayılı

kanunun (20,21,22, maddeleri)

4.2.11 Özel İşlemler

- Üst kurumlarca istenilen ihalelere ilişkin bilgi ve belgeler hazırlanır,

gönderilir ve yaklaşık maliyet amaçlı diğer kurumlarca istenilen fiyat bilgileri

gönderilir.

- Sözleşmenin tamamlanmasından sonra teslim tutanağı ile muayene

komisyonu başkanlığına ihale dokümanının bir nüshası teslim edilir.

- İhale dosyası ve sözleşmesinin bir nüshası birim arşivine konulur, 2 yıldan

daha önceki ihale dosyası ve sözleşmeleri ise kurum arşivine teslim edilerek gerekli

hallerde arşivden istenir.

- Sözleşme sonrası sonuç ilanı gerektiren parasal limitlerdeki. ihalelerin sonuç

ilanları KİK formatında hazırlanır ve gönderilir. Ayrıca bu ilanın bir çıktısı ihale

işlem dosyasına konulur.

- Kamu İhale Kurumu, Sağlık Bakanlığı, Sağlık Müdürlüğü ve Valilik

Makamına ihale sonuç bilgileri istedikleri ortamda bildirilir.

- Tüm bu işlemlerin yanısıra Hastane Konseyinden ve Kalite geliştirme

Ekibinden gelen görüş ve öneriler ışığında doküman hazırlanır ve onaylatılır.

Satınalma biriminin hedefleri belirlenir ve izlenir. (Hastanemiz İntraneti erişim

20/04/2011)

4.2.12. Muayene İşlemleri

Alınan mal ve hizmetin muayene işlemleri Muayene ve Kabul İşlemlerine

Dair Yönetmelik hükümlerince yerine getirilir. Muayene ve kabul işlemleri Yetkili

52

makam tarafından biri başkan, biri işin uzmanı olmak üzere en az üç veya daha fazla

tek sayıda kişi ile yedek üyelerden oluşan muayene ve kabul komisyonlarınca yerine

getirilir.Ancak, ilgili idarede yeterli sayıda veya işin özelliğine uygun nitelikte

uzman personel bulunmaması durumunda, 4734 sayılı Kanuna tabi idarelerden

uzman personel görevlendirilebilir. (Muayene Kabul Yönetmeliği www.kik.gov.tr

erişim 23.05.2011)

4.2.13. Ödeme İşlemleri

Satın alma ve muayene işlemlerinin tamamlanmasından sonra sıra ödeme

işlemine gelir. Ödeme emri belgesi tahakkuk birimi tarafından düzenlenir. Tahakkuk

birimi muayene komisyonunca ve satın alma birimince düzenlenen ödemeye esas

belgeleri zimmetle teslim alır ve bu belgelere istinaden ödeme emri belgesini

düzenler. Ödeme Emri Belgesini Harcama Yetkilisi ve Gerçekleştirme Görevlisine

imzaya sunar. İmza işlemlerinin tamamlanmasına müteakip hastanemizin bağlı

bulunduğu Saymanlık Müdürlüğüne ödemesini gerçekleştirmek üzere intikal ettirir.

Ödemeler ilgili firmanın banka hesap numarasına yapılır. Saymanlık ödeme

evraklarını kendisine ulaştığı tarihe göre sıraya koyar.

4.2.14. Fatura İşlemleri

Sağlık sigortası kapsamında Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve Sigortalı hastalar

SGK çatısı altında birleştirilerek SGK tarafından yayınlanan Sağlık Uygulama

Tebliği (SUT) çerçevesinde, yeşil kartlı, ücretli ve resmi (devlet memurları ve

yakınları) hastalar Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan Bütçe Uygulama

Talimatında (BUT) belirtilen şekilde muayene, tetkik ve tedavi görmektedirler.

SGK'na bağlı tedavi gören hastaların faturaları Medula sistemi üzerinden

elektronik olarak gönderilir.

Yeşil kartlı hastaların ödemesi Maliye Bakanlığına bağlı Muhasebe

Müdürlüğü tarafından; resmi hastaların faturası ise memurun çalıştığı kurumu

tarafından yine saymanlık müdürlüğünde bulunan hastane hesabına aktarılır.

Herhangi bir sigorta sistemine dahil olmayan ücretli hastaların faturaları ise

hastanede bulunan vezne görevlileri tarafından tahsil edilir.

53

SUT düzenlemeleri çerçevesinde SGK'ya bağlı hastalara verilen sağlık

hizmetinin dışında fatura edilebilen tıbbi malzemelerin fiyatları kuruma iki farklı

şekilde ödenmektedir. Birinci yöntemde malzemenin hastane tarafından belirtilen alış

fiyatı üzerine % 15 kar marjı ve % 6 hazine hissesi eklenerek kuruma ödenir.

Uygulamaya yeni başlanan ikinci yöntemde ise satın alma kalemlerinin, UBB

kodlarının ve fiyatlarının K.İ.K.'na bildirilmeye başlamasıyla birlikte Medula

üzerinden malzemenin kodu belirtilir sistem K.İ.K.'nun internet sayfasına giderek bu

malzemenin o hastane tarafından ihale fiyatını sisteme alarak otomatik hesaplama

yapar ve ödemeyi gerçekleştirir.

4.3. Tedarik Zincirinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Sağlık hizmetlerinin özellikleri dikkate alındığında hizmet üretiminde

kullanılan ilaç, tıbbi malzeme ve yardımcı malzemelerin istenilen şartlarda

sağlanması büyük önem taşımaktadır. Çünkü sağlık hizmetinde yaşanabilecek

aksaklıklar telafisi güç veya imkansız sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle hastanelerde

tedarik zincirinin iyi işlemesi çok önemlidir.

Teknik şartnamenin herhangi bir firmanın yönlendirmesi ile hazırlanmış

olması tedarik zincirinde yaşanan sorunlardan biridir. Bu sorunu aşmanın yolu

saglikbank.gov.tr adresine teknik şartnameyi koyup dipnot olarak; “Bu şartnamenin

rekabeti daralttığını veya marka tarif ettiğini düşünüyorsanız bize ulaşın” ibaresinin

konulması hem firmaların kuruma güvenini sağlayacak hem de şartnameye gelen

eleştirilere istinaden rekabeti sağlayıcı bir teknik şartname ortaya çıkmış olacaktır.

İhaleye yeterince katılımın sağlanamaması yaşanan diğer bir sorundur. Bu

sorunu aşmak için de mevzuata uygun ilan ve duyurunun yapılmasının yanı sıra rutin

alımlarda daha önceki alımlara teklif veren firmaların adres ve telefon bilgilerini

önceki dosyalardan temin edip faks, telefon veya e-mail yoluyla haberdar ederek

çözüm bulunabilir.

İhalenin gün ve saatinde yapılamaması veya iptal edilmesi diğer bir sorundur.

Bu sorun da 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21/b maddesine istinaden pazarlık

yöntemini kullanarak, 22/d maddesine göre doğrudan temin yönteminin kullanılması

54

ya da başka kurumlardan temin edilmesi yolu ile aşılabilir.

Talebin gecikmeli olarak satın alma birimine intikal etmesi de tedarik

zincirinde yaşanan başka bir sorundur. Bu sorunu aşmak için de hastane otomasyon

sistemine “stok alarm seviyesi” çağrı sistemi kurarak stokların tükenmeden talebi

gerçekleştirilebilir.

Nitelikli firmalarla çalışmanın mümkün olmaması, teklif gücünü küçük

çıkarlar için kullanmayı amaçlayanların teklif vermeleri sorununu iş deneyim

belgesinde istenen tutarın yüksek tutulması ve ekonomik- mali yeterlik belgelerinin

firmadan istenmesi yolu ile çözüm bulunabilir.

İhale sürecinin uzun olmasından dolayı acil karar verme zorunluluğu ve

sağlıklı temin sürecini işletememe problemini ihtiyaçların zamanından önce

belirlenmesi ve yeterli temin süresi öngören bir zamanda taleplerin yapılmasının

sağlanması yolu ile çözebiliriz.

İhaleye yeterli katılımın olmaması problemini aynı nitelikli alıma konu mal

ve malzemeleri birleştirerek ilan limitini üst sırada tutmayı gerektirecek miktarlarda

ihaleye çıkılarak Kamu İhale Bülteninde yayınlanmasının ve duyurulmasının

sağlanması (yerel gazete ilanı ile yetinmeme)

Teknik şartname problemlerinden dolayı ihalelerin iptal edilmesi sorununu

çözmek için teknik şartname hazırlama teknikleri konusunda ilgililere bilgilendirme

eğitimleri verilmeli(ihalelerde istenen belgeler, teknik özeliklerin geniş tutulması

v.b.)

Hakkında kamu davası açılmış bir istekli ile sözleşme imzalama probleminin

önüne geçmek için Kamu İhale Kurumu yasaklılık sorgulama listesine ilaveten bir de

hakkında kamu davası açılanlar listesi yer almalı.

Sahte iş deneyim belgesi kabul etme problemine çözüm için her iş deneyim

belgesinin (ilk avantajlı teklif için) doğruluğunu iş deneyim belgesini düzenleyen

kurum ya da kuruluşa teyit ettirmek gerekir.

Benzer kuruluşların temin fiyatlarından daha yüksek fiyata mal alma

problemini çözmek için firmaya ödeme süresini kısa öngörerek ve belirlenen sürede

ödemeyi gerçekleştirerek çözüm bulunabilir.

