Kampania na rzecz przejrzystości mediów w Polsce Wybrane wyniki badań

Kampania na rzecz przejrzystości mediów w Kampania na rzecz przejrzystości mediów w Polsce Polsce

Wybrane wyniki badańWybrane wyniki badań

Listopad 2004Listopad 2004

2

Opis metodyOpis metodyOpis metodyOpis metody

Rodzaj badań

Badania wśród specjalistów zrealizowano za pomocą sondażu telefonicznego CATI (Computer Assisted Telephone Interview)

Badania społeczne przeprowadzono w ramach standardowego sondażu CAPIBUS

Oba badanie przeprowadzono w październiku i listopadzie 2004 na zlecenie Związku Firm Public Relations.

Charakter próby – badanie społeczne

ogólnopolska, losowo-kwotowa, imienna próba osób, reprezentatywna dla dorosłej (15-75 lat) populacji Polaków (~29,860 tys. osób)

wielkość próby N = 1005

Charakter próby - specjaliści

próba celowa; dobór na podstawie bazy Klienta – respondenci z 3 grup: dziennikarze (1/3 badanych)

specjaliści marketingu (1/3 badanych)

PR-owcy (1/3 badanych)

wielkość próby N = 287

Badanie społeczneBadanie społeczne

4

63%60% 59% 57% 55% 54%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

B3. O

gólnie rzecz biorąc, polskiestacje radiow

e to wiarygodne

źródła informacji.

B7. U

ważam

, że w P

olscereklam

odawcy są przedstaw

iani winform

acjach w m

ediach lepiej niżpodm

ioty, które się nie reklamują.

B2. O

gólnie rzecz biorąc, polskiegazety lokalne i regionalne tow

iarygodne źródła informacji.

B6. P

olskie media podając

informacje generalnie nie kierują

się niezależnym osądem

, aleulegają naciskom

polityków.

B1. O

gólnie rzecz biorąc, polskiegazety o zasięgu ogólnokrajow

ymto w

iarygodne źródła informacji.

B4. O

gólnie rzecz biorąc, polskiestacje telew

izyjne to wiarygodne

źródła informacji.

15-24 lata, stanu wolnego,

studenci/ uczniowie, bez

dochodu os., doch. na głowę

do 300 PLN

wykształcenie średnie,

miasta do 100 tys.

stanu wolnego, studenci/

uczniowie, bez dochodu os.

żonaci/ zamężne,

miasta do 100 tys.

15-24 lata, stanu wolnego,

studenci/ uczniowie, bez

dochodu os.

stanu wolnego, studenci/

uczniowie, bez dochodu os.

podgrupy o istotnie większym odsetku odpowiedzi

Opinie na temat Opinie na temat problemu korupcji w mediach i PRproblemu korupcji w mediach i PR- top2boxes (raczej i zdecydowanie si- top2boxes (raczej i zdecydowanie sięę zgadzam) zgadzam)

Stwierdzenia Stwierdzenia bardziejbardziej akceptowane akceptowaneB1.-B12. Proszę powiedzieć, na ile zgadza się Pan(i) z każdą z opinii…

Podstawa procentowania – wszyscy respondenci(N=1005)

5

52%48% 47%

43%

32%26%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

B12. C

zęsto mam

wrażenie, że

treści przedstawiane w

polskichm

ediach są ukrytą reklamą.

B11. W

ierzę w inform

acje, któreczytam

, słucham i oglądam

wpolskich gazetach, stacjachradiow

ych i telewizyjnych.

B5. M

edia w P

olsce generalnieprzyjm

ują pieniądze od firm w

zamian za publikow

anie jedyniepozytyw

nych informacji na ich

temat.

B10. O

gólnie rzecz biorąc,płacenie przez firm

y za publikacjęartykułów

jest niewłaściw

e, nawet

jeśli omaw

iane w nich zjaw

iska sąpraw

dziwe.

B8. U

ważam

, że nie ma nic złego

w tym

, że firma płaci

dziennikarzowi lub redakcji, aby

opublikował pozytyw

ny artykuł bezw

skazania, że jest to reklama.

B9. U

ważam

, że nie ma nic złego

w tym

, że firma płaci

dziennikarzowi lub redakcji, aby

opublikował krytyczny artykuł o

konkurencji.

podgrupy o istotnie większym odsetku odpowiedzi

Opinie na temat Opinie na temat problemu korupcji w mediach i PRproblemu korupcji w mediach i PR- top2boxes (raczej i zdecydowanie si- top2boxes (raczej i zdecydowanie sięę zgadzam) zgadzam)

Stwierdzenia Stwierdzenia słabiejsłabiej akceptowane akceptowaneB1.-B12. Proszę powiedzieć, na ile zgadza się Pan(i) z każdą z opinii…


doch. na głowę powyżej 600

PLN, miasta do 100 tys.

stanu wolnego, wykształcenie

podstawowe, bez dochodu os.,

doch. na gł. 300-600 PLN

doch. na głowę 300-600 PLN

mężczyźni, miasta do 100

tys.

studenci/uczniowie,

miasta do 100 tys.

Badanie wśród specjalistówBadanie wśród specjalistów

7

WiarygodnoWiarygodnośćść mediów w Polsce i UE mediów w Polsce i UE

Q1. W porównaniu z największymi mediami w innych krajach Unii Europejskiej, wiarygodność mediów w Polsce jest …


36%

19%

14%

65%

52%

67%

76% 3%

4%7%

8%

5% 23% 2%

1%

1%

1%

1%

1%

6%

4%

5%Ogółem

Rodzaj zajęcia respondenta:

PR-owcy (N=98)

Specjaliści marketingu(N=90)

Dziennikarze (N=99)

znacznie niższa niższa podobna wyższa znacznie wyższa nie wiem, trudno powiedzieć

2,49

2,67

2,9

2,69

1 5

średnia (skala 5-punkt.)

różnice statystycznie istotne w stosunku do

wartości ogółem

8

Definicje niewiarygodnoDefinicje niewiarygodnośści ci śśrodków masowego przekazu rodków masowego przekazu

Q2. Uważam, że dany środek masowego przekazu jest niewiarygodny, kiedy jego polityka informacyjna jest …


8% 26% 27% 17%

1%

1%

1%

2%

2%

2%

4%

2%

6%

9%

9%

8%

5%

20%

10%

1%

24%

33%

40%

24% 74%

53%

53%

39%

jest zależna od władz

jest zależna od reklamodawców

tworzona jest przez redaktorówreprezentujących niski poziom

moralny

podlega wpływom koncernubędącego jego właścicielem

podlega wpływom źródełinformacji, takich jak specjaliści

w zakresie public relations

zdecydowanie się nie zgadzam raczej się nie zgadzam ani się zgadzam ani nie zgadzamraczej się zgadzam zdecydowanie się zgadzam nie wiem, trudno powiedzieć

9

Rozumienie niewiarygodnoRozumienie niewiarygodnośści ci śśrodków masowego przekazu rodków masowego przekazu

Q2B. Uważam, że dany środek masowego przekazu jest niewiarygodny, kiedy jego polityka informacyjna jest zależna od reklamodawców.


4,38

4,27

4,32

4,32

1 5


31%

1%

4%

2%

5%

4%

8%

6% 5%

6%

7%

2%

33%

38%

31%

56%

52%

53%

52%

2%

1%

1%Ogółem

Rodzaj zajęcia respondenta

PR-owcy (N=98)


Dziennikarze (N=99)


10


Q2C. Uważam, że dany środek masowego przekazu jest niewiarygodny, kiedy jego polityka informacyjna jest podlega wpływom koncernu będącego jego właścicielem.


35%

2%

3%

2%

11%

6%

9%

9% 10%

9%

7%

13%

40%

40%

44%

36%

37%

39%

45%

1%

1%

1%Ogółem


PR-owcy (N=98)


Dziennikarze (N=99)


4,23

4,06

3,92

4,07

1 5


11


Q2D. Uważam, że dany środek masowego przekazu jest niewiarygodny, kiedy jego polityka informacyjna jest podlega wpływom źródeł informacji, takich jak specjaliści w zakresie Public Relations.


32%

14%

4%

5%

8%

19%

42%

16%

26% 20%

19%

22%

17%

27%

18%

31%

24%

23%

17%

4% 2%

2%

3%

2%Ogółem


PR-owcy (N=98)


Dziennikarze (N=99)


2,55

3,55

3,53

3,2

1 5


12


23%

3%

1%

8%

4%

10%

13%

4%

9% 8%

12%

8%

5%

24%

27%

22%

52%

63%

53%

44% 1%

2%

1%

1%Ogółem


PR-owcy (N=98)


Dziennikarze (N=99)


3,96

4,44

4,02

4,13

1 5


różnice statystycznie istotne w stosunku do

wartości ogółem


Q2E. Uważam, że dany środek masowego przekazu jest niewiarygodny, kiedy jego polityka informacyjna jest tworzona przez redaktorów reprezentujących niski poziom moralny.

13

Wpływ na media Wpływ na media

Q3. Kto – Pana(i) zdaniem – ma największy wpływ na media w Polsce?[pytanie otwarte]


21%

15%

9%

8%

8%

6%

6%

6%

5%

5%

4%

1%

1%

9%

grupy polityczne i biznesowe

politycy

wydawcy, układy polityczne

wydawcy,właściciele

politycy, reklamodawcy

władza

reklamodawcy

dziennikarze

nie wiem

czytelnicy

reklamodawcy, właściciele

wydaje mi się, że nikt nie ma wpływu.

wolny rynek

inne

14

Poziom etyczny mediPoziom etyczny mediówów i i PPublic ublic RRelationselations

Czy zgadza się Pan(i) z poglądem…


5% 33% 32%

6%

6%

19%

6%

72%

38%

29%

19%

25%

3%

13%

26%

30%

15%

5%

37%

33%

21%

2%

4%

9%

3%

2%

2%

1%

2%- Ogólnie rzecz biorąc, praktyka polegająca na płaceniu przez źródłainformacji za publikacje w mediach jest powszechnie akceptowana w

mediach ogólnopolskich

- Ogólnie rzecz biorąc, praktyka polegająca na płaceniu przez źródłainformacji za publikacje w mediach jest powszechnie akceptowana w

mediach lokalnych i regionalnych

- Czy osobiście zgadza się Pan(i) z poglądem, że tego rodzajupostępowanie jest możliwe do przyjęcia?

- Czy zgadza się Pan(i) z poglądem, że dziennikarze oraz redaktorzyw polskich mediach reprezentują ogólnie wysoki poziom moralny?

- Czy zgadza się Pan(i) z poglądem, że działalność w zakresie publicrelations jest w Polsce prowadzona w sposób etyczny?


15

DoDośświadczenia zwiwiadczenia zwiąązane z korupcjzane z korupcjąą w mediach w mediach

Q26. Czy ma Pan(i) jakieś osobiste doświadczenia związane z korupcją w mediach lub z omawianymi tu zagadnieniami?[pytanie otwarte]


33%

11%

10%

8%

7%

7%

5%

5%

4%

3%

3%

2%

2%

2%

2%

1%

1%

1%

17%

nie, nie mam

tak, umieszczanie informacji w artykułach, gdy ktoś wykupi reklamę

tak, ale nie chcę o tym mówić

tak, wiem o opłacanych materiałach, niejawnych reklamach

tak, pismo daje wizerunek, materiał za opłatę (zamówienie reklamy)

tak, propozycje wyjazdów, bankietów, zakupów po atrakcyjnej cenie

tak, osobiste doświadczenie, reklama za artykuł

tak, zdarzają się propozycje i naciski

tak, ale odrzucałe(a)m

nie, znam ten problem z opowieści

tak, proponowano mi pieniądze za artykuł

tak, wiem, że w mediach przyjmuje się gadżety lub drogie prezenty

tak, ale nie bezpośrednio

tak, miałe(a)m

wolał(a)bym się w tej kwestii nie wypowiadać

tak, z kryptoreklamą za opłatą

tak, z propozycją finansową za uciszenie się

tak, przysyłają produkty, by o nich pisać

inne

TAK = 57%

NIE = 37%

INNE,NIE WYPOWIADA SIĘ = 19%

16

Przypadki kryptoreklamy za opłatąPrzypadki kryptoreklamy za opłatą

Q4. Jak często zdarza się, że materiały o określonej firmie, osobie lub instytucji przedstawiane jako pochodzące od redakcji, są tak naprawdę efektem pośredniej lub bezpośredniej płatności … ?


10%

37%

35%

37%

35%

17%

13%

15%

5%

4%

6%

6%

2%

2%

28%

19%

20%

10% 32%

22%

40%

37%

39%

28%

24%

1%

4%

1%

2%

9%

4%

7%

22%

10%

10%

8%W tygodnikach i miesięcznikach

kolorowych

W dziennikach regionalnych

W Internecie

W ogólnopolskiej telewizji lub radiuprywatnym

W ogólnopolskiej telewizji lub radiupublicznym

W dziennikach ogólnopolskich

nigdy rzadko czasami często stale nie wiem, trudno powiedzieć

17

Opinie o mediach ogólnopolskichOpinie o mediach ogólnopolskich


18%

22%

23%

15%

33%

43%

41%

49%

49%

13%

8%

26%

24%

31%

18%

3%

25%

8%

7%

6%

14%

9%

3%

1%

2%

5%

13%

40%

22%

9%

41%

51%

36%

28%

41%

36%

21%

31%

50%

9%

11%

2%

2%

1%

3%

1%

1%

2%

2% 5%

9%

3%

1%

10%

2%

8%

3%

4%

- Jeśli określony materiał powstał dzięki wsparciu finansowemu firmy, osoby lubinstytucji, np. sfinansowaniu pobytu dziennikarza w hotelu czy sprzętu do testu, to

informacja o tym jest wyraźnie podawana wraz z publikowanym materiałem- Media informacyjne posiadają spisane zasady postępowania dotyczące

przyjmowania od stron trzecich próbek, bezpłatnych prezentów lub artykułów poatrakcyjnie obniżonych cenach

- Media publikują materiał o firmie lub produkcie w zamian za płatną reklamępojawiającą się w innym miejscu tego medium

- Płatna reklama przygotowywana jest w danym medium w sposób mający sprawić,aby wyglądała jak normalny materiał redakcyjny

- Telewizyjny program informacyjny lub publicystyczny koncentruje się na omawianiuproduktu, usługi lub firmy w zamian za opłatę i nie zawiera żadnej wzmianki

informującej telewidzów o tym, że jest to płatna forma promocji

- Dziennikarz jest jednocześnie zatrudniony w firmie/instytucji/organach władzpaństwowych lub też w agencji public relations albo agencji reklamowej

- Dział reklamy gazety lub stacji radiowej bądź stacji telewizyjnej wywiera wpływ nadecyzje redakcji odnośnie tego, które informacje z których źródeł będą przekazywane

- Redakcje ulegają tego typu naciskom

- Źródła informacji, firmy, agencje PR, władze wywierają presję finansową lubpolityczną na media, nakłaniając je do prezentowania pochodzących od nich

informacji

- Media ulegają tego typu naciskom

nigdy rzadko czasami często zawsze nie wiem, trudno powiedzieć

18

Opinie o mediach regionalnychOpinie o mediach regionalnych


33%

29%

44%

15%

2%

3%

11%

5%

5%

3%

8%

15%

14%

16%

10%

31%

38%

33%

36%

31%

38%

34%

49%

29%

3%

2%

1%

1%

1% 9%

7%

9%

11%

9%

15%

- Media lokalne publikują materiał o firmie lub produkcie w zamian za płatną reklamępojawiającą się w innym miejscu tego medium

- Dział reklamy lokalnej gazety lub stacji radiowej bądź stacji telewizyjnej wywierawpływ na decyzje redakcji odnośnie tego, które informacje z których źródeł będą

przekazywane

- Redakcje ulegają tego typu naciskom

- Źródła informacji, firmy, agencje PR, wywierają presję finansową na media lokalne,nakłaniając je do prezentowania pochodzących od nich informacji

- Media ulegają tego typu naciskom

- Dziennikarz zatrudniony na etacie w mediach lokalnych lub regionalnych jest takżezatrudniony – jawnie bądź skrycie – przez agencje public relations oraz/lub firmy

poszukujące rozgłosu w mediach

nigdy rzadko czasami często zawsze nie wiem, trudno powiedzieć

Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę

Documents

Kampania na rzecz przejrzystości mediów w Polsce Wybrane wyniki badań