Kalkulacija cene ko tanja
Tipovi proizvodnje i kalkulacija cene ko tanja Masovna
proizvodnja i diviziona kalkulacija Pojedina na proizvodnja i
dodatna kalkulacija cene ko tanja
Diviziona kalkulacija - vrste ista diviziona kalkulacija
(masovna proizvodnja istovrsnih proizvoda, pivara, cementara)
Diviziona kalkulacija pomo u ekvivalentnih brojeva (pekara,
proizvodnja crepova i cigli) Kalkulacija cene ko tanja kuplovanih
proizvoda (naftna industrija)
ista diviziona kalkulacija jedan standardizovan proizvod
jednostepena, dvostepena, vi estepena
Jednostepena ista diviziona kalkulacija proizvedene i prodate
koli ine se poklapaju, nema zaliha gotovih proizvoda (elektri na
energija, vodena para, usluge) Formula: Komercijalna cena ko tanja
= Ukupni tro kovi proizvodnje i prodaje / ukupna proizvedena koli
ina
Obratiti pa nju Razlika izme u proizvodne i komercijalne cene ko
tanja Proizvodna Ck = Tro kovi materijala + Tro kovi konverzije
zaliha Komercijalna cena ko tanja = Proizvodna cena ko tanja + Tro
kovi prodaje
Dvostepena ista diviziona kalkulacija cene ko tanja Proizvedena
i prodata koli ina se ne podudaraju Proizvedeno 10.000 komada
Prodato 8.000 komada
Dvostepena ista diviziona kalkulacija Tro kovi proizvodnje
100.000 din Tro kovi prodaje 24.000 din Proizvodna cena ko tanja =
100.000/ 10.000 jedinica proizvodnje = 10 din po proizvedenoj
jedinici Tro kovi prodaje po jedinici prodaje = 24.000 din / 8.000
jedinica prodaje = 3 din Komercijalna cena ko tanja = 10 din + 3
din = 13 din
Diviziona kalkulacija u proizvodnji mase raznovrsnih proizvoda
imaju istu supstancu,ali razli ite dimenzije pekara, ciglana,
kamenolomi Primer ciglane: crep proizvedeno 10.000 kom, monta-
15.000 kom, cigla-40.000 kom) Klju za utvr ivanje ekvivalentnih
brojeva je njihova te ina: crep 1.50 kg monta 1.40 kg cigla 1
kg
Ekvivalentni broj razli iti proizvodi se svode na uslovnu
jedinicu mere i mogu se porediti
Cena ko tanja Ukupni tro kovi proizvodnje / Broj ekvivalentih
jedinica mere ukupne proizvodnje
Pomo na tabela za obra un ekvivalentnih jedinica i cene ko
tanjaProizvod Koli ina (2) Ekvivalentni broj (3) Uslovne jedinice
(4)= (2 x3) Cena ko tanja uslovne jedinice (5) 10 Ukupni tro kovi
(6) = (4x5) 400.000 Cena ko tanja proizvedene jedinice (7) =6:2
10
Cigla
40.000
1.00
40.000
Crep
10.000
1.50 kg
15.000
10
150.000
15
Monta
15.000
1.40 kg
21.000
10
210.000
14
Ukupno
-
-
76.000
-
760.000
-
Cena ko tanja uslovne jedinice = Ukupni tro kovi / Ukupan broj
uslovnih jedinica = 760.000 din /76.000 jedinica = 10 din po
ekvivalentnoj jedinici
Diviziona kalkulacija u proizvodnji mase kuplovanih proizvoda od
iste mase proizvode se proizvodi razli iti po supstanci (rafinerije
nafte):glavni proizvodi nusproizvodi upotrebljivi otpaci
Diviziona kalkulacija u proizvodnji mase kuplovanih proizvoda
Kalkulacija cene ko tanja ovde treba da re i pitanja: cene ko tanja
glavnog proizvoda metod prodajne vrednosti metod zajedni ke fizi ke
jedinice mere metod prose nih tro kova metod prose nih ponderisanih
tro kova
cene ko tanja nusproizvoda (neto prodajna vrednost nusproizvoda
umanjena za tro kove prodaje, pretpostavljeni dobitak i tro kove
prerade je vrednost koja slu i za umanjenje cene ko tanja glavnog
proizvoda) cene ko tanja upotrebljivih otpadaka (mere se po
oportunitetnim tro kovima materijala izrade koji se tedi njihovim
ubacivanjem u proizvodnju kao korisnih otpadaka), oduzimaju se od
cene ko tanja glavnih proizvoda
Kalkulacija cene ko tanja nusproizvoda Prodajna cena
nusproizvoda - Tro kovi prodaje - Pretpostavljeni dobitak Neto
vrednost nusproizvoda Cena ko tanja nusproizvoda = Neto vrednost
nusproizvoda / Proizvedena koli ina
PrimerProdajna vrednost nusproizvoda Tro kovi prodaje
Pretpostavljeni profit (10%) Neto vrednost nusproizvoda Koli ina
nusproizvoda 60.000 3.000 6.000 51.000 5.100 komada
Cena ko tanja nusproizvoda 10 din
Primer Koliko iznosi iznos nusproizvoda za koji treba umanjiti
tro kove proizvodnje glavnog proizvoda, ako su tro kovi prerade
nusproizvoda 18.000 din. Formula: Neto vrednost nusproizvoda Tro
kovi prerade = 51.000-18.000 =33.000
Primer Cena ko tanja glavnog proizvoda umanjena za tro kove
nusproizvoda: Tro kovi materijala 100.000 Tro kovi prerade glavnog
proizvoda 50.000 tro kovi nusproizvoda 33.000 (sa slajda18) Obra
un: 100.000+50.000--33.000=117.000
Kalkulacija cene ko tanja glavnih proizvoda kuplovane
proizvodnje Metode:metod prodajne vrednosti metod zajedni ke fizi
ke jedinice mere metod prose nih tro kova metod prose nih
ponderisanih tro kova
Kalkulacija cene ko tanja glavnih proizvoda kuplovane
proizvodnje- Metod prodajne vrednostiMetod prodajne vrednosti
Primer: proizvode se dva proizvoda A i B prodajne cene su im 20
din za A i 30 din za B Ukupna proizvedena koli ina A -10.000 i B
-20.000 komada Ukupni tro kovi proizvodnje za A i B=400.000
Obra un cene ko tanja glavnih proizvoda kuplovane proizvodnje
metodom prodajne vrednostiProizvod Koli ina (2) Prodajna cena (3)
Prodajna vrednost (4)= 2x3 200.000 Tro kovi po jedinici prodajne
vrednosti (5) 0.50 Ukupni tro kovi (6) =5x4 Cena ko tanja po
jedinici (7) = 6:2 10
A
10.000
20
100.000
B
20.000
30
600.000
0.50
300.000
15
Ukupno
-
-
800.000
-
400.000
-
Tro kovi po jedinici prodaje = Ukupni tro kovi proizvodnje /
Neto prodajna vrednost = 400.000/800.000=0.50
Obra un cene ko tanja glavnih proizvoda kuplovane proizvodnje
metod zajedni ke fizi ke jedinice mere
kod proizvoda koji se pojavljuju kao razli iti zbog agregatnog
stanja svo enje na uporedive koli ine vr i se primenom stope fizi
kog prinosa (% iskori enosti sirovina)
Obra un cene ko tanja glavnih proizvoda kuplovane proizvodnje
metod zajedni ke fizi ke jedinice mereProizvod Prinos po stopi
sirovine (2) Odnos sirovine prema jedinici proizvoda (3) 0.90
Iskori enje tone sirovine po kg (4)= 2x3 378 kg Procenat u e au
iskori enosti sirovine (5) Ukupni tro kovi (6) Koli ina proizvoda
(7) Cena ko tanja (8) = 6:7
A
420 kg
60% (zadato)
1.200.000
42.000 kg
28.57 din po kg
B
200 litara
1.30
260 kg
40% (zadato)
800.000
20.000 litara
40 din po litri
Ukupno
-
-
638 kg
100%
2.000.000 (zadato)
-
-
Obra un cene ko tanja glavnih proizvoda kuplovane proizvodnje
metod prose nih tro kova
samo za vezanu proizvodnju u kojoj se proizvodi izra avaju istom
jedinicom mere i me usobno se ne razlikuju re je o primeni iste
divizione kalkulacije u kuplovanoj proizvodnji ve eg broja
proizvoda (ponoviti ovu kalkulaciju sa slajda 5)
Obra un cene ko tanja glavnih proizvoda u kuplovanoj proizvodnji
metod prose nih ponderisanih tro kova
pojavljuje se vi e proizvoda koji se razlikuju po svojim
hemijskim , fizi kim, vrednosnim i drugim karakteristikama prvo
treba obra unati pondere za obra un pondera koristi se: sadr ina
korisne supstance energetska vrednost proizvoda koli ina hranjivih
sastojaka aposorbovana koli ina sirovine procenjena te ina i sli
ni.
Obra un pondera za proizvod A Apsorbovana koli ina sirovine
(ponder 1) Odnos du ine i te ine tehnolo kog postupka (ponder 0.8)
Ukupno ponder = 1+0.8=1.8
Obra un cene ko tanja proizvoda AProizvod Koli ina Ponder
Svedena koli ina Zajedni ki tro kovi po jedinici svedene koli ine
Ukupni tro kovi proizvoda A Cena ko tanja proizvoda A
A
10.000 kg
1.8
10.000 x 1.8 = 18.000
2 din (zadato)
18.000 x 2= 36.000
36.000: 10.000 kg = 3.6 din
DODATNA KALKULACIJA CENE KO TANJA Primenjuje se u proizvodnji po
individualnim porud binamaako se radi o proizvodnji po komadnim
radnim nalozima, tada je radni nalog i osnova za izra unavanje cene
ko tanja proizvoda ukoliko je u pitanju serijski radni nalog tada
se za obra un cene ko tanja primenjuje ista diviziona kalkulacija
cene ko tanja