55

Sağlık sektöründe devlet en büyük hizmet alıcı durumundadır, kurallar ve

sağlık hizmetlerinin bedeli her yıl yayınlanan Bütçe Uygulama Talimatı ve Sağlık

Uygulama Tebliği ile devlet tarafından belirlenmektedir. Sağlık hizmetlerinin

tamamen serbest piyasa koşullarına bırakılmasının uygulamada doğurabileceği

sorunlar düşünüldüğünde bu durum uygun görülebilir. İlaç, tıbbi malzeme üreticileri,

satıcıları ve sağlık hizmeti sunucuları devlet tarafından iyi denetlenirse fiyatların

piyasa koşullarına göre belirlenmesi sağlanabilir. Bu şekilde ilaç ve tıbbi

malzemelerin en büyük alıcısı ve en büyük sağlık hizmeti sunucusu devlet ile sağlık

alanında faaliyet gösteren tüm özel sektör aktörleri arasında stratejik bir ortaklığın

oluşmasının yolu açılabilir.

Malzemenin özellikleri ve kalitesi ile ilgili en büyük sorun tıbbi cihazlarda

yaşanmaktadır. Talepte bulunan ve cihazı kullanacak olan kişiler çoğu zaman cihaz

ile ilgili ayrıntılı teknik bilgiye sahip değildir. Örneğin EKG cihazı talep eden bir

doktor cihaz hakkında bir miktar bilgiye sahip olabilir ama ayrıntıya hakim değildir.

Görevi gereği bu bilgiye sahip olması da kendisinden beklenemez, doktordan

beklenen EKG sonucunu iyi değerlendirmesi, doğru teşhis koyması ve uygun

tedaviyi uygulamasıdır. Ancak hastanelerde bu bilgiye sahip mühendisler özellikle

biyomedikal mühendisleri mevcut değildir. Teşhis ve tedavide çok önemli olan ve

büyük yatırımlar gerektiren tıbbi cihazlarda teknik özellikleri gerçekçi, şartlara

uygun şekilde belirleyecek biyomedikal mühendisi kadroları oluşturulmalı, bu

mühendislerce hastanelere danışmanlık hizmeti verilmelidir. Bu kadrolar İl Sağlık

Müdürlüğü bünyesinde oluşturulabilir. Bu şekilde hastaneler ve ülkemiz tıbbi cihaz

çöplüğü olmaktan, gereksiz harcamalardan kurtarılabilir.

Hastanelerin tedarik zinciri sürecine Sağlık Bakanlığı, Kamu İhale Kurumu,

Sosyal Güvenlik Kurumu ve Maliye Bakanlığı gibi birçok kurum dahil olmaktadır.

Sürece bu kadar çok kurumun dahil olması işlemlerde ve uygulanacak mevzuat

hükümlerinde karmaşaya ve sürecin yavaşlamasına neden olmaktadır. Burada Sağlık

Bakanlığı sağlık hizmetlerinin, ilaç, tıbbi malzeme, tıbbi cihaz üreticileri, satıcıları ve

sağlık hizmeti sunucularının düzenleyici ve denetleyicisidir. Aynı zamanda kamu

hastanelerinin personel planlaması ve büyük sağlık yatırımları da Sağlık Bakanlığı

tarafından yürütülür. Kamu İhale Kurumu hastanelerin ihtiyaç duydukları mal ve

hizmetlerinin temin edilmesinin aşamalarını ve şartlarını düzenler. Maliye Bakanlığı

muhasebe, ödeme işlemlerini düzenler ve takip eder. Sosyal Güvenlik Kurumu da

56

mensuplarına sağlık hizmeti sağlamak ve alınan hizmetin bedelini kurum

bütçesinden ödemekle yükümlüdür. Bu süreçte kurumlar arasında yaşanan sorunlar

tüm süreci etkilemektedir. Örneğin SGK hastanelere yapması gereken ödemeyi

zamanında gerçekleştirmediğinde hastane de tedarikçi firmalara ödeme

yapamamaktadır. İhale dosyalarında belirlenen ödeme sürelerinin bu ve bunun gibi

durumlar nedeniyle aşılması durumunda firmalar alacakları için yargı yoluna

başvurmakta bu durum da hastanenin imajını olumsuz etkilemektedir.

Ayrıca hastanelerde ilaç, tıbbi malzeme, tıbbi cihaz ve diğer malzemelerin

talep miktarını belirleyenlerin, satın alma sürecine katılanların, depo sorumlularının

bir bölümü görevi ile ilgili niteliklere sahip olmayan personelden oluşmaktadır. Bu

durum da tedarik zinciri fonksiyonlarının iyi yönetilmesini engellemektedir. Örneğin

talebi belirlerken dikkate alınması gereken poliklinik hasta sayısı, yatan hasta sayısı,

ameliyat sayısı gibi kriterlere dikkat edilmemekte mevcut duruma uygun olmayan,

sadece geçmiş verilere ve sezgilere dayanan yöntemlerle belirlenmiş miktarlara göre

taleplerde bulunulmaktadır. Aynı şekilde stok kontrol yöntemleri bilinmediği ve

uygulanmadığı için stokların yönetimi de bilimsel olarak yürütülememektedir.

Bunların sonucu olarak da tedarik zinciri iyi yönetilememektedir. Bu durumu

düzeltmek için hastanelerde tıp ve sağlık yönetimi konusunda eğitim almış kişilerden

oluşan bir malzeme yönetim birimi oluşturulması uygun olacaktır.

Bir diğer sorun da fiziki şartların uygun olmaması nedeniyle depo

yönetiminin sağlanamamasıdır. Birçok hastanede depolar iyi planlanmamıştır, depo

olarak çoğunlukla bodrum katlar seçilmiştir. Bu depolara dışarıdan mal girişi ve

hastane içi nakil işlemleri güç olmaktadır. Bu depolar uygun saklama koşullarına

sahip değildir, sıcaklık ve nem kontrolü sağlanamadığı için bazen mallar

bozulabilmektedir.

Aslında en temel sorun merkezden başlayarak hastanelere kadar uzanan

yönetici profilinin tıp uzmanlarından oluşması, sağlık hizmetleri ve hastanelerin

işletme bilimi gereklerinden uzak bir şekilde yönetilmesidir. Son yıllarda

hastanelerin işletme mantığı ile yönetilmesi için çalışmalar başlatılmıştır ancak bu

çabalar yetersiz kalmaktadır. Çünkü yöneticilerin büyük çoğunluğu halen tıp

uzmanlarından oluşmaktadır. Hastanelerin çağdaş bir şekilde yönetilebilmesi için

öncelikle tıbbi hizmetleri ile idari hizmetleri birbirinden ayırmak ve de tıbbi

57

hizmetlerin yönetimini tıp doktorlarına, idari hizmetlerin yönetimini ise sağlık

yönetimi eğitimi almış sağlık idarecilerine bırakmak yerinde olacaktır.

58

SONUÇ VE ÖNERİLER

İşletmelerin en önemli amacı kar elde etmek ve devamlılıklarını sürdürmektir.

İşletmelerin kar elde etme amaçlarını sağlamaları maliyetlerini minimuma

indirmelerine, devamlılıklarını sürdürmeleri ise müşteri memnuniyetini

sağlamalarına yani müşterilerin ihtiyaç duydukları mal ve hizmetleri uygun zaman,

yer, fiyat ve kalitede sağlamalarına bağlıdır. Bu amaçlara ulaşmanın yolu ise tedarik

zincirinin iyi oluşturulmasına bağlıdır

Sağlık hizmetlerinin özellikleri dikkate alındığında ilaç, tıbbi malzeme ve

yardımcı malzemelerin istenilen şartlarda sağlanması büyük önem taşımaktadır.

Çünkü sağlık hizmetinde yaşanabilecek aksaklıklar telafisi güç veya imkansız

sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle hastanelerde tedarik zinciri yönetimi diğer birçok

işletme için olduğundan daha önemlidir. Bu nedenle hastanelerde tedarik fonksiyonu

çok önemlidir. Ancak hastanelerin tedarik fonksiyonunun merkezi ve katı yasal

düzenlemelerle yönetilmesi uygulamada büyük güçlüklere yol açmaktadır. Örneğin

Kamu İhale Kanunu'na göre yürütülen satın alma süreci yavaş işlemekte tedarik

sürecini uzatmaktadır.

59

KAYNAKÇA

Kitaplar:

AKALIN, S., Tedarik ve Malzeme Yönetimi, E.Ü.İ.T.B.F., Yeniyol Matbaası İzmir, 1971.

BÜKER, S., H. BAKIR, Hastanelerde Finansal Yönetim, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2001.

EREN, E., Yönetim ve Organizasyon, Beta Yayınevi, 5. baskı, İstanbul, 1998.

KAĞNICIOĞLU, C. H., Tedarik Zinciri Yönetiminde Tedarikçi Seçimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2007.

KESKİN, M. K., Lojistik Tedarik Zinciri Yönetimi, Nobel Yayınları, Ankara, 2006.

MÜFTÜOĞLU, T., İşletme İktisadı, Turhan Kitabevi, Ankara, 1994.

ODABAŞI, Y., Sağlık Hizmetleri Pazarlaması, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 1998.

ÖZKUL, A. E., Sağlık Sistemleri Planlama ve Kontrolü, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2000.

TENGİLİMOĞLU, D., Hastanelerde Malzeme Yönetimi Teknikleri, Sader Yayınları, Ankara, 1996.

TOKAT, M., Sağlık Ekonomisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2001.

Makaleler:

ÖZGEN, H., “Çağdaş Hastane Yönetim Anlayışı ve Türkiye’deki Uygulamalar”, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Dergisi, Yayın No 2, s. 5-9, 1993.

ÖZKAN, B., “Yeni Rota, Bileşik Tedarik Zinciri Yönetimi”, Sağlıkbank Review Aylık Sektörel Haber ve Mevzuat Gazetesi, Sayı:8, Nisan, 2008.

SEÇİM, H., “Hastane Yönetimi ve Organizasyonu”, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No 797, s. 5-11, 2001.

Diğer:

İnternet Kaynakları:

AKTAN, C. C., Kriz Yönetimi, 2004, <http://www.canaktan.org/yonetim/kriz-yonetim/kriz-yonetimi.htm>. (06.05.2011).

KİK, Muayene Kabul Yönetmeliği, <www.kik.gov.tr>. (23.05.2011).

KURTULUŞ, S., Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri, 2005, <http:// saglikpazarlamasi.com.tr/saglikhizmetlerininozellikleri>. (30.03.2011).

60

PALAMUTÇUOĞLU, T., Tedarik Yönetimi, <http://www2.bayar.edu.tr/kulamyo /docs/turker_palamutcuoglu/TYDN.pdf>. (27.04.2011).

SAĞLIK BAKANLIĞI, “2011/27 Sayılı Çerçeve Anlaşmalar ve Toplu Alımlar Genelgesi”, <www.sgb.saglik.gov.tr>. (20.05.2011).

_____, “2011/29 Sayılı Azami Stok Miktarı Uygulaması Genelgesi”, <www.sgb.saglik.gov.tr>. (20.05.2011).

ÖZKUL, A. E., Hastaneleri Tanımı, Sınıflandırılması ve İşlevleri, <http://www.yaramazadam.com/forum/hastanelerin_tanımı_sınıflandırılması_ve_işlevleri_prof_dr_hikmet_secim-t2938.0.html>. (30.03.2011).

SGK, <www.sgk.gov.tr>. (02.05.2011).

ŞEN, E., Kobilerin Uluslar arası Rekabet Güçlerini Arttırmada Tedarik Zinciri Yönetiminin Önemi, İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, Ankara, 2008, <http://www.akib.org.tr/akib/UserFiles/File/pratikbilgiler/tedarikzinciri.pdf>. (27.04.2011).

TÖZ, İ., Malzeme Yönetimi, 2009, < http://kisi.deu.edu.tr/irfan.toz/index-5.html>. (30.03.2011).

WİKİPEDİ, Tedarik Zinciri, 2009, < http://tr.wikipedia.org/wiki/Tedarik_zinciri>. (09.03.2011).

<http://www.egitimmevzuat.com/index.php/201010141464/Resmi-Yazi/ekap-elektoronik-kamu-satnalma-platformu.html>. (20.05.2011).

<http://www.e-saglik.gov.tr/cekirdek-kaynak-yonetimi-sistemi-ckys-id55-18.html>. (02.05.2011).

<http://www.ihale.gov.tr/mevzuat/>. (25.04.2011).

<http://mevzuat.meb.gov.tr/html/26407_0.html>. (05.05.2011).

<http://www.orgtr.org/tr/cerceve-anlasma-ihaleleri-uygulama-yonetmeligi-2>. (20.05.2011).

<ubb.saglik.gov.tr>. (02.05.2011).

<http://www.sgb.saglik.gov.tr/content/files/haberler/EkapIdareSunum.pdf>. (20.05.2011).

<http://www.ubbkayit.com/ubb_nedir.html>. (02/05/2011).

<http://sehzadebiz.blogcu.com/saglik-hizmetlerinin-bicimleri/6785732>. (30.03.2011).

<http://www.memurlar.net/haber/20913/>. (31.03.2011).

Hastanemiz intraneti( 192.168.0.160) (20.04.2011).

Tezler:

BAYHAN, M., Tedarik Zinciri Yönetimi ve Örnek Bir Uygulama, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli, 2005.

61

EKLER

62

EK-1 Taşınır Kod Listesi

TAŞINIR KOD LİSTESİ

Hesap

Kodu

I.

Düzey

Kodu

II.

Düzey

Kodu

DİKKAT: KOD LİSTESİ İNCELENİRKEN AÇIKLAMALARI DİKKATE ALINIZ.

KODLAMALARINIZI, BAKANLIKÇA AÇILAN DETAYDAN SONRAKİ DÜZEYLERDE İLGİLİ

ALANLARIN ALTINDA ÖNCELİKLE KENDİ İÇERİSİNDE ALT GRUPLARA DAHA

SONRADA BU GRUPLAR ALTINDA TAŞINIR KODLARINA YER VERMEK SURETİYLE

YAPINIZ.

A- TÜKETİM MALZEMELERİ

150 İlk Madde ve Malzemeler

150 01 Kırtasiye Malzemeleri Grubu

150 01 01 Yazı Araçları

150 01 02 Yazım, Çizim ve Ölçüm Araç ve Malzemeleri

150 01 03 Kağıt Ürünler

150 01 04 Yazıcı, Faksimile Cihazı, Fotokopi ve Baskı Makinesi Malzemeleri

150 01 05 Kağıt Tutturucuları, Tutkallar ve Bantlar

150 01 06 Yazı Düzelticiler

150 01 07 Küçük Kırtasiye Gereç ve Malzemeleri

150 01 08 Bilişim Malzemeleri

150 02 Beslenme/Gıda Amaçlı ve Mutfakta Kullanılan Tüketim Malzemeleri Grubu

150 02 01 Tek Kullanımlık Mutfak Eşyaları

150 02 02 Servis ve Saklama Kapları

150 02 03 Sofra Takımı ve Çatal Bıçak Takımı

150 02 04 İçecek Servis Takımları

150 02 05 Mutfak Araç ve Gereçleri

150 03 Tıbbi ve Laboratuvar Sarf Malzemeleri Grubu

150 03 01 İlaçlar ve Farmakolojik Ürünler

63

150 03 02 Biyokimyasallar ve Gaz Maddeleri İçeren Kimyasallar

150 03 03 Medikal Malzemeler

150 03 04 Laboratuvar Malzemeleri

150 04 Yakıtlar, Yakıt Katkıları ve Katkı Yağlar Grubu

150 04 01 Katı Yakıtlar

150 04 02 Sıvı Yakıtlar

150 04 03 Gaz Yakıtlar

150 04 04 Yağlar ve Katkı Yağlar

150 04 05 Kimyevi Maddeler

150 05 Temizleme Ekipmanları Grubu

150 05 01 Temizlik Malzemeleri

150 05 02 Temizlik Araç ve Gereçleri

150 05 03 Temizleme ve Dezenfeksiyon Solisyonları

150 06 Giyecek, Mefruşat ve Tuhafiye Malzemeleri Grubu

150 06 01 Giyecekler

150 06 02 Mefruşat Ürünleri

150 06 03 Tuhafiye Malzemeleri

150 07 Yiyecek Grubu

150 07 01 Bakliyat

150 07 02 Yağlar

150 07 03 Sebze, Meyve, Yemiş ve Çekirdekler

150 07 04 Un ve Unlu Gıdalar

150 07 05 Baharat ve Çeşniler ile Çikolata ve Tatlandırıcılar

150 07 06 Günlük Tüketilmesi Gereken Ürünler

150 07 07 Etler ve Et Ürünleri

150 07 08 Deniz Ürünleri

64

150 08 İçecek Grubu

150 08 01 Alkolsüz İçecekler

150 08 02 Alkollü İçecekler

150 09 Canlı Hayvanlar Grubu

150 09 01 Çiftlik Hayvanları

150 09 02 Hizmet Amaçlı Hayvanlar

150 09 03 Gösteri Amaçlı Hayvanlar

150 09 04 Deney Amaçlı Hayvanlar

150 09 05 Koruma Altına Alınan Hayvanlar

150 10 Zirai Maddeler Grubu

150 10 01 Tohum, Fideler, Filizler, Fidanlar ve Çiçek Tohumları

150 10 02 Gübre, Bitki Gıdaları ve Bitki İlaçları

150 10 03 Haşerelere Karşı Mücadele Ürünleri

150 10 04 Hayvan Yetiştiriciliğinde Kullanılan Maddeler

150 10 05 Çiçekler

150 11 Yem Grubu

150 11 01 Çiftlik Hayvan Yemleri

150 11 02 Kuş ve Kümes Hayvan Yemleri

150 11 03 Balık Yemleri

150 11 04 Köpek ve Kedi Yemleri

150 11 05 Kemirgen Hayvan Yemleri

150 11 06 Sürüngen Yemleri

150 11 99 Diğer Hayvan Yemleri

150 12 Bakım Onarım ve Üretim Malzemeleri Grubu

150 12 01 Küçük El Aletleri ve Gereçleri

150 12 02 Tutturucular

65

150 12 03 Kaplayıcılar

150 12 04 Elektrik-Elektronik ve Aydınlatma Malzemeleri

150 12 05 Ağaç Ürünleri

150 12 06 Metal Ürünler

150 12 07 Cam Ürünler

150 12 08 Plastik Ürünler

150 12 09 Karayolları ve Trafik Malzemeleri

150 12 10 Kaynak Malzemeleri

150 13 Yedek Parçalar Grubu

150 13 01 Makineler ve Aletler Grubu Yedek Parçaları

150 13 02 Cihazlar ve Aletler Grubu Yedek Parçaları

150 13 03 Taşıtlar Grubu Yedek Parçaları

150 13 04 Büro Makineleri Grubu Yedek Parçaları

150 13 05 Su ve Sıhhi Tesisatı Yedek Parçaları

150 13 99 Diğer Yedek Parçalar

150 14 Nakil Vasıtaları Lastikleri Grubu

150 14 01 Otomobil Lastikleri

150 14 02 Minibüs, Kamyonet Lastikleri

150 14 03 Kamyon, Otobüs Lastikleri

150 14 04 Traktör ve İş Makinesi Lastikleri

150 14 05 Bisiklet Lastikleri

150 15 Değişim, Bağış ve Satış Amaçlı Yayınlar Grubu

150 15 01 Basılı Yayınlar

150 16 Spor Malzemeleri Grubu

150 16 01 Doğa Sporlarında Kullanılan Spor Malzemeleri

150 16 02 Salon Sporlarında Kullanılan Spor Malzemeleri

66

150 16 03 Saha Sporlarında Kullanılan Spor Malzemeleri

150 16 99 Diğer Spor Malzemeleri

150 17 Basınçlı Ekipmanlar

150 17 01 Pompalar

150 99 Diğer Tüketim Amaçlı Malzemeler

150 99 01 Hediye Amaçlı Alınan Taşınırlar

150 99 02 Ödül Amaçlı Alınan Taşınırlar

150 99 03 Güvenlik, Koruma ve Gösteri Amaçlı Tüketim Malzemeleri

150 99 04 Eğitim ve Öğretim Amaçlı Kullanılan Madde ve Malzemeler

150 99 05 Sahne Dekor, Kostüm ve Aksesuarları

150 99 06 Meteoroloji Bilimi Tüketim Malzemeleri

150 99 07 Sosyal Yardım Amaçlı Taşınırlar

150 99 08 Halka Açık Alanlarda Kullanılmak Üzere Edinilen Taşınırlar

B- DAYANIKLI TAŞINIRLAR

253 Tesis, Makine ve Cihazlar

253 01 Tesisler Grubu

253 01

Taşınmaz olarak değerlendirildiğinden Taşınır Kod Listesine alınmamıştır. Sadece muhasebe detay hesap

planlarında yer alacaktır.

253 02 Makineler ve Aletler Grubu

253 02 01 Tarım ve Ormancılık Makineleri ve Aletleri

253 02 02 İnşaat Makineleri ve Aletleri

253 02 03 Atölye Makineleri ve Aletleri

253 02 04 İş Makineleri ve Aletleri

253 02 05 Güç Elektroniği ve Basınçlı Makineler ile Aletleri

253 02 06 Posta Makineleri

253 02 07 Paketleme Makineleri

67

253 02 08 Etiketleme ve Numaralandırma Makineleri

253 02 09 Ayırma, Sınıflandırma Makineleri

253 02 10 Matbaacılıkta Kullanılan Makina ve Aletler

253 03 Cihazlar ve Aletler Grubu

253 03 01 Yıkama, Temizleme ve Ütüleme Cihaz ve Araçları

253 03 02 Beslenme/Gıda ve Mutfak Cihaz ve Aletleri

253 03 03 Kurtarma Amaçlı Cihaz ve Aletler

253 03 04 Ölçüm, Tartı, Çizim Cihazları ve Aletleri

253 03 05 Tıbbi ve Biyolojik Amaçlı Kullanılan Cihazlar ve Aletler

253 03 06 Araştırma ve Üretim Amaçlı Cihazları ve Aletleri

253 03 07 Müzik Aletleri ve Aksesuarları

253 03 08 Spor Amaçlı Kullanılan Cihaz ve Aletler

254 Taşıtlar Grubu

254 01 Karayolu Taşıtları Grubu

254 01 01 Otomobiller

254 01 02 Yolcu Taşıma Araçları

254 01 03 Yük Taşıma Araçları

254 01 04 Arazi Taşıtları

254 01 05 Özel Amaçlı Taşıtlar

254 01 06 Mopet ve Motosikletler

254 01 07 Motorsuz Kara Araçları

254 02 Su ve Deniz Taşıtları Grubu

254 02 01 Gemiler

254 02 02 Tankerler

254 02 03 Deniz Altılar

254 02 04 Römorkörler ve İtici Gemiler

68

254 02 05 Yüzer Yapılar

254 02 06 Tekneler

254 02 07 Botlar

254 02 08 Yelkenliler

254 02 09 Kanolar ve Kayıklar

254 02 10 Yatlar ve Kotralar

254 02 11 Sandallar ve Sallar

254 03 Hava Taşıtları Grubu

254 03 01 Motorlu Hava Taşıtları

254 03 02 Motorsuz Hava Taşıtları

254 03 03 Uzay Araçları

254 04 Demiryolu ve Tramvay Taşıtları Grubu

254 04 01 Lokomotifler ve Elektrikli Troleybüsler

254 04 02 Demiryolu Araçları

255 Demirbaşlar Grubu

255 01 Döşeme ve Mefruşat Grubu

255 01 01 Döşeme Demirbaşları

255 01 02 Temsil ve Tören Demirbaşları

255 01 03 Koruyucu Giysi ve Malzemeler

255 01 04 Seyahat, Muhafaza ve Taşıma Amaçlı Demirbaş Niteliğindeki Taşınırlar

255 01 05 Hastanede Kullanılan Demirbaş Niteliğindeki Taşınırlar

255 02 Büro Makineleri Grubu

255 02 01 Bilgisayarlar ve Sunucular

255 02 02 Bilgisayar Çevre Birimleri

255 02 03 Teksir ve Çoğaltma Makineleri

255 02 04 Haberleşme Cihazları

69

255 02 05 Ses, Görüntü ve Sunum Cihazları

255 02 06 Aydınlatma Cihazları

255 02 99 Diğer Büro Makineleri ve Aletleri Grubu

255 03 Mobilyalar Grubu

255 03 01 Büro Mobilyaları

255 03 02 Misafirhane, Konaklama ve Barınma Amaçlı Mobilyalar

255 03 03 Kafeterya ve Yemekhane Mobilyaları

255 03 04 Bebek ve Çocuk Mobilyası ve Aksesuarları

255 03 05 Seminer ve Sunum Amaçlı Ürünler

255 04 Beslenme/Gıda ve Mutfak Demirbaşları Grubu

255 04 01 Yemek Hazırlama Ekipmanları

255 05 Canlı Demirbaşlar Grubu

255 05 01 Çiftlik Hayvanları

255 05 02 Hizmet Amaçlı Hayvanlar

255 05 03 Gösteri Amaçlı Hayvanlar

255 05 04 Koruma Altına Alınan Hayvanlar

255 06 Tarihi veya Sanat Değeri Olan Demirbaşlar Grubu

255 06 01 Etnografik Eserler

255 06 02 Arkeolojik Eserler

255 06 03 Geleneksel Türk Süslemeleri

255 06 04 Güzel Sanat Eserleri

255 06 05 Kitap, Belge, El Yazmaları ve Nadir Eserler

255 06 06 Para, Pul, Sikke ve Madalyonlar

255 06 07 Tabletler

255 06 08 Mühür ve Mühür Baskıları

255 06 09 Arşiv Vesikaları

70

255 06 10 Fosiller

255 07 Kütüphane Demirbaşları Grubu

255 07 01 Kütüphane Mobilyaları

255 07 02 Basılı Yayınlar

255 07 03 Görsel ve İşitsel Kaynaklar

255 07 04 Bilgi Saklama Üniteleri

255 08 Eğitim Demirbaşları Grubu

255 08 01 Eğitim Mobilyaları ve Donanımları

255 08 02 Öğrenmeyi Kolaylaştırıcı Ekipmanlar

255 08 03 Derslik Süslemeleri

255 08 04 Okul Bahçesi ve Oyun Demirbaşları

255 09 Spor Amaçlı Kullanılan Demirbaşlar Grubu

255 09 01 Doğa Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar

255 09 02 Salon Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar

255 09 03 Saha Sporlarında Kullanılan Demirbaşlar

255 09 99 Diğer Spor Amaçlı Kullanılan Demirbaşlar

255 10 Güvenlik, Kontrol ve Tedbir Amaçlı Demirbaşlar Grubu

255 10 01 Güvenlik ve Korunma Amaçlı Araçlar

255 10 02 Kontrol ve Güvenlik Sistemleri

255 10 03 Yangın Söndürme ve Tedbir Cihaz ve Araçları

255 11 Demirbaş Niteliğindeki Süs Eşyaları

255 11 01 Vitrinde Sergilenen Eşyaları

255 11 02 Duvarda Sergilenen Süs Eşyaları

255 11 03 Masa, Sehpa ve Zeminde Sergilenen Süs Eşyaları

255 12 Kullanımda Olan Demirbaş Niteliğindeki Değerli Eşyalar

255 12 01 Yemek, Servis ve Çatal-Bıçak Takımları

71

255 12 02 Büro Malzemeleri

255 99 Diğer Demirbaşlar Grubu

255 99 01 Seyyar Kulube, Kabin, Büfe, Sandık ve Kafesler

255 99 02 Seyyar Tanklar ve Tüpler

255 99 03 Sergileme ve Tanıtım Amaçlı Taşınırlar

Kaynak: http://www.deu.edu.tr/DEUWeb/Icerik/Icerik.php?KOD=12790 (06/05/2011)

72

ÖZGEÇMİŞ

Kişisel Bilgiler:

Adı ve Soyadı : Taner SEMERCİ

Doğum Yeri : Eskişehir

Doğum Yılı : 1977

Medeni Hali : Evli

Eğitim Durumu:

Lise : 1990-1994

Lisans : 1995-2000

Yabancı Dil(ler) ve Düzeyi:

l .İngilizce- Orta

İş Deneyimi:

2001-2001- Denizli İl Milli Eğitim Md. Memur

2001-2003- Diyarbakır Asker Hastanesi Sağ. Yedek Subay

2003-2005- Denizli İl Milli Eğitim Md. Memur

2005- Denizli Servergazi Devlet Hastanesi Md. Yrd.

Bilimsel Yayınlar ve Çalışmalar:

l .......................................................

2 .......................................................

4.

5.

Diğer:

Documents

KAMU HASTANELERİNDE TEDARİK ZİNCİRİtez.sdu.edu.tr/Tezler/TS00978.pdfTedarik zinciri, “tedarikçi firmalar, üreticiler, dağıtım servisleri ve müşterilerden oluşan, ileriye